Download - ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU WĘGLOWEGO
ZAGROŻENIE WYBUCHEM PYŁU
WĘGLOWEGO
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25
www.csrg.bytom.pl e-mail: [email protected]
Prawo Geologiczne i Górnicze z dnia 4.02.1994 r. art. 73
(znowelizowane 27.07.2001 r.)
1. Przedsiębiorca jest zobowiązany w szczególności: rozpoznawać
zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować
środki zmierzające do zapobiegania i usuwania tych zagrożeń, w tym
oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe występujące w ruchu
zakładu górniczego oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne
zmniejszające to ryzyko.
2. Posiadać odpowiednie środki materialne i techniczne oraz właściwie
zorganizowane służby ruchu do zapewnienia bezpieczeństwa
pracowników i ruchu zakładu górniczego
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Artykuł 73a.
1. Występujące w zakładach górniczych zagrożenia naturalne: tąpaniami,
metanowe, wyrzutami gazów i skał, wybuchem pyłu węglowego, wodne,
erupcyjne, siarkowodorowe, radiacyjne naturalnymi substancjami
promieniotwórczymi, a także działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia,
podlegają zaliczeniu do poszczególnych stopni (kategorii, klas) zagrożeń.
2. Zaliczeń, o których mowa w ust. l, dokonuje właściwy organ nadzoru
górniczego w drodze decyzji, jeżeli przepis szczególny nie stanowi
inaczej.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1/ kryteria oceny zagrożeń naturalnych, o których mowa w ust. l,
w zależności od rodzaju kopaliny, natężenia występowania zagrożeń,
przestrzeni występowania zagrożeń i rodzaju zakładu górniczego,
a także szczegółowe zasady zaliczania tych zagrożeń,
2/ sposób zaliczania złóż (pokładów), ich części lub wyrobisk do
poszczególnych stopni (kategorii, klas) zagrożeń,
3/ przypadki, w których zaliczeń może dokonywać kierownik ruchu
zakładu górniczego.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 14 czerwca 2002 r.
W sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach
górniczych
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Rozdział 1 Przepisy ogólne
§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
16/ pyle węglowym -rozumie się przez to ziarna węgla przechodzące przez
sito o wymiarach oczek równych 1x1 mm,
17/ pokładzie węgla zagrożonym wybuchem pyłu węglowego –
rozumie się przez to pokład węgla, w którym stwierdzono zawartość części lotnych w węglu większą niż 10% w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej,
18/ pokładzie węgla niezagrożonym wybuchem pyłu węglowego – rozumie się przez to pokład węgla, w którym stwierdzono zawartość części lotnych w węglu mniejszą lub równą 10% w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
19/ pyle kopalnianym - rozumie się przez to pył powstały podczas robót
górniczych oraz w trakcie przeróbki, wraz z dodatkiem substancji
zabezpieczających przed wybuchem,
20/ pyle węglowym bezpiecznym - rozumie się przez to pył węglowy
pochodzący z pokładu węgla niezagrożonego wybuchem pyłu węglowego,
21/ pyle węglowym niebezpiecznym - rozumie się przez to pył węglowy
pochodzący z pokładu węgla zagrożonego wybuchem pyłu węglowego,
22/ intensywności osiadania pyłu - rozumie się przez to masę pyłu węglowego
bez części niepalnych stałych, osiadającego na danej powierzchni
w ustalonym czasie, wyrażoną w g/m2 na dobę,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
23/ pyle kopalnianym zabezpieczonym - rozumie się przez to pył
kopalniany zawierający:
a) co najmniej 70% części niepalnych stałych w polach niemetanowych,
b) co najmniej 80% części niepalnych stałych w polach metanowych,
c) wodę przemijającą uniemożliwiającą przenoszenie wybuchu pyłu
węglowego i całkowicie pozbawiającą ten pył kopalniany lotności,
24/ pyle kopalnianym niezabezpieczonym - rozumie się przez to pył
kopalniany, który nie spełnia wymagań podanych w pkt 23,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
25/ wyrobisku niezagrożonym wybuchem pyłu węglowego -
rozumie się przez to wyrobisko, w którym:
a) nie występuje niebezpieczny pył węglowy, lub
b) pył kopalniany zawiera co najmniej 90% części niepalnych stałych
pochodzenia naturalnego, ilość niebezpiecznego pyłu węglowego
jest mniejsza niż 10 g/m3 wyrobiska, a intensywność osiadania pyłu
jest mniejsza niż 0,15 g/m2 na dobę, lub
c) pył kopalniany zawiera co najmniej 50% wody przemijającej
pochodzenia naturalnego, a wyrobiska sąsiednie, mające z nim
połączenie, są wyrobiskami niezagrożonymi wybuchem pyłu
węglowego lub zostały zaliczone do klasy A zagrożenia wybuchem
pyłu węglowego,
26/ wyrobisku zagrożonym wybuchem pyłu węglowego -
rozumie się przez to wyrobisko, które nie spełnia wymagań podanych
w pkt 25,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Rozdział 5
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§ 24. Miejscami możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego są
w szczególności:
1/ miejsca wykonywania robót strzałowych w wyrobiskach
zagrożonych wybuchem pyłu węglowego,
2/ miejsca urabiania węgla,
3/ miejsca stwierdzonych nagromadzeń metanu w ilości
co najmniej 1,5%,
4/ miejsca nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w ilości
co najmniej 500 g/m3 wyrobiska w pyle kopalnianym
niezabezpieczonym na długości większej niż 30 m, w wyrobisku,
gdzie eksploatowane są maszyny lub urządzenia elektryczne,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
5/ pola pożarowe,
6/ zbiorniki węgla,
7/ składy materiałów wybuchowych,
8/ strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami w pokładach
drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagrożenia metanowego,
9/ wyrobiska o nachyleniu większym niż 10° z transportem linowym,
kołowym lub kolejkami, w których zainstalowane są kable lub
przewody elektryczne.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§25.1. Ustala się dwie klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego:
a) pokładów węgla lub ich części,
b) wyrobisk lub ich części w podziemnych zakładach górniczych
wydobywających węgiel kamienny oraz wyrobisk podziemnych
lub ich części w odkrywkowych zakładach górniczych
wydobywających węgiel brunatny.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
2. Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego
zalicza się pokłady węgla lub ich części,
wraz z wyrobiskami drążonymi w tych
pokładach lub częściach, w których
występuje pył węglowy zabezpieczony
w sposób naturalny.
3. Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego
zalicza się pokłady węgla lub ich części,
wraz z wyrobiskami drążonymi w tych
pokładach lub częściach, które nie
spełniają wymagań zawartych w ust. 2.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
4. Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego
zalicza się wyrobiska lub ich części, w których
występuje pył węglowy zabezpieczony
w sposób naturalny lub nie ma odcinków z pyłem
kopalnianym niezabezpieczonym w sposób
naturalny, dłuższych niż 30 m, przy czym
odległość między tymi odcinkami nie może być
mniejsza niż 100 m.
5. Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego
zalicza się wyrobiska lub ich części,
które nie spełniają wymagań zawartych w ust. 4.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§ 26.1.Niezwłocznie po wykonaniu wyrobisk w pokładzie węgla powinny być przeprowadzone badania pokładu węgla lub jego części pod względem zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. 2. Badania pokładu węgla lub jego części powinny być przeprowadzone po wykonaniu co najmniej 300 m wyrobisk w polach niemetanowych lub co najmniej 500 m w polach metanowych. 3. Badania wyrobisk lub ich części poza pokładami węgla powinny być przeprowadzone podczas ich drążenia, a także przy każdej zmianie warunków, które mogą mieć wpływ na ilość gromadzącego się w nich pyłu kopalnianego.
§ 27.Do czasu zaliczenia pokładu węgla lub jego części oraz wyrobiska lub jego części pod względem zagrożenia wybuchem pyłu węglowego podlegają one rygorom określonym dla klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§ 28.
Wniosek w sprawie zaliczenia do klasy zagrożenia wybuchem pyłu
węglowego powinien zawierać:
1/ charakterystykę pokładu węgla lub jego części albo wyrobiska lub jego
części, z uwzględnieniem występujących zagrożeń oraz miejsc
możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego,
2/ opis czynników mających wpływ na zagrożenie wybuchem pyłu
węglowego,
3/ propozycję zaliczenia pokładu węgla lub jego części albo wyrobiska
lub jego części do odpowiedniej klasy zagrożenia wybuchem pyłu
węglowego, wraz z uzasadnieniem,
4/ mapę w skali nie mniejszej niż 1:5.000.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Warunki, które muszą zaistnieć dla powstania wybuchu pyłu węglowego:
1. Pył węglowy musi być nagromadzony w odpowiedniej ilości i jakości,
2. Czynnik powodujący powstanie obłoku pyłu węglowego,
3. Czynnik termiczny zapalający obłok pyłu węglowego
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Skutki wybuchu pyłu węglowego:
1. Płomień wybuchu (nawet do kilkunastu km),
2. Tlenek węgla (do kilkunastu %),
3. Podmuch (wybicie obudowy,zawały),
4. Wpływ na psychikę ludzką.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Pierwsza linia obrony
1. Ograniczenie powstawania pyłu węglowego (nawilżanie pokładów),
2. Usuwanie pyłu węglowego (odpylanie wylotowych prądów powietrza),
3. Zwalczanie lotności pyłu węglowego (stosowanie instalacji zraszających).
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Druga linia obrony
Zwalczanie zapoczątkowania wybuchu
1. Przestrzeganie zasad bezpiecznego prowadzenia robót strzałowychi stosowanie środków strzałowych dopuszczonych do konkretnych warunków zagrożenia pyłowego i metanowego, oraz usuwanie pyłu węglowego i zmywanie stref przyprzodkowych,
2. Niedopuszczanie do powstawania zagrożeń metanowych takich jak przystropowe nagromadzenie metanu,
3. Stosowanie zabezpieczenia metanometrycznego jak i kontrole indywidualne zgodne z wymogami przepisów,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
4. Przestrzeganie zasad zwalczania zagrożenia zapłonu metanuod iskier mechanicznych podczas pracy kombajnu,
5. Stosowanie odpowiedniej kontroli stanu kabli, muf kablowychi urządzeń elektrycznych. Unikanie lokalizacji muf kablowychw strefach znacznego zapylenia,
6. Przestrzeganie zasad bezpiecznego prowadzenia eksploatacji pokładów tąpiących w warunkach zagrożenia metanowegoi pyłowego,
7. Usuwanie otwartego ognia z kopalń zagrożonych metanemi pyłem węglowym,
8. Prowadzenie akcji uświadamiającej i szkoleniowej górników podwyższającej poziom ich wiedzy.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Trzecia linia obrony
§. 312
1. W drążonym wyrobisku korytarzowym, w którym występuje niebezpieczny pył węglowy, przodek oraz wyrobiska w strefie przyprzodkowej zmywa się lub zrasza wodą.
2. W wyrobiskach zaliczonych, na podstawie odrębnych przepisów, do klasyA lub B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego utrzymuje się strefy zabezpieczające przed przeniesieniem się wybuchu.
3. W strefach zabezpieczających zmywa się wodą lub opyla pyłem kamiennym wyrobiska na całym ich obwodzie, łącznie z obudową, na długości co najmniej 200 m od miejsc możliwego zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego określonych odrębnymi przepisami.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
4. Pył kopalniany usuwa się z maszyn i urządzeń znajdujących się w wyrobisku
w strefie zabezpieczającej.
5. W polach metanowych oprócz stref zabezpieczających, o których mowa
w ust. 2, dodatkowo utrzymuje się strefy zabezpieczające:
1) na całej długości wyrobiska przewietrzanego za pomocą lutniociągu,
2) w wyrobiskach zaliczonych do pomieszczeń ze stopniem "c"
niebezpieczeństwa wybuchu metanu na odcinkach z zainstalowanymi kablami
lub przewodami elektroenergetycznymi.
6. W wyrobisku korytarzowym, we wszystkich kierunkach od miejsc zabudowy
rozdzielni, stacji transformatorowych, prostowników i stycznikowni utrzymuje
się strefy zabezpieczające na długości co najmniej 25 m, a od miejsc połączeń
kabli wykonanych za pomocą muf skorupowych metalowych w sieciach
o napięciu powyżej 230 V prądu przemiennego - na długości co najmniej 5 m
we wszystkich kierunkach od tych połączeń.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 313
Stref zabezpieczających nie stosuje się w:
1) drążonym wyrobisku kamiennym, w którym nie występuje niezabezpieczony
pył kopalniany,
2) wyrobisku wybierkowym,
3) wyrobisku, w którym pył kopalniany jest zabezpieczony przed wybuchem
w sposób naturalny,
4) wyrobisku korytarzowym, w którym nagromadzenie pyłu węglowego jest
mniejsze niż 30 g/m3 wyrobiska.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 314
1. Zawartość części niepalnych stałych w pyle kopalnianym w strefie zabezpieczającej, oznaczona zgodnie z Polskimi Normami, powinna wynosić co najmniej:
1) 70% w polach niemetanowych,
2) 80% w polach metanowych.
2. W przypadku niespełnienia wymagań, o których mowa w ust. 1, zawartość wody przemijającej w pyle kopalnianym, uniemożliwiająca przeniesienie wybuchu pyłu węglowego, w strefie zabezpieczającej oblicza się, z zastrzeżeniem ust. 3, według wzoru:
100 - n
W = 50 + ----------------------- Wpw - 0,625n
100
W - zawartość wody przemijającej uniemożliwiającej przeniesienie wybuchu pyłu węglowego [%]
n - zawartość części niepalnych w pyle kopalnianym [%]
Wpw - zawartość wilgoci przemijającej [%]
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
3. Zawartość wody przemijającej w pyle kopalnianym w strefie
zabezpieczającej w polach niemetanowych może wynosić 0,9 W.
4. W wyrobiskach korytarzowych, w pokładzie zaliczonym do IV kategorii
zagrożenia metanowego, zawartość części niepalnych stałych w pyle
kopalnianym poza strefami zabezpieczającymi powinna wynosić
co najmniej 50% lub zawartość wody przemijającej powinna wynosić
co najmniej 60% wartości wymaganej w strefie zabezpieczającej,
określonej wzorem, o którym mowa w ust. 2.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
5. Częstotliwość kontroli zawartości części niepalnych stałych lub
wody przemijającej w pyle kopalnianym, o których mowa
w ust. 1-4, w strefie zabezpieczającej, dokonywanych przez
służby dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego,
ustala kierownik ruchu zakładu górniczego w zależności od
intensywności osiadania pyłu. Kontrole te powinny być
przeprowadzane nie rzadziej niż co 30 dni.
§. 315
W wyrobiskach, w których nie jest możliwe utrzymywanie stref
zabezpieczających, zastępuje się je rozstawnymi zaporami
przeciwwybuchowymi.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 323
1. W wyrobiskach niezagrożonych wybuchem pyłu węglowego
częstotliwość kontroli zawartości części niepalnych stałych
lub wody przemijającej w pyle kopalnianym, pomiarów
intensywności osiadania pyłu oraz ilości zalegającego pyłu
węglowego ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
2. Kontrolę zawartości części niepalnych stałych lub wody
przemijającej w pyle kopalnianym oraz ilości zalegającego
pyłu węglowego wykonuje się nie rzadziej niż co 30 dni,
natomiast pomiary intensywności osiadania pyłu wykonuje
się nie rzadziej niż co 180 dni.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Czwarta linia obrony
§.316
1. W wyrobiskach zaliczonych do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego
stosuje się zapory przeciwwybuchowe, w sposób określony w załączniku nr 5 do
rozporządzenia.
2. Służby dla zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego kontrolują stan
zapór przeciwwybuchowych nie rzadziej niż co 30 dni.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Zapory przeciwwybuchowe
1. Główne zapory przeciwwybuchowe
2. Pomocnicze zapory przeciwwybuchowe
§. 317
Główne zapory przeciwwybuchowe buduje się na wlocie i wylocie każdego rejonu wentylacyjnego oraz we wszystkich pozostałych wyrobiskach łączących rejony wentylacyjne
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 318
1. Pomocnicze zapory przeciwwybuchowe buduje się wewnątrz rejonów
wentylacyjnych, w odległości od 60 m do 200 m od miejsc możliwego
zapoczątkowania wybuchu pyłu węglowego.
2. W uzasadnionych okolicznościach odległość, o której mowa w ust. 1,
może być zmniejszona do 40 m lub zwiększona ponad 200 m,
na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
z tym że strefę zabezpieczającą wykonaną przez opylanie pyłem
kamiennym lub zmywanie wodą przedłuża się do miejsca zabudowania
zapory.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
3. W przypadku gdy długość wyrobiska uniemożliwia zabudowanie
w nim całej zapory przeciwwybuchowej, buduje się w tym
wyrobisku co najmniej połowę zapory, a pozostałą część zapory - w
każdym sąsiednim wyrobisku.
4. W przypadku gdy wzajemna odległość między sąsiednimi
przodkami wybierkowymi jest mniejsza niż 150 m, budowanie
zapory przeciwwybuchowej w wyrobisku między tymi
przodkami nie jest wymagane.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§ 319. 1. Pomocniczymi zaporami przeciwwybuchowymi ponadto zabezpiecza się:
1) przodek wyrobiska wybierkowego,
2) przodek wyrobiska korytarzowego,
3) grupy przodków korytarzowych lub wybierkowych, których nie można
zabezpieczyć oddzielnie zaporami,
4) wyrobiska, w których pracują maszyny lub inne urządzenia powodujące na
długości co najmniej 30 m powstawanie nagromadzenia pyłu węglowego
niebezpiecznego w pyle kopalnianym niezabezpieczonym w ilości 0,5 kg/m3
wyrobiska i powyżej,
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
5) pole pożarowe,
6) wyrobisko, w którym zawartość metanu w powietrzu jest wyższa od 1,5%
lub występują przystropowe nagromadzenia metanu,
7) miejsca znacznego nagromadzenia pyłu węglowego niebezpiecznego w pyle
kopalnianym niezabezpieczonym, w szczególności powyżej 0,5 kg/m3
wyrobiska, występujące w wyrobiskach korytarzowych, przy czym odległość
między zaporami nie może być większa niż 200 m.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
2. W polach metanowych w wyrobiskach korytarzowych, przewietrzanych za
pomocą lutniociągów, buduje się pomocnicze zapory przeciwwybuchowe
w odległości nie większej od siebie niż 200 m.
3. W polach II-IV kategorii zagrożenia metanowego buduje się dodatkowe
pomocnicze zapory przeciwwybuchowe w odległości nie większej od siebie
niż 200 m w wyrobiskach korytarzowych przewietrzanych prądem powietrza
wytwarzanym wentylatorem głównym, w których:
1) zawartość metanu w powietrzu jest większa od 0,5% - zabudowane są
kable lub przewody elektroenergetyczne.
2) zawartość metanu w powietrzu jest większa od 1,5% - występują
przystropowe nagromadzenia metanu,
3) wyznaczone są strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 320
Podczas akcji przeciwpożarowej zakres zabezpieczeń przed wybuchem pyłu
węglowego ustala się w planie akcji.
§. 321
W miejscu zabudowania zapory przeciwwybuchowej wyrobisko powinno być:
1) opylone do zawartości co najmniej 70% części niepalnych stałych
w polach niemetanowych lub co najmniej 80% w polach metanowych –
w przypadku stosowania zapory pyłowej, lub
2) zmyte wodą, z zastosowaniem warunku określonego w § 314 ust. 2,
a przy braku możliwości utrzymania tych warunków - opylone pyłem
kamiennym do zawartości części niepalnych stałych, o których mowa
w pkt 1, w przypadku stosowania zapory wodnej.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
§. 322
Ilość wody lub pyłu kamiennego na zaporze przeciwwybuchowej
w przeliczeniu na 1 m2 przekroju wyrobiska w świetle obudowy powinna
wynosić co najmniej:
1) 200 dm3 wody lub 200 kg pyłu kamiennego w polach niemetanowych,
2) 400 dm3 wody lub 400 kg pyłu kamiennego w polach metanowych
oraz w polach niemetanowych dla zabezpieczenia pól pożarowych.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Wybór miejsca na ustawienie zapory
• Należy ustalić właściwą odległość od przodka,
• W miejscu ustawienia zapory obudowa wyrobiska powinna być nie uszkodzona,
• Zaporę należy ustawiać w miejscu gdzie wyrobisko jest prostoliniowe, bez
poszerzeń lub zwężeń przekroju poprzecznego wyrobiska,
• Nie wolno ustawiać zapory w miejscu przybierki stropu,
• Zapory nie może przegradzać tama wentylacyjna lub jakiekolwiek elementy
mogące osłabić działanie podmuchu na półki lub pojemniki zapory
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
Zapory przeciwwybuchowe pyłowe
• Zapory zwykłe – gdy długość pomostu półki jest większa od 65% maksymalnej
szerokości wyrobiska,
• Zapory boczne – gdy długość pomostu półki zawarta jest w granicach
od 50% do 65% maksymalnej szerokości wyrobiska,
• Zapory o skróconej długości półek – gdy długość pomostu jest zawarta
w granicach od 40% do 50% maksymalnej szerokości wyrobiska,
• Zapory rozstawne – gdy odległość półek jest tak dobrana, aby stężenie pyłu
kamiennego wynosiło 1kg/m3 wyrobiska
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
• Zapory wodne zwykłe gdy długość zestawu jest większa od 65%
maksymalnej szerokości wyrobiska w miejscu zabudowy,
• Zapory boczne gdy długość zestawu jest zawarta od 50 do 65%
szerokości wyrobiska,
• Zapory wodne schodkowo – boczne gdy nie ma możliwości zabudowy
ww zapór ze względów ruchowych,
• Zapory wodne szybkiej konstrukcji,
• Zapory rozstawne gdy odległość zestawu pojemników jest tak dobrana,
aby ilość wody wynosiła 1 dm3/m3 wyrobiska
Zapory przeciwwybuchowe wodne
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.