![Page 1: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/1.jpg)
Roman S. Lorenc
DIAGNOSTYKA I LECZENIE
OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU
Sopot, 18 września, 2010
![Page 2: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/2.jpg)
ZAŁOŻENIA
Selekcja pacjentów,
Podjęcie decyzji terapeutycznej,
Wybór leczenia,
Ocena i Monitorowanie Efektów Leczenia.
![Page 3: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/3.jpg)
WSTĘPNA SELEKCJA PACJENTÓW
![Page 4: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Klasyfikacja Osteoporozy Postmenopauzalnej wg.WHO
T- Score (SD)
Norma Równe -1.0 lub wyższe
Niska Masa Kostna (Osteopenia) Pomiędzy -1.0 a -2.5
Osteoporoza Równe -2.5 lub niższe
Zawansowana Osteoporoza Równe -2.5 lub niższe ze złamaniami
World Health Organization. Technical Report Series 843WHO, Geneva.1994.
![Page 5: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Score
T = −2.0 Z = −0.5
0.0
-1.0
-2.0
-3.0
+1.0
T
Z
20 40 60 80 100
1.200
0.960
0.840
-4.00.720
1.080
1.320
BMD gm/cm2Spine: L1-L4
Age
![Page 6: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/6.jpg)
OSTEOPENIA OSTEOPOROZA
![Page 7: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/7.jpg)
Bone Mineral Density (BMD) and fracture rate
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
>1,0 1,0-0,5 0.5 to0.0
0.0 to -0.5
-0.5 to -1.0
-1.0 to -1.5
-1.5 to -2.0
-2.0 to -2.5
-2.5 to -3.0
-3.0 to -3.5
<-3.5
BMD
Frac
ture
rate
per
100
0 pe
rson
-yea
r
![Page 8: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/8.jpg)
Bone Mineral Density (BMD) and fracture rate
Siris et al. Arch Intern Med. 2004; 164:1108-1112
![Page 9: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/9.jpg)
Założenia nowego algorytmu WHO
Próba integracji występujących u kobiet i mężczyzn klinicznych
czynników ryzyka złamań z populacyjnymi danymi
densytometrycznymi
Uwzględnienie bezwzględnego ryzyka złamań i kosztoefektywności
w wyborze progu interwencyjnego
![Page 10: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/10.jpg)
Brussels, Belgium, 2004
![Page 11: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/11.jpg)
DOBRA WIADOMOŚĆ; Wybrane do analizy czynniki ryzyka są niezależne od BMD:
• Wiek
• Obecność nietraumatycznych złamań
• Niskie BMD
• Palenie tytoniu
• Stosowanie sterydów
• Reumatyczne zapalenie stawów
• Spożywanie alkoholu powyżej 2 jednostek dziennie
• Złamania szyjki kości udowej u rodziców
![Page 12: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/13.jpg)
RR<10 RR10-20 RR>20
![Page 14: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/14.jpg)
7, 8, 8, 9, 9, 1 10,1 11
,4 11,7
12,4
12,6
12,6
12,9
12,9
13,2 14
,4 15,2
15,3 15
,6 18,2
18,6 19
,719
,8 20,2
0
5
10
15
20
25Nu
mbe
r of
Fran
ceSp
ainPo
rtuga
lIre
land
Polan
dEs
tonia
Latvi
aLu
xemb
ourg
The N
ether
lands
Gree
ceBe
lgium
Slov
enia
Hung
ary
Italy
Finlan
d UKCy
prus
Malta
Czec
h Rep
ublic
Germ
any
Denm
ark
Austr
iaSl
ovak
iaSw
eden
ZŁA WIADOMOŚĆ: LOKALNIE ZRÓŻNICOWANA ILOŚĆ ZŁAMAŃ
![Page 15: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/15.jpg)
UWAGI OGÓLNE nt. FRAX-u:- Główna przydatność FRAX-u dotyczy Integracji niezależnych czynników ryzyka w addytywne
wartości liczbowe przy wyznaczaniu kosztoefektywnego progu terapeutycznego
- Wprowadzenie FRAX-u do rutynowej praktyki wymaga
znajomości wartości lokalnych dotyczących bezwzględnego ryzyka złamań, śmiertelności a także
kosztoefektywności wdrażanego leczenia.
-FRAX™ nie zmienia diagnostycznych klasyfikacji osteoporozy;
-FRAX nie jest arbitralnie przyjętym progiem terapeutycznym
nie jest także substytutem T-score. –FRAX
jest pozbawiony szeregu informacji diagnostycznych istotnych w wyborze terapii
![Page 16: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/16.jpg)
Podejrzenie osteoporozy
Badanie gęstości mineralnej szyjki kości udowej metodą DXAWyliczenie 10-letniego ryzyka złamań (RZ)
Ryzyko złamania NISKIE
FR = O – 10%/10 lat
Ryzyko złamania WYSOKIE
FR > 20%/10 lat
Ryzyko złamania UMIARKOWANE
FR = 10 – 20%/10 lat
Obecne NieobecneRTG
kręgosłupa Th-L-S
Ubytek wzrostu powyżej 4 cm oraz
znaczna kyfoza
Dokonane złamanie kręgu lub biodra po niewielkim urazie
Algorytm postępowania w osteoporozie (M80/M81)
Złamania obecne
• Wiek: kobiety po menopauzie po 65 r. ż., mężczyźni po 70 r. ż.• Złamania bliższej nasady kości udowej u rodziców• BMI < 18 kg/m2
• Nikotynizm• Aktualne lub przeszłe leczenie glikokortykoidosteroidami, (co
najmniej 5 mg prednizonu przez okres 3 miesięcy) • Wczesna chirurgiczna lub farmakologiczna menopauza oraz przedwczesna
naturalna menopauza przed 40 r.ż.• Choroby zwiększające ryzyko osteoporozy lub stanowiące przyczyny osteoporoz
wtórnych
![Page 17: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/17.jpg)
OGRANICZENIA ( 1 )
• Oznaczenia BMD są ograniczone do FN • W zero-jednostkowych czynnikach ryzyka (sterydy,
alkohol, papierosy, RA) nie uwzględniono “wpływu dawki” • Często dochodzi do zawyżania lub zaniżania istniejącego
ryzyka• Brak jest zadawalającej precyzji przy wartościach
obarczonych błędem • Wyniki ,w niektórych przypadkach są niespójne z intuicją
![Page 18: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/18.jpg)
OGRANICZENIA ( 2 )
Czynniki ryzyka nie uwzględniają upadków, tempa
ubytku masy kostnej, obrotu kostnego.
Osteoporoza wtórna pozostaje “niema “
przy wprowadzeniu danych densytometrycznych.
![Page 19: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/19.jpg)
Semiquantitative (SQ) Analysis of GenantVisual Grading of Fracture Type and Severity
Combines the advantages of a quantitative method with visual assessment
![Page 20: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/20.jpg)
Zmiany średnicy poprawiają właściwości mechaniczne
Cortical Area 100% 100%
I 452%100%
Increasing Bone Strength
Resistance to bending in bones is increased by a higher value of secondary moment of area, I
100% 100%Bone Mass )(
41 44
0 irrI
ro
ri
ri
ro
![Page 21: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/21.jpg)
Estimating hip geometry from 2D DXA “Hip Strength Analysis”
Estimate femoral geometry and strength indices • Use 2D image data to derive 3D geometry• Requires assumptions that have not been tested for all populations and treatments
Beck et al. 1999, 2001
![Page 22: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/22.jpg)
Lining Cells
Bone
Osteoclasts
Stress Risers
Perforations
Podwyższony obrót kostny prowadzi do obniżenia jakości tkanki kostnej
![Page 23: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/23.jpg)
Przewidywanie Ryzyka Złamań (BMD, Przebyte Złam., Metabolizmu Kostnego):
10 letnie ryzyko złamania b.k.k.u. u 80 letnich kobiet
Wg Johnell O, et al. Osteoporos Int. 2002;13:523.
0
10
20
30
40
50
60
Śr. ryzyko BMD<-2.5 Złam. Wys. CTX BMD+Zł. BMD+CTX Zł.+CTX Wszystkie
10 le
tnie
ryzy
ko z
łam
ania
(%)
18%RR=1.0
1.41.77 1.82
2.392.74
3.504.43
![Page 24: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/24.jpg)
ZAŁOŻENIA
Selekcja pacjentów,
Podjęcie decyzji terapeutycznej,
Wybór leczenia,
Ocena Efektywnosci Leczenia
Monitorowanie Leczenia.
![Page 25: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/25.jpg)
Analiza ROC ryzyka złamań szyjki kości udowej u kobiet 50-cio i 70-cio letnich.CRF=clinical risk factor wg Kanis et. al Ost.Int.2007,18,1033
![Page 26: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/26.jpg)
FR < 10% FR 10 – 20% FR > 20%
10-letnie ryzyko złamania w zależności od wieku i BMD T-score za 2005 OSC Recommendationas for Bone Mineral Density
Kobiety:
WIEK Tscore
> - 2.0 -2.0 ÷ -2.5 -2.5 ÷ -3.0 -3.0 ÷ -3.5 -3.5 ÷ -4.0 < - 4.0
50
55
60
65
70
75
80
85
:
![Page 27: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/27.jpg)
Podejrzenie osteoporozy
Badanie gęstości mineralnej szyjki kości udowej metodą DXAWyliczenie 10-letniego ryzyka złamań (RZ)
Ryzyko złamania NISKIE
FR = O – 10%/10 lat
Ryzyko złamania WYSOKIE
FR > 20%/10 lat
Ryzyko złamania UMIARKOWANE
FR = 10 – 20%/10 lat
Obecne NieobecneRTG
kręgosłupa Th-L-S
Ubytek wzrostu powyżej 4 cm oraz
znaczna kyfoza
Dokonane złamanie kręgu lub biodra po niewielkim urazie
Algorytm postępowania w osteoporozie (M80/M81)
Złamania obecne
• Wiek: kobiety po menopauzie po 65 r. ż., mężczyźni po 70 r. ż.• Złamania bliższej nasady kości udowej u rodziców• BMI < 18 kg/m2
• Nikotynizm• Aktualne lub przeszłe leczenie glikokortykoidosteroidami, (co
najmniej 5 mg prednizonu przez okres 3 miesięcy) • Wczesna chirurgiczna lub farmakologiczna menopauza oraz przedwczesna
naturalna menopauza przed 40 r.ż.• Choroby zwiększające ryzyko osteoporozy lub stanowiące przyczyny osteoporoz
wtórnych
![Page 28: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Roman S. Lorenc DIAGNOSTYKA I LECZENIE OSTEOPOROZY W ERZE FRAXU Sopot, 18 września, 2010](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081604/56814d58550346895dba96a6/html5/thumbnails/31.jpg)
Wnioski
• Densytometria w lokalizacjach centralnych jest Densytometria w lokalizacjach centralnych jest
wartościowym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu wartościowym narzędziem w diagnostyce i monitorowaniu
leczenialeczenia
• Ocena ryzyka złamań prognozuje zarówno istniejące Ocena ryzyka złamań prognozuje zarówno istniejące
zagrożenia jak również ułatwia podjęcie decyzji zagrożenia jak również ułatwia podjęcie decyzji
terapeutycznejterapeutycznej
• FRAX jest właściwym krokiem w selekcji pacjentów niemniej FRAX jest właściwym krokiem w selekcji pacjentów niemniej
jego algorytm wymaga dalszych uzupełnień.jego algorytm wymaga dalszych uzupełnień.