Download - Pwnlydays - Linux 101
![Page 1: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/1.jpg)
Linux 101Canyoupwnme | PwnlyDays
![Page 2: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/2.jpg)
Biz kimiz?
Mustafa Kaan DEMİRHAN
#DEU Ceng
@mstfknn
Sinan ŞAHİN
#OMÜ | BİDB Sistem Yönetimi | BÖTE Öğrencisi
@_sinansahin_
Caner FİLİBELİOĞLU
@dimakoci_
![Page 3: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/3.jpg)
KonularLinux ve GNU Nedir?
Dağıtımlar Neler? Hangi Dağıtımı Seçmeliyim?
Ubuntu Kurulumu
Temel Linux Kullanım Bilgileri
Kabuk
Dosya Sistemi
Komutlar
![Page 4: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/4.jpg)
KonularLinux Yetkilendirme Modeli
Kullanıcı Yönetimi
Süreç Yönetimi
Temel Sistem Yapılandırma Dosyaları
Paket Yönetimi
Kaynak Tüketimi Takip Araçları
Dosya Editörleri
![Page 5: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/5.jpg)
Distrowatch.com
![Page 6: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/6.jpg)
Ubuntu KurulumuAdım adım sanal makineye Ubuntu kuracağız.
Gereksinimler:
1.Ubuntu 16.04 iso dosyası
2.Sanallaştırma Yazılımı
Bu sunumda sanallaştırma yazılımı olarak Virtualbox tercih edilmiştir.
![Page 7: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/7.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 8: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/8.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 9: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/9.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 10: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/10.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 11: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/11.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 12: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/12.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 13: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/13.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 14: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/14.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 15: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/15.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 16: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/16.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 17: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/17.jpg)
Ubuntu KurulumuBağlantı Türleri:
1.Nat
2.Nat Ağı
3.Köprü Bağdaştırıcı(Bridge)
4.Sadece Anamakine Bağdaştırıcısı(Host Only)
5.Dahili Ağ
![Page 18: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/18.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 19: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/19.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 20: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/20.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 21: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/21.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 22: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/22.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 23: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/23.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 24: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/24.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 25: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/25.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 26: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/26.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 27: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/27.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 28: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/28.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 29: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/29.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 30: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/30.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 31: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/31.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 32: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/32.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 33: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/33.jpg)
Ubuntu Kurulumu
![Page 34: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/34.jpg)
Temel Linux Kullanım Bilgileri
![Page 35: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/41.jpg)
![Page 42: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/45.jpg)
Kabuk
![Page 46: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/49.jpg)
![Page 50: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/51.jpg)
![Page 52: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/52.jpg)
Dosya Sistemi/bin Temel komutlar
/boot Ön yükleyicinin kullandığı dosyalar
/dev Aygıt dosyaları
/etc Bilgisayara özel yapılandırma
/lib Paylaşılan temel kütüphaneler ve çekirdek modülleri
/media Çıkarılabilir aygıtlar için bağlama noktası
![Page 53: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/53.jpg)
Dosya Sistemi/mnt Dosya sistemlerini geçici olarak bağlama noktası
/opt Sonradan eklenen uygulamalar
/sbin Temel sistem programları
/tmp Geçici dosyalar
/usr İkincil kök, kullanıcı için yeni dizilim noktası
/var Değişken veriler
![Page 54: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/54.jpg)
/bin/bin dizini sistem yöneticileri ve normal sistem kullanıcıları için kullanışlı temel komutları barındırır.
Kullanıcı kabuğu bash ve ls, cp, rm, cat gibi pek çok temel komutu içermesi nedeni ile en basit sistem kurulumunda bile oluşturulur.
![Page 55: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/55.jpg)
/bootİşletim sisteminin açılması için gerekli bütün dosyalar bu dizindedir. Çekirdekler ve initrd kalıpları bu dizinde yer alır.
![Page 56: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/56.jpg)
/devBu dizin özel veya aygıt dosyalarının konumudur. UNIX dünyasındaki “herşey bir dosyadır” kuralının bir göstergesi olarak bilgisayara bağlı aygıtlar, donanımlar /dev altında kendilerine erişimi sağlayan bir dosyaya sahiptirler.
# cat rumelihisari.wav > /dev/dsp
![Page 57: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/57.jpg)
/etcSistemin önemli yapılandırma dosyaları bu dizindedir.
Yapılandırma dosyaları çalıştırılamayan fakat okunan ve yorumlanan dosyalardır.
Bir programın nasıl çalışacağını belirlerler.
Buradaki dosyalar olmadan sistem programları düzgün çalışmayacaktır.
Her zaman yedeklemede önceliğe sahiptir.
![Page 58: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/58.jpg)
/homeLinux çok kullanıcılı bir işletim sistemi olarak kullanıcıların dosyalarını başkalarına karşı koruduğu gibi herkese çalışması için bir ev (home) dizini sunar. Linux'te standart olarak kullanıcı dizinleri /home altında yer alır. Buraya kullanıcı istediği dosyaları yerleştirir, programları kurar veya siler.
![Page 59: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/59.jpg)
/libBu dizin çekirdek modülleri ve sistem kütüphanelerini içerir. Çekirdek modülleri sistemin açılışı için gerekli olup bazı donanımların sistem tarafından tanınmasını sağlar. Sistem kütüphaneleri ise /bin ve /sbin altındaki programların çalışması için gerekli C kütüphaneleridir.
Kütüphane dosyalarının uzantısı *.so şeklindedir.
![Page 60: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/60.jpg)
/mediaDisket, cd-rom, dv-rom, cd/dvd-rw gibi sökülüp takılabilir dosya sistemleri bu dizine bağlanmaktadır.
![Page 61: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/61.jpg)
/mntDosya sistemlerini veya aygıtları bağlamak için kullanılan genel bağlama noktasıdır. Bağlama işlemi mount komutuyla yapılır:
# mount /dev/hdd /mnt
Bu dizin içerisinde /mnt/cdrom /mnt/floppy gibi dizinler görülebilir. Sistem yöneticisi kendisi isterse burada istediği bağlama noktalarını oluşturabilir:
# mount /dev/hda1 /mnt/windows_xp
![Page 62: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/62.jpg)
/optİşletim sisteminin öntanımlı kurulumu ile gelmeyen tüm yazılım ve paketlerin kurulumu için /opt dizini tahsis edilmiştir. Örneğin, Firefox, LibreOffice
![Page 63: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/63.jpg)
/proc/proc sanal bir dosya sistemidir. Linux'un sunduğu en güçlü özelliklerden biri de /proc dosya sistemidir. Buradaki dosyalar gerçek içerik taşımaz. Çalışma zamanında çekirdek tarafından içerikler güncellenebilir. Sistem belleği, bağlanmış aygıtlar, donanım bilgisi, süreçlerin durumu gibi çekirdeğe ait bilgileri barındırır.
# lsmod
![Page 64: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/64.jpg)
/rootSistem yöneticisinin ev dizinidir. Sistem kullanıcısı 'root' isimli hesaba sahiptir ve bu hesabın ev dizini /root dizinidir.
![Page 65: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/65.jpg)
/sbinSistem programları (system binary) bu dizinde bulunur. Sistem programlarının normal programlardan (/bin) farkı sistem yönetimine yönelik olmalarıdır. Büyük bir kısmını çalıştırmaya normal kullanıcılar yetkili değildir. Çalıştırabildikleri ise sistemden bilgi almaya yönelik, sistemde değişiklik yapmayan sistem komutlarıdır.
![Page 66: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/66.jpg)
/usrSistemde en çok yer kaplayan dizin /usr dizinidir. Bu dizin kullanıcı için ikinci bir kök dizin olarak düşünülebilir. Nasılki sistemin /bin, /sbin dizinleri var; /usr/bin ve /usr/sbin dizinleri de vardır. Sisteme sonradan kullanıcı tarafından kurulan programlar /usr 'ı kök kabul ederek dosya sistemine yerleşirler.
Örneğin kullanıcı programları /usr/bin'e, sistem programları /usr/sbin'e, yapılandırma dosyaları /usr/etc veya /usr/local/etc'ye yerleştirilir.
![Page 67: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/67.jpg)
/varGenel olarak değişken (variable) veriler/dosyalar bu dizinde tutulur. Örneğin sistem günlükleri, mail kuyruğu, gelen mailler, yazıcı kuyruğu, programların kilit dosyaları vs…
# ls /var
![Page 68: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/68.jpg)
/tmpGeçici olarak kullanılacak dosyalar bu dizinde oluşturulur. Bütün programlar ve kullanıcılar bu dizine yazabilirler. Buradaki dosyaları ne yaptığınıza emin olmadan silmeniz tehlikeli olabilir. Çünkü silinen dosyaları o an çalışan süreçlerden biri kullanıyor olabilir.
![Page 69: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/69.jpg)
Komutlar
$ man komut
$ komut --help
$ komut -h
$ komut parametreler
![Page 70: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/70.jpg)
lsDizin içeriğini (dosya ve alt dizinleri) listeler.
ls komutunun pek çok parametresi vardır. Yardım sayfaları (man ls) kullanılarak detaylı bilgi alınabilir.
$ ls -l
$ ls -a
![Page 71: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/71.jpg)
catDosyaları birleştirmek ve standart çıkışa basmak için kullanılır.
$ cat 1.txt
Ben 1.dosyayim
$ cat 1.txt 2.txt
Ben 1.dosyayim
Ben 2.dosyayim
![Page 72: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/72.jpg)
moreBir veya daha fazla dosyanın içeriğini ekranda görmek için kullanılır.
$ more /etc/passwd
![Page 73: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/73.jpg)
headVerilen dosyanın ilk satırlarını görüntüler. –n ile ilk kaç satırın görüntülenmesi gerektiği belirtilir.
Eğer satır sayısı verilmez ise ön tanımlı olarak ilk 10 satırı gösterir.
$ head –n 2 beni.oku
Ben sevimli bir dosyayim.
Bende toplam 3 satir vardir.
![Page 74: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/74.jpg)
tailDosyanın son kısımlarını gösterir. –c ile byte sayısı, -n ile satır sayısı verilebilir. Eğer dosya verilmez ise standart girişten okur.
$ tail -n 1 beni.oku
Iste bu da son satir.
![Page 75: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/75.jpg)
cpDosya kopyalar. Bir dosyayı başka bir dosya olarak kopyalayacağı gibi birkaç dosyayı bir dizine de kopyalayabilir.
$ cp -pv *.txt arsiv/
`11-01-2007.txt' -> `arsiv/11-01-2007.txt'
`11-02-2007.txt' -> `arsiv/11-02-2007.txt'
`ozet.txt' -> `arsiv/ozet.txt'
![Page 76: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/76.jpg)
dfBelirtilen dosya sistemine ait veya bağlanmış dosya sistemlerinin boş disk alanını gösterir. Ölçü birimi her blok için 512 byte’tır. BLOCKSIZE çevre değişkeni ile görüntüleme birimi değiştirilebilir.
![Page 77: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/77.jpg)
duDisk kullanım istatistiklerini gösterir.
$ du -h
![Page 78: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/78.jpg)
mvBir dosyayı veya dizini başka bir dosya veya dizin olarak taşır. Veya birkaç dosya veya dizini başka bir dizine taşır.
$ mv old.file new.file
![Page 79: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/79.jpg)
rmDosya veya dizin siler.
$ rm –f beni.oku
$ rm –fr dizin1
![Page 80: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/80.jpg)
lnDosyalar ve dizinler arasında bağlantılar kurar. Bu komut, orijinal dosya ile aynı yetkilendirmeye sahip yeni bir dosya kaydı oluşturur.
İki çeşit bağlantı vardır. Sıkı (hard) bağlantılarda yapılan değişikler orijinal dosyayı etkiler. Sembolik (soft) bağlantı sadece orijinal dosyayı gösteren bir isimdir. Sembolik bağlantıya erişim, orijinal dosyaya erişime neden olur. Ancak sembolik bağlantının silinmesi orijinal dosyayı silmez.
Kullanımı:
ln seçenek mevcut_dosya olusturulacak_bağlantı
![Page 81: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/81.jpg)
mkdirDizin oluşturmak için kullanılır.
-p
Oluşturulacak dizinin üst dizinleri yoksa onları da oluşturur.
$ mkdir arsiv
$ mkdir –p 2007/02/17/18/00
![Page 82: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/82.jpg)
touchEğer belirtilen dosya mevcut ise dosya erişim ve değiştirilme zamanlarını günceller. Eğer belirtilen dosya mevcut değilse dosyayı oluşturur.
![Page 83: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/83.jpg)
pwdİçinde bulunulan dizinin yolunu verir. Bazı kabuklarda bu komut dahili komut olarak da bulunmaktadır.
![Page 84: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/84.jpg)
grepDosya içinde arama yapmak için kullanılır.
grep'in temel kullanımı:
$ grep [-seçenekler] desen(pattern) dosyalar
$ grep ubuntu /etc/passwd
![Page 85: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/85.jpg)
findDosya aramak için kullanılır.
Kullanımı:
$ find dizin seçenekler
$ find / -name httpd.conf
![Page 86: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/86.jpg)
chmodDosya modunu değiştirir. Dosya modları, dosya üzerindeki yetkileri üç grup için düzenler: 1. Dosya sahibi 2. Dosya sahibinin grubundakiler 3. Herkes
Yetkiler ise üç adettir: Okuma, yazma ve çalıştırma.
Yetkiler sayılarla (Okuma = 4, yazma = 2, çalıştırma = 1) veya r, w ve x gibi harflerle temsil edilebilir.
$ chmod +r sirala.sh
$ chmod u+w sirala.sh
$ chmod g+x,o+x sirala.sh
![Page 87: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/87.jpg)
chownDosya sahibi ve grubunu değiştirir.
$ chown simsek:admin beni.oku
$ ls -l beni.oku
![Page 88: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/88.jpg)
exprMatematiksel ifadeleri hesaplamak için kullanılır. İfadeye ait bütün elemanlar ayrı parametre olarak verilmelidir. Yani aralarında boşluk olmalıdır.
$ expr 5 \> 2
$ expr 3 + 4
$ expr 13 % 10
![Page 89: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/89.jpg)
psSistemde etkin olarak çalışan süreçleri listeler.
# ps
# ps au
# ps aux
![Page 90: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/90.jpg)
killÇalışan bir süreci sonlandırmak veya sürece sinyal göndermek için kullanılır.
# kill –Sinyalnumarası pid
Yalnızca yetkili kullanıcı diğer süreçlere sinyal gönderebilir. Normal kullanıcılar ancak kendi oluşturdukları süreçlere sinyal gönderebilirler.
![Page 91: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/91.jpg)
idKullanıcı bilgilerini verir.
# id
![Page 92: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/92.jpg)
whoSistem üzerinde şu an kimlerin olduğunu ve ne zaman girdiklerini gösterir.
# who
![Page 93: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/93.jpg)
wcKelime, satır, karakter ve byte sayar. Girdiyi standart girişten veya parametre olarak verilen dosyadan alır.
-c Karakter sayısını verir.
-l Satır sayısını verir.
-m Karakter sayısını verir. Ancak eğer yerel ayarlar multibyte’ı destekliyorsa onları da sayar.
-w Kelime sayısını sayar.
$ cat beni.oku | wc –l
![Page 94: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/94.jpg)
cutStandart girişten okuduğu satırlar içindeki istenen sütunları gösterir. Sütun seçme işlemi bir ayıraca göre yapılabileceği gibi sabit boyda da yapılabilir.
# cat /etc/passwd
![Page 95: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/95.jpg)
unameSistem hakkında bilgiler verir.
# uname -a
![Page 96: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/96.jpg)
shutdownVerilen zamanda sistemi kapatır.
-p Sistemi durur (halt) ve gücü keser (donanımın desteklemesi lazım).
-r Sistemi yeniden başlatır (reboot).
# shutdown –r now
# shutdown –p now
![Page 97: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/97.jpg)
syncBekleyen disk yazmalarının tamamlanmasını zorlar. Genellikle reboot ve halt işlemlerinden önce kullanılır. Eğer önbellekte duran ve henüz diske yazılmayan bilgiler varsa bunların diske yazılmasını zorlar. Böylece sistemi kapatmadan önce veri kaybı olmayacağı garantilenir. Reboot ve halt komutları verildiğinde çalışan betikler bu işlemi otomatik olarak yaptığından sistem yöneticisinin normalde ellen bu işlemi yapmasına gerek yoktur. Hiçbir parametre almaz.
# sync
![Page 98: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/98.jpg)
Linux Yetkilendirme Modeli
$ ls -l /bin/cp
-rwxr-xr-x 1 root root 151024 Şub 18 2016 /bin/cp
![Page 99: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/99.jpg)
Yetkiler'ls' komutu -l parametresi ile kullanıldığında yukarıdaki gibi dosyaların yetkilerini belirten ayrıntılı bir çıktı verir. Satır başında yer alan -rwxr-xr-x bu dosyaya ait hakları belirtmektedir. Bu haklar üç kısımdan oluşmaktadır.
-rwxr-xr-x
![Page 100: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/100.jpg)
Dosyaların Türleri'-' file(dosya)
'd' directory (dizin)
'l' symbolic link (sembolik bağ)
'c' character special device (karakter aygıt)
'b' block special device (blok aygıt)
'p' fifo
's' socket
![Page 101: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/101.jpg)
İzin Türleri
'r' 4 okuma izni
'w' 2 yazma izni
'x' 1 çalıştırma izni
![Page 102: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/102.jpg)
İzin Seviyleriu user
g group
o other
# chmod g+w file
![Page 103: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/103.jpg)
Kullanıcı ve Gruplar'ls -l' çıktısındaki önemli bir bilgi de üçüncü ve dördüncü sütunda yer alan dosyanın sahibine ait kullanıcı ve grup bilgisidir.
# whoamiroot
# su – sinan
$ whoamisinan
$ groupssinan adm cdrom sudo dip plugdev lpadmin sambashare
![Page 104: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/104.jpg)
Dosyanın sahibini ve grubunu değiştirmeBir dosyanın sahibini ve grubunu değiştirmek için:
# chown root /file
# chgrp wheel /file
Bu iki işlem tek bir chown komutu kullanılarak da yapılabilir:
# chown root:wheel /file
![Page 105: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/105.jpg)
Kullanıcı Yönetimi
Linux, kullanıcıları yönetmek için iki temel dosyayı kullanmaktadır:
/etc/passwd: Kullanıcı veritabanı
/etc/shadow: Grup veritabanı
![Page 106: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/106.jpg)
/etc/passwdKullanıcıya ait bütün bilgiler /etc/passwd dosyasında yer alır. Bu dosya satır satır ve her satırı kolon (:) simgesi ile ayrılmış aşağıdaki gibi kullanıcı bilgilerini içerir:
kullanıcı_adı:parola:kullanıcı_no:grup_no:açıklama:ev_dizini:kabuk
# tail /etc/passwd
# tail /etc/shadow
![Page 107: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/107.jpg)
/etc/groupHer kullanıcı bir gruba üyedir. Grup kavramı, ortak çalışma ve aynı yetkilere sahip kullanıcılar oluşturabilmek için oluşturulmuştur. Her kullanıcının grup bilgisi passwd dosyasında yazmaktadır. İçeriği aşağıdaki gibidir:
sambashare:x:128:sinan
İlk sütun grup ismini, ikincisi parola alanını, üçüncüsü grup numarasını ve dördüncü alan bu gruba üye kullanıcıları gösterir.
![Page 108: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/108.jpg)
Hesap İşlemleriYetkili kullanıcılar sisteme kullanıcı ekleyebilir, çıkarabilir, parola değiştirebilir.
# groupadd test
# useradd testusr -d /home/testusr -s /bin/bash -g test
# id testusr
uid=9029(testusr) gid=9060(test) groups=9060(test)
# passwd testusr
![Page 109: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/109.jpg)
Açılış DosyalarıKullanıcıların sisteme her girişinde yapılmak istenen işlemler /etc/profile dosyasına yazılır. Bu dosya tüm kullanıcılar için geçerli olup yetkili kullanıcı tarafından düzenlenebilir. Kullanıcılar ise kendileri için her girişte yapılmasını istedikleri işlemleri kendi ev dizinindeki .bash_profile dosyasına yazar. Eğer bu dosya yoksa oluşturulması gerekir.
Her kabuk programının açılış dosyası farklıdır. Bash kabuğu .bash_profile dosyasını kullanır.
![Page 110: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/110.jpg)
Süreç YönetimiBir progrmın çalışan haline süreç (process) denir ve Linux altında çalışan her bir süreç, PID denen süreç numarası ile takip edilir.
$ ps
$ ps -aux
![Page 111: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/111.jpg)
Derleyerek Program KurmaLinux altında programları derlemek için gcc kullanılır. Programlar insanların anlayacağı dille yazıldığından makinanın (programları yorumlayan işlemcidir) anlayacağı dile çevrilmesi lazım. Bu işi derleyiciler yapar ve bu işleme program derleme denir.
# tar -zxf kaynakkod.tar.gz
# ./configure
# make
# make install
![Page 112: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/112.jpg)
Paket YönetimiDebian tabanlılar :
deb
apt-get
RedHat tabanlılar :
rpm
yum
![Page 113: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/113.jpg)
rpmPaket kurmak:
# rpm -ivh xsnow-1.41-1.i386.rpm
Paketi güncellemek için:
# rpm -Uvh xsnow-1.42-1.i386.rpm
Paketi silmek için:
# rpm -e xsnow
![Page 114: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/114.jpg)
yumPaket kurmak için:
# yum install package
Paketi güncellemek için:
# yum update package
Paketi silmek için:
# yum remove package
![Page 115: Pwnlydays - Linux 101](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062522/5876fa411a28abf3398b610d/html5/thumbnails/115.jpg)
apt-getPaket kurmak için:
# apt-get install package
Paket güncellemek için:
# apt-get -u upgrade
Paketi kaldırmak için:
# apt-get remove package