sterk in leren
:-)
VAN LEREN
WORD JE MOOI(ER)
VOORWOORD
Leren in het openbaar onderwijs, leren van de leerling, leren en de onderwijsteams, lerende omgeving en voorwaarden om te leren. Deze vijf thema’s zijn onderdeel van het strategisch plan van Openbaar Onderwijs Groningen: Sterk in leren. Die thema’s staan niet op zich. Ze vormen ook het hart van het professionaleringsplan voor de hele groep.
Sterk in leren kunnen we allemaal worden. Met een helder
doel: zo kunnen we al onze leerlingen kwalitatief hoogstaand
onderwijs bieden, zodat ze hun talenten kunnen ontdekken
en ontwikkelen. Theo Douma licht zijn persoonlijke visie op
leren en professionaliseren toe.
Leren = kernactiviteit“Leren is onze kernactiviteit. Dat geldt voor de mensen
voor de klas, maar ook de collega’s die het onderwijs
ondersteunen. We hebben allemaal te maken met leerlingen
die willen leren of tot leren moeten worden gebracht. De
truc is dat we elkaar weten te vinden. Als organisatie moeten
we leren ademen, naar ouders en leerlingen. Teach what
you preach! Als leren je kernactiviteit is, dan moet je je als
organisatie ook lerend opstellen.”
Leven lang leren“Ik ben een voorstander van een leven lang leren. De wereld
verandert voortdurend, dus je moet continu blijven leren. Blijf
niet stil staan, maar grijp de kansen die voorbijkomen en sta
open voor de mogelijkheden van deze tijd.”
Samen leren“Mijn filosofie over leren is dat als je leren samen doet, je zoveel meer leert.
Ik denk dan aan het leren in teams. Of het leren van collega’s van andere
scholen. We hebben hier zoveel knowhow, zoveel gedreven mensen met
ervaring en hart voor het onderwijs. Wat gebeurt er op die school aan de
andere kant van de stad? Wat kan ik daarvan leren? Heb ik hier op school iets
ontwikkeld waar die andere school iets mee kan? Wees nieuwsgierig naar wat
anderen weten. Ga op onderzoek uit. Dat is een cultuuromslag op zich.”
Leren is bewegen“Leren betekent dat je mensen in beweging brengt. En dan kunnen er
spannende dingen gebeuren, want leren kan verrassende vormen aannemen.
Zo zijn we bezig om het ICT in het onderwijs te verbeteren. Bijvoorbeeld met
digitale geletterdheid en met het systematischer inzetten van ICT op scholen.
De projectleiders op die scholen maken al doende zelf een leertraject door. Op
hun beurt nemen zij de collega’s op hun eigen school daarin mee. Leren door
middel van verleiding.”
Leren faciliteren“Natuurlijk moeten we het leren faciliteren. Als je wilt dat mensen leren,
moet je ze daartoe de kans geven. Door middel van extra uren, maar ook
met speciale bijeenkomsten en activiteiten. Een voorbeeld is onze pool van
high potentials die net zijn van start is gegaan. Allemaal collega’s die zich
willen ontwikkelen in het onderwijs of in onderwijsontwikkeling. Ik ben heel
nieuwsgierig wat er uit die groep gaat komen.”
Leren van elkaar“We zijn een lerende organisatie waar al veel gebeurt. Een buitenlandse
delegatie uit Letland was razend enthousiast over onze ICT-aanpak. Toen ik
terugkwam van een studiereis, waar ik had gezien hoe ze op fantastische wijze
bezig waren met ‘big ideas’, zag ik dit bij toeval ook op een van onze scholen.
Ze waren daar met exact hetzelfde bezig. We hebben hier al zoveel knowhow.
Laten we die ideeën met elkaar delen.”
‘ALS LEREN JE
KERNACTIVITEIT IS
DAN MOET JE JE ALS
ORGANISATIE OOK
LEREND OPSTELLEN.’
‘ We hebben hier zoveel gedreven mensen met er varing en har t voor onder wijs.’
‘ Le r en ka
n
v er ra s s
e n d e
vo rm e n
aan ne m e n
.’
STE RK IN LE RE NWA AROM DIT BOE K JE?
Deze onderwijsdag gaat over ons
allemaal: voor medewerkers die voor
de klas staan en medewerkers die het
onderwijs ondersteunen. Maar ook
over leerlingen in het basisonderwijs,
voortgezet onderwijs en passend
onderwijs. Als Openbaar Onderwijs
Groningen bieden we een ontzettend
breed palet en dat is ook vandaag te
zien.
Dit boekje is bedoeld om iedereen
binnen onze organisatie wat meer
te vertellen over wat we willen be-
reiken. Over hoe wij onderwijs zien
in alle facetten. Over hoe wij samen
willen staan voor het voortdurend
verbeteren van ons onderwijs. Over
een leven lang leren. Als individu,
maar zeker ook als team. Tijdens
drie medewerkersbijeenkomsten in
2016 hebben we al met velen van
jullie gebrainstormd over hoe wij
het onderwijs beleven. Ondertussen
hebben we een professionaliserings-
plan geschreven dat aansluit op die
beleving en op ons strategisch plan.
Dit boekje is daarvan een korte
weerslag.
3
OPTIMAAL LERENOp onze scholen willen we leerlingen een veilige plek bieden, waar ze zich gekend en herkend voelen. Zo kunnen ze groeien en hun eigen talenten ontwikkelen.
Elke leerling heeft talent
Ons uitgangspunt is: elke leerling
heeft talent. Wij willen leerlingen
helpen en aanmoedigen om die
talenten te ontwikkelen. Dat doen
we door leerlingen een veilige
plek te geven. Door ze optimaal
te begeleiden op weg naar de
volwassen heid. En door ze onderwijs
op maat te bieden.
HOGE KWALITEITWij willen onderwijs van bovengemiddelde kwaliteit geven. Daarom doen we ons uiterste best om onze onderwijspraktijk elke dag weer te onderzoeken en te verbeteren. Of wij daarin slagen, blijkt niet alleen uit de leerprestaties, maar vooral uit de waardering van leerlingen, ouders en medewerkers.
HERKENBARE TEAMSEen fijne plek om te leren ontstaat ook door de mensen die die plek creëren. Dat zijn de onderwijsteams van onze scholen. Dat zijn de mensen die de leerlingen kennen en herkennen en elke leerling bieden wat nodig is. Teams van mensen die zich samen verantwoordelijk voelen voor het onderwijs en samen steeds op zoek zijn naar manieren om hun onderwijspraktijk nog verder te verbeteren en leerlingen nog beter te begeleiden in hun eigen ontwikkeling.
OOG VOOR HET LER
EN VAN
LEERLINGEN BETEKENT
OOK
KRITISCH ZIJN OP H
ET ONDER
WIJS DAT WIJ BIEDEN
EN
EVALUEREN HOE HET
BETER KAN.
Leren van de leerling
Vanaf groep 1 bieden we leer lingen zoveel mogelijk een door lopende leerlijn aan. Aan het einde van de rit, na het eind examen, is de leerling voor bereid op de volgende stap op weg naar de toekomst als volwaardige en zelfstandige deelnemer in de samenleving.
THEMA 1
4 5
In juni 2016 vonden er drie medewerkersbijeenkomsten plaats met als doel medewerkers te laten brainstormen over professionalisering. Marieke Niemeijer, leerkracht groep 6 van de Beijumkorf, was erbij en herinnert zich goed hoe inspirerend ze de aanpak vond. De positieve vibe die er heerste voelt ze nog steeds.
“Die bijeenkomst was zo leuk, veel leuker dan ik me had voor-
gesteld. Je moest opschrijven welke ideeën er bij je opkwamen
rondom leren en leeromgeving. En dan zonder meteen beren op de
weg te zien, zoals vaak gebeurt. De begeleiders waren daar heel
duidelijk in: je mocht nooit ‘ja, maar’ zeggen. Juist daardoor vond ik
het zo inspirerend. Normaal zitten we best vaak te mopperen. Dan
komt er een vernieuwing en denken we meteen ‘hoe moet dat dan’,
‘hebben we daar wel tijd voor’ of ‘gaat dat niet ten koste van iets
anders?’. Dat deden we nu niet: je mocht alles opschrijven en dat
werkte zeer bevrijdend.”
Brainstormen zoals het hoort“Wat we die middag hebben gedaan is brainstormen zoals het
hoort. Te vaak maak ik mee dat nieuwe ideeën niet van de grond
komen, omdat we meteen allerlei bezwaren zien. Of omdat de
vernieuwing van bovenaf komt en we er niet zelf over mee hebben
kunnen praten. En dat is jammer, want veranderingen in het
onderwijs kun je het beste van onderop invoeren. Als we er zelf
over mee kunt praten, is er veel meer draagvlak. Nu is het vaak zo
dat er een verandering wordt doorgevoerd met een bepaald doel,
maar dat het draagvlak er nog niet is. Dat geldt nu bijvoorbeeld voor
de leerlijn digitale geletterdheid. Daarvoor gaan we drie uur per
week vrijmaken en nu al vragen we ons af ten koste waarvan dat
moet gaan. Het zou beter zijn als we over dat thema eerst met z’n
allen op zo’n inspirerende manier hadden nagedacht.”
Perfecte teambuildingsmiddag“Juist door de aanpak die is gekozen was de sfeer erg goed. Bij
mij kwam de creativiteit helemaal los. Ik vond het ook heel fijn dat
er collega’s van verschillende schooltypes waren: dus ook vanuit
het voortgezet en speciaal onderwijs. We hebben veel van elkaar
kunnen leren. Eigenlijk was dit een perfecte teambuildingmiddag.
Ik zou dan ook graag nog eens zo’n middag bijwonen, want ik denk
dat wij op deze manier echt kunnen bijdragen aan de kwaliteit
van het onderwijs en de professionalisering. Het gaat per slot van
rekening over ons dagelijks werk. Wat ik wel jammer vind, is dat
er geen follow-up is geweest. Die positieve sfeer zou je moeten
vasthouden.”
‘ Veranderingen in he t onder wijs kun je he t beste van onderop invoeren.’
‘We he b b en v e e l v an e l k a ar
k unnen l e r en .’
‘De positieve vibe die
heerste bij de medewerkers
bijeenkomsten voel ik
nog steeds.’
‘Het werkte zeer bevrijdend om ideeën rondom leren op te schrijven zonder overal beren op de weg te zien.’
‘Als je zelf over veranderingen
mee kunt praten is er veel
meer draagvlak. ‘
MARIEKE N IEMEIJER:
VAN LE RE N WORD JE MOOIE R
INTERVIE W
6 7
Onze uitgangspunten:
• zelfreflectie
• kritisch kijken naar de wereld
om ons heen
• demo cratisch burgerschap
• respect en waardering voor
elkaars waarden, normen en
gebruiken
Binnen onze scholen zijn dit
be langrijke uitgangspunten. Wij
bereiden onze leerlingen voor op
een pluriforme samenleving. Juist
daarom is het zo belangrijk dat wij
zelf ook blijven leren: van elkaar,
van de leerlingen en van de
samenleving.
Pluriforme samenleving
Wat ons bindt is dat al onze scholen leerlingen zo goed
mogelijk willen voorbereiden op die pluriforme samenleving.
Juist daarom kunnen we veel van elkaar leren. Door kennis en
er varingen met elkaar te delen, door regelmatig te kijken hoe
collega’s op andere scholen uitdagingen aanpakken
of projecten opzetten.
Openbaar onderwijs betekent dat iedereen welkom is
Wij bereiden onze
leerlingen voor op een
pluriforme samenleving
Elke school heeft een eigen identiteit en dat moet zo blijven Baken in
veranderende tijdenBij Openbaar Onderwijs Groningen is iedereen welkom, ongeacht levens-
beschouwing of achtergrond. Juist daarom zijn onze scholen een baken in
veranderende tijden. Wat er ook gaande is in de samenleving: leerlingen zijn altijd welkom
bij ons.
Breed aanbod
Er leiden vele wegen naar Rome. Dat geldt
ook voor het onderwijs binnen onze scholen.
Onze scholen verschillen van elkaar qua
niveau en onderwijstype, qua grootte en sfeer.
Elke school heeft een eigen identiteit, een
eigen smoel en dat moet zeker zo blijven.
Leren en identiteit
THEMA 2
8 9
Bij een lerende organisatie hoort een onderzoekende houding. Voor Herna Bouwknegt spreekt dat voor zich: als onderzoekscoördinator op de Borgmanschool houdt ze zich al jaren bezig met het bevorderen van onderzoeksvaardigheden binnen de school. Ze volgde hiervoor trainingen bij de RUG en werkt samen met de Academische Basisschool.
“Onderzoek is bij ons gericht op het verbeteren van je eigen
onderwijspraktijk. Een voorbeeld: je ziet vaak dat kinderen al goed
kunnen spellen, maar als ze vrij gaan schrijven lijken ze alles weer
vergeten te zijn. Dan kun je onderzoeken of er manieren zijn om
kinderen ook buiten de spellingslessen te helpen om goed te
spellen. Dat heeft een collega hier gedaan en het resultaat is een
handige spellingskaart die kinderen gebruiken als ze vrij mogen
schrijven.”
Verder kijken “Het gaat erom dat je leert om verder te kijken dan je bent gewend.
Als een kind moeite heeft met het automatiseren van de tafels,
kun je je erbij neerleggen en denken dat het kind het gewoon
niet kan. Of je gaat op zoek in de literatuur naar problemen met
automatiseren, je kunt collega’s raadplegen, je kunt uitzoeken of
iets in de historie van het kind het probleem verklaart. Het gaat
erom dat je een onderzoekende houding aanleert en zo je eigen
onderwijspraktijk verbetert. Dat doen we binnen de school, maar
ook met studenten die bij ons stage komen lopen. Ook de pabo
hecht veel belang aan onderzoeksvaardigheden.”
Nieuwsgierig van nature“Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Het verwijt is vaak dat
ze die natuurlijke houding op school afleren doordat we werken
met strakke methodes. Het is daarom belangrijk dat je kinderen
stimuleert om door te gaan met onderzoeken. Laat ze maar vragen
stellen, proefjes doen en experimenteren. Als je die innerlijke drive
van kinderen stimuleert, gaan ze zelf op zoek naar antwoorden.
Dan merk je meteen dat ze meer willen weten en daardoor zelf
gaan nadenken en beter leren. Je kunt dat in alle vakken doen: niet
alleen in vakken als wereldoriëntatie, burgerschap en techniek,
maar ook in andere lessen. Het gaat erom dat je kinderen blijft
prikkelen.”
Klaar voor de toekomst“Onderzoek doen betekent dat kinderen grenzen leren verkennen.
Geef ze die vrijheid. En zorg dan dat ze de handvatten hebben om
vragen te stellen en antwoorden te zoeken. Leer ze bijvoorbeeld
ook wat internet is, hoe je kunt zoeken naar informatie en hoe je
daarmee kunt omgaan. Zo bereiden we ze voor op de toekomst,
met alle 21st Century Skills die daarbij horen.”
‘ B i j e e n
l e r e n d e
o r g an i s at i e h o o
r t
e e n o n de r z o e ke
n d e
ho u d i n g .
‘
‘Kinderen zijn van nature nieuwsgier ig.‘
‘Geef k inderen de vr ij he id om grenzen te l e ren verkennen .’
‘Laat k inderen maar vragen ste l len , proef jes doen , exper imenteren .’
‘ H ET GAAT
ERO M DAT
JE LE ERT O M
VERDER TE
KIJKE N
D AN JE B E NT G
EWE N D .‘
HERNA BOUWKNEGT:
LE RE N ONDE RZOE KE N
INTERVIE W
10 11
Midden in de samenleving
Een school is geen eiland, maar staat midden in de samenleving. Veel basis
scholen vormen het hart van de buurt. De plek waar kinderen en ouders
elkaar ontmoeten. Dat geldt bijvoorbeeld voor onze brede scholen die hun
gebouw delen met andere maatschappelijke organisaties.
Lerende omgeving
Samen een plek bieden aan leerlingenSamenwerking tussen scholen onderling is essentieel. Als groep zijn we integraal verantwoordelijk voor het leren van alle leerlingen in het openbaar onderwijs. Zo zorgen onze basisscholen voor een structurele en warme overdracht van leerlingen die doorstromen naar het voortgezet onderwijs. Hetzelfde geldt voor de samenwerking tussen onze scholen met de scholen voor het speciaal onderwijs.
Zeggen wat je doet
en doen wat je zegt
Dat is de cultuur die we voorstaan. We maken
duidelijke keuzes en helderde afspraken met
elkaar. Altijd gericht op hetzelfde: alle leer
lingen een omgeving bieden waarin ze kunnen
leren en bloeien. De afspraken die we maken
voeren we uit. Daar kunnen we elkaar op
aanspreken.
Gericht op de toekomst
Tijdens de jaren die de leerlingen bij ons op
school zijn bereiden we ze zo goed mogelijk
voor op de toekomst. Daarom werken we ook
nauw samen met vervolgopleidingen, zoals het
mbo, het hbo, het wetenschappelijk onderwijs,
en het werkveld. Verder zijn we actief in syste
matische samenwerkingsverbanden tussen
onderwijs en ondersteuning en doen we mee
aan sectoroverstijgende themabijeenkomsten.
Voor en na schoolDe schooldag van onze leerlingen begint vaak voordat onze
scholen de deuren openen en eindigt vaak pas ver na school
tijd. Juist daarom is het essentieel dat we nauw samenwerken
met de voorschoolse en naschoolse educatie en kinderopvang.
Ook naar buiten toe zijn we altijd op zoek naar de verbinding
THEMA 3
12 13
Marlieke Engelen geeft al vijf jaar Spaans op het Montessori Lyceum Groningen en ze geniet daar nog elke dag van. Toch merkte ze het vorige schooljaar dat ze graag iets meer zou willen doen. Ze was op zoek naar meer uitdaging en verdieping. Op dat moment kreeg ze mail van Theo Douma. Inmiddels is ze een van de veertien collega’s die het nieuwe high potential-traject volgen.
“Hoe je een high potential wordt? Dat vind ik een moeilijke vraag!
Ik zie mezelf ook niet zo. Ik had gewoon veel zin in iets nieuws,
aan meer uitdaging en precies op het juiste moment kreeg ik die
mail waarin Theo vroeg wie er lef, vertrouwen en zin in vernieuwing
heeft. Ik stak meteen mijn vinger op, want dit was precies waar
ik naar op zoek was. Eerst ben ik erover gaan praten met mijn
team leider. Die was meteen enthousiast en heeft een mooie aan-
bevelings brief voor me geschreven. Daarna heb ik gesolliciteerd
en nu ben ik dus een van de veertien.”
Traject van een jaar“Onze groep volgt een traject van een jaar. Tijdens vijf of zes
trainingsdagen leren we over zaken als leiderschap, je rol in de
groep, hoe je projecten aanpakt, je eigen ontwikkeling. De eerste
dag hebben we al achter de rug en ik heb daar erg van genoten.
Verder is het de bedoeling dat je aan de slag gaat met projecten
op school. Hier op de Helperbrink zijn we van start gegaan met
een project waarbij we een klas hebben samengesteld met hoog-
begaafde leerlingen. Als Montessorischool willen we graag alle
leerlingen onderwijs op maat bieden en dat was tot nu toe nog
niet mogelijk voor deze groep. Dus is er nu een pilot met een klas
met daarin een aantal hoogbegaafde leerlingen, waarvan ik de
projectleider ben.”
Met meer energie voor de klas“Ik ben echt heel blij en dankbaar dat ik dit mag doen. Sowieso is
het natuurlijk fijn dat je hiervoor wordt geselecteerd. Ik denk dat
ik er echt heel veel van ga leren. Ik heb dat ook nodig. Ik sta met
veel plezier voor de klas, dat is mijn basis en daar wil ik zeker mee
doorgaan. In dit traject kan ik nog veel meer leren. Ik merk ook
dat het effect heeft op mijn gewone werk: ik sta met zoveel zin en
energie voor de klas nu. Nog meer dan anders.”
Nieuwe impuls“Het is wel een zwaar traject, dus ben ik iets minder gaan werken.
Ik werk nu vier dagen zodat ik genoeg tijd heb en ruimte in mijn
hoofd om dit traject goed te volgen. Wij zijn de eerste lichting high
potentials, dus alles is nog nieuw en leuk. Als groep hebben we er
ook veel zin in. Ik merk dat het mijn leven en mijn werk echt een
nieuwe impuls geeft.”
‘Ik sta nu met zoveel energie voor
de klas, nog meer dan anders.‘
‘ Ik ben nu project le ider
van een pi lo
t met een k las
met daarin een aantal
hoogbegaafde leerl in
gen .’
‘ IK WAS
O P ZO EK
N AAR
M E ER U
ITDAGI
N G
E N VER
DIEPIN G
.‘
‘ We l e
r e n
o v er za
ke n a l s
l ei d e r
s ch ap,
j e ro l
i n de g r
o e p,
h o e j e
p roje c t e
n
aan
pakt, j e
e i g en o
n t w ikk e l
i n g .‘
‘Ik denk dat ik echt heel veel van dit traject ga leren.’
MARLIEKE ENGELEN:
H IGH POTE NTIAL
INTERVIE W
14 15
HIGH POTENTIALS EN
PERSOONLIJKE GESPREKKEN
We hebben een pool van high poten-
tials samengesteld om enthousias-
te, actieve collega’s de kans te geven
zich verder te ontwikkelen.Verder
vinden er met alle collega’s indivi-
duele gesprekken plaats over hun
eigen ontwikkeling met het doel te
komen tot heldere afspraken en een
haalbare planning.
DIGITAAL PLATFORMOm al die kennis en knowhow binnen de groep te delen, zijn we bezig om een digitaal platform op te zetten
BASIS OP ORDEOm te kunnen doen wat we ons hebben voorgenomen moet de
basis op orde zijn. Wat houdt dat in?
FINANCIEEL GEZONDDe organisatie moet financieel gezond zijn. Dat betekent dat elke
school in staat moet zijn om te voldoen aan de financiële en be
drijfskundige randvoorwaarden. Een school moet voldoende leerlin
gen hebben om groepen en klassen te vormen.
SCHONE, VEILIGE EN GOED UITGERUSTE GEBOUWENLeren doe je het beste in een fijne omgeving. Juist daarom is het
van belang dat onze gebouwen op orde zijn. Daarom hebben we
een klimaat- en veiligheidsbeleid opgesteld, zodat de gebouwen
voldoen aan de arbo-normen en fris en schoon zijn.
ICT-INFRASTRUCTUURWe gaan een tijd tegemoet waarin ICT niet meer weg te denken is.
ICT helpt ons om leerlingen goed voor te bereiden op de toekomst.
We willen een solide, samenhangende en moderne ICT-infrastruc
tuur neerzetten in al onze scholen. ICT is hierin geen doel op zich,
maar een middel om ons onderwijs te moderniseren en verbeteren.
VOORWAARDEN OM TE LEREN PROFESSIONALISEREN
Onze medewerkers voor de
klas en in de ondersteuning
vormen het hart van onze
scholen. Wij geven met elkaar
vorm aan de kwaliteit van
ons onderwijs en zorgen dat
al die leerlingen zich kunnen
ontwikkelen. Ons professiona
liseringsbeleid is er dan ook op
gericht dat we allemaal blijven
leren en professionaliseren.
Individueel, maar vooral ook in
teamverband, want leren doen
we samen.
BIJEENKOMSTEN EN ACADEMIESamen maken wij het verschil. Dat bleek vorig jaar duidelijk tijdens de drie medewerkersbijeenkomsten. En hopelijk ook weer tijdens de onderwijsbijeenkomsten die er nog aan komen. Ook zijn we volop bezig met het realiseren van de Onderwijs Groep Academie die in de volle breedte mogelijk-heden wil bieden om verder te leren, elkaar te ontmoeten en van elkaar te leren.
THEMA 4
16 17
Van leren word je mooier.
You only live once; wat voor mij werkt is
elkaar kunnen ontmoeten in een informele,
veilige setting. Waar interesse is in elkaar en
je een ontwikkelteam kunt zijn.
Wat heb ik nodig? Doelen en samen
kunnen groeien.
We hebben een ‘kapstok/kerstboom’ gemaakt; omdat je kunt kiezen welke tak je neemt, er is onderlinge verbinding en de route is niet af, de weg ligt nog (deels) open.
Kaders liggen vast, maar
daarbinnen ligt de ruimte.
Wat ik nodig heb is dat ik mezelf kan ontwikkelen in
verbinding met de ontwikkeling van anderen.
Wat werkt voor mij: invloeden van
binnen en buiten, iets nieuws,
verrassends. Iets wat mooi en creatief
is, speels ook en feestelijk.
Groeien op je eigen manier.
Waar willen we voor staan?
Blik naar buiten; willen leren van elkaar en de buitenwereld.
Samen maak je het geheel. Een fysieke plek om
elkaar te ontmoeten. Thema’s om over te speed
daten. Korte ontmoetingen, krachtig en doelgericht
maar ook verbinding en geborgenheid.
Wat voor mij werkt is nieuwsgierigheid, originaliteit, open
deuren, beweging, buiten en LEF!
Wat voor mij werkt is regelmaat in het geven van feedback, ondersteuning, zelfreflectie. Ruimte voor emotie.
Wij maakten een boom om het cyclische van
leren te symboliseren, maar ook het dromen (de
kruin in de wolken), het groeien, de interactie,
de afhankelijkheid van elkaar, de reflectie (van
het zonlicht op de bladeren). Het snoeien en het
oogsten.
Meer externe invloeden naar binnen halen en zelf ook naar buiten treden.
Ik zou een ruimte met een deur willen
die ik dicht kan doen nadat ik naar
binnen ben gegaan om rustig met een
collega te spreken over een probleem
dat ik morgen moet oplossen in de klas.
Wij hebben een armband gemaakt. Je
kunt elementen met elkaar verbinden
als je ze nodig hebt en doorknippen als
je ze niet meer nodig hebt. Wat voor mij
werkt is zichtbaarheid van expertise,
teamleren, flexibiliteit en ruimte maken
voor nieuwe kennis.
Er ligt toch al heel
veel vast? Wat zijn
dan de doelen van
professionaliseren?
Je eigen leerroute naar
een gemeenschappelijk
doel.
Meanderen, eigen tempo, naar buiten, zelf weer leerling worden. Lucht en ruimte.
Wat voor mij werkt is bij elkaar
langs gaan, nieuwsgierigheid en
een open houding, delen, feestjes
vieren.
Ruimte voor aandacht, zowel fysiek als in tijd.
Wat is Openbaar Onderwijs Groningen? Openbaar Onderwijs Groningen zijn we pas als we er met elkaar inhoud aan geven.
Wij willen samen leren, in verbinding met elkaar staan, gebruik maken van elkaars expertise. Formeel en informeel in contact zijn, want het mag
tenslotte ook leuk zijn.
Trigger om de nieuwsgierigheid
op te wekken en elkaar te
ontmoeten. Actie: wat gaan we
doen, wat is het doel?
Wat voor mij werkt is
professionele interne
ondersteuning, focus en
humor.
Wat voor mij werkt is kruisbestuiving
en diversiteit. Tegenstelling is leuk
en leerzaam. Samen maak je het
geheel.
Wat voor mij werkt is de ruimte zoeken, verbeelding, het samen blijven ontwikkelen en dat het niet af hoeft te zijn.
Wat heb ik nodig? Tegenwind en onder
de waterlijn kijken. Een eigen route naar
een gezamenlijk doel.
Inzicht in expertise bij anderen. Thema’s op basis waarvan feedback kan worden georganiseerd. Contact tussen scholen.
Wat ik nodig heb is vrijheid,
vertrouwen en enthousiasme.
Wat ik nodig heb is duidelijkheid
over de kaders, hoeveel tijd mag
ik besteden, waarover mag/
moet ik leren. Wat ik nodig heb is
ruimte, het kunnen verbreden van
mijn horizon belangstelling voor
wat ik wil en plezier…
Wat ik nodig heb is een platform om kennis te kunnen delen, een ‘Marktplaats’, een loket, een digitaal prikbord, een ‘waterbron’.
Wat ik nodig heb is uitdaging, dingen
ervaren, mezelf kunnen versterken
en duidelijkheid over de faciliteiten.
Tijdens drie medewerkersbijeenkomsten in 2016 hebben velen van jullie enthousiast gebrainstormd over het onderwijs. Over leeromgevingen, leren in teams en het leren van de leerling. De resultaten hebben we gebruikt in ons professionaliseringsplan. Op deze pagina’s hebben we de mooiste citaten van die drie bijeenkomsten verzameld.
1918
SAMEN LEREN IS EFFECTIEFLeren is een sociaal proces. Dat geldt voor onze leer-lingen, maar zeker ook voor onze teams. We houden elkaar scherp. Samen ex-perimenteren en reflecteren levert een actieve houding op in een team. Daardoor voelt iedereen zich betrokken en eigenaar van het leer-proces. Vooral als het gaat om een leerdoel dat past in de school en gaat over de lespraktijk. Een belangrijke voorwaarde is dat samen leren wordt gefaciliteerd door het management, bijvoorbeeld door onder-steuning van experts en het bieden van tijd en ruimte om te leren.
LERENDE CULTUUR
Iedereen die voor de klas staat ziet het dagelijks: leren gaat het
beste als leerlingen actief zijn, zelf mogen experimenteren en
fouten mogen maken. Het is dus niet zo raar dat die interne drive
ook werkt voor leren in teamverband. Zo vormen we samen een
gemeenschap van professionals die de eigen praktijkervaringen
deelt met elkaar en de lerende cultuur verder brengt.
SAMEN LEREN WE. SAMEN GROEIEN WE.
HOE GAAN WE DIT VOOR ELKAAR KRIJGEN?Om die lerende organisatie in de toekomst te realiseren hebben we heldere afspraken gemaakt die terug te zien zijn in de sectorakkoorden, de Leraren agenda en het Platform Onderwijs 2032. Ook zijn er afspraken gemaakt in de cao met betrekking op professionalisering. Meer infor-matie hierover is te vinden in de documenten op de website: en in Sterk in leren, Strategisch professionaliseringsplan Openbaar Onderwijs Groningen 2016 -2019.
LEREN IN ONDERWIJSTEAMSLERENDE ORGANISATIEIn een lerende organisatie leren we vooral van elkaar. Het is essentieel dat onderwijsteams een onderzoekende houding aannemen, samenwerken met elkaar en anderen én kennis en ervaringen delen.
In een lerende organisatie spreken we elkaar aan en durven we te experimenteren en innoveren. We mogen fouten maken en we vieren onze successen. Het doel van leren in een team is het verbeteren van onze eigen beroepspraktijk om het onderwijs te blijven verbeteren.
THEMA 5
20 21
Waar gaat het heen met Openbaar Onderwijs Groningen? Wat gaan we nu leren waar we straks de vruchten van plukken? We zijn terug bij Theo Douma met de vraag om een voorspelling te doen. Hoe staan we er over vijf jaar voor?
“De wereld verandert razendsnel en het is onmogelijk te
voorspellen wat de toekomst brengt. Denk alleen maar aan de
ontwikkeling van de ICT, van de mobiele telefonie, de digitale
hulpmiddelen in de klas. Stilstaan is niet meer aan de orde. Een
leven lang leren betekent letterlijk dat we elke dag opnieuw nieuwe
dingen gaan leren. We blijven ons ontwikkelen.”
Duidelijk afspraken over het onderwijs van de toekomst“Wat ik hoop is dat we de ruimte vinden om met z’n allen van elkaar
te leren. Dat die ideeën blijven komen en dat we samen nieuwe
initiatieven nemen. Onze koers is helder: we hebben met elkaar
duidelijke lijnen afgesproken voor het onderwijs van de toekomst.
Zoals ruimte voor digitale geletterdheid. Zoals een leerlijn Engels
van groep 1 tot vwo 6. We willen de samenwerking tussen primair
en voortgezet onderwijs voortzetten en verbeteren, zodat we onze
leerlingen vanaf groep 1, tot waar ze ook maar terecht komen, goed
faciliteren. Hoe goed de samenwerking kan werken blijkt wel uit het
passend onderwijs: dat loopt heel goed. Juist doordat de scholen
onder ons dak elkaar weten te vinden.”
Pluriformiteit: ieder een eigen kleur“Tegelijkertijd willen we onze pluriformiteit behouden. Ook
dat is een speerpunt van Openbaar Onderwijs Groningen.
De doelgroepen die binnenkomen zijn ontzettend divers. Allemaal zijn ze
welkom bij ons. Voor een deel van hen zijn wij de enige kans. Het is onze
taak om al die leerlingen goed door hun schoolcarrière heen te loodsen. Daar
zijn alle scholen druk mee bezig. Wij moeten iedere leerling de kans geven
zijn of haar talenten te ontdekken en ontplooien. Om dat te doen zullen we
veel meer persoonsgericht en adaptief gaan werken. En ja, dat vraagt het
nodige van de docenten. Dat is een ontwikkeling die we niet van vandaag of
morgen onder de knie hebben. Daarvoor moeten we nog veel slagen maken.
Maar daar willen we wel naartoe.”
Meerdere wegen naar Rome“Ik heb in mijn leven geleerd dat er meerdere wegen naar Rome leiden.
Dat betekent voor onze scholen en onze mensen dat wij niet verwachten
dat iedereen dezelfde route naar de toekomst neemt. Op de ene school
gaan ze aan de slag met leerplein, waar kinderen gepersonaliseerd gaan
leren. Een andere school wil juist veel gestructureerder werken. Wat alle
scholen gemeen hebben is dat ze in beweging zijn en dat alle paden naar de
toekomst ergens bij elkaar komen.”
Breed palet“Die variëteit in aanpak willen we behouden, zodat ouders en leerlingen
kunnen kiezen voor de school die het beste aansluit bij hun wensen en
behoeftes. Dat geldt ook voor het voortgezet onderwijs. Wij streven naar
een breed palet van scholen die allemaal hun eigen kleur hebben, hun eigen
smoel, variërend van gedifferentieerd zoals het Leon van Gelder tot breed,
zoals het Kamerlingh Onnes. Van Montessori tot categoraal gymnasium.”
Oproep: ruimte om van elkaar te leren“Professionaliseren doen we samen. Maak daarom gebruik van de faciliteiten
die we op touw zetten. Doe mee aan bijeenkomsten, kom met ideeën, stel
vragen en zoek elkaar op. Mijn oproep is dan ook: creëer ruimte en tijd om te
leren. En neem vooral de tijd om van elkaar te leren. Laten we daar vandaag
mee beginnen.”
‘St i l staan i s n iet meer aan de orde .’
‘Ik h o o p d at w e d e
r u i m t e v i n d e n o m m e t
z ’ n a l l e n van e l kaa r
t e l e r e n .‘
‘WIJ MOETE
N IEDERE
LEERLING
DE KANS
GEVEN
ZIJN OF
HAAR TA
LENTEN
TE ONTDE
KKEN EN
ONTP
LOOIEN .
‘
‘CREËER RUIMTE EN TIJD OM TE LEREN.‘
LE RE N IN DE TOE KOMSTVOORUITBLIK
22 23
sterk in leren
Onderwijs is meer dan het behalen van een diploma. Wij willen onze leerlingen helpen om zelfvertrouwen te ontwikkelen, kritisch te leren denken, tolerant te zijn naar anderen en vaardigheden aan te leren, zoals samenwerken en het nemen van initiatieven. Samen geven we inhoud aan betekenisvol onderwijs en dat doen we door zelf het goede voorbeeld te geven in de vorm van persoonlijk leiderschap. We hebben het lef om te experimenteren en initiatieven te nemen. We nemen onze verantwoordelijkheid en leggen verantwoording af.
Leren is van ons allemaal. Wil jij je ook blijven ontwikkelen om daarmee jezelf en het onderwijs te verbeteren? Praat erover met je leidinggevende en doe zelf creatieve voorstellen!
LEONARD SPRINGERLAAN 39
9727 KB GRONINGEN
POSTBUS 744
9700 AS GRONINGEN
050 - 321 03 00
WWW.O2G2.NL