Watermanagement
01-10-2012
Inhoud
• Watermanagement en de ondergrond?• Klimaat, menselijk handelen en het
landschap• Uitdagingen en oplossingen• Casus
Nederland en water
LandschapOndergrond
WatersysteemKLIMAAT
MENSELIJKE INVLOED
De natuur en water
8.000 v. Chr.5.000 v. Chr1.800 v. Chr50 n. Chr.800 n. Chr.
Duinen
Rivierklei en -zand
Veen
De mens en water: watermanagement
Klimaat
• Temperatuur stijging• Zeespiegelstijging• Neerslagtoename• Droge perioden• Bodemdaling
Nederland en water toen en nu
Nederland en water toen en nu
MENSELIJKE INVLOEDLandbouw
Nederland en water toen en nu
MENSELIJKE INVLOEDIndustrie
Nederland en water toen en nu
MENSELIJKE INVLOEDSteden
Nederland en water toen en nu
MENSELIJKE INVLOEDSteden
Locatie Bodem en water
• Hoog Nederland• Laag Nederland• Stedelijk gebied• Ondergrond (veen / zand / klei / grind /
leem)
Hoog Nederland Stuwwallen
• Hoge zandbulten• Diepe grondwaterstanden• Infiltratiegebieden
Wateraspecten• Veel neerslag • Natte dalen • Sprengen
Hoog NederlandHoge zandgronden Oostelijk
• Dekzanden, zwerfkeien, keileemafzetting
• Wisselende grondwaterstanden
Wateraspecten
• Keileem dun freatisch pakket• Vennen• Beken in lage delen
– veelal vergraven of gekanaliseerd
Hoog Nederland Hoge zandgronden Zuidelijk
• Dekzanden• Noord-Zuid georiënteerde
riviertjes
Wateraspecten• Vennen• Rivieren• Grote kanalen• Vervening
Laag Nederland Kust en Waddenzee
• Zandaanvoer (Zuid naar Noord)• Duinen en dijken• Wadden: wandelen
Wateraspecten• Kwel en verzilting• Zeekleiafzetting• Overstromingen• Drinkwatervoorziening
Laag Nederland Zeekleigebied
• Bewoning op natuurlijke terpen en heuvels
• Landwinning – kwelders bedijken– Inpoldering
Wateraspecten• Kreken• Inversie van het landschap door
inklinking bodem• Zeedijken
Laag Nederland Veengebied
• Diep gelegen• Bodemdaling• Grootschalige afgraving en inpoldering
Wateraspecten• Slechte bodemdoorlatendheid• Hoge grondwaterstanden• Zoute kwel
Laag Nederland Rivierengebied
• Veel grind en grof zand in diepe ondergrond
• Complexe bovenste laag• Laagland: meandering
Wateraspecten• Bedijking uiterwaarden• Kwel stromen vanuit de rivier• Kanalisatie en normalisatie• Ruimte voor de rivier
Stedelijk gebied
• Vaak zand of veengrond in west-Nederland
• Verharde gebieden• Alternatieven voor
waterberging
Nederland en water nu• STAND VAN ZAKEN
Nederland en water• UITDAGINGEN
Uitdagingen nu
• Waterberging in de stad• Kustbescherming verbeteren• Omgaan met verzilting• Kritisch rivierpeil• Ruimte voor de rivier
Uitdagingentoekomst
• Klimaatverandering– neerslag– stijging van rivierpeil en zeewaterpeil– langere droge periodes
• Bevolkingsgroei• Urbanisatie
– bodemdaling– meer watergebruik– minder ruimte
Oplossingen
• IJsselmeerpeil verhogen• Beekherstel• Zandmotor• Ruimte voor de rivier• Waterwonen• Water in de wijk• Dijken versterken
Watertoets
• Sinds 2000 water als mede ordenend principe
• Verplicht aandacht voor water in ruimtelijke plannen
• Overleg verantwoordelijke overheden• Maatregelen om water te beschermen
tegen ons / ons te beschermen tegen water• Vastgelegd in waterparagraaf
Watermanagement
Casus
Beschrijf voor de Waalhaven en / of de Rijnhaven:- Wat voor type landschap dit van oorsprong is- Welke menselijke ingrepen hier hebben
plaatsgevonden- Welke waterproblemen je hier kunt
verwachten- Welke oplossingen er in Rotterdam worden
gezocht voor deze problemen