Natiq ƏӘmirov: Nağdsız ödəәnişləәr infrastrukturunun təәkmilləәşdirilməәsi məәqsəәdiləә yeni nəәsil ödəәniş cihazlarının ölkəәmizdəә təәtbiqi imkanları qiyməәtləәndirilir

Vergiləәr nazirinin birinci müavini, 3-cü dəәrəәcəәli dövləәt vergi xidməәti müşaviri Natiq ƏӘmirovun Trend İnformasiya Agentliyinəә müsahibəәsi

- Natiq müəәllim, yola saldığımız 2013-cü il vergi sistemindəә hansı yenilikləәrləә yadda qaldı?

- 2013-cü il ölkəәmizin ictimai-siyasi həәyatında mühüm hadisəәləәrləә yadda qalmışdır. Bunların sırasında əәn önəәmlisi ulu öndəәr Heydəәr ƏӘliyevin layiqli davamçısı cəәnab İlham ƏӘliyevin yenidəәn Azəәrbaycan Respublikasının Prezidenti seçilməәsidir ki, bu da həәyata keçiriləәn uğurlu sosial-iqtisadi strategiyanın davam etdirilməәsinəә zəәmin yaratmaqla ölkəә iqtisadiyyatının dinamik vəә davamlı inkişafına yeni impuls vermişdir.

Ötəәn ilin xüsusi yadda qalan hadisəәləәri arasında "İKT ili" çəәrçivəәsindəә birinci Azəәrbaycan peyki "Azəәrspace 1"-in fəәzaya qaldırılmasını, dünyanın bir nömrəәli iqtisadi qurumu olan Dünya İqtisadi Forumunun (Davos Forumu) toplantısının, eləәcəә dəә bir sıra beynəәlxalq mötəәbəәr təәdbirləәrin Bakıda təәşkilini, ölkəә iqtisadiyyatına rekord həәcmdəә - 28 milyard dollar investisiya qoyulmasını, "Şahdəәniz-2" İnvestisiya Sazişinin imzalanmasını vəә digəәr uğurlu layihəәləәrin həәyata keçirilməәsini xüsusi vurğulamaq olar.

Göründüyü kimi ölkəә Prezidentinin yeni dövr üçün müəәyyəәn etdiyi prioritet vəәzifəәləәr iqtisadiyyatda vəә dövləәt idarəәçiliyinin bütün sahəәləәrindəә, o cümləәdəәn vergi xidməәtinin fəәaliyyəәtindəә yüksəәk nailiyyəәtləәrin əәldəә edilməәsinəә imkan vermişdir.

"İKT ili" çəәrçivəәsindəә vergi sistemi üzrəә elektron xidməәtləәrin genişləәndirilməәsi təәdbirləәrinin davamı olaraq ötəәn il "ASAN imza" layihəәsinin reallaşdırılmasına nail olunmuşdur. Ölkəәmizdəә rəәqabəәtqabiliyyəәtli vəә ixrac yönümlü İKT potensialının gücləәndirilməәsi vəә nağdsız hesablaşmaların genişləәndirilməәsi istiqaməәtindəә uğurlu layihəәləәrdəәn hesab olunan "ASAN imza" biznesin mobil texnologiyalardan idarəә edilməәsi istiqaməәtindəә ilk addım hesab olunur. Bu layihəә inzibatçılığın müasirləәşdirilməәsi iləә yanaşı, ölkəәmizdəә İnternet/mobil bankçılığın inkişafına böyük təәkan verməәkləә nağdsız hesablaşmaları artıracaqdır. Hazırda "ASAN İmza" mobil rəәqəәmsal imza sahibləәrinin sayı 23 min nəәfəәri ötmüşdür. Mobil elektron imzanın istifadəәsi üzrəә əәməәliyyatların ümumi sayı isəә 2 milyondan çoxdur.

Avropanın keyfiyyəәt vəә təәhlükəәsizlik üzrəә bütün təәləәbləәrinəә cavab verəәn "ASAN İmza" layihəәsi 19 fevral 2014-cü il tarixdəә Brüsseldəә, Avropa Parlamentindəә Azəәrbaycanın orijinal məәhsulu kimi təәqdim olunmuşdur. Bununla yanaşı, elektron auditin təәtbiqinəә başlanılması,

vergi partnyorluğu sazişləәrinin bağlanması üçün normativ bazanın yaradılması vəә digəәr mühüm layihəәləәrin həәyata keçirilməәsi 2013-cü ilin vergi sahəәsindəә əәsas yenilikləәrindəәndir.

Ötəәn ildəә ölkəәmiz İqtisadi ƏӘməәkdaşlıq vəә İnkişaf Təәşkilatının (OECD) "Vergi sahəәsindəә şəәffaflıq vəә məәlumat mübadiləәsi üzrəә Qlobal Forum"una qoşulmuşdur. Bununla yanaşı, Vergiləәr Nazirliyi ilk dəәfəә olaraq Avropadaxili Vergi Administrasiyaları Təәşkilatının (İOTA) İcraiyyəә Şurasına vəә Beynəәlxalq Antikorrupsiya Akademiyasının Assambleyasının (İACA) Bürosuna üzv seçilmişdir.

Bütün bunlar Azəәrbaycanın dünya miqyasında imicinin möhkəәmləәnməәsi vəә vergi sisteminin beynəәlxalq vergi sisteminəә uğurla inteqrasiyasının əәyani göstəәricisidir.

- 2013-cü il əәrzindəә Azəәrbaycanın vergi xidməәtinin fəәaliyyəәtinin nəәticəәləәrini necəә qiyməәtləәndirirsiniz?

- Ölkəә iqtisadiyyatının dinamik inkişafına uyğun olaraq vergi sisteminin təәşkilati-nəәzarəәt potensialının gücləәndirilməәsi, vergi inzibatçılığının bütün sahəәləәrindəә müasir İKT-nin təәtbiqi, inzibati idarəәetməәnin keyfiyyəәtcəә yaxşılaşdırılması vəә avtomatlaşdırılması qısa müddəәtdəә vergi xidməәtinin fəәaliyyəәtindəә yüksəәk uğurlara imza atmağa imkan vermişdir. Bütün bunlar təәbii ki, büdcəә qarşısında olan fiskal vəәzifəәləәrin yerinəә yetirilməәsi prosesi iləә paralel şəәkildəә aparılmışdır.

Məәlumat üçün qeyd edim ki, keçəәn ildəә Vergiləәr Nazirliyi təәrəәfindəәn dövləәt büdcəәsinəә 6,4 milyard manat proqnoza qarşı 6,7 milyard manat vəәsaitin daxil olması təәmin ediləәrəәk, proqnoza 104,1 faiz əәməәl edilmişdir. Bu da 2012-ci ilin göstəәricisinəә nisbəәtəәn 10,6 faiz çoxdur.

İqtisadiyyatda qeyri-neft-qaz sektorunun inkişafının prioritet olaraq müəәyyəәn edilməәsi vəә bu istiqaməәtdəә ölkəә üçün əәhəәmiyyəәtli kompleks təәdbirləәrin reallaşdırılması nəәticəәsindəә bu sahəәdəә dəә artım tempi saxlanılmışdır. Ötəәn il əәrzindəә qeyri-neft-qaz sektorundan dövləәt büdcəәsinəә vergi daxilolmaları 2012-ci illəә müqayisəәdəә 14 faizdəәn çox artaraq 3,8 milyard manat təәşkil etmişdir. Bu sektordan daxilolmaların ümumi daxilolmalarda xüsusi çəәkisi 2012-ci ildəәki 54,5 faizdəәn 56,4 faizəә yüksəәlmişdir.

Özəәl sektorun iqtisadiyyatda sürəәtləә inkişafı nəәticəәsindəә bu sahəәdəәn vergi daxilolmalarının xüsusi çəәkisi 2013-cü ildəә 72,4 faizəә yüksəәlmişdir.

- Nağdsız ödəәnişləәrin təәşviqi prosesi 2013-cü ildəә dəә davam etdirilib. Regionlarda POS-terminalların quraşdırılması iləә yanaşı, əәhalinin POS-terminallardan istifadəә etməәsinin stimullaşdırılması üçün hansı təәdbirləәr planlaşdırılıb?

- Nağdsız ödəәnişləәrin təәşviqi vəә həәmçinin POS-terminalların quraşdırılması məәsəәləәsi öz aktuallığını saxlamaqdadır. Hazırda qarşıda duran prioritet vəәzifəәləәrdəәn biri nağdsız ödəәnişləәr üçün müvafiq infrastrukturun yaradılması, bu sahəәdəә stimullaşdırıcı təәdbirləәrin keçirilməәsi vəә əәhalinin fəәallığının artırılmasıdır.

Nağdsız ödəәnişləәr infrastrukturunun təәkmilləәşdirilməәsi məәqsəәdiləә bu sahəәdəә əәn qabaqcıl beynəәlxalq təәcrübəә araşdırılaraq təәhlil edilir, yeni nəәsil ödəәniş cihazlarının ölkəәmizdəә təәtbiqi imkanları qiyməәtləәndirilir.

Nağdsız ödəәnişləәrin stimullaşdırılması layihəәsi çəәrçivəәsindəә hesabat ilindəә Vergiləәr Nazirliyinin nümayəәndəәləәri, bank strukturları vəә Məәrkəәzi Bankın rəәhbəәrliyi iləә görüşləәr keçirilmiş, bir sıra banklar təәrəәfindəәn plastik kartla ödəәniş zamanı müxtəәlif stimullaşdırıcı kampaniyalar təәşkil edilmişdir.

Vergi ödəәyiciləәrinin vəә onların nümayəәndəәləәrinin nağdsız ödəәnişləәrin əәhəәmiyyəәti vəә əәlverişliliyi haqda maarifləәndirilməәsinin təәmin edilməәsi məәqsəәdiləә müxtəәlif təәdbirləәr keçirilmişdir.

Aparılan təәdbirləәrəә müvafiq olaraq ölkəәnin regionlarında POS-terminalların təәtbiqi sürəәtləәnmiş vəә nəәticəәdəә əәhali təәrəәfindəәn POS-terminallarla aparılan hesablaşmaların həәcmi artmışdır. 2013-cü il əәrzindəә Vergiləәr Nazirliyi təәrəәfindəәn 7048 əәdəәd POS-terminal qeydiyyata alınmışdır. Hal-hazırda paytaxtda vəә regionlarda POS-terminalların təәtbiqinin sürəәtləәndirilməәsi iləә bağlı müvafiq təәdbirləәr davam etdirilir.

- Siz vergi partnyorluğu iləә bağlı məәsəәləәyəә toxundunuz. Bu günəәdəәk nəә qəәdəәr beləә saziş imzalanıb? Layihəәnin icra vəәziyyəәti Nazirliyi qane edirmi?

- Ötəәn ildəәn vergi orqanları iləә vergi ödəәyiciləәri arasında münasibəәtləәrin qarşılıqlı etimada əәsaslanan partnyorluq sazişləәri əәsasında qurulmasına başlanılmışdır. Partnyorluq münasibəәtləәrinin qurulması qabaqcıl dünya ölkəәləәrinin vergi sistemindəә təәtbiq olunan mütəәrəәqqi inzibatçılıq metodu olmaqla, ilk növbəәdəә, vergi qanunvericiliyinəә əәməәletməә səәviyyəәsinin yüksəәldilməәsinəә xidməәt etməәlidir.

Partnyorluq sazişinin bağlanması vergi ödəәyiciləәri üçün maksimum əәlverişli mühitin formalaşdırılması, onların maraq vəә məәnafeyinəә xidməәt edir. Bu da gəәləәcəәkdəә vergi ödəәyicisinin vergidəәn yayınma riskləәrini minimallaşdırmaqla onların əәlavəә maliyyəә itkiləәrinin qarşısının alınması məәqsəәdi daşıyır. Eyni zamanda bu layihəә vergi orqanları iləә vergi ödəәyiciləәri arasında yaranan mübahisəәləәrin minimuma endirilməәsi vəә inzibatçılıq xəәrcləәrinin aşağı salınmasına istiqaməәtləәnib.

Hazırki dövrəә vergi ödəәyiciləәrindəәn vergi orqanlarına partnyorluq sazişinin bağlanılması iləә əәlaqəәdar minəә yaxın müraciəәt daxil olmuş, artıq onlardan 78 faizi iləә saziş imzalanmışdır. Hesab edirəәm ki, layihəәnin icrası hazırkı vəәziyyəәtdəә bütövlükdəә Nazirliyi qane edir. Lakin bununla kifayəәtləәnməәk niyyəәtindəә deyilik vəә bu istiqaməәtdəә həәyata keçiriləәn təәdbirləәr davam etdiriləәcəәkdir.

- Bir müddəәt öncəә Azəәrbaycanda elektron auditin təәtbiqinəә başlanılıb. Bu layihəәnin icrası sahəәsindəә vəәziyyəәt necəәdir?

- Son illəәr əәrzindəә Vergiləәr Nazirliyi təәrəәfindəәn vergi inzibatçılığının müasir təәləәbləәr səәviyyəәsindəә qurulması məәqsəәdiləә bir sıra mühüm layihəәləәr, o cümləәdəәn Avtomatlaşdırılmış Vergi İnformasiya Sistemi, elektron bəәyannaməәləәr, ƏӘDV depozit hesabı, elektron vergi hesab-fakturası, elektron qeydiyyat, elektron ödəәniş, mobil imza vəә bu kimi digəәr layihəәləәr həәyata keçirilmişdir.

Qeyd etməәk istəәrdim ki, AVİS-in texniki imkanları olduqca geniş layihəәləәndirilmişdir. Bu sistem vergi sistemindəә İKT vəә elektron xidməәtləәr sahəәsindəә mövcud olan əәn müasir təәcrübəәləәri təәtbiq etməәyəә imkan verir. AVİS-in mövcud infrastrukturu əәsasında vergi orqanlarında kifayəәt qəәdəәr əәhatəәli məәlumat bazası, səәməәrəәli təәhlil mexanizmi vəә elektron auditin təәtbiqi üçün zəәruri imkanlar yaradılmışdır.

Elektron audit üzrəә müvafiq hüquqi bazanın formalaşdırılması məәqsəәdiləә ötəәn ilin əәvvəәlindəәn Vergi Məәcəәlləәsinəә e-audit prosesləәrinin hüquqi əәsaslarını təәnzimləәyəәn yeni maddəәləәr daxil edilmişdir.

Azəәrbaycanda fəәaliyyəәt göstəәrəәn müəәssisəәləәrin sahəә spesifikliyi nəәzəәrəә alınmaqla sahəәləәr üzrəә audit testləәri vəә e-auditin təәtbiqi üçün metodik tövsiyəәləәr hazırlanmışdır.

Ötəәn il bir sıra şirkəәtləәrdəә ilkin testləәr həәyata keçirilmişdir. Bunlar iqtisadiyyatın müxtəәlif sektorlarını, o cümləәdəәn neft, bank vəә ticarəәt sahəәləәrini əәhatəә etmişdir ki, bu da həәr bir sahəәnin spesifikliyinin vəә e-auditin bu sahəәləәrdəә necəә işləәməәsinin qiyməәtləәndirilməәsi məәqsəәdi daşıyıb.

Vergidəәn yayınma riskləәrinin təәhlilinin avtomatlaşdırılmış qaydada aparılması nəәticəәsindəә bir yoxlamaya səәrf olunan vaxt vəә insan resurslarının həәcminin əәsaslı şəәkildəә azalması, aparılan yoxlamaların səәməәrəәliliyinin yüksəәlməәsi, vergi nəәzarəәtindəә müasir metodların təәtbiqi, qarşılıqlı təәhlilləәrin aparılması vəә digəәr üstünlükləәr e-auditin təәtbiqini zəәruri edir. Bununla əәlaqəәdar, hazırda e-auditin əәhatəә dairəәsinin genişləәndirilməәsi, vergi ödəәyiciləәrindəә e-mühasibat uçotunun yaradılması, bu sahəәdəә işləәyəәcəәk vergi əәməәkdaşlarının xüsusi treninqləәrəә cəәlb olunması istiqaməәtindəә işləәr davam etdirilir.

Bu vəә digəәr mühüm layihəәləәrəә görəә vergi sistemindəә əәldəә olunan uğurlar beynəәlxalq reytinq agentlikləәrinin vəә mötəәbəәr hesabatların Azəәrbaycan iqtisadiyyatı iləә bağlı ildəәn-iləә yaxşılaşan qiyməәtləәndirməәləәrindəә dəә öz əәksini tapmışdır.

- Natiq müəәllim, qeyd etdiyiniz kimi, uğurlu islahatlar beynəәlxalq təәşkilatlar təәrəәfindəәn yüksəәk qiyməәtləәndirilir. Bununla bağlı nəә deyəә biləәrsiniz?

- Azəәrbaycanda keçiriləәn vergi islahatları Beynəәlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı, Avropa İttifaqı, eləәcəә dəә vergi xidməәtindəәki təәcrübəә iləә əәyani tanış olan bir çox ölkəәləәrin vergi administrasiyaları təәrəәfindəәn yüksəәk qiyməәtləәndirilmişdir. Milli vergi sisteminin əәldəә etdiyi nailiyyəәtləәr vəә həәyata keçiriləәn mütəәrəәqqi layihəәləәr, eyni zamanda, bu uğurların daha fəәal

şəәkildəә təәbliğ edilməәsi vəә digəәr ölkəәləәrin vergi orqanları iləә əәməәkdaşlığın genişləәndirilməәsi artıq həәmin ölkəәləәrin vergi orqanlarının marağını Azəәrbaycana cəәlb etməәkdəәdir.

Beynəәlxalq təәşkilatların yekun rəәyləәrinəә nümunəә olaraq Dünya Bankı vəә Beynəәlxalq Maliyyəә Korporasiyası təәrəәfindəәn hazırlanan "Doing Business 2014" hesabatında Azəәrbaycanın mövqeyinin yaxşılaşmasını göstəәrməәk olar. Ölkəәmizdəә vergi inzibatçılığının sadəәləәşməәsinin vəә həәyata keçiriləәn islahatların nəәticəәsi iləә əәlaqəәdar bu hesabatda "Biznesəә başlama" göstəәricisi üzrəә ölkəәmizin mövqeyi 6 pilləә yüksəәləәrəәk ilk onluğa daxil olmuşdur. Buna səәbəәb 2012-ci ildəәn kommersiya hüquqi şəәxsləәrin "onlayn" qeydiyyatına başlanılmasıdır. Eyni zamanda, hesabatda "Vergi ödəәnişi asanlığı (Paying taxes) " göstəәricisi 2 pilləә yaxşılaşmışdır. Məәlumat üçün qeyd edim ki, 2014-cü il üçün bəәyannaməәləәrin doldurulması vəә vergiləәrin ödəәnilməәsinəә səәrf olunan illik vaxt (saat) indikatoru 2007-ci iləә nisbəәtəәn 4,7 dəәfəә azalaraq 1000 saatdan 214 saata, ödəәməәləәr (illik sayı) indikatoru 2 dəәfəә azalaraq 37-dəәn 18-əә düşmüşdür.

Bütün bunlar vergi inzibatçılığının sadəәləәşdirilməәsi iləә sahibkarlar vəә iş adamları üçün əәlverişli investisiya şəәraitinin yaradılması vəә azad rəәqabəәt mühitinin bəәrqəәrar olmasının əәyani göstəәricisidir.

- 2013-cü ildəә vergi qanunvericiliyinəә kifayəәt qəәdəәr dəәyişiklikləәr edilib. Bu dəәyişiklikləәrdəәn bir qismi səәnaye parklarının vəә texnoparklara güzəәştləәrin verilməәsi iləә bağlı olub. Qanunvericiliyin təәkmilləәşdirilməәsinəә yönəәldilmiş təәdbirləәr 2014-cü ildəә davam edəәcəәkmi? Bu yenilikləәr hansı sahəәləәri əәhatəә edəәcəәk?

- Həәqiqəәtəәn dəә 2013-cü ilin əәvvəәlindəәn qüvvəәyəә minmiş bu dəәyişiklikləәr son bir neçəә ildəә Vergi Məәcəәlləәsinəә edilmiş əәn böyük dəәyişiklikləәr paketi idi.

Səәnaye parklarının vəә texnoparklara güzəәştləәrin verilməәsi iləә bağlı qeyd etməәk lazımdır ki, Azəәrbaycan Respublikasının Prezidenti cəәnab İlham ƏӘliyev 2014-cü ili "səәnaye ili" elan etmişdir. Bu baxımdan cari ildəә səәnayenin inkişafında ciddi irəәliləәyişləәr gözləәnilir. Dünya iqtisadiyyatında innovasiyalı iqtisadiyyatın əәsas həәrəәkəәtverici qüvvəәsi hesab ediləәn, milli iqtisadiyyatda yeni sahəәləәrinin formalaşmasında vəә rəәqabəәtqabiliyyəәtli olmasında böyük rolu ola biləәcəәk texnoparkların yaradılması iqtisadi sistemdəә ciddi dəәyişiklikləәr vəәd edir. Bu baxımdan beynəәlxalq təәcrübəәyəә əәsaslanaraq, eləәcəә dəә orta vəә uzunmüddəәtli perspektivdəә səәnaye parklarının vəә texnoparkların inkişafını stimullaşdırmaq üçün həәmin parklarda fəәaliyyəәt göstəәrəәn hüquqi vəә fiziki şəәxsləәr 7 il müddəәtinəә, parkların idarəәedici təәşkilat vəә operatorları isəә müddəәtsiz vergiləәrdəәn azad edilmişləәr.

Bütövlükdəә, ötəәn ilki dəәyişiklikləәrin nəәticəәləәrinin təәhlili onu qeyd etməәyəә əәsas verir ki, bu dəәyişiklikləәr vergi inzibatçılığının təәkmilləәşdirilməәsi iləә yanaşı, büdcəә daxilolmalarının artmasına, vergi ödəәyiciləәrinin hüquqlarının daha əәhatəәli müdafiəәsinəә vəә vergi nəәzarəәtinin səәməәrəәliliyinin artırılmasına öz müsbəәt təәsirini göstəәrməәkdəәdir.

Vergi güzəәştləәrinin verilməәsi iləә bağlı son dövrləәrdəә bir sıra qanunlar qəәbul edilmişdir. Beləә ki, ötəәn ilin sentyabr ayından aztəәminatlı əәhalinin sosial vəәziyyəәtinin yaxşılaşdırılması məәqsəәdiləә əәməәk haqqından tutulan gəәlir vergisi üzrəә güzəәştin (136 manat) verilməәsi üçün müəәyyəәn olunmuş həәdd 200 manatdan 250 manata qaldırılmışdır.

1 yanvar 2014-cü il tarixdəәn kəәnd təәsəәrrüfatı məәhsullarının istehsalçılarına müddəәtli vergi güzəәştləәrinin (torpaq vergisi istisna olunmaqla) verilməәsi müddəәti daha 5 il müddəәtinəә, əәhalinin əәmanəәtləәri üzrəә faizləәrin gəәlir vergisindəәn azad olunma müddəәti isəә daha 1 il müddəәtinəә uzadılmışdır.

Ölkəәdəә fəәaliyyəәt göstəәrəәn uşaq bağçalarının vəә körpəәləәr evləәrinin məәnfəәəәt vergisindəәn vəә sadəәləәşdirilmiş vergidəәn 10 il müddəәtinəә azad olunmasını nəәzəәrdəә tutan Qanun 1 yanvar 2014-cü il tarixdəәn qüvvəәyəә minmişdir.

Bu imtiyazlar müvafiq olaraq kəәnd təәsəәrrüfatının inkişafı, əәhalinin səәrbəәst vəәsaitləәrinin banklara cəәlb olunmasının stimullaşdırılması vəә sosial xidməәt sahəәləәrinin inkişafı üçün əәlverişli vergi mühitinin yaradılmasına öz müsbəәt təәsirini göstəәrməәlidir. ƏӘlbəәttəә, onların nəәticəәləәrinin qiyməәtləәndirilməәsi həәləәlik tezdir, lakin bir məәsəәləәni xüsusi

qeyd etməәk istəәrdim ki, güzəәştləәr veriləәrkəәn konkret sahəәləәrin inkişafı məәqsəәdiləә onların müddəәtli vəә ünvanlı olmasına önəәm verilir. Mütəәmadi olaraq təәtbiq olunan güzəәşt vəә azadolmaların səәməәrəәliliyi araşdırılır vəә müvafiq təәhlilləәr aparılır.

Cari ildəә qanunvericiliyin təәkmilləәşdirilməәsinin davam etdirilməәsinəә gəәldikdəә qeyd edim ki, Vergiləәr Nazirliyi müntəәzəәm olaraq vergi qanunvericiliyinin monitorinqini aparır. Zəәrurəәt yarandığı zaman Məәcəәlləәyəә dəәyişikləәr edilməәsi barəәdəә təәklifləәr hazırlanır. Eyni zamanda nazirlik təәrəәfindəәn müxtəәlif məәsəәləәləәrləә bağlı xarici ölkəәləәrin qanunvericilik təәcrübəәsi öyrəәnilir vəә məәqsəәdəәmüvafiq hesab edildikdəә həәmin ölkəәləәrin mütəәrəәqqi qanunvericilik təәcrübəәsinin ölkəәmizdəә təәtbiqi məәqsəәdiləә Məәcəәlləәyəә dəәyişikləәr layihəәsi hazırlanır. Nəәzəәrəә almaq lazımdır ki, Vergiləәr Nazirliyi vergi qanunvericiliyinin Avropa İttifaqının müvafiq sahəәyəә dair direktivləәrinəә uyğunlaşdırılmasına çalışır vəә bu proses davamlı xarakter daşıyır.

- Natiq müəәllim, vergi ödəәyiciləәrinəә xidməәtin keyfiyyəәtinin yüksəәldilməәsi vəә əәhatəә dairəәsinin genişləәndirilməәsi sahəәsindəә hansı işləәr görülmüşdür?

- Vergi sahəәsindəә məәlumatlandırma, maarifləәndirməә vəә təәbliğat işini genişləәndirməәk məәqsəәdiləә "Vergi Dostları" layihəәsinin həәyata keçirilməәsi davam etdirilmişdir. Ötəәn il əәrzindəә 1405 nəәfəәr "Vergi Dostları" şəәbəәkəәsinəә cəәlb olunmuşdur. Bu günəә kimi yerli vergi orqanlarının əәhatəә dairəәsinəә daxil olan 53 rayon üzrəә ümumtəәhsil məәktəәbləәrinin müəәllimləәrindəәn 1541 nəәfəәr "Vergi Dostları" şəәbəәkəәsinəә qoşulmuşdur. Məәqsəәd vergiləәr barəәdəә məәlumatların ölkəәmizin bütün əәrazisinəә, xüsusiləә respublikanın şəәhəәr vəә rayon məәrkəәzləәrinin əәhatəәsindəәn kəәnarda olan kəәnd vəә qəәsəәbəәləәrəә, həәr bir ailəәyəә çatdırmaq, bununla da vəәtəәndaşlarda vergi məәdəәniyyəәtini formalaşdırmaq, o cümləәdəәn, bu sahəәyəә ictimaiyyəәtin geniş təәbəәqəәləәrini cəәlb etməәkdir.

Vergi ödəәyiciləәrinəә göstəәriləәn xidməәtin daha da təәkmilləәşdirilməәsi vəә yüksəәk səәviyyəәdəә təәşkili məәqsəәdiləә 2013-cü ildəә Bakıda əәn müasir standartlara cavab verəәn "Vergi ödəәyiciləәrinəә Xidməәt Məәrkəәzi" istifadəәyəә verilmişdir.

Bütövlükdəә vergiləәrin könüllü ödəәnilməәsi sisteminin vəә sahibkarlığın inkişafı məәqsəәdiləә Vergiləәr Nazirliyi təәrəәfindəәn indiyəәdəәk 40 Vergi ödəәyiciləәrinəә xidməәt məәrkəәzi yaradılmışdır. Ötəәn ildəә "Vergi ödəәyiciləәrinəә xidməәtləәrin vahid standartları" təәsdiq olunmuşdur. Vergi ödəәyiciləәrinəә göstəәriləәn 124 adda xidməәtin 55-nin vergi ödəәyiciləәrinəә xidməәt məәrkəәzləәri təәrəәfindəәn göstəәrilməәsi təәmin edilmişdir.

Vergiləәr Nazirliyi vergi təәbliğatının vəә ödəәyiciləәrəә xidməәt işinin ünvanlı şəәkildəә aparılmasına xüsusi diqqəәt yetirir. Vergi orqanları təәrəәfindəәn göstəәriləәn xidməәtləәrin insanlar üçün rahat vəә əәlçatan olmasının təәmin edilməәsi, xidməәt təәdbirləәrinin vergi orqanlarının nəәzarəәt dairəәsinəә aid olan bütün rayonları, qəәsəәbəә vəә kəәndləәri əәhatəә etməәsi məәqsəәdiləә xidməәt məәrkəәzləәrinəә xüsusi nəәqliyyat vasitəәləәri ayrılmışdır.

Bu avtomobilləәr vasitəәsiləә bilavasitəә vergi ödəәyiciləәrinin əәraziləәrindəә vəә onlara münasib yerləәrdəә səәyyar xidməәtləәrin göstəәrilməәsi, qeydiyyat vəә uçot sahəәsindəә zəәruri köməәklikləәrin həәyata keçirilməәsi təәmin olunacaqdır. Eyni zamanda, xüsusi nəәqliyyat vasitəәləәrindəәn Vergiləәr Nazirliyi təәmsil olunan səәrgiləәrdəә, vergi ödəәyiciləәri vəә bəәləәdiyyəәləәrləә keçiriləәn müxtəәlif görüşləәrdəә, "vergi xidməәti günləәrindəә", məәktəәbləәrdəә şagird vəә təәləәbəәləәrləә, keçiriləәn müxtəәlif təәdbirləәrdəә vəә görüşləәrdəә dəә istifadəә ediləәcəәkdir.

- Natiq müəәllim, cari ildəәn bəәləәdiyyəәləәrdəә avtomatlaşdırılmış informasiya sisteminin təәtbiqi iləә bağlı xüsusi pilot layihəәnin həәyata keçirilməәsinəә başlanılmışdır. Bu layihəә barəәdəә bir qəәdəәr əәtraflı məәlumat verməәyinizi xahiş edirik.

- "Azəәrbaycan 2020: İnkişaf Konsepsiyası"nda dövləәt vəә yerli özünüidarəәetməә orqanlarında İKT-nin təәtbiqinin vəә elektron xidməәtləәrin genişləәndirilməәsi prioritet vəәzifəәləәr sırasındadır. Bəәləәdiyyəәləәrəә vergi qanunvericiliyinəә riayəәt edilməәsi sahəәsindəә metodiki rəәhbəәrliyi həәyata keçirəәn dövləәt orqanı olaraq Vergiləәr Nazirliyi "Bəәləәdiyyəәləәrin Vergi İnformasiya Sistemi" layihəәsini həәyata keçirməәyəә başlamışdır.

Bununla əәlaqəәdar, ötəәnin ilin sonunda yerli vergiləәrin hesablanması vəә ödəәnilməәsi, yerli vergiləәrin ödəәyiciləәri olan sahibkarlıq subyektləәrinin uçotu iləә bağlı metodiki vəәsaitləәr təәsdiq olunmuşdur. Bu səәnəәdləәr qeyd olunan layihəәnin həәyata keçirilməәsi üçün normativ baza rolunu oynayır.

Yeni sistem bəәləәdiyyəәləәrdəә yerli vergi vəә ödəәnişləәrin, bəәləәdiyyəә vergiləәrinin ödəәyiciləәrinin vəә onların vergitutma obyektləәrinin avtomatlaşdırılmış uçotunun təәşkilini, bəәləәdiyyəәləәr üçün "onlayn kargüzarlığın" istifadəәyəә verilməәsini, operativ məәlumat mübadiləәsinin aparılmasını vəә təәhlükəәsizlik təәdbirləәri yüksəәk səәviyyəәdəә təәmin olunan Məәlumat Bazasının yaradılmasını nəәzəәrdəә tutur.

Hazırda yerli vergi vəә ödəәnişləәrin bəәləәdiyyəәləәrəә elektron formada bəәyan edilməәsi, "onlayn kargüzarlıq" sisteminin qurulması məәqsəәdiləә "İnternet Bəәləәdiyyəә İdarəәsi" yaradılmaqdadır. İlkin olaraq Pilot layihəәnin bir neçəә bəәləәdiyyəәdəә həәyata keçirilməәsinəә başlanmışdır.

- Sonda vergi sisteminin perspektiv inkişaf istiqaməәtləәri barəәdəә məәlumat verməәyinizi xahiş edirik.

- Məәlum olduğu kimi, həәr ilin əәvvəәlindəә, vergi orqanı əәməәkdaşlarının peşəә bayramı əәrəәfəәsindəә "Azəәrbaycanın vergi sistemi: reallıqlar vəә perspektivləәr" adı altında keçiriləәn əәnəәnəәvi Vergi Forumlarında ölkəәmizin vergi sistemindəәki cari vəәziyyəәt vəә onun perspektiv inkişaf istiqaməәtləәri aidiyyəәti dövləәt qurumlarının, Milli Məәclisin, beynəәlxalq təәşkilatların, QHT-ləәrin, sahibkarların ictimai birlikləәrinin nümayəәndəәləәrinin, ekspertləәrin vəә iş adamlarının iştirakı iləә geniş müzakirəә olunur. Bu il fevral ayının 6-7-dəә keçirilmiş III Vergi Forumunda çıxış edəәn vergiləәr naziri cəәnab Fazil Məәmməәdov ölkəәmizin vergi sisteminin

perspektiv inkişaf istiqaməәtləәri iləә bağlı nazirliyin mövqeyini bəәyan etmişdir. Vergi sistemindəә əәldəә olunmuş nailiyyəәtləәrəә əәsaslanaraq yaxın gəәləәcəәkdəә vergi qanunvericiliyinin daha da təәkmilləәşdirilməәsi, vergi inzibatçılığının səәməәrəәliliyinin artırılması, vergi nəәzarəәtinin gücləәndirilməәsi vəә vergi hüquqpozmaları iləә mübarizəә qarşımızda duran başlıca vəәzifəәləәrdəәndir.

Azəәrbaycan Respublikasının Prezidenti cəәnab İlham ƏӘliyevin 2012-ci il 29 dekabr tarixli Fəәrmanı iləә təәsdiq edilmiş "Azəәrbaycan 2020: gəәləәcəәyəә baxış" İnkişaf Konsepsiyasına uyğun olaraq Azəәrbaycanın vergi xidməәtinin qarşısında müasir inkişaf təәləәbləәrinəә cavab verəә biləәcəәk vergi sisteminin formalaşdırılması, səәməәrəәli vergi siyasəәtinin həәyata keçirilməәsi kimi mühüm vəәzifəәləәr durur.

Konsepsiyaya əәsasəәn iqtisadi sistemin rəәqabəәt qabiliyyəәtinin daha da artırılması məәqsəәdi iləә kompleks təәdbirləәrin həәyata keçirilməәsi, vergi dəәrəәcəәləәrinin optimallaşdırılması təәmin olunacaqdır ki, bunlar da sahibkarlıq fəәaliyyəәti üçün əәlverişli mühitin yaradılmasına köməәk edəәcəәkdir.

Ölkəә iqtisadiyyatının inkişaf strategiyasına uyğun olaraq optimal vergi yükünün təәmin olunması, vergi sisteminin inkişafı istiqaməәtindəә kompleks təәdbirləәrin davam etdirilməәsi iləә iqtisadi subyektləәrin aktivliyinin artması vəә maliyyəә imkanlarının genişləәnməәsi büdcəә daxilolmalarının artımına da müsbəәt təәsir göstəәrəәcəәkdir. İnkişaf Konsepsiyasının icrası məәqsəәdiləә vergi sisteminin qarşısında müəәyyəәn ediləәn

strateji vəәzifəәləәrin yerinəә yetirilməәsi məәqsəәdiləә Strateji Plan vəә Strategiya təәsdiqləәnmişdir. Strateji plana əәsasəәn, növbəәti 7 il əәrzindəә Azəәrbaycan qanunvericiliyinin Avropa İttifaqı qanunvericiliyinəә uyğunlaşdırılması, aktiv vergi siyasəәtinəә keçidin təәmin edilməәsi, nağdsız ödəәnişləәrin stimullaşdırılması, e-kommersiyaya vergi nəәzarəәtinin təәşkili, ümumi bəәyannaməә sisteminəә keçid vəә digəәr mühüm layihəәləәrin icrası nəәzəәrdəә tutulur.