ece-581 e-devlet ve e-dönüüm türk hava kurumu …...bazı açık veri&devlet uygulamaları...

ECE 581 1

ECE-581

E-Devlet ve e-Dönüşüm

Türk Hava Kurumu Üniversitesi 2013

Volkan Güner GÜNGÖR [email protected]

ECE 581 2

Açık Veri Kavramı

- Açık Veri Nedir?

- Açık Verinin Temel Özellikleri Nedir?

- Veri Hangi Durumda Açık Sayılır?

- Açık Verinin Yapısı Nedir?

- Açık Veri Türleri Neler Olabilir?

- Veri Nasıl Açılır?

- Veri Neden Açılır?

Açık Devlet Kavramı

- e-Devletin Evrimi

- Açık Devlet Verisi

- Açık Devletin Bileşenleri

- Devlet Verisi Neden Açılıyor?

- Açık Devletin Avantajları

- Açık Devletin Riskleri

- Açık Devletin Fırsatları

- Açık Devlet Olası Adımları

- Açık Devlet Verisinin Kullanımına Yönelik Olası Etkiler

Türkiye’de Açık Devlet Kavramı

- Başbakanlık 2011–2015 Dönemi Stratejik Planı

- İçişleri Bakanlığı 2010-2014 Dönemi Stratejik Planı

Açık Veri Kavramıyla İlgili Tartışmalar

Bazı Açık Veri&Devlet Uygulamaları

Sunum Planı Türk Hava Kurumu Üniversitesi

ECE581 e-Devlet & e-Dönüşüm

Açık Veri & Açık Devlet

ECE 581 3

Açık Veri Nedir?

“ Herhangi bir telif hakkı, patent ya da diğer kontrol

mekanizmalarına tabi olmaksızın herkes tarafından ücretsiz

ve özgürce kullanılabilen, tekrar kullanılabilen ve

dağıtılabilen veridir.” (Open Knowledge Foundation-

OpenDefinition.org)

Açık Veri Kavramı Türk Hava Kurumu Üniversitesi



Kullanılabilir

(Use)

Tekrar Kullanılabilir

(Re-use) Dağıtılabilir

(Re-disribute)

ECE 581 4

Açık Verinin Temel Özellikleri Nedir?

Kullanılabilirlik ve Erişim (Availability&Access): Veri bir

bütün olarak ve makul bir yeniden üretim maliyetini

aşmayacak şekilde, tercihen internet üzerinden ücretsiz

olarak temin edilebilir bir şekilde sunulmalıdır. Veri ayrıca

uygun ve değiştirilebilir bir biçimde sunulmalıdır.

Daha geniş bir tanım için http://opendefinition.org/od/tr/




http://opendefinition.org/od/tr/

ECE 581 5


Tekrar Kullanım ve Dağıtım (Reuse&Redisribution): Veri,

diğer veri setleri ile karıştırılarak kullanılması dahil tekrar

kullanım ve dağıtıma izin veren koşullar altında sağlanmalı,

makine okunabilirliği (machine-readable) olmalıdır.






ECE 581 6


Evrensel Katılım (Universal Participation): Herkes

kullanabilmeli, tekrar kullanabilmeli ve tekrar dağıtabilmelidir.

Hiçbir ayrımcılık olmamalı, kısıtlama yapılmamalıdır. Örneğin

sadece eğitim ya da ticari olmayan maksatla kullanılması için

yapılan kısıtlamalara izin verilmemelidir. Kısacası kısıtlama

olmadan, özgürce herkes tarafından kullanılabilmelidir.






ECE 581 7

Veri Hangi Durumda Açık Sayılır?

Veri, aşağıdaki durumları karşıladığında açık veri özelliğini

kazanır:

Teknik olarak Açıklık: Makineler tarafından okunabilen

(machine-readable) standart yapıya uygunluk sağlamalıdır.

Bilgisayar uygulamaları tarafından alınabilmeli ve anlamlı bir

şekilde işleme tabi tutulabilmelidir.

Yasal olarak Açıklık: Açık bir şekilde lisanslanmalıdır.

Herhangi bir sınırlama olmaksızın, ticari ya da ticari olmayan

kullanım ve tekrar kullanıma izin vermelidir.




ECE 581 8

Açık Verinin Yapısı Nedir?

Dünya Bankasına göre açık veri yapısı 3 unsurdan

oluşmaktadır:

Etkileşimli Yayıncılık: Buradaki düşünce, devletin veriyi

etkileşimli olarak çevrimiçi koymaları gerektiğidir. Verinin

konulması için her defasında istenmesine gerek

kalınmamalıdır.

(World Bank Data Essentials http://data.worldbank.org/about/open-government-data-toolkit/knowledge-

repository)




http://data.worldbank.org/about/open-government-data-toolkit/knowledge-repository




















ECE 581 9


Makine Okunabilirliği: Buradaki düşünce, verinin sadece

ekrandan okunmasından ziyade, bilgisayarlar tarafından

işleme tabi tutulmasına imkân sağlanması gerektiğidir.

Erişime sunulan veri aynı zamanda yüksek teknik engellere

takılmadan sınıflandırmaya (sort), elemeye (sift), süzgeçten

geçirilmeye (fitler) de imkân sağlamalıdır. Diğer taraftan

pahalı yazılımlar kullanılmadan erişilebilen standart dosya

yapıları kullanılmalıdır.


repository)
























ECE 581 10


Tekrar Kullanım İzni: Buradaki düşünce, erişime sunulan

verinin herhangi bir kişi tarafından tekrar kullanımı ya da

paylaşımında yasal kısıtlamaların olmaması gerektiğidir.

Genellikle devlet verileri yeniden kullanılmayı yasaklayan

telif veya IP korumaları altına yerleştirilir ve veriyi tekrar

kullanacak kişilerin veri kaynağına atıf yapmasını gerektiren

açık lisans bildirisi dışında başka bir sınırlama

bulunmamaktadır.


repository)
























ECE 581 11

Açık Veri Türleri Neler Olabilir?




ECE 581 12

Veri Nasıl Açılır?

Basit Tut: Küçük, basit ve hızlı başla. Tüm veri setlerinin

hemen açılması gerekmez. Zaten her veri seti kullanışlı

olmayacaktır. Veri setleri açıldıkça, hatalar sonucu elde

edilen tecrübe sayesinde daha kullanışlı veri setlerinin

açılması sağlanacaktır.




ECE 581 13


Zamanında ve Sıklıkla Bütünleşme: Gerçek ve potansiyel kullanıcılarla ve tekrar kullanıcılarla erken ve sıklıkla bir araya gel. Bu kullanıcılar vatandaşlar, işletmeler ya da geliştiriciler olabilir. Kullanıcılar ile zamanında ve sıklıkla bütünleşmek, hizmetin tekrar sunumunun amacına daha uygun olmasını sağlayacaktır. Şunu unutmayalım ki, erişime açılan çoğu veri tüm kullanıcılar tarafından kullanılmaz. Bu veriyi bazıları alır, yeniden şekillendirir ve daha kullanılabilir/anlaşılabilir düzeyde sunar. Örneğin GPS koordinatlarının geniş veri tabanlarına ihtiyaç duymayız. Bunun yerine görsel olarak harita üzerinde ihtiyaç duyduğumuz veriye bakarız. Bu hizmeti şirketler devlet verisini kullanarak düzenler ve vatandaşın kullanımına sunar. Bu sayede devlet, şirketler üzerinden vatandaşa hizmet sağlamış olur. Bu da açık veri sayesinde tüm paydaşların faydalanması anlamına gelir.




ECE 581 14


Ortak Endişe ve Yanlış Anlaşılmaları Gider: Devlet gibi

büyük bir kuruluş iseniz, veri açıldığında birçok soru ve

endişelerle karşılaşılması kaçınılmazdır. Bunların en

önemlilerinin belirlenmesi ve vakit kaybetmeden endişelerin

giderilmesi çok önemlidir.




ECE 581 15


Veri Setinin/Setlerinin Seçimi: Açmayı düşündüğün veri setini

seç. Bu adıma daha ileriki seviyelerde tekrar geri dönme ihtiyacı

duyulabilir.

Açık Lisansın Uygulanması:

- Veride hangi fikri mülkiyet haklarının bulunduğunu belirleyiniz.

- Bunları kapsayacak şekilde en uygun açık lisansı uygulayınız.

- Eğer bunu uygulayamıyorsanız, farklı bir veri seti üzerinde

çalışmalısınız.

Verinin Kullanılabilir Yapılması: Verinin herkes tarafından

kullanılabilir bir yapıya dönüştürülmesi sağlanır.

Verinin Keşfedilebilir Yapılması: Açılan veri setlerinin bir liste

halinde internet üzerinden yayınlanarak keşfedilir olması sağlanır.




ECE 581 16

Veri Neden Açılır?

Şeffaflık: Demokratik toplum vatandaşları devletinin neler yaptığını

bilmeye ihtiyaç duyar. Vatandaşlar bu şekilde devlet verilerine özgürce

erişebilmeli ve bu bilgiyi diğer vatandaşlarla paylaşabilmelidir. Şeffaflık

sadece erişmeyi değil, aynı zamanda paylaşım ve tekrar kullanımı da

kapsamaktadır. Bir şeyin anlaşılabilir olması için analiz edilmesine ve

görsel olarak sunulmasına ihtiyaç duyulur. Bu da verinin açık olması ile

mümkün olur. Bu sayede veri ve veriden elde edilen anlaşılır sonuçlar

özgürce kullanılabilir ve tekrar kullanılabilir.




ECE 581 17


Sosyal ve Ticari Değerin Serbest Bırakılması: Sayısal çağda veri,

sosyal ve ticari faaliyetler için ana kaynaktır. Yerel posta servisinin

bulunmasından arama motoru yapımına kadar her şey veriye erişimi

gerektirir. Bu verinin çoğu devlet tarafından oluşturulur ya da yönetilir.

Devlet elindeki veriyi açarak, sosyal ve ticari değere dönüşen yenilikçi iş

alanları ve hizmetlerin oluşmasına olanak sağlamış olur.




ECE 581 18


Katılım ve Bağlılık: Katılımcı yönetişim ya da şirketler ve örgütler için

kullanıcılarla ve takipçilerle bağlılık. Çoğu zaman vatandaşlar devletleri

ile örneğin 4-5 yılda bir olan seçim zamanlarında olduğu gibi belirli bazı

zamanlarda bir araya gelmektedir. Veriyi açarak, vatandaşların doğrudan

bilgilendirilmesine ve vatandaşın karar verilirken içinde bulunmasına

daha çok olanak sağlanır. Bu şeffaflıktan da öte bir durumdur. Bu sadece

yönetişimin işleyişinde neler yaşandığının bilinmesinden çok, vatandaşın

katkı sağlayabildiği bir durumdur.




ECE 581 19

e-Devletin Evrimi

Açık Devlet Kavramı Türk Hava Kurumu Üniversitesi



Sayısallaşma

Süreçlerin

Elektronik Ortama Aktarılması

E-Dönüşüm

Süreçlerde Verimlilik

Açık Devlet

Yaşam Kalitesini Arttırma

ECE 581 20

Açık Devlet Verisi

“Devlet ya da devlet kontrolündeki birimlerin ürettiği, herkes tarafından kullanılabilir, tekrar kullanılabilir ve dağıtılabilir olan veridir.” Open Knowledge Foundation

Verilerin açıkça paylaşılmasının ardından Açık Devlet İdeolojisi ortaya çıkmıştır. Halkın bilgilere erişebilmesinin yanı sıra katılımına ve işbirliğine önem verilmelidir.




ECE 581 21

Açık Devletin Bileşenleri




Şeffaflık

Katılım

İşbirliği

ECE 581 22


Hükümetin halka devleti nasıl yönettiğine dair bilgiler

sunmasıdır. Bu sayede hesap sorulabilir bir yapı ortaya

çıkacaktır.

Açıklık hesap sorulabilir devlet yapısını destekler.

Açık devlet yapısı gazetecileri, araştırmacıları, devlet

memurlarını ve halkı devlet yapısını irdelemeye ve

iyileştirmeye yöneltir.




Şeffaflık

ECE 581 23


Hükümet halktan bilgi, uzmanlık istemesidir. Politikacılar edindikleri bilgiler sayesinde daha iyi politika üretebileceklerdir.

Devletin nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgiye erişiliyor olması vatandaşın bu yapıya daha fazla katılmasını beraberinde getirir.

En iyi fikirlerin çoğu halktan gelir

Halkın katılımı politikayı şekillendirir.




Katılım

ECE 581 24


Devletin ulusal sorunları çözmek, problemlerin üstesinden

gelebilmek için halk ile işbirliği yapmasıdır.

Halkın katılımıyla edinilen bilgiler sayesinde idareciler

daha bilinçli kararlar alabilmektedir.

İş birliğinde hedef, problemleri çözmek için innovative

stratejiler geliştirmektir.




İşbirliği

ECE 581 25


Örneğin; ABD’de Eylül 2009 da gençlere trafikte güvenliğin

önemini anlatmak için bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışma

kapsamında bir yarışma düzenlenmiştir. Yarışmada

gençlerden ve çocuklardan trafikte güvenliğin önemini

anlatmaları istenmiştir. Bunun amacı onlara kendi cümleleri

ile ulaşmanın çok daha etkili olacağı inancıdır.




İşbirliği

ECE 581 26

Devlet Verisi Neden Açılıyor?

Şeffaflığı Artırmak

Yeni Sosyal ve Ekonomik Değer Üretmek

Kamu Hizmetlerinde İlerlemek




ECE 581 27

Açık Devletin Avantajları




Vatandaşın

Yönetime Güveni Vatandaşın

Reformlara Uyumluluğu

Politika

Oluşturmada Eşitlik

Yenilikçi Ekonomik

Faaliyetler Verimliliğin Artması

Yaşam Kalitesinin

Yükselmesi

ECE 581 28

Açık Devletin Riskleri

Güvenlik

Kişilik Haklarının İhlali

Verilerde Tutarsızlık




ECE 581 29

Açık Devletin Fırsatları

Kurumların Veri Odaklı Çalışması

Veri İşleme Teknolojisi Gelişimine Katkı

Kitlesel Kaynak Kullanımı (Crowdsourcing)




ECE 581 30

Açık Devlet Olası Adımları

Başarılı Örnek İncelemesi

Kamu Katılımının Teşviki

Üst Düzey Açık Devlet Stratejisi

Sorumlu Merkezi Kuruluş

Kurum Bazında Açık Devlet Stratejisi

Kamu Talep-Tedarik-Teşvik Döngüsü




ECE 581 31

Şeffaflık

Kamu idareleri hizmet sunabilmek için yürüttükleri

faaliyetlerde şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerini dikkate

almalı ve hizmetten yararlanan kesimlerin soru ve taleplerine

yönelik tatmin edici açıklamaları yapabilmelidir. Hizmetten

yararlananların kamuya ait bilgilere daha kolay

ulaşabilmesini sağlamak amacıyla yapılan çalışmaların

artırılması ve bu alanlarda iyileştirmeler yapılması, şeffaflık

ve hesap verebilirliğin sağlanmasında önemli adımlar olarak

görülmektedir.

Türkiye’de Açık Devlet Kavramı Türk Hava Kurumu Üniversitesi



ECE 581 32

Şeffaflık

Şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin sağlanabilmesinin en

önemli araçları kamuoyunun doğru ve zamanında

bilgilendirilmesini sağlayacak raporlama ve bilgilendirme

mekanizmalarının kurulmasından geçmektedir. Bu raporlar

ve bilgilendirmeler sayesinde kamuoyu, idarelerin

yürüttükleri hizmetlere yönelik önemli bilgiler elde edebilecek

ve kamuoyu denetimi önemli mesafe kaydedecektir.

Vatandaşın bilgilendirilmesi, bilgisizlikten kaynaklanan yanlış

anlamaları ve güven açığını ortadan kaldıracaktır.




ECE 581 33

Katılım

Bir ülkedeki karar alma süreçlerinde ve alınan kararların

uygulanmasında ilgili tüm paydaşların etkin rol oynaması olarak

tanımlanan yönetişim olgusu, dünyada yaşanan gelişmeler

paralelinde Türk kamu yönetimi anlayışında da yer bulmuştur.

Yönetişim yaklaşımının temel amacı, karar alma süreçlerine, ilgili

tüm tarafların katılımının sağlanması suretiyle alınan kararların

daha rasyonel ve etkili olmasının temin edilmesi ve yönetimin tüm

aşamalarında hesap verebilirliğin ve saydamlığın artırılmasıdır. Bu

bağlamda yerel, bölgesel, ulusal ve uluslar arası düzeyde pek çok

aktörün karar alma süreçlerine dâhil edilmesi ve diyalog ortamının

tesis edilmesi öngörülmektedir.

Kaynak: Kamuda Stratejik Yönetim http://www.sp.gov.tr




http://www.sp.gov.tr/









ECE 581 34

Başbakanlık 2011–2015 Dönemi Stratejik Planı

A2- Vatandaşa daha hızlı, kaliteli ve güvenilir kamu hizmeti

verilmesini sağlamak.

H2.2- Hizmetlerin verimliliğini, öngörülebilirliğini ve güvenilirliğini

artırarak vatandaş memnuniyetini yükseltmek.

Temel Stratejiler:

Hizmet sunumunun basitleştirilmesi

Kamu hizmet sunum sürecinde ağırlığı olan idari yüklerin tespit

edilerek azaltılmasına yönelik tedbirler alınması

Kamu hizmet standartlarının belirlenerek duyurulmasının sağlanması

Kamu hizmet yararlanıcısının memnuniyetini ölçecek sistemlerin

tasarlanması




ECE 581 35


A3- Şeffaf, hesap verebilir, verimli ve etkili çalışan bir kamu

yönetiminin gerçekleştirilmesine öncülük etmek.

H3.1- Şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırarak kamuya önderlik etmek.

Temel Stratejiler:

Şeffaflık ve hesap verebilirliği sağlayan uygulamaların tüm kamu

yönetiminde yaygınlaştırılmasına önderlik edilmesi

Kamuoyunun bilgi edinmesini kolaylaştıran araçların niteliklerinin

geliştirilmesi ve bu tür araçların nicelik olarak artırılması

Faaliyet sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılması

“İç Kontrol” konusundaki kurumsal farkındalığın artırılması

Usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesine ilişkin yöntemler geliştirilmesi

Yolsuzlukla mücadele alanında bilgi düzeyinin ve farkındalığın artırılması

Etik değerler konusunda farkındalığın artırılması




ECE 581 36


A4- Karar alma süreçlerine toplumsal unsurların ve bireylerin

katılımına imkân veren dönüşümü sağlamak.

H4.1- Karar alma süreçlerine katılımı teşvik edecek mekanizmaları

güçlendirmek ve yenilerini geliştirmek.

Temel Stratejiler:

Karar alma süreçlerinin bütün aşamalarında katılımcılıkla ilgili

adımların net bir şekilde tanımlanması

Vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının katılımcılıkla ilgili olarak

zamanında ve yeterli düzeyde bilgilendirilmesi

“Düzenleyici etki analizinin” danışmaya ilişkin süreçlerinin etkin bir

şekilde işletilmesine yönelik ortamlar oluşturulması




ECE 581 37

İçişleri Bakanlığı 2010-2014 Dönemi Stratejik Planı

A4- Yerel yönetimlerde etkinliği, verimliliği, katılımcılığı,

açıklığı ve hesap verebilirliği sağlamak.

H4.1- Yerel yönetimlerde halkın yönetime etkili katılımını ve açıklığı

sağlayacak düzenlemeler yapılacak ve yöntemler geliştirilecektir.

H4.2- Mahalli idarelerin finansman imkânları ve hizmet kapasitesi

kuvvetlendirilecektir.

H4.3- Mahalli idarelerde, mali disiplin anlayışı yerleştirilecek, hesap

verebilirliğin artırılması için düzenleme yapılacaktır.

H4.4- Yerel yönetimlerin sundukları hizmetler için ülke çapında asgari

hizmet standartları belirlenecek, standartlara uygunluk ve performans

denetimi Merkezi İdare tarafından yapılacaktır.

H4.5- Kırsal alan yönetiminde etkinlik sağlanması için düzenleme

yapılacaktır.




ECE 581 38

Devlete ait veriler özel sektör tarafından kopyalanmamalıdır.

Bu veriler kullanılarak devlete meydan okuma gibi

durumların önüne geçilmelidir.

Devlet halktan aldığı vergileri etkin bir şekilde kullanmalıdır.

Örneğin devletin paylaştığı açık verinin düzenlenmesi

maliyetli ve bu veri sadece belli bir ticari kesimin işine

yarıyorsa devlet bu veriyi kullananlardan verinin maliyetini

almalıdır.

Açık Veri Kavramıyla İlgili Tartışmalar Türk Hava Kurumu Üniversitesi



ECE 581 39

Data paylaşımından sağlanılan gelirler kar amacı gütmeyen

kurumlara aktarılmalıdır.

Her veriye herkesin ulaşması gibi bir durum söz konusu

olamaz. Bu noktada veri kısıtlı olarak paylaşılmalı ya da

kısıtlı sayıda kişi ile paylaşılmalıdır.

Açık verilerin ulaştırılmaya çalışıldığı hedef kitle bazı verileri

ek süreçlerden geçirmeden anlayamaz (Analizler,

uygulamalar). Örneğin tıbbi, biyolojik ve ekolojik veriler vb.

Bu durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Açık Veri Kavramıyla İlgili Tartışmalar Türk Hava Kurumu Üniversitesi



ECE 581 40

Dünyada Açık Devlet Yapısı

Birçok ulusal hükümet topladıkları verilerin bir kısmını halkla paylaşmak için web siteleri oluşturmuştur.

data.gov - Amerika Mayıs 2009.

data.gov.uk - İngiltere Eylül 2009.

data.govt.nz – Yeni Zelanda Kasım 2009.

data.norge.no – Norveç Nisan 2010.

geodata.gov.gr - Yunanistan Temmuz 2010

opengovdata.ru – Rusya 2010

data.gov.au - Avustralya 2011.

data.gc.ca – Kanada Mart 2011.

opendata.go.ke – Kenya Haziran 2011.

data.gov.it – İtalya Ekim2011.

datos.gob.es – İspanya Ekim 2011.

datos.gub.uy – Uruguay Kasım 2011.

data.gouv.fr – Fransa Aralık 2011.

daten-deutschland.de – Almanya Şubat 2013.

Bazı Açık Veri&Devlet Uygulamaları Türk Hava Kurumu Üniversitesi



ECE 581 41

Birleşik Krallık Örneği

Bu proje Kasım 2009’da Birleşik Krallık Hükümeti tarafından düzenlenen “Bize En İyi Yolu Gösterin” yarışmasında birinci olmuştur. Bu proje ile vatandaşlar, devlet harcamaları ile ilgili bilgilere görsel olarak ulaşabilmektedir. http://wheredoesmymoneygo.org/




http://wheredoesmymoneygo.org/





ECE 581 42





ECE 581 43





ECE 581 44

ABD Örneği

Aralık 2007 de faaliyet geçirilmiştir. Halk bu web sayfası ile

kurumlara yapılan ödenekler hakkında bilgi almaktadır.




ECE 581 45

Bu sitede açık veri politikasının ülkeler bazında benimsenme

seviyesi ile ilgili bilgiler verilmektedir. Ülkeler; İsteklilik, Uygulama

ve Ortaya Çıkan Etkiler olmak üzere 3 sınıfta değerlendirilmiştir. Kaynak: Dave Tarrant - The Open Data Institute (http://www.opendataresearch.org/barometer)




http://www.opendataresearch.org/barometer








ECE 581 46




ECE 581 47




ECE 581 48

Google Earth




49 ECE 581

Türk Hava Kurumu Üniversitesi


TEŞEKKÜRLER

Volkan Güner GÜNGÖR [email protected]

ece-581 e-devlet ve e-dönüüm türk hava kurumu …...bazı açık veri&devlet uygulamaları...

Documents