Dr.Yahya Laleli

Dr.Murat Öktem

Katılımcı laboratuvarlar

arasında

test sonuçları açısından

harmonizasyonu sağlamak

PROGRAMIN AMACI

• 2002 yılında başlatıldı

• Programın 7. yılı

• Aktif laboratuvar sayısı 110

• 55 il ve KKTC’den toplam 225 laboratuvarın katılımı ile 27 kez düzenlendi

• 54 serum ve kan sayımı örneği gönderildi

• 28.grup örnekler Aralık ayında gönderilecek

PROGRAMIN ÖZETİ

2004 Katılım belgesi

2005 Periferik yayma

2006 Mikrobiyoloji

2007 Beta-hCG, TSH, FT4

2007 Tüm raporlar web sitesinden verilmeye başlandı

2009... Bazı testler için mutlak değer ölçümü sonrasında numune

gönderimi

Biyokimya testlerinde de bilinen miktarlar ilave edilerek numune gönderimi

Programın akredite edilmesi

Programın Sağlık Bakanlığı’nca tanınmasının sağlanması

Katılım belgesinin değerinin arttırılması

Katılımcı laboratuvarlar

arasında

test sonuçları açısından

harmonizasyonu sağlamak

PROGRAMIN AMACI

Tam kan sayımı

• Taze insan örneği kullanılmakta• Testleri 36 saat içinde yapılması tavsiye edilmekte

Serum• Taze insan örneği kullanılmakta• Çeşitli parametreler için seviye ayarlaması yapılmakta. Bu amaçla sadece yine insan örneği kullanılmakta.• NaN3 hariç koruyucu kullanılmamakta

Tüm örneklerin homojenite ve stabilite çalışmaları yapılmakta Örneklerin doğruluğu endirek olarak kontrol edilmekte

ÖRNEKLER

Salı günü saat:◦ 12.00 Örnek hazırlamaya başlangıç

◦ 15.00 Örneklerin son kontrollerinin yapılması

◦ 16.00 Kargo ile örnek gönderiminin yapılması

Çarşamba günü saat:◦ 10.00 Örneklerin katılımcılara ulaşması

◦ 12.00 Test çalışmalarının tamamlanması

◦ 18.00 Sonuç girişinin tamamlanması

• Örnekler aynı gün katılımcılara gönderilmekte• Gönderim sırasında stabilite takip edilmekte• Giden örnekler ve teslim şartları takip edilmekte

• Örneğin sağlam teslimatı

• Hemoliz varlığı

DAĞITIM

• Tüm örneklerin aynı gün, aynı saatlerde analiz edilmesi istenmekte• Analiz sırasında dikkat edilecek noktalar örnekle birlikte gönderilmekte

•Örneğin çalışma öncesi kontrol edilmesi

• Analiz sonrası sonuçların girilmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar ayrıca katılımcılara gönderilmekte

• Üre, FT4 vb. bazı parametreler için birim

uyarıları

ANALİZ

• IFCC ve ISO tarafından klinik laboratuvarlar için

belirlenen eksternal kalite kontrol sonuçları değerlendirme kurallarına göre yapılmakta

• +/- 3 SD (aşırı uçlar) atılmakta ve daha sonra SD ve CV hesaplanmakta

• Referans aralığına göre ayrı değerlendirme yapılmakta

• CAP’e göre ayrı bir değerlendirme yapılmakta

• Çalışılan cihazlara göre ayrı değerlendirme yapılmakta

DEĞERLENDİRME

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme• Son 1 yıla ait sonuçların topluca değerlendirmesi (Levey Jenings grafikleri ile)• Test bazında histogramlar• Mikrobiyoloji programı sonuçları• Periferik yayma programı sonuçları• Eski sonuçlar

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti

SONUÇLARIN SUNUMU

Test Adı Toplam Katılan Lab Ortalama SD GRUP %CV

Glukoz 103 226,24 15,03 6,64

Total Kolesterol 102 163,65 9,30 5,68

HDLKolesterol 99 46,82 4,84 10,34

Trigliserit 102 103,84 9,07 8,74

Total Protein 100 6,95 0,37 5,27

Albumin 100 4,42 0,27 6,12

Kalsiyum 98 9,05 0,49 5,37

Fosfor 88 4,05 0,24 6,04

Üre Nitrojeni (BUN) 100 15,93 2,55 16,00

Kreatinin 96 0,95 0,13 13,46

Ürik Asit 102 6,20 0,49 7,87

SGOT (AST) 102 19,74 2,94 14,87

SGPT (ALT) 102 18,42 2,89 15,68

GGT 97 19,80 2,71 13,70

Alkalen Fosfataz 99 92,46 41,85 45,26

Total Bilirubin 91 0,43 0,20 46,21

FT4 71 14,60 2,64 18,09

TSH 72 1,55 0,17 10,70

Beta-hCG 68 0,51 0,72 139,67

B-08-09-01

B-08-09-02

Test Adı Toplam Katılan Lab Ortalama SD GRUP %CV

Glukoz 103 106,34 8,25 7,76

Total Kolesterol 102 210,39 12,04 5,72

HDL Kolesterol 99 42,48 5,15 12,12

Trigliserit 102 226,08 18,01 7,97

Total Protein 100 7,29 0,35 4,81

Albumin 100 4,38 0,33 7,52

Kalsiyum 98 9,44 0,53 5,58

Fosfor 88 4,40 0,29 6,52

Üre Nitrojeni (BUN) 100 33,54 4,48 13,35

Kreatinin 96 3,74 0,36 9,60

Ürik Asit 102 6,30 0,46 7,27

Alkalen Fosfataz 99 145,43 64,26 44,19

SGOT (AST) 101 40,07 5,04 12,57

SGPT (ALT) 102 37,25 4,51 12,11

GGT 97 52,47 7,17 13,66

Bilirubin (Total) 90 0,46 0,29 63,03

FT4 71 15,01 2,98 19,85

TSH 72 1,68 0,23 13,44

Beta-hCG 68 15,43 3,66 23,70

Test AdıToplam Katılan Lab

Ortalama SD GRUP %CV

Hemoglobin 102 15,41 0,44 2,87

Hematokrit 102 46,16 1,90 4,12

Eritrosit 101 5,19 0,16 3,16

Lökosit 101 7,08 0,47 6,70

Trombosit 101 249,76 35,52 14,22

H-08-09-01

Test AdıToplam Katılan Lab

Ortalama SD GRUP %CV

Hemoglobin 97 14,04 0,41 2,91

Hematokrit 97 42,07 2,03 4,82

Eritrosit 97 5,12 0,19 3,76

Lökosit 97 8,08 0,71 8,77

Trombosit 96 223,24 26,14 11,71

H-08-09-02

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme• Son 1 yıla ait sonuçların topluca değerlendirmesi (Levey Jenings grafikleri ile)

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme• Son 1 yıla ait sonuçların topluca değerlendirmesi (Levey Jenings grafikleri ile)• Test bazında histogramlar

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme• Son 1 yıla ait sonuçların topluca değerlendirmesi (Levey Jenings grafikleri ile)• Test bazında histogramlar• Mikrobiyoloji programı sonuçları• Periferik yayma programı sonuçları

SONUÇLARIN SUNUMU

• Programa ait web sitesi kullanılmakta• www.duzen.com.tr → Online İşlemler → Kurumsal İşlemler → Kalite Kontrol Programı• Toplu sonuçların özeti• Test bazında son programa ait her iki sonucun karşılaştırmalı değerlendirmesi (Youden grafiği ile)• Çalışma yöntemi, prensibi ve kullanılan kite göre değerlendirme• Referans aralığına göre değerlendirme• Son 1 yıla ait sonuçların topluca değerlendirmesi (Levey Jenings grafikleri ile)• Test bazında histogramlar• Mikrobiyoloji programı sonuçları• Periferik yayma programı sonuçları• Eski sonuçlar

SONUÇLARIN SUNUMU

Bu programın size katkısı

ne oldu?

Sizi motive etti mi?

Aldığınız sonuca göre herhangi bir uygulama yaptınız mı?

Aldığınız sonuca göre referans aralığınızı diğer katılımcılar ile

karşılaştırdınız mı?

Aldığınız belge size bir değer kattı mı?

Tolere edilebilir hata hududu içinde kalmaya

ulaştık mı?

Hangi parametrelerde başarılıyız?

Glukoz 6 mg/dL veya %10

Kalsiyum 1 mg/dL

Kolesterol %10

Kreatinin %15

Albumin %10

Bilirubin 0,4 mg/dL veya %20

Fosfor 0,3 mg/dL veya %10

Gamma GT +/- 3SD

Protein (total) %10

SGOT (AST) %20

SGPT (ALT) %20

Trigliserit %25

BUN 2 mg/dL veya %9

Ürik Asit %17

HDL-Kolesterol %30

CLIA’88 KRİTERLERİNE GÖRE KABUL EDİLEBİLİRLİK SINIRLARI (Total Hata)

Başarılı◦ Glukoz

◦ Kreatinin

◦ Ürik asit

◦ Total protein

◦ Albumin

◦ Kalsiyum

◦ Fosfor

◦ Total kolesterol

◦ HDL kolesterol

◦ Trigliserit

◦ SGOT

◦ SGPT (?)

◦ GGT

Başarısız◦ Üre

◦ Total bilirubin

% CV

LABPT 5.6

CAP * 2.8

RIQAS 3

* CLIA 88 hedefi ± % 10

Total Kolesterol

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

1 4 7

10

13

16

19

22

25

28

31

34

37

40

43

46

% CV

Program No

% CV

LABPT 5.8

CAP * 2.6

RIQAS 3.4

* CLIA 88 hedefi ± % 10

Glukoz

0.00

3.00

6.00

9.00

12.00

15.00

18.00

1 4 7

10

13

16

19

22

25

28

31

34

37

40

43

46

% CV

Program No

38

16

2 2

10

4

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0.1 0.1-0.5 0.5-1 1-1.500 1.50-2.00 >2

So

nu

ç S

ayıs

ı

mIU/mL

Beta-hCG 0,01 mIU/mL (n=72)

CLIA 88 EQA

Hemoglobin % 7 % 3

Hematokrit % 6 % 4

Eritrosit % 6 % 3

Lökosit % 15 % 8

Trombosit % 25 % 10

PCV/MCV/MCH % 6 % 4

PR/İNR %15 %15

Başarılı◦ Hemoglobin◦ Hematokrit◦ Eritrosit◦ Lökosit◦ Trombosit

Başarısız

EQA Kriterlerine Göre Parametreler

Neden ?

Başarılı◦ Hemoglobin (?)◦ Hematokrit (?)◦ Eritrosit (?)

Başarısız◦ Lökosit◦ Trombosit

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52

Hemoglobin

0

5

10

15

20

25

30

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52

Trombosit

Hemoglobin Hemotokrit Eritrosit Lökosit Trombosit

2002 3.31 3.32 3.04 12.40 16.70

2003 2.83 3.94 3.45 14.81 14.22

2004 3.33 3.35 3.64 11.19 14.64

2005 3.39 4.11 3.34 18.74 15.56

2006 3.07 3.65 3.11 9.01 12.78

2007 3.53 3.99 3.37 9.26 12.12

2008 3.10 4.15 3.49 12.38 13.18

CLIA 88 7.00 6.00 6.00 15.00 25.00

EQA 3.00 4.00 3.00 8.00 10.00

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

16.00

18.00

20.00

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Hemoglobin

Hemotokrit

Eritrosit

Lökosit

Trombosit