Wij gaan DOEN, we zijn
ONDERNEMEND’
Kennismaken met keuzedeel
'Ondernemend gedrag'
Programma workshop
december ’16
Inhoud
Voorstellen
Korte introductie onderwerp ondernemend gedrag wat zien we dan?
Ondernemend gedrag:
Achtergrond ondernemend gedrag
uitgangspunten
Aanpak KW1C
Zelf ervaren wat ondernemend gedrag is
Introductie keuzedeel ondernemend gedrag
Examens keuzedeel
Onderwijs voor ondernemend gedrag (als keuzedeel of als onderdeel van jouw vak)
Wie is onze student persona
Ondernemend gedrag: Eigen opdracht / eigen onderwijs
Pitch eigen opdracht (leren van elkaar)
Afronding workshop
Wat is ondernemend gedrag?
Signaleert en onderzoekt kansen in de omgeving, vertaalt deze naar mogelijkheden in de eigen werksituatie en durft daarbij verantwoorde risico's te nemen. II.) Signaleert en onderzoekt kansen in de omgeving, vertaalt deze naar mogelijkheden in de eigen werksituatie en durft daarbij verantwoorde risico's te nemen. III.) 1) Avontuurlijk als een fabrikant 2) Avontuurlijk 3) Actief 4) Dapper 5) Energiek 6) Initiatiefrijk 7) Koen 8) Stoutmoedig 9) Vlijtig
ondernemend bijv.naamw: geneigd om uit jezelf wat te doen Voorbeeld: `Gezocht: ondernemende verkoopmedewerker. Synoniem: initiatiefrijk
ondernemendheid zelfst.naamw. een houding die getuigt van kansen zien en deze benutten het tonen van ondernemend gedrag
december ’16
| 5
Ondernemend gedrag
≠
Ondernemerschap
Wat zien we dan?
december ’16
Ondernemend gedrag (in 2011)
Dit begrip is een overkoepelende term voor een ondernemende houding
en ondernemend gedrag. Een belangrijke voorwaarde voor
ondernemerschap, maar ook voor succesvol kunnen functioneren in de
maatschappij als werknemer. Een ondernemende houding houdt voor
een leerling in dat deze actief op zoek gaat naar kansen om
nieuwe initiatieven te ontplooien. Maar ook dat de leerling kansen ziet,
deze onderkent en aangrijpt. Vervolgens vertaalt de leerling deze
kansen in concrete acties en bouwt zo aan een ondernemende houding
binnen school, werk of privé.
december ’16
| 8
Kansen zien
Kansen grijpen
Waarde creëren
Ondernemend gedrag:Ondernemende competenties Martijn Driessen
1. prestatiegerichtheid
2. dominantie
3. marktgerichtheid
4. flexibiliteit
5. empathie
6. zelfstandigheid
7. sociale oriëntatie
8. zelfvertrouwen
9. doorzettingsvermogen
10.risicobereidheid
11.creativiteit
12.pro-activiteit
13.plannen
14.financieel beheren
Op deze competenties word je op begeleid…
Kenmerken ondernemend onderwijs
• Uitdagend: Leerlingen worden uitgedaagd om in actie te komen. Ze leren door te
doen. Ze kunnen groeien in niveau (levelling up)
• Ervaringsgericht: Het opdoen van ervaringen, op het reflecteren op die ervaringen
en het kunnen analyseren ervan
• Zelfsturend: De leerling leert zelfstandig, oefent invloed uit op de eigen
ontwikkeling en neemt verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen gekozen doelen.
Dat zorgt voor een gevoel van eigenaarschap.
• Contextrijk: Veelal zijn ondernemers of andere buitenschoolse partners betrokken
en zorgen voor een betekenisvolle en levensechte leeromgeving. De opdrachtgever
is bijvoorbeeld ‘echt’ of er wordt met ‘echte’ producten gewerkt.
• Werelds: In ondernemend onderwijs is een substantieel deel opgenomen voor
burgerschap, wereld- en sociale oriëntatie; richtingen die bijdragen aan een
duidelijker beeld op de maatschappij en de eigen rol van de leerling daarin.
• Risicovol: Het ondernemende zit ‘m in het durven risico’s te nemen, de ervaring
van ‘falen’ maar dit leren zien als onderdeel van de normale ontwikkeling en als stap
op de weg naar een succesvolle uitkomst, product of oplossing.
december ’16
(Korte), ondernemende DOE-opdrachten waarin
- ondernemend gedrag centraal staat
- sterke begeleiding voor, tijdens en na opdracht
- meetbaar eindresultaat
- zichtbaar maken ontwikkeling
- reflectie
- levelling up (van starter tot expert)
14 ondernemerscompetenties (Dr. Martijn Driessen)
+ bijbehorende Ondernemers-scan
Het vak ‘Ondernemendheid’(sinds 2013)
december ’16
Competenties en Opdrachten
Die competenties komen terug in de opdrachten!
Je kan dus opdrachten kiezen aan de hand van competenties die je wilt ontwikkelen!
Competenties 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1. Prestatiegerichtheid
3. Dominantie
12. Empathie
december ’16
Hoe ontwikkel je ondernemende
competenties?
Doen van OpdrachtenOefenen en proberen in de praktijk.
Voeren van ReflectiegesprekkenHet bespreken met begeleider van de voortgang en toekomst.
Doen van ZelfreflectieKijken naar je eigen voortgang en bewust worden van je kwaliteiten.
Invullen en bespreken van de E-Scan Een beeld krijgen van je kwaliteiten en daar een mening over vormen.
december ’16
De opdrachtenBeroepscontext / maatschappelijke context / integratie andere vakken
• Van 25 euro 50 euro maken
• Helpen in de zorg
• Op de foto met een BN-er
• Jubilaris
• Schone school
• Sight seeing Den Bosch
• De traktatie
• Knuffels
• Rondje fietsen
• Recycle Kunstwerk
• Ontbijt
• Levende etalage
• Kerstpakket
• Weekbudget
december ’16
Naam:
Datum:
Opdracht:
Aanpakformulier 2016-2017
Welke opdracht ga je doen?
Wat ga jij precies doen? Benoem de stappen zo concreet mogelijk!
Welk resultaat verwacht je te behalen?
het Werkatelier
Hoe verwacht je dit resultaat te behalen?
Waar ga je de opdracht uitvoeren?
december ’16
Samenvattend:
Ondernemend gedrag in onderwijs
• Centraal staat: Inoefenen van ondernemend gedrag
- Student doet
- Student ervaart wat het is
- Student ervaart wat dat oplevert
- Student is eigenaar van eigen proces
- Student maakt zelf keuzes
- Student kan groei tonen en zelf zien
- Student ontvangt feedback
- Student reflecteert op eigen gedrag
- Onderwerpen uit beroepscontext, maatschappelijke context en
integratie andere vakken
- De docent heeft een belangrijke begeleidende en voorbeeldrol
december ’16
| 18
Stap 1: kies een opdracht en voer uit…
| 19
Stap 2: lever eindresultaat in….
| 20
Reflectie …..
| 21
Invoering Keuzedelen
• Schooljaar 2016 – 2017
• Resultaat heeft geen invloed op zak/slagingsregeling
• Omvang studielast keuzedeelverplichting:
december ’16
Kwalificatie Soort opleiding Keuzedeelverplichting
Niveau 1 Entreeopleiding 240 klokuren
Niveau 2 Basisberoepsopleiding 480 klokuren
Niveau 3 Vakopleiding 720 klokuren
Niveau 4 Middenkaderopleiding 3 jr 720 klokuren
Niveau 4 Middenkaderopleiding > 3 jr 960 klokuren
Niveau 4 Specialistenopleiding 240 klokuren
Generieke keuzedelen:
Keuzedelen Ondernemend gedrag Niveau 2 & 3 + Niveau 3 & 4
Korte omschrijving keuzedeel
• Het keuzedeel 'Ondernemend gedrag' is een sectoroverstijgend
keuzedeel. Het keuzedeel richt zich op de ontwikkeling van
ondernemend gedrag van deelnemers/werknemers op
verschillende niveaus in de eigen beroepsuitoefening en
werkomgeving. Ondernemend gedrag wordt o.a. gekarakteriseerd
door trefwoorden als: verantwoordelijkheid, omgevingssensitiviteit,
zelfstandigheid, initiatiefrijk, verbeteringsgericht, creativiteit,
zelfreflectie, een lerende houding en een hands-on mentaliteit.
• Studiebelasting
• Dit keuzedeel omvat 240 SBU (contacturen bepaalt de afdeling
zelf)
december ’16
Kwalificatiedossiers
Ondernemend gedrag niveau 1 & 2 K0211
• D1 – K1: Toont ondernemend gedrag in beroepsuitoefening en werkomgeving
- W1: onderzoekt zichzelf, zijn (werk) omgeving
- W2: signaleert mogelijkheden voor verandering in zijn eigen werk
- W3: neemt initiatief in zijn werk
Ondernemend gedrag niveau 3 & 4 K0072
• D1 – K1: Toont ondernemend gedrag voor innovatie in beroepsuitoefening en werkomgeving
- W1: onderzoekt zichzelf, zijn (werk) omgeving en verbetermogelijkheden
- W2: signaleert mogelijkheden voor verandering en innovatie
- W3: neemt initiatieven in en voor zijn werk
december ’16
Examinering
De examinering van ondernemend gedrag kan plaatsvinden in de
beroepspraktijk of een gesimuleerde beroepspraktijk op school
(project).
Het examen kan bestaan uit een portfolio met examenopdrachten en
een eindpresentatie (eventueel aangevuld met een gesprek)
december ’16
Invulling van het onderwijs
In het onderwijs wordt veel aandacht besteed aan het oefenen van de
ondernemende vaardigheden die horen bij ondernemend gedrag.
Deze vaardigheden worden geoefend als een op zichzelf staande
vaardigheid en integratief. Zowel op school als in de praktijk. De
praktijkopdrachten sluiten aan bij de beleefwereld van de student
en/of het beroepenveld waarvoor hij wordt opgeleid. De begeleiding
sluit aan bij het niveau van de student.
december ’16
Ondernemend gedrag
als keuzedeel
uitvoeren in onderwijs.
december ’16
www.codenamefuture.nl
Eigen methode, maar ook…..
Methode Codename Future
• 10 ondernemende vaardigheden centraal: Vaardigheden niveau 3 en 4* Beslissen en knopen doorhakken* Doelgericht zijn en plannen* Doorzettingsvermogen en lef hebben* Initiatief nemen* Nieuwsgierig zijn* Creatief denken en oplossingsgericht zijn* Flexibel zijn* Klant- en marktgericht zijn* Samenwerken en netwerken* Onderhandelen en overtuigen
• Digibordmodule met 2 introductielessen en 10 klassikale startlessen
• Werkboek voor de studenten met challenges en eindopdrachten
december ’16
Voorbeeld challenges
!!! Je kunt een eigen challenges toevoegen
december ’16
WP 1 WP 2 WP 3
Initiatief nemen Maak een visitekaartje en pitch jezelf X
Doorzettingsvermogen Promoot een fair deel X X
Openstaan voor je
omgeving
Ontwerp een jongeren ruimte X X
Doelgericht zijn en
plannen
Maak een magazine voor medewerkers X X X
Creatief en
oplossingsgericht denken
Trendwatcher voor een dag X X X
Markt en klantgericht Klanttevredenheidsonderzoek op je werk X X
Onderhandelen en
overtuigen
Een kijkje achter de schermen X
Flexibel zijn Razende reporter X X
Beslissen en knopen
doorhakken
Sightseeing in je eigen buurt X X
Amenwerken en
netwerken
Promoot een song van een onbekende
artiest X X
Andere keuzes?
december ’16
www.sarphati-dehandelsroute.nl/docentenpaginas/
http://dwvdo.nl
Wie is onze student?
december ’16
Persona
december ’16
Jullie invulling?
| 33
Bedenk 1 ondernemende opdracht:
Voor keuzedeel ondernemend gedrag
Voor een ander vak
Binnen een project
…..
| 34
Voor meer info
december ’16
• Informatie over dit keuzedeel en ondernemend gedrag op KW1C:
www.ondernemendkw1c.nl.
• Het keuzedeel inhoudelijk is te downloaden op:
http://kwalificaties.s-bb.nl/?ResultaatType=Keuzedeel
Natuurlijk kun je altijd mailen naar: [email protected]