-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 1
MAAK KENNIS MET DE WERELD VAN DE
SAMOERAI ZWAARDEN EN LEER ALLES OVER
DEZE BIJZONDERE JAPANSE WAPENS
GRATIS E-BOOK VAN
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.COM
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 2
Inleiding
Omdat je in veel internet winkels met het grootste gemak een scherp en
functioneel zwaard kan aanschaffen, waaronder natuurlijk mijn Webshop en je
bij de meeste winkels niet echt meer een advies krijgt leek het mij zinvol om je
een duwtje in de juiste richting te geven. Ik ben zelf al tientallen jaren actief in
het budo en beoefen zelf ook Iaido, en nog belangrijker ben zelf al vele jaren
geïnteresseerd in de het Japanse Zwaard.
Ik ben rond 2002 kleinschalig begonnen met het verkopen van Katana’s en heb
in de loop der tijd vele smederijen voorbij zien komen. Degene die mindere
kwaliteit leverden kwamen niet verder als een “proefzwaard” en daar werd niet
serieus mee doorgegaan. Van al mijn smederijen werden de eerste katana’s
getest, zodat ik een beter beeld kreeg van de kwaliteit van het staal en het smeed
proces. Dit testen bestond dan uit lichte en zwaardere tameshigiri met tatami en
bamboe. Zo heb ik in de loop der tijd een aantal smederijen leren kennen die
serieus omgaan met het smeden van een katana en ook open staan voor
verbeteringen. Al met al is dit een uit de hand gelopen hobby. Mijn verkoop
benadering, als die er eigenlijk al mag zijn, is die er één van no-nonsense en ik
benoem de onderdelen graag zoals die zijn zonder me verliezen in een
superieure opstelling.
Ik zal eerst deels wat geschiedenis en het ontstaan van de katana voorbij laten
komen en daarna dieper ingaan op de grote verschillen tussen prijs en kwaliteit
in de aangeboden Katana’s. Het merendeel van de productie katana’s vandaag de
dag komen uit China en sommige smederijen hebben veel ervaring opgedaan en
leveren echt een hoog kwalitatieve katana af. De smeden daar bestuderen
authentieke Nihonto en voeren aan de hand daarvan verbeteringen door, staan
open voor feed-back van de eindgebruikers en hebben een professionele
klachtenafhandeling, althans de smederijen waar wij zaken mee doen. Enkele
smederijen, vooral uit China, komen na enkele tijd toch als onbetrouwbaar over,
hetzij met kwaliteit of het niet nakomen van afspraken, dan wordt er natuurlijk
mee gestopt, ik heb bijvoorbeeld voor een shinken van de Kaneie smederij
weleens anderhalf jaar moeten wachten. Van dit soort situaties wordt niemand
vrolijk en dan stop ik het liefst met dit soort smederijen.
Het onderscheid tussen mij en de lokale Toko met de Walhangers (dit zijn
zwaarden aan de muur met slechte kwaliteit en deze moet je vooral aan de muur
houden, naar mijn idee) is dat ik me speciaal heb gericht op functionele
zwaarden. Dit omdat Walhangers erg gevaarlijk zijn om mee te trainen en deze
zwaarden geen recht doen aan de rijke Samoerai traditie.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 3
Het blijft uiteraard moeilijk om vanachter je computer een geschikt zwaard uit te
kiezen maar mocht je het een en ander willen komen bekijken of vragen dan ben
je altijd welkom in mijn winkel in Heemskerk. Ik ben erkend en directe
importeur van een aantal smederijen zoals Hanwei en Huanuo Sword Art.
Ik hoop je op deze manier een duwtje in de juiste richting te kunnen geven zodat
de kans op een miskoop een stuk kleiner zal zijn.
Veel plezier met het lezen,
Jordy Klaver
https://www.facebook.com/samuraikatanashop
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/67-hanwei-katanahttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/73-huanuo-sword-arthttps://www.facebook.com/samuraikatanashop
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 4
Inhoud
Inleiding blz 2
Geschiedenis Katana blz 5
Onderdelen Katana blz 7
Welke aspecten zijn belangrijk met het smeden blz 8
-Staalsoort blz 8
-Smeden blz 12
-Harden blz 14
-Polijsting blz 14
-Fittingen blz 16
Waarom zou je een Katana kopen? blz 17
-Decoratief blz 17
-Verzamelaar blz 18
-Budobeoefenaar blz 19
-Bokken blz 19
-Iaito blz 20
-Shinken blz 21
-Kata bzl 21
-Tameshgiri blz 22
Veel voorkomende vragen blz 23
-Hoe herken ik een echte hamon? blz 23
-Wat is een traditionele polijsting? blz 24
-Is een katana breekbaar? blz 26
-Is een katana van Damascus staal gemaakt? blz 27
-Is een katana gevaarlijk? blz 27
-Hoe is de leverbetrouwbaarheid en kwaliteit? blz 27
-Hoe moet ik mijn katana onderhouden? blz 29
-Nihonto blz
Nawoord blz 36
Relevante links blz 37
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 5
Geschiedenis Katana
De ontwikkeling die het zwaard heeft doorgemaakt in Japan, heeft
hoogstwaarschijnlijk zijn oorsprong in China en is via Korea naar Japan
gebracht zo rond 4de
en 5de
eeuw. Het gekromde enkel-snijdige zwaard heeft
vele veranderingen ondergaan in de loop der tijd en het streven naar perfectie
heeft tot grote veranderingen geleidt in de vorm van het blad.
Tijdens de Heian periode (van 794 tot 1185) ontstond de Samoerai Klasse zoals
die het meest bekendst is. Enkele adellijke families richtten speciale troepen op
om hun posities veilig te stellen. Zodoende kwam de Samoerai in beeld om de
families uit de bovenklasse te helpen om opstanden neer te slaan en werden ze
ook wel later gebruikt om het land te verenigen. Feitelijk betekent samoerai: Hij
die dient. De samoerai waren van de 12e eeuw tot de late 19e eeuw de
gewapende troepen van Japan.
De Samoerai krijgers volgden de weg van de krijger, oftewel Bushido. De ziel
van de Samoerai werd zijn Katana en deze werd altijd bij zich gedragen. De
Katana moest met respect behandeld worden en deze verliezen werd als een
grote schande beschouwd en soms werd daarvoor zelfs seppuku (ook bekend als
harakiri oftewel zelfmoord) gepleegd.
Het zwaard werd van vader op zoon doorgegeven. Als de zoon oud genoeg was,
en de vader te oud, of kwam te overlijden, ging het zwaard over naar de zoon.
Om de bovenklasse te verdedigen of om op een andere manier macht uit te
oefenen was het noodzakelijk om daarvoor krijgskunsten te beoefenen.
De samoerai bekwaamden zich dus ook ook in zelfverdediging zonder het
gebruik van wapens, zoals het Jiu-Jitsu. De reden hiervoor was dat zij, ook
wanneer zij ontwapend waren, probeerden te overleven. Naast het ongewapende
gevecht hebben we ook verschillende sporten met het gebruik van wapens zoals
de naginata (naginata-jutsu) en de boog (kyudo). De meeste ontstonden tijdens
de hoogtijdagen van de bushido (krijgersklasse) als onderdeel van hun
opleiding. De samurai zelf bedienden zich meestal van wapen zoals de katana,
naginata, yari (speer) of boog (kumi). Voor bijna elk van deze wapens ontstond
een aparte school, die nog tot nu als vechtsport wordt onderwezen. Ken-Jutsu is
de vaardigheid om met het zwaard om te gaan en valt ook onder het Budo: de
Japanse krijgskunsten.
Uiteindelijk werden de Samoerai zo machtig zodat ze zelf een overheid konden
vormen. Na de Gempei-oorlog werd Minamoto no Yoritomo de eerste Shogun
http://nl.wikipedia.org/wiki/794http://nl.wikipedia.org/wiki/1185http://nl.wikipedia.org/wiki/Seppukuhttp://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gempei-oorlog&action=edit&redlink=1http://nl.wikipedia.org/wiki/Minamoto_no_Yoritomohttp://nl.wikipedia.org/wiki/Shogun_(titulatuur)
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 6
'generaal die de barbaren verslaat' van Japan, waarmee de samoerai officieel de
bevelhebbers werden in het land. Het Zen-Boeddhisme verspreidde zich snel
tijdens de 13e eeuw onder de samoerai, en vormde zo enkele standaard
eigenschappen van de samoerai gedrags en mentale regels zoals geen angst
moeten kennen voor de dood of het doden van tegenstanders. In deze
tijdsperiode werd de Samoerai gezien als de elitekrijgers van Japan. Een aantal
malen wisten ze zich met met behulp van enkele natuurelementen zoals een
tyfoon en onweersbuien, een Mongoolse invasie af te slaan ondanks dat ze sterk
in de minderheid waren.
De standaard uitrusting van de feodale Samoerai was een katana (lang zwaard),
een Wakizashi (kort zwaard) en de Tanto (mes). Tegenwoordig wordt de katana
gebruikt en in de overgebleven krijgskunsten uit het samoerai tijdperk, zoals
iaido, shinkendo, ken-jutsu en batto-jutsu.
Het jaar 1868 (tijdens de Meijin Restauratie) betekende het einde van de
Samurai door het invoeren van een ‘modern’ leger en het dragen van een katana
(zwaarden in het algemeen) te verbieden.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Orkaanhttp://nl.wikipedia.org/wiki/Budohttp://nl.wikipedia.org/wiki/Iaidohttp://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Shinkendo&action=edit&redlink=1http://nl.wikipedia.org/wiki/Ken-jutsuhttp://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Battojutsu&action=edit&redlink=1
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 7
Onderdelen Katana
Een Katana is samengesteld uit diverse onderdelen en alles heeft een Japanse
naam. Hieronder kan je de meeste onderdelen en benamingen vinden. Een
katana is een licht gekromd zwaard met een enkelzijdige snede zoals je
hieronder kan zien.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 8
Welke aspecten zijn belangrijk met het smeden.
De uiteindelijke katana die je in je handen hebt zal afhankelijk zijn van de
volgende aspecten. Ook speelt het vakmanschap van de smederij mee in het
uiteindelijke resultaat. Ik zal ze hier benoemen:
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 9
Staalsoort
Smeden
Harden
Polijsting
Fittingen
Staalsoort
De oorsprong van het smeden en de mate waarop katana’s in het verleden
werden gesmeden is dus belangrijk om dieper op in te gaan. Katana’s zijn
gemaakt van staal. Staal is een legering tussen ijzer en koolstof en de koolstof
geeft de hardheid aan het blad. IJzer zonder Carbon zou heel erg zacht zijn, maar
enkel Carbon zou leiden tot een bros blad. De meest optimale mechanische
eigenschappen voor een blad heeft dus beiden eigenschappen nodig. Hierbij is
het goed om te weten dat de kwaliteit van het blad van de Japanse katana’s
toentertijd niet zo best waren en daarom ging men ook het staal vouwen om tot
een homogenere massa te komen. Dit is de traditionele manier van smeden
vanuit Japan. Het vouwen zorgt er namelijk ook voor dat onzuiverheden
verdwenen en het koolstofgehalte zich kon, kan verspreiden. De huidige
staalsoorten zijn meestal gemaakt in hoogovens en hebben dus een veel
homogenere en schonere massa. Het materiaal was dus geheel anders, er werd
gebruik gemaakt van Tamahagane ook wel Jewel steel genoemd. Dit werd en
wordt gemaakt van ijzerzand en carbon in een Tatara. Dit is zeer langdurig en
complex proces waarbij vier of vijf mensen een week lang continu mee aan de
gang zijn. In deze week waarbij eerst de nodige voorbereidingen worden
getroffen wordt uiteindelijk de oven 72 uur aangehouden waarbij er steeds
ijzerzand en steenkool toegevoegd. Uiteindelijk blijft er Kera over dit wordt
uiteindelijk gebruikt om het blad van te smeden. Kera bestaat uit brokken met
laag carbon en hoog carbon gehalte. Het staal met de het lage carbon gehalte
(hocho-tetsu) wordt gebruikt voor het binnenste van het blad, de buitenkant
wordt gevormd door staal met een hoog carbon gehalte (nabe-gane). Dit proces
wordt streng gereguleerd door de NBTHK (Nihon Bijutsu Token Hozon
Kyokai), deze werd in 1948 in opgericht en werd door de Japanse overheid
erkend als officieel orgaan die moest waken over het (verder) bestaan van de
Japanse zwaard cultuur en vooral het traditioneel vervaardigen ervan.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 10
Wat er vandaag de dag wordt aangeboden zijn meestal de onderstaande
staalsoorten.
Carbon Staal 10xx (waaronder 1045, 1060, 1075 & 1095)
T10 staal
9260 staal
Zweeds Poeder Staal (ASSAB K120C)
L6 steel
Tamahagane Staal
Deze staalsoorten hebben dus, met uitsluiting van het Tamahagane staal, een
veel homogenere massa dan het door de samoerai van oorsprong gebruikte
ijzerzand. Uiteindelijk rijst de vraag of deze staalsoorten beter zijn, dit is
moeilijk te beantwoorden, het hangt heel erg af vanuit welke smederij je
vergelijkt. Smederijen die veel ervaring hebben opgedaan en weten waar ze mee
bezig zijn kunnen een uitstekend afgewerkte katana smeden, daarentegen zijn er
ook veel in mijn ogen B-smederijen die zich vooral richten op sierzwaarden
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 11
maar het wel als functioneel zwaard willen verkopen. Dan wordt het een
riskante en gevaarlijke hobby, naar mijn idee. Onder ervaring bedoel ik dan, het
smeden en een professionele hittebehandeling. Er zijn vele Nihonto die zijn
gemaakt van mindere kwaliteit Tamahagane, deze worden qua functionaliteit
overtroffen door moderne gesmeden productie zwaarden. Is het traditioneler,
dan moet ik helaas bevestigen dat dit niet het geval is maar de meeste
authentieke Nihonto zijn voor de meeste mensen onbetaalbaar zijn. Er zijn een
aantal japanse shops die authentieke Nihonto aanbieden, op het eind vind je een
aantal relevante links. De hoogste kwaliteit Tamahagane heeft een carbon
gehalte van 1-1.5%. Je zou wat dat betreft kunnen stellen dat High Carbon Staal
1095 en T10 in de buurt komt. Los van dit feit blijft het ook dat vele authentieke
Nihonto met een carbon gehalte van 0.7 worden vastgesteld. Er zit dus in de
onderlinge katana’s veel verschil. Nogmaals qua afwerking zijn de meeste
authentieke Nihonto superieur aan de modernere zwaarden. Helaas zijn ook veel
stukken niet goed onderhouden of onderhevig aan de tijd en is de staat ervan een
stuk minder. Ook zijn Nihonto simpelweg gewoon te duur en zou het zonde zijn
om er tameshigiri mee te doen maar kan men enkel kata trainen als ze met de
balans daarvoor in aanmerking komen.
Carbon Staal 10XX
Dit is, denk ik, wel de meest gebruikte staalsoort voor het smeden van een
zwaard. Het koolstof gehalte wordt aangegeven met de laatste twee waarden. Bij
HCS 1075, dus gemiddeld een koolstof gehalte van 0.70 tot 0.80. Deze staal
soort bevat altijd een aantal andere elementen zoals mangaan, fosfor en zwavel.
Het koolstof geeft dus een goede indicatie van de hardheid.
T10 Staal
Dit is een gereedschapsstaal en komt ook relatief veel voor. Het bevat 0.95 -
1.04 Carbon en een aantal andere elementen zoals Silicium, Mangaan, Fosfor en
Zwavel. Deze staalkwaliteit is ook van hoge kwaliteit en met de juiste
bewerkingen komt er een qua eigenschappen een zelfde zwaard als gemaakt van
HCS 1095. De hamon lijn ziet er vaak wat vager uit en daaraan kan je het
mogelijk herkennen.
9260 Staal (verenstaal)
9260 Verenstaal is een laag gelegeerd hoge carbon staal met een zeer hoge
elasticiteitsgrens. Dit maakt het mogelijk dat deze zwaarden zeer flexibel zijn en
naar hun oorspronkelijke vorm terug keren ondanks aanzienlijk buigen. Als het
staal goed wordt doorgehard door middel van quenching dan krijg je een hard
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 12
maar toch flexibel zwaard. Het is een Silicium Mangaan staal met de volgende
elementen Koolstof 0.56 - 0.64, Silicium, Mangaan, Fosfor en Zwavel.
Zweeds Poeder Staal
De smederij die hier mee werkt is Cas Hanwei. De ASSAB K120C is een poeder
staal, gemaakt in Japan onder supervisie van SSAB uit Zweden.
Poeder metallurgie is het proces van het mengen van fijne poedervormige
materialen. Onder hoge druk wordt het geperste materiaal gebonden. Door dit
proces krijgt het staal speciale eigenschappen en kan het staal met grote precisie
worden beheerst. Het bestaat uit Carbon 1%, Silicium, Mangaan en Zwavel. Het
grote voordeel is dat de elementen op grote precisie worden beheerst en het staal
ontzettend puur en schoon is.
L6 Staal
Omdat de L6 / Bainiet wordt door Hanwei voor hun High End zwaarden
gebruikt. In wezen hebben Davenport en Bain in 1920 deze nieuwe staal
microstructuur ontdekt. Bain's collega's van de United States Steel Corporation
noemde het Bainite en de wetenschappelijke gemeenschap nam deze naam in
1947 aan. Hanwei nam die theorieën over hebben zichzelf dit proces eigen
gemaakt. Hanwei bracht de theorie in de praktijk en experimenteerden met de
materialen totdat zij het hadden geperfectioneerd. Het is een structuur van
high-carbon staal dat grote sterkte combineert met een uitstekende flexibiliteit
en schokabsorptie eigenschappen veeleisende warmtebehandeling. Het bevat de
volgende elementen: Carbon: 0.70 to 0.90, Chroom, Mangaan, Nikkel, Forfor
Silicium, Vanandium en Zwavel.
Tamahagane
Sommige smederijen, waaronder Hanwei en Huanuo gebruiken echt ijzerzand
en de traditionele oven methode om op een moderne en efficiente wijze een
tamahagane blad te smeden. Doorgaans worden deze bladen gebruikt voor de
gevouwen bladen en worden deze traditioneel gepolijst met japanse stenen.
Hiervoor worden ongeveer 5 tot 8 stenen gebruikt, van grof tot steeds fijner.
Door deze bewerking komt het blad en de hamon volledig tot zijn recht.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 13
Tamahagane
Smeden
In moderne smederijen wordt vaak met een power-hammer het blad gesmeden,
hiermee wordt de metalen staaf in de vorm van de katana gehamerd. Blijft het
één soort staal dan wordt dit vaak monosteel genoemd. Als er verschillende
soorten staal worden samengevoegd dan krijgt men een gevouwen blad. Dit kan
men doen met één staalsoort maar vaak worden er ook verschillende
staalsoorten voor gebruikt. Uiteindelijk blijven de lagen zichtbaar in de structuur
van het staal, en dit is goed zichtbaar na het polijsten. In het Japans noemt men
dit visuele verschijnsel Hada, ook wel bekend als laagjespatroon. De power-
hammer is een machine waarmee de smid het blad in vorm brengt en het dus
eventueel vouwt. Sommige mensen denken dat het blad wel 100.000 maal wordt
gevouwen dit is een fabeltje. Het kan wel maar zal niets opbrengen qua sterkte
of homogeniteit. Doorgaans wordt een blad 8 tot 12 maal gevouwen, dit
resulteert in een simpel sommetje:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1=2=4=8=16=32=64=128=256=512=1024=2048 lagen
De meeste bladen worden zo tussen de 8 en 11 keer gevouwen dit resulteert dus
in een prachtig laagjespatroon. Veel meer vouwen zal dus niet meer resultaat
hebben in het staal omdat het carbon dan reeds gelijkmatig is verspreidt. Er zijn
verschillende methoden om dus bladen te creëren met schillende staalsoorten.
Hieronder vind je enkele veel gebruikte lamineringen (gelaagd).
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 14
Ook wordt in de fase reeds de geometrie van het blad bepaalt. Hieronder wordt
het hele oppervlak van het hele blad bedoelt. De mate van afschuinen van blad is
sterk bepalend voor het gebruik, balans en gevoel van het latere zwaard. De
scherpte is altijd een compromis tussen vlees (niku) en scherpte, het is een
illusie om te denken dat een blad zo scherp als een scheermes kan zijn, dit is
namelijk veel te fragiel, wel zijn er verschillende functionele doeleinden met
verschillende bladen. Veel Niku (fig A) is meer geschikt op het slagveld waarbij
de vijand beschermd is door een harnas. Bladen met een rechtere snede (Fig B)
zijn meer schikt voor tegenstanders die je directer op de huid kan raken en dus
niet beschermd zijn. Dit is een vaak terug voorkomende discussie op sommige
forums.
Fig A. Fig B.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 15
Hieronder is het eea nog meer verduidelijkt, waarbij Haniku het vlees is op de
hamon en de Hiraniku geeft het vlees aan van de gehele snede zie Fig C.
Fig C.
Harden (quenching)
Een katana kan doorgehard of differentieel gehard worden. Bij het traditioneel
differentieel harden met de kleimethode wordt de katana op de rug bedekt met
klei en de snede niet of heel dun. Elke smid heeft zo zijn eigen recept voor de
beste klei, het zal meestal bestaan uit klei, houtskool, en stukjes zandsteen
(omura). De methode van het aanbrengen van het klei heeft gevolgen voor de
manier waarop later de hamon lijn zichtbaar wordt. Het staal wordt verhit tot
ongeveer tussen de 700 en 900 graden, en krijgt dan een egale rode kleur en
wordt dan snel afgekoeld in een bak met water. Feitelijk zorgt het verhitten
ervoor dat de carbon atomen zich met de ijzer atomen versmelten en door het
snelle afkoelen wordt deze combinatie behouden. Dit zorgt voor een optimale
sterkte en flexibiliteit omdat als het staal snel afkoelt dan komt het staal in de
snede in de martensite fase, dit is heel erg hard en de rug van het zwaard in de
pearlite fase, dit is flexibeler. Dit is een cruciale fase in het smeden van het blad
en vergt veel ervaring om dit goed te laten verlopen want er kunnen namelijk
barsten en scheuren in het blad komen. Dit proces noemt men Yaki-Ire en
uiteindelijk zorgt dit voor de meest optimale eigenschappen van het blad en zal
ervoor zorgen dat het zwaard minder snel zal breken bij snij oefeningen. Deze
bewerking zorgt ook voor een visueel effect, door polijsting komt de hamon of
hardinglijn naar voren. Door het afkoelen of quenching trekt het blad zich ook
krom en krijgt de katana zijn kenmerkende vorm. Doordat de snede ook harder
is kan je een betere en dus scherpere snede verkrijgen en is het blad eveneens
flexibel.
Polijsting
Het oppervlak polijsten van het blad bepaald het uiteindelijke gebruik van het
blad. Hierdoor komt een bedoelde geometrie volledig tot uiting omdat dit zijn
invloed heeft op oppervlakte wrijving en de uiteindelijke snede.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 16
Een ruwe afwerking zal consequenties hebben voor de slag als het blad een doel
raakt omdat dit meer weerstand uitoefent.
Veel smederijen maken gebuikt van een machinale en traditionele polijsting, ook
wordt dit gecombineerd. Uiteindelijk is de tijdsduur van de polijsting een
belangrijke variablele in hoe duur het zwaard wordt.
Bij een machinale polijsting worden er simpelweg bandschuur machines met
schuurpapier gebruikt. Veel doorgeharde zwaarden zullen op deze manier zijn
gepolijst, dit houdt de prijs een stuk lager en het esthetische aspect van het blad
speelt bij deze bladen een stuk minder.
Machinale polijsting Kaneie Forge
Ik spreek van een traditionele polijsting als de laaste paar stappen van de
polijsting met natuurlijke Japanse stenen (Nagura-do, uchigumori-do, hazuya,
jizuya) wordt geëindigd. De meeste smederijen maken gebruik in de laatste stap
van dit proces een hazuya steentje. Dit is een kleine steen die met de vinger
wordt gebruikt en waardoor het blad een prachtige finsihing touch krijgt,
meestal licht het blad wit op in deze fase. Door deze manier kan men als het
ware in het staal kijken en wordt deze organischer en kan men Njie, Nioi en het
laagjespatroon of hada overduidelijk zien. Dit is een tijdrovend en zeer
arbeidsintensief proces en duurt soms 80 uur. Bij een goede polijsting lijkt het
blad tevens iets matter, de polijsting heeft niet tot doel om het blad volledig
glimmend te krijgen.
Hazuya polijsting
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 17
Fittingen
Deze onderdelen vind je op het handvat, ook wel de Tsuka genoemd. Het zijn de
Tsuba, Seppa, Fuchi, Kashira en Menuki.
De tsuba is een belangrijk aspect van je zwaard, het geeft grotendeels de
thematiek van het zwaard aan maar heeft ook belangrijke functionele
eigenschappen. Zo kan een lichtere of zwaardere tsuba invloed hebben op het
zwaartepunt en de volledige balans van je katana. Uiteraard zorgt de Tsuba voor
bescherming van je handen en kan deze in het heetst van de strijd voorkomen
dat je handen richting het scherpe blad gaan.
De Fuchi en Kashira zorgen ervoor dat het handvat of tsuka bijeen gehouden
wordt. Vaak matchen deze qua gevoel met de tsuba. De menuki zorgen voor
extra grip op het handvat en gaven de Samoerai toentertijd het gevoel in de
nacht hoe het handvat werd vastgehouden. De katana heeft ook verschilende
zijden, Omote de kant van het lichaam af als de katana wordt gedragen, de
andere kant naar het lichaam toe heet Ura.
Hoewel veel verschillende staalsoorten worden gebruikt gaat mijn voorkeur uit
naar stalen fittingen, deze zijn meestal gezwart maar ook in een andere kleur.
Deze werden van oudsher meestal ook gebruikt, is het hardst en de meeste
vooraanstaande smederijen, zoals Hanwei gebruiken deze ook. Gevoelsmatig en
rationeel zijn deze de beste bescherming van je handen.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 18
HUANUO SMEDERIJ MET POWERHAMMER
Waarom zou je een Katana kopen?
Mijn inziens is het belangrijk om na te gaan wat je er nu precies mee wilt gaan
doen en wat je budget is. Volgende punten zijn van belang om even bij stil te
staan. Meest voorkomende motieven zijn:
Je wilt een functionele katana neerzetten ter decoratie
Je hebt grote waarde aan traditionele afwerking en bent een verzamelaar.
Vanuit het Budo wil je een shinken (scherpe katana) of iaito (botte katana) om mee te trainen.
Decoratief
Als je iets puur decoratiefs wilt neerzetten hecht je mijn inziens alleen aan de
vorm en natuurlijk ook aan het gevoel dat een bepaalde katana aan je geeft. Het
is toch een kunstwaardig object omgeven met veel mystiek. De meeste mensen
toch iets “echts” en dus vooral niet een Wallhanger. Een echte katana mijn
inziens heeft altijd een bepaalde robuustheid en natuurlijk ook uitstraling, de
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 19
Tsuba mag niet loszitten bijvoorbeeld. De prijs van de waarde van de katana
wordt grotendeels bepaald door de staalsoort, kwaliteit van de fittingen, het
smeed proces en de kwaliteit van de polijsting. De beginnende verzamelaar zal
met een katana uit de practical serie van Paul Chen (Hanwei smederij) prima uit
de voeten kunnen maar de veeleisende verzamelaar zal het liefst zodicht
mogelijk bij een traditionele Nihonto (Japans Zwaard) willen uitkomen.
Ik vind dan bijvoorbeeld een Practical Special Katana van Paul Chen een mooie
beginners katana. Deze heeft een mooie vormgeving en is ook differentieel
gehard.
In principe komen hiervoor alle katana’s voor in aanmerking maar ik zal de
volgende suggesties geven voor een beginners katana, het budget is natuurlijk
van belang, maar je zal het zeker niet hoeven te zoeken in de Iaido’s die geschikt
zijn om te trainen.
Hanwei - Practical Serie
Huanuo
Verzamelaar
Een verzamelaar zal, zoals reeds eerder aangegeven, hoge eisen stellen aan
traditionele afwerking. Het is namelijk niet zo, dat hoe duurder een katana is,
des te sterker of scherper deze zal zijn. Dit is een aanname waar ik vaak tegen
aanloop als ik verschillende soorten katana’s aan geïnteresseerden laat zien. De
staalsoort, kwaliteit van de fittingen, het smeed proces en de kwaliteit van de
polijsting, overhead (kosten) van de smederij zal grotendeels de prijs bepalen.
Het is een kwestie van budget en de fase waarin jij je als verzamelaar bevindt
maar eigenlijk komen alle katana’s hiervoor natuurlijk in aanmerking. Omdat ik
uit ga van de veeleisende verzamelaar welke reeds een tijdje voor een Katana
heeft gespaard zal ik me nu vooral richten op de duurdere en beter afgewerkte
katana’s van Hanwei en Huanuo. Balans en gewicht zullen wellicht iets minder
van betekenis zijn ten opzichte van een budo beoefenaar met het beoordelen van
de katana. Sommige bladen zwaarder zonder Bo-Hi (lengtegroef) zijn uitermate
geschikt voor tameshgiri maar niet om veelvuldig kata mee te trainen.
De bladen zijn gevouwen uit een enkele staalsoort of zijn gesmeden uit
meerdere staalsoorten, dit is de meest geperfectioneerde staat van een blad.
Omdat veel smederijen gebuik maken van staal uit hoogovens zorgt het vouwen
ervoor dat als er ergens een bubbel in zit, dat volledig verdwijnt door het
vouwproces. Om het blad en staal volledig tot zijn recht te laten komen wordt
http://www.vechtsportartikelenwinkel.nl/nl/wapens/38-practical-special-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/68-practical-katanahttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/73-huanuo-sword-arthttp://www.vechtsportartikelenwinkel.nl/nl/37-huanuo-sword-art
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 20
uit gebruik gemaakt van een traditionele polijsting. Ook zal de Same( het
roggehuid) op het handvat van hogere kwaliteit zijn en de afwerking op allerlei
vlakken beter zijn.
Hiervoor komen momenteel de volgende katana’s voor in beeld.
Bushido Katana - Hanwei
Hunter Katana - Hanwei
Kami Katana – Hanwei
Oni Katana - Hanwei
Orchid Katana - Hanwei
Paper Crane Katana - Hanwei
Praying Mantis Katana - Hanwei
Ronin Katana - Hanwei
Tiger Katana - Hanwei
Tamahagane Bamboo Katana - Huanuo
Tamahagane Tachi - Huanuo
Koi Katana - Huanuo
Ben je een verzamelaar van antieke Nihonto, dus Japanse katana’s met een lange
verleden en in goede staat en met NBTHK certificaten, dan ben je ook aan het
goede adres. Ik heb vaak een klein aanbod van hoog kwalitatieve authentieke
Japanse zwaarden, de prijsklasse is natuurlijk wel iets anders. Neem eens een
kijkje op mijn site en verdiep je in deze prachtige unieke Japanse zwaarden.
Nihonto
Budo beoefenaar
Het is van belang wat je nu precies wilt en in welke fase jij je bevindt qua
ervaring. Doorgaans wordt er eerst geoefend met een houten zwaard oftewel
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/12-bushido-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/102-hunter-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/97-kami-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/73-oni-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/74-orchid-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/37-paper-crane-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/53-praying-mantis-katana-sh2359.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/92-ronin-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/103-tiger-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/huanuo-sword-art/105-tamahagane-bamboo-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/huanuo-sword-art/209-huanuo-tamahagane-tachi.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/en/huanuo-sword-art/210-koi-katana-.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/102-japanse-katana-nihonto-
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 21
Bokken, daarna met een Iaito (bot oefenzwaard) en als laatst met een Shinken of
scherp zwaard. De mate van ervaring is dus zeer belangrijk en daar kan eigenlijk
alleen je Sensei het antwoord op geven.
Bokken
Omdat iedereen met een Bokken zal beginnen te trainen vind ik het zinvol om
deze ook even aan te halen. Een bokken is voor de beginnende beoefenaar het
meest veilige en daar zijn heb je ook verschillende mogelijkheden in. Bokken
zijn houten oefen zwaarden en deze hebben ongeveer dezelfde lengte en vorm
als een katana en worden gebruikt bij diverse krijgskunsten. De goedkopere
Bokken zullen meestal niet geschikt zijn voor zwaar contact maar meer voor het
trainen van Kata in het Iaido of Iaikido. Het is belangrijk dat de balans van deze
Bokken goed is zodat je op een goede manier de technieken eigen kan maken.
Rood Eiken Bokken
Wit Eiken Bokken
Rood Eiken Bokken
Iaito
Wij leveren al lange tijd in vele Dojo’s onze Iaito’s en ongetwijfeld zal je
weleens een medestudent zijn tegengekomen die met een Iaito of Shinken van
Hanwei of met een geïmporteerde Japanse Iaito traint. Hanwei levert namelijk al
25 jaar functionele katana’s en heeft van alle chinese smederijen de meeste
ervaring. Ik heb besloten om voor Hanwei en een Japanse smederij, in dit geval
Murayama, te kiezen. Op die manier kan ik het gehele palet waar je uit kan
kiezen aanbieden en ben ik in Nederland de meest complete aanbieder voor de
serieuze Japanse Zwaardvechtkunst beoefenaar. Hanwei heeft redelijk
consistente kwaliteit, er is veel ervaring in de smederij, er wordt geluisterd naar
feedback van de beoefenaren en levertijden zijn aanvaardbaar. De keuze om
voor een authentieke Japanse smederij te kiezen is eveneens simpel. Murayama
is een uitstekende smederij met ervaren ambachtslieden. De gehele Iaito zijn
handgemaakt in Japan, dus het blad en eveneens de koshirae. Deze zijn op de
hoogte van veiligheidseisen en genuanceerdere aspecten zoals balans, teno-uchi,
etc.
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/bokken-kopen/28-wit-eiken-bokken-.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/bokken-kopen/13-wit-eiken-bokken-.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 22
Anyway je bent dus na gaan denken om een Iaito aan te gaan schaffen. Het
trainen met de bokken kan je nu deels achter je laten, of je wilt bunkai
beoefenen, dan wordt er nog vaak naar een bokken gegrepen. In ieder geval
heeft je Sensei zijn toestemming gegeven om een Iaito te gaan kopen. Een Iaito
is een ongeslepen katana en deze is speciaal gemaakt om mee te trainen.
Eigenlijk een open deur maar het belangrijkste is om wellicht eens met je leraar
te praten om wat nu een goede aankoop kan zijn. Je leraar kan je grove en fijne
motoriek goed beoordelen, die heeft je vaak bezig gezien en heeft wellicht al een
idee over een juiste lengte en gewicht. Per Dojo, dus stijl, wordt er verschillend
gedacht over gewicht, lengte en balans, en dus is per persoon per dojo iets
anders geschikt.
Ook is het niet slim om impulsief een Iaito te kopen, je hebt veel “rotzooi” op
het internet welke wordt verkocht door mensen die zelf niet één of andere vorm
van een Japanese Zwaarvechtkunst beoefenen. Je kan beter veel tijd stoppen in
het oriënteren wat nu precies voor jou het beste is. Het zou vervelend zijn als je
een Iaito koopt die niet in de Dojo gebruikt mag worden, die onveilig is, of er
niet aan toe bijdragen om je technieken te verbeteren. Een tip is om je niet te
laten verleiden door bedrijven die met groots scheepse marketing, zoals
bijvoorbeeld een facebook, wil laten geloven dat die “wonde-Iaito’s” verkopen.
Je zal niet de eerste zijn die dan uiteindelijk met een miskoop thuiskomt. In
ieder geval is het belangrijk om je goed te gaan verdiepen voor je een Iaito moet
gaan kopen, wellicht kan ik daarbij min of meer helpen, ik zal de belangrijkste
keuzes de revue laten passeren.
Iaito Blad
De meeste Iaito's zijn lichter om je gewrichten te ontzien en helpen mee aan het
ontwikkelen van je spieren en techniek. Techniek is van deze twee genoemde
aspecten het belangrijkste naar mijn idee. In mijn optiek kan je een Iaito zien als
een opstap naar een shinken (scherpe katana), hier kan je nu twee kanten op. Dit
zal tevens een goede indicatie zijn naar mijn idee of je met een betrouwbare
verkoper van doen hebt, zal die sterk naar het één of ander neigen, dan zal dit
hoofdzakelijk vanuit marketing of verkooptechnische redenen zijn. Vanuit mijn
eigen vroegere ervaring zal ik je aanraden om op te passen. De Iaito moet aan
jouw behoeften en verwachtingen voldoen, slaap er dan nog een nachtje over en
koop niets impulsiefs. Zet voor jezelf duidelijk op een rij waar je precies mee
wilt gaan trainen. De opties zijn Zinc/Aluminium of RVS, beiden
onderhoudsvrij en prima staal voor een Iaito. Het soortelijk gewicht van beiden
stalen is anders en dit vertaalt zich in het gewicht wat je uiteindelijke Iaito zal
wegen en dit vergt dus een duidelijke afweging. Wil je een kleine stap maken
qua gewicht, wat je techniek ten goede zal komen dan is Zinc/Aluminium de
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 23
juiste keuze. Neem je RVS dan komt het soortelijk gewicht in de buurt van High
Carbon staal. High Carbon staal is namelijk het staal waar de meeste katana’s
van zijn gemaakt, deze zullen dus relatief zwaarder zijn. Wat hierbij belangrijk
is mijn inziens is dat door het lichtere gewicht van Zinc/Aluminium, het trainen
minder belastend is voor je gewrichten.
Zoals reeds aangehaald is High Carbon staal, het staal waar de meeste shinken
van zijn gemaakt, dit staal is namelijk harder en meer geschikt voor een
scherpere snede. Door het differentieel harden zal nog een voordeel ontstaan, het
veroorzaakt namelijk een relatief zachtere mune (rug), dit zorgt ervoor dat het
blad eerder zal buigen in plaats van breken met een raken als het blad iets zal
raken met teveel impact.
Nu is het zo dat beiden smederijen rekening houden met de balans van de Iaito
en de feel en touch zal van beiden door het soortelijk gewicht iets
verschillen.Het soortelijk gewicht van roestvrij staal, waar de Iaito’s van Hanwei
zijn handgesmede zijn meer in de richting van High Carbon staal dus dit kan een
voordeel zijn als u het maken van de transfer van Iaito tot Shinken. Daarintegen
kan het ook een voordeel zijn om qua gewicht minder toename te hebben, dit
heb je dus met Zinc/Aluminum. Soorteljik gewicht wordt gemeten in kg/m3. In
onderstaand schema zal ik de waarden even aanhalen.
Staal (legering)
Kg/m3
Aluminiun / Zink 2700 - 3400
RVS 7930
High Carbon Staal 7800
Hierin moet je voor jezelf dus een duidelijke keuze in maken. In principe raad ik
dus aan om met een Iaito van gehard stainless steel (RVS) of Zinc/aluminium te
gaan trainen. Wil je een kleinere stap maken dan neem je Zinc/Alumium, dit is
beter voor je gewrichten en techniek. Is het van belang om snel te gaan trainen
voor transfer van Iaito naar Shinken dan is RVS voor jou wellicht de juiste
keuze.
De Hanwei smederij tempert de Iaito’s op een correcte wijze en hierdoor
ontstaat een gehard en robuust blad met de ideale eigenschappen om prettig mee
te trainen. De hamon lijn die je erop kan zien is kunstmatig en is aangebracht
met een borstel (wire-brushed). De Murayama Iaito komt geheel uit Japan, dit is
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 24
toch voor veel mensen eveneens belangrijk, en hebben een zeer goede balans.
De Murayama Iaito’s zijn dus geheel samengesteld met traditionele materialen
voor de serieuze Japanse zwaardvechtkunst beoefenaar. Beiden Iaito’s hebben
ook minimaal onderhoud nodig, doordat het niet zal gaan oxideren. Let wel, een
Iaito is ook niet geschikt om tameshigiri mee te gaan beoefenen.
Nog even kort:
Zinc Aluminium
Lichter Gewicht (kleinere overgang)
Kleinere overgang komt ten goede voor Techniek
Minder belasting voor Gewrichten
Uitstekende Balans
Volledig uit Japan
RVS
Relatief Zwaarder (neigt meer naar Shinken)
Iets meer belastend voor Gewrichten
Goede Balans
Samengesteld in China
To Bo-Hi or not to Bo-Hi
Een bo-Hi , dat is de lengtegroef in je blad heeft een tweeledige functie bij een
Iaito.
Als eerst zorgt deze ervoor dat je Iaito qua gewicht en balans geoptimaliseerd is
om correcte technieken uit te kunnen voeren. Doorgaans worden de Iaito’s van
Hanwei en Murayama met één enkele Bo-Hi geleverd, dit is in principe
voldoende.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 25
De bo-Hi heeft ook invloed op de Tachi-kaze, dat is de auditieve feedback die je
krijgt als je een techniek uitvoert. Hiermee kan je nagaan of je snede recht wordt
uitgevoerd.
De Iaito van Hanwei of Murayama hebben dus beiden een Bo-Hi.
Iaito Lengte
Ik wil het nu over de lengte van je Iaito hebben, wat goed bij jou past is
afhankelijk van meerdere variabelen. De lengte van je kan dus lastig zijn, omdat
er meerdere aspecten meespelen die ik aan zal halen en cruciaal zijn om jouw
technieken te verbeteren.
Als eerst is dat je lichaamsbouw en je verhoudingen, hierbij van belang zijn de
lengte van je armen, maar dit is dus afhankelijk van jouw romplengte, en dus de
verhouding daartussen.
De eerste trekking ook wel Nukitsuke genoemd moet vloeiend kunnen verlopen,
dit zal met een nieuwe Iaito in het begin nogal wennen zijn. Het gewicht is
anders, de (koi-guchi) oftewel opening van je Saya is verschillend ten opzichte
van de plastic Saya waar je normaal mee hebt getraind. Dit zal zeker niet
geruisloos verlopen, als je lengte goed is komt dit later, na heel wat uren trainen.
De heupen zouden niet helemaal in hoeven te draaien met deze beweging, wel
beweegt deze natuurlijk met je saya mee tijdens Saya biki (dit is beweging van
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 26
de schede). Het verschilt ook per uitgangspositie, is dit bijvoorbeeld vanuit
Seiza of Tachi waza. Hoofdzakelijk beweeg dus vanuit je heupen en schouders,
maar niet met je armen.
Het terugsteken van je Iaito in de saya (schede) moet met hezelfde gemak gaan,
eveneens vloeiend in volledige concentratie en waakzaamheid (zanshin). Je
lichaam of armen moeten dit in principe zonder te veel moeite moeten kunnen
doen. Als het niet “klopt” zie ik en of denk ik aan armen die teveel naar buiten
of diagonaal naar boven moeten bewegen om Nukitsuki of Noto vloeiend te
kunnen uitvoeren. Wat je natuurlijk wel kan doen is in de Dojo een aantal Iaito’s
van medeleerlingen leent om te kijken of deze bij je lichaam passen. Als het te
makkelijk gaat en jij je arm geheel kan buigen gaat dan is je Iaito te kort, kost
het teveel moeite dan is deze te waarschijnlijk te lang. In sommige, toch redelijk
gedetailleerde boeken, wordt aangegeven om je zwaard verticaal in ontspannen
houding naast je lichaam te laten hangen en deze in een hoek tussen 15 en 20
graden te houden met de kissaki (punt) iets boven de vloer, dit is niet geheel
betrouwbaar omdat ik vaak heb gezien dat je op deze manier toch soms niet
vloeiend je Iaito kan trekken of in je saya terug kan laten glijden, dit heeft dan
vooral met je lichaams verhouding te maken.
Wat veel wordt gebruikt is de Shaku en Bu, een japanse en chinese lengtemaat.
Het grappige is dat deze lengtemaat oorspronelijk is afgeleid uit de natuur en is
de gemiddelde lengte tussen de knopen op een bamboe stengel. Eén Shaku is
30.3 centimeter en een Bu is 3.03 centimeter. In onderstaand schema kan je de
aangeraden gemiddelde lengtes bekijken.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 27
Als tweede verschilt het per Dojo, sommige stijlen willen vooral een langere
tsuka, (handvat). In het Tenshin Shoden Katori Shinto Ryu wordt er anders
getraind als in Muso Shinden ryu Iaido, wat ik zelf train.
Als derde is het gewicht en in het verlengde daarvan de balans een belangrijk
aspect van je Iaito. Natuurkundig gezien zijn de massa, kracht en snelheid van
belang, kijk je in het grotere geheel dan kom je ook nog de zwaartekracht en
relativeits theorie tegen. (dat massa en energie in elkaar omgerekend kunnen
worden), maar deze aspecten laat ik voor het gemak buiten beschouwing.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 28
Je brengt met je denken en je spieren je Iaito in beweging (kracht) de massa van
je Iaito zal deze zijn lijn willen volgen met een bepaalde snelheid, is de massa,
of gewicht kleiner dan komt daar minder kracht bij kijken en zal deze sneller uit
zijn baan gaan, iets wat je niet wilt. Je zoekt dus een Iaito die wel vloeiend en
met gemak in beweging kan brengen maar met een dusdanig gewicht dat deze
wel met voldoende massa en gewicht dus een goede techniek kan maken. Je
moet deze namelijk ook weer stoppen op het juiste moment. Er zijn twee rotatie
punten, de eerste kan je vinden op de tsuka (handvat). Op deze plek kan je
hefboom krachten ontwikkelen waarmee je blad dus een naar gelang je dit
gebruikt een correct snede kunnen maken. Het volgende rotatie punt, ook wel
balanspunt genoemd, zorgt ervoor het de massa wordt verdeelt. Simpel gezegd
het punt waarop je de katana kan laten balanceren op je vinger.
Zie foto.
Iaito’s verschillen in balanspunt, dit wordt vaak benoemd met agressiviteit, de
POB meer naar voren wordt als een agressiever blad beschouwd. De meeste
correct gebalanceerde Iaito’s hebben een POB (point of balance) tussen de 12,5
en 18 cm. Ik zie wel smederijen voorbij komen met een totaal incorrect
balanspunt, zo heb ik in het verleden weleens een Iaito van Kaneie gehad die
een POB van +/- 7,5 cm, die ligt dus veel te dicht bij het tsuka en zal er niet aan
toe bijdragen om prettig mee te kunnen trainen. Het gewicht van een gemiddelde
Iaito zal tussen de 875 en 1025 gram liggen, maar dit is sterk afhankelijk van je
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 29
lengte. Doordat vrouwen vaker voor een kortere Iaito zullen kiezen zal deze wat
lichter zijn (+/- 100 gram). Dit zijn gangbare gewichten, zal je met een lichtere
Iaito gaan trainen dan is dit gewoonweg niet realistich en zal je meer
zwabberende sneden gaan maken, met Zinc/Aluminium is dit nog niet niet het
geval. Een te zware Iaito kan blessures veroorzaken en zorgt ervoor dat de te
grote massa moeilijk is te stoppen en “trekt” de Iaito in zijn jezelf geheel uit
balans. Je loopt feitelijk dan meer achter je Iaito aan. Hanwei en Murayama
hebben, ook al gebruiken die verschillende staalsoorten een goede balans.
Persoonlijk vind de balans van de Murayama Iaito’s heel erg goed, neigen niet
teveel naar voren maar geven wel een heerlijke solide gevoel, maar dat is
misschien iets meer persoonlijks, eerlijk gezegd.
Tsuka
Wat de totale lengte bepaald van je Iaito is ook deels afhankelijk van de Tsuka
(handvat). Het deel van het blad wat tot onder je handvat loopt noem je de
Nakago, ook wel tang genoemd. Deels bepaald dit ook je POB, net zoals het
gewicht van je tsuba en andere fittingen. Simpel gezegd zijn het twee houten
planken waarin de tang is uitgebeiteld en door een wikkeling en twee bamboo
pinnen (mekugi) bij elkaar wordt gehouden. Wordt er te zacht hout gebruikt of
gaan smederijen niet nauwkeurig om met deze kwaliteitseisen dan kunnen
gevaarlijke situaties ontstaan. Uw Iaito moet dus altijd demontabel zijn om dit te
kunnen controleren, doe dit ook altijd zelf u een nieuwe Iaito heeft gekocht.
(ook al is het niet bij mij).
Een langer blad en meestal dus zwaarder blad heeft een langere tsuka nodig als
een korter blad voor een goede balans. Met de lengte van je Tsuka kan je
eveneens spelen met je POB, hoe korter des meer je POB naar voren zal gaan
liggen, omdat het gewicht anders verdeelt gaat worden. Een tip van ik van een
zeer hoog gegradueerde Iaido-ka heb gekregen is het volgende. De lengte van je
tsuka moet minstens zijn, de lengte tussen je elleboog en de plek waar je pols je
arm raakt. Maximaal moet de lengte ongeveer drie keer je hand zijn, maar dit is
sterk afhankelijk van de stijl die je beoefend. In het Muso Shinden ryu Iaido
wordt vaak de twee vinger regel aangehaald, dus twee handen en twee vingers,
dit zal doorgaans tot een handvat lengte van tussen de 20 en 25 cm lijden. Wil
je hier sterk aan vasthouden, door aanraden van je Sensei, of vanuit jezelf dan is
een custom Iaito de beste keuze.
De dikte van je Tsuka zal het Tenouchi principe beïnvloeden. Te=hand, No=van
Uchi=binnenkant, oftewel binnen in je handen. Dit is een belangrijk aspect want
op dit punt maak jij contact met je Iaito, dus de grip die jij hebt op je tsuka. Qua
krachtverdeling van de handen kan je ervan uitgaan dat naar de duimen toe het
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 30
minst is, oftewel de pinken houden het sterkste vast. Is je handvat dus
buitensporig dik of smal dan zal dit nadelige invloed hebben op je controle.
Om tsuka bij elkaar te houden en om goede grip te hebben is het handvat
omwikkelt met Ito (wikkeling). Dit kunnen verschillende materialen zijn, veel
gebruikt is katoen omdat dit zweet absorbeert vinden veel mensen dit prettig.
Eveneens zie je vaak zijde, suède en leer. Wat belangrijk is dat de wikkeling
strak om de de tsuka heen zit en niet gaat bewegen naar langere tijd trainen. De
mate van gedetailleerdheid is vaak een aanwijzing in hoeverre een professional
bezig is geweest. De witte gedeelten tussen de wikkelingen op de tsuka worden
diamonds genoemd, als dit er netjes en gelijk op zit dan kan je uitgaan van een
hoge mate van betrokkenheid. De wikkeling wordt om-en-om aangebracht uit
veiligheidsoverwegingen, zal namelijk een deel breken dan zal deze niet in één
keer het handvat losraken.
Er komen dus nog heel wat zaken bij kijken en het kiezen van het juiste blad
lengte van je Iaito is dus vooral een individuele aangelegenheid. De bladlengte
van een Iaito wordt vaak weergegeven met een Japanse maat, dat zijn de Shaku
en Bu. (1 shaku is 30.3 centimeter en 1 bu is 3.03 centimeter). Wat me de laatste
tijd opvalt, ik verkoop namelijk al meer dan 10 jaar Iaito’s dat er spelers op de
markt komen die met agressieve marketing zoveel mogelijk “produkten” aan de
man proberen te brengen, zonder in te gaan op wat nu precies een juiste keuze
zou kunnen zijn.
Ik vind het persoonlijk een goede ontwikkeling dat ik met een japanse smederij
samenwerkt die de mogelijkheid nu aanbiedt om een persoonlijke dus custom
Iaito samen te kunnen stellen. Sowieseo natuurlijk de correcte lengte, saya, same
en fittingen. Uiteindelijk is het een verlengde van je ziel en wordt dat
weerspiegelt in je Iaito.
Sakura Iaito - Murayama Forge (made in Japan)
De volgende Iaito’s van Hanwei zijn leverbaar in de volgende lengtes.
Inch Totale
Lengte
Blad Lengte * Handvat
Lengte
Shaku Lichaams
Lengte
27” 97,8 cm 68,6 cm 26,7 cm +/- 2.3 < 165 cm
28” 100,3 cm 71,1 cm 26,7 cm +/- 2.4 160-180 cm
29” 102,8 cm 73,7 cm 26,7 cm +/- 2.5 >175 cm
* dit is gemeten van de seppa tot en met de kissaki (punt)
De volgende Iaito’s komen hiervoor in beeld.
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/murayama-iaito-japan/246-japapanse-iaito-.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 31
Practical Iaito
Practical Plus Iaito
Musashi Iaito
Een geschikte Shinken voor een Budo beoefenaar
De budo beoefenaar zal aan de balans en het gewicht veel waarde hechten. Ik zal
qua gebruik een tweedeling maken tussen de boefenaar die vooral de katana
voor Kata wilt gebruiken (en misschien soms voor een lichte tameshigiri sessie)
en de degene die vooral een Katana wilt gebruiken voor uitsluitend Tameshigiri
(hak-en snijoefeningen).
Kata Training
Het meest veilige is uiteraard om met een Iaito te trainen en het trainen met je
Shinken is alleen toegestaan na toestemming van je Sensei. Als je met een
functioneel zwaard Kata wilt trainen dan komen hiervoor meestal de lichtere
bladen in aanmerking in verband met het ontzien van de gewrichten. Hierin heb
je katana’s met het balanspunt meer naar voren en dichter naar de tsuba, dit is
sterk afhankelijk van de lengte van de Tsuka (handvat). De balanspunt van een
zwaard kan je makkelijk ontdekken, je houdt het zwaard in je hand en legt deze
met de rug op je hand, op de plek waar de katana in balans ligt meet je vanaf de
tsuba naar het balanspunt.
Hanwei heeft voor deze eisen een aantal prachtige katana’s. Deze hebben
allemaal een Bo-Hi (lengtegroef) en daardoor ontstaat er tevens de tachi-kaze
(whoosh-geluid) met de juiste techniek.
De volgende Katana’s komen hiervoor in beeld.
Practical XL light - Hanwei
Practial Plus XL light - Hanwei
Golden Oriole Katana - Hanwei
Shinto Katana - Hanwei
Tea Culture Katana - Hanwei
Three Monkey Katana - Hanwei
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/iaito-bokken/42-practical-iaito-hanwei.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/iaito-bokken/27-practical-plus-iato-hanwei.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/iaito-bokken/20-musashi-iaito-.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/practical-katana/94-practical-xl-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/practical-katana/96-practical-plus-xl-light-katana-.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/handgesmede-katana/54-golden-oriole-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/handgesmede-katana/60-shinto-katana-cashanwei.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/handgesmede-katana/72-tea-culture-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/handgesmede-katana/86-three-monkey-katana.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 32
Orchid Katana (zonder Bo-Hi) - Hanwei
Kaeru (Frog) Katana - Hanwei
Tameshigiri
Hoewel het misschien leuk kan zijn om op van alles en nog wat te gaan testen in
hoeverre sterk de katana wel of niet is, vind ik het ook van belang om bij het
spirituele aspect van de katana stil te blijven staan. Het is sowieso niet een
instrument en heeft (nog steeds) in een belangrijke en mystieke plek in de
Japanse maatschappij. Omdat van oudsher het zwaard werd beschouwd als de
Ziel van de Samoerai en er strakke etiquette is voorgeschreven omtrent het
behandelen van het zwaard, zoals het er niet overheen overstappen en het blad
niet met de handen aan te raken. Tameshigiri is geschikt voor de ervaren
gebruiker aangezien hier gevaren aan verbonden zitten, lees op pagina 27 over
voorzorgsmaatregelen.
Tameshigiri is uiteraard een Japans woord en betekent letterlijk het volgende:
(tamesu in Japans betekent "uitproberen", terwijl giri betekent "knippen").
Bij dit aspect van de training legt de op het aanleren van de juiste technieken
(oftewel het verbeteren van je timing, afstandsoverbrugging inschatten, de hoek
van je slagen en je grip op het zwaard). De moeilijkheid mijn inziens van de
snij-technieken is een combinatie van de hardheid van het materiaal, de structuur
van de vezelrichting (bij gebruik van materialen die dit hebben), natuurlijk de
snede en kwaliteit van je zwaard zelf en de hoek waarmee je zwaard de target
raakt. Natuurlijk zijn er nog wel wat variabelen te bedenken zoals je eigen
ervaring, fysieke conditie, etc. Zoals reeds aangegeven gaat meestal de voorkeur
naar een katana met een Point of Balance naar voren. Dit heeft te maken met het
feit dat op deze plek het centrum van de gewicht zich bevindt en daar dus het
rotatie punt zich bevindt. Je zwaard gaat dus met meer kracht naar voren omdat
het rotatie punt zich dichter bij het doel bevindt.
Voor training wordt geoefend op opgerolde Tatami, hoe 'schoner' de tatami
afgesneden wordt, des te beter is de techniek. De matten worden opgerold, in
water gelegd en op een staak gezet. Tameshigiri zal makkelijker zijn met een
zwaard die de balanspunt meer naar voren heeft ook zal een Bo-Hi nu nadeliger
zijn. Een blad zonder Bo-Hi is massiever is zal meer kracht ontwikkelen tijdens
de slag cq snede en dus met het raken van een object. Doordat er geen
lengtegroef in zit zal het blad minder weerstand ondervinden met het raken van
een Tatami en zullen de sneden doorgaans schoner zijn met een juiste techniek.
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/74-orchid-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/katana-kopen/116-kaeru-frog-katana.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 33
De volgende Katana’s komen hiervoor in beeld.
Musashi Katana - Huanuo
Cherry Katana - Huanuo
Practicial XL Katana - Hanwei
Practical Plus XL Katana - Hanwei
Practical Plus Elite Katana - Hanwei
Oni Katana - Hanwei
Tiger Katana (extra lang) - Hanwei
Raptor Shinogi Zukuri Katana’s – Hanwei
Veel voorkomende vragen
Hoe herken ik een echte hamon?
Er zijn verschillende methoden om kunstmatige hamon te maken, ik zal de
meest voorkomende benoemen. Het vergt ervaring en kennis om deze snel te
herkennen en als je er bekend mee bent, of heel veel zwaarden ziet, dan zal dit
een stuk makkelijker gaan. Ik zal ingaan op het esthetische aspect bij een
doorgehard zwaard om deze visueel aantrekkelijk te maken en zodat het lijkt of
deze differentieel is gehard. Er zijn namelijk technieken om bij differentieel
geharde bladen, met dus een echte hamon, deze nog prominenter te maken.
Wat vaak voorkomt is een Wire Brushed hamon, dit is een hamon die er met een
metaal borstel is opgeborsteld. Deze zijn meestal makkelijk te herkennen.
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/huanuo-sword-art/56-musashi-katana-huanuo.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/huanuo-sword-art/56-musashi-katana-huanuo.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/practical-katana/94-practical-xl-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/practical-katana/91-practical-plus-xl-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/practical-katana/36-practical-plus-elite-katana-.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/73-oni-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/gevouwen-katana-s/103-tiger-katana.htmlhttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/raptor-katana/115-raptor-shinogi-zukuri-katana.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 34
Voorbeeld Wire Brushed hamon
Een chemisch geetste Hamon kan moeilijker te herkennen zijn als deze
professioneel is aangebracht. De meeste smederijen die hier gebruik van maken
een op zuurbasis samengestelde kleurstof.
Voorbeeld chemische hamon
Mocht je twijfelen dan kan je vaak de Tsuka (handvat) verwijderen en een stukje
onder de habaki weg polijsten, dit zal dan uitsluitsel geven omtrent de techniek
die is gebruikt. Sommige smederijen hebben een geetste hamon maar ook
differentieel gehard, dit maakt het niet makkelijker.
Wat is een traditionele polijsting?
De polijsting is een belangrijk aspect van het blad waardoor de bedoelde
geometrie volledig tot uiting kan komen. De japanse polijsting van het zwaard is
zodanig geperfectioneerd zodat het bijna een loep is geworden om in het staal te
kijken. Het esthetische aspect van het blad komt volledig tot uiting de in
verschillende lagen en een prachtige actieve hamon is een schoonheid om naar
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 35
te kijken. Let wel, het gevaar van authentieke Nihonto is dat deze dusdanig vaak
zijn gepolijst dat het blad prachtig is maar qua functionaliteit een stuk heeft
ingeleverd, er is namelijk telkens een stukje afgepolijst. Vaak bepaald wel de
polijsting een groot deel van de waarde van het zwaard.
Een ruw blad zal gewoonweg meer weerstand ondervinden en omdat een
traditionele polijsting van steeds ruwer naar fijner gaat is dit het meest optimaal.
Er wordt gebruik gemaakt van Japanse stenen, deze worden ondertussen helaas
steeds schaarser, de meeste smederijen waar ik mee samenwerk maken ook
gebruik van deze stenen. Er kunnen onderlinge verschillen zijn qua methodiek
maar een traditionele polijsting zal uiteindelijk twee stadia moeten doorlopen.
Shitaji togi: Basis polijsting
Shiage togi: Eind polijsting
Er kunnen verschillende stenen worden gebruikt maar het zullen er minstens
acht moeten zijn, elke steen word dus steeds fijner en bereidt het staal voor op
de volgende steen. Er zijn ondertussen kunstmatige en natuurlijke stenen welke
worden gebruikt. Met ruwe stenen mag er niet te veel druk worden uitgeoefend
omdat er teveel staal wordt weggeschuurd. Het blad zal dan hierdoor zijn
geometrische vorm verliezen. De stenen in de basis polijsting zijn vaak groter
en het zwaard wordt over de steen bewogen. De eerste steen is vaak de arato. De
eindpolijsting moet altijd met natuurlijke stenen worden gedaan om het
gewenste resultaat te krijgen. Dit wordt gedaan met vinger-stenen, deze zullen
subtiele elemten naar voren halen zoals de nie, nioi en utsuri. De eerst is de
hazuya steen, daarop volgende de jizuya en nugui (deze geeft een wat donkere
kleur aan het staal).De hadori (ook hazuya) steen wordt gebruikt om een
duidelijkere hamon naar voren te brengen. Dit is een arbeidsintensief proces en
soms wordt er een hele dag met één steen gwerkt. Ook worden er
gereedschappen gebruikt zoals de burnishing needle om delen van het blad een
heldere spiegelachtige glans te geven.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 36
Eind polijsting met vingersteen
Traditionele polijsting Huanuo Forge
Kan mijn Katana kapot?
Jazeker, in principe zijn de katana’s relatief dunne zwaarden maar zijn ze door
hun geperfectioneerde bewerkingen waaronder het differentiële harden gemaakt
om te buigen in plaats van te breken. Ook zal de snede “chippen” een deeltje
verliezen met breek het blad niet. Dit komt doordat de rug zachter en flexibeler
is als de snede. De meeste moderne zwaarden zijn zeer flexibel en maken
gebruik van verschillende laminerings methoden. Katana’s zijn ook niet
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 37
gemaakt om lantaarnpalen om te hakken maar gemaakt voor gecontroleerde
lichte of zwaardere tameshigiri. Simpel gezegd zijn Katana’s ook niet gemaakt
om op van alles en nog te gaan lopen hengsten en zullen dan dus uiteindelijk
ook breken.
Is een katana van Damascus staal gemaakt?
Nee, dat is niet het geval, het zijn verschillende methodieken. Damascus staal
heeft zijn oorsprong in de Moslim wereld ten tijden van de kruistochten. Het
specificieke staalpatroon is eveneens omgeven met veel mystiek maar
wetenschappelijk ondezoek heeft uitgewezen dat deze bladen een Carbon
gehalte van 1.5 tot 2.0 en met vuurgelaste delen lagere Carbon gehalten. Het
smeden en hameren heeft uiteindelijk tot het specifieke staal patroon geleidt. Het
Japanse heeft een gelijkmatigere en een hardere en taaiere samenstelling,
dankzij het differentiële harden, voor een leek lijkt het laagjespatroon en
damascus patroon hetzelfde. De Damascus bladen toentertijd werden
oppervlakkig gehard. Ondanks de grote ontwikkeling en eveneens prachtige
afwerking lijken de Japanase katana’s qua optimalisatie het toch te winnen.
Hoe is de leverbetrouwbaarheid en kwaliteit?
Enkele smederijen, vooral uit China, komen na enkele tijd toch als
onbetrouwbaar over, hetzij met kwaliteit of het niet nakomen van afspraken,
dan wordt er natuurlijk mee gestopt, ik heb bijvoorbeeld voor een shinken van
de Kaneie smederij weleens anderhalf jaar moeten wachten, terwijl er maximaal
zes maanden was aangegeven. Ook ontdekte ik bij de Kaneie smederij een
zending met veel gebroken tsuka’s, dit is uiterst gevaarlijk voor beoefenaren, de
reactie van de smederij is dan erg bepalend of ik zaken wil blijven doen. Van dit
soort situaties wordt uiteindelijk niemand vrolijk. Betrouwbare smederijen zijn
Hanwei en Huanuo, consistente kwaliteit, veel kennis over nihonto en oor voor
het oordeel van de eindgebruikers.
Is een Katana gevaarlijk?
Lees zeker over de mogelijke gevaren van een Katana!
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 38
Een katana gebruiken welke niet functioneel is en niet op de correcte manier is
gesmeden en afgewerkt kan hele gevaarlijke situaties opleveren.
Een katana die wel functioneel is een ook heel gevaarlijk wapen, blijf dit altijd
onthouden en ga er dus met voorzorgs- veiligheidsmaatregelen mee om.
Deze foto komt van een forum en geeft duidelijk aan welke gevaren een katana
kan opleveren als er onzorgvuldig met veiligheid wordt omgegaan.
Veiligheid is simpelweg het belangrijkste en hiervoor heb ik de onderstaande
richtlijnen bedacht.
Berg je katana altijd op een veilige plek op, onder je bed voelt misschien veilig
maar is makkelijk toegankelijk voor kleine kinderen, niet doen dus. Hou
katana’s sowieso uit de buurt van kinderen, het is geen speelgoed.
Als je tameshigiri beoefend
Zorg ervoor dat iedereen uit de reikwijdte van je zwaard blijft (ook wel de gevarenzone) baken dit indien mogelijk goed af
Zorg ervoor dat je met een kwalitatief zwaard aan de gang gaat die scherp en functioneel is.
Controleer het zwaard goed op voorhand op eventuele gebreken
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 39
Bekijk de situatie ter plekke en bedenk van te voren wat er eventueel fout kan gaan en neem dan natuurlijk voorzorgsmaatregelen om deze te niet te
doen.
Drink gewoon geen alcohol
Probeer het niet in je eentje, of zorg dat er iemand in de buurt is die het in de gaten kan houden
Pas op voor je huisdieren
Zorg ervoor dat je zwaard geolied is
Begin niet met te dik materiaal, dit komt later wel, probeer eerst gewoon op techniek te oefenen.
Kleine kinderen zijn onvoorspelbaar en hou die gewoon uit de buurt (plus je kan ze weleens op ideeën brengen). Vermijd dit dus.
Bij de controle zijn onderstaande punten van groot belang.
Kijk of de Tsuka (het handvat) geen scheurtjes vertoont, die kan bij alle
smederijen gebeuren en kan tot gevaarlijke situaties leiden.
Hoe moet ik mijn katana onderhouden?
De Samoerai toentertijd zagen zichzelf enkel als tijdelijke beheerders van hun
zwaarden en het was zeer belangrijk om deze in goede conditie door te geven
wanneer ze kwamen te overlijden. Degenen die hun zwaard vervolgens erfden
zouden zich dan ook aan deze traditie moeten hechten. Door deze traditie zijn er
gelukkig vele prachtige Nihonto in uitstekende conditie gebleven.
De meeste katana’s zijn gemaakt van Carbon staal en dit is een legering tussen
ijzer en koolstof. Roesten (roodbruinmateriaal) of corrosie ontstaat doordat
zuurstof uit de atmosfeer en water of vocht reageert met ijzer. Een
wetenswaardigheid in deze context is dat dit proces uiteindelijk het materiaal
weer terugbrengt in de geoxideerde toestand waarin het oorspronkelijk ook
aanwezig was in de aarde.
Dit proces kan het staal dus aan gaan tasten en je wilt natuurlijk je katana in zo
goed mogelijke conditie houden. Een belangrijk issue in deze natuurlijk is ook
dat dit tot veiligheidsrisico’s kan gaan leiden. Het is dus belangrijk dat je een
katana zo goed mogelijk onderhoud. Ik raad dan ook altijd aan om een
onderhoudsset aan te schaffen en zeker een busje olie te kopen. De olie die
hierbij zit is zuurvrij en zorgt ervoor dat je polijsting niet wordt aangepast.
De katana moet dus meteen worden schoongemaakt na een Tameshigiri Sessie
of na een les in de Dojo. Het aanraken van het blad kan al roest veroorzaken,
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/78-onderhoud-katanahttp://www.samurai-katana-shop.nl/nl/onderhoud-katana/82-zwaard-olie-.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 40
onderschat dit dus niet. Ik zal een aantal produkten aanhalen die standaard in de
onderhoudsset van Paul Chen zitten en eventueel een goed alternatief.
Wat zit er nu eigenlijk in zo een onderhoudsset van Hanwei? Er zijn japanse
benamingen voor en die zal ik ook hanteren in deze uitleg.
Nuguigami:
Dit is zachte, hoge kwaliteits rijstpapier en gebruik je om de oude olie en ander
vervuiling van je blad af te vegen. Ook gebruik je dit papier om het
polijstpoeder vanuit je Uchiko over je blad te wrijven zodat je alle oude olie en
vervuilingen grondig kan verwijderen. Als alternatief kan je ook een zacht
katoen doekje gebruiken. Dit kan je niet hergebruiken.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 41
Mekugi-Nuki:
Een drevel alsmede een hamertje om de Mekugi (bamboe pinnen) uit de Tsuka
(handvat) te wijderen zodat het blad los kan worden gehaald. Dit gebruik je om
de katana te demonteren.
Olie doekje:
Een wit zacht katoenen doekje, deze zit in een doosje en kan je meerdere malen
gebruiken. Hiermee kan je olie aanbrengen op je blad zodat deze beschermd is
tegen oxidatie. Ook kan je dit doekje gebruiken om de olie van je blad af te
halen. Dit doekje kan je meerdere malen gebruiken.
Choji Olie:
Een uitstekende minerale olie voor de bescherming van het staal van je zwaard.
De Samoerai gebruikte oorspronkelijk ook Choji Olie. Dit is gemaakt van +/- 99
% mineraal olie en een fleugje kruidnagelolie 1%. Door deze kruignagel (clove)
kan men denken dat kruidnagel-olie ook een mogelijkheid is dit is dus niet het
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 42
geval. De Japanse Choji olie wordt dus al eeuwen gebruikt en heeft al bewezen
dat het uitstekende bescherming biedt tegen roest. De olie die in de
onderhoudsset zit is Choji Olie.
Uchiko Bal:
Deze gebruikt men traditioneel om de oude olie van het blad af te halen. De
zijden bal tik je op het blad en het poeder komt dus uit de bal op je blad terecht.
In het begin moet je misschien wat meer tikken om het uchiko poeder uit de bal
te krijgen.
Het Uchiko poeder absorbeert de olie waarna je het poeder met rijstpapier of een
katoenen doek afveegt. Het Uchiko poeder zorgt voor een hele lichte polijsting
op je blad. Sommige smederijen maken gebruik van Uchigomori stenen voor het
scherpen van de snede van de katana’s. In de regel valt niet aan te raden om dit
vaak te doen.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 43
Houten Vulstukje
Mocht je saya rammelen, of zit er speling in, dan kan je dit houten vulstukje
gebruiken om deze speling te verhelpen. Let wel, de opening van je saya en de
habaki zijn het punt waarmee ze onderling contact maken. Je kan het houten
vulstukje met houtlijn in de saya lijmen. Wel natuurlijk oppassen dat je geen
lijmdruppels op je saya morst. Zet ie nu teveel aan dan kan je wat weg vijlen.
Okay, nu de inhoud van zo een onderhoudkistje is bekeken gaan we nu eens zien
hoe we deze moeten gebruiken. Het is niet zo ingewikkeld. Mocht je aan de
gang gaan, wees je goed bewust dat het blad zeer scherp is en dit kan echt tot
verwondingen leiden als je niet goed oplet. Houd dus bij de handelingen de
snede van het zwaard van je af, traditioneel gezien neem je het blad in je
linkerhand, omdat het merendeel van de bevolking rechts. Ben je links dan hou
je de katana in je rechterhand. Hou de kissaki (punt) van het zwaard van je af.
Leg als eerste alles wat je gaat gebruiken neer uit het kistje omdat je later steeds
het blad in je hand hebt. Check dan ook meteen of er nog restanten in de saya
zitten na een Tamesghiri Sessie, tik dan zachtjes je saya of schede tegen een
zachte ondergrond om dit te verwijderen.
Als tweede neem je Nuguigami (rijstpapier) om de oude olie van je blad af te
halen. Je kan eventueel ook een katoenen doekje gebruiken. WC-papier of
Tissues zijn ook een mogelijkheid, het behoort in ieder geval zacht, zonder geur
en kleur stoffen papier te zijn. Het is aan te raden om met soepele lichte en
constante bewegingen dit uit te voeren. Ga geen grote druk uitoefenen! Je begint
boven de seppa (het koperen plaatje boven je tsuba) en voert deze beweging uit
naar de kissaki (punt). Het rijstpapier of doekje vouw je vanaf de rug van de
snede. Één of twee keer moet voldoende zijn.
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 44
Als derde tik je de Uchiko Bal tegen je blad, om de 5 cm over de hele lengte van
je blad. Het is aan te raden om tegen de rug (mune) van het blad te tikken. Dit
zorgt voor een dun laagje poeder op het blad. Daarna gebruik je Nuguigami
(rijstpapier) of een katoenen doekje om het blad licht te poetsen/polijstenen. Het
is aan te raden om dit met soepele, lichte en constante bewegingen uit te voeren.
Ga geen grote druk uitoefenen! Je begint boven de seppa en voert deze
beweging uit naar de kissaki (punt). Het rijstpapier of doekje vouw je vanaf de
rug van de snede. Met deze activiteit verwijder je ook het polijstpoeder van je
blad. Beiden zijden van je zwaard en natuurlijk met de snede naar buiten. Nu is
het blad licht gepolijst en dus helemaal schoon. Meestal hou je het zwaard in je
linkerhand als je rechts bent.
Als vierde en laatste ga je nu nieuwe olie aanbrengen. Het gaat erom dat je een
dun laagje aanbrengt zodat je het staal beschermt tegen andere elementen. Olie
droogt in ongeveer 5 maanden uit, breng dus ongeveer na een maand of drie een
nieuw laagje aan, een paar druppels zijn echt voldoende. Het gaat echt om een
film van olie om het staal van de lucht te scheiden..Doe niet niet te veel want dit
kan je saya of schede beschadigen. Laat ook niet geen olie in de Habaki lopen .
Even terzijde maar mijn inziens kan je dus ook gewone witte mineraal olie
gebruiken. Dit is te koop bij een redelijke drogisterij en zelfs bij de Ikea (0,5
lilter voor € 2,99). Authentiek is het zo natuurlijk niet, maar je kan eventueel
zelf wat kruidnagelolie toevoegen en je bent klaar. (De verhouding staat
hierboven is kruidnagel/mineraalolie = 1/100). Mineraal olie is ontrokken aan
onbewerkte olie ontrokken (petrouleum) en wordt ook veel gebruikt voor
metaalbehandeling en als smeerolie.
Het losse flesje olie wat ik te koop aanbied in mijn shop is geen Choji Olie.
Deze olie is een standaard CLP olie. Dit is een formulie die bestaat uit
synthetische oliën en een aantal individuele ingediënten die een combinatie
vormen om drie belangrijke taken tegelijk uit te voeren: het effectief
schoonmaken, vet houden en beschermen van metaal. Dit heeft een aantal
positieve kenmerken. Een langdurig aanwezige laag vermindert het aanhechten
van vuil wat zorgt voor slijtage en defecten. Corrosieremmers voorkomen de
vorming van roest terwijl de speciale beschermlaag het oppervlakte beschemd
tegen vocht en andere invloeden. Deze speciale synthetische oliën worden niet
hard en drogen niet uit onder extreme omstandigheden zoals hitte, kou, modder,
stof, vochtigheid en zelfs zoute en zure lucht. De hanwei Olie uit het flesje bevat
petroleum distillaat en dit kan je ook wel ruiken. Deze olie is dus ook zeer
geschikt om je katana mee in de olie te zetten maar is geenszins authentiek.
Je kan handeling één, twee en vier zien als een snelle en minder grondige
schoonmaak beurt. Doe dit dus telkens na een tameshigiri sessie of na een les in
de dojo. Het is niet aan te raden om telkens stap drie uit te voeren omdat het
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 45
poeder een licht polijstende werking heeft. Berg je de katana op dan is het
natuurlijk wel aan te raden.
Ik heb ook uit Japan geimporteerde Choji Olie, dit is natuurlijk geheel
authentieke Choji Olie uitstekend is voor het onderhoud van je Nihonto. Ook
verkrijgbaar in grote uitvoering (100 cc.)
Dit is allemaal leverbaar uit mijn winkel in Heemskerk.
Nawoord
Het moge duidelijk zijn dat er nog veel meer over japanse zwaarden valt te
vertellen en ik wat dat betreft alles in een notendop heb samengevat. Er valt over
het gehele internet heel veel informatie te vinden, soms zinvol, soms klinkklare
onzin. Mijn eigen zoektocht en pad levert ook steeds meer kennis op, en wat dat
betreft zal ik ook nooit uitgeleerd zijn. Ik zal enige relevante links toevoegen
zodat je mogelijk verder kan gaan in de zoektocht naar het zwaard dat bij je past
op het huidige moment. Er zijn een aantal mooie en interessante boeken,
waarvan ik er één wil noemen omdat deze mij veel heeft geleerd. Dat is The
Craft of the Japanese Sword (Leon Kapp, Hiroko Kapp, Yoshindo Yoshihara).
Een prachtig boek met duidelijke uitleg en een prachtige verdieping. Als laatst
wil ik wijzen op een oud Japans gezegde dat als een potentiële koper het juiste
zwaard ziet, men het zal voelen in zijn hart: een Zwaard kiest zijn eigenaar altijd
uit.
DOMO ARIGATO GOZAIMASHITA
http://www.samurai-katana-shop.nl/nl/onderhoud-katana/142-choji-olie.html
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 46
Jordy Klaver
www.samurai-katana-shop.nl
Relevante links
www.aoi-art.com
www.cashanwei.com
www.huanuosword.com
www.swordforum.com
www.japanese-swords.com
www.nederlandsekendorenmei.nl
http://home.earthlink.net/~steinrl/nihonto.htm
http://www.ksky.ne.jp/~sumie99/index.html
http://www.samuraisword.com
www.samurai-katana-shop.nlhttp://www.aoi-art.com/http://www.cashanwei.com/http://www.huanuosword.com/http://www.swordforum.com/http://www.japanese-swords.com/http://www.nederlandsekendorenmei.nl/http://home.earthlink.net/~steinrl/nihonto.htmhttp://www.ksky.ne.jp/~sumie99/index.htmlhttp://www.samuraisword.com/
-
WWW.SAMURAI-KATANA-SHOP.NL Pagina 47
http://kingfisherwoodworks.com
http://kingfisherwoodworks.com/