Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
1
1.3 globalisering verovert de wereld
• meer grensoverschrijdende contacten• productie en verkoop over de hele wereld
vestigingsplaats heeft o.a. te maken met• bereikbaarheid (stadscentrum)• arbeidsmarkt• afzetmarkt• grondstoffen
- onbelangrijk voor footloose bedrijven- inertie: de voordelen van de
vestigingsplaats zijn verdwenen
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
2
loonkosten
• voor veel bedrijven zijn loonkosten erg zijn belangrijk daardoor offshoring of uitschuiving
• dit begint met arbeidsintensief werk
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
3
samenwerking tussen landen
verschillende stadia
• vrijhandelszone
• douane-unie
• gemeenschappelijke markt(met supranationaal orgaan)
• economische unie (b.v. Europese Unie)
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
4
nieuwe industrielanden
• tijgers: Aziatische landen met snelle groei
• nieuwe tijgers: - lagelonenlanden in Azië met snelle groei.- eerst vaak importsubstitutie- daarna exportbevordering
• nieuwe industrielanden (NIL’s = NIC’s)- emerging economies- vaak met kinderarbeid
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
5
handelsafspraken (WTO)
• vroeger: hoge invoerrechten- inkomsten van een land- bescherming werkgelegenheid
• nu: streven naar geen/lage invoerrechten - liberalisering handel en diensten
- open grenzen
• hoofdlijnen komen vaak van G8toenemende invloed van G20 (met BRIC-landen)
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
6
wereldhandel
• steeds meer productie voor buitenlandse markt• meeste handel binnen triade• snelle groei Opec-landen en Nic’s
geldverkeer• vooral in en tussen rijke landen• ook in nic’s• flitskapitaal• in arme landen: mikrokredieten
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
7
multinationale ondernemingen: mno’s
• outsourcing• global sourcing
- spread-effects- flexi-factory strategy
• sweatshops- ook vrouwen en kinderen- slechte arbeidsomstandigheden
• just-in-time• kop-staartbedrijven
- rijke landen: opdrachten, ontwerp en verkoop- lagelonenlanden: productie
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
8
internationale arbeidsverdeling
• voortdurend zoeken naar goedkope arbeid
• toename transport
• veel handel binnen mno’s
• lagere kosten door schaalvergroting
• synergievoordelen
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
9
arbeidskosten per uur in de industrie (2002)
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
10
Exportwaarde in 2004 (in miljard dollar)
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
11
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
12
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
13
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
14
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
15
Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv
16