Download - Peace Corps Cebuano Course

CEBUANO

1 Hosted for free on livelingua.com

3-

Teaching a foreign language through dialogs is the core ofsecond language teaching theory; it springs from the linguistictheory that language is basically a spoken phenomenon, not awritten one. Achieving fluency in hearing and speaking a newlanguage must pre4d reading and writing in the new language.

Dialogs are particularly effective in teaching language because,.they are not only purely oral and therefore primary exercises inlanguage learning; they are also immediately useful outside of clar;:sbecause they are colloquial; they can-be made so that they keepclass interested; and the structures in them can be easily adaptedfor use in other dialogs or as a base for habit- forming drills.

In these lessons you will confront a plethora- of dialogs. aroundwhich the lessons are built. Try to notice the failures and sue,-ceases of the dialogs you will be exposed-to, so that when .you areon your own learning Cebuano you will be able to construct good.dialogs with an informant and then learn them with his helps

Notice also the technique of lenrning lAth.dialogs. Whethertherit'is only one studedt or twenty, you can follow. similar steps... .

1.* The teacher. should present the dialog in a clear and in-teresting way. He should act it out or present it with visual aids,so that as you listen and watch you know who says what, to whom,about what, and when.

2. Lfter you have watched and listened to the dialog several.'times, say each line after the tacher first in groups, thenindividually. It doesn't matter if your understanding and pro-nunciation aren't perfect.

3. After you have repeated the whole dialog after your teaqherseveral times, have him take one part and you take the other firstin groups, then individually.

4. Then switch roles.

5. You should pretty well memorize the dialog so that thepatterns and intonations become a habit for you. act it out withas much true --to life reality as possible; or batter, exaggeratesso that meaning is associated with the words and sentences

Once you have memorized'a good dialog' you. will all of a suddendiscover. that you are fluent in certain situations, and can toolpeople into talking more Cebuano to you than-you undertstand. Thatis when you begin to learn; .if you keep your ears and brain and heart

.open the language and the culture will begin to make good sense.

_ .4., n. "3_ vt..1,:u


r-t-,77 t

DRILLS

Every language has basic patternsr subject and predicateorder, clause order, word order' etc. Various Visayan structuresare presented in the dialogs. The drills following the dialogsgive practice on these structures and expand them.

Drills make your production of a pattern become a habit. First* the teacher models the pattern and you imitate it. In same drills,

the teacher firstgives a model then only a word, picture, or gesturecue: you reproduce the full pattern. -This is done as group, thenas individuals; If you need help the teacher will again model thepattern. You repeat after the teacher. After a pattern is fairlywell learned, you and the other students use it in context (suchas a dialog, a chain response drill, or free conversation).Don't feel limited by your lack of vocabulary. Use English words.

You should reapet. the drills until you cnn spy them withreasonable ease.

Since language is mainly a smiken phenomenon, not a.writtenone (especially in the Philippines) the dialogs and the drillswill be presented to you orally first. After you have worked withthem orally you 411 get copies of the lessons: they may be usedfor additional practice, review, and aids for those who also learnby reading.


4,`,7`. . _ 7"577.."1 .?". TNINT17

MINIMAL PAIRS

When you learn a foreign 'langanse-it is often dicTicult topronounce some of the sounds you hear. In fact, it is sometimeseven difficult to hear risht the sounds which assault your errs.

To help you hear, then distinluish sounds you hear, then makethe sounds yourself and .use them in your conversation, you can useminimal pairs. That is, you can orally study a pair of words,differ from ech other in only one sound, Cie sound which you hr..-:edifficulty hearing and saying.

For instance, if you are Filipino and cannat'say afoot.' becaUseyou can't hear ord say the II" sound you 'can study the words afootifand nputu in contrast. In a pair of words like this the difficultsound is isolated after a while, you learn to hear the. differencebetween words th once sounded tho same to you, then you learn tosay them.

Or, if you are American and cannot say ''natii because you can'thear and say the glottal stop, you cant study the words "nato andonan, in cw,rast.

In these lessons you will study five sounds which may bexlif"icult for Americans learning Visayah. They are 1) the ;lottalatop (2) the consonant "ng" (3) the consonants "p", Ilk" and "t",pronounced without a puff of air. As you learn these sounds cbservethe method of the pronunciation lessons, so that you will be ableto continue them with a teacher in the place where you're asligned.


-77-3.fr t,;vr.or17rVr7Ss',r..

Notice that a complete lesson consists of four parts:

1. listening

The teacher presents pictures of the pairs to youand identifies each one with a word or a sentence.You only listen, you don't say anything.

2. tecognition

a. The teacher says two words of a pair. Sometimeshe will say the same word. Sometimes he will saythe pair. You indicate whether they are differentor the same.

b. Then you identify a word with its meaning. Theteacher holds the two pictures and says one word.You indicate which picture the word.belongs to.

c, The teacher then says word (from the minimalpair list. (from'column I and column II). Youindicate whether the word belongs in column Ior column II.

* During the recognition stage you still don'trepeat the words. , You listen and signal yourrecognition by-yes-no answers, gestures, or sighssuch as raising one hand or two hands, standingor sitting, etc.

3. production (this comes only, after successful completionof recognition)

- You finally get to say the difficult sound' in wordsand santances. You identify pictures by sayingthe word repeating after the teacher. Work tomaster the sound.

4. enrichment .

The teacher present& rime9, riddles, games, complexsentences, dialogsvild songs which use the difficultsound. This increases your habitual use of thecorrect sound,,

.-You and your teachers quit as soon as you get tired.Study minimal pairs with your teacher for only afew minutes ata time.


717,.0 ,- i.e. 1

4'1,

(Visayan - Cebuano)

DIALOte

(English)

A

utp, Dialog

Situation: Si Betty ug si Lite Situation: Betty and Lita meet in

nagkitaf as plass. Nagdala si tlie plaza.. Lita is carrying a

Lita ug basket. Nazdala si . basket. Betty is carrying a

Betty ug sulat. letter,

Betty: Asa man ka, Lite?

Litz's. Se Mkarkado. Ikaw?

Betty: 'Ss poet office.

o'

Where are you going, Lite?

To the market. (How about) you?

To the post office.


T`

DRILLS FOR DIALOG,

I. Pattern: Asa man ka? Sa

A. Response drill: Students give short, answers, using Englishwords for destinations.

TeacherAsa man kaAsa man-ka?Asa.man ka?Asa man ka?

etc.

Student(s)Sa library,Sa post office.Sa swimming pool,

tennis court,

B. Chain response drill: students ask and answer each other, usingEnglish words for destinations.

Student . StudentAsa man kar7 Sa dormitory.

,

Asa man ,ka? Sa night club.Asa man ka? Sa municipal building.

etc.

C. Introduction of new vocabulary: important places.in a town orpoblacion. The tencher introduces the placeswith pictures and shows a typical town layouton a map..


"8"""..

D. Students say new words as they see pictures.

.A-3

E, Students say new words as teacher. points to places on the map.

F. Relponoe drill:

Tea herAsa man a,Asa man ka?Asa man ka?

students give short answers cried by teacher'spointing.

(Points by 4tudentgarket Sa merkado.

. Church Sa simbahan..CoOkpit Ss bulangan.etc.

G. Response drill: .everybody asks one student where he is going;single student answers, either cued or at will.

StudentsAsa man ka, Joan?Asa man ka, Bill?

etc.

Student.Sa klinika.'Se eskuwelahan.

H.-,Short dialog exchange; either cued or free.

let StudentAsa man ka?Ass .man katAsa man ka?

2nd 44dent lltauchgSa eskuwelahan, Ikaw? , StipIasa.Sa pantalan. Ikaw? Sa merkado.

etc."'

I. Minor Dialog: to memorize.

Situation: Si. Ben uc. RaulNagkita' as dalan. Nagdala'sila ug sunoy.

Ben: Asa man ka?Raul: Sa bulangan, Ikaw,

asa man?Ben: Sa bulangan nab.

po m a 1m I I re r is wo

Situation: Ben and Raul meeteach other'in the street, Theyare carrying roosters.

'Awe are you coing?To the cock pit. Where are izt-

going?To the cock pit too.

J. Conversion drill: students transform sentence; cue Omen byteacher.

Teac =rAsa man aAsa man ka?

etc,

udentsaw, asa man? .

Ikaw, asa man?


https://www.livelingua.com/peace-corps-cebuano-course.php

K. Response drill: response

1st StudentIkaw, asa man?Ikaw, asa man?

L. Response drill:

1st StudentTE7 iiigrir7ca

Asa man ka?

4°4

cued by pictures or map.

21.151 Student.3-6meng337Sa bulangan.

etc.

cued by pictures or map, or can be freeexpression.

2nd Student 1st Student.

Ikaw, asa man? Sa dormitory sab.Sa library.

etc.Ikaw, asa man? Sa pizza parlor.

M4 Response drill: cued by pictures or map, or by nodding orshaking head.

2nd Student 4t StudentSecaaFiTa . ... .

Ikaw, asa man? (nod) Sa cafeteria -ea%Asa man ka? Sa pantalan. Ikaw,

asa man? (shake) Sa merkado.etc.

1st Student73.; man 6/

N. Act out liwith appropriate props. Work toward completelyfree and correct expression.


Supplement A -'5

I. Vocabulary introduced in the lesson

A. Dialog

asa where (with future sense)ka you (singular pronoun)Day you (singular prohoun, long form)man (a particle withOut content meaning; one use

is for euphony)merkado marketsa (functions as a preposition here; serves for

English at,' in, on, to, etc.)

B. Drills

bulangan

klinika

eskuwelahanmunisipiyopantalan

plasasabsimbahan

cockpit, where cockfights are held onSundays and holidaysmedical clinic ("k" follows "b" in theCebuano alphabet)school, elementary schoolmunicipal building, town halldock, pier, wharf (structure that extendsinto the sea)plaza, town squaretoo (meaning also)church

II. Cultural notes

A.. Asa man ka? - This question is the commonly used greeting;it'is equivalent to nhi" or god morning!'in English.

B. Map of a typical Philippine.town

1. The municipal building, church, plata, market,tennis court, school and higti school are usuallynear each other, clustered around the ,center oftown.

2. Besides these things a town might have a movietheater, bowling alley, recreation hall, clinic,'PACD office, court, Rural Health Office, cockpit.

3. The municipal building houses the legislative,executive, and Judicial branches of the governnemt.'

4. The market gives the town its daily food supply.Most markets have me market day a week duringwhich other commodities are available. Peoplefrom the surrounding barrios and towns flock tothe market on market day to buy and sell theirproduce and wares.

5. The poblacion, or town proper, usually has pavedroads. The outlying barrios are reached by dirtroads or sometime0 Paths.


DIALO.G

Ikaduhanp,splas144.- Semid, Waage

Situation: Si Imelda ug si Situation: Imelda and Maria meet in

Maria itaztagbot sa dalan.si the street. Imelda is carrying a

Imelda.nagdala ug bronda. veil.

Maria: Asa man ka?

Imelda: Sa simbahan.

Maria: Layo' ba ang simbahan?

Imelda: 0. Layo'

-Where are you going?

To the church.

Is the church far (away)?

Yes.'(Itts)-far. (a'way).


DRILLS FOR DIaLOG 11

I..Structure: Layo' ba ang simbahan? OR Layo'.

A. Repetition drill: class repeats atter the teacher.

TeacherLayo'Laye ba ang merkado?Layo' ba ang dormitory?

etc.

Student(s)Layo' ba,anaTgMbahan?Layo' ba ang merkado?Layo' be ang dormitory?

B. Simple substitution drill: teacher cues single word.

TeacherLayo' ba ang merkade

plasapost officesimbshandormitorybulanganpantalan

B-1

Student(s)Layo' ba ang merkado?Layo' be ang plasa?Layo' be ang post office?Layo'' ba ans-simbahan?Layo' be ang dormitory?Layo' be ang bulangan?Layo' ba ang pantalan?

etc.

C. Response drill: teacher asks questions, students giveaffirmative answers.

Teacher St dents)Layo' be areagahan? 0. Layot,Layo' ba ang merkado? 0. Layol.Layo' ba ang pantalan? 0. 'Jaye.Layo' ba ang beer joint? 0. LayotsLayo' ba ang bulangan? '0. Layot.

etc.

D. Chain response drill: one student asks another, who, aftetanswering, asks a third student a different question, and so on.Students make their own questions, using English or'Cebuano.

John: Lay& ba ang pantalan, Ric?Ric: 0. 'Jaya'.

Ric: Layo' ba and simbahan? Peter?Peter: 0. Layo'.

Peter: Layo' ba ang drug store, Anne?Anne: 0. Layo'.

Anne: Layo' be ang ? etc.


E. Short

John:Mike:John:Mike:

dialog: teacher sets modelt then

Asa man ka, Mike?Sa Eddie's Log Cabin.Layo' ba ang Eddie's?O. Layo'.

B -2

students substitute freel

II. Structure : Ilayo' ba'ang simbahan?.Dili'. Dili' layo'.

A. Repetition drill: students learn to say d

B. Response drill: teacher asks questions, students give negativeshort answers.

TeacherLayo' ba ang munisipyo?Layo' ba ang merkado?Layo' ba ang post office?

etc.

St e t(p)layoff

Dilil.layol.Dili layo'.

C. Response drill :. students ask and answer each ether; teachercues with pictures.

Teacher 1pt, Student 2nd Stlide4tLayo' ba ang bulangan? LAYorTrgEth bulan layo

munisipiyo LayO' ba ang munisipyo ?Dili'. Dili' layopantalan Layo' ba .ang pantalan? Dili'. Dili' layo'

etc.

D. Introduction of new vocabulary: "adjectives". Teacher uses eachadjective to describe. objects in the classroom or pictures.The teacher uses the predicate -topic word order.

gamydako'du' ofnindot

E. Simple substitution drill using new vocabulary.

TeacherLayo' ba ;17iiibaban?Du'olDako'GamayNindot

etc.

Students''Layol EnErambahan?Du'ol ba ang/simbahan?Dako' bE4 ang simbahan?Gamay ba ang simbahan?Nindot. ba ang simbahan?


F. Repeat drill # E, but weTeacher,

1. Layo' ba ang pantalan?. Gamey

etc2. flak& ba ang merkado?

Layo'etc.

34 Etc.

different plsce nouns;

aMbat(s)Layo' ba eng pantelan?Gamey ba ang pantalan?

Dako' ba ang merkado?Layo' be 8713. merkado?

G. *yin& slot substitution drill.

Layo ba ifgTiUbahlin?Liu' of

jierkadodanisipiyo

Delco'

Nindot

LayckiGamay

Nindot

Du' of

plasa

simbahan

merkadoklinika

eskuwelahan

bulangen

Student(s)Lapp' ba anrainhan?Dulol be ang simbahan?Du' of be an merkado?Du'ol ba ang munisipiyo?Delco' ba ang munisipiyo?Dako' be ang plasa?Nindot ba,ang plasa?Nindot ba ang simbahan?Layo' ba ang simbahan?Qamay ba ang simbahan?Gamay be ang merkado/.Gamay be ang klinika?Nindot be ang klinika?Nindot be ang eskuwelahan?Dulol ba angeskuwelaben1Dui of be ang bulangan?

B-3

H. Substitution-responsedrill: teacher cues slot; first group ofstudents makes questions; second group givett affirmativeshort answers.

teacherLayo' baDu' off.

Dako'munisiptyoplasa

klinikabulangat

Nindot

1 t Student(s)Layo a ang simbahan?Du' al ba ang simbahan ?.Dako' bn eng simbahan?Dako' ba ang munisipiyo?Dako' ba ang plasa?Nindot be eng plasa?Nindot baang klinika?Nindot ba ang bulangan?

etc.

wAtudent(8)0. Layo'.

. 0. Du' of0. Dakote0. Dako!.0. Dakol.0. Nindot..0. Nindot.0. Nindot.


B-4

I Substitute-response drill: same as drill All but with negativeshort answers.

Teacher lit Stu4ent(t) bidLayo, be ang simbahan? Layo r ba wig simbnhan? Dar;Du'ol Du' of ba ang simbahen? Di/ilp

merkado Du'ol be ang merkado? Diii'.etc. (use drill #G for cues).

udent(s)li ayo'.

Dili' du'ol.Dili' du'ol.

J. Response drill.: students ask each other about objects in the room.English or Cebuano,'free answer.

1st ptudentIs)Gamay biiang pencil?Dakol ba ang room?Nindot ba ang view?Du'ol be ang Bill's Joint?

etc.

ang ptudent(!s)

g: glincaolr.

Dili, nindot.Dili'. Dili' du'ol.'

III. Structure: Layo' .ang simbehan. Diii' layo' ang simbahan.

A. Introduction of new vocabulary:

lalaki'bOpayebata'tawobalay

B. Simple substitUtion drill.

TeacherDakot ang bilayGamayDu'olLayo'Nindot

= v

etc. (repeat with other

Stude t(s)Dako' and; slayGamay anrs belayDu' ol ang belayLayo' ang balayNindot ang belay

place nouns if necessary)


C. Moving slot substitution drill

TOShAllDoke anililiki.

batsGamay

babayemunisipiyo

klinikaLayo'

NindotDulol

Gamaypantalan

tawoetc.

:S--rwscycairv, 7-1^XS37-0

Student(a)Dakot wunki.DakOf ang beta/.Gamay ang beta/.Gamay ang babaye.Gamay ring munsipiyo.kayo' ang munisipiyo.-Layol ang klinikaNindot ang klinika.Dulol ang klinika.Du' of ang pantalan.Gamey ang pwrita1anGamay an tawo..

8.5

D. Conversion dill: students transform Statement into question

Tea hDako' ang a aGamey ang beta I.Layo' ang munisipiyo.Nindot ang simbahan.Du' of ang pantalan.Dako' ang tam.Gamay ang klinika.Nindot ang.babayw.Dako' ang belay.

etc.

Student(a)Dako' be 7nGamay ba .ang bate?Layo' ba ang muniapiyo?Nindot be ang simbahan?Du/01 be ang pantalan?Dakot ba ang tawo?Gamay be ang klinika?Nindot ba ang babaye?Dako be any belay?


B.Converseon- -response drill: firststudent transformss tatement to question;

recond student gives

positive angrier.

leachqr

Camay ang beta'.

Layo' arg bulangan.

Nindot Eng plasa.

Dako' ang-lalaki.

Layoff

ang munisipiyo.

Gameyang

Nindot

Eng simbahan.

Dt!oI ape; bulangan.

Dako' ang angpantalan

Camay an

tawo.

LayO': ang merkado.

Gamey.ang simbehan.*

Deka' ang

1.gt S

(8)

Gamay ba ang

eta

Layo' ba ang bulangan?

Nindot( baan plasa?

Dakot ba

an

laIaki?

Layo' ba angmunisipiye

damay ba

ang klinika?

Nindot by

an; simbahan?

Du' of ba

bulangan?

Mak& ba

ang pantalan?

.Gamay ba

ang tawo?

Layo' ba aug merkado?

Camay baang simbahan?

Oak°, ba

an; Imlay?

etc.

2nd Student s)'

O. Gamey ang nataT.

0. 'mayo* an

bulangan.

Nindot

ang

O. Dakoi

an

lalaki.

.

O. Layo' angmunisipiyo.

O. Gmayang

klinika.

O. Nindot

an:-; simbahan.

0. Duiol

and bulangan.

O. Dako'

ang pantalan.

0* Gamey

ang tawo.

O. lanyot

ang merkado.

0. Gamaya ng s imbahan.

taeDr.kol ant.

Conversion-response drill= first

student transforms.statement to question,

second student givesnegativeanswer.

Teacher

Gmnpy &ET-REP.

?,aye' err7 bulangan.

Mindot tag plena.

%la Student(s)

Camay ba

ana bate'?

Layo' be

an bulangan?

Nindot ba

aug plasa?

etc., using

structures from

2nd Students)

Diliriamay-a

ng,b

iayo' angbulanm.

Dili'. Dili,

nindot augplasa.

Responce drill: affirmatlreanswers cued bynod, negative

by headsheke.

leacher

.Gamey 7.577U7re.

Layer'

tng bulangan:

Nindotang plasa.

1 A.ISndent(s)-

.Cue

Gamae ba

aug batat?

(nar

Layof ba

ang bulingani

[shake)

Nindot beang p3 3sa?

(shake),

etc.; using

structures fromckill-

2nd Student(s)

O. gamafFigW.

Dili

layo'

ang tang=

pilit. Dili'

nindotang plasa

0.


H. Synonym drill: the student gives woad which means the same aswhat the teacher -says.

Y4scherdu'ol

dili' gamaydiii' layotdili' dako'

Stuiant(s)lay&dako'du'ol3amay

I. Response drill: students.answer in negative and assert theopposite.

TeacilerMike ha ang bebaye?live ba ang bulangen?Gamy ba ang bata'?Du'ol be ang munisipiyo?

etc.

J. Short DialogGinny:Linda:Ginny:Linda:

Studs t(s)Dili', dako'. Gamey.Dili'. Dili, Du'ol.

Dili' .gamay. Dakol,Dili'. Dili' dulol. Layot.

Asa man ke, Linda.Sa Merkado,Du' of ba angmerkado?Dili'. Dili' dutol. Layot.

K. Free variations on drill 0, using du'ol, layot, gamay. dakol,. and the place names.

L. Introduction of new vocabulary

guwapaguwapoma'ayo

. kugihan

M. Use of new vocabulary:. students say something about a picture ofa boy, girl, ox child.

Picture ttudent(e)Handsome man Guwapo an "'lalaki.Doing good Ma'ayo ang lalaki.Working hard Kudlan ang lalaki.

etc.


-.1,,,,s7p,s,r, ,,,

N. Students ask and answer each. other's questions about variousthings. Either English or 0ebuanot

1st Studenp(a)Guwapa ba ang babaye?Kugihan ba ang bats '?Dako' ba ang chair?Happy ba ang teacher?Smart ba ang students?Way° ba ang tawo?

. etc.

Aist pdent(s)O. Guwapn anebabaye,Dili', kugihan ang bata'.0. Dako' ang chair.0. Happy ang teacher.Dili'. Dili' smart ang students.-O. Way() ang tawo.


.

.Supplement

I. Vocabulary introduced intthe lesson

A. Dialog

B-9

ang (a word that 4.ndicates the topic of thesentence)

ba (a particle with several uses; here it indi-cates a qulstion that can be answered byyes or no)

layo' far

B. Drills

batat childkugihan industrious, hardworkingdakot bigdlii' '(a negative which negates adjectives, nouns,

etc., and certain verb constructions)dutol nearmay small

guwapo handsome1.alnki man, boy, malematayo good .

nindot nice, pretty

II. Cultural NotGa

1. Words derived from Spanish that. apply to peopleoften have masculine and feminine forms. Themasculine ends in ft-on and the feminine 'ends inff-ao, as guwapo and guwapa, malistro and malestra,Ameilkano a4d,Amerikana.

.. y M....-.


4

Ikali.19ng Dia=

.

D I A 0 0

Situation: Use ka Peace Corps.I .

nihapit ea use ka belay aimas pagpaniayal utg tubig.

Utuatian: kftade Corps Voiunteerstopped at a house' to ,sek for

water,

Doug (PCV) :. tetaieyol Malayot Hello* (Anybody tome?)

Tiguleng: (busy in the kitcheno . Who's there? Who ere .you?

00.10.3 ka?

Doug (P07).1 i I'm Doug.

Tiguiang: Dayon1.1She comas out Oome in.

and sees.Doug);

Amerikano ka bet

tiOug (PCV): O. keno ako.

4.

Are you en Agarioan?

Yes, Its. Aseriesiu

, .

47,


Mal tal Pilaw III

I. Pattern: Kinsa ka? Ako si Doug.

A. Repetition-substitutionteacher.

TeacherKinsa ka? Ako si Doug.Kinsa ka? Babie.Kinsa ka? BomboyKinsa ka? EsperanzaKinsa ka? Gaming

drill: students repeat answer after

etc.

Student4s)Ako siAko si Babie.Ako si Bomboy.Ako si Esperanza.Ako si Gamin?,

B..Response drill: students ask each other's names.

1st Student(s)Kinsa ka?Kinsa ka?

, Kinsa ka?

2nd S de t(s)si Mir .

Ako si Lani..Ako si. Bill.

etc.

II. Pattern: Amerikano ka be? 0. ilmerikano A°

. A. Fixed slot substitution drill,

Teacherimerikano*-177517PeaceCorpsMaistro.Bisaya'PilipinoBabayeTagalogLalaki

etc.

B. Moving; slot substitution drill

TeacherAmerikanoa=Peace CorpsBisaya'

kaMa'istroBabaye

akoEstudiyante

kaLalaki

Student(s)Amerikano ka ba?Peace Corps ka ba?Nhlistro ka ba?Bisayal ka ba?Pilipino ka ba?Babaye ka ba?Tagalo:; ka ba?Lalaki ka ba?

aMicAta. 4.imerikiihr5-6k6;

Peac© Corps ako.Bisaya' ako.Bisaya ka.Wistro ka.Babaye ka.Babaye ako.Estudiyante ako.Estudiyante ka.Lalaki ka.


C. Substitution-response drill: affirmative answers

TeacherAmerikano ka ba?Ptace CorpsMa'istroBisaya'PilipihoBabayeLalakiEstudiyante

la S ent(s)Amerikano 4a a O.Peace Corps ka be? O.Wistro ka be? O.Bisaya' ka be? O.Filipino ka ba? O.Babaye ka ba? O.Lalaki ka be? O.Estudiyante ka be? O.

C.2

2nd 5 u ent(s)Amori ano a o.Peace Corps ako.Ma'istro ako.Bisaya' alto,Pilipino alto.Babaye ako.Lalaki ako.Estudiyante ako.

D. Fixed slot substitution drill: requires amnesiac students

1.9.11112tAmerikah6-54-iko?Peace CorpsMa'istroBisaya'Babaye

etc.

Student(s)AmerikanciTrinco?Peace Corps be akb?Mhistro be ako?Bisaya' be ako?Babaye ha ako?

E.lubstitution.response drill: affirmative answers

TeacherPeace C713;73 ako?Bisaya'PilipinoMh'istro .

InsikBabaye

1st allent(sPeace DliFias ba o?Bisaya ba ako?Pilipino ba ako?Ma'istro be ako?Insik be ako?Bnbaye he ako?

TeacherO. Pe7377gps ke.O. Bisya' kn.O. Pilipino ka.O. Ma'istro ka.O. Insik0. Babaye ako,

F. Response drill: student6 ask and answer each other, using; Englishor Cebuano words. answers are affirmative.

Student(s)iaerikano ka bafSmart ka be?Peace Corps ka be?Tall ka ba?Asko/ ka ba?

2nd Student(s)0, hmerikano ako.0, smart ako.0, Peed Corps aka.0, tall alto.0, dako' ako.

etc.

G. Short dialog: a school child holds a conversationvith Niss Eisen,

Kinsa ka, Mum?Miss Eisen:*ako si Miss Eisen.Child: Ma'istra ka be, Mum?

. Miss Eisen: 0, me'istre ako.


H. Moving slot pubStitution-response

drill: affirmative

answers

Peace

Gamay

Teacher

CorpiUarig babaye?

Dako'

Lay&

Malay°

Kugihan

Amerikana

lalaki

bate'

bulangan

pantalan

tawo

ako

babsye

1st Student(s)

Peace Corps birgEFEabaye?

Gamay ba ang babaye?

Gamay ba ang lalaki?

Gamay-ba ang batas?

Dako' be ang bates?

Dako' be ang bulangan?

Layer' ba ang bulangan?

Layos ba

ang pantalan

Ma'ayo be ang pantalan?

Ufa ay° beang tawo?

Malay(' ba ako?

Kugihan be ako?

Kugihan ba

ang babaye?

Amerikana ba ang babaye?

2nd Student(p)

O. Peace Corps

ang babaye.

O. Gamay ang babaye.

Gamay ang lalaki.

O. Gamaya ng beta'

.

O. Dako' ang bate.

O. 'Mk OAR ng bulangan.

O. La yo' ang bulangan.

O. Layot an, pantalan.

O. Mateyo ang pantalan.

O. Mateyo ang tawo.

0: Ma'ayo ka.

O. Kugihan ka.

O. Kugihan ang babaye.

0. Amerikana

ang babaye.

I..Moving slot

substitution-response drill: people's

names, affirmative answers

Teacher

1st Student(s)

2nd Student(s)

Peace Corps ba si Miss Bolan?Peace Corps ba si Miss Bolan? a:Peace

Pftraitin.

Amerikana

Amerikana ba si Miss Bolan?

Mrs. Brown

Amerikana ba si Mrs. Brown?

Guwapa

Guwapa ba at Mrs. Brown?

maim'

Dako' ba si hrs. Brown?.

Mum Perez

Dakos ba si Mum Perez?

Mrs. Ruiz

Dpkos be si It..... Ruiz?

KugihEn

..

Kugihan ba si Mr. Ruiz?

J dith

Kugihan ba si Judith?

Gamay

/7

Gamay ba si Judith?

Pedro

Gamay be si Pedro?

Miss. Orat

Gamay ba si Miss Orat?

etc.

O. Amerikana si MissUam,

O. Amerikana si Mrs

O. Guwapa si Mrs.

Brown.

O. Berko' si hi.s. Brown.

O. Dako' si MOm Perez.

O. Dako' si mr. Ruiz.

O. Kugihan si Mr.

Ruiz.

O. Kuirlhan si Judith.

O. Gamay si Judith.

U. Gamay si Pedro.

O. -Gamay si )!Miss °rats


J. Short Dialog (review):Brucel WaY01Chuck: Dayon, lea an ka?Bruce: Ss merkado.Chuck:.Layo' ba ang merkado?Bruce: Dili'. Dili' layo' ang merkado.

Pattern: Dili'. Dili' ako AmerikanO.

A. Fixed slot. substitution drill.

TeacherDili'. Dilil^akolmerikano Dili'. Dili' a o

Peace Corps- Dili'. Dili' akodako'. Dili'. Dili' akoPilipino Dili'. Dili' akoKugihan Dili'. Dili' akoma'istro. Dili'. Dili' ako.gamay Dili'. Dili' akoestudiyante Dili'. Dili' akoInsik Dili'. Dili' ako

laki Dili'. Dili' ako

tude (8).erikano.

Peace Corps.dako'.Pilipino.kuglhanrmeistro,gam ay.

estudiyante.Insik.lalaki.

B. 3ubstitution.reeponse drill: negative answers

IlAghtrAmerikaio-ki be?Peace CorpsMa'istra .

Guwapo

144 :icleel (s)Amifikdifo-ki-ba?Peace Corps ka ba?Ma'istra ka ba?Guwapo ka ba?

etc.

2nd.Student(i)Amerikano.

Dili'. Dili' ako Peace Cools.Dili'. Dili' ako meistra.Dili'. Dili' ako guwapo.

C. Substitution response drill, cued by head gesture.

TeacherFilipino ka Abe?EstudiyanteBabayeBata'

1st LVA1911t(s)Pilipino ka ba?Estudayante ka ba?Babbyo ka ba?Bata' ka ba?

(hgke)(nod)(nod)(shake)

D. Free conversation, using the paUerns:

Os hmerikano Elko,

Dili'. Dili' ako Amerikano.

Amerikano ka ba?

."'+' 4"

2nd aulant(s)DiTIT.FiXtriiko0, estudiyante ako.o babaye ako.Dili'. Dili' ako bats"


VocabularYtouvo:DakotGamayGuwa poMalay°Matistro

KugihanAmetikanoBiaaya'Filipino

tnsikaabayeSstudiyantelalaki

E. Cumulative Dialog:

Ben: Asa man ka?Dadorig: Sa eskuwelahan.Ben; 01 Nieistro kit ba?Dodong: Dili' ako matistro. Estudiyante


Supplement

I. Vocabulary introduced in the

A. Dialog

ako I (personal pronoun, topic form)kinsa who.dayon come inif (used' to indicate a proper name, topic form)

lesson

B. Drills

Amerikano.babayeBisayat

estudiyanteInsikmat istroMain

Pilipino

II. Cultural Notes

A. matayo

Americanwomant, girl, femaleVisayan 'Derma or thing (the VisayanLanguage is Binisayat)student (girl or boy)Chinese person or thingteacher(term of address for female teachers)Filipino person or thing

In this situation matayo means "Is anybody home?"It is polite to shout this as you wait at thedoor or stairs of the house.' When the, occupantof the house is ready to have you'come in, heshouts back dayon.

B. Peace Corps - Peace Corps volunteers usually call them-selves "volunteers'', but Filipinos usually usethe whole for the pert: "In my town there's aPeace Corps named Jim..."

11,


DIALOG

ikatuData 9.11121

situation: Si Pedro mi'adto sa

belay ni Juan, ustIca opaw.

Nakita' ni Pedro .ang amigo

ni Juan.

Pedro : He' in man ang tawong

opaw?

Amigo: Ang opew ng tawo?

Pedro: (N.

Amigo: Tu'a didto sa

barberiya.

Pedro: Salamat, ha?

Amigo: Walay sapsyan.

fourth, plaos

Situation: Pedro went

house of Juan, a bald

Peddo saw a friend of

Where's the bald man?

D

to

(man).

Juan.

Bald man.

Yes.

(There) at the barber shop.

Thanks.

You're weloonte.


Pa lv_

I. Pattern: He angytawo?Hatin man si eping?

A. Introduction of now Vocabulary

tarolapislibrosininatkalebir

siyalaminaartistsmayorsinesiyudad

hotelbelaynanaytatayiro'

B. Fixed slot substitutiondrill: use new vocabulary

IWO.=Xatia man ang taro?

lapislibrobatatlalakimunisipiyo

etc.

_HeinHeinHeinHainHeinHa'in

Stud ent,(

man ang tawolmar) ang lapis?man ang libro ?

man ang beta'?man ang lalaki?ran ang munisipiyo?

0. Fixed slot lubstitution drill: people's names

Teadielp

Malin most ?aping?CarlosPabloCartop

etc.

S dent(s)Ha' in man s aping?Malin man el Carlos?Hein man si Babie?Haqh man si Carmen?

D. Fixsti slot isubt4it*pion drill:: mixed nouns

TosjiiarHa sin man' an111iipls?

NOSCarlossiyalibroJuanbalay

Studentt(s)Hein man a ng lapis?Ha' in man si Peping?Hein man si Carlos?Hatin man ang siya?Balla man ang libro?Ha' in man si Juan?Ha' in man eng balay?

or;74/...41.4ASWAV


II, Pattern: At's didto es eel*. .

A. Pied slot substitution drill

la pile

Tuts didto as SugbusiyudadManilahotelmunieipiyomerkado

etc.

12

alyjent(s)Tula did o sa Sugbu.Tugh didto as eiyudad.Tu' a didto sa Manila.Tu' a didto sa hotel.Tula didto sa munisipiyo.Tu'a didto sa merkado.

Bs, SuhstitutionresponWdrill: people's names

LitHein manHain manHein manHa'in man

(a)I1 arlos?si Carlos?si Carlos?si Carlos?

T ameruaopantalanbulangarisimbahan

etc.

d n (a)Tula dit ea me do.Tu'a didto 421 pantalan.Tula didto se bulangan.Tula didto sa sinbahan.

C athStitatiOnrikePOrlSe drill: common "nouns"

Teacher 1§tyltont(s) gakMalin min an tawot Herb- man ant t3wo? eiliilelihan

lalaki Hein man ang laliki?plasabeta ' !Win man ang betel? klinikababaye Ha' in man ang babaye?simbahan

etc.

D. Substitutionftrosponse drill: treed "nouns" and names

Yeapher 1.11:N091A(8)Hein man ang artista?Halin-manang artiste?

. lalaki Malin men ang lalaki?Carlos Hein man si Carlos?babaye Hein man ang babaye?aria Hein man si Maria?

2nd S (s)tan' to sa

eskuwelahan.Tula didto as

plase.Tu'a didto saklinika.

Tula didto saeimbahan.

2nd Student(sigisipiyo Tu'a didto saslyuded munieipiyo,Sugbu Tula didto sehotel alluded.Manila Tula didto ca.

Sugbu.Tu'a didtosa

hotel.Tu'a didto as

Manila,


D-3

E. Short Dialog:

Child: Tatay, hatin man si nanay?Father: Tea .didto sa ntrkado.

F, Free. expression; students ask each other where their friendsare, using names or nicknames; the answers, in the pattern ofnuts didto sa can be in Sag lisp or Gebuano.

G. Short dialog:

Dick, to his roomate: Hein man ang doctor's office?Nike: Tina didto sa Lincoln Street.

H. Free expression: practice using 'ang' and 'sit correctly by-asking an4 telling 'where things are.

/IL Pattern: Na'a dinhat.sa belay.

A. Fixed slot substitution drill

TeacherNata dinha sa-balay.

lamzsa.siya (chair).eskuwelahansine

etc.

S ent(s)Nate di a sa balayeNola dinha' sa lamisa.Nafa dinha sa siya.Rata dinha! sa eskuwelahan.Bata dinhatsa sine.

B. Response d rill: teacher asks students a bout t Binge in t he room.

C.

T acherHa tin man ang apis?Hein man ang bi!?Hein man ang chalk?Hatin man ang paper?

etc.

Chain response drill: studentsthem.

12,1 tud ent,

Hein-man ang nct ebook?Ha' its man ang libro?Hein man ang glasses?

etc.

Stud9nt(s)Nee dinha' sa lamisa.Nata dinha,' sa lamisa.Nea dinha sa blackboards. .

Nara dinha' as siya.

ask each other aboUt objects near

2nd Student(a)Hata dIRE0 ea desk.Nate dinha' sa floor.Pea dinha' sa siya.


IIV. Pattern: Nita dinhi_namerkado*

A

A. Substitution-response

drill

Teacher

1st Student(s)

Hr Ain man si Bill?

Ha 'Tr man si bill?

Win man ang doctor?

Ha'in man ang doctor?

HO in man ang mayor?

Hatin man ang, mayor?

His' in

man ang chief of police? Ravinman aug cp?

Win man si Oscar?

Ha' in. man.si Oscar?

HO-in manang post office? Ha'in

aug P.O.?

etc.

B. Response drill: teacher

Teacher

Hat in in

si. Jing?

HO in man ang libro?

&tin man si.Jovelita?

Ha' in man ang batat?

Hatin.man aeg babaye?

2nd Student(s)

NitraiREI7i7munisipiyo.

Nita dinhi

sa munisipiyo.

Nita dinhi

sa munisipiyo.

Nita dinhi

sa munisipiyo.

Nita dinhi _,5a tunisipiyo.

Nita dinhi

sa munisipiyo?

cues response bypointing far away

or near.

C.

Dialog

PCV

: Hein

man

si Betty?

Maid: T

u,a didtos a library.

PCV

: lair)) baaug. library.?

Maid:

Du' of lang.

Cue

near

far

middle

nearetc.

D. D

ialog variation:T

he studentsvary the dialog.

.PC

V: H

atirim

anang irol?

Maid:

Ni'

dinhi sa front yard.

PCV: Dakar ba

ang irol?

Maid: O. Dako'.

Student(s)

Tuta didto.

Nita dinhi.

Tuta didto.

Nava

Nits dinhi.


Pattern: "Adjective""Noun" / rig

A. Converaloh dtill

TeacherAn tawong opawAng .simbahang dakolAng librong gamayAug plaaang berdeAng bstang guwepo

Conversion drill

ihticherAng opswirEgE7Ang dakong simbahanAng gamayng libroAng berdeng plaeaAng guwapong bate'Aug dakong einina'

ng )1 "noun""adjective!

AugAngAngAugAngAng

Student(s)Ang opawngtawo'Ang dakong simbehanAng gamayng libro.Ang berdeng plasaAng guwapong beta'

etc.

Stydent(s)opawng tawodakong simbahangamayng libroberdeng plasaguwapong bate,dakong"einina,etc.

C. Moving slot substitution drill

Aug geig:g "sinina,

gameybate'twit()

dako,merkado

etc.

,2nd Stulent(a)Ang tawong opawAng simbahang dakolAng librong gamayAng plasang Oerde:Ang.bateng gawapoing sininang 44!

Stu a (0).Ang da ong roAng berdeng libroAng berdeng sinina,Ang gamayngAng gamayng beta,Anggemayng tawoAng dakong tawoAng dakong merkado


.

D. substitution-response drill

Teacher.

Hatin man an

dakong

berde

gamay

dako'

1st Students)

.?.121 AWitak(s)

1st

libro?

Ravin manrirEkong libro?

i%ng librong dako'

757

Hatin man ang berdeng libro? Ang librong berde?

0.

sininat Hain man ang berdeng sinina'? ang sininang berde? 0.

Ha' in mai ang gamayng sinind/Ang sininang gamay?

-0.

bat&

Ha' in mai ang gamayng batat? kng batang gamay?

0.

tawo

Ha' in maa ang gamayng tawo?

ang tawong gamay.

0.

Ha' in man ang dakong tawo?. Ang tawong dako'?

0.

merkado Ha' in man ang dakong berkado? Ang merkadong dako'? 0.

B. Substitution- response drill: teacher gives a spoken and pointed cue

Teacher

.1st Student(s)

Cue

Hatin man ang opawng-taw02

Hatin man ang opawng tawo?

near Nita dinhi *ng'opawg tawo.

dakong simbahan Ha in man ang dakong simbahan?far Tula didto ang

dakong simbahan

berdeng sinina

Hatin man ang berdeng sinina? middle Nita dinhi

ang

berdeng zlnina.

gamayng libro

Hein man ang gamayng libro?

far

Tu'a didto ang

gamayng libro.

guwapong bats'

Hatin man ang guwapong beta'? middle Naga dinha'

ang

guwapong.batato

dakong lapis

Hein man ang dakong lapis?' near

Nita dinhi ang

dakong lapis.

F. Moving slot substitution drill

Teacher

Nile eigirarig guwapong babaye.

.Tuta didto

mat istra

Na'a dinha'

Nita dinhi

dako'

gamay

iro'etc.

etc.

Student(s)

Nita dinhi ang guwapang babaye.

Tuna didto ang guwapong bOaye.

Tuta didto ang guwapang matistra.

Tulo. didto ang dakong matistra.

Tu'a didto ang dakong.irot.

Na'a dinha' ang dakong iro'.

Nata dinha' ang gamayng

Niga dinhiang gamayng irot.


G. Dialog

?CY boy: Hein min .ang bebayeng (merikana?Passerby: 'mg guwapang'babaye?PCV boy: 0.Passerby: Tu'a diet sa esicuwelahan.

D-7

H. Free expression: students ask each othir where people, things, orplaces are, :using the linked adjective and noun. EnglishCebuano can b e used.

Ex.: Ha 'in man ang lnetayong restaurant?Tula didto erg aistayong restaurant.


4.

Supplement D-8

1. Vocabulary introduced in the lesson

A. Dialog

barberiya barber shopdidto there (location far from both the sneaker

and the person spoken to)hatin where (with present sense)ha? O.K.? (used at the end of a sentence to

ask permission)-ng (contracted form of the linker nga)opaw . baldseal Mat thank you used less frequently than Ameri-

cans .say thank you)tawo men (generic term for men and women), man

(in singular applicable only to a male)tut a there (location far from both the speaker

and the person spoken to)walay sapayan you're welcome

B. Drills'

artistaberdebirkalayokalo'dinhal

dinhi

irotlamisalapislibrorata

sinesininalsiyasiyudad

Cultural Notes

actressgreenbeerveryhatthere (1. near the person spoken to 2. nottoo far from both .the speaker and theperson spoken to)

here (1. near the speaker 2. near both thespeakei and the person spoken'to)dogtablepencilbookthere (1. near the person spoken to 2. nottoo far from both the speaker and the per-son spoken to)

here (1. ne:lr the speaker 2. near both thespeaker and the person spoken to)

moviesdredschair (the accent on the first syllable)city

A. Cebuanos frequently use physical characteristics to identifypeople whether or not they knoW the person's name. 'macare you looking for, the bearded guy ?"

amang w dumb (can't speak) bungoton - beardedbulhog - blind in one eye

4


DIALOG

'WA= Riau Fifth, Zags

Situation: Usa ka Peace Corps Situation: it Peace Corps Voluntecnakakita' ug lalaki nga saw a man drinking tuba at aNag'inom ug tuba' sa tindahsn. store. He asked what he wasNongutana tail unsay iyang drinking.

Peace Corps: Unsa man na'?

Lalaki: Tuba' ni.

Peace Corps: Lamil be, icana'?

.1salakil 0. (slurp) lami' kalayo.

What's that?

This is tuba.

Id that good?

Yes. (It's) very good,


,,E1

DRILLS FM DIALOG FIVE

1, Structure: Unsa man ni? Sinina' na'.

A. Response drill: teacher cues by pointing to objects near her.

Teac er(pointing)nsa man ni?

Unsa man ni?Unsa man ni?Unsa man ni?

etc.

Student(s)STRIFIT na.Libro na'.Siya nal.Lapis nal.

B. Response drill: student indicates an object near him and askanother student what it is.

1st Student(s)pmgranUnsa man ni?Unsa man ni?Unsa man ni?

etc.

Studrt(s)

Desk nal.. Picture nat.

Libro nat..

C. Response drill: teacher indicates object near student

Teacher(pointing)UW7g7an na'?Unsa man na'?Unsa man nat?

D. Chain responsp drill.st Student (s)se man na'?

Unsa man na'?Unsa man na'?

etc.

etc.

S u (a)na ni.

Libro ni..Lapis ni.

2r St4lent(s);WS

Lamisa ni,Glasses ni.

L Response drill: teacher points to objects far 'away from everyonein the room.

Teacher.

trirsdriiaun to?

Unsa man to?Unsa man to?Unsa man to?

etc.

itiltak(s)itahoy to.Balay to.Bintana' to.Pultahan to.

ti


E-2

F, Response drill: teacher points to an object and asks what it is.if pointing is too vague or does not allow enough control,use picture, cues.

Teacher,Unsa man nal?Unsa man to?Unsa man ni?Unsa man ni?

etc.

Ataiall(s)lapis ni.Kahoy to.Notebook na'.$iya nai.

G. Free expression: students ask each.other what objects are.

II. Pattern: Kini ang bongbong;

A. Introduction of new vocabulary

boagbongkuwarto

B. Fixed slot substitution drill

TeacherKini ang bong

kuwartolibrokusinasalelapis .

munisipiyoetc.

C. Substitutionftconversiond.ill

TeacherKini ang simbahan.

pantalanbetaAmerikanosiyudadKusina

kusinasala

St e t(s)Kini ang ng ongKini ang kuwarto.Kini ang libro.Kini ang kusina.Kini ang sale.Kini ang lapis.Kini ang munisipiyo

1st (s)Kinini 0 mba an.Kini ang pantglan.Kini ang bata'.Kini ang Amerikano.Kini ang slyudad.Kini, ang knsina.

stud

etc.

2nd S udent(s)SimbaSiinrantalanBata' ni, .

Amerikano ni._Siyudad ni.Kusina ni.


D. ConVeraiondrill

T aas nat .

Babaye nat.Kalof, nal.Lamiss nat.Bongbong

etc.

E3

§tudent(s)Karla / ang lalaki.Kann' ang babaye.Kanat angKanat angKanat ang bongbong..

E. Free expression: students talk about things near them and nearthe people they are talking to. This can be done in a

chain,

1st Student:'Kini ang lapis. Kana' ang siyal2nd Student: Kira sag aiya. 'Canal ang lease."3rd Student: Kini sue lamisaw Kanat anblackboard.4th Student: Kini ang bXackboird, Kanal ang notebooks

etc.

F. Fixed slot.substitution drill: teacher cues by pointing or withWords, or both.

Tea liar.ladto ang kahoy,

bintanefpantalaneskuwelahanbabaye

etc.

G. Moving slot substitution drill

TiocOetKini ang babaye.

Kanaklibro

klinikaFilipino

Kadtokahoybulanga n

Kin'kusins

etb,

OtudeKadto angAadto angKadto angKadto angKadto .ang

p(s)ahoy.

bintanatpantalan.eskuwelahanebabaye,

Students)Kini ang babaye.Kini ang libro.Kana{ ang libro.Kana' ang klinika.Kane ang 411pino4Kadto ang Filipino.Kadto ang kahoy.Kadto ang bulangan.Kini ang bulangan..Kini ang kusina.


H. Chain response drill: student points'another student what it. IAN

Stuz nt(s)Unsa man nUnsa man to?.Unsa man ni?

etc.

Er4

to an. object and asks

2nd. S.u.dent( s)ang apts.

Kadto ang kahoy.Kana' ang

I. Free dialog exchange: students can find out new' words from t heteacher using this Method,

Student:Teacher:Student:Teacher:

Unsa man.na'?Kini?0 kanat.Kini ang sapatos.

. III. Pattern: Kini si Maria.

A. Moving slot substitution drill

TeacherKini si Ana.

Juan.KadtoKana t

JovelitaKadto

Student )

Kini si Juan.Kadto si Juan..Kana' si Juan.Kana' si Jovelita.Kadto si Jovelita.

etc.

B. Response drill: teacher points and asks

:reacher,Kinsa man.na'?Kinsa man ni?Kinsa man to?

etc.

Student(5)Kini at John.Kini si Robert.Kadto si Ellen.

C. Response drill: student uses intonation for asking the samequestion a second time.

£'eacherKini ang m%Kini si Rebecca.Kadto si Mary.Kane ang bintana'.

ate*

Student(S)Unsa man na'?Kinsa,man na'?Kinsa man kadto?Unsa man ni?


E 5

D. Dialog: a Schoolboy introduces his ECV teacher to his mother.Carlos: Nay, kini 01.Mk!. Taylor.Mother: Matietro Ica bar sir?Mr. Taylor; Os ma'istroako.Mother: 'Bright ba si uarlos?-Mr. Taylor: Or 'bright' kasayo, Nang.

E. Dialog: two bench- .sitters dicuse tvp passing PCV's.One crony: Kinsa man kadtaOther crony: A, kadto ang Peace Corps.One Crony: Asa man toOther crony: Sa eskuwelahan.

F. Free expression Students describe pictures shown to them by theteacher. They use as many patterns and as much vocabularyas they know.Ex. Dicture-of a boy on the wharf.he teacher, if the student has trouble can guide byasking a question. The parentheses indicate questionswhich may be asked lf neceftprx, and the possible ahsworsto those questions.

TeachertKinsa kinitiMbar, ba ei ?redo?)

(Dario' .ba si Freda)(Buwapo be si Fredo?)(Estudiyante ba si ?redo?)

Fa' in man si Predo?)(Gemay be ang pantalan?

etc.

IV. Pattern: Kini ba ang merkado?

Kini be sj. Julia?

A. Conversion expansion d rill.

TeacherKini ang merkado.Kini ang kusina.Kit*1 ang bateKini, ang plass.Kini ang Insik.Kini ang lapis.Kini ang einiriarq

etc.

St a (8)Kini si re o.(Dilif. babaye si Fredo)Lalaki si ?redo*.0.) Delco' si Fredo.O.) Guwapo si Fredo.Dint.) Dili' estudiyante si

Fredo.Ma'istro si Fredo.Tu'a didto si Fredo SA pantelan.

Dakof ang pantalano

Student(s)Kini be ang merkado?Kini ba ang kusiria?Kini be ang bate'?Kini ba ang plasa?Kini ba sag Insik?Kini ba ang lapis?Kini ba ang sinina?


B. Conversion...response drill

Teacher la Pludiat ( 6 )Kane' ang merkado. Kan& ang merkado.iro' Kane' ang iro ' .

bir Kane ang bir.etc., continue as in

C. Cohversion..reiponse drill

Teacher . 1st S d (8)-Kadto ang siyudad. KaTfo ang s yudad.

kahoy' Kadto end kahoy.etc., as in .IV..A

D.' Moving Slot substitution drill

loshatKini be afg755figbong?Kadto

RicardoKahon

KaneKini

Kane

Kadto

sala

Ramon

etc.

E-6

Almdlat(s)Kana a ang.merkado?Xana' ba ang iro'?Kanal be ang bir?

IVAA

25A,Stuftnt(stKadto ba ang siyudad?Kadto be afig kahoy?

. St4doht(s)'Kini be ang bongbong?Kadto ba ang bongbong?Kadto ba si Ricardo?Kadto ba aug kahon?Kane ba ang kahoy?Kini ba bug kahon?Kini ba ang sale?Kane' be ang sale?Nana' ba si Ramon?Kadto ba si Ramon?

E, Response drill: students make their on question, using the wordthe teacher gives. Affirmative answers.

TeachArin

kana'KadtoKadto

F. Dialog

la Student(s)Kini be ang kuwarto?Kane ba ang notebook?Kadto ba si Raul?Kadto ba ang trap?

etc.

Pedro: Hein man si Nhnuel?Tony: Tuta didtom Manoling's Store.Pedro: Kadto ba ate Manoling's Store?Tony: 0, kadto durol katayo.

.04

2nd S u (s)0. MEI aug warto.0. Kanarang notebook,.0. Kadto si Raul.O. Itadto ang trek.


G Free e*pression udents ask about objects in the room, pictures,. etc., using the pattern:

lanai ba ai Ruth?o

and the.short answer:0, si Ruth nal.

V. Pattern: Dili' kini ang merkado,Dili' kini si Julia.

As Moving slot drill

TeacherDili' kini ang merkado.

pantalan.kana,

babayeRectolibroBebe

kadtokahoy

tu 4s)Dili' .k a merkado.Dili' kini ang pantalan.Dili, Iona' ang. pantalan.Dili' kanal'ang babaye.Dili' kana' si Recto.Dili' kana' angDili' kana' si Bebe.Dili, kadto Si Bebe.Dili' kadto ang kahoy.

etc.

. B. Response drill: teather puea by head gesture

. TeacKini ba ang api$1Kadto b a ang kusina?kana' ba ang sip?

(yes)(no)(yes)

C. Response general. questions

12§S. S ud. Siya ba na

Lapis ba to?Bongb9ng ba ni?

n (a)

etc.'

etc.

0. Knaitig:tga.Dili'. Dili, kadto.angkusina.0. Kana' ang siya.

2nd Itacleat(8)0. 3iya kini.Dili'. Dili' to lapis.0. Bongbong nat.


Supplement. E.a

I. Vocabulary introduced in the leison

A. Dialog

kanat

lamitunsa

B. Drills

bintana tAnfiabongkahonkahoykusinakuwartodilay

pultahansala

. II. Cultural Notes

that (object pronoun for something nearperson spoken to. 2. something not too farfrom. both tile speaker and the person spokento)

delicious, nicewhat

windowwa 11big boxwood, tree, firewoodkitchenbedroom(porticle with many uses; here it.is usedto express surprise; thG speaker has learnedsons thing he hadn't known before)

doorlivingtoom

A. Tubas is an alcoholic drink made from the sap of'the coconut pal..

B. Trak, from the English word truck, means bus.


DIALOG

11...almta ma. Dia lop;

e. Situation: Si Natio ug si Ben

nagkite ea pantalan. Si Mario

nagda]a ug dnkong kahon. Si

Ben nagdala ug isda,. Nangutana

si Ben Unsay gidala ni Mario.

Bent Unsa tan na'?

Mario: Xining dakong kahon?

Ben: 0. Kanang kahon.

Mario: Sant' (Whisper)

'Blue Seal' cigarets:

Ben: Uyl Siugtler La ditay!

E

,

Sixth Dialog

Situation: Mario ant; Ben met in the

wharf. Wrio was carrying a big box.

Ben was carrying fish, Ben ask

whet Mario was carrying.

*What's that?

This big box?

Yes, that box.

Sssstl 'Blue Seal' c carets!

Ch, you're a smusftlert


pRILiq Foa DiadoG SI

I. Pattern: "demonstrative' and linkar Inca) and 'noun!

A...Moving slot substitution drill: sentence fragment

kining

kaha'kadto

kini .

Dana'kadto

Teacherka onbata'

kahoybalay

lalaki

etc.

Student(s)kiningaiT'ssrnr.kining batalanangbatat

kadtong bats'kadtong kahoykadtong balaykinin(; belay

lalakikanang lalakikadtong lalaki

8, Expansion drill: students substitute 4kinit and 'ingl

Teacher'Dakof aniTEEE:Ganiay ang kahoy.Nindot a ng plasa.

etc.

Student's)Dako' krarEahon.Gamay kining kahoy.Nindot kining plasa.

F-1

for gang'

G. Repeat Isai using Ikana' ang ang then Ikadtol and Inglr as the expansion.

D. Haying slot substitution d rill

TeacherDako' kiningGamay

kanaltrotkalo'

kadtoNindot

sininalkini

etc.

Student(s)Dako'Gamay kining kahon.Gamay kining iro'Gamay kanang iro'Gamay kanang kalo'.Gamay kadtong kale.Nindot kadtong kalol.Nindot kadtong sinina'.Nindot kining sininal.


NE

. Integration drillT

eacherK

ahon kint7715WE

'.Ira' kana,

Gapay.

.

SininaL kadto. B

erde.B

abaye kana,. Ouw

apa.

Bata' kini. N

ear,.L

alali kadto. Am

erikano.etc:-

Student is)B

ake), kining kahon.G

gmay kanang

Berde kadtong

Gilw

apa kanang babays.M

alayo kining batal.A

rdarikano kadtong lalaki.

F. Exparisionrisponsedeill, chance the given Etatement to the interrogation:

affirmative answ

ersT

eacher.

PakoTTfrimig kahon.

Gray kining kahon.

.Gam

ay kining iro'.I4a Iayo kining Ira°.M

a ayo kanang iro'.M

a f.ayo kanang tuba,.L

and., kanang tuba'.Laurit

kanang aininatekanang'sinina'.

1st Stedient(s)

.111pkolThrkT.

rEirkahon?

Cam

ay ba kining kahon?G

amay ba kining ito*?'

atlayo, ba kining ire?M

atayo ba, kanang irort

Ma , ayo ba ken ang. tuba*?

Unit ba kanang tuba'?

Last ba kanang sird.na?

Nindot ba kanang sininat?

2nd Student is)0; dakoT

Tanang kahon.

0; almsy kanang kahon.

0; gamy kanang- iro'.

0; ma' ago A

anang iro *.

0; ma lay° kining iro '.

0; ma 'ay° kining tuba' .

0; leaf kining tuba*.0; lam

it kinirig airline.0, nindot kininesinina


Supplement F-3

I. No new vocabulary was introduced in the lesson.

. II. Cultural Notes

A. blue seal Blue seal cigarets which are supposedlymade and taxed in the United States. Theyare smuggled into the. Philippine's andthus avoid the white Phi lipoine tax stamp.ftlillue Sear! 1:s regarded as a seal of quality.U.S. products find a ready .market in thePhilippines; blue seal cigarets and alco-holic beverages top the list of popularU.S. products. Other goods, chiefly in themanufactured categpry are referred to as"state- side" commodities, and are quitepopular. Smuggling of these goods into thePhilippines is an unceasing problem forlocal customs.officials. Read any articlein the Free Press about smuggling.

51)


DRILLS, FOR pIitLOG SLVEN

I. Pattern: Kinsa and topic phrase


B. Fixed

Kinsa

tambokniwangteas

slot substitution drill

Teacherkiningkana'Kadto

etc.

C. Moving slot substitute drill

Teacher

Kinsa kining tawo?bate

kadto

kanatkini

lalaki

babaye

etc.

abogadomayormubo'

Student(s)Kinsa kining tawo?Kinsa kanang tawo?Kinsa kadtang tawo?

.Student(s)

Kinsa kining .tawo?Kinsa kining Bata'?Kinsa kadtong bata'?Kinsa kadtong babaye?Kinsa kanang babaye?Kinsakiningbabaye?Kinsa kining lalaki?

D. Fixed slot substitution drill

Teacher Student(s)Kinsa.kanang tawong tcmbok? Kinsa Hang tawong

. niwang Kinsa kanang tawonggamay Kinsa kanang tawongkugihan Kinsa kanang tawongdeice Kinsa kanang tawongtatas Kinsa kanang tawongguwapo Kinsa kanang tawong

etc.

G1

tambok?niwang?Ramey?kugihantdakot?teas?guwapo?

WHO, WM, A' Ynk ^, 2,4 + 4,04474A7Z.3,


E. Moving slot substitution drill,

TmberKinsa

kikanani

-Tiriiiongtambok?

niwang

kadto

kane'

bats'

lalakiteas

babaye

eta.

II.Pattern; Kinsa siya?Unsa siya?

ftWAMS311)Kinsa kiffiht-fawong tambok?Kinsa kining tawoag tambok?Kinsa kining tawong niwang?Kinsa kining Wang niwaag?Kinsa kadtong batang niwang?'Wm kadtong lalaking niwang?Kinsa kadtong lalaking teas?4inss kadtong babayeng teas?Kinsa kanang babayeng to

A. Chain response drill,: one student points to someone and asksanother student the question; continue around the room.

slaIptu4ent(s) Studeny(a)Kinsikanang tawo? Siya s uatt"Kinsa kanang babaye? Siya si Ginny.Kinsa kanang lalaki? Siya si Doug,

etc,

B. Substitution response drill: 2nd Student(s) use any appropriatename.

!MaarKinsa anang tawo?

batd/kining

babaye

C.. Reduction drill

Teas rUnsa lna siya?Ikea kadto siya?Unsa kini a iya?

D. Response drill

1na61414for

toni.

to

Xst,Student(s)Kinsa kanang'tawo?Kinsa kanang beta'?Kinsa kining bata'?Kinsa kining babaye?

etc.

2ndStyriaSiya siSiya siSila si

ud (s)nsa nat siya?

Unsa to siya?Unsa ni siya?

(1) I41411CUnsa na aiya? MalistroUnsa to siya? mayorUnsa ni siya? ostudiyanteUnsa to a iya? abogado

etc.

ent(s)oe

Fred.Rolando.Becky.

24d S e (3)Ma tistro s ya.Mayor, siya.Estudiyante siya.Abogado siya.


F.

0.3

E. Moving slot substitutiondrill: use as much appropriatevocabulary as possible. .

Teacher AW41941(5)

'Wrestler' siya. {Wrestler' siya.Tambok Tambok sip'.

ka Tambok ka.Ito TainbOk ko .

Niwang ; NiWang ko.siya Niwang siya.

Abogado. . 4bogado siya.Mubo' Mubo'.

kaye .

ka Mubd t

KThanKugthan ka.etc.

F. Dialog

Caridadt Ktnaa kanang tawong toFay: Kanang.imerikano?Caridad: 0, kinsa na' siya?Fay: Siya si Michael. Peace Corps stye sa*Ormoc.

G. Free expression: students describe theftelves, the people.they're talking to, and the people they're talking abOut.Teacher sets the pattern.

Ako si Jack.Eatudiyante aka.Ikaw si Miss Castro.MhlistraSiya si Richard.Estudiyante .

iimerikano stye.Teat; ka'ayo siya.

etc.

III. Pattern Guwapa be el Missleyee?.

0. Quwapa siya.Dili'. Dili siya guWapelp

4. Reduction drill

!Milk 4900(110)Quwapa ba Reyes? Ouwapa si?Klgihan ba si Juan? . Kugihan be' siya ?


. Tales ba si Pedro?Tambok ba si Pita? ,

Kiwang be si Mariano?Mubo' ba si Pedro?

etc,

Tatas ba s iye?Tambok be 'stye?Niwang be siya?.Mubo' be s lye ?

B. Reduction drill

22APIRE Student(s) gag'Mao' MubebeliirRta'? Mubo ' ba. e aNiwang ba si Jack? Niwang ba si Jack? Niwang be siya?Tambok ba ang irol? Tambok ba amirol? Tambok be siya?Ta'as be Rachel? Teas be Si Rachel? Teas ba eiya?Kugihan ba si Bill? KUgihan be si Bill.? Ku ihan be siya?.Guwapa ba ang babaye? Guwapa ba ang babaye? Gpa be siya?

etc.

s )

C. Response drill: a/II/native answers

T nAmerikano be s ye?DA& ba si Ferdinand?Ma' intro be siya?Abogado be si mt. Bongato?Gamey ba siya?

etc.

D. Response drill: negative answers

TeacherGuwapa be s iMary Poppins?Mayor be si mt.

babaCorte? ez?Tg

Mubo' ba si Ginny?y

Tambok be si Lent?Gamey ba ang bite?Kugihan be ang .1aleki?

etc,

*tuplenp(s)0. Amerikano siya 6

0. Dako' siya.-0. Ma tistro s iya0* Abogado eiya.0. Gamey stye.

(s)Dili'. D s ya guwapa.Dili'. Dili' siya mayor.

Dili' siya teas.Dili'. Dili' siya muboi.Dili'. Dili' siya tambok,..Dili'. Dilit siya f:maK;Dili'. Dili' siya gi n.

E. Response drill...miked answers cued by gesture

lush= galDeka' ba ang tawo? yesGamey ba si Lita? noTates ba ang lalaki? YesKugihan be si Mary? noMubo' ba ang babaye?. no

.

etc.

(0)0. Deko s ya.Dili'. Dili siya gamey.-0* TOtta siya.

Dili' eiya kugihan.Dili'. Dili' siya mubo'.


F. Free expression: teacher askt questions aboUt pictures or people.

Studenti answer: . loftEx.: Kiwis Nan 140,

fOnsCuan siya?Teas be siya?Battu man siya?

etc.

G. Free Expression: a student asks as many questions 410 he canabout a picture or a person. Other students answer.

R. Teaoher presents a situation in-English, and the students.make a spontaneous%dialog to suit the situation. .

For example: an woman who cannot see. confronts a Peace, Corps Volunteer end milks h4m about himself.

etc.

IV. Patterns Kinea kenang mga babaye?'

Sila at Baby ug si Petra.

k, Dielog

Roberto: Kinsa kelvin mg.a babayeng niwang2Pedro; Si3.a si Barbara Peres ug si Celia hodrigues.Roberto: Unsa kanat snotPedro: Mga, model' sila sa Manila

.

(

B, Expansion drill: fragment. ..

Teacher *1.9nt(15.)tawo mga taWobabaye mga babapebats, saga batelamis0 toga ludasAmerikano up Amerikano-

, matistro mga, matistrolalaki mga lalaki

etc.

Co Response' drill: teacher she pictures of objecta and people;students name. object, using mga, if there is. merethan one object.


De Expansion drill: fragment

12Alhatkanang bate'kihing tawokadtong bintanakanang kahoykadtong babayekanang abogado'

I. Expansion drill

IaiplftEkanang-44-6bogadokadtong mga tawo.kining mga babayekadtongmgalalakikanang mga Amerikanokiningmgabatal

etc.

etc.

(s)kanang raga

kining mga tawokadtong mga bintanalkanang mga kahoykadtong mga babayekanang mga abogado

Student(s)Kinsagmga abogado?Kinea kadtong nga taw041Kinsa Mining mga babaye?Kinsa kadtong mga lalaki?Kinsa leaner% mga limerikano?Kinsa kining mga bats'?

F. Find slot subotitutionwreaponse drill: alternate man a women

laubstaudjavo

.gia 2 (a)Elmo .kanang mga tawo? Kinsa kanang mga tawo? bob /Pete Sila d o ug

si Pete.kadto Kinsa kadtong mga babaye?Betty/Petra Silo si

Be* ug Si_,.a.

Petra.dy Skinl Kinsa kining mga tawo? Boy/RuilgAlt 80Y tri

Ai al Rudy:lama Atha' kanang mga babaye? Fely/Maita Sila si

Ary ug si .

littiria.

kini Kinsa kining mga tawo? Manoy/Sildboy Sila siManoy us siBimboy.

etc.

O. Chain response drill: teacher points to two people; onestudent asks another student who they area Studentsanswers; continue around room.

ti

Kinsa Eft? Sila si arc ug si Joan.etc.


V. Pattern: Unsa kale' sila?

. Mga ma sistra

A. Substitution-response drill

§tudeilt (a )Unae kanal aila?Unsa kana' aila?Unsa kana, oils?.Unsa kana' Gila?Unsa kana' aila?Unsa kana'sila?

S. Expansion drill

TOpcherEstudiyante siya.Amerikano

BatasMOor

ssiya.Pilipino

iya.

Babaye alga.

abogadOMasistraestudiyantoAmerikanoIneikFilipino

etc.

etc.

G7

and /t1- t( s)Mga aboado-iiia.14g4 mas istra sila.Mga estudiyante sila.Mga Amerikano sila.Mga Insik sila.Mge Pilipino sila.

6t14440(s)Mga eatudiyante sila.Mga Lai rikeno silaMga Mayor ail..Mga bate' sila.

.

Mga PilipinoMga babay sila.

Co Substitution-response drill: teacher tuxes pronoun with numberof fingers.

(s).Unsa ana siya?Unsa kana' silt?;Una& kanas siya?Unsikanal sila?

rive fingers)one finger)four fingers)

etc.

aInstma,istraPeace CorpsPeace Corps

Insei sIga ma'istra sila.Peace' Corp; iya.Mga Peace cOrps

si144p

(p)

VI. Pattern: Mga tafistra bi si.Miss Reyes ,ug si Miss Untenaii

O. malistra ails.Dili Elltis sila mgs masistra.


B. Reduction-substitution drill

Ricardo

Ellen cnd Jane

Roberto.

Bill ang Pete

§tudent(s)

ad mildew

s)Ma' istri) b t si Ricardot

Ma' intro ba siya?

Mga Ma' Tatra. be si Ellen ug si Jane? Mga meistra be Bile?

Manstro ba si Roberto?

Matistro ba.siya?

Mga matistro be si .Bill ug si Pete? Mga matistro be sila?

etc..; change matistro to other professions

1.

or nationalities

G. Guessing game: teacher gives a name-or several names and the students try to

guess the profession, nationality, or

characteristic of the

people named.

.

For example: teacher is thinking of the name Bill.. Bill is

a student.

(Only one answer should be correct.)

Teacher

t-DI=

Ma'istro ba si

11?

Kugihan ba si Bill?

Estudiyante ba at Bill?

Fely ug Corazon MBA abogado ba sila?etc.

D. Substitution-response drill:: negative answer

Teacher

Kugihan

Ma'am

Lalaki

Estudiyante

la Stude t (s)

(Mga) Kugihan ba

(Mga). Way() ba Gila?

Mga lelaki ba sila?

Mga estudiyante be sila?.

etc.

.

Te -ct=r

Dllit.' Dili

siya malistro

Dili'. Dili! siya kugihan. '-

O. Estudiyante siya.

DOW 4141poso4ged..

t(s)nal kugthanmga) =Ono.

age Maki.

estudiyants.

Dili'

Dili' si

Dili". Dill' sila

Dint.

sila

Dili'. Dili' sila


G9.116 Picture drill; Students talk about pictures of people: They

say several negative sentences before sayingan affirtkative one.

ixample:- a picture of some boys playing:Dili' .ails tales (taas).Dili' ails alga ma' intro.Dili,. silo zap babaye.Dili! ,silairagi) kualhan.Mgt estudiyante el le.

etc.

P. Guessing game: students take all parts.as in .

Play the same way


Supplement

I. Vocabulary introduced in the lesion

A. Dialog

,sueArl."."4.114kWer......

G-10

Manila the largest city in the Philippinessiya he, she (personal pronoun, topic fan)

(accent on the last syllable)tambok fat

B. Drills

abogado lawyer.mayor mayormubot shorttitwang thinsila they (personal pronoun, topic form)tams tall, long

II. Cultural Notes

A. The words poli3 for police and mayor, with a Visayanpronunciation, for mayor have been borrowed fromEnglish and Spanish.

B. Some adjectives form the plural by the addition of theconsonant net at the end of the first syllable.

taus tagtasdakot dagkotmubot - mugbotlapad lagpad,gamay - gamey

C. Boy is a common nickname in the Philippine; it isusually given to the first son.

Baby is a nickname given to a young female child, ina family.

D. mga pluralizes substantives. It does not replace thetopic or object indicator:

ang lapis the pencilang mga lapis the pencilssa mga lapis the pencils'


DI LOG

Ilinagas Riau

Situation: Si Norma ug si Rolly

.116004kod as garden. iilabay

ang usa ke lalaki.

Norma: Sus: Kaguwapol Kinss

man nal siys?

Holly: Siva si Fernando.

Norma: ba stye palikero?

Holly: Dili!. Dili' sip

palikero.

id= kialcas

Situation: Norma .and Holly

were sitting in the garden.

A man'went by.

Wow! How handsome'

Who's' he?

He Fernando

Isn't he'a playboy?

No. W' isn't a playboy.


7 1'

t.

MIA golaidd

Pattern: Diii' ba piya Paiikero?

Dili'. Dili' siya

A: Fixed slot substitution drill

,TeachnDili' basiya palikera?

estudivantekugihanabogadoMateyoFilipino

etc.

I

ptvdeni(s)ba s ye-paliketo? .

Did, t ba siya estudiyante?Dilitba siya.kugihan/

b9 siya abogado?.Dili' ba siya ma'ayo?DOS.' ba'siya Filipino?

B. Substitutionreeponse drill: negative answers

Tqachcrbs. siya palikero?

Ineikguwapo

..abogadoma'ayodako'

VADAdant(s)Dili ! be- siya palikero?DilitDili' be siya Insik? Dili'Dili' ba siya guwapo? Dili'Dili' ba stye abogado? Dili'Dili' 150 aiya ma'ayo? Dili'Dili' ba. siya .dakol? Dili'

etc.

2zig. Stud0,t(e)-6Dili sirs palikero

Dili siqa Inaik.Dili' stye gutapo..Dili' sir) abcgadoDili' siya ma'ayo.Dili' siya dako'.

C. Substitution-response drill: affirmative answers

:mattabogadomayor )

tat asFilipino.

babaye

dDili ba, pipDili' be siyaDili' ba siyeDili' ba siyaDail be siyaDili' ba siya

ts)bogado?

mayor'?talTato?.

Filipino?miboltbabaye?

etc.

Zati (s0abogado sMayor aiyfWas -WeiPflipino siya9maestri*Babeyel'aiya#

Substitutionresponsa drill= apawirs.cupd by baadisaturas

Teacher,palikeromatistre

uwapatgeas

ljecgtudenVs)..Di be siy* pelikero?Dili' be siys melistre.

Dili' ba siya swaps?Dili' ba eiya tataal

ate.

Eheir ) Piffigeftshe isn't) Dili'. Dili' 81341

matiatrs.

(ohs, Ouwap stye.the tsj Teas We.

t. .


II. Pronoun d rails;

A.Fixod'stot sUbstitUtion drill

TAASIIMEEba siya pa ikero?

sila-kaakasiyaakoka.sila'

etc.

B. Response drill:'affirmapive

TochkrDili' ba siya palikero?Dili ba ails teas?Dili' ka. ba- ma'ayo?Dili' be *Ito niwangtDEW ba diya guwapo?

ka ba Amerikano?Dili' ba sila Pilipino?Dili' ba ako malistra?

etc.

Atacitakts) -

Dili' ba siya palikero?Dili' ba sila palikero?

ka ba palike.ro?Dili' be ako-Pilikerow

ba siya palikero?Dili' ba ako palikero?Dili' ki 141 PalikerotDili' ba sila palikero?

C. Response drill: negative answers

USWDili! be. sir, eetudiyante?Dili! ba' ako unfayo?Dili' ka ba Filipino?Dili! ba sila abcgado?Dili' ha ako tafas?Dili' ka ba mubo'?

etc.

D. ResPonse drill; mixed answers

Dili' ba ako nsik? noDili' ba siya mayor? yea

. Dili'lba sila.guwspol YeeDili' ka be palikero? noDili' ba sila'Amerikono? yesDili' ba ako.ta!as? no

etC.

ptuderrkt et)

Patikero siya.Teas. (tag-as) silt'.!Way° ako.Miwang ka.Guwapo. siya.Amerikano ako.Filipino silaeMatistra ka.

Dili'. Dili' siya esiudiyantesDili! Dili' ka matey°.Dili'. Dili' koDili'. Dili' sila abogado.Dili'. Dili' ka ta'as.Dili'. Dili' ako muhote

Dill'; Di iMayor .41tei

. Guwapo oils:Dili ko palikero.Amerikano.sila.Dili'. Dili' ka ta'as.

t(e)a Irisik.


E. Substitution-response

drill: cued bylord,

picture* and head gesture.

Teacher

Dili' ba iiiTTglikero?

sila

(ma'istro)

ako

(kugihan)

ka

(babaye)

sila. (iiiwangl

1st Student(s)

Dili' ba

p3likero?

Dili

ba sila malistro?

ba ako kugihan?

Dili' ka

bababaye?

Dili' basila niwang

etc.

Cue"

2nd Student.(s;yes: Palikerof-irya.no.

Dill'. D

i ii ! sliam

atistroyes K

ugihan ka,,.

noD

ili.

Dili'!, ako babaye.

no.D

ilit.'Dili' silo -niiitang.._

F. Frep expressions ,student

asks a negative questionbeginning with

b

For example,,

as student Indicates two other stulePti3.4th

hisband,

he asks a third the

question!

ba :sila to as?'

III. Pattern: Nita.badinhi si Daltd?.

Nita swig. diphi.

Ni'a ba eiya dinhi?

Substitution-correlation

drill

..

Teacher

Naga dinha I Ai. David.

Nita

Student(s)N

a la Try ha

David.

dirito si David.

Nita dinhi si

David.

eta.

B. :Reduction-transpositiondrill

aTula

gateNita

Tuts

NO,

Teacher

dinhaer717D;Vit.

didto et Maria.

dinha' si Trish.

dithi si Marty.

didto si Pete.

dial. Si Julia:

etc.

Student(s)

Na' a irrya

sdinha

IT

ulasiya didto.

Na' a eiya

dinha'Ni la siya

dinhi.Tula siya

didto.

Ni'a siya

dinhi.

0.0041


C. Moving slot (correlative) substitUtion drill

S9121arlNaladinhavid.Tula

siyaNi'a

Tula

-Na'a

si Juan

siya

si Ginnyetc.

Student(s)Nale=si David.Tu'a didto si David.Ws siyaNi'a siya dinhi.Nita dinhiTufa didto si Juan.Tula siya didto.Nala siya dinheeNa!a difihat iiGinny.

De Responie drill: affirmative answers

TeacherNa'a ba dinhe 'si Betty?Nita ba dinhi si ixturo?Mita ba didto si Manuel?Nita ba dinhi si Fedring?Nala ba dinhal si Vincente?

etc.

E. Transposition drill

TeacherNa'a ba inha si Cleofe?Ni'a ba dinhi si Cora?Tula ba didto si 2on?

etc.

Studs0,-Na a s yaNdinhe.O. Ni'a siya dinhi.Os Tula sip 4idtosO. Nila siya dinhi.0. Na'a siya di iei.

Students)NalaWsiya dinbil?:

ba siya dinhi?Tula ba siya didto?

F. Free .expression: students ask and answer each other.

1st Student: Hein man si Juan?.ilifa be siya dinhi?2nd Student: O. Ni'a' dinhi.

G. Fixed slot substitutiontill: pronouns

Tesila disiyakoka

etc.

(e)Nile a.la dinhi.Ni'a siya dinhi.Nile! ko dinhi.Ni'a ka dinhi.


ww,nw ,.e.0(4^W.,ti

H. Repeat #G with 'Nate and 'TWO

I. Moving slot substitUtiondliill

alghteNa'a site dinhal.Nita

siyaakosiya

TutaNata

silaTuveNita

J. Expansion-response

TAW=Na'a sila dinhe.Na'a siya Ainhat.Nita siya dinhi.Tula siya didto.Nita ako dinhi.

IV. Pattern:

A. Dialog:

etc.

nt(s)Hata sila nhay.Nita sila dinhi.Nita siya dinhi.Nita ako dinhi.Nita siya dinhi.Tura siya didto.Nata siya dinhat.Na is Sila dinha'.Tuts sila didto.Nita sila dinhi.

drill: question intonation

12.1 e t(s)Nate ba s la inhaf? 0.Nata ba siya dinhat? 0.Nita ba siya dinhi. 0.Tufa ba siya didto? O.Ni fa ba ako d inhi? 0.

etc.

H-5

2nd Studea(Vs)Bata sila dinhat.Na'a siya dinhat.Nita siya dinhi.Tlea siya didto.Nita ka dinhi.

Wata siya dinhi.

U86 ka Peace Corps mihapit se .belay sa lyang amigo.A Peace Corps Volunteer stopped in at his friend's

house.PCV: MatayolRaul:. Dayon: .

PCV: (sees "Beware of Dog" sign)Gamay ba ang iro'?

Raul: Dili' stye gamey.. Disko' siyyaa.PCV: (Hesitates more) Ni's ba dinhi angirof?Raul: .Walal Walat siya dinhi.


TeacherWala' dinhi ang, iro'.

matistromayorabogadopalikeroAmerikanoestudiyante

etc.

Vela"WalaWale'WalatWaistWale'Vela

ptudent.(s)dinhi ang irodinhi arsgmalistrodinhi ang maiorodihhiang abogado.dinhi ang pelikero.dinhi ang iimerikano.dinhiang eatudiyante.

--T:8'"'ZZ.W.W.4;=Wl-=w,.g.m=m=z.ttmtttWO=ttactmp=mptuwre.to.t4tmotawtm...............7......7.70tmtmmtttt.a.ymigfinmw


.1

C. Repeat 0 using iiinbs! and didto...

D. tubstitut ion.7transpositim.drillx reduction to pr:onouns

Teachev ; laWalt/ didtb-ang'bilbaye:-...

PiLipinobate/

. .Johnma'igitra.Bruce

E4 Respotise drill

Tea 114sit

Wale didtoWela' -didtoWale' didtoWala/ didtoWale' didtoWale' didto

didtoetc.

..Wala' "dinhi a /ng babaye.,

didto sling mga 1?ata0-,:ang abogado.

si Bruce lag .si Pete),iala ang .filga lalaki.

. Wale!. 'diriha" ang ',Walat didto eing mga Peace Corpe

etc.

Hft6

tachat(s) 2nd audent (s)ang babaye. Wala' diya didto.ang lalaki. Wale' siya didto.ang Pilipino Wala, siya didto.ang beta Wale' siya didto.si John. Wala siya didto.a ng ma'±stra. Wala'siya didto.si Bruce. Wala' siya didto.

(smWala si dinhi.Wale' 'sila didto.Wa la s iya dinhaWale' sila didtoVial.al sila dinhi..

siya dinhasila didto.

F. Moving slot substitutionCOnversion drill-TeaoherralUab4e.

siya*. Cruz.:

siyasulfa

Benma'istro

kadinhal

. .

akobatal

Wale din

dinha

didto

eta.

gadent(s)Viola dinhi ang bAbayeWala siya dinhi. .

Wall/dinhi si Mr. Cruz.Wala dinhal si _Cruz.Wala a iya dinha

sila dinhaWale sila didto.Wala' didto si Ben.Wala ,didto a ng ma 'istro.Wala' ka didto.Wala' ka dinhaWala ko. dinhaWalal dinha' ang beta.

4


0. Responsu drill: negative answers

Teacher

Nita ba dinhi si Pedro?

Nita

Nata ba dinha' ang mga malistra? Na/a

Tula be didtO ang mayor?

Tula

Na'

a.to. dinhal si Carlos?

Nata

:Nita ba dinhi ang mga Amerikano? Nita

Tuta ba didto 51. Tony?

Tufa

etc.

t Student(s)

2nd §tudent(s)

ba dinhi.

lialat. Waist siya dinhi,

ba dinhat ang mgamdistta? Walat. Wale' sila

dinhi.

ba didto sng mdydr?

Wale'. Wale' siya didto.

be dinhat'si Catosl

Walat. Wale- siyadInhal.

ba dinhi ang mga ismerikancRlialat. Nalat sila

dinhi.

ba

didto si Tony?

Wale. 'gala' siya didii

Response, drill: answers cued by head gesture;

question cued by distance gesture.

Teacher

Ni'a blfriing Zeistro?

(middle) sila

(far) and mga lalaki

(near)

siya

(middle)

Carlos

laStudenti s )

Ci.....12.

2nd Student(s)

Nita ba dinhnng matistro? yes 0.

NIT

Ssiya dinhi.

Tula ba didto and batat:

-no

Igg0-11. Wale siya didto..

Nata ba sila dinha?

yes CG Nata sila dinhate

Tula be didto ang mga lalaki?no Male% gala' Gila didto

Nita be siya dinhi?

no WSW.

'.;alal-siya dinhi

Nata ba dinha' si Carlos?

.yes.0. Nata siya dinha'.

etc.

Dialog

.

Loloy: Nita be si Carding?

Ismael:. Wale. Wale' siya dinhi.

Loloy: Talin-man kadto siya?

Ismael: Tula siya didto sa

munisipiyo.

J.Variations: Students act outtheir

own variations of

thedialog.


Pattern: dinhit dinhe' and didto. (loistionY*440tid,b1 "walk" --contrasted with adjectiyesi

A. Short Answer response drill

Tea4i1911Amerikano ka be?tmerikano ba siya?Mga guwapo be sila?Dili',ba siya Pilipino?Magstro .ha ako?Mge Pilipino be sila?Dili t ba sila mga Insik?Ma'ayo ka ba? .

etc.

B. Short answer response.ctrill

1142.b9X,Nita 136 siya dinhi?Tu'a be sila didto?Rata ba dinha' ang abogado?Nita ba Bile dinhi.Tu'a ba didto ang mga mayor?

. etc.

C. Short answer response drill

TeacherPilipino kp ba?.Dili' ba siya.estudiyante.Nita ba siya dinhi?Tula ba sila didto?Dili' be sila matey()Nara ba ya dinha'?Abogado ka ba?Na'a ka ba dinha?Nita ba sila dinhi?

etc.

A

sDili'Dili,Dili'Dili'Dili tDili'Dili'

WA a- Walal-

Vela'Weis'Wale'

Dili,Wale'Wale'

Wale'Dili'ValeWa10.

8)

D. Conversation: teacher asks lofiger questions which studentsanswer as they wish.

Bxamples: Dili' ba Pilipino kanang dakong tawo?Ni' a ba dinhi sa kining eskuwelahan prig Ilia

meistrong Peace aorp07:

Dili'.Wale.


H.9E. Guessing ome: teacher says he is thinking of tometh$4, andthe studeilts must guess-first who ols

what it iss-soMe a its characteristics, and, then where it is.For example:

Stud nt TlachTawo a na . III:" awo0Babayi ba siya? Dili'.Lalak be na' siya 0.Bata' ba siya?. Dili'.S. Ricardo ba ang bate'? Dili'.Si Ferdinand ba siya? 0.Guwapo be siya?

. OAetc.

Tuts be siya didto sa pantzlan, Wala. Wilfil siya. didto.Nita be siya dinhi sa kiase? Wale'. Wale siya

dinhi.etc,


.8Upgement

Xi Iteabulary.intrbdwad in thi- MasonA. Dialog'

Ica t Howpa akfro pia igir"

"B. Drills

11-10

sigi 0.1(,,, go ahead, continuewalat (a neutive which negates existential

sentences, location, and oertain :verbconstructions)


lokiarani asa Riau

Situation: Sila at te ug si

Fely nilabaysa balarni Gemma

nga nagsulob ug nindot. alga.

giants,

Gesso: Wow!! Ka lamii Asa man

kanto?

Titai iodto kami sa bayli.

Gem : Nein man ang bayli?

Tita: Tu'a didto sa munisipiyo.

Fely: ;kawt.asaman?

Gem: Anhi lang ko dinhi.

Tita: Sue, Kildyoyl.

14112.11k1sg.

Situation: Tita and Fely went

by GentaWs house wearing pretty

clothes.

Wow!! How nice!' Where axe

you all going?

Were going to the dance.

fterete-the dance?

(There) at the municipal

Where're you going?

I'll just be (stay) here.

Kill-joyi


DRILLS FOR DritLoG NINE

I. Pattern:. (Asa man ka?) Asa man kamo?Adto* ko ea .bayli.

4, Fixed slot sibditution drill

TeacherAdto ko arRFri.

merkadomunisipiyopantalanpiyereskuwelahansimbahanbulangan

B. Response

itirchor

DongBayDay.

$tudentjs)Adto ko saAdto ko sa merkado.

, Adto ko samunisipiyo.Adto ko sa pantalan.Adto ko s a piyer.Adto ko sa askuwelahan.Adto ko 46 simbahan.Adto ko s a bulangan.

drill: teacher cues terms of address and place

Cue 2DAi IttlitSMIJs)Bayli i,dto ko as bayli.'bulangtin Adto ko- ea bulangan.pantalan. Adto ko ea pantalan..sidbahan Adto ko s a simbahan.

10:S41deli(s)Asa tan kai Day?Asa man kai Dong?Asa man kai Bay?Asar man ke, Day?

etc.

C. Chain response drill: students use appropriate address for theirfellow They pan use Foglia/1 or Cebuano for theirdestinations,

Jack: Asa man kai Bay?Jim: Adto ko a- "Dormitory".Jim: Asa man kat Day?Marge: Adto kola hairdresser.

Marge: Abe man keg Dong?Bill: Adto ko s a Lincoln Hall.

etc. .

D. fixed Slot substitution drill: pronouns

luau.Asa man ka?.

kamokamisiyaila

kite

t(a)Alm man aAsa tan kamo?Asa man kami?Asa man siya?Asa man ails?Aia kita?

etc.73 Hosted for free on livelingua.com

H. Fixed slot sOatitution dints, distinction between Ike andtkamoi; the teacher gostUtie to indicate virbither algaeIs addressing one person or more than' one.

&whetonethreetwoone

etc,

(s)Asa man kaAsa man kamo?Asa man kamo?Asa man. ka? -

F. Response drill: teacher cues .place; to vary the drills the.first group can ask, then the second can asity and 'so oneback and forth.

...rage' As

kamo?kamo?kamo?

Sksa manAsa man46a manAsa man

CigZIA 4usLont (a)

Adto kami-sa Cebu.piyer AdtO kami sa piyer,eskuwelahan Adto .kami sa eakuwelahan.bayli 4dto kami sa bayli.

etc.

G. Response drill: teachershouid help verbal understanding byusing gestures; destination is c mutant.

Tepcher.Asa man Ka?Asa man-kamo?Asa man ka?-Asa man kamo?

etc.

41241Adto .sa ormAory..Adto kami aa dormitory.Adto ko s a dormitory.Adto kami sa dormitoryo

H.. Substitution.- response drill: t eacher inlicates who willanswer; destination is constant

Taasuronegrouponegroupgroup

sAsa man. kaAsa man kamo?Asa man ka?Asa man kamo?Asa man kamo?

etc.

dentte 2114L 4ertIA)Adto ko se merkado,Adto kami s a Marked*.Adto ko Oa .morkadotAdto land sa merkadosAdto kami aa terkado.

I. Free expression students ask each other where they're going.


fr. *"'

.

J. Moving AlOt substitution 014

Ing ism Student (s )Adto ko sa bayli. - Mita ko sa bayli.

ka 41to ka sa bayli:Adto ka sa merkado.

kami Adto kami .sa merkado.sila Adto sila sa merkado.

Adto sila sa -sitabahan.kamo. Adto kamo sa simbahan.siya 'Aft° siya sa simbahans

hmynisipiyo -114to .siya sa niunisipiyo.

etc. ,

merkado

simbahan

K. Fixed slot substitution drill: teacher elicites correct'question by carefully grouping the people to be asked.There should be three separate groups fromitich theteacher picks various numbers of people to be addressedor talked about.

L. Short Dialog: various combinations of students ask eachother where t hey 're going or where someone else (siya,sila) is going.

II. Pattern: Adto kami aa bayli.Adto kits sa bayli.

A. Distinguish between 'kaolin and 'kits': When the teacher says"Adto kami ", he makes a parting gesture and heseparates from the person'hels talking to. When theteacher.. says nAdto kits", he makes an inclusive gestureand walks with t le person he's talking to.

B.. Same 'as #A, but when the teacher speaks it is the 'studentindicates whether the parting or the inclusive gestureshould be used.

C, Students perform the acted monolog with each. other.

Do Reponse drill: constant destinationTeacher

Asa man kamo?Asa man kita?Asa man kamo?

etc.

&WOO ( a )Adto kami s a bayli.edto kits as.Adto karat Eke bayli


s-re13, Dialog: students perform with appropriate gestures'

Aia mitnIkamcitAdta kami as

F. Substitution iespense drip.

TOaeher la ,student (s) ,

Asa man kat Asa man ka? . ..

sly& Asa man siya?kamo Asa man Immo?site Asa man ails?

. kits Asa man. kites?ko Aso man ko?Xami Asa man karat?

vtc.

221§10L01.4)Adto ko sa merkado..Adto-siya-sa merkado.Adto kami se merkado.Adto silt as merkado.Adtoicita sa merkado..Adto Ica sa merkado.-Adto-kamo as merkado."

G. Free expression, varying the pronouns and thedestinations;all the pronound should be used correctly;

Pattern: Anha' siya dinhat,Anhi siya dinhi.

A. Fixed clot substitution drillTcaoher

Anhi ko dinhiisilasiyakakamokamikite

etc.

B. Response *drill: alibi

IkagperAsa man ka?Asa man kamo?Asa man siya?

etc.

Student (s).41107673.nhi.Anhi sila dinhi.Anhi siya .dinhiAnhi ka dinhi:Anhi kamo dinhi.Anhikamidinhi.Anhi kite

to e.Anhi,Anhi kami

. Anhi siya dinhi,


$

C. Filed slot substitution drill: anhat

AnW144kamo

etc.

InhaAnha'Lnha'Anha'

D. .Substitution-response anha'

1112=Asa man siya?

kako

SAlisaAnan siyaAsa man ka?Asa man 'Co?

*tic.

t(s)'CO c inhat.

kita dinhat.kamo dinhat.kami dinhat.

Iso 5

2ndatugat(s)Anha' siya dinhat.Anha' ko dinhat.Anhat ka dinha'.

Pkyving slot substitution correlation drill

aaahttAnha kaAnhat

Adto

Anti.

dinhi.

siyasilakamo

kami

eta.

aldgat(s)Anhi ko dinhi.Anhat ko dinhat.Anha' siya dinhat.Anha' siya dinha.Anha' kamo dinha'.

-ildtokamodidto.Adtokamididto.Anhi kamidinh14

F. Substitutionresponsedrill: cued by word and by pointingdistance

..12.41.0.hat

Asa man sila?kakamokita

kaggp.t(s)Asa man ails?Asa ranks?Asa man kamo?Asa man kits?

etc.

farmiddlenearmiddle

2ndLaud2W9)Adto sila didto.Anha' ko dinhat.Anhi kami dinhi.

kita dinhat.

G. Guided expression students address each other using variouspronouns; teacher cues the distance word.

IV. Pattern: distinguish between answers to Ilia tint and lass'


k. Correlat#ewsubstitution drillTepcher

Tuta siya didtoAdtoAnha'NitaAnhi;Na'a.Tufa

etc. .

Stadent(s)Tula flirt didto.Adtd siya didto.Anhat,siya dinha'.Nita siya dinhi..Anhi siya dinhi.Nata siya dinha',Tu'a siya didto.

B. Transposition drill: teacher gives answer, it.udent givesqueption.'

Teacher,Anhi kadinhi.Tula siya didto.Anha'' kamo dinhaNita kita dinhi.Nays a dinhat.'Adto sila didto,

gs42/A(s)Asa man ka?Ha' in man siya?

1. Asa man kami?Ha' in man kita?Hain man ko?Ls& man sila?

etc.

Studtent(s)Anhisko dinhiTuts siya didto.Anha' kamo dinhat.Nita kita dinhi.'Nate ka'dinhat.

Adto sila didto.

C. Substitution!.tesponse drill: teacher cues by pointing

TeacherHain man iya?Asa man ka?Asa man kamo?Ha tin man kamo?He in man s ila?Asa man kita?

atideatts )Hein man siye?Asiman ka?Asa man kamo?Ha' in marl kamo?Hain man sila?usa men kits?

D. Dialog

Peter: Mateyo'.Paul: Dayon.Peter: Nita ba et Carlos?Paul: Wale siya dinhi,Peter: Hein man siya?Paul: Tula siya didto ea pantalan.Peter: Asa. man siya?,Paul: Adto siya sa Cebu.

Cut

nearmiddlenearmiddlefar

St en (s)Tu 1a siya d dto.Anhi ko dinhi.Anha' kami dinha'.Nita kami dinhi.Nate sila dinhal.Adto kita didto.


8.8m -a The word 'Sus" is an abbrovaition of Josue; it lodes itsblasphemous connotations through =anon usage,. and mostoases can be regarded as an expression of surprise or a*mord that gives added emphasis to a sentence* $anetimeethe expression is also uttered in anrer* but not often.

4

'or",....A.4...44,q.1641-4,68,-44;af:.Wkl ,Sit...-p,

I

Sizpplemeni

I. Vocabulary introduoed in the lesson

A. Dialog

adto there (future sense* far frau both the speaker and. the person .spoken to).

anki are (future sense* 1. near the speaker 2. nearboth the speaker and the person' spoken to)

beyii danceland We (personal pronoun* tOpflo form* eicluiing the

person spaken to)ksmito You (peratmal pronoun, topic form'kildyty kallor I spoilsport

D. Drills

Ha y (term of address used men far other men around theiraft age and status)

bukid mountain, inland .

kite ve (personal pronoun, topic fon* inoluding theperson spoken to)

dfigat sea..,.....

Day 'Iteilm of address for limn the 8823P age cas youngeras yourself) .

fang (term of address for men and boys the ssme age oryounger than yourself)

IX. Cultural notee

A. kIldjoy 4 Many.ppressions in Cebusno are taken directly fromEnglish.English. With their 'adaptation into Cebuano, theirpraiounolation* -spelling* and semetimss meaning change.


S ~

D I AL O G

Ikanatoulong 12.taus Tenth Lialas

Situation: Si Fe nagbasa ug kothiks. Situation: Fe was readingcomi^s.

Ang iyang inahan nagbasa ug.pisaya'. Her mother was reading

p:1flalmagazine.

Fe: Susmariosep: Oh my God: What's this?

Unsa man ni?

Inahan: Hain? Where?

Fe: Kining lakeot nga tawo4 This ugly man.

Ihahan: A... Abat kand' qiya. 16 660 It's an abat.


41$

DRILLS' FAL, Igg.190

I. Pattern: Consonant, & linker & word

A. Conversion drill:

Teacherlaksot nga tawotambok nga tawotambok nga lalakiniwang nga lalaki,niwang nga irobut ang nga iro

B. Conversion drill:

.74.111b2ZTagbok-nga manokniwang nga manok.niwang nga kandinglaksot nga kanding,mahal nga kandingmahal nga lapis

nindot nga lapisnindot nga iring

Student(s)tawonE17177atawong tamboklalaking tamboklalakingniwangirong niwangirong Wang

etc.

I Student(s)tambok nga manokniwang nga manokniwang nga kandinglaksot nga kandingmahal uga kandingmahal nga lapisnindot nga lapisnindot nga iring

C, Moving siot substitution 4fsill

TeacherAng taiMni& manok

niwangkandiu

laksotmahal

nindotlapii

iringetc.,

D. Substitution- response d rill

T9091APUnsa man ni?Uhaa man to?Unsa man na'?Unsa man ni?Wm man to?Unsa man na'?

.

;_0t44ent,(s)manok nga tambokmanok nga niwangkanding nga niwangkanding nga laksotkanding nga mabellapis nga mahallapis nga nindotiring nga nindot

§tudept,(s)Ang tambok nga manokAng niwang nga manokAng niwang 'nga kandiqgAng laksot nga kandingAng mahal nga kandingAng mahal nga lapisAng nindot nga lapisig nindot nga iring

Ea d (8) .

Lakeot nga tawo Karla ang laksot nga tawo.Niwang Kadtong ang niwang nga tawo.ma' of Kini ang =tot nga tawo.tambok Kano' ang tambok nga tawo.ta'as Kadto ang talaa nga tawo.laksot Kini ang laksot nga tawo.

etc.


II. Pattern: Review

Matistro b. kemot-

4.2

0. Ma'istro kami.Dili' kami ma tistro..

A Response drill: affirmative answers

TeacherMa' introMatistro.ba sila?Estudiyante ba sila?Abogado be sila?Abogado ba kita?Babaye be kite?Babaye be siya?Babaye balami?Lalaki ka be?Lalaki ba ako?.

etc.

B.- Response drill: negative.answers

TeacherNeisa Erg IMMayor ba siya?Estudiyante ba siya?Estudiyante ba sila?Filipino be kami?Filipino ba ako?Insik ba kame?Amerikano ba kamo?Amerikano be kite?

etc.

.42191A 00. ,Ma' intro .ami.0. Ma'istio silo.0. studiyante sila.0. aogado silo:0. Abogado kite.0. Babaye kita.C. Babaye siya .Or. Babaye kamo.0. Lalaki ako.0. Lalaki ka.

S e t(s)Dili siya malistra.Dili', Dili' siya mayor*Dili'. Dili' siya estudiyante.Dili*. Dili' sila estudiyante*atlii. DiliT kamo Filipino.Dili'. Dili' ka PilipinoiDili'. Dili' kami Insik

Dili' kami Amerikano.Dili I. Dili' kita 4marikano.

C. Response drill: mixed answers clued by heed gesture

:g9antler,

Layal ba ang simbahan?Dakol ba si Pedro?Ta'as, ba sila?Amerikano ka ba?Guwapo ba kami?Gamey ba ang Ira'?Niwang ba kita?Mindot ba ang siyudad?War. ba Si Angel:

9411 antis).yes 0, Layo' ang s m ahan.no DiW. Dili dakesi Pedro.

Kr-0.Tatas.sila.

Dili'. Dill' ako 4merikano.no Dili'. Dilit:kamo.guwapa.yes 0. Gamey ang iro!.no Dilil; Dili t kita niwang.no Dili'. Dili' nindOt ang siyudad.ye4 O. *Way° si Angel.

etc.


1

Af

J.

]v

74144...s.m.ry7awonll4e.ftwomsereICIP4r.,....4,

%.470. :;.; 1: Nzn.I' ; ' T41.,

".Ir-1,..

D-Free ex

j

%.'4- 1:0# 4,4494,e each :other quistions using .the

ot.'Wit:47,6babulary.* They- answer eitheryes..or. .i14. The uestions c an be cued. by

.pictureia.t."objeCts,. etC

Trr

11, .1#

J-3

XII. Pattern: Review

Dili' ba keno na4istro?

As Response; dri 111 contradicting answer

Dili'Dili'Dili'DiliDili'Dili'

ba kamo ma intro?ba sila ma listro?ba sila estudiyante?ba sila abogado?ba kita abogado?ba aka- to as?be Filipino si 'Miguel?ba dako .ang babaye?.

Response d agreesing answer

biellia..mayorl-. Dili' ba ang.Dili! ba .kamo 'teas* Itag41:47

ba ails Amerikaito?ba ako gaiety?ba berde ang libro?

Dilivba ba diko ang kalo*?'Dili' ba kite guwapo? 2

etc.

is

Ma tistro

O. Dili, kami me 'istro,

Students}Ma'Ma istro si laEstudiyante ale*ibogado silaAbogado: kite.TeasFilipino si Miguel.Dekko' ang babaye.

ludjoi( s )P-7aiya .mayor. "-

O. nindstiit ang0, bat' kodi tatasitag-as)..0, Dili' ails itmerilchno..0. ke gamey.O. Dili' berde ang0. Dili' dako. ang kalo'.0. Dili' kits' guwapp:

C. Reaponse drill.: mixed answers cued by headshake.Tqactier

Dili . ba..,bata t?Dili', bac siya tambokDili' be ako mube

ba kami estUdiyailit*ba :siia imalfetrO?

Dili! ba to as ant beta '?Dili' ba tambok. gi Henry?Dili' ba malayo et *iirat

galyesnoyesYesnono.yes

'etc,

4t4dentis)patat.IQ. tambok.0. Mubo ka.ZstuttiyaOte kamo...0. idle malistro.

"04 ta t as ang bate'Tambok: pi 4047

'.4i0Yayo si Sara.

.4=41,.+4,...10.61=4..414====14,4= 4,004044183 Hosted for free on livelingua.com

D. Response drill: mixed answers

CudDili' ba layo ang merkado? yeaTambok ba si Juan? noWas ba siya? yesDin' ba siya mayor? noFilipino ba si Ben? yesDili' ba Insik si John? no

etc.

. §,IRdf..ant.ts)

Layo' ang merkado.Dilitambok si Juan.

O. Teas siya.O. Dili' siya mayor.O. Pilipino_si.Ben.0. Dili Insik si John.

E. Free expression: teacher indicates whether student should tAquestion beginning with idilit or not. Student.answers appropriately.

V. STORY

Ilatagglalaki si Ricardo. Tu'a siya di :=to sa merkadoo"Nanay! Tataytab'in .man kamo?"Si NanayugalTatay tu'a'didtosa gElmayng tindahan. Layo

tindahan."Nanayi Tatayl Hain man katho?Nava dinha' brig babayeng Peace Corps.

"Kinsa. kat Dong?""Ako si Ricardo. Kinsa man ka?","Ako si Margaret. Peace .Corps ako. Wistra akodidto

sa.Talisay.""Halin than si Nanay ug si.Tatay? Wain' sila dinhis

ni'a.na sila si Nanay ug si Tatay.""Cy! Ricardo: Kinsa tan.ni?""Kini si Nhrgaret. Pease Corps siya."" Asa man ka, Margaret?""Adto ],ang ko sa indahan.""0. Sigi. Babay.""Babay.".


eupplfiluezit

Vooabulary introduoed In thp lesson

A. Dialog

abat a creature like a witchlaksotausmari.osep my goodnesS1

I. Drillsbu'ang mazy, foolbanding goat

oatiiisnok chickenmath badtindahan store

XI. tulturaI notes

A. mahal o Like the Snglish word dear, the word mahal has twomeanings* one means expensive or costl,y, the othermeans cherished at, beloved. Thus, both a 'person andan article can be !list hall the person is beloved, thearticle is expensive.

B. itusmarlosep Like Sus, susmariosep is a word indioating surprise,concern, or bewilderment. It is. only used by untiett,


:

ondut ag:

D I A. L 0 0

Situation: Si Bebe ug ei Norma.

nagkatabof sa ka eekina.

Norma. Uy, Bebie Di tin man ,ka?

Bebie: Didto sa dagat. Init

dinhi sa Pilipinie.

Norma: Bttend Init*ka'ayo.

Bebieit Ikaw? Ditin man ka?

Norma: Didto ea merkado4

10JorJ4.1131 LI4gUM

Situation: noble and Norm met on a

.COrnar

Well, Bebiot Where edive you.heen?

Ohere) at thp. ocean.

It's hot here in the Philippines.

It Very hot.

Nov:about you? Where have you been?

(There) in the market.


: :`:;,`v.,t

1;

.4s, ,ir- +. A

- ..

I. Patter Di'in man ka?Didto sa dagat.

A. IhtroductiOn of .

ikavijkaako/kokita/takami/mikamo/mo

B. trixedout substitution drill .

Teacher

tan ako?ka

siyakitakamikaiAosila

sabortenad.. pronoun forms

etc.'

C. .Reduction drill: student chaageo long

Teacher

Di'in man ako?Di'in man ikawtDi'in man kita?Di' in man kamo?Ditin man siYEaDi'in man kami?Di'in man aila?

. etc,

D. FLINIII slot substitution drill

Teachet

Didto ako aa'manisipyO..siyakakamo.kitaGilakami

etc.

,

Aludtnt(s)

Di'in mean ako?Di 'in ran ka?Di'in man siya?.Ditin.mankitatDMA man kami?Di'in man kamot:Ditin man sila?

pronoun fo

tulle

rm to short form

(s)

Di'inDi'inWinWinDi'inDitin

Student(s)

Didto oi sa raunieipiyo.Didto siya Oa munisipiyo.Didto ka sa dunisipiyo.Didto kamo se munisipiyo.Didto kita sa munisipiyo.Didto sila sa manisipiyo.Didto kami sa munisipiyo.

man ko?:man ka?man ta?man mo?manNsiya?an mi?man ale

.**..t.r.".(...-,A.b 44,o;4e0-87 Hosted for free on livelingua.com

K-2 .

Reeiponse drill:. long form in question, short form in answer.

Teacher

Ditin man kamo?Di' in man 040D1 tin man kami?Ditin man ikaw?Di' in ban ako?Di' in man siya?Di'in man kita?

etc.

Student(s)

Didto tai sa dagat.bidto sila sa dagat.Didto mo.sa dagat.Didto ko sa dagat.Didto ka sa dagat*Didto siya sa dagat.Didto ta sa dagat.

F. Reductionsubstituton-response drillt first student shortenscue; second student answers, also with short form,

Teacher First, Student(s) 19.4 amid Stuctent(s)

Kamo Di'in man mo?kita Di' in man ta?ko Di'in man ko?siya Di' in man siya?ka Di' in man ka?kami -Difin man mi?sila Di' in man siXa?

etc.

dagat Didtosimbahan 1)idtobukid Didtopantalan Didtomunisipiyo.DidtotiAdahan Didtobulangan Didto

mi sa dagat.ta sa simbahan.ka sa bUkid,siya sa pantalan.ko sa munisipiyo,mo sa tindahan.sila sa bulanlan.

0. Dialog: students act out the following dialog or One like it.

Roger: MafayoiPhilip: Dayon. 0, Roger) Di,' in man ka?Roger: Didto ko sa Hongkong.

H. Semi-free expression teacher divides class into groups to 'elicitthe various pronouns in two-sentence dialog exchanges.Teacher cues the places students have just come from.

I. Response drill: distinction in answers to "hatin, 'lase andifdlie

Teacher Student(S)

Ha'in man siya?Asa man sila?Di'in man mo?Asa man mi?Di'in man ta?Hafin.man ko?Ditin man ka?

Nita siya dinht,Adto sila didto.Dinh. kami.

. Anha' mo dinhaf.Dinhat ta.Na'a ka dinhaf.Didto ko.

etc.


ti

J. Moving slot Correlation drill

Teacher

Tufa siya didtoAnha,'

Nita

AdtoDidtoAnhi

Na'aDinhat

sa merkado

piyer

plasa

simbahan

pantalan

K.3

Students)

Tufa siya didto sa merkado.Anhat siya dinhat sa merkado.Anhat siya dinhat sa piyer.Nita siya dinhi sa piyer.Nita siya dinhi sa plasa.Adto siya didto sa plasa.Didto siya sa plasa.Anhi siya dinhi sa plasa.Anhi siya dinhi sa simbahan.Na'a siya dinhat se simbahan.Dinha' siya sa simbahan.Dinhat siya sa pantalan.

etc.

K. Response drill: gesture indicates distance.

Teacher

Hatin man sila?Asa man mo?Di'in man ta?Hat in man ka?Ditin man ko?Asa man mi?Hatin man siya?Ditin man sila?Asa man mo?

Cue

farnearmiddlenearfarfarmiddle

Student(s)

Tufa sila didto.Anhi mi dinhi.Dinhat ta.Nita ko dinhi.Didto ka.

_Adto mo didto.lInta siya dinhat.

near Dinhi sila.middle Anha' mi

etc.

L. Controlled quebtion.response: oneor more Students go somewhere(for example, to the window), wait, and finally come back.During each atagethe teacher asks s'uestions with asa,hat in and ditin.

Teacher

Asa man siya?Hein man siya?Ditin man siya?

Student(s)

Anha' siya dinhat sa bintanal.Nata siya dinhat sa bintana.Dinha siya sa bintanat.

II. Pattern: Adjective and location Word and phrase

A. Fired slot substitution drill

Teacher Student(e)

Init dinhi sa Filipinas. Init dinhi sa Filipinas.


Ma' ayoNindotBugnwLamil

etc.

K.-4 \AllAhyo dinhi sa Pilipinas.Nindot dinhi sa Pilipinae:Bugnaw dinhi sa nlipinatc.Lodi dinhi sa Pilipinase

B, Moving slot substitution drill .

Teacher

Init dinhididto

Ma' ayo

Bugnaw

dinhiNindot

Laid'

ea Pilipinas.

Luzon

bukid

BoholNegros

Sugbu

Man (s)/nit dinhi sa Pilipinas.Init didto sa Pilipinas.Mat ayo 'didto sa Pilipinas.Matayo didto sa Luzon.Bugnaw didto sa Luzon.Bugnaw didto sa bukid.Bugnaw dinhi sa bukid.Nindvb dinhi.sa bukid.

, Nindot dinhi sa Bohol,Nindot dinhi sa Negros.

dinhi sa Negros.Land' dinhi sa Sugbu.

etc.

C. Free expression: students talk about state, tOwn, school,.classroom they're it..

III. Patern; Taga dilin man ka?

Taga Cebu-ko.A.

Dialog

Bob: Kinsa kadtong babaye? Lard' katayo.Bill: 01 Kadto si MiAda Miranda.Bob:. Taga dilin man siya?Bill: Taga Ormoc siya,


Teacher Student(e)

Taga di t in man siya?silamoka

Ode

G. Moving slot substitution drill

rt

Taga dilin man siya?Taga ditin man sila?Taga difin man mo?Taga dilin man ka?


Teacher Student(s)

5Tags Ormoc siya. Taga OrMoc siya.

Leyte Taga Leyte siya.

sila. Taga Leyte sila.

Mindanao. Taga Mindanao sila.

Zamboanga Taga . Zamboanga sila

ako . Taga Zamboanga ako.

Cebu Taga Cebu ako..

kamo Taga Cebu kamo.

Negros Taga Negros-kamo.etc..

D. Substitution.response drill"

Teacher Firit Student(s) Gua Second Studeni.......... ..M4... IW.....044*

Taga di "in siya? Taga ditin man siya? Leyte Taga Leyte sip

sila Taga ditin man sila? Manila Taga Manila si3

1 mo 'raga ditin .man mo? Cebu Taga Cebu kami.

ka Tags ditin man ka? Amerika Tap Amerika

sila Taga ditin man silo. Taga BohOl sill

kamo Taga ditin man kamo? Mindanao Taga Mindana'

etc. kami.

E. Free expression: students ask each other what states and tow

they're from.

F. Free expression: students ask each other as many questions

as they can think of.

Example: Kinsa ka?Taga ditin man ka?Amerikano ka ba?Dili' ka ba Filipino?Unsa man nat.?Mal:110'13a are mga Peace Corps Volunteers?Hatin man si Dick?Nita ba si Presidente Marcos?etc.

-91 Hosted for free on livelingua.com

1UPPUINUff

Xe VoCiantlaillintrodtioisit in the lessz'

A4 Dialog

B. Distils

bitav

di in

lxitt

Ptipiae

bagnaw

Leyte

Mindanao

Tho

Nemo

tóg

tik

really C a work or agreement. )

where (4th pad sense)

hot

Philippines

X 6

Gold

province in the v4itaias bordering on the Pacitio

ve (short form of kami)

large .southern iislandj the Philippines westernfrontier

yaa (short form of kamo)

gragar.prduoing island in the VisaYas, vest of Cebu

city in western Leyte

wo (short fora of kite)

from (in tlie.expressiont ltaga sirsiadt, eta.).

Zamboanga city- at western p of Mindanao

II. Cultural notes* Bugnaw and tngna w 4, bugnaw means °col. or cold, and refers

to the coolition of tangible obSeCtat tugnav meant cold and milers

to olimsiio cOnditices«

CaiPoliat %Pot an 'deka:

%%yaw dinhi sa siyudado


Ikadcisinz Df,g

akanapulot ug. Duhang Dialog).

DIALOG

Twelfth 13112g

L

Situation.: Si Chito nilabay sa Situation: Chito went

"waiting shed" nga tilingkoran

ni Lino.

Lino: 0, bay: Difin man ka?

Chito: Didto sa plasaj

Lino: Nagfunsa ka didto?

Chito: Nageuroysuroy Ian&

1.,r

waiting shed where Lino ms

sitting.

Heirf-Chitoiyherit've you been

(There) in the plasa..

What did yoxi *do there?

'Just walked around:


plus, FOR DIALOG TWELVE

I. Pattern::.Nagfunei ka didto?Nagsuroysuroy. ko didto.

A, Introduction of new vocabulary.

nagtutonnagluto'nagkaton

nagtinamnagdulatnagsayaw

B. Fiked slot. substitution drill

Teacher

Nagtunsa ka didto?dinhidinha.dihat

etc.

C. Fixed slot substitution drill

Teacher

Nagtu'on ko didto.lutotka'oninomdula'sayawiliasuroysurpy

etc.

D. Response drill: picture cue

Teacher

NagtUnsa ka didto?Nag'unsa ka dinhi?Nagtunsa ka diha?Naglunsa ka didto?Nag'unsa ka dinha?Nagtunea ka dinhi?Nag'unsa ka didto?Nagtunsa ka dinhi?

Cue

eatcook.studydrinkgo aroundchangedanceplayetc.

L.-1

nagtilisnagsuroysuroy

Student(s)

gagtansa ka didto?NastUnsa ka dinhi?Nag'unsa ka dinha?Nag'unsa ka dihat?

Student(s).

Nagtuton ko'didto,Naglutot ko didto.Nagkaton ko didto.Nagtinom ko didto.Nagdula' ko didto.Nagaayaw ko didto.Nagtilis ko didto,Nagsuroysuroy ko didto.

Student(e)

Nagkaton ko didtoiNagluto' ko dinhi.Nagtu'on ko dihat,Nag'inom ko didto.Nagsuroysuroy ko dinha'.Nagtilis koNngsayaw ko didto.Nagdula' ko dinhi.


E. Free dialog: students vary the

Of Ditin man katDidtd-ko sa eskuwelahan.Naeltmisalcaidiao?.Nagdulat ko didtb.

F. Moving siOt substitution drill

Teacher

Nagtunsa ka didto?mo

dinhatsila

dinhito

didtosiya

etc.G. noving slot substitution drill

Teacher

Nagluto' ko didtO.siya

katonuswimuroom

modinha'

sayawsila

dale.kami

L-2

dialog in the.underl'ined

First Stuc1entSebond StudentFirst StudentSecond Student

etc.

0. Substitution-response drill

Teacher First Student(s)

Nagtunsa ka didto?mosilakosiya

tami.

NagtunbaNagtunsaNagtunsaNag'unsaNagtunsaNagtunsaNagtunsa

etc.

Student(s)

Nag'unsaHaeunsaNaglunsaNagtunsaNag'unsaNag'unsaNag'unsaNagtunsa

slots.

ka didto?mo didto?ma dinha?sila dinha ??sila dinhi?ta dinhi?tkdidta.siya didto?

Student(s)

Nagluto' ko didto..Naglutol siya didto.Nagkaton siya didto.Nagswim siya didto,Nag'inom siya-didto,Nag'inom mo didto.Naglinom mo dinhat..Nngsayaw.mo dinhat.Nagsayaw sila dinhat.NagdUlal saa dinha'.Nadula, kami dinhat.

Cue

ka didto? suroysuroymo didto, lutotsila didtOkatonko didto? sayawsiya didto?dulami didto? inomta didto? ills

2nd Stddent(S)

Nagsuroysuroy kodidto.

NaglutotBagke(54.sila \

Nagsayaw-ka didtp,Nagdulat siya

didto.Nagtinom mo didto;,Nag 'ilia ta didto.


L-3

I. Free dialon.teacher sets up various individuals and groupsao that all pronouns may be used.

"`"!.."7-{"v".-tr77...

Divin man silalDinhat sila sa merkado.Naeunsa Leila dinhat?Nagfinom sila dinhat.

J. Students can ask each other where they've been and what thc7t7been doing, They can use: English or Visayan. BUTthey should use the base form of the English verb, nota tense form, since the nag-prefix carries the tense.

For instance: Nagbaseball ko dinhi.Nagsit sila didto.

Note that at this stale only clintransitivel verbs shouldbe used.

K. Dialog:

Hein man si Charlie?Tuta siya didto sa tuwarto.Nagiunsa man siya?.Naglilis siya

L. Substitution.response.drill: individuals or groups performan action; part of the class asks what the person isdoing, and the .other part answers.

lst Student (s) grid Student (s) rd Student(s)

(drinks). Naglunsa man siya? Nag'inom siya.

M. Conversation centered around a picture.,

For example: the studentsttalk about a picture of a boyeating; besides other questions and commentsthey know how to say, they can ask eachother:

Hatin man si Fredo?Nata siya dinha' sa balay.Nagfunsa man siya dinha'.Nagkalon siya.

N. Using the pictures from Iii, show them to the class, then putthem away, to indicate that the action is over. Then theclass will ask and answer:

Ditin man si Fredo?Dinh& siya sa balay,Nagfunsa man siya dinha?Ndgka ton siya,


O

L40: Dialogs: question, anFmer, question, answer: varying numbers

of people; free expression

Situations:21..an individg4 coning back froursomeyhere,2) a group coming back from somewfiei4e:3) an American coming back from somewhere. A

Cebuano wants to know where the Americanhas been. There is a bilingual Peace CorpsVolunteer who translates.

Pilipino: Dilin man' ka?American: (looks puzzled,' because he cant

understand)PCV: He asked,mffhere were you?"American: I was at the wharf.PCV: Didto si.ya sa pantalsh.'Filipino; (to American) Hagfunsa man ka

.didto?

PCV: He asked, ',What did you-do there?"

Amerioan:' I was working there.

PCV: Ilagtrahano sty* didtoo.

Filipino: Al,

4) A srOup of Americans coming back fromsomewhere. Same as above, but with pronounschanged. Different.vests and places.


SUPPLEMENT


A. Dialog:

B. Drills

L -5

lang just, only (various nuances of meaning)

nag--- (tense to indicate continuing action;

nagtunsa what is /was /are /were (subiect) doing?

suroysuroy go' around aimlessly for enjoyment

'talon eat

dulat play

ilis change

inom drink

luiot cook

tuton study

II. .Cultural notes: suroysuroy . Going for a suroysuroy is popular.

After supper in the evenings, esnecially at the full

moon, parks, plazas, and public places are crowded with

people.


I

D. I AL G

(

Ikatrising aig Thrtn Dialog

(ikanapulot tig Tulong Dialog.)

Situation: Si. Ken mihapieVsa usa Situation: Ken stopped at a nipaka nnipa huts' aron sa. pagdagkot .hut to 115;ht his cigaretsa iyang sigarilyod

ten: tia ayo I Eat ayoj

Tigulang: 0, Dayon.

Anybody home?

Come in.

Ken: Duna ka bay posporo, Intl Have you g-:.t any matches, Iyal?Tigulang: 0. Duna, Dons Yes, .(I) have,. Don,

cTe^ f;o0..z4-


3RILL3 FOR DillianG TTII'''7741vg*owe...* ..

I. Pattern: Duna ka bay posporo?

0. Duna,

A. Introduction of new vocabulary.

posporomanokkandingiring

kuwartapapelIyatIyot

B. nxed slot substitution drill.

Teacher

.Duna ka bay posporo, Iyat? DunaBong Duna

DotDuna

Nong DunaNang DunaNuy Duna

etc.

0. Fixed slot substitution drill.

Teacher

Duna ka bay posporo?lapislibrobirkuwartasigarilyomanokkendingiring

etc.

M-1

NongNangNuy

Students)

ka bay pospor9, Iyat?ka bay posporo, Don;?ka bay posporo, Bay?ka bay posporo, Dot?ka bay posporOp.Nong?ka bay posporo, Nang?ka bay posporo, Nuy?

Student(s)

Duna ka bay posporo?Duna ka bay lapis?Duna k6 bay libro?Duna ka bay bir?Duna ka bay kuwarta?Duna ka bay sigarilyo7Duna ka bay manok?'Duna ka bay kanding?Duna ka. bay ir1.4g?

D. Substitution.- response drill: groups I and II alternate questions.

Teacher: lapis1st Student(s): Duna ka.. bay lapis?2hd Student(s): 0. Duna.

Teacher: sigariiyo.1st Student(s): Duna ka bay sigarily42nd Student(s): 0: Duna.


. *

M-3

TeaCherl Pos oro. .

1st Studenfts : Duna ka ba1

y.posporo?2nd Students :'0. Duna.

etc., #uwartal bir, papel, irof, etc.

E. Free expression: students ask each other whether they havevarious objects. The answers must be affirma-tive.

II. Pattern: Duna kay

A.- Fixed slot substitution drill

Teacher

Duna kay lapis.Trot.sigarilyoposporokuwartabirpapelbalay.

etc.

Student(s)

Duna kay, lapis.Duna kay irot.Duna kay sigarilyo..Duna kay posporo.Duna koy kuwarta.Duna koy bir.Duna koy papal.Duna koy balay.

B. Substitution-.response drill: affirmative answers.

Teacher 2nd Students)

Puna ka bay lapis? Duna ka bay lapis? 0. Duna koy lapis:batai? Duna ka bay batal? 0. Puna koy bata'.libro Duna ka bay libro? 0. Duna koy libro.sinina'Duna ka bay sinine170. Duna koy sininat.kalot Duna ka bay kalot? 0. Duna-koy kalat.kehon Duna ka bay kahon? 0. Duna koy kahon.iring Dana ka bay iring? 0. Duna koy iring.

etc.

C. Free expression: students use the pattern to ask and answerquestions. English can be used for nouns whenVisayan vocabulary is unknown.


Teacher

Dunalcoy lapis.kasiyasilatrio

tomi

etc.

Student(s)

Duna koy lapis.Duna- kay lapis.Duna siyay lapis.Duna silay lapis.Dana moy lapisDuna tay. lapis.Duna miy lapis.

.3


E. Hoving slot substitution drill

Teacher

Duna koy iro'.iring.

siyaka

sininatmi

papelsila

kuwartaetc.

F. Fixed slot substitution drill

TeacilareW.M.MY

Duna ba siyay kuwarta?karno

silaakokitakamikasiyamo

etc.

G. Moving slot substitution drill:.

Teacher

Duna ba kamoy manok?kuwarta

papel

posporo

ka

siya

tako

silalapis

etc.

H. Substitution-response drill

Teacher

Students)

DunaDunaDunaDunaDunaDunaDunaDunaDuna

M.4

koy iro'.koy iring.siyay iring,kay irin.kay sininat.miy sinina'.miy papal.silay Dapel.silay kuwarta.

Student.(s)

Duna ba siyay kuwarta?Duna ba kamoy kuwarta?Duna ba silay kuwarta?Duna ba akoy kuwarta?Duna ba kitay kuwarta?,Duna ba kamiy kuwarta?Duna ka bay kuwarta?Duna ba siyay kuWarta?Duna ba moy kuwarta?

Student(s)

Duna ba kamoy manok?Duna ba kamoy kuwartaDuna ka bay kuwarta?Duna ka bay papel?Duna ba siyay papel?Duna ba siyay posporo?.Duna ba tay posporo?Duna ba koy posporo?Duna ba koy lapis?Duna ba silay lapis?

1st Student.(s) 2nd Student(s)

Duna ba silay irbt? Duna ba silay irbt?0. Duna silay iro'.ta Duna ba tay irot? 0. Duna tay irotb

4


5siyakakamokamiko

I. Expension drill:

Teacher

Duna ba siyay irot?Duna ka bay irot?Duna ba kamoy irot?Duna 134 kamiy iro'?Duna ba koy irot?

there is/are

04 Duna siyay iro'.0. Duna koy iro'.0. Duna miy iro'.0. Duna moy itot.0. Duna kay iro'.

.... he laas

Cue Stude4(s)

Duna bay papel? moDuna bay Coke? ..kaDuna bay lamisa? silaDuna bay lapis? taDuna bay iro'? siya

etc.

X. Dialog's

Shopper: Duna ba moy'Pihnterfs Peanuts?.Storekeeper: 0. Duna.Shopper: Ha' in man?Storekeeper: Tu'a didto sa second shelf.

L. Free dialog situation: students buy various items in asari store.

Duna ba moy papel?Duna ka by Coke?Duna ba silay lamisa?Duna ba tay lapis?Duna ba siyay irol2

Bill: Duna ka bay tuba'?Ling: 0. Duna koy tuba'. (She pours Bill some.)

g. Cumulative dialog

Dale: Kinsa kadtong gawapang baba ye?

Herb: Si Helen to.

Dale:. Duna ba siyay trato?

Herb: 0. Dana siyay trato. - Si Ricardo.

Dale: Taga ditin man siya?

Herb: Kinsa, si 7.1slen?

Dale; Dint. Si.Ricardo.

Herb: Taga Zamboanga siya,

Dale: fluslim ba?

Herb: Dilit. Dili' siya


-Kat -.- .'n,

SUPPLEMENT

,..4-,- -*ge


A. Dialog .

ay .(intranlatable)

duna There is/was/are/were

posporo match

B. Drills

kuwirta money

papel paper

trato boyfriend, girlfriend

II.. Cultural notes

A.-Iyat: term of address for an old woman

lyot: terms of address for an old man

B. Nang: term of address for a woman older than you.

Nbng, Nuy: terms of address for a man older than you,

4,4,W ,-N1,,,, , ..e.

- 6

A


,N

DIALOG

'Ikakatorsing Dialog hog Fourthent atasis

(Ikanapulo ug upat nga dialog). .

Situation: Si Peter nildto sat :*2Situation: Peter, went to the

tindahan arOn sa pagpalit ug * store to.buy.cigarets.

sigarilyo, 2Good morning;

Peter: Fafiyong buntagl Duna Do you have Marlboros?

kabayarlborodigarets? No, (There areYChelseas.

lindera:14alaf. May Chelsea though.

hinolon. Oh, never mind.-

Peter: 0. sagdi'lang.

'....,,..;,07,C,X4aS4a04:4010,4424..rostro'odsootosososioaorossoonsshons.. ovostsoss,r.-sm ooo. s s ts,ss p oo oo,S ,os......00s000eeet.k.kkmaotonoonfttp,rossraidlosewon4so iii4S,44.0.otts.*:44,Ptooreortio '*;11:4,1*.o.okie.WICotseeoo


DRILLS FOR DI.:LOG FOURTEEN

I. Pattern: fiat ayong buntagl.

A. Substitution . new vocabulary introduction

B.

Teacher

Matayong buntag.udto.hapon.gabiti.

'ree

dent(s)s

pia t ayong buntag.Ma tayong udto.Mat ayong hapon.Mat ayong gabi t 1.

expression: students greet each other.

11. Pattern: Walat kay


B.

C.

Teacher

Walat koy lapis:kalot.papel.libro.-lamisa.kehon.kuwarta..trato;Axing.

etc.

Student(s)

WalatWalatWaalWalatWaleWalatWalatWalatWalat

koy lapis.koy kalot.koy.papel,-koy libro.koTlemisa.koy kahon.koy kuwarta.koy trato.koy iring.

Substitution- response drill: negative answars

Teacher Student ( s

Duna ka bay lapis? WalPt.Duna ba moy trato? Walat.Duna ba silay kahon? Walat.Duna ba tay kuwarta? ". Walat.Duna ba miy papel? Walat.Duna ea bay kalot? Walat.

etc.

la t'gala ?

'Alai a ITle la ??gala

kay lapis.miy trato.silay kahon.siyay libro.moy papel.koy kalot.

Response drill: mixed answers cu ed by ha.ixi gesture

Teacher Cue......._.........Student(s)

Duna %a bay iring? Yes .00 Duna koy iring:


Duna ba siyay lapis?Duna ba moy sininal?Duna ba silay irot?Puna ba kitay kahoy?Duna ba miy kanding?Duna ba key manok?

noyesyesnononoetc.

W tat.0, Duna0, DunaWalat.Walaf.Nalat.

Wala! siyay lapis.miy sininat.silay irot.Walat tay kahoy.Walal may kandinq;.14:31a! kay

D. Dialog: students pretend to buy things--The storethings but not others.

III. Patterns: May Chelsea kamit.


relosingsingsinilas


Teacher

kalsonissapatos

May Chelsea Mid.singsing.sinilas.kalsonis.sapatos.relo.irot.kanding.

etc.

May

:rayFlayi sayMayMay

C. Moving slot substitution drill.

Teacher

May Chelsea kami.sila.

tratorelo

kamo.sapatos

kita.singeing.

siyasinilaskalsonis

MayNAYMayMayMayMayMayMayMayMay

Student(s)

Chelsea 'card.singsing kami.sinilas kami.kalsonis kami.sapatos kami.relodiv! kami.kanding kami.

StuAnt.(s)

Chel.ea kami.Chelsea sila.trato sila.relo sila.relo kemo.sapatos kamo.sapatos kita.singsing kita.singsing siya.sinilas siya.kalsonis siya.


5522SMV.rriMer".

efr


Teacher

May kalsonis ba mo?relosapatossingsingsinilaskalotirotiring

etc.

E. Moving slot substitution

Teacher .

May kalsonis ba mo?relo

sapatos

singsing

kasila

kita

kamiko

etc.

Student(s)

May kalsonis 'pa mo?May relo ba mo?May sapatos ba mo?May singsing ba mo?May sinilas ba mo?May kalot ba mo?May irot ba mo?May iring ba mo?

drill

Stuflant.(s)

May kalsonis ba mo?May relo ba mo?May relo ka ba?May relo ba sila?May sapatos ba sila?May sapatos ba kita?May singsing ba kita?May singsing ba kami?iiuy singsing ba ko?

F. Response drill: affirmative answers.

Teacher. Student(s)

May kalsonis ba mo? MayMay relo ka ba? MayMay singsing ba sila? MayMay belay ba siya? MayMay kalot ba ko? MayMay irot ba kita? MayMay kuwarta ba kami? MayMay iring, ba si Maria? May

kalsonis ba mo? 0#relo ka ba? 0.singsing ba sila2belay ba siya? 0.kalot ba ko? 0.irot ba kita? 0.kuwarta ba kami?0.iring ba si Maria?etc.

N-3.

Student(s)

May kalsonis kami.May relo ako,0. May singsingMay belay siya.May kalot ka.nay irot kita.May kuwarta kamo.0. May iring si

Maria,

G. Short dialog: students ask each other whether they have thingsusing may.

Thief: May kuwarta ka ba?Houseowner; 0. May kuwarta.ako.Thief: Hatin man ang kuwarta?Houseowner: Nate dinhat sa llmisa.Thief: Dilit kini kuwartal Papal kinil

og.,MINAMI.1.10


V. Pattern: distinction among wOrd'order: dung, may, waltal


Teacher

May relo siya.Duna

kaWalat

kuwartaMay

kamoWalatDuna

kalsonisNay etc.

Student(s)

h ay relo siya.Duna siyay relo.Duna kay relo.Walat kayWalat kalj- kuwarta.May kuwartaMay kuwarta kamo.ITslat kamoy kuwarta.Duna kamoy kuwarta.Duna kamoy kalsonis.May kalsonis kamo.

N..4

B. Response drill: students answer affirmatively using structureof question.

Teacher

May irot ka ba?Duna ba siyay trato?Duna ba silay sinilas?May sapatos ba kita?Duna ba kay amigo?I ay trato ba kami?

etc.

Student(s)

0. May irot ko.0. Diana siyay trato.0. Duna silay sinilas.0. May sapatos kita.0. Duna koy amigo.0. May trato kamo.

C. Conversion resonse drill: students change one existentialpattern to the other, thensanswer,

Teacher I Student II Student

May trato ka ba?

Mayba siyay irot?

May kalsonis ba sila?

Duna ba moy sinilas?May amigo ba ko?flay lapis ba siya?

Duna ka bay kuwarta?

Duna ka bay trato? 0, Duna koy trato.May irot ba siya? 00 Nay iro't siya.Dune ba silay kalsonis? 0. Duna sUsy

kalsonis.0. Eay sinilas mi.0. May amiv ka.0.. Duna siyay

lapis.0. Eay kuwarta ako.

May sinilas ba'mo?Duna ba koy amiv9Duna ba siyay lapis?

May kuwarta ka ba?etc.

D. Response drill; alternate croups use duna,and may:.efiraativeanswers: kuwarta remains constant; teachercues pronOnn

Model: May kuwarta ,ba sila?

r


Teacher:

I Studentf::):II Student(s)

I Studentli;):Teac4r:

I Student(s):II Student(s).:

I Student(s):Teacher:

I Student(s):II Student(s):

Student(s):

ka - may

May kuwarta ka ba?0, may -kuwarta ako.Duna ka bay kuwarta?0, duna kcey kuwarta.siya dunaDuna ba.siyey kuwarta?0, duna'siyay kuwarta.May kuwarta siva?.'0, may kuwarta siya.kamo - mayMay kuwarta_ ba kamo?0, may kuwarta kami.Duna ba uoy kuwarta?

0, duna miy kuwarta..etc.

E. Response drill: short answers cued by head

.r-ffr...,..w,-^!-".7..

shake

.5.1e.a_ghex LAtudInSagj. ,Cue

.kay Chelsea ka ba?Duna ba siyay trato?May kalsonis ba kits?Duna ka bay irot?May sinilas ba J :amo?

May Chelsea ka lac? YesDuna ba siyay trato?noMay kalsonis ba kitano.Duna ka bay fro'? yesNay siulla;3 ba kamo?no

etc,

N-5

Duna.Wa la'Wala t .

Duna.Walal.

F. Guessing game: One student protends to have something. Theotherss take turns until the object is guessed.Use both' du= and max patterns.

5tvdept II Stuacit

Duna ka bay irof?May einilas ka ba?.Duna ka bay iring? Walat.

etc.

G. Dialog: Carlos:Tindera:Carlos:Tindera:Carlos:Tindera:Carlos:

Ma'ayong gabi'i.Gabi'i sab.May tanduay ba kamo?qalat. Tuba' lang.Duna ka bay Pepsi?0.. Duna.Sigi. Pepsi ug tuba'.(Nag inom siya)

V. Pattern: existential sentences with a '.noun"


Or "noun phrase.*


Teacher Suderit(s)

Dunay sinilas si Juan.May

sigarilyoDgnaWala'

May

Duna

ang tindera.

si Bacario.tuba'

N-6

Dunay sinilas si Juan.May sinilas si Juan.May si Juan.Dunay sigarilyo si Juan.Walay, sigarilyo si Juan.Walay sigarilyo angtindera.hay sigarilyo ang tindora.May sigarilyo si Bacario.May tuba' si Bacario.Dunay tuba' si Bacario.

etc.

B. Moving slot substitution drill: que.7tfon.

Teacher StI4dent(s)

Duna bay sinilas si Cardo Duna bay sinilas si Cardo?

sinina' Duna bay sinina' si Cardo:

May sinina' ba si Cardo?sapatos :by sapatos ba si Cardo?

Duna Duna bay sapatos si Cardo?May Piay sapatos ba si Betty?

lapis May lapis ba si Betty?ang estudiyante Nny lapis ba ang estudiyante?

Duna bay lapis ang estudiyante?Amerikano .Duna bay lapis ang Lmerikano?

Wilay lapis ba ang Amerikano?

Duna

Nay .

etc.

3,


N-7

VI. Pattern: TAW ka bay tuba'?

DunaWale'


Teacher '.-tudentt.9,1

Wala' ka bay tuba'? Wala' ka bay tuba'?mo Vain' ba moy tuba'?sila Wala' ba silay tuba'?ka Weiss' ka bay tuba'?mi Wale' ba miy tuba'?ta ba tay tuba'?.ko ,Walal ba koy tuba'?siya Wale' be siyay tuba'?

etc.

B. Moving slot substitution drill

Teacher Student(s)

Wale' ka bay tuba'? Wale' ka bay tuba':sigarilyo. Wale' ka bay sigarilyo?

siya Wala' be siyay'sigarilyo?ta ',ialal ba tay sigarilyo?

corn beef Wale' bri tay corn beef?mo Wale' ba moy corned beef?sila !gala' ba silay corned beef?

lapis Wale' ba silay lapis.etc.

C. Response drill: mixed answers cued by head gesture.

Teacher 2adatUd=4.11/

. Wale ka bay posporo? Wala'ka bay posporo?. yes Duna.Wale' ba silay iring?.Walatba silay iring? no Wala'Wa la' ba may irol? ba nark; iro'?- no .Wala'Wala' ba tay kanding? Wale' be tay kanding? yes Duna.Wala' ba miy tuba'? Wala' be miy tuba'? yes Duna.

etc.

D. Free expression: students ask each other questions beginningwith wala'. They answer as they wish.

E. Dialog:

Dick: Duna ka bay tuba'?Tinders: Wale' na.Dick: Wala na di'.ay kay tuba'? Tanduay, duns pa?Tindera: 0, Duna pay tanduay.


- - .

SUPPLEMENT..

N -$


A. Dialog

buntag morning

Chelsea a brand of Philippine cigarets

hinoton though, in

B4 Drill

may there is/was/are/were

sagdi lang never mind

amigo friend

kalsonis pants

gabiti evening, last night

hapon afteriloon

pulseras wristwatch

relo clock

sapatos shoes

singeing ring .

sinilas sandals, thongs, fliglops

udto noon

II. Cultural notes: greetings like Matayong buntag" and "Ma -ayong

hapon" dontt seem to be used much, except possibly

for greeting your elders or superiorS. .11ASa man ka"

or "Di.' in man ka" is the greeting for peers.


C.

Res

pons

edrill: mixed-answers

Teacher -

-1st

atz

ntio

lie.,,

Cue

Duna bay iring si Jankt?

Duna bay-

irin

gs.-

AtI

tTan

ett

yes

Nay kuwarta ba si Ginnk?

May kuwarta

ba a

iGinny1:-,'llo

-

Duna

bay

kalsonts Si Bo*? Duro: bay *Alson44.141,A01,

Aio

,nay

sininal ba si PaUlineOlaY

ba:-St4'01:Ine?- tes

.

,,etc

1

Reduttion .drill

cher

1),04y. iring

Jane

tsi

Boy

."Kai kuwarta

%%in: ug,

si P

ete.

Wst

ay,s

i Lita

ug s

i Joa

n;.D

unay

,sap

atos

,si F

red

Nay

kal

oI s

i Ber

t..

ett.

E.

iteSn

ittg

slot iubstitution drill

Teachei.

Malay tuba' ang tindera.

siya

-sigarilyo

silo

May

etc.

F. Free expreesio;i:

students .andteachertalk: about each other and

themselves usingthe pOterne:

Dun

a ka

baysigarilyo:

Duna koy

sigarilyo..

koy sigarilyo.

May

sig

arily

o ka

ba?

1.61

/

1.=

:.2=

1,_

s

2114

Sjda

figa

rtia

l

'-Dun

ay

Tia

lay

kal8

,sN

EI

s

tkud

ent t

p,)

Dun

a ..t

iyay

... it

ing.

siya

y -k

aIsO

nis.

lay

kuwarta 4311a.

*tie ",..,0140- :eininet

Diu* 'siyay .sapatos

"

May

SiYa.

f

Stud

ent(

s)-

-

llay. tuba' ang

tinde

ra.

Pala

t si

yay

tuba

*.

-

fala

/sigarilyo siya.

May Sigarilyb.siya.

Duna siyay sigarilyo.

Duna

inlay sigarilyo.

May

-si

gatil

yo

C

pt


.DIALOG

Ikakin-linE DIA= .EILt4gAth Dial=

(Ikanapulo ug Limang Dialog)

Situation: Si Janet nagshopping 'SitUtion: Janet went shopping in

sa merkadci.

Tindera: Unsay imo, Day?

Janet: Bag ako', Nang. .

Tindera: Kining itom nga bag?

Janet: 0, Kam'.

the market.

What would you like, Miss?

A bag.

This black bag?

Yes, that one.


DRILLS OR DIALOG FIFTEEN

I, Pattern: Unsay imo?

Bag akol.


bagsabonsudlay

tu'alyapulseras

B.Fixed slot substitution drill:

Teachqr

Unsay-imot Day?MumDongSirNangNoyNongBayIya'Iyo'

etc.


/ocher

'Bag kol.sabonkalsonisTu'alyasingsingSapatoskalo'pulseraS

etc.

D. Response drill

StIlApt ta Qua.

forms of address

Day Unsay imo, Day? bagNang Unsay tom, Nang? KalsonisBay' Unsay into, 'ay? SapatosDong Unsay into, Dong? sudlayNong Unsay into, Nong? singeingTye Unsay /mot Tyal? pulseras

etc.

AtIlderMai

Unsay imp, Day?Unsay limo, Mum?Unsay into, Dong?Unsay imo,-Sir?Unsay imo, Nang?Unsay into, Noy?Unsay into, Nong?Unsay imo, Bay?Unsay into, 40?Unsay into, lyo'?

StauntialBag akot.Sabon ako'.KalsonisTulalya ako'.$ingsing akotaSapatos ako'.Ka to aXot4Pulseras ake.

ANLAmdvntial

Bag akol.Kaleonis akoi.Sapatos ako'.Sudlay.ak04.Singsing alto'Pulseras :ako''.

Ora


E. Free questions using "Day", 'Tong", or i'BayffStudents answer, naming things they would

Student (girl) Studeni (boy)ViTgiImo, Dong? Sapatbs aka', Day.-

etc.

II. Pattern: Imo ba kini?Ako'

A. Dialog:

Petra: Ha' it man ang lapis?Mrs. Reyes: Nit in dinhi sa

Imo ba kini?. Petra: 0. Ako' kana'.


0 -2

forms of address,like. Example:

Teach= Student (s)

Imo ba kini?kana'kadto

etc.

Imo ba kini?Imo ba kana?Imo ba kadto?

C. Substitution-response drill: teacher points to objects nearor far from a student, and the stuient identifies it ashis.

Teacher

far bookmiddle pencilnear notebook

D; Response drill

Teuher

Imo ba kini?Into ba kana'?Imo bn kadto?

etc.

etc.

_Uudent()'

Jikol kadto.Ako' kana'.Ako' kini.

Ltailzatal0, ako: kana'.0 ako' kanal.0, ako' kadto.

C. Substitution-response drill: teacher points to objects near orfar student, and the student identifies it as his,

Teacher =Lut(s )far book .

Ako' kadto.


middle pencilnear notebook

D. Response drill

leach=

Imo ba kini?'Imo ba kana?Imo ba kadto?

etc.

etc:

Ako' kana'.Ako' kini.

Studentis).

0, Ako' kana'.0, ako.' kanal.0, ako' kadto.

0-3

E.Free expression: students ask each other whether things atvarious distances. are theirs.

..TD4her §tudaatia)

Ako/ ba kini?Imo

kana'Ako'

kadtoImo

etc.

Ako' ba kini?Imo ba kini?Imo ba kana'?Ako' ba kana'?Aka' ba kadto?Imo ba kadto?

0. Response drill: teacher points to various objects, studentanswers affirmatively*

Teacher

Aka' ba kini?Imo ba kadto?Ako' 'ba Iona'?

Student s

0, imo kanal.0, ako' kadto.0, imo kini.

etc.

H. Free expression: students ask each other whether things atvarious distances are theirs. They use liako" and "imo"to begin their questions.

For- example: 1st Student:2nd Student:1st Student:2nd Student:

III. Pattern: Imo ba kining trot?

0. Ako' kanang iro'.


Imo 1:),a kadto?

Kadtong lapis?0.0. Ako' kadto.


4 Imo ang lapis.kini

Akottutalyasabon

Imosudlay

kanat

B Transformation-response d.rill

Teacher

Imo ang lapis. lino

Ako' .kini. Ako'Imo ang tutalya. ImoAko' kadto. Ako'Ako' ang sudlay. Ako'Imo ang batat. Imo

C. Exransion d rill

TegchPr

Ako' ang sabon.Imo ang papel.Ako' ang tutalya.Imo ang singsing.Ako' ang sapatos.Ako' ang kalsonis.

ba ang lapis?ba kini?

ba ang tutalya?ba kadto?ba ang sudlay?

ba ang bntat?etc.

Cue

kinikana'kadtokana'kiniKadtoetc.

D. tioving slot substitution drill

IstIaban

Imo ba kining s abon?

kana'tu'alyn

5

Imokadto

toothbriashetc.

(.14I-legs.Y2111,)

Imo ang lapis.kini.

Ako' kini.Ako' ang tutelya.Ako' ang sabon.Ito' ang sabon.Imo ang sudlay.Ako' ang s udlay.Ako' kana .

2aa.A'VJAIltiai

0. Ako' ang lapis.0. Imo kanat.0. Ako'-ang tulalya.0. Imo kadto.0, Imo ang sudlay.0. : Ako' ang bats'.

qtUd2ratiZi

Ako' s nbon.Imo kanang papel.Ako' kadtong tu'alya.Ino kanang singsing.

. kining sapatos.Ako' kadtong kalsonis.

btudqnt(s)

Imo ba kining sabon?Aka' ha kining sabon?Ako' ba kanang sabon?Ako' ba kanang tutalya?Imo ba kanang tutalya?Imo ba kadtong tulalya?Imo ba kadtong toothbrush?

Free expression: students ask each other whettrix.various thingsare theirs. °They use the full pattern.


Example: Imo ba kanang siya?O. nor kanang siya.

IV. Pattern: Imo ba kinini berdeng bag?

0. Ako' kanang berdeng bag.

A. Introduction of new vocabulary: colors

itom kapeputi, berdepulaasul

B. iqoving slot substitution drill

TSSSheX 4udgrktigi

Ako' 'ang pu ting si-ninat. Ako, ang puting'sinina'.sapatos. Ako, ang puting sapatos.

Imo Imo ang puting sapatos, .

kapa Imo ang kapeng sapatos.pula Imo ang puling sapatos.

kalsonis. Imo ang pulang kalsonisAko, Ako; ang puling kalsonjs.

itom Ako' ang itot nga kalsonis.,asul Ako' ang asul nga kalsonis.

tu'alya Ako' ang asa nga tu'aiy4.berde Ako' betdeng,tulalya.

Imo Imo ang berdeng tu'alya.etc.

1C. Transformation-expansion'drill:


v

C. TransfLmation-expension drill:

Zughe.r.

Ako' ang berdeng bininal.

Imo ang puting-papel.

ko'ang itom nga kalsonis.

Imo ang pulang tu'alya,

hko' an

esul nga sudlay.

Imo ang kapeng sapatos.

D. Integration drill

aagh..0M

lat_11.tuiantia)

Ako'

ang berdengsinihat.

Imo ang puting.2apel.

Ako' ang itom nga.kalsoniss

kini

Cue

kini

kanat

kadto

ang pulang

Ako' -ang asul

Imo ang kapeng

etc.

tu'alya.

nga sudlay

kane

sapatos.

kadto

Ako' kining sinina'. Puti' kining sinina'.

Imo kadtong kalsonis.

asul kadtong kalsonis.

Ako' kanang iro' Dako' kanang iro'.

Imo kining singsing.

Nindot kining singsing..

Ako' kadtong balay.

Gamay kadtong balay.

Imo ksnang sapatos.

Item kanang sapatos.

Ako' kining bag.

Pula kining bag.etc..

qd

Student Ls')

Imo ba kining:berd.eni

;

Akol ba kanang pavel?

Imo ba kadtong -itomnga

1kalsonis.

Imo ba kining pulang tu'alya?

Imo ba kanang asul

nga sudlay?*

Ako' ba kadtong kapeng-sapatos:.

Student(s)

Akot"kining puting sininal.

Imo kadtong asul

nga kalsonis

Ako' kanang dakong

Imo kining nindot

nga singsing.

Ako' kadtong

gamayng balay.

.Imo kanang itom

nga sapatos.

Ako' kining pulang bag.

E. Expansion:drill:

teacher gives the basic sentence, first

student expands it with

ndemonstrative", second- student expands itwith color or size, third

students makes.question, then everyone

answers in the.affirmative..

Teacher:

Imo ang sudlay,

1st Student:

Imo kining sudlay.

2nd Student:

Imo kining asul

nga sudlay.

3rd Student:

Ako' ba kining asul nga

sudlay?

Everyonel

0, imo kining asul

Aga sudlay


'LT

0-7

F. Free expression: students sort through objectsltake some for

their own and give others to their friends.

For example: Betty: Ako' kining bereng libro.

Mary: Imo ba nal?'

Betty: 0. 'Jg imo kanang pula.

Mary: 0. Akol kining pulang libro.

V. Pattern: Imo ba kining berdeng bag?

Dili' ako' kanang berdeng bag.


Teacher gtudant(.):

Dili' ako' ang bag. Dili! ako ang'bag.

sinina' Dili' ako' ang sininal.b410y Dilit.akol'ang belay.Bata' Dili, ako' ang Bata'.lapis Dili' ako' ang lapis.kalo' Dili'ako' ang kalol.libro akofang libro.irol Dllil akofang

lamisa Dili' ako' ang lamisa.

bir Dili' aka'. ang bir.

kuwarta Dili' plot ang kuwarta.etc.


TAAcher SNglent(s)

Dili' alto' ang kuwarta. Dili'akol ang kuwarta.manok. Dili' akot ang manok,

imo Dili, imo ang manok.kuwarto Dili, imo ang kuwarto.

akol Dili, ako' ang kuwarto.iring Dili' ako' ang iring.

etc.

C. Expansion drill: teacher cues "demonstrative" by pointing,.

Tonchep Qum Student(s)

Dili' ako' ang iring. near Dili' ako' kining, iring.


Dili' into' ang tindahan.Dili' ako'ang papal. ...

Dili' imo ang singsing.Dili' ako' ang sapatos.Dili' imo ang relo.Dili' imo ang sudlay.Dili' ako' ang sabon.

farmiddlefarnearmiddle'nearfar.etc.

D. Moving slot substitution drill

ch

Dili' imo kanang puting papel.ako'

kini

sininaPula

sapatositom

etc.

Dili'Dili'Dili'Dili'DillsDili'Dili'

04

imo!k0.dtong tindaban.ako'kenang papel.imo kadtong singsing,ako' kining sapatos.imo kanang relo.imo kining sudlay.ako' kadtong. sabon.

Student(s)

Dili' imo' kanang puting.papel.. .

Dili' :ako' kanang puti#gDili' ako' kanang puting sinina'.Dili' ako' kanang pulang sininat.Dili' ako' 4ning pulang sinina'.Dili''ako' kining pulang sapatos.Dili' ako' kining itom nga sapatc

E. Response drill

'pitcher

Imo ba kining kapeng tu'alya? Dili'Ako' ba kining asul nga sinilas? Dili'Imo ba kadtong puting sinina'? Dili'Ako' ba kanang berdeng kalo'? Dili'

.etc.

tudtatis)

ako' kanang kapeng tutalya.imo kanang_ asul nga ainilaa.ako kadtong puting sinina/.imo kining berdeng kalo'.

F, Fixed slot substitution drill: teacher cues "ako" by pointing toself and having class point to themselves: "imo" by pointingto .someone else. The teacher cues the "subject clause".Question:

Teacher;

(self) kining dakong kalo'(another) kadtong gamayng tindahansell kanang mubong iro'salt kadtong asul ngn sinina'.another) kining ma'ot nga icing.

etc.

G. Response drill: mixed answers

Tpaqher

AtugsatiA1

Ala)? ba kining dakong kalo'?Imo ba kadtong gama yng tindahanAko' ba kanang =bong iro ?Ako' ba. kadtong asul nga sininaImo ba kining malotinga iring? .

(self) kanang tat as nga estudiyante. yea O. Imo kanang teas ngaeatudiyahlel

Ako' ba kanang ta'as nga estudiyant07


0.09

(another) kining guwapong batat

Imo ba kining guwapong bata'? no Dili; Dili' ako' kininguwapong bata'.

(self) kadtong gamayng manok no imo kadtongamayng manok.

etc.

H. Free expression: students ask each other about objects orpictures or objects. They use the complete pattern,

'pronoun / ba / "demonstrative" / "adjective" / nga "noun".

VI. Pattern: (Imo ba kining berdeng bag?

Dint kana' akol.Dili' na' akot.


Student {)

Dili' kana' akol. Dili' kana' akoleimo Dili' kana' imo.

kini Dili' kini imo.not Dili' na' imo.kadto Dili' kadto imo.

ako' Dili' 11,.dto ako'.to Dili' to akot..net' Dili' nat akot.ni. Dili, na akot.

etc.


Teacher Student (s,)

Dili' ako' ang bag. Dili' ako' ang bag*kana' Dili' kanat akots

imo Dili' kana' imo.kini Dili' kini imo..ang lapis Dili imo ang lapis.

--ako' Dili' akot ang lapis.ni Dili' ni ako t.

kadto Dili' kadto ako'.to % Dili' to ako'.

etc.


C. Reduction drill

Teacher

Dili' ako' dakong bag.Dili' and kining gamayng iro'.Dili' ako' kadtong mubong icing.Dili' amo kining guwapang batal,Dili'. ako' kadtong ma'ayongDilil.ako' kanang berdeng libro.

etc.

D. Response drill: mixed forms

Tpagher, Cue

Imo be kadtong kapeng kalsonis? noAko' ba kining asul nga lapi6? yesImo ba kanang pulang sinina'? yesAko' ba kining gamayng kanding? noAko' be kadtong dakong manok? yes

etch

0-10

Atuialtial

Dili' na! akot.Dili' ni imo.Dili' to (ako'.Dili' ni ako".Dili' to ako'.Dili' na' akot.

Student s

Dili' to akot*Imo nat.Ako' ni.Dili' ni akot.i=ao' to.

E. Free expression: students ask and answer each other, using long. and short answers.

F. Dialog: a lady sees her neighbor's clothes on 'the line.Lady: Nindot kining asul nga sininal. uyl Imo ba ni?Neighbor: Dili' na' akot. kining ma' of nga

kalsonis.Wale' koy nindot nga sinina'.

Lady f matot kanang kalsonisl Fashionable hino'On!

VII. Pattern: Dili' ba na' imo?

(Dili' ba imo kanang berdeng

A. Reduction drill

Teacher

Dili' ba l o ang g4t/Os?Dili' 'ba imo, angDili' ba imo ang sinilas?Dil' ba 6kot ang pen?Dili' ba ako' ang bag?

.., etc.

Studentili

Dili' ba imo ang sapatoi?Dili' ba imo'ang libro?Dili' ba imo'angsinilas?Dili' ba aka' angpe..1.0

ba akol.angbaeA:



Teacher

Dili' 'ba ako' ang papel?clipink

kuwartarelosingsingsapatos

(A°.

C. Movint-apt substitution drill

TeaCher.ti

Dili' ba imo kanang dakong

gamay

ako

imo

guwapa

etc.

0-11

411d4alai

ba ako' ang papel?Dili' ba akol. ang clip?Dili' ba ako' ang ink?.Dilif ba imo ang ink?Dili' ba imo ang kuwarta?Dili' ba imo ang relo?Dili' ba imo ang singsing?Dili' ba imo ang sapatos?

StuclAnt(s)

akage? Dili, ba imo kanang dakongpackage?

ili'ba imo kanang gamayngapkage

kahon .imo itanog gamayngkahon?

Dili' ba ako' kananggamayng kahon?

rabbit Dili' ba ako' kananggamayng rabbit?

iring Dili' ba kananggamayng iring?

Dili' ba ako' kanangguwapang iring?

Dili' ba imo kanang guwawpang iring?

Shorty!answer response drill:-

":11.114SalLt

Dili ba tmo kining ktiWarta?Dili' ba imo kining relo?Dili, ba imo kining singsing?Dili' ba imo kining ariyos?

etc.

B.Short answer response drill:

Teacher

Dili' ba imo kining papel?Dili' ba imo kining libro?Dili' ba into kining ink?

etc:

affirmative answers

Student(s)

0. Ako' ni.0. Ako' ni.Q, Ako' ni.CvAkot ni.

.,-

negative

4'WdeA(AY

Dili'. Into na'.Dili'. Imo nal.Dili'. Imo na'.


..1.0.11.011161*

P. Short answer response &Ills: mixed answers.

Dili'Dili'Dili'Dili'

luauba-akot kanang libro? yesba imo kadtong bag? noba ako' kanang sapatos? yesba ako' kanang pulseras? no

etc.

G. Dialog:

1st Student:2nd Student:ist Student:2nd Student:

0-12

ni.

Imo_kadto.kana

.

Ako

Iu4-;.471-7,,'_""s'OP,'",:!"*Ir 14_

Dili' ba iio' kanang bag?Ha' in?

Kanang itom.O. Ako' na'.

*".


SUPPLEMT

- 1:3


A. Dialog

akot mine (personal pronoun, postessive form)

bag handbag

imo yours (personal pronoun, possessive form

singular)

itom black .

B. Drills

asul blue

kape brown

pula red

putt' white

sabon soap

sudlay 'comb

tu'alya towel

Cultural notes; shoppingoin the Market.

?Ors react differently to the different techniques of

bargaining in the market, many 'perils' are involved:

not knowing what the real .value of an item is, starting

at too high a first price, not having enough patience,

being unargumentive,by nature, not really knowing 'how'

to bargain. It takes time; a lot of experience, some

patiencet and a good sense of humor has been known to

help many an exasperated KV, Where to start: perhaps


0 - 14

at one.ohalf the asking price, and then raise your

price, but not too sharply; play follow the leader;

watch the reaction of your sales clerk. The important

thing is to give some sort of impression that you are

ton t' to this bargaining game. In most cases, if you

show that you won't pay the first price they come

down immediately, But only time will tell how much

you will eventually have to pay for an item. One

thing more Must be said: if the buyer says that he

will pay somuch for an article, he is bound by the

rules of the game and of the market to pay such an

amount; if the clerk agrees on you asking price, you

then 'should' buy the article.

4


DIALOG

ug Unom nga Dialog)

UlatitgLatb 11111.2i.

P

Situation: Maria and Mario metSituation:. Gikatagbo' nijittrk.

ug ni Mario si fiebiesusa ka AMR, a classmate of Maria's.

"classmate" ni.

Kinsaman siya?

Maria: Kanang akong katuban?

Babie: 0. Imong trato ba'siya?

Naira: Dili' uyZ Kana ang

akong igsoon.

Who is that?

My companion?

Yeah. Is he your boyfriend?

No! That's my brother.


I. Pattern: Kini ang

"ako'" /

A, Introduction of

igso'onkatubantrato

B. Fixed slot subs

Toacher,

Kana" ang akong

DRILLS iat DI_ OJOG SIXTEEN

nga "noun"

new vocabulary

asawabana

titution drill

igse on.katubantratoamigamalistroasawabanabalaylibromanok.

etc.

P-1

41191e.nt(g)

Kana' ang.akong igso'on.Kana' ang akong kaluban.Karla' ang akong trato.Kana' ang akong amiga.Kana' ang akong malistro.Kana' ang akong asawa.Kana' ang akong bana.Karla' ang akong balay.Kana' ang akong libro.Kana'ang akong manok.

C. Expapsion drill: addition of imong

luauKini ang singsing.Kini ang relo.Kini ang pulseras.Kini ang sabon.Kanto' ang tulalya..Kana' ang sudlay.Kadto ang balay.Kadto ang kuwarto.

etc.

auclutaalKini ang imong singsing.Kini ang imong relo.Kini ang imong pulseras.Kana' ang imong sabon.Kana' among imong tu'alya.Kana' ang imong sudlay.Kadto ang imong belay.Kadto ang imong igso'on.Kadto ang imong kuwarto.

D. Substitution drill: teacher cues "pronoun" by pointing either tohimself or to another; he cues "noun" orally. Classalso points.

UAW=(self)(another trato(another kaluban(self j asawa(self) bana(another) manok(self) kanding

etc.

ang akongang imongang imongang akongang akongang imongang akong.

igso ' on

tratokalubanasawabanamanokkanding.


B. Moiing slot substitution drill

Telcher

Kam, ang akong igsolono..imo

kauban

ako'

Nana.'

Kadto

4

:7..I"

I.

't

isno

asawabans

balay

manok.etc.

. S.

st

4uthavit)Kana ang.akongKana' ang imbngKane ang imongKiri' ang imonrKini ang akong

ang akong AKini ang :akongKana' ang akonsKana' dug. .imong.Kam ang imongKadto .ang imongKadto ang Among

fgaolon.keubansatuban.kaluban,'si*i.

Tunasbans.belay.balay,.=wk.


F. Translation-reFonse drill:

teacher 'gives

choose either " imong" or "akong ", and

Tea

ch

Kinsa man na' siya?

to

ninal

ni

to

1st Student(s)

Kinsa

Kinsa

Kinsa

Kinsa

Kinsa

Kinsa

second cue in English: students

use an appropriate gesture.

Cue

ani.atuinataal

man na' siya?

brother

man to siya?

companion

man ni siya?

student

man na' siya?

sister

man ni siya?

teacher

man' to siya?

isawa

etc.

P.3

Kana' ang

Kadto ang

igse on.

ka'uban.

Kini ang

estudiyante,

Kana'

ang

igsoton.

Kini Aug

ma'istra.

Kadto ang....._

asawa.

G. Free expression:

introduction; students introduce people to each other, using the

pattern.

For example: .Kini si Robert, ang akong igso'on.

Estudiyante siya

sa University of tha Philippines.

or

Kini si Chuck,. ang akonc.katutan sa Danao.

Jig kanat

siya eilMr; Gatlege; ang Akong principal.

H. DIalog:

Alice_ is myopic.

She asks Lilia who that man iao

Alice:

Kinsa-Man to siya, Una?

Lilia:

Kadto ang tmong bana,Zwy.

Aw, di ay.

Hain man ang akong glasses (antiyohos)?

tr...rattern:

Kini ba ang akong lapis?

O. Karla' ang imong lapis.

Dili.

Dili' kana' ang imong lapis.

A. Expansion-transformation drill

Teacher,

Kini ang akong lapis.

Kana'

on?, imong pa pel.

Kadto Eng akong libro.

Kini ang

`.imong lamisa.

Kana' Eng imong stya.

Student (s

Kini ba ang akong lapis?

Kana' ba ang imong papal?

Kadto.ba ang akong libro?

Kini ba ang imong lamisa?

'Kane ba ang imong siya?


Kadtoang ekong amigo.Kane' ang akong kalsonis.Kini ang imong sininat.

etc.

P -4

Kadto ba allg-akogg amigo?Kane' ba eqg akong kalsonis?Kini ba ang imong sinina'?

B. Expantionl.transformation-response drill

Teacher

Kirk, ang akong lapis.Kana' ang imong papel.Kadto ang akong libro.Kini-ang imong lamipa.Kane ang imong siya.Kadto ang akong amigo.Kana' ang akong kalsonis.Kini ang imong sinina'.

etc.

Kana' ba ang imong lapis?Kini ba ang akong paperKadto ba ang imong libro?Kini ba.ang akong lamisa?

ba ang akong siya?Kadto ba ang imong amigo?Kini ba ang imong kalsonis?'Kana' ba ang akong sinina'?

C. Free expression: students ask each other about objects and people

using the pattern:

Kana' ba ang imong kaluban?Affirmative long answers.


Teacher

Dili' kana' ang imong lapis.libro

akokini

kana!

Wident(p)

Dili' kana' ang imong lapis.Dili' kana' ang imong libro.Dili, kana' ang akong libro.dill' kini ang akong libro..Dili' kadto ang akong libro.

igso'on Dili' kadto ang akong igsoton.imo Dili' kadto ang imong igso'on.

Dili' kana' ang imong igso'on.ako' Dili' kana' ang akong igso' on.

matist7a Dili' kana' ang akong matistra.etc.

E. Substitution*response drill: cued by pointing, words, end headgestures.

Teacher 10121iLaglii Zia lakcl Studisitha

(far) baiay

(near) trato

(addle)iroi

Kadto ba ang imong belay? yes

Kini ba ang imong trato? no

Owl ba ang imong it .no

0, dto angakong balay.

Dili'. Dili'kini ang akong

trato.Dili' kana'

ang akong iro%


(far) asawa

Kadto ba ang imong asawa?

(near) kaluban

Kini, ba ang imong kaluban?

(piddle) sinina' Kana' baang imong sinina'?

etc.

F. Report #E, but have the first studentsuse nakone in the question and

answer wIth "imong".

G.. Conversation: students exchange.possessions, then

one asks the other:

Bill:

Karla' ba ang imong lapis?

Al:

Dili'. Dili' kini ang akong lapis.

Imo kini..

yes

no

Yes

0. Kadto an

Dili'. Dili

0. Kana

ang

akong asawa.

kini ang akong kaluban.

akong sininal.

ora:Bill:

H. Dialog:

Herb:

Dale:

Herb:

Dale:

Herb:

Dale:

Karla' baang akong libro?

0. Kini ang imong libro.

Here.

(He gives

Imo ba kini?

Unsa?

Kining pulang kalsonis.

Dili'. Dili' kana'

ang akong

Kini ba?

0, kanal.

III. Pattern:

Imong trato ba siya?


Teacher


tlena

amigokadto(siya)

Ako'

Imo

asawa

kana'

se patoskini

iro'

kalsoniss

it bagic),

Student(s)

the second students


Imong bans ba siya?'

Imong amigo ba siya?

Imong amigo ba kadto (tiya)

kkong amigo ba kadto?

Akong asawa ba kadto?

Akong asawa ba kana'?

Imong asawa ba kana'?

Imong sapatos ba kana'?

al'MOMsavitos ba kini?

ong iro

oa xinzi


1

4

.A

ko'

F

etc..

-141.."444e,,

Akong iro' ba kini?

B. Substitutioh-response drill: affirmative answers

p4

Teacher

Imong sinilas

reit)

papel

iring

ba kini?

(middle)

(far)

(near)

C. ii.peat #B: negative answers

leacher

Imong sinilas ba kini?

lqt Studqnt(s)

Imong sinilas ba kini?

Imong relo ha kanat?

Imong papal, be kadto?

Imong

ba kini?

etc.

2nd Stuglent(al:

ang akong si011.218

0. Kini ang akong relo.

0. Kadto ang akong papal.

O.Kini erg akong iring.

Imong sin= ba kini?

Dill' kana/ ang

akong sinilas.

D. Chain response drill:

affirmative and negative

answers.

Jame:,

imong sapatos ba kanal?

Hal: Dili'. Dili' kini

ang akong sapatea.

Hal:

Imong sinina' ba kini?

Ruby: 0. Kini ang akong

etc.

E. Transformation drill

Teacher

Kini ba ang ako

Karla' ba ang imong bana?

Kanal'ba ang akong singsing?

Kane' ba ang akong sapatos?

Kini ba ang imong sapatos?

Kadto ba angimongbalay?

Kadto ba ang imong ka'uban?

Siva to ang akong bana?

Stlideripia)

Imong amigo be kini?

Imong bane halcanal?

Akong aingsing ba kane?

Wong sapatos ba kanef?

laong sapatos be kini?-

bong baley ba kadto?

Lmong kayuban ba kadto?

lkong bana ba siva?


P-7

F. Transformation-drill: repeat #E, but reverse roles..: AG. Transformation drill n,

Teacher

Imong irp,:Akonglopis-baIthong lita.o.:ba.Atadto?abngisinin0 ba: kini?Imong.soatos ba knnat?iikng relo te'kini?aong kahoTt:bg kadta?

etc.

Students1

Imo ba kining irot?Ako' ba kanang lapis?Imo ba kadtong .

Aot be kining sinina'?Imp ba kanang sapatos?Akol ba kining ralo?Ako' ba kadtong kahoy?

H. Translation drill: the students give three ways of roughlytranslating each English sentenced

Wsh=Is that my ring?

Is this your hat?

Are those-there my shoes?

e4

Kane t ba ang akong singsing?Akong singsing ba'kana'?Ako' ba kanang singsing?Kini ba ang imong relor?Imong kalo' ba kini?Imo ba kining kalol?Kadto ba ang akong sapatos?Akong sapatcis ba kadto?Akot ba kadtong sapatos?

I. Free expression: students uiethe various forms to ask aboutobjects or pictures.

XV, Pattern:. Dili' ba kini ang akong singsing?Dili' ba alto' kining singsing?

h. Transformation drill: make negative question,

191114c Zudent(s)

Kini ang akong singsing.ang imong trato.

Kadto ang akong asawa.Kana' ang akong manok.Kini ang imong kanding.Kadto ang akong amigo.

etc.

.

Dili' ba kini -ang akong singsing.Dili' ba ang imong trato.Dili' ba kadto ang akong asawa.Dili' ba kana' ang akong manok.Dili, ba kini ang akong kanding.Dili' ba kadto ang akong amigo.


8. Transformation drill: make negative question.

Teacher

Ako' kining singsingImo kanang sinilas.Aka,. kanang tu'alya.Ako' kadtong balay.Imo kining sudlay.Imo kadtong sabon.

etc.

P-8

allaaatiai

Dili' ba ako, kining singsing?Dili' ba imo kanang. sinilas?Dili' ba.ako' kanang tu'alya/Dili' ba ako' kadtong balay?Dili' ba irno kining sudlay?'Dili' ba imo kadtong sabon?

C. Transformation drill: make negative question:

TaIGIOX StmOell(4.)

Kini ang akong singeing.Ako' kining singeing.Kane ang imong trato.Imo kanangKadto ang akong asawa,Ako' kanang tu'alya.Kam' ang akong manok.Ako' kadtong balay.Imo kining sudlay.

etc.

Dili' ba kini ang akong singsing'Dili' bh ako' kining singsing?Dili ba kana' ang imong trato?Dili' ba imo kanang sinilas?Dili' ba kadto ang akong asawa?

ba ako' kanang tu'alya?Dili' ba kana' ang akong manok?Dili' ba irno kining sudlay?

Dialog: A. PCV lookcs for her clothes in the labandera'sbasket.

PCV: Kini an akong.sininallkini ang ........Labanderas Kamubo: Dili' kana' imo, uy:PCV: Ako, Nang. Ako' kining ubong sinina'. London lookl;

V. Pattern: "demonstrative" / "possessive pronoun" / "noun"kining akong ka' uban.

A. Expansion drill: akong or imong cued by pointing

Teacher

(self) kining ka'uban(another) kining amigo(self) kining libro(self) kanang- lapis(another) kanang kuwaqo(self) kanang 'manok

Another) kadtong kandinganother) kadtong ma'tstro

etc.

uudlatio.

kining akongkining imongkining akongkining akongkining akongkining akongkining akong

kining akong

ka'ubanamigolibrolapiskuwartomanokkanding

ma'istro


B. Moving slot substitution drill'

Tocher,lining akong ka'uban

imo

kadtoako'

imo

C. ExWsion drill

kana'

ma'istro

asawa

etc.

Teacher:(imo) 1st Student:(kana') 2nd Student:

(teacher cues yes) All:

Teacher:(ako') 1st Student:

(kadto) 2nd Student:(no) "All:

Studg4t(s)

kining akong ka'ubankining imong ka'ubankining imongbatistrokadtong imong ma'istrokadtong akong ma'istrokanang akong ma' intro .

kanang akong asawakanang imong asawa

Dako' ba ang iro'?Dako' ba iang imong irol?Dako' ba kanang imong iro'?0, Dako' ka'ayo kanang akong iro'.

Mubo' ba ang sininal?Mubo' ba ang akong sinina'?Mubo' ba kadtong akong sinina'?Vint. Dili' mubo' kadtong imong.

sinina'.etc.

D. Dialog: Dale wants his shoes.

Dale: Ha'in man ang sapatos? .

Brude: 'Mang s apatos?Dale: Os kadtong akong itom nga sapatos.Bruce: Tura kadtong imong sapatos sa "closet".

E. response drill: short' answers(. distinction between "locative"and "demonstratives"; negative. .

Tqackin

Kadto bi siTu'a ba si Emily?Didto ba si. Claude?Kane' be si George?Nia ba si Ellen?

etC

SVAdellit(P)

Wale.


SUPPLEMENT


A. Dialog

B. Drills

along my (personal pronoun; prmominal fort)

katuban friend, companion

igsolon sibling, brothers and sisters

imong your (personal pronoun, prenominal form

amigo friehd

asawa wife

bana husband

singular)

II. Cultural notes

A. Katuban: A companion'or*someone who goes along with another

person. It is customary for people, especially a woman,

to go places with a companion or a group.' It is a

cultural transgression to be alone anywhere.

B. Igsolon: depending on its use, wigsofon" may include or not

include the person whose family is being discussed.


.4r

RraV.I4W D.IALOG.

4kAdialatinta larmainaug

(Ikanapulo ug Pito nga Dialog).

3ituation: Si Dick, usa ka Peace.

Corps, milabay sa gamayng

tindahan sa eskina.

intol: Or Bay. Di'in man ka?

Dick: Didto ko es bayli.

Into': Hatay° ba ang bayli?

Dick 0. iiitalayo. Dunay guwapang

mga babaye didto.

Into': TU'a ba didto ang tmong

ka'uban?

Dick : Klnsa? Si Bill? Walat

siya didto. Tula siya.sa

siyudad.

a

ieentatath Dialaz

qituation: Dick, aPe::ce

Volunteer, passed the small

store on the corner.

Where have you been?

I was (there). at sthedance.

(Was) the dance nice?

Yeah, (It was) great. There,

were pretty girls there.

fo,r, roomate iaivr e?

Who? Bili? (No) he isn't there.

He's in the city.

1"

......14240e114.414.bo-50.1.67*.m141 Hosted for free on livelingua.com

e. DRILLS FOR DIALOG. MENTES.

Pattern: Wins -dilin, asa

L. ) ?

r).

-

Q4

'Response drill: students say the question whichhe teacher'sstateMent answers.

Teacher 5tuctentfq)

Dilin man me,Asa Man kitalHatin man sila?Ada man mi?Dilin man keq--Hein tan siya?Hein man sila?.Di'in man.10?Asa man mo?

.,Pidto :kami sa pantalan.-AkOlklAcita,sa tindahan..

sila dinhi.:44nhi kamo-dinhi.'Dinhi ko Sa balay,

siya dinhat.

e Tu'a .dlitt-P

Dinha!-:.:ka se bar.AdVo mi sa ba541-.

1:"1 .sA-

115;1 --1;,,t A*: dilaiOg drill.: teacher

L.4:a

etc.

alr.k

`s.

,

Taaalr.

pencil 1st:fed 2nd:

middle .1st:lamisa 2nd:dress 1st:blue 2nd:far 1st:room 2nd:dog 1st:big 2nd:

(shake) 1st;small(far) 2nd:plasa

Sibbing 1st:boy '2nd:

(Oaks) 1st:.girl

Inear)' 2ne:_living room

C. Response drill:

tTalc4or

Asa man si Juan?Jilin man kanang imong'

ka'uban?

cues as indicated.

III,..

Ha'in man kadtong aktinel*WtPula ba ang imong lap381'O. *, 8,-

Na 'a dinhau sa laMisi angti5Ulang lapis..Hein man kadtong akong tininallAsulsba.ang imong sinina'? .

0.Tufa didto sa kwarto'ang asul.n4a,sininau:.Hein man:kadtong akong iror?Dako' ba ang imong-irof?

siya dako'. 'Camay..

Tu'a didto sa plasa ang gapayng

gaUin man kadtong 1gsQon?iLa1aki ba ang imong igsolpn7ADiii' -1

.

Nita dinhi sa sala ang

..

I.

etc.

Complete answers but invente(e:t.- 1

C4 ;.Studezt(s)'ye

Adto si Juan sa Munisipiyo.Dinha' sa simbahan kanang

akong keuban. .

i Wail i illiarkUai WU t ArAitYi IA 401=4.44 4, Yy.;:ire 4 W. 4444.41$1 i .2.if..sitiaw.i.o.ii,:i..........o.0,..4;,y5.:0.. r er,Y,uYinks4 y .6.4 4 4 so vra....ny .P.r.;row,. w %., 4...4, 0 Yot yo.....,4 worn.* 6 . 4 y - 0, :-.4,4,4Y. ..4:440, 0 44 4:14;41git a., ee ;44.4,1;:al; 44:i '..;i;`,142 Hosted for free on livelingua.com

Ra tin man `kadtong gtiwapangbate!?

Di' in man Ica?Hein man kadto eiya?

Asa man. si Ed ug si pale?

etc.

4103

dinhi 'sa kusini kadtongguwapang bate.

hi ko as balsyyTU1A didto sa bulangan kadto

siya,Adto si Ed ug si Dale sa

pattalans

Do Response drill: teacher provides topic, first student chooses-ha' in, di' in, or asa; second student'answerss

Tuba= 10 atmunt(s) 244 Student(s,

Kadtong niwang nga 3.alaki

Xanangakong.igeoton

Ha'in man kadtongniwang nga lalaki

Asa man kanang' akongigsoton?

Iii' in man kiningimong batat?

kining imong bate

kananggumrapeng matistrakadtong ta'as nga Pilipinokining tambok nga babayekadtong akong estudiyantekanang unibotig abogadokining imong amigokadtong akong katubankining matayong asawa

etc.

Ii. Pattern: use of walat and dint

A...Response drill: negative .answers

Ttafclie

Taga Cebu ba si Mary?Kadtoba'si Ed?Didto be ang bate' ?.Dako' be ang kanding?Dilit ba gamey si Fred?Imong singeing ba ni?'Nita ba ang guwapangmga

babaye?Amerikano ba si Ferdinand?Taga Mindoro ba kamo?Peace Corps be to siya?.

etc,

ptudenttgj

Dili'. DilitDili t DilitWales WaleDili'. Dili'Dili', Dili'Dint, Dilit

singWalat. Wala'

mgaDili'. Dili'

FerdDilit. Dili'

Dili,

Tula didto. sapantalans

Anha' siya satindahan.

Di nhi siya saeskuwelahan,

siya taga Cebu,kadto si Ed,didto ang batat,dako' ang kanding.gamity si Fred,nat ang akongsing. .

dinhi ang guwapangbabaye.Amerikano siinand..kami taga Mindoro.to siya Peace Corps.


B. Translation drill

Ire t here*.:She isn't beautiful.They -aren't there 'An Zhe:;:plasa

7They aren't AmericansYou (tang.) weren't hOre:They aren't here:You (sing.) aren't bad:Be isn't good.- ;

'.*Eto

Response drill:stuaeni negates

Isaahar.Didto ang kugihang lnga bats'.,

it*;thati .ang.-mga bata Dili';TA 0g ninsiot ii4atega Minima' Wala'

Stildratia)

Wala s±yaDili' siva 1kuwaipa.

Aidto safl:plasa.tDili' stIa itnetikan;ti.WalaWald! sila1)11t..1 ka-- ma ot

skya ma' ffr*.-Jo

tiM

cJ

the teacSers statemen.t.

'9114,0j41,6.1

Wales:1'3:dt° ang kugihang mgabatd.

kugihari ang mga batedinhi ang nindto nga

mga sinina'.nindbtd in ha gi) 03'rlg nga

mga t$74i§:;1a,4..bu' *awo.

tamb aikr.. alga yordidtpi; ang mga

manok;Nh

A4.1

173 ,r7Ka. rtA

t

ang fliga si?iilati':Ditihit I"' a'ng bu'sng'nga mga tawo; Wala'

. .

-r 1-1r

Biztfang-,nga tawo.Tamhok ang me mayor.Ttita cridto .ang pulang mga 14anbk.

et-C

14141PUP Ct1416*

Patterti:,: kiiisa 1. unsa;f,

A. Reponse*.01.11: students givestatement is the answer.

Teacher,

Kanal Maria.Kane- ang simbahan.Kadto -Gila Si John ug si JuneKadto'-ang-niga Peace Corps.

iSipiyaJude than

",Ed.Kadt'a ang!:40kOng merkado.

etc.%

yn

7.))

question to which teob:tOr strf,r 4

Kinsa man ma'?Unsa man nal ?Kinsa man kadto si3.a 1Unsa man to?Unsa man ni?Kinsa .man to?Kinsa kini siya?Unsa man kadto?


B. R

esponsedrill:

teacher givestopic

Teacher

kadtong gaayngbabaye

Kanangm

ga lalakikining m

alayongbate'

kadtongmga babaye

kanang imong

amigo.

IV, Pattern:

Nag'unsa m

an ka?

,1st Studentts)

Kinsa

man .kadtong

gamayng

babaye?K

insa man

kanang mga la laki?

Kinsa *in

kiningm

a tayongbate?

Kinsa

man kadtong m

ga.babaye?K

insam

an kanang imong

amigo?

A. Fixed slot

substitution drill

B

.Teacher

Nag'unsa-

man" ka?

mo

mi

silatokosiya

etc.M

oving slotsubstitutionckill

Teacher.

Nagtulon

ang estudiyante.-m

a'istraka' on

siya

41%

abogado

etc,

Atudenk(s1

NagfU

nsaN

ag" unsaN

ag' unsaN

ag' unsaN

ag unsaN

ag' unsaN

aglunsa

man kat

man m

o?m

en mi?

man sila?

man to?

man kO

?m

an mi.ya?

gnd 5tuden0)Siya

si Mar,a

Silasi B

illug si 4194

Kane, si

Jose..

Kadto-si

Fe ug si Bebie.

Kanang akong

amigo si

Jerry,-

Btudent(a)

Nagtuton

ang estudiyante.N

atitul onang aa istra

*N

agkaionang m

a'istra.N

agka 'onsiya.

Naglinom

64114,


C.

ills

kO

luto'

abogado

babaye,

bate

duiat

ka

Nag'inom ang

Nag'ilis ang

Nag'ilis ko.

ko0

Nagiutol ang

Naglutot ang.

Negdule ang

Nagdula' ka.

abagado.

abogado.

babaye.

bata',

batat.

etc.

Substitution-response .drill: teacher provides topic and

'Tea chqr,

kaang bate'

angmga.,babaye

kining gamayng irot

kanrng mga tawo

kadtong akong igso/on

ang dakong mga lalaki

,21,.aUtgatlatt

Nag'unsa

Nag'unsa

NagIunsa

Naglunta

Naeunsa

Naglunsa

Nagtunsa

cues answer

ka?

an;g bate?

anz;-mga babaye2

kining gamayng irol?

kanang mga tawo?

kadtong akong.igsolon?

an; dakong mga lalaki?

etc:.

lute'

duly

sayaw.

ka'on

ills

.nom

dule

2nd 44uden( 0)

Negluto/

Nagdulating batat

Nagsayaw

angmgababayev

Naikatonkining gamayng

irol.

Naztilis Icnang

mga taw

oNaglinom kadtong

imong

igsoton

Nagdule

ang daonumga

r

D..,Fiee expression using pictures.

Show pictures of'various people performing

actions.for which,the students already know-the vacabulary.

The students

nak each other queStions.about the pictures, #sing.as.muthdescriptive

vocabulary as possible:

1,..rat.6ern: dunal*may, wale

A. Equivalence drill

Teacher;

Dunay ire' si Juan.

Duna siyay iring.

Dunay lapis ang lalaki.

Dunay kanding kadtong batat.

Studqntts)

Nay. iro' si Juan.

May iring siya.

Nay lapis ang lalaki.

May kanding kadtong bate.


Q-7

Duna kamiy kuwarta..

Duna koy bag..

Dunay sudlay .ang mga babaye.

Dunay trato, kining akong igso'on.

Duna mop sabon.

Dunaytuvalya si Carlos.

etc.

May kuwarta kami.

May bag ako.

May sudlay ang mga babaye.

May trato kining akong igso'on.

May Gabon Immo.

May tul alya. si Carlos.'

B.. Equivalence drill: repeat #A, reversing roles

C. Transposition-expansion.

Tagcher

Dunay lapis ang bate.

May igeoton ang babaye.

Duna ste y sapatos.

May pulseras kami.

3,0 StuO.ent (s)

Teacher,

Duna siyay lapis.

mga berde

May igso'on siya.

mga malayo

Duna tay sapatos!

mga puti'

MaY.pulseras Ram.mga nindot

etc.

2ndj5tilade44(s)

Duna siyay mgg,berdeng lapis.

.

May mga ma'ayong igsolon

Duna tay mga puting sapatos

May mga nindot nga pulseras

kami.

P. Response drill:

teacher supplies duna so Mgy, and gestured to indicate

pronoun; student invents.topic.

Tacchgr

dUna

May

dune

,Gesture

we (incl.).

he

they

10'4 SVgdent(s).

Duna tay.sapatos.

May r elo siya.

Duna silay trato.

etc.

Student (s)

Duna ba tay sapatos?

May relo bksiya?

Duna ba silay trato?

.1. Guessing gamer

one student _describes somebody, then asks who or what he is or

.

what he'S doing.

The teacher begins.

The person who

guesses will then

describe.

(The studentsmay look secretly at a picture to give them ideatl.

Teacher:: may mga-libro siya.

ra'a didto siya sa munisipiyo.

Ursaman siya?


Q-11

Henry Lbogado ba siya?

Teapher s 0. Abogado siya.

Henry : Guwapa kalayo Xining babayet May nindot ngasinina's Ttta.didto siya sa.bayll.. Nag'unsasiya.

Rose' : Nagsayaw:ba-siya?

Henry O. Nagsayaw siya.

Rose : . Lalaki Siya. Duna,siyay lapis.' May pulang note-book stirs. Niva.tiya dinhi sa kuwarto. Dunasiyay adul nga kalsonis. 'Duna siyak.putingsininal. Kinsa man siya?

'.Lydia .. Siy ba 8i Roberto?

, .

Rose : 0, U4s8 man nisi Roberto?

Lydia .. 'Peace Corps, trainee kini siya.

Rose .. Nag'unsa man siya?

Lydia . Nagtufon siya..etc.

VI".Askink questions and answering them. Teacher gives wordto begin. question.

24ainic

eta' in

UnseDunaKenaiKadtoKiniAsa

Dako'AmerikanoTaga CebuTagsUnsaNaglunsaWala'

titImoImongMga

joqt Stuctent(s)

Hal in man kadtong lapis?Kinsa manlcadto3Duna ka bay papel?

etc.

ZnsLAtadandA)

Nita dinhi sa lamisa.Kadto si Juan.Wala' kay papel.


SUPPLEMANT.

I. No. new vocabulary was introduced in,the leison

II. Cultural notes:

Brush up on your dancing and singing. Dances

of the few widely-inclusive social es

in towns and barrios. Peace Corps volunteers

.asked to do exhibition dances,

else is new?) or to sing stags

Q

are one

available

are often

such as the jerk (what

in the dialect.


DIALOG

Dodiatl-QtaRag 144rmat1 al(Ikanapulo ug *long Dialog)

Situation: Usa ka Pilipino ug Situation: A Filipino and a Peace

usa ka PCV nag'istoriya sa usa Corps volunteer are talking at a

ka birthday party. Nangalon birthday party.. TheyTie eating

sila ug kan'on; rice.

.Filipino: Duna bay kan'on sa

inyo?

PCV: Sa imerika? Duna..

Pilipino: Tineod ba? Dili'

ba pan lang didto sa

States?

Is there rice in your (place)?

In America? There is.

Really? Isn't there only bread'

in the United States?

PCV: Dili'. Sa amo may pan ug , No. At our (house) there's bread

kan'on, may caging sab. and rice, and bananas tao.

filipino: itpan wala' moy tuba', But you haven't got tuba, have

sa? yo0

PCV: '410. No.

WArr.....6150 Hosted for free on livelingua.com

t

DRILLS Poll DID BIGHTED(

I. Pattern: didto ea inyo

A. Introduction to plural possessive_ pronouns(prenominal); teacherindicates with gestures various-groups.

ato' inyoamo' ila

B. Response drill; students respond with word and gesture to indicatinclusiveness or exClusiveness of the "possessive pronoun".

Teacher §:tuotprit(s)

amo' amot(exclusive gestureato' atol (inclusive gesture).

etc.

co Correlation-expansion drill: special work on differentiating"amot" and "ato".

IAAatme-

Adto mi.Adto ta.Didto mi.Didto ta..'Nita micEnhi.Nita ta dinhi.

etc.

Stu4e0V(s)

Adto mi amot.Adto ta sa atol.Didto mi sa amo!.Didto ta saNita mi dinhi sa mot.Nita ta dinhi sa ato'.

D. Moving slot substitution drill. .

TeacbQr S.tudent(s)

didto sa amo' didto sa amo'.inyo AidtplsajnyO

dinhi dinhi sa inyoamo' dinhi sa amotila dinhi sa ila

.dinhat dinha' sa ilaatot. dinhe sa ato'

didto didto sa atolinyo didto sa inyo

. etc.

E.11xed slot subsiitution.4411.

7e4cher . amileat(s)

Duna bay kanton didto sa inyo? 'Duna bay kan on didto sainyo?


";4;;;..-.,'7.t-7i.,,--A.1,-..,::: ,55. ..": 1.-.1%1044.`...s.i.:(:,.;.i:ff,,,T.:i7;;;'.. ; . . .

14,11- I'-'- '''' -.. : 1: r, --- t, -..' e .,1 : ."'-. S'','%-*I" , .. *: v,-1,,..-..9;,.'. .;;;.:1':::f,'.1 1..*:,' ''''' , ,. . , .. ,......

, , . ' ,.. ... , ( .a

P 4 11-.2

-.1tEititon didto ea. ita, :. -bay 1;01'004,41dt° sa

4#101. ,

. .'

' Attil Duna b.

'- Duna bay ái on didto sa.

. --"

7. Moving slot :s.ubstitutio4. 41111-

'raaciar, . - Stu4gat

ato'3.1a?mac'

Puna- bay .kant.on didto sa inyo? Puna- bay ken.!1:34 di,dto sa inyo?saging Puna- bay :sagii:ig 'didto sa inyo?

Mina bay gaging didto sa ila?di . Duna bay saging ,dinhat sa ila?"-",

.

S.

Duna' bay sagint dinhi sa ha?ato' Duna bay sag* ssi ato?. Duna bay pan d nhi sá ato 1?

. 4iflha1. Duna by pan dinhat sa ato'?, aleot .-Diana bay an ditihat sa amot? .

ice cream 1..43,4a Amy. ice preata:4111ha sa. . .

each other whether theyhave varous things 10..'Studetit ..aoptes teacher cue,esture. ; t'

Tea0er : 24. 7...,45,,,Lakeargra(s)

'4140't.o. see

1.r4.ng.(10e,..etutta

Pailfge..00 to pitlf )S,

,..- .5,

i-`ga amol ? .fir s

.sang

DOna. a Nth sa.

' 7" etcl;.4 J.c

H. Free ',expression ; :at students . use appropriate,gestUreSAlith the -pronoun*: they choose.

I. Substt41.40nreffpOne-e; 42744

_yes inyo? Duna.

amok? "Duna.

114'. $A: inyo? Wale 1

teache.r. ltazumat(s) ri....te ;rid Stusleat(a

Win li0)0 44460 (illy hOuil) lv-ta diato,ea amot

.Ha .ang car? tia:101.triari ping 'Oar.? (your hoUse ) TIP a didto-fr ,sa inyo.

;'


R-3

Hein man ang doctor?

Ha' in man ang doctor?

Ha' in man si Carkela?

Malin man si Carmela?

Hein man si Julia?

Ha'in man si. Jnlia?

etc.

his hoUse)

Tula didto sallaw

our house)

Tufa didto

sa atol.

their house) Tula

didtosa ila.

J. Free expression: drawthree houses

on thes.blackboard.

Studentsecttut the

dialog-pointing to the house

which matches the

pronouns they choose

to use in the dialog..

-

;st StuOent(s)

Hein man ang akong igsolon?

etc.

III. Pattern:

liang kinsa ang papel?-.

Arno' ang

A. fixed slot substitutiondrill

Teacher

Ming kinsa ang papel?

lapis

kuwarta

sabon

sudlay

tulalya

,singeing.

raid

ptC0

A. Fixed slot substitutiondrill

Teacher

Alto' ang kuwarta

Imo

Pod, 4trient(s)

Tula didto ea inyo.

Kang

Kang

Kang

Kang

Kang

Kang

Rang

Kang

twient(a)

kinsa ang-

kinsa ang

ang

kins

ang

kinsa ang

king& ang

kinsa ang

kinsa ang

papal?

lapis?

.

kuwarta?

sabon?

sudlay?

tulalya?

.singsing?

relo?

;tu4ellit(s)

akol ang kuwarta.-.

Imoang kuwarta,


IvaittoA

mo'

Inyoha

etc.

Iya ang kuwarta.

)

.ang kuwarta._

Am

osang

kuwarta4Inyoatig

kozarta-."IX

aA

P& li4w

4bta*

C. Substitution-response

drillreacher

Lang kinsa ang

Teacher

Iya kining:-.ko

kana'

kadto

IlaInyokiniIm

o

limo*

kuwarta?

papakalsonissinilassapatos

!amok

Icanding

kuwarta.

sapatos

balay

tindahan

sabon

etc.

1st :Std40(8)

..

Kang

kinsa ang kuwarta?

IyaK

ang kinsaang

'laK

angfkinsaang kalsO

niatK

ang,lcinaa.ang. ,siniXas1

isko:P.Jcng kinsa,A

n 04-Inyo

ang *anôk?71

AM

O.,

4:t.:01:.

M

sacutituitAs)

2rjet Student(s")

Ara ang kuw

arta'.ha aria- papel..Im

o ang skalsohis.kkot angInyo ans.

lgapaticipi

Aria' anginallOIL;*.

Atot. ang Wanding

kitting .1ciavarta.hkO

l kiniig kuwarta.

'Ako

ka wing. 4cuw

arta.A

lSe0,% kanan&

aapatos4mcilkatiang:;:papatos;

._0(1...-ikeicitiOlit,.bal.ay

.;la kadtongha kadtong tindahan.Inyo keicitO

ng..tindahan..'..Inyo kining

tindahan.Im

okining.

tindahan.,Im

o .kining sabon.A

rno/ killing .sabon.


-

E. RespOnae drill: teacher asks questions, using:gestures;. affirmative answers.

Teacher

Ake ba kining papal?Imo ba kanang libro?Inyo ba kadtong balay?Ila ba kanang tindahan?hmo' ba kadtong iro'?Iya ba kining iring?Ato' ba kining. sapatos?Imo ba kanang lapis?

etc.

Student,(s)

; 0. Imo na'.:0. Ako' na'.0. itmot to.0. Ila nat.0. Inyo to.0. Iya ni.O. Ato' ni.0. Ake na'.

F. Response drill: negative answers.

Teacher

Ako' ba kining.balay?Imo ba kadtong sinina'?Iya ba kanang libro?Amo' ba kining lamisa?Ato' ba kadtong iro'?Inyo ba kanang sinilas?Ila ba kining manok?

Cue StudeAt(s)

iya Dili'. Iya ni.imo Dili'. Imo to.ako' Dili'. Elko' nal.ila Dili'. Ila ni.iya Dili'. lye to.inyo Dili'. Inyo nat.amo' Dili'. gmo' ni.

etc.

G. Response drill (difficult)

Teacher 1Pt StAdeAt(s)

Iya ba kining balay? Iya be kining balay;Ito' ba kadtong car? hto' ba kadtong car?Inyo ba kanang Inyo ba kanang

tindahan? tindahan?Ila ba klning tu'alya?Ila ba kining tu'alya?Arno' ba kadtong jeep? !Ito' ba kadtong jeep?Ako' ba kining sabon? Ako' ba kining sabon?Imo ba kanang lapis? Imo bailanang lapis?Amo' ba kadtong Amo' ba kadtong

kuwarto? kuwarto?Ako' ba kining sudlay ?Ako' pa'kining audlay?Imo ba kanang sabon? Imo ba kanang sabon?

etc.

H. Disintegration-response drill

Teacher

ctll gag, Sp4dent(s

Iya 0. Iya ni.Ila Dili' .Ila to..

Am' 0. Amo' na'.Ile. 0. Ile ni.Inyo.O. Inyo nat.Iya. Dili,,Iya ni.Ako1.0. Ako'nal.Amol.Dili'.Amotto.

Akol.Dilil.Ako'ni.Irmo . Dili' .Imo nat.

jatitudtgatis)Imo ba kanang pulang sinina'? Kanang nulang sininal. Imo ba?

Mr


Ako' ba kining berdeng tuta:6ra?Inyo ba kadtong gamayng balay?Ila ba kanang dakong tindahan?Iya ba kining puting ire?

Cue

yesno,

no5Tsno

R-6

Kining berdeng tutalya. Ako' be?Kadtong gamayng balay4 Inyo ba?Kanang dakong tindahan.Ila ba?Xining puting Iya ba?

2n4 Stuokent(s)

0. Ako' nat.Dilit. Dili'Dili'. Dili'0. Ila nat.Dili'. Dilitetc.

nat imo.to amot.

ni iya.

I. Mother takes a piece of bread from Lito and divides it

Lito: Ako' kanang pan, Mial.Akot nat,

Mother: assts uy! Imo kinis Ignat.

.Lito: Iya ba kating'dak91? Win men ing.a4ts Ma?

14411;r: 'info kW, twins.4 6

/MO: Amd, kining dakong pans igleefully)

'Lito:. Ila ba nat?''Hatin man ang akol.Ma?

. 00

Mother; Atot kining gamays Lito. DakOt na. to. Kini angat

III. F.attern: "possessive pronoun".and rig and noun

A. Fixed Slot, substitution drill,: fragment,

,

- TOaciwr

ang akong. asawainto

argota*1'inyo

etc..

B. Moving slot aubstitUtion.Orill

Teachert.,

Karat ang akong. amigo.

angangangangangang.ang

akong asawaimong asawaiyang asawaamong asawaatong asawainyong-adawaileng asaa

Stialderitti).

Cana.' ,ang 6111 -o.


.Kadto

Kini

meistro

amolmayor

ato'sapatos

inyosinilas

iyaimo

etc.

C. Transformation drill

lurattt

4.4co' kanang lapis.Imo kining balay.Iya kadtong tindahan.Amo' kining eskuwelahan.Inyo, kanang papel./la kadtong kahoy.Ato' kining kahon..

etc.

D. Integration drill

Teacher

Imo kini. Lapis kini.Ato' kana'. Balay kana'.Inyo kadto. .Tindahan kadto.ila kana'. Bata' kanal.Iya kini, Libro kini.Arno' kadto. Balay .kadto.Ako' kana''. Lapis kana'

etc.

Kana ang ilangKana' ang ilang ma' intro.Kadto ang*ilangmelistro.Kadto ang among ma' intro.Kadto ang atong.mayor.Kadto ang atong mayor.Kadto ang atong sapatos.Kini ang atong sapatos.Kini ang inyong sapatos.Kini ang inyong.sinilas.Kini ang iyangKini ang imong sinilas.

g=2 (s)

Kana' ang akong lapis.sini ang imong balay.Kadto ang iyang tindahan.

ang among eskuwelahan.Karla' ang inyong papal.Kadto ang hang kahoy.Kini ang atong kahon.

§-11J.d.ent(s)

Imong lapis kini.Atong balay kana'.Inyong tindahan kadto.Ilsng beta' kana'.Iyang libre kini.Among balay kadto.Akong lapis kanet.

E. Integration drill

Teacher

Ang imong trato ...dakol ba?Ang iyang igso'on ...tatas ba?Ang among libro...asul ba?Ang ilang balay ....gamey ba?Ang inyong tindahan...layo'ba?Ang akong malistro...Amerikano

Aug imong asewa....guwapa ba?etc.

71-77-'7=7.777-M11

atteent(s)

Dako' ba ang imong trato?Ta'as ba ang iyang igso'on?Asul ba ang among libro?Gamay ba ang ilang Imlay?Layo' ba ang inyohg tindahan?ba? Amerikano ba ang akong

matistro?'Guwapa ba ang imong'esawa?


F. Dialog:

Herb: Nt'a ba siMother: Walaim. Tufa sa among tlndahan.Herb: Ang iyang igso'on; si Raul ... ni'a.ba?Mother.: 0, Ni7a aiya.dinhi sa kusina.

IV: Pattern:, kining guwapang mga babaye

A. Expansion drill

TeaPilV

babayekiniguwapamga.

lalnkikana2learika49.mga

batekadto'matey°mga

. , fc

Expanaoriabsubstit04.064t444060,-

ayeAne(s)

babayekininc.; babayekining guwapang, babayekining guWapang mga babaye

lalaki

kananG. lalckkenang'AMetikiA0Ag lalakikanang Amer-110=41g Aga

kadtong batekidtong Wayong bete'kadtong mga ma:' ay, beta'

drill


is

R-9

B. Expansion-Substitution-response drill

Tc.scher

Nadtong berdeng mga sininal

kadtong puting mga sapatos.

.kadtong pulang mga kalsonis

kadtong kapeng mga sinilas

1st Student(s)

Hein kadtong berdeng

mga sininal?."

Halln kadtong puting

mga sapatos?

Hein kadtong pulang

mga kalsonis?.

Hahn kadtong kapeng

mga sinilas?

etc.

C. Chain dialog:

use pictures to help if needed

Jun:

Naeunsa sila didto?

-Boy:

Kinsa?

-Jun:

Kadtong guwapang mga estudiyante:

Boy:

Nagsayaw sila.

Boy:

Naglunsa kadto sila?

Rene: Kinsa?

Boy:

Kadtong tatas nga mga lalaki.

Rene: Nagsuroysuroy sila.

Rene: Naglunsa kana' sila?etc-,

lc Pattern: 'timing akong Ma'ayong bats'

kining-akong ma'ayong mga bats'

Cue

and Student(s)

(our houde)

Tula sa

(their house)

Tula sa ila.

(your house)

Tula sa inyo.

(my house)

Tuta sa amo'.

A. Expansion-response drill

Teacher-

latatUdaatis)

kadtong imong ta'as nga

Taga di'in kadtong imong teas

igso'on

nga igso'on?

($k

2nd Student(s)

,Taga Cebu to siya.


11:

Is-anang Jiang mubong am

igo..

inyong may ayong

.

Maiistro.

,Icad.tongat onggasayng Iry

kanatig .*yangguw

a pa ng asawa

gratiow drill

-.*4 it

Taga di' in kanang Jiang

mubong

-

amigo?

Taga di' in kining inyong_

ma.' ayong M

g ietro?T

aga di' in kadtong, ayonggO

nlaYng 14'6E

7-T

age.'keinang *yang

guwagang. asatia?

.

'

.

etco,f. 140Pnays.1,

'0040%

6:0

Taga C

ebu na' siya.

Taga C

ebu ni siya.T

aiga Cebu to aiya.

Taga C

ebu, na

pg-

clang libo.

berdeng-"kal3Ogam

ayne Bala

onea

,giroolt;kadtong *4400on:-.'ao'f,on

itOm

Eirtig

Wapongiuna

tongO

n

jibrokanang


ako'

kanang akong libro

pula

kanang akong pulang libro

etc.

D. Expansion drill:

insert mga

Teacher

Nindot kanang imong pulang sinina'.

Dako' kining inyong ma'ayong bate'.

hmerikano kadtong ilang ta'as

nga amigo

Wistra-kanang iyang guwapang igso'on.

Abogado kining amongguwapong ma'istro.

Layo

kadtong akong gamayng balay.

Puti' kanang atong dakong tu'alya.etc.

E. Expansion drill

-Teacher,

kadtong

.kadtong

kadtong

kadtong

kadtong

kadtong

kadtong

akong.asul nga mga s inina'

imong pulang mga kalsonis

iyang dakong mga manok

atong kapeng mga fro"

among gamayng mga iring

inyong ta'as ng mga amigo

ilang kugibang mga estudiyante

etc.

UnL.L.I.en,(8)

Nindot kanang imong pulang

mga sininat.

Dako' kining inyong ma'ayongmga bata'.

Amerikano kadtong ilang ta'as

nga mga amigo.

Witistra kanang iyang

guwapang egg igso'on.

Abotado kinin6 amoni;guwapong mga ma' intro.

Layo' kadtong nkong

gamayng mga balay.

Puti' kanang atong dakongmga tutalya.

Studelrjs)

Ha' in man kadtong .akong asulnga mga sinina

Ha' in man kadtong imong pulang,mga kalsonis.

Ha'in man kadtong iyang dakongmga manok.

Ha' in man kadtong atong kapengmga irot?

Hein man kadtong

among gamayng mga iring?

Hain man kadtong inyong ta'asnga mga amigo?

Ha'in man kadtong ilang kugibangmga

estudiyante?

VI. Pattern:

tag question- "unsa" aggressive intonation


Teacher

Apan wale moy tuba' sa?

§tusle(s)

Apan waist moy tuba' sa?


dOO=11111.4.116.11. :orY. o = ow. ...WM.

B, Dialog:.,' -

. .100ttire Duna

Bertot Tinutod%

PO : Duni sartaBerto: Duna disay-7.,-

rç. "

..

. `. ;. .

"- .1' 4.;:r. .


SUPPLAMIINT

I. Vocabulary intro duce& in the leisOn

A. Dialog

B. Drills

R

'argot ours (personal pronoun, possessive form,

exclusive)

apan but

kanion cooked rice

inyo . yours (personal pronoun, possessive form,

plural)

pagkalon food

pan bread

tinutod true, really

among . our (personal pronoun, possessive form,prenominal, exclusive)

.

atot ours (personal pronoun, possessive form,inclusive)

atong our ('personal pronoun,. possessive form,prenominal, inclusive)

bolo machete

bulak .floWer

daro plow

ila theirs (personal pronoun, pOssessive form)

ilang their (personal pronoun, pOssessive form,Prenominal)

inyong your (personal pronoun, p008081AVO form,pronominal)

fp' his (personal pronoun, posseisive form)

iyang his (personal pronoun, possessive Norm,prenomina3.)

mangga mango

saging banana


I

S

DIALOG

iklujialApwebenz Dialog

(Ikanapulo' ug siyam nga Dialog)

Situation: Si Meo ug Si Ruben

naglinom sa tindahan ni Ruben.

Meg: Unsa nay ores?

Ruben: Hapit Oa alas. dose.

Moe: Yayl Adto na.kol ha?

Gabili na katayo.

Ruben: 0. Inom pa. Gusto eta

pi bag tuba!?

Mao: Dili' na, salamat9 Paluli!

na ko.

Ruben: Adto ka na 0.

Lintsuraith

Situation: Meo and Ruben are

drinking at Ruben's store.

What time is it now?

Jilmost twelve,'

Yay$ I've gotta go now

It's really"late.

Drink some more. Do you

went more tuba!?

No more, thanks. going

home now.

YoU? going now? A.K.

4

1


I. katter0 ilme;.01as dos.: ..

I. Fixed slot substitution drill: teacher has a large Model of aclpOk.

He moves the hands to indicate hours.

'reacher

ala una

alas dos

alas tres

alas kuwatro

alas singko

ans sayis

alas otso

ails nuwebe

.alas diyes

alas onse

alas dose

ZIUdlat(s)

ala una

alas dos

alas tres

alas kuwatro

alas singko

alas sayis

alas siyete

alas otso

alas nuwebe

alas diyes

alas onse

alas dose

B. Using the pattern " Hapit ha alas - students read thethe clock time.

C. Using.the pattern "Pasado na alas It students read thethe clock time.

D. Dialog:

Mark: Unsa nay oral?

George: Hapit na alas kuwatro.

Mark: 0, oras.na. Adto na ta:


-1±. ?attern: 1:4 Tiatee.

Teacher' hes -:,'elock to-. indicate' minutes.

5-2

singko

diyes.

,kinsi.

baynti

baynti tingko

traynfray siOiko

6Warenta

kuwarentay singko

Aingkuwenta

:014kuwentity sing#0,-%,

B, Teacher mbille,hand,

singko

diyes

)(insi

baynti

baynti singko

traynta-

. trayntayiingke)

luwarenta

kuwarentarAingkO

singkuwenta

singkuwentay singkO

4fitatitiehts read time

&Watts)

ilas tres-Ts tres singkoa as tree diyesalas tresiansialas tres bayntialas,tres baynti singko1:as tres y-midyk,

etc . .

. .

.01;lialog the clock ha0 stopped. Dan asks Jerry what till)* it

:

r

. it, so loc,cari,',00t:-.the. oIoCks.

.Dan: Irisit.itay Ora o 44irry?Jerry:. Ala una..rraitta..Dan: (seti clock) A..ls C.. a 'Gt. 4.1midtai;


:D. Fixed slot substItu4on drill:.cued by clock

menos baynti singko-para alaskuwatro

baynti

kinsi

diyes

singko

etc:E. Equivalence drill

Teacher

alas sayis kuwarentaalas nuwebe singkuwenta

. alas diyes kuwarentay singkoalas dOstrentay singko

alas siyete singkuwentay stngkoetc.

3-3

414=04 .

menos, baynti singko paraalas kuwatro

menos baynti para alaskuwatro

menos kinsi para alaskuwatro

menos. diyes para alaskuwatro

menos:singko para alaskuwatro

menos baynti para alas siyetmenos diyes para Alas diyes.menos kinsi para alas onse.menos baynti singko para

alas tiesmenos singko para alas otso

F. Student take turns being teacher' with the clock and asking.nUnsa nay oras?"

III. Pattern:lJeave-taking expressions

A. Memorization drill:

Adto na ko, ha?Ari'm ko, ha?

B. Dialog: Janet says goodby

Janet; Adto na ko, ha?Mrs. Mends: Ldto ka na ba? Sigi.

C. Memorization drill:

Adto na mi., ha?Ari na mil ha?

D. Dialog : Jim and Henry say goodby

am: Adto na mil Mum.Mrs. Go: Adto na mo? Balikbalik?


r

..

, 4:

.

7

*,:':':,011 at:..

p

Mesior,Iision drtli ;

. 4.

,

na.: ta.-,. ,-,.. i 1,1,-.,;.y...:...:;:i.k.c4.,..-.44.:,...:...,.:.;:.:, ..-.,.,-. ..... .--,.....- i .:-, - -" .

Adtos. ... _--,---- - -T.. '. 'i,,,!. f;f st,:", . ,r .,' ..-. ; .a

; t *,...: ".'4; "... , ',,. .

TaPdtiky;44:: :Ow:::

.

Miiiigge

tic

is$ok :bat 'tit-A'Cando*

9 .-

. .

1-

*.' *.'".

41:. 7'; : . , '-;: 44 ' ' 1" *.

;

4

S

.-

- , ".

C. SlibeitiUtiond4espdhii:

man$ , ,..$ , y

,

.11 .1, :, ,

i t,."`, .

t',,``

":


D. Fixed slot 'substitution drill

lilLehtt''clusto kabag bulad?

siyasilamoakokita

ka

3-5.

Student(s)

Gusto ka bag bulad?

Gusto ba siyag bulad?Gust ba silag bulad?'Gusto ba .mog bulad?Gusto ba akog bulad?Gusto ba kitag bulad?Gusto ba kamig bulad?Gusto.ba kag bula d?

'etc.

E. Moving slot substitution drill

Gusto ba ag pansit?tanduay

kape

matis

litsibulad

....

it

sila

ako

kamitaml,

siyamangga

Studgrit ( s )

GUsto ba siyag pinsit?Gusto ba siyag Tanduay?Gusto ba bag Tanduay?Gusto Fa begicape?Gusto ba mog kape?Gusto ba "nog, ma' is?Gusto ba silag malts?Gusto ba silag litsi?Gusto ba akog litsi?Gusto ba kog bulad?Gusto 'ba kamig bulad?Gusto ba tag bulad?Gusto.ba mig bulad?Gusto ba. mig mangga?Gusto ba siyag mangga?

etc.

F,iubsiitutioniresponse drill: affirmative answers.

T(whqr

Gusto ba mog kan'on?siya

kasila

tamiako

Gusto baGusto bn

Gusto kaGusto ba

Gusto baGusto baGusto ba

etc.,

mog kan'on? 0.

siyng kan'onn.

bag kart' on? 6:

silag kan'on70.

tag kan'on? O.

mig.kan'on? 0.akog kan'on? 0.

214-ZIA4Aa(s)

Gusto mig kan'orGusto siyag

kan'on.Gusto kog kan'orGusto silag

kan'on.Gusto tag karlorGusto mig kiteonGusto kog

kan'on.


G. Yixedt4lot substitution drill

kos,haz

:14Ais,-ko gustog mAngga.. iiyatamikita /

ka/silt

Oui

gtuignt(s)

Dili* ko gustog manga.Dili itiya gustog mangga,

kami gustOg manggaDili' kita gustog mango.Dili, ka gustog manGga.Dili' sila gustog mangga.Dili, mi gustog mangga.

. Dili' mo gustog mangga.-etc. ,

H. Substitution-response drill: mixed answers

"reaCAL 5tudent(s) AtildWAs)

Gusto ba siyag bulad? Gusto

_ilia

kamo

to

ka

41.s

ko

Gusto.

Gusto

'Gusto:

°its 0

.Guttc!

Giisto

I. Chain' response drill:

bla siyag bulad?.

ba silag bulad?

ba kamOz hula d?

ba tag band?

ka bag bulad?

ba big bulad?

ha koe, bulad?."

etc.

DaVid. Gusto ka bad; iangga?Caryn: 0. Gusto kog manggft.

Karyn.tdisto ka bag Mr?gary: Dilit.ko gustoi; bit.

Mary: aus o-ka "bak trot?Job0:01.. to ko 4 iroit'etc.

no Dili' siya guitog bulad.

yes 0. Gusto silag-bulad.

yes 0# Gusto migbulad.

no Hilt' to gustog. bulad.

yes 0. Gusto kogbulad.

yes 041 Gusto mogbulad.

no ko gustogbulad.


.84-7 .

1-ass into .000 that like and don'te:c.ertaln foods,.;:,They- ask and _answer. each

Othpri, abOtit each ,other t s groups.

Mts. /Ascot-. ;di* 0 eta tog manok ?.,=Chuck arid Iiikel:' O., Gusto mig manok. Duna ba?`14r.o.., trasq(0: '1):E: Agia.,-chOckt- tatail4,1041.4i3 alcOng manok.

'Mike 0.*Lairiitioilayos

L. Review diatogCardor Asa man mo?Jack,'Patulit pia mi.- Ddto na..Cardo: Hein man ang. in,yong balay?Jack;. Tuts. sa Kawayanan-: Layot ka 'ayo.


.

. SPNIEMSNIt

I. Vocabati3i introduced 1:0--,:.the;. 4:efisOiv

:1

alas (eniredeion used with tithe) .

dose 'twelve;hapit almost (accent on the first syllable',na anymore, already, now (a Word with many

nuances. of Meaning)

oras hour; timepaniludto lunch

B. .. .

ma ibitga,

uno 1 .

.dos 2... .

treekuwatro 4-singko 5

sayis 6Siyete 7otso . 8.

nuwebe. 9diyes .10oncedose 12kind 15

baynti 20:

lcuwarenta

-.%601,71oirAV..,

-s-

A


a

sitietuventa

y midya

menos

pamahaw

panihapon

para

pabado

tana

. Supplement

50

and a half -OR lf-past)

before (with time)

breakfast

supper

before (wit} time )

after (with time)

let's go


IliabaynO.pg &Wag.

(Ika kawha'ang dialog)

Situation: Si Ricardo, usa ka

estudiyante, ninglabay sa

iyang amigo nga nagsanding sa

kahoy.

Berto: Hoy, Bays Gusto ka bag

tuba'? .

Ricardo: 0. Gusto. Tana1

Berto : Di' in manta gahapon?

Ricardo: Didto sa amo's

Nagtulon akog Math.

Ngano man?

Bert(); Didto mi sa merkado.

Nagdula laimiz mahjong

sa tindahan.

Ricardo: Ma'ayo ba ang dulai?

Berto: Dimalas. Inom pa.

T

zentadb.aioxa

Situation: Ricardo, a student,

passed his friend, who was

leaning against a tree.

Hey, Ricks Do you want some

tuba',?

Sure. Let's go.

Where were you yesterday?

At my house. I was,studying

Math. Why?

We were in the market. We

played mahljong at the

store.

Was the game good?

Unlucky..Drink some more.


DRILLS FOR DIALOG TkENTY

I. Pattern: Win naglutol si Pedro?

Nagluto' siya' sa tindahan..

A. Moving slot substitution drill.

e qc her Student(s)

Nagdula' ba siya gahapon? Nagdula' ba siya gahapon?Nagsayaw Nagsayaw ba siya gahapon?

sila . Nagsayaw ba sila gahapon?Nag'ilis Nag'ilis ba sila gahapon?Nagluto'. Nagluto' ba sila gahapOn?

kami Nagluto' ba kami gahapon?Nagtu'on Nagtu'on ba kami gahapon?Nag'inom Nag'inom ba kami gahapon?

kamo Nag'inom ba kamo gahapon?Nagka' on Nagka' on ba kamo gahapon?Nagbasa Nagbasa ba kamo gahapon?

kita Nagbasa ba kita gahapon?Nagtudlo

Nagtudloba kita gahapon?

Nagsakay Nagsakay ba kita gahapon?ka Nagsakay ka ba gahapon?

Nagtribaho Nagtrabaho ka ba gahapot?etc.

B. Response substitution drill

TeaCher 222. Student(s)

Di'in

Di'in

Di'in

Di' in

Diin

Di'in

Di'in

Di'in

Di'in

magdula' si Pedro gahapon?

mag'ilis si Juan gahapon?

magluto' si Rosa gahapon?

magtulon si Ruben gahapon?

magkaton si Nita gahapon?

magbasa si Fidel gahapon?

magtudlol si Ely gahapon?

mag'inam sila si Ben ugsi Boy?

magtrabaho sila si Titaug si Eno?

etc.

T-1

plasa Nagdulal siya sa plasagahapon.

kuwarto Nag'ilis siya sa kuwartogahapon.

kusina Nagluto' siya sa kusinagahapon.

sala Nagtu'on siya sa salagahapon.

kusina Nagka'on siya sa kusinagahapon.

sale Nagbasa siya sa salagahapon.

esku- Nagtudlo' siya sa esku-welahan welahan gahapon,tindahan Naglinom sila sa

tindahan.siyudad Nagtrabaho sila sa

siyudad.


C. SOAtittitioni.00nverflicivArill

'4401.1k114(8). 15441WiliaL(8)

NagilUla,llaluto"tulonkatonbeestudlo'inamtrabs#0

i:Pedroo,

D. Dialog variations:

Nagdula'

Into'

E. Dialog:.

ti

free

T -2

Wagdulal si 'Pedro.,. Jai!in siyaNag! ilis alfedro. :Di' in siyaahmluto' "Si Pedro. siyaliagtulon si Pedro. Dilin siyalis&alon si Pedro.; Illin siyaNagbaiit

Nagtudlo' si Pedro: Di' in siyaNaglinom Si Pedro. Win siyaagtrabaho si Pedro.Di'in siya

etc.

luatudent(14,2a. = lant.(sla tud mitt( :,2120,. Student .

AraaMails

s

zud §tudent :etc.*

magdule?

ma auto" ?magtu'on?magkalon?msgbasa?magtudlo'1mag'inom?magtrabaho;

Nag4410 ba si Pedro?0.44.4ula, siya.Di' in siya magdulal?Sa pleas

Nag'ilis ba si Pedro?Of ilis siya.DL$ siya mag'ilis?Sa(iyang) kuwart0:

Nagi4of ba Si Pedro?OiiNtieutei in man siya maglutol?

SA kusina:'

expression in short dialog form:

for examples

Jim: Hain man ai Fred?

.Sally: Na'a siya sa ealas

Jim: Nag'unsa man siya?. 0

Sally s Nagbasa

or Nag inom,basi Flora?

44d: o. Nag' inomn siya.

Din man sireigg'inoml.

Jed: Sa tindahan,

4

WI


. F. Transpositions rill: pronoun substitution

Almant(s)

T-3

Nagtrabaho sa siyudad si Pedro. Nagtrabaho siya sa siyudad.Nag'ilis sa kuwarto si Juan. Nag'ilis siya sa kuwarto.Nagtu'on sa sale si Ruben, Nagtu'on siya sa sala.gaglutol sa kusina si Rosita. Naglutol siya sa kusina.Nagtudlot sa eskuwelahan si Ely.Nagtudlo' siya sa eskuwelaha:Nagkaton sa kusina si Nita. Nagkaton siya sa kusina,INagbasa sa sale si Ely. Nagbasa siya sa sala.Naglinom sa tindahan sila si gaglinom sila sa tindahan.

Ben ug si Boy.gagdulat sa plasa sila si Titb Nagdulat sila sa plasa.ug si Eno.

etc.

G Response drill: affirmative

Teacher

Nagtrabaho ba sa siyudad si 0.Carlos?

Nag'ilis ba sa kuwarto si Juan?0.Nagluto' ba sa kusina si 0.

Rositaigagtulon ba sa sale si Ruben? 0.Nagtudlot ba sa eskuwelahan 0.

si Ely?gagIca'on.ba sa kusina si. Nita? O.Nagbasa ba se; salasisFely? 0.Nag'inom be satindahan si O.

Betty?Nagdula' ba sa plasa si Boy? 0.

etc.

Nagtrab.aho siyasiyudad.

siya saNaelute siya sa

sa

kuwarto.kusina.

Nagtu'on siya sa sala.Nagtudlot siya sa eskuwe-

lahan.Nagka'on siya sa kusina.Nagbasa siya.sa sala.Nag'inom siya sa tindahan.

Nagddlal siya sa plasa.

II, Pattern: Wala' siya magtrabaho sa .siyudad.

A. Response drill: negative

Teacher

Nagtrabaho ba sa siyudad si Carlos? Walat

Nag'ilis ba sa kuwarto si Juan? Wala'.

Naglutol ba sa kusina si Rosita? Wales

ta

Val.& siya magtrabahosa siyudad.

siya mag'ilis sakuwarto.Wale siya magluto' sakusina'.


T-44,

Nagtufon ba sa sala si Ruben?

Naskafon ba

sa kusina si Nita?

Nagtudlof ba

sa eskuwelahan si Ely?

Nagbasa ba sa sala

si Fely?

Nast inom ba

sa tindahan si .Betty?

Nagdula' ba sa plasa, si

Boy?

etc.

B. Transposition-responsedrill

Igicher

Wala' magtrabaho-sa

siyudad si Pedro.

Wala'

nag =ills

sa kuwarto si Juan.

Wala' waglutof

sa kusina si.Rosita.

Wala' nastufon

sa sala si Ruben.

Whlaf ragtudlof

sa eskuwelahan si Ely.

Wala' wagkaion

sa kusina si.Nita..

magbasa sa sala si Fely.

magfinom sa tindahan

sila si

Ben ug si Boy.

Wala' nagdulai

sa plasa sila si Tito

uc"si Eno.

.Wala' siya magtu'on

sa sala.

Wala' siya magkafon

sa kusina.

Wala'. Wala' siya

magtudlof

sa eskuwelahan.

Walaf. Wala' siyamagbasa sa sala.

Whlaf.

siya magi/nom

sa tindahan.

Vale'. Wala-'

siya magdula'

sa plasa.

Lst Student(s)

Vale magtrabaho

sa

siyudad si Pedro.

Wala' mag'ilis sa'

kuwarto si Juan.

Wala' maglutot

sa

kusina si.Rosita..

Wale magtuton

sa

sala si Ruben.

Whlat mastudle

sa

eskuwelahan si Ely.

Wala' maskafon

sa

kusina si Nita.

Waal magbasa

sa

Afir-9 W

ag&sa

tindahan sila si

Ben ug si. Boy.

Wale magdula'

sa

plasa sila si Tito

ug si Eno.

2nd Studant(s)

Wala' siyamagtrabaho

sa siyudad.

'410, siya magfilis

sa kuwarto.

Wala'

siya,maglutof

sa kusine.

Wala' siyaMagtufon

sa sala.

Uralaf-siya.mastudlof

-sa eskuwelahan.

Wala' siya

magkafon

sa kusina.

Wala' siya

magbasa

ba

la.

Wale'sasila nag inom

sa tindahan.

Wala' sila

magdula'

sa plasa.

-etc.

C. Vransposition-reSponbedrill: mixed

answers; head cue

yeecher

.CUA

ptudent(s)

Nagtrabaho ba si siyudad

si Eddie?

Yes

O. Nagtrabaho siya

sa siyudad.


Nag'ilis bn sa merkado si Roel?

Nagluto' ba sa eskuwelahan si Ruth?

Nragtuton ba s a sala si Gemma?

Nagtudio' ba sa munisipiyo si Felix

Nagkaton ba a kusina si Mary?

Nagbasa ba satulangan si Pete?

Nag'inam ba sa tindahan si Al?

nono

yes

no

yes

no

no

etc.

D. Moving 'slot substitution drill:

pronouns,

Teacher

Nag'inom siya sa

luto'kasila

kami

dula'kita.

kamo

basa

ako

tindahan..

kusina,

merkado

eskuwelahan

-etc.

E. Moving slot substitution drill:

Teacher..

Nag'inom ba siya sa tindahan?

kusina

merkado

luto'kaEila

kami

Walag. Wala'

Wala'. Wala'

0. Nagtu'on

Wala'. Wala'

0. NagkaIon

Wala'

Wala'

Wale'. Walat

JP

siya maglilis sa merkado.

siya magluto' sa eskuwelahan.

siya sa sala.

siya magtudlo' sa munisipiyo.

siya magbasa sa bulangan.

siya magbasa sa bulangan.

siya magtinom sa tindahan.

StAdent(s)

Naglinom siya sa tindahan.

Nag'inom siya sa kusina.

Nagluto' siya sa kusina.

Nagluto' ka :ma kusina.

Naglutot sila sa kusina.

Nagluto' sila sa .merkado.

Nagluto' kami.sa merkado.

Nagdulalicami sa merkado.

'Nagdulat kita sa merkado.

Nagdula' kits sa eskuwelahan.

Nagdula' kamo sa eskuwelahan.

Nagbasa kamo sa eskuwelahan.

Nagbasa ako sa eskuwelahan.

question with pronouns.

Studen.4(s).

Baglinom

Nag'inom

Nagluto'

Nagluto'

Nagluto'

Nagluto'

Nagluto'

ba siya sa tindahan?

ba siya sa kusina?

ba siya sa kusina?

ka ba sa kusina?

ba sila sa kusina?

ba sila sa merkado?

ba kami sa merkado?


T4-6.

dula'

kita

eskuwelahan

kamo

basa

ako

etc.Subrstitution-response drill:

mixed answers

Tescher

.NagtrabEho ba sa siyudad

si Carlos?

Nag'ilis ka ba

sa balay?

liagtutol ba sila

sa

pantalan?

Nagtuvon. ba .s a sale si

Qemma?

Nagtudlol ba kamo

sa

eskuwelahan?

Nagdule ba kami

sa merkado?'

Nagdulat ba

kita sa merkado?

Nagdule .ba kita

sa merkado?

Nagdulal.be kamo

sa eskuwelahan?

Na :basa ba kamosa eskuwelahan?'

Nagbasa ba ako at

:eskuwelahan?,

1st Student(s)

Cue

Nagtrabaho ba sa

siyudad si Carlos?

Nag' ills ka ba

sa

balay?

Nagluto' ba sila

sa

pa ntalan?Nagtu on ba sa sala

si Geima?

Nagtudlo' ba kamo

sa

eskuwelahan?

etc.

Dialog: denial and

affirmation

Jenny:.

lauren:

Jenny:

Lauren:

Nag'inom ka, ba sa tindahan?

Wala'. Wala' ko mag'inom

sa ti

Di'in ka mag'inom?

Naglinom kodidto

sa bulangan.

Pattern:

Nagdala siyag bag.

Nagdala ig bag si judy.

A. Introduction of

new vocabulary.

dala

mangga

palit

tubig

yes

no

yes

yes

no

ndahan.

2nd Studot(s)

0. Nagtrabaho siya

sa

siyudad.

Walat. Wala' ko mag'ilis

sa

balay;

0. Nagluto' sila

sa pantalan.

13. Nagtu'on siya

sa salef

Wale. Wala' mi

magtudio' sa

eskuwelahan.



1011.11r

Nagtu'on akogNagtudlo'

Nagbasa

Nagdalasiya

Nagka'onNagluto'

Nagpalit.kami

Nag'ilis

math.

English

libro

pansit

saging

sinina'

etc.

StudeAt(s)

Nagtu'on akog math.Nagtudlo' akog math.Nagtudlo' akog English.Nagbasa akog English.Nagbasa akog librb.Nagdala akog libro.Nagdala siyag libro.Nagdala siyag pansit.Nagltalon siyag pansit.agluto' siyag pansit.

Nagluto' siyag saging.Nagpalit siyag °aging.agpalit kamig saging.

Nagpalit kamig sinina'.Nag'ilis -kamig sinina'.


Teacher

Nagtu'on ug Math si Fely.Nagtudlo' ug English. .

Nagbasa ug libroNagdala ug bagNagka'on ug pansitNagluto' ug kan'onNagpalit ug sagingNag'ilis ug sinina'

etc.

D. Transposition drill

Tqachv

Nagluto' ug saging si Juana.Nagbasatg libro siNagdala ug kape siNagtudlo' ug English a i Judy.Nagpalit ug-manok si Ricardo.Nagdula' ug mahjong si Bill.Nag'ilis ug sinina' si Margrita

etc.

T-7

Student ( s )

Nagtu'on ug Math si Fely.Nagtudlo' ug English si Fely.Nagbasa ug libro si Fely.Nagdala ug bag si Fely.Nagka'on ug pansit si Fely.Nagluto' ug kanlon si Fely.Nagpalit ug saging si Fely.Nag'ilis ug sinind si Fely.

atUdtat(s)

Nagluto' siyag saging.Nagbasa siyag.libro.Nagdala siyag kape.Nagtudlo' siyag English.NagpalitEiyag marok.Nagdulal siyag mahjong..Nag'ilis siyag sininal.


E4 Reduction- response drill: affirmative answers

Teacher

Nag'ilis ka bag. sininaf? 0.Nagbasa ba kamog libro? 0."Nagdalaba ug bag si Judy? 0,Nagtudlo' ba ta ug Science? 0.Nagpalit ba mig pansit? 0.Nagluto'' bag pan si Gloria? 0.Nagtuton ba siyag Math? 0.

etc.

F. Response drill: negative answers:

Teacher

Nagtu'on ba siyag Science?

Nagluto' ba mog caging?

Nagka'on ba silag mangga?

Nagtinom ba mig tubig?

Nagdala' ba tag mahjong?

ka bag sinina'?

Nagdala ba kog pansit?

Nagpalit ba siyag pan?

etc.

T-8

.§nitat(s)

Nagcilis kog sinina'.Nagbasa mig libro.Nagdala siyag bag.Nagtudlo' tag Science.Nagpalit mog pansit;Nagluto' siyag pan.Nagtuton siyag Math.

Walat.

Walal.

Wala'.

Wala'.

WaIa'.

Wala'.

Wale'.

Wala'.

StuOent(s).

Wala' siya magtUlon ugScience.

Wala' mi magluto' ugcaging.

Walatsila magkaton ugmangga.

Wala' mo magtinadi ug .

tubig.Wale' ta magdulal ugmahjong. *.

Wala' ko magtilis ugsininal.

Wala' ka magdala ugransit:

Wala' siya magpalit ugpan.


G. Response drill:

mixed answers; head cue

Teacher

Nag'ilis ba-kog kalsonis?

Nagbasa ka bag libro?

Nagdala ba ug bag si Ellen?

Magtudloi bag English si

Carol?

Aagpalit ba tag. pan?

Nagluto'ba mig saging?

Nagtulon ba mog Math?

Nagke-on ba silag kanion?:,

H. Dialog:

1st Student(s)

Nag'ilis ba kog

kalsonis?

Nagbasa ka bag libro?

Nagdala ba ug bag si

Ellen?

Nagtudlo' bag EngliSh

si Carol?

Nagpalit ba tag pan?

Cue

yes

no

no

yes

no

Nagluto' ba mig saging?yes

Nagtu'on ba mog Math? Yes

Nagkalon ba silag

.

kan'on?

no

etc.

Eno:

Nagdula.' ka bag mahjong sa merkado gahapon2

Tito: Wale. Wala' ko magdule.

Eno:

Nag'unsa man ka didto?

Tito: Nagsuroysuroy lang.

I. Free expression with pictures; denial ofone object,

Judy:

Nagkaion bag saging si loses

Rudy:

Wale.

Wala' siya magkalon ug saging.

J. Expansion drill

Teacher

Nagluto'

Nagluto' si Juana.

WilWALUL(s)

0. Nag'ilis kog kalsonis.

Wale. Wale ko magbasag. libro.

Walal. Wala' magdalag bag si

Ellen.

0. Nagtudlo' ug English si

Carol?

Wtla'. Wala' to magpalitug

pan.

0.Ndgluto/ mog saging.

0. Nagtu'on mig Math.

Wale. Wala' sila magkeon ug'

kan'on.

affikmation of another.

Nagka'on siyag manok.

.3tud,Ws)

Naglutol

Nagluto' si Juana.


Nagluto' ug pansit si Jima,Nagluto' bag pansit. sa kusina si

JuanalNagluto' bag pansit sa kusina

s. Juana gahapon?

.

Cue word onlynitudlotsi Juanapansitkusina

ba

gahapon

Nagtudlo'siyaMath-eskuwelahan

be!

gahapon

NagbasaCarloslibrosalaba

gahapon

Nag'inomsiyatuba'tindahanba

gahapph

NagpalitMarid

.Nagluto! ug -pansit s* Juana'.Nagluto' bag pansit Oa kusina

si Juana?Nagluto' bag pansit sa kusina

si Juana gahapon?

Nagtudlo'Nagluto' si Juana.Naglutol ug pantit si Juana,Nagluto' ug pansit sa kusina si

Juana*Nagluto' bag pansit sa kusina si

Juana?Nagluto' bag pansit sa kusina si

Juana gahapon?

Nagtudlo'Nagtudlo' siyaNagtudlo' siyag Math.Nagtudlo' siyag Math sa eskuwela.

han.Nagtudlo' ba siyag 'Math sa

eskuwelahan?Nagtudlo' baEiyag Math sa esku-

welahan gahapon.ONSIIIIInormx.....111101IwNIIPSONMOINNIM

NagbasaNagbasa si Carlos.Nagbasa ug libro si Carlos.Nagbasa ug libro sa sala si Carlos*Nagbasa bag libro sa sala si

Carlos?Nagbasa bag libro sa sala si

Carlos gahapon?ismommommorsmsmempeiessambropm.1=111.411=11=111.

Nag'inbmNag'inom siya.Nag'inom siyag tuba'.Nag'inom siyag tuba' saNaglinom na siyag tuba'

tindahan?Nag'inom ba siyag tuba'

dahan gahapon?.

NagpalitNagpalit si Mario*

tindahan.sa

sa tin-


sagingmerkado

ba.

gahapon

etc.

K. Moving slot substitution drill

Teacher

Nagpalit akog sinina' satindahan.

"merkadosaging

kamiNagka/on

Nagluto/sila

manok

kusina

etc.

T-11

Nagpalit ug saging si Mario.Nagpalit ug saging sa merkado

si Mario.Nagpalit bag saging so merkado

si Mario?Nagpalit bag saging sa merkado

si Mario gahapon?

Sudent(s)

Nagpalit akog sinina' sa tindahan

NagpalitNagpalitNagpalitNagka'onNagkatonNazlutotNalutolNaglutol

akog sinina' sa merkado.akog swing sa merkado.kamig saging sa merkado.kamig snging sa merkado.kamig saging sa kusina.kamig saging sa kusina.silag saging sa kusina.silag manok sa kusina.


Supplement


A. Dialog

B. DrillS

gahapon yesterday

gusto want; like; would like

Pa still; yet

patuli, .go home

ug (0 wird-with many functions; here it

indicates which word is the object),

base read

biad dried VAkape coffee

.dala bring; take

litsi milk

matis corn

palit buy

. paneit noodles

sakay get on, get in, ridt

trabaho work

tudlot teach, point

II. Cultural Notes

A. GUsto - there is no easy 'wayand Qwould liken.

B. Na, Pa -. A simple "no" in Cebuano isn't complete. Youshould say "not anymore'', "not yet", etc.

to 'distinguish between "liken


. Supplement

I. Wcabulary,introduced in the lesson

A. Dialog

alkansi lose; loss (money)

ambi let me have,it

isdat fish

mahal dear; expensive

pi la how much?

saka go up, climbs come up

.sentabos centavos (the hundredth parts of a

peso)

13,. Drills

bolpen ballpoint pen

dusina dozen

hangyof bargains haggle

pobre poor

tag - each

tag-ipila how much a piece?


U

DIALOG

lipbaynt i.unope Riau T1felitY-wfjx0 flialac

(Ikakawhatan ug Usang Dialog)

Situation: Usa ka tigulang nga Situation: An old woman goes

babaye nanuroy ug isday. about selling her fish..

Tigulang: Isdat, Day?'Isdat?

Lucy: Saka, Nang. Pita man kind.?

Tigulang: Singkuwenta sentabos.

Lucy: Uy, kamahal!'Traynta lang, Nang.

Tigulang: Alkansi man.

Lucy: Kuwarenta.

Tigulang: 0. Sigi na

Fish, Day? Fish ?'

Come on up, Nang.How much is-this

Fifty centavoris

How expensive!Orlly thirty, Nang.

Itll lose money.

Forty.

O.K.


Aim& D

I. Pattern: Pila man kini?


T.fiarclier. Ptud2nt(s)

Pile man kini? Pila man kini?kanat Pila man kanat?kadto Pila man kadto?nat Pila man nat?ni Pila man ni?to .

Pila man to?*tc.

B. Students ask each other the prices of things at differentdistances from them,


Tea; her ilUdglat(s)

Pila man ang isdat?TN.-4-.. cl. :rani ang isdat ?

pan .PiLa- itari a?le, pan?

libro ni., man arg libro?kalot PiIp m9n ang kale'?tutalya Pila man ang tutalya?manok Plla man ang manok?sudlay Pila man ang.sUdlay?

etc.


'reacher, audenV(s)

Pila man kining isdat? Pila man kining isdat?mangga Pila man kining mangga?

kanat File man kanang mangga?pandit Pila man 1nang pansit?sininal Pila man kanang sininat?

kadto Pila man kadtong sininat?bag Pila man kadtong bag?

kini, Pile man kining bag?kalot Pila man kining kale'?

karat Pile man kanang kalot?kalsonis Pila man kanang- kalsonis?

etc.

E. Fixed slot substitmtion drill: adjectives used as nouns to

mean "the big ones",

(4&


1'1

Teacher,

Pila. man kining pula ? .Pila mandakos. .Pila mangamay Pila manberde Pila manasul Pila manitum. Pila manputil Pila man.kape Pila manta'as Pila man

etc.

F. Dialog:Julia: Pila man kanang isdat Nang?Tigulang: Hein? Kining pula?Julia: Dilit. Kanang dakol.Tigulang: Singkuwenta. Gusto ka ba?Julia: Just'a minute.

kiningkJ:fling

kiningkining,kiningkiningkiningkiningkining

U-2

pula?dako'?gamay?berde?asul?itum?putit?kape?ta'as?

II. Pattern: money numberi

A. Response drill: teacher cues by pointing to numbers'on boardor showing play money

Teacher 'Cue -gtud9nOs)

Pi la man na'?100150200250300.3504004+50500600

800.00

V1.090f1405Y1.251,150Y2.00V2*50V3.00

etc,

singko sentabosdiyes sentaboskinsi sentabosbaynti sentainsbaynti- singko sentabostraynta sentabostrayntay-singko sentaboskuwarenta sentaboskuwarentay-singko sentabossingkuwenta sentabossaysenta sentabossetenta sentabosOtsenta sentabosnubenta sentabospisouno singkouno.baynti-singkouno sing juwentaDos pisosDos singkuwentatres.pisos.


B4. Substitution response drill

Teacher Cu Studen0s)

Pila manPila man

Pila manPila man

Pila manPile man.Pila man

Pila .man

kining pula? 10¢kining dako'? 500

kining berde? Y1.00kanang berde? y .75

kanang asul? 200kanang singsing.Y2.00kadtong libro? 300

kadtong singsing 800, .

etc.

U-3

Kanang pula? Diyes sentabos lang.

Kanang dako'?Singkuwenta sentabclang.

Kanang berde? Piso lang.Kining berde? Setentay singko

sentabos lang.Kining asul? Baynti sentabos lan.Kining.singsing? Dos pesos lnng.Kadtong libro? Traynta sentabos

lang.Kadtong singsing? Otsenta senta-

bos lang.

C. Controlled Dialog: One student takes the tole of a tindera,theother of a customer. Pretend to sell some thing, follow-

ing the general dialog form.

Exmnple:

PCV: Mateyo:Tindera: Dayon. Unsay into, Day? .(or Dong)

PCV: Pilaman kadtong sininal? (point to dresson someone)

Tindera: Kadtong asul? Dos pesos lang.PCV: Uy! Mahal man na!Tinders: O. Sigi. Uno setenta lang.POV: Anti.

. Di Dialog to memorize:

Usa ka Peace Corps nisulod sa dakong tindahan sa siyudad.Nangita siyag bolpen..PCV: Tagpila man nat? (agtudlo' siya ug bolpen sa du'ol sa

tindahan)Tindera: Kining mga bolpen? Tag-kuwarenta .man .ni.

PCV; Mahal ka'ayo:Tindera: HanOotlang.PCV: Baynti lang.Tindera: Alkansi man ko:PCV: 0. iambi.

E. Fixed slot substitution drill

Teacher

Tag -pile man ni?

.pladeWs)

Tag-pila man ni?


nal.totaging*manggamansanasatissibuyaskamatis

P. Response drill

Teacher

Tag-pilaTag-pilaTag-pilaTag -pilaTag -pile

Tag-pila

G. Dialog:

man'manmanmaxi

man

man.

man

1

etc.

s

Tag:66,1531a man na!? .

TagmpiIa man. to?Tag-Tila man ang sating?Tag-pila man' ang mangga?Tag-pila man ang mansanas?Tagpila man ang atis?Tagfpila man ang sibtyas?Tagftpila man ang kamatis?

ang,saging? 50ang atis? 30aag orange '200

ang 'mangga? 100ang kanet?. 550

ni? 150kining sibuyas?120

etc.

Richard:Seller :Richard:Seller :Richard:

Student()

Tag..singico.sentabos lang:Tag -tree sentabosTag.baynti sentabosTag-diyes sentabos lang.Tag-singkuwentaymbsingko sen-

tabos. Ling.Tag-kinsi aintabos lAngTag-dose sentabos lang.

Tagpila.man kinifig mangga?ag-tres,ang dusina. .

Tag-dos. lobre.man ko ka'ayo.O sigi...24-traynia sentabos ang usa.Sigii Nang. Salamat. (He.malks offs' beaming at

his control of the vernacular) :

-


.DIA1,00G

140AnttgPs-ngit Sties 1073 Agentv§econd di log

(Ikakawhatan ug duhang dialog)

Situation: St Eddie migulal sa

kusina nga nagdala ug bugsay.

Girls: Agra kat Noy?'

Eddie: Karon? Sa dagat,

Girls: Mag'unea man ka didto?

Eddie: Magboating.: Uban mo?

Girls: Kanindotl Uban pi;

V

Situation: Eddie came out of

tie kitchen carrying an oar.

Where are you going, Ed?

Now? To the sea.

What are you going to do there?

Go boating. (you wanna) come alm

Great. Sure we'll go with you.


It%

DULLS FOR DIALOG TWENTY TWO

I. Pattern: &emitting sae./ future time indicator.

A. Repetition drill

T ',cher 4tudent(s)

Nagboating ugma t Xasboating sila ugmatNhgeuroy sila ugmat* Magsuroysuroy sila usmal

.Maglutot ko'unyati Nhglutot ko unyet.Magbaklay sila as Dominggo* Magbaklay sila sa Dominggo.Mageakay sila ug barko.sa Magsakay ails ug barko as

Immes*' Lune s.Naglinis silo sa belay karongMaglinis sila sa belay karong

. hapon. hapon,Nhgsulat ko ustot. Magsulat ko ugmat

etc.

.1

B. Simple substitution, drill,

TAW= SttidQnt (3 )

Magboating sila ugma' Magboating sila ugmat.trabaho Magtrabaho sila ugmat.lute Nagluto' sila ugma'.baklay Magbaklay sila ugmat.lakaw Nhglakaw sila ugmatLingkod . Maglingkod sila Ugmatmsakay Magsakay oils ugmat.

etc.

C.. Moving slot substitution drill

Teloher, AudlInt(s).

Magboating siya ugmat. Magboating siya Ugmai.trabaho Magtrabaho siya ugma'.

sila Magtrabaho sila ugmat.tudlo' &studio' sila ugma';

kami Nagtudlot kami ugmat.sakay Magsakay kami ugmat.baiclay Magbaklay kami ugma

kite Magbaklay kits ugma'.darn Magdaro kits usmat.sayai Magsayaw kite ugma'..

ka Nagsayaw ka ugmat.Won Magka..ton ka ugmat..

komo 1 Xaskaton kamo ugmattetc.


.,

Lis taitern: Magtrebiho ba-si Juan UgMaf?4.. NOStrabaho ailuem ugme.Atli% Dilif pagtrebaho.4..JUan ugma'.

(.

A. R,. ,

drill: affirMative.answers

V.03

Xiashar

Magtrabahoiwsi (Ivan ugma'?Magauroysuroy ba si uarios

ugma!?Magtudlo! ha siya ugmat?"Magbaklay be ay& ugmat?Magmayaw bad Pita ugma4ZMagduia' be sila ugmat?Magtuton ke ba ugma!?Magluto' ba kamo ugma'?

B. $04t4ution*retsponse drill:

Ttachkr

Magtrabaho be si Juan ugmat?

M.gsuroyeur ba si CarlOC

8:

azignt(s)

MNiagtrrbyhu rsoyJuan

ugma'

0. Magtudlol siya ugma'.0. Aagbaklay siya ugmati0. Magsayaw si Pita ugmat.0. Magdula! sila ugma le0, Nagtuton ako ugmat.0. Magluto! kami ugmat,

negative answers

t1140010

Dili, magtrabaho si.Juan

Diii' maN%isuroy siCarlos ugmkt.

siya magtudlotDitivdiya magbaklay ugma'.

, Dili! magsayaw si Pita ugma,Dili! sila mgadule ugmr,Dili' Elko magtuton ugma

. Dili' kami magluto' ugmat.

Dili'

Dili!

iagtudlal ba siya ugmat? Di 33Magbaklay "ba siya usu.?.Magaeyaw ba s$ Pita ugmet? Dili,Magdule be sila ugmat? Dili,Magtu'on ka be ugmat? ')Magluto'. be kamo ugmat? Dllif

eto

C. Subltitution-respones drill: mixed answers

Itighar

Magtrabaho be siya ugma"? ye&

Magtudlot ba siya wale? yeaMagbaklay be sila ugmat? no.Magdaro ba sila ugmasZ. noMagsayaw be kits ugma'? yesMagkelon ba kita ugmat? yesMeg' ills be kita ugmel? noMagluto' be kamo ugmst? no

etc.

AIWA:MO0. Magtrabaho siya ugmat.

0. Magtudlolsiya ugma'.Dili'. sila'mggbaklay ugma'.Din! silo magdaro ugma's0. Magsayawicith ugma'.0. MagkOon kita .ugma'Dili! kita ugma'sDili' kami maglutd' ugme's


III. PatternvNagboating sila gahapon/karon.

A. Repetition drill

1122.91Xle

Nagboating sila gahapon.Nagauroysuroy sila gahapon.Nagluto' ha gahapon.Nagsakay sita gahapon.Nagbaklay kita karon.Nagtrabaho kamo karon.Naglingkod ko gahapOn. .

Naglinis kamiNaglakaw sila gahapon.

etc.

B. Simple substitution drill.

Teacher,

Nagboating sila gahapon..darolutelakaw

ate.C. Simple substitution d rill

Teacher

Nagtrabaho sila karon.bakia7lakawdaro

etc.

;tudept(s) .

Nagboating sila gahapon.Nagsuroysuroy sila gahapon..Naglutot kn gahapon.Naggkay siya gahapon.Nagbaklay kita karon.Nagtrabaho kamo karon.Naglingkod ko gahapon.Naglinis kami karon.Naglakaw si,la gahapon.

atUlgatia)

Nagboating ails gahapon.Nagdaro sila gahapon.Naglutot sila gahapon.Naglakaw sila gahapon.

5tudeut(s)

Nagtrabaho sila karon.. Nagbaklay sila karon.Naglokaw sila karOn.Nagdaro silo karon.


Tosasz

Nagboating' karat karon..inom

.gahaponiko

trabahce

suroysuroy

karonkita

phaptinkami .

'ete

Students )

Nagboating kamo karon.Nagtinom.kamo karon.Nagtinom kamo gahapon.Nagtinom ako gahapon.Nagtrabaho ako gahapon.Nagtrabaho ako .karon.Abgtilis kita karon.Naglilis kita gahapon.Nagyilis.kami gahaponiNagsuroysuroy kami gahapon.


IV. Pattern: Nagboating ba sila.gahapon/karon?Wala' sila magboating gahapon /karon.O. Nagboating sila gahapon /karon.

A. Substitution- response drill

Ilacher.

Nagboating ba sila gahapon?

Nagdaro ba sila gahapon?Naglutolka ba gahaporW.Nagtrabaho ba siya gahapon? Wales

Naglinom ba kamo gahapon? Wala'..Naglakaw ba kita gahapon?

etc,

B. Substitutiopmresponse drill

Teacher-,

Nag'inom ka ba karon? Nagltnom ka

tu'on Nagtu'on ka

luta' Nagluto! ka

ka' ors Nagkalon ka

dula' Nagduia ka

sayaW Nagsayaw ka

etc.

Vii

2klaciA(s)

Wala' sila magboatinggahapon.

Walat sila magdaro gahapon.Waal kb maglutot gaha pan.Wald' siya magtrabaho

gahapon.Wala' mi mag'inom gahapon.Wala' raaglakaw gahapon.

krajlat(s)

ba karon? ka mag.t

inom karon.ba karon? Waal. Wala' ko mag-

Wamkaron.ba karon? ko mag-

lutol karon.be karon? Vale, Wale' ko magi.

keon karon.ba karon? W01.0. Waist ko ma g+

daal karonha karon? Wala t. ko meg*

sayawkaron.


P

C. Substitution-response drill:.affirmative answers

Teacher,

Atieelat(s)

'Nagluto' ba kamo gahapon?

Nagluto' ba kamo gahapon?

daro

.karon

Nagdaro ba kamo karon?

trabaho

karon

NagtrAha ho ba kamo karon?

lakaw

gahapon

Naglakaw ba kamoohapon?

inom

karon

Nag' .nom ba kamo karon?

ka' on

gahapon

Nagka'on ba kamo gahapon?

etc.

D, response drill: mixed

answers.

Teacher

*tvdtrit(s)

0. Nagluto' mi gahapon.

0. Nagdaro ml karon.

0. Nagtrabaho mi karon.

0. Naglakaw mi gahapon.

0, Nag'inom mi karon.

O. Nagka'on mi gahapon.

Cue

Studgat(s)

Nagboating

ba sila gahapon?

yes

Naeinom ka ba karon?

no

Nagbaklay ba sila

gahapon?no

Nagluto' be kamo karon?

yes

Nagdaro ba siya karon?

no

NagIcalon ba kami karon?

yes

Nagsaytw

ba kita gahapon?

noetc.

0. Nagboating sila gaha pon.

"alai. Wala

ko maglinom karon.

Waal. Wala' sila magbaklay gahapon.

0. Nagluto' mi karon.

Walay. Wale' siya magdaro karon,

0, Nagka'on molaron,

Wala'. Waal to magsayaw gahapon.

B. Toward free expression: teacher shows pictures

of the various verbs, with

various numbers of people acting. Students ask

each other questions,

but it is the teacher whocues karon or gahapon, and yes or no.

Cue

Teacher

Student

Cue

Student

(picture of two people cooking)

TR

WNagluto ba sila karon? no WariT7VIlamaglutot

karon.

(one person working)

yesterday

Nagtrabaho ba siya .gahapon?

yes

0.. Nagtrabaho siya

gahapon.

S

etc.


,... , 4. ..h.,11,10,. ...I. , .,.....1:; Am,.-1. .1..,.. C1-4.1,A:.,..1CIPC043(4"VgleArlriii.TS51: ...i::Mistiii.i 4 ' .)...:"' ' ;44'1'1'. :4''.. '. ...,...e ._ ...... "-f... .. ....t...11 .- -Weir. 1.1r*,.1 \Er

, . X ' .

i170 7

.fitaoher diatribt4safrthe plOttime The this tries to pew

what 0,1 periorfor' people iOshe picture ere'do4g.

For exapple, Tom has a Pict ape scia!eOce. eating.

Tomi KilitarlolandoBetty: Ner inpnr- ei HawedTom: Wale magrinomLouie: NagdulaT ba-alya?Tom: ale.. Waist' siya mazdulatVirginia:. Nagke.ton Hplando?Tom: 0. Naiskatoo siyes

V. 'Pattern: use of mag- nag.. and time in the future, present, and 'past

A, Substitution-correlation dal'

lughst

Nag-twat), ,siya ..gahapon.karon

,Nagtrabaho snit Ugmsgahapon.

karonAlgmAl

Nagtuton kita tahaponkaronugma!

Nagsayaw ako gahaponkaronugma!

.atwient i.0

Nagtudlo' siya.,gahapon.Nagtudlo' siya karon.Nagtudlo' siya .ugma T.Nagtrabaho sila gahapon..Nagtrabaho sila karon.Magtrabaho sila %ma'Nagtu'on kita gahapon.Nagtu om kita karonMagtu. on kitla ugma !Nageayaw ako gahapon.Nagsayaw ako karon.MagayaW 'ako ugma

Moving. slot substttutio nocorrelation drill

Teacher,.

Nagtudlo! bEi siya gahaponZka

41gmatkaron

uguakitamo

daro.

baktay .

-eilagahapon

I

s etc..

"

AIIII#A1(4)Nagtudlo' ba siya gahapon?Nagtudlo! ka ba gahapon?Magtudlo ka ba tagi 1Nigtudlo! -ka ba karon?Nagdaro ka ba karon?Magdero ka ba.tigms1?Magdaro- be AOkt?'MagdaroNagdaro. ;ba:";moygahapon?Na 104.11001?

via?


C. Response drill: student

Teqc,her,

Nagka' on

Nag/ in=

Magbayli

Nagsayaw

kafflhapons

mo ugma'.

sila karon.

kita ugma'.

siya karon.

responds to the teacher by asking a question.

Stugpntis)

Nagka'on ba ko gahapon?

Wag/ilis ba ml ugma'?

Naglinom 13( sila karon?

Magbayli ba kita ugma' ?

Nagsayaw ba siya karon?

etc.

D. Substitution-correlation

response drill: affirmative answers. The teacher gives

a word cue for the verb and a gesture for the time

For yesterday,

over the

houlder, for now near the chest, for tomorrow, point

infront.

Teacher

Magtrzbaho ka ba ugma'

mom

baklay

luto'

daro

sayaw

ka'on

atuitatialk

2.

A Nagtrabaho ka ba ugmal?

(back )Nag'inon ka ba gahapon?

(nhest)Nagbaklay ka ba karon?

(point)Maglutoi ka ba ugma'?

(back)

Nagdaro kals gahapon?

(pointiMagsayaw ka ba ugmaY?

(chest)Nagka'On ka ba karon?

etc.

K. Avsponse drill: negativeanswers.

Teacher

Nagsayaw ba siya

gahapon?

Nagbaklay ba sila ugma/?'

Nagtrabaho ba kamo karon?

Nagdaro ba kite gahapon?

Magluto' ka ba ugmas?

Magsayaw ba kami ugme1

Naglinom ba sila karon?

etc.

Student(s) II

0. Magtrabaho ko ugmal.

0. Naglinom ko ghhapon.

0: Nagbaklay ko karon.

0. Magluto' ko ugma'

.

0. Nagdaro ko gahapnn.

0. Magsayaw ko ugma/

0. Nagka'on ko karon.

Student(s)

Walal. Wala'

Dili'. Dili/

Wala'. Wale'

Dili'. Dili'

Dili'. Dili

Waist. Wala/

siya magsayaw gahapon.

sila magbaklay ugma'.

kami magtrabaho karon.

to magdaro gahapon.

ko magluto' ugma'.

MO magsayaw ugme.

ails mag/inom karon.


y "4.4N

.C.111164e4444aS.4.1444'4C

a, 4 ,4144444,0,. , '4,44 tv 4N

oli.,4.1

-

V.

onaamm

amoN

NO

WM

IMO

ISIO

1141111111.111111111.1111111,101.1NIM

IMO

MIY

AM

MIN

IIIINO

MM

Iauff...s...

F,

Coirelation

response drill: teacher cues time w

ord; unchanging verbsT

s-Acher

Stwleztls)

Nagluto' ba kam

o gahapon?N

agluto' .ba kamo gahapon?

Wala!

ugma

Magluto' ba kam

okaron

Nagluto' ba kam

o karon?W

alalgahapon

Nagluto' ba kam

o gahapOn:

Wala'

ugma'

Magluto'

.ba kamo. ugm

a ?D

ilietc, using various vervs and

G. C

orreletion response drill, cued mixed

answers

T9acpet

Nigiutol ba kam

o gahapon?N

agluto' ba kamo gahapon?

uona IM

agluto' Oa. kam

t4 ugmal?.

karonN

aglUto

ba kamo karon?

Nagluto' ba kaso gahapon

Stuskent(s)

gahapon

gabappnusaa

t-

karon

94.yesno

Students)'W

alai ml m

aglutol gahapon,.,D

ili! mi m

agluto' ugmal

mi m

aglutol karensM

ale' ml m

agluto' gahapon.D

ili' mi. m

aglUtO

1 Usnq

pronoUns

Student (-s

0. Nagluto! nil gahapons

Dili" m

u magluto'

ugma

noW

alasWala.1 m

i maglA

tto*.karoh.

110W

ala' mi m

aglutegahapon.

Nagluto' ha. kam

o gahaponyes

0. Naglutol. m

i gahapon.M

agluto' ba katao ugma'?

yesO

. Magluto' m

i.ugma!:-

Nagluto'' ba kam

o karon?yes N

.Ilaglutof mi karon

etc.. using different.. verbs and 'pronouns,dam

es teacher whispers to a student that he w

illdo or has done. T

hen theasks the class w

hat he will or has done. T

heclass.guesses

For, example: the teacher tells John that he

will w

ork tomorrow

..

Jan.; Mag'unsa ko ugm

d?G

isorga:.Magkalon ka ba ugm

al?.John:

ko magkayon ugm

aiG

race: Magbaklay T

ka ba ugma'?_

John: Dili'. D

ili' ko magbaklay ugm

al.Peter: M

agtrabaho ka ba ugmat?

John:O

. Magtrabaho ko sigm

a'..

student


a

. 0111 Cr4WRUM01,11,. . ..

V.10

The .teachiir tell, PitieciIlvthat she danced yesterday,

Priscilla: Nag'unsa ko gahapon?Grace: Nagbaklay ka ba gahapon?Priscillat ko magbaklay gahapon.Bill: Nagtudlo' ka ba gahapon?Priscilla: Wala'. Wala' ko magtudlo' gahapon.

' etc.

I. The game in number H can be made freer and more sophisticatedby having the class guess where theaction took place'ar will take place.

Henry: Naglunsa ko kaon?June: Ha.' in man ka?Henry: 'Nita ko dinhi sa kusina.June: Nagluto' ka ba?Henry: Wale. Wala' ko magluto'.June: Nagkaton ka ba?Henry;O, nagka'on ako karon dinhi sa kusina.

etc.

VI. Pattern: Asa/halin/dilin magtrabaho si Juan ugma'/karon/gahapon?Magtrabaho siya sa opisina ugma'Nagteabaho siya sa opisina gahapon.

A. fixed slot substitution drill

Teacher Ardida(.$).

,

Asa magtrabaho si Jun ugia'? Asa magtrabaho si Jun ugma' ?tudlo' Asa magtudlo' si Jun ugma' ? .

baklay Asa magbaklay si Jun ugma'?daro Asa magdaro si Jun limesayaw Las magsayaw si Jun ugmat?ka' on ABS magka'on si Jun ugmat?ilio Asa mag'ilis si Jun ugma'?

etc.

B. Substitutionftresponse. drill

...../.443,41mo.,7,1202 Hosted for free on livelingua.com

iB.. Z

ubstitUtion-response drill

Ttpather

Ass Itigtrabaho ei R

obertolim

a 1 ?dor*.

tUdlo1

baklay

ka 'on

ills

Stiadent(s)

t.t-v

-

cueA

udgpt(s)A

sa magtrabaho si .R

oberto opisina:M

agtrabahoiya saugm

allopisina ugm

al,'A

sa magdaro si R

oberto ugmal?bukid

flagdaro siya sabukid tura%

Asa m

astudlo1 si Roberto eskuw

elahan Magtudlo

siya saugm

a!?eskuw

elahan utgrnaA

sa magbaklay si R

oberto ugmaqbukid M

agbaklay siyasa

bukid ugma

Asa m

agka'on si Roberto ugm

a 1? ,kusina Magka'on siya ea

kusina ugme':

Asa maglilis si Roberto ugma'% kuwarto Mags.1113 styli ea

etc.'

kuwarto

sigma'.

C. M

oviLlag.. slot substitution correlation drill

$tudapt( s)

Ra

magtrabaho si Jun karon?

Di'ii

Asa

ltot

Atm

.tudlo'

Dii4vayaw

Ha' in m

agtrabaho si Jun karon?D

i, in magtrabaha si, Jun gahapon?

Asa M

agtrabaho si. Jun ugme?

Asa m

agluto, si Jun ugtoo2gahapon

Di' in ina gluto

tsi Jun gahapon?

Di 'in m

aglutoi Si Rolando. gahapont

Asa m

agluto! at Rolando ugm

a!?A

sa magtudlos at R

olando tuna :?Ida' in m

agtudlo1 ai Rolando karon?

Di! in m

agtudlo' si. Rolando gahapon?

Di! to m

agsayaw si R

o3.hndo gahapon?A

sa magsayaw

si Rolando ugm

al?

Rolandokaron

ugma1

etc.


0.1481/MIR .; .406 WPM

vel.f.160411#67

D. Response drillleacilgr .

Ditin mitautot at Elia; 4tufitina= :

Asa magbaklay si Rose -unit? .

y.74

Hatin sila magsayaw karon?

V.612

A A.

4.1. iNviluto t siya as kuilina,gahipon.

"Magbaklay siya sa btikid,; 2414_ ugna 4,

,.. ayaw sila sa pla saATsw karon.Asa kamo magdaro ua.0.7 !."-,..--3;,Ibuktdjr,,;j-.444gdaro mi .sa bukidDi tin kits magtinnm'gabapora:;;' ,t .1..1t4tulatigk110,it i nom kits se tindair

EahaDón.dtiv4ttya sa rkad o

merkado Nagkatorf;'-bifitt,-sa merkado

c'"'WesgNiviR'frIgrie

Asa siya magkaton ugmat?

in siya raa glut t oh-tab./41bn?

Hein siya magka'on ;prop('

or. ,p0.

meikg g a ...merkado

t etc. ro

1;) "i"..4 Oti22,1*, (=iv

iSZA40 hd AA rie"C4I':-4.7,,

E. Towards free expresspn: teacher 4\04.4i4v.vp,q; prisFilltudentmakes a sentence;uoliff his own verb-4,1:..sb.cii5:4d b'tu4tiii'lnswerslogical3,y, choosing s own .locatiSiti;

Teacher: gahapon. r

Student I: Al t in lea magtudlo t: 'bilittpOtavv, 14-Ict.!-;!;

'StU4ent. 1.,;-;%.:Vgaigt11,414 sa,,eskuwelition gahapon.1i /? )4 .= ,?; p , 4 4v.i.,,i1f4

Teacher:..:ugmet-,,, (.1...4 A. t.` .. CI .111r4I4 a 44

:Stlitaent: ;11;;IFf ,4041:t Ica-1 ingfolagt lx-likt491 t /.311,Student IV: Diaz' ills ko sa larecartqfwpAl.i.:

:';' -''' - 'r '-'' Ttiablier::tr karon..-. --P-- , ,t1'1.'f.,!..1:,t-:, 4.7 , triL :Y

. ...:- ,.,',4.] p, t ,:! t'Udent4:, -Ha ftn --7ka,,,Magtra4sit kar gt,, 4t;.-2,61-mi- .tstudent VI: Nagtrabaho Iso.-eiciVebu.. rc.t41.:thi.g,o. 1

i.,.. etc. .

F. Pial-og

Paul:Fred:,

Fred:

-

f =

T.{

A A V ."";" e '"?,

'.": f-;t"P:74)1.- '>: ;:r ;

;

Plagtudlo! Ica' ba -sa Ctinttal School,(44! kplRastucgo;ti.; pa Conttal.Schoo4.

.

. .irsa.min I mad,udl:t:A .

Magtudlot.''ho-419:.1?1101.14:10$is,la

44

't7

./

Luci op: rMagt-inimidra gabaporai-1::, ti-rsVicente: 04-11.agtinmi.,k4;:,14clov:ADitin,,kwmaeimmVicente Nag' inom `KO sa tindahanJim: Nagsayavi kaJill:. Wide . Wala' ko 'xi/I:pay/4


V.43

G. Studenti tell CompletoOstosiles:aboiit themselves and one otherperson.

..

lor'-example:

Nag lutot'kog katiion gahapon.Wala ka .maglutot. ,gahapolt. .

Wala' ko maglutol karon. .

-Nitglutol'kag easing karon...

,1-'%: fist gtuto I : tog panihapon kgma I .,*Maglitto t .ka panihapon .ugma 1 .sab.

oba. Short answer response ,drill.:TeacOet Student ( s )

_Nag' iiiot be 5$.yo gahapon? Wala'Maglitto, .ba anti ugmal? Dili.' .Naglutol ba kamo karon? Wale*.Magka on ka ba ugma I? Dili 'Nagsayaw ba to gahapon? Wala'*Nagdaro ba oiya karon? -. Wala 4.Magditro ba gays ugmol? -Dili t.

etc.Story: ,Goldilogka :

Didto ba bukid -aunay dakong belay.. Nagptiyo. didtotulo. ka bear sila .si Nansy Boar', si Tatay Beart ug .8i Baby113.2:1Isineitagarempg '11,Pira'ng .`Tatay

,BtigitAfrgg14 .

hapon si 'Baby Bear. .

-Outlay gamayng batang babaye si Goldilocks. lagaiiratgativiagya:kgg-hapon. nagattroysuroy siya sa bukideoalay..

atig balay."16. Ingliktigggi Tati?locnis ug tulo Ica plazong xan on...... . Goldilocks. Walav tawo .

Lisa ka dakong plato, Ina ka medium nga plato, ug usa ka,gamayng plata.' Gigutosi kdayo si. Goldilocks. Gusto siyag

. . .

ItSts:0; .'- .-. ..

..- 'oblagka'on- itiktyi'" matod ni GoldiloOks.. Nageulay siyagdakong platong kanloni 'Pero:bugnaw*kalayo. Nagiulay. siyag

**medial, nga Naito kanton__, pero init kalayO. }Nato angsoar* plitong'' ktn ton. Nitgkal On sly**

...

Gikapoy katayo-si"Maglingkod ako," matod ni 'Goldilooks. Nagsulay

siyag dakong tviya pero 'dakot katayo si*a. Nagsulaysiyag medium 'net alyS, ,'.percsdako sab ang medium. gustoang gameiY,ng siya. 'NaglizigkOd .siya*


%.

V-14

"Bang!" Naguba' ang gamayng stria."Suet Nagtunsa ako? Nag'unsa ako ? "`Gikapoy pa siya. Didto siya sa mga katre. Dal& ka'ayo ang

usa ka katre. bako' sab and medium nga katre. Husto ang gamayng katreNatulog sa gamayng katre si Goldilocks.

Patuli' na si Tatay Bear. Pauli' na si Nanay Xear. Patuli'na si Baby Bear.

"Kinsa man ang nagka'on sa akong kan'on?" matod ni Tatay Bear."Kinsa man ang nagka'on sa akong kan'on ?" matod ni Nanay Bear."$insa. man ang nagka'on sa akong kan'on? Walat nay kanton,"

matod ni.Babv Beac.waxakita silag mgp"gtrisa man ang naglingkod sa akong siya?" matod ni Tatay Bear.Kinsa man ang naglingkod sa akong siya?" matod ni Nanay Bear."Kinsa man ang naglingkod sa akong siya? Naguba: ang akong

siya matod ni Baby Bear. .

Suko' katayo ang mga bear. Nakakita' silag mga katre,"Ainsa man ang natulog sa akong katre 2" matod ni Tatay Bear."Kinsa man angratulog sa akong katre?u matod Mi Nanay Bear."Kinsa man an ,natulog sa akong katre? ...UyI Nita siya

dinhil matod ni Baby Bear.'Suitor ka'ayo ang mga bear."Mag'unsa kami?" matod as mga bear."Uy"Jmatod niya. "tinsa man kaino ?""Nagka'on ka sa among kan'on. Naglingkod ka.sa among mga

siya. Natulog*a sa among mga katre. Gusto kamig...."uSusfata bear kamol" ug midagan sa gawas sa balay si Goldi-

locks. Patunt siya sa ila.

INVEZZIZZIW.Lar,i4aZioEt. .9.41.0, A., 45;:,42,0:404,4-4.0


Supplement V

I. Vocabula-ry introduced in the lesion

A. Dialog

boating boating

karon -npw, today

mag* (tense to indicate continuing action)

uban go with, come with, accompany

Be Drillsbaklay walk. a long way

ugma tomorrow

Dunes Monday

Martel Tue'day

Miyerkoles Wednesday

Huwobes Thursday

Biyernes 'Friday

Sabado' .Saturdasi

Dom*nggo Suilday


I. Glottal Stop- 1 / vs. /V

-lnimal Pairs

niya (genitive foim of;pronoun)

tibia (coOk by boiling)dagum (needle)

icockfight)baga enter)kaha box)

na na (now) .

sala (hall).

C.

Minimal Pair Pictures

dagum Kini dagum. Talinis an dagum,dagfum- Kini dagfum. Dakof kining dagtum.

Anita (diectic: here)4 3/4.

I

tulaAdiectic: there)dagltun (rain cloud)bufang (crazy.; fool)bagat (lung).kahat (frying pan)nal (that)gala' {filter)

buwang Buwang kin/. Tantawa,ang mga sunny sa buwang.Wang Bufang kining tawo..11a.la siyay

kaha - Kini kaha sakaha' Kini kaha';kahat Kini kaha'.

3igorily. Dungy bayenti.Ba7fo nga Mutt ni..Baglo nga kahat ni.

Minimal Pair Sentences

14 Gawp kalayo kanang:

2, Isulod ang tubig sa

(dagum.

(dastum.

Bala'.

3. Dili' (na:na*:

4. OHin man ang akong (bata?(bataf?'

5.. Mangayo) silag dyip.Mangayol)


2

Enrichment

1. Dialog

Nttnef: Dakot katayo kining irot,

Into Hatin man? 0, Kanatw

Tinuted, Dakot,

2w Poems

Ulan

Ulan dakotisdakotMaligot sa UndoUlan gamay-gamayHaligOt si Inday

141.2211:

May usa ka batatakong nakitat

Didto siya sa sapalNaga dula-dulat.

Akot siyang gipangutanaNr,f;anong anita ka?Igo lang mikatawaUg mitubag nakaw nafrn

3.. Song (Sulubdt, SunbatOtImbni)

1;2.3.4.5.

Sumba', sumbat, sumbat sa (repeat 4 times)it i1 U ifif if

Ifii

ffIfIf

Ngil, ngit, ngit, ngit ngit ngit, ngit(repeat 4 times)

Hatin, hatin, hatin no.?Ditin, ditin, dilin, nat


/nit vs. Agi

A. Minimal Pairs

na (sentence particlerougly means tnow)

Nano (namf of a man)buwan (moon)utan (vegetables)banog (hawk)lanaw (standing water).

nga (a linker; functionsalso as rell pronoun)

ngano (why)bulang (cockpit)utang (debt)bangog (groggy)langaw

B. Minimal Pair-Pictures

na Na. Nahurot na ang tuba'. Homan na..nga. Nga. Kini.nindot nga sininat.

Lanaw Kini lanaw. Human sa ulan, dungy lanawsa dalan.

Langaw0 Kini dakong langaw. Hugaw ka'ayo ang mgalangaw.

bulan Lamdag ang bulan, kay sibot.bulang. Motant2w kog bulang kada Dominggo.

06 Minimal pair sentences.

1. Duna ba moy (utan?(utang?

2. Motadto siya sa(bulang.

3. Tentawe ang (banogt(bangogl

4. Misinggit isya,g(NanoF(Nganolii

5. Nagtinabanay) sila.Nagtinabangay)

6, Dili' ko kasultig One.Innga".


D. Enrichment

lo Dialog

4

Inting: Nganon Wala'kay sugat, Gaming?.

Gaming: Kay dill' pa ngitngit, Inting.

2. Other words with the, same sound:

May ngiltad nga nahitabo.Gabiti.na. Ngitngit katayosMegbaklay ko ngadtos Bridiyang.Bungol ka barHugaw ang-bungot niyalHalang kining'siliha.(Ngilngig ang tambok sa batboy.(Ngiln@g ang nahitabo sin bate.Ang iring ma ngiyaw.Ang iro mo ngulob4Ngotngot iyang samed.Pula ang.iyanl mr;a nTabil.

ngiltadngitngitngadtobungolbungothalangngilngig

ngiyawngulobngatngotngabil

3. Song.

Ehan.aaLLEIJNI-

WO

IrinT, iring, pamatitNIanong nagngiyaw ha?.

Arri manghod ko natulogAynw siyag pukawa.

Ngiyaw, mllyaw. sulti sa iringKatol ang pad .ko

Kay gituslok sa kuting


ills Unaspirated Consonant /b/ vs../p/. .

A. Minimal Pairs

ba (sentence particle for pa (sentence particlequestions that can be meaning yet, still,an veered by yes or no) more, etc.

bala (bullet)balay (house)bangal (hole, pit,

crevice)labaci (headache)labok (fight between

roosters)sabot (understand)

B. Minimal Pair Pictures

bala nit ay tulo ka bala sa retrato.pala « Iciniy usa ka pala.

balay Tantawa ang duha ka bagtong belay*palay Ihatod ang palay sa afot.

pala (shovel)palay (unfilled rice)pangag (gap-toothed)

lapad (wide, broad)lapok (mud)sapnt (clothes)sapot (clothes)

Labad Labad ang iyang ulo. Duna 61141 problemaolapad -.Dunay duha ka subat. Kini apiki. Kini lapad.

C. Minimal Pair 'Spntences:

1. Nagkinahanglan kog unom ka (bala.(pala.

2. Hatin man anr; inyong (balay?(palay?

3. Tuta sa plasa ang (bamag.(par,ag.

4. Na' a (bay) bir?

(pay)5. Dilit matayo an, iyang (bulonge.

(pulOhg.

D. Enrichment

1. Poems t rob) 'eA %lam

Akoy pobreng dalagaUsa ray panyo ug eaya.Panahon,sa paglabaHulaton ko ang pagkauga.

Leslalta

Migula na and; bulanSa pultahan sa Man ;itAron sa paglipay sa

katawhanUg pagbanwag sa kangitngit


IV. Unaspirated Consonant /d/

A. Minimal Pairs

darn (v, plowdaub (bonfire)pawed (stick of nipa)panidpanday carpenter)landay big sack)

vs. /t/

t-ro (kTosene can)tatub (hi(;h tide)pawot (pecans)panit (skin)

(pantay .(e(Dual)lantay (6mboo bod)


daug Kini datug. Dilit nitaub Hunas. Talub. Talub.

panid Kini usa kA panid sapanit - Kini panit sa usa kr1

kalayo. Datub ni.

libro. Panid;sngins.Tanito

landay PakamtisaWing land :y. Lenday.la ay banitsy..0amIton an lantay Tana magpahulsY,

Minimal Pair 4entences.

1; Palita an; (landay2. Panday) ella

Pantay)3. Maghuwad) katg bir

Moshuwat)4. Sila nag (dula

(tula5. Ayaw (parsukudkad ago.

(par;kmtkuto

Do Enrichment

1. 1jddleDili, tubig. sa langit,Dili, tubig saIutato .

Tubig sa tumat tunlatNekalibol sa bunathunal. (tate)


7

V. Unaspirated K /g/ be.' /k/

A. nmutiroot) kart (hnnd)gamey (small) kamay (call by wavinrr, hand)bagol (coconut shell) bakul (lame)abogado (lawyer) abogado (avocado)basag (broken, fractured)basak (rice paddy)


Gamut -

Kamut

bagolbakol

abogadoAbokado

Kini mla gamut sa tanum. Taf^sgamut fling tanumas, Gamut.Kini kamut. =tat as an inyont;

katayo an

mga kamot. Kamut.

Kini b,:131. Gamiton dng b:gol .kun moinum.Bakol kining tawhana. An7 bakol dilimakalakawg kusog.

Kini si Mr. Smith. Abogado siya.Kini ang aba05: Lanni hi.

C. Minimal Pair Sentences:

Unea may ("gailay, sa iningles?(*mar)

2. Hain man ang (bagol.(bakul.

3. Didtuy dnghang (ba7ol.(bakul.

4. Lug (baga) tufa sa silon.(baka)

5. Kadako sa (gamut:(kamutl

6. Nacr.kinahanglan to ug (abordo:(abogado.


D. Enrichment

1. 'Dialog

A. Nakakaton kog abokado.B. Pila ka butok?C, Duha ra. Kalamit;

2. Song, etc. 04

KamovIo

Duha ang kamot koWala ug tuoBiaatvgagmayLimpiyo kanunayTantawt ninyoNindot ka tapKanunay limply()Ang kamot ko.

An I.Lamm

Kon gusto ikaw dulsi.Minor; kapayas tilawiKon gusto ikawg kinatmAng kapayas nga hilaw


6

.12

'4"'"'"'"""M"'"-'51-*"" rr". ""7""4".".?"`''

r. ,.

t c R:24 g b y

lic(lc;ratollr Taw. 71

so

...

e './e ; ;./.. -.4 .

,.............* 84410/111/1114.14. 4 ...ay. 41/.. 4447114;

breng %7

t W . Yapblow .P4.

: r :"

:\. I .

444.44. /1.441; Ir.... 1;

t".1.4.:4111.4 .4.4...4.. 444. 10,44.4/44444i.....4.* ......./ .-----..--

;

4.A4

fr 4416

r,

41. 14.Ow.Ywy 41

4 41.1444.*4.4E4 NY.. 4.

....... ... . a ............ .... .

! ....... .....4* 4* _ ..... ..........0k.--....,....

i1016... .,.4....,_.z. ....

4.......__c. 1111, . *N.-,_ " Z!Ir; ..t... -i

I JCL.* ... d*"47.'; WN,T,

41 tn... 4 4 41 " 4 /

.11 ,..y s n. U.- -...st- ,- 1.1t.1.1. .1e, ...,...,c. - ...1....... .., - -6 .:::..bt, ... t an h -. tr

e

.. It ,* 4. 1 .....

"fr"'a ow 4* 40/.4 0044. cow w40.* orn .Vb . wall rr. 1

.11 01.0

..........4.4 ..411.11- ?: ...ow. elm 64. 4 4

I 44.4..4.4100 .$4.1.6110

*oral.1-1^ ".Ir;

t

i'1/4

Lt.

Yi fik;

"t; AV

rA.At.

44M'

, ,,.

1.11Y Aro 3:11::' 1.1.":: t a . I I a-:ogr.. .

I a-

;

r-72. OM. 47..;lial 1*

4, 401, -4

r?.

:111.Z" , - - - - ... 41. a"=0.YOl a M.. .e2 1114-6-.: .

N ;.10. ...L.4: t

; ;11ftr441. TeriAV

Tr..y 7z, u. a zr a- 01.Op 41.. " # N " *Y

471.17.40 Pk

%

ME/

10 a

ger.1* ol

Ma 101.........

t

444444

41

VP

4.1010100. Ow.

20 t i t i 1 E I in 4. dj

41. 11:".47 1`,* ;TtlY t E (..1. E.'. li C....7

;


.....

4,

Si Oilemon si FilemonNamasol sa kadagatanNakakuha nakakuhaUg isdang tambasakanGftaligya gibaligyaSa nerkadong gubaAng halin.pulos kuraAng halin pulos kuraIgo ra ipanuba.

Fr LEMON.

Lupang nnirang

Bayan magiliwPerlas nang silangemanAlab nang pusoSi dibdib moy buhay.Lupang 'hinirangDuya kanang magitingSa manlulupigDikapasisi'ilSa dagat at bundokSa simoy at sa langit mom; bughawMay dilag ang tula at awit saPaglayan minimahal.Ang kislap nang wahtawatMo'y tagumpayNangnamingningningAng bituin at arawNiya kailan payMfy dimagdididlim

Lupa nang arawNang lewalhatit pagsintaBuhay ay langit sa piling moo

(Philippine National 'Anthemn)Filipino

4111


L

177"""".:,.'r*,F"-Pmk-osesor-1.....-..k.A., .

SS. kThESCO S1 3Unkii411.1aTi..

Avommor.0111111W

rE,11.1:e Set e 144(.---c't C.. - 04

::.41.04 .: ......... w.....1 : : , : %.

$

...4............ .......... .....2...... /.g: ... 1: 1"V i "-wf ...e...

........m..........

136, 11113gC041 sper sr. - ems- a vi t tt.t.

,..........8! .. . ' ; i

i ; ......4 :t

...................................mo....

1""t6.44'',.. : . ...0.1:41. i ...

* ..................................................... 441tlit$ $

AMMO ,00101 .. ....:..... I& a W. .'

.N.14, * . Hy.,,,

11.........., ........m............ 011.*....... ............. ap...... ....0 .......11,,,mm......

,

.

,60, 1.!C,1. ges nr...% rain. yo

-11M :. ..1rArIng- rc,n ang

.1

- FA* 1 ttg,

.

I

bag talr:1 Ilea vitt u

t'V

LIL has r ley VAL- mrig

111. &mg..0 t?.

" t 444..I.

0 . 40"

i- :stwolom Amor.

1'::)C1

op,/110.

1:.o4ft

C.Lt

a.*

ta nem to -

AOMIONISIOIOomonillsoolloloolipoOmmoolioloolloMoyolosoOr000rdomoboK

oftpllommoomoorl0000mmonob...00mmoramop000loommommlOor000mooUmp.mosomommororromP

, - 4:sr:. . a, 4,- 1 `


. .. -tz,-!"

trailsevibec1.,troiillso4

s 1 0.41.",

., ::,... " 3..,: . . 13:,E.' .eL.r'

.. ;!-..;:.-1?....''

-f-:, . .....-....i.,. .

.$ , " ..,' kl ,..... sit

' .., PiZte, iL:''' ....r. t4,7' 4:". '7,!..,.::.0.1.q.,;;"

s ''.1?: .-: .......

' o: i

., .

.4r..=1..rea11.1Y 041MIi..... M.

"'Ma ttul la. Et ko" fL' n g.

smug - . ! "WV Zug. mt. t..t4 410

.............41,.............. wt.. .......0.11..16MOUNNIOes....................,...........................1 ......!... 16 4:::.....-,........... .....6......,

' tI

i .^1.*7141. 1..1I

.

'............:

3 L-5-1-.-4-- L:... . :

0................11p.....4.11....*....1Lwe......40. ....I.D...............4,....

/

4r

*au a -U. pe..7 my? wr, itoy be. irst di.-**

7.....A.:

Mgt ki mo LI vP St,*

al.

Gur M mune,

,

put . If* mt. Cx ray 0. : pro. di 11/4.;. .

ae nO71E7 A ^.." 11111111111.

1.4.vp bu ,.ifau . 10. ni Ito sw gut'94

1..1 1 e ,..

i so ne .fitT, oktt,,

rig 'pr., rt. .

-reaa.41641. 41/.

Iticr,111.1 rT

".;-*

34.4, s an s ; I is.

2 a219 Hosted for free on livelingua.com

0

lir

"' -. '

* - - f ;* ' ... *

1 ' ° 1: ,

*

i" .

,, . , ,.."

, : ;`?,;,,, 1....: ''' ,"I. :4: t, i

*1. g; ' s ;',. Z. t,IPtt, 41 .4 .. .

. ?. ' L'''''''',' "1' ' t 4.13,4'.:;tr7'tgctiit% *''

.r. ' .1 ': ;:i.t.,,t-;_.,-.4.:, ;(11'.

-`* 3- , ,

:...' ,'-

' F?" t .:* . '''' 4 \ .; i; L:41:1,1 ' ' - it e-;,1

,',6 ''' "I` : :::: ...,,..t.;.: I - '..-.. . ,

:,;, ,.... ' 4.,, . ...

.. . .

". ,, ,... 14441 4.' '

.. ... '. .. .

t , *

;..,7.1.'.2!;"-. ' c, 1. ' " -

..

?P.

p

..:

.

- , r .'? ;. .

: : ;!

; 1

: t; ; ;''' " 1' 1.

'. -:::r . . " "a=10 =01; ?UV eitIT in94:01-4 44.40'!-.tOta ErrOOrtmi. 121,1006C4 04CM

:ualleuoar, ilrao.011.n, loAot oatd4oHnost eqm:Isra ;Tu° T7po.T 'no$ °ATI one sleIoTx ou OAAN esnvooct 9r.0121V-20 vrtIne Pes '0A0T .7.-,Lolt TO DIIT.Joeaoe: Jo .:Tyraoa Oft vie in,stm Lou

S. .1.. - ahl 1. .. v....... *=41 I

- ..... ...Ow .. . . ann.. . .110.9 .1....1.............1111111::

... II NA i . .

s 11.7

,

V...0 i .e°""4 1 OP ....: 5,n.. 00.1. 1 !... v. ....................,....)........................1100... ....... In..* .60,

17r. ;31tb- :;:ri Qt s .64.. a iv -4121: (4 .l .á Sau3,

4...."'...".),t7 cll. . - .... ' 0.1. W.. ................. A.............. ........111.......................00.1.0.En fwd.. 411........*IIIPII- 4.

..

A

".. . an. . wit n w .....: v. ........ ... .0101.... ...1 'Ir. Ob.. .. .......... . ..... 4. Ir., 7 4. .. . .........3 ............. . .... -00.11 Ods W. .41./. . .10d.

.m1... row*, v am

I 1 i r 1

-....f.. 42-. 1

1 , , 1

__,"____;.

, . ..... __ ....i. ...... .... - r _ _. _I.__

1.. ................r... ,- --1 lg.. .... . Or.. 4.1. ...An .......1 .44. -44. nefir.. 0.7.....kr. !.....i

.

'

E t

I , f ..

.... # 400 --.- 1........

i ,-,...........4,......- i..........4 -4,....

-...,...1.....-... -........./. .. I. - .... ...0.....0 0.0 .41114111.

tof ti. .6..

1111.011...... .....1. ' 5 4

fillit. . O. 4.. .1. y V ...NW .4. ,.... .... * 11..............0..... 1 ..... a. 4.. ... . . 4110.0 ....." .*. . - o ...P.: I. :-. , . . . .

u01. IP LI cra., a ttt " jtTO% . ..it-ii3 -: v.i, '..rcl.r...; .t isi:ka

..111- =p/./..ar 010. WO"'111011104.

.

C., ihwr.; 4. 411. IT) t

!3:iu

rJ.

"

. u I1SIaJ S i ;

- -n.C,;77..ir,-4-..-- ---..----..-....., .... ,..-' 1

.

....8.4, ..1 .-.".."..74"-.-...

... - A: . 7 f..+ .. .

-....,.......

~..

4

--'CI

....../. AMM/n.

1 -1 --4140r".:

:

1":.1 42n2 1.3 (lox ,

......warIPIMP.P. : I

41P*.444

c

s n ict

U 13S un Myr

a

4,0 04

...pirEir. im

o.w

ias

v i rr

1

-.vrr

ra.

t

:

.

1

7i

T g

4 . ' "." t r

Y;

" 1

3

/:

4 3

f

, J

:`

;

4

.

t )1

i o

..3/441.4"6004110..4."10,46.10.4410g4..

. '

'


- . . -:4644:Ve43*-NOT=44:"48r4,

Ignglish Translations

..thjavimAtimajathga(Lupang Hinirang)

Land of the morning,Child of the sun 'returning,With fervor *rang,Thee do our souls adore.Land dear and holy.Cradle of noble heroes,Ne!er shall invadersTrample thy sacred shore.Ever within they skiesAnd through thy oloudsAnd o'er they hills and seasDo we behold the radiance,Feel the throb of glorious liberty.by banner, dear to all our hearts,

Its sun and stars aloght,0 never skill its shining fieldBe diimed by tpantle mighttBeautiful land of love,0 land of light,-In thine embrace 'tie rapture to lie.But it is glory evers,When thou art wronged,For us,- thy sons, to suffer and die.

DagnalYAlindahetw

I am the poor dragonflyCarried about in the breezeLooking for. neater ayiihay in the ipsisisns and fields.

Ardy, aruy, am. uuy,aruy, arty, arm,

Here is Miss FlowerAwaiting with yeandngArtzr, aruy,,aruy, aruy,Arun aruy, aruy', aruy,Pont you pity the poor

arun ar4FArmy, aruy

aruy, aruyaruy, anydragonfly,

Amy! AruylHere is Miss Flower awaiting with

yearningAmy! Amy!Don,t you pity the poor dragonfly?

4............nagruccamnanzaTzmanarrix.27~41,

MOIL lPasaYlulita

PozigiVe us fortunate householderFor this caroling of ours nowFor this is heavens ocomandSo let us all rejoioe.For in times like this.....Times for rejoicing;Let us set aside -sOrrolfia

For the Blessed One is born*.

?nem=Pilemon

Filemon, FilemonWent fishing in the seaHe caught a Itambasakant fishHe sold it in a tumble-down

marlo3t plainAll he got was a MatraWhich was just.enough for a glass

of tuba'.

111 tbA T. 914L1 of B12113.11.04Sa Lungsud sa Buenavi*ta.

In the town of BiunaVistaTire lived three eaters;The roungest :70t marriedThe oldest started to cryThe next one to her said*Maiming, don't you aryl

For within.tbis monthAnd we 'will all get married,

t.mmd:Jmmailib.Garbusung Bald

Row proud is this mountainThat wishes to compete with

the cloudsBut it's chipped and ornbbled downTo mingle' with the soil of the

plains,There was a big treeWhich on it did grow.It broke and fell to the groundPeople around came to -seeWhit the matter mapit fell down because it was

eaten by termites.

- e MI .- .t.a...,,4"--10Vw...e.

to.


Maunti,in MaidsDalagang %kid

I just came from the hillsDown to the cityMy aim is to observeYour ways here. -

For up there in our hillsWe wear nabbing but -teinandanttowage mother refuses to'

accept dress'The modern of dtess).aYaYaYnYa71 AlaYa7a3raY1The graceful matying of the

Mountain maidensPare' and Imdefiled.Don't touch herOr Inday win cryAnd she will never stopUntil you marry her.

Here is stomas pangdan"Just came down from the hillsTo be with yeaIn this, you happy (houre)oeiebratica.I can only ,give you the fbalitawvMy mrnetsi heritage to meA song uhidhi-the oldest icingThe px1r:.e of our hills,'Dtka-dritlay dikamdungs dikamdung4Vytvi cur lbalitawlit in bea.4iful to depoe to it,

d914903,1117 091 Vind metDika-clung, aika4htigt,tiketiadtingPon% rradiing-He look. at rxdo .Eirning et the mouth,

44

imittgaw AltoI miss you, 0 my belovedFor only you have the right to my love.How bitter'it is to be far from you.I can only be nation and yearn for you.I long for you, though you be far from meI dream of youEven iii dreams, show yourself to meMe, who dearly loves you oh, 00000h.

I miss you, my loireAll I can do it shed tears and yearn.I miss you..

NiThey Say

They say that I am not 'worthy ofPossessing the treasure of your loveThey say that you cannot be happyBecause t have no riches` to give youI Clan only assure you of pure loveThe only treasure mare preolougi,

than goldThey say that your love and your

ogressesWould all be wasted on meThis affect:ton I bear you vd.11

never fadeFor any reason whatsoeverFor what other value has this life of

mineIf I am deprived of your love?Don't. believe what they say aboixt meTell me you wont take EarlyThe love and trust of ours dream.

ICarLV S4rwsa Paps

AyI How empty is the !nitWhere cooe 103 lived togetherWith our love for one f.inatitarThis 11.4ht is gone now,That shone for meEvery nirihts

What willwill I do if you arc,' gone?Why shoed I go on living here, when

when you have left the hone,

now that you're goneWhore phall I look for youSine* yea have gone frail our he

,modTheaters nothing more but' to say thremAlPareigel

GP 0 921.375


Download - Peace Corps Cebuano Course

Top Related