-
Phn I
Tng quan v thng mi quc t
1. Ngun gc ca Marketing quc t : C hi v thch thc
Minh ho v Marketing : S pht sinh vic a quc tch ho cc tp on.
Khc nhiu cng ty ca M, khng ch ch hot ng kinh doanh nc ngoi, Beatrice Foods
mt cng ty thc phm v sn phm tiu dng ln th 2 M t nhn mnh l mt doanh nghip quc t
m trong M l mt trong cc th trng cng ty ang hot ng. Mong mun tr thnh cng ty ng u
th gii nh tp on Nestle.A ca Thy S. Cng ty Beatrice nhn ra iu tt yu rng nu l mt php
nhn M hot ng theo lut php M th s b gii hn hot ng v gp nhng kh khn v thu. Cng ty
ny t b quc tch M bng vic chuyn tr s ng k sang quc gia khc, mc d tr s chnh vn
Chicago. T foods trong tn ca tp on ny trc y nhm ng Beatrice Foods l mt cng ty M c
th s c loi b. Mc tiu ca cng ty Beatrice trong 10 nm ti l tng doanh thu trn th trng quc t
t 23% so vi tng doanh thu ln 40%.
Trng hp ca cng ty Beatrice nu ln tm quan trng ca marketing quc t v s mong
mun chuyn i t cng ty quc gia thnh cng ty a quc gia. Khi cnh tranh quc t ngy cng tr nn
mnh m th cc cng ty nu khng c khuynh hng quc t ho kp thi s gp nhng nh hng bt li.
Mt doanh nghip khn ngoan phi c tm l quyt on v ci nhn tin b, linh hot v th trng th gii
hn l ch phn ng hay t v. Theo m cc vn c th gp phi s c chuyn thnh nhng th
thch hay c hi.
Cun sch ny tp trung vo vic lp k hoch, tin hnh thc hin v kim sot cc ngun lc hp
tc vi mc tiu cui cng l ti a ho cc c hi th trng ton cu. Cun sch nh gi tm quan trng
ca marketing quc t, i vi M v i vi c th gii. M rng hn l s nh gi tm nh hng ca cc
nn vn minh khc nhau trn th gii ti qu trnh marketing quc t. Sch a ra quan nim r rng, y
v cc khi nim v vn c bn trong thng mi quc t ni chung v marketing quc t ni ring.
Cui cng, sch su chui cc khi nim v k nng marketing cn bn thnh mt h thng nm trong th
gii thng mi, gn kt trc tip chng vi cc quyt nh marketing quc t m trng tm l s hp tc
trong marketing.
Sch tip cn t tng th n chi tit. C th l phn 1 v 2 a ra ci nhn tng qut v thng
mi th gii v mi trng kinh doanh trn th trng th gii. Phn 3 tp trung vo vic lp k hoch thm
nhp th trng, nhn mnh vo cc vn thng tin th trng, phn tch th trng v cc chin lc xm
nhp th trng. Phn 4 cp ti vn a ra quyt nh marketing cng l phn quan trng nht ca
cun sch. Phn 5 l nhng quyt nh ti chnh trn th trng th gii. Phn ny bn c c th khng
cn quan tm nhiu, nhng khng nn hon ton b qua, bi v th trng ti chnh xuyn sut cc quc gia
lun c mi quan h cht ch, khng th a ra cc quyt nh ti chnh nu khng c s cn nhc cc vn
ti chnh c lin quan.
Bt u mi chng l mt v d minh hot v marketing, mt nghin cu ngn gn v th gii kinh
doanh nhm gip cho vic gii thiu ni dung ca tng chng. Cc on qung co v cc v d marketing
-
thc t s c s dng trong cc chng cho mc ch minh ho. Kt thc chng l on tm tt, cc
cu hi v nhng khi nim bao trm, mt bi tho lun bn c c th a ra cc kin tranh lun,
a ra mt hay nhiu trng hp khc nhau c th cng phn tch. Ch rng cc s liu tng ng
xut hin cui chng l nhng s liu thc t v trch dn.
Thng qua ci nhn tng quan v marketing quc t, chng ny tr li cu hi marketing quc t
bao gm nhng i tng no, bao gm ci g, ti sao c marketing quc t, th no l marketing quc t?
Bi tho lun bt u bng mt v d v vic marketing ni chung c nh ngha ra sao v nh ngha ny
c hiu th no trong marketing quc t. Bn cnh chng ny cng cp n vai tr ca marketing
trong cc nn kinh t. trnh nhng quan nim sai lm thng thy, mt nghin cu r rng v ton din
v li ch ca thng mi quc t s c trnh by. Chng 1 s xem xt nhng tiu chun phi c xc
nh khi mt cng ty chuyn i thnh cng ty a quc gia. Cui cng chng 1 cng s nghin cu cc
nguyn nhn trc tip v gin tip dn n s tht bi ca mt s cng ty M khi kinh doanh ti cc th
trng nc ngoi nng ng.
Qu trnh ca marketing quc t.
Trc khi nghin cu v marketing quc t, cn phi hiu marketing l g v n hot ng ra sao
trn phm vi quc t. Do c rt nhiu sch v ni v marketing nn hin nay c rt nhiu nh ngha v
marketing ang c s dng. Phn ln cc nh ngha ny thng c im chung v trnh by nhng khi
nim c bn v marketing theo cng mt cch. Mi nh ngha u c chp nhn min l hi t cc
yu t thit yu, v vi iu kin ta cng c th ch ra c cc u im cng nh hn ch ca nh ngha
.
Mt trong nhng nh ngha v marketing c chp nhn rng ri l nh ngha m Hip Hi
Marketing M (AMA) s dng trong nhiu thp k qua: marketing l mt c tnh ca cc hot ng
kinh doanh nhm nh hng ngun hng ho v dch v m ngi cung cp a ra v pha khch hng
hoc ngi s dng. nh ngha marketing quc t, mt s chuyn gia ch n gin km theo mt cm
t a quc gia vo sau nh ngha v marketing va nu. Mc d nh ngha ca Hip Hi Marketing M t
ra hu dng trong mt s trng hp, nhng n li tr nn thiu xt trong mt vi trng hp gi nh mc
nhin. Nhng hn ch ny cng tr nn ln hn khi nh ngha c m rng ra thnh marketing quc t.
Mt hn ch ca nh ngha ny l n gii hn marketing ch l cc hot ng kinh doanh. Mt
hn ch khc na l nh ngha p t rng mt sn phm khi sn xut xong th phi sn sng c em
bn cho khch hng trong khi rt nhiu trng hp mt cng ty phi nh r nhu cu tiu dng ca khch
hng trc khi to ra mt sn phm nhm tho mn nhu cu ca khch hng. Nhu vy hng ca nh
ngha ny l chng ta bn nhng g chng ta lm m ng ra l chng ta lm ci ta c th bn. Chc
nng ca marketing cha trn vn v nh ngha dng li khi hng ho c bn i, m s hi lng ca
khch hng sau khi mua mi c tnh cht quyt nh trong nhng ln mua hng tip theo. Chnh nhng li
phn nn ca nhng nh nhp khu Chu v ca nhng ngi s dng l nguyn nhn dn n s tht
bi ca cc cng ty M khi h cung cp ph tng thay th v dch v hu mi cho cc thit b bn.
Thm mt hn ch ca nh ngha ny l s tiu tn tin ca khi qu nhn mnh vo vic phn phi
cc sn phm i cc ni so vi cc kha cnh khc ca qu trnh kp hp marketing. Phi tha nhn chnh
nh ngha nh hp ny l nguyn nhn lm cho mt s cng ty M ngh rng chc nng kinh doanh
-
quc t ca h ch n gin l xut khu nhng sn phm c th c t mt nc ny sang mt nc
khc.
Cm t a quc gia khi c thm vo nh ngha cng khng loi bt i c cc hn ch ca
nh ngha ny. Hn na, cm t ny cng iu ho nhng nt ging nhau gia cc quc gia, bn cnh
cn quan nim bn cht ca marketing quc t mt cch qu n gin khi nhn nhn qu trnh x l
marketing nh mt bn sao chp cc quyt sch v s dng chng ging nhau ti mi a im kinh doanh
khc nhau.
Vo nm 1985, mt nh ngha mi khc phc c hu ht nhng hn ch ny c Hip Hi
Marketing M thng qua. Theo , n c s dng nh mt nh ngha c bn ca marketing quc t v
c pht biu nh sau: marketing quc t l qu trnh x l mang tnh cht a quc gia trong vic lp k
hoch v thc thi cc cng on hnh thnh, nh gi, qung b, phn b nhng tng, hng ho v dch
v nhm mc ch to ra cc trao i c th tho mn nhng yu cu ca c nhn hay t chc. Trong
nh ngha mi c thng qua bi Hip Hi Marketing M ny ch c mt t a quc gia c thm vo.
Vi ng rng nhng hot ng marketing phi c mt vi quc gia cng tham gia, v nhng hot ng
ny bng mi cch nn c lin kt xuyn sut gia cc quc gia.
Nhng dnh ngha mi ny vn khng hon ton thot khi nhng mt hn ch. Vi vic tch ring
nhng yu cu ca c nhn thnh mt phn v nhng yu cu ca t chc thnh mt phn khc, nh
ngha qu tch bit mi quan h gia c nhn v t chc. Kt qu l, n loi tr marketing mang tnh
cht cng nghip, loi marketing ny i hi nhng giao dch din ra gia hai t chc vi nhau. Trong th
gii marketing quc t,..
Tuy nhin, nh ngha ny thc s c c mt s u im. N gn ging nh nh ngha d
hiu, c tha nhn rng ri c Hip Hi Marketing M a ra trc y. Trong nhiu phng din,
nh ngha ny a ra mt cch chi tit nhng tnh cht c bn ca marketing quc t. u tin, nh
ngha lm sng t nhng g c trao i khng ch hn ch l nhng sn phm hu hnh (hng ho) m
n cn bao gm c nhng tng c hnh thnh, nhng dch v c cung cp. Khi M mun qung b
tng hn ch vic sinh v nui con bng sa m, cng vic ny phi nn c coi l mt qu trnh
marketing quc t. Minh ho km theo 1-1 v 1-2 ch ra hai t chc ny lm th no thc hin nh
qung b cho vic bo v rng nhit i. Cng nh vy, nhng dch v c cung cp hay nhng sn phm
hu hnh u thch hp i vi nh ngha ny, bi v nhng chuyn bay, dch v ti chnh, dch v qung
co, t vn qun l, nghin cu marketing, v nhiu th khc u ng mt vai tr rt quan trng trong
cn cn thng mi ca M.
Th hai, nh ngha ny loi b ng rng marketing quc t ch thch ng vi nhng giao dch
mua bn hay thng mi. Ch c mt vi im bt li nh khng ng ch khi thc hin marketing quc
t. Cng vic marketing ca cc t chc chnh ph v t chc tn gio l nhng im cn gch chn. Nhng
t chc chnh ph thng rt nng ng trong vic marketing c th thu ht vn u t ca nc ngoi.
Chnh quyn ca bang Pennsalvania l mt v d, h c nhng nhng b tr gi 75 triu USD khuyn
khch Volkswagen chn M lm ni tp trung thit b xy dng nh my sn xut. Con s ny s l khng
ng k g khi so snh vi khon min thu v vin tr trc tip ca bang Illinois tr gi 276 triu USD cho
Chrysler Mitsubishi h u t my mc thit b. Cng tng t, Nissan, Honda, v Mazda cng nhn
c nhng khon vin tr ho phng ca cc chnh quyn Tennessee, Ohio, v Michigan cho tng cng ty.
-
Minh ho 1-3 cho thy nhng ngi n Canada ti tnh Saskatchewan c gng thu ht nhng nh sng
ch nc ngoi nh th no. Tn gio cng l mt cng vic kinh doanh bo b, th nhng hu ht mi
ngi u khng mun nhn vn ny theo cch nh vy. Tn gio c marketing hng th k nay.
Nhng ngi thc hin cng vic ny c bit n nhiu c th k ti Billy Graham v Jimmy Swaggart.
Chng trnh truyn hnh ca h c chiu ti nhiu quc gia. Nhng chuyn i vt i dng ca nhng
nhn vt ny to ra s qung b ht sc rng ri ti gia nh khp cc nc.
Th ba, nh ngha ny nhn ra rng s l khng thch hp nu cc hng sn xut to ra cc sn
phm ri sau mi tm kim th trng tiu th. S l khng thch hp nu nh sn xut i tm kim
khch hng cho nhng sn phm sn xut, cng vic s mang tnh logic hn khi chng ta tm hiu nhu
cu ca khch hng trc, sau s to ra cc sn phm tho mn nhu cu . p ng nhng th
trng ngoi nc, qu trnh ny cn phi c nhng sn phm c ci tin. Trong mt vi trng hp,
nu sn xut sn phm theo cch thc ny s c th a n phng php mi p ng nhu cu ca
khch hng ngoi nc ( mt sn phm mi l sn phm c to ra dnh ring cho th trng ngoi
nc). Phng hng ca cng ty AT&T trc y l thit k nhng sn phm dnh ring cho ngi tiu
dng M, sau p dng vi cc sn phm cho nhng th trng ngoi nc. Cho n by gi cng ty ny
hiu rng h phi nh hng qun l sao cho c th nhn xa hn c nhng nhu cu ca th trng
M.
Th t, nh ngha ny tha nhn rng a im hay s phn b ch l mt phn trong s kt hp
marketing v khong cch gia cc th trng lm cho n khng quan trng hn m cng chng km i so
vi nhng thnh phn khc ca qu trnh kp hp ny. a im, sn phm, vic qung b v gi c (4P), 4
thnh phn ny phi thng nht v xuyn sut vi mc ch a ra c mt s kp hp marketing c
ngi tiu dng a chung.
Quy m ca marketing quc t.
Mt cch c th hiu khi nim marketing quc t l xem xt nhng khc nhau v ging nhau
ca cc nh ngha v marketing ni a, marketing ngoi nc, marketing so snh, thng mi quc t, v
marketing a quc gia. Marketing ni a c nh ngha l cng vic thc hnh marketing nm trong
phm vi nghin cu hoc nhng th trng trong nc. T nhng trin vng ca marketing ni a, cc
phng php marketing c s dng ngoi phm vi th trng trong nc l marketing ngoi nc. Nh
vy, marketing ngoi nc bao gm qu trnh hot ng marketing ni a nhng c thc hin trong
phm vi mt nc th hai. Mt cng ty ca M s thc hin phng php marketing ni a trn nc M
v thc hin phng php marketing ngoi nc ti Anh. i vi mt cng ty ca Anh th ngc li, h thc
hin phng php marketing ni a ti Anh v marketing ngoi nc ti M.
Phng php marketing so snh c s dng vi mc ch lm sng t hai hay nhiu h thng
marketing, ln hn l xem xt nhng c th ca h thng marketing quc gia, li ch ca h thng ny vi
quc gia . Nhng im ging nhau v khc nhau ca cc h thng s c nhn bit. Theo , marketing
so snh i hi phi c hai quc gia hoc nhiu hn v sau a ra mt bn phn tch so sch cc
phng php marketing s c s dng cho cc quc gia ny.
Marketing quc t phi c phn bit vi thng mi quc t. Thng mi quc t l lung hng
ho v tin vn lu thng xuyn cc nc. Trng tm ca vic phn tch thng mi quc t l nhng iu
kin bun bn v tin t lm nh hng n cn cn thanh ton v qu trnh trao i ti nguyn. Phng
-
hng kinh t ny a ra mt ci nhn my mc v th trng mc quc gia, khng a ra c c th
nhng im ng ch trong qu trnh marketing ca 1 cng ty h c th can thip kp thi. Trong khi
marketing quc t nghin cu theo mt cch khc, vi mc th trng thp hn, chng lin quan ti
nhau nhiu hn, s dng cc cng ty nh nhng n v phn tch. Trng tm chnh ca qu trnh phn tch
nhm cu hi nhng sn phm c sn xut thnh cng hay tht bi nh th no khi xm nhp th
trng ngoi nc, ti sao, thm vo l marketing c tc ng th no vo qu trnh tiu th sn
phm .
Mt s chuyn gia marketing phn bit marketing quc t (international marketing) v marketing a
quc gia (multinational marketing) l hai qu trnh khc nhau, h cho rng marketing quc t mang ngha
l qu trnh marketing gia cc quc gia vi nhau. T international theo cch ng rng mt cng ty
khng phi l mt t chc thnh vin ca th gii m ng hn ch l mt c s c thnh lp da trn
nn mng ca mt quc gia. Vi nhng chuyn gia ny th marketing a quc gia (hay marketing ton cu,
trn ton th gii) s c gii hn ln hn, khi s khng c khi nim ngoi nc v ni a trong th
trng th gii v nhng c hi mang tnh ton cu.
Cu hi c t ra khi cn phn bit nhng khc bit kh nhn bit gia marketing quc t v
marketing a quc gia l rt quan trng, c bit khi nhng cng ty a quc gia khng c mt khc bit no
gia hai gii hn ny. Vi mc ch tho lun thm v ch ny, hai qu trnh marketing quc t v
marketing a quc gia s c hon i v tr cho nhau. Thm vo , bi hc s s dng v d nc M (
cng vi Nht, Ty c m rng hn mt cht cho bi hc) nh mt im gc a ra nhng kin
khc nhau xoay quanh qu trnh marketing quc t. Khng nn p t phng php gii quyt vn ny
thnh mt nh hng ch o cho mi quc gia. ng hn, phng php gii quyt ny ch l mt s kin
xy ra tt yu, ti v cuc tho lun s s dng nhng quc gia khc nhau nh nhng im tham kho.
Bn cnh s l thch hp hn nu chng ta chn M l im gc ti v nhng ngi s dng cun sch
ny u tin u rt thn quen vi th trng nc M.
Khng phi bn ci g na khi ta ni rng s sng v ci cht l hai quy lut ging nhau trong t
nhin. C v nh s l sai nu chng ta cho rng marketing ni a v marketing quc t l hai qu trnh
tng t trong t nhin, nhng khng phi nh vy, c th hiu rng qu trnh marketing quc khng phi
l ci g khc m chnh l qu trnh marketing ni a vi mc rng hn. Nhng kin sai lm c th l
nguyn nhn ca vic a ra nhng quyt nh ch quan trong qu trnh marketing kt hp ti M khi
chuyn sang nhng th trng khc, ging nh biu din ti s 1-4. Marketing ni a bao gm mt tp
hp nhng
c bt ngun t th trng ni a. Marketing quc t phc tp hn v mt nh lm cng tc th
trng phi gii quyt cc vn kh khn v h thng tin t, ti chnh, php lut v vn ho khc nhau.
V d nh: cc cng ty M lm vic Nam Phi phi u tranh vi cc t chc ngi da en ti v c vi
s phn i trong chnh nc M. Phc tp hn l lut ca mt s Thnh ph v mt s bang li yu cu
cng ty hot ng Nam Phi cng phi ng nhng khon tin cho qu phc li x hi.
Hnh 1.5 cho thy cho thy s giao nhau ca mt s nhn t mi trng, l s chia s nhng
im tng ng gi cc quc gia c lin quan. Mc giao dch gia M v Phng Ty ln hn gia M
v cc chu lc trong cc quc gia khc.
-
Chin lc Marketing hn hp c xc nh bi cc nhn t khng th kim sot c trong mi
trng kinh doanh ca mi quc gia cng nh s tc ng gia cc nhn t ( xem hnh 1.6). c c
kt qu ti u nht, chin lc Marketing hn hp ca mt cng ty phi c gim nh bt ph hp vi
mt mi trng mi. Mc giao dch gia cc yu t khng th kim sot c s cho bit mc m 4P
ca chin lc Marketing phi thay i giao dch cng ln, cng phi gim nh bt.
Kh nng ng dng ca Marketing
Mt cu hi kh th v c t ra l liu cc nc x hi ch ngha v cc nc km pht trin c
cn p dng cc chin lc Marketing (M) hay khng. Cn nhn mnh rng nhng nc ny th nhu cu c
bn ca ngi tiu dng vn rt di do nhng cha c p ng v do s kch thch nhu cu vn d l
mt chc nng chnh tr ca M l khng cn thit. Theo kt qu ca mt cuc nghin cu th cc tp on
a quc gia khng phi qu ch trng n yu t M ti cc nc ang pht trin. Nhng cng ty ca cc
tp on ny cng vi nhng sn phm ho hng ca mnh, ring n to ra li th cnh tranh cao m
khng cn qu tp trung vo cc chin lc M. Trong nhng trng hp ny, vn chnh l ngun cung
cp, ni cch khc l thiu cung v vn c th gii quyt thng vic y mnh hiu qu sn xut.
Nu vy th v hnh chung lm thu hp li ni dung ca hot ng M v cha ni nn c mt
khi nim y v M. Th nht, nhng nc x hi ch ngha nh Trung Quc v Hungari cho php
mt s loi hnh doanh nghip t nhn v mt s h kinh doang c th tham gia hot ng trong nn kinh
t. Lin bang X Vit cng chuyn i nn kinh t theo hng ny. Th hai, mc ch ca M l phi
thng xuyn hng ti mc tiu ti a ho li nhun v khng cn thit v khng cn thit phi ti a ho
lng hng bn hay tho mn, p ng ti a nhu cu tiu dng. V l m M c s dng km hm
nhu cu m vn duy tr mt mc li nhun nh vy, mt khi t ra chin lc M. Th ba, M c th kc
ohc phn no vn thiu cung thng qua vic vn dng cc cng c ca n trong M hn hp (M min).S
hn hp ny c th iu chnh c (v d nh gim bi qung co, phn phi c chn lc hn, gi cao
hn) lm gim nhu cu xung ti mc gn vi kh nng cung hn na . Cui cng, M khuyn khch
nhng hay i to ra nhng cch thc mi v tt hn nhm tho mn nhu cu ngi tiu dng mt cch c
hiu qu. Tm li , M l mt hot ng khng th thiu i vi mi quc gia thm tr vi c nhng nn kinh
t pht trin nh M.
M l mt hot ng ph bin c th p dng rng ri nhng iu khng c ngha l phi hay cu
tho mn nhu cu ca ngi tiu dng khp mi ni trn th gii vi cng mt cch thc. Ngi tiu
dng nhng nc khc nhau c nhng nhu cu tiu dng khc nhau v vn ho, thu nhp, trnh pht
trin kinh t nhng nc ny l khng ging nhau. Do , khch hng s dng cng mt loi sn phm
v nhng nhu cu v mc ch khc nhau hay h mua nhng sn phm khc nhau tho mn cng mt
nhu cu ging nhau no . V d nh cng mt nhu cu n th nhng nc khc nhau, s dng nhng
thc phm khc nhau. Hay nh cng mt nhu cu si m, ngi M s s dng l si bng in hoc
bng ga cn ngi n th li si m bng cch t phn b.
m rng th trng nc ngoi, hu ht mi cng ty ca M u mun dn cho mnh mt con
ng i t chng gai nht. V l , cc cng ty t ca M d nh to ra mt hi chng xe to, c nghi
l s a chung xe to ca nhng khch hng M s c p t nhu mt khuynh hng chung hng
ti xut khu nhng s thch ca ngi dn M li khng phi l s thch ca tt c mi ngi. Chnh suy
-
ngh sai lm ny lm cho rt nhiu cng ty ca M la chn cch thc d di v thiu sng sut n
gin ho nhng chin lc M nhm m rng th trng ra nc ngoi.
Ngi ta thng nhm lm Mar mix v Mar truyn thng. Mar truyn thng nghe c v nh l ph
bin v v th c th p dng cho mi quc gia. Nhng M truyn thng thc t li ng mt M mix vi cng
mt tiu chun cho tt c th trng. V d: nh hng (hng dn) tiu dng th khng c ngha l nn p
dng li cng mt chin lc M trong nhng mi trng kinh doanh khc nhau.
Nhng c im ca cc tp on a quc gia (MNCs)
Cc tp on a quc gia l nhng din vin chnh trong cc hot ng kinh t quc t. Nh
trnh by v d v tp on Beatrice, cc cng ty con lun mong mun c c cng khuynh hng hot
ng mang tnh quc t hn. V vy, cn phi bit r mt MNC l g v n ng vai tr nh th no trong
hot ng kinh t quc t.
Xung quanh MNCs vn cn rt nhiu kin khc nhau v rt kh c th l gii cho ng. Ngi ta
cho rng MNCs c nhiu nh hng v c uy tn. Bn cnh MNCs cn to ra li ch cho x hi lm thun
tin hn cho cn cn kinh t. ng Miller gii thch: cc ngun vn ti nguyn, vn lng thc v cng
ngh phn b mt ch khng ng u trn khp hnh tinh v tt c u l nhng ngun cung ngn
hn, v th cn nht l c mt cng c hiu lc thc y hot ng sn xut v phn phi nhng hng
ho v dch v mt cch nhanh chng, hiu qu. Cng c hiu lc ch l MNC. Mt khc i cng vi MNC
l s khai thc bc lt tn khc. Cc MNC b nn n v di chuyn cc ngun lc vo v ra khi mt quc
gia m khng quan tm nhiu n li ch x hi. Bt chp vic cc MNC c nhn nhn c tnh tiu cc hay
tch cc th chng vn tn ti v iu quan trng l hiu c khi no mt cng ty s tr thnh thnh vin
ca MNC.
Thut ng MNC ny nhn mnh n s to ln. Mi tp on a quc gia khng l hng u khng c s
hin din ca M nh gia da trn doanh thu l: Royal Dutch/ Shell, British Petroleum, Toyota, IRI, ENI,
Unilever, Pemex, Elf Aquitaive, Cie. Francaise desPetroles v Tokyo Electric Power. Ngi ta khng thng
xuyn s dng tiu tr doanh thu lm tiu tr chnh trong vic nhn nhn liu mt cng ty c lm a quc gia
hay khng. Trn thc t th, theo ban kinh t v x hi ca Lin Hp Quc th vi doanh thu 100 triu $
khng c xem l a quc gia. Da trn tiu tr , tp on Culligan s khng tiu chun l mt cng
ty a quc gia trong nm 1977 v n h t 93 triu $ d cng ty ny c mc doanh thu trong kinh doanh
nc ngoi tng mnh t 33 nghn $ nn 47 triu $. Hu ht cc tp on a quc gia l ln nhng khng
nn s dng doanh thu ca cng ty lm tiu tr duy nht nh gi tnh cht a quc gia. Mt u vin
hnh chnh qun tr ca IBM cho rng, IBM khng tr thnh cng ty a quc gia bi quy m ln ca n,
ng hn l IBM c quy m ln l nh vic tham gia vo vic hot ng quc t. C nhng ti liu ng
vi quan nim ny.
Khng c tiu tr no chng t c s ng n trong vic xc nhn mt MNC ti mi thi im
bi l MNC khng phi l mt khi u rng ln. nh ngha mt MNC, ngi ta s dng rt nhiu l gii
khc nhau nhng nhng nhn nh ny khng c tnh thng nht cn thit. V th m mt cng ty liu c
c xp vo l mt MNC hay khng ph thuc mt phn vo vic s dng cc tiu tr g nh gi. Theo
Aharonni th, 1 MNC c t nht 3 c im quan trng l: c cu hot ng v hnh vi.
nh ngha qua c cu MNC
-
Yu cu v c bn c h l mt MNC gm c s quc gia m cng ty tham gia hot ng kinh
doanh, v quc tch cho gim c v ch cc chi nhnh. V d tp on Singer bn sn phm my khu ca
mnh trn 180 nc, v th n tho mn c yu cu v s nc m n hot ng kinh doanh. Hnh 1.7
cho thy v cng ty Broken Hill Proprietary ni ting nh th no bi s lng quc gia trn ton cu m
cng ty ny c mt. Coca cola th d dng p ng c yu cu v s a quc gia bi cc nh qun l
cao cp nhiu vi quc tch khc. Ch tch u vin chnh hi ng qun tr l ngi Cuba, 4 u vin khc l
ngi Mxic, argentina, Ai cp v mt ngi mang quc tch M.
nh ngha qua hot ng ca MNC
Vic nh ngha mt MNC theo hot ng ca n da trn nhng c im nh tin lng, doanh
thu v ti sn. Nhng c im ny cho thy mc cam kt ca cc ngun lc tng hp cng vi s iu
hnh ca nhn t nc ngoi v khon thng t cam kt . Cam kt v thng cng ln th mc quc
t ho cng cao. IBM t doanh thu 3 t $ ti Nht c th tho mn nhu cu v hot ng ny. Mc tiu
ca Daimler Benz l c c mc tng trng hng nm n nh l 5% trong khi duy tr c s cung ng
sn phm ca mnh cc th trng trn hn 160 quc gia. Hng bt Parker c 80% doanh thu t nc
ngoi th c tnh a quc gia hn t nht l da trn tiu tr doanh thu cng ty A.T Cross, c doanh thu hn
c t kinh doanh th trng nc ngoi tnh ra ch chim khong 20% tng doanh thu. Mi cng ty
ng u ca M trong vic kinh doanh thu li t th trng nc ngoi l exxon, Mobil, Texaco, IBM, Ford,
Phibro Salom, General motors, DuPort, ITT v Chevron.
Ngun lc con ngi hay l nhng ngi lm thu ngoi quc c xem bnh thng nh l mt
phn ca nhng i hi ca mt MNC v hot ng hn l xem n nh l mt phn ca i hi v mt c
cu d cho cc nh qun l hng u chc hn mun c nhng nhn cng c kh nng hot ng c lp.
Ngi ta cng xem tng lng cng nhn thu nc ngoi ca mt cng ty nh mt tiu tr nh ga MNC
c cu. Trong nhiu trng hp, s sn lng s dng nhn cng nc ngoi c xem nh mt tiu tr
quan trng nh gi a quc gia. V d nh Avon mn 370.000 ph n Nht Bn bn cc sn
phm ca mnh ti tng h trong nc Nht. Siemens ni ting ton th gii v khch hng tiu dng sn
phm ca mnh v cc sn phm cng nghip c khong 300.000 nhn cng trong 123 quc gia trn th
gii.
nh ngha MNC thng qua hnh vi
Hnh vi l mt ci g c phn t chnh xc l thc o cho tnh cht a quc gia ca mt cng
ty hn qua c cu v hot ng mc d n khng km phn quan trng. Tiu tr ny lin quan n c
im v hnh vi ca ngi qun l ng u. Bi vy, mt cng ty s c th mang tnh a quc gia hn khi
nhng nh qun tr ca n suy ngh c tm quoc t hn. Suy ngh ny, c bit n nh tm ca qu t
v phi phn bit c gia hai thi hay khuynh hng khc, l khuynh hng coi trng tnh dn tc
(Ethuocentricty) v khuynh hng coi trng tnh k thut (Polycentricity) .
Ethuocentricity hng mnh vo th trng trong nc. Th trng v khch hng nc ngoi
khng c nh gi cao v thm tr cn b coi l thiu kh nng thng thc, thiu tinh t v c t c hi.
Vic tp trung a ra quyt nh v th l mt s cn thit. Thng xuyn s dng nhng c s trong nc
sn xut cc sn phm tiu chun (c ngha l nhng sn phm khng cn c s bin i c bit no)
xut khu nhm t c mc ch kinh doanh tong xng. Hi chng xe to ca Detroit l mt minh
chng cho khuynh hng Ethuocentricity . Ti mt thi im, tng cng ty Mt (General motor GM)
-
c coi xe cho nhng cng ty con nc ngoi ca mnh sn xut ra nh sn phm nc ngoi. Gn y
hn tnh cht quc t ho ang thay ch cho tnh dn tc mt cch rng, iu ny d thy khi cng ty ny
t chc li hot ng quc t ca mnh v c ngi ng ca cng ty con nc ngoi ca cng
ty GM ln chc ph ch tch ( nh quyn li ca cc b phn trong nc ).
Polycentricity khuynh hng i ngc li vi Ethuocentricity hng mnh vo th trng nc
kinh doanh. N tp trung vo s khc bit gia 2 th trng c to ra bi nhng bin i bn trong nh
l thu nhp, vn ho lut v cc chnh sch. Gi nh rng mi th trng l duy nht v v th m kh cho
nhng ngi ng ngoi c th hiu dc. Bi vy nn tuyn nhng nh qun tr doanh nghip v cho php
h c t mnh a ra nhng quyt nh kinh doanh.
ng Hout, Porter v Rudder s dng thut ng cng nghip a ni a (multidonestic) m cng
ging nh Polycentricity. Theo h, mt cng ty trong h thng cng nghip a ni a theo ui nhng
chin lc c lp trong cc th trng nc ngoi ca n trong khi quan st cc yu t cnh tranh mt
cch c lp t th trng ny ti th trng khc
Geocentricity (siu quc gia) l mt khuynh hng xem ton b th gii l th trng mc tiu ch
khng ch gii hn bt k mt quc gia no. Mt cng ty siu quc gia c th c xem l phi quc gia
ho. V th, cc phng hay th trng quc t hay i ngoi s khng tn ti bi cc cng ty ny khng
gn cho mt th trng no l quc t hay nc ngoi. Cc ngun lc ca cng ty c phn b khng ph
thuc bin gii quc gia v khng c s gii hn cho u t trc tip ra nc ngoi khi cn. Trong phn ln
cc trng hp, cng ty kiu ny s khng gn mnh vi mt quc gia c th. V th, s rt kh xc nh
cng ty ny ca nc no tr phi xem xt a im t tr s v ni ng k kinh doanh ca cng ty.
Cc cng ty siu quc gia cho rng, cc quc gia c s khc bit nhng s khc bit ny c th hiu
c v qun l c. Bng vic phi hp v kim sot cc n lc makerting ton cu, cc cng ty ny
khin cc chng trnh marketing ca mnh tr nn ph hp vi cc nhu cu ca a phng nhng vn
nm trong khun kh rng ln ca chin lc tng th. Cch tip cn nh vy bao hm c cc vn tp
trung ho v phi tp trung ho trong mt mi quan h cng sinh m cho php mt mc linh hot no
.
Thut ng global (ton cu) m cc ng Hout, Porter v Rudden dng v bn cht l ch tnh
siu quc gia. Cc v d m h a ra v loi hnh cng ty ny c th k n nh Caterpillar, Komatsu,
Timex, Seiko, Citizen, General Electric, Siemens v Mitsubishi. Cc cng ty ny c nhng chin lc a dng
cc quc gia nhng ph thuc ln nhau trong vic vn hnh v v mt chin lc chung. Mt chi nhnh
mt quc gia c th tp trung ho vo sn xut ch mt b phn ca sn phm v trao i sn phm vi chi
nhnh khc... Mt cng ty c th t ra cc mc gi mt quc gia c to ra nh hng ti mt quc
gia khc. Chin lc nh vy gi l chin lc tp trung ho mc d v cc kha cnh khc trong vn hnh
c th khng nh vy. Mt cng ty ton cu s tm cch p ng cc nhu cu c th ca th trng a
phng v trnh s vn hnh ng nht trn bnh din ton cu. Trn thc t, cc cng ty cnh tranh trn
ton b h thng ch khng ch mc a phng.
V d ca Beatrice u chng minh ho mt hnh thc marketing siu quc gia trn bnh din
ton cu. Mt v d khc c th l v Jardine, Matheson & Co. Mc d y l cng ty ca Hng Kng t hn
mt th k ri qua, Jardine thay i lnh th v mt php l sang vng Bermuda trc khi Hng Kng
c tr li cho Trung Quc vo nm 1997. S thay i nh vy em li cho Jardine nhng li ch c v
-
thu ln an ninh. Cng ty ny c c nhng u i thu do sau Hng Kng tng thu thu nhp
cng ty t 17% ln 18,5%. Cn v mt an ninh, nhng li ch kinh doanh ca cng ty ngoi lnh th Hng
Kng (chim n 28% tng thu nhp ca cng ty) c bo v khng b nh hng bt li do thay i
trong mi trng kinh doanh v gi y, bt k s kin tng no cng c xem xt theo lut Bermuda ch
khng phi lut Hng Kng.
Cc cng ty Thu in nhn chung tip nhn khuynh hng quc t ny. L mt nc nh, Thu
in c mt s t cc nh cung cp ni a, v s hn ch ny khin cho vic s dng cc nh cung cp
nc ngoi tr nn cn thit. V mt iu rt t nhin l cc cng ty Thu in c tinh thn dn tc rt
thp v thng c thi u i i vi cc nh cung cp ngoi chu u hn hn cc cng ty mt s nc
chu u ln.
Nhng li ch ca Marketing quc t
Trong mt bo co kinh t gi ln quc hi nm 1985, Tng thng M Reagan a ra nhn xt:
Nhng li ch ca t do thng mi tht r rng: n to ra nhiu vic lm hn, khin cho vic s dng cc
ngun lc quc gia hiu qu hn, to ra s i mi nhanh hn, mc sng c nng cao c quc gia ny
v cc quc gia t do thng mi vi n. Marketing quc t nh hng hng ngy n ngi tiu dng M
theo nhiu cch, mc d tm quan trng ca n th vn cha c hiu thu o hoc khng c nhn nh
n. Cc quan chc chnh ph v nhng quan st vin khc thng hay ni n nhng kha
cnh tiu cc ca kinh doanh quc t. Mc d, rt nhiu trong s nhng kha cnh l hon ton tng
tng ch khng c tht. Nhng li ch ca marketing quc t cn c bn lun cng khai nhm loi b
nhng quan nim sai lm ny.
tn ti
V phn ln cc quc gia khng c may mn nh nc M v quy m th trng, ngun lc v
cc c hi, h phi tin hnh thng mi vi cc nc khc tn ti. Hng Kng l lnh th hiu rt r
vn ny. Khng c lng thc v nc t Trung Quc, thuc a ny ca Anh s khng th tn ti lu
di. Mt s quc gia chu u cng vy bi phn ln cc quc gia chu u c quy m tng i nh.
Khng c th trng nc ngoi, cc cng ty chu u khng th c c tnh kinh t nh quy m c th
cnh tranh vi cc cng ty M. Trong mt qung co ca mnh, Nestl cp ti quc gia Thu S ca
mnh nh mt ni thiu ngun lc t nhin v do cng ty buc phi da vo thng mi v i theo
xu hng siu quc gia. Vi M, quc gia c nhng u i v ngun lc, quy m dn s v l ni c mc
tiu dng cao nht, th s i xung ca kinh t trong nc cng s gy ra nhng nh hng. V th, M
cng cn thng mi nh cc nc khc c th tn ti v pht trin. V sp ca th trng chng
khon M nm 1987 vi nh hng lan sang c cc th trng khc trn ton th gii khin nhiu ngh
s M phi xem xt li cc bin php bo h v h thy rng, nn kinh t cc quc gia ph thuc rt
cht ch vo nhau. Mt d tho bo h c a ra nhm lm nh hng ti nn kinh t ca nc khc s
rt d gy ra chnh nh hng cho kinh t M.
S pht trin ca cc th trng ngoi nc
Nhng ngi lm cng ty th trng ca M khng th b qua nhng tim nng to ln ca th
trng quc t, nht l c ti 95% dn s th gii sng ngoi nc M v nm gi 75% ti sn ca ton
th gii. Th trng nc ngoi v th khng ch rt ln m cn c th ang pht trin nhanh hn th trng
-
M. S suy gim tng trng dn s M khin cho nhng ngnh ngh kinh doanh thc n tr em, n
nhanh v ung b nh hng. Li sng thay i cng gii thch v sao s tng trng ca cc th trng
khc cn phi c xem xt mt cch nghim tc. Chng hn nh vic chm lo cho sc kho khin do
doanh s thuc l v ru b gim st. Khng c th trng nc ngoi, cc cng ty kinh doanh ru ca M
s b chnh lng ru tha cun tri. Mt v d khc, Singer l mt cng ty tng b nhng e do v
tnh trng sn xut d tha khi ph n M tham gia vo lc lng lao ng nhiu hn. Nhng ph n ny
s t may v t hn v mua may sn nhiu hn.
Doanh li v li nhun.
Th trng nc ngoI chim mt th phn rt ln trong tng hot ng kinh doanh ca rt nhiu cng
ty M, cc cng ty ny c hng lot cc th trng vi trnh vn ha cao nc ngoi. Cc cng ty nh
IBM, Hewlett Packard, Exxon, Mobil, Texaco, Pan Am, v Tupperware c ti hn mt na doanh thu thu
c t th trng nc ngoI . V mt li nhun th cc cng ty Canada Dry, Max Factor, Milton Bradlery,
Coca-cola, v ITT c ti hn mt na li nhun rng ca h thu c t cc hot ng kinh doanh nc
ngoI . Trong rt nhiu trng hp, nhng hot ng nc ngoI c th ng gp vo li nhun ca
cng ty nhng t l khng ging nhau khi so snh n vi tng doanh thu to ra. Mt s thua l 5% trong
doanh thu t cc hot ng kinh doanh nc ngoI c th dn ti s mt hn 5% trong li nhun. Hin
tng ny gy ra bi chi ph c nh r rng c tnh ti ni a thp hn chi ph lao ng v nguyn
liu nc ngoI , lm gim cng cnh tranh nc ngoI v tip tc nh th. Trong trng hp ca
Coca- Cola, nhng hot ng kinh doanh nc ngoI to ra 38% doanh thu v 53% li nhun. n tng
hn na l tp on ITT m cc hot ng nc ngoI ch chim 37% tng doanh thu nhng li to ra
67% li nhun. Nhng cng ty M vi nhng khon li nhun khng l thu c t th trng nc ngoI
l Exxon, Occidential, IBM, Phillip, Bchlumberger , Mobil, Texaco, Chevron, Allied, v Amoco.
a dng ha.
Nhu cu i vi hu ht cc sn phm u chu nh hng bi cc nhn t mang tnh chu k nh
chu k kinh t v cc nhn t theo ma nh thi tit. V kt qu khng mong mun ca s bin i ny l
s bin ng v doanh thu, cI m tip c th bin ng mnh gy ra vic xa thI ngi lao
ng. Mt cch phn tn ri ro l la chn nhng th trng nc ngoI nh mt giI php cho vn
nhu cu a dng. Nhng th trng ny thm ch nhng bin ng bi to ra cc th trng tiu th cho
sn phm cho doanh nghip c cng xut sn xut d tha. V d , thi tit lnh c th lm gim sc tiu
th ca nc ngt. Nhng khng phI tt c cc nc u bc vo ma ng ng thi cng mt lc v
mt vI nc vn c thi tit kh m p quanh nm. Mt tnh hung tng t cng xy ra i vi chu k
kinh doanh: Chu k kinh doanh ti Chu u thng mun hn chu k kinh doanh ti M. Vic bn hng ti
th trng ni a v ti th trng nc ngoI trong s khc bit v thi gian xy ra chu k kinh t vn
cli cho cc cng ty chng hn nh Culligan. Mc d, Culligan phI i u vi mc suy gim v doanh
thu ti th trng ni a trong nhng nm 1970 v 1971, nhng tng doanh thu ca cng ty vn khng
my thay i bi c s tng ln trong doanh thu nc ngoI. Ni cch khc, doanh thu nc ngoI st
gim li c vc dy bi doanh thu trong nc ang tng mnh.
Lm pht v gi c ca hin i ha.
Li nhun ca vic xut khu r rng l y sc thuyt phc. Nhng nhp khu cng em li li
nhun cao cho th trng M, bi v chng gp phn d tr nng lc sn xut cho nn kinh t M. Nu
-
khng c nhp khu ( hoc c mt vI hn ch trong nhp khu ) th s khng mang li ng lc cho cc
doanh nghip ni a trong vic n nh gi c hng ha ca h.Vic thiu c hi la chn sn phm nhp
khu buc nhng ngi tiu dng phI tr tin nhiu hn, gy ra lm pht v y nhanh li nhun ca cc
cng ty trong nc ln qu cao. S bin ng ny thng ng vai tr khi u cho yu cu ca cng
nhn v mc lng cao hn; y mnh hn na nn lm pht . Nhng hn nghch nhp khu c a ra
i vi loi t ca Nht gi c 46200 vic lm trong ngnh cng nghip ca M nhng vi mt chi
ph ln n 160000$ cho mt vic lm mt nm. Chi ph qu ln ny gy ra vic tng thm (vo nm
1983) 400$ vo gi mi t ca M v 1000$ vo gi mi hng nhp khu t Nht . Khon li ny thuc
v Detroit to nn mt mc li nhun cao k lc i vi cc nh sn xut t ca M. Nhng khon li ngn
hn ny thu c t nhng bin php qun l ca chnh ph trong vn cung hng nhp khu c th
trong dI hn s quay li nh tr cc cng ty trong nc. Cc bin php hn ch thng mi khng ch
lm gim cnh tranh bng gi c ngn hn, m chng cn c nh hng mnh trong nhu cu tiu dng
trong nhiu nm ti. Chu u khi gi ca nc cam p tng ln, ngi tiu dng chuyn sang dng nc
trI cy khc. Cng nh th nhng ngi trng cam Florida cm thy lo s khi thy gi qu cao khin
ngi tiu dng chuyn sang tiu dng hng ha khc. Sau ma ng lnh gi nm 1962 ngnh cam qut
ca nc ny phI mt 10 nm mi ginh li c khch hng ca h. Nhng ngi trng cam ca M cui
cng cng hc c cch cng tn ti vi hng ha nhp ngoi bi h hiu ra rng nc qu nhp t Brazil,
thng qua vic gim ti a mc tng gi, li c th gi c ngi tiu dng.
Vic lm.
Nhng bin php hn ch thng mi nh thu nhp khu cao gy ln bi hng Smoot-Hawley Bill
nm 1930, buc mc thu xut nhp khu trung bnh ln ti 60%, nh vo Great Depression v c
nguy c gy ra nn tht nghip rng rI mt ln na. Ni cch khc, thng mi khng c cc bin php
hn ch, nng cao GDP ca th gii v tng vic lm cho hu ht cc quc gia. Thm ch cc sn phm
nhp khu cng c th em li li ch cho mt quc gia. Trong trng hp ca M, vic nhp khu t to
ra ti hn 20 t USD trong doanh thu mt nm, to ra 165000 vic lm v to c hi cho 7000 hng kinh
doanh c lp.
Vi nhng cp v vic xut khu, nhng s liu t phng thng mi ch ra rng 250 cng ty
sn xut ca M thu c na t la trong doanh thu nc ngoI trong nm 1980. S ph thuc ca cc
ngnh cng nghip ca M vo hng nhp khu pht trin c chng minh bng cc con s sau: 79%
ton b vic lm trong ngnh cng nghip vo nm 1977-1980 u lin quan n xut khu v trong nm
1980 gn 47 triu vic lm lin quan n xut khu sn phm cng nghip.
Theo bo co ca Census Bureau nm 1987 v ngun gc v xut khu hng cng nghip th hn
4 triu vic lm ca M lin quan n xut khu, ring Califorlia c ti 501400 vic lm . Hn mt na
trong s cc vic lm trn nm trong ngnh cng nghip, chim 11% trong s cc ngnh cng nghip ca
M. Theo mt bo co khc do phng thng mi a ra vo u nm nay v ng gp ca xut khu vo
vic giI quyt vn vic lm ca M ch ra rng xut khu to ra 5,5 triu vic lm vo nm 1989
trong c 1 t xut khu to ra 25800 vic lm v khong 17% ngh trong ngnh cng nghip. Trong
sut thi k 1980-1984 s vic lm to ra t xut khu gim 25% do s gim trong khi lng xut khu
(900000 vic lm); s tng nng sut (700000 vic lm)v vic s dng nhiu hn cc linh kin nhp khu
(200000 vic lm).
-
Li ch v vic lm c khng nh trong cc kha hp phn tch cc s liu ny ca cc c
quan chnh ph ca M vi m hnh hng ha ra- vo ca nn kinh t M. Xut khu 10 t la to ra
khong 193000 vic lm mi v 82600 vic cho ngi lao ng. Nhp khu mt lng tng t li lm mt
i179000 vic lm vi 100600 vic ca nhng ngi ang lm vic. Hn mt na s vic lm mi do kt
qu ca vic tng xut khu l cc cng vic ca nhn vin c trng vi doanh thu v v tr marketing thu
c mc cao nht.
Mc sng.
Thng mi cho php cc nc v ngi dn ca h c hng mc sng cao hn m t h c
th c. Nu khng c thng mi th s khan him hng ha buc h phI tr nhiu hn cho mt lng
hng ha t hn. Vic tm kim cc hng ha nh chui c th khng th c c. Cuc sng ti M s tr
ln rt kh khn nu khng c nhiu loi kim loi mang tnh chin lc i vi nn kinh t, nhng loi ny
phI nhp vo. Thng mi cng khin cho cc ngnh d dng tin hnh vic chuyn mn ha v thu c
li trong vic s dng nghuyn liu th, trong khi cng lc li tng c hiu qu sn xut. Mt s lan
truyn qu trnh i mi qua bin gii quc gia l rt hu ch thng qua sn phm ca thng mi quc
t. Thiu thng mi quc t s cn tr lung sng i mi truyn I trn th gii.
Hiu bit v quy trnh Marketing.
Marketing quc t khng nn c hiu l mt trng hp ph hay c bit ca Marketing ni a.
Thc t th iu ngc li mi ng. Theo nh iu giI thch ca Cox th iu ny nghe c v nghch l
nhng n ng l th. CI m mi chng ta da vo ch yu l t nhng so snh ca h thng Marketing
ni a ch khng phI cI m h ni vi chng ta v nhng th khc, m l h buc chng ta tm hiu v
chnh chng ta hiu cI chng ta s quan st thy nc ngoi. Thorelli v Becker c cng kin
Bng vic tm hiu Marketing trong nhng nn vn ha khc nhau nh nghin cu (hoc sinh vin) thu
c nhng s hiu bit su sc hn v Marketing theo cch ca ring h. Vic hc Marketing quc t do
thc s c gi tr trong vic a ra nhng hiu bit thu sut v m hnh hnh vi thng nhn thy
trong nc.
Phn ln cc nh xut khu th ca th gii.
M va l nc xut khu ln nht th gii ( cho ti khi b thay ch mt cch tm thi cho Ty c
vo nm 1980) v ng thi cng l nc thiu ch ti vic xut khu nht trn th gii. Trong nhiu
nm, M thng tr thng mi th gii nh li dng hon cnh ngho tng ca nhng nc khc do chin
tranh th gii th hai. Nhng nc ny rt n lc trong vic khI phc li mt v tr c sc cnh tranh
manh hn. Tuy nhin, M dng nh cng c gng nhiu nhng ch l khai thc sc cnh tranh ca n.
S tng ln tuyt i v khi lng thng mi v tng thu nhp quc ni khin cc cng ty M hiu lm
v coi thng mi l hin nhin v do tht bi phI chng kin s I xung ca v tr thng mi ca
mnh (xem bng 1-1). Cn cc nc Nht Bn v Ty u li thu c khon li khng l trong khi M trt
dI trong t trng hng xut khu so vi lng xut khu ca ton th gii. giI quyt vn ny, M
vay n rt nhiu trang trI cho s thm ht ca mnh, tr thnh mt con n thc s vo nm 1985
ln u tin trong 71 nm. Thm vo c s thay i trong ch n v con n, M cng chuyn t mt x
hi sn xut sang mt x hi tiu dng. Bng 1-9 cung cp mt thc trng kh chnh xc v thng mi
ca M.
-
Bng 1-1 Cn cn thng mi ca M.
Xut khu Nhp khu Cn cn
Thng mi
Thi k Gi tr bn FAS % thay i Gi tr mua CIF % thay i Xut FAS
(t USD) (t USD) Nhp CIF
(t USD)
1987 252.9 +16.4 424.1 +9.6 -171.2
1986 217.3 +2.0 387.1 +7.1 -169.8
1985 213.1 -2.2 361.6 +6.0 -148.6
1984 217.8 +8.7 341.1 +26.4 -123.3
1983 200.4 -5.5 269.8 +5.9 -69.3
1982 212.1 -9.2 254.8 -6.8 -42.6
1981 233.6 +5.9 273.3 +6.3 -39.6
FAS : free aslong side ship ( xem chng 16)
CIF : cost, insurance and freight (xem chng 16)
Ngun: Bureau of the Census ca M
Nguyn nhn v kt qu.
Khng phI tt c cc cng ty M u phI c trch nhim v s suy gim sc cnh tranh ca M
trong thng mi quc t. By cng ty ca M hot ng kh thnh cng ti nc ngoI v cn tip tc
thnh cng na. Thm ch ti c th trng rt kh tnh l th trng Nht Bn, cc tp on Mc Donalds;
-
Coca-Cola v Kentncky Fried Chicken, cng vi cc cng ty ca M khc thu c nhng thnh cng
ng k. Vn l ch mt lng ln cc cng ty M khng th bin sc mnh trong nc ca mnh
thnh sc mnh ti th trng nc ngoi.
Khng c g ng phI ngc nhin l khng mt ai mun tha nhn rng Iu l do cc hot
ng ngho nn ca cc cng ty M. Cc nh qun l th li cho ngi lao ng v chnh ph; ngi lao
ng th li cho chnh ph v nh qun l, v c th . Thc t th nhng Iu y l cha cho mi
ngi gm c nh qun l, nh khoa hc, ngi lao ng v chnh ph.
Nh qun l: Theo mt nghin cu do phng thng mi ca M tin hnh, 92% cc cng ty M
ch hot ng trong th trng ni a , gn 250000 nh sn xut M nhng ch c 10% trong s h l xut
khu vi cha n 1% tron s cc cng ty ny xut 80% sn phm xut khu ca M. Nhng s pht
hin ny dng nh khng nh thm quan Im rng vic kinh doanh M khng c nh hng quc t.
Ti sao rt nhiu hng tht bi trong vic m rng th trng thng qua xut khu v cI g
cn tr h? Nhng li bo cha l:(1) th trng nc ngoI qu nh, (2) th trng nc ngoI qua xa,(3)
li nhun xut khu qua nh, (4) vic xut khu qu kh khn, (5) nhng hng ha ny u bn c rt
tt ti th trng ni a. Nhng li bo cha ny khng cn gi tr khi mt ai cn nhc v trng hp
ca Nht Bn v Ty c t hiu qu rt cao trong thng mi quc t.
M l nn kinh t ln nht th gii, th trng ln nht, l nh nhp khu ln nht dn u th gii
v cng vi Ty c v Nht Bn ng u th gii v xut khu.
Xut khu hng ho
Kim ngch bun bn hai chiu ca M ln n tng s 677 t la vo nm 1987,vi xut khu t
252 t la v nhp khu l 424 t la v mc thm ht cn cn thng mi l 171 t la.
M xut khu 5.4% sn phm quc ni vo nm 1987- sau mc nh Im l 8,1% vo nm 1980
v gim 5,1% vo nm 1986. Vo nm 1986, Ty c xut khu c 25,9%; Canada 25,1%; M
19,3% v Nht Bn l 10,5%.
Hng xut khu chim khong 14% t trng hng cng nghip ca M.
Tng lng hng xut khu gm c 79% l hng cng nghip ; 12% l hng nng sn v 9% l
khong sn v nguyn nhin vt liu.
Tng lng hng ho nhp khu gm 80% l hng cng nghip;11% l hng nguyn nhin liu v
12% l hng nng sn cng cc hng ho khc.
Mc trung bnh khong 25000 vic lm ca M to ra tng ng 1 t la hng xut khu vo nm
1987.
Hng xut khu chim khong 5,5 triu vic lm M nm 1987.
-
C 6 vic lm trong ngnh cng nghip th c 1 vic to ra xut khu nm 1987.
T nm 1891 n ht 1970, M c hng lin tc thng d thng mi. Sau nm 1970 M b
thm ht cn cn thng mi tr cc nm 1973-1975.
Mc thm ht thng mi ca M 1988 gim so vi nm 1987 vi tng mc thm ht ln n
171 t la.
Canada ng sau M v th trng xut khu nc ngoI vo nm 1987, tip theo l Nht Bn,
Mexico, Anh v Hn Quc.
u t vn ln nht l cc sn phm xut khu ca M , sau l ngnh cung cp cho ngnh cng
nghip v nguyn liu, sau l thc phm, ung v cc sn phm t ng.
Phng thng mi c tnh khong 2000 cng ty M chim hn 70% sn phm xut khu cng
nghip ca M
Xut khu sn phm kinh doanh dch v.
Xut khu kinh doanh dch v ca M bng mt phn t xut khu sn phm ca M.
Kim ngch xut khu v nhp khu cc sn phm kinh doanh dch v ln lt t c 58 t la
v 60 t la vo nm 1987.
Vo nm 1987, xut khu kinh doanh dch v ca M chim 1% tng thu nhp quc ni ca M;
ring mc thu ca ngnh dch v du lch v ph ca hnh khch c lin quan chim 1/3 kim ngch
xut khu dch v.
EXIBIT 1-9 thc trng thng mi ca M.
Ngun : Kinh doanh ca M ngy 28/3/1988 trang 40.
C nhn i hc: C mt nhu cu thc s i vi vic dy sinh vin nhn thc r rng hn v th gii
ch khng ch bit c mt mnh nc M. Mt phn ca vn l phn ln cc gio s v kinh doanh u
khng c mt bng cp no lin quan n kinh doanh quc t. Nh chng ta mong i , h khng c ham
thch trong mn hc m h chn dy. Thm vo , nhiu trng hc v kinh doanh ni ting khng
a ra mt kho hc quc t no vi c bn l nhng k lut v nhng nguyn tc c bn ca marketing,
qun l v cc mn hc khc u mang tnh ton cu.
Hn na, bng chng v s th ca th gii v o to i hc l ch c t sch gio khoa v bo
ch c lin quan n nhng vn c bn trong thng mi quc t. Hn na, v bn cht, phn ln vic
ginh c hc bng mang tnh tng trng nhiu hn l mang tnh l thuyt hay tnh kinh nghim ch
ngha. Nhng hc bng ginh c mang tnh tng trng ny, trong khi rt hu ch, th ch l chuyn vt
da ch yu vo li nhn xt ngu nhin v mang tnh c nhn hn l da vo nhng cuc Iu tra chnh
xc. Cng tng t cc mn hc mang tnh tng trng cng tr ln thc s qu nhanh chng. CI m thc
-
s ang thiu l cc l thuyt c th cung cp mt nn tng phn tch c bn c th hiu c v d
on c nhng rc ri c lin quan. Cc trng cao ng kinh doanh ca h thng cc trng cao ng
ca M (AACSB) ang khuyn khch cc trng v kinh doanh a kinh doanh quc t vo chng trnh
ging dy. Cc trng i hc c th p dng hoc khng p dng nhng li gi ny .
Lao ng: Lao ng c t chc to nn mt s ng gp y ngha trong vic bo v li ch
ca ngi lao ng. Nhng trong nhiu trng hp cc nguyn tc lao ng v vic phn chia cng vic li
c cng c nh vic ngi lao ng c khuynh hng hn ch nng sut lao ng. Vic qun l c
a vo i vi cc t chc nghip on da vo gi thit l nn kinh t M mnh trang trI cc
khon chi ph cho nhng nguyn tclao ng thc s khng hiu qu. Mt gi thit khc l cc cng ty khc
trong c cc cng ty cng ngnh s chp nhn nhng nguyn tc tn km ny. Nhng hin nay, ngi
tiu dng ang c nhng sn phm tiu dng ca nc ngoI r hn la chn. Bng 1-10 l mt v d
In hnh v quan Im ca ngi lao ng c t chc cI m va ng khen li va ng ch. Theo nh
nhng bng chng hin c th trong bt k trng hp no nhp khu v u t u l Iu ti t khng
cn thit cho vn vic lm ca M .
Cng chng: Cng chng M gp phn mt cch m qung vo thm ht thng mi ca M. Theo
nh iu tra ca tp ch Wall Street Journal vo nm 1985 v NBC news a ra c mt vI bng
chng. Trong s nhng ngi M c hi c 51% u ng h cc bin php hn ch nhp khu vi mc
ch l bo v cc ngnh sn xut trong nc . Li suy ngh ny c ng h bi rt nhiu cc t chc gm
cc quan chc chnh ph v cc chnh tr gia. H sai lm trong vic nh gi chi ph khng l gn lin vi
cc bin php hn ch thng mi. Mt cch y nc ci l bi l nhng tr gi cho m hnh ny, nhng
ngi chu nh hng xu l nhng ngi c thu nhp trung bnh hoc thp. Nhng hn ch thng mi v
qun o , ng , t do nh mt mc thu thu nhp 23% l qu nng i vi mt gia nh gm ton
nhng ngi c thu nhp di 10000 USD nhng li ch nh mc thu 10% i vi mt gia nh c thu
nhp 23000 USD.
Chnh ph: Chnh ph M a ra hng lot cc nguyn tc khng khuyn khch xut khu .
Trong vic bo v cc hnh ng ca chnh ph , thng mi khng th b coi l tch bit bi v t nc
ny cn c nhng tham vng khc mang tnh quc gia ngoI vn l mt nn kinh t hng mnh m cn
cc vn khc nh : vn v an ninh quc gia, chnh sch i ngoi, v nhiu th khc na. Nhng
tham vng a dng ny tng tnh tc ng v nh hng ln nhau. Vn ny ngy cng tng khi chnh
ph c quyn thng mi v nhng h tr v mt kinh t v qun s t c nhng mc tiu ny. Khi
thn thin, nhng quc gia khng phI l cng sn nh Isael, v Pakistan b coi l xm phm vo quyn con
ngi hoc b nghi ng l c k hoch v vic sn xut v kh ht nhn th c chnh ph M lm ng I.
Nhng khi n b buc ti l thnh cng trong k thut sn xut v kh ht nhn v cc nc
Nicaragua v Balan b buc ti l xm phm quyn con ngi th chnh ph M li ct ht hoc p t
cc bin php qun l hng xut khu ca nhng nc ny nhp vo M- khng qu nhiu bi v
Mt s bc cnh tranh.
S nhn thc v nhng vn xut khu l mt bc khi u tt, nhng s nhn thc phi
c k tip bng cc bc chnh xc.Mt gii php tt l s dng cc i th cnh tranh ca M nh mt
nn tng phn tch v so snh chc chn rng nhng bc i ny s tng cng kh nng cnh
tranh.
-
Vic Nht v c c th bt u t s thiu vng nn tng cng nghip sau chin tranh th gii ln
II t n mt v tr ni bt v thng mi em li mt bi hc tt.Cc nc ny c nhng im chung no
m cho php h t c s thnh cng vt bc nh vy? im chung ny l mi nc nhiu thnh
phn trong x hi sn sng lm vic cng nhau v li ch ca quc gia.Ngi tiu dng Nht, c u
sn sng gi gn c ti nguyn v tin mt trong khi chp nhn gi c cao i vi nhu c tt yu.Phong
cch qun l gia trng Nht v h thng cng gia quyt nh M khch l s trung thnh ca cng
nhn.Trong cng mt thi im, mi chnh ph u tch cc khuyn khch xut khu ng thi phi hp vi
hot ng ca hng lot cc lnh vc khc.Kt qa l c mt s hy sinh v hp tc ln lao.iu ny khng
c ngha l c hai nc u s dng phng php tng t nh nhau.V d, Nht bn tch cc trong vic
ra k hoch kinh t phn b ngun ti nguyn v la chn nghnh cng nghip khuyn khch tng
trng.Ngc li, c li da vo tc ng ca th trng nhiu hn.
Anh l mt s so snh c li khc. tng l mt quc gia thnh vng v c cng ngh k thut tin
tin, Anh vt qua cuc khng hong kinh t khng khip. c ln nc Anh phi i mt vi nhng
vn tng t nh nhng vn m M ang phi i mt hin nay.Nhng nh qun l v cng nhn
khng tin tng nhau v thng phn nn vi chnh ph cc kh khn.
S khc nhau c bn gia hai nc ny l h thng lp k hoch kinh t quc gia c Anh, ci
chng minh s km hiu qu ca vic thiu vng s hp tc gia ngi lao ng v ngi qun l.Ngc li,
M nhn chung thng cho php cc nhm t ra quyt nh.Tuy nhin, dn n s thiu on kt.
M c mt s la chn.M c th i theo con ng ca Anh hoc i theo s ch dn ca c v
Nht.C th x hi M qu thng thong nn s can thip ca chnh ph i vi s bnh trng ca Nht
v c l khng th hoc khng tho mn. Do , r rng l s hp tc v s cam kt t cc bn l rt
cn thit. Chnh ph M c th ng mt vai tr quan trng trong vic tng cng s nht tr rng ri gia
cc i din ca chnh ph, cc nh kinh doanh, cc hc gi chuyn nghip, ngi tiu dng v ngi lao
ng trong vic lp chnh sch.C mt vi d lut trong quc hi ngh sng lp mt hi ng c lp
quc gia v hp tc cung cp mt din n cho nhng ngi i din ca ngi lao ng, nh kinh
doanh v chnh ph nhn bit cc vn kinh t quc gia v pht trin cc chin lc cc chnh sch
gii quyt nhnh vn ny.
Tt c cc bn cn phi xem xt li vai tr ca mnh trong thng mi.Cc nh qun l nn t ra
cu hi lm th no c th theo ui li nhun m cng nhn khng b xa lnh qu mc.Lao ng c t
chc cn phi ch rng lng, li nhun v bo him ngh nghip khng th tng nu khng c s tng
nng sut lao ng nu vic gim nhn cng c th c hn ch trong nhng thi k nn kinh t kh
khn.Cc t chc chuyn nghnh cn phi m bo ngn qu cho vic nghin cu quc t. H thng l
thuyt cng c mt vai tr trong vic gii thiu cho ngi tiu dng bit v nhng chi ph to ln ca ch
ngha bo v thng mi h c th hiu r hn v vic p dng hng lot cc bin php bo h(hoc
khng p dng) m cc nh sn sut, cc nh chnh tr v cc nh lnh o nhn cng M xut.Chnh
ph M cn mt chnh sch thng mi r rng v nht qu.Hin ti cc chnh sch ca M l khng r rng
v khng th d on c, nhng n lc na vi ca M trong vic xc tin thng mi em li mt
kt qu khng mong mun.Cui cng tt c cc ng phi cn phi hiu rng li ch ca h cn phi gn
lin vi nhau v phi coi cc ng phi khc l i tc hn l k th.
-
Cng vi lng t ho, s cam kt, s quyt tm v s hy sinh, cc cng ty phi trung thnh vi khi
nim Marketing-khng phi ch trong nc m c nc ngoi.Theo mt cch no , cc cng ty Cooper
v Kleinschmidt l nhng cng ty ang hng v chin lc Marketing, pht hin ra rng phi phn on
th trng th gii v thit k nhng sn phm ph hp cho tng on th trng nhm t c s tng
trng mnh v xut khu.Cc cng ty ca M phi ch trng ti Marketing nhiu hn th trng nc
ngoi nu h mun nng cao sc cnh tranh.
Kt lun :
Cch b tr ca quyn sch ny s chia ni dung thnh nhng bin c kim sot c v khng kim
sot c.Na u ca cun sch ch yu dnh cho vic tho lun nhng bin c khng th kim sot c
trong nc v ngoi noc.Na sau tp trung vo nhng bin c c th kim sot c bao gm chin lc
4P ca Marketing.
Chng u tin cung cp mt ci nhn tng th v tin trnh v nhng vn c bn ca Marketing
quc t.Tng t nh Marketing trong nc, Marketing quc t gn lin v qu trnh to ra v thc thi mt
chin lc Marketing Mix c hi qu tho mn mc tiu ca tt c cc bn trong vic tm kim mt s
thay i m khng quan tm n vt trao i l mt sn phm, mt dch v hay tng v cng khng
quan tm ti liu nhng hot ng ny c em li li ch hay khng. cng l mt phn kt qu ca vic
liu nhng nc khc c cng tc pht trin kinh t v h t tng chnh tr hay khng, v Marketing l
mt hot ng ton cu v c p dng trong hng lot cc trng hp.
Li ch ca Marketing quc t l ng k.Thng mi ax lm gim bt lm pht v nng cao vic
lm v mc sng nhn dn ng thi n li cung cp s nhn thc tt hn v tin trnh Marketing trong
nc v nc ngoi.i vi nhiu cng ty, S sng cn hay kh nng a dng ho tu thuc vo tc
pht trin v li nhun t nc ngoi.Mt cng ty cng xut khu nhiu ra th trng nc ngoi v mt
nhn s, lng bn hng va ti nguyn th n cng c kh nng hn n tr thnh mt cng ty a quc
gia....
Mc d khi lng xut khu ln, M vn l mt nc c kim ngch xut khu thp.iu ny c
minh ho bi s tng trng tuyt i trong xut khu v suy thoi v th phn.Dng nh khng ai phi
chu trch nhim v vn ny, nhng s kt hp cht ch hn gia cc nh qun l, lao ng chuyn
nghip, ngi tiu dng v chnh ph M l cn thit.Nu khng c s ci thin v quan im i vi xut
khu th s khng c bt k mt s ci thin ng k no trong hot ng ngoi thng.
Cc doanh nghip M cn hiu rng vic trin khai khi nim Marketing khng ch dng li bin
gii M.Marketing quc t cn c ngha nhiu hn l chuyn hng ho ra nc ngoi.Sn phm, khuyn
mi v gi c cng phi c quan tm.Hn na chin lc 4P ca Marketing cn c sa i cho ph hp
vi tng loi th trng.Cn phi hiu r v khch hng nc ngoi.Do , tht k l khi cc doanh nghip
M ch hng vo th trng trong nc nhng li hng qun l ra nc ngoi.Nhng nguyn tc Marketing
c th c kt hp nhng s kt hp Marketing th li khng.Vic thc hin Marketing c th hoc khng
th c nh gi cao ni khc v cc mc c nh gi cao khng th c nu khng c s iu tra
k cng v s nghin cu th trng.
Mt chnh sch thng mi hp l cho M.
-
Hai tun va qua chng ta cnh bo v nhng mi nguy him m mt chnh sch bo h thng
mi s p t i vi nn kinh t M v trch dn nhng mi quan tm c th ca chng ta vi d lut
HR4800, mt d lut m thng ngh vin thng qua s cng kch lut thng mi ca cc quc gia
hng v ch nghi bo h.
Nu ngh vin quyt nh rng M cng phi hnh ng trong nm nay.Chng ti cng phi xut
rng M ln u tin t ra mt s mc tiu nc ngoi th mt d lut thng mi nh vy s thnh
cng.Theo quan im ca chng ti, mt d lut nh vy s:
cung cp cho chnh quyn-cng nh cc chnh quyn trong tng lai mt nn tng vng chc v nhng
tin b trong m phn cc hip nh thng mi quc t.M c truyn thng thnh cng trong cc
cuc m phn thng mi, trc khi cc cuc m phn bt u khng c v tng thng M no t ra
thn thin.
Cng c tm quan trng ca vic dnh cho nhau nhng u i.Thng mi lun lun l mt tin trnh
a phng v trong di hn mt tho thun thng mi thnh cng khng th do mt bn n phng
p t.
M rng kh nng tip cn th trng nc ngoi cho hng ho dch v v u t M.Cng ti y s
m phn c tc dng hn l s p buc:kh nng tip cn khng th dnh c bi s p buc n
phng ca Washington D.C.
m bo cho cc quan chc thng mi M mt s linh hot gii quyt mt cch hiu qu ton b
phm vi ca cc h thng kinh t nc ngoi v cc nn vn ho.Mi ngi khp ni u khng ging
nh chng ta, nu chng ta mun bn hng ho cho h v mua hng ho t h th chng ta phi nhn
ra s khc biet v tho mn h.
Bo hiu cho cc i tc thng mi ca chng ta rng M coi thng mi quc t nh mt phng tin
thc y s tng trng kinh t ca ton th gii.Chnh sch thng mi M khng c nhn nhn nh
mt cch dnh phn li ch ln hn cho M.
thc y s nhn thc rng thng mi th gii l rt quan trng xem xt trong nhng d lut nht
nh.Quc hi nn nhn ra rng hu ht cc d lut thng qua u c tc ng i vi thng mi
theo cch ny hoc cch khc v nhng tc ng i vi thng mi th gii lun ng c quan tm.
Chng c g kh hiu v phc tp v vn m chng ta ang cp ti.Cc nh kinh t
ho hng tham gia thng mi quc t s phi quan tm ti cc d lut l iu hin nhin.Nhng mt s
nh chnh tr hc ca M li l nh kinh t hc, v mt trong s h quan tm nhiu n thng mi.Khi quc
hi thng qua thu nhp khu Smoot-Hawley vo nm 1930, n vt qua c s phn i ca hn
1000 nh kinh t M.
Mc d cc nh lnh o chnh tr cao cp thng xuyn tm kim cc phng thuc bch bnh
khng gy tc hi v nhanh chng n nh:Tng cng bo v l mt bin php cu cha s thm ht
ngoi thng.Vic tng thu s d dng hn l s gim gi tr ca ng la nc ngoi hoc l gim
thm ht ngn sch v ct gim t l li sut trong nc.
Nhng g m cc nh lm lut M thng b qua l s quan trng ca ngoi thng i vi nn
kinh t M.Trc y, cc nh lnh o khng ch ti ngoi thng.Trong nhng nm gn y, M
-
n lc m rng ra phng ty khi bt u thi i cng nghip.M nhn thy mnh rt giu c v nguyn
liu th tp trung vo p ng nhu cu trong nc
Nhng ngy nay M khng cn cch nhn thin cn v kinh t na Cng nhn v nhn dn
M sn xut trong bi cnh ton cu. Cc nc s khng tr li vi tnh trng c lp nn kinh t th gii nh
trc y.
Thng mi th gii cn ang xem xt ci c gi l d lut thng mi ang cn c tranh
ci. Vic m ch thng mi phi c cn nhc bt k khi no chnh ph tin hnh bt k bin php na c
lin quan n kinh t.
Ch ngha bo h s lun b tht bi d cho n lun t ra c gng. Mt d lut thng mi nh
HR4800 cng c lit k vo chnh sch tht bi ny. iu ny cng t ra ng khi M v cc i tc
thng mi mong mun c nhng thnh cng v kinh t. Chng ta tht s hi vng rng Ngh vin s hot
ng mt cch khn ngoan v ph hp.
Trng hp 1-1 : Tng cng ty ARIZONA SUNRAY
ARIZONA SUNRAY l mt trong nhng cng ty tin phong v nng lnh mt tri bang ARIZONA
.Nhng ngi sng lp cng tybao gm nhng ngi ARIZONA th h ba ,con chu ca nhng ngi sng
lp ra bang. Nhng ngi sng lp rt kiu hnh v di sn ca t tin, thng t ho rng s thnh vng
tng i m h t c l kt qu ca vic ngh ti ARIZONA i vi h iu c ngha l mt s tm
kim khng ngng cc c hi kinh doanh trong bang.
Vo cui nhng nm 50 mt thnh vin ca th h ny ni ln nh mt kiu tin phong mi- 1
ngi trong nhm cc nh khoa hc v cc doanh nhn ngi hy vng pht trin s ng dng thc t
u tin ca nnglng mt tri trn phm vi m M c th p ng. Vo u nhng nm 60, ng tin
phong trong vic s dng nng lng mt tri ti cc vn phng v nh , cng vi cc thnh vin khc ca
cng ty ng a ARIZONA tr thnh mt cng ty thnh cng ng ngc nhin.Cui cng mang tn l
ARIZONA SUNRAY.Sau mt vi th nghim cng ty chn khu hiu i theo hng mt tri : l con
ng ca ARIZONA.Vi l do c c nhng cng vic kinh doanh mi l i theo hng mt tri cng
ty m rng ra mi vng ca bang sau ti NEVADA v NEW MEXICO.
Th h tip theo nm quyn kim sot vic kinh doanh vo nm 1965.Kt qu l a ra mt quyt
nh thay th a bn kinh doanh t khu vc t dn ca cc bang pha ong nam chuyn sang cc trung
tm th ng dn hn pha ty ca b bin CALIFORNIA.Khu vc Los Angeles/orange county c
nh gi l khu vc m rng y tim nng vi dn c c mc sng cao c th mang li li ch ng k
trong vic s dng nng lng mt tri trong gia nh h.Mt vi kha cnh ca chng trnh Marketing
c nh hng li thu ht trc tip hn cc khch hng vng bin California:bao gm vic thay i
khu hiu ca cc nh my tr thnh bt kp nh sng. l con ng ca California khu hiu ny
chng t s thnh cng v cc cng ty tip tc c m rng.
Vo khong 1986, cc thnh vin ca th h tip theo bt u t c nhng nh hng v
quyn lc tch cc trong cng ty.Tuy nhin nhng nh hng ca h cho php h hiu bit thm c v lnh
vc du lch v gio dc nc ngoi.Kt qu l h c nh m rng hn na khu hiu ui theo mt
tri nhng phm vi m th h trc cha tng m c n.H tranh lun rng ARIZONA SUNRAY nn
m rng lnh vc hot ng ra ton b Pacific Rim, ang nm gi nhng li th ng k ca cng ngh k
-
thut mi trong th gii vi m p ng c hng lot cc yu cu v nng lng mt tri-t my tnh
s dng nng lng mt tri n ni cm in s dng nng lng mt tri-cho php ARIZONA ly li ttn
l Pacific Sunray. nm gi li th ti a ca c nhng c hi hin nay v nhng k hoch di hn cho vic
m rng ny.
Cc thnh vin cn li ca thh thnh lp cng ty phn di kch lit nh ny, t chi xem xt
cc tng cp tin. Ti sao li phin toi nh vy ch tch u tin ca cng ty t ra cu hi chng
ta ang kim sot th trng M,chng ta bit sn phm ca mnh,bit khch hng, bit nhng ngi min
ty.y l mt th trng ln.Chng ta ang thu c li nhun kch x.Tt c cc thnh vin v cc cng
nhn trong cng ty u ang lm vic tt.Ti sao chng ta li mun phung ph nhng ng vn vo vic
Marketing nhng khu vc m chng ta chng bit g c.Th trng M ang em li li nhun ln cho
chng ta, ti sao chng ta li phi tm kim nc ngoi?.
Cc thnh vin ca c ba th h u ang tranh lun v vn ny.Mc d hin nay th h u tin
v hu nhng vn c nh hng ng k.Mc d th h tr nht vn cn thiu quyn lc, nhng h li
nm gi tin sng lng v rng ln hn.Th h th hai mc d c quyn a ra nhng quyt nh quan
trng, nhng h phi dung ho c hai trng phai trn v cn nhc liu n c tho mn c hai trng pha
trn khng.
Mt phng chm ca ngi ch gia nh l khng bao gi tm cch t lm nhng ci m tn
nhiu chi ph hn l mua. Ngi th may th khng t ng giy cho mnh m mua chng t nhng ngi
th ng giy .
(Adam Smith)
2. Cc hc thuyt thng mi v s pht trin kinh t.
Minh ho Marketing : Nht Bn _ Thng mi l s sng cn.
L mt trong nhng nc gn nh khng c g v ti nguyn khong sn . Nht Bn l nc nhp
khu ti nguyn khong sn ln nht th gii . Nc Nht nhp khu chim 1/ 4 tng sn lng nguyn vt
liu th xut khu ca th gii .(*) Hu ht l nhp khu ton b du m , qung kim loi , qung kim loi ,
qung bxit, niken, cotton v cao su t nhin . Ngoi ra Nht Bn cn nhp khu chim 92% ng , 85%
than cc , 40% c v 30% nng sn trong tng khi lng trong nc .
Nht Bn cn l nc xut khu my mc v t bn ln nht th gii . V t nc c rt t ngun
ti nguyn thin nhin nn n tr nn cn thit cho Nht Bn tr thnh mt nc chuyn x l nguyn
liu , sau to ra hng ho tng thm v gi tr xut khu. Mt khi c bit n mt cch rng ri
v sn phm km cht lng , Nht Bn s c th xo i hnh nh v sn phm vn c cht lng v gi tr
cao.
Mc d chi ph lao ng r to ra cho Nht Bn mt sc mnh cnh tranh vi cc nc cng
nghip , nhng li th cnh tranh ny b phn no mt i do cc quc gia mi ni ln vi lao ng r hn
tr thnh cc i th cnh tranh trong vic sn xut cc sn phm c hm lng lao ng cao. Nhn
thy rng li th cnh tranh ny ngy mt mt i , Nht Bn ang chuyn sang li th so snh tng i
lin quan n cc mu m mi da trn cc yu cu v u vo sn phm khc nhau . N chuyn t
vic sn xut cc sn phm ch yu sang cc sn phm tinh vi , phc tp hn , c hm lng k thut cao
-
hn hay thi trang hn. Gi tr thng d cng thm vo cng vi nhng sn phm nh vy s cho php
Nht Bn lun ng v tr u bng cc nc nh Singapore, Hongkong, ailoan v Hn Quc.
(*): Tnh a quc gia ca Nht Bn Tp ch Business Week 16/6/1980.
Trng hp Nht Bn cho thy r s cn thit ca thng mi , Nht Bn phi nhp khu tn ti
v n cng phi nhp khu to ra ngoi t p ng nhu cu nhp khu ca n . Nhu cu nhp khu v
xut khu l tt nhin , nhng khng r rng rng cn thit cc nc khc cng phi nh vy. V d nh
cn phi c mt s gii thch logic i vi mt nc c y v iu kin t nhin nh M li vn thc
hin bun bn vi cc nc khc.
Chng ny c nhim v gii thch cc nguyn nhn , c s ca bun bn quc t v cc nguyn
tc v li th so snh tuyt i v li th so snh tng i . Nhng nguyn tc ny cho bit cc quc gia
c th thu c nhng g v thu bng cch no t cc quc gia khc . Tnh vng chc ca nguyn tc ny
c xem xt cng nh nhng ni dung chnh ca cc nguyn tc ny . Chng ny kt thc vi vic
cp n vn hi nhp khu vc v nhng nh hng ca n i v thng mi th gii .
Nn tng ca thng mi th gii
Khi m ngi mua v ngi bn n vi nhau , h hy vng s t mt ci g t pha ngi kia .
Khi cc quc gia bun bn vi nhau th h cng hy vng nh th . Mt quc gia r rng l khng th hon
ton t c y nhng th cn thit m khng lm lng ph chi ph qu mc .
Bi vy thng mi l mt hot ng cn thit mc d trong mt s trng hp , thng mi khng
hon ton to ra li ch cho cc quc gia c lin quan . R rng l tt c cc quc gia u cm thy p lc
chnh tr khi h b thm ht thng mi . Nu thm ht qu ln th s c nh hng tiu cc n nn
thong mi mc d c th khng bit l nhng tc hi ny c th nhn thy hay khng nhn thy . Ngc li
nhng li nhun thng mi hoc l khng thy r hoc l chng c chuyn sang cho nhng ngi cng
nhn hay nhng ngi tiu dng.
Ti sao cc quc gia li bun bn vi nhau ? Mt quc gia lm n bun bn vi cc quc gia khc v
n hy vng t c ci g t pha tc lm n . C th c cu hi liu thng mi c ging nh mt
tr chi c n c ng v khng vi nhn thc rng mt nc phi thua l th nc khc mi c li
nhun . Cu tr li l khng phi nh vy v mc d mt quc gia c th khng ngn ngi kim li nhun t
s thua l ca nc khc , nhng khng ai li mun tham gia vo mt thng v m c ri ro v thua l
qa cao. Nh vy thng mi c din ra c hai quc gia phi cng chia li nhun t n . Hay ni cch
khc th thng mi l tr chi tng cc s dng
gii thch lm th no thu li nhun t thng mi , vic xem xt ng gii hn kh nng
sn xut ca mt quc gia l rt cn thit . Cc li th tuyt i v li th so snh nh hng nh th no
n cc c hi thng mi l da trn cc ng gii hn kh nng sn sut ca cc i tc kinh doanh .
ng gii hn kh nng sn xut
Nu khng c thng mi , mt s quc gia s phi t sn xut tt c nhng hng ho tho
mn nhu cu ca quc gia . Hnh 2-1 biu din 1 v d gi thuyt v 1 quc gia vi s xem xt hai sn
phm my vi tnh v xe t . Hnh v ny cho ta thy s lng my vi tnh v t m nc c kh nng
-
sn xut . ng gii hn kh nng sn xut cho thy s lng ln nht khi my vi tnh v t c sn
xut nhng s phi hp u vo khc nhau khi mt sn phm c th c thay th bng cc sn phm
khc nhau nm trong gii hn ngun lc hin c . Quc gia c th la chn chuyn mn ho hay
dng tt c ngun lc sn xut my vi tnh (im A) hoc sn xut t (im B) . im C s chuyn
mn ho sn phm khng c la chn v v vy mt s lng hai sn phm c sn xut ra .
Hnh 2.1: ng gii hn kh nng sn xut vi chi ph c hi c nh
A
S my C
Vi tnh
O s xe t B
mt loi chi ph lin quan n s thay th mt sn phm bng sn phm khc chi ph thay th ph thuc
vo gi tr sn xt ca sn phm t b so vi gi tr sn xut ca sn phm khc . Hnh 2-1 biu th tnh
hung chi ph c hi l khng i . Nc thi sn xut mt my vi tnh sn xut mt xe t . Trong
tnh hung ny cc tnh hung l cn xng ging nhau trong sut qu trnh sn xut , c ngha l t l
trao i gia hai sn phm ny l khng i . Nhng s gi nh ny l khng th c v nhiu l do .
S
Hnh 2-2: ng gii hn kh my
nng sn xut vi chi ph c vi
hi tng dn tnh
s t
V mt l thuyt ,mt ngnh cng nghip c lp ( v d : sn xut my tnh ) c th thu c
doanh s gim i khi n m rng vi chi ph sang cc ngnh cng nghip khc (v d ; sn xut t ) . Hn
na chi ph c hi ngy cng tng ln v c th l mi loi hng ho th s dng u vo sn xut nhng
t l khc nhau . Thm ch nhiu ngnh phi chu chi ph cn bin ngy cng tng kt qu l s lng ngy
cng nhiu cc hng ho khc phi b b i sn xut ra nhng n v tip theo ca mt hng ho no
. iu ny c th gii thch ti sao khng quc gia no hon ton chuyn mn ho sn xut ch mt loi sn
phm duy nht .
Hnh 2-2 biu din hnh gii hn kh nng sn xut khi chi ph c hi tng dn , ng cong cho
thy ngy cng tr nn tn km hn khi thay th sn xut mt sn phm ny thay cho mt sn phm khc
. Phn li nhun ngy cng gim khi s lng ca mt sn phm gim i tng s lng ca sn phm
khc . Hnh 2-3 biu din trng hp ngc li , chi ph c hi gim dn . Cng vi vic chuyn sn xut t
-
mt sn phm khc sang cc sn phm khc vic sn xut ra mt sn phm thay th tr nn r hn khi
tng s lng sn phm thay th .
Mt kh nng khc l chi ph c hi s thay i khc nhau theo s lng sn phm ; c ngha l i
vi hai sn phm bt k a ra , chi ph c hi c th tng hoc gim khi mc sn xut k tip t c . V
d chi ph cn bin ban u c th gim do chuyn mn ho v sn xut quym ln . Nhng n mt
im nht nh , vic sn xut tip tc s c th gy nn tnh trng khng hiu qu v chi ph cn bin s li
bt u tng ln .
V m quc gia c mt ngun ti nguyn duy nht nn chng s hu mt ngun gii hn kh nng
sn xut duy nht . Khi phn tch ng cong ny s em li mt li gii thch lgc bn cht ca thng
mi quc t . Bt k chi ph c hi l c nh hay bin i , mt quc gia phi quyt nh s kt hp l gia
hai loi sn phm bt k v phi quyt nh liu quc gia c mun chuyn mn ho mt trong hai sn
phm khng . S chuyn mn ho s c th xy ra nu n khng cho php quc gia tng lng ca ci
qua vic trao i bun bn vi cc quc gia khc . Nguyn tc li th tuyt i v li th so snh tng i
c th gii thch lm th no ng gii hn kh nng sn xut li c th gip cho mt nc quyt nh nn
xut nhp khu nhng g .
S
My
Vi
tnh
s t
Hnh 2-3: ng gii hn kh nng sn xut :chi ph c hi gim dn .
Nguyn tc li th tuyt i :
Aam Smith l hc gi u tin xem xt mt cch chnh thc nguyn nhn c bn hnh thnh ngoi
thng . Trong cun sch ca ng S giu c ca cc quc gia (1776)(Wealth of Nations), Smith s
dng nguyn tc li th tuyt i nh l mt cn c , mt c s cho thng mi quc t . Theo nguyn tc
ny , mt nc nn xut khu mt hng ho m n sn xut chi ph thp hn cc quc gia khc . Tri li ,
quc gia nn nhp khu hng ho m trong nc sn xut vi chi ph cao hn cc quc gia khc .
Ly v d hai nc , mi nc sn xut hai sn phm . Bng 2-1 cung cp nhng s liu gi thuyt
v sn lng ca M v Nht v hai loi sn phm my vi tnh v xe hi . Trng hp 1 cho thy rng khi
da ngun lc v lao ng nht nh , M c th sn xut 20 my vi tnh hoc 10 xe hi hoc mt s s kt
hp c hai loi . Tri li , Nht th ch c th sn xut c mt na s my vi tnh (V d : Nht sn xut
c 10 chic trong khi M sn xut c 20 chic ). S khc bit ny c th l do trnh cng nhn M
lm ra sn phm ny tt hn . Do vy M c li th tuyt i v sn xut my vi tnh . Nhng tnh hung
ny t ra i vi xe hi th M ch sn xut c ra 10 chic trong khi Nht sn xut c ra 20 chic vi
cng n v ngun lc . Lc ny Nht li c li th tuyt i .
-
Trong trng hp ny th thng mi din ra gia hai nc l rt hp l . M c li th tuyt i v
my vi tnh nhng khng c li th tuyt i v xe hi . i vi Nht th ngc li , Nht ch c li th tuyt
i v sn xut xe hi v khng c li th v sn xut my vi tnh. Nu mi nc chuyn mn ho vo sn
xut sn phm m n c li th tuyt i th s s dng ngun lc c kiu qu hn . Khi li ch khch
hng s tng ln . Khi M s s dng t ngun lc hn sn xut my vi tnh , n nn sn xut sn phm
ny tiu dng trong nc cng nh xut khu sang Nht . Cng vi l do ny M nn nhp khu xe hi
t Nht hn l t sn xut trong nc . Tt nhin , i vi Nht Bn nn xut khu xe hi v nhp khu
my tnh .
Bng 2-1 : Sn lng vt cht c th sn xut.
Sn phm M Nht
Trng hp 1 My vi tnh 20 10
t 10 20
Trng hp 2 My vi tnh 20 10
t 30 20
Trng hp 3 My vi tnh 30 10
t 40
Mt s v d tng t c th gip cho thy gi tr ca nguyn tc li th tuyt i . Mt bc s th
hon ton thc hin phu thut tt hn l mt th my , trong khi th my s sa xe tt hn . s l kh
khn nu nh v bc s cha bnh cng nh sa xe khi cn n . Cng s rt kh khn nu c trng hp
no ngi th my c gng thc hin phu thut . V vy trn thc t th mi ngi nn tp trung
chuyn mn ho vo mt ngh m ngi c chuyn mn . Tng t , s l khng thc t nu ngi
tiu dng c gng sn xut tt c nhng th h mun tiu dng . Mi ngi nn lm ci m h lm tt nht
v li vic sn xut nhng th khc cho nhng ngi m h sn xut tt hn .
Nguyn tc li th so snh tng i
Mt vn ca nguyn tc li th tuyt i l n khng th gii thch liu thng mi c din ra khi
mt nc hon c li th tuyt i vi ton b sn phm xem xt . Trng hp 2 ca bng 2-1 biu th tnh
hung ny . Ch thy rng trng hp 2 khc trng hp 1 l M trng hp 2 c th lm ra 30 chic
t ch khng phi 10 chic nh trng hp 1 . Trong trng hp 2 ny , nc M u c gi tr tuyt i
vi c hai sn phm . Do sn xut c hiu qu cho php nc M c th sn xut c hai sn phm vi chi
ph thp hn .
Vi cch nhn nhn u tin th c v nh l nc M s khng thu c g nu bun bn vi Nht
. Nhng vo th k XIX nh kinh t hc ngi Anh David Ricardo , c l l ngi u tin nh gi mt cch
y cc chi ph so snh tng i nh l mt nn tng ca thng mi , ng cho rng cc chi ph sn
xut tuyt i l khng lin quan . M chnh l chi ph sn xut so snh tng i s quyt nh thng
mi s din ra nh th no v nhng mt hng nn xut khu hay nn nhp khu . Theo nguyn tc li th
-
so snh ca Ricardo th mt nc cth sn xut nhiu loi sn phm tt hn so vi cc nc khc nhng
ch nn sn xut nhng g m n sn xut c hiu qu nht . Thc cht nc nn tp trung sn xut sn
phm bt li v so snh l t nht . Ngc li nn nhp khu sn phm c li th so snh t nht hay bt li
v so snh cao nht .
Trng hp 2 cho thy li th so snh khc nhau nh th no t sn phm ny n sn phm
khc . Phm vi li th so snh c th tm thy da trn s xc nh t s gia my vi tnh v xe hi . T l li
th ca my tnh l 2: 1 (20: 10) nghing v pha nc M . Cng li th nghing v pha nc M nhng
mc t hn l t l v xe hi 1,5:1 (30: 10) . Hai t l ny cho thy nc M c li hn Nht 100% v sn
xut my tnh v ch vt 80% li th v sn xut t . Kt qu l nc M th c li th so snh ln hn i
vi sn phm my tnh .
i vi Nht Bn vic c bt li v so snh thp nht trong sn xut t cho thy rng nc ny
nn sn xut v xut khu t sang M . Xem xt li hai v d v bc s v ngi th my . Ngi bc s c
th t sa t nh mt s thch thm ch c th ( nhng kh c th xy ra ) l ngi bc s c th sa
nhanh hn ngi th my trong trng hp ny th v bc s c li th so snh tuyt i trong c vic cha
bnh v sa xe , trong khi ngi th my khng c li th tuyt i trong c hai vic ny . Nhng iu ny
khng c ngha l tt hn nu v bc s va thc hin phu thut va sn xut t do c cc li th lin
quan . Khi so snh vi ngi th my th ngi bc s c th kh hn nhiu hn nhiu khi cha bnh nhng
ch nhnh hn mt cht trong vic sa xe . Nu li th ln nht ca v bc s l vic cha bnh th ngi bc
s nn tp trung vo chuyn mn . V khi ngi bc s c vn v xe c th nn nh ngi th my
sa v ngi bc s c li th tng i rt t trong lnh vc ny . Vi vic a cho ngi th my sa xe th
ngi bc s s s dng thi gian hiu qu hn , nng sut hn v thu nhp s ln nht .
Tng t mt ngi gim c cn phi b quyn hn v trch nhim cho ngi di quyn mc d
ng ta bit r v tt c cc lnh vc ca cng vic hn h . T khi chc nng ca ngi gim c l qun l
th khng c l g ngi gim c li tit kim nhng khon chi ph nh nht bng cch thc hin cc cng
vic vn phng do c kin thc ni tri v nhng cng vic ny . Nguyn tc tng t cng c p dng
i vi nhng ngi tiu dng .. Mc d h c th t sa xe hay thay du m mt cch d dng nhng
nhng trung tm sa xe hay gara bo dng vn lm n pht t v ngi tiu dng cho rng thi gian ri
ca h cn qu hn khon tin tit kim c t vic sa xe hay bo dng xe . H th tr tin thu ai
thc hin nhng cng vic kia h c th tn hng khong thi gian .
T l trao i , bun bn v li nhun.
Hc thuyt v vn cung cp
My li bnh v cc hc thuyt thng mi
Lin kt kinh t
Do s thc p t cc pha, chnh sch bo h trn kh c th tn ti. Cc nh hoch nh chnh sch
ca cc quc gia buc phi thay i chnh sch mi p dng vo thc t trong thng mi quc t. T
do ho thng mi ton cu l mt tng tt nhng kh c th tr thnh hin thc. Hc thuyt cho chnh
sch kinh t mi ny cho rng chnh sch tt nht l hnh thnh cc lin kt kinh t qui m nh. Nhiu
quc gia cng mt khu vc a l c th cng tham gia vo cc loi hnh lin kt kinh t khc nhau y
mnh ngoi thng v gim bt ro cn. Nhng lin kt ln c lit k trong Bng 2 -7.
-
Cc nh kinh t xc nh 5 loi lin kt kinh t ln. l Khu vc mu dch t do, Lin minh thu
quan, Th trng chung, Lin minh kinh t v Lin minh chnh tr. Bng 2-6 so snh cc hnh thc lin minh
ny.
Khu vc mu dch t do, y l mt lin minh kinh t gia hai hay nhiu nc nhm mc ch t do
ho bun bn, bin php s dng l bi min thu gia cc nc thnh vin, trong khi mi nc thnh vin
vn c biu thu nhp ring p dng vi cc nc ngoi lin minh. Mt s lin minh thuc hnh thc ny nh
EFTA ( Khu vc mu dch t do Chu u), LAFTA (Khu vc mu dch t do Chu m la tinh). Nhc im ca
m hnh ny l thiu s hp tc gia cc nc thnh vin trong vic xc nh mc thu nhp khu cho cc
nc nm ngoi lin minh, to iu kin cho cc nc ny c th xut khu hng ho vo khu vc mu dch t
do thng qua nc c mc thu nhp khu thp nht.
Lin minh thu quan l mt hnh thc m rng hn so vi khu vc mudch t do trong cc nc
thnh vin cng thit lp mt biu thu quan chung vi phn cn li ca th gii. u im ca m hnh ny
ng u cc quy nh thng mi v to nn mt ro cn chung vi cc nc khng phi l thnh vin. Lin
minh thu quan Benelux l lin minh c nht thuc hnh thc ny trn th gii.
Th trng chung l mt hnh thc lin minh phc tp v trnh cao hn c Lin minh thu quan
v Khu vc mu dch t do. Trong Thi trng chung, cc nc thnh vin bi b mi thu quan v bin php
bo h khc bn cnh cho php di chuyn cc nhn t ca sn xut nh dch v, nguyn liu, lao ng v
vn trong lin minh. Do , lut php v lut lao ng c tiu chun ho m bo cnh tranh bnh
ng. i vi cc nc khng phi thnh vin th mc thu nhp khu se ngay lp tc c xc nh nh mc
thu ca cc nc thnh vin, xm nhp Th trng chung cn lu ti ro cn phi thu quan. Thng thng
nh xut khu t bn ngoi s xut khu vo nc c ro cn phi thu quan thp nht v hng ho c th di
chuyn t do mt khi n vo n Th trng chung. Mt v d in hnh cho hnh thc ny l Th trng
chung Chu u c hnh thnh nm 1957 theo Hip c Rome ban u gm 6 thnh vin. Bng 2-8 lit k
nhng mc s kin quan trng ca EC, bng 2-9 so snh Chu u vi cc nn kinh t khc.
S lin kt gia cc nc cn tng thm vi hnh thc Lin minh kinh t v n thc hin hi ho chnh
sch ti chnh, tin t gia cc nc thnh vin. Nu coi mi bang ca M l mt nc c lp th Lin bang M
l mt v d gn gi nht ca Lin minh kinh t.
Lin minh chnh tr l hnh thc cui cng ca Lin minh kinh t v kinh t v chnh tr lun gn lin
vi nhau. Hip c lin kt gia cc quc gia bt u vic xc nh mt chnh sch kinh t v chnh tr chung
cho lin minh. Cng ng chung Chu u EC ang i theo hng ny, iu l gii v sao n i tn thnh
Cng ng kinh t Chu u EEC.COMECON hay CMEA (Hi ng tng tr kinh t) gm Lin bang X vit v
cc nc ng u, v c bn l mt lin minh thu quan nhng n c th tr thnh Lin minh chnh tr nu X
vit khng tan r.
Cc lin minh kinh t theo khu vc khng phi lc no cng nht thit thuc 1 trong 5 loi ny. ASEAN bao
gm hn 250 triu dn nm trong khu vc c tc tng trng cao nht th gii....
Bng 2-8: Nhng mc s kin quan trng ca Cng ng chung Chu u
-
Nm 1950, Ngoi trng Php, ngi Robert Schuman, xut m hnh Cng ng Chu u u tin
(gii quyt cc vn than, thp) vo ngy 9 thng 5. Ngy ny c coi l ngy khai sinh chnh thc ca
EU.
Nm 1951, Hip c Pari c k kt ngy 18 thng 4 thit lp nn Cng ng than thp Chu u.
Nm 1957, K kt Hip c Rome ngy 25 thng 3 thit lp Cng ng nng lng nguyn t Chu u v
Th trng chung Chu u.
Nm 1958, thnh lp cc u ban v hi ng qun l th trng chung Chu u.
Nm 1961, cng vi Hy lp k kt hip nh lin kt.
Nm 1962, ra i chnh sch nng nghip chung da trn tng th trng v mc gi chung cho cc sn
phm nng nghip.
Nm 1964, thit lp th trng nng nghip chung v h tr cc t chc marketing, thng nht gi ng
cc c hiu lc vo nm 1967.
Nm 1967, Hip c v mt Cng ng chung Chu u v mt hi ng chung Chu u c hiu lc.
Nm 1972, kim sot bin ng t gi trao i ln xn ti cc nc thnh vin, U ban Chu u
ra pham vi bin ng 2,25% duy tr gi tr cc ng tin mt cch tng i.
Nm 1973, st nhp thm an Mch, Ai-len v Anh nng s thnh vin ca EC ln chn,
Nm 1974, thnh lp Hi ng Chu u, quyt nh bu c Ngh vin bng bu c trc tip, ph
thng.
Nm 1975, EU k kt Hip nh Lome vi 46 nc Chu phi, vng bin Carlbean, Thi Bnh Dng
tng cng lin kt thng mi bng cch cho cc ny t do tip cn th trng ca EU v ginh m bo n
nh cho 36 mt hng t cc quc gia ny.
Nm 1979, Hi ng Chu u nhm hp ngy 9 & 10 thng 3 quyt nh a H thng tin t Chu
u vo hot ng.
Nm 1981, Hy Lp tr thnh thnh vin th 10 ca EU.
Nm 1984, Hip nh Lome III c k kt vi 65 nc ngoi EU tham gia.
Nm 1986, kt np thm B o Nha v Ty Ba Nha.
Bng 2-6: Mt sn phm to nn c s khc bit
H tr ti ng ca Mercedes-Benz: hy u thc cho mt dch v h tr cha tng xut hin trong th
gii t.
Dch v dnh cho t tin nhng bc i k diu. Chng ti xin gii thiu chng trnh h tr ti ng
trn ton quc u tin cha tng c cung cp bi bt k mt nh sn xut t no khc.
-
H tr ti ng Mercedes-Benz: gm mt ng dy nng trn ton quc do cc chuyn gia ca
Mercedes-Benz m nhim; ph tng thay th min ph dnh cho ch nhn ca xe Mercedes-Benz.
S h tr ny khng ch l theo qui tc, n c cung cp c ngy ln m, cui tun cng nh ngy l v ch
bi Mercedes-Benz.
Nu chic Mercedes ca bn cn dch v h tr trn bt c con ng no ti M. Dch v h tr ti ng ca
Mercedes-Benz lun sn sng t 5 gi sng cho ti na m t th 2 n th 6; vo ngy l, th 7, ch
nht t 8 gi sng ti 12 gi m. Mt ng in thoi min ph gm 800 my s ni bn vi mt c vn k
thut ca Mercedes, ngi qua in thoi s hng dn bn bn c th tip tc hnh trnh. Nu xe ca bn
cn s quan tm c bit hn th mt trm thay th ph tng lu ng do cc k s c tay ngh m nhn
n t mt trung tm iu hnh ca Mercedes.
nhanh chng c c s tr gip t chuyn gia, bn ch cn gi mt c in thoi min ph.
Trn ng cao tc hay cc con ng ph, vo m ti khi tri ma, khi ngi thn bn ang ngi sau tay
li, chng ti lun sn sng phc v. C th bn khng bao gi cn n nhng bn bit rng lun c chng
ti. 800 ng in thoi vi y thng tin lun sn sng khi bn s hu mt chic t Mercedes.
Dch v h tr ti ng hot ng hon ho hn 1 nm qua ti Nam Cali v min Bc (nhng ngi
dn Califoria v min Bcxin lu c s in thoi dch v h tr ti ng mi cho ton quc).
Hng lot cc bin php h tr
Tht tuyt diu khi bit rng H tr ti ng ch l mt trong cc chng trnh tr gip ca Mercedes-
Benz, hng Mercedes bin mi c nhn thnh mt ngi tr gip ca khch hng: ngi bn, qun l,
nhn vin k thut.
Khng cn ni thm li nhng cng vi n l c mt i ng nhn vin lun sn sng phc v.
N khng hon ton l mt hip hi t do thng mi bi v thu quan gia cc thnh vin ch c
ct gim m khng phi l loi b hon ton. N ging nh mt hip hi kinh t do cc quc gia thnh vin
tho thun hn ngch sn xut cho nhng hng ho nht nh. Ngoi ra, ASEAN cn nhm nhng mc tiu
kinh t v tt c cc thnh vin u mang c trng l nhng nn kinh t nh hng th trng v chng
li s cng kch ch ngha cng sn Vit Nam trong khu vc.
Ngi ta nghi ng v nhng hnh thc hi nhp kinh t v hip hi chnh tr thun tu c th tr
thnh hin thc. Ngay c khi n xy ra th cng khng th ko di lu bi v cui cng th cc quc gia khc
nhau u c nhng mc tiu v t l lm pht khc nhau. Quan trng hn l khng mt quc gia no sn
sng t b ch quyn quc gia v nhng l do kinh t. Khi EC, mc d c nhng bc tin ln, cng
gp rc ri do s i u gia cc quc gia thnh vin v vn li ch quc gia i lp nhau.Trn c s
nhn thc ca cc thnh vin EC v mc hp tc v hi nhp l tng, ngi ta thy rng c hai t
tng chnh: t tng ca nhng ngi theo phe a s v t tng ca nhng ngi theo phe thiu s.
Phe a s bao gm the Benelux staes, Italia, isrent, mun ci cch mc ti a. Phe thiu s bao gm
Php, Ty c, Vng quc Anh, l nhng quc gia min cng thc hin nhng hi sinh cn thit t
c mc hi nhp cao. Trong bt k xut chung no, vic cc quc gia thnh vin u c quyn ph
quyt theo cn thit phi c s nht tr hon ton ch khng phi a s phiu trong qu trnh ra quyt
nh lm cho vn tr nn phc tp. V lut l ca EC i hi cc quc gia thnh vin tham gia cc
-
cuc tho lun thng mi nh mt nhm nn bt k thnh vin no cng c th gy tr ngi cho vic m
phn vi cc quc gia khng phi l thnh vin.
Lin bang X vit l mt minh chng khc cho nhng kh khn trong vic hnh thnh mt hip hi
kinh t hay chnh tr thun tu. Theo ui mc tiu chnh tr ca mnh, U.S.S.R mong mun m rng CMEA
theo hng hi nhp kinh t v chnh tr trong khi vn hn ch thng mi ca khi vi phng Ty. ng
li ny i hi thng mi v vic nh k hoch kinh t c thng nht hn na nhm phn chia th
trng pha ng theo cc ngnh kinh t. Mc d lin bang S vit thng tr khi lin minh pha ng, n
vn vp phi kh khn trong vic buc cc quc gia thnh vin chp nhn cc quyt nh thng mi v
kinh t ca khi hay nhng kh khn trong vic to ra mt chnh quyn siu quc gia nhm quyt nh quc
gia no sn xut cI g, thng mi c tin hnh u v cc nh my s c xy dng u?
Ngi nghin cu th trng phi ch n nhng nh hng ca hi nhp hay hp tc kinh t khu
vc bi v mi trng cnh tranh c th thay i mnh m theo thi gian. Ngay t khi bt u, cc chnh
sch thng mi mi ni chung phi c xu hng u i cc hng kinh doanh trong nc.Th d IBM
phI i mt vi nhng vn ny sinh chu u l ni m cc thnh vin EC mun bo h cng
nghip my tnh ca mnh. Mt khc, cc hng bn ngoI c th ginh c li th t tnh hnh trn
vt qua nhng ro cn m mt thnh vin nht nh trong khi hp tc kinh t khu vc dng nn. Trc
th tc tip nhn phin h ca Php, trc ht Nht bn c th chuyn ch VCRs n Ty c trc khi
vn chuyn t do n Php.
V mi trng kinh t u i trong khu vc hp tc m cc hng gia tng mong mun mi trng
u vo v mi trng cnh tranh c tng cng hn na. Dng nh l cc hng trong khu vc c kh
nng cnh tranh mnh hn nh c vic m rng th trng trong nc, a n kt qu l nhng nn kinh
t tt hn v qui m. Cc hng ngoi khu vc ang phi i mt vi vic vt qua cc ro cn thng mi,
c th thng qua vic hnh thnh nhng iu kin sn xut d dng trong khu vc. Th d isarent c
gng thu ht u t nc ngoi bng cch cp n vic n l mt thnh vin ca EC trong cc chng
trnh qung co. Hng Nike ca M c th trnh c hng ro thu quan ca EC bng cch m mt nh
my sn xut isarent. Nhng nhn mc nc ngoi m khng c hng nhng iu kin sn xut d
dng u nhanh chng nhn ra rng sn phm ca h qu t EC.
Theo thi gian, khu vc s tng trng ngy cng nhanh nh nhng nh hng thng mi , nhng
chnh sch u i, v mi trng cnh tranh to ra nhiu kch thch cho nn kinh t. Tuy nhin hp tc
kinh t c th em n thch thc cng nh c hi trong th trng quc t. Th trng c m rng m
ra nhiu tim nng c li hn nhng n cng c th to ra mt cm gic v s thng ng (cu kt) khi cc
chi nhnh hay nhng ngi c cp giy php c hng c quyn trong nhng quc gia thnh vin
nht nh. Kt qu dI hn c th l s chng c quyn khu vc trong s cc hng mi hay nhng quc
gia khng