dua saatleri kitabi
TRANSCRIPT
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 1/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 2/156
1904 y ı l ı n d a
y y ı m l n n ua Saatleri K i t a b ı
Das Stundenbuch)
Rainer Maria Rilke yi Alman
ş i r l e r a r a s ı n d a yirminci y ü z y ı l ı n ilk büyük ş i r i
k a t ı n a
y ü k s e l t t i ğ i
gibi Modernist
ş i i r i n
e
k ö ş e
t ş l r ı n d n biri
o l m u ş t u r İ l k i n d e n
sonuna,
adeta bir uzun ş i i r gibi anahtar sözcüklerle, bir
tür iç kopçalada birbirine
b a ğ l a n a n b a ğ ı m s ı z
ama
b a ş l ı k s ı z ş i i r l e r d e n
o l u ş a n bu
b a ş y a p ı t ş i m d i
b ü t ü n l ü ğ ü içinde okunabilecek Türkçe de de ...
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 3/156
R a i ı n e r M a ı r ı i a Rilke
DU
S TLER[
K[T JB[
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 4/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 5/156
K ZIM
T Ş K E N T
K L S İ K Y P I T L R D i Z İ S İ
R a ı i n e ı r a ı r ı i a R ı i H ı e
DU S TLERI
KXT BK
Çeviren
Yüksel Ö z o ğ u z
o
iST NBUL
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 6/156
Y a p ı
Kredi
Y a y ı n l a r ı
- 2705
a z ı m
T a ş k e n t
l a s i k Y a p ı d a r Dizisi - 6 7
Dua Saatleri K i t a b ı / Rainer Maria Rilke
Özgün a d ı : Das Stundenbuch
Çeviren: Yüksel Ö z o ğ u z
Kitap editörü:
B a r ı ş Tut
Düzelti: Güven
Turan
Kapak t a s a r ı m ı : Mehmet Ulusel
B a s k ı :
Ş e f ı k
M a t b a a s ı
San.
ve
Tic. Ltd.
Ş t i .
Turgut Özal Cad. No: 137 İ k i t e l l i / İ s t a n b u l
Çeviriye temel
a l ı n a n b a s k ı : Die
Gedichte, Rainer Maria Rilke, lnsel Verlag, 1999
1. b a s k ı : İ s t a n b u l M a y ı s
2008
2. b a s k ı : İ s t a n b u l Ş u b a t 2009
ISBN 978-975-08-1425-9
© Y a p ı
Kredi Kültür Sanat a y ı n c ı l ı k Ticaret
ve
Sanayi 2007
S e r t i f ı k a No: 12334
Bütün a y ı n
h a k l a r ı
s a k l ı d ı r
Kaynak gösterilerek
a n ı t ı m
için
y a p ı l a c a k
k ı s a a l ı n t ı l a r
d ı ş ı n d a
y a y ı n c ı n ı n y a z ı l ı izni o l m a k s ı z ı n hiçbir yolla ç o ğ a l t ı l a m a z
Y a p ı
Kredi Kültür Sanat
Y a y ı n c ı l ı k
Ticaret ve Sanayi
Y a p ı
Kredi Kültür Merkezi
İ s t i k l a l
Caddesi No. 161
B e y o ğ l u
34433 İ s t a n b u l
Telefon: O 212) 252 47 00 pbx) Faks: O 212) 293 7 23
http:l/www.yapikrediyayinlari.com
e-posta: [email protected]
İ n t e r n e t s a t ı ş adresi: http://alisveris.yapikredi.com.tr
http:l/www.yapikredi.com
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 7/156
KÇKNDEKJJLEJR
Önsöz a r a S a y ı n • 7
i r i ş • 9
Rilke nin Y a ş a r i u n d a n Kesitler • 15
DU
S T L E R İ
K İ T B I
Birinci Kitap
Rahip H a y a t ı n a Dair • 3
İ k i n i Kitap
H a c ı l ı ğ a Dair •
83
Üçüncü Kitap
Yoksulluk ve Ölüme Dair • 123
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 8/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 9/156
ÖN§ÖZ
K a y ı p
giderken o an, dokununca bana
parlak, madeni bir
u r u ş l a :
Titrer d u y u l a r ı m . D u y u m s a r ı m Muktedirim -
tüm
b o y u t l a r ı y l a
günü
yakalamaya.
Yüksel Ö z o ğ u z ' u n ç e v i r d i ğ i elimizdeki kitap Rilke'nin Stu-
denbuch
a d l ı
y a p ı t ı n ı n bir bütün olarak Türkçe'ye ilk çevirisi. Gerçi
Türk okuru
bu k i t a b ı n i ç e r d i ğ i
b a z ı ş i i r l e r l e
A. Turan O f l a z o ğ -
lunun 1976'da
Seçilmif Ş i i r l e r
(Adam
Y a y ı n e v i )
v 1994'te Ahmet
Cemal in
ilke
(Kavram
Y a y ı n l a r ı )
a d l ı
seçkileriyle
t a n ı ş m ı ş t ı .
Ancak bu çeviriterin Türk okurunda y a n d ı r d ı ğ ı merak
v
ilgi
uzun bir süredir yeni
ş i i r
çevirileriyle yeterince
b e s l e n e m e m i ş t i r .
ua Saatleri K i t a b ı a d ı y l a
Türkçe'ye çevrilen bu ş i i r
k i t a b ı n ı
Rilke y a ş a m ı n d a dönüm n o k t a s ı diye nitelenen Rusya seyahatin
den hemen sonra, 1898'de, yirmi üç y a ş ı n d a y k e n yazmaya b a ş l a r ,
kitap 1905'te
a y ı m l a n ı r .
Rilke
R u s y a ' n ı n
uçsuz
u c a k s ı z d o ğ a s ı n ı n
v
sade
i n s a n l a r ı n ı n
kendisini
d e ğ i ş t i r d i ğ i n i ,
orada
v a r l ı ğ ı n
onu
ö z g ü r l ü ğ e k a v u ş t u r a n b a ş k a b o y u t l a r ı n ı y a k a l a d ı ğ ı n ı söyler.
Stundenbuch Almanca'da O r t a ç a ğ ' da oldukça y a y g ı n olan dua
k i t a p l a r ı n a
verilen
a d d ı r . Ünlü
r e s s a m l a r ı n resimleriyle süslenen
bu kitaplar giderek soylu
k i ş i l e r i n huzura
k a v u ş m a k
için s ı k s ı k
b a ş v u r d u k l a r ı kitaplara d ö n ü ş ü r . Rilke'nin elimizdeki ş i i r
k i t a b ı
da bir tür dua
k i t a b ı d ı r .
Lirik Ben'in, bir rahibin,
T a n r ı a r a y ı ş ı n ı ,
d u a l a r ı n ı ,
s o r u l a r ı n ı ,
ç e l i ş k i l e r i n i
a n l a t ı r .
Rahip H a y a t ı n a Dair , H a c ı l ı ğ a Dair v Yoksulluk v
Ölüme Dair a d l a r ı n ı t a ş ı y a n üç bölümden
l u ş a n
bu i t a b ı
y a z a r ı n
kendisinin tek bir
ş i i r ,
ş i i r l e r i n her birini ise birer
ş a r k ı
olarak
d e ğ e r l e n d i r d i ğ i bilinir.
Daha b a ş l a n g ı ç t a k i t a b ı n t a ş ı d ı ğ ı ad, i ç e r i ğ i n i n T a n r ı ile i l i ş -
kili o l d u ğ u n u vurgular.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 10/156
Ancak, Rilke'nin a r a d ı ğ ı a n r ı H ı r i s t i y a n l a r ı n t a n r ı s ı d e ğ i l -
dir. G e r ç e k l e ş t i r i l m e s i gereken ortak bir etik
a n l a y ı ş ı
s u n m a d ı ğ ı
gibi,
y a ş a m d a n
sonra bir hayat da vaat etmez. Rilke'nin
T a n r ı ' s ı
Nietzsche
ve
romantizm
g e l e n e ğ i n i n ,
Rilke'yle
ç a ğ d a ş
Kafka,
Freud, Musil, Gustav
ahler ve daha
pek çok ismin de
y a p ı t l a r ı n a
y a n s ı t t ı k l a r ı
bir d e ğ i ş i m i n , Avrupa kültüründeki ç ö k ü ş olgusunun
d ı ş ı n d a d ü ş ü n ü l e m e z .
Genç Rilke
T a n r ı ' n ı n
böylesine uzakta,
g e r ç e k l i ğ i n
ötesinde,
e r i ş i l m e z
bir yerde
o l u ş u n d a n
y a k ı n ı r ;
onu gerçeklikte, nesnelerde
ve
kendi içinde, öznede arar.
A r a y ı ş t a k i
a m a c ı n ı n
ise ona
e r i ş m e k
y da onu
t a n ı m l a m a k d e ğ i l ,
sadece onu y da ona giden
y o l l a r ı
aramak
o l d u ğ u n u
söyler.
ua
aatleri
K i t a b ı ' n d a
bu içkin
y a ş a n t ı
y a n s ı t ı l ı r .
Ancak, bu y a ş a n t ı n ı n
i ç e r d i ğ i
y o ğ u n l u ğ u n Rilke'nin daha
sonraki
y ı l l a r d a
sonelerinde u y g u l a d ı ğ ı gibi klasik, k a p a l ı , biçimsel
s ı n ı r l a r
içeren bir
a n l a y ı ş ı y l a
dile getirilmesi
o l a n a k s ı z d ı r .
Rilke
bu
y a ş a n t ı y ı
bir yandan imge, ritim
ve
melodiyle
y o ğ r u l m u ş
bir
dil, öte yandan a l ı ş ı l a g e l m i ş her
tür
biçim
s ı n ı r l a r ı n ı
a ş a n a ç ı k
biçim
a r a c ı l ı ğ ı y l a
s o m u t l a ş t ı r ı r . imgeler
ve
melodi öngörülen dize
biçimini sürekli zorlar
ve a ş a r ,
bu
a ş ı ş
ise
k a f ı y e
düzenini etkiler,
hatta k ı t ' a l a r ı n y a p ı s ı n ı ve u z u n l u ğ u n u
her seferinde yeniden belir-
ler. A l ı ş ı l a g e l m i ş k a l ı p l a r
y ı k ı l ı r .
Ş i i r d e sürekli d e ğ i ş e n bir
k a f ı y e
düzenine ve dize
s a y ı s ı
sürekli
d e ğ i ş e n k ı t ' a l a r a r a s t l a r ı z .
İ m g e
ve
ses yüklü bu
a r a y ı ş
ş i i r i n i
Türkçe'ye çevirirken Yük-
sel
Ö z o ğ u z ' u n y a z a r ı n ne s ö y l e d i ğ i
kadar
n a s ı l s ö y l e d i ğ i n e büyük
özen g ö s t e r m i ş o l d u ğ u görülmekte. Ö z o ğ u z Rilke'nin
uzun
soluk-
lu dizelerinin o l u ş t u r d u ğ u gerilimi, dilin duygu
y o ğ u n l u ğ u n u
ve
t ı m s ı n ı Türkçe' de
d u y u m s a t ı r
okura. Sözün anlam boyutunu, gene
sözle
o l u ş a n
görsellikten
ve
melodiden
a y ı r m a d a n o l u ş t u r d u k l a r ı
bütünlükten ödün vermeden a k t a r m a y ı amaçlayan bir çeviri anla-
y ı ş ı y l a y a k l a ş ı r
ş i i r e .
ua
aatleri
i t a b ı ,
Rilke'yi çok e n i ş çevrelerde ünlü k ı l a n bu
ilk uzun
ş i i r nesnelerin, v a r l ı ğ ı n özüne yönelik bir a r a y ı ş ş i i r i y d i .
Ş i i r i i ş i t s e l n i t e l i ğ i nedeniyle
ş a r k ı
diye niteleyen ozan, ilerdeki
y ı l l a r d a Ş i i r v a r l ı ğ ı n
kendisidir diyecektir.
Ş a r a S a y ı n
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 11/156
Dieser grosse Lyriker
hat
nichts gemacht, als class
er das deutsche Gedicht
zum
erstmal volkommen
gemact hat .. er w ar in gewissem Sin n der religiöseste
Dichter seit Novalis, aber ich bin mir nicht sicher, o b
er überhaupt Religion hatte.
Robert Musil
Bu
büyük ş a i r , lman Ş i i r i ' n i ilk
kez
mükemmel
yapmaktan
b a ş k a
bir
ş e y y a p m a d ı .
o bir
anlamda
Novalis'ten bu yana en dindar ş a i r d i , ama onun bir
dini
o l d u ğ u n a
emin d e ğ i l i m .
Robert
Musil
Robert Musil'in, bu önemli
A v u s t u r y a l ı y a z a r ı n
sözleri ile
b a ş l a m a k
istedim.
Çünkü
onun Rilke için s ö y l e d i ğ i bu sözler
Stundenbuch ua Saatleri K i t a b ı
için de son derece yerinde bir
t a n ı m l a m a d ı r .
Rilke
lman Ş i i r i ' n i
doruklara
t a ş ı m ı ş
bir
ş a i r d i r ;
A l m a n c a n ı n s ı n ı r l a r ı n ı z o r l a m ı ş ,
ona yeni olanaklar
s u n m u ş , ş i i r
dilini
m ü z i ğ e d ö n ü ş t ü r m ü ş
bir
ş a i r d i r .
Yine
A v u s t u r y a l ı
bir yazar
olan Stefan Zweig, Rilke'nin ölümünden sonra y a p t ı ğ ı veda ko-
n u ş m a s ı n d a
ş ö y l e
der: Bir müzikle geldi Rilke, m ü z i ğ i
g i d i ş i n d e n
sonra da kalacak. Benim için ise Rilke, ş i i r l e r i n i o k u d u ğ u m za-
man, dildeki
u s t a l ı ğ ı n a ,
ifade gücüne hayran o l d u ğ u m , insan ru-
hunun
derinliklerine inme
y e t e n e ğ i n e
ş a ş ı r d ı ğ ı m ve
her seferinde,
İ y i ki
Almanca biliyorum
d e d i ğ i m ş a i r d i r .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 12/156
Rilke
lman
dilini k u l l a n m ı ş t ı r , hiç ş ü p h e s i z lman
Ede-
b i y a t ı n ı n v
Kültürü nün
d e ğ e r l e r i
ile b e s l e n m i ş t i r (Alman
Ro-
mantizmi),
ama
i l i n d i ğ i
gibi, bir
lman
a i r d e ğ i l d i r .
1875
y ı l ı n d a
Prag da d o ğ a n Rilke, Prag o zamanlar Avusturya-Macaristan
İ m p a r a t o r l u ğ u n u n t o p r a k l a r ı
içinde
o l d u ğ u
için, bir
A v u s t u r y a l ı
ş a i r s a y ı l a b i l i r ,
ama
o
bunu da
a ş m ı ş , s a n a t ı
ile gerçek bir
A v r u p a l ı
ş a i r n i t e l i ğ i n e k a v u ş m u ş t u r .
Bunu hayat hikayesine
b a k t ı ğ ı m ı z
zaman
da
görebiliriz. Önce
A v r u p a n ı n
en
d o ğ u s u n a
g i t m i ş ,
iki
Rusya seyahati y a p m ı ş , daha sonra en b a t ı s ı n a Fransa ya u z a n m ı ş
bir süre Paris te Rodin in
y a n ı n d a
y a ş a m ı ş ,
hatta
F r a n s ı z c a
ş i i r l e r
y a z m ı ş , durmadan
Avrupa içinde yer
d e ğ i ş t i r m i ş ,
sürekli gidip
gelmelerle Almanya,
İ t a l y a v İ s v i ç r e
de y a ş a m ı ş
v
sonunda
da
İ s v i ç r e
de 1926
y ı l ı n d a
hayata gözlerini
y u m m u ş t u r .
Rilke,
ç o c u k l u ğ u n u
v
ilk gençlik
y ı l l a r ı n ı ,
D o ğ u
Avrupa
Kültürü ne, Slav Kültürü ne
a ç ı k ,
kozmopolit bir kent olan Prag da
geçirir.
İ l k gençlik ş i i r l e r i hep bu kente a d a n m ı ş t ı r . Bu ilk ş i i r l e r
fazlaca önemsenmezler, çünkü yeni bir soluk, yeni bir
b a k ı ş
a ç ı s ı
getirmezler. ua Saatleri K i t a b ı i ş t e bu y e n i l i ğ i getiren, Rilke yi
birdenbire büyük
ş a i r
konumuna yükselten
k i t a p t ı r ;
1905
y ı l ı n ı n
Noel inde
y a y ı m l a n m a s ı
ile birlikte, bir olay kitap
o l m u ş ,
Rilke yi
ise elit
t a b a k a n ı n g ö z b e b e ğ i durumuna e t i r m i ş t i r .
Bu elit
ı n ı f ı n ,
a y n ı
zamanda da soylu
v
zengin
s ı n ı f ı n ,
ilgisini
üstüne çeken Rilke, bu insanlarla olan
i l i ş k i l e r i n i yine kendi iste
d i ğ i
gibi düzenlemeyi
b i l m i ş t i r
çünkü
b e ş
p a r a s ı z
da olsa kendisini
hep onlardan biri gibi
g ö r m ü ş v
öyle de
d a v r a n m ı ş t ı r . O n l a r ı n
kendisine
s u n d u ğ u
olanaklardan
f a y d a l a n m ı ş
ama kendisi için,
bir anlamda
s a n a t ı
için, gerekli olan
y a l n ı z l ı ğ ı n ı
k o r u m a s ı n ı hep
b i l m i ş ,
kendisine sunulan villa
v ş a t o l a r d a , k ı ş ı n
k u l l a n ı l m a y a n
bu
b o ş
evlerde,
y a l n ı z
y a ş a y a b i l m e
o l a n a ğ ı n ı k u l l a n m ı ş t ı r .
Rilke
kendi ailesinin, küçük burjuva olarak t a n ı m l a n a b i l e c e k kültürünü
v
o l a n a k l a r ı n ı
da yine kendi
iç d ü n y a s ı n ı n
gücü ile
a ş m ı ş t ı r . Hiç
ş ü p h e s i z bu konuda ona, ailesinin köklerinin çok eski soylu bir ai
leye d a y a n d ı ğ ı söylencesine olan
s a r s ı l m a z i n a n c ı
da
a r d ı m c ı
olur.
A y n ı ş e k i l d e ,
gerek ailesinden, gerekse küçük
y a ş t a g ö n d e r i l d i ğ i
askeri okuldan
a l m ı ş
o l d u ğ u
koyu Katolik
e ğ i t i m i
de henüz genç
lik
y ı l l a r ı n d a n b a ş l a m a k
üzere sorgulayacak
v
a ş a c a k t ı r . S ı n ı r l a r ı
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 13/156
a ş m a
konusunda bir uzman olan Rilke için, sosyal h a y a t ı n getir
d i ğ i
s ı n ı r l a m a l a r ve
kurallar a s l ı n d a pek bir önem
t a ş ı m a z .
Rilke
e v l e n m i ş
ama normal bir birliktelik
y a ş a m a m ı ş
hiçbir
zaman
bir
aile
b a b a s ı k i m l i ğ i n e
sahip
o l m a m ı ş t ı r .
Her türlü sahiplenme duy
gusundan uzak
u r m u ş
hiçbir zaman bir ülkeye, bir
i ş i y e ,
bir eve,
bir
e ş y a y a
b a ğ l a n m a m ı ş
kendisine ait
d e ğ i l
bir evi, bir
m a s a s ı ,
bir
sandalyesi bile o l m a m ı ş t ı r .
Ö z g ü r l ü ğ ü
en son noktada y a ş a m ı ş bir
i n s a n d ı r .
B a ğ l ı k a l d ı ğ ı , s a d ı k
k a l d ı ğ ı
ve
her ş e y i n üstünde
t u t t u ğ u
tek
e ğ e r
s a n a t t ı r .
ua Saatleri
K i t a b ı
ş a i r i n
o zamanlar
a ş ı k
o l d u ğ u
Lou
nd-
reas-Salome ile birlikte g e r ç e k l e ş t i r d i ğ i ilk Rusya seyahatinden
(1899) hemen sonra
y a z ı l m ı ş t ı r .
Rilke
R u s y a ' n ı n
sonsuz steplerin
den o l d u ğ u
kadar, naif, sevecen, yoksul
ve
i n a n ç l ı h a l k ı n d a n da
e t k i l e n m i ş t i r .
Rilke'nin, bir yandan içinde Salome'ye k a r ş ı
d u y d u ğ u
a ş k ve bunun
y a r a t t ı ğ ı c o ş k u , öte yandan çevresinde gördüklerin
den kaynaklanan büyülenme derecesindeki etkilenme, onun kendi
içindeki bir
s ı n ı r ı
ilk
ş i i r l e r i n i n
gelip
d a y a n d ı ğ ı
s ı n ı r ı
a ş m a s ı n a
yol a ç m ı ş , içindeki c o ş k u y u dile aktarabilmesine
ve
böylece kendi
dilini, Rilke dilini
a r a t m a s ı n a
olanak
t a n ı m ı ş t ı r .
Bu etkitenme
nin
en güzel
y a n s ı m a s ı n ı
ise
ş i i r l e r i n
y a z ı l ı ş
biçiminde görebiliriz:
B a ş l ı ğ ı
olmayan, birinin i t t i ğ i yerde d i ğ e r i n i n b a ş l a d ı ğ ı , tamamen
serbest biçimde
y a z ı l m ı ş ,
kafiyesi
ve
m ü t h i ş bir iç
m ü z i ğ i
olan bu
ş i i r l e r
okuyucuda b o z k ı r l a r d a k i
r ü z g a r l a r ı ve
d a l g a l a n m a l a r ı
ve
onun
v e r d i ğ i
sonsuzluk duygusunu
y a ş a t ı r .
19 y ü z y ı l
sonu
y a l n ı z c a
Avusturya-Macaristan
İ m p a r a t o r -
l u ğ u ' n u n ç ö k ü ş ü n ü n d e ğ i l , a y n ı
zamanda büyük bir
d e ğ i ş i m ve
d ö n ü ş ü m ü n
y a ş a n d ı ğ ı
dönemdir.
Teknik
alanda birbiri
a r d ı n a
gelen iledernelerin bir sonucu olan Endüstri Devrimi'nin b a ş l a t t ı ğ ı
büyük
bir e ğ i ş i m ve
d ö n ü ş ü m d ü r bu. Rönesans'tan b a ş l a m a k üze
re,
s ı r a s ı y l a
Barok,
A y d ı n l a n m a
Klasik
ve Romantik
dönemlerle
doruk n o k t a s ı n a e r i ş m i ş
bir Avrupa Kültür
ve E d e b i y a t ı ' n ı n
elde
e t t i ğ i d e ğ e r l e r i n
teker teker
y i t i r i l d i ğ i
bir dönemdir. Yitirilen ya da
kaybolan nedir?
Hümanist d ü ş ü n c e l e r d e n ,
ahlaki
d e ğ e r l e r d e n
de
önce 'transendent'
( a ş k ı n )
d ü n y a n ı n yok
o i u ş u d u r
bu. Ve bunu
Ni-
etzsche o ünlü sözüyle ( Gott ist Tod , T a n r ı öldü ) en k ı s a
ve
en
a ç ı k biçimiyle b e l i r t m i ş t i r . Böylece
i n s a n ı n
bu dünyadaki yerini
ve
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 14/156
12
a n l a m ı n ı
sorgulayan,
b ş k
bir d e y i ş l e , i n s a n ı n v a r o l u ş u n u sorgu-
layan bir süreç de
b a ş l a m ı ş
olur.
İ ş t e
ua Saatleri
i t a b ı da
tam
da
bu noktada ortaya
ç ı k a r
ve
bu sorgulamaya
k a t ı l ı r .
Kitap boyunca
İ n s a n - T a n r ı
Hayat-Ölüm i l i ş k i s i
irdelenir.
Ş i i r l e r i n tümünde
'sen'
diye hitap edilen k i ş i
T a n r ı d ı r ,
Rilke O na sorular yöneltir, cevap
vermesi için y a l v a r ı r ,
b u n a l d ı ğ ı
zaman da küstahça hesap sorar.
A s l ı n d a insan v a r o l u ş u n u n s o r g u l a n m a s ı bu kitapla bitmez ancak
b a ş l a r
ve
tüm sanat h a y a t ı boyunca da devam eder.
Bir
y ü z y ı l ı n
sona
e r d i ğ i , b ş k
bir
y ü z y ı l ı n b a ş l a d ı ğ ı ,
bir dö-
nemin
d e ğ e r l e r i n i n
yok olmaya yüz
t u t t u ğ u
ve
b a ş k a
bir dönemin
d e ğ e r l e r i n i n y e ş e r m e y e b a ş l a d ı ğ ı
bu döneme
Alman
Edebiyat Tari-
hi'nde
Jahrhundertswende y ü z y ı l d ö n ü m ü ) a d ı verilir. Bu dönem
eski, yeni, birbirinden çok
a r k l ı ,
hatta
a r ş ı t d e ğ e r l e r i n
yan yana
ve
iç içe
o l d u ğ u ,
birbiriyle ç a r p ı ş t ı ğ ı , edebiyat tarihinin hiç ş ü p h e s i z
en ilginç dönemidir. Bir yanda
19 y ü z y ı l a
has realist
ve
naruralist
a k ı m l a r ,
öte yanda e ç m i ş e duyulan özlem
ve
onun y e ş e r t t i ğ i
Tart
pour l'art (sanat sanat içindir)
g ö r ü ş ü
ve
giderek modern
ü n y a n ı n
g e l i ş i n i
gösteren yeni
o l u ş u m l a r .
Endüstri Devrimi
ve
onun bir
y a n s ı m a s ı
olarak sanat
ve
ede-
biyat a l a n ı n d a ortaya ç ı k a n Naruralist a k ı m ,
i ş ç i s ı n ı f ı n ı n
ortaya
ç ı k ı ş ı ile birlikte, bireyi bir nesne durumuna indirgerken,
s a n a t ı
da
yüce bir amaç olmaktan
ç ı k a r m ı ş ,
y a l n ı z c a sosyal
k o n u l a r ı
düzen-
leyen bir araç
durumuna o k m u ş t u r .
Bu duruma çok geçmeden yeni
bir
a k ı m l a
Neoromantizm
a k ı m ı
ile
k a r ş ı
ç ı k ı l ı r .
Neoromantizm
g e ç m i ş e ,
Klasik
ve
özellikle de Romantik döneme, onun
d e ğ e r l e r i -
ne duyulan bir özlernin
ve
g e l e c e ğ e
yönelik bir
a r a y ı ş ı n
sonucudur:
Bireye
ve
sanata k a y b e t t i ğ i
d e ğ e r l e r i ,
yüce
ve
t a n r ı s a l d e ğ e r l e r i ye-
niden
k a z a n d ı r m a k
a m a c ı n ı güder. Sanat sanat içindir
g ö r ü ş ü
de
pek tabii ki bu
a k ı m
içinde yer
a l ı r . F r a n s ı z l a r
bu k ı m a Sembolizm
a d ı n ı
verirler
ve
son derece önemli, Verlaine, Baudlaire,
Mallarme
ve Rimbaud gibi 20.
y ü z y ı l ı n s a n a t ı n ı
da etkiliyecek
ş a i r l e r i
bu
a k ı m
içinde yer
a l ı r .
Fransa'ya
k o m ş u
Almanya' da Stefan Geor-
ge, Fransa'dan gelen bu güçlü r ü z g a r ı n , bu yeni a k ı m ı n etkisinde
k a l ı r k e n , Avusturya' da Hugo von
Hofmannsthal ve
Rainer Maria
Rilke, her ne kadar L'art
pour
l'art
d ü ş ü n c e s i n e b a ğ l ı
olsalar da,
Alman Romantizmi'ne
daha y a k ı n d ü ş e n
Neoromantizm
a k ı m ı
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 15/156
içinde yer a l ı r v daha özel bir yol izlerler. Öte yandan
y a l n ı z c a
gözle görülen gerçekleri, d ı ş gerçekleri
a l g ı l a y a n ,
y a l n ı z c a
o n l a r ı
önemli sayan naturalist
b a k ı ş
a ç ı s ı
gitgide yetersiz kalmaya
b a ş l a -
y a c a k t ı r . İ ç
gerçekler,
İ n s a n
ruhunun sonsuz derinlikleri
k e ş f e d i l -
meyi beklemektedir. Freud
v a r k a d a ş l a r ı
psikanaliz ,
b i l i n ç a l t ı
gibi kavramlarla yeni bir
ı ğ ı r
açacak
v
20.
y ü z y ı l d a
kendilerinden
çokca söz ettireceklerdir.
Rilke'nin ş i i r l e r i n i n
tümünü
göz önünde bulundurursak ua
Saatleri
K i t a b ı
hiç
k u ş k u s u z
en lirik l a n ı d ı r ,
çünkü
ş a i r henüz yir
mili
y a ş l a r ı n d a d ı r ,
o ş k u
doludur
v
İ n s a n
ruhunun
derinlikleri o
zamana d e ğ i n
hiç
y a p ı l m a d ı ğ ı
ölçüde gözlemlenir
v
dile getirilir.
Bir sonraki
k i t a b ı Buch der Bilder
(1902-1906),
Resimler K i t a b ı
bir
g e ç i ş
dönemi eseridir.
aha
sonraki
y ı l l a r d a ,
Fransa döneminde
y a z ı l a n
Neue Gedichte (1907-1908), Yeni Ş i i r l e r ' d e kurgu v kom
pozisyon, lirizm kadar, bazen
daha
da fazla önem
k a z a n ı r .
Ş a i r
b a k ı ş l a r ı n ı
bu kez
d ı ş
dünyaya, nesnelere yöneltir
ama
m a c ı
o n l a r ı
y a l n ı z c a d ı ş t a n
görüp anlatmak
d e ğ i l o n l a r ı n
özünü
kavramak
ve göstermektir.
Hep ş a i r i n
vasiyeti diye
a d l a n d ı r ı l a n Duineser
Elegien, Duino ğ ı t l a r ı
ise son derece
s a n c ı l ı
bir
y a r a t ı l ı ş
sürecine
sahiptir. 1912
y ı l ı n d a
y a z ı l m a y a
b a ş l a n a n
a ğ ı t l a r
ancak 1922 y ı l ı n -
da t a m a m l a n ı r Bir kriz döneminin eseridir.
Ş a i r , h a y a t ı n
a n l a m ı
olarak g ö r d ü ğ ü sanattan
o l d u ğ u
kadar, kendi s a n a t ç ı k i ş i l i ğ i n d e n
de
k u ş k u
d u y m a k t a d ı r : Bu
k u ş k u y u a ş a b i l m e k on
y ı l ı n ı
a l ı r .
Bu
y ı l l a r ı n ,
öncesi v
s o n r a s ı
ile Birinci
ünya S a v a ş ı ' n ı n
(1914-1918)
y a ş a n d ı ğ ı y ı l l a r o l d u ğ u h a t ı r l a n ı r s a ,
Rilke'nin
ruhunda
kopan
f ı r -
t ı n a l a r ı
anlamak
daha
kolay
o l a c a k t ı r . A ğ ı t l a r , h a y a t ı n v
tabii ki
s a n a t ı n a n l a m ı n ı
sorgulayan,
y o ğ u n
biçimde felsefe
a ğ ı r l ı k l ı
bir ya
p ı t t ı r .
ie
Sonetle an Orpheus (1922), Orpheus a Soneler ise a y n ı
y ı l
hemen
ğ ı t l a r ' ı n
a r d ı n d a n
y a z ı l m a s ı n a k a r ş ı l ı k
çok a r k l ı özellikler
gösterir: S a n a t ı n
b a ş t a c ı e d i l d i ğ i , h a y a t ı n
tüm
a c ı l a r ı n a r a ğ m e n
o n a y l a n d ı ğ ı hatta ü c e l t i l d i ğ i ,
Rilke'ye ait tüm üslup özelliklerinin
bir arada
o l d u ğ u
gerçek bir son eserdir.
Y a z ı m ı z ı n
b a ş ı n d a
yer alan Robert Musil'in sözlerini yeni
den h a t ı r l a t ı r s a k ,
onun sözünü e t t i ğ i d i n d a r l ı k n a s ı l bir
d i n d a r l ı k
olabilir? Her türlü
s ı n ı r l a m a y a v k a l ı p l a r a k a r ş ı
olan Rilke bu
konuda
da
tüm normlan sorgular,
T a n r ı ' y ı
k l i ş e l e r i a ş a r a k haya-
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 16/156
t ı n içinde nesnelerin,
v a r l ı k l a r ı n
özünde arar
v
bunu yaparken
de
ruhunun
derinliklerinde en dindar insandan da
daha
dindar
kalabilir. Günümüzde,
tüm
dünyada dinlerin
ç a t ı ş m a s ı n d a n
söz
edilmektedir.
A n l a ş m a z l ı k l a r ı n , a y n ı n c ı l ı ğ ı n hatta a v a ş l a r ı n
gelip
bu noktada
d ü ğ ü m l e n d i ğ i
görülür.
İ ş t e
tam
da
bu yüzden bir kez
daha
Rilke nin sesini duymak, söylediklerine kulak vermek herkese
iyi gelir diye
d ü ş ü n ü y o r u m .
İ s t n b u l Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Alman Filolojisi
ö ğ r e t i m
üyesi olarak y ı l l a r c a
v e r d i ğ i m
edebiyat dersleri
a r a s ı n d a
Rilke seminerlerinin (yüksek lisans) yeri hep bir
b a ş k a
o l m u ş t u r .
Rilke nin
ş i i r l e r i n d e k i A l m a n c a n ı n g ü z e l l i ğ i n i v
o son derece
kendine özgü
ü ş ü n c e l e r i n i v b a k ı ş
a ç ı s ı n ı
ö ğ r e n c i l e r l e p a y l a ş m a k ,
bana hep
o l a ğ a n ü s t ü
bir serüven duygusu v e r m i ş v bende
b u n l a r ı
daha çok insanla
p a y l a ş m a k
arzusunu
u y a n d ı r m ı ş t ı r .
Stundenbuch Dua Saatleri
K i t a b ı n d a n y a p t ı ğ ı m ilk çeviri de-
nemeleri,
y ı l l a r
öncesine
d a y a n ı r .
Ş i i r l e r i n hepsini çevirmek fikri,
bir yandan çok çekicidir ama Rilke nin
o l a ğ a n ü s t ü
güzellikteki dili
k a r ş ı s ı n d a
korkuya
k a p ı l m a m a k
pek de
mümkün d e ğ i l d i r .
Bir de
h a s t a l ı k v
ölüm gibi,
h a y a t ı n
z o r l u k l a r ı
ile
b a ş etmek
gerekince,
uzunca bir süre bu
t a s a r ı
gündeminden
d ü ş m ü ş t ü .
Bugün, bir hayali, gecikme ile de olsa, g e r ç e k l e ş t i r e b i l m i ş
o l m a n ı n , korkumu yenip ş i i r l e r i n tümünü Türk okuruna
Türkçe
olarak
a k t a r a b i l m i ş
o l m a n ı n
m u t l u l u ğ u n u y a ş ı y o r u m .
A r a l ı k 2 6
Yüksel
Ö z o ğ u z
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 17/156
RJ[J[Jf(E NllN Y
Ş A M [ J I N J D / ~
N KE§TITJLER
1875 4 A r a l ı k günü Rainer Maria Rilke Prag da d o ğ d u A s ı l
a d ı
Rene Karl Wilhelm Johann Joseph
Maria
Rilke ydi.
B a b a s ı demiryolu m ü f e t t i ş i (eski asker) 1838 Bohemya
d o ğ u m l u
Joseph Rilke, annesi
ise
85 Prag d o ğ u m l u
Sophie Entz.
1884 Annesi b a b a s ı a y r ı l a n Rilke annesinin y a n ı n d a k a l ı r .
Prag da ilkokula gitmektedir.
1886 St. Pölten deki Askeri Lise ye b a ş l a r . Rilke i s t e ğ i d ı ş ı n d a
g ö n d e r i l d i ğ i bu okuldan b e ş y ı l sonra s a ğ l ı k nedenleri ile
a y r ı l ı r İ l k ş i i r l e r i n i
burada yazmaya
b a ş l a r
1891
A v u s t u r y a n ı n
Linz
ş e h r i n d e k i
Ticaret Akademisi ne ya
z ı l ı r
1892 Prag da özel ders alarak lise bitirme s ı n a v l a r ı n a h a z ı r l a -
n ı r
1894 İ l k ş i i r k i t a b ı eben
un
ieder a y ı m l a n ı r
1895 Lise bitirme
s ı n a v l a r ı n ı
(Abitur) takdir alarak
b a ş a r ı r .
Prag Üniversitesi nde sanat tarihi, edebiyat tarihi
ve
fel
sefe derslerine kaydolur.
aha
sonra ilk
ş i i r
k i t a b ı kabul
e d e c e ğ i arenopftr a y ı m l a n ı r .
1896 Prag Üniversitesi nde bölüm
d e ğ i ş i k l i ğ i
yapar;
Hukuk ve
Siyasal Bilgiler Fakültesi ne geçer. Üniversite e ğ i t i m i için
Almanya ya Münih Üniversitesi ne gelen Rilke yeniden
sanat tarihi
ve
estetik derslerine devam eder.
1897 Kendisinden on dört y a ş büyük
ve
bir orientalistle evli
olan Rus
a s ı l l ı
Lou Andreas-Salome ile
t a n ı ş ı r . Ekim
a y ı n d a Berlin e giden Salome nin
p e ş i n d e n
Berlin e gider
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 18/156
l
(ilk büyük a ş k ı ) . Ş i i r k i t a b ı Traumgekrönt y a y ı m l a n ı r .
Prag'da m
Frühfrost
sahneye koyulur. Salome Ri lke'ye
ö n a d ı n ı
Rene yerine Rainer olarak
k u l l a n m a s ı n ı
önerir.
1898 Berlin' de adres
d e ğ i ş i k l i ğ i :
Schmargendorf. r a l ı k a y ı
sonuna kadar Kuzey Almanya'da Bremen ve s a n a t ç ı köyü
Worpswede'de
k a l ı r . Florenzer Tagebuch'u
yazar.
Schmar-
gendofer Tagebuch'a b a ş l a r .
Advent ve
b a ş k a y a z ı l a r ı
y a y ı m l a n ı r .
1899 Rilke Salome'yle birlikte ilk Rusya seyahatini g e r ç e k l e ş
tirir (Nisan-Haziran).
Stundenbuch'un
ilk bölümü yazar.
Mir zur Feier
a d l ı ş i i r k i t a b ı y a y ı m l a n ı r .
1900 Lou Andreas-Salome ile birlikte ikinci Rusya seyahatini
yapar
( M a y ı s - A ğ u s t o s ) .
Heinrich Vogeler'in davetini ka
bul ederek Worpswede'ye gider.
Worpsweder Tagebuch'a
b a ş l a r . Vom lieben o undAndres a y ı m l a n ı r .
1901 Münih Arco, Riva
ve
Prag'a seyahatler. Ressam Paula
Modersohn-Becker'in
a r k a d a ş ı h e y k e l t ı r a ş
Clara Wes-
thoff (1878-1954) ile Bremen'de evlenir. Yeni evliler
Bremen
y a k ı n l a r ı n d a k i
Westerwede' de
y a ş a m a y a b a ş
lar.
Stundenbuch'un
ikinci bölümünü yazar (Eylül). 12
A r a l ı k t a k ı z l a r ı
Ruth (1901-1972) dünyaya gelir.
1902
ğ u s t o s a y ı n ı n
sonuna kadar
k a r ı s ı
ve k ı z ı ile
Wes-
terwede' de y a ş a r . Daha sonra evlilik bozulur, dokuz a y l ı k
k ı z ı annesinin y a n ı n d a
k a l ı r .
Para kazanmak için önemli
k i ş i l e r l e ilgili monografiler yazma k a r a r ı a l ı r .
1903 Paris seyahati ve August Rodin (1840-1917) ile t a n ı ş m a .
Das taegliche Leben
ve
Buch der Bilder a y ı m l a n ı r .
1903 İ t a l y a seyahati (Roma,Venedik,Viareggio)
s o n r a s ı n d a
Fransa'ya döner. Viareggio' da
Stundenbuch'un
üçüncü
bölümünü tamamlar.
Worpsweder Tagebuch
y a y ı m l a n ı r .
Rodin üzerine y a z d ı ğ ı ilk monografi
y a y ı m l a n ı r .
1904 Haziran'a kadar Roma'da, daha sonra a l t ı ay boyunca Da-
nimarka ve İ s v e ç t e
y a ş a r . Die Aufzeichnungen des Ma/te
Laurids Brigge a d l ı r o m a n ı n ı
yazmaya b a ş l a r .
Die Weise
von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke nin
ikinci
y a z ı l ı m ı y a y ı m l a n ı r .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 19/156
7
1905 l o s e l - V e r l a g ı n kurucusu, y a y ı n c ı Anton Kippenberg'le
t a n ı ş m a s ı ve
y ı l l a r süren büyük bir
d o s t l u ğ u n
b a ş l a n g ı c ı .
Stundenbuch
y a y ı m l a n ı r
ve
olay kitap olur. Almanya' da
ç e ş i t l i seyahat
ve
konferanslar. Eylül
ve
Ekim a y l a r ı n d a
Rodin'in y a n ı n d a Meudon' da (Fransa) k a l ı r .
1906 Rodin'n y a n ı n d a d ı r .
B a b a s ı n ı n
14.03.1906'da ölümü ve
Prag seyahati. Almanya'da ç e ş i t l i konferanslar verir; ma
y ı s
a y ı n d a n
sonra Paris'te ev tutar.
Das Buch der Bilder
öylesine büyük bir a ş a r ı
k a z a n ı r
ki ikinci b a s k ı s ı y a p ı l ı r .
ie
eise
von Liebe
und
Tod
des
Cornets Christoph Rilke
ilk
kez kitap olarak
a y ı m l a n ı r .
1907 Rilke Paris'te y a ş a r , k o n f e r a n s l a r ı için ç e ş i t l i seyahatler
yapar. M a y ı s a y ı n ı Capri, Napoli ve Roma' da geçirir.
K a s ı m a y ı n d a Venedik'tedir.
Neue Gedichte
A r a l ı k a y ı n d a
y a y ı m l a n ı r .
1908 Ş u b a t sonundan Nisan o r t a s ı n a kadar Rilke yeniden
Capri'dedir.
K a s ı m d a
genç
y a ş t a
ölen ressam Paula
Modersohn-Becker için
ve
dostu Kont von Kalckreuth
için birer Requiem ( a ğ ı t ş i i r yazar; bu ş i i r l e r er Neuen
Gedichte nin
son bölümünde yer a l ı r .
1909 Rilke Paris'te y a ş a r ve Prenses Marie von Turn und
Taxis-Hohenlohe ile t a n ı ş ı r ; o da Rilke'nin dostu ve ko
ruyucusu o l a c a k t ı r .
1910 Rilke Prenses M.vT.T-Hohenlohe'nin davetini kabul eder
ve Duino Ş a t o s u n a
gider. Y ı l ı n sonuna
d o ğ r u
Cezayir
ve
Tunus seyahatleri. Tek r o m a n ı olan, ie Aufzeichnungen
des
Ma/te Laurids Brigge
y a y ı m l a n ı r .
1911 Rilke Paris'te a ş a r ama sürekli seyahat eder: Napoli, Ka
hire, Nil gezisi, Venedik, Prag, Leipzig, Weimar, Berlin,
Münih
Bologna. Rilke Ekim'den itibaren 1912 M a y ı s
a y ı n a kadar Duino
ş a t o s u n d a y a ş a r .
1912
Ocak a y ı n ı n
sonunda
Duineser Elegien in
ilk iki
a ğ ı t ı
y a z ı l ı r . Venedik'te Eleonore Duse ile t a n ı ş ı r ve M a y ı s
a y ı n d a n Eylül o r t a l a r ı n a kadar Venedik'te k a l ı r . Sonra
yine Duino'ya gider. İ s p a n y a seyahati (Toledo, Cordoba,
Sevilla). Çeviri ç a l ı ş m a l a r ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 20/156
lH
1913 Paris te yeni adres: Rue Champagne Premiere. Almanya
içinde ç e ş i t l i
seyahatler. Ekim den sonra yeniden Paris.
Duino
Ş a t o s u n d a
y a z m ı ş o l d u ğ u
Marienleben
y a y ı m l a
n ı r .
1914 Nisan ve M a y ı s
Duino
Ş a t o s u . M a y ı s t a n itibaren Vene
dik, As sisi, Milano. Eylül den sonra
Münih'te
ev tutar.
S a v a ş
b a ş l a d ı ğ ı n d a ilk heyecanla b e ş
ş a r k ı
yazar ( k ı s a
süre sonra bu heyecan büyük bir korkuya
d ö n ü ş e c e k t i r ) .
1915 Rilke askere
ç a ğ r ı l ı r
ve Bohemya ya gönderilir.
K a s ı m
a y ı n d a
Duineser Elegien in
en
k a r a m s a r ı
olan
Dördüncü
A ğ ı t ı yazar.
1916 Rilke önemli d o s t l a r ı n ı n araya girmesiyle Viyana da as
keri
a r ş i v d e
görevlendirilir ve bir
y a r ı
y ı l burada ç a l ı ş ı r ,
daha sonra da askerlikten muaf tutulur.
Temmuz'dan
sonra
Münih'e
gider.
1917-18
Münih'te
oturur. Almanya içinde seyahatler yapar.
1919 Haziran a y ı n a kadar Münih'tedir sonra
İ s v i ç r e y e
geçer:
Bern, Nyon, Cenevre,
Zürih
(Haziran-Eylül). Bir
konferans serisi için E k i m - K a s ı m ) : Zürih, St. Gallen,
Lozan, Basel, Bern, Wintertur. Bu seyahati s ı r a s ı n d a
Wintertur'da Reinhart
k a r d e ş l e r l e t a n ı
ve büyük bir
dostluk b a ş l a r . Locarno ya gider ve bir
daha
Almanya ya
dönmeme
k a r a r ı
a l ı r .
1920 Rilke Cenevre de
h a y a t ı n ı n
en önemli son
a ş k ı
olan Rus
a s ı l l ı k a d ı n ressam Baladin Klossawska ile t a n ı ş ı r .
1921 Wallis de Muzot Ş a t o s u n u k e ş f e d e r . Rilke nin dostu ve
koruyucusu olan Reinhart
k a r d e ş l e r
ş a t o y u önce Rilke
için kiralar, daha sonra da s a t ı n
a l ı r l a r .
Baladin Klos
sawska
ş a t o n u n
oturulur hale gelmesinde
y a r d ı m c ı
olur
ve
daha sonra Rilke nin rahatça tek b a ş ı n a ç a l ı ş a h i l m e s i
için Berlin e geri döner. Muzot Ş a t o s u Rilke nin ölümüne
kadar o t u r a c a ğ ı s ı ğ ı n a ğ ı olur.
1922 Rilke bir türlü t a m a m l a y a m a d ı ğ ı Duineser Elegien in ek
sik kalan bölümlerini (5-10) 7-14 Ş u b a t a r a s ı n d a , çok ı s a
bir sürede, tamamlar. A y r ı c a a ğ ı t l a r ı n y a n ı s ı r a Sonetle an
Orpheus u önceden p l a n l a n m a m ı ş
o l m a s ı n a r a ğ m e n
bir
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 21/156
19
ç ı r p ı d a
(2-23
Ş u b a t )
yazar. 1922 y ı l ı n ı n
Ş u b a t ı
Rilke nin
h a y a t ı n d a k i
en verimli zaman dilimidir.
1923 Rilke Valmont daki sanatoryumda tedavi için
k a l ı r
( A ğ u s t o s - Eylül). u ineser legien ve Sonette an Orpheus
y a y ı m l a n ı r . A r a l ı k t a tekrar sanatoryuma yatar.
1924 Ocak sonuna kadar s a n a t o r y u m d a k a l d ı k t a n sonra, oto
mobille
F r a n s ı z İ s v i ç r e s i n d e d o l a ş ı r
ve F r a n s ı z c a
ş i i r l e r
yazar.
1925 Paris e gider ( O c a k - A ğ u s t o s ) . Muzot Ş a t o s u n d a bir süre
k a l ı r ,
tekrar sanatoryuma yatar.
1926 a y ı s
a y ı n a
kadar sanatoryumda k a l ı r , h a s t a l ı ğ ı n a löse
mi t e ş h i s i konur. Rilke son kez Vevey
ozan
ve
Sierre ye
gider.
A r a l ı k
a y ı n d a sanatoryuma yatmak zorunda
k a l ı r .
13 A r a l ı k t a ou Andreas Salome ye Rusça bir veda mek
tubu yazar. 29
A r a l ı k t a
hayata gözlerini yumar.
1927 2
Ocak 1927 de Raron M e z a r l ı ğ ı n a defnedilir.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 22/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 23/156
DU
T L E R İ
K İ T B I
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 24/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 25/156
İ R İ N C İ
K İ T P
Rahip
H a y a t ı n a
air
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 26/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 27/156
25
KAYIP giderken o an dokununca bana
parlak madeni bir u r u ş l a :
Titrer
d u y u l a r ı m .
D u y u m s a r ı m
Muktedirim -
tüm
b o y u t l a r ı y l a
günü yakalamaya.
Tamamlanmaz hiçbir ş e y , ben bakmadan
durur tüm o l u ş u m l a r k ı p ı r d a m a d a n .
lgundur a r t ı k
b a k ı ş l a n ı n
ve bir gelin gibi
y a k l a ş ı r herkese arzu e t t i ğ i her nesne.
Küçük demem hiçbir
ş e y e ,
severim onu yine de
ve
resmederim
a l t ı n
zemin üstüne kocaman
ve k a l d ı r ı r t u t a r ı m yükseklere kimin
ruhunu çözüp a ç a c a ğ ı n ı sormadan
Y Ş I Y O R U M h a y a t ı m ı giderek g e n i ş l e y e n ,
nesnelerin üzerinden
k a y ı p
giden halkalarda.
Son halkaya u l a ş a m a r n hiç belki de
ama denemek istiyorum yine de.
T a n r ı n ı n , bu çok eski kulenin e t r a f ı n d a ,
dönüp duruyoruro binlerce y ı l d a n bu yana;
ama bilmiyorum henüz bir ş a h i n miyim bir f ı r t ı n a
m ı
ya
da bir büyük ş a r k ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 28/156
6
İ R Ç O K
k a r d e ş i m
var
g i y m i ş
rahip cüppesi
defne
a ğ a ç l ı
m a n a s t ı r l a r d a güneydeki.
Biliyorum
m a d o n n a l a r ı
ne denli insanca
t a s a r l a d ı k l a r ı n ı
ve
ç o ğ u zaman hayal ediyorum genç T i z i a n l a r ı ,
onlar sayesinde korlar içinde yürür a n r ı .
ma ben içime dönüp
d i n l e d i ğ i m d e :
Benim
a n r ı ı n
k a r a n l ı k ve
d o k u n m u ş
öylesine
yüzlerce kökten
o l u ş u r
ve emer sessizce.
Y a l n ı z c a
onun
s ı c a k l ı ğ ı n d a n
k a l d ı r ı n c a b a ş ı m ı ,
pek bir ş e y bilemem çünkü tüm d a U a r ı m
durur ta derinlerde ve titrer sadece rüzgar esince.
C NIMIZ i s t e d i ğ i
gibi resmedemeyiz seni
içinden sabah ç ı k a c a k olan a l a c a k a r a n l ı k .
Eski boya ç a n a k l a r ı n d a n çekip a l d ı k
a y n ı
f ı r ç a
darbelerini ve ı ş ı k huzmelerini
e r m i ş l e r onlara s a r ı p saklar seni.
Resimlerden duvarlar koyuyoruz senin önüne;
öylesine ki binlerce duvar durur çevrende.
Saklar seni çünkü dindar ellerimiz
kalbimiz ç o ğ u n l u k l a a ç ı k ç a görse de.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 29/156
27
S ViYORUM b e n l i ğ i m i n k a r a n l ı k saatlerini
içinde d u y u l a r ı ı n ı n d e r i n l e ş i p g i t t i ğ i
bulunur arda eski mektuplardaki gibi
günlük ş m ı ı n ı n y a ş a n ı p b i t m i ş bir hikayesi
u z a k l a ş ı l m ı ş ve
a ş ı l m ı ş bir efsane gibi.
Bana onlar haber verir o yeri ki
v a r d ı r
orada
ikinci ve g e n i ş z m n l ı bir h a y a t ı m .
e
bazen de benziyarum bir a ğ a c a ,
bir
m e z r ı n
üstünde h ı ş ı r d a y a n kocaman
göçüp g i t m i ş
ç o c u ğ u n
r ü y a s ı n ı c n l n d ı r n
s ı c a k kökleriyle s a r m a l a y ı p
t u t t u ğ u )
o rüya ki yitip
g i t m i ş
hüzünlerde
ş a r k ı l a r d a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 30/156
28
SEN k o m ş u
T a n r ı
e ğ e r senin bazen
uzun gecelerden birinde çalarsam k a p ı n ı
pek
d u y m a d ı ğ ı m
içindir nefes verip
a l d ı ğ ı n ı
ve
bilirim: Y
l n ı z s ı n
o koskoca mekanda.
Olursa bir ş e y e i h t i y a c ı n yok ki kimse y a n ı n d a
aranan ellerine bir bardak su sunacak:
Dinliyoruru hep. Bir i ş a r e t ver bana.
Ço a k ı n d a y ı m sana.
Y a l n ı z c a
incecik bir duvar var
a r a m ı z d a
n a s ı l s a çünkü çok mümkündür:
Ya sen b a ğ ı r ı r s ı n ya da ben -
y ı k ı l ı v e r i r
duvar
hiç gürültü etmeden.
l u ş m u ş t u r
o senin resimlerinden.
Resimlerin isimler gibi
k a p a t ı r
seni.
e
p a r l a y ı n c a içimdeki ı ş ı k iyiden
t a n ı r seni derin b e n l i ğ i m yeniden
s a ç ı l ı p dökülür y a l d ı z olur çerçevelerinde.
e
d u y u l a r ı m o çarçabuk yorulan
k a l ı r
yersiz yurtsuz senden
a y r ı l ı r
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 31/156
29
Y LNIZC
bir kez
o l s a y d ı
tam bir sessizlik.
S u s s a y d ı
tesadüfi olanla ortalama olan
v
k o m ş u d n
gelen
g ü l ü ş m e l e r
v gürültüsü b e y n i ı n c i e k i d ü ş ü n c e l e r i n
beni
a ç ı k v
u y n ı k olmaktan
a l ı k o y a n
-
O zaman binlerce kez
y o ğ u n l ş n d ü ş ü n c e y l e
d ü ş ü n ü r d ü m
seni ta
k ı y ı l a r ı n a
varana dek
v
sahip olabitirdim sana bir gülümseme süresince),
tüm
ş m k t
olana hediye etmek için seni,
bir
t e ş e k k ü r
olarak.
Y Ş I Y O R U M
tam da, bir
ü z y ı l
sona ererken.
Hissediliyor
r ü z g a r ı
büyük bir yapraktan gelen,
T a n r ı n ı n
senin v benim b e t i m l e d i ğ i m i z
henüz
y a b a n c ı
ellerde dönüp duran.
l ş ı l t ı s ı
hissediliyor yeni bir
a ç ı d a n ,
orada
e r ç e k l e ş e b i l i r
her
ş e y
Sessiz güçler
a ç ı l ı m l a r ı n ı
s ı n ı y a r
birbirlerine sorgulayan gözlerle bakarken.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 32/156
ÖYLE
a n l ı y o r u m senin sözlerinden
ta
d a v r a n ı ş
öykülerinden gelen
ellerinin
n a s ı l
da
var ederken
s ı n ı r l a y a n y u v a r l a k l a ş m a s ı n ı s ı c a k
v bilgece.
Y a ş a m a k
derken güçlü
Ölmek
derken sessizce
v durmadan t e k r a r l a d ı ğ ı n : Olmak
ma cinayet geldi ilk ölümden önce.
Bir çatlak l u ş t u o zaman olgun çevrelerinde
v
bir ç ı ğ l ı k
t o p l a d ı
tüm
sesleri
henüz
o l u ş a n
seni söylemek için
seni
t a ş ı m a k için
bir köprü gibi tüm
u ç u r u m l a r ı
a ş a n
O zamandan beri kekeledikleri
k ı r ı n t ı l a r ı d ı r
senin eski isminin.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 33/156
3
olgun
abil
Çocuk
k o n u ş t u :
BEN
ben
d e ğ i l i m .
Bir
ş e y
y a p t ı
bana
k a r d e ş i m
gözlerimle g ö r e m e d i ğ i m .
l ş ı ğ ı a l d ı
benden.
Geri
itip yüzümü
ç ı k a r d ı öne kendi yüzünü.
O
y a l n ı z ş i m d i .
S a n ı y o r u m
kalacak öyle de.
Çünkü
kimse ona
a p m ı y o r
onun bana
y a p t ı ğ ı n ı .
Herkes benim yolumu izledi
herkes y a ş a y a c a k onun hiddetini
ve
herkes mahvolacak onun yüzünden.
S a n ı y o r u m ki
a ğ a b e y i m
hiç uyumuyor
bir mahkeme sanki.
Gece beni
d ü ş ü n d ü
onu
d e ğ i l .
EY k a r a n l ı k d o ğ d u ğ u m
derinliklerinden
seviyorum seni daha çok alevden
d ü n y a n ı n
s ı n ı r l a r ı n ı
belirleyen
ı ş ı k
saçarak
e t r a f ı n a
a y d ı n l a t a n
bir
a l a n ı
ve
hiçbir
c a n l ı
seni oradan t a n ı m l a y a m a d ı .
Ama
k a r a n l ı k
çeker
a l ı r
her ş e y i kendine:
Nesneleri
ve
alevleri
h a y v a n l a r ı
ve beni
n a s ı l da
iç içe
y e r l e ş t i r i r
i n s a n l a r ı
ve
güçleri -
Mümkündür
Bir büyük güç
k ı m ı l d a y ı v e r i r y a n ı
b a ş ı m d a .
İ n a n ı n ı n k a r a n l ı k l a r a
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 34/156
3
VE i n a n ı n ı n ş i m d i y e
dek
s ö y l e n ı n e m i ş
her
ş e y e .
zat
etmek istiyorum en
i n a n ç l ı d u y g u l a r ı m ı ,
kimsenin cesaret
e d e m e d i ğ i
istemeye
benim için oluverir
k e n d i l i ğ i n d e n .
Haddini bilmezlik mi bu
a n r ı
m affet.
ma
sana söylemek
i s t e d i ğ i m
ş u :
Taze bir sürgün gibi olsun en büyük gücüm
d a r g ı n l ı k
bilmeyen
ve
tereddüt bilmeyen;
aynen
ç o c u k l a r ı n
sevgisiyle
ö z d e ş .
Bu sel gibi
c o ş m a l a r l a ,
bu u l a ş m a l a d a
g e n i ş
kollardan
a ç ı k
denize
bu gittikçe büyüyen tekrarlada
itiraf
etmek istiyorum
sunmak
istiyorum seni
daha
önce hiç kimsenin
y a p m a d ı ğ ı
gibi.
Ölçüsüzlükse bu ölçü bilmez yap beni
d u a l a r ı m d a
öyle ciddi
ve
öyle y a l n ı z
dursunlar v a r ı n c a bulutsu
a l n ı n a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 35/156
BU dünyada
a l n ı z ı m m
yeterince
y a l n ı z d e ğ i l
kutsamak için her
a n ı .
Bu dünyada
a z ı c ı ğ ı m
ama yeterince az
d e ğ i l
durm k için önünde senin bir nesne gibi
k a r a n l ı k
ve
a k ı l l ı
istiyorum iradem olsun
ve
irademle
yürümek
eyleme giden yolda
ve
sessiz sakin sanki çekingen zamanlarda
b i r ş e y l e r y a k l a ş ı r k e n
istiyorum bilenler
a r a s ı n d a
olmak
y da
y a l n ı z
kalmak.
istiyorum daima seni
tüm v a r l ı ğ ı n l a y a n s ı t m a k
ve istemiyorum hiç kör ya da
y a ş l ı
olmak
t a ş ı m a k
için senin
a ğ ı r
ve
sallanan resmini.
istiyorum kendimi a ş m a k .
İ s t e r n e m
hiçbir yerde
b ü k ü l m ü ş
kalmak
~ ü n k ü
yalan dolana benzer bükülüp
k ı v r ı l m a k .
İ s t i y o r u m d e ğ e r i m
olsun
senin önünde gerçekten.
İ s t i y o r u m
anlatmak kendimi
g ö r d ü ğ ü m
bir resim gibi
uzun süre
ve
y a k ı n d a n
k a v r a d ı ğ ı m bir
sözcük gibi
her
günkü m a ş r a p a m
nnemin
yüzü gibi
bir gemi gibi
beni
t a ş ı y a n
en ölümcül
f ı r t ı n a d a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 36/156
GÖRÜYORSUN çok
ş e y
istiyorum.
Belki de istiyorum her
ş e y i :
Her
sonsuz
d ü ş ü ş t e k i
k a r a n l ı ğ ı
v her
y ü k s e l i ş t e k i ı ş ı k
saçan oyunu.
O kadar insan
y a ş ı y o r da
istemiyor hiçbir
ş e y
üstünkörü
y a r g ı l a m a d a n d o ğ a n
dümdüz
duygulada b e z e n m i ş l e r
ma
sen sevinirsin her
yüz
için
hizmet veren ve bilmek isteyen.
Sevinirsin herkese bir a l e t m i ş ç e s i n e
sana gereksinimi olan.
Henüz
s o ğ u m a m ı ş s ı n v çok geç s a y ı l m a z
dalmak
için durmadan
o l u ş a n
derinliklerine
orada hayat kendini ele verir sessizce.
İ N Ş A
etmekteyiz seni titreyen ellerle
v
ilediyoruz zerre zerre.
ma
kim
tamamlayabilir ki seni
ey koca kilise.
Nedir ki
Roma?
Y ı k ı l m a k t a
Nedir ki Dünya?
D a ğ ı l a c a k
y a k ı n gelecekte
kuleleri kubbelerine
k a v u ş m a d a n
v
millerce uzanan mozaikten
ı ş ı y a n
a l n ı n l a
sen süzülüp
ç ı k m a d a n
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 37/156
mabazen rüyamda
senin ülkeni
görebiliyorum tümüyle
en derindeki b a ş l a n g ı c ı n d a n
ç a t ı s ı n d a k i a l t ı n eksenine.
Ve
görüyorum: D u y u l a r ı ı n ı n
ş e k i l l e n d i r i p b e z e d i ğ i n i
tepedeki en ince süsleri.
BU yüzden seni
i s t e d i ğ i
için birisi o denli
biliyorum
h a k k ı m ı z
olabilir seni istemeye.
a z ı p
d a ğ ı t s a k
da biz
tüm
derinliklerini:
T ı p k ı
bir
d a ğ d a a l t ı n
bulundu diye
ve kazmaya takat k a l m a y ı n c a y a dek kimsede
a l ı p ç ı k a r ı r nehir gün ı ş ı ğ ı n a
dalar t a ş l a r ı n s e s s i z l i ğ i içine
o a ğ ı r
t a ş l a r ı n .
Biz istemesek de
T a n r ı o l g u n l a ş m a k t a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 38/156
H Y TIND Ki birçok
k r ş ı t ı
b a r ı ş t ı r ı p
bir imgede toplayabilen
ç ı k a r ı p
atar
gürültücüleri
s a r a y ı n d a n ,
d e ğ i ş i r
davet
a n l a y ı ş ı ,
sen olursun misafiri
huzur dolu k ş m l r d
k a r ş ı l a n a n .
Sen ikinci k i ş i s i onun
y a l n ı z l ı ğ ı n ı n ,
m o n o l o g l r ı n hep
a y n ı
kalan merkezi
v
her çember senin
e t r a f ı n d a
çizilen
f ı r l a t ı r
ona bir
h l k y ı z m n ı n
içinden.
N SIL D
a ş ı r ı y o r
ellerim
f ı r ç a l a r a r a s ı n d a ?
T a n r ı m ,
seni resmederken
d e ğ i l s i n f a r k ı n d a .
Seni duyumsuyorum.
D u y u l a r ı ı n ı n
en ucunda
b a ş l ı y o r s u n . inceden sanki birçok a d a c ı k l a
v
gözlerinle hiç k ı r p ı ş m a y a n ,
ben ise o mekan.
D e ğ i l s i n a r t ı k
o parlak günlerinde
meleklerin
d n s ı n ı n tüm h a t l a r ı
v
uzaklar seni
k u l l a n ı r d ı
hep müzik diye -
k a l ı y o r s u n en sonuncu evinde.
Senin tüm gökyüzün kulak
e r m i ş
içime
çünkü d ü ş ü n ü r k e n
s k l ı y o r u m
kendimi senden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 39/156
7
B E N İ M
sen ey korkak. Duymuyor musun
bütün d u y u l a r ı m l a v a r ı p g e l m i ş i m
sana?
K a n a d a n m ı ş
olan
d u y g u l a r ı m
f ı r
dönüyor bembeyaz çehrenin e t r a f ı n d a .
Görmüyor musun ruhumu
n a s ı l
da
y k ı n
duruyor önünde sessizlikten
o l u ş a n
giysisinde?
Büyümüyor
mu
i l k b a h a r s ı d u a l a r ı m
bir
a ğ a c ı n
meyvesi gibi gözlerinde?
Rüya görürsen e ğ e r
r ü y a n ı m
ben.
ma uyanmak istersen olurum iraden
v
tüm görkeme hakim olup hemen
t o p l a n ı n
kendimi bir
ı l d ı z
sükunetinde
z a m a n ı n a n l a ş ı l m a z
kenti üzerinde.
H Y TIM d e ğ i l
bu
y o k u ş a
benzer an
içinde
ç a b a l a d ı ğ ı m ı
g ö r d ü ğ ü n .
Bir a ğ a c ı m ben
a r d ı m d a k i l e r i n
önünde
bir
a ğ ı z ı m
birçok
a ğ z ı m d a n
y a l n ı z c a
biri o en çabuk kapanan.
İ k i nota r s ı n d k i s u s k u n l u ğ u m ben
birbiri ile
g e ç i n d i ğ i
söylenemeyen:
Çünkü ölümün
n o t a s ı d ı r
hep yükselrnek isteyen -
ma a r ı ş ı d a r k a r a n l ı k
arada
Titreyerek ikisi de.
Ş a r k ı
güzel
k a l s ı n
diye.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 40/156
Ü Y Ü S E Y D İ M e ğ e r
daha h fif günlerin
daha
z rif n l a r ı n y a ş a n d ı ğ ı bir yerde
senin için bulurdum büyük bir bayram
v ellerini senin t u t m z d ı m böyle
bazen o l d u ğ u gibi korkak v acemice.
Cesaret
e d e b i l i r d İ m
orada seni israf etmeye
y
uçsuz b u c a k s ı z
ş i m d i k i
zaman.
Bir top gibi
dalgalanan her sevince d o ğ r u
a t a r d ı m seni tutsun diye biri
v d ü ş ü ş ü n ü
k a r ş ı l a s ı n diye yükselen ellerle
sen ey nesnelerin nesnesi.
Bir ustura gibi p a r l a y a s ı n
isterdim.
Som a l t ı n l a h a l k a l a y ı p
a t e ş saçan alevini
benim için korunsun diye
en beyaz bir elin üstünde.
Resmini
y p r d ı m
senin duvara
d e ğ i l
gökyüzüne bir uçtan bir uca
v ş e k i l l e n d i r i r d İ m seni sanki bir dev
ş e k i l l e n d i r i y o r m u ş gibi: Bir d a ğ bir a n g ı n
çölün kumundan
d o ğ n
bir samyeli olarak -
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 41/156
Ya da
olabilir ya: Bulurdum
seni bir keresinde
D o s t l a r ı m d a n
uzakta
k a h k a h a l a r ı u l a ş m a d ı ğ ı
zaman
k u l a ğ ı m a
ve sen:
Y u v a s ı n d a n d ü ş m ü ş
küçücük bir k u ş s u n s a r ı a y a k l ı
kocaman gözlü, beni d u y g u l a n d ı r a n .
Elim senin için çok fazla kocaman)
ve
hen
a l ı n ı n
p a r m a ğ ı m l a
bir damla kaynaktan
ve b a k a n ı n
ç ı r p ı n a r a k
u z a n ı ş ı n a
ve
d u y a r ı m
kalbinin ve kalbimin
a t t ı ğ ı n ı ;
her ikimizinki de korkudan.
S E N İ
buluyorum tü bu nesnelerde,
iyiyim onlara
k a r ş ı
k a r d e ş ç e s i n e ;
tohum olur g ü n e ş l e n i r s i n sen en
k ü ç ü ğ ü n d e
gösterirsin kendini büyüklerinde en yüce biçimde.
A k ı l almaz oyunudur bu güçlerin,
hizmet ederler, geçip giderken nesnelerin içinden:
G e l i ş i p köklerde, azalarak dal
u ç l a r ı n d a
ve bir yeniden d o ğ u ş olup doruklarda.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 42/156
ençbir r hibin sesi
AKIYORUM
a k ı y o r u m
parmaklar
a r a s ı n d a n
akan kum gibi
birdenbire o kadar duyuya sahibim
ki
her biri b a ş k a türlü susayan
Hissediyorum yüzlerce noktadan
Ş i ş t i ğ i m i s ı z l a d ı ğ ı m ı .
Ama
en çok da kalbimin o r t a s ı n d a n .
Ölmek istiyorum Y a l n ı z b ı r a k beni
a n ı r ı m
b a ş a r ı r ı m
o derecede h e y e c a n l a n ı n a y ı ki
p a t ı a y a b i l s i n n a b ı z l a r ı m .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 43/156
4
B K a n r ı
m geliyor yeni biri seni i n ş a etmeye
daha dün
bir çocuktu o
ellerini
k a d ı n l a r ı n
düzeltip
b i r l e ş t i r d i ğ i
ama
i ğ r e t i
duran.
Çünkü s a ğ eli kopmak istiyor solundan
korumak
için ya da el sallamak
ya da sakince sarkmak için kolundan.
Daha
dün a l n ı
bir t a ş gibiydi
derede günlerin
y u v a r l a y ı p ş e k i l l e n d i r d i ğ i ,
yoktu
b a ş k a
bir
ş e y ,
gelip giden dalgalardan
ve
istenmiyordu b a ş k a hiçbir
ş e y
tesadüfen
üstünde duran gökyüzünü t a ş ı m a k t a n ;
bugün
h ı z l a
yürür
üstüne bir dünya tarihi
a c ı m a s ı z
bir mahkemenin önünde
ve a l n ı d ü ş e r
önceden
a l ı n m ı ş
k a r a r ı n
içine.
Yer
a ç ı l ı r
yeni bir
g ö r ü ş e .
a ş k a ı ş ı k yoktu bu ı ş ı k t a n önce
ve
hiç o l m a d ı ğ ı gibi
b a ş l a r
senin k i t a b ı n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 44/156
S E V İ Y O R U M seni sen y s l r ı n en
y u m u ş a ğ ı
onunla b o ğ u ş t u k
v
sayesinde
o l g u n l a ş t ı k ;
sen o büyük hüzün hiç
b a s t ı r m a d ı ğ ı m ı z
sen o orman içinden hiç
ç ı k a m a d ı ğ ı m ı z
sen o
ş a r k ı
her
s u s k u n l u ğ u m u z c i a m ı r ı l d a n d ı ğ ı m ı z
sen o
k a r a n l ı k a ğ
saklanan kaçak d u y g u l a r ı m ı z ı n t a k ı l ı p k a l d ı ğ ı .
Sen öylesine büyük a ş l a d ı n
k
kendine
bizi
ş e k i l l e n d i r m e y e b a ş l a d ı ğ ı n
o gün
v biz o l g u n l a ş t ı k senin g ü n e ş l e r i n d e
öylesine g e n i ş l e d i k öylesine derine ekildik
ki sen insan melek ya da madonnalarda
dinlenip ş i m d i m ü k e m m e l l e ş t i r e b i l i r s i n kendini.
Dinlendir elini gökyüzünün
k e n a r ı n d a
v b k a b ı r l a senin için y a p t ı k l a r ı m ı z a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 45/156
M KÇiL RiZ
biz: Çömezler müritler ustalar
i n ş a
ediyoruz seni sen ey yüce kilise.
Bazen
y a ş l ı
bir yolcu gelir uzaklardan
ve bir ı ş ı t ı gibi
d o l a ş ı r
ruhunda yüzlercemizin
ve
titreyen elleriyle yeni bir u s t a l ı k gösterir bize.
Ç ı k a r ı z
sonra sallanan tahta iskdelere
ama a ğ ı r
gelir çekiçler ellerimize
öyle bir an gelip de
a l ı n l a r ı m ı z d a n
öpünce
ı ş ı k saçarak her ş e y i
b i l i y o r m u ş ç a s ı n a
senden gelir o n a s ı l rüzgar denizden eserse.
O
zaman u ğ u l t u s u
büyür
tüm
çekiçterin
ve d ğ ı n
içine dalar darbe üstüne darbe.
K a r a r ı n c a
hava ancak
b ı r a k ı r ı z
seni:
e
gelecekteki
s ı n ı r l a r ı n b e l i r g i n l e ş i r
sanki.
T a n r ı m , sen büyüksün.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 46/156
ÖYL
büyüksün ki nerdeyse yok olurum ben
y a k ı n l a r ı n a
gelip d u r d u ğ u m d a
Öyle
k a r a n l ı k s ı n
ki;
benim
z ı c ı k
a y d ı n l ı ğ ı m ı n
hiçbir a n l a m ı yok eteklerinin ucunda.
Dalga dalga ilediyor iraden
günler bir bir içinde
b o ğ u l u p
giderken.
Özlemimdir boynuna dek u l ş ı p gelen
ve durur önünde melekler gibi en irisinden:
Bir
a b a n c ı d ı r
o solgun
ve
b a ğ ı ş l a n m a m ı ş
henüz
ve sana
d o ğ r u k a n a t l a r ı n ı
çeviren.
A r t ı k
serseri
u ç u ş l a r
istemiyor
o
solgun
a y l a r ı n
önünden süzülüp
g e ç t i ğ i
dünyalar ise nicedir bilinen.
Alevler misali
k a n a t l a r ı
ile
durmak
ister
senin
g ö l g e l e n m i ş
yüzünün önünde
ve
bilmek ister beyaz
a y d ı n l ı ğ ı n d a k a n a t l a r ı n ı n
onu lanetleyip
l a n e d e m e d i ğ i n i
gri
k a ş l a r ı n ı n
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 47/156
ÖYLE
çok melek arar
da
seni
ı ş ı k t a
çarparlar
a l ı n l a r ı y l a y ı l d ı z l a r a
v
bulmak
isterler seni her
ı ş ı l t ı d a .
ma
ben ne
zaman
senden söz etsem
görürüm b a ş k a yöne bakan b a k ı ş l a r ı y l a
u z a k l a ş t ı k l a r ı n ı
mantonun
k ı v r ı m l a r ı n d a n .
Sen
y a l n ı z c a
geçici
m i s a f ı r i y d i n a l t ı n ı n .
Belli bir dönem
u ğ r u n a
sana yalvaran
p ı r ı l t ı l ı
mermersi
d u a l a r ı n d a
benzerdi g ö r ü n ü ş ü n k u y r u k l u y ı l d ı z l a r ı n k r a l ı n a
a l n ı n d a k i ı ş ı k
demetinden
f ı ş k ı r a n
gururla.
ma
geri döndün bitince bu zaman.
Öyle
k a r a n l ı k
ki
a ğ z ı n
beni
d o ğ u r a n
ellerinse abanoz
a ğ a c ı n d a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 48/156
MICHELANGELO nun
günleriydi onlar
o k u d u ğ u m
y a b a n c ı
kitaplarda.
Ölçüyü
a ş a n
a d a m d ı
o
devasa
ö l ç ü s ü z l ü ğ ü n
ne
o l d u ğ u n u
unutan.
Daima geri gelen
d m d ı
o
Sona ermekte olan dönem bir kez
daha
tüm
d e ğ e r l e r i n i
yeniden toparlarken.
İ ş t e
k l d ı r ı r
onca yükünü birisi o zaman
ve
atar içeri
g ö ğ s ü n ü n
uçurumundan.
Ondan
öncekiler
a c ı
ya da sevinç
d u y a r d ı
ama o y a l n ı z c a h a y a t ı n ham
a ğ ı r l ı ğ ı n ı
ve her
ş e y i
bir nesne gibi ele
g e ç i r d i ğ i n d e
y a l n ı z c a a n r ı kurtulurdu iradesinden:
V e severdi onu büyük bir nefretle
bu
u l a ş ı l m a z l ı ğ ı
yüzünden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 49/156
T NRI a ğ a c ı n ı n İ t l y üstüne uzanan
d l ı
çoktan a ç m ı ş çiçeklerini.
Hatta
belki de
a r z u l a r d ı ,
erkenden tepeden
t ı r n a ğ a
meyveye
d u r m a y ı
ama yaruluverdi birden çiçek açma mevsiminde
olamayacak
a r t ı k
meyveleri.
Y a l n ı z c a
T a n r ı n ı n
i l k b a l ı a r ı
g e l m i ş
oraya
y a l n ı z c a o ğ l u , söz
t a m a m l a n d ı .
Yön
d e ğ i ş t i r d i
tüm
güçler döndü
ı ş ı k
saçan
ç o c u ğ a .
Herkes
a r m a ğ a n l a d a
geldi ona;
herkes melekler gibi ş a r k ı l a d a
onu yüceltti.
Güzel kokulu
güllerin gülüydü o
Bir
k u c a k l a m a y d ı
kimsesizleri saran.
D e ğ i ş i k
cüppelede
ve d ö n ü ş ü m l e d e
geçip gitti
o tüm
z a m a n l a r ı n
yükselen sesleri a r a s ı n d a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 50/156
O
Z M N
o döl vermek için
u y a n d ı r ı l a n
çekingen v iyi haberden
ü r k m ü ş
ziyaret edilen o
k ı z
da sevildi.
G e l i ş i p
g ü z e l l e ş e n
henüz k e ş f e d i l m e m i ş
içinde yüzlerce yol b a r ı n d ı r a n .
B ı r a k t ı l a r
onu gitsin
v
uçsun diye sevinçten
v filiz versin yeni bir ı l l a birlikte
onun hizmete a d a n m ı ş M e r y e m - H a y a t ı
krallara
l a y ı k v
h a r i k a y d ı .
B a y r a m ı n habercisi çanlar
gibi müjdeleniyordu haberi tüm evlerde;
bir
z a m a n l a r ı n d a l g ı n
genç
k ı z ı
öylesine yitip
k a y b o l m u ş t u
kendi içinde
v
öylesine dopdolu o
b i r ş e y l e
v yeterliydi binlercesine
her ş e y sanki onu a y d ı n l a t s ı n diye
v a r d ı
o üzüm
d a ğ ı n a
benzeyendi v onu
t a ş ı y a n .
M sonra meyve hevenklerinin a ğ ı r l ı ğ ı
v s ü t u n l a r ı n
v
kemerierin ç ö k ü ş ü
ş a r k ı l a r ı n s u s u ş u
onu üzdü küstürdü.
Bakire
daha a ş k a
saatlerde
daha
büyük
v
henüz belirsiz
gelecek yaralara
çevirdi yüzünü.
Sessizce çözülen elleri
a ç ı l d ı
b o ş t u a v u ç l a r ı .
Y a z ı k
ki o henüz
d o ğ u r m a ı n ı ş t ı
yüce
o l a n ı
Melekler teselli etmeyi bilmeyen
duruyordu çevresinde korkutucu
v
y a b a n c ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 51/156
ÖYL resmetti Meryem i; özellikle Birisi,
özlemini g ü n e ş t e n alan biri.
Ona göre
Meryem
tüm bilmecelerden a r ı n m ı ş t ı
ama a c ı çekerken benziyordu herkese:
Kendi ise
tüm
h a y a t ı n d a
b a ş t a n
sona bir a ğ l a y a n d ı
ve bu ğ l m l r v u r m u ş t u onun ellerine.
n
iyi peçeydi o Meryem in
a c ı l a r ı n ı
gizleyen
onun a c ı çeken d u d k l r ı n ı n k ı y ı s ı n a i l i ş e n
ve d u d a k l a r ı n ı n üstünde bir gülümseme olup
k ı v r ı l a n
-
yedi mumlu meleklerin ı ş ı ğ ı
çözemez bu u s t a n ı n s ı r r ı n ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 52/156
50
İ Ç mi hiç ötekine benzemeyen bir dalla
Tann
a ğ a c ı n ı n
sonunda yaz mevsimine g i r d i ğ i
müjdelenebilir
v
ç a ğ ı l d a r
olgun
y a p r a k l a r ı y l a ;
bir ülkede ki insanlar kulak kesilir orada
v hepsi de bana benzer
a l n ı z l ı k t a .
Çünkü
a ç ı k l a n ı r
sadece
y a l n ı z
olana
a y n ı durumdaki birçok a l n ı z adama
daha çok ş e y verilir tek bir a l n ı z d a n .
Çünkü görünür her birine
b ş k
bir Tann
sonunda
a ğ l a m a k l ı , a n l a y ı n c a y a dek
miller
u z u n l u ğ u n d a k i d ü ş ü n c e l e r d e n ,
a l g ı l a m a
v
y a n ı l s a m a l a r d a n
sonra
yüzlerce
k i ş i n i n her birinde b a ş k a biçimde
t k bir a n r ı n ı n d a l g a l a n d ı ğ ı n ı .
En sonuncu
d u a d ı r
bu
görebilenler k o n u ş u r sonunda:
Meyve verdi Kök Tann
gidin
p a r ç a l a y ı n ç a n l a r ı ;
u l a ş ı l d ı daha sakin günlere
içinde z a m a n ı n o l g u n l a ş t ı ğ ı .
Kök T a n r ı meyveye durdu.
Susun v seyredin.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 53/156
5
İ N N M I Y O R U M K İ o küçük ölüm
her gün tepesinden b a k t ı ğ ı m ı z
bize keder
ve
dert olsun.
İ n a n a r n ı y o r u m tehdidinin g e r ç e k l i ğ i n e
y a ş ı y o r u m daha z a m a n ı m var her türlü eyleme
ve k a n ı m
k ı r m ı z ı d ı r
güllerden daha uzun süre.
u y u l a r ı m
daha derin ş a k a c ı bir oyundan
hak a z a n ı r o böbürlenmeye korkumuzdan.
Bizzat d ü n y a y ı m ben
o ise ş a ş k ı n l ı k l a ondan kopan.
Onun
gibi
dönüp duran rahipler de d o l a n ı r l a r öyle;
korkulur
o n l a r ı n
geri gelmelerinden
bilinmez:
er
zaman
a y n ı s ı m ı
gelir
ikisi mi on mu bin mi ya da daha
f a z l a s ı ?
T a n ı n ı r sadece o y a b a n c ı s a r ı el
öyle ç ı p l a k ve y a k ı n -
orda orda:
Sanki
u z a n ı r
kendi giysinden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 54/156
52
N y a p a r s ı n , T a n r ı m , ben ölürsem?
Senin testinim ben ya
k ı r ı l ı r s a m ? )
Senin içkinim ben ya bozulursam?)
Giysilerinim ben, m e s l e ğ i n ,
benimle her
ş e y i n i
kaybedersin.
Benden sonra kalmaz evin, içinde
sözcüklerin,
s ı c a k v
y a k ı n , seni
s e l a m l a d ı ğ ı .
Kayar gider yorgun a y a k l a r ı n d a n
kadife sandaletlerin, benim
b e n l i ğ i m .
Kocaman manton d ü ş e r
o m u z l a r ı n d a n .
B a k ı ş ı n ,
s ı c a k
y a n a ğ ı m l a ,
bir dua rahlesi gibi
k a r ş ı l a d ı ğ ı m ,
gelir, arar beni, uzun uzun
v
gün
b a t ı m ı n d a b ı r a k ı r
kendini
k u c a ğ ı n a
y a b a n c ı
t a ş l a r ı n .
Ne
y a p a r s ı n , T a n r ı m ? K a y g ı
d u y a r ı m .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 55/156
53
S N o
s a y ı k i a y a n
isli adam
bütün s o b a l a r ı n üstünde uyuyan.
Bilinenler durur
z m n ı n
içinde.
Sen o k u ş k u duyulan bilinçsiz
ebediyetten ebediyete.
Sen o
r i c a c ı
korkak
tüm
nesnelerin
n l m ı n ı
bozan.
Sen o ş a r k ı d a k i hece
z o r l a n ı n c a
gitgide titreyen
güçlü sesler tekrar ederken.
Ö ğ r e t m e d i n hiç
b a ş k a
türlüsünü:
Çünkü sen çevrilmedin güzel olanla
e t r a f ı n d a zenginlikler s ı r a l a n a n .
Sen y a l ı n s ı n tutumlu olan.
Sen o köylüsün uzun s a k a l l ı
ebediyetten ebediyete.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 56/156
ençr hibe sesfenif
SEN
dünkü
çocuk
k a n ı n
t u t u ş t u
birden:
İ s r f o l m a s ı n
bu kan öyle körlemesine.
Zevki
d ü ş ü n m ü y o r s u n a r a d ı ğ ı n
n e ş e ;
sen bir damat olarak
e t i ş t i r i l d i n ,
senin gelinin
o l m a l ı
ancak;
u t a n c ı n .
Büyük arzu seni de ç a ğ ı r ı y o r kendine
k a l d ı
bütün
kollar
ç ı p l a k
birdenbire.
Dindar resimlerdeki solgun yanaklar
h a r e l e n m i ş
y a b a n c ı
a t e ş l e r i n ı ş ı ğ ı
ile;
bir sürü
y ı l a n a
benzer
d u y u l a r ı n ,
k ı r m ı z ı n ı n
t o n l a r ı y l a k u ş a t ı l m ı ş ,
o y n a ş ı r trampetin h ı z l ı ritmiyle.
Birdenbire
y a p a y a l n ı z b ı r a k ı l d ı n
ellerinle ama senden nefret ederler -
e ğ e r
iraden yaratmazsa bir mucize:
İ ş t e o zaman sanki k a r a n l ı k sokaklardan
geçip akar
a n r ı y a
ait öyküler k a r a n l ı k
k a n ı n a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 57/156
enç r hibe
s e s i e n i ş
DU
et o zaman onun sana
ö ğ r e t t i ğ i
gibi
o da böyle bir k a r ı ş ı k l ı k t a n ç ı k ı p g e l m i ş t i
ve o muhterem k i ş i l e r e
hepsi de
v a r l ı k l a r ı n ı n
v a k a r ı n ı koruyan
bir kilisede a l t ı n mavilikler üstüne
g ü z e l l i ğ i
resmetti elinde bir
k ı l ı ç
tutan.
Sana
ş ö y l e
demeyi
ö ğ r e t t i :
Sen derin n l m ı m s ı n benim
inan bana seni hiç sukutu hayale u ğ r t m m
k n ı m d d o l a n ı r bir sürü ç a ğ l a y a n
ama biliyorum ben özlemden ibaretim.
Büyük bir ciddiyet gelir de bana.
Serindir hayat onun gölgesinde.
İ l k defa y l n ı z k a l d ı m seninle
sen
d u y g u l a r ı m .
Sen bir genç k ı z gibisin.
Bir k d ı n v a r d ı y k ı n ı m d
ve ç a ğ ı r ı y o r d u
beni solan elbiseler içinden.
ma
sen bana söz ettin
uzak
ülkelerden.
Ve benim gücüm
görür onun d a ğ l a r ı n ı n s ı n ı r l a r ı n ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 58/156
56
İ L A H İ L E R İ M var benim susup
s ö y l e m e d i ğ i m .
Bir
a y a ğ a
k a l k ı ş büyük c o ş k u var
d a l m ı ş
içine
d u y u l a r ı m :
Beni büyük olarak görüyorsun ama ben u f a ğ ı m .
A y ı r m a k t a z o r l a n ı y o r s u n beni
d i ğ e r ş e y l e r d e n
ki
diz ö k m ü ş
onlar;
otlayan sürülere benzerler
ç o b a n ı m
ben
o t l a ğ ı n y a m a c ı n d a k i
t o p l a n ı d a r a k ş a m olunca onun önünde.
Gelirim o zaman
o n l a r ı n
a r k a l a r ı n d a n
k a r a n l ı k
köprülerin u ğ u l t u s u n u d u y a r ı m uzaktan
geride kalan
d u m a n ı n
içinde
gizlenir benim geri d ö n ü ş ü m
TANRI M, n a s ı l da
a n l ı y o r u m
senin o a n ı n ı
dönüp dursun diye mekan içinde
f ı r l t ı p a t t ı n sesi kendi önüne;
bir yara gibi gelirdi hiçlik sana
onu seriniettin dünya ile.
İ y i l e ş i r
ş i m d i o
a r a m ı z d a
sessizce.
Çünkü
g e ç m i ş
zamanlar içerler
hastadan bir
ı ğ ı n
a t e ş i
hissederiz hafif sapmalarda
geride k a l a n ı n sakin n a b z ı n ı
Y a t ı y o r u z hiçlikte h a f ı f l e t i p a c ı l a r ı
v
gizleriz bütün ç a t l a k l a r ı ;
ama sen büyürsün bilinmeze
kendi yüzünün gölgesinde.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 59/156
57
HERKES z a m a n ı n z a v a l l ı kenti
içinde ellerini
k ı p ı r d a t m a y a n ,
herkes ki sessiz
ş e y l e r l e
u ğ r a ş a n
tüm y o l l a r ı n ötesinde bir yerde
daha
a d l a n d ı n l m a m ı ş olan -
seni söyler sen
günü
kutsayan
v ş ö y l e denir bir sayfada:
s l ı n d a dualar
a r d ı r y a l n ı z c a ,
o zaman ellerimiz k u t s a n ı r ,
gerekli olandan b a ş k a s ı n ı yapmayan;
resim çizer biri ya da ekin biçer
daha aletlerle
b o ğ u ş m a k t a n d o ğ a r
g e l i ş i r
büyür dindar olan.
Çok
ç e ş i t l i ş e k i l l e r e bürünür zaman.
Dinleriz de z a m a n ı bazen
v y a p a r ı z ebedi v eski o l a n ı ;
biliriz çevremizde
T a n r ı n ı n
v a r l ı ğ ı n ı
bir sakal ya da bir giysi gibi kocaman.
Benziyoruz içindeki damarlara b a z a l t ı n
keskin m u h t e ş e m l i ğ i n d e
T a n r ı n ı n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 60/156
o
İ S İ bir ı ş ı k gibi
s ı k ı c a t u t t u r u l m u ş a l n ı m ı z a
Yüzüro
e ğ i l d i
öne
bu erken mahkemenin önünde
v görüyorum eskiden beri söz edileni)
seni k o y u l a ş a n büyük
a ğ ı r l ı k
bendeki v dünyadaki.
Y a v a ş ç a
a l ı p
ç ı k a r d ı n beni zamandan,
gönülsüzce içine
g i r d i ğ i m ;
inceden bir kavgaya girmek üzereydim:
Sürüyor ş i m d i senin
k a r a n l ı ğ ı n
e t r a f ı n d a t t l ı
muzafferiyetinin.
Ş i m d i beni ele geçirdin, ama bilmiyorsun kimim,
çünkü görüyor
g e n i ş
d u y u l a r ı n
y a l n ı z c a gitgide k o y u l a ş t ı ğ ı ı n ı benim.
İ n a n ı l m a z nazikçe tutuyorsun beni
v
dinliyorsun, n a s ı l da ellerimin
uzun
s a k a l l a r ı n ı n a r a s ı n d a n g e ç t i ğ i n i
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 61/156
İ L
sözün ş ö y l e y d i
I ş ı k
O an
b a ş l a d ı
zaman. Sonra uzunca sustun.
İ k i n c i
sözünse insan
v
korku dolu
daha
b e l i r m e m i ş t i k
bu
ç ı n l a m a n ı n
içinde)
v d ü ş ü n c e l i y d i yeniden yüzün.
ma üçüncüsünü istemiyorum.
Geceleri hep dua ediyorum: Suskun ol diye,
d a v r a n ı ş l a r d a
g e l i ş i p
duran
v
d ü ş ü n c e n i n
rüyalara s a l d ı ğ ı
v s u s k u n l u ğ u n a ğ ı r f a t u r a s ı n ı
a l ı n l a r a v
d a ğ l a r a k a z ı y a n
Öfkenin k a r ş ı s ı n d a k i s ı ğ ı n a k
ol
söylenemez
o l a n ı d ı ş l a y a n
Hava
k a r a r ı y o r cennette:
Koruyucu bekçi ol
b o r a z a n ı
olan,
a n l a t ı l ı y o r
borazana
ü f l e d i ğ i n
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 62/156
G E L İ R S İ N
v gidersin.
K a p a n ı r k p ı l r
çok daha sessiz nerdeyse ç ı t
ç ı k a r m a d a n
n
sessizi sensin her
ş e y i n
sakin evierden gelip geçmekte olan.
O kadar
a l ı ş ı r
ki insan sana
k a l d ı r m a z
bile
b a ş ı n ı
kitaptan
g ü z e l l e ş i r
resimler gitgide
senin gölgenle
m a v i l e ş i r
de;
seni söyler nesneler hiç durmadan
y a l n ı z c a
bir sessizce bir yüksekten.
Ç o ğ u n l u k l a
görürsem seni duyularda
b ö l ü n m ü ş t ü r senin b ü t ü n l ü ğ ü n :
Geçersin p a r ı l d a y a n ceylan sürüsüne denk
içimdeki
k a r a n l ı k
ormandan.
Bir tekerleksin sen y a n ı n d a d u r d u ğ u m :
Birçok k a r a n l ı k a y a k l a r ı n d a n
daima birisi yine a ğ ı r l a ş a n
v
giderek bana
y a k l a ş a n
büyür benim irademle ürettiklerim
her geri
g e l i ş l e
tekrardan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 63/156
N
derin
o l a n s ı n
yükselen en tepelere
d a l g ı ç l a r ı v kuleleri
k ı s k a n d ı r a n .
Sen o
t a t l ı l ı k l a
k o n u ş a n
ama:
E ğ e r
korkak biri sorarsa sana
c o ş a r s ı n
suskunluklarda.
K a r ş ı t l ı k l a r ı n o r m a n ı s ı n
sen.
SaHayabilirim seni bir çocuk gibi
ama lanetlerin
d ö n ü ş ü y o r g e r ç e ğ e
halklada
ilgili korkunç bir biçimde.
Senin için
y a z ı l d ı
ilk kitap.
İ l resim
ç a b a l a d ı
seni göstermeye
sen
v a r d ı n a c ı c i a
da sevgide de
ciddiyetim demir filizden
ç ı k m ı ş
sanki
her
a l ı n d a k ı y a s l a r
seni o
yedi dopdolu b a ş a r ı l ı günle.
Binlercesinde yok olup gittin
a r t ı k
bütün kurbanlar
s o ğ u d u ;
ta ki sen heybetli kilise
k o r o l a r ı n d a
belirdin a l t ı n
k a p ı l a r ı n a r d ı n d a
v bir korku
d o ğ d u
ş e k i l a l d ı
seni
k u ş a t t ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 64/156
62
BiLiYORUM
Sen bilmecesin bilinemeyensin
zaman durur çevrende tereddüt içinde.
Ne kadar
da
güzel
y a r a t t ı m
seni
iyiden iyiye g e r i l d i ğ i m bir günümde
a ş t ı s ı n ı r ı
elimin
bir
hareketi.
Çizdim
durdum bir sürü süslü çentikler
kulak verdim
bütün
zorluklara -
altüst oldu
p l n l n ı n
daha sonra:
K a r ı ş ı p
dikenli teller gibi birbirlerine
düz çizgiler
v
oval daireler
ta içimin derinliklerinde birdenbire
bilinmeze
a t ı l a n
bir pençeyle
ç ı k t ı
ortaya en dindar
o l u ş u m l a r
Mümkün
d e ğ i l
eserimin bütününü görmem
ama hissediyorum yine de: Duruyor mükemmel.
Ama
çevirince gözlerimi ondan
i n ş a
etmek
istiyorum hep tekrardan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 65/156
GÜNLÜK i ş i m böyle benim, d ü ş e r
bir çanak gibi üstüne gölgem,
bir
e ş i l l i k
ya
da
ı s l a k
toprak gibiyim
dua etsem ne
zaman
ya da resim yapsam
p a z a r d ı r ve
vadideyim.
Kudüs üm,
ş e n l i k
içindeki.
T a n r ı n ı n vakur kentiyim ben
onu söylüyorum yüzlerce dilimle;
Davut un
t e ş e k k ü r ü
y a n k ı l a n d ı
içimde:
Gün b a t ı r o l a r ı n d a
dinlenip arp sesi ile
k ş m y ı l d ı z ı n ı
soluyordum.
Sabaha
d o ğ r u
gider
s o k a k l a r ı m .
e
çoktan terk edildim
halk a r a f ı n d a n .
Böyle o l m a l ı y d ı : aha ü y ü ğ ü m de ondan.
İ ş i t i y o r u m içimde dolanan herkesi
ve
g e n i ş l e t i y o r u r o y a l n ı z l ı k l a r ı m ı
ta
b ş ı n d n
sonuna varan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 66/156
siz ey
s l d ı r ı y u ğ r a m a y a n
kentler
özlemediniz mi d ü ş m a n ı hiç?
Sizi çepeçevre
k u ş a t s a y d ı e ğ e r
o upuzun sorunlu bir on
y ı l
boyunca.
a k
çaresizlik ve kederler içinde
ta ki
a ç l ı k
çekerek ona
k a t l a n s a y d ı n ı z ;
duruyor o bir manzara gibi duvarlar önünde
çünkü biliyor o
d a y a n ı n a y ı
son kertede
s a l d ı r ı
için
s e ç t i ğ i n i n
çevresinde.
Ç a t ı l a r ı n ı z ı n k ı y ı s ı n d a n
b a k ı n :
Duruyor orda
v
yenilmiyor
a z a l ı n ı y o r v
güçten
d ü ş m ü y o r
tehditkar ya da vaat eden elçiler
göndermiyar kente.
O güçlü bir duvar
y ı k a n d ı r
sessiz bir çaba içinde.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 67/156
ÖNÜYORUM
d a l g a l a n m a l a n ı n d a n
içinde kendimi yitirip g i t t i ğ i m .
Bir
ş a r k ı y d ı m
ben
T a n r ı
da
m ü z i ğ i ,
hala
k u l a k l a r ı m d a u ğ u l d a y a n .
Yeniden olurum sessiz v sakin
v
ç ı k m a z
hiç sesim;
d ü ş e r yüzüm
yeniden
bir duaya derin
mi
derin.
Bir rüzgar gibiydim
d i ğ e r l e r i n e
sarsarak onlara seslendikçe.
U z a k l a r d a y d ı m y a n ı n d a
meleklerin
yükseklerde
ı ş ı ğ ı n e r i d i ğ i hiçlikte -
ama
a n r ı
k o y u l a ş ı y o r
derinliklerde.
Melekler son esintilerdir
onun
d o r u ğ u n u n
eteklerinde;
u z a k l a ş m a l a r ı y s a
o dallardan
sanki rüyada
g e z e r m i ş ç e s i n e .
Orda i n a n ı r l a r
ı ş ı ğ a
daha
da çok
T a n r ı n ı n kapkara gücünden
k a ç ı p s ı ğ m ı n ı ş t ı Lucifer
o n l a r ı n
k a r d e ş l i ğ i n e .
I ş ı k
ülkesinin prensidir o
v d a y a r n ı ş t ı r
a l n ı n ı
h i ç l i ğ i n büyük
ı ş ı l t ı s ı n a
dikine;
öyle ki o k a v r u l m u ş yüzüyle
muhtaç olacak
a r a n l ı k l a r a .
l ş ı y a n T a n r ı s ı d ı r
o
z a m a n ı n
anlar bunu
u y a n ı n c a
v a c ı l a r
içinde
b a ğ ı r d ı ğ ı
v g ü l d ü ğ ü
içindir
a c ı
içinde
zaman
i n a n ı r
da
m u t l u l u ğ u n a
t a k ı l ı p
k a l ı r
y a n ı b a ş ı n d a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 68/156
Y ı p r a n m ı ş kenarlara benzer zaman
bir k i t a b ı n s a y f a l a r ı n d a .
ı r ı l t ı l ı bir elbise,
T a n r ı n ı n
f ı r l a t ı p
a t t ı ğ ı
ama o T a n r ı , derinlik demektir ya,
uçmaktan yorulur da
kaçar
s a k l a n ı r
her seneden
s a ç l a r ı y l a kökler misali
u z a y ı n c a y a
dek tüm nesnelerden.
S N
y a l n ı z c a eylemde ele geçersin
ellerle a y d ı n l a n ı r s ı n sadece;
her türlü anlam sadece bir misafirdir
v
kaçmak ister dünyadan öte.
ü ş ü n ü l m ü ş t ü r
her anlam
hissedilir ince
k ı y ı l a r ı n d a n
onu birinin d o k u d u ğ u
sen ama gelir kendini b a l ı ş e d e r s i n
v
ele geçirirsin kaçak yolcuyu.
Bilmek istemiyorum, neredesin,
k o n u ş
benimle her yönden.
Senin uysal Evangelist in
kaydeder her
ş e y i v unutur
b a k m a y ı nerden g e l d i ğ i n e sesin.
Yürüyorum hep sana
d o ğ r u
yürüyorum olanca gücümle
çünkü ben kimim v
sen kimsin,
a n l a m ı y o r s a k
e ğ e r birbirimizi?
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 69/156
f ı 7
H Y TIM
a y n ı
giysiye sahip ve a y n ı saçlara
eski
ç a r l a r ı n
ölüm
a n ı n d a k i
gibi.
Güç y a l n ı z c a
y a b a n c ı l a ş ı r
benim
a ğ z ı m a ,
ama ülkelerim suskunlukla
ç e v r e l e d i ğ i m
t o p l a n ı d a r
arkamda s ı r a y l a
ve d u y u l a r ı m
h ü k ü m r a n d ı r
hala.
Dua
etmek onlar için hala: Güçlendirmek demek
i n ş a
etmek
tüm
ölçülerin
d ı ş ı n d a ,
öyle ki korku
bir büyüklük gibi görünür
ve
güzeldir -
ve Her diz ç ö k ü ş ve
içten güvenmeyi
d i ğ e r l e r i
onu
g ö r m e d i ğ i n d e
a l t ı n
rengi
ve
mavi
ve
rengarenk kubbelerle yüceltmek.
Çünkü
nedir kiliseler
ve m a n a s t ı r l a r ,
y ü k s e l i ş l e r i y l e
ve
k u r u l u ş l a r ı y l a ,
arp olarak ses veren teselliciler
y a r ı
b a ğ ı ş l a n m ı ş l a r ı n
elleri gezinir üstünde
bakirelerin ve
k r a l l a r ı n
önünde.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 70/156
VE a n r ı y a z m a ı n ı
b u y u r s a y d ı . :
Zulüm
krallara vergidir.
Zulüm sevginin önündeki melektir
ve
bu
b a ğ l a n t ı
kurulmadan
benim için geçit yok zamana.
Ve a n r ı r e s m e t ı n e m i b u y u r s a y d ı :
Zaman
benim
en derin
a c ı m
ya
öyleyse
k o y a r d ı m
onun kefesine:
Uyumayan
k a d ı n ı ,
yara izlerini,
zengin ölümü ödesin diye
o n l a r ı
kentlerin korku veren b a y r a m l a r ı n ı ,
d e l i l i ğ i ve k r a l l a r ı .
Ve
Tann
i n ş a
etmemi b u y u r s a y d ı :
a m a n ı n k r a l ı y ı m
ben ya.
ma
senin için ben
y a l n ı z c a
gizli
t a n ı ğ ı y ı m
y a l n ı z l ı ğ ı n ı n
ve
ben k ş
ı n a l t ı n d a k i
o gözü m
Seyreden
omzumun
üstünden
ebediyetten ebediyete.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 71/156
iNLERCEdinbilimci
d l d ı
senin isminin eski gecesine.
Bakireler sana
u y a n d ı
d e l i k a n l ı l a r
geçti
g ü m ü ş l e r
içinde
p a r ı l d a d ı
sende sen ey
s a v a ş .
Senin
k ı v r ı m l ı uzun o l l a r ı n d a
ş a i r l e r birbirlerine r a s t l a d ı
güzel seslerin k r a l ı y d ı l a r
y u m u ş a k
derin
ve
u s t a y d ı l a r .
Sen
t t l ı
a k ş a m
saatisin
tüm ş a i r l e r i birbirine benzeten
gizlice
a ğ ı z l a r ı n içine giren
bir u l u ş y a p m ı ş duygusuyla
çevreler seni her biri
m u h t e ş e m .
Yüz binlerce arp
k a l d ı r ı r
seni yükseklere
suskunluklardan
o l u ş a n
dalgalanmalar gibi.
e f ı r l a t ı r d ı
senin eski esintilerin
tüm nesnelere
ve tüm
ihtiyaçlara
h a v a s ı n ı senin m u h t e ş e m l i ğ i n i n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 72/156
70
HER bir yana savurdu seni
ş a i r l e r
bir f ı r t ı n a esti tüm s a y ı k l a m a l a r d a n
ama ben seni toplamak istiyorum tekrardan
öyle bir
k a b ı n
içine ki, seni gönendirsin.
Yürüyorum
d e ğ i ş k e n
rüzgarlar içinde
binlerce kez sensin
r ü z g a r ı
doyuran
t o p a r i a y ı p götürüyorum ben ne bulursam:
Çanak olarak k u l l a n ı r seni kör adam,
çok derinlere gizler seni ötekiler
ama dilenci göz önünde tutar;
bazen de bir çocukta bulunur
seni anlatan en büyük parçan.
Görüyorsun, durmadan arayan biriyim.
Öyle biri ki, ellerinin
a r d ı n d a
saklayan kendini
yürüyüp giden sanki bir çoban
istersen onu
ş a ş ı r t a n b a k ı ş ı ,
y a b a n c ı b a k ı ş l a r ı
çek ondan)
Seni
t m m l m y ı
hep hayal eden biri
ve
ncak
kendini tamamlayan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 73/156
SOBOR da ü n e ş
az bulunur.
İ n s a n l a r d a n o l u ş m u ş duvarlar
ve
y a ş l ı
insanlar
v
bakireler
7
a r a s ı n d a n
s ı y r ı l ı r k a n a t l a r ı n ı a ş m ı ş gibi
a l t ı n
k a p ı
Kayzer- K a p ı s ı .
Kaybolur k a p ı n ı n s ü t u n l a r ı n d a
duvar
i k o n a l a r ı n
a r d ı n d a ;
sessiz durur ikonalar g ü m ü ş içinde
t a ş l a r
bir
k o r o y m u ş ç a s ı n a
yükselir
v tekrardan taçlara inerler sonra
ve susarlar eskisinden de güzeller.
O n l a r ı n üstünde gecenin mavisi sanki
yüzü oldukça solgun
s ı l ı durur seni sevindiren k a d ı n :
Bekçisi
k a p ı n ı n
sabah jalesi
seni çiçeklerle saran vadi
ve vermeden hiçbir ara.
Kubbeler senin o ğ l u n l a dolu
çepçevre tutuyor y a p ı y ı
T a h t ı n d a
dinlenmek istiyorsun mutlu
bense seyrediyoruro ürpererek.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 74/156
B İ R
h a c ı
olarak girdim içeri
v d u y u r n s a d ı m a c ı
içinde
seni
a l n ı m d a
bir
t a ş
gibi.
l ş ı k l a r l a
tam yedi tane
72
çevirdim senin
k a r a n l ı k v a r l ı ğ ı n ı
v
her resminde gördüm
kahverengi
d o ğ u m
lekesini.
urdum dilencilerin d u r d u ğ u yerde
çirkindiler
v
z a y ı f
a d a m a k ı l l ı
o n l a r ı n bir
u k a r ı
bir
a ş a ğ ı
gezinmelerinde
k a v r a d ı m
seni sen ey esinti.
Köylüyü gördüm
y a ş l ı
Yuvakim gibi
s a k a l l ı
a n l a d ı m
y a v a ş ç a k o y u l a ş m a s ı n d a n
v daha
birçok benzerlikten
hissettim seni hiç
o l m a d ı ğ ı
kadar ince
sözlerle
a ç ı k l a n m a z
biçimde
onda
v
her insanda.
B ı r a k ı y o r s u n z a m a n ı a k ı ş ı n a
hiç de huzurlu d e ğ i l s i n bundan:
Köylü bulur senin a n l a m ı n ı
tutar k a l d ı r ı r
sonra atar yere
v
tekrar
k a l d ı r ı r
oradan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 75/156
ÜZÜM b a ğ l a r ı n d a k i
bekçi gibi
kulübesi olan v nöbet tutan
73
senin ellerinde
T a n r ı ı n
kulübeyim ben
v
geceyim T a n r ı m , bir parça senin gecenden.
B a ğ
ç a y ı r ,
eski elma bahçesi
hiçbir
i l k b a l ı a r ı
atlamayan tarla
mermer gibi sert bir toprakta
bile yüzlerce meyve veren incir a ğ a c ı .
üzel bir koku y a y ı l ı r yuvarlak d a l l a r ı n d a n
v
s o r m a z s ı n ,
uyumlu olup o l m a d ı ğ ı n ı
özsuyu
o l m u ş
yükselir korkusuzca
senin derinliklerin önümden
y a v a ş ç a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 76/156
T NRI
k o n u ş u r herkesle y a l n ı z c a onu yaratmadan önce
sonra suskun
ç ı k a r
onunla gecenin içinden.
ma
o sözler henüz kimse
b a ş l a m a d a n
önce
ş ö y l e d i r o bulutsu sözler:
A l ı p
götürecek seni d u y u l a r ı n
yürü
özlemlerinin b i t t i ğ i yere
dek
v bana g i y d i r e c e ğ i n elbiseyi seç.
Nesnelerin
a r d ı n d a k i
y a n g ı n
ol
da
gölgeleri u z a y ı n c a
örtsünler beni boylu boyunca.
ç ı k ol her ş e y e ; g ü z e l l i ğ e
v d e h ş e t e .
Yürürndisin sadece;
e r i ş i l m e z
d e ğ i l hiçbir his.
K o p a r ı n a kendini benden.
Y a k ı n d a
o ülke
y a ş a m diye a d l a n d ı r ı l a n .
T a n ı r s ı n
onu
a ğ ı r l ı ğ ı n d a n .
Uzat elini bana.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 77/156
75
Y NIND YDIM
ben en
a ş l ı
rahiplerin
r e s s a m l a r ı n ve
efsane
a n l a t ı c ı l a r ı n ı n ,
sakince hikayeler
y a z a r d ı
onlar
ve
çizederdi gizli
i ş a r e t l e r i n i
ş ö h r e t i n .
e
ben seni gördüm s a n r ı l a r ı m d a , rüzgarlarla sulada ve ormanlada
ç a ğ ı l d a y a r a k H ı r i s t i y a n l ı k ı n
k ı y ı s ı n d a ,
ve sen öyle bir ülkesin ki a y d ı n l a t ı l a m a y a n .
nlatmak istiyorum seni görmek her
y a n ı n ı ve
betimlemek
k ı r m ı z ı toprakla ya da
a l t ı n l a d e ğ i l ,
mürekkeple elma
a ğ a c ı
k a b u ğ u n d a n ;
b a ğ l a y a m a m
seni incilerle de olsa sayfalara
ve d u y u l a n ı n ı n bulup y a r a t t ı ğ ı en titrek resmi bile
a ş ı p gidersin sen hemen y a l ı n v a r l ı ğ ı n l a .
O yüzden sendeki nesneleri a d l a n d ı r m a k istiyorum m ü t e v a z ı biçimde
söz etmek istiyorum en
a ş l ı
krallardan
ve
nereden geldiklerinden
ve y a p t ı k l a r ı n d a n , s a v a ş l a r d a n
söz etmek
s a y f a l a r ı ı n ı n k e n a r ı n d a
Yersin t o p r a k s ı n sen. Zamanlar senin için yaz mevsimi sanki
y a n ı n d a k i l e r i
de
b ş k
türlü
d ü ş ü n m e z s i n
en uzaktakilerden
ve seni daha derine ekip daha iyi y e ş e r t m e y i ö ğ r e n i p
ö ğ r e n m e d i k l e r i n i :
Y a l n ı z c a hissedersin hafiften
e t k i l e n d i ğ i n i
benzer hasatlardan
ve
ne ekinciyi ne de
o r a k ç ı y ı d u y a r s ı n
sen üstünde gezinen.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 78/156
76
S N
gitgide
k o y u l a ş a n
zemin
s a b ı r l a k a t l a n ı r s ı n
duvarlara.
Belki de
y a l n ı z c a
bir saat zaman
b ı r a k ı r s ı n
kentlerin
v a r l ı ğ ı n a
ve
belki de
y a l n ı z c a
iki saat kilisdere
ve
ı ı z
m a n a s t ı r l a r a
b ı r a k ı r s ı n b e ş
saat
daha
k u r t u l a n l a r ı n ç a b a l a r ı n a
ve daha
yedi saat köylünün
günlük
ğ r a ş ı n a
- :
Yeniden orman su
ve
büyüyen
ç a l ı l ı k
olmadan
o kavranamayan korkunun saatinde
eksik
k a l m ı ş
resmini
geri isterken
tüm
nesnelerden.
a n ı
bana a z ı c ı k
zaman daha: Sevmek istiyorum nesneleri
kimsenin
s e v m e d i ğ i
gibi
oluncaya dek onlar sana
l a y ı k ve
k a p s a m l ı .
Y a l n ı z c a yedi gün istiyorum yedi
onunla ilgili hiç kimsenin y a z m a d ı ğ ı
yedi y a l n ı z l ı ğ ı n s a y f a s ı n ı .
Kime verirsen bu k i t a b ı o a l ı n c a ellerine
e ğ i l i p k a l ı r s a y f a l a r ı n üstünde.
a
da sen
a l ı r s ı n
onu ellerine
yazmak için bizzat kendin.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 79/156
77
UY NDIM
sadece bir çocuk olarak
öylesine
k u ş k u s u z
güvenen
her korkudan sonra
v
her geceden
seni tekrar
g ö r e c e ğ i n i
bilen.
Biliyorum ne zaman ölçmeye kalksa d ü ş ü n c e m
ne denli derin ne denli uzun ne denli uzak - :
sen ama
s e n s ı n s e n s ı n
sen
zamanla
ç e v r e l e n m i ş t i t r e ş e n
Bence sanki
ş i m d i
ben
a y n ı
zamanda
çocuk
d e l i k a n l ı
v
adam
v
daha
f a z l a s ı
Hissediyorum: Halka
e n g i n l e ş i r y a l n ı z c a
ancak o tekrar geri d ö n d ü ğ ü n d e .
T e ş e k k ü r ediyorum sana sen ey derin güç
gitgide
daha
sessizce beni y o ğ u r a n
sanki bir sürü
d u v a r ı n a r k a s ı n d a n ;
ancak
ş i m d i
sadelik dolar günüme
v
kutsal bir yüz gibi
ü ş e r
k a r a n l ı k
ellerime.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 80/156
78
İ R
süre önce yoktum ben
biliyor musun?
Ve h a y ı r diyorsun sen.
Hissediyorum o an
e ğ e r
t e l a ş a
k a p ı l m a z s a m
göçüp
g i t m i ş
o l m a y a c a ğ ı m hiçbir zaman.
Rüya içindeki rüyadan daha
f a z l a s ı y ı m
ben.
ncak
bir
k ı y ı y a u l a ş m a y ı
özleyen
bir güne ya da bir sese benzeyen;
k a y ı p giderken ellerinin
a r a s ı n d a n
y a b a n c ı l a ş a n
ç e ş i t
ç e ş i t
özgürlüklere
v a r a c a ğ ı n ı
sanan
eller hüzünle çekilir bu
i ş t e n .
Böylece
k a r a n l ı k
y a l n ı z c a
sana kalan
ve b o ş ı ş ı k l a r
içine
d o ğ r u
büyürken
yükselir bir dünya tarihi
gitgide daha kör bir
t a ş ı n
içinden.
ar
m ı biri hala onu i n ş a etmekte olan?
K a l a b a l ı k l a r yine k a l a b a l ı k l a r ı ister
t a ş l a r
kendi haline
b ı r a k ı l m ı ş a
benzer
ve
hiç kimse
d e ğ i l a s l ı n d a
senin
hamurundan
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 81/156
79
I Ş I K
gürültü
eder a ğ a c ı n ı n d o r u k l a r ı n d a
ve tüm nesneler rengarenk olur ve m a ğ r u r
dönerler sana
ancak
gün
b a t ı m ı n d a
A l a c a k a r a n l ı k
m e k a n ı n y u m u ş a k l ı ğ ı
binlerce b a ş ı n üstüne koyar binlerce elini
ve
o n l a r ı n a l t ı n d a
i n a n ç l ı olur y a b a n c ı olan.
Tutmak istemiyorsun d ü n y a y ı
daha
b a ş k a
bu en usulca t a v ı r d a n b a ş k a türlü elinde.
ökyüzünden u z a t ı r
elini
k a v r a r s ı n
d ü n y a y ı
ve hissedersin onu mantonun
k ı v r ı m l a r ı
içinde.
Böylesine sessizdir var
o l u ş t a r z ı n .
e
onlar
ki sana kocaman adlar bulurlar
u z a k l a ş m ı ş l a r senin k o m ş u l u ğ u n d a n .
D a ğ l a r
gibi
k a l d ı r d ı ğ ı n
ellerinden
yükselir d u y u l a r ı m ı z a k a n u n l a r ı söyleyen
kopkoyu a l n ı y l a senin sessiz gücün.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 82/156
S N
istekli olan
lütuf
gelir sana
daima en eski biçimlerde.
Birisi ellerini bir araya
g e t i r d i ğ i n d e
öylesine uysal
ve
küçük bir
k a r a n l ı ğ ı
saran - :
e hisseder birdenbire senin
o l u ş t u ğ u n u
orada
rüzgar
e m i ş
gibi
indirir yüzünü
utanca.
O zaman dener t a ş üstünde y a t m a y ı
ve
d i ğ e r l e r i n d e
g ö r d ü ğ ü
gibi
a y a ğ a k a l k m a y ı
gayreti
s a k l a y ı p
saHamak seni
ele verir diye korkudan senin
v a r l ı ğ ı n ı .
Çünkü seni hisseden k a l k ı ş a m a z seninle
d o s t l u ğ a ;
ödü patlar korkar senin için
ve ç a l ı ş ı r
kaçmaya
fark edeceklerse diye seni tüm
a b a n c ı l a r d a n .
Sen çöllerdeki mucizesin
s e y y a h l a r ı n b a ş ı n a
gelen.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 83/156
8
ÜNÜN
k ı y ı s ı n d bir saat
ve
yeryüzü her
ş e y e
h a z ı r
n a s ı l s a .
N edir
ö z l e d i ğ i n ,
ruhum söyle
a ç ı k ç a :
B o z k ı r
ol ve
b o z k ı r
sen de
g e n i ş l e .
Olsun eski mi eski höyüklerin
koskocaman ve hayal meyal
ay inince o
d ü z l ü ğ e
g e ç m i ş t e
çoktan yok olan ülke.
Ş e k i l l e n
sessizlik.
Ş e k i l l e n d i r
nesneleri
ç o c u k l u ğ u o n l a r ı n
sana boyun
e ğ e c e k l e r d i r .
B o z k ı r
ol
b o z k ı r
ol
b o z k ı r
ol
belki de gelir o zaman
y a ş l ı adam
nerdeyse a y ı r a m a r n onu geceden
ve
getirir devasa k ö r l ü ğ ü n ü
içeri
dikkat
k e s i l m i ş
evimden.
Görüyorum
o t u r d u ğ u n u ,
d a l d ı ğ ı n ı
d ü ş ü n c e y e ,
d ü ş ü n c e l e r i
varmaz benden öteye;
ona
göre ne varsa hep dolar içine
gökyüzü
b o z k ı r
ve odam.
Y a l n ı z c a ş a r k ı l a r ı a l ı p b a ş ı n ı g i t m i ş ,
bir kez
daha a ş l a n a m a y a n ;
yüzlerce binlerce kulaktan
i ç m i ş o n l a r ı
rüzgar
ve
zaman;
divanelerin
k u l a k l a r ı n d a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 84/156
H
M yine de:
Mümkün
olur benim için
sanki her bir
ş a r k ı y ı
içimde onun için
b i r i k t i r m i ş i m .
Suskun
oturur
titrek
s a k a l ı y l a
kazanmak ister kendini yeniden
ş a r k ı l a r ı n ı n
yoluyla.
O zaman
k p n ı n ı n
dizlerine:
e
ş a r k ı l a r ı
akarlar ona
ç a ğ ı l d a y a r a k
geriye.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 85/156
İ K İ N İ
K İ T P
a c ı l ı ğ a
air
{1901
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 86/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 87/156
Ş Ş I R T M Z
seni
f ı r t ı n a n ı n vahameti -
gördün çünkü onun
g e l i ş i p
g ü ç l e n d i ğ i n i ;
-
k a ç ı y a r
a ğ a ç l a r .
K a ç ı ş l a r ı
y a r a t ı y o r yürüyen bulvarlar.
Bilirsin o zaman kimden
k a ç ı y o r s a
onlar
senin de odur varmak
i s t e d i ğ i n
hep onu
m ı r ı l d a n ı r d u y u l a r ı n
d u r m u ş
pencerede seyrederken.
Yaz mevsiminin
h a f t a l a r ı
hareketsiz
y ü k s e l m i ş
a ğ a ç l a r ı n k a n ı
ş i m d i
hissedersin d ü ş e c e k l e r i n i
her ş e y i
b a ş l a t a n a
gerisin geri.
Zannediyordun ki güç
t a n ı r
sen tutunca elinde meyveyi
ama
güç yeniden
a n l a ş ı l m a z
oldu
v
sen de yeniden misafir.
Yaz mevsimi senin evindi sanki
b i l d i ğ İ n
içindeki her ş e y i
ç ı k ı p d ı ş a r ı ş i m d i
yol
a l m a l ı s ı n
kalbine
düzlüklere
a ç ı l ı r
gibi.
B a ş l ı y o r
büyük
a l n ı z l ı k
günler s a ğ ı r l a ş m a k t a
d u y u l a r ı n d a n çeker l ı r rüzgar
d ü n y a y ı kuru
bir yaprak misali.
Ç ı p l a k
dallar
a r a s ı n d a n
bakar
sahip
o l d u ğ u n
gökyüzü;
yeryüzü ol ş i m d i v a k ş a m d u a s ı
v ona denk bir memleket.
M ü t e v a z ı ol
ş i m d i
bir nesne gibi
b ü y ü m ü ş
y a k ı ş m ı ş
g e r ç e k l i ğ e
-
o kimse ki kendisinden söz edilen
hissetsin seni
a l ı n c a
ellerine.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 88/156
DU
ediyorum tekrar y
h a ş m e t m e a p
duyuyorsun beni yine
r ü z g a r ı n
içinden
çünkü hiç
k u l l a n ı l m a y a n
derinliklerim
b a ş
döndüren sözcüklere muktedir.
D a l ı p g i t m i ş t i m ;
i n a n ç s ı z l a r a
d a ğ ı l ı n ı ş t ı
b e n l i ğ i m
parça parça.
h T a n r ı m ,
bana gülüyordu her gülen
beni içiyordu her içen.
Avlulardan t o p a d a d ı m kendimi
çöpler v a t ı k ş i ş e l e r
a r a s ı n d a n ,
ç a r p ı l m ı ş a ğ z ı m l a s y ı k i d ı m seni
seni ölçü içinde ebedi olan.
N a s ı l
da
k a l d ı r d ı m y a r a l ı
ellerimi
isimsiz bir
a k a r ı ş l a
sana
bulmak için tekrar gözlerimi
bir zamanlar seni
g ö r m ü ş
olan.
Bir evdim y a n g ı n d a n arta kalan
içinde bazen katiller uyuyan
bitmez
tükenmez c e z a l a r ı ,
k ı r l a r a
sürmeden önce
o n l a r ı ;
bir kent gibiydim deniz k ı y ı s ı n d a
s a l g ı n
bir
h a s t a l ı ğ ı n
tehdidinde
bir ceset kadar
a ğ ı r
ç o c u k l a r ı n
ellerinde sallanan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 89/156
Y a b a n c ı
biriydim kendime
b i l d i ğ i m tek
ş e y
v a r d ı ki onun
g e n ç l i ğ i n d e
annemi
i n c i t t i ğ i
k a r n ı n d a t a ş ı r k e n
beni
v onun s ı k ı ş a n y ü r e ğ i
a c ı içinde v u r m u ş t u testislerime.
Ş i m d i
m i y i l e ş t i m
kurtuldum
bütün
s u ç l a r ı m d a n ,
i h t i y a c ı m
var bir
o r t a k l ı ğ a
tek bir
d ü ş ü n c e d o ğ r u l t u s u n d a
beni bir nesne gibi k u ş a t a n , -
kalbinin kocaman ellerine -
yönelseler onlar bana d o ğ r u
s a y ı y o r u m T a n r ı ı n
bozuk para gibi kendimi
v
senin
h a k k ı n
var beni israf etmeye.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 90/156
ENoyum yine, diz çöken
önünde, rahip elbisesiyle:
Derin
duygulu, dindar
a r d ı m c ı
seninle dopdolu, seni yaratan.
Sessiz bir hücrenin sesi,
önünden
h a y a t ı n
esip
g e ç t i ğ i
-
bir
d a l g a s ı n
sen hep yine de
tüm
nesnelerin üzerinden
a k ı p
giden.
B a ş k a
bir
ş e y
d e ğ i l .
Y a l n ı z c a
bir deniz,
içinden bazen ülkeler
ç ı k ı v e r e n .
B a ş k a bir
ş e y d e ğ i l
güzel meleklerin
v k e m a n l a r ı n s u s k u n l u ğ u n d a n
o sözü edilmeyen
ş e y d i r
bütün
nesnelerin m e y l e t t i ğ i
güçlü
ı ş ı ğ ı n a d a y a n ı l m a y a n .
Sen her
ş e y
misin, - bense bir,
kendini veren
v k a r ş ı
gelen?
Ben neyim genel olandan
b a ş k a
h r
e y
d e ğ i l s e m
e ğ e r a ğ l a y ı n c a
sen o biri
~ i s i n
bunu duyan?
Duyuyor musun
b a ş k a
bir ş e y
y a n ı m d a ?
Var
m ı
bir ses benimkinden
b a ş k a ?
Bir
f ı r t ı n a m ı
bu? Ben de tek im,
o r m a n l a r ı m
sana el sallayan.
Bir ezgi varsa, k ı s ı k h a s t a l ı k l ı
beni duymana engel olan, -
ben de bir ezgiyim, duy beni,
y a p a y a l n ı z
v hiç
d u y u l m a m ı ş
olan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 91/156
Ben hala oyum korkarak hep
bazen sana kim
o l d u ğ u n u
soran.
er
gün
b a t ı m ı n d a n sonra
y a r a l a n ı n ı n
v k a l ı r ı m öksüz
v
yetim
solgun biriyim
k o p m u ş
her ş e y d e n
v hor
g ö r d ü ğ ü
her
t o p l u l u ğ u n
benzer
tüm
nesneler
m a n a s t ı r l a r a
içinde tutsak
t u t u l d u ğ u m
M u h t a c ı m sana o zaman ey bilen k i ş i
her kederin uysal
k a r d e ş i
sen ey derdimin sessiz
ş a h i d i
sen
T a n r ı
su
v
ekmek gibi gereksinim
d u y d u ğ u m
Bilmezsin belki de
n a s ı l d ı r
uykusuz insanlar için geceler:
H a k s ı z d ı r o n l a r ı n
hepsi de o zaman
çocuk bakire
v
y a ş l ı adam.
S ı ç r a r l a r
ölüm emirleri
v e r i l m i ş ç e s i n e
çepeçevre
s a r ı l m ı ş
siyah nesnelerle
v beyaz elleri titremekte
k a r ı ş m ı ş
da
v a h ş i
bir
y a ş a m ı n
içine
benzer bir av sahnesindeki köpeklere.
G e ç m i ş
durur
henüz önlerinde
ölüler bulunur ancak gelecekte
paltolu bir adam k a p ı d a beklemekte
yok henüz bir sabah
i ş a r e t i
ne gözle görülen ne de
k u l a ğ a
gelen
ne de
i ş i t i l i r ö t ü ş ü
bir horozun.
Kocaman bir ev gibi gece.
Y a r a l ı
elierin
b ü y ü t t ü ğ ü
korkuyla
y ı k ı p
d u v a r l a r ı k a p ı l a r açarlar -
ama
u z a n ı r önlerinde sonsuz koridorlar
v yoktur hiçbir
ç ı k ı ş k a p ı s ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 92/156
rll l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i i i i i i i i i i i i i i iJili i i i i i i i i i i i i i i i i i iJIII I It i i i i i iH IIOIIII I I I I I I I I I I IO OIIII I I I IO OIIO IIOH ll
e
böyledir
T a n r ı m ,
her bir gece;
daima u y a n ı r da birileri
giderler giderler
ve
bulamazlar seni.
Duyuyor musun
o n l a r ı
körlerin
a d ı m l a r ı y l a
k a r a n l ı ğ a
girerken?
K ı v r ı l a r a k
inen merdivenlerde
duyuyor musun dua ettiklerini?
Duyuyor musun kara t a ş l a r üzerine
y u v a r l a n ı ş l a r ı n ı ?
D u y m a l ı s ı n a ğ l a d ı k l a r ı n ı ;
çünkü
a ğ l ı y o r l a r
gerçekten.
A r ı y o r u m
seni çünkü geçip gidiyorlar
k a p ı ı n ı n
önünden. Nerdeyse görüyorum
o n l a r ı
kimi ç a ğ ı r m a l ı y ı m seni
d e ğ i l
de kimi
ki
d h k a r a n l ı k ve d h
da gecedir geceden.
O tek
k i ş i y i , l a m b a s ı z
nöbet tutan
yine de korkmayan; o d e r i n l i ğ i ,
ı ş ı ğ ı n
henüz
e r i ş i p a y d ı n l a t a m a d ı ğ ı
ama
b i l d i ğ i m ,
çünkü o
a ğ a ç
olup
f ı ş k ı r ı r
oradan
ve y v ş ç
koku olup e ğ i l m i ş yüzüme
yükselir topraktan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 93/156
S N ey ebedi olan gösterdin bana kendini
seviyorum seni bir
o ğ u l u
sever gibi
çocukken beni terk edip giden
çünkü
ç a ğ ı r ı n ı ş t ı
onu kader bir
taht
için
u z a n ı r ülkeler vadiler misali önünde.
K a l d ı m
ben bir ihtiyar gibi geride
büyük
ğ l u n u
a r t ı k hiç anlayamayan
kendi tohumunun iradesinin
p e ş i n d e n k o ş t u ğ u
yeniliklere pek
a k ı l
erdiremeyen.
Titrerim
bazen bu derin saadetinin önünde
seyahat edersin bir sürü
y a b a n c ı
gemide
bazen de geri dönmeni isterim bana
seni besleyip büyüten k a r a n l ı ğ a .
K o r k a r ı m bazen de sen sen
d e ğ i l s i n
diye
kendimi b ı r a k ı p g i t t i ğ i m zaman zamana.
Okurum
a d ı n ı
o zaman:
E v a n g e l İ s t
diye y a z ı l ı hep s o n s u z l u ğ u n u n k a r ş ı s ı n d a .
Ben b a b a y ı m ama o ğ u l daha f a z l a s ı
her ş e y bir
b a b a n ı n o l d u ğ u v
de
o l a m a d ı ğ ı
serpilip büyümeli onda;
o kendisidir
g e l e c e ğ i n v
yinelenmenin
o bir
k u c a k t ı r
o bir umman.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 94/156
9
H İ Ç a ş a ğ ı l a m a
yok sana olan d u a l a r ı m d a :
Eski kitaplarda a r a ş t ı r ı r m ı ş gibi
sana ne denli
b e n z e d i ğ i m i
Sevgi vermek istiyorum sana. O
ya
da bu
ş e k i l d e ...
İ n s a n
bir b a b a y ı sever mi? itmez mi
terk edip bana
y a p t ı ğ ı n
gibi
s u r a t ı a s ı k
onun
y a r d ı m
edemeyen
b o ş
ellerini
b ı r a k ı p ?
B ı r a k m a z
m ı
sessizce onun
s o l m u ş
sözlerini
pek fazla okunmayan eski kitaplara?
N a s ı l bir su
m e c r a s ı n d a n
a y r ı l ı p giderse
kopulmaz m ı onun kalbinden öyle
n e ş e y e ve
kedere?
Baba bizim için
d e ğ i l
mi
g e ç m i ş t e
kalan biri;
g e ç m i ş
y ı l l a r
gitgide bize
y a b a n c ı l a ş a n
e s k i m i ş t a v ı r l a r m o d a s ı g e ç m i ş giyim
b u r u ş m u ş
eller
ve
rengi
u ç m u ş
saçlar?
A s l ı n d a kendi
z a m a n ı
için o bir kahraman
bir yaprak o biz büyüyünce kopan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 95/156
B İ Z E
özen g ö s t e r i ş i sanki gün ı ş ı m a s ı
sesi ise gelir bir
t a ş
gibi bize -
uymak isteriz hep sözlerine
ama d o ğ r u dürüst i ş i t e m e y i z bile.
Onunla a r a m ı z d a k i büyük trajedi
öyle
gürültü
olur da anlamak için birbirimizi
görürüz a l n ı z c a a ğ z ı n ı n
a l d ı ğ ı ş e k i l l e r i
dökülür dökülür de heceler yok olurlar.
Uzaktan da uzak oluruz ona böylece
sarmalasa da uzaktan
a r a m ı z d a k i
sevgi
ancak k a l ı n c a ölmek zorunda bu gezegende
a n l a r ı z
y a ş a m ı ş o l d u ğ u n u yine bu gezegende.
O bizim
b a b a m ı z e
ben - ben
baba
m ı
demeliyim sana?
Bin kere
a y ı r m a k t ı r
bu kendimi senden.
Benim
o ğ l u m s u n
sen.
T a n ı n ı n
seni
i n s a n ı n
tek ve sevgili o ğ l u n u t a n ı d ı ğ ı gibi
hani
olsa bile kocaman ya da y a ş l ı bir adam.
ÖR et
gözlerimi; yine de görürüro seni
kapat k u l a k l a r ı m ı : Duyabilirim seni
a y a k l a r ı m
olmadan da gelebilirim sana
ç a ğ ı r a b i l i r i m seni a ğ z ı m olmadan da.
Koparsan
da k o l l a r ı m ı t u t a r ı m
seni
y ü r e ğ i m l e
ellerirole
o l d u ğ u
gibi
kapatsan da
y ü r e ğ i m i beynim çarpacak
ve
beynime salsan da alevler
k a n ı ı n ı n
her d a m l a s ı n d a t a ş ı n ı n seni.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 96/156
RUHUM bir
k a d ı n
gibidir senin önünde;
Naemi nin ipine benzer
ve
Ruth un.
Gündüzün
d o l a ş ı r
ekin demetlerinin çevresinde
a ğ ı r i ş l r l u ğ r a ş a n
bir hizmetçi gibi.
ma a k ş a m
olunca iner dereye
y ı k a n ı r
temizlenir, giyinir güzelce
ve sana gelir açar örtüyü ve yatar a y a k l a r ı n ı n dibine.
Gece
y a r ı s ı n d a
e ğ e r sorarsan ona, der ki,
tüm
m a s u m l u ğ u y l a
Ben Ruth um, hizmetçi
k ı z .
Aç
k a n a t l a r ı n ı
hizmetçi
k ı z ı n
üstüne
çünkü sen varissin.
Sabah oluncaya dek uyur ruhum
a y a k l a r ı n ı n y a n ı n d a ı s ı n ı r k a n ı n l a .
e
önünde bir
k a d ı n
durur
ve
o benzer Ruth a.
SEN varissin.
O ğ u l l a r varistir,
çünkü ölür babalar.
O ğ u l l a r
k a l ı r ve
çiçek açarlar.
Sen varissin:
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 97/156
S N miras
k a l ı r y e ş i l
eski bahçelerin
y e ş i l i
ve sessiz mavisi
ç ö k m ü ş
gökyüzünün.
ü n e ş i e r i n
sözünü
e t t i ğ i
k ı r a ğ ı s ı
binlerce
y ı l ı n
birçok yaz mevsimi
ve birçok ilkbahar
c o ş k u
ve
s e r z e n i ş
dolu
genç bir
k a d ı n ı n m e k t u p l a r ı
gibi.
Miras
k a l ı r
sana sonbaharlar,
g ö s t e r i ş l i
giysiler gibi
ş a i r l e r i n h a t ı r a l a r ı n d a
yatan
ve
tüm
k ı ş l a r
yetim
k a l m ı ş
memleketler gibi
sanki sokulurlar sana y a v a ş t a n .
Miras
k a l ı r
Venedik ve Kazan ve Roma
Floransa sana ait ve Pisa Katedrali
Troitse Lavra ve
M a n a s t ı r
Kiev bahçelerinde k a r ı ş ı k l ı k yaratan
yollar,
k a r a n l ı k
ve
d o l a m b a ç l ı
-
Moskova
ç a n l a r ı
ile
a m ı n s a t ı r
h a t ı r a l a r ı
ve sesler senin olacak: Kervanlar, borazanlar, diller,
yeterince derinden gelen her
ş a r k ı
senin
y a n ı n d a
parlayacak sanki bir mücevher.
Senin için bir araya gelir ş a i r l e r
ve
b a ş
döndüren
ve
zengin resimler biriktirirler
ve o l g u u l a ş ı r l a r
benzetmelerle
d ı ş a r ı ç ı k t ı k l a r ı n d a
ve öylece y a l n ı z d ı r l a r h a y a t l a r ı boyunca ..
Ve ressamlar boyar resimlerini
a l n ı z c a
sen tekrar
a l a s ı n
diye
geçi i olm y n
d o ğ a y ı
senin geçici
y a r a t t ı ğ ı n
d o ğ a y a
k a r ş ı l ı k :
Her ş e y
ebedi olur. Bak,
k a d ı n
da çoktan
Mona Lisa da
o l g u n l a ş m ı ş
ş a r a p gibi;
asla istemez
b a ş k a bir
k a d ı n o l m a y ı
çünkü
b a ş k a
bir yenilik getirmez yeni bir
k a d ı n ı .
Eser yaratanlar, sana benzer onlar.
İ s t e i k l e r i
ebedi olan.
T a ş
ebedi ol
derler. Bu demektir ki: Sen ol
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 98/156
e
a ş ı k l a r da toplarlar senin için:
Ş a i r kesilirler k ı s a bir
s ü r e l i ğ i n e
ifadesiz bir
a ğ z ı
öperken onu
biçimlendirip bir gülümseme üretirler
sevinç getirirler a l ı ş m ı ş olsalar da
i n s a n l a r ı y e t i ş k i n yapan a c ı l a r a
hüzün ve
a c ı bulunur gülümsemelerinde;
u y a n ı r uyumakta olan özlemler
a ğ l a m a k için y a b a n c ı g ö ğ ü s l e r d e .
n l a ş ı l m a z ş e y l e r biriktirir ve ölürler
hayvanlar
n a s ı l
ölürse
bir
ş e y anlamadan -
ama belki de t o r u n l a r ı olacak
onlarda o l g u u l a ş ı r y e m y e ş i l
h a y a t l a r ı ;
o l a c a k s ı n sen de o n l a r ı n m i r a s ç ı s ı
r ü y a d a y m ı ş
gibi görmeden öylesine veren.
Sana
d o ğ r u
akar hep nesnelerin
f a z l a s ı .
F ı s k i y e l e r i n üst ç a n a k l a r ı n d a n
f a z l a l ı k l a r ç ö z ü l m ü ş saçlar gibi
en son
ç a n a ğ a n a s ı l
akarsa
durmadan -
zenginlik senin vadine akar böylece
nesneler
ve
d ü ş ü n c e l e r t a ş t ı ğ ı zaman.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 99/156
97
EN senin en önemsiz
k u l l a r ı n d a n
biriyim
küçücük bir hücreden hayata
bakan
ve
insanlara nesnelerden
daha uzak
olan
çekinen olup bitenleri tartmaya.
Olsa
da
böyle görmek istersen beni
k a r ş ı n d a
belirirken çehrende
k a r a n l ı k
gözlerin
öyleyse haddini bilmezlik olarak alma
dersem ki sana:
Y a ş a m ı y o r
kimse h a y a t ı n ı .
İ n s a n l a r
tesadüflerden ibaret sesler parçalar
günlük
hayatlar korkular birçok küçük mutluluklar
daha
çocukken
k ı y a f e t d e ğ i ş t i r m i ş m u m y a l a n m ı ş
maske olarak geçerli suskun suret olarak.
D ü ş ü n ü y o r u m
da: Hazine daireleri o l m a l ı y d ı
bütün
bu
h a y a t l a r ı n
b ı r a k ı l d ı ğ ı
hiç gerçek birinin içinde
b u l u n m a d ı ğ ı
sanki tanklar veya sedyeler
ya
da
b e ş i k l e r
veya
y a l n ı z b a ş ı n a
ayakta duramayan
elbiseler gibi
d ü ş e r k e n
yaslanan
k a b a r ı k
t a ş l a r d a n
y a p ı l m ı ş k a l ı n
duvarlara.
e
ben
a l ı p
b a ş ı m ı gidince a k ş a m l a r ı
içinde yorgun d ü ş t ü ğ ü m bahçemden
d ı ş a r ı
-
biliyorum; her yol
götürür
beni o yöne
y a ş a n m a m ı ş h a y a t l a r ı n
tersanesine.
Hiçbir
a ğ a ç
yok orada sanki
k u r u m u ş
toprak
çevresi duvarlada
s a r ı l ı
yedi kere
hiç penceresi yok sanki hapishane.
Demir sürgülü büyük a p ı l a r ı
engeller oraya varmak isteyenleri
insan eliyle
y a p ı l m ı ş
p a r m a k l ı k l a r ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 100/156
9
M yine de herkes bir gayret içinde
kurtulmak için onu tutan zindandan -
büyük bir mucize
o l u ş u r
dünyada:
Hissediyorum:
Y a ş a n ı y o r tü
hayat/ar
Kim y a ş ı y o r ki? Nesneler mi
ç a l ı n m a m ı ş bir melodi gibi
geceleri bir a r p ı n içinde duran?
Sular üstünden geçen rüzgarlar m ı ,
dallar m ı , i ş a r e t veren
k o k u l a r ı n ı yayan çiçekler mi
ya da a ş l a n a n uzun bulvarlar m ı
S ı c a c ı k hayvanlar m ı , yürüyüp giden;
yoksa k u ş l a r m ı , korkup havalanan?
Kim y a ş ı y o r ? T a n r ı m , sen mi y a ş ı y o r s u n , -
h a y a t ı ?
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 101/156
99
S N o y a ş l ı a d a m s ı n s a ç l a r ı
isten kurumdan kavrulup y a n m ı ş
o görkemli görünmez
k i ş i
elinde hep çekiç tutan.
Demirci u s t a s ı s ı n
y ı l l a r ı n
ş a r k ı s ı
sürekli örsün
b a ş ı n d a
duran.
Pazar günü nedir bilmeyen
kendini
i ş i n e
d m ı ş biri
ölesiye yorulan
k ı l ı c ı
döverken
henüz parlak
v
kaygan o l m m ı ş diye.
Bizde d e ğ i r m e n v testere s u s t u ğ u zaman
herkes
y o r u l m u ş
v tembelken
duyulur senin çekiç seslerin
kentin tüm ç a n l a r ı n d a n .
Sen
r e ş i t
o l a n s ı n
u s t a s ı n
bir ş e y ö ğ r e n d i ğ i n i görmedi kimse;
t n ı n m y n
biri uzaklardan gelen
h k k ı n d bazen f ı s ı l t ı l ı bazen yüksek
sesle sözler söylenen rivayetler edilen.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 102/156
o
RiV YETLER
d o l a ş ı r
seni tahmin eden
v ş ü p h e l e r seni
b e i r s i z l e ş t i r e n .
Tembeller
v
hayalperestler
kendi
b e z e y a n l a r ı n a
güvenmeyen
isterler ki
k a n a s ı n d a ğ l a r
ondan önce asla inanmazlar.
ma sen
e ğ e r s i n b a ş ı n ı .
D a ğ l a r ı n
d a m a r l a r ı n ı
açabilirsin sen
büyük bir mahkemenin göstergesi;
ama ilgilendirmiyor hiç seni
İ n a n m a y a n l a r
İ s t e m i y o r s u n hilelerle mücadeleyi
v
a r a m a y ı s e v g ı n ı n ı ş ı ğ ı n ı
çünkü ilgilendirmiyor seni
H ı r i s t i y a n l a r .
İ l g i l e n m i y o r s u n
soru soranlarla
sakin bir çehreyle
gözlersin onu
t a ş ı y a n l a r ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 103/156
S N İ arayan herkes arar n l ı ş yerde.
Seni bulanlar ise seni b a ğ l a r
bir
d a v r a n ı ş a
ya
da
resme.
Bense kavramak istiyorum seni
t o p r a ğ ı n k a v r a d ı ğ ı
gibi;
ben o l g u u l a ş ı r s a m
o l g u u l a ş ı r
senin dünyan.
İ s t e m i y o r u m
senden güç göstermeni
ispat etmek için kendini.
Biliyorum
z a m a n ı n a d ı
b a ş k a d ı r
senden.
Bir mucize gösterme bana.
ak
ver
k a n u n l a r ı n a
bir nesilden ötekine
kendini
daha
da
a ç ı k
eden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 104/156
102
B İ R
ş e y d ü ş ü r ü r s e m
e ğ e r pencereden
olsa bile çok küçük bir
ş e y )
n a s ı l
da
d ü ş e r
yerçekimi kanunu
güçlü bir rüzgar gibi denizden
her topun üstüne
v
her
ç i l e ğ i n
v
t a ş ı r onu d ü n y a n ı n merkezine.
er nesne gözlenmekte
u ç u ş a h a z ı r bir y a r d ı m s e v e r l i k l e
her t a ş ya da her çiçek
v her küçük çocuk gecede.
Y a l n ı z c a
biz, haddini bilmez, isteriz
b a z ı
b a ğ l a n t ı l a r d a n
ç ı k ı p d ı ş a r ı
ö z g ü r l ü ğ ü n b o ş a l a n ı n d a ,
kendimizi
k ı l l ı
güçlere b ı r a k m a k
yerine bir
a ğ a ç
gibi yükselmeyi.
En
u z a ğ a
götüren yollara
sessiz v isteyerek kendini
b ı r a k m a k
yerine,
d ü ğ ü m l e n m i ş i z bir ş e k i l d e , -
kendini kapatan k i ş i her çevreye,
y a p a y a l n ı z d ı r o ş i m d i a d l a n d ı r ı l a m a z biçimde.
Ö ğ r e n m e s i
gerekir nesnelerden,
b a ş l a y ı p tekrar bir çocuk gibi,
çünkü onlar, T a n r ı n ı n kalbinde olanlar,
kopmazlar hiçbir zaman ondan.
Yapabilmeli bir ş e y i tekrardan: Düfmek
s a b ı r l a a ğ ı r olanda dinlenmek,
haddini
a ş a r a k ,
tüm
k u ş l a r ı n
uçmada önüne geçmeyi isternek yerine.
Çünkü melekler de uçmuyor a r t ı k .
ğ ı r k u ş l a r a benziyor melekler,
o u
çevresinde oturup zikreden;
k u ş y ı k ı n t ı l a r ı n a ,
penguenlere benzerler,
kah rdan yok olup gidenlere ... )
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 105/156
W
K S T E T T İ G İ N alçakgönüllülük. Çehreler
Öne e ğ i l m i ş sessizce seni anlamada.
Genç
ş a i r l e r öyle
yürür
a k ş a m olurken uzak bulvarlarda.
Öyle durur köylüler bir ölünün e t r a f ı n d a
e ğ e r ölüme verilen bir çocuksa
ve ne olursa olsun hep a y n ı d ı r :
O l a ğ a n ü s t ü
bir
ş e y
v a r d ı r ortada.
Seni ilk kez
a l g ı l a y a n
birini
r a h a t s ı z eder k o m ş u s u ve saat
b a ş ı öne e ğ i k senin izinden gider
sanki dopdolu
ve y a ş l a n m ı ş
gibi.
Daha
sonra yönelir d o ğ a y a
r ü z g a r l a r ı
ve u z a k l a r ı
hisseder
seni i ş i t i r ç a y ı r l a r f ı s ı l d a r k e n
seni görür y ı l d ı z l a r ş a r k ı söylerken
ve seni a r t ı k unutamaz o
ve
ne varsa hepsi senin cüppen.
Yenisin onun için
y a k ı n s ı n iyi
ve çok güzel bir yolculuk gibi
sessiz gemiler içinde usulca
y a p ı l a n bir nehrin üstünde.
Topraklar
g e n i ş
r ü z g a r l ı düz
terk e d i l m i ş kocaman bir gökyüzüne
ve y a ş l ı o r m a n l a r ı n emrine.
Y a k l a ş a n
küçük köyler
kaybolur tekrar çan sesleri gibi
bir dün
ve
bir bugün gibi
g ö r d ü ğ ü m ü z her ş e y n a s ı l s a öyle
ma bu nehir o l c u l u ğ u n d a
ş e h i r l e r
ç ı k a r
ortaya daima
ve gelirler kanat
ç ı r p ı ş l a r ı
gibi
bu görkemli geziyi
k a r ş ı l a m a y a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 106/156
Bazen çevirir
r o t a s ı n ı
gemi
köy
ve
kentten uzak
s s ı z
yerlere,
dalgalar bir
ş e y
b e k l e r m i ş
gibi, -
sanki yersiz y u r t s u z l a r ı
nlar için durur küçük arabalar
her birinin önünde
üç a t ı
aceleyle dalarlar gecenin içine
görünmez olan bir yolun üstünde.
BU köyde yer a l ı r en son ev
öylesine
y a l n ı z
sanki son evi
d ü n y a n ı n .
Köyün engel
o l m a d ı ğ ı
cadde
y a v a ş ç a akar gecenin içine.
Küçük köy bir geçit
a l n ı z c a
iki dünya a r a s ı n d a
e s r a r l ı ve
korkutucu
evlerin önünden geçen bir patika yerine.
Köyü terk edenler uzun yol
a l ı r
ç ğ u
da belki ölür yolda
k a l ı r .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 107/156
B ZEN kalkar k ş m
s o f r a s ı n d a n
biri
ve ç ı k a r d ı ş a r ı ve
gider gider
ve
gider -
d o ğ u d
duran bir kiliseye.
Ve
ç o c u k l a r ı
onu kutsarlar sanki ö l m ü ş gibi.
Ve
evinde ölünce onlardan biri
k a l ı r
içerde masada
ve
bardakta
o zaman
ç o c u k l a r ı ç ı k a r d ı ş a r ı
gitmek için
u n u t t u ğ u
o kiliseye.
GECE
bekçisi d e l i l i ğ i n ta kendisi
çünkü
uyumaz nöbet tutar.
Her saat
b a ş ı
gülerek
durur
ve bir isim arar geceye uygun
ve a d l a n d ı r ı r
onu: Yedi yirmi sekiz on
Ve
bir üçgen
tutar
elinde
t i t r e d i ğ i
için
k e n r ı n
dokunur
ç l m d ı ğ ı b o r z n ı n ve tutturur
bir ş a r k ı d n m ı ş tüm evlere.
Çocuklar için güzel bir gece
duyarlar hulyalar içinde nöbet
t u t t u ğ u n u
d e l i l i ğ i n
ma k ı r a d a r
zincirlerini köpekler
d o l a ş ı r
dururlar evlerin çevresinde
ve
titrerler o geçerken önlerinden
ve korkarlar yeniden gelecek diye.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 108/156
106
H B E R İ N var m ı o azizlerden
T a n r ı m ?
H i s s e d i y o r l a r d ı k a p a l ı
m a n a s t ı r
hücrelerinin
sanki çok
y k ı n d u r d u ğ u n u
alaya v
g ü l ü ş m e l e r e ,
girdiler daha da derin t o p r a ğ ı n içine.
er biri soluk a l ı r k e n ı ş ı ğ ı ile
tüketti çukurun içindeki h a v a y ı ,
unuttu a ş ı n ı v kendi suretini
v
y a ş a d ı
penceresiz bir ev gibi
v
ölmedi ölüydü zaten uzun süreden beri.
Çok az o k u r l a r d ı ; k u r u m u ş t u çünkü her ş e y ,
sanki k i t a p l a r ı don v u r m u ş t u
n a s ı l sarkarsa kemiklerinden giysileri
öyl s a r k a r d ı
m a n a s ı
her kelimeden.
A r t ı k k o n u ş m u y o r l a r d ı birbirleriyle
hissedince kendilerini
k a r a n l ı k
koridorlarda
uzun
s a ç l a r ı n ı s a r k ı t ı y o r l a r d ı
kestirmeden
bilmiyordu hiçbiri k o m ş u s u n u n
ölüp ö l m e d i ğ i n i ayaktayken.
Yuvarlak bir mekanda
g ü m ü ş
l a m b a l a r ı n y a ğ l a d a b e s l e n d i ğ i ,
t o p l a n ı r l a r d ı y o l d a ş l a r
bazen
a l t ı n
b a h ç e l e r m i ş gibi
a l t ı n k a p ı l a r ı n
önünde
v
b a k a r i a r d ı
hayallerine k u ş k u içinde
v h ı ş ı r d a t ı r l a r d ı h a f ı f t e n uzun s a k a l l a r ı n ı .
H a y a t l a r ı bin y ı ı
b u l m u ş
sanki
gece ile gündüz diye
y r ı l m d ı ğ ı n d n
beri;
sanki
f ı r l a t ı l m ı ş l a r d ı
büyük bir dalga ile
ana rahmine gerisin geriye.
Yusyuvarlak o t u r u r l a r d ı bir embriyo gibi
kocaman b a ş
v
minik ellerle
v
yemezlerdi yemek sanki besieniderdi
çevrelerini saran kara toprak ile.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 109/156
W
Ş i m d i gösteriyorlar o n l a r ı binlerce h a c ı y a
kentleri stepleri a ş ı p m a n a s t ı r a gelen.
Yatmaktalar üç kere
y ü z y ı l d a n
beri
v
v ü c u t l a r ı
çürüyüp dökülemedi.
a r a n l ı k y ı ğ ı l ı r sanki ı ş ı k tüter gibi
u z a n m ı ş uzun vücutlar üstüne
k o r u n m u ş örtülerin a l t ı n d a gizlice -
ve ellerinin k e n e t l e n m i ş t u t u ş u
durur bir
a ğ
gibi g ö ğ ü s l e r i n d e .
Y ü c e l i ğ i n güçlü büyük baronu:
Unuttun mu bu gömülenleri
o n l a r ı çok isteyen ölüme göndermeyi
girdiler diye onlar t o p r a ğ ı n derinine?
nlar ki ölülerle
k ı y a s l a n ı r l a r
benzemiyorlar
m ı
daha çok
ö l ü m s ü z l ü ğ e ?
Bu mu ölülerinin büyük
a ş a m ı
z a m a n ı n ötesine a ş m a s ı gereken?
Uyuyor mu hala onlar senin p l a n l a r ı n a ?
Ölümsüz kaplar m ı k a z a n d ı r ı y o r l a r sana
sen ki
tüm
ölçüleri a ş a n ölçüsüz
i s t e d i ğ i n
doldurmak onu kendi
k a n ı n l a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 110/156
LOS
G E L E E G İ N
kendisisin büyük tan
a ğ a r m a s ı
s o n s u z l u ğ u n o v a l a r ı
üstüne.
Z a m a n ı n
gecesinden sonraki horoz
ö t ü ş ü
k ı r a ğ ı s ı n
genç k ı z
v
sabah d u a s ı
y a b a n c ı
adam anne v ölüm.
Ş e k i l d e ğ i ş t i r e n
k i ş i d u r m a k s ı z ı n
y a p a y a l n ı z
beliren kaderin içinden
ne övgüye d e ğ e n ne de
ş i k a y e t
edilen
a n l a t ı l a m a z sanki v a h ş i bir orman.
Nesnelerin
a n l a m ı s ı n
sen
v a r l ı ğ ı n ı n son s ı r r ı n ı ele vermeyen
kendini
b a ş k a l a r ı n a
hep
b a ş k a
türlü sunan:
Gemiye
k ı y ı y m ı ş
gibi
k ı y ı y a
gemi.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 111/156
SEN yara izleri
m a n a s t ı r ı s ı n .
Otuz
iki eski katedralli
ve
elli kiliseli
d u v a r l a r ı
1 9
ö r ü l m ü ş
opal
ve
kehribar p a r ç a l a r ı ile.
M a n a s t ı r
avlusundaki her
ş e y i n
üstünde
senin
m ü z i ğ i n i n
bir
m ı s r a s ı
ve b a ş l a r
görkemli
k a p ı .
Rahibeler oturur uzun evlerde
kara
k ı z
k a r d e ş l e r
yedi yüz on tane.
Bazen kuyuya gelir birisi
ve durur
orda bir resim gibi
ve
birisi
a k ş a m g ü n e ş l e r i n d e
yürür
incecik sessiz caddelerde.
ma hiç görünmez
ç o ğ u n l u ğ u
k a l ı r l a r
evlerin
s e s s i z l i ğ i n d e
ya da k e m a n l a r ı n hasta g ö ğ s ü n d e
kimsenin
ç a l m a d ı ğ ı
bir melodi gibi
Ve
kilisderin
e t r a f ı
çepeçevre
s a r ı l m ı ş
b a y g ı n l a ş t ı r a n yaseminlerle
m e z a r l ı k l a r d ı r
onlar sessizce
dünyadan söz eden
t a ş l a r
gibi.
A r t ı k hiç olmayan o dünyadan
olsalar da
m a n a s t ı r ı n b i t i ş i ğ i n d e
yüzleri güne dönük
günlük
ş l e r e
ve h a z ı r l a r n e ş e y e ve hileye.
O g e ç m i ş e ait: Sen ise
ş i m d i d e .
Bir
ş ı k
oyunu olarak akar o hala
hiç ilgilenmeyen bir
ı l ı n
üstünde;
ama
sana
a k ş a m a ve ş a i r l e r e
a ğ l a y a n çehreler
a l t ı n d a
k a r a n l ı k ş e y l e r i f ş a
olunur.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 112/156
DÜNY NIN
k r l l r ı y ş l ı
olmayacak hiç varisleri.
O ğ u l l a r
ölür çocuk
a ş t a
solgun yüzlü
k ı z l a r ı
ise
hasta t a ç l a r ı b ı r a k ı r l a r ş i d d e t e .
O
Halk bozuk para yapar o n l a r ı
günümüzdeki d ü n y n ı n efendisi
makinelere çevirir u z a t ı p
a t e ş
içinde
isteklerine hamurdanarak boyun e ğ e n ;
ama olmaz mutluluk onlarla birlikte.
Demir madeni hasret içinde. Ve terk e d i l m i ş t i r ;
ister küçük bir h a y a t ı ö ğ r e t e n
bozuk a r a l a r ı ve tekerlekleri.
Ve fabrikalardan ve kasalardan
dönecekler gerisin geriye
a ç ı l m ı ş d a ğ l a r ı n d a m a r l a r ı n a
ve onlar k a p a n ı r l a r
a r k a l a r ı n d a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 113/156
l
H R ş e y
yeniden büyük olacak ve heybetli.
Topraklar düzgün ve sular d a l g a l ı ,
a ğ a ç l a r
devasa
ve
duvarlar çok alçak
ve vadilerde güçlü ve bin bir ç e ş i t halk
ç o b a n l ı k yapan t o p r a ğ ı sürüp i ş l e y e n .
e olmayacak kiliseler
T a n r ı y ı
tutuklayan
bir kaçak gibi ve sonra da
a s ı n ı
tutan
h p s o l m u ş
ve yara
a l m ı ş
bir hayvan misali -
evler sevecen
ve
k a p ı s ı
a ç ı k
tüm çalanlara
ve s ı n ı r s ı z bir feragat duygusu
tüm d a v r a n ı ş l a r d a
sende ve bende.
Beklemek yok öteki
d ü n y y ı
ya da
y u k a r ı
bakmak
y a l n ı z c a özlem ve ölümü s o y s u z l ş t ı r m m k
ve dünyaya hizmet ederken r ı n m k
k l m s ı n
diye insan acemi onun ellerinde.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 114/156
112
SEN
de büyük
l a c a k s ı n .
Büyük o birisinden de
ş i m d i y a ş a m a k
zorunda olan kimsenin
d i y e b i l e c e ğ i n d e n .
Çok
daha
a l ı ş ı l m a m ı ş
v
s ı r a
d ı ş ı
v
y a ş l ı bir adamdan daha y a ş l ı .
Hissedileceksin: Güzel bir koku y a y ı l ı r c a s ı n a
y a k ı n g e ç m i ş i n
bir bahçesinden;
hasta birinin sevmesi gibi
en s e v d i ğ i e ş y a l a r ı
sevecekler seni duygu dolu
v
inceden.
ua etmek olmayacak
i n s a n l a r ı
zorlayan
bir arada olmaya. Sen
d e ğ i l s i n
bu topluluktan;
seni hisseden v
v a r l ı ğ ı n a
sevinen
olacak dünyadaki biricik insan:
ı ş l a n m ı ş
biri
v t o p l u l u ğ u n
bir üyesi
b i r i k t i r i l m i ş v
israf
d i l m i ş a y n ı
zamanda;
gülümseyen biri
a y n ı
zamanda
a r ı
a ğ l a y a n
bir ev gibi küçük
v
bir ülke kadar muazzam.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 115/156
lll
İ Ç huzur olmuyor evlerde y l n ı z c
ölürse biri ve onu
d ı ş a r ı
t a ş ı r l a r s a
ya
da
biri gizli bir emirle
a l ı r h a c ı
hastonunu ve
h a c ı y a k a s ı n ı
yolu sormak için
a b a n c ı
diyariarda
ki
o
seni beklemektedir orada.
Hiç
b o ş
d e ğ i l o r a n ı n caddeleri
sana gelmek isteyenler ve o güle
ki açar bin
y ı l d a
bir kere.
Bir sürü k a r a n l ı k
halk
ve
a d s ı z
nerdeyse
yorgundurlar sana
u l a ş t ı k l a r ı
zaman.
Ama gördüm o n l a r ı n kafilesini;
i n a n ı y o r u m
o zamandan beri r ü z g a r l a r ı n e s t i ğ i n e
o n l a r ı n u ç u ş a n cüppelerinden
ve
s u s t u ğ u n a
onlar mola
v e r d i ğ i n d e
- :
öyle heybetliydi
o n l a r ı n y ü r ü y ü ş ü
düzlüklerde.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 116/156
BÖYLE gitmek istiyorum ben de sana:
Y a b a n c ı k a p ı l a r d a n
dilenerek isteksizce beni doyuran.
Ve
çok olursa yollar
a k ı l
k a r ı ş t ı r ı r c a s ı n a
k a t ı l ı r d ı m o zaman en y a ş l ı olanlara.
Giderdim k ı s a boylu ihtiyarlara
yürüdüklerinde b a k a r d ı m
r ü y a d a y m ı ş
gibi
s a k a l l a r ı n d a l g a l a r ı a r a s ı n d a n
dizleri
ç ı k a r
adalar gibi hiçbir
ç a l ı ve
a ğ a ç olmayan.
Geçerdik erkekleri ki kör onlar
ç o c u k l a r ı y l a gözleri var gibi bakarlar
nehirden su içenler yorgun k a d ı n l a r
birçok
a d ı n
var ki hamile onlar.
Ve bana tuhafbir biçimde y a k ı n hepsi,-
erkekler sanki kendi k a n ı m d a n
k a d ı n l a r bir a r k a d a ş bulur bende
g ö r d ü ğ ü m
köpekler de gelir benimle.
TANRI M,
birçok h a c ı birden olmak isterdim
upuzun bir s ı r a olup sana varmak için
senden bir parça
o l a y ı m
diye büyük mü büyük:
Sen y a ş a y a n a ğ a ç l ı y o l l a r ı olan bahçesin.
Böyle o l d u ğ u m gibi gidersem y a p a y a l n ı z -
kim fark eder ki Kim örür sana g e l d i ğ i m i ?
Kimi
k ı ş k ı r t ı r
kimi h e y e c a n l a n d ı m
ve
kimi
i n a n d ı r ı r
sana?
Bir ş e y o l m a m ı ş gibi
devam ederler gülmeye.
Ama
mutluyum
y ü r ü d ü ğ ü m için o l d u ğ u m gibi çünkü böylece
beni fark edemedi gülenlerden hiçbiri.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 117/156
U
GÜNDÜZÜN kulaktan
d u y u l a n s ı n
u l a ş a n
f ı s ı l t ı y l a birçok k i ş i y e ;
gün bitiminden sonraki sessizlikte
y a v a ş ç a
tekrar toparlanan.
Gün ne denli giderek a y ı f l a y a n
t a v ı r l a d a
yönelirse
a k ş a m a
benim
T a n r ı ı n
olursun o denli. Yükselir
senin ülken bir duman gibi tüm ç a t ı l a r d a n .
B İ R h a c ı s a b a h ı . Sert yataklardan
herkesin
z e h i r l e n m i ş
gibi kendini
a t t ı ğ ı ,
a y a ğ a kalkar ilk çan sesiyle
s ı s k a
topluluk okumak için sabah
d u a s ı ,
d ü ş e r üstüne g ü n e ş i n ilk ı ş ı k l a r ı :
E ğ i l i p selam veren s a k a l l ı adamlar
kürklerin içinden
ç ı k a n
ciddi
s u r a t l ı
çocuklar
v m a n t o l a r ı n ı n içinde s u s k u n l u k l a r ı y l a a ğ ı r ,
koyu tenli Tiflisli v
T a ş k e n t l i k a d ı n l a r .
İ s l a m ı n t a v ı r l a r ı olan H ı r i s t i y a n l a r
ç e ş m e n i n
e t r a f ı n d a ,
u z a t ı r l a r ellerini
düz çanaklar gibi o n l a r ı n içine
su dolar bir ruh gibi.
Yüzlerini
d a l d ı r ı r
içine v içerler
sol elleriyle elbiselerini k a l d ı r ı r
tutarlar suyu g ö ğ ü s l e r i n e ,
s o ğ u k ,
a ğ l a y a n
bir yüze benzeyen
dünyadaki a c ı l a r d a n söz eden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 118/156
H
e bu
a c ı l a r
durur çepçevre etrafta
solgun gözlerle; bilmezsin kimdir
ve
kimdiler.
İ ş ç
ya da köylü
ya da
t ü c c a r d ı l a r
zengin
y a ş a m ı t a n ı y a n
belki de tam inanmayan rahipler sonuna varmayan
h ı r s ı z l a r
k a n d ı r m a k için f ı r s a t kollayan
her
ş e y e a ç ı k
genç
k ı z l a r
bir
k ö ş e d e
büzülüp kalan
ve
yolunu ş a ş ı r a n l a r bir ç ı l g ı n l ı k
o r m a n ı n d a
- :
hepsi de prensler gibi derin bir hüzün içinde
f a z l a l ı k l a r ı n ı
üstünden atan.
Hepsi de ne bilge çok
g ö r m ü ş g e ç i r m i ş
s e ç i l m i ş l e r
çöllerde y a ş a m ı ş l a r
b e s l e m i ş o n l a r ı
Tann y a b a n ı l bir hayvanla;
y a l n ı z l a r a ş ı p
g e l m i ş l e r düzlükleri
k a r a r m ı ş y a n a k l a r ı n d a
bir sürü rüzgarla
bir özleme
t u t u l m u ş
ve
k o r k m u ş
ama onunla
ü k s e l m i ş
a y n ı
zamanda.
Günlük
hayattan
k u r t u l m u ş g i r m i ş
büyük
o r g l a r ı n ve
koro
ş a r k ı l a r ı n ı n d ü n y a s ı n a
diz çökenler merdiven
ç ı k a r m ı ş
gibi duran;
resimli bayraklar hepsi çoktan
s a k l a n m ı ş l a r
ve k a t l a n m ı ş l a r :
Ş i m d i
a s ı l ı y o r l a r
tekrar
a v a ş t a n .
B a z ı l a r ı durup
b a k ı y o r
bir eve
içinde hasta olan
h a c ı l a r
uyuyan;
az önce bir k e ş i ş
ç ı k t ı
oradan
s a ç l a r ı k a r ı ş ı k
elbisesi k ı r ı ş ı k
gölgeli yüzlü h a s t a l ı k l ı mavilerle
ve
iyice
k a r a r m ı ş
cinlerin zulmünden.
E ğ i l i p
selam verdi ikiye bölünür gibi
iki parça olup
a t t ı
kendini yere
ve ş i m d i
o toprak bir
ç ı ğ l ı k
gibi
a ğ z ı n d a n sarkar ve sanki
k o l l a r ı n ı n
t a v r ı
olur büyüyen.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 119/156
117
Ve y a v a ş t a n
geçip gitti bu tuhaf hali.
çtu
y u k a r ı
k a n a t l a n ı r
gibi
d u y u r n s a d ı ğ ı
rahatlama hissi
i n a n d ı r ı y o r d u
onu
k u ş o l d u ğ u n a
A s ı l ı
duruyordu
z a y ı f k o l l a r ı n d a
yan
a t m ı ş
bir kukla gibi
ve
i n a n ı y o r d u
güçlü d a l g a l a n m a l a r ı n a
ve d ü n y a n ı n
çoktan bir vadi gibi
uzaktan
a y a k l a r ı n ı n
a l t ı n d a
d u r d u ğ u n a
Birdenbire
b a k t ı inanmaz
gözlerle
i n m i ş gibi y a b a n c ı bir ülkeye
a c ı l a r ı n ı n y e ş i l renkli qeniz dibine -
bir
a l ı k t ı
o
k ı v r ı l d ı
zarifçe
ve
yüzdü
derin sularda sessiz ve
g ü m ü ş i gri
ve gördü
d e n i z a n a l a r ı n ı
mercan d a l l a r ı n d a a s ı l ı
ve
bir
d e n i z k ı z ı n ı n
s a ç l a r ı n ı
a r a l a r ı n d a n
su süzülen bir tarak gibi.
Ve
karaya
ç ı k t ı
bir
d a m a t t ı
o
bir ölünün y a n ı n d a s e ç i l d i ğ i için
hiçbir genç k ı z
y a b a n c ı ve e v l e n m e m i ş
cennetin
ç a y ı r l a r ı n a
girmesin diye.
Takip
etti
o
k ı z ı
a d ı m l a r ı n ı
a l ı ş t ı r d ı
dans
etti durmadan k ı z ı n
e t r a f ı n d a
ve
k o l l a r ı d a l a n d ı
hep kendi çevresinde.
Sonra kulak verdi sanki bir üçüncü
k i ş i
a d a m a k ı l l ı
y a v a ş ç a k a t ı l m ı ş t ı bu
oyuna
ve
i n a n m ı y o r d u
bu
d a n s ı n o l d u ğ u n a
O
zaman a n l a d ı o: Ş i m d i
dua etmeliydi;
çünkü
o buydu peygambere
bir büyük taç gibi kendini veren.
T
t a r ı z
onu her gün dua e t t i ğ i m i z
o
h a s a d ı n ı y a p ı y o r u z
daha
önce ektiklerimizin
döneriz eve dinlenen aletlerle
bir melodi gibi
uzun s ı r a l a r
halinde.
E ğ i l d i
selam verdi
e t k i l e n m i ş t i
derinden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 120/156
us
ma
a ş l ı adam sanki u y u y o r m u ş gibiydi
bunu görmedi gözü uyumuyordu halbuki.
e
o selam için e ğ i l d i o derece derine
öyle ki tüm
u z u v l a r ı n d a n
geçti bir titreme.
ma
a ş l ı adam bunu hiç hissedemedi.
O zaman hasta k e ş i ş a s ı l d ı s a ç ı n a
vurdu kendini bir elbise gibi a ğ a c a .
ma a ş l ı adam duruyordu öylece ve görmedi.
O zaman hasta
k e ş i ş
kendini
a l d ı
ele
n a s ı l a l ı n ı r s a
ele bir takdis
k ı l ı c ı
vurdu
ve
vurdu duvarlar h a s a r i a n d ı
ve k ı z g ı n l ı k l a yere ü ş t ü sonunda.
ma
a ş l ı adam b a k t ı anlamaz t a v ı r d a .
K e ş i ş o zaman
s ı y ı r d ı
bir kabuk gibi elbisesini
ve
diz çökerek
u z a t t ı
onu
y a ş l ı
adama.
e bak: A n s ı z ı n geldi o. Bir ç o c u ğ a y a k l a ş ı r gibi
ve t a t l ı l ı k l a dedi ki: Biliyor musun kim o l d u ğ u m u
A n l a d ı o o zaman. B ı r a k t ı kendini y a v a ş t a n
i h t i y a r ı n çenesinin a l t ı n a bir keman gibi.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 121/156
U
KIRMIZI yaban
y e m i ş l e r i a r t ı k
o l g u n l a ş m a k t a ,
y a ş l ı
k a s ı m p a t ı l a r ı
zorlukla nefes a l ı r tarhlarda.
Kim zengin
d e ğ i l s e ş i m d i ,
yaz sonunda
bekleyecek ama hiç bulamayacak kendini.
Ş i m d i gözlerini k p t m s ı n ı bilmeyen
elbette gecenin
o l m a s ı n ı
beklerken
ç e ş i t ç e ş i t görüntü var onun içinde
gecenin
k a r a n l ı ğ ı n d a
boy gösteren: -
göçüp gider o k i ş i sanki
y a ş l ı
bir adam.
Gelmez ona hiçbir ş e y , b ş l m z yeni bir gün
yalan söyler ona her ş e y ne gelirse b a ş ı n a ;
hatta sen T a n r ı m . Bir
t a ş
gibi olursun
onu her gün daha da derine çeken.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 122/156
1:2
KAYGILANMAMALISIN
T a n r ı m . Benim derler:
S a b ı r l a
duran
tüm
nesnelere.
D a l l a r ı
o k ş a y a n
rüzgara benzerler
ve
derler:
Benim a ğ a c ı m .
Fark etmezler
t u t t u k l a r ı her ş e y i n kor haline g e l d i ğ i n i , -
en son ucundan bile
tutamazlar yakmadan ellerini.
Benim
derken hani bazen
c a n ı
ister de birisi
prensin
a r k a d a ş ı o l d u ğ u n u
söyler köylülerle k o n u ş u r k e n
e ğ e r
çok büyükse o prens
ve
çok uzaksa.
Benim derler s o ğ u k
d ı ş
duvarlara
hiç t a n ı m a z k e n evin reisini bile.
Benim
derken sahip
o l m a y ı
kastederler
y a k l a ş t ı k l a r ı her nesne onlara k a p a t ı r kendini
ucuz bir
ş a r l a t a n a
benzerler
g ü n e ş i n
hatta ı l d m ı n ı n kendisinin o l d u ğ u n u söyleyen.
Dedikleri zaman: Benim h a y a t ı m , benim k a r ı m ,
k ö p e ğ i m
ç o c u ğ u m
yine de bilirler t a m ı
t a m ı n a ,
hayat k a d ı n
ve
köpek
ve
çocuk
u n l a r ı n
hepsi
y a b a n c ı a l a n l a r d ı r ,
içine bir kör gibi
u z a n m ı ş
ellerle
d a l d ı k l a r ı .
Emin olmak a l n ı z c a
büyüklere mahsus
gözleri olsun isteyenlere.
Çünkü d i ğ e r l e r i
duymak istemezler yoksul
y o l c u l u k l a r ı n ı n
çevrelerindeki hiçbir nesneyle
b a ğ ı o l m a d ı ğ ı n ı
ve
o n l a r ı n
a l a n l a r ı n d a n d ı ş l a n d ı ğ ı n ı
ve
mülkiyetlerinden ç ı k a r ı l d ı ğ ı n ı
hepsinin de
y a b a n c ı
bir
h a y a t ı
var olan
k a d ı n a
da çiçek kadar az
sahip o l d u k l a r ı n ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 123/156
JL2
Dengeni
kaybetme
T a n r ı m .
Seni seven
ve
senin suretini
k a r a n l ı k t a t a n ı y a n , e ğ e r
bir
ı ş ı k
gibi
s a l l a n ı r s a s o l u ğ u n d a ,
-
d e ğ i l d i r
sana sahip.
e
e ğ e r
geceleyin yakalarsa seni birisi
d u a s ı n ı n içinde o l a s ı n diye:
Sen bir misafirsin
tekrar yoluna giden.
Kim tutabilir ki seni
T a n r ı m ?
Sen seninsin
hiçbir mal sahibinin eli
d e ğ m e m i ş
daha tam
o l g u n l a ş m a m ı ş
bir
ş a r a p
gibi
gitgide t a t l ı l a ş a n
ve
kendine ait olan.
UZUN
geceler boyu
k a z ı p
durdum seni ey hazine
çünkü g ö r d ü ğ ü m
tüm
f a z l a l ı k l a r ,
yoksulluk ve
z a v a l l ı
bir bedeldir
senin hiç
g e r ç e k l e ş m e y e n g ü z e l l i ğ i n e .
ma
sana giden yol çok mu çok
uzak
ve kimse
g i t m e d i ğ i
için
b e l i r s i z l e ş m i ş
uzun süre.
Öyle
y a l n ı z s ı n
ki sen. Sen
y a l n ı z l ı k s ı n
c a n ı m çekip
g i t m i ş
en ücra vadilere.
e
ellerim kan içinde
k a l m ı ş
kazmaktan
k a l d ı r ı y o r u r o a ç ı p
rüzgara
benziyor
d a l l a r ı
olan bir
a ğ a c a .
Seni içiyorum onlarla
b o ş l u k t a n
sanki
p a r ç a l a n m ı ş s ı n
bir zamanlar orada
s a b ı r s ı z c a y a p ı l a n bir
d a v r a n ı ş l a ,
tuz
buz
l m u ş
ş i m d i
d ü ş ü y o r s u n
uzak
ı l d ı z l a r d a n
tekrar
d ü n y a m ı z a
ı l ı k
bir ilkbahar
a ğ m u r u
olarak.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 124/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 125/156
ÜÇÜNCÜ
İ T
P
Yoksulluk ve Ölüme air
1903)
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 126/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 127/156
125
B E L K İ E
giriyoruru kocaman bir
d a ğ ı n
içine
demir gibi sert damarlara, y a l n ı z b a ş ı m a ;
öyle derindeyim ki göremiyorum sonu
ve u z a ğ ı : Çünkü
y a k ı n
oldu her
ş e y
ve
tüm y a k ı n l a r da t a ş
Bilmeye
y a k ı n o l a m a d ı ğ ı r n d a n
henüz, -
küçültüyor beni bu büyük
a r a n l ı k ;
ama o s n isen e ğ e r : Z o r l a ş t ı r kendini, s a l d ı r :
Elin
d e ğ e r s e e ğ e r
bana boylu boyunca,
sana büyük bir
ç ı ğ l ı k l a
veririm
k a r ş ı l ı k .
SEN ey d a ğ durdun g e l d i ğ i için d a ğ silsilesi, -
kulübesiz yamaçlar, isimsiz zirveler,
içinde
y ı l d ı z l a r ı n
t u t u k l a n d ı ğ ı ebedi kar
ve o vadileri t a ş ı y a n s ı k l a m e n l e r d i r
d ü n y a n ı n
tüm kokusu onlardan gelir;
sen
tüm
d a ğ l a r ı n
a ğ z ı ve
minaresi
daha hiç ezan
a n k ı l a n m a m ı ş olan):
Senin içinde miyim ş i m d i b a z a l t ı n içinde mi,
daha hiç
k e ş f e d i l m e m i ş
bir metal?
H u ş u içinde doldurdum
k a y a n ı n b o ş l u ğ u n u
duyuyorum her yönden ne denli sert o l d u ğ u n u
a da korku mu bu, içinde b u l u n d u ğ u m ?
A ş ı r ı büyük benderin derin korkusu mu,
b o ğ a z ı m a kadar beni içine b a t ı r d ı ğ ı n ?
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 128/156
126
İ y i
eder
e ğ e r
birisi
ç ı k a r
da sana söz ederse
onun ne denli saçma o l d u ğ u n d a n ve delice.
Sen
k a l k t ı n a y a ğ a ,
b a ş l a n g ı ç t a n
gelen
f ı r t ı n a ,
o n l a r ı
sürüklersin önünde
b o ş k a b u k l a r c a s ı n a
Ve benden istiyor musun: A ç ı k ç a söyle -
a ğ z ı m a r t ı k
bana ait
d e ğ i l
sanki
kapanmak bilmeyen bir yara gibi
ve ellerim durur köpekler gibi
iki
y a n ı m d a
komut dinlemeyen.
T a n r ı ı n beni zorluyorsun çok a b a n c ı bir zamana.
B E K Ç İ S İ
yap beni sonsuz b o z k ı r l a r ı n ı n
a n l a y a y ı m
orda
t a ş l a r ı n
dilinden
gözlerim gezinsin tü g e n i ş l i ğ i n c e
denizlerindeki k i m s e s i z l i ğ i n d e ;
birlikte a k a y ı m nehirlerinle
her iki k ı y ı s ı n d a k i
h a y k ı r ı ş i a r d a n
s ı z a n
seslere dek gecenin içine.
Gönder beni
b o m b o ş
ülkelerine
bir uçtan bir uca rüzgarlar esen
büyük a n a s t ı d a n olan bir giysi gibi
y a ş a n m a m ı ş
h a y a t l a r ı koruyan.
K a t ı l m a k istiyorum orada
h a c ı l a r a ,
o n l a r ı n
sesleri ve görüntüsünden
en ufak bir biçimde sapmadan
kör bir a ş l ı a d a m ı n a r k a s ı n d a n
yürümek istiyorum kimsenin b i l m e d i ğ i bir yolda.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 129/156
ll 7
ÇÜN Ü a n r ı m büyük kentler
k y b o l m u ş l r ve b ı r a k m ı ş l a r kendilerini;
alevlerden
k a ç ı ş a
benzer en büyükleri
yok öyle bir teselli o teselli eder diye
ve
a k ı p gider k ı s ı t l ı süreleri.
İ n s a n l a r
y a ş a r
orda kötü ve zor ş a r t l a r d a ,
kuytu odalarda ürkek
t a v ı r l a r l a ,
ilk yola ç ı k a n sürüden korkak daha;
nefes a l ı r senin t o p r a ğ ı n ve bekler d ı ş a r d a
onlar
y a ş a r l a r
ama bilmezler bunu a r t ı k .
Büyür orda çocuklar pencere önlerinde
ve
k a l ı r l a r hep a y n ı gölgenin içinde
bilmezler hiç çiçeklerin ç a ğ ı r d ı ğ ı n ı d ı ş a r d a
g e p g e n i ş
bir güne
m u t l u l u ğ
ve
rüzgara -
ve çocuk olmak zorundalar üzgün çocukturlar.
Çiçek açar bakireler bilinmeyene d o ğ r u
ve
özlerler
ç o c u k l u k l a r ı n d a k i s a k i n l i ğ i ;
ama yoktur
a r t ı k o
ne kadar isteseler de
ve
titreyerek
k a p a t ı r l a r
tekrar kendilerini
ve
u n u t u l m u ş
arka odalarda geçirirler
hayal k ı r ı k l ı ğ ı içinde annelik günlerini
uzun geceler boyu önüne geçilmez s ı z i a n m a l a r
ve
güçsüz
ve
mücadelesiz s o ğ u k y ı l l a r .
Ve tam
k a r a n l ı ğ ı n
içinde durur ölüm
d ö ş e k l e r i
ve
özlem duyarlar ona
d o ğ r u
f a r k ı n a varmadan;
ölürler uzun sürede ölürler s ı r a halinde
ve
sonunda bir dilenci gibi
a y r ı l ı r l a r
buradan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 130/156
l R
İ N S N L R y a ş a r orada beyaz çiçek a ç m ı ş solgun yüzlü
ve ş a ş k ı n ölürler bu a ğ ı r dünyadan ötürü.
Görmüyor hiçbir kimse korku veren bir
s ı r ı t m a y a
d ö n ü ş t ü ğ ü n ü
narin bir ı r k ı n gülümsemesinin;
n a s ı l da ş e k i l d e ğ i ş t i r i p isimsiz gecelerde.
D o l a ş ı r dururlar yorgunluktan a ş a ğ ı l a n m ı ş
a n l a m s ı z
ş e y l e r e
isteksizce hizmet etmekten
kirlenir b u r u ş u r üstlerinde elbiseleri
ve
erkenden
y a ş l a n ı r
güzel elleri.
Zorlar k a l a b a l ı k
d ü ş ü n m e z
o n l a r ı k a y ı r m a y ı
olsalar
da
biraz güçsüz ve k a r a r s ı z -
y a l n ı z c a ürkek köpekler evsiz b a r k s ı z
gelir sessizce a r k a l a r ı n d a n bir süre.
Yüzlerce i ş k e n c e c i n i n ellerine
b ı r a k ı l m ı ş t ı r
onlar
ve a z a r l a n ı d a r her saat v u r u ş u n d a
d o l a n ı r l a r
kimsesiz hastanelerin e t r a f ı n d a
ve içeri a l ı n m a y ı beklerler korku içinde.
Ölüm var orada. ma o ölüm
s e l a m ı n ı
a l d ı k l a r ı
Ölüm d e ğ i l çocukken o n l a r ı
e ş s i z c e
etkileyen -
y a l n ı z c a küçük ölüm orada a l g ı l a d ı k l a r ı ;
kendi ölümleri durur e ş i l
daha
t a t l a n m a m ı ş
o l g u n l a ş m a m ı ş içlerinde bir meyve gibi a s ı l ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 131/156
2 }
H
a n r ı m ,
herkese kendi ölümünü ver.
Ölmek, sonu olsun ki öyle bir
h a y a t ı n ,
içinde sevgi olan anlam
v
keder.
ÇÜNKÜ
biz
a l n ı z c a
kabuk
v y a p r a ğ ı z
Herkesin içinde
t a ş ı d ı ğ ı
ölüm ise
meyvedir
v
döner her
ş e y
onun çevresinde.
Onun yüzünden büyür de genç k ı z l a r
yükselirler bir a ğ a ç gibi lir in içinden,
o ğ l a n ç o c u k l a r ı onun
yüzünden erkek
o l m y ı
özler
v
k a d ı n l a r
bu büyüyenierin
s ı r d a ş ı ,
korkulada ilgili, kimsenin yok
e d e m e d i ğ i .
Onun
yüzünden görülenler aynen
k a l ı r
sonsuzluk gibi,
g e ç m i ş
olsa da çok zaman, -
v herkes, bir
ş e y l e r
i n ş a eden
v
yaratan,
dünya olur meyvenin çevresinde, buz
tutar
v erirler,
s a r ı l ı r
e t r a f ı n a
v
ona benzerler.
İ ç i e r i n e y e r l e ş m i ş t i r
tüm s ı c a k l ı ğ ı
yüreklerin
v
beyaz alevi
d ü ş ü n c e l e r i n
- :
Yine de
k u ş
sürüleri gibi
u ç u ş u r
senin meleklerin
v
bulurlar
y e ş i l o l d u ğ u n u tüm
meyvelerin.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 132/156
JL3
TANRI M: Biz daha
z a v a l l ı y ı z
z a v a l l ı hayvanlardan
onlar bilinçsizce ölüme giderken
biz
k a l ı r ı z
hala ölmeden.
Öyle
irini
gönder ki bize bilsin
h a y a t ı
iyice düzene s o k m a y ı
v daha z a m a n ı n d a b a ş l a s ı n m a y ı s a y ı .
Çünkü bu
durum
a b a n c ı
v
zor
k ı l ı y o r
ölmeyi
o l m a d ı ğ ı
için bu izim ölümümüz; birisi
hiç
o l g u n l a ş m a d ı ğ ı m ı z
için sonunda
a l ı y o r
bizi.
Ç ı k ı y o r
bir f ı r t ı n a
bu
yüzden süpürrnek için hepimizi.
Y ı l l a r
boyu duruyoruz hep senin bahçende
t t l ı
ölümü t a ş ı y a n a ğ a ç l a r ı z biz
ama hasat
z a m a n ı n d a i h t i y a r l ı y o r u z ,
senin
c e z a l a n d ı r d ı ğ ı n b a z ı k a d ı n l a r
gibi
döl
t u t m a y ı z ,
kötüyüz içimize
k a p a n m ı ş ı z .
Yoksa
y a n l ı ş m ı
benim
d e ğ e r l e n d i r m e m :
A ğ a ç l a r daha m ı
iyi bizden? Cinsiyetten mi ibaretiz
v k a d ı n l a r ı n k u c a ğ ı n d a n ,
bir sürü
ş e y
vaat eden? -
Sonsuzlukla
o y n a ş t ı k
hep biz
kurulunca
l o ğ u s a y a t a ğ ı , d o ğ u r u r u z
o zaman ölürnümüzün ölü ç o c u ğ u n u ;
ç a r p ı k v
a c ı dolu embriyoyu
k o r k m u ş
gibi sanki korkunç bir ş e y d e n
iki eli ile göz
p ı n a r l a r ı n ı
kapatan
v durur
onun
d ı ş a r ı
f ı r l a m ı ş a l n ı n d a
henüz a ş a m a d ı ğ ı tüm korkular -
bir sokak
a d ı n ı n k i
gibi herkesin sonu
o ğ u m
s a n c ı l a r ı n d a
ya da sezaryende
a c ı
çeken.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 133/156
3
M U H T Ş M
yap birini
a n r ı ı n ve
büyük
güzel bir kucak
aç
onun
h a y a t ı n a ,
u t a n c ı n ı
y e r l e ş t i r
kocaman bir
k a p ı
gibi
saçlardan
y a p ı l m ı ş
s a r ı ş ı n bir ormana
ve d l n d ı r ı l m y n o r g a n ı
boyunca
pirinç ezmesi gibi, beyaz o r d u l a r ı ,
geçir toplanan binlerce tohumu.
Ve
bir gece, nasip
et
ki ona,
u l a ş s ı n
hiçbir
i n s a n ı n
u l ş m d ı ğ ı
derinliklere;
bir gece ver: Çiçek
a ç s ı n
tüm nesneler,
öyle güzel koksun ki leylaklara benzer
ve
daha çok uçursun senin
r ü z g a r ı n ı n
gücünden
ve d h c o ş k u
dolu olsun Y osafat tan.
Ve t a n ı ona uzun bir t ş ı m süresi
ve g e n i ş
yap onu kat kat elbiseler içinde,
ve b a ğ ı ş l a
ona bir
y ı l d ı z
y a l n ı z l ı ğ ı ,
y a r g ı l a m a s ı n onu hiçbir
ş a ş ı r m ı ş
göz,
yüz
h a t l a r ı
eriyerek
d e ğ i ş i n c e .
Yenile onu
s f
tertemiz bir yiyecekle,
ç i ğ
tanesiyle, öldürmeden
y a p ı l a n
bir yemekle,
o hayatla, ki olsun sessiz bir dua gibi
ve
tarlalardan kopup gelen
s ı c a k
bir nefes gibi.
Öyle yap ki, bilsin yeniden ç o c u k l u ğ u n u ,
bilinç
d ı ş ı n ı ve
mucizevi
o l a n ı
ve
sezgi dolu
b a ş l a n g ı ç y ı l l a r ı n ı n
sonsuz gizemle dolu efsanelerini.
Ve bildir ona beklesin saatinin gelmesini,
ölümü, büyük
u s t a y ı d o ğ u r c ğ ı
saati:
Y a l n ı z d ı r ,
kocaman bir bahçeye benzer;
ç a ğ ı l d a y a n ,
t o p l a n ı p
gelendir o uzaklardan.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 134/156
B İ Z D E g e r ç e k l e ş t i r
son
i ş a r e t i
göster kendini
t a c ı n ı n
tüm gücüyle,
ve
b a h ş e t
bize
( k a d ı n l a r ı n
d o ğ u m
s a n c ı l a r ı n d a n
sonra
b a h ş e t
gerçek a n n d i ğ i n i
i n s a n l ı ğ ı n .
Sen ey kudretli kral
g e r ç e k l e ş t i r
T a n r ı y ı d o ğ u r a n k a d ı n ı n r ü y a s ı n ı
d e ğ i l -
yönel
daha
önemli olana:
Ölümü d o ğ u r a n a
ve
götür
bizi, onu takip edenlerin
ellerinin
a r a s ı n d a n ,
bizzat ona.
Çünkü
bak, görüyorum
i n a n ç s ı z l a r ı
daha da çoktur onlar
z a m a n ı n
y a l a n l a r ı n d a n
yeniden
d o ğ a c a k t ı r
o alay edenlerin ülkesinde
ve hayalperest diye
a d l a n d ı r ı l a c a k :
Çünkü uyumayan biri
hayal edendir
s a r h o ş l u k
içinde.
ma sen onu çek al affedici
gücün
içine,
eski parlak günlerindeki gibi
y e ş e r t
onu yeniden
ve ben dans edeyim bu b i r l e ş m e yerinde,
yeni ilahileri söyleyen a ğ ı z yap beni,
seslendiren ve takdis eden.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 135/156
JL
ÖVM K istiyorum onu.
Ordunun
önünde giden
borazanlar gibi gitmek v h a y k ı r m a k istiyorum.
a n ı m
daha
çok
ç a ğ ı l d a s ı n
denizlerden
sözüm
t t l ı
olsun herkes duymak istesin
ama bir
ş a r a p
gibi
s a r h o ş
etmeyen.
İ l k b a h a r gecelerinde fazlaca biri
k a l m a d ı ğ ı zaman ç a d ı r ı ı n ı n
çevresinde
o
zaman
çiçek
a ç a r ı m ç a l g ı ı n ı
çalarken
öyle sessizce ki kuzey
n i s a n l a r ı n a
benzer
her
a p r a ğ ı n ç ı k ı ş ı n ı
korku ile geciktiren.
Çünkü
sesim
g e l i ş i r
iki
f a r k l ı
yönde
bir koku olur bir yandan ya da bir ı ğ l ı k :
Biri
h a z ı r l a m a k
isterken u z a k l a r ı
öteki ise mecburdur
y a l n ı z l ı k l a r ı ı n ı n
sureti m u t l u l u ğ u
v m e l e ğ i
olmaya.
V emret her iki ses de benimle olsun
gönderiyorsan beni
e ğ e r
yine kente
v
korkuya.
Onlarla o l m a l ı y ı m z a m a n ı n hiddeti içinde
v
sana seslerimden bir sedir
o l u ş t u r a y ı m
nerede istersen oraya.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 136/156
G RÇ K d e ğ i l d i r
büyük kentler; sahtedir
gündüzü gecesi
h a y v a n l a r ı ve ç o c u k l a r ı ;
s u s k u n l u ğ u
yalan söyler gürültüsü yalan
v
içindeki her ş e y i ile bu oyuna uyan.
Sen
o l u ş m k t
olan seninle ilgili
büyük
v
gerçek olaylardan hiçbiri
g e r ç e k l e ş m e z orada. Senin r ü z g a r l a r ı n ı n esintisi
b ş k yönlere giden sokaklara ü ş e r de
u ğ u l t u s u
bir gidip bir geldikçe olur
ş a ş k ı n
huzursuz v sinirli.
Çiçek
t a r h l a r ı n a v
bulvarlara
da u ğ r a r
bu rüzgarlar - :
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 137/156
35
ÇÜN Ü
bahçeler, -
y a p t ı r ı l m ı ş
krallar
t a r a f ı n d a n ,
orada y a ş a d ı l a r k ı s a bir süre zevk içinde
genç
k a d ı n l a r l a
ki süsledi onlar çiçeklerle
k a h k a h a l a r ı n ı n
güzel
ç ı n l a m a l a r ı n ı .
n l a r d ı
bu yorgun
p a r k l a r ı u y a n ı k
tutan;
f ı s ı l d a ş t ı l a r
esinti gibi
ç a l ı l ı k l a r d a
ı ş ı k s a ç t ı l a r
kürkler ve tüyler içinde
ve s a b a h l ı k l a r ı n ı n
ipek f ı r f ı r l a r ı
dere gibi ç a ğ ı l d a d ı
ç a k ı l l ı
yollarda.
Ş i m d i
bütün
bahçeler gider
o n l a r ı n p e ş i s ı r a
-
kimseye fark ettirmeden uyar onlar a v a ş ç a
y a b a n c ı bir i l k b a h a r ı n
a ç ı k
renklerine
ve yanarlar a v a ş ç a sonbahar alevleriyle
d a l l a r ı n ı n
üstündeki büyük pasla birlikte,
ustaca
y a p ı l m ı ş
binlerce monograma benzer
demirden
d ö v ü l m ü ş
siyah
p a r m a k l ı k l a r a .
Bahçeleriyle göz k a m a ş t ı r ı r saray
solgun bir gökyüzü gibi b u l a n ı k ı ş ı k l a r ı y l a ,
çok fazla solgun resimler s a l o n l a r ı n d a
d a l m ı ş
kendi
iç d ü n y a l a r ı n a
her davete
y a b a n c ı h a z ı r
hemen vazgeçmeye
bir misafir gibi suskun
ve s a b ı r l ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 138/156
G RÇ K d e ğ i l d i r büyük kentler; sahtedir
gündüzü gecesi h a y v a n l a r ı ve ç o c u k l a r ı ;
s u s k u n l u ğ u
yalan söyler gürültüsü yalan
v
içindeki her ş e y i ile bu oyuna uyan.
Sen
o l u ş m k t
olan seninle ilgili
büyük
v
gerçek olaylardan hiçbiri
g e r ç e k l e ş m e z orada. Senin r ü z g a r l a r ı n ı n esintisi
b ş k yönlere giden sokaklara ü ş e r de
u ğ u l t u s u bir gidip bir geldikçe olur
ş a ş k ı n
huzursuz v sinirli.
Çiçek
t a r h l a r ı n a v
bulvarlara
da u ğ r a r
bu rüzgarlar - :
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 139/156
135
ÇÜN Ü
bahçeler, -
y a p t ı r ı l m ı ş
krallar t a r a f ı n d a n ,
orada y a ş a d ı l a r k ı s a bir süre zevk içinde
genç
k a d ı n l a r l a
ki süsledi onlar çiçeklerle
k a h k a h a l a r ı n ı n güzel ç ı n l a m a l a r ı n ı .
n l a r d ı bu yorgun p a r k l a r ı u y a n ı k tutan;
f ı s ı l d a ş t ı l a r esinti gibi ç a l ı l ı k l a r d a
ı ş ı k
s a ç t ı l a r kürkler
v
tüyler içinde
v s a b a h l ı k l a r ı n ı n
ipek f ı r f ı r l a r ı
dere gibi ç a ğ ı l d a d ı
ç a k ı l l ı
yollarda.
Ş i m d i bütün bahçeler gider o n l a r ı n p e ş i s ı r a -
kimseye fark ettirmeden uyar onlar a v a ş ç a
y a b a n c ı bir i l k b a h a r ı n a ç ı k renklerine
v
yanarlar y a v a ş ç a sonbahar alevleriyle
d a l l a r ı n ı n üstündeki büyük pasla birlikte,
ustaca
y a p ı l m ı ş
binlerce monograma benzer
demirden
d ö v ü l m ü ş
siyah
p a r m a k l ı k l a r a .
Bahçeleriyle göz k a m a ş t ı r ı r saray
solgun bir gökyüzü gibi b u l a n ı k ı ş ı k l a r ı y l a ,
çok fazla solgun resimler s a l o n l a r ı n d a
d a l m ı ş
kendi iç
d ü n y a l a r ı n a
her davete
y a b a n c ı h a z ı r
hemen vazgeçmeye
bir misafir gibi suskun
v s a b ı r l ı .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 140/156
SONR
saraylar da gördüm
y a ş a y a n ;
süslü
k u ş l a r
gibi g ö s t e r i ş içinde
ama
bet
sesleriyle kulak
t ı r m a l a y a n .
Zengindir ç o ğ u ve
yükselrnek isterler
ama gerçekten zengin
d e ğ i l d i r
zenginler.
Senin çoban t o p l u l u k l a r ı n ı n beyleri gibi d e ğ i l
parlak
ve y e m y e ş i l
düzlüklerin i n s a n l a r ı
a l a c a k a r a n l ı k
koyun sürüleri ile
bir seher gökyüzünü
a n d ı r a n
geçtikten
ve
durup y e r l e ş t i k t e n sonra
ve
komutlar
susunca yeni bir gecenin
s e s s i z l i ğ i n d e
i ş t e o zaman yeni bir hayat yeni bir
ruh
u y a n ı r bu göçlerin y ü r ü d ü ğ ü düzlüklerde - :
devderin koyu renk hörgüçleri
k u ş a t ı r k e n
o n l a r ı s ı r a d a ğ l a r
görkemiyle.
e s ı ğ ı r
sürülerinin kokusu
k a l ı r d ı
daha
on
gün sürü geçip
gittikten
sonra
s ı c a k
ve a ğ ı r
yenilmezdi rüzgarlara.
e n e ş e l i
bir
d ü ğ ü n
evinde
n a s ı l da akarsa
ş a r a p
bütün gece:
i ş i
e ş e k l e r i o
sütü
a k a r d ı
öyle.
e d e ğ i l
çöl kabilelerinin
ş e y h l e r i
gibi
d e ğ i l
geceleri
s o l m u ş h a l ı l a r
üstünde yatan
ama sevgili
k ı s r a k l a r ı n ı
tarayan
g ü m ü ş
taraklara yakut t a ş l a r
t a k t ı r a n .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 141/156
137
Ve d e ğ i l
o prensler gibi a l t ı n a hiç
önem vermeyen güzel bir koku vermez diye
ve
kokular içinde
m a ğ r u r
h a y a t l a r ı
amber badem y a ğ ı ve sandal a ğ a c ı .
D e ğ i l
d o ğ u n u n beyaz
h ü k ü m d a r l a r ı
gibi
ülkeye T
ann
adaleti
d a ğ ı t a n ;
ama
o
d a ğ ı n ı k s a ç l a r ı y l a
yerde yatan
y a ş l ı a l n ı
yer
k a r o l a r ı n a
d a y a n m ı ş
a ğ l a y a n - bütün cennetlerden hiçbiri
ona nasip o l m a d ı diye bir s a a t l i ğ i n e .
D e ğ i l
eski ticaret
l i m a n l a r ı n ı n
hakimleri gibi
u ğ r a ş ı r onlar gerçek a ş a m l a r ı n ı
e ş i
benzeri olmayan resimlerle
a ş m a y a
ve
zamansa
a ş a r
tekrardan bu resimleri
ve onlar ki
ş e h r i n
a l t ı n mantosu içinde
k a t l a n m ı ş
dururlar bir sayfa gibi
y a v a ş soluk a l ı p verirken beyaz
ş a k a k l a r ı y l a
Bunlar
h a y a t ı
zorlayan ülkelerdi
sonsuz
g e n i ş
olmak için zor
ve s ı c a k .
ma
geçti
z a m a n ı
bu gerçek zenginlerin
b u n l a r ı sana kimse getiremez geri
öyleyse tekrardan fakir yap fakirleri.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 142/156
138
ONL R
fakir
d e ğ i l . Zengin o l m a y a n l a r d ı r
y a l n ı z c a ,
irade yoksunu
ve
uzak gerçek dünyadan;
b e z e n m i ş
son
k o r k u l a r ı n
i ş a r e t l e r i y l e ,
y a p r a k l a r ı y o l u n m u ş
ve t n ı n m z
o l m u ş her yerde.
Bunlara d o ğ r u gidiyor kentlerin tüm
t o z l a r ı ,
bütün
pislikler
y a p ı ş ı r k a l ı r
üstlerinde.
H a s t a l ı k b u l a ş m ı ş
bir yatak kadar itici
k ı r ı k
parçalar gibi
f ı r l a t ı l m ı ş ,
iskelet gibi
z m n ı g e ç m i ş bir takvim gibi -
ama yine de: Senin dünyan
k a l ı r s a
e ğ e r zorda
dizerdi o n l a r ı o zaman güllerden o l u ş a n bir zincire
boynunda
t a ş ı s ı n
diye bir
n a z a r l ı k
gibi.
Çünkü
onlar
daha s a f t ı r
en duru
t a ş t a n
ve
hayata yeni
b a ş l a y a n
kör bir hayvan gibi
son derece saf ve son derece sana b a ğ l ı ;
hiçbir ş e y istemezler
y a l n ı z c a
tek ir e y i
Gerçekte ne kadar fakirseler öyle o l m a y ı .
ÇÜNKÜ
fakirlik içten gelen
büyük
bir ı ş ı m a d ı r
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 143/156
139
S N
fakir
o l a n s ı n p a r a s ı z
pulsuz
bir
t a ş s ı n
sen duracak yeri olmayan;
sen istenmeyen
k o v u l m u ş
c ü z a m l ı
kentin çevresinde elde ç ı n g ı r a k d o l a ş a n .
Çünkü
senin
d e ğ i l
hiçbir
ş e y
rüzgara benzersin
ç ı p l a k l ı ğ ı n
zor
k a p a t ı r ş ö h r e t i n i ;
bir yetim ç o c u ğ u n
günlük
elbisesi
daha göz
k a m a ş t ı r ı c ı ve
mülkiyettir sanki.
Öyle fakirsin ki sanki döl verme gücünü
saklamak isteyen bir genç
k ı z
n a s ı l b a s t ı r ı r s a k a l ç a l a r ı n ı
nerdeyse öldüresiye
h a m i l e l i ğ i n i n
ilk nefes
a l ı ş ı n ı .
Fakirsin: Bir ilkbahar ğ m u r u gibi
mutluluk içinde kentin
d m l r ı
üstüne
d ü ş e n
s u ç l u l a r ı n
içlerinde b ü y ü t t ü ğ ü bir istek gibi
dünyadan tamamen uzak bir hücrede.
Ve
hastalar gibi
b ş k
yana y a t ı n c a
mutluluk duyan; bahçedeki çiçekler
gibi
z a v a l l ı b ı r a k ı l m ı ş
ç ı l g ı n
r ü z g a r ı n y o l c u l u ğ u n
ve
fakir bir avuç gibi içine
g ö z y a ş ı
damlayan
Nedir
ki senin
y n ı n d ü ş ü y e n k u ş l a r
nedir günlerdir bir
ş e y
y e m e m i ş köpek
nedir ki senin
n ı n d
kendini kaybetmesi
uzun
süren kederi
h a y v a n l a r ı n
y a k a l a n ı p bir kenarda unutulan?
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 144/156
J AO
e tüm
fakirierin gece
s ı ğ ı n a k l a r ı
nedir ki senin
k i m s e s i z l i ğ i n i n y a n ı n d a ?
Küçük
t a ş l a r d ı r
onlar
d e ğ i r m e n
t a ş ı
d e ğ i l
ama yine de ö ğ ü t ü r l e r biraz ekmek.
ma
sen en fakir
o l a n s ı n
en kimsesiz
bir dilenci yüzü görülmeyen;
sen
f a k i r l i ğ i n
büyük gülüsün
sonsuz
d ö n ü ş ü m ü s ü n
a l t ı n ı n
g ü n e ş
ı ş ı ğ ı n a .
Sen en sessiz v a t a n s ı z
a r t ı k
dünyaya
u ğ r a m a y a n :
Her
k u l l a n ı m
için fazla
a ğ ı r ve
büyük.
A ğ l a r s ı n f ı r t ı n a d a .
Bir arp gibisin
her çalmaya
k a l k ı ş a n ı
parçalayan.
SEN
bilen kimsesin
ve g e n i ş
bilgisi
fakirlikten kaynaklanan; fakirlik
f a z l a l ı ğ ı n d a n :
Öyle yap ki fakirler
a r t ı k f ı r l a t ı l ı p a t ı l m a s ı n
veya
s ı k ı n t ı y a d ü ş ü p b u n a l m a s ı n
Öteki insanlar açgözlü
y ı r t ı k
ama onlar dururlar öylece bir bitki gibi
kökleri
d ı ş a r ı d a ve
kokarlar melisavari
ve y a p r a k l a r ı
girintili
ç ı k ı n t ı l ı ve
narin.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 145/156
141
B K onlara v gör neye benzediklerini:
Hareket ederler rüzgara t u t u l m u ş gibi
v
dinlenirler elde
tutulan
bir nesne gibi.
Gözlerinde bulunur o görkemli
g ö l g e l e n i ş i
g ü n e ş l i
ç a y ı r l a r ı n
d ü ş t ü ğ ü zaman
bir yaz y ğ m u r u aceleci.
ÖYLE
sessiz ki onlar; nerdeyse benzerler nesnelere.
Odaya
ç a ğ ı r d ı ğ ı n
zaman
o n l a r ı
tekrar gelen dostlar gibidirler
v
kaybolurlar en ufak bir
ş e y d e
v k a r a r ı d a r k u l l n ı l m y n bir alet gibi.
Bekçilere benzerler lanetli hazineleri bekleyen
k o r u d u k l a r ı ş e y i
kendileri de görmeyen -
derinliklerin
t a ş ı d ı ğ ı
bir
k y ı k
gibi
v
ç m ş ı r h n e d e k i ç a r ş a f l a r
gibi
öylesine
s e r i l m i ş
ve öyle
a ç ı k
b ı r a k ı l m ı ş .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 146/156
BAK:
A y a k l a r ı n ı n s ü r d ü r d ü ğ ü
hayata:
H a y v a n l a r ı n k i n e benzer
k a r ı ş m ı ş
öylesine
her gidilen yolla; doludur
h a t ı r a l a r l a
t a ş
ta karda
ve
hafif
ve
yeni
ç ı k m ı ş
rüzgarlar esen serin
ç a y ı r l a r d a .
A c ı l a r ı
v a r d ı r
o n l a r ı n
o büyük
c ı d a n
insan
d ü ş m ü ş t ü r
ardan daha küçük
a c ı y a ;
otun merhemi ve
t a ş ı n
k e s k i n l i ğ i
kaderdir onlara - severler ikisini de
ve
o n l a r ı n
y ü r ü y ü ş ü
senin h o ş u n a gider
ellerin
g e z i n i ş i
gibi müzik aletinde.
ELLERi
k a d ı n l a r ı n
ellerine benzer
y a k ı ş ı r
herhangi bir
a n n e l i ğ e ;
bir ş e y yaparken
k u ş l a r
gibi
n e ş e l i -
t u t u ş l a r ı
s ı c a k ve
sakin güvenli
ve
hissedilirler bir içki
k a b ı
gibi.
GIZL RI
sanki bir büstün
a ğ z ı
gibi
hiç ses
ç ı k a r m a y a n
nefes almayan
ve
öpmeyen
ama yine de bir hayattan geçip
g i t m i ş
a l ı r l a r
her
ş e y i
bilgece
ş e k i l l e n m i ş
ve
ş i m d i
k a b a r ı r l a r bilir gibi her
ş e y i
-
ve
sadece bir benzetmedir o bir t a ş
ve
bir nesne
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 147/156
V
sesleri gelir uzaklardan
ve yola k o y u l m u ş l a r gün d o ğ m a d a n
ve
g e ç m i ş l e r
haftalar boyu büyük ormanlardan
ve uykuda Danyal la k o n u ş m u ş l a r
ve denizi
g ö r m ü ş l e r ve
söz ederler ondan.
V u y u d u k l a r ı zaman, sanki her
ş e y e
geri verilirler sessizce
o n l a r ı
ödünç
v e r m i ş
olan
ve ekmek gibi
k ı t l ı k z a m a n l a r ı n d a d a ğ ı t ı l a n
gece
y a r ı l a r ı n d a
ya
da
sabah olmadan
ve bir y a ğ ı n u r a benzerler sular seller gibi y a ğ a n
taze bir e r i m l i l i ğ i n k a r a n l ı ğ ı n a .
Kalmaz o zaman bir yara gibi isimlerinin
izi
v ü c u t l a r ı n d a
çimlenmeye
h a z ı r
durur
o
tohumun
tohumu gibi
ve
sen gelirsin ondan, o sonsuzluktan
V bak ü c u t l a r ı
bir damat gibi,
yatarken akar bir dere sanki,
güzel
a ş a r
öylesine, güzel bir
ş e y
gibi,
öylesine tutkulu
ve öylesine mucizevi.
Z a y ı f vücudunda toplar
z a y ı f
o l a n ı
korku
d u y u l a n ı
birçok
k a d ı n d a n
gelen
ama
güçlüdür
c i n s e l l i ğ i ve
bir canavar
gibi bekler uyurken
u t a n c ı n o r m a n ı n d a .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 148/156
ÇÜNKÜ bak:
Y a ş
ayacak onlar v
ç o ğ a l a c a k l a r
v z a m a n ı n
b a s k ı s ı olmayacak onlar için
büyüyecekler ormandaki çilekler gibi
korurken
t o p r a ğ ı
tatlanacaklar.
Çünkü
mutludur kendilerinden
u z a k l a ş m a m ı ş
olanlar
sessizce
ç a t ı s ı z y a ğ m u r u n a l t ı n d a
duranlar;
o n l a r ı n olacak
bütün
hasatlar
binlerce kez dolgun olacak ürünleri.
Devam edecekler her
b i t i ş i
a ş ı p
a ş ı p
a n l a m l a r ı eriyip giden devletleri
d i n l e n m i ş eller gibi kalkacak onlar
yorgun o l d u ğ u
zaman tüm h a l k l a r ı n
v tüm
kesimlerin elleri.
K E N T L E R İ N suçu içinden çek ç ı k a r o n l a r ı
orada her
ş e y
hiddet
v k a r m a ş a
v k a r m a ş ı k l ı k
içindeki günlerde
kururlar
y a r a l a n m ı ş s a b ı r l a r ı .
Onlara
göre bir yeri yok mu
d ü n y a n ı n
Rüzgar kimi arar? Kim içer derenin a y d ı n l ı ğ ı n ı ?
ölün
içindeki derin k ı y ı
r ü y a s ı n d a
k a p ı v e ş i k
için yok mu yer hiçbir
a n s ı m a d a
Küçük bir yer yeter onlara
orada bir
a ğ a ç
gibi her
ş e y e
sahiptirler.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 149/156
F K İ R L E R İ N e v i benzer bir mihrap d o l a b ı n a .
Onun içinde d o l a n ı r yemek olarak sonsuz olan
ve
a k ş a m
olunca sessizce döner
kendine
g e n i ş
bir alandan
ve
y a n k ı l a n a r a k k a p a n ı r
içine.
Fakirierin evi benzer bir mihrap
d o l a b ı n a .
Fakirierin evi bir
ç o c u ğ u n
eline benzer.
lmaz
o
büyüklerin istediklerini;
a l ı r süslü k ı s k a ç l a r ı olan bir
b ö c e ğ i
derenin
ş e k i l v e r d i ğ i
yuvarlak bir
t a ş ı
akan ince
kumu
ve ses
ç ı k a r a n
deniz
k a b u k l a r ı n ı :
Eller bir t a r t ı aleti gibi durur havada
ve
gösterir en küçük bir
a l ı m ı
uzun
i n i ş
ç ı k ı ş l a d a her iki kefesi.
Fakirierin evi bir
ç o c u ğ u n
eline benzer.
Ve d ü n y a m ı z a
benzer fakirierin evi:
Bir
k ı y m ı ğ ı
gelecekteki bir kristalin
bazen
ı ş ı k l ı
bazen
k a r a n l ı k
dönerek
z a k l a ş ı r ;
fakir bir a h ı n n s ı c a k f a k i r l i ğ i gibi -
ama
geceleri: O her ş e y d i r o zaman
tüm
y ı l d ı z l a r ondan k a y n a k l a n ı r .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 150/156
M kentler sadece kendine ait o l a n ı ister
her ş e y i .çekip a l ı r l a r kendi ç a r k l a r ı içine.
Çürük
tahtalar gibi parçalarlar
h a y v a n l a r ı
ve
çok ç e ş i t l i
i n s a n ı
yakarak yok ederler.
e
kültürler için hizmet eder tüm
i n s a n l a r ı
ve büsbütün kaybederler dengeleri ve ölçüleri
s ü m ü k l ü b ö c e ğ i n izlerine ilerleme derler
ve a r a b a y ı
y a v a ş sürülecek yerde h ı z l ı sürerler
ve
kendilerini orospu gibi hisseder
ve
öyle aksederler
ve daha
çok
gürültü
ederler cam
ve
metalle.
Sanki bir aldatmaca her gün
k a n d ı r ı r
o n l a r ı
a r t ı k
hiçbir zaman olamazlar kendileri;
para büyür
ve
ele geçirir tüm güçlerini
ve
güçlüdür bir
d o ğ u r ü z g a r ı
gibi
ve
onlar küçük
ve b o ş a l m ı ş
içieri beklerler
ş a r a b ı n
ve tüm
hayvan
ve
insan özlerinden gelen zehrin
o n l a r ı
geçici
b o ş i ş l e r e
yöneltmesini.
S N İ N
fakirierin yorulur bunlar yüzünden
ve g ö r d ü ğ ü
her
ş e y d e n
yorgun
ve a t e ş
saçar
ü ş ü r k e n
sanki
a t e ş
nöbetinde
ve
yürürler kovulurlar her evden
gece y a r ı s ı n d a k i y a b a n c ı ölüler gibi;
tüm pislikler d o l u ş m u ş üstlerine
ve
n a s ı l
g ü n e ş t e k a l ı p
bozulan hor görülürse -
a ş a ğ ı l a r o n l a r ı
her tesadüf
o r o s p u l a r ı n
süsü
ve
arabalar
ve
lambalar.
Bir
a ğ ı z
ver onlara koruyucu olsun
r e ş i t
yap
o n l a r ı ve
hareket etsinler.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 151/156
Hnerede o· b ı r a k ı p
m a l ı
mülkü
v z a m a n ı
büyük
a k i r l i ğ i
için o gücü bulan,
p a z a r ı n
orta yerinde elbiselerinden soyunan,
ç ı r ı l ç ı p l a k
piskoposun
k a f t a n ı n a
d o ğ r u
yürüyen.
Herkesten
daha
içten
v
sevecen olan,
o geldi
v y a ş a d ı
yepyeni bir
ı l
gibi;
senin bülbüllerinin kara
a ğ ı z k a r d e ş i
içinde hayret v mutluluk
v
yeryüzüne k a r ş ı büyük sevinç olan.
Çünkü d e ğ i l d i
o hep yorgun olanlardan,
gitgide daha da isteksiz olan,
minik çiçeklerle
v
minik ğ l a n
k a r d e ş l e r i y l e
ç a y ı r l a r boyu yürüyen
v k o n u ş a n
Kendinden söz ederdi
v
kendini
n a s ı l k u l l a n d ı ğ ı n d a n
herkese sevinç mutluluk versin diye
v
sonsuz büyüktü
ı ş ı k
dolu
y ü r e ğ i
k a y ı t s ı z
k a l a m a z d ı
ona en küçük
ş e y
bile.
I ş ı k t a n
geliyordu
v
yol a l ı y o r d u en derin
ı ş ı ğ a
v
küçücük
o d a s ı
dopdoluydu sevinçle.
Tebessümler büyürdü hep yüzünde
bir kendi
ç o c u k l u ğ u
v
g e ç m i ş i v a r d ı
n a s ı l
o l g u n l a ş ı r s a
bir genç
k ı z
öyle
o l g u n l a ş t ı .
Ş a r k ı
s ö y l e d i ğ i
zaman,
g e ç m i ş
bile dönerdi
v u n u t u l m u ş ne varsa geriye;
yuvalarda sessizlik
hüküm
sürerdi
y a l n ı z c a k ı z k a r d e ş l e r i n
k a n a r d ı kalbi
o k ş a r d ı o n l a r ı
o
ş e f k a t l i
bir damat gibi.
• Fransiskan mezhebinin kurucusu olan
ziz
Francesco dan söz edilmektedir.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 152/156
l4R
Ama sonra
ş a r k ı s ı n ı n
polenleri
çözülüp
d a ğ ı l d ı l a r k ı r m ı z ı d u d a k l a r ı n d a n
sevgi dolu olanlara uçtular rüyada gibi
ve
d ü ş t ü l e r a ç ı k z a m b a k l a r ı n
içine
ve indiler
a v a ş ç a
çiçekli zemine.
Onu
o kusursuz
o l a n ı k a r ş ı l a d ı
onlar
a y n ı zamanda onun ruhu olan vücudunu.
Ve
güller gibi k a p a n d ı gözleri
ve
d a ğ ı l m ı ş
s a ç l a r ı
a ş k
gecesindeki gibi.
Ve
onu
k a r ş ı l a d ı
en büyük ve en küçük olan.
Birçok hayvana melekler gelip
bildirdi
d i ş i s i n i n
yavru
b e k l e d i ğ i n i
-
u ç u ş t u harika güzellikte kelebekler:
Çünkü
t a n ı d ı onu
tüm
nesneler
ve ondan
k a z a n d ı v e r i m l i l i ğ i .
Ve
ölünce o öyle hafifti ki
mümkün
d e ğ i l a n l a t m a s ı
o
zaman b ö l ü ş t ü r ü l d ü
o:
Tohum
u
a k t ı
derelerde
a ğ a ç l a r d a
söyledi tohumu
ş a r k ı
ve çiçekler içinden sessizce ona b a k a k a l d ı .
z a n m ı ş ş a r k ı söylüyordu.
Ve k ı z k a r d e ş l e r g e l d i ğ i n d e
a ğ l a d ı onlar
o
zaman
sevgili erkeklerine.
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 153/156
NEREDE o ı ş ı k l a
dolu olan nereye gitti?
ne hissediyor onu övenler gençler
fakirler uzakta
d e ğ i l
ki onu bekleyenler?
Yükselmez mi o n l a r ı n
g ü n b t ı m l r ı n d n
-
f a k i r l i ğ i n
büyük
k ş a m y ı l d ı z ı
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 154/156
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 155/156
Hikmet
Yüksel
Ö z o ğ u ~
93R
y ı l ı m l ı ı
Sinop'ta
d o ğ d u . Tüm
ö ğ r e n i m h 1 t y 1 ı t ı ,
ilkokul dahil,
İ s t a n b u l ' d a geÇti. İ s t a n h u l l < ı ı
Lisesi'nden sonra yüksek
ö ğ r e n i m i n e
İ H t ı m h u l
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi,
A l m ı u ı
Dili
ve E d e b i y a t ı ve
Sanat Tarihi (Avrupa
S ı m ı ı t ı ,
T ü r k - İ s l a m S a n a t ı )
bölümlerinde
d e v a n ı
etti.
Yüksek
ö ğ r e n i m d e n
sonra
ç e ş i t l i \ · a l ı ~ ı n a l ı ı r ı
d o ğ r u l t u s u n d a a l t ı y ı l a y a k ı n
bir
H lrc
y u r t d ı ş ı n d a ,
Almanya, Fransa,
ve
A v u s t u r y ı ı ' d ı ı
b u l u n m u ş t u r .
1963
y ı l ı n d a
Die
L a ı ı d s r l ı ı d i
in den Gedichten von Stefan G e o r ı . r ; c
a d l ı
bitirme teziyle Alman Dili
ve
E d d ı i y ı ı t ı
Bölümü'nden mezun olduktan sonra, ı
y ı l ı n d a asistan olarak göreve b a ş l a d ı .
1974
y ı l ı n d a
Max Frisch'in R o m a n l a r ı n d a
l ı ı s a ı ı
ve
Hayat Sorunu a d l ı tez
ç a l ı ~ n ı a s ı
i l·
doktor ü n v a n ı n ı , 1981 y ı l ı n d a l n g d ı o r ı . r ;
Bachmann'da
K a r ş ı t l ı k
İ l k e s i
a d l ı ç a l ı ~ ı ı ı a s ı
ile de doçent ü n v a n ı n ı
a l d ı .
1989
y ı l ı p d a
Alman Romantizminde
K a d ı n ve
S e v ı r ; i
A n l a y ı ş ı a d l ı ç a l ı ş m a s ı ile de profesörlll)/;t'
yükseltildi. Uzun bir süre Anabilim
D a l ı
B a ş k a n l ı ğ ı
gibi idari bir görev de üstlenen
H
Yüksel
Ö z o ğ u z ,
s a ğ l ı k s o r u n l a r ı nedeniyle
2002 y ı l ı n d a emekliye a y r ı l m ı ş t ı r . Romantik
Dönem Alman
E d e b i y a t ı , 1 7 - 2 0 . y ü z y ı l
Alman
Ş i i r i ,
Sanat
ve S a n a t ç ı
Sorunu, 19-20.
y ü ~ y ı l
Avusturya
E d e b i y a t ı
gibi konular özel
ilgi ve
u z m a n l ı k a l a n l a r ı n ı o l u ş t u r m a k t a d ı r .
8/20/2019 Dua Saatleri Kitabi
http://slidepdf.com/reader/full/dua-saatleri-kitabi 156/156