dziennikarstwo internetowea

Prowadzi: Bogdan Miś

Dziennikarstwo internetowe

• Czy w ogóle istnieje coś takiego, jak dziennikarstwo internetowe? Czym się charakteryzuje?

• Poznasz specyfikę tego dziennikarstwa.• Otrzymasz szereg wskazówek i zaleceń

praktycznych, które ułatwią ci prowadzenie własnej witryny lub po prostu uprawianie dziennikarstwa internetowego.


• Wybieramy tematy:o Odbiór tekstu internetowego przez czytelnikao Porównanie tekstu gazetowego i

internetowegoo Język i kompozycja tekstów dla Internetuo Wzbogacanie publikacji: multimedia i

interaktywność• To są tylko niektóre z podstawowych problemów.

Mają stanowić podstawę do przemyśleń.


RDSTelegazeta

Podstawy wiedzy o dziennikarstwie internetowym



• Szybkość reakcji• Dłuższe życie • Możliwość ciągłego zmieniania• Komentowanie przez czytelników –

stała dyskusja z autorem, odbiór i reakcja „społecznościowe”

• Multimedialność


• Dużo ostrożniej stosować niż w prasie czy TV• Flash – do dwóch zdań, może być

niedostrzeżony• Tylko w przypadku wiadomości

nieprzewidywalnych


• Bardzo ważna w serwisie internetowym • Musi być stosowana ostrożnie• Nie można tworzyć serwisu internetowego

opierając się tylko na informacjach agencyjnych (prasowego czy telewizyjnego zresztą także nie).


• Może się opierać na wiadomości agencyjnej. Jest to w gruncie rzeczy wiadomość agencyjna poszerzona i napisana od nowa. Wymaga:o Dokumentacji!o Komentarza zewnętrznegoo Porównania wiedzy o temacie, pochodzącej

z kilku źródeł (minimum dwa)o Pisać po zakończeniu wydarzenia


• Rozbudowany artykuł internetowy wraz z (co najmniej) fragmentami dostępnej w sieci dokumentacji i odnośnikami do możliwie obszernych zasobów wiedzy na dany temat

• Specyficznie internetowy gatunek


• Krótkie wiadomości tekstowe, przekazywane w miarę rozwoju wydarzeń

• Mogą być także dziś ilustrowane multimedialnie. • Mogą być również rozbudowywaną na żywo

statystyką (zob. transmisje z meczów siatkówki, czy piłki nożnej, w postaci tabelarycznej, zamieszczane np. przez serwis Gazeta.pl)


• Może być kompletny (pełne teksty, ilustracje, multimedia itp.) lub…

• Związany z jakąś witryną WWW, wówczas daje tylko „zajawy” i aktywne odnośniki

• Format HTML (coraz częściej) lub czysty tekst

• Powinien zawsze zawierać funkcję unsubscribe


• Umożliwia personalizację (wybór predefiniowanych tematów, lub na podstawie słów kluczowych; w tej ostatniej sytuacji dobór słów kluczowych przez redakcję – jeśli nie wchodzi w rachubę indeksowanie całego tekstu – jest rzeczą zasadniczej wagi)

• Powinien mieć dobry – prosty i krótki – tytuł


• Powinien być konfigurowalny• Gdy jest związany z witryną lub portalem –

musi mieć konstrukcję ściśle nawiązującą (podział na działy tematyczne, udostępnianie itp.)


• Coraz powszechniejszy sposób przekazywania treściwej informacji

• Pisane najczęściej w prostym języku XML (eXtensible Markup Language)

• Szybkie dotarcie do abonenta• Niewielka objętość informacji


• Natychmiastowa aktualizacja• Większa dyskrecja niż w wypadku

newslettera – kanałowi RSS nie trzeba się „przedstawiać”

• Wada (niewielka) konieczność poznania nowej techniki komunikowania

2. Porównanie tekstu gazetowego i internetowego

Specyfika dziennikarstwa internetowego



• Najważniejszy tytuł i lid. • Unikać stosowanych w gazetach czy

książkach „wzbogaceń” w rodzaju erudycyjnych cytatów.


• Lid – krótkie, najlepiej intrygujące wprowadzenie w temat. Musi być krótsze i bardziej zwarte niż w gazecie, maksimum trzy wiersze. Nie może powtarzać tytułu.

• Z punktu widzenia przyciągania uwagi czytelnika ważna jest także lokalizacja tekstu na stronie witryny. Im bliżej lewego górnego roku, tym tekst łatwiej wpada w oko.


• Powinna uwzględniać:o Zakres wiedzy członków audytorium na

prezentowane w witrynie treści o Opinię członków audytorium o treściach i instytucji

(organizacji) je prezentującejo Długość w czasie kontaktu z witryną o Zdolności rozumienia wypowiedzi na różnym

poziomie złożoności:


• Powinna uwzględniać:o Otwartość i gotowość przyswajania

przedstawianych koncepcjio Preferencje co do metod i technik przekazu

informacji: statystyczne porównania, tabele kosztów, wykresy, anegdoty, prezentacje audiowizualne, itp.


• Metody i techniki przekazu informacji, które wywołują negatywne reakcje audytorium (np. odbiorcy nie akceptują niemoderowanego czatu z uwagi na styl wypowiedzi uczestników)

• Cechy demograficzne audytorium – płeć, wiek


• Metody:o Analiza logów serwera

z jakiej adresu domenowego lub IP łączył się użytkownik

jakiej przeglądarki używałdata i czas nawiązania sesji z

poszczególnym planszami serwisu internetowego


• Metody:o Analiza logów serwera, c. d.

liczba wizyt z wykluczeniem powtarzających się odwiedzin z tego samego komputera,

ilość pobranych informacji i liczba ściągniętych plików,


• Metody:o Analiza logów serwera, c.d.

za pomocą jakiego słowa kluczowego użytego w wyszukiwarce została odnaleziona strona,

strona, z której użytkownik przeszedł do serwisu.


• Metody: Badanie zachowań odbiorców za pomocą cookies Ankieta na witrynie Duża ankieta w newsletterze Rejestracja użytkowników Dodawanie bonusów do witryny, które można otrzymać

jedynie przy rejestracji


• Personalizacja - uwzględnianie zachowań i preferencji konsumenta, utworzenie indywidualnego profilu na podstawie analizy cech, aby dostosować zawartość strony i oferty pod kątem jego oczekiwań.

• Działalność kontrowersyjna: czy personalizacja jest inwigilacją czy też zaspokajaniem potrzeb odbiorców?


• Z jednej strony, jest warunkiem koniecznym zaspokajania potrzeb użytkowników jest znajomość ich preferencji

• Z drugiej strony, analiza korzystania z serwisu, wykorzystywanie danych personalnych czy np. dogłębna weryfikacja historii zakupu w sklepie internetowym jest naruszeniem prywatności użytkownika

• Powodem protestów jest często brak podstawowej wiedzy informatycznej oraz brak zaufania do instytucji (nadawcy treści).


• Korzyści użytkownika: o możliwość kompozycji indywidualnej strony

z dostępnych treścio szybki dostęp do poszukiwanych zasobówo sprawny dostęp do interesującej oferty witryny


• Korzyści właściciela witrynyo pozyskanie uwagi licznego audytorium

internetowegoo możliwość zdefiniowania grupy docelowejo budowanie własnej bazy adresowej w systemie

subskrypcjio zainicjowanie i podtrzymanie sprawnego procesu

komunikacyjnego z określonymi użytkownikamio zdobycie uznania wśród społeczności internetowej

za unikatowość świadczonych usług


• Korzyści właściciela witryny, c, d.o możliwość udostępniania zdefiniowanej

płaszczyzny reklamowejo szansę na pozyskanie lojalności elektronicznego

klientao generowanie ponownych wizyt sieciowych

odbiorców


• Korzyści właściciela witryny, c. d.o zdobycie zadowolenia klienta, które może być

źródłem najefektywniejszej reklamy rozpowszechnianej drogą rekomendacji

o zdobycie pozytywnych opinii na temat strony lub firmy

o konkurencyjność wobec firm nie stosujących podobnych praktyk personalizacyjnych.


• Obiektowość, object-orientation - koncepcja w informatyce, bazująca na pojęciach klasy i obiektu, upraszczająca proces projektowania, tworzenia i testowania systemów informatycznych

• Niegdyś traktowano witryny internetowe jak dokumenty tekstowe z pewnymi wzbogaceniami i możliwością łączenia hipertekstowego


• Obecnie dzieli się zawartość dokumentu - a więc i witryny - na obiekty (może być takim obiektem formalnie np. akapit), opisując je w pewien sposób.

• Nie ma to jeszcze bezpośredniego wpływu na pisanie tekstów dla Internetu, ale w miarę upowszechniania wiedzy informatycznej wpływ ten będzie rósł


• Internet – w klasyfikacji McLuhana medium zimne, nie budzące emocji.

• Podgrzewanie przekazu internetowego polega na dodawaniu interakcji i emocji

• Im bardziej dzielimy się z innymi opiniami, poglądami, przepisami czy… obelgami, tym tekst staje się gorętszy


• Krótko: im tekst bardziej kontrowersyjny, tym zasięg odbioru większy

• Nie chodzi o triki stylistyczne: trzeba się wczuwać w potrzeby odbiorcy i szybko reagować

• Chodzi o bezpośrednią i maksymalnie osobistą relację z czytelnikiem (prosty przykład: nie pisz uważa się, ale ja uważam)


• W Internecie czyta się 25% wolniej niż na papierze. Mniej tekstu = mniejszy wysiłek czytelnika.

• Tekst skraca się na ekranie, nie na wydruku (wydruk skłania do rozwlekłości).

• W czasie skracania usuwamy wszelkie zbędne słowa


• Skracamy akapity• Usuwać bez litości śmiecie

marketingowe – wszelkie „najlepsze”, „teraz” itp. Mówić wprost. Nie koloryzować.

• Masz 1000-1200 znaków na cały artykuł.


• Unikaj jak ognia względnych odniesień czasowych (wczoraj, przedwczoraj, w zeszły czwartek, w przyszłym tygodniu)


• Przenosić rzeczy ważne, lecz niedotyczące głównego tematu do materiałów dodatkowych (odnośnik – i podstrona). Przenosić na podstrony rzeczy zbyt podstawowe oraz istotne tylko dla niewielkich grup odbiorców (na przykład abstrakcyjne dyskusje teoretyczne).

• Używać bocznego paska. Umieszczać tam zdania wydzielone, krótkie streszczenia, odnośniki do użytecznych informacji dodatkowych.


• Treści niezwiązane z głównym tematem – bez litości usuwać

• Powtarzające się dane i statystyki ujmować w tablicach i wykresach – nigdy w tekście

• Nie skracaj za bardzo! TEKST MUSI BYĆ ZROZUMIAŁY!


• Nie mogą streszczać artykułu, ale powinny wciągać i zaciekawiać, będąc jednocześnie informatywnymi . Gazeta może sobie pozwolić na „tajemniczość”; Internet – nie.

• Tytuł powinien odpowiadać na co najmniej dwa z pięciu podstawowych pytań, tj. gdzie i co, czasami jeszcze kto i kiedy. Nie próbuj odpowiadać na jak – to ma być właśnie w tekście!


• Tytuły internetowe powinny:o Być zwarte, kilkuwyrazoweo Zawierać dobrze dobrane słowa kluczowe,

umożliwiające identyfikację tematuo Być lekko emocjonalne (stosownie do tematu!)o Unikać ogólników


• Tytuł strony WWW (nie mylić z nagłówkiem głównego artykułu!) ma być zrozumiały nawet bez kontekstu (będzie zapewne używany jako odnośnik). Oznacza to, że ma prawo być długi!

• Nie zaczynać tytułu strony od stale tych samych słów (na przykład nazwa firmy).

• Najważniejsze słowa muszą być na początku (pasek tytułu zostanie skrócony przez MSIE).


• Wszędzie używać tego samego tytułu, nie tworzyć wariantów w odnośnikach.

• Tytuł jest używany przez automaty do tworzenia opisu odnośnika.

• Nagłówki to drogowskazy. Niech będą czytelne i informują, co będzie po nich (w tekście pisanym możemy sobie pozwolić na nagłówki „intrygujące” – w Internecie nie!).


• Korzystaj z wielu poziomów nagłówków – nawet czterech. To ułatwia uchwycenie struktury tekstu.


• Blisko 80% internautów zawsze przegląda stronę przed czytaniem dokładnym. Nagłówki im wiele powiedzą.

• Wyróżniaj kluczowe słowa, zdania i łącza.


• Łącza powinny być zawsze na końcu zdania, zaś zdanie z łączem – na końcu akapitu (są kolorowe i podkreślone – umieszczone gdzie indziej rozproszą uwagę czytelnika)

• Nie przesadzaj z wyróżnianiem: dwa wyróżnienia na akapit (pogrubienia lub łącza) to absolutne maksimum.


W klasycznym tekście pisanym akapit -to wydzielona logicznie i wizualnie (odstępami przed i po) grupa zdań, zawierająca skończoną zamkniętą myśl autora; pierwsze zdanie klasycznego akapitu powinno odpowiadać na pytanie co (jest), co autor myśli na dany temat; następne – uzasadniać dlaczego tak jest.


• Główna tutaj funkcja akapitu – to funkcja graficzno-psychologicznej organizacji odbioru tekstu: lity tekst, tzw. „blacha” jest w Internecie wyjątkowo źle czytelny. Akapit w Internecie musi pojawić się co 3-5 wierszy. Nie mogąc dokonać podziału logicznego, należy podejść do sprawy czysto formalnie („mniejsze zło”).


• Specyficzny twór internetowy, nie występujący w gazecie

• Nie należy go lekceważyć• Zbierać pytania czytelników i rzetelnie

na nie odpowiadać, zgodnie z regułami budować mini artykuły – odpowiedzi


• Pozwalają ograniczać powtórzenia treści

• Znalazłszy poszukiwaną odpowiedź w FAQ, czytelnik czuje się „dopieszczony” i rośnie jego zaufanie do kompetencji redakcji witryny.

Język i kompozycja tekstów dla InternetuNieco teorii (ale i praktyki)



• Podawanie źródła (obowiązkowe!)• Używanie cytatów• Wyraźne oddzielenie faktów od hipotez

i przypuszczeń• Przytaczanie wszystkich opinii, jeśli

brak podstaw do wyróżnienia którejś z nich


• Powstrzymywanie się od komentarza i wyrażania opinii (NPOV, Neutral Point of View)

• Brak stosunku emocjonalnego• Pomijanie aspektów sensacyjnych do

momentu ich całkowicie pewnego potwierdzenia


• Redukcja objętości tekstu informacji agencyjnej lub PR-owskiej (na ogół)

• Nowy tytuł, z reguły potrzeba napisania lidu

• Usunięcie skrajnych opinii lub wyraźne ich oznaczenie jako skrajne


• Skróty cytatów i wypowiedzi• Uzupełnienie tekstu o opinie znanych

sobie autorytetów• Ewentualny własny komentarz

(wyraźnie oddzielić od informacji!)


• Ma prawo być subiektywny i osobisty, musi to być jednak wyraźne

• Nie musi być sprawiedliwy• Jeśli jest pisany dla specjalistów, musi

być precyzyjny i używać ich słownictwa• Nie może używać lokalnego

ani osobistego żargonu


• Specyficzny głównie dla Internetu, choć coraz częstszy w prasie, zwłaszcza popularnej (listy numerowane i punktowane, infografika, ujęcia tabelaryczne)

• Listy numerowane stosujemy gdy kolejność wyliczenia ma znaczenie

• Zmieniaj każde wyliczenie w listę wypunktowaną lub numerowaną. Długie (dłuższe niż 6 elementów) listy dziel na sekcje z własnymi śródtytułami. Najdłuższe zdanie wyliczenia ma być na końcu listy.

4. Wzbogacanie publikacji Multimedia i interaktywność



• Ważny (ale nie niezbędny) element witryny i portalu.

• Nie przesadzać z jakością zdjęć: 72 dpi najzupełniej wystarczają w Internecie


• Dłuższy bok nie większy niż 450 pikseli• Nie za dużo zdjęć bezpośrednio w

tekście (góra 2), resztę wydzielić w galerię, konicznie z miniaturami

• Dobrze widziane przez czytelników są pokazy (slideshows) oraz panoramy.


• Głównie do rejestracji wypowiedzi• Mogą być samodzielne (podcast) , wówczas

są radiem internetowym


• Gdy nie są elementem samodzielnym (telewizją internetową) nie powinny przekraczać 90 sekund; gdy nie stanowią całości kompozycyjnej – 15 sekund

• Podstawowy bohater (nie musi to być człowiek) musi się pokazać w pierwszym ujęciu

• Wskazane są zbliżenia (obraz internetowy jest zazwyczaj mały)


• Unikać zbyt szybkich ruchów kamery; nie szwenkować!

• Unikać kręcenia z ręki, jeśli to już konieczne – nie stosować transfokatora

• Milcz w trakcie kręcenia z dźwiękiem!• Traktuj film (jeszcze!) tylko jako

uzupełnienie materiału (tekstu, dźwięku)


• Najchętniej szukanymi treściami w Internecie są… ogłoszenia i w ogóle rozmaite bazy danych: adresowe, telefoniczne itp.

• Każda witryna internetowa, w szczególności prasowa, powinna mieć archiwum


• Jeśli możesz zorganizować jakąś bazę danych i udostępnić ją czytelnikowi – zrób to! Im bardziej będzie oryginalna – tym lepiej!

• Jeśli nie masz własnej bazy – podłącz cudzą (rozkład jazdy, lokalną prognozę pogody itp.) – byle legalnie, po uzyskaniu zgody właściciela!


• Dość ryzykowny element witryny• Gromadzi wielu ekstremistów

i dowcipnisiów, przeważnie o bardzo niskim poziomie intelektualnym

• Jako element witryny – tak, ale moderowane i z autoryzacją (użytkownik musi o tym wiedzieć z góry!)


• Jeśli nie masz ustalonego planu rozmów z wybranymi osobami – nie uruchamiaj czatu na swojej witrynie

• Nadaje się doskonale jako element witryny instytucji rządowej lub samorządowej do kontaktów społeczeństwo-władza;

• Świetny jako element witryny typu serwisowego (rozmowa z konsultantem)


• Ważny, ale niedoceniany i trudny element witryny

• Często element „udawany” (ankieta „Co sądzisz o tej witrynie” wisi miesiącami bez reakcji webmastera)


• Niewielka wiarygodność (niereprezentatywność)

• Mało odporne na fałszerstwa• Sformułowania i redakcję pytań (jeśli

mają być wykorzystywane dla działalności firmy) raczej powierzaj fachowcom


• Unikaj pytań sugerujących odpowiedź• Przewiduj możliwe odpowiedzi i żadnej nie

pomiń• Unikaj stronniczych (odbijających twoje

osobiste poglądy) sformułowań• Staraj się równomiernie rozkładać opcje do

wyboru (np. niech nie będą to 4/5 opcji pozytywnych i 1/5 – negatywnych!)

Dziękuję za uwagę!


dziennikarstwo internetowea

News & Politics