KTO - Dış Ticaret Servisi
KONYA TİCARET ODASI
MAKEDONYA CUMHURİYETİ
ÜLKE RAPORU
Dış Ticaret Servisi
Ocak 2012
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
1
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
İÇİNDEKİLER ....................................................................................................................... 1,2
1.1. Ülke Kimliği ........................................................................................................................ 3
1.2. Genel Bilgiler ...................................................................................................................... 4
1.2.1. Coğrafi Konum .......................................................................................................... 4
1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı ................................................................................................... 4
1.3. Genel Ekonomik Durum ..................................................................................................... 4
1.3.1. Ekonomik Yapı ......................................................................................................... 4
1.3.2. Ekonomi Politikaları ................................................................................................. 4
İKİNCİ BÖLÜM
SEKTÖRLER
2.1. Sektörler .............................................................................................................................. 5
2.1.1. Tarım ve Hayvancılık ................................................................................................ 5
2.1.2. Sanayi ........................................................................................................................ 5
2.1.3. Madencilik ................................................................................................................. 5
2.1.4. İnşaat ......................................................................................................................... 6
ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR
3.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ............................................................................................. 6
3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü ............................................................. 6
3.1.2. Ülkeler İtibari İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar ...................................................... 6
3.1.3. Yatırımlarda Öncelikli Alanlar ................................................................................. 7
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
2
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DIŞ TİCARET
4.1. Dış Ticaret ........................................................................................................................... 7
4.1.1. Ülkenin Dış Ticareti .................................................................................................. 7
4.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler ....................................................................................... 8
4.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler ....................................................................................... 9
4.1.4. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı ........................................................................... 10
4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı ............................................................................ 10
BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE İLE TİCARET
5.1. Türkiye İle Ticaret ............................................................................................................. 11
5.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 11
5.1.2. Türkiye’nin Makedonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler ....................................... 11
5.1.3. Türkiye’nin Makedonya’ya İthalatında Başlıca Ürünler ......................................... 12
5.1.4. Türkiye’nin Makedonya’ya Dış Ticaret Değerleri .................................................. 13
5.1.5. İhracat Potansiyeli Olan Başlıca Ürünler ................................................................ 13
ALTINCI BÖLÜM
KONYA İLE TİCARET
6.1. Konya İle Ticaret ............................................................................................................... 14
6.1.1. Konya’nın 2010 Yılında Makedonya’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri ......... 14
6.1.2. Konya’nın 2010 Yılında Makedonya’ya Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri .......... 15
6.1.3. Odamız Verilerine Göre Makedonya’ya İhracat Yapan Başlıca Firmalar .............. 15
6.1.4. TİM Verilerine Göre Konya Makedonya İhracat Rakamları .................................. 15
6.1.5. TUİK Verilerine Göre Konya Makedonya İthalat Rakamları ................................. 15
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
3
BİRİNCİ BÖLÜM
MAKEDONYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1.1. ÜLKE KİMLİĞİ
Resmi Adı: Makedonya Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi: Parlamenter Demokrasi
Devlet Başkanı: Gorge İvanov
Başbakan: Nikola Gruevski
Başkent: Üsküp(500bin)
Nüfusu: 2,14milyon(2010tahmini)
Yüzölçümü: 25.713km2
Resmi Din: Nüfusun %67’si Ortodoks Hristiyan %30’u Müslüman ve kalan
%3’ü de Diğer dinler sahiptir.
Diller: Makedonca’ dır. Ayrıca Arnavutça, Hırvatça,
Sırpça ve Türkçe kullanılmaktadır.
Başlıca Kentleri: Manastır(80bin), Kumanova (71bin)
Pirlepe (68bin),Kalkandelen (60bin)
Etnik Yapısı: Makedonlar (1.297.981), Arnavutlar (509.083),
Türkler (77.959), Romanla (53.879), Sırplar (35.939)
Boşnaklar (17.018 ) Ulahlar (9695)
Para Birimi: Makedonya Denarı ( MKD)
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
4
1.2. GENEL BİLGİLER 1.2.1. Coğrafi Konum:
Makedonya; kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur.
1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı:
Ülke 1991 yılında Yugoslavya'dan Makedonya ismi ile bağımsızlığını ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler ülkeyi 1993 yılında Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) ismi ile tanıdığını duyurmuştur. Diğer uluslararası örgütler olan Avrupa Birliği, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, Uluslararası Para Fonu, Avrupa Yayın Birliği ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi gibi örgütler ülkeyi Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti (EYMC) adıyla tanımışlardır. Türkiye, Makedonya Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanıyla beraber ülkeyi kendi ismi ile tanımıştır.
1.3. GENEL EKONOMİK DURUM 1.3.1. Ekonomik Yapı:
Avrupa’da ekonomik açıdan en az gelişmiş ülkelerden biridir. AB’ye adaylık süreci ve bununla bağlantılı olarak son birkaç yıldır ekonomideki büyüme ve yeniden yapılanma çabaları sürmektedir.
Sanayide ağırlık demir-çelik, tekstil ve metalürjidedir. Tarım sektörünün ise GSYH’deki payı % 14’tür. Makedonya ekonomisi içinde en büyük pay yüzde 59 ile hizmetler sektörüne aittir. Hizmetler özellikle ticaret, taşımacılık, telekomünikasyon, bankacılık alanlarında yoğunlaşmaktadır.
Bir süredir uygulanan ekonomik reform programı ve düşük enflasyon politikası sayesinde Makedonya makro ekonomi verilerinde kaydedilen görece olumlu gelişmeler devam etmiştir. Ayrıca hükümet, 2007 yılında kamu borçlarını zamanından önce ödemiştir. Bundan önceki hükümet gibi şimdiki hükümetin de önceliği yabancı yatırımcı çekmek ve özel sektöre ağırlık vermek olmuştur.
Kurumlar ve gelir vergisi %15’ten; 2007 yılında %12’ye, 2008 yılında ise %10’a düşürülmek suretiyle bölgedeki hatta Avrupa’daki en düşük vergi olmuştur. Bu önlemle yabancı yatırımların arttırılması, ekonomik büyümenin sağlanması ve işsizlik oranının düşürülmesi hedeflenmiştir.
1.3.2. Ekonomi Politikaları:
Makedonya ekonomisinin 2010 yılında % 0,8, 2011'de %2,4 ve 2012'de % 3,4 oranında büyüme göstereceği beklenmektedir. 2011 ve 2012 enflasyon oranlarının sırasıyla %3,4 ve %3,2 olması beklenmektedir.
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
5
Son dönemde Yunanistan ve Avrupa Birliği ekonomilerinde görülen olumsuz gelişmelerin Makedonya ekonomisine de ciddi etkilerinin olacağı beklenmelidir. Zira, 2009 yılında AB ülkelerinin Makedonya’nın ihracatından aldığı pay %56,2, ithalatından aldığı pay ise %52,2 olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılında AB ülkelerine 2,367 milyar ABD Dolarlık ihracat gerçekleştiren Makedonya’nın bölgeye 2009’daki ihracat rakamının %36’lık bir düşüşle 1,513 milyar ABD Dolarına gerilediği görüldüğünde durumun ciddiyeti daha fazla ortaya çıkmaktadır.
İKİNCİ BÖLÜM
SEKTÖRLER
2.1. SEKTÖRLER 2.1.1. Tarım ve Hayvancılık:
Ülkenin uygun iklim şartları, gelişmiş bir tarım sektörünün oluşumuna yol açmıştır. Ülke erken sezon meyve ve sebze üretimi gibi katma değeri yüksek ürünlerle ihracatını arttırma potansiyeline sahiptir. Bununla beraber Makedonya gıda ihtiyacının büyük bir kısmını ithalatla karşılamaktadır.
Tütün, tarım sektöründeki ihracata yönelik en önemli üründür. Başlıca 20 firmanın ürettiği 20,000 ton tütünün yüzde 50’si ihraç edilmektedir. 1998’den bu yana devlet desteğindeki azalmaya paralel olarak üretimde düşüş kaydedilmektedir.
2.1.2. Sanayi:
Sırbistan’a karşı uygulanan BM yaptırımları ve Yunan ambargosu ile birlikte eski Yugoslavya, Doğu–Orta Avrupa ve eski Sovyetler Birliği’nde yer alan geleneksel tedarikçilerin ve pazarların kaybedilmesi Makedonya’daki imalat sanayii üzerinde yıkıcı bir etki yaratmıştır. Bu etkiler halen hissedilmektedir.
İmalat sanayiinde üretim miktarı bağımsızlığın kazanıldığı 1996 yılından itibaren düşüş göstermiş, 2000 yılı sonundan itibaren Makedonya’nın sınır komşusu Kosova’daki talep artışına paralel olarak hızlı yükselme gözlenmiştir.
2.1.3. Madencilik:
Yeraltı kaynakları açısından oldukça zengin olan Makedonya’da kursun-çinko, bakır, demir mineralleri, manganez, nikel, krom, altın, titanyum ve uranyum bulunmaktadır. Özellikle kurşun ve çinko üreten tesislerin ivedilikle yenilenmesi gerekmektedir.
Madencilik ve metalürji sektörü halen kapasitesinin altında çalışmaktadır. Sektördeki firmaların teknolojisinin yenilenmesi ve enerji tasarrufu sağlayacak teknolojilere geçiş düşünülmektedir.
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
6
2.1.4. İnşaat:
Komünist dönem boyunca Makedon firmaları özellikle Ortadoğu ülkeleri ve gelişmekte olan ülkelerde büyük inşaat projelerinde yer almışlardır. 2004-2005 yıllarında yüksek petrol fiyatları sayesinde gelir ve talebin arttığı Rusya başta olmak üzere çeşitli ülkelerde alınan işlerle sektörün yurtdışı gelirlerinde önemli oranda artış yaşanmıştır.
İnşaat sektörünün yarattığı yurtiçinde ve yurtdışında yarattığı toplam katma değer 2005 yılında azalırken, 2006 yılında %17,2 oranıyla büyük artış göstermiştir. Sektörün ekonomideki payı %7, istihdam içindeki payı ise %6’dır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR
3.1. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü:
Makedonya, yabancı yatırım akışını artırmak için 2005 Ocak ayında Yabancı Yatırımlar Ajansı’nı (Makinvest) kurmuştur. Makedonya’daki yabancı yatırımların önemli bir kısmı telekomünikasyon, bankacılık, sigortacılık, petrol sanayi, tekstil, gıda, tütün, ticaret ve hizmet sektöründe görülmektedir.
Makedonya’da Türk yatırımları diğer ülkelere oranla düşük düzeylerde kalmaktadır. Makedonya’da doğrudan yabancı sermaye yatırımı gerçekleştiren Türk şirketlerinin sayısı 100 civarında olup bunların önemli bölümü KOBİ niteliğinde firmalarımızdır.
3.1.2. Ülkeler İtibari İle Doğrudan Yabancı Yatırımlar:
Ülkelere Göre Yabancı Yatırımlar
Kaynak: Makedonya Merkez Bankası
Ülke 2004 2005 2006 2007 2008 Pay %
Yunanistan 264.105 279.211 320.397 387.135 450.695 15
Hollanda 103.231 213.346 211.987 431.310 435.570 15
Macaristan 354.400 350.007 350.351 421.255 410.555 14
Avusturya 62.285 57.719 219.412 238.288 334.578 11
Slovenya 101.847 106.794 126.712 165.840 262.779 9
İsviçre 143.901 164.197 150.781 166.816 200.734 7
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
7
3.1.3. Yatırımlarda Öncelikli Alanlar:
Makedonya Hükümetince yabancı yatırımcı beklendiği ilan edilen alanlar: Toplu konut inşaatları, Altyapı yatırımları (atık su ve içme suyu projeleri), Hidroelektrik santrali projeleri, Sigortacılık, Tekstil yatırımları, Bankacılık yatırımları.
Makedonya hemen hemen bütün sektörler için elverişli koşullar sunan ve birçok açıdan bakir bir ülke olup, Türk firmaları açısından; yaş meyve-sebze ve işlenmiş gıda sanayi (organik tarım) (tavuk çiftliği) (süt ve sütten mamul ürünler), otomotiv yan sanayi, bilişim teknolojileri, paketleme makineleri (tetrapak ve diğer), tekstil, deri işleme tesisleri, ağaç işleme ve mobilya sanayi, her türlü makine, makine imalat sanayi (montaj yatırımları), inşaat malzemeleri, madencilik (mermer), kireç ocağı, su arıtma cihazları, altyapı araç ve gereçleri, başlıca yatırım ve ticaret alanları olarak sıralanabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
DIŞ TİCARET
4.1. DIŞ TİCARET 4.1.1. Ülkenin Dış Ticareti:
2008 2009 2010b 2011c
İhracat (fob, milyar dolar) 3,9 2,7 3,3 3,8
İthalat (fob, milyar dolar) 6,5 4,8 5,3 5,8
Dış Ticaret Hacmi (fob, milyar dolar) 10,4 7,5 7,8 8,7
Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar) -2,6 -2,1 -2 -2,1
İngiltere 38.392 38.179 67.386 102.238 145.597 5
Bulgaristan 24.328 27.362 42.792 62.494 86.501 3
Lüksemburg 10.828 15.163 25.425 71.855 69.140 2
Almanya 70.567 64.072 64.084 85.908 66.229 2
Sent Vinsent ve Grenad. 0 36.091 17.551 19.349 62.141 2
Sırbistan 29.497 32.830 53.769 66.329 62.314 2
İtalya 32.095 37.688 44.387 46.504 55.545 2
Hırvatistan 15.742 20.338 30.595 44.266 53.226 2
Britanya Virjin Adaları 8.725 11.796 15.849 29.445 51.309 2
ABD 25.616 29.841 45.318 35.885 47.795 2
Türkiye 26.489 25.060 27.723 34.910 42.976
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
8
4.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler:
GTİP Ürün adı 2006 2007 2008* 2009 2010
7202 Formun Üstü Ferro alyajlarFormun Altı 252.298 619.079 29.630 362.422
7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik600mm. Fazla 170.519 271.289 27.372 223.978
3815 Reaksiyon başlatıcılar, hızlandırıcılar, katalitik müstahzarlar 2 0 6.059 217.547
6204 Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 124.442 165.904 141.736 175.916
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 92.460 87.017 88.098 101.279
7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış(600mm. Den geniş) 74.629 111.206 24.714 93.384
6205 Erkek/erkek çocuk için gömlek 89.734 109.765 91.822 92.187
6203 Erkek/erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 65.777 80.767 92.042 90.809
7306 Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller 73.474 106.274 46.633 86.831
2607 Kurşun cevherleri ve konsantreleri 4.462 21.771 0 83.588
2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri 19.850 26.901 0 64.963
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (d l d l )
43.967 55.101 20.602 61.560
6403 Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni vb kösele 25.063 30.676 36.410 54.657
2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası 45.122 60.054 52.820 50.945
6106 Kadın/kız çocuk için bluz, gömlek, gömlek; bluz(örme) 29.279 30.977 28.738 45.070
2608 Çinko cevherleri ve konsantreleri 5.236 20.549 22.025 38.403
8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar 1.323 1.491 12.509 38.181
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. İle boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. 17.995 27.311 37.322 31.631
6109 Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme) 19.282 27.148 26.563 30.276
0702 Domates (taze/sogutulmus) 18.071 23.130 24.835 29.943
2716 Elektrik enerjisi 14.865 2.102 5.632 29.242
7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 22.647 35.234 13.209 28.359
8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları 382 655 879 28.080
6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, panolon vs. (örme) 4.314 5.466 10.255 25.218
6211 Kadın/kız çocuk için spor, kayak ve yüzme kıyafetleri vb giyim eşyası 17.290 20.248 22.902 22.135
6406 Ayakkabı aksamı, iç taban, topuk rampası, getr, tozluk, dolak vb 21.075 33.701 24.430 21.941
7404 Bakır hurda ve döküntüler 16.045 12.262 8.578 20.072
0709 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) 9.235 10.018 15.216 19.978
7209 Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış (600mm. Den geniş) 47.834 72.824 17.484 19.419
0204 Koyun ve keçi eti 16.755 17.636 19.295 17.801
2515 Mermer ve traverten, ekosin su mermeri, kireçli taşlar 9.882 10.806 19.312 17.675
2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar 19.083 19.120 22.884 17.675
6302 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar 11.690 11.958 7.173 16.779
0704 Lahanalar, karnabaharlar, alabaslar, vb. (taze/sogutulmus) 4.431 6.284 7.472 15.898
2005 Diğer sebzeler (sirke/asetik asitten başka usulde hazır. Konserve) (dondurulmamış 9.956 10.820 16.335 15.878
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 21.078 27.259 15.385 15.792
6202 Kadın/kız çocuk için dış giyim 12.433 15.530 9.456 15.772
3917 Plastikten tüpler, borular, hortumlar; conta, dirsek, rakor vb 7.790 14.914 26.613 15.246
7321 Demir-çelik soba, ocak, ızgara, ocak, mangal vb. Ev eşyası 5.419 8.044 14.809 14.488
Diğer 1.555.394 2.349.845 0 1.199.289 2.433.794
Toplam 2.400.715 3.356.248 2.691.528 3.180.750
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
9
4.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler:
GTİP Ürün adı 2006 2007 2008* 2009 2010
7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla 129.621 184.910 111.920 156.218
2843 Kolloidal haldeki kıymetli metaller; vb. Anorganik, organik bileşikleri; amalgaml 49 70 8.419 150.751
8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları 131.772 190.794 169.013 143.689
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 71.922 40.410 49.684 133.787
2716 Elektrik enerjisi 62.516 252.998 120.885 108.684
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 60.891 77.090 109.626 100.588
7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunlarınkülçeleri 27.818 55.911 1.720 80.324
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 8.010 93.230 51.940 77.305
5208 Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr) 71.110 85.394 66.097 64.336
6006 Diğer örme mensucat 15.120 21.796 27.329 40.414
7207 Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller 116.772 161.883 37.738 39.216
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 22.677 39.260 44.820 39.030
2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıdamüstahzarları 21.370 29.051 35.611 36.906
8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 44.951 48.742 69.774 36.743
0207 Kümes hayvanlarının etleri ve yenilensakatatı 21.296 36.818 43.521 36.102
1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları(kimyasal olarak değiştirilmemiş) 21.844 31.378 30.727 35.073
8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri veprojektörler 16.878 43.062 38.218 34.757
7206 İlk şekillerde, külçe halinde demir, alaşımsız çelik 18.822 77.862 30.121 32.941
3402 Yıkama, temizleme müstahzarları-sabunlarhariç 23.737 29.465 32.367 32.455
5407 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar 30.498 43.325 44.686 32.440
1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) 25.051 29.374 32.642 32.292
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıdamüstahzarları 22.390 25.391 31.596 31.072
3208 Sentetik polimerler esaslı; susuz ortamda eriyen/dağılan, boya ve vernik 9.685 13.045 11.516 29.380
9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet vecihazları 12.239 16.802 27.039 29.293
7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) 30.365 22.227 32.307 27.527
4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa örtüsü vb 15.306 19.754 26.248 27.151
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. İle boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. 18.155 24.701 27.915 26.473
6406 Ayakkabı aksamı, iç taban, topuk rampası, getr, tozluk, dolak vb 8.003 10.961 10.720 25.251
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 11.666 15.747 16.364 25.028
3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül 23.458 28.699 28.106 23.383
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
10
5515 Diğer devamsız sentetik lifden dokumalar 17.465 22.139 18.602 21.508
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 40.631 56.634 55.875 21.467
3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler 11.266 15.438 25.262 21.306
Diğer 2.496.074 3.263.803 0 3.448.409 2.340.907
TOPLAM 3.762.715 5.227.576 5.043.115 4.362.370
4.1.4. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı:
Ülke 2006 2007 2008 2009 2010
Almanya 464.939 595.327 680.126 492.137 782.710
Bulgaristan 175.315 381.967 418.108 239.576 335.810
Sırbistan 200.443 309.041 379.336 230.891 272.247
İtalya 300.979 402.175 375.085 251.948 271.079
Yunanistan 290.098 410.151 531.159 298.863 246.813
Hırvatistan 179.992 221.734 278.824 176.733 141.855
Bosna Hersek 74.621 96.882 112.951 87.296 92.984
Çin 2.869 9.826 13.275 24.093 91.890
İspanya 54.172 205.697 98.034 54.503 81.115
Hollanda 59.776 65.970 72.140 58.272 74.272
Arnavutluk 48.809 81.368 115.607 82.800 72.576
Belçika 86.093 199.787 69.741 38.755 66.444
Rusya Fed. 41.478 44.829 60.001 43.732 54.983
Romanya 14.710 22.784 34.704 21.295 54.505
İngiltere 46.511 69.509 61.653 41.491 53.223
Türkiye 55.945 55.818 29.713 39.904 52.399
Avusturya 27.474 34.113 38.504 42.589 50.202
Slovenya 48.848 80.274 71.661 34.704 43.395
Slovakya 6.469 7.049 20.633 25.899 41.682
ABD 44.860 76.759 80.220 46.334 38.725
Diğer 176.505 219.703 336.701 270.717 261.841
Toplam 2.400.906 3.590.763 3.878.176 2.602.532 3.180.750 (1000 Dolar)
4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı
ÜLKE 2006 2007 2008 2009 2010
Almanya 430.726 548.923 697.348 564.070 603.940
Sırbistan 300.267 437.076 492.988 429.149 476.817
2713 Petrol yağlarının/bitümenli minerallerden elde edilen yağların kalıntıları 17.201 19.930 20.372 23.114
5209 Pamuk men (dokuma %85 < pamuklu200g/m2 den fazla) 24.998 30.910 25.251 23.008
0201 Sığır eti (taze/soğutulmuş) 23.710 22.428 26.022 22.835
0203 Domuz eti 15.370 18.701 30.334 22.540
7213 Demir/çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde) 22.003 27.423 24.319 22.272
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
11
Bulgaristan 331.750 319.537 506.783 339.258 437.864
Yunanistan 469.461 534.456 650.682 552.363 426.774
İngiltere 32.408 36.348 49.282 47.158 358.177
Türkiye 172.756 271.744 296.175 283.480 262.728
İtalya 205.153 256.430 326.511 281.451 258.077
Slovenya 156.713 197.084 267.027 222.526 186.179
Macaristan 95.492 151.143 194.452 146.147 137.362
Romanya 97.736 79.166 129.343 115.903 132.360
Hollanda 88.607 115.374 145.317 113.877 124.197Avusturya 83.028 111.367 150.306 124.530 122.107
Hırvatistan 83.257 116.906 143.082 121.546 112.100
Ukrayna 69.501 97.138 184.132 42.279 95.953
Çin 28.242 75.586 70.721 56.010 52.786
Çek Cmh 37.303 42.350 60.607 47.171 50.669
Fransa 51.318 60.600 82.064 62.331 50.320
Slovakya 16.123 22.696 38.440 44.094 47.830
Bosna Hersek 27.228 34.052 49.289 43.891 47.091
İsviçre 32.808 38.449 61.057 49.370 45.069
Diğer 382.440 552.351 678.804 346.752 333.970
Toplam 3.192.317 4.098.776 5.274.410 4.033.356 4.362.370 (1000 Dolar)
BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE İLE TİCARET
5.1. TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1.1. Genel Durum:
2010 yılında Makedonya ile ticaret hacmimiz 315 milyon ABD doları düzeyinde olmuştur. İhracatımız 2009 yılına göre yaklaşık % 8 oranında düşüş göstermiş ve 263 milyon ABD doları değerinde gerçekleşmiştir.
2010 ithalatımızda ise, demir çelik hammadde ve ara mamulleri, ateşe dayanıklı tuğla, tekstil ara mamulleri ve ham deriler önemli kalemleri teşkil etmiştir.
5.1.2. Türkiye’nin Makedonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler
2008 2009 2010
Toplam 296,2 283,5 262,7
0805 Turunçgıller (Taze/Kurutulmus) 6,1 7,8 8,0
2604 Nikel Cevherleri Ve Konsantreleri 0,3 3,6 7,2
4818 Tuvalet Kağıtları, Kağıt Havlu, Mendil, Kumaş, Masa Örtüsü Vb 5,3 5,1 6,3
8418 Buzdolapları, Dondurucular, Soğutucular, Isı Pompaları 5,9 5,6 6,0
1905 Ekmek, Pasta, Kek, Bisküvi Vs. İle Boş İlaç Kapsülü Mühür Güllacı Vs. 7,8 7,2 5,7
5205 Pamuk (Dikiş Hariç) İpliği (Ağırlık; =>%85 Pamuk) (Toptan) 5,7 5,4 5,7
9403 Diğer Mobilyalar Vb. Aksam, Parçaları 6,3 6,0 5,5
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
12
8708 Kara Taşıtları İçin Aksam, Parçaları 3,6 4,8 5,4
8302 Adi Metallerden Donanım, Tertibat vb. Eşya 4,4 5,5 5,3
8703 Binek Araçlar 4,4 4,8 5,0
7604 Alüminyum Çubuk ve Profiller 4,6 4,2 4,5
3925 Plastikten İnşaat Malzemesi 1,2 2,3 3,8
2523 Çimento 0,0 1,7 3,7
8516 Elektrikli Su Isıtıcıları, Elektro-termik Cihazlar (Şofbenler) 4,2 3,5 3,3
4411 Lif Levha, Orta Yoğunlukta 4,5 3,2 3,3
5702 Dokunmuş Halılar, Yer Kaplamaları (Kilim, Sumak, Karaman vb.) 5,2 4,4 3,2
5208 Pamuk Men (Ağırlıkça %85 Ve Fazla Pamuk M.Kare 200gr) 5,6 3,4 3,2
7408 Bakır Teller 0,0 0,3 3,1
3920 Plastikten Diğer Levha, Yaprak, Pelikül Ve Lamlar 2,6 2,6 3,1
8528 Televizyon Alıcıları, Video Monitörleri Ve Projektörler 2,9 2,5 3,0
7308 Demir/Çelikten İnşaat Ve Aksamı 2,6 4,8 3,0
9401 Oturmaya Mahsus Mobilyalar, Aksam-Parçaları 3,4 3,1 2,8
8702 Toplu Halde Yolcu Taşımağa Mahsus Motorlu Taşıtlar 1,8 4,7 2,8
5407 Sentetik İplik, Monofil, Şeritlerle Dokumalar 3,9 5,2 2,8
8450 Çamaşır Yıkama Makineleri 2,9 2,7 2,8
8704 Ticari Araçlar 10,2 8,0 2,8
3004 Tedavide/Korunmada Kullanılmak Üzere Hazırlanan İlaçlar (Dolandırılmış) 2,9 2,3 2,7
5210 Pamuk Men (Dokumalar, Ağırlıkça % < 85 Ten Az Pamuk İçeren, <= 200 G/M²) 3,8 1,9 2,7
5515 Diğer Devamsız Sentetik Lifden Dokumalar 0,9 2,0 2,7
7013 Masa, Mutfak, Tuvalet, Ev Tezyinatı Vb İçin Cam Eşya 2,8 3,0 2,5
8422 Yıkama, Temizleme, Kurutma, Doldurma Vb. İşler İçin Makine, Cihaz 2,4 2,3 2,5
3923 Eşya Taşıma Ambalajı İçin Plastik Mamulleri, Tıpa, Kapak, Kapsül 2,3 2,0 2,3
5209 Pamuk Men (Dokuma %85 < Pamuklu 200g/M2 Den Fazla) 3,5 2,2 2,2
6006 Diğer Örme Mensucat 2,1 2,7 2,2
3926 Plastikten Diğer Eşya 1,6 1,6 2,2
4410 Yonga Pano Vb. Levhalar 2,7 2,5 2,2
4819 Kağıt/Karton Vb. Esaslı Kutu, Kılıf, Torba Vb. Eşya 1,3 1,9 2,1
5.1.3. Türkiye’nin Makedonya’ya İthalatında Başlıca Ürünler:
2008 2009 2010
Toplam 29,7 39,9 52,4
7208 Demir/Çelik Sıcak Hadde Yassı Mamulleri-Genişlik 600mm. Fazla 1,2 9,1 12,9
7202 Ferro Alyajlar 0,3 8,2 6,1
5211 Pamuk Men (Dokuma, %85 >Pamuklu, Suni-Sentetik Karışık, 200g/M2 Den Ağır) 1,6 2,1 4,5
7210 Demir/Çelik Yassı Mamul, Kaplı, Sıvanmış (600mm. Den Geniş) 5,4 1,5 4,1
6902 Ateşe Dayanıklı Tuğla, Blok, Karo, Ateşe Dayanıklı Seramik Eşya 5,1 4,1 3,6
4102 Koyun Ve Kuzuların Ham Derileri 2,3 1,3 3,1
7209 Demir/Çelik Yassı Mamul, Soğuk Haddelenmiş Kaplanmış (600mm. Den Geniş) 0,0 2,3 1,9
5603 Dokunmamış Mensucat (Emdirilmiş) 0,4 0,4 1,6
2620 Metalleri/Metal Bileşiklerini İçeren Küller Ve Kalıntılar 1,3 1,2 1,4
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
13
2518 Dolomit 0,3 1,2 1,1
7602 Aluminyum Döküntü Ve Hurdaları 0,0 1,0 1,1
5515 Diğer Devamsız Sentetik Lifden Dokumalar 0,0 0,6 1,0
2103 Sos Ve Müstahzar; Çeşni/Lezzet Verici Karışımlar; Hardal Unu, İrmiği Ve Hazır Har 1,3 0,5 1,0
7204 Demir/Çelik Döküntü Ve Hurdaları, Bunların Külçeleri 0,0 0,0 0,8
5407 Sentetik İplik, Monofil, Şeritlerle Dokumalar 0,0 0,0 0,7
8708 Kara Taşıtları İçin Aksam, Parçaları 0,8 0,4 0,7
5903 Plastik Emdirilmiş, Sıvanmış, Kaplanmış Mensucat 0,0 0,0 0,5
6204 Kadın/Kız Çocuk İçin Takım, Takım Elbise, Ceket Vs. 0,2 0,3 0,4
3915 Plastikten Döküntü, Kalıntı Ve Hurdalar 1,0 0,1 0,4
6206 Kadın/Kız Çocuk İçin Gömlek, Bluz, Vs. 0,2 0,1 0,4
8607 Demiryolu Taşıtlarının, Tramvayların Aksam-Parçaları 3,1 0,5 0,4
5209 Pamuk Men (Dokuma %85 < Pamuklu 200g/M2 Den Fazla) 0,6 0,3 0,4
7108 Altın (Ham, Yarı İşlenmiş, Pudra Halinde) 0,0 0,0 0,3Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
5.1.4. Türkiye’nin Makedonya’ya Dış Ticaret Değerleri:
YIL 2007 2008 2009 2010
İHRACAT 271.767 295.045 283.730 262.700
İTHALAT 55.396 29.112 39.824 52.400
HACİM 327.163 324.157 323.554 315.100
DENGE 216.371 265.933 243.906 210.300
5.1.5. İhracat Potansiyeli Olan Başlıca Ürünler:
Makedonya pazarı hala birçok açıdan bakir bir pazar niteliği taşımakla ve hemen hemen tüm sektörlerde önemli rekabet imkanları bulunmakla birlikte, aşağıdaki sektörler potansiyel açısından ön plana çıkmaktadır.
İnşaat malzemeleri, Makineler, aksam ve parçaları, İşlenmiş gıda ve tarım ürünleri, Tıbbi malzemeler, Mobilya ve ağaç işleme sanayi ürünleri, Kimya sanayi ürünleri
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
14
ALTINCI BÖLÜM
KONYA İLE TİCARET
6.1. KONYA İLE TİCARETİ 6.1.1. Konya’nın 2010 Yılında Makedonya’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri:
FASIL
FASIL ADI DOLAR
84 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 355.758
73 Demir veya çelikten eşya 190.402
87 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 131.694
39 Plastik ve plastikten mamul eşya 86.488
48 Kağıt ve karton:kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya
60.884
23 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 57.470
15 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 44.015
34 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde.
42.924
94 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar
40.244
85 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 32.069
17 Şeker ve şeker mamulleri 30.901
29 Organik kimyasal müstahsallar 19.947
82 Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 17.471
76 Aluminyum ve aluminyum eşya 12.387
5 Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar
10.494
35 Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb 8.708
20 Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri
8.123
40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 6.856
18 Kakao ve kakao müstahzarları 6.242
7 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 4.452
63 Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar
3.637
32 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar
2.829
70 Cam ve cam eşya 1.752
25 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 689
83 Adi metallerden çeşitli eşya 644
14 Örülmeye elverişli bitkisel maddeler,bitkisel müstahzarlar
290
27 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 209
90 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet.
145
69 Seramik mamulleri 137
33 Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb 102
MAKEDONYA ÜLKE RAPORU
15
6.1.2. Konya’nın 2010 Yılında Makedonya’ya Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri:
FASIL
FASIL ADI DOLAR
72 Demir ve çelik 10.828
32 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar
768
6.1.3. Odamız Verilerine Göre Makedonya’ya İhracat Yapan Başlıca Firmalar:
FİRMALAR USD SEKTÖR
EKERLER KAGIT TORBA AMBALAJ .A.Ş. 77.091,75 AMBALAJ
LUKAS MAKİNA ve DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. 44.748,00 SÜT SAĞMA MAKİNESİ
PAKSET PLASTİK AMBALAJ VE KALIP SAN. TİC A.Ş. 26.514,36 PLASTİK KALIP İMALATI
KONYA SELÇUKLU KROM MAGNEZİT TUĞLA SANAYİ A.Ş. 18.513,98 KROM MAGNEZİT TUĞLA İMLATI
ÇELİKOĞLU DEMİR ÇELİK SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ. 4.914,00 DEMİR ÇELİK
6.1.4. TİM Verilerine Göre Konya Makedonya İhracat Rakamları
2010 2011
1.003.290 USD 1.188.507 USD
6.1.5. TUİK Verilerine Göre Konya Makedonya İthalat Rakamları
2010 2011
11.596 USD 46.499 USD