Transcript
Page 1: Huchin zuil zah zeel

Лекц-12

Хүчин зүйлийн зах зээл

Page 2: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-2

Сэдэв

Хүчин зүйлийн зах зээлийн үнэ Хүчин зүйлийн эрэлт Хүчин зүйлсийн нийлүүлэлт Хүчин зүйлсийн сонголт ба алдагдсан

боломж Хүчин зүйлсийн зах зээлийн монопсони

хэлбэрийн талаар ойлголт

Page 3: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-3

Хүчин зүйлсийн зах зээл

Үйлдвэрлэлд хэрэглэгдэж буй янз бүрийн нөөцүүдийн харилцан хамаарал, үйл хөдлөл, тэнцвэр, өөрчлөлтийг агуулсан зах зээлийг хэлнэ.

Page 4: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-4

Хүчин зүйлсийн зах зээл

1. Хөдөлмөр -Цалин2. Газар -Рент3. Капитал - Хүү4. ААЭЧадвар -Ашиг, орлого

Page 5: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-5

Нөөцүүдийн үнэнд нөлөөлөх нь

Хэрэглэгчийн орлого

Нөөцүүдийн хувиарлалт

Пүүсийн үйл ажиллагааны зардал

Page 6: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн бүтэц

Хүчин зүйлийн зах зээл

Капиталын зах зээл

Хөдөлмөрийн зах

зээл

Газрын зах зээл

ТӨЗЗ

ТБӨЗЗ

ТӨЗЗ

ТБӨЗЗ

Онцгой байдлаар тодорхойлогдоно.

Page 7: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-7

Хүчин зүйлийн MPR ба MFC

MPR(ахиу бүтээгдэхүүний орлого): Тухайн хүчин зүйлийг нэг нэгжээр өөрчлөгдөхөд нийт орлого хичнээн нэгжээр өөрчлөгдөхийг харуулдаг үзүүлэлт юм.

- MRPn- n хүчийн зүйлийн бүтээгдэхүүний орлого- TR нийт орлого- Xn n-р хүчин зүйлийн хэмжээ

Page 8: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-8

Хүчин зүйлийн MPR ба MFC

MFC(ахиу бүтээгдэхүүний зардал): Тухайн хүчин зүйлийг нэг нэгжээр өөрчлөгдөхөд нийт зардал хичнээн нэгжээр өөрчлөгдөхийг харуулдаг үзүүлэлт юм.

- MFCn- n хүчийн зүйлийн бүтээгдэхүүний орлого- TC нийт зардал- Xn n-р хүчин зүйлийн хэмжээ

Page 9: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-9

Хүчин зүйлийн MPR ба MFC

Ашигтай

Ашиггүй

Хүчийн зүйлсийг ашиглах дүрэм

Хүчин зүйлсийн зах зээлийн эрэлтийг ахиу MPR нь тодорхойлдог

тул муруйнууд нь давхцдаг.

Page 10: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн эрэлт ба MRPn

MPRn

Xn

MPRnB

Xn

P

A

A

B

P’n

P”n

MRPn’

MRPn’’

X’n X”n

D

Page 11: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн ТӨЗЗ дээрх MRPn

Хүчин зүйлийн зах зээл

Капиталын зах зээл

Хөдөлмөрийн зах

зээл

Газрын зах зээл

ТӨЗЗ

ТБӨЗЗ

ТӨЗЗ

ТБӨЗЗ

Онцгой байдлаар тодорхойлогдоно.

Page 12: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-12

ХЗЗЗ-ийн ТӨЗЗ дээрх MRPn

ТӨЗЗ-ээс л Хүчин зүйлээ худалдан авна. MRPn=MPn*P /MPn-бүтээмж/ ТӨЗЗ дээр MR=P байна. TR=P*Q Богино хугацаанд нэг л хүчин зүйл өөрчлөгдөнө. Урт хугацаанд бүх ХЗ-ийг өөрчлөх боломжтой.

Page 13: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-13

ХЗЗЗ-ийн ТӨЗЗ дээрх MRPn

Q=f(x1,x2,,,xn) хэлбэрээр тодорхойлогдоно.-x1,x2,,,xn нь n төрлийн нөөц ашигладаг

TR=P*f(x1,x2,,,xn) функцээс авсан 1-р эрэмбийн уламжлал

MRPn=P*MPn болно.

Энд ТӨЗЗ дээр ажиллаж байгаа учир Р тогтмол байна. ТӨЗЗ дээр эдийн нөөцийн эрэлт нь бүтээгдэхүү,

үйлчилүгээний үнээс хамаарахгүйбөгөөд зөвхөн тухайн хүчин зүйлийн ахиу бүтээмжээс хамаарч тодорхойлогдоно.

Page 14: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-14

ХЗЗЗ-ийн ТБӨЗЗ дээрх MRPn

Бүтээгдэхүүний үнэнд нөлөөлөх боломжтой.

Хүчин зүйлээ ТБӨЗЗ-ээс худалдаж авна.

ТБӨЗЗ-ийн эрэлтийн муруй нь сөрөг налалттай байна. (энэ нь ТБӨЗЗ дээр ажиллаж буй пүүс нэмэлт нэгж бүтээгдэхүүн борлуулахын тулд үнээ бууруулах хэрэгтэй гэдгийг илтгэнэ.)

Page 15: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-15

ХЗЗЗ-ийн ТБӨЗЗ дээрх MRPn

TR=[P(q)]*Q энд [P(q)] үйлдвэрлэлийн хэмжээ нь хүчин зүйлээс хамааралтай болохыг илэрхийлнэ.

TR=[P(f(x1,x2,,,,xn))]*f(x1,x2,,,,xn)Үүнээс 1-р эрэмбийн уламжлал авъя.

Page 16: Huchin zuil zah zeel

Пүүсийн ашиг хамгийн их байх нөөцүүдийн зохистой хэмжээг тодорхойлох зорилготой.

ТӨЗЗ ба ТБӨЗЗ дээр ашиг хамгийн их байх нөхцөл харилцан адилгүй байдаг.

13-16

ХЗЗЗ-ийн АШИГ ХАМГИЙН ИХ БАЙХ НӨХЦӨЛ

Page 17: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн эрэлт,нийлүүлэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

- Хүчин зүйлсийн бүтээмж буюу ахиу бүтээгдэхүүн

- Тухайн хүчин зүйлийг ашиглаж байгаа үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өөрчлөлт

- Бусад хүчин зүйлсийн тоо хэмжээ өөрчлөгдөх- Технологын түвшин өөрчлөгдөх- Хувьсах хүчин зүйлийн чанар өөрчлөгдөх- Орлох хүчин зүйл- Хослох хүчин зүйл

13-17

Page 18: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн эрэлт, нийлүүлэлтийн өөрчлөлт

S

D=MRP

Qt

Pt

Хүчин зүйлийн орлого ба зарлага

Р*

Q* Q1*

Р1*

D=MRP1

S1

Page 19: Huchin zuil zah zeel

ХЗЗЗ-ийн эрэлт, нийлүүлэлтийн өөрчлөлт

D=MRP

Qt

Pt

Q1*

ТБӨЗЗ

ТӨЗЗ

D=MRP1

Page 20: Huchin zuil zah zeel

Хүчин зүйлсийн мэдрэмж

St

Qt

Pt

Q1*

Богино хугацааны нийлүүлэлтийн муруй: Үнэ зах зээл дэхь бүх эрэлт, нийлүүлэлтийн үйлчлэлээр тогтоно. Нэг пүүсийн худалдан авах хэмжээ ба өрхийн зах зээлд нийлүүлэх хүчин зүйлийн хэмжээ маш бага учраас нийлүүлэлтийн муруй хэвтээ тэнхлэгтэй параллель дүрслэгдэнэ.

Page 21: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-21

Хүчин зүйлийн зах зээлийн мэдрэмжинд нөлөөлөх хүчин зүйлс

Ахиу бүтээгдэхүүний бууралтын коффициент

- Мэдрэмж муутай ба сайтай байх

Харилцан орлох нөөцүүд- Орлодог нөөц олон байх тусам мэдрэмж сайтай байна.

Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний эрэлтийн мэдрэмж

- Тухайн үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүн нь мэдрэмжтэй бол нөөцүүд мэдрэмжтэй байна.

Хүчин зүйлд зарцуулж буй зардлын нийт зардалд эзлэх хувь хэмжээ

- Хувь нь өндөр байх тусам мэдрэмжтэй байна.

Page 22: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-22

Монопсони зах зээл

Хүчин зүйлийг худалдан авагч нь ганц пүүс, нийлүүлэлт нь маш олон бол монопсони хэлбэр үүснэ.

- Зах зээлийн үнэ маш доогуур байна. - Хувийн хэвшил хөрөнгө оруулж чадахааргүй том

салбар \МИАТ, УБ төмөр зам г,м\

Page 23: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-23

Монопсони зах зээл дээрх үнэ ба тоо хэмжээ

Рt

QtQt

MC

AC=S

D=MRP

Pt

P1

P3

Page 24: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-24

Гэрийн даалгавар

ХЗЗЗ дээр зардал хамгийн бага байх нөхцөл

Page 25: Huchin zuil zah zeel

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-25

Гэрийн даалгавар

ХЗЗЗ дээр зардал хамгийн бага байх нөхцөл


Top Related