DZIENNIKARSTWO DZIENNIKARSTWO PRASOWEPRASOWE

22

PRASAPRASA W najszerszym znaczeniu, usankcjonowanym m.in. W najszerszym znaczeniu, usankcjonowanym m.in.

przez ustawę Prawo prasowe (1984): przez ustawę Prawo prasowe (1984):

„„PRASAPRASA to wszelkie publikacje periodyczne to wszelkie publikacje periodyczne ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, a ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, a w szczególności dzienniki i czasopisma, w szczególności dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, biuletyny, programy serwisy agencyjne, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe (...)”.(...)”.

W węższym znaczeniu tylko druki periodyczne W węższym znaczeniu tylko druki periodyczne wydawane i rozpowszechniane pod stałymi wydawane i rozpowszechniane pod stałymi tytułami, opatrzone numerem bieżącym i datą, tytułami, opatrzone numerem bieżącym i datą, zajmujące się aktualnymi wydarzeniami i zajmujące się aktualnymi wydarzeniami i problemami z różnych dziedzin; do prasy zalicza problemami z różnych dziedzin; do prasy zalicza się też czasopiśmiennictwo naukowe i fachowe. się też czasopiśmiennictwo naukowe i fachowe. Tak rozumiana prasa jest jednym z Tak rozumiana prasa jest jednym z najważniejszych środków komunikowania najważniejszych środków komunikowania masowego. masowego.

33

Według klasyfikacji UNESCO (1964), stosowanej Według klasyfikacji UNESCO (1964), stosowanej obecnie w większości państw, prasa dzieli się na:obecnie w większości państw, prasa dzieli się na:

dzienniki treści ogólnejdzienniki treści ogólnej inne gazety (zwłaszcza tygodniki) treści inne gazety (zwłaszcza tygodniki) treści

ogólnejogólnej pozostałe czasopismapozostałe czasopisma

Niezależnie od tej klasyfikacji wyodrębnia się Niezależnie od tej klasyfikacji wyodrębnia się poszczególne rodzaje prasy na podstawie różnych poszczególne rodzaje prasy na podstawie różnych kryteriów:kryteriów:

częstotliwości ukazywania sięczęstotliwości ukazywania się zasięgu zasięgu wydawcy-dysponenta wydawcy-dysponenta ideologii ideologii tematykitematyki adresataadresata poziomupoziomu funkcji społecznejfunkcji społecznej

44

DZIENNIKARZDZIENNIKARZ

„„Dziennikarzem jest osoba Dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia na rzecz i z upoważnienia redakcji". redakcji". Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r. Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.

55

PODSTAWOWE PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI UMIEJĘTNOŚCI

ZAWODOWE ZAWODOWE DZIENNIKARZA:DZIENNIKARZA:

Umiejętność pisaniaUmiejętność pisania

Jest nie tylko umiejętnością, ale i SZTUKĄJest nie tylko umiejętnością, ale i SZTUKĄ Może być „wrodzonym” talentemMoże być „wrodzonym” talentem Lub rezultatem ćwiczeń i wytrwałej pracyLub rezultatem ćwiczeń i wytrwałej pracy

Umiejętność zdobywania informacjiUmiejętność zdobywania informacji

Umiejętność organizowania pracyUmiejętność organizowania pracy

66

KTO JEST KIM W GAZECIEKTO JEST KIM W GAZECIE REPORTERREPORTER - początkujący dziennikarz, przychodzi do - początkujący dziennikarz, przychodzi do

pracy pierwszy, a wychodzi ostatni, do tego niewiele mu pracy pierwszy, a wychodzi ostatni, do tego niewiele mu płacą. Biega po mieście, na konferencje przygotowuje płacą. Biega po mieście, na konferencje przygotowuje bieżące materiały. bieżące materiały.

PUBLICYSTAPUBLICYSTA - ma już „dłuższy” staż pracy w mediach. - ma już „dłuższy” staż pracy w mediach. Interesują go głownie sprawy problemowe. Ma „lekkie Interesują go głownie sprawy problemowe. Ma „lekkie pióro” i analityczny umysł co pozwala mu pisać długie, pióro” i analityczny umysł co pozwala mu pisać długie, wymagające sporej wiedzy teksty.wymagające sporej wiedzy teksty.

FOTOREPORTERFOTOREPORTER - dokumentuje wydarzenia za pomocą - dokumentuje wydarzenia za pomocą aparatu fotograficznegoaparatu fotograficznego

REDAKTORREDAKTOR - dziennikarz z doświadczeniem. Zleca - dziennikarz z doświadczeniem. Zleca tematy i poprawia teksty młodszych kolegówtematy i poprawia teksty młodszych kolegów

SEKRETARZ REDAKCJISEKRETARZ REDAKCJI - koordynuje pracę całej - koordynuje pracę całej redakcji, pilnuje „deadlinów” redakcji, pilnuje „deadlinów”

REDAKTOR NACZELNYREDAKTOR NACZELNY - rzadko można go spotkać w - rzadko można go spotkać w redakcji, nie wiadomo skąd czuwa nad całokształtemredakcji, nie wiadomo skąd czuwa nad całokształtem

WYDAWCAWYDAWCA - tylko on jest nad naczelnym, często jest też - tylko on jest nad naczelnym, często jest też właścicielem naszej gazety, czy radiawłaścicielem naszej gazety, czy radia

77

INFORMACJAINFORMACJA PRASOWAPRASOWA InformacjaInformacja - wiadomość, wieść, nowina, rzecz - wiadomość, wieść, nowina, rzecz

zakomunikowana, zawiadomienie, komunikatzakomunikowana, zawiadomienie, komunikat

Informatio Informatio /łac./ wyobrażenie, wizerunek, pomysł; /łac./ wyobrażenie, wizerunek, pomysł; od informare - formować, wymyślić, spisać od informare - formować, wymyślić, spisać informowaćinformować

Z definicji belgijskiej: Z definicji belgijskiej: InformationInformation jest to czyste i jest to czyste i proste, mniej lub bardziej szczegółowe sprawozdanie proste, mniej lub bardziej szczegółowe sprawozdanie z faktu /inaczej sytuacji, akcji, myśli, opinii/ należące z faktu /inaczej sytuacji, akcji, myśli, opinii/ należące do jak najbardziej bezpośredniej teraźniejszości. do jak najbardziej bezpośredniej teraźniejszości.

AmerykańskiAmerykański NewsNews to dokładne, bezstronne to dokładne, bezstronne sprawozdanie z ważnych faktów jakiegoś sprawozdanie z ważnych faktów jakiegoś współczesnego wydarzenia, które jest interesujące współczesnego wydarzenia, które jest interesujące dla czytelników drukującej je gazety. dla czytelników drukującej je gazety.

Informacja to tyle, co sprawozdanieInformacja to tyle, co sprawozdanie / /Jednak Jednak każde sprawozdanie jest informacją, natomiast nie każde sprawozdanie jest informacją, natomiast nie każda informacja jest sprawozdaniem/. każda informacja jest sprawozdaniem/.

88

WARTO PAMIĘTAĆ:WARTO PAMIĘTAĆ:

Informacja prasowa stanowi 70 procent Informacja prasowa stanowi 70 procent wszystkich materiałów dziennikarskich wszystkich materiałów dziennikarskich zamieszczanych na łamach prasy. zamieszczanych na łamach prasy.

Umiejętność pisania informacji jest w praktyce Umiejętność pisania informacji jest w praktyce niezbędna każdemu dziennikarzowi, niezbędna każdemu dziennikarzowi, niezależnie od tego czy pracuje w gazecie, niezależnie od tego czy pracuje w gazecie, radio, telewizji czy w portalu internetowym radio, telewizji czy w portalu internetowym

Informacja powinna być napisana językiem:Informacja powinna być napisana językiem:

• ProstymProstym• JasnymJasnym• SpójnymSpójnym

99

JAKIE JAKIE WARUNKIWARUNKI MUSI MUSI SPEŁNIAĆ SPEŁNIAĆ

INFORMACJAINFORMACJA??Pisząc informacje musimyPisząc informacje musimy

odpowiedzieć na pytania:odpowiedzieć na pytania:

CO?KTO?

GDZIE?KIEDY?

JAK?DLACZEGO?

W JAKIM CELU?Z JAKIMI SKUTKAMI?

1010

KAŻDA INFORMACJA...KAŻDA INFORMACJA...

Każda informacja powinna być zbudowana Każda informacja powinna być zbudowana według powyższego szablonuwedług powyższego szablonu

Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań jest niepełnajedno z tych pytań jest niepełna

Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co uznamy za najważniejsze w zależy od tego co uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniudanym wydarzeniu

Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać, aby nie dopuścić do musimy uważać, aby nie dopuścić do informacyjnego chaosuinformacyjnego chaosu

1111

NA PRZYKŁAD:NA PRZYKŁAD:

I.I. Prezydent Bush / odwołał / Condoleezze Prezydent Bush / odwołał / Condoleezze Rice / z funkcji doradcy ds. Rice / z funkcji doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego bezpieczeństwa narodowego

II.II. Condoleezze Rice / z funkcji doradcy ds. Condoleezze Rice / z funkcji doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego / odwołał / bezpieczeństwa narodowego / odwołał / prezydent Bushprezydent Bush

III.III. Z funkcji doradcy ds. bezpieczeństwa Z funkcji doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego / Condoleezze Rice / odwołał / narodowego / Condoleezze Rice / odwołał / prezydent Bushprezydent Bush

Choć w każdym z tych zdań możemy wyróżnić Choć w każdym z tych zdań możemy wyróżnić cztery identyczne składniki treści, zdania nie są cztery identyczne składniki treści, zdania nie są tożsame, ponieważ różnią się kolejnością ich tożsame, ponieważ różnią się kolejnością ich występowaniawystępowania..

1212

Każde z tych zdań odpowiada na inne pytanie:Każde z tych zdań odpowiada na inne pytanie:

I.I. Co zrobił prezydent Bush?Co zrobił prezydent Bush?

II.II. Kto odwołał Condoleezze Rice z funkcji Kto odwołał Condoleezze Rice z funkcji doradcy ds. bezpieczeństwa doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego? narodowego?

III.III. Z jakiej funkcji odwołał Condoleezze Rice Z jakiej funkcji odwołał Condoleezze Rice prezydent Bush?prezydent Bush?

Wynika z tego, że zmiana szyku wyrazów Wynika z tego, że zmiana szyku wyrazów ma wpływ na znaczenie całego zdania, a ma wpływ na znaczenie całego zdania, a co za tym idzie całej informacjico za tym idzie całej informacji

JAK WIDAĆ:JAK WIDAĆ:

1313

JAK SZUKAĆ CIEKAWEGO JAK SZUKAĆ CIEKAWEGO TEMATU?TEMATU?

Zrób przegląd tego, co cię zainteresowało w Zrób przegląd tego, co cię zainteresowało w

ostatnich dniach w telewizji, w gazecie. ostatnich dniach w telewizji, w gazecie. Zastanów się nad tym, czy masz coś do Zastanów się nad tym, czy masz coś do dodania, do zapytaniadodania, do zapytania

Przypomnij sobie, o czym ostatnio Przypomnij sobie, o czym ostatnio rozmawiałeś ze znajomymi, rodziną, może rozmawiałeś ze znajomymi, rodziną, może tkwi w tym TEMAT. tkwi w tym TEMAT.

Wyjdź na poszukiwanie - może spotkasz Wyjdź na poszukiwanie - może spotkasz TEMAT. TEMAT.

Zastanów się czego się, na co czekasz, czego Zastanów się czego się, na co czekasz, czego się spodziewasz. się spodziewasz.

TO MOGĄ BYĆ TEMATY!!! TO MOGĄ BYĆ TEMATY!!!

1414

JAKJAK PISAĆ? PISAĆ? SzybkoSzybko. Informacja dziennikarza prasowego jest . Informacja dziennikarza prasowego jest

zwykle spóźniona w stosunku do informacji jego zwykle spóźniona w stosunku do informacji jego kolegi z radia bądź telewizji. Inaczej przedstawia kolegi z radia bądź telewizji. Inaczej przedstawia się sytuacja dziennikarza internetowego – to on się sytuacja dziennikarza internetowego – to on przekazuje teraz swoją informację jako pierwszyprzekazuje teraz swoją informację jako pierwszy

Na czasNa czas. Każdy dziennikarz ma wyznaczony . Każdy dziennikarz ma wyznaczony termin oddania tekstu tzw. „deadline". Musi termin oddania tekstu tzw. „deadline". Musi zdążyć przed oddaniem numeru do drukuzdążyć przed oddaniem numeru do druku

W dziennikach zwykle wszystko jest „na wczoraj” W dziennikach zwykle wszystko jest „na wczoraj” w tygodnikach „na dziś”w tygodnikach „na dziś” w miesięcznikach mamy czas „do jutra”. w miesięcznikach mamy czas „do jutra”.

ZrozumialeZrozumiale. Informacja, którą przekazujemy musi . Informacja, którą przekazujemy musi być zrozumiała dla czytelnika.  Dostosowana do być zrozumiała dla czytelnika.  Dostosowana do jego stanu wiedzy. Piszemy zwykle dla jego stanu wiedzy. Piszemy zwykle dla przeciętnego odbiorcy. W swoich tekstach staraj przeciętnego odbiorcy. W swoich tekstach staraj się nie używać fachowych terminów. Jeśli już się nie używać fachowych terminów. Jeśli już musisz - wyjaśnij je. Ekspert ominie zbędne musisz - wyjaśnij je. Ekspert ominie zbędne wyjaśnienia. Laikowi pomogą zrozumieć problem.wyjaśnienia. Laikowi pomogą zrozumieć problem.

1515

Dla kogośDla kogoś. Dobry tekst można napisać, gdy . Dobry tekst można napisać, gdy siadając do pisania ma się wyraźnie przed oczami siadając do pisania ma się wyraźnie przed oczami adresata, do którego się pisze. Musimy widzieć adresata, do którego się pisze. Musimy widzieć swojego czytelnika, gdyż wtedy możemy nawiązać swojego czytelnika, gdyż wtedy możemy nawiązać z nim rozmowę. z nim rozmowę.

KrótkoKrótko. Staraj się, aby twój tekst był przejrzysty. . Staraj się, aby twój tekst był przejrzysty. Pisz krótkimi zdaniamiPisz krótkimi zdaniami. Zdania nie powinny . Zdania nie powinny mieć więcej niż 18-20 słów. Czytelnik nie może mieć więcej niż 18-20 słów. Czytelnik nie może zapomnieć, co było na początku zdania, gdy zapomnieć, co było na początku zdania, gdy skończy je czytać. skończy je czytać.

KonkretnieKonkretnie. Nie poruszaj zbyt wielu wątków. . Nie poruszaj zbyt wielu wątków. Nawet opisane pobieżnie zajmą wiele miejsca, Nawet opisane pobieżnie zajmą wiele miejsca, rozproszą uwagę. Nikt też nie przeczyta nawet pół rozproszą uwagę. Nikt też nie przeczyta nawet pół strony ogólników. strony ogólników.

PrzejrzyściePrzejrzyście. Twój tekst nie może stanowić . Twój tekst nie może stanowić zwartego bloku literek. Pamiętaj o akapitach. zwartego bloku literek. Pamiętaj o akapitach. Nową myśl, wątek zaczynaj od nowej linijki.  Jeśli Nową myśl, wątek zaczynaj od nowej linijki.  Jeśli tekst jest długi, koniecznie podziel go na rozdziały tekst jest długi, koniecznie podziel go na rozdziały i nadaj mu śródtytuły tytuły. Pamiętaj, że i nadaj mu śródtytuły tytuły. Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze akapityakapity

1616

ŹRÓDŁA  INFORMACJIŹRÓDŁA  INFORMACJI Podstawą pracy dziennikarza jest dostęp do Podstawą pracy dziennikarza jest dostęp do

informacjiinformacji

Każdy dziennikarz ma „notes” z adresami i Każdy dziennikarz ma „notes” z adresami i telefonami osób bądź instytucji będących dla telefonami osób bądź instytucji będących dla niego źródłami informacjiniego źródłami informacji

Korzystając ze źródeł informacji licz się z tym, że Korzystając ze źródeł informacji licz się z tym, że twoi informatorzy mogą nie być obiektywni. twoi informatorzy mogą nie być obiektywni. Strona konfliktu nie przedstawi obiektywnie istoty Strona konfliktu nie przedstawi obiektywnie istoty i przebiegu sporu. Urzędnik nie skrytykuje i przebiegu sporu. Urzędnik nie skrytykuje sposobu działania swojej „firmy"sposobu działania swojej „firmy"

Dziennikarz jest dla innych źródłem informacji!! Dziennikarz jest dla innych źródłem informacji!! Uważaj, aby w swoich newsach, reportażach, Uważaj, aby w swoich newsach, reportażach, artykułach zachować obiektywizm. Nie można artykułach zachować obiektywizm. Nie można mieszać swojej opinii z informacjami o faktach. mieszać swojej opinii z informacjami o faktach.

1717

BUDOWANIE INFORMACJI - BUDOWANIE INFORMACJI - ODWRÓCONA PIRAMIDAODWRÓCONA PIRAMIDA

Aby nasza wiadomość Aby nasza wiadomość informowała szybko i informowała szybko i sprawnie powinna być sprawnie powinna być zbudowana na kształt zbudowana na kształt odwróconej piramidyodwróconej piramidy

Przy podstawie Przy podstawie umieszczamy najważniejsze umieszczamy najważniejsze informacje, które mają informacje, które mają przyciągnąć naszego przyciągnąć naszego czytelnikaczytelnika

Dalej rozwijamy temat, Dalej rozwijamy temat, uzupełniając podane na uzupełniając podane na początku informacje początku informacje

Bliżej wierzchołka piramidy Bliżej wierzchołka piramidy mogą pojawić się rzeczy mogą pojawić się rzeczy mniej ważne. mniej ważne.

LEAD AKAPIT WSTĘPNY

BODY AKAPIT TRANZYTYWNY

AKAPIT KOŃCOWY

1818

TYTUŁ I LEADTYTUŁ I LEAD

TYTUŁTYTUŁ - to pierwsza informacja dla - to pierwsza informacja dla czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają tytuły bardzo proste, często składające się z tytuły bardzo proste, często składające się z jednego, dwóch słów. W przypadku gatunków jednego, dwóch słów. W przypadku gatunków publicystycznych zadaniem tytułu jest publicystycznych zadaniem tytułu jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy dowcip. dowcip.

LEADLEAD - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje zapowiadające, o czym będzie tekst. W zapowiadające, o czym będzie tekst. W leadzie wyjaśniamy przyczynę jego napisania leadzie wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub intrygujący fragment tekstu. Lead ma lub intrygujący fragment tekstu. Lead ma naszego czytelnika zachęcić do przeczytania naszego czytelnika zachęcić do przeczytania całego artykułu.całego artykułu.

1919

POZOSTAŁE ELEMENTY POZOSTAŁE ELEMENTY TO: TO:

ŚRODTEKSTŚRODTEKST /WYRÓŻNIENIE/ - to fragment /WYRÓŻNIENIE/ - to fragment informacji, wyróżniony grubą lub kolorową informacji, wyróżniony grubą lub kolorową czcionką, który ma zaciekawić, zaintrygować czcionką, który ma zaciekawić, zaintrygować czytelnikaczytelnika

ŚRÓDTYTUŁŚRÓDTYTUŁ - używa się go w długich - używa się go w długich artykułach, to tytuł części tekstu. Śródtytuł artykułach, to tytuł części tekstu. Śródtytuł musi być krótki 2-4 wyrazowymusi być krótki 2-4 wyrazowy

RAMKARAMKA - umieszcza się w niej dodatkowe - umieszcza się w niej dodatkowe informacje, często dane: liczby, daty, informacje, często dane: liczby, daty, nazwiska lub wypowiedzi i komentarze nazwiska lub wypowiedzi i komentarze znanych osób, ekspertówznanych osób, ekspertów

AKAPITAKAPIT - nowy fragment tekstu wyróżniony - nowy fragment tekstu wyróżniony wycięciemwycięciem

2020

GATUNKI GATUNKI DZIENNIKARSKIEDZIENNIKARSKIE

Współcześnie lepiej nie posługiwać się słowemWspółcześnie lepiej nie posługiwać się słowem

informacja jako nazwą określonego gatunkuinformacja jako nazwą określonego gatunku

dziennikarskiego – jest to raczej funkcja tekstudziennikarskiego – jest to raczej funkcja tekstu

publikowanego w mediachpublikowanego w mediach

Gatunki dziennikarskie można podzielić na Gatunki dziennikarskie można podzielić na dwa podsystemy:dwa podsystemy:

Gatunki informacyjneGatunki informacyjne

Gatunki publicystyczneGatunki publicystyczne

2121

GATUNKI GATUNKI INFORMACYJNEINFORMACYJNE

Gatunki informacyjne są na ogół niewielkieGatunki informacyjne są na ogół niewielkie

objętościowo, a ich podstawową funkcją jestobjętościowo, a ich podstawową funkcją jest

powiadamianie, informowanie o zdarzeniachpowiadamianie, informowanie o zdarzeniach

Sygnał (flesz), news, wzmianka, notatkaSygnał (flesz), news, wzmianka, notatka SprawozdanieSprawozdanie Życiorys, sylwetkaŻyciorys, sylwetka ZapowiedźZapowiedź Kronika wydarzeńKronika wydarzeń Reportaż Reportaż wywiadwywiad

2222

SYGNAŁ /FLASH, NEWS, SYGNAŁ /FLASH, NEWS, WZMIANKA, NOTATKAWZMIANKA, NOTATKA

To krótkie teksty informacyjne dotycząceTo krótkie teksty informacyjne dotyczącepojedynczych faktów, wydarzeń:pojedynczych faktów, wydarzeń:

Sygnał / flash – to najkrótszy tekst informacyjny Sygnał / flash – to najkrótszy tekst informacyjny przekazywany w serwisie agencyjnym natychmiast przekazywany w serwisie agencyjnym natychmiast po podaniu faktu do publicznej wiadomościpo podaniu faktu do publicznej wiadomości

News – krótki tekst informacyjny w serwisie News – krótki tekst informacyjny w serwisie informacyjnym radia i telewizji informacyjnym radia i telewizji

Wzmianka – treścią wzmianki jest pojedynczy fakt, Wzmianka – treścią wzmianki jest pojedynczy fakt, wydarzenie. Zazwyczaj wzmianki publikowane są wydarzenie. Zazwyczaj wzmianki publikowane są w ciągach typu: przegląd wydarzeń, wiadomości w w ciągach typu: przegląd wydarzeń, wiadomości w skrócieskrócie

Notatka – to rodzaj wzmianki uzupełnionej o Notatka – to rodzaj wzmianki uzupełnionej o informacje dodatkowe, fakty poboczne. W informacje dodatkowe, fakty poboczne. W notatkach prasowych zwykle umieszcza się teksty, notatkach prasowych zwykle umieszcza się teksty, których redakcja pisma nie zdobyła samodzielnie których redakcja pisma nie zdobyła samodzielnie

2323

REGUŁY BUDOWANIA REGUŁY BUDOWANIA DEPESZY AGENCYJNEJDEPESZY AGENCYJNEJ

TYTUŁTYTUŁ – ma 52 znaki i musi zawierać jak najwięcej – ma 52 znaki i musi zawierać jak najwięcej informacji. Dowcip i gra słów są tu mile widziane informacji. Dowcip i gra słów są tu mile widziane np. „Człowiek pogryzł psa”np. „Człowiek pogryzł psa”

LEADLEAD – klasyczny lead zawiera informację: kto, co, – klasyczny lead zawiera informację: kto, co, gdzie, kiedy, a w miarę możliwości – także źródło. gdzie, kiedy, a w miarę możliwości – także źródło. Lead jest rozwiniętą formą tytułu, przekazuje Lead jest rozwiniętą formą tytułu, przekazuje najważniejszą informację depeszy. Powinien zająć najważniejszą informację depeszy. Powinien zająć najwyżej cztery linijki. Jeśli mamy jeszcze miejsce, najwyżej cztery linijki. Jeśli mamy jeszcze miejsce, warto w leadzie odpowiedzieć jeszcze na pytania: warto w leadzie odpowiedzieć jeszcze na pytania: dlaczego i w jaki sposóbdlaczego i w jaki sposób

ŹRÓDŁO INFORMACJIŹRÓDŁO INFORMACJI – w każdej depeszy musi – w każdej depeszy musi być podana informacja o źródle. Unikamy być podana informacja o źródle. Unikamy określeń: rzetelne, czy dobrze poinformowane określeń: rzetelne, czy dobrze poinformowane źródła. Najlepiej podać je już w pierwszym źródła. Najlepiej podać je już w pierwszym akapicie, ale nie jest to konieczne akapicie, ale nie jest to konieczne

2424

I CO Z TEGO?I CO Z TEGO? – każda depesza musi odpowiadać – każda depesza musi odpowiadać na to pytaniena to pytanie

CYTATCYTAT – ożywia depeszę, daje czytelnikowi – ożywia depeszę, daje czytelnikowi bezpośredni dostęp do wypowiedzi kluczowej bezpośredni dostęp do wypowiedzi kluczowej osoby, urozmaica tekst dosłownie i uwiarygodnia osoby, urozmaica tekst dosłownie i uwiarygodnia gogo

JĘZYK JĘZYK – prosty, trzeba unikać nowomowy i – prosty, trzeba unikać nowomowy i wyrażeń, które mogą odstraszyć czytelnika np. wyrażeń, które mogą odstraszyć czytelnika np. zamiast pisać „wzrost wskaźnika cen towarów i zamiast pisać „wzrost wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wystarczy użyć słowa usług konsumpcyjnych”, wystarczy użyć słowa „inflacja” „inflacja”

CZEGO UNIKAĆ?CZEGO UNIKAĆ? – należy unikać względnych – należy unikać względnych określeń: znacząco, nieznacznie, wkrótce, określeń: znacząco, nieznacznie, wkrótce, niedługo, za jakiś czas, dużo, mało.. Dobry styl niedługo, za jakiś czas, dużo, mało.. Dobry styl depeszy nie polega na doborze przymiotników i depeszy nie polega na doborze przymiotników i przysłówków, tylko czasownikówprzysłówków, tylko czasowników

2525

SPRAWOZDANIESPRAWOZDANIE SPRAWOZDANIE powinno być:SPRAWOZDANIE powinno być:

rzeczowerzeczowe przekazywać wydarzenia w porządku przekazywać wydarzenia w porządku

chronologicznymchronologicznym dostarczać dokładnych, sprawdzonych i zgodnych z dostarczać dokładnych, sprawdzonych i zgodnych z

prawdą informacjiprawdą informacji

To wierna i dokładna relacja z jakiegoś To wierna i dokładna relacja z jakiegoś wydarzenia. W sprawozdaniu przedstawiamy wydarzenia. W sprawozdaniu przedstawiamy wydarzenia, które trwają już jakiś czas i zmieniają wydarzenia, które trwają już jakiś czas i zmieniają się w czasie. Piszemy je zachowując chronologię się w czasie. Piszemy je zachowując chronologię zdarzeń, choć czasami dla uatrakcyjnienia tekstu zdarzeń, choć czasami dla uatrakcyjnienia tekstu zaczynamy od podania finału zdarzenia.zaczynamy od podania finału zdarzenia.

Autor sprawozdania musi być bezpośrednim Autor sprawozdania musi być bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem wydarzeniaświadkiem lub uczestnikiem wydarzenia

Celem sprawozdania jest poinformowanie o jakimś Celem sprawozdania jest poinformowanie o jakimś wydarzeniu, ale zawiera też element ocenywydarzeniu, ale zawiera też element oceny

2626

REPORTAŻREPORTAŻMa charakter sprawozdania za pośrednictwem Ma charakter sprawozdania za pośrednictwem obserwatora/reportera, o prawdziwych wydarzeniach, obserwatora/reportera, o prawdziwych wydarzeniach, sytuacjach, ludziach. Reportaż odznacza się aktualnością, sytuacjach, ludziach. Reportaż odznacza się aktualnością, autentyzmem oraz osobistym stosunkiem reportera do autentyzmem oraz osobistym stosunkiem reportera do podmiotu. podmiotu.

Temat reportażu: Temat reportażu: historia historia opowieść opowieść człowiek człowiek atrakcyjne miejsce niedostępne dla czytelnikaatrakcyjne miejsce niedostępne dla czytelnika

Sposób pozyskiwania materiałów do reportażu: Sposób pozyskiwania materiałów do reportażu:

obserwacja, bycie bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń obserwacja, bycie bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń wywiad ze świadkami zdarzenia wywiad ze świadkami zdarzenia dotarcie do interesujących, niedostępnych dla każdego dotarcie do interesujących, niedostępnych dla każdego

dokumentówdokumentów eksperyment - wtopienie się w środowiskoeksperyment - wtopienie się w środowisko

Proces pisania reportażu: Proces pisania reportażu: impuls: - list/informacja od czytelnika.impuls: - list/informacja od czytelnika. wydarzenie, którego efektem jest news wydarzenie, którego efektem jest news pobyt w niezwykłym miejscu pobyt w niezwykłym miejscu bycie świadkiem zdarzenia bycie świadkiem zdarzenia

2727

WYWIADWYWIAD Wywiad to nie tylko gatunek wypowiedzi, ale także Wywiad to nie tylko gatunek wypowiedzi, ale także

metoda pracy dziennikarza - sposób pozyskiwania metoda pracy dziennikarza - sposób pozyskiwania informacji lub opiniiinformacji lub opinii

Cechą każdego wywiadu jest związek z sytuacją. To Cechą każdego wywiadu jest związek z sytuacją. To sytuacja staje się „partnerem” rozmówców lub tematem sytuacja staje się „partnerem” rozmówców lub tematem ich rozważań ich rozważań

Przygotowując się do wywiadu dziennikarz powinien Przygotowując się do wywiadu dziennikarz powinien najpierw przeczytać wszystko, co osiągalne i co dotyczy najpierw przeczytać wszystko, co osiągalne i co dotyczy rozmówcy i tematu. Gdy wywiad ma np. przedstawiać rozmówcy i tematu. Gdy wywiad ma np. przedstawiać sylwetkę znanej osoby, wypada dowiedzieć i przeczytać o sylwetkę znanej osoby, wypada dowiedzieć i przeczytać o niej jak najwięcej, poznać opinie ludzi znających niej jak najwięcej, poznać opinie ludzi znających rozmówcęrozmówcę

Dziennikarz posługuje się wywiadem, gdy:Dziennikarz posługuje się wywiadem, gdy:

nie był obecny przy wydarzeniu, które chce przedstawićnie był obecny przy wydarzeniu, które chce przedstawić jest to najlepsza forma z możliwych do przedstawienia jest to najlepsza forma z możliwych do przedstawienia

danego wydarzenia danego wydarzenia chce uzyskać informacje na jakiś temat od osoby chce uzyskać informacje na jakiś temat od osoby

kompetentnej, specjalistykompetentnej, specjalisty ważna jest sama osoba, z którą się przeprowadza wywiadważna jest sama osoba, z którą się przeprowadza wywiad

2828

GATUNKI GATUNKI PUBLICYSTYCZNEPUBLICYSTYCZNE

Pisania tekstów publicystycznych, dobrze jest Pisania tekstów publicystycznych, dobrze jest podejmować się po dobrym opanowaniu podejmować się po dobrym opanowaniu warsztatu językowo-stylistycznego tekstów warsztatu językowo-stylistycznego tekstów informacyjnych. W tekstach publicystycznych informacyjnych. W tekstach publicystycznych autor nie jest anonimowy - przejawia się jego autor nie jest anonimowy - przejawia się jego osobowość i indywidualizm.osobowość i indywidualizm.

Komentarz, artykuł wstępnyKomentarz, artykuł wstępny ArtykułArtykuł FelietonFelieton DziennikDziennik List do redakcji, głos opinii publicznej, List do redakcji, głos opinii publicznej,

odpowiedz redakcjiodpowiedz redakcji

2929

ARTYKUŁARTYKUŁ Artykuł publicystyczny to publikacja prasowa Artykuł publicystyczny to publikacja prasowa

wyrażająca stanowisko autora lub redakcji wobec wyrażająca stanowisko autora lub redakcji wobec istotnych problemów oraz zjawisk społecznych. istotnych problemów oraz zjawisk społecznych.

Celem artykułu jest popularyzacja, interpretacja, oraz Celem artykułu jest popularyzacja, interpretacja, oraz ocena faktów i problemów zakresu polityki, ideologii ocena faktów i problemów zakresu polityki, ideologii gospodarki i innych dziedzin życia społecznego, a gospodarki i innych dziedzin życia społecznego, a także kształtowanie opinii czytelnikówtakże kształtowanie opinii czytelników

Struktura artykułuStruktura artykułu

Konkretne zetknięcie czytelnika z rzeczywistością, o Konkretne zetknięcie czytelnika z rzeczywistością, o której piszemy,  z przedmiotem. której piszemy,  z przedmiotem.

Postawienie problemu, nazwanie, sprecyzowanie go. Postawienie problemu, nazwanie, sprecyzowanie go. Należy wybrać tylko jeden wątek sprawy.Należy wybrać tylko jeden wątek sprawy.

Odpowiedź na postawiony problem, pytanie. Odpowiedź na postawiony problem, pytanie. Nawiązanie do innych publikacji na ten sam temat. Nawiązanie do innych publikacji na ten sam temat. Wszystkie informacje dotyczące danej kwestii. Wszystkie informacje dotyczące danej kwestii. Dyskusja na temat za / przeciw. Dyskusja na temat za / przeciw. Wewnętrzna dyskusja z samym sobą.Wewnętrzna dyskusja z samym sobą.

Podsumowanie, odpowiedź. Podsumowanie, odpowiedź. Zakończenie, wniosek, apel, nowe pytanie co dalej? Zakończenie, wniosek, apel, nowe pytanie co dalej?

3030

FELIETONFELIETON

To forma, która wymaga dużego doświadczenia, To forma, która wymaga dużego doświadczenia, „lekkiego pióra” i błyskotliwości od autora. W felietonie „lekkiego pióra” i błyskotliwości od autora. W felietonie często posługujemy się grą słów, ironią, czy satyrą. Autor często posługujemy się grą słów, ironią, czy satyrą. Autor może być w swych sądach niesprawiedliwy, a nawet może być w swych sądach niesprawiedliwy, a nawet prowokatorskiprowokatorski

Tematyka felietonu jest nieograniczona, choć tekst taki Tematyka felietonu jest nieograniczona, choć tekst taki powinien nawiązywać do spraw aktualnych i realiów powinien nawiązywać do spraw aktualnych i realiów bliskich czytelnikowibliskich czytelnikowi

Cechy felietonu:Cechy felietonu: Zwykle rozpoczyna się od swobodnej, ciekawej Zwykle rozpoczyna się od swobodnej, ciekawej

obserwacjiobserwacji Tematem często są obyczaje, ludzkie zachowania, Tematem często są obyczaje, ludzkie zachowania,

aktualna sytuacjaaktualna sytuacja Zmusza czytelnika do zastanowienia się, Zmusza czytelnika do zastanowienia się,

ustosunkowania do jakiegoś problemuustosunkowania do jakiegoś problemu