![Page 1: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/2.jpg)
2
OnderzoeknaardeeffectiviteitvanjeugdzorgboerderijeninOverijsselenGelderland
[versie10augustus2016]
JanWillemVeerman,RonaldDeMeyer,JanHassink,EllenBerghuis&JosKienhuis
![Page 3: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Uitvoeringsorganisaties
DitonderzoekisgefinancierddoorZonMW Voormeerinformatieoverditonderzoek:PraktikonPostbus69096503GKNijmegenTel.024-3615480 [email protected] ©2016Praktikon/WageningenUR,Nijmegen/WageningenBehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetvan1912gesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgavewordenverveelvoudigden/ofopenbaargemaaktdoormiddelvandruk,fotokopie,microfilmofopwelkeanderewijzedanook,enevenminineenretrievalsysteemwordenopgeslagenzonderdevoorafgaandeschriftelijketoestemmingvanPraktikon.Nopartofthisbook/publicationmaybereproducedinanyform,byprint,photoprint,microfilmoranyothermeanswithoutwrittenpermissionfromthepublisher
JanHassinkRonaldDeMeyer
JanWillemVeerman EllenBerghuis JosKienhuis
![Page 4: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Inhoudsopgave
Samenvatting 5 1Inleiding 7
1.1Landbouwenzorg
1.2Jeugdzorgopdeboerderij 1.3Doelgroepjeugdzorgboerderij 1.4Doeljeugdzorgboerderij 1.5Onderbouwingvandewerkzaamheid 1.6Aanleidinghuidigeonderzoek 1.7Vraagstellingen
2Opzetvanhetonderzoek 19
2.1Design 2.2Deelnemers 2.3Interventie 2.4Instrumenten 2.5Procedures 2.6Analyses
3Resultaten 25
3.1Responsopdevragenlijsten 3.2Kenmerkendoelgroep 3.3Beantwoordingonderzoeksvragen
4Conclusiesenaanbevelingen 49
4.1Conclusiesnaaraanleidingvandevraagstellingen 4.2Discussie 4.3Aanbevelingen
Literatuur 56 Bijlage1Tabellenuitkomsten 60 Bijlage2Tabellenpredictoren 64
![Page 5: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/5.jpg)
5
SamenvattingVeerman,J.W.,DeMeyer,R.,Hassink,J.,Berghuis,E.,&Kienhuis,J.(2016).OnderzoeknaardeeffectiviteitvanjeugdzorgboerderijeninOverijsselenGelderland.Nijmegen/Wageningen:Praktikon,WageningenUR.Eenjeugdzorgboerderijbiedtjeugdigeneenactiverende‘groene’omgeving,metduidelijke,concreteenzinvolleactiviteiten.Eengroeiendaantaljeugdigenmetemotioneleengedragsproblemenheefthierbaatbij.Zijkrijgendegelegenheidopeenspeelseenterloopsemanierteoefeneninsamenspelen,samenwerken,verantwoordelijkheiddragenentakenafmaken.Hierdoorwordthunzelfvertrouwenvergrootenwordenzesociaalvaardiger,waardoorookeventuelegedragsproblemenverminderen.Deandereomgeving,hetrolmodelvandeboer(in),depersoonlijkeaandachtenwaarderingendebegeleidingdoormedewerkersvanjeugdzorgzijnhierbijhelpend.Ookdeoudersvoelenzichontlastengeholpenbijdeopvoeding.Desamenwerkingmethetgezinenhetnetwerkvandejeugdigezorgenervoordatresultatenookbeklijven.Overdezeresultatenisnognietveelbekend.Ditrapportdoetverslagvaneenonderzoeknaar(kosten)effectiviteitvanjeugdzorgboerderijen,tevredenheidvanoudersenmogelijkevoorspellershiervan.HetonderzoekvondplaatsbijjeugdigendiebijdejeugdzorgaanbiedersPactum(regioGelderland)enTrias(regioOverijssel)tussenjuli2013enjuli2015eenjeugdzorgboerderijtrajectkregenaangeboden.Gemiddeldbezochtenzegedurendeeenjaardeboerderijééndagperweek.Demeestvoorkomendedoelenzijnontwikkelenvanzelfvertrouwen,socialevaardighedenleren,lerensamenspelenenontlastingvanhetgezin.Dejeugdzorgboerenambulantbegeleidervandeinstellingwerkensamenomdezedoelentebereiken.Bij56jeugdigenen/ofhunoudersblekenvoldoendegegevensverzameldtezijnvoorhetbeantwoordenvandeonderzoeksvragen.Hetgingom36jongensen20meisjesindeleeftijdvan5tot16jaar(gemiddeld10,2jaar).Oudersvuldenaanhetbegin,halverwegeenaanheteindvanhetboerderijtrajecteenaantalgestandaardiseerdevragenlijstenin,hiermeewerdengedragsproblemen,opvoedingsbelastingenempowermentgemeten.Oudersenambulantbegeleiders(AB-ers)vuldenookaanheteindeenvragenlijstin,hiermeewerdgedetailleerdnagegaanwelkeeffectenmenachterafzagenwelkewerkzameelementenenprincipesvanhetzorgboerderijmodelindepraktijkeenrolspeelden.Deonderzoeksresultatenlatenziendatmeerdan80%vandeouderszichdoordezorgboerderijontlastvoelt,zevoelenzichmeerontspannenenkomenmeeraandingenvoorzichzelftoe.Ookbeoordeeltbijna90%hetgedragvanhunkindalsverbeterd.Zezienhunkindgelukkigerwordenenbeteromgaanmetleeftijdsgenoten.Ookzietruimdriekwartvandeoudersverbeteringeninhetfunctionerenvanhungezin.Inietsminderematezienzeookverbeteringeninhunwijzevanopvoedenenbegrijpenzehunkindbeter.DezeuitkomstenwordenondersteunddoordebeoordelingendiedeAB-ersachterafoverdezelfdeaspectengaven.Ookwordenzeondersteunddoordeuitkomstenvandeherhaaldemetingenvandedooroudersingevuldevragenlijsten.Opvallendwashierdatdeeffectenaanbijdeeindmeting,nagemiddeldruimeenjaar,welaantoonbaarwaren,maartussentijds,naeenhalfjaar,nogniet.Daarnaastblekendeproblemenvandejeugdigengemiddeldgenomennognietverdwenen.Ouderswarenoverhetalgemeenzeertevredenoverhetcontactmetdezorgboerderij,verrewegdemeesteoudersbeoordeeldenhetcontactmetdeboer(in)alsgoed,gavenaandatdezeeraltijdwarenalszeietswildenvragen,
![Page 6: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/6.jpg)
6
voeldenzichdoorhenserieusgenomenenervoerenbijhenruimvoldoendedeskundigheid.GevraagdnaareenalgemeneinschattinggevendeAB-ersaanbijmeerdan60%vankinderenenhungezinneneen(middel)grooteffecttezienalsgevolgvanhetbezoekaaneenzorgboerderij.Ditisinclusiefeventueelaanwezigeondersteuningdooraanvullendezorg,dezebleekbijhetmerendeelvandekinderenengezinnenaanwezig(79%).VolgensoudersenAB-erswaserdankzijdezorgboerderijvoor30%vandejeugdigengeenintensieverehulpnodig,hierbijisnaarschattingookvoordehelftvandezegroepeenuithuisplaatsingvoorkomen.Eenkostenberekeninglietziendatdeinzetvandejeugdzorgboerderijinditonderzoekeenbesparingvan28%opleverdetenopzichtvandegeschattezorgkostenvandezegroepinhetgevalergeenzorgboerderijingezethadkunnenworden.Tijdenshetverblijfkwamendemeestejeugdigeninaanrakingmetdieren,inietsminderematemethetwerkenophetlandofindetuinenvrijweinigmettypischeboerderijactiviteitenalsmeehelpenmetmelkenenrijdenopdetrekker.Ooknamendemeestejeugdigendeelaansocialeactiviteitenalssamenspelenensamenknutselen.AB-ersgavendaarnaastaandatwerkzameprincipesalsdegroeneomgevingendepedagogischeomganginruimvoldoendemateaanwezigwaren,watwijstopmodelgetrouwheidtenaanzienvandezorgboerderijalsinterventie.Bijdeanalysevandevoorspellersvaltmetnameeenconsistentpatroonvan‘hoemeer,hoebeter’op.Deintensiteitvandezorgboerderijindagenperweekendeinvloedvandewerkzameelementenvolgensouderszijngerelateerdaanvijfvannegenuitkomsten.Hetaantalwerkzameelementenvolgensouders,deinvloedvandewerkzameelementenvolgensAB-ersendegetrouwheidvandewerkzameprincipesbeoordeelddoordeAB-erszijngerelateerdaandrievannegenuitkomsten.Deuitkomstenwordenbeteralseenjeugdigevakernaardeboerderijgaatenermeerwerkzameelementenenwerkzameprincipesaanwezigzijn.Ditkanopgevatwordenalsdosis-responseffectengeeftverdereaanwijzingenvoordeeffectiviteit.Jeugdigendienaardezorgboerderijgaanblekenbijaanvangvanhunboerderijtrajectsignificantmeerprobleemgedragtehebbendandevergelijkingsgroepdiedegebruikelijkespecialistischejeugdzorgontving.Watbetreftdeveranderingeninvergelijkingtotdezegroeplaatzorgboerderijgroepsignificantmeerverbeteringzientenaanzienvandeomgangmetleeftijdsgenoten,opanderegedragsaspectenisergeenverschil.EenvergelijkingmetderesultatenvanonderzoeknaarBrabantsezorgboerderijen–waareenintensieverevormvanjeugdzorgopdeboerderijplaatsvond–lietziendatindezelaatstegroepdeeffectensterkerwaren.DitlijktmetnametoeteschrijvenaandehogereintensiteitvandezorgopdeBrabantsezorgboerderijen,waardejeugdigenvrijwelcontinuopdezorgboerderijverbleven,bijPactumenTriaswasditgemiddeldeendagperweek.Aangetekendmoetwelwordendatbijhetontbrekenvaneencontrolegroepdeeffectennieteenduidigtoegeschrevenkunnenwordenaanhetboerderijbezoek.Ookdeingrotemateaanwezigeaanvullendeondersteuningmaakthetlastigtebepalenwelkeeffectenspecifiekaandeboerderijkunnenwordentoegeschreven.Desondanksisdeaanbevelingomeenjeugdzorgboerderijvakerdannuinoverwegingtenemenrealistisch,waarbijindienmogelijkdeintensiteitnogopgevoerdkanwordenenzorggedragenwordtvoordeskundigebegeleiding,waarbijoorenoogisvoorwatoudersenkinderenwillen.
![Page 7: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/7.jpg)
7
1Inleiding1.1LandbouwenzorgZorglandbouwiseennieuwesnelgroeiendesectorinEuropa.Hetiseeninnovatiediezichopdegrensvandezorg-endeagrarischesectorbevindtenwaarbijzorgenlandbouwmetelkaarwordenverbondenzodatagrarischeproductiewordtgecombineerdmethetleverenvanzorgdiensten.NederlandisbinnenEuropaeenvoorloperopgebiedvanlandbouwenzorg.Hetaantalzorgboerderijenistussen1998en2014toegenomenvan75totmeerdan1100(Hassinke.a.,2014).Veelzorgboerderijenzijngestartdoorboerenen/ofhunvrouwen.Eenkleineraantalisopgerichtdoormedewerkersuitdezorgdielosvanbestaandeinstellingenzorgineenlandelijkeomgevingwillenorganiseren.Hetzijnsuccesvollevoorbeeldenvanmultifunctionelelandbouwenvermaatschappelijkingvandezorg.Degroeiinhetaantalzorgboerderijenheefttemakenmetdevraagnaarlaagdrempeligevoorzieningenindesamenleving.Ditsluitaanbijontwikkelingenalsdevermaatschappelijkingvandezorg,meereigenkeusvoorcliëntenenmeernadrukopdeeigenkrachtengezondekantvancliënten.Ooksluitditaanbijdewensdezorgefficiënterteorganiserenenkosten-effectievertemaken.ErzijnveelverschillendesoortenzorgboerderijeninNederlandeneriseengrotevariatieindoelgroep.Inhetbeginvandezeeeuwwarenervooralzorgboerderijenwaarmensenmeteenverstandelijkebeperkingofeenpsychische/psychiatrischehulpvraageenzinvolledagbestedingvonden.Delaatstejarenzijnersteedsmeerzorgboerderijengekomenvoorouderenmetdementieenkinderenenjongerendieondersteuningnodighebben(Hassinke.a.,2012).Bijeendeelvandezorgboerderijenstaatdeveeteelt-oflandbouwproductienogcentraal,terwijlbijanderendezorgcentraalstaatendeproductieisaangepastaandezorg,erzijnooktussenvormen.Dezorglandbouwsectorheeftzichontwikkeldtoteendiversesectormeteensterkeorganisatiestructuur.Oplandelijkniveauzijndezorgboerenverenigdindelandelijkefederatievanzorgboeren.OpregionaalniveauzijnerverschillendeorganisatiesvanzorgboerenwaarvansommigeeenAWBZerkenninghebbenencontractensluitenmetzorgverzekeraarsengemeenten.1.2JeugdzorgopdeboerderijOokophetgebiedvandezorgvoorjeugdigenzijnzorgboerderijenmeerenmeerinzwanggeraakt.Naarschattingwordenerjaarlijksmeerdan1000jeugdigenvan2-18jaaropruim130boerderijenbegeleid(Hassinke.a.,2007).Erzijnboerderijenwaarjeugdigennaartoegaanzonderbetrokkenheidvaneeninstellingvoorjeugdzorg1.HetgaatvooralomkinderenenjongerenmeteenvormvanautismeofADHDendeopvangopdeboerderijdientterontlastingvandethuissituatie.Daarnaastgaanersteedsmeerkinderenenjongerenmeteenjeugdzorgindicatienaardeboerderij,inditgevalgaathetomjeugdzorginstellingendiekinderenenjongerenopboerderijenplaatsenwaarzemeesamenwerken.Hierbijisveelalsprakevanhardnekkigeemotioneleengedragsproblematiekincombinatiemetproblementhuisenopschool.Deboer/boerinbegeleidtkinderenenjongerenopde
1Hoewelnadetransitievandejeugdzorgnaardegemeenten(per1januari2015)deaanduidingjeugdhulp(eninstelling
voorjeugdhulp)gebruikelijkisgeworden,hanterenweinditrapportnogdetermjeugdzorg(eninstellingvoorjeugdzorg).
![Page 8: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/8.jpg)
8
boerderijeneenambulantbegeleidervandeinstellingonderhoudthetcontactmetdeboer/boerinenvaakookmethetgezinvandejeugdige.Wijrichtenonsinditonderzoekopjeugdzorgboerderijenwaarjeugdzorginstellingenenagrarischeondernemerssamenwerken.In2008hebbenzehunkrachtengebundeldineenlandelijkplatformjeugdzorgopdeboerderij(PlatformJeugdzorgboerderijen,2010).1.3DoelgroepjeugdzorgboerderijDedoelgroepvooreenjeugdzorgboerderijbestaatuitjeugdigentot18jaardieeenvormvanbehandelingofspecialistischehulpnodighebbenvanwegeproblemenophetvlakvanopvoedenenopgroeienmetmogelijkpsychischeenpsychosocialeproblemen(PlatformJeugdzorgboerderijen,2010).Hetbetreftjeugdigenmetopvoedings-engedragsproblemenofpsychiatrischestoornissendieaanspraakmakenopjeugdzorgenbijwievaakanderevormenvanzorgnietzijnaangeslagen.Meerspecifiekgaathetomjeugdigen:
- bijwieeenbehoefteaanzekerheiddomineert(bijvoorbeelddejeugdigemeteenautismespectrumstoornis);
- bijwieeenbehoefteaanexploratiedomineert(bijvoorbeelddejeugdigemetaandachtstekortstoornissenofhyperactiviteit);
- bijwieeenbehoefteaanveiligheiddomineert(bijvoorbeelddejeugdigediesociaalangstigisofonvoldoendeveiliggehecht);
- bijwieeenbehoefteaaninvloeddomineert(bijvoorbeelddejeugdigemeteentekortaanempathie).
Contra-indicatieszijn:
- ernstigeverslavingsproblematiek;- ernstigepsychiatrischeaandoeningen/stoornissen;- seksueeloverschrijdendgedrag;- telaagverstandelijkfunctioneren,veelalgemiddeldbenedeneenIQvan75;- eengedetineerdestatusvandejeugdige;- geenenkeleaffiniteitvandejeugdigemethetagrarischebedrijfen/ofhetplattelandsleven.
Metbetrekkingtotdeeerstevijfcontra-indicatiesvraagtditbijaannamevandejeugdigeopdejeugdzorgboerderijeentegroteaanpassingvandedagelijkseleefsfeeromdeveiligheidvanmensen,dierenenomgevinginvoldoendematetekunnengaranderen.Bijdelaatstecontra-indicatiegaathetomeengebrekaanmotivatie.1.4DoeljeugdzorgboerderijHetdoelvandejeugdzorgboerderijisjeugdigentehelpenineennatuurlijkeomgevingtotrusttelatenkomen,zichzelftelatenzijnentelatenervarendatzebelangrijkzijnencapaciteitenenmogelijkhedenhebbendieindemaatschappijgewaardeerdworden,metalsuiteindelijkdoelheroriëntatieopzichzelfendetoekomst.Dejeugdigekrijgtdegelegenheidomopeenspeelseenterloopsemanierteoefenenmetverschillendevaardighedendienodigzijnvoorhetuitvoerenvan
![Page 9: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/9.jpg)
9
ontwikkelingstakenzoalssamenspelen,samenwerken,verantwoordelijkheiddragenentakenafmaken.Bijdeactiviteitenopdejeugdzorgboerderijwordenverschillendespecifiekedoelennagestreefd,onderstaandgeordendnaardejeugdige,dejeugdigeengezin/familieendejeugdzorginstelling.Dejeugdige:
- wordtgeholpenweereenpositievekijkopzichzelftekrijgenenzijngedragtebeïnvloeden/veranderen;
- wordtgestimuleerdopeenzonatuurlijkmogelijkewijzeteonderzoekenwatzijn/haarmogelijkhedenencapaciteitenzijnenwordtdaarinondersteundpositieve(succes)ervaringenoptedoen;
- leertomtegaanmetzijn/haarbeperkingen;- leerttevertrouwenopzichzelfenanderen;- leertomtegaanmetzijnemoties;- leertomtegaanmetsamenspelenmetgezag;- leertverantwoordelijkheidtenemenvoordeactiviteitenopdejeugdzorgboerderij.
Dejeugdigeenzijn/haargezin/familiewordenondersteundin:
- hetdoorbrekenvandenegatievespiraalwaarinhetgezinmogelijkisterechtgekomen;- hetgevenvanvertrouwenenduidelijkheiddoorhen:
o zichwelkomtelatenvoelen;o telatenwetenwatdemogelijkhedenzijn;o telatenwetenwatervanhenwordtverwacht;
- hetonderhoudenvanoudercontactenensamenmethen(enplaatsers)demogelijkhedenvandejeugdigetebesprekenentetonen;
- hetsamenwerkenmethulpverlenervandejeugdzorginstellingomtekomentoteengoedeafstemmingvandebegeleidingsdoelenenbehandeling.
Dejeugdzorginstellingbeoogt:
- tevoorkomendatzwaarderehulpvormenen/ofuithuisplaatsingwordeningezet;- hetbevorderenvandoor-enuitstroomvanennaaranderehulpvormen;- deoudersvandejeugdigeteontlasten;- hetondersteunenvandegezinssituatievandejeugdige;- waarnodig,dejeugdigeeengezinssituatietebieden.
1.5OnderbouwingvandewerkzaamheidAlgemeneuitgangspuntenIndeopvangvandejeugdigenopeenjeugdzorgboerderijligtdenadrukopdehelendewerkingvandedagelijkselevenssfeeropdezorgboerderijinhaargeheelénopdeervaringsmogelijkhedenvanspecifiekopdehulpvraagvandejeugdigetoegesnedenactiviteiten.Jeugdigenwillenzichontwikkelen,huntalententotontplooiingbrengen,grootworden.Ookwaarjeugdigenzichdoortraumatiserendeervaringenterugtrekkenofjuistagressiefgedraggaanvertonen,ligtdaarachterhet
![Page 10: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/10.jpg)
10
verlangennaargroei(zelfrealisatie)enmeedoen(aanpassing)verborgen.Opdejeugdzorgboerderijwordternaargestreefddatverlangenteactiverenenzoaantesluitenbijhetgezondedeelvandejeugdigen. Deactiviteitenzijnzoingerichtdatzijeenvanzelfsprekendenbetekenisvolonderdeelzijnvanhetlevenenwerkenopdejeugdzorgboerderij(geen‘bedachte’activiteiten)endathetlereningebouwdisindeactiviteitzelf(objectievefeedback).Echtheideneerlijkheidvandevolwassenenzijneennoodzakelijkevoorwaardevoordeontwikkelingvanhetvermogentotrelatievormingbijjeugdigenenhetkunnenvertrouwenopdewereldomhenheen.Daarwaarjeugdigenvolwassenen(nog)onvoldoendevertrouwen,kunnenzeindeomgangmetdierenenplantentochervaringopdoenmetdergelijkerelaties.Dierenenplantenzijnperdefinitieechteneerlijkomdatzijgeensubjectiviteitindezinvanoordelenenveroordelenkennen.Erisgeentwijfelmogelijkoverhetfeitdatplantjesnietdoodgaanomeenjeugdigedwarstezitten,maaromdatdejeugdigezegeenwaterheeftgegeven.Vanuitdie‘objectiviteit’doeteendieropzijnbeurteensterkberoepopdeechtheideneerlijkheidvandejeugdige.Deobjectievegrondslagbijomgangmetplantenenvooralookmetdieren,namelijkdievanzorgnodighebben,zorggevenen‘samenwerken’omietsvoorelkaartekrijgen,biedtdemogelijkheiddenatuurtebenuttenalsbemiddelendefactorindepedagogischebenaderingvanjeugdigen.Uitverkennendonderzoekblijktdatdeanderecontext,autoriteitenrolmodelvandeboerenhetgezin,éénopéénbegeleiding,eengestructureerde,prikkelarmeomgevingenuitdagendewerkzaamhedensuccesvolleingrediëntenzijn(Hassinke.a.,2010).Theoretischekaders ErvaringslerenOpvangenbegeleidingvanjeugdigenopdeboerderijpastindecontextvanervarendleren.Voorbeeldenvanervaringslerenzijnoverlevingstochtenenwoon/werkprojecten.Deervaringenzijnpositiefmetarbeidsprojectenmetrealistische,uitdagende,structurerendeactiviteiten,diedichtbijdehaalbaredoelenindeontwikkelingvanjongerenstaan(DuPrie,1991).DeuitgangspuntenvanhetervaringslerenzijnvanoorsprongbeschrevendoorKurtHahn(zieVanderPloeg,2011)endetheoretischefunderingkomtvandeleercyclusvanDavidKolb(1984).DeNederlandsebeschrijvingvandemethodiekervaringslerenisvanTheoRuikes(1994;2005),hijdefinieertervaringslerenalsvolgt:‘Ervaringslereniseenactievevormvanhulpdiegekenmerktwordtdooreenspecifiekemethodischopgezette(leer)situatiewaarinconcrete/authentiekeervaringenwordenopgedaanwaardoorreflectieoverdeeigensituatieontstaat.Denieuweervaringendereflectiehierover(onderdeskundigebegeleiding)leidentotnieuweleerprocessen,autonomieendeontwikkelingvaneennieuwtoekomstperspectief.’Reflectieiseencruciaalonderdeelvandeinterventieenervaringsleren.Jongerendoentijdensdeuitvoeringvanactiviteitenervaringenopdievooreenpositiefeffectkunnenzorgen.Tijdenshetreflecterenkomthetpersoonlijkfunctionerenvandejongereaandeorde.Zonderreflectieleidenactiviteitentotervaringendieonbenutblijvenalsaanjagervanhetveranderingsproces.Deeerstestapishetpratenoverdeervaring.Bezinningvoorafenachterafzijnvolgendestappen.Integratievanervaringenlegtverbindingentussendeopgedaneervaringendelevensgeschiedenisvaneenjongere.Verdieptereflectiehoudtindatbepaaldeaspectenmeeraandachtkrijgenzodatdieperliggendeproblemenaandeordekomendoorintakendaarspecifiekopintespelen(VanderPloeg2011).Contextuelebenadering
![Page 11: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Uitonderzoekisbekenddathetontstaanvangedragsproblemennietalleentewijteniseentekortschietendeemotie-engedragsregulatiebijjeugdigen,maarookaandetekortschietenderolvandeouders.Datbetekentdatbijdebehandelingzoweldejeugdigealszijngezinscontextbetrokkenmoetworden(Kazdin,1997),datkanindevormvaneenspecifiekeoudertrainingofindevormvaneenmeeromvattendeintensieveambulantegezinsbegeleiding(IAG).BijoudertrainingenzoalsParentManagementTrainingOregon(PMTO),TriplePofSTOP4-7voorjongerekinderenligthetaccentophetaanlerenvanpassendeopvoedingscompetentiesdoorouders,zoalshettonenvanbetrokkenheid,hetgevenvanpositievebekrachtiging,handhavenvandisciplineeneffectieftoezichthouden.DemeestevandezetrainingenzijndirectofindirectgebaseerdophetgedachtegoedvanPatterson(Patterson,1982;Reide.a.,2002).BijIAGwordendezeopvoedingsvaardighedenookaangeleerd,maarkomenookmeeraspectenvanhetgezinsfunctionerenaanbod,zoalshetverlenenvanpraktischeondersteuningophetgebiedvanbasiszorgofhetcontactleggenmetdeschoolalserleerproblemenzijnofmetinstantiesvoorschuldsaneringalserfinanciëleproblemenzijn(ziedemethodiekhandleidingIAGvanVanderSteegee.a.,2013).OudertrainingenofIAGwordensomstijdenseenzorgboerderijtrajectaangeboden,somslopenditsoortinterventiesalenwordtdezorgboerderijinaanvullingopdezeinterventiesalseffectiefonderdeelvaneentotaalbehandelinggezien.PresentiebenaderingDepresentiebenaderingisindeafgelopenjarenpopulairgewordeninpastoraat,gezondheidszorg,welzijnenonderwijs.Detheoriedieeraantengrondslagligt–depresentietheorie-isontwikkelddoorAndriesBaart(2001)opbasisvanzijnonderzoeknaardewerkzaamheidvanhetoude-wijkenpastoraat.Presentiekanwordensamengevatalshetaangaanvaneenzorgzamebetrekkingmet‘deander’alsantwoordopeenuniverseelmenselijkverlangennaarnabijheidenbetrokkenheid.Bijhetervaringslerenopdeboerderijheeftdejeugdigeintensiefcontactmetdeboerenhetboerengezin,somswoonthijofzijookopdeboerderij.Dejeugdigeervaartzodenabijheidendezorgzamebetrekkingmetdeboerenhetboerengezin.Baartheeftdebegrippen‘presentie’en‘aandacht’verderuitgewerktinzijnboekAandacht.Etudesinpresentie(2005).Depresentiebenaderingheeftveelauteursmetnameindepraktischeentoegepastetheologie,zorgenwelzijnalsookinhetonderwijsgeïnspireerd(ziebijv.Kal,2001;Baart&VanderLaan,2002;VanHeijst,2005;Vosman&Baart,2008).Indejeugdzorgwordtdetermpresentiebenaderingnognietveelgebruikt.OplossingsgerichtwerkenEenoplossingsgerichteaanpakstaatvooreenrespectvolleveranderbenaderingdieproblemenvanjeugdigenonderkent.Doelenenoplossingenvoordieproblemenwordensamenmetjeugdigenenhunoudersopeenconstructieveenpositievemaniergedefinieerd.Deoplossingsgerichteaanpakbenutdatgenewatalgoedwerktomproblemenhethoofdtekunnenbiedenenomhetdoel,degewensteverandering,stapvoorstapterealiseren.Dezeaanpakiseropgerichtdatjeugdigenofouders,verzorgershuneigenexpertisegaanzien,huneigenkrachtenenkrachtbronnenherkennen,dusdatgenewaarzijhetvanmoetenhebbenomhundoelentebereiken.Jeugdigenwordenindezebenaderinggezienalsexpertsmetbetrekkingtothuneigenleven,waarbijzijbinnenhuncontextenmogelijkhedendoorhet(her)vindenvanhuneigenkrachtbronnenpassendeoplossingenkunnenaandragen.Inhetoplossingsgerichtwerkenheeftdebegeleiderdooroplossingsgerichtevragentestellenaandachtvooraldatgenedatwerktofalgoedlooptinhetlevenvandejeugdigeomzodoendegewensteveranderingenteondersteunen.LeFeveredeTenHove(2000)steltinhet
![Page 12: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/12.jpg)
12
definiërenvandeoplossingsgerichteaanpakhetaanborenenversterkenvankrachtbronnenvanjeugdigenenvolwassenencentraal.Daardoorzijnzijinstaatomzelf(opnieuw)helendekeuzestemaken,hetgeeneenbelangrijkemaatisvoorgezondpsychischfunctioneren.CompetentiebenaderingHetindeNederlandsejeugdzorgveelvuldiggehanteerdecompetentiemodelvanSlotenSpanjaardenhunmedewerkers(ziebijvoorbeeldSlot&Spanjaard,1999;Spanjaard&Haspels,2005)vormtdetheoretischeachtergrondvaneenveelheidaanhulpverleningsmethodiekendieindebegeleidingvanjeugdigenwordengebruikt,inclusiefdebegeleidingvanjeugdigenopdeboerderij.Competentiewordtomschrevenalsdematewaariniemandsgedragalsadequaatkanwordenbeoordeeldbijhetvervullenvantakeninhetdagelijksleven.Eencompetentfunctionerendejeugdigeiseen‘gezondejeugdige’zondergrotepsychosocialeproblemen,erisdaneenevenwichttussendetakenwaarhijofzijgeziendeleeftijdvoorstaatendevaardighedendiehijofzijheeftomdezetakentevolbrengen.Takenhebbenzoweltemakenmetschoolenwerk,maarookmetaandeleeftijdgebondenontwikkelingstaken,bijvoorbeeldhetaangaanvanvriendschappen,hetzinvolinvullenvanvrijetijd,hetvindenenonderhoudenvaneenzelfstandigewoonsituatieindeadolescentie.Vaardighedenzijngedragingendienodigzijnomeenbepaaldetaaktevervullen.Bijeengezondfunctionerendejeugdigezijntakenenvaardighedeninevenwicht.Hetcompetentiemodelisinessentieeenbalansmodel.Debalanskanverstoordwordendoorrisicofactoren.Laagzelfvertrouwenenlageintelligentiezijnillustratiesvankindgebondenrisicofactoren,echtscheidingennegatievereactiesvanouderszijnillustratiesvanomgevingsgebondenrisicofactoren.Hetdoorslaanvandebalansbijeenveelheidaanrisicofactorenleidttotincompetentfunctionerenendatuitzichinpsychosocialeproblematiek.Ditkenmerktdesituatievanjeugdigendiebijeeninstellingvoorjeugdzorgwordenaangemeld.Vanuithetcompetentiemodelgezienkandehulpverleningbestaanuithetwegnemenvanaanwezigerisicofactorenofhetinzettenvanprotectieve,beschermendefactoren.Debalanskomtdanweerinevenwicht.Veelrisicofactorenzijnmoeilijkbeïnvloedbaar,eenechtscheidingkannietongedaangemaaktworden,hetwoneninenachterstandswijkisnietzomaarverholpen.Tochkunnensomswelbeïnvloedbarerisicofactorengevondenworden,bijvoorbeeldbijeentemoeilijkeschoolkangezochtwordennaareenschooldiebeterpast,eendepressievemoederkangeholpenwordentezoekennaareenbehandeling,concentratieproblemenkunneninoverlegmetdeleerkrachtaangepaktworden.Bijrisicofactorendienietweggenomenkunnenwordenishetvaakwelmogelijkprotectievefactorentemobiliseren.Bijvoorbeeld:hetverbeterenvandeopvoedkundigevaardighedenvanouders,hetcontactleggenmetdeniet-verzorgendeoudernaeenechtscheiding,hetvergrotenvanhetzelfvertrouwen,‘nee’lerenzeggentegendedrukvannormoverschrijdendgedragvaneenverkeerdevriendengroep,hetomgaanmetnegatieveemoties.Hetwegnemenvanrisicofactorenofhetaanbrengenvanprotectievefactorengeschiedtopeensystematischewijzeviaeenophetcompetentiemodelgestoeldhulpverleningsprogramma.WerkzameprincipesIndezeparagraafbesprekenwewerkzameprincipesdievantoepassingzijnopdezorgboerderij.Hiermeedoelenweopconcretetheoretischeaannamesdieheteffectvaneenzorgboerderijkunnenverklaren.Dezehebbentemakenmeteennieuwesettingeneencoöperatieveomgevingdiesteunbiedtenactiviteitendiegevoelensvansucceskunnengevenendiestimulerentotreflectie.De
![Page 13: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/13.jpg)
13
principeskunnenwerangschikkenonderdeaardvandebegeleiding,deaardvandeactiviteitenendeandereomgeving.AardvandebegeleidingBijdebegeleidinggaathetomafstandnementotvertrouwdegezagsrelaties.Dejongereneemtafstandvandeoudersenwordtbegeleiddoordeboer(in).Devolgendezakenlijkenhierbijwerkzaam(Hassinke.a.,2010):1. Boeralsnatuurlijkeautoriteit.Deboer(in)isvaakgeengeschooldjeugdzorgmedewerker,maar
deeigenaarvandeboerderij.Deboerweetwatermoetgebeurenopdeboerderijenisdeskundigopeenterreinwaardejeugdigenietbekendmeeis.Ditgeeftdeboereennatuurlijkeautoriteit.Hetleidtmindersneltotconflictendanmetdevoordejeugdigenvertrouwdegezagspersonen(oudersofmedewerkersjeugdzorg).Ditmaaktdeverhoudinganders.
2. Boeralsniet-zorgprofessional.Uitonderzoekbijanderedoelgroepenblijktdatniet-zorgprofessionalswordengewaardeerdalsgoedeluisteraars,betrouwbaar,vriendelijk,respectvolensteunend(Piate.a.,2006;Walter&Petr,2006).Ditsluitaanbijonderzoekbijzorgboerderijenwaaruitblijktdatverschillendedoelgroepen(o.a.jongeren)debegeleidingdoordeboerenboerinwaarderenomdatdezepersoonlijk,betrokkenengelijkwaardigis(Hassinke.a.,2010).Ookisbelangrijkdatdejeugdigenoverdeboer/boerin,zonderprofessioneleopleidingopgebiedvanjeugdzorg(alsvrijwilliger)minderstereotypenhebbenoverdeze“niet-zorgprofessionals”endaardoormeerbereidzijntotsamenwerking(Falloone.a.,1981,Kendall&Kenkel,1989).Opdeboerderijishetverdervanbelangdatdeboerenbegeleidervanuitdejeugdzorgverschillendeenaanvullenderollenhebben.
3. Continuïteit.Eenbelangrijkaspectbijallevariantenisdecontinuïteitinbegeleiding.Wisselingeninbegeleidingiseenbelangrijkeklachtvancliëntenindejeugdzorg.Continuïteitinbegeleiding,leiderschap,hetontwikkelenvanverstandhoudingenhetgevoeldatwatjedoetwordtgewaardeerdzijnbelangrijkeaspectenomeengemeenschapscultuurtecreëren(BrownWilson,2009).
AardvandeactiviteitenEriseengevarieerdtakenpakket.Hetverzorgenvanplantenendierendoeteenappèlopverantwoordelijkheidsgevoelenlaatjeugdigenervarendatzebelangrijkzijn.Zelfzorgeninplaatsvanverzorgdwordengeeftbevrediging.Metnamedierenlatenheeldirectziendatdewerkzaamhedennuttigzijn.Hetafrondenvanlastigetakengeefteenpositiefgevoelvaneigenwaarde.Lichamelijkeinspanningisookeenbelangrijkaspectvandewerkzaamheden.Fysiekeinspanningmaaktjeugdigensterkerenverhoogthetnatuurlijkedag-ennachtritme.Zinvollewerkzaamhedenenhetzorgenvoorietslevendszijnhierbijbelangrijkeprincipes.1. Zinvollewerkzaamheden.VanWeeghel(1995)enBoardman(2003)noemendevolgendesociaal-
psychologischefunctiesvanzinvollewerkzaamhedenvoormensenmetofzonderpsychischeproblemen:- gevenstructuuraandedag,zorgenvoorcontrastintijdsbelevingtussenverschillende
dagdelenengevenbetekenisaanzakenalsvrijetijdenvakantie.- geveneensocialeidentiteitenstatus,socialecontactenensteun.- verbredenvanjehorizon.- gevendemogelijkheidvaardighedenteontwikkelenenvoorkomensecundairevormenvan
beperking.
![Page 14: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/14.jpg)
14
- latenziendatmensenelkaarnodighebbeneneengezamenlijkdoelhebben.- dwingenjeomactiefteworden;zegeveneengevoeldatjeietsbereikt,biedende
mogelijkheidfysiekmoetewordenenleidentoteenbeterefysiekegezondheid.- betekenenietsdoetvooranderen,ditintegenstellingtotvrijetijdsactiviteitendiejemeestal
voorjezelfdoet.2. Zorgenvoor.Eenspecifiekekwaliteitvanhetwerkenopdeboerderijisdatjezorgtvoordieren
enplanten.DefilosoofVorstenbosch(2005)concludeertdatzorgenvoorietslevendsvanbelangisvoormensen;‘jewordtmensdoorvoorietsofiemandtezorgen’.Wezorgenvoorplanten,dierenenonzedierbaren.Vorstenboschsteltdatjejezelfontwikkeltdoorvooranderelevendewezenstezorgen.VolgensMcNicholasenCollis(2006)kansocialesteundoordiereneenalternatiefbiedenvoordesteundoormensen.
DeandereomgevingDeomgevingvandezorgboerderijisandersdandiewaardejeugdigenormaalinvertoeft.Deaannameisdatditopzichaleenwerkzaamprincipekanzijn.Hierbijspringenertweezakenuit:hetfeitdatdeomgevingvoordejeugdigeonbekendisendathijgroenis.1. Eenonbekendeomgeving.Dejongerekomtvoorlangeretijdineenomgevingdievaaktotaal
andersisdandeomgevingdiehij/zijgewendwas.Kenmerkenvandeboerderijendelandelijkeomgevingzijnderuimte,deprikkelarmeenactiverendeomgeving.Deindelingvandewerkdagenhetritmevandenatuurbiedtstructuur.Doordatdezeomgevingonbekendiswordtdejeugdigeopzichzelfteruggeworpen.Bijintensieverevormenvanjeugdzorgopdeboerderijheeftdejeugdigeookgeencontactmeermetzijn/haaroudevriendenkring.Hiermeewordenvastepatronendoorbroken.
2. Eengroeneomgeving.Erissteedsmeerbewijsvoordepositieverelatietussengroenengezondheid.Dekernboodschapisdatcontactmetdenatuurdepsychischegezondheidbevordertdoordathetstressvermindert,destemmingverbetertenheteenherstellendeomgevingbiedtdieookbeschermtvoortoekomstigestress(Hartige.a.,1991,Kaplan&Kaplan,1989;Kaplan,1995).Verschillendeonderzoekerslatenziendatnatuurmensenhelptteherstellenvanstressenmentalevermoeidheidenzienditalsdebelangrijksteverklaringvoordepositieveinvloedvannatuuropgezondheid(Kaplan&Kaplan,1989).Wesprekendanoverherstelvanstressenaandachtsmoeheid.Kaplan&Kaplan(1989)zienhersteldoordenatuurvooralalsherstelvanaandachtsmoeheid.ContactmetnatuurlijkeomgevingendraagtvolgensKaplanenKaplanbijaanherstelvanaandachtsmoeheidomdatnatuurlijkeomgevingenmogelijkhedenbiedenafstandtenemenvanroutinematigebezighedenengedachten(beingaway)enomdatzeautomatischedeaandachttrekkenzonderdathetmoeitekost(softfascination).Ulrich(1983)gaatervanuitdatnatuurlijkeomgevingenhetherstelvanelkevormvanstressbevorderen,dusookkortdurendemildestressennietalleenherstelvanstressbijaandachtsmoeheid.Inzijnpsycho-evolutionairemodelstelthijdatbepaaldekenmerkenvandeomgevingeensignaalfunctiehebbenvoorveiligheidenoverleven.Alshetgevolgvaneenaangeboren,adaptiefmechanismeveroorzaakthetwaarnemenvandezekenmerkenpositieveemotionelereacties.OpbasisvanverzameldmateriaalkomenVandenBergenVandenBerg(2001)totdriegezondheidsfunctiesvandenatuur.Dezekomenovereenmetdrieniveausvanhersteldieonderscheidenwordenineenonderzoeknaartherapeutische(leef)werk-gemeenschappen(Ketelaarse.a.,2001):- Natuuralsbronvanrustenontspanning(opknappenenuitrusten)
![Page 15: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/15.jpg)
15
- Natuuralsbronvangeestelijkeenlichamelijkeweerbaarheid(lerenvannieuwevaardighedeninpsychischensociaal-emotioneelfunctioneren)
- Natuuralsbronvanpersoonlijkegroeienbetekenisverlening(ontwikkelenvaneenanderemaniervaninhetlevenstaan).
Uitinterviewsmetjeugdigenkomtnognaarvorendatdegroeneomgevingomdeboerderijeenbronkanzijnvanbetekenisgevingeneendierust,ruimteenritmegeeft(Hassinke.a.,2010).
OnderzoekEris(inter)nationaalnogweinigonderzoekgedaannaareffectenvanjeugdzorgboerderijen.NederlandsonderzoeknaardejeugdzorgboerderijenvanTopazeinNoordBrabantlietziendatereenpositiefeffectisopprobleemgedragenzelfwaarderingenietsminderemateopcopinggedrag.Depositieveveranderingenzijnookeenhalfjaarnaafsluitingvanhetonderzoeknogzichtbaar.Uitbeoordelingenvanbegeleidersbleekdaterverbeteringenoptredeninhetcontactmethetgezin,schooluitval,politiecontact,gebruikvandrugs,invullingvanvrijetijd,welzijn,gedragsproblemenenzelfvertrouwen(Hassinke.a.,2011).Ineenlateronderzoek,waaraanookeentweetalandereBrabantseinstellingenvoorjeugdzorgdeelnamendiezorgboerderijtrajectenaanbieden(BJBrabantenJuzt)werdendezeuitkomstennogmaalsbevestigd(WerkgroepErvaringslerenopdeboerderijNoord-Brabant,2014).Dedeelnemendejeugdigenvertoondennaafloopvanhetboerderijtrajectmindergedragsproblemen,hunouderservoerenminderopvoedingsbelasting.Ooknamhetaantaljeugdigenmeteenzinvolledagbestedingenzinvollevrijetijdsbestedingtoeennamhetaantaljeugdigenmetpolitiecontacten,schuldenendrugs-enalcoholgebruikaf.Deonderzoekersconcluderendaterbelangrijkeveranderingeningangzijngezetbijjeugdigenenhunoudersdieeenkeerpuntinhunlevenkunnenzijn.Inbrederverbandiserwelonderzoekgedaannaarinterventieswaarbij,netalsopdeboerderij,ervaringslerencentraalstaat,zoalsbijdeeerdergenoemdeoverlevingstochtenenwoon/werk-projecten.Gemeenschappelijkisdatdezeinterventiesrealistische,uitdagende,structurerendeactiviteitenbieden.VanderPloeg(2011)bespreekteendrietalmeta-analysesuitdeperiode1994-2008,eenzestalbuitenlandseonderzoekenuitongeveerdezelfdeperiode,eenzeventaloudereNederlandsestudiesuitdeperiode1962-1995eneenmeerrecenteuit2003.Hetblijktdatdittypeinterventiesdelinquentenantisociaalgedragkunnenterugdringen,internaliserendgedragkunnenverbeterenendezelfwaardering(self-esteem),zelfbepaling(locusofcontrol)endoorzettingsvermogenkunnenversterken.Daarnaastvindteenversterkingvandesocialeaanpassing,schoolprestatiesenmentalegezondheidplaatsensomsookrecidivevermindering(zieookdedoorVanderPloegnietgenoemdepublicatiesvanBedard,2005;Christensen,2008;Russel&Philips-Miller,2002;West&Crompton,2001).HoeweldekwaliteitvandestudieswisselendissteltVanderPloeg(2011)datdevraagnaarheteffectvaninterventiesophetgebiedvanervaringslerenmeteen‘genuanceerdja’(p.124)magwordenbeantwoord,metgemiddeldeeffectsizesopeenaantalvandehiervoorgenoemdeaspectenvan0,18tot0,55.Alsbelangrijkebevindingennoemthijbovendiendatdeinterventieintensiefvanaardmoetzijn,onderleidingvanvoldoendedeskundigeleidingmoetstaanenniettekortmagduren.
![Page 16: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/16.jpg)
16
UitmeerrecentNederlandsonderzoekkomteveneensnaarvorendatervaringslereneenpositievewendinggeeftaandeontwikkelingvanjeugdigenmeternstigegedragsproblematiek.VanderPloeg&Scholte(2003)concluderendatProjectenErvarendLeren(PEL)deontwikkelingvanernstigegedragsproblematischejeugdigeneenaanzienlijkpositievewendingkunnengeven.Hetbetrofinhunonderzoekwatoudere,sociaalgeïsoleerdeenemotioneelonthechteadolescentenmetaandachts-endenkproblemen,dierecalcitrant,agressiefendelinquentgedragvertoondenenzichimponerendgedroegen.Deprojectenlijkenietsmindereffectieftezijndaarwaarhetgaatomhetaankwekenvandoorzettingsvermogen.DeMeyer&Veerman(2010)onderzochteneffectenvanvaartochtenophetzeilschipDeTukker.Ookhieraannamenmetnameoudereadolescentendeel,zijwarenofwelvastgelopenopdiverseleefgebieden,ofbehoordentotdezogeheten‘Wajong’-jongerendiegeactiveerdenbegeleidwerdenbijhetzoekennaareenpassendedagbesteding.Watbetrefthetprobleemgedragverbeterdehetinternaliserendegedraghetsterkst;ookhetexternaliserendegedragverbeterde,maareenkwartvandedeelnemerservoeraanheteindevanhettrajectnogernstigeproblemen.Hetdrugsgebruiknameveneensaf,hoewelaanheteindenogzo’n17%aangaftegebruiken.Ookmetbetrekkingtothetcopinggedragwerdenverbeteringengesignaleerd,tevensnamdezelfwaardering.Hetgevoelafhankelijktezijnvantoevalnamtijdenshetvaartrajectaf,maarnamweertoegedurendehetnatraject.Begeleiderszagenopzesvandenegencompetentiegebiedenverbeteringen,metdegrootsteverbeteringentenaanzienvanintimiteitenseksualiteit.Hetisnogduidelijkofprojectenwaarbijervaringslerencentraalstaattotblijvendepositieveveranderingenleiden,ditgeldtechtervoorveelinterventiesindejeugdzorg.Voorblijvendepositieveeffectenvanervaringslerenlijkthetvanbelangdeouderstebetrekkenbijdebehandelingentezorgenvooreenpassendnatrajectofvervolgtraject(Becker,2010;Russell&Hendee,1999).1.6AanleidingvoorhethuidigeonderzoekHoewelerwelenigonderzoekisontbreekthetopditmomentaansystematischonderzoeknaardeeffectenvanjeugdzorgboerderijen.DejeugdzorgboerderijstaatnietindelijstvaneffectiefbeoordeeldejeugdinterventiesvandeDatabankEffectieveJeugdinterventiesvanhetNJi(www.jeugdinterventies.nl).Onderzoeknaardeeffectiviteitvanjeugdzorgopdeboerderijisommeerdereredenenrelevant.
- Vooreengroeiendaantaljeugdigenmetpsychosocialeproblemenblijkthethuidigeaanbodindejeugdzorgniettoereikendomproblementeverhelpen.Voordezejeugdigenlijkteenjeugdzorgboerderijtrajecteengoedeoptieomweereenperspectiefvoordetoekomstoptebouwen.
- Indejeugdzorgishethuidigestrevendehulpzodichtmogelijkbijjeugdigenenhunomgevingterealiseren.Indatstrevenkandejeugdzorgboerderijeengepastaanbodzijn.Steedsmeeragrarischeondernemersenjeugdzorginstellingenzoekenstructurelesamenwerkingomgezamenlijkeengoedproductteontwikkelen.Zijziendemeerwaardevandeboerderijinhetbehandelaanbodvoorjeugdigenmetpsychosocialeproblemen.Praktijkexpertsverwachtendatjeugdzorgopdeboerderijzwaarderevormenvanzorgvoorkomtendaarmeetoteenaanzienlijkereductieinzorgkostenleidt(Ernst&Young,2012).
- Binnendemultifunctionelelandbouwmaaktzorgoplandbouwbedrijveneensnelleontwikkelingdoor.Erzijnveelvariantenvanzorgboerderijenontstaan.
![Page 17: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/17.jpg)
17
OmdekwaliteitvandeLandbouw&ZorgtestimulerenisdoorZonMwinoverlegmethetministerievanVolksgezondheid,WelzijnenSport(VWS),directieLangdurigeZorgenhetministerievanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatiehetprogrammaLandbouw&Zorgontwikkeld.HetprogrammaisopgesteldmetinbrengvandeTaskforceMultifunctioneleLandbouwendeFederatieLandbouwenZorg.1.7VraagstellingenhuidigonderzoekHetdoelvandestudieisominhetkadervanvoornoemdZonMw-programmade(kosten)effectiviteitvanverschillendeintensieveenminderintensievevormenvanjeugdzorgopdeboerderijteevalueren.Hetaccentligtopzorgboerderijtrajectendiedoortussenkomstvaneeninstellingvoorjeugdzorgingangzijngezetenwaarbijgedurendehettrajectmeerofminderintensievebegeleidingvanuitdejeugdzorginstellingplaatsvindt.Eenonderliggendedoelstellingishetondersteunenvanzorgboerenenjeugdzorginstellingenbijhetimplementerenvaneenonderzoeksinstrumentariumdatgedurendehetonderzoek(endaarna)kandienenalsmonitoringssysteemvoordebewakingvandekwaliteiteneffectiviteitvandezorg.Despecifiekeonderzoeksvragen(cursief)enhuninbeddingindehiervoorbesprokentheorievorming(niet-cursief)zijn:1. Watzijndeeffectenvanverschillendevormenvanjeugdzorgopdeboerderijbijjeugdigenenhun
ouders?Indeeersteplaatswordtgekekennaarveranderingenindeemotioneleengedragsproblemenvanjeugdigendieaanleidingvoorzorgwaren.Ookwordtgekekennaarhetverhogenvanhunzelfvertrouwen,hetvergrotenvanhuncompetentiesenhetbeteromgaanmetanderejeugdigenenmetmoeilijkesituaties.Vervolgenswordtgekekennaarhetontlastenvandeouders,eenbelangrijkedoelvandeplaatsingvandejeugdigeopdeboerderij,waarbijbeoogdwordtbijheneenhernieuwdgevoelomde‘situatieweeraantekunnen’telatenontstaan.
2. Watzijndeeffectenvanbegeleidingopdezorgboerderijopdezorgconsumptievanjeugdigenenhunzorgkosten?Vaakwordteenjeugdzorgboerderijingezetomintensievereenduurderevormenvanzorgtevoorkomen.Hieroverzullengegevensverzameldworden.
3. Hoetevredenzijnjeugdigenenhunoudersoverdeboerderij?Eenbelangrijkaspectvaneffectiviteitzoalsbeoogdonder1en2isookcliënttevredenheid,hierzalnaarwordengevraagd.
4. Welkewerkzameprincipesofwerkzameelementenvaneenzorgboerderijzijnteonderkennen?Hiergaathetzowelomdespecifiekeboerderij-principesdietemakenhebbenmetdezorgvoordierenendegroeneomgeving,alsookomdeomgangsprincipesdietemakenhebbenmetdenatuurlijkerolvandeboer(in)enhungezinenmetalgemeneomgangsprincipesalshetpresentzijn,eenluisterendooreneennietveroordelendehouding.
5. Zijndemografischekenmerken(zoalsleeftijdengeslachtvanjeugdigen)ofdiagnostischekenmerken(bijvoorbeeldjeugdigenmeteenautismespectrumstoornisofjeugdigenmetgedragsstoornissen)vaninvloedopdegevondenuitkomsten?Hiermeewordtgetrachtmeerzichttekrijgenopvoorwiedezorgboerderijmeerofmindergeschiktis.Inhethuidigeonderzoekgaathetomzorgboerderijtrajectenopindicatievaneeninstellingvoorjeugdzorg.Datbetekentdaterinderegelsprakezalzijnvanernstigeproblematiekbijdejeugdigeinsamenhangmeteensterkeopvoedingsbelastingbijdeouders.
![Page 18: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Bekekenzalwordenoferbinnendiegroepnogsubgroepenteonderkennenzijndiemeerofminderprofiterenvanhetaanbodvandezorgboerderij.
6. Zijnertenaanzienvandevoorgaandevragenverschillentussenverschillendetypenzorgboerderijenendeintensiteitvanhetbezoek?Sommigezorgboerderijenhebbennogeensterkagrarischkarakter,anderezijnmeergerichtophulpverlening,somsiseralleendirectcontactmetdeboer(in),somszijnerookcontactenmetanderehulpverlenersdieopdeboerderijaanwezigzijn,ookdeaanwezigheidvanmeerderejeugdigenofhetaantaldagendatdejeugdigeaanwezigiskanverschillen.Naardezeverschillenzalgekekenwordeninhetonderzoek.
7. Hoeverhoudtdebereiktedoelgroepvandejeugdzorgboerderijeninditonderzoekzichtotdievangebruikelijkevormenvanjeugdzorg?Metdezevraagwordtbeoogddejeugdigendienaareenjeugdzorgboerderijverwezenwordentepositionerenbinnenhetspectrumvankinderendieeenjeugdzorgindicatiehebbengekregen.Deveronderstellingisdatzijvrijernstigeproblematiekzullenvertonenwaardemeergebruikelijkevormenvanjeugdzorg,ookwel‘careasusual’,weinigvatophebben.Deveronderstellingisookdatdeinzetvandeboerderijdeproblematiekweerterugbrengtophetniveauvandeproblematiekvanderegulierejeugdzorg.
8. Hoeverhoudtdebereiktedoelgroepvandejeugdzorgboerderijeninditonderzoekzichtotdievanandere,meerintensievevormenvanzorgboerderijenvoorjeugdigen?DoordeonderzoeksgroepvanhethuidigeonderzoekiseerderonderzoeknaarzorgboerderijeninNoord-Brabantgedaan(ziedeparagraafOnderzoek).BekekenzalwordeninhoeverredoelgroepeneffectenvandezorgboerderijeninhethuidigeonderzoekovereenkomenofverschillenmetdievandeBrabantsezorgboerderijen.
![Page 19: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/19.jpg)
19
2Opzetvanhetonderzoek2.1DesignBijeentweetaljeugdzorginstellingendieeenzorgboerderijinhunaanbodhebbenwerdopdrietijdstippeneenmetingverrichtmetbetrekkingtotjeugdigendieaaneenboerderijtrajectdeelnamen:bijaanvangvanhettraject,tussentijdsnaeenhalfjaarenbijafsluitingnaeenjaar.Dezemetingenbetroffenhetfunctionerenvandejeugdigeenhetgezin,oudersenambulantbegeleiders(AB-ers)vuldenhiervoorvragenlijstenin.TevenswerdbijdeafsluitingaanoudersenAB-ersgevraagdnaarmogelijkewerkzameelementenenmaatschappelijkeeffecten.Ookjeugdigenvan12jaarenouderwerdgevraagdvragenlijstenintelatenvullen,maarhetaantaljeugdigenbleektekleinvoorzinvolleanalyses.Tabel2.1geefteenoverzicht,vandemeetmomentenenmeetinstrumenten,deinstrumentenwordeninpar.2.3besproken,daarwordenookdeafkortingenduidelijk.Tabel2.1OverzichtvragenlijstenperevaluatiemomentT1–Startzorgboerderij T2(6mnd)–
TussenmetingT3(12mnd)–Eindezorgboerderij
Ouder(s) Ouder(s) Ouder(s)
SDQ-O SDQ-O SDQ-O
OBVL OBVL OBVL
EMPO2.0Ouders EMPO2.0Ouders EMPO2.0Ouders
BESTE-Ouderzorgboerderij
Ambulantbegeleider Ambulantbegeleider Ambulantbegeleider
SDIAanvang SDITussentijds SDIAfsluiting
BESTE-ABzorgboerderij
2.2DeelnemersHetonderzoekvondplaatsbijdejeugdigendiebijPactum(Arnhem)enTrias(Zwolle)tussenjuni2013enjuli2015eenjeugdzorgboerderijtrajectkregenaangeboden.Pactumbiedtjeugd-enopvoedhulpinNoord-enMidden-GelderlandeneendeelvanOverijssel.TriasbiedtdezehulpinIJsselland,TwenteenderegioMiddenIJssel/OostVeluwe.Dedoelgroepvanbeideinstellingenbestaatuitjeugdigenmetcomplexeopvoedingsproblemen,gedragsproblemenenontwikkelingsproblemen.Samenmetdejeugdigeenzijnoudersofverzorgerswordtgewerktaanoplossingenenhetcreërenvannieuwekansen,zodatgezinnenopeigenkrachtweerverderkunnenenjongerenweermeedraaienopschoolofwerk.Bijdetweebetrokkenzorgaanbiederszijnerindegenoemdeperiode96jeugdigen(43bijPactumen53bijTrias)aangemeldvooreenjeugdzorgboerderijtraject.Ouderskregeneeninformatiefolderoverhetonderzoekenwerdenverzochtdeeltenemenaanhetonderzoek.In62gevallenverklaardenoudersen/ofdejeugdigezelfzichbereidomdeeltenemenentekendenzijeeninformedconsent.Bij56jeugdigenen/ofhunoudersblekenvoldoendegegevensverzameldvoorhetbeantwoordenvandevraagstellingen(deexacteresponsopdevragenlijstenvolgtbijderesultaten.Hetginghierbijom36jongensen20meisjesindeleeftijdvan5tot16jaar(gemiddeld10,2jaar),32jeugdigenwareninbehandelingbijPactum,24bijTrias.Meerkenmerkenvandeonderzoeksgroepwordenbijderesultatengegeven.
![Page 20: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Voorhetbeantwoordenvandeonderzoeksvragenoverdeverhoudingvanderesultatenvanhethuidigeonderzoektotdievandegebruikelijkejeugdzorgeneldersuitgevoerdonderzoekwerdeensteekproefgetrokkenuithetbestandvanéénvandedeelnemendezorginstellingenaanhetonderzoek(Pactum)enwerdgebruikgemaaktvangegevensvaneerderdooronsuitgevoerdonderzoeknaarjeugdzorgboerderijeninBrabant(WerkgroepErvaringslerenopdeboerderij,2014;inhetvervolgdeBrabantsZorgboerderijen).VoordePactumgroepwerdenuithetbestandvanPactumjeugdigengeselecteerdtussen5-15jaar,dietussen2011en2016eenvormvanambulantehulp,daghulpofpleegzorghaddenontvangenenvoorwieeveneenseenSDQ(N=539)ofEMPO(N=449)wareningevuld.BijdeBrabantseZorgboerderijenginghetjeugdigenenhunoudersdieeveneensopdriemeetmomentenvaneenzorgboerderijtraject(aanvang,tussentijds,einde)deOBVLendeEMPO,alsookdemetdeSDQvergelijkbareCBCL(ChildBehaviorChecklist)invulden.DeelnemendejeugdzorgaanbiederswarenhierTopaze,BJBrabantenJuzt.AangeziendejeugdigenvanTopazebeduidendouderwarendandievandehuidigeonderzoeksgroep,endievanBJBrabantenJuztvanongeveerdezelfdeleeftijdwaren,zijnalleendegegevensvandezelaatstegroepgebruikt,hetbetrof32jeugdigen.2.3InterventieJeugdigenenoudersofverzorgerskomenbijjeugd-enopvoedhulporganisatieszoalsPactumenTriasalshetopvoedenenopgroeiennietgaatzoalszegraagzoudenwillen.Methenwordtdaaromaanoplossingengewerktdiezijvoorogenhebben,diezezelfbedenkenenindepraktijkkunnenuitvoeren.Iederejeugdigeofouderheefttalentendiehijofzijinkanzettenomeenproblematischeopvoedsituatieteverbeteren.Erwordtdaarbijingezetopdeeigenkrachtvanjeugdigenenoudersenerwordtgewerktvanuitdekernwaarden:hetzienvanmogelijkheden,hetbouwenaanrelatiesenhetnemenengevenvanverantwoordelijkheid.Naasthetgezinworden,inhetaanwezigenetwerk,ookanderemensenbetrokkendiesteunkunnenbiedenbijhetopvoeden,zoalslerarenopschool,familieledenofgoedevrienden.PactumenTriashebbenvanuithunmissieenvisieuitgangspuntenvoorhulpverleninggeformuleerdwaarinnaasteffectmetingendoelrealisatieookcontextueelwerken,alsmedevraaggericht,oplossingsgerichtencompetentiegerichtwerkencentraalstaan.Dezorgboerderijalshulpverleningsvariantindezeorganisatiesiservooralvoorkinderenenjongerendieveelalthuiswonen,alinbehandelingbijPactumenTriaszijn,enaanvullendnaardejeugdzorgboerderijgaanomaansamenopgesteldedoelentewerkenterontlastingvandethuissituatieomdaarmeezwaarderevormenvanjeugdzorgtevoorkomen.Hetgaatomjeugdigentussende5en18jaar.Somsisersprakevaneenstoornisinhetautistischspectrum,beperkteverstandelijkevermogens,ofhechtingsproblematiek.Dejongerenervarenproblemeninhetgezinenvaakookopschool.Hunthuissituatiesismeestal(zeer)problematisch,vaakiséénvandeoudersuitbeeldenheeftdeouderdienogwelinbeeldissocialeen/ofpsychiatrischeproblemen.Somshebbenoudersookbeperkteverstandelijkevermogens.Doelenvoordejeugdigentijdenshettrajectopdejeugdzorgboerderijzijn:biedenvanrustenstructuur,vertrouwenenveiligheid,hetontwikkelenvanactiviteiten,samenwerkenen/ofsamenlerenspelen,hetopbouwensocialecontactenenontwikkelenvanidentiteit,lerenspiegelenvangedrag.Bijdeouderejongerengaathetookom:ontwikkelenvanzelfstandigheid,lerendevrijetijdopeenpositievemanierintevullen,hulplerenvragen,verantwoordelijkheiddragen,zelfstandiglerenzijn,lerenomgaanmetregelsenverwachtingeninhetgezin.Tegelijkertijdworden,samenmetdeouders,doelenopgesteldombenodigdepedagogischevaardighedenverderteontwikkelen,ombalanstevindentussende
![Page 21: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/21.jpg)
21
draagkrachtendraaglastenomtelerencommunicerenoverdeopvoedingmethunkind.Deambulantbegeleider(AB-er)vanPactumenTriasstellenaanhetbeginvaneenboerderijtrajectsamenmetoudersenjeugdigeeenbehandelplanopengaansamenzoekennaareenpassendejeugdzorgboerderij.Hierbijisdematchingtussendejeugdigehetgezineneenjeugdzorgboerderijeenergbelangrijkonderdeel.DeAB-ervanbeideorganisatiesbezoektongeveeréénkeerperzes(Pactum)totnegen(Trias)wekendeboerderijenhetgezin(Vanaf1januari2015heefterbinnenTriaseenintensiveringvancontactmomentenplaatsgevonden,naarminimaaleenkeerpervierweken.)Eentrajectopeenjeugdzorgboerderijduurtgemiddeldeenjaar,metindiennodigeenverlengingvanenkelemaandenwanneerdeopgesteldedoelennognietvoldoendebehaaldzijn.Inevaluatiegesprekkenwordendedoelenmetjeugdige,ouders,jeugdzorgboer-/boerineneventueleoverigebetrokkenenbesproken.Hetgaatinderegelomdagopvangbuitenschooltijdvanééntotenkeledagdelenperweek,ineenaantalgevallengecombineerdmetlogeeropvang,meestaleenweekend.Somsstarthetboerderijtrajectmetdagopvangenwordthetvervolgenslogeeropvangomdateraanvankelijkgeenplekis.2.4InstrumentenOverwegingenbijdekeuzeDeinstrumentenzijnzogekozendatzijbelangrijkeconceptenvandevisieenaanpakvaneenzorgboerderijoperationaliseren.Indeeersteplaatszijnerdeemotioneleengedragsproblemenvanjeugdigen,dievoordeouderstotopvoedingsbelastingleiden.MetdeSDQwordendezeproblemeninbeeldgebracht.Hetontlastenvandeoudersiseenbelangrijkedoelvandeplaatsingopdeboerderij,waarbijbijhen,mededoordebegeleidingvandeambulantwerkervanjeugdzorg,ookeenhernieuwdgevoelomde‘situatieweeraantekunnen’kanontstaan.OBVL,EMPOenBESTEbeogendittemeten.Maarookhetverhogenvanhetzelfvertrouwenbijjeugdigen,hetvergrotenvanzijnofhaarcompetentiesenhetbeteromgaanmetanderejeugdigenenmetmoeilijkesituatieszijnbelangrijkedoelen.ViadeBESTEwordtgetrachtinbeeldtebrengeninhoeverredezedoelenwordenbereikt.Dezelaatstevragenlijstwordtzoweldooroudersalsambulantwerkersingevuld,waardoorvanuiteenmulti-informantperspectiefnaareffectengekekenwordt.Hierbijwordtnietalleengetalsmatigeinformatieverzameld,maariserbijverscheidenevragenookruimteomtoelichtingtegeven.NaastdezeinformatieovereffectenwordtviadeBESTEookinformatieverzameldoverdeaardvandebehandelingintermenvanwerkzameelementenenprincipeszoalsdieinHoofdstuk1tenaanzienvandewerkzaamheidvandeboerderijaanpakzijnverwoord.TenslottewordtviahetSDIooksociaal-demografischeinformatieoverdejeugdige,hetgezin,deboerderijaanpakendevoor-ennazorgverzameld.ScoringsschemaDemografischeInformatie(SDI)Ominkaarttebrengenomwelkegroepjongerenengezinnenhetpreciesgaat,dediversiteiteneventueleverschilleninrelatietoteffecten,werdenmethetSDIbijaanvangeenaantalzakenvastgelegd.Erzijndriedeelsoverlappendeversies:SDIAanvang,TussentijdsenAfsluiting.SDIAanvangbevatgegevensoverdejeugdige(zoalsleeftijd,geslacht,etniciteit,hulpverleningsgeschiedenis),gegevensoverouders(aanwezigheid,samenlevingsvorm,opleiding,SES,geboorteland),gegevensoverdezorgboerderij(type,frequentieenintensiteitbezoek)en
![Page 22: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/22.jpg)
22
gegevensoverdedoelenvandebehandeling(hiervoorwerdhetzogeheten‘doelenboek’vanéénvandedeelnemendeinstellingengebruikt).SDITussentijdsvraagtnaarextrazorgendoelrealisatietijdensdebehandeling.SDIAfsluitingkentvragenoverdeleefsituatie,dagbesteding,vervolghulpbijeindebehandeling(inclusiefeeneventueelopgelegdemaatregel),deredenvoorhetbeëindigenvandebehandelingendematewaarindedoelenzijngerealiseerd.DedrielijstenbestondenuitaangepasteversiesvandelijstenindehandleidingvanhetSDI(DeMeyere.a.,2005).StrengthsandDifficultiesQuestionnaire(SDQ)
DeSDQmeetdeaanwezigheidvanemotioneleengedragsproblemen,socialecompetenties,endegevolgenvanaanwezigeproblemenvoorhetdagelijksfunctioneren.HetgaatomeenvanoorsprongEngelsevragenlijst(Goodman,1997),dieookeenNederlandsevertalingennormenkent(VanWidenfelte.a.,2003).Erzijndrieafzonderlijke,parallelleversiesvoorouders,leerkrachten,enjongerenvan11totenmet16jaar.Inditonderzoekisdeouderversiegehanteerd.Delijstbevat25vragendiedeelsnegatief,deelspositiefgeformuleerdzijnengescoordwordenopeendriepuntsschaal(nietwaar–eenbeetjewaar–zekerwaar).Deitemsbehorenbijvijfschalen:Emotioneleproblemen,Gedragsproblemen,Hyperactiviteit,ProblemenmetleeftijdsgenotenenProsociaalgedrag.BetrouwbaarheidenvaliditeitzijndoordeCommissieTestaangelegenhedenNederland(COTAN)in2007alsvoldoendebeoordeeld.DeSDQisopalledriedemeetmomentenbijdeoudersafgenomen.Opvoedingsbelastingvragenlijst(OBVL)DeOBVLmeetdeopvoedingsbelastingvanoudersindeopvoedingvanhunkind(eren)indeleeftijdvan0totenmet18jaar.DeOBVLrichtzichmetnameopindividuelekenmerkenvandeouderinrelatietotdeopvoedingendekwaliteitvandeouder-kindrelatieenwordtdoordeouder(s)ingevuld.HetiseenvanoorsprongNederlandselijst,dieisgenormeerdvoorverschillendeleeftijdsgroepen(Vermulste.a.,2015).DeOBVLbestaatuit34vragendieopeen4puntsschaal(geldtniet,eenbeetje,behoorlijk,helemaal)beantwoordwordenenwaaruiteenTotaalscoreenvijfschalentescorenzijn:Problemenopvoeder-kindrelatie,Problemenmetopvoeden,Depressievestemmingen,RolbeperkingenGezondheidsklachten.DebetrouwbaarheidvandeOBVLisoverhetalgemeengoedtenoemen(deCronbrach’salphavoordeschalenvandeOBVLligttussende.74en.87endeMcDonald’somegatussende.87en.97.).DeOBVLisopalledriedemeetmomentenbijoudersafgenomen.Empowermentvragenlijst(EMPO2.0)DeEMPO2.0(Damen&Veerman,2011)iseenlijstomverschillendeaspectenvanempowermentbijoudersenjongerentemeten.Devragenlijstisontwikkeldomzichttekrijgenopderesultatenvaneenopempowermentgerichtebegeleidingvanopvoedersenjongeren.DeEMPOOuders2.0bestaatuit27items.Eenanalysevangegevensvan446moedersvanjeugdigendiebehandeldwerdendooreeninstellingvoorjeugdzorglietziendatdeverschillendeaspectenvanempowermentdoordriefactorenbetrouwbaarwerdengemeten:Competentiebelevingalspersoon(8items,α=0,81),Competentiebelevingalsopvoeder(7items,α=0,82)enCompetentiebenutting(12items,α=0,75).Deeerstetweefactorenbetreffendematewaarinopvoeders/jeugdigenhetgevoelhebbendesituatiewaarinzeverkerentebeheersen,dederdehetgevoelvaninvloedtekunnenuitoefenenop
![Page 23: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/23.jpg)
23
desituatie.Eenanalysevandegegevensvan233vadersgafnagenoegdezelfdeuitslag(zieDamen,2011voordezeanalyses).Tevensiseentotaalscoreteberekenendiedealgemenematevanempowermentaangeeft.DeEMPO2.0isopalledriedemeetmomentenafgenomenbijouders.BoordelingsschaalvoorTevredenheidenEffect(BESTE)MetdeBESTEwordtgevraagdnaarhetwaargenomeneffectvan,endetevredenheidoverdegebodenhulp(DeMeyere.a.,2004).Voorhethuidigeonderzoekisdelijstuitgebreidmetvragenovermaatschappelijkrendementenwerkzameelementenvandebehandelingopdezorgboerderij.Delijstwerdingevulddooroudersenambulantebegeleidersvandebetrokkenjeugdzorginstellingen.Indebeideversieskomenruwwegdezelfdeonderwerpenaandeorde,teweten:Redenzorgboerderijeneventuelealternatieven,Tevredenheidoverdeduur,Veranderingsvragen(veranderingingedragvanhetkind,veranderinginhetgezin,veranderingindeopvoeding,veranderinginbegripvoorhetkind),Maatschappelijkeeffecten,Invloedrijkegebeurtenissen,Deelnameaanboerderijactiviteitendiewerkzameelementenvertegenwoordigen,Aanwezigheidwerkzameprincipes,Algeheletevredenheid,Totaalindrukeffect.DeHandleidingvandeBESTE(DeMeyere.a.,2004)rapporteerthogecoëfficiëntenvoorinterneconsistentieoverdevierveranderingsvragenvandeBESTEvoorouders,hulpverlenersenaanmelders(resp.0,82,0,83en0,85).Ditrechtvaardigtdezeviervragenalséénschaaltezien(‘Waargenomeneffectiviteit’).Opelkvandezevragenmoetopeenvierpuntsschaalbeantwoordwordenoferdoorhetboerderijtrajectveranderingenbijhetkind,bijhetgezin,indemaniervanopvoedendoordeoudersenindekijkophetkinddoordeouders(1=achteruitgang,4=goedvooruitgegaan).DeBESTEwerdinhethuidigeonderzoekbijafsluiting(opT3)ingevulddooroudersenambulantebegeleiders.2.5ProceduresWanneereenjeugdigebijéénvanbeidejeugdzorginstellingenvooreenzorgboerderijtrajectwerdaangemeldwerdaandeoudersendejeugdige(vanaf12jaar)omtoestemmingvoordeelnamegevraagd.Bijhettoestemmenondertekendenzijeeninformedconsent.Daarnavuldenzijdevragenlijstenvooraanvangin,naeenhalfjaardevragenlijstenvoorhettussentijdsemeetmomentenbijbeëindigingvanhetzorgboerderijtrajectdevragenlijstenvoorhetmomentvanafsluiting.DeuitnodigingvoorhetinvullenvandelijstenwerddoordesecretariatenvandeinstellingenvanuitdeinternetdatabaseBergOppere-mailverstuurd,oudersenjongerenontvingenhierbijeenlinknaardevragenlijsten.NainvullingwerdendezeautomatischinBergOpopgeslagen.DaarnawerdhettotalebestandnaarPraktikongeëxporteerdvoorcontroleenverdereverwerking.OoktussentijdswerddoorPraktikondeinstroomvandegegevensgemonitordeninsamenspraakmetdesecretariatenvandeinstellingenzonodigbijgestuurd.Eenprojectgroepvanmedewerkersvandeinstellingenenonderzoekerskwamtijdenshetonderzoekregelmatigbijelkaaromvingeraandepolstehoudenendevoortgangtebespreken.Deresponsopdevragenlijstenwordtinhetbeginvanhetvolgendehoofdstukgegeven.2.6AnalysesDemeesteanalysesbetreffendescriptievestatistiek:gemiddelden,standaardafwijkingen,percentages,frequentieverdelingen.Voorhettoetsenvanveranderingentussendedrie
![Page 24: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/24.jpg)
24
meetmomentenopdevragenlijstenzijnvariantie-analysesvoorherhaaldemetingenuitgevoerd.Voorhetanalyserenvanpredictorenzijnregressie-analysesgedaan,degehanteerdepredictorenenuitkomstmatenzullenbijderesultatengegevenworden.Overeenkomstenenverschillenmetdebeidevergelijkingsgroepen(Pactum-breedenBrabantsezorgboerderijen)werdengeanalyseerdmiddelst-toetsenenvariantie-analyses.Detailsoverdeanalyseszullenbijdebetreffenderesultatengegevenworden.
Omnategaanofhettypezorgboerderijvaninvloedisopdeuitkomstenvandezorgzijndriedimensiesgebruikt.Deeersteisomvangvandezorgtak:‘Klein’(minderdan8jeugdigenperdag);‘Middel’(8-15jeugdigenperdag)en‘Groot’is(>15jeugdigenperdag).Detweededimensieishetgehalteaanagrarischeproductie:‘Hoog’(boerderijiseenagrarischproductiebedrijf);‘Laag’(agrarischeactiviteitenzijnnietgerichtopproductie).Dederdedimensieishetboer(in)gehalte:‘Hoog’(deboer(in)isdebelangrijkstebegeleider);‘Laag’(erzijnvooralanderebegeleiders).
![Page 25: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/25.jpg)
25
3Resultaten3.1ResponsopdevragenlijstenIntotaalzijner62jeugdigenopdebeidelocatiesinhetonderzoekingestroomd,bijPactum38enbijTrias24.Tabel3.1geeftderesponsopdeafgenomenvragenlijsten,ditishetaantalingevuldevragenlijstenophettotaalaantaldeelnemerseneenbelangrijkeindicatoromtebepalenofdeimplementatievanhetonderzoekbijdedriezorgaanbiedersgoedisverlopen.Voordejeugdigenvoorwiedevragenlijstenopheteerstemeetmoment,bijaanvangvanhetboerderijtrajectzijningevuldlagderesponsopdelijstenopminimaal90%.Ditisheelgoed.OpdemetingbijEindeenFollow-upisderesponsietslager,maarnogsteedsredelijktotgoed.Voorhetwaarborgenvaneenrepresentatieveanalysevandegegevensoptweemeetmomentenis60%eenvoldoenderespons(Veerman&Roosma,2008),ditcriteriumisvoorallelijstengehaald.Almetaleenmooiresultaat,dataangeeftdatditpraktijkonderzoekdankzijdeinspanningenvanallebetrokkenenvoldoendegeïmplementeerdis. UitTabel3.1valtoptemakendatdeBESTEdoor45oudersen53ambulantbegeleiders(inhetvervolgAB-ers)isingevuld.Intotaaliservoor56jeugdigenofweldooreenouder,ofweldooreenAB-ereenBESTEingevuld.Omeenheidtebrengenindeanalysesenrapportagesisbeslotendezegroepvan56alsbasistenemenvoorhetrapporterenvanderesultaten,dezegroepomvatruim90%vandeingestroomdegroepvan62cliënten.Indienditvoordeanalysesnodigwordtgevondenzullenmissendewaardenindegroepvan56geschatworden.Ditzalsteedswordenvermeld.Tabel3.1ResponstabelOuders Aanvang Einde Follow-upSDQ 59(95%) 46(74%) 38(61%)EMPO 59(95%) 46(74%) 38(61%)OBVL 58(94%) 48(77%) 37(60%)BESTE 45(73%) AmbulantBegeleider SDI 61(98%) 49(79%) 30(48%)BESTE 53(85%)
3.2KenmerkenonderzoeksgroepInTabel3.2t/mTabel3.4wordenrelevanteachtergrondkenmerkenvandeonderzoeksgroepgegeven,uitgesplitstnaardejeugdigen,hunoudersendezorgboerderij.Watbetreftdejeugdigengaathetom36jongensen20meisjes,diegemiddeldruim10jaaroudzijnenvoorhetovergrotedeelinNederlandzijngeboren;31jeugdigenvolgenregulierevormenvanonderwijs(basisofvoortgezet),22volgeneenvormvanspeciaalonderwijs,éénjeugdigevolgtgeenonderwijsenvantweejeugdigenisdeonderwijsvormnietbekend.Eenderdedeelvandejeugdigenwoontineeneenoudergezin.Meerdan80%heeftvoordeverwijzingnaardezorgboerderijaleerderejeugdzorggekregen(zieTabel3.2).Veelalbetrefthetlichtenintensiefambulantevormenvanhulp.
![Page 26: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Tabel3.2.Demografischekenmerkenjeugdigen(N=56)Kenmerken Categorieën %(aantal)Geslacht Jongen 64,3(36) Meisje 35,7(20)Leeftijd 5-11jaar 73,2(41) 12-16jaar 26,8(15) Gem.10,20;Sd.2,55;Range5-16 Geboorteland Nederland 94,6(53) Anders 3,6(2) Onbekend 1,8(1)Leefsituatie Eenoudergezin 33,9(19) Tweeoudergezin 55,4(31) Adoptief 1,8(1) Pleegzorg 2,6(2) Anders/Onbekend 5,4(3)Dagbesteding Basisonderwijs4-12 44,6(25) Speciaalbasisonderwijs 19,6(11) Speciaalonderwijs 12,5(7) Voortgezetonderwijs 10,7(6) Speciaalvoortgezetonderwijs 7,1(4) Geenonderwijs 1,8(1) Onbekend 3,6(2)Maatregel Geen 83,9(47) O.t.s.(Ondertoezichtstelling) 10,7(6) Voogdij 3,6(2) Onbekend 1,8(1)Eerderehulp Nee 17,9(10) Ja,bijdeelnemendeinstellingen 25,0(14) Ja,bijandereinstellingen 55,4(31) Onbekend 1,8(1)
BijdegegevensvandeoudersinTabel3.3.valtopdatdebiologischevaderinbijna40%vandegevallennietmeerinhetgezinwoont.Ruim90%vandemoedersisvanNederlandseafkomst,datgeldtookvoorruim80%vandevaders.Bijna40%vandemoedersen50%vandevadersiswerkzaam,zijhetdatvandelaatstegroepveelgegevensontbreken(bijna34%).Tabel3.3.Demografischekenmerkenouders(N=56)Kenmerk Categorie Moeder
%(aantal)Vader%(aantal)
Aanwezigheid Biologischemoeder/vader 82,1(46) 60,7(34) Anderemoeder/vaderfiguur 12,5(7) 19,6(11) Nietaanwezig 3,6(2) 17,9(10) Onbekend 1,8(1) 1,8(1)Geboorteland Nederland 91,1(51) 80,4(45) Anders 7,1(4) 12,5(7) Onbekend 1,8(1) 7,2(4)SES Werkzaam 39,2(22) 50,0(28) Studerend 0(0) 1,8(1) Huisvrouw/huisman 32,1(18) 0(0) Gepensioneerd 0(0) 1,8(1) Werkzoekend 3,6(2) 7,1(4) Arbeidsongeschikt 8,9(5) 5,4(3) Onbekend 16,1(9) 33,9(19)
Watbetreftdezorgboerderijenwaardejeugdigennaarverwezenzijngaathetvoorhetmerendeelommiddelgroteboerderijen,meteenhoogproductiehalteeneenprominenteaanwezigheidvande
![Page 27: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/27.jpg)
27
boer(in).Naastjeugdigenzijnerookvaakanderedoelgroepenaanwezigzoalsmensenmeteenverstandelijkebeperkingofpsychiatrischeachtergrond.Dezeanderedoelgroepenkomenoverhetalgemeenalleenopdedoordeweeksedagen.Watbetrefthettypeboerderijbezoekverblijftéénjeugdigeer24uur,krijgen32jeugdigenalleendagopvangvanééntottweekeerperweek,logeren10jeugdigenerweleensééntottweekeerpermaandenhebben13jeugdigeneencombinatievandagopvangenlogeren.Voor12jeugdigenisdeboerderijdeenigehulpvorm,deoverigenontvangenhulpnaastdeboerderij,hiervankomtlichtambulant(lichteouderbegeleiding,psycho-educatieofindividueletherapie)enintensiefambulant(thuisinhetgezin)hetmeestvoor(zieTabel3.4voordezegegevens).Tabel3.4.Kenmerkenzorgboerderij(N=56)Kenmerk Categorie %(aantal)Typeboerderij:Omvang Klein 32,1(18) Middel 48,2(27) Groot 19,6(11)Typeboerderij:Productiegehalte Laag 37,5(21) Hoog 62,5(35)Typeboerderij:Boergehalte Laag 30,4(17) Hoog 69,6(39)Verblijfopboerderij Eénaangemeldkind 1,8(1) Meerderejeugdigen–indicatiejeugdzorg 26,8(15) Ookanderedoelgroepen 69,6(39) Onbekend 1,8(1)Typeverblijf Dagopvang 57,1(32) Logeren 17,9(10) Dagopvangenlogeren 23,2(13) 24-uursverblijf 1,8(1)Dagopvang Minderdan1xp/week 39,3(22) 1xp/week 35,7(20) 2xp/week 5,3(3) 24-uursopvang 1,6(1) n.v.t.(alleenlogeren) 17,9(10) Onbekend 1,8(1)Logeren 1xp/maand 21,4(12) 2xp/maand 17,9(10) 24-uursopvang 1,8(1) n.v.t.(alleendagopvang) 57,1(32) Onbekend 1,8(1)Hulpnaastdeboerderij Nee 21,4(12) Ja 78,6(44)Indienja,welkehulp? Geen 21,4(12) Lichtambulant 33,9(19) Intensiefambulant 33,9(19) Dagbehandeling 3,6(2) Dagbehandeling+Intensiefambulant 3,6(2) 24-uurspleegzorg 3,6(2)Betrokkenzorginstelling Pactum 57,1(32) Trias 42,9(24)
Doordegegevensoverdagopvang,logerenen24-uursopvangtecombinerenhebbenwedeintensiteitvandezorgboerderijberekend(oftewelde‘dosis’boerderij).Dithebbenwegedaandooralleaanwezigheidterugterekenennaardagenperweek.Descorevoordagopvangkondaarbijalsbasisdienen,dezewaséénoftweekeerperweek(eendagdeelofheledag,ditonderscheidkonopgrondvandedatanietgoedgemaaktworden,wegaanvoordeberekeninguitvaneendag).Eénkeerweekendlogerenindemaandwerdalstweedagenpermaandgerekend,watneerkomtopeenhalvedagperweek.Decombinatievaneendagperweeknaardeboerderijeneenkeereen
![Page 28: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/28.jpg)
28
weekendpermaandlogerenkomtdanopanderhalvedagperweek.Degemiddelde‘dosis’ofintensiteitkomtdanuitop0,93dagenperweek(Sd.0,48,N=56),22kinderenhebbeneen‘dosis’vaneendagperweek,25vanminderdaneendagen9vanmeerdaneendag(meteenmaximumvantweedagenenéénkindin24-uursopvang;ditlaatstekindzoueenscorevan7krijgen,denaastliggendelagerescoreis2,voordeberekeningvandegemiddeldenendepredictievewaarde(zieverderopinditrapport)zouditeen‘uitbijterzijn’,daaromisdezescoreop3gezet). Degemiddeldeduurvandezorgboerderijtrajectenwas14maanden(Sd.5maanden;Range4-29maanden).Bijhetafsluitenvanditonderzoekliepdeboerderijzorgvan38kinderennogdoor,somsopeenandereboerderij,met(18keer)ofzonder(20keer)aanvullendeanderezorgvoorkindofgezin,11keerwaseralleenanderezorgen7keergeenbemoeienismeervanzorg(zieTabel3.5).Tabel3.5.Hulpbijafsluiting(N=56) Soorthulp %(aantal)Jeugdzorgboerderijzonderaanvullendezorg 35,7(20)Jeugdzorgboerderijmetaanvullendeanderezorg 32,1(18)Alleenanderezorg 19,6(11)Geenzorg 12,5(7)Bijaanvangzijnookdedoelengeregistreerd.Tabel3.6geefteenoverzichtvandedoelendiebij10%ofmeervandejeugdigengesteldzijn.Dezezijnvastgelegdviahetdoelenboekvanéénvandedeelnemendeinstellingen,bijelkejeugdigeenzijngezinkondenmeerderedoelengeregistreerdworden.Tabel3.6Bijaanvanggesteldedoelen(N=56)Doelen Freq. %Persoonlijkheid–algemeen 12 21,4Voldoendezelfvertrouwen 29 51,8Emotie–algemeen 9 16,1Emotiesbijzichzelfenanderenherkennen 9 16,1Emotiesadequaattonen 16 28,6Controleoveremotieshebben 7 12,5Gedrag–algemeen 11 19,8Autoriteitvanvolwassenenaccepteren 6 10,7Speel-/werkhoudingpassendbijdeleeftijd 10 17,9Socialevaardighedenpassendbijdeleeftijd 20 35,7Socialevaardighedenadequaattoepassen 10 17,9Zelfredzaamheid 7 12,5Omgeving–algemeen 10 17,9Goedevrijetijdsbesteding 7 11,3Sociaalnetwerkonderhouden 7 12,5Gezin–algemeen 6 10,7GezinOverig 16 26,8
Voorbijna75%vandejeugdigenenhungezinnenwerdenmaximaalvijfdoelengesteld,vooreenkleinerdeelzijnhetermeerofminder.Demeestvoorkomendedoelenzijn‘Voldoendezelfvertrouwen’(bij50%vandejeugdigengesteld),‘Emotiesadequaattonen’(29%),‘Socialevaardighedenpassendbijdeleeftijd’(32%)en‘GezinAlgemeen’(26%).Doelenophetgebiedvan‘Cognitie’,‘Lichaam’en‘Probleembeschrijving’werdennietofnauwelijksgesteld(bijminderdan10%vandejeugdigen).Aanoudersisookgevraagdomaantegevenwaaromhunkindvolgenshennaareenzorgboerderijging.Verreweghetmeestvoorkomendeantwoordwas“ontlastingvanouders”,met“socialevaardighedenkind”alsgoedetweede.InBox3.1wordenuitsprakenvanoudersoverdezetweethema’ssamengevat.
![Page 29: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Box3.1.Dooroudersgenoemderedenenwaaromhunkindnaareenzorgboerderijging
3.3BeantwoordingvraagstellingenEffectenopjeugdigeenoudersDeeersteonderzoeksvraagbetrofdeeffectenvanverschillendevormenvanjeugdzorgopdeboerderijbijjeugdigenenhunouders.Erisoptweemanierennaardeeffectengekeken,indeeersteplaatsviahetafnemenvanvragenlijstendieoudersbijaanvang(T1),tussentijdsnazesmaanden(T2)ennaeenjaarzorgboerderij(T3)invuldenenindetweedeplaatsviahetnaeenjaar(opT3)navragenbijoudersenambulantbegeleiderswelkeveranderingenzebijkind,oudersofgezindoorhetverblijfopdezorgboerderijwaarnamen.Webesprekenbeideapart.Ondankshetfeitdatnietvooriedereennaeenjaarhetzorgboerderijtrajectviadedeelnemendejeugdzorginstellingenbeëindigdwasenveelkinderenerviaeenanderverwijzingskanaaleenzorgboerderijblevenbezoeken,refererenweaanT3als‘einde’(vanhetgeïndiceerdezorgboerderijtraject)enaanT2als‘tussentijdsemeting’.(Zoalshiervooraangegevenwasdegemiddeldeduurvanhetgeïndiceerdeboerderijtraject14maandenenbezochten38kinderenooknaeenjaarnogeenzorgboerderij,aldannietmetaanvullendezorg.)InTabel3.7staanderesultatenvandeafgenomenvragenlijstenopdriemeetmomentenaangaandeprobleemgedrag,opvoedingsbelastingenempowerment(zie§2.4voormeerinformatieoverdeinhoudvandelijsten).BijdezeanalysezijndemissendewaardenopT1,T2enT3geschat.OntbrekendewaardenwerdengeschatdoormiddelvanhetEM-algoritme(Dempstere.a.,1977),eenschattingsproceduredieinSPSS(versie23)uittevoerenis.UitdeLittle'sMCARtest(1988)bleekdatdezeschattingbetrouwbaarenvalidewas,dezetestwasnamelijknietsignificant(Chi-Square=196,193,DF=247,Sig.=0,993). AlsdeMCAR-testnietsignificantisdanzijndemissingscompletelyatrandom(zevoldoendanaandeMCAR-assumptie).Hetaldannietontbrekenvanscoresopeenvariabeleisdannietgerelateerdaandievariabelezelf,enooknietaandeanderevariabelendiezijnmeegenomenindemissingvalueanalyse.
Ontlastingouders• Ominhetthuisfrontwatrusttekrijgen• Omdatwijalsgezinevenontlastworden• Vanwegededrukophetgezin• Nodigvoormijzelfombijtetanken• Omonsthuistijdenluchttegeven• Omrusttecreërenvoorbroertjeenzusje
Socialevaardighedenenzelfvertrouwenkind• Vanwegeextrasteunbijsocialevaardigheden• Omdathijleertmetanderekinderenomtegaan• Omoptekomenvoorzichzelfencontacttekunnenleggen
• Lerensamenwerkenmetanderen• Omgangmetanderekinderen• Bevorderingzelfvertrouwen
![Page 30: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Tabel3.7.Veranderingeninprobleemgedrag,opvoedingsbelastingencompetentiebelevingSchalen Aanvang(T1) Einde(T2) Follow-up(T3) T1-T2 T1-T3 Gem. SD Gem. SD Gem. SD ES ESProbleemgedrag(SDQ;N=56) Emotioneleproblemen 1,92 1,37 1,62 1,42 1,49 1,52 0,22 0,30*Gedragsproblemen 2,05 1,48 2,18 1,47 1,62 1,53 -0,08 0,28*Aandachtpr./Hyperactiviteit 1,59 0,82 1,50 0,79 1,42 0,77 0,11 0,22*Problemenleeftijdsgenoten 2,06 1,32 2,05 1,43 1,42 2,02 0,01 0,37*Prosociaalgedrag 1,70 1,69 1,70 1,55 1,30 1,59 0,00 0,24*Totalegedragsproblemen 2,64 1,02 2,52 1,18 2,10 1,26 0,11 0,48* Opvoedingsbelasting(OBVL;N=56) Problemenouder-kindrelatie 1,85 1,47 1,87 1,61 1,46 1,39 -0,02 0,27*Problemenopvoeden 1,57 1,25 1,27 1,29 0,92 1,16 0,24 0,53*Depressievestemmingen 1,25 1,23 1,40 1,45 1,19 1,36 -0,11 0,05Rolbeperking 1,50 1,50 1,53 1,77 1,44 1,39 -0,02 0,04Lichamelijkeklachten 1,19 1,62 1,56 1,96 1,56 1,74 -0,20 -0,22Totaleopvoedingsbelasting 2,08 1,46 2,10 1,71 1,84 1,58 -0,01 0,16 Empowerment(EMPO;N=56) Competentiebelevingalspersoon 6,11 1,35 6,17 1,57 6,44 0,98 0,04 0,28*Competentiebelevingalsopvoeder 5,66 1,25 5,98 1,41 6,16 1,07 0,24 0,43*Competentiebenutting 7,24 1,00 7,23 1,33 7,54 0,98 -0,01 0,31*Totalecompetentiebeleving 6,49 1,01 6,59 1,26 6,86 0,80 0,08 0,41*Toelichting:EenpositieveESduidtopverbetering.BijdeSDQenOBVLgaathetomafnamevanproblemen,bijdeEMPOomtoenamevanempowerment.EnnegatieveESduidtdanoptoenamevanproblemenofafnamevanempowerment.
UiteenANOVAvoorherhaaldemetingenbleekopalleSDQ-schaleneenstatistischsignificanteprobleemafnamebijdejeugdigeoverdedriemeetmomenten(p<0.05).VoordeOBVLschalengoldditalleenvoordeeerstetweeschalen.VooralleEMPO-schalenbleekoverdedriemeetmomenteneenstatistischsignificantetoenameinhetgevoelvanempowermentbijdeouders.TussenT1(aanvang)enT2(tussentijds)zijndeverschillenminimaal,deeffectsizes(ES)halenopdrienadegrensvooreenkleineffectniet(dezeligtop0.20;Cohen,1992).TussenT1enT3(einde)zijndeverschillensterker,demeesteeffectsizesliggeninderangediemeestal‘klein’genoemdwordt(0,20-0,50;Cohen,1992),heteffectbijProblemenmetopvoedenismiddelgroottenoemen(≥0,50).RelatiefdegrootsteeffectenzijntevindenbijTotaleproblemen(0,48),Problemenmetopvoeden(0,53)enCompetentiebelevingalsopvoeder(0,43)enTotaleCompetentiebeleving(0,41).
Opbasisvandezeresultatenkunnenweconcluderendatgedurendehetboerderijtrajectdeemotioneleengedragsproblemenbijdejeugdigenafnemen,deoudersminderproblemenmetopvoedenkrijgenenzichmeergesterkt(‘empowered’)voeleninhunopvoeding.WelvaltopdatdeemotioneleengedragsproblemenbijEinde(T3)opdrievandevierschalengemiddeldgenomennogsteedsaanzienlijkzijn(alleenbijHyperactiviteitniet),terwijldeproblemenmetopvoedengemiddeldwelopeennormaalniveauzijngekomen.Datbetekentdatertenaanzienvandeemotioneleengedragsproblemen(gemetenmetdeSDQ)welpositieveveranderingeningangzijngezet,maardatdezenogverdereverbeteringbehoeven.Figuur3.1visualiseertdit.Indezefiguurgevenwevanelkevragenlijstdeeffectenopdeschaalmetdegrootsteeffectsizeweer.Duidelijkisteziendaterbijgedragsproblemen(SDQ)enproblemenmetopvoeden(OBVL)overdedriemeetmomenteneengestagedalingindeproblemenis(linkerfiguur),dieookstatistischsignificantbleek.Ookvaltopdatdegedragsproblemenbijaanvangernstigerwordeningeschatdandeproblemenmetopvoeden.Bijcompetentiebelevingalsopvoeder(EMPO)isditlaatstewegenshetontbrekenvannormgegevensniettebeoordelen.WellaatFiguur3.1(rechterfiguur)hierdestijgingzien.UitdezeFiguurende
![Page 31: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/31.jpg)
31
0
1
2
3
Aanvang Tussen�jds Einde
Gedragsproblemen
Problemenmetopvoeden
1234567
Aanvang Tussen�jds Einde
Compete�ebelevingalsopvoeder
cijfersuitTabel3.7blijktdaterweleenzelfdetrendnaarverbeteringiswaartenemen(inditgevallichtstijgendomdathetomeenpositieveeigenschapgaat).Figuur3.1.Afnamegedragsproblemenenproblemenmetopvoeden(links)entoenamecompetentie(rechts)
Naasthetinvullenvandevragenlijstenisaanoudersachterafgevraagd(opT3)ofzeveranderingenzagenopeenaantalaspectenvanhetfunctionerenvanhetkindenvanhenzelf.HiervoorwarenindeBESTEeenaantalvragengestelddieparallelliepenmetdelabelsenbetekenissenvandeprobleemgedragschalenendeopvoedingsbelastingschalenvandevragenlijstenuitTabel3.7.Deeerstevraagluiddebijvoorbeeld‘Doordeboerderijismijnkindgelukkiger’,debetekenishiervankomtovereenmetdebetekenisvandeschaal‘Emotioneleproblemen’vandeSDQ.AllevragenendeuitkomstenvandebeoordelingenstaaninBijlage1,Tabel1.OnderstaandeFiguur3.2vatzesamen.
Figuur3.2.Doorouderswaargenomeneffectenzorgboerderij
Indezefiguurzijndecategorieën‘nietmeeeens’en‘eenbeetjemeeeens’uitdegenoemdetabelindeBijlagesamengenomentot‘geeneffect’endecategorieën‘behoorlijkmeeeens’en‘helemaalmeeeens’tot‘weleffect’.Hetmeestopvallendeisdatouderswatbetrefthunkindvooralaangevendatzehem/haardoorhetbezoekaandezorgboerderijgelukkigervinden(bijna60%ishethier‘behoorlijk’of‘helemaalmeeeens,endatzezichzelfontlastvoeldendoordeboerderij(83%‘behoorlijk’of‘helemaalmeeeens’).Ookgevenoudersvoorhetmerendeelaanzichvakerprettigenontspannentevoelen(bijna50%‘behoorlijk’of‘helemaalmeeeens’)enmeeraanzichzelftoete
60
1424
3447
83
37
10
60 62
15
0102030405060708090
%
![Page 32: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/32.jpg)
32
komen(62%‘behoorlijk’of‘helemaalmeeeens’).Dezevieraspectenzijnookde‘pieken’inFiguur3.2.Opalleandereaspectenliggendescoreslager(range10-37%).Oudersbeoordelenheteffectophenzelfgemiddeldgenomenietshogerdanheteffectophunkinderen(Gem.2,35om2,14),ditverschilisookstatistischsignificant(t=2,44,df=38,p=0,019).InFiguur3.3enBijlage1,Tabel2staaneveneensbeoordelingendieachterafdooroudersenambulantebegeleiders(AB-ers)vandetweezorginstellingenzijngegeven.Hiergaathetinmeeralgemenezinoververanderingen(1)inhetgedragvandejeugdige,(2)inhetfunctionerenvanhetgezin,(2)indewijzevanopvoedenen(4)inhetbegrijpenvandejeugdigedoordeouders.OudersenAB-erskondenaangevenofdejeugdigeofzijnoudersengezinopdezevieraspecten:‘goedvooruit’‘watverbeterd’,‘nietsveranderd’waren,ofnadebehandeling‘eerderslechterdanbeter’functioneerden.Tevensisopbasisvandezevragenaanalgemeneveranderingsindexgemaakt.InTabel2vanBijlage1valtteziendatdecategorieën‘Eerderslechterdanbeter’en‘Goedvooruit’relatiefhetminstvoorkomen.InFiguur3.3wordendeuitslagendaaromietsvereenvoudigdweergegeven,hierbijzijndecategorieën‘Eerderslechterdanbeter’en‘Nietsveranderd’samengenomentot‘Nietverbeterd’endecategorieën‘Watverbeterd’en‘Goedvooruit’samengenomentot‘Verbeterd’.
Figuur3.3.BeoordelingverbeteringdooroudersenAB-ersFiguur3.3toontdatdebeoordelingenvanoudersenAB-ersopalleaspectennietergveelvanelkaarverschillen.Demeesteverbeteringwordtgezienbijhetgedragvanhetkind(bijna90%vandeoudersenAB-ers)eninietsminderemateookbijhetfunctionerenvanhetgezin(78%vandeoudersen74%vandeAB-ers).Bijopvoedingen(meer)begripkrijgenvoorhetkindwordtminderverbeteringgezien,maarnogaltijdzienoudersenAB-ershierbijmeerdan50%vandegevalleneenverbetering.Tellenweallescoresbijelkaardanzienouderseengemiddeldeverbeteringvan2,78(Sd.0,38)enAB-erseengemiddeldeverbeteringvan2,85(Sd.0,45),datisvoorbeidenbovenhettheoretischegemiddeldevan2,5(opdegehanteerde4-puntsschaal);67%vandeoudersen76%vandeAB-erszieteenmeerdangemiddeldevooruitgang(dus:scoresgroterdan2,5),ditstaatrechtsinFiguur3.3vermeld.InBox3.2wordendetoelichtingendieoudersopdevierveranderingsvragengavenmeteenaantalrepresentatieveuitsprakensamengevat.
88
79
56 56
67
89
7466 66
76
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Gedrag Gezin Opvoeden Begrip Totaal
%verbe
terd
Ouders
AB-ers
![Page 33: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Box3.2.Toelichtingvanoudersopdevierveranderingsvragen
AanoudersenAB-ersisbijdevierveranderingsvragenookgevraagdinhoeverredecontactenvanAB-ergeholpenhaddenbijhettotstandkomenvanmogelijkepositieveveranderingen.Degedachtewasopdiemanierhet‘boerderij-effect’enhet‘jeugdzorg-effect’uittesplitsen.Figuur3.4geefteenoverzichtvandeantwoorden,hierbijzijndelaagstetweeantwoordcategorieënendehoogstetweeweersamengenomen,tot‘geholpen’resp.‘nietgeholpen’.IndefiguurstaathetpercentageoudersofAB-ersdataangeeftdatjeugdzorgbijveranderingeninhetgenoemdeaspect‘geholpen’heeft;decijfersstaanweerinBijlage1(Tabel3).
Figuur3.4.BeoordelinghulpjeugdzorgdooroudersenAB-ersUitdefiguurkomtenigszinsverrassendnaarvorendatoudersdebijdragevanjeugdzorgviahunAB-eropalleaspectenhogerinschattendandeAB-erszelf.Bijveranderingeninhetgedragvanhetkindisditverschilhetmeestopvallend.Bijdeandereaspectenscorenoudersookniethoog,maaraltijd
56
33
24
31 30
15 1511 10 11
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
%geh
oplen
Ouders
AB-ers
Ishetgedragvanhetkindveranderddoorhetbezoekaandeboerderij?
88%“watverbeterd”of“goedvooruit”• Gaatbetermetdesituatieom• Meerzelfvertrouwen,trots• Beheersterinzijnacties• Vakercontactmetanderekinderen• Rustigergeworden• Leertopkomenvoorzichzelf• Kanbeteromgaanmetconflicten
Isdoorhetbezoekaandeboerderijinhetfunctionerenvanuwgezinietsveranderd?
79%“watverbeterd”of“goedvooruit”• Eeniedervanhetgezinvindtmeerrust• Eveneendagopademkomen• Ruimtevooraandachtanderekinderen• Wekunnenmeerstructuurbieden• Wetendaterregelsbestaan• Minderruziemetbroertje• Meergespreksstof
Isdoorhetbezoekaandeboerderijietsveranderdindemanierwaaropuuwkindopvoedt?
56%“watverbeterd”of“goedvooruit”• Ikhebmeergeduld• Meerbesprekenwatergebeurt• Meerpositieveaspectenbelichten• Meerruimteenvertrouwengeven• Veelduidelijkerenstandvastigzijn• Iklaathemmeerdingenzelfoplossen• Regelsovereenlatenkomenmetdeboerderij
Begrijptuhetgedragvanuwkindnubeterdoorhetbezoekaandeboerderij?
56%“watverbeterd”of“goedvooruit”• Ikbegrijphoebepaaldgedragontstaat• Weetdatzijmeeruitlegentijdnodigheeft• Weetwanneerhijboosis• Meerzichtopwelkedingenhijmoeilijkvindt• Beterinzichtinzijndenkwijze• Nadrukkedaghaarmeertijdgeven• Dooruitlegvandeboerhoehijzichdaargedraagt
![Page 34: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/34.jpg)
34
noghogerdandeAB-ers.WellichtzijnAB-erstebescheidenoverhuninbreng,ofvindenzedienietspecifiekgenoegindiezindatzenaarhungevoelteweiniggedragsveranderingstechniekentoepassenenookweinigspecifiekmethetgezinwerken.Mogelijkheeftvooralhunluisterendoorenhetfeitdatouderstenalletijdeneenberoepophenkondendoenalsalgemeenwerkzamefactorgewerkt,metnamebijhetterugdringenvanhetprobleemgedragvanhunkind.AandeAB-ersisookgevraagdhoemenhettotaleeffectvandezorgboerderijopkind,oudersengezininschatte.Hiermeegedoeldophetspecifiekeeffectvandeboerderijincombinatiemetheteffectvandeaanpakvanjeugdzorgbijkind,oudersengezin.AB-erswerdgevraagdhunkennisoverhetprocesbijhetkind,bijdeoudersenhetgezin,desamenwerkingopdeboerderij,deeventuelesamenwerkingmetanderehulpverlenerseninstantiestegebruiken;alsookdemanierwaaropditsoortzakenmogelijkopelkaarpositiefofnegatiefinwerkten(bijvoorbeeldeenthuissituatiewelofnietgunstigveranderdeofanderehulpverleningdiewelofnietbevorderlijkwas).Deantwoorden,intermenvandegroottevanheteffectwordeninFiguur3.5.samengevat.Meerdan60%zitminstensopeen(middel)groottotaaleffect.Degemiddeldescoreis2,73(Sd.0,87,N=52)engaatrichtingmiddelgroot.
Figuur3.5.IngeschattotaaleffectdoorAB-ers
TerafsluitingvandebeantwoordingvandeeersteonderzoeksvraagovereffectenvandezorgboerderijopkindenouderwordeninBox3enkelecasussenterillustratievandeproblematiekenveranderingendaaringegeven.
7,7
30,8
42,3
19,2
0
10
20
30
40
50
Nauwelijks Klein Middelgroot Groot
%
![Page 35: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Box3.3Viercasussen
Maatschappelijkeeffectenenzorgkosten
Detweedeonderzoeksvraaggingoverdeeffectenvandezorgboerderijopdezorgconsumptievanjeugdigenenhunzorgkosten.HiervoorzijnaanoudersenAB-erseenaantalstellingenvoorgelegdoveraspectenvanhetmaatschappelijkfunctionerenvanhetkindendeouders.DezewordeninBijlage1,Tabel4gegeven.Mogelijkhebbendeantwoordcategorieën‘Nietmeeeens’en‘Nietvantoepassing’voorverwarringgezorgd.Deinstructiewasdezelaatstecategorietegebruikenalsdeinhoudvaneenbepaaldevraagnietaandeordewas,bijvoorbeeldwanneerergeenrisicoop
Ominzichtelijktemakenwathetboerderijtrajectbetekentvoorjeugdigenenhunoudersenwelkeelementenvanhetboerderijtrajectbelangrijkwaren,zijndeambulantbegeleidersvandejeugdzorginstellingengeïnterviewd.Webeschrijvenhieronderkortvierverschillendecasussen.
S.iseenonzekerejongenvan11jaarmetADHDenautismedieinaanrakingmetdepolitieisgekomenomdathijonderdrukmeedeedmetjongensdieanderekinderenbedreigden.Hijgingomdezaterdagenindevakantienaardeboerderij.Hetdoelwasontlastingvandemoeder,lerensamenspelenmetanderekinderenenlerenomkleineproblemenzelfoptelossen.Demoederkreegextraondersteuning.HetresultaatvanhetboerderijtrajectisdatS.heeftgeleerdomsamentespelenmetanderekinderenenineenveiligeomgevingvriendjesheeftgemaakt.MoedervoeldezichontlastomdatzemeertijdhadvoorzichzelfenvoorhetbroertjevanS.Hetboerderijtrajectheeftgoeduitgepaktdoordekundigheidvandeboerin,hetspelenmetleeftijdsgenoten,deklusjesdieS.kondoen,destructuurvanhetprogrammametdaarbijdevrijheidomzelfooktekunnenkiezenwatjegaatdoen(nietallesisvoorgestructureerd)enhetervarendatjezelfdingenkanoplossen.DezeontwikkelingiszichtbaaropdeSDQopgebiedvanhyperactiviteit(significanteverbetering)enproblemenmetleeftijdsgenoten.OpdeOBVLwarengeeneffectenzichtbaar.
A.iseenmeisjevan12jaarmetcomplexeproblemenzoalshechtingsproblematiek,autisme,ADHDeneendisharmonischintelligentieprofiel.A.wasgetuigevanseksueelmisbruikenisweggehaaldbijhaarvader.Haarmoederkomtuiteensituatievanverwaarlozingengeweldinhetgezin.A.werdopschoolgepestenhetluktehaarnietommetanderekinderentespelen.A.gingelkewoensdagmiddagnaardeboerderijenomdeweekopzaterdag.Hetgezinkreeg2-3keerperweekextraambulantehulp.OpwoensdagmiddagnaardeboerderijgaanwaslastigvoorA.omdatzenaschooltijdveeltedrukwas.Opdezaterdagginghetveelbeter.Deboerderijwerdvoorhaareeneigenplekwaarzeleerdeomvriendjestemakenenaftesprekenmetkinderen.ThuiswerdA.rustigerenzevoeltzichnumeergezien.Hetgezinsteltzichnuveelmeeropenvoorondersteuningdaninhetbegin.Volgensdeambulantbegeleiderwasmetnamedenatuurlijkeomgeving(geenhulpverleningssetting)vanbelangvoorhetsucces.DeontlastingvandemoederwordtzichtbaarindeverbeteringenopdeOBVLophetgebiedvandepressievestemmingen,problemenmetopvoedenenrolbeperking.DeSDQlietgeenverschillenzien.
M.iseenjongenvan9jaardieveelonrustervaartenPDDNOSheeft.Deouderszijngescheiden,moederenstiefvaderzijnziekenerzijnverschillendeopvoedstijlen.M.heeftruziemetanderekinderen,enspeeltweinigbuiten.M.gingomdeweekopzaterdagnaardeboerderij.Erisintensievegezinsondersteuningingezet.OpdeboerderijluktehetM.ommetanderekinderentespelenenproblemeninhetsamenspelentebesprekenmetdeboer.Hijheeftgeleerdomdingenmeerzelfoptelossenennietoveralzijnmoedervoorinteschakelen.DeboerderijiséénvandeweinigedingendieM.leukvindt.Hetisvoorhembelangrijkdathijkankiezenwathijdoet,hijvindtrustbijdebeestenenindemoestuin.HettrajectleiddetoteenpositieveveranderingopdeSDQopgebiedvanprosociaalgedrag(rekeninghoudenmetgevoelensvananderen)enopdeOBVLopeenafnameproblemenopvoeder-kindrelatie,problemenmetopvoeden,depressievestemmingenengezondheidsklachten.
T.iseenemotioneelgevoeligejongenvan12metADDdienaarhetreguliereonderwijsgaat.Hijisoverbelast,isongelukkigopschoolenvindtgeenaansluitingbijanderekinderen.Deanderekindereninhetgezinzijnheeldruk.Hetgezinisoverbelastookomdatdeoudersallesperfectwillendoen.T.gingelkewoensdagmiddagenzaterdageneenweekendpermaandnaardeboerderij.DoordeboerderijkreegT.positieveervaringenmetanderekinderenenleerdehijafsprakenmakenmetkinderenbuitendeboerderijom.OndanksdatdeboerderijveelprikkelsopleverdedoordecampingbijdeboerderijginghetgoedomdatT.zichleerdeafsluitenvoorprikkels.Hethielpdaterkleinegroepjesvan3-4kinderenmeteenbegeleiderwaren.VoorT.warendedierenbelangrijk(veiligheid)enwashetbelangrijkdathijzelfmochtkiezenwathijgingdoen.OpdeSDQwerdditzichtbaarineensignificanteafnamevandeemotioneleproblemenenproblemenmetleeftijdsgenoten.OpdeOBVLwarenergeensignificanteveranderingentezien.
![Page 36: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/36.jpg)
36
uithuisplaatsingvanhetkindaanwezigwas,ofwanneerhetkindgeenmedicijnengebruikte.HetbleekachterafdatdeAB-ers‘Nietvantoepassing’geenenkelekeeralsantwoordkozen,waarschijnlijkhebbenzeindiegevallen‘Nietmeeeensgescoord’.Daaromisachterafnietgoeduittemakenwelkebetekenishieraangehechtmagworden,ishetnu‘nietvantoepassing’of‘nietmeeeens’(datereeneffectis)?Daaromhebbenwevoordeanalysevandezeresultatendescoresop‘nietvantoepassing’geïnterpreteerdals‘nietmeeeens’.Daarnahebbenweeentweedelinggemaaktin(1)‘Nietmeeeens/Eenbeetjemeeeens’en(2)‘Behoorlijkmeeeens/Helemaalmeeeens’enzienwealleendetweedecategoriealseenaanwijzingvooreenmaatschappelijkeffect.Hiermeefocussenweopduidelijkeaanwijzingenvooreenmaatschappelijkeffectindedata,inalleanderegevallengaanweervanuitdatditeffecternietis.DeresultatenvandeherzienecoderingenstaaninonderstaandeFiguur3.6.
Figuur3.6.MaatschappelijkeeffectenvolgensoudersenAB-ers
UitFiguur3.6isoptemakendatzoweloudersalsAB-ersineenvijfdetoteenderdevandegevallenmaatschappelijkeeffectenzienophetthuisblijvenwonenvanhetkind(7om19%),deschoolloopbaanvanhetkind(22om28%),hetsociaalnetwerkvanhetkind(22om30%)enhetfeitdaterdankzijdeboerderijgeenextrahulpnodigis(29om30%),zijhetdatopdevraagofhetkindthuiskonblijvenwonendoordeboerderijdeoudersnietaaneenpercentagevaneenvijfdetoteenderdekomen(7%).DebeoordelingenvanoudersenAB-erslopenverderbehoorlijkparallel,alleenzijndebeoordelingenvandeAB-ersdoorgaanswatpositiever.Daarnaastziet13%vandeoudersmeerdanAB-ers(8%)datdankzijdeboerderijhunsociaalnetwerkvergrootis.Deoverigemaatschappelijkeeffectenoppolitiecontacten,medicijngebruikvanhetkindenverzuimvanhetwerkvandeouderszijnnogwatkleiner(komennaardemeningvanzoweloudersalsAB-ersinminderdan10%vandegevallenvoor),mogelijkzijneffectenhiervaakooknietaandeorde(bijvoorbeeldomdatdekinderenoverhetalgemeennogtejongzijnvoorpolitiecontactenennauwelijksmedicijnengebruiken,enomdatouderstochalnietveelverzuimdenophetwerk).Inhetalgemeenzijnerwelmaatschappelijkeeffectenteconstateren,maarzijndezebescheiden.Hetlijktevenwelrealistischteconcluderendatongeveer30%vanoudersendeAB-ersvindendatdeplaatsingopdeboerderijintensieverezorgvoorkomenheeft.Hetlijkteropdatongeveerdehelftvan
7
2
22
2
22
13
9
29
19
6
28
0
30
86
30
0
5
10
15
20
25
30
35
%
Ouders
AB-ers
![Page 37: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/37.jpg)
37
dezeintensievezorgeenuithuisplaatsinghadkunnenzijn(ongeveer15%,zijndehetmiddenvandeuiteenlopendebeoordelingenvanoudersenAB-ers.Omtoteenalgemeneindexvoormaatschappelijkeffectentekomenhebbenwescoresopdevieraspectendiehetmeestvoorkomenbijelkaargenomen.Hetgaatomdeaspecten‘Thuisblijvenwonen’,‘School’,Sociaalnetwerkkind’en‘Extrajeugdzorg’.Descoresopdezeaspecten(zieBijlage1,Tabel4zijnopgeteldengemiddeld,watvoordeouderseengemiddeldescorevan1,71oplevert(Sd.0,62,N=41)envoordeAB-erseengemiddeldescorevan2,08(Sd.0,73,N=43).Dezescoresliggenronddescore2(‘Eenbeetjemeeeens’opdegehanteerdevierpuntsschaal)envoegenaandeuitkomstendiehierbesprokenzijnnietveeltoeaandeconstateringdaterbescheidenmaatschappelijkeeffectenzijn.Dezescoreszullenvooralgebruiktwordenindeanalysevandepredictorendiehetmaatschappelijkeffectkunnenvoorspellen(zie§3.3.5).OmdemaatschappelijkeeffecteningelduittedrukkenmaaktenweopbasisvandedoordetweedeelnemendejeugdzorginstellingenopgegevenzorgkostenendecijfersuitonsonderzoekdeberekeningdieinTabel3.8isweergegeven2.Hierinstaandekostenvandezorgboerderij(variantdaghulp)voordehelegroepvan56jeugdigen,plusdekostenvoordeaanvullendehulpdiedezekinderennogkregen.BlijkensTabel3.4kreeg79%vandejeugdigenaanvullendehulp,voordeberekeningisdeverdelingindezetabelaangehouden.Allesmetelkaarbegrotenwedezorgkostenvande56jeugdigeninonsonderzoekgedurendehetonderzoeksjaarop€712.000.Steldatergeenzorgboerderijbeschikbaarwasgeweest,watzoudendandezorgkostenvoordezegroepgeweestzijn?Idealitermoetditblijkenuitdegegevensvaneencontrolegroepjeugdigendieeveneensvooreenzorgboerderijinaanmerkingkwam,maardezenietkreeg.Eendergelijkegroepisindepraktijkmoeilijkteformeren,inditonderzoekwasditooknietmogelijk.Omtocheenideeoverdemogelijkekostentekrijgenhebbenweeeninschattinggemaaktvandezorgdiedezegroepjeugdigengekregenzouhebbenindienbijdebeideinstellingendieaanhetonderzoekdeelnamengeenzorgboerderijenwarenaangesloten.Opdiemaniercreërenweeenmodelwaarinwedezorgboerderijafzettentegeneencontroleconditie‘gebruikelijkezorg’,hetgeenbijeconomischeevaluatiesgebruikelijkis(Rutten-VanMolkene.a.,2010).Bijhetcreërenvandecontroleconditie‘gebruikelijkezorg’gaanweervanuitdatallejeugdigeneenvormvanbehandelingofbegeleidingzoudenhebbengekregen,zehaddenimmersdusdanigeproblemendataanmeldingbijeenjeugdzorgorganisatienodigwas.OpbasisvandegegevensuitFiguur3.6schattenwedat30%vandezorgboerderijgroep,17jeugdigen,eenintensievertrajectgevolgdzouhebben,ietsmeerdandehelfthiervanzoumogelijkuithuisgeplaatstzijn(9kinderen).Westellendatdit4keereenresidentiëleopnameen5keereenplaatsinginpleeggezinbetekendzoukunnenhebbenendatdeoverige8dagbehandelingzoudenhebbengekregen(inclusiefgezinsondersteuning).DekostendaarvanstaaneveneensinTabel3.8vermeld.Watzouermetdeoverige39jeugdigengebeurdzijn?Hetlijktrealistisch,medegeletopdeernstvandeproblematiek3,datminstenstweederde(26jeugdigenenhungezinnen)eentrajectintensiefambulantegezinsbehandelinggekregenzouhebben,ditiseenvormvanbehandelingdieindejeugdzorgvoor
2Wedankendr.ElskevandenAkker(gezondheidseconoomLUMC-Leiden)voorhaarfeedbackopdezeberekeningen.3ZievoordeernstvanproblematiekvandezorgboerderijgroepookverderopinTabel3.13endeconclusiesdaaruit.
![Page 38: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/38.jpg)
38
jeugdigenmeternstigeproblemenvrijgangbaaris.De13overigejeugdigenzoudendaneenvormvanlichtambulantebegeleidingofindividueletherapiehebbengekregen.OokdezekostenstaaninTabel3.8.Totaalkomendezorgkostenvooronzeonderzoeksgroepinhetonderzoeksjaardanop€989.000.Vergelijkenwedezorgkostenvandezorgboerderijgroepmetdievandecontroleconditie,danvaltopdatmenindelaatstesituatieduurderuitwasgeweest.Dezorgkostenvandezorgboerderijgroepblijken€277.000lagerdandievandecontroleconditie,eenbesparingvan28%.Wewillennogmaalsbenadrukkendatdituitkomstenzijnvaneenredeneringdieleidttoteenschattingvanwatdebehandelingzouzijngeweestalservoordezegroepgeenzorgboerderijbeschikbaarwasgeweest.Hoeweldegegevensuitonsonderzoekhiervoorinputverschaffen,staatofvaltdematevanzekerheidmetdeaannamesdiegemaaktzijn.Wehebbendezebovenstaandgeëxpliciteerdenmenendatzeplausibelzijnenmogelijknogaandeconservatievekant,omdatwebijvoorbeeldgeenrekeninghebbengehoudenmethetfeitdaterindepraktijkookmeerderezorgvormentegelijkertijdwordenaangeboden.Hetgaatverderinditmodelalleenomdedirectekostenvanbehandelingenbegeleiding4.Erkongeenrekeninggehoudenwordenmetindirectekosten,zoalsverzuimvanoudersvanhetwerk,doktersbezoekenmedicatievanoudersenspeciaalonderwijsvoordejeugdige.Tevensisergeenrekeninggehoudenmetdezorgdieinbeideconditiesnahetzorgboerderijtrajectnognodigwasofzouzijn(nazorg).Omdatweuitonsonderzoekgeenindicatiehebbendateenzorgboerderijeffectieverisdandegebruikelijkezorggaanweervanuitdatzoweldeindirectekostenalsdenazorgkostenvoordejeugdigenvoorbeidegroepennietverschillen.Tabel3.8KostenzorgboerderijafgezettegeneencontroleconditieBehandelvorm Kostenper
kindperjaarZorgboerderijgroep Controleconditie
Aantal Bedrag Aantal BedragZorgboerderij €5.000 56 €280.000 0 €0Aanvullendezorg: Lichtambulant €5.000 19 €95.000 13 €65.000Intensiefambulant €9.000 21 €189.000 26 €234.000Dagbehandeling €30.000 4 €120.000 8 €240.000Residentieel €95.000 0 €0 4 €380.000Pleegzorg €14.000 2 €28.000 5 €70.000Totaal €712.000 €989.000Besparing €277.000 28,0%Toelichting Kostenperjaarvolgensopgavevandedeelnemendezorginstellingen(afgerond).Voorkostenzorgboerderijisdevariantdaghulpgekozen,verblijfkwaminhetonderzoeknietvoor,incidenteelwasersprakevaneenweekend;tevensisuitgegaanvaneendagperweek(hetgemiddeldeinhethuidigeonderzoek)over50weken.Aantallenzorgboerderijgroepenaanvullendezorgzijngebaseerdophethuidigeonderzoek.Aantallencontroleconditiezijngebaseerdopaannamengestaafddoorhethuidigeonderzoek.Tweekinderenuitdezorgboerderijgroepkregentweesoortenaanvullendezorg(dagbehandeling+Intensiefambulant).4WewordeninonzeredeneringgesteunddoordeschattingendieErnst&Young(2012)maaktenbijhun
maatschappelijkbusinesscasedagbestedingdoorzorgboerderijen.Voordejeugdwerdendegemiddeldekostenvaneendagdeelzorgboerderijgeschatop€48endekostenvooreendagdeeldaghulp(extramuralehulp)op€63(afgerond),watvooreenzorgboerderijeenbesparingvan€15eurogeefttenopzichtevandedaghulp(=24%).Omdathiergeenrekeningisgehoudenmetintensieverezorgvormenalspleegzorgenresidentieel,zal,alsditwelgebeurt(zoalsinonsgeval),debesparinggroteruitvalleneninderichtingvandedooronsgeschatte28%gaan.
![Page 39: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/39.jpg)
39
TevredenheidvanoudersDederdeonderzoeksvraagbetrofdetevredenheidvanjeugdigenenhunoudersoverdecontactenmetdeboerenboerin.UitTabel3.9blijktdatdezehoogis.Opallevragengeeftmeerdan50%deoudershet‘helemaaleens’tezijnmetdeuitspraakoverrespectievelijkhetgoedecontact,degoedebeschikbaarheid,hetserieusgenomenwordenendeaanwezigedeskundigheid.Tellenwe‘Behoorlijkmeeeens’en‘Helemaalmeeeens’bijelkaardanismeerdan80%vandeouderstevredenoverdeboeren/ofdeboerin.Degemiddeldescorevan3,44opdegehanteerdevierpuntsschaalbevestigtbeeld,ditis86%vandemaximaaltebehalenscore.Alsweditproberentevertalennaareenschoolcijferdankomenweuitop8,6,wateenhogescoreis.Tabel3.9.TevredenheidoudersVragen %(aantal)Hetcontactmetdeboer/boerinwasgoed. Nietmeeeens 0(0)Beetjemeeeens 11,9(5)Behoorlijkmeeeens 31,0(13)Helemaalmeeeens 57,1(24)Deboer/boerinwareneraltijdvoormijalsikhenwatwildevragen. Nietmeeeens 2,4(1)Beetjemeeeens 7,1(3)Behoorlijkmeeeens 35,7(15)Helemaalmeeeens 54,8(23)Ikvoeldemeserieusgenomendoordeboer/boerin. Nietmeeeens 0(0)Beetjemeeeens 7,3(3)Behoorlijkmeeeens 34,1(14)Helemaalmeeeens 58,5(24)Erwasvoldoendedeskundigheidopdeboerderij. Nietmeeeens 0(0)Beetjemeeeens 14,3(6)Behoorlijkmeeeens 33,3(14)Helemaalmeeeens 52,4(22)TotaalTevredenheidGem.3,44;Sd.0,61;N=40
WerkzameelementenenprincipesDevierdeonderzoeksvraaggingoverdewerkzameelementenvaneenzorgboerderij.Hieronderverstaanweconcretekenmerkenvandezorgboerderijdietheoretischgeachtwordeneenpositiefeffecttehebben(ziedeInleiding).ViadeBESTEwerdachterafaanoudersenAB-ersgevraagdmetwelkevan12specifiekezorgboerderijkenmerkendejeugdigeinaanrakingwasgeweest.Dezekenmerkenweerspiegelenvoorhetmerendeelhetagrarischekaraktervandeboerderij,hetmeedoenmetde‘dingendiegedaanmoetenworden’opdeboerderij.Vooreenkleinerdeelgaathetomsocialeaspectenalshet(samen)spelen,samenknutselenenhetcontactmethetboerengezin.DeelementenendeuitkomstenstaaninTabel3.10.
![Page 40: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/40.jpg)
40
Tabel3.10.WerkzameelementenvolgensoudersenambulantbegeleidersElementen Ouders(N=45) AB-ers(N=53) Voorkomen
%(aantal)InvloedGem.(Sd.)
Voorkomen%(aantal)
InvloedGem.(Sd.)
Contactdieren 91,1(41) 2,95(0,91) 90,6(48) 2,73(0,90)Voederendieren 84,4(38) 2,80(0,93) 83,0(44) 2,51(0,86)Helpenmelken 11,1(5) 1,73(1,00) 9,4(5) 2,69(1,25)Rijdentrekker 24,4(11) 2,33(1,35) 13,2(7) 2,63(1,20)Werkenopland 47,7(21) 2,14(0,91) 35,8(19) 2,41(0,96)Werkenintuin 64,4(29) 2,36(0,91) 66,0(35) 2,41(0,82)Werkeninwinkel 17,8(8) 2,00(1,11) 18,9(10) 2,27(1,34)Helpenhoreca 11,1(5) 1,92(1,24) 7,5(4) 2,70(1,49)Spelenboerderij 91,1(41) 2,97(1,04) 84,9(45) 2,93(0,99)Creatieveactiviteiten 84,4(38) 2,82(0,95) 75,5(40) 2,68(1,04)Spelenanderekinderen 93,3(42) 2,80(0,96) 83,0(44) 2,91(1,00)Contactboerengezin 77,8(35) 2,70(0,98) 73,6(39) 2,87(0,95)
Hetblijktdatdesocialeelementenvrijwelaltijdwelaanwezigzijn,zoweloudersalsAB-erszienditmeestalinmeerdan80%vandegevallenplaatsvinden.Metdemeeragrarischeelementenishetcontactmet(envoederenvan)dierenmeestalwelaanwezig(80-90%),komthetwerkenindetuinofophetlandookregelmatigvoor(rondde36-66%)enscorenanderewerkzaamhedenlager,zoalsmeehelpenmetmelken,rijdenopdetrekker,werkenindeboerderijwinkelofhoreca(8-24%).Jeugdigenkomenhiermindermeeinaanraking.Gemiddeldgenomenkomenkinderenmet(afgerond)7vande12werkzameelementeninaanraking.DegemiddeldebeoordelingenvanoudersenAB-ersontlopenelkaarnietveel.OudersenAB-ersbeoordeeldenookdeinvloedvanelkelementophetverminderenofbeterkunnenhanterenvandeproblematiekvanhunkindofhetaanlerenvannieuwevaardighedenbijhunkind.Ditkonaangegevenwordenopeenvierpuntsschaal,lopenvan:‘nietgeholpen’tot‘heelveelgeholpen’.UitTabel3.10blijktdatdeinschattingenvanoudersenAB-erselkaarnietveelontlopen.Beidenschrijvendemeesteinvloedtoeaanhetspelenopdeboerderij.DeinvloedscoresvanoudersenAB-ersvandezesmeestvoorkomendeelementenstaaninFiguur3.7uitgelijnd.(ContactmetdierenenVoederenvandierenhaddenvrijwelidentiekescores,daaromisalleendeeerstgenoemdehiermeegenomen.)DegemiddeldeinvloedscoresvanoudersenAB-ersoveralle12elementenlagenrondde2,1.
Figuur3.7.Invloedmeestvoorkomendewerkzameelementen
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Contactdieren
Werkenintuin
Crea�efwerken
Spelenboerderij
Spelenanderekinderen
Contactboerengezin
Oordeelouders OordeelAB-ers
![Page 41: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/41.jpg)
41
AandeAB-ersisgevraagdperzorgboerderijtebeoordelenwelketheoretischwerkzameprincipeserteonderkennenwaren.Andersdanbijdeconcreteelementengaathethierommeeralgemeneuitgangspuntenvandeinterventiedietheoretischverondersteldwordeneenpositiefeffecttehebben(zieweerdeInleiding).Debeoordelingengaanweliswaaroverdeboerderijdiedejeugdigebezocht,maarzijnperjeugdigegegeven.Zegevendusaaninhoeverrejeugdigeninaanrakingkwamenc.q.kondenprofiterenvanhetwerkenvolgensdeprincipes,indeonderzoeksliteratuurookweladherencegenoemd(modelgetrouwheid,inditgevalhetmodelvandezorgboerderij).DeprincipesendebeoordelingenhiervanstaaninTabel3.11.Drieprincipesgaanoverdegroeneomgevingvandeboerderij,tweeoverdepedagogischeaanpakopdeboerderijenvieroveronderlingecontactentussenalleactorenrondhetkind.Debeoordelingenkondengegevenwordenopeen10-puntsschaal,dusalseenschoolcijferenkunnenookalszodanigbetekeniswordengegeven.InTabel3.11isteziendatdegroeneomgevingenpedagogischeprincipesruimvoldoendescoren(7,5totbijna8)endatdecontactprincipesietslagerscoren(netonderofboven7),maarnogwelvoldoendeaanwezigzijn.Degemiddeldescoreiseenruime7.Omdatdescoresopdetweesoortenelementenelkaarenigszinsontlopenhebbenweeenaparte‘boerderijscore’berekend(overdeprincipes1t/m5),dusdatgenewatdekinderenopdeboerderijomzichheenervareneneen‘contactscore’ouders,boer(in)enhulpverleners(overdeprincipes6t/m9).OokdezestaaninTabel3.11vermeld.Zoalsteverwachtenisdegemiddeldeboerderijscorehogerdandegemiddeldecontactscore(ditverschilisookstatistischsignificant,T=5,92,df=48,p<0,01).Ookdezescoreskomenbijdeanalysevandepredictorenindevolgendeparagraafweerterug.Tabel3.11.WerkzameprincipesvolgensambulantbegeleidersElementen Gem.(Sd.)Structuurzorgboerderij 7,50(1,27)Buitenzijnopboerderij 7,59(1,12)Rustenruimteopboerderij 7,73(1,27)Pedagogischeaanpakboer 7,52(1,15)Pedagogischeaanpakanderebegeleider(s) 7,50(1,13)Contactboer-ouders 7,08(1,21)ContactAB-er–ouders 6,83(0,99)ContactAB-er–boer 6,88(0,96)ContactAB-er–hulpverlenersvanandereinstanties 6,68(1,07)Totaalwerkzameprincipes 7,28(0,90)Totaalboerderij-aspecten 7,58(1,10)Totaalcontactaspecten 6,90(0,81)
MogelijkepredictorenDevijfdeonderzoeksvraaghandeldeoverderelatietussendemografischekenmerken(zoalsleeftijdengeslachtvanjeugdigen)ofdiagnostischekenmerken(bijvoorbeeldjeugdigenmeteenautismespectrumstoornisofjeugdigenmetgedragsstoornissen)endegevondeneffecten.Deresultatenvandezeonderzoeksvraagwordenhiertezamenmetdievandezesdeonderzoeksvraaggepresenteerd,dezehandeldeoververschilleninuitkomstentussenverschillendetypenzorgboerderijen(landbouw,veeteelt,etc.)endeintensiteit(aantaldagdelenperweek)endegevondeneffecten.Wevattendebeidevragensamenonderdevraagnaarpredictievanuitkomsten:kunnenuitkomstenvoorspeldwordenopbasisvancliënt-,boerderij-ofbehandelkenmerken?Enlevertditinzichtopvoorwelkesubgroependeboerderijmogelijkeffectieveris?
![Page 42: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/42.jpg)
42
Omderelatietussenmogelijkepredictorenenuitkomstentebekijkenzijnelfuitkomstengeselecteerd.Deeerstedriebetreffendedriesignificanteeffectenmethetgrootsteeffectopschalenvandedriegebruiktevragenlijsten(SDQ,OBVL,EMPO),ditzijnuitkomstenbeoordeelddoorouders,hetgaathieromhetverschiltussenvoor-ennameting,indeanalysesgecorrigeerdvoordehoogtevandevoormeting.HetgaatindeTotaalscoreopdeSDQ,descoreopProblemenmetopvoeden(OBVL)endescoreopCompetentiebelevingalsopvoeder(EMPO).DeoverigeachtbetreffenverschillendeuitkomstvragenvandeBESTE.Tabel3.12opdevolgendeblz.vatdezebeknoptsamen,ziehetvoorgaandevoormeerinformatieoverdezeuitkomstmaten.Daarnaastzijner14predictorengeselecteerd:vierpredictorenbetreffencliëntkenmerkenenachtbetreffenboerderijkenmerken.Bijcliëntkenmerkengaathetom:geslacht,leeftijd,wonenineeneenoudergezin,eneerderehulp.Bijdeboerderijkenmerkengaathetom:omvangvanhetboerenbedrijf,boergehalte,productiegehalte,intensiteitvanhetboerderijbezoek,aantalwerkzameelementenbeoordeelddoorouders,invloedwerkzameelementenbeoordeelddoorouders,aantalwerkzameelementenbeoordeelddoorAB-ers,invloedwerkzameelementenbeoordeelddoorAB-ers,getrouwheidaanwerkzameprincipesengelijktijdighulp(zieweerdevoorgaandeparagrafenentabellenvoormeerinformatieoverdegegevensvandezepredictoren,zoalsaantallenpercategorieofgemiddelden).Omheteffectvandepredictoreninkaarttebrengenzijnregressie-analysesuitgevoerdwaarbijdeontbrekendewaardeninhetdatabestandvanN=56gevuldzijndoordezetelatenschattenviahetEM-algoritme(Dempstere.a.,1977).DezeschattingsprocedureisuitgevoerdinSPSSversie23.DeLittle'sMCARtestwasnietsignificant(Chi-Square=930,763,DF=1067,Sig.=,999).Missingszijncompletelyatrandom(zieblz.29voorverdereuitleg).Achtvande12predictorenblekeneensignificantverbandtehebbenmetéénofmeervannegenuitkomstenvande11uitkomsten.Tabel3.12geeftdezesignificanteverbandeneninBijlage2staanalleverbandentussende12predictorenende11uitkomsten.
![Page 43: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Tabel3.12.PredictorenenuitkomstenKenmerken Co
mpe
tentie-
belevingopvoe
ding
Effectopkind
volgen
soud
er
Effectopou
der
volgen
soud
er
Totaaleffe
ctvolgens
oude
r
Totaaleffe
ctvolgens
AB-er
Maatsch.impa
ct
volgen
soud
er
Maatsch.impa
ct
volgen
sAB-er
Tevred
enhe
id
volgen
soud
er
Inscha
tting
Effectdoo
rAB-er
Geslacht1=man;2=vrouw
-.34** -.27*
Leeftijdrange5-16
.24*
Intensiteit/dosisrange0.5-3dg/wk.
.27* .33* .27* .36** .31*
Gelijktijdigehulp0=nee;1=ja
.27*
AantalwerkzameelementenOudersrange0-12
.28* .36** .28*
InvloedwerkzameelementenOudersrange0-12
.36** .46** .33* .40** .30*
InvloedwerkzameelementenAB-ersrange0-12
.71** .42** .60**
Getrouwheidaanwerkzameprincipesrange0-10
.45** .62** .51**
*≤0.05**≤0.01
InTabel3.12vallenallereerstenkeleconsistentepatronenop:- Deintensiteitvandezorgboerderijindagenperweekendeinvloedvandewerkzameelementen
volgensouderszijngerelateerdaanvijfvannegenuitkomsten.- Hetaantalwerkzameelementenvolgensouders,deinvloedvandewerkzameelementen
volgensAB-ersendegetrouwheidvandewerkzameprincipesbeoordeelddoordeAB-erszijngerelateerdaandrievannegenuitkomsten.
Inaldezegevallenlijkthetadagium‘hoemeer(deintensiteit,hetaantalendeinvloedwerkzameelementen,getrouwheidaanprincipes),hoebeter(deuitkomsten)’optegaan.Ditwordtookweleendosis-responseffectgenoemdengeeftaanwijzingenvoordeeffectiviteitvandeinterventie.Daarnaastzijnerwatincidenteleverbanden:- Bijjongenszienoudersmeereffectophuneigenfunctionerenenzijnmeertevredenoverde
omgangmetdeboer(in)danbijmeisjes.- Naarmatedejeugdigenjongerzijnisermeervooruitgangindecompetentiebelevingvande
opvoeding.- IndienersprakeisvangelijktijdigehulpschatdeAB-erhettotaaleffecthogerin.
![Page 44: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/44.jpg)
44
BereiktedoelgroepinverhoudingtotgebruikelijkejeugdzorgDezevendeonderzoeksvraagbetrofdeverhoudingvandebereiktedoelgroepvandejeugdzorgboerderijeninditonderzoektotdievangebruikelijkevormenvanjeugdzorg,ookwel‘careasusual’genoemd.Dehypothesehierbijisdatervaakaaneenzorgboerderijwordtgedachtalsdezegebruikelijkevormenvanzorggeeneffecthebbengehad,ofdateenzorgboerderijeenextrainzetvormtbijjeugdigenbijwiedegebruikelijkebehandelingnietaanslaat.Inbeidegevallenzoudeproblematiekvandevooreenzorgboerderijaangemeldejeugdigeernstigerzijn.OmdiehypothesetetoetsenvergelekenwedeproblematiekvandezorgboerderijgroepmetdeproblematiekvanoverigeaanmeldingenbijPactumoptweevandeinditonderzoekgehanteerdevragenlijsten(dezewerdeneveneensPactum-breedafgenomen).Dezeoverigeaanmeldingenbetroffenjeugdigenindeleeftijdvan5tot15jaardietussen2011en2016eenvormvanambulantehulp,daghulpofpleegzorgontvingenbijPactum;residentiëlezorgwerdbuitenbeschouwinggelaten.Tabel3.13geeftdeuitslagen,waarbijgecorrigeerdisvoorleeftijdengeslacht(dezezijnalscovariatenindeanalysemeegenomen).Tabel3.13.DoelgroepzorgboerderijversusgebruikelijkezorgPactum Zorgboerderij(N=56) OverigzorgaanbodPactum
(NSDQ=387;NEMPO=282)
Aspect Schaal Gem. SD Gem. SD Sig.Gedragsproblemen Totaleproblemen 2,64 1,02 1,90 1,32 ***(SDQ) Emotioneleproblemen 1,92 1,37 1,35 1,40 ** Gedragsproblemen 2,05 1,48 2,01 1,73 Aandachtsproblemen 1,59 0,82 1,09 1,02 *** Probl.Leeftijdsgenoten 2,06 1,32 1,15 1,41 ***Empowerment Totalecompetentiebeleving 6,49 1,01 6,10 1,14 *(EMPO) Competentiebeleving
Persoon6,11 1,35 5,72 1,51
CompetentiebelevingOpvoeder
5,66 1,25 5,30 1,57
Competentiebenutting 7,24 1,00 6,81 1,09 ***<.05;**<.01;***<.001UitTabel3.13valtafteleidendatjeugdigendienaardezorgboerderijgaanmeerprobleemgedraghebbendandevergelijkingsgroep‘gebruikelijkezorg’.Middelst-testsisgetoetstoferverschillenwarentussendeboerderijgroependegebruikelijkezorgvanPactum.Dezorgboerderijgroepheeftmetnamemeertotaleproblemen(p<.001),meeremotioneleproblemen(p<.01),meeraandachtsproblemen(p<.001)enmeerproblemenmetleeftijdsgenoten(p<.001).AlleenopdeschaalGedragsproblemenhebbendejeugdigendienaardezorgboerderijgaanvergelijkbareproblemenalsbijdegebruikelijkezorg(p=n.s.).Hetverschiltussenbeidegroepenzitmogelijkindecomorbiditeitvandeproblemenbijdeboerderijgroep.Comorbiditeitishettegelijkertijdvoorkomenvantweeofmeerstoornissenofaandoeningenbijeencliënt.OmdezeveronderstellingtetoetsenhebbenweeenprobleemindexgemaaktvandevierSDOprobleemschalen(emotionelesymptomen,gedragsproblemen,aandachtsproblemenenproblemenmetleeftijdsgenoten)metalscriteriumvoor‘probleem’eendeviatiescorevan1,28(=90epercentiel).Het90epercentielgeeftbijveelvragenlijstendegrensaantussenklinischenniet-klinisch,oftussenwelofgeenproblemen.Bijdeboerderijgroepscoorde86%bijtweeofmeerproblemeninhetprobleemgebied,bijdegroep‘gebruikelijkezorg’bleekdit64%tezijn.DeFisher’sExactTestgafeensignificantverschilaantussendecellen(p=.001).Ditsignificanteeffectismetnametoeteschrijvenaanhetkleinereaantalniet-
![Page 45: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/45.jpg)
45
klinischegevallenindeboerderijgroep.Tenaanzienvandecompetentievaltopdatdeoudersvandeboerderijgroepaangaandehunempowermenteensignificantbeteretotalecompetentiebeleving(p<.05)hebbendandegroepdiegebruikelijkezorgkreeg.Ditzithemdanmetnameindecompetentiebenutting(p<.01).HetlijkteropdatoudersvanjeugdigendieeenzorgboerderijbezoekennetietsbeterdeproblemenvanhunkinderenkunnenhanterendandeoudersdiedegebruikelijkezorgvanPactumontvangen.DeconclusiehierisdatdejeugdigendienaareenzorgboerderijwerdenverwezenoverhetalgemeenernstigerenmeerdiverseproblemenvertoondendandejeugdigendiebijPactumdegebruikelijkezorgontvingen.Figuur3.8brengtditinbeeldvoordeSDQ-schalen,metdecijfersvanTabel3.13.Dehypotheseoververschilinproblematiekwordthiermeebevestigd.Tenaanzienvandecompetentiebelevingvanoudersgeldthetomgekeerde,hieroverhaddenweechtergeenspecifiekehypothese.
Figuur3.8.ProblemenjeugdigenZorgboerderijgroepengebruikelijkezorgvergeleken
DaarnaastisnagegaanhoedeeffectenvandezorgboerderijzichverhoudentotdievandegroepdiedegebruikelijkezorgvanPactumontving.Vanuitdegedachtedatdeproblemenbijdegroepdienaareenjeugdzorgboerderijverwezenwordenernstigerzijn,isdevolgendelogischegedachtedatdeinzetvandezorgboerderijervoorzorgtdatdieproblemenafnemenennahetboerderijtrajectophetniveauvandegebruikelijkezorgzoudenliggen.Datleidttotdehypothesedatdeeffectsizesvanhetboerderijtrajectdievandegebruikelijkezorgzoudenmoetenovertreffen.Tabel3.14geeftdeuitslagen,weergecorrigeerdvoorleeftijdengeslacht,enFiguur3.9visualiseertzevoordeSDQ-schalendieprobleemgedragmeten.UitTabel3.14enFiguur3.9(opdevolgendeblz.)valtafteleidendatdehypothesealleenvoordeschaalProblemenmetleeftijdsgenotenvandeSDQopgaat,deboerderijgroeplaathieropsignificantmeerverbeteringziendandevergelijkingsgroep(ES=0,38om0,21,p<.05).OpdeandereschalenvandeSDQzijnergeensignificanteverschillentussenbeidegroepengevonden.Dehypothesewerdgedeeltelijkbevestigd,waarbijaangetekendmagwordendatjuistproblemenmetleeftijdsgenoten(gebrekaansocialevaardigheden)eenbelangrijkeindicatievormenvoorhetverwijzennaareenzorgboerderij.VoordeEMPO-schalenCompetentiebelevingalspersoon(ES=0,28om0,58,p<.05)enopvoeder(ES=0,43om0,66,p<.05)envoordetotalecompetentiebeleving(ES=0,41om0,61,p<.05)geldtdatdevergelijkingsgroepdiedegebruikelijkezorgontvingsignificantmeerverbeteringlaat
1,92 2,05
1,59
2,06
1,35
2,01
1,09 1,15
0
0,5
1
1,5
2
2,5
Emo�e Gedrag Hyperac�viteit Problemenlee�ijdsgenoten
Zorgboerderij Gebruikelijkezorg
![Page 46: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/46.jpg)
46
ziendandeboerderijgroep,deoudersindeeerstgenoemdegroepvoelenzichmeer‘empowered’gedurendebehandeling(gegevenswelindetabel,nietindefiguur).Deconclusiehierisdatdehypotheseoververschilinveranderinggedeeltelijkopgaat(voorProblemenleeftijdsgenoten).Voorempowerment(competentiebelevingintotaalenalspersoonenopvoeder)ligthetverschilindeandererichting,maarhiervoorwasgeenspecifiekehypotheseopgesteld.Tabel3.14.VergelijkingzorgboerderijvsgebruikelijkezorgPactumOnderzoeksgroep Aspect T1(Aanvang) T2(Einde*) ES M SD M SD Zorgboerderij(N=56) Probleemgedrag Totaleproblemen 2,64 1,02 2,10 1,26 0,47 Emotioneleproblemen 1,92 1,37 1,49 1,52 0,30 Gedragsproblemen 2,05 1,48 1,62 1,53 0,29 Hyperactiviteit 1,59 0,82 1,42 0,72 0,22 Probl.metleeftijdsgenoten 2,06 1,32 1,42 2,02 0,38Empowerment Totalecompetentiebeleving 6,49 1,01 6,86 0,80 0,41 CompetentiebelevingPersoon 6,11 1,35 6,44 0,98 0,28 CompetentiebelevingOpvoeder 5,66 1,25 6,16 1,07 0,43 Competentiebenutting 7,24 1,00 7,54 0,98 0,30Pactum-overig Probleemgedrag(N=380) Totaleproblemen 1,90 1,32 1,24 1,34 0,50 Emotioneleproblemen 1,35 1,39 0,78 1,36 0,41 Gedragsproblemen 2,02 1,73 1,18 1,55 0,51 Hyperactiviteit 1,08 1,02 0,79 0,97 0,29 Probl.metleeftijdsgenoten 1,16 1,41 0,87 1,33 0,21Empowerment(N=277) Totalecompetentiebeleving 6,08 1,14 6,78 1,15 0,61 CompetentiebelevingPersoon 5,71 1,52 6,55 1,39 0,58 CompetentiebelevingOpvoeder 5,28 1,57 6,26 1,41 0,66 Competentiebenutting 6,80 1,09 7,25 1,22 0,39*BijzorgboerderijisT2hierdeeindmetingna12maanden
Figuur3.9.EffectsizesZorgboerderijgroepenPactumoverigvergeleken
BereiktedoelgroepenuitkomstenvergelekenmetintensieverejeugdzorgopdeboerderijDeachtsteonderzoeksvraaggingoverdeverhoudingvandebereiktedoelgroepvandejeugdzorgboerderijeninditonderzoektotdievanandere,meerintensievevormenvanzorgboerderijenvoorjeugdigen.Hierwasgeenspecifiekehypothesevoor,hetgingeromde
0,3 0,290,22
0,380,47
0,410,51
0,290,21
0,5
00,10,20,30,40,50,6
Zorgboerderij Gebruikelijkezorg
![Page 47: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/47.jpg)
47
onderzoeksgegevensvanhethuidigeprojectteplaatsennaastdievanandereboerderijtrajectenenexploratieftekijkennaarovereenkomstenenverschillen.DeintensieverevormenwordenuitgevoerdbijBrabantsezorgboerderijen.VoorditonderzoekhebbenwegebruikgemaaktvandegegevensvanzorgboerderijtrajectenvanBJBrabantenJuzt,waardeelsdezelfdevragenlijstenzijngebruikt.AlleenvoorgedragsproblemenisnietdeSDQgebruikt,maardeCBCL(ChildBehaviorChecklist).DeuitslagenstaaninTabel3.15,eveneensweergecorrigeerdvoorleeftijdengeslacht.Tabel3.15.EffectzorgboerderijvszorgboerderijenBJBrabant T1(Aanvang) T2(6mnd) T3(12mnd)* T1-T2 T1-T3Zorgaanbieder Aspect N M SD M SD M SD ES ESPactum/Trias Totaleproblemen
(SDQ)56 2,64 1,02 2,52 1,18 2,10 1,26 0,11 0,48
Emotioneleprobl. 56 1,92 1,37 1,62 1,42 1,49 1,52 0,22 0,30Gedragsproblemen 56 2,05 1,48 2,18 1,47 1,62 1,53 -0,08 0,28Opvoedingsbelasting(OBVL)
56 2,08 1,46 2,10 1,71 1,84 1,58 -0,01 0,16
Competentiebeleving(EMPO)
56 6,49 1,01 6,59 1,26 6,86 0,80 0,08 0,41
Brabantsezorgboerderijen
Totaleproblemen(CBCL)
31 3,30 1,53 1,16 1,63 1,35
Internaliseren 31 2,55 2,19 0,91 1,66 0,84 Externaliseren 31 3,55 1,56 1,16 1,73 1,45 Opvoedingsbelasting(OBVL)
31 2,84 1,78 1,31 1,90 0,83
Competentiebeleving(EMPO)
32 6,24 0,96 6,68 1,17 0,41
*VandeBrabantsezorgboerderijenwarenonvoldoendeT3metingenbeschikbaaromeenreëelbeeldvandeontwikkelinginkaarttekunnenbrengen.
Tabel3.15laatziendatdeBrabantsezorgboerderijentussenT1enT2(deperiodedatdejongerenopdeboerderijverblijven)significantverbeteren,terwijldeboerderijtrajectenvanPactumenTriashiernoggeensignificanteverbeteringenlatenzien.DezesignificanteverbeteringenzijntenaanzienvanhetprobleemgedragendecompetentiebelevingwelwaartenementussenT1enT3.OokFiguur3.10brengtditinbeeld.
Figuur3.10.EffectsizeszorgboerderijenPactum/TriasvergelekenmetBrabant
BehoudensvoorCompetentiebelevingzijndeeffectsizesvoordeboerderijgroepuitOverijssel/GelderlandtussenT1enT3echterveelminderhoogdandeeffectsizesdiedeBrabantsevergelijkingsgroeplaatzientussenT1enT2.Dezeverschillenzijnwaarschijnlijktoeteschrijvenaan
0,3 0,280,48
0,16
0,84
1,451,35
0,83
00,20,40,60,81
1,21,41,6
Pactum/Trias
Brabant
![Page 48: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/48.jpg)
48
degrotereernstvandeproblemenbijaanmeldingindeBrabantseboerderijgroependedaaropafgestemdeintensiteitvandezorg,waardejeugdigenvrijwelcontinuopdezorgboerderijverblijvenenbijPactumenTriasgemiddeldslechtseendagdeel.Hetlijkteropdathoeintensieverhettrajectishoemeerverbeteringertehalenvalt,hetgeenaansluitbijdeeerdergerapporteerdedosis-responsrelatieinhethuidigeonderzoek.Eenmogelijkheidisookdatdeeffectsizesvooremotioneleengedragsproblemenbijdejeugdigenenigszinsvertekendzijndoorhetgebruikvanverschillendevragenlijsten.Degehanteerdedeviatiescorescorrigerenhierwelvoor,maarmogelijkisdeCBCLprobleemgevoeliger(enveranderingsgevoeliger)dandeSDQ.
![Page 49: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/49.jpg)
49
4ConclusiesenaanbevelingenHethiergerapporteerdeonderzoeknaardeeffectiviteitvanjeugdzorgboerderijenvondplaatsbij56jeugdigendiebijPactum(regioGelderland)enTrias(regioOverijssel)tussenjuli2013enjuli2015eenjeugdzorgboerderijtrajectkregenaangeboden.Gemiddeldbezochtenzegedurenderuimeenjaardeboerderijééndagperweek.Demeestvoorkomendedoelenwarenontwikkelenvanzelfvertrouwenensocialevaardigheden,lerensamenspelenenontlastingvanoudersengezin.Dejeugdzorgboer(in)enambulantbegeleidervandeinstellingwerktensamenomdezedoelentebereiken.Hetgingom36jongensen20meisjesindeleeftijdvan5tot16jaar(gemiddeld10,2jaar).Oudersvuldenaanhetbegin,tussentijds(naeenhalfjaar)enaanheteindvanhetboerderijtraject(naruimeenjaar)eenaantalgestandaardiseerdevragenlijstenin,hiermeewerdengedragsproblemen,opvoedingsbelastingenempowermentgemeten.Oudersenambulantbegeleidersvuldenookaanheteindeenvragenlijstin,hiermeewerdachterafgedetailleerdnagegaanwelkeeffectenmenzagenwelkewerkzameelementenenprincipesvanhetzorgboerderijmodelindepraktijkeenrolspeelden.4.1ConclusiesnaaraanleidingvandevraagstellingenConclusiesovereffectenopjeugdigenenoudersMeerdan80%vandeoudersgafaanzichdoordezorgboerderijontlasttevoelen,zevoeldenzichmeerontspannenenkwamenookmeeraandingenvoorzichzelftoe.Ookbeoordeeldebijna90%nadezorgboerderijhetgedragvanhunkindalsverbeterd.Zezagenmetnamehunkindgelukkigerwordenenbeteromgaanmetleeftijdsgenoten.Ookzagruimdriekwartvandeoudersverbeteringeninhetfunctionerenvanhungezin.Inietsminderematezagenzeookverbeteringeninhunwijzevanopvoedenenbegrepenzehunkindbeter.Tezamengenomenzagbijnatweederdevandeouderseffectenbijhunkind,henzelfofhungezinalsgevolgvanhetboerderijbezoekvanhunkind.DezeuitkomstenwordenookgrotendeelsondersteunddoordebeoordelingendiedeAB-ersgaven.Ookwordenzeondersteunddoordeuitkomstenvandeherhaaldemetingenwaarbijoudersbijaanvang,tussentijds(nazesmaanden)enbijeinde(naruimeenjaar)vragenlijsteninvulden.Hieruitblijktdatdeemotioneleengedragsproblemenbijhunkinderenstatistischsignificantafnamen,evenalsproblemenindeouder-kindrelatieenproblemenmetopvoeden,tegelijkertijdnamhetgevoelvan‘empowerment’alspersoonenalsopvoedertoe.Opvallendisweldatdeeffectenopdetussentijdsemeting(naeenhalfjaar)noggeringwaren.Datbetekentdatdeextrazesmaanden(ensomsmeer)nodigzijnomeenaantoonbaareffecttebereiken.Ookopvallendisdat,ondanksdesignificantevooruitgang,deemotioneleengedragsproblemenbijeindeopdrievandeviergemetenaspectennognietverdwenenwaren,eenbekendverschijnselnabehandelingenindejeugdzorg(Veerman&TenBrink,2001);erisdusnogverdereverbeteringmogelijkennodig.Geletophetfeitdathetmerendeelvandejeugdigen(88%)naafloopvanhetboerderijtrajectnogeenvormvanzorgontving,vaakookviaeenzorgboerderij,wordtdezenoodzaakookindepraktijkonderkend.GevraagdnaareenalgemeneinschattingwaarbijtevensgevraagdwerdrekeningtehoudenmetalleaspectenvankindengezingavendeAB-ersaanbijmeerdan60%vandekinderenendegezinneneen(middel)grooteffecttezienalsgevolgvanhetbezoekaaneenzorgboerderij,inclusiefeventueelgegevenondersteuningdooraanvullendezorg.Laatstgenoemdezorgbleekbijhetmerendeelvande
![Page 50: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/50.jpg)
50
kinderenengezinnenaanwezig(79%).Ditisweleenpuntomrekeningmeetehouden,inschattingenoverheteffectvandezorgboerderijzijndeelsookinschattingenoverheteffectvangelijktijdiggegevenanderezorg.Wekomenhiernogopterug.ConclusiesovermaatschappelijkeeffectenenzorgkostenOudersenAB-erszagenookmaatschappelijkeffecten.VolgensdeAB-erskonden10vande53kinderendoorhetbezoekaandezorgboerderijthuisblijvenwonen(volgensouders3vande45)envolgenshenwaservoor16vande53kinderengeenextrajeugdzorgnodig(volgensouders13vande45).VerderzagenzowelAB-ersalsoudershetsocialenetwerkvandekinderenvergroot.Ouderszelfzageneveneenshunnetwerkvergroot,zijhetinminderematedanbijhunkinderen,AB-erszagenhierweinigverandering.Eenberekeningwaarbijdezegegevensalsbasisdiendenenwaarbijookrekeninggehoudenwerdmetmogelijkeandere,tegelijkplaatsvindendezorg,lietziendathetjaarboerderijbezoekbijna30%aanzorgkostenbespaardheeft.ConclusiesovertevredenheidOuderswarenoverhetalgemeenzeertevredenoverhetcontactmetdezorgboerderij,verrewegdemeesteoudersbeoordeeldenhetcontactmetdeboerendeboerinalsgoed,gavenaandatdezeeraltijdwarenalszeietswildenvragen,voeldenzichdoorhenserieusgenomenenervoerenbijhenruimvoldoendedeskundigheid.ConclusiesoverwerkzameelementenenprincipesGemiddeldgingendekinderenééndagperweeknaardeboerderij,27kinderengingenminderdanééndag,11meerdanééndag.Tijdenshetverblijfkwamenvrijwelallekindereninaanrakingmetdieren,inietsminderematemethetwerkenophetlandofindetuinenvrijweinigmettypischeboerderij-activiteitenalsmeehelpenmetmelkenenrijdenopdetrekker.Ditkanechterookmetdeleeftijdtemakenhebben,demeestekinderenwarentussende5en11jaar.Ooknamendemeestekinderendeelaansocialeactiviteitenalssamenspelenensamenknutselen.Uiteenrijtjevan12vandezewerkzameelementenkwamenkinderenergemiddeldmet7incontact.OudersenAB-ersbeoordeeldenditvrijwelhetzelfde.AB-ersgavendaarnaastnogaandatwerkzameprincipesvanhetboerderijmodel,zoalsdegroeneomgevingendepedagogischeomgang,inruimvoldoendemateaanwezigwaren,ditwijstopmodelgetrouwheidtenaanzienvandeboerderij-aaanpak,theoretischbelangrijkeprincipes(zoalsinHoofdstuk1verwoord)blekenindepraktijkookteonderkennen.Deaanwezigheidvancontactentussendeverschillendepartijen(ouders,boer(in),AB-ers,anderehulpverleners)werdenalsietsminderbeoordeeld,maarnogwelvoldoende.ConclusiesoverpredictorenBijdeanalysevandepredictorenvielmetnameeenconsistentpatroonvan‘hoemeer,hoebeter’op.Deintensiteitvandezorgboerderijindagenperweekendeinvloedvandewerkzameelementenvolgensouderswarenpositiefgerelateerdaanvijfvannegenuitkomsten,diezoweldebeoordelingenvanoudersalsAB-ersbetreffen.Hetaantalwerkzameelementenvolgensouderswaspositiefgerelateerdaantweeuitkomstbeoordelingenvanouderszelfenéénuitkomstbeoordeling
![Page 51: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/51.jpg)
51
vandeAB-er.DeinvloedvandewerkzameelementenvolgensAB-ersendegetrouwheidvandewerkzameprincipesbeoordeelddoordeAB-erswarenpositiefgerelateerdaandrieuitkomstbeoordelingenvanAB-erzelf.Ditpatroonvan‘hoemeer,hoebeter’wordtookweleendosis-responseffectgenoemdengeeftverdereaanwijzingenvoordeeffectiviteitvandeonderzochteinterventie.Ookhetgegevendatdeeffectennaeenhalfjaarnogverbeterden(zievoorgaand)kanbetekenendateenbepaaldeminimumintensiteit(dosis)nodigisomeeneffecttebereiken.ConclusiesoverdevergelijkingmetgebruikelijkejeugdzorgGeletopdeernstvandeproblemenblekenjeugdigendienaardezorgboerderijgaanbijaanvangvanhunboerderijtrajectsignificantmeerprobleemgedragtehebbendaneenvergelijkingsgroepdiebijPactumdegebruikelijkezorg(‘careasusual’)ontving.ZevertoondenopdeSDQmetnamemeertotalegedragsproblemen,meeremotioneleproblemen,meeraandachtsproblemenenmeerproblemenmetleeftijdsgenoten.AlleenopdeschaalGedragsproblemenvandeSDQvertoondendejeugdigendienaardezorgboerderijgaanvergelijkbareproblemen.Hetverschiltussenbeidegroepenlijktindecomorbiditeitvandeproblemenbijdezorgboerderijgroepteliggen,dezegroephadsignificantvakertweeofmeerproblemen(gemetenmetdeSDQ).AlmetalbetekentditdatjeugdigendienaardezorgboerderijwerdenverwezenoverhetalgemeenernstigerenookmeerdiverseproblemenvertoondendandeoverigejeugdigenbijPactum.Dehypotheseoververschilinproblematiekwordthiermeebevestigd.Tenaanzienvandeempowermentvanoudersgeldthetomgekeerde,hieroverhaddenweechtergeenspecifiekehypothese.Hiervielopdatdeoudersvandeboerderijgroepeensignificantbeteretotalecompetentiebelevinghaddendandeoudersvanjeugdigendiedegebruikelijkezorgontvingen.Ditkwammetnametotuitingindecompetentiebenutting.HetlijkteropdatoudersvanjeugdigendieeenzorgboerderijbezochtennetietsbeterdeproblemenvanhunkinderenkondenhanterendandeoudersdiedegebruikelijkezorgvanPactumontvingen.WatbetreftveranderingenlietdezorgboerderijgroepinvergelijkingtotdegroepdiedegebruikelijkezorgontvingsignificantmeerverbeteringzienopdeschaalProblemenmetleeftijdsgenotenvandeSDQ.OpdeoverigeSDQ-schalenbleekergeenverschil.Hiermeewordtdehypothesevanmeervooruitgangbijdezorgboerderijgroepgedeeltelijkbevestigd,waarbijaangetekendmagwordendatjuistproblemenmetleeftijdsgenoten(gebrekaansocialevaardigheden)eenbelangrijkeindicatievormenvoorhetverwijzennaareenzorgboerderij.Opdeempowerment-schalenvandeEMPOlietjuistdevergelijkingsgroep‘gebruikelijkezorg’significantmeerverbeteringziendandezorgboerderijgroep,oudersdiedegebruikelijkezorgontvingenvoeldenzichmeer‘empowered’gedurendedebehandeling,hiervoorhaddenwegeenspecifiekehypothese.Conclusiesoverdevergelijkingmetandere,meerintensievezorgboerderijtrajectenEenvergelijkingmetderesultatenvanonsonderzoeknaarBrabantsezorgboerderijenlietziendatdezegroeptussenT1enT2(eenperiodevaneenhalfjaarwaarindejeugdigenopdeboerderijverblijven)significantverbeterden,terwijldezorgboerderijtrajectenvanPactumenTriasinhethuidigeonderzoekineenzelfdeperiodenoggeensignificanteverbeteringenlietenzien(zieWerkgroepErvaringslerenopdeboerderijNoord-Brabant,2014).SignificanteverbeteringenwareninhethuidigeonderzoekwelwaartenementussenT1enT3,metnametenaanzienvan
![Page 52: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/52.jpg)
52
probleemgedragenempowerment.BehoudensvoorempowermentwarendeeffectsizestussenT1enT3inhethuidigeonderzoekechterveelmindergrootdandeeffectsizesdiedeBrabantsevergelijkingsgroeplietzientussenT1enT2,enisdebehaaldeeffectsizevooropvoedingsbelastingteverwaarlozen.Dezeverschillenlijkenmetnametoeteschrijvenaandeernstvandeproblemenbijaanvang,diebijdeBrabantsegroephogerwas,endeintensiteitvandezorgopdeBrabantsezorgboerderijen,waardejeugdigenvrijwelcontinuopdezorgboerderijverbleven(bijPactumenTriasisditgemiddeldeendagperweek).Hetlijkteropdathoeintensieverhettrajectishoemeerverbeteringertebehalenvalt,hetgeenaansluitbijdeeerdergerapporteerdedosis-responsrelatieinhethuidigeonderzoek,alsookhetfeitdatdeeffectennaeenjaargroterwarendannaeenhalfjaar.4.2DiscussieOverhetalgemeenwijzendeuitkomstenvanditonderzoekoppositieveeffectenvanhetbezoekvanjeugdigenaaneenzorgboerderij.DeeffectsizesvoorgedragsproblemengemetenmetdeSDQvarieerdenvan0,22tot0,48envoorcompetentiebelevingvanoudersgemetenmetdeEMPOvan0,28tot0,43.WelzijndeeffectenbescheidenZeliggeninderangedieoverhetalgemeenkleinwordtgenoemd,maarpassengoedbijdedoorVanderPloeg(2011)inzijnliteratuuroverzichtgerapporteerdeeffectenoverprojectenvanervaringsleren,dezelagenindezelfderange(0,18tot0,55).Alleendeeffectsizesvooropvoedingsbelastingblijvenhierietsbijachter,naasthetmiddelgroteeffectvandeschaalProblemenmetopvoeden(0,53)enhetkleineeffectvoorProblemenindeouder-kindrelatie(0,27)zijndeeffectenhierzeerklein(0,04tot0,16)ofnegatief(-0,22,wijstopeenlichte,maarnietsignificantetoenamevoorproblemenopdeschaalLichamelijkeklachten).DeeffectenpassenookbijonseigenonderzoeknaareffectenvandezorgboerderijenvanTopazeinNoordBrabant(Hassinke.a.,2011)enhetervaringslerenmethetzeilschipDeTukker(DeMeyer&Veerman,2010),maarblijvenachterbijdiewelkewijvondeninonslatereonderzoeknaardeBrabantsezorgboerderijen(WerkgroepErvaringslerenopdeboerderijNoord-Brabant,2014).WegavenhiervooralaandatditlaatstevermoedelijktemakenheeftmetdevrijernstigeproblematiekbijdeBrabantsegroependedaaropvolgendeintensieveaanpakopdebetrokkenzorgboerderijen.Doordezecombinatieiserindescoresinpotentiemeerruimtevoorverbetering,waareenintensieveaanpakookopinkanspelenendusmeersucceskanbehalen.Wemaakteneeninschattingdatvoorongeveer30%vandejeugdigenintensieverevormenvanjeugdzorgvoorkomenzijn,waarvanongeveerdehelft(15%)eenmogelijkeuithuisplaatsingzouzijngeweest.Ineenmodelwaarbijrekeninggehoudenwerdmetdegelijktijdigaanhetboerderijtrajectverleendezorg(in79%vangevallen),entevensassumptiesgemaaktwerdenoverwatdekostengeweestzoudenzijnalsergeenzorgboerderijwasingezet,kwamenweuitopeenbesparingvan28%opdejaarlijksezorgkostendoorhetinzettenvaneenzorgboerderij.DitkomtgoedovereenmetcijfersvanErnst&Young(2012)waaruiteenbesparingvan24%tenopzichtevandagbehandelingbleek,maarwaargeenrekeninggehoudenwerduithuisplaatsing.Watbetreftdepredictorenvielvooraleenconsistentpatroonopvan“meerisbeter”:meerbezoekaandeboerderij,meerwerkzameelementen,meeringeschatteinvloedhiervanenmeergetrouwheidaanhetmodelvandezorgboerderijisgerelateerdaanbetereuitkomsten.DitsluitaanbijeenbelangrijkeconclusievanVanderPloeg(2011),namelijkdathetzorgaanbodopdeboerderijintensiefmoetzijn.HetsluitookaanbijdevergelijkingdiewemaaktenmetonseigenBrabantse
![Page 53: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/53.jpg)
53
onderzoek(2014)waarbijweeveneensopmerktendatdeintensieverezorgdiewedaarconstateerdenmogelijktotgrotereeffectenleiddedaninhethuidigeonderzoek.Inhethuidigeonderzoekbleekeenperiodevaneenjaarnodigtezijnomaantoonbareeffectentebereiken,naeenhalfjaarkondendienognietaangetoondworden,hetgeenduidtopeenbepaaldeminimumintensiteitdienodigis.Wellichtdateenhogerefrequentievanboerderijbezoekinheteerstehalfjaardieminimumintensiteitookkangeven.Bijhetonderzoekzijneenpaarkritischekanttekeningentemaken.Indeeersteplaatssprakenweinhetvoorgaanderegelmatigovereffectenvanhetboerderijtraject.Doorhetontbrekenvaneencontrolegroepmoetenweditnuanceren.Hetdesignvandevragenlijstenkenteenvoor-ennametingsopzet(meteentussenmeting).Hetisnietzekerdatdeaanpakinhetboerderijtrajectdeaangetoondeveranderingenheeftveroorzaakt.Destatistischsignificanteverschillengevenwelindicatieshiervoor.DeovereenstemmingtussenoudersenAB-ersoverachterafingeschatteeffectenondersteunendezeaanname,deverschillendedosis-responsrelatiesdiewevondenversterkenhemnogverder.Ookdegrotereverminderingvandeproblemenmetleeftijdsgenotentenopzichtvandegebruikelijkzorgondersteuntdezeaannameverder.Ditiseenbelangrijkaspectbijdeverwijzingnaareenzorgboerderij,datzichvaakuitintekortschietendesocialevaardigheden.Allesbijelkaarzetditevidentievoordewerkzaamheidvandejeugdzorgboerderijeninditonderzoekminimaaloptrede3vandeeffectladdervanVeermanenVanYperen(2008),debewijskrachtisdan‘indicatief’.Eentweedekanttekeningisdatdemeestejeugdigenenhungezinnennaasthetboerderijtrajectooknoganderezorgontvingen.Ditmaakthetnietgoedmogelijkdeeffectenvanhetboerderijbezoekteonderscheidenvandievandeandere,tegelijkertijdgeleverdezorg.Indederdeplaatswashet,wederomvanwegedeontbrekendecontrolegroep,nietmogelijkeenstevigeempirischgefundeerdekosteneffectiviteitsanalysetemaken.Welvondenweviaeenmodelberekeningaanwijzingenvooreenmogelijkekostenbesparingvanbijna30%.4.3 AanbevelingenAanbevelingenvoorpraktijkenbeleid- Gezienderesultatenvanditonderzoekkaneenjeugdzorgboerderijgoedingezetwordenom
oudersteontlastendieopmeerderegebiedenernstigeproblemenmeteenkindervaren.Decontextvandeboerderij,waareenjeugdigekandeelnemenaanallerleizinvollewerkzaamhedenenactiviteitenzonderdatditals‘therapie’ervarenwordt,devanzelfsprekendeaanwezigheidvanleeftijdsgenoten,dehoudingvandeboer(in)endebegeleidingvandeAB-erzorgenvooreenpositiefklimaatwaaringunstigeveranderingenbijkind,oudersengezinoptreden.
- Geletopdeernstvandeproblematiekvandekindereninditonderzoekbijaanvangendenogaanwezigeproblematiekbijdeeindmetingvraagtdeinzetvaneenzorgboerderijwelomdeskundigheidbijdebegeleiding,vanzoweldeboer(in)alsdeAB-ervanjeugdzorg.Naastkennisvanpsychopathologiezijnaanvullendescholingindewerkzaamheidvanalgemeenwerkzamefactoren(zoalsaandachtensteungevenenhetonderhoudenvaneengoedewerkrelatie)enspecifiekwerkzamefactoren(techniekenenstrategieënindebegeleidingvanjeugdigenenhunouders)nodig.Dezekunnendeeffectiviteitnogverdervergroten.
![Page 54: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/54.jpg)
54
- Vaakblijktaanvullendehulpnaastdezorgboerderijvaakooknognoodzakelijk,ditkaneenindividuelebehandelingvoorhetkindzijn,ofgesprekkenmetoudersenanderegezinsleden.Hetiszaakhieralertoptezijnenditgoedteorganiseren.
- Hetlijktrelevantteverkennenof,enzojawanneer,deboerderijalseenlaagdrempeligeondersteuningookeerderinhethulpverleningstrajectofbijminderzwareproblematiekkanwordeningezet,zonderdatspecialistischejeugdzorgmeteennodigis,maarwelopindicatieingezetkanworden.
- Deintensiteit(frequentie)vanhetbezoekaandeboerderijkannogverhoogdworden,erzijnaanwijzingeninditonderzoekdatdittotmeereffectleidt.Mogelijkkunnenhiermeeookdeemotioneleengedragsproblemendieerinhethuidigeonderzoekbijdeeindmetingnogduidelijkwarenverderteruggedrongenworden.
- Hetisbelangrijkomdedoelenvanhetboerderijtrajectgoedinkaarttebrengen,hierovereenstemmingovertehebben,dezeregelmatigteevaluerenendeuitvoeringvandebegeleidingdoordeboer(in)endeAB-erdaaropaftestemmen.
- BijhetopstellenenevaluerenvandoelenkunnenvragenlijstenalsdeSDQ,OBVLenEMPOgoededienstenbewijzen.Hiermeewordteensysteemvooruitkomstenmonitoringopgezet.Metnamestagnerendetrajectenkunnendaneerderinbeeldkomeneningunstigezinwordenomgebogen.Denoodzaakeneffectiviteitvanzo’nsysteemzijnvoordebehandelingvanvolwassenenregelmatigaangetoond,voorjeugdigenkomtonderzoekhiernaaropgang(zieo.a.Bickmane.a.,2016;Lutze.a.,2015;Gondeke.a.,2016).Metditsoortlijstenkanookdeafnamevandeproblematiekaangetoondworden,ditiséénvandeoutcomecriteriadieonlangsmetdegemeentenzijnafgesprokenomuitkomstenvanjeugdzorgteverantwoorden(Harmonisatieoutcomeinjeugdhulp,2016).Zorgvuldigeimplementatievanhetgebruikvanvragenlijstenishierbijvangrootbelang.
- Naasthetwerkenmetgestandaardiseerdevragenlijstenvormenookuitkomstbeoordelingenachteraf,zoalsinditonderzoekmetdeBESTE,eengoedeaanvullingomdeafnamevandeproblematiekinbeeldtebrengen.Voorbeidesoorteninstrumentengeldtdatdecijfersnietvoorzichspreken,maardaterovergesprokenmoetworden(VanYperene.a.,2014).
- Erzijnverschillendejeugdzorgboerderijprogramma’sontwikkeldinverschillendeprovincies.Hetisbelangrijkdatboerderijenenjeugdzorgorganisatieskennisnemenvanelkaarsprogramma’s,vanelkaarlerenenzomogelijkonderdelenvanelkaarovernemen.
Aanbevelingenvoorverderonderzoek- Verhelderenvandespecifiekewerkzameelementenofprogramma-onderdelenvanjeugdzorgop
deboerderij,voorjeugdigenvanverschillendeleeftijdenenverschillendesoortenproblematiek,metnamedetechniekenenstrategieëndiedeboerendeAB-erhanterenkunnennogsystematischerinkaartgebrachttewordenomzegerichtertekunneninzetten,inintervisieensupervisietebesprekenennaderonderzoeknaarhunwerkzaamheidtedoen.
- Nagaanwelke(groepenvan)elementenvoorwelkejeugdigenvanverschillendeleeftijdenenverschillendesoortenproblematiekhetmeesteffectiefzijn.Zoontstaatermeerzichtopmogelijkedoelgroepen.Voorstelbaarisdatereendoelgroepisdiegeenofweinigbemoeienismetspecialistischejeugdzorgnodigheefteneendoelgroepwaarnauwesamenwerkingmetjeugdzorgvoorgeïndiceerdis.Devraagisdanhoemendiegroepenvroegtijdigkanonderkennen
![Page 55: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/55.jpg)
55
enhoemendeaanpakvoordezedoelgroepenkandifferentiërenmetbehulpvanwerkzameelementenofprogramma-onderdelen.
- Nagaanvandeminimaleenoptimaleintensiteitvaneenboerderijtraject(frequentieboerderijbezoek,totaleduurvaneentraject),zomogelijkinrelatietotdehiervoorgenoemdedoelgroepen.
- Effectenvanboerderijtrajectensystematischvergelijkenmetdievananderezorgtrajecten;ditkandoorvergelijkingsgroepentecreëren,hetzijviamatchingopbelangrijkekenmerken,hetzijviamatchingmetbehulpvanstatistischetechnieken.
- Onderzoekenvanhetbestpassendesysteemvanuitkomstenmonitoring,metnamehoeditzoingerichtkanwordendatditdeeffectiviteitvandezorgverhoogtentevensgebruiktkanwordenomverantwoordingafteleggenaangemeentenenanderefinanciers.
- Bijdehiergenoemdeaanbevelingenvoorverderonderzoekishethantereneenmixedmethodsbenaderingnodig,datwilzeggeneencombinatievankwantitatiefenkwalitatiefonderzoek,omwetenschappelijkverantwoordeenpraktischrelevanteresultatenteverkrijgen.
![Page 56: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/56.jpg)
56
LiteratuurBaart,A.(2001).Eentheorievandepresentie.Utrecht:Lemma.Baart,A.(2005).Aandacht.Etudesinpresentie.Utrecht:LemmaBaart,A.,&VanderLaan,G.(2002)Socialeinterventie:koppelingvantheorieenpraktijk.Sociale
Interventie,11,4-26.Becker,S.P.(2010).Wildernesstherapy:ethicalconsiderationsformentalhealthprofessionals.Child
&YouthCareForum,39,47-61.Bedard,R.M.(2005).Wildernesstherapyprogramsforjuveniledelinquents:Ameta-analysis.
DissertationAbstractsInternational:SectionB:TheSciencesandEngineering,65,4274.Berg,A.E.vanden&Berg,Mvanden(2001).Vanbuitenwordjebeter.Eenessayoverderelatie
tussennatuurengezondheid.Wageningen:Alterra.Bickman,L.,Douglas,S.R.,DeAndrade,A.R.V.,Tomlinson,M,Gleacher,A.,Olin,S.,&Hoagwood,K.
(2016).Implementingameasurementfeedbacksystem.Ataleoftwosites.AdminstrationandPolicyinMentalHealthandMentalHealthServicesResearch,43,410-425.
Boardman,J.(2003).Work,employmentandpsychiatricdisability.AdvancesinPsychiatricTreatment9,327-334.
BrownWilson,C.(2009).Developingcommunitycareinhomesthrougharelationship-centeredapproach.HealthandSocialCareintheCommunity,17,177-186.
Christensen,N.E.(2008).Effectsofwildernesstherapyonmotivationandcognitive,emotional,andbehavioralvariablesinadolescents.DissertationAbstractsInternational:SectionB:TheSciencesandEngineering,69,1318.
Cohen,J.(1992).Apowerprimer.PsychologicalBulletin,112,155-159.Damen,H.(2011).EMPOvoorOudersenJongeren,versie2.0.Nijmegen:Praktikon.Damen,H.,&Veerman,J.W.(2011).EMPOOuders,versie2.0.Nijmegen:Praktikon.Dempster,A.P.,Laird,N.M.,&Rubin,D.B.(1977).Maximumlikelihoodfromincompletedatavia
theEMalgorithm.JournaloftheRoyalStatisticalSociety,39,1-38.DuPrie,,H.(1991).Ervaringslerenalsordeningsinstrument.TijdschriftvoorJeugdhulpverleningen
jeugdrecht.ThemanummerErvaringsleren,41-44.Erns&Young(2012).Dezinvanzorglandbouw.Maatschappelijkebusiness-casedagbestedingdoor
zorgboerderijen.DenHaag:Ernst&YoungAdvisory.Falloon,I.R.H.,Lloyd,G.G.,&Harpin,R.E.(1981).Thetreatmentofsocialphobia.Real-liferehearsal
withnonprofessionaltherapists.JournalofNervousandMentaldisease,3,180-184.GoodmanR(1997).TheStrengthsandDifficultiesQuestionnaire:AResearchNote.JournalofChild
PsychologyandPsychiatry,38,581-586.Gondek,D.,Edbrooke-Childs,J.,Fink,E.,Deighton,J.,&Wolpert,M.(2016).Feedbackfromoutcome
measuresandtreatmenteffectiveness,treatmentefficiency,andcollaborativepractice:Asystematicreview.AdminstrationandPolicyinMentalHealthandMentalHealthServicesResearch.Openaccessviahttp://link.springer.com/article/10.1007/s10488-015-0710-5
Harmonisatieoutcomeinjeugdhulp,jeugdgezondheidszorg,jeugdbeschermingenjeugdreclassering(2016).Vastgesteldop14december2015doordestuurgroepmetvertegenwoordigersvanVNG,NJi,KenniscentrumKinder-enJeugdpsychiatrie,debranche-ofberoepsorganisatiesJeugdzorgNederland,GGZNederland,VGN,MOgroep,NIPenActiz.Tedownloadenvanhttps://vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp/publicaties/harmonisatie-outcome-jeugd
![Page 57: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/57.jpg)
57
HartigT.,M.Mang,&G.W.Evans(1991).Restorativeeffectsofnaturalenvironmentexperiences.EnvironmentalBehavior,23,3-27.
Hassink,J.,Hulsink,W.,&Grin,J.(2012).CarefarmsintheNetherlands:anunderexploredexampleofmultifunctionalagriculture:Towardsanempiricallygroundedorganization-theorybasedtypology.RuralSociology77,569-600.
Hassink,J.,Hulsink,W.,&Grin,J.(2014).Crossroadinnovationinagricultureandhealthcare:carefarmingasamulti-levelandtranssectionalphenomenon.JournalofLifeSciences,68,1-11.
Hassink,J.,Meyer,R.de,Sman,P.vander,&Veerman,J.W.(2011).Effectiviteitvanervarendlerenopdeboerderij.Orthopedagogiek:OnderzoekenPraktijk,50,51-63.
Hassink,J.,Zwartbol,Ch.,Agricola,H.J.,Elings,M.&.Thissen,J.T.N.M.(2007).CurrentstatusandpotentialofcarefarmsintheNetherlands.NetherlandsJournalofAgriculturalScience55,21-36.
Hassink,J.,Zweekhorst,M.,Elings,M.,&VandenNieuwenhuizen,N.(2010).Carefarmsattractiveempowerment-orientedandstrengths-basedpracticesinthecommunity.HealthandPlace,16,423-430.
Heyst,A.van(2005).Menslievendezorg.Eenethischekijkopprofessionaliteit,Kampen:KlementKal.,D.(2001).Kwartiermaken.Werkenaanruimtevoormensenmeteenpsychiatrischeachtergrond.
Amsterdam:Boom.Kaplan,S.(1995).Therestorativebenefitsofnaturetowardsanintegralframework.Journalof
EnvironmentalPsychology,15,169-182.Kaplan,R.&Kaplan,S.(1989).Theexperienceofnature:apsychologicalperspective.Cambridge:
CambridgeUniversityPress.Kazdin,A.E.(1997).PractitionerReview:Psychosocialtreatmentsforconductdisorderinchildren.
JournalofClinicalPsychologyandPsychiatry,38,161-178.Kendall,K.S.&Kenkel,M.B.(1989).Socialexchangeinthenaturalhelpinginteraction.Journalof
RuralCommunityPsychology19,25-45.Ketelaars,D.,Baars,E.,&Kroon,H.(2001).Werkendherstellen.Eenonderzoeknaartherapeutische
leefwerkgemeenschappenvoormensenmetpsychiatrischeproblematiek.Utrecht;TrimbosInstituut.
Kolb,D.A.(1984).Experientallearning.NewYork:PrenticeHall.LeFeveredeTenHove,M.(2000).KorteTherapie.HandleidingbijhetBrugseModelvoor
psychotherapiemeteentoepassingopkinderenenjongeren.Garant,Leuven-Apeldoorn.Little,R.J.A.(1988).Atestofmissingcompletelyatrandomformultivariatedatawithmissing
values.JournaloftheAmericanStatisticalAssociation,83,1198-1202.Lutz,W., Jong, K de, & Rubel, J. (2015) Patient-focused and feedback research in psychotherapy:
Whereareweandwheredowewanttogo?PsychotherapyResearch,25,625-632.McNicholas,J.&G.M.Collis(2006).Animalsassocialsupports.Insightsforunderstandinganimal-
assistedtherapy.InA.H.Fine(ed.)Handbookonanimalassistedtherapy.SanDiegoCA:Elsevier.
Meyer,R.E.de,&Veerman,J.W.(2010).ErvarendlerenopzeilschipdeTukker.Uitkomstenzeiltrajecten2009.Nijmegen:Praktikon.
Meyer,R.E.de,Janssen,J.,&Veerman,J.W.(2004).HandleidingBeoordelingsschaalTevredenheidenEffect(BESTE).Nijmegen:Praktikon.
Patterson,G.R.(1982).CoerciveFamilyProcess.Eugene,OR:Castalia
![Page 58: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/58.jpg)
58
Piat,M.,Wohl,S.,&Duruisseau,D.(2006).Theuseofvolunteerstopromotecommunityintegrationforpersonswithseriousmentalillness.InternationalJournalofPsychosocialRehabilitation,10,49-57.
PlatformJeugdzorgboerderijen.(2010).DeJeugdzorgboerderij.Eenwenkendperspectief.Rapport320.Wageningen:UR.
Ploeg,J.D.(2011).Ervaringsleren.TheorieenPraktijk.Rotterdam:Lemnicaat.Ploeg,J.D.vander&Scholte,E.M.(2003).Effectenvanbehandelingsprogramma’svoorjeugdigen
meternstigegedragsproblemeninresidentiëlesettings.Eindrapport.Amsterdam:Nippo.Reid,J.B.,Patterson,G.R.,&Snyder,J.(Eds.).(2002).Antisocialbehaviourinchildrenand
adolescents.Adevelopmentalanalysisandmodelforintervention.Washington,D.C.:AmericanPsychologicalAssociation.
Ruikes,T.J.M.(1994).Ervarenenleren.Theorieenpraktijkvanhetervaringslerenvoorjeugdhulpverlening,jeugdbeschermingenjeugdwerk.Utrecht:SWP.
Ruikes,Th.(2005).Ervarendleren.InJ.Hermanns,C.vanNijnatten,F.Verheij&M.Reuling(Red.),Handboekjeugdzorg.Deel2:Programma’senmethodieken(pp.77-93).Houten:Bohn,Stafleu,VanLoghum.
Russell,K.C.&HendeeJ.C.(1999).Wildernesstherapyasaninterventionandtreatmentforadolescentswithbehavioralproblems.InA.E.Watson,G.Aplet,&J.C.Hendee(Eds.),Personal,societalandecologicalvaluesofwilderness:6thWorldWildernessCongressProceedingsonResearchandAllocation,Vol.II.Ogden,UT:USDAForestService,RockyMountainResearchStation.
Russell,K.C.,&Philips-Miller,D.(2002).PerspectivesontheWildernessTherapyProcessandItsRelationtoOutcome.ChildandYouthCareForum,31,415-437.
Rutten-VanMolken,M.,Uyl-DeGroot,C.,&Rutten,F.(2010).Vankostentoteffecten.Eenhandleidingvooreconomischeevaluatiestudiesindegezondheidszorg(2edruk).Amsterdam:Elsevier.
Slot,N.W.,&Spanjaard,H.J.M.(1999).Competentiegerichteresidentiëlehulpvoorkinderenenadolescenten.Baarn:Intro.
Spanjaard,H.,&Haspels,M.(2005).FamiliesFirst.Handleidingvoorgezinsmedewerkers(zesdedruk).Utrecht/Amsterdam:NIZW/SWP.
Steege,M.,vander,Ligtermoet.I.,Lekkerkerker,L.,&VanderVliet,E.(2013).MethodiekhandleidingIAG.Utrecht:NederlandsJeugdinstituut.
Ulrich,R.S.(1983).Aestheticandaffectiveresponsetonaturalenvironment.In:I.Altman&J.F.Wohlwill(Eds.).Behaviorandthenaturalenvironment.NewYork.PlenumPress.
Veerman,J.W.,&Brink,L.T.ten(2001).Lessenuitfollow-uponderzoek.InH.vanLeeuwen,W.Slot&M.Uijterwijk(Red.),Antisociaalgedragbijjeugdigen.Determinanteneninterventies(pp.207-224).Lisse:Swets&Zeitlinger.
Veerman,J.W.,&Roosma,D.(2008).Onderzoekslogistiekindepraktijk.InT.A.vanYperen&J.W.Veerman(Red.),Zichtopeffectiviteit.Handboekvoorpraktijkgestuurdeffectonderzoek(blz.293-306).Delft:Eburon.
Veerman,J.W.,&Yperen,T.A.van(2008).Watispraktijkgetuurdeffectonderzoek?InT.A.vanYperen&J.W.Veerman(Red.),Zichtopeffectiviteit.Handboekvoorpraktijkgestuurdeffectonderzoekindejeugdzorg(blz.17-34).Delft:Eburon.
Vermulst,A.,Kroes,G.,DeMeyer,R.,Nguyen,L.,&Veerman,J.W.(2015).Opvoedingsbelastingvragenlijst(OBVL).Handleiding.Nijmegen:Praktikon.
![Page 59: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/59.jpg)
59
Vorstenbosch,J.(2005).Zorg.Eenfilosofischeanalyse.Nieuwezijds,Amsterdam.Vosman,F,A.Baart.(2008).Aannemelijkzorg.Overhetuitziedenvanenverdringenvanpraktische
wijsheidindegezondheidszorg.Utrecht:Lemma.Walter,U.M.&Petr,G.C.(2006).Lessonsfromresearchonparaprofessionalsforattendantcarein
children’smentalhealth.CommunityMentalHealthJournal,42,459-475.Weeghel,J.van(1995).Herstelwerkzaamheden.Arbeidsrehabilitatievanpsychiatrischepatiënten.
SWP.Utrecht.WerkgroepErvaringslerenopdeboerderijNoord-Brabant(2014).Metjeugdzorgdeboerop.Verslag
vaneenonderzoek.Nijmegen/Wageningen:Praktikon/WageningenUR.West,S.T.,&Crompton,J.L.(2001).Areviewoftheimpactofadventureprogramsonat-riskyouth.
JournalofParkandRecreationAdministration,19(2),113-140.Widenfelt,B.M.van,Goedhart,A.W.,Treffers,P.D.A.,&Goodman,R.(2003).Dutchversionofthe
StrengthsandDifficultiesQuestionnaire(SDQ).EuropeanChildandAdolescentPsychiatry,12,281-289.
Yperen,T.van,Wilde,E.J.de,&Keuzenkamp,S.(2014).Outcomeinzicht.Werkenmetprestatie-indicatorenindejeugdhulp.Utrecht:NederlandsJeugdinstituut.
![Page 60: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/60.jpg)
60
Bijlage1.TabellenuitkomstenDetabellengevendetailsvandeonderzoeksresultateninHoofdstuk3.Indetekstinhethoofdstukisnaardezetabellenverwezen.Tabel1.Veranderingenbijkindenouder(s)achterafbeoordeeldEffectenopkind %(aantal)Doordeboerderijismijnkindgelukkiger Nietmeeeens 14,3 (6) Beetjemeeeens 26,2 (11) Behoorlijkmeeeens 33,3 (14) Helemaalmeeeens 26,2 (11) N=42;Gem.2,71;Sd.1,02 Doordeboerderijluistertmijnkindbeterenspreekthijmijmindervaaktegen
Nietmeeeens 35,7 (15) Beetjemeeeens 50,0 (11) Behoorlijkmeeeens 11,9 (5) Helemaalmeeeens 2,4 (1) N=42;Gem.1,81;Sd.0,74 Doordeboerderijdenktmijnkindeerdernavoorhijietsdoetenishijrustigergeworden
Nietmeeeens 28,6 (12) Beetjemeeeens 47,6 (20) Behoorlijkmeeeens 19,0 (8) Helemaalmeeeens 4,8 (2) N=42;Gem.2,00;Sd.0,83 Doordeboerderijkanmijnkindbeteromgaanmetleeftijdsgenoten
Nietmeeeens 26,8 (11) Beetjemeeeens 39,0 (16) Behoorlijkmeeeens 26,8 (11) Helemaalmeeeens 7,3 (3) N=41;Gem.2,15;Sd.0,91 Doordeboerderijhoudtmijnkindmeerrekeningmetanderen
Nietmeeeens 24,4 (10) Beetjemeeeens 48,8 (20) Behoorlijkmeeeens 22,0 (9) Helemaalmeeeens 4,9 (2) N=41;Gem.2,07;Sd.0,82 TotaaleffectopkindN=40;Gem.2,14;Sd.0,68
Effectenopouder Doordeboerderijvoeldeikmeontlast Nietmeeeens 0(0)Beetjemeeeens 16,7 (7) Behoorlijkmeeeens 38,1 (16) Helemaalmeeeens 45,2 (19) N=42;Gem.3,29;Sd.0,74 Doordeboerderijishetcontactmetmijnkindbetergeworden
Nietmeeeens 29,3 (12)
![Page 61: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/61.jpg)
61
Beetjemeeeens 34,1 (14) Behoorlijkmeeeens 29,3 (12) Helemaalmeeeens 7,3 (3) N=41;Gem.2,15;Sd.0,94 Doordeboerderijbenikmijnkindbetergaanopvoeden
Nietmeeeens 34,1 (14) Beetjemeeeens 56,1 (23) Behoorlijkmeeeens 9,8 (4) Helemaalmeeeens 0(0)N=41;Gem.1,76;Sd.0,61 Doordeboerderijvoelikmevakerprettigenontspannen
Nietmeeeens 2,4 (1) Beetjemeeeens 38,1 (16) Behoorlijkmeeeens 42,9 (18) Helemaalmeeeens 16,7 (7) N=42;Gem.2,74;Sd.0,76 Doordeboerderijkomikvakeraandingenvoormijzelftoe
Nietmeeeens 9,5 (4) Beetjemeeeens 28,6 (12) Behoorlijkmeeeens 38,1 (16) Helemaalmeeeens 23,8 (10) N=42;Gem.2,76;Sd.0,93 Doordeboerderijhebikmindervaaklastvanlichamelijkeklachten
Nietmeeeens 63,4 (26) Beetjemeeeens 22,0 (9) Behoorlijkmeeeens 14,6 (6) Helemaalmeeeens 0(0)N=41;Gem.1,51;Sd.0,75 TotaaleffectopouderN=41;Gem.2,35;Sd.0,49
Tabel2.Beoordelingverbeteringbijkindengezin(gemetenmetdeBESTE)Aspecten Antwoordcategorieën Ouder
%(aantal)AB-ers%(aantal)
Gedragkind Eerderslechterdanbeter 2,3(1) 1,9(1)(N=43;53) Nietsveranderd 9,3(4) 9,4(5) Watverbeterd 74,4(32) 56,6(30) Goedvooruit 14,0(6) 32,1(17)Functionerengezin Eerderslechterdanbeter 0(0) 2,0(1)(N=43;50) Nietsveranderd 20,9(9) 24,0(12) Watverbeterd 67,4(29) 72,0(36) Goedvooruit 11,6(5) 2,0(1)Wijzevanopvoeden Eerderslechterdanbeter 0(0) 0(0)(N=43;53) Nietsveranderd 44,2(19) 34,0(18) Watverbeterd 53,5(23) 58,5(31) Goedvooruit 2,3(1) 7,5(4)Begrijpengedragkind Eerderslechterdanbeter 0(0) 0(0)(N=43;53) Nietsveranderd 44,2(19) 34,0(18) Watverbeterd 48,8(21) 60,4(32) Goedvooruit 7,0(3) 5,7(3)
![Page 62: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/62.jpg)
62
Totaal Nietverbeterd 32,6(14) 26,0(13)(N=43;50) Welverbeterd 67,4(29) 76,0(40)Toelichting:Totaalberekenddooroptellingscoresallegenoemdeaspecten.Verbeterdindiengemiddeldescore≥2,5.
Tabel3.Inhoeverreheeftjeugdzorggeholpenbijdeverbeteringen?Aspecten Antwoordcategorieën Ouder
%(aantal)AB-ers%(aantal)
Gedragkind Nietgeholpen 4,7(2) 17,0(9)(N=43;53) Kleinbeetjegeholpen 39,5(17) 67,9(36) Behoorlijkwatgeholpen 46,5(20) 13,2(7) Heelgoedgeholpen 9,3(4) 1,9(1)Functionerengezin Nietgeholpen 9,3(4) 24,5(13)(N=43;53) Kleinbeetjegeholpen 58,1(25) 60,4(32) Behoorlijkwatgeholpen 27,9(12) 15,1(8) Heelgoedgeholpen 4,7(2) 0,0(0)Wijzevanopvoeden Nietgeholpen 19,5(8) 34,0(18)(N=41;53) Kleinbeetjegeholpen 56,1(23) 54,7(29) Behoorlijkwatgeholpen 19,5(8) 11,3(6) Heelgoedgeholpen 4,9(2) 0,0(0)Begrijpengedragkind Nietgeholpen 21,4(9) 32,7(17)(N=42;52) Kleinbeetjegeholpen 47,6(20) 57,7(30) Behoorlijkwatgeholpen 26,2(11) 9,6(5) Heelgoedgeholpen 4,8(2) 0,0(0)Totaal Nietgeholpen 69,8(30) 88,7(47)(N=43;53) Welgeholpen 30,2(13) 11,3(6)Toelichting:Totaalberekenddooroptellingscoresallegenoemdeaspecten.Verbeterdindiengemiddeldescore≥2,5.
Tabel4.VeranderingeninmaatschappelijkeindicatorenVragen Ouders
(N=45)AB-ers(N=53)
Doordeboerderijkonhetkindthuisblijvenwonen.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 84,4 (38) 26,4 (14) Beetjemeeeens 4,4 (2) 20,8 (11) Behoorlijkmeeeens 4,4 (2) 11,3 (6) Helemaalmeeeens 2,2 (1) 7,5 (4) Nietingevuld 4,4 (2) 34,0 (18) Doordeboerderijheefthetkindgeenmaatschappelijkeregelsovertredendietotpolitiecontactenhaddenkunnenleiden.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 11,1 (5) 34,0 (18) Beetjemeeeens 4,4 (2) 7,5 (4) Behoorlijkmeeeens 0 (0) 3,8 (2) Helemaalmeeeens 2,2 (1) 1,9 (1) Nietingevuld 82,3 (37) 52,8(28)Doordeboerderijishetmethetkindopschoolgoedblijvengaanofnogbetergegaan.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 51,1 (23) 24,5 (13) Beetjemeeeens 17,8 (8) 30,2 (16) Behoorlijkmeeeens 8,9 (4) 24,5 (13) Helemaalmeeeens 13,3 (6) 3,8 (2) Nietingevuld 8,9 (4) 17,0(9)
![Page 63: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/63.jpg)
63
Doordeboerderijishetmedicijngebruikvanhetkindgestoptofsterkverminderd.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 86,7 (39) 34,0 (18) Beetjemeeeens 2,2 (1) 1,9 (1) Behoorlijkmeeeens 2,2 (1) 0(0)Helemaalmeeeens 0 (0) 0(0)Nietingevuld 8,9(4) 64,2(34)Doordeboerderijishetsocialenetwerkvanhetkindvergroot(inclusiefhetlidwordenvanclubs)en/ofzijndecontactenmetnetwerkverbeterd
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 42,2 (19) 20,8 (11) Beetjemeeeens 28,9 (13) 45,3 (24) Behoorlijkmeeeens 15,6 (7) 24,5 (13) Helemaalmeeeens 6,7 (3) 5,7 (3) Nietingevuld 6,7 (3) 3,8(2)Doordeboerderijishetsocialenetwerkvandeoudersvergrooten/ofzijndecontactenmetditnetwerkverbeterd(denkaanfamilie,buren,vrienden).
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 51,1 (23) 45,3 (24) Beetjemeeeens 28,9 (13) 24,5 (13) Behoorlijkmeeeens 13,3 (6) 5,7 (3) Helemaalmeeeens 0 (0) 0(0)Nietingevuld 3 (6,7) 24,5(13)Doordeboerderijhebbendeoudersminderhoeventeverzuimenophunwerk.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 77,8 (35) 34,0(18) Beetjemeeeens 4,4 (2) 9,3 (5) Behoorlijkmeeeens 8,9 (4) 3,8 (2) Helemaalmeeeens 0(0) 1,9 (1) Nietingevuld 8,9(4) 50,9(27)Doordeboerderijhaddenhetkinden/ofhetgezingeenextrahulpvanjeugdzorgnodig.
Nietmeeeens/Nietvantoepassing 51,1 (23) 41,5 (22) Beetjemeeeens 13,3 (6) 15,1 (8) Behoorlijkmeeeens 15,6 (7) 20,8 (11) Helemaalmeeeens 13,3 (6) 9,4 (5) Nietingevuld 6,7 (3) 13,2(7)
![Page 64: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/64.jpg)
64
Bijlage2.TabellenpredictorenDezesdeonderzoeksvraaghandeldeoverderelatietussendemografischekenmerken(zoalsleeftijdengeslachtvanjeugdigen)ofdiagnostischekenmerken(bijvoorbeeldjeugdigenmeteenautismespectrumstoornisofjeugdigenmetgedragsstoornissen)degevondeneffecten.Omderelatietussenmogelijkpredictorenenuitkomstentebekijkenzijnnegenuitkomstengeselecteerd,ziebovensterijvanTabel2.1.Deeerstedriebetreffendedriesignificanteeffectenopdedriegebruiktevragenlijsten(SDQ,OBVL,EMPO),ditzijnuitkomstenbeoordeelddoorouders.DeoverigeachtbetreffenverschillendeuitkomstvragenvandeBESTE,vijfbetreffenbeoordelingenvanouders,driebeoordelingenvanAB-ers.(ZieHoofdstuk4vanhetrapportvoormeerinformatieoverdezeuitkomsten).Daarnaastzijnnegenpredictorengeselecteerddieovercliënt-enboerderijkenmerkengaan(zieTabel2.1),zevendieoverwerkzameelementengaan(Tabel2.3en2.4)enééndieoverwerkzameprincipesgaat(Tabel2.4).(ZieweerHoofdstuk4voormeerinformatiehierover).Voordeanalyseszijnregressie-analysesuitgevoerd,dewaardenindeTabellen2.1t/m2.5betreffenbeta-coëfficiënten.Voordeanalyseszijnregressie-analysesuitgevoerdwaarbijdeontbrekendewaardeninhetdatabestandvanN=56gevuldzijndoordezetelatenschattenviahetEM-algoritme(Dempster,Laird&Rubin,1977).DezeschattingsprocedureisuitgevoerdinSPSSversie23.DeLittle'sMCARtestwasnietsignificant(Chi-Square=930,763,DF=1067,Sig.=,999).Missingszijncompletelyatrandom(zie§3.3.1voorverdereuitleg).
Tabel2.1.RelatieuitkomstenmetcliëntkenmerkenKenmerken Pr
oblemen
met
leeftijdsgeno
ten
Prob
lemen
met
metopvoe
den
Compe
tentie-
belevingopvoe
ding
Effectopkind
volgen
soud
er
Effectopou
der
volgen
soud
er
Totaaleffe
ctvolgens
oude
r
Totaaleffe
ctvolgens
AB-er
Maatsch.impa
ct
volgen
soud
er
Maatsch.impa
ct
volgen
sAB-er
Tevred
enhe
id
volgen
soud
er
Inscha
tting
Effectdoo
rAB-er
Geslacht1=man;2=vrouw
-.34** -.27*
Leeftijdrange5-16
.24*
Eenoudergezin0=nee;1=ja
Eerderehulp0=nee;1=ja
*≤0.05**≤0.01(ziedevolgendeblz.voorTabel2)
![Page 65: Onderzoek naar de effectiviteit van jeugdzorgboerderijen ... · Wat betreft de veranderingen in vergelijking tot deze groep laat zorgboerderijgroep significant meer verbetering zien](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022042300/5ecae82f906b58548b38bb4f/html5/thumbnails/65.jpg)
65
Tabel2.RelatieuitkomstenmetboerderijkenmerkenWerkzaamelement Pr
oblemen
met
leeftijdsgeno
ten
Prob
lemen
met
metopvoe
den
Compe
tentie-
benu
tting
Effectopkind
volgen
soud
er
Effectopou
der
volgen
soud
er
Totaaleffe
ct
volgen
soud
er
Totaaleffe
ct
volgen
sAB-er
Maatsch.impa
ct
volgen
soud
er
Maatsch.impa
ct
volgen
sAB-er
Tevred
enhe
id
volgen
soud
er
Inscha
tting
Effectdoo
rAB-er
Omvangbedrijf1=klein;2=middel;3=groot
Boergehalte1=laag;2=hoog
Productiegehalte1=laag;2=hoog
Intensiteit/dosisrange0.5-3dg./wk.
.27* .33* .27* .36** .31*
Gelijktijdigehulp0=nee;1=ja
.27*
AantalwerkzameElementenOudersrange0-12
.28* .36** .28*
InvloedwerkzameElementenOudersrange0-12
.36** .46** .33* .40** .30*
AantalwerkzameElementenAB-ersrange0-12
InvloedwerkzameElementenAB-ersrange0-12
.71** .42** .60**
Getrouwheidaanwerkzameprincipesrange0-10
.45** .62** .51**
*≤0.05**≤0.01