EKONOMIA E SHQIPERISE

Ekonimia Përpara vitit 1991, partia komuniste në pushtet e drejtonte ekonominë e vendit me anë të një serie planesh Pesë Vjeçare. Të gjitha mjetet e prodhimit kontrolloheshin nga shteti, bujqësia ishte kolektivizuar plotësisht dhe industria u bë pronë popullore dhe sipërmarrja private u ndalua rreptësisht. Përvec kësaj, kushtetuta e Republikës Socialiste të Shqipëerisë e ndalonte qeverinë te kerkonte ndihma nga jashtë, të pranonte borxhe apo të lejonte investime të huaja. Deshtimi i kësaj ekonomie të kontrolluar e ka shtyrë qeverinë të decentralizojë procesin e vendimmarrjës ekonomike. Ndalimi i tregëtisë private është shfuqizuar, qeveria tashmë pranon borxhe dhe kredi të huaja dhe perpiqet të krijoje vende të reja pune me anë të bashkepunimeve me partneret nga jashtë. Këto masa kanë për qellim rritjen e industrive të lehta, prodhimet ushqimore dhe bujqesore. Progresi i viteve të fundit është i dukshëm dhe tregu tani permban të gjithë artikujt ushqimorë të cilet në të kaluaren mungonin shpesh. Shqipëria ka nevojë për më shumë punonjës të specializuar dhe rikthimin në vend tëstudentëve të rinj, të arsimuar në Perendim dhe të mbrujtur me një kulturë me të plotë dhe me më shumë ekspertizë se moshatarët e tyre brenda vendit.

BURIMET:INDUSTRIABUJQESIATREGTIATRANSPORTI

INDUSTRA

Politika e qeverise komuniste e industrializimit te shpejte, synonte ta bente vendin sa me te pavarur qe ishte e mundur, gjë e cila çoi ne krijimin e nje industrie shume degëshe relativisht moderne. Kjo industri tani gjeneron me tepër se gjysmen e te ardhurave kombetare, me përparësi shfrytezimin e burimeve te konsiderueshme natyrore te vendit. Shqipëria është prodhuesi i trete për kromin. Elektrifikimi i te gjithe vendit perfundoi ne vitin 1971, dhe brenda dy dekadave Shqipëria po eksportonte energji elektrike ne disa prej vendeve fqinje.Industria e Shqipërisë është e bazuar kryesisht në prodhimet vendase bujqësore, ndërsa industria e rëndë dhe e makinave është e zhvilluar kryesisht për pajisjen e fabrikave, uzinave dhe për prodhimin e energjisë elektrike. Vec energjisë elektrike, Shqipëria eksporton edhe naftë dhe përbërës të saj.Vec përvojës nga industria e lehtë dhe pjesërisht nga industria e rëndë (shfrytëzimin e naftës dhe energjisë elektrike), industria e Shqipërisë është disi e fjetur. Shkaktarët e shembjes së industrisë dhe ngadalësimit në shfrytëzimin e pasurive natyrore janë të shumta, si mungesa e organizimit të mirëfilltë, makineria dhe pajisjet e vjetruar si dhe importimi i produkteve industriale janë duke e zhdukur industrinë vendase. Po kështu, për shkak të investimeve (të përkrahura nga ekspertët perëndimorë) të gabuara në ekonomi nga qeveritë mbas shembjes së komunizmit, industria e Shqipërisë nuk është më në gjendje të përmbushë kërkesat ekonomike të popullatës vendase.

BUJQESIAMëse gjysma e fuqisë punëtore e Shqipërisë janë të punsuar në sektorin e agrokultures. Me një të katërten pjesë tokë të punueshme, tani vendi është po thuajse në gjendje të i përmbushë të gjitha nevojat vendase me produktet ushqimore. Që nga mesi i viteve 1970-ta, e më vonë, Shqipëria është në gjendje që të vetëfurnizohet me bukë. Prodhimet bujqësore kryesore të drithërave janë : gruri, misri (kalamoqi),panxhar sheqeri . Po ashtu edhe me prodhimet buqësore të pemtarisë Shqipëria i mbulon dhe është në gjendje të eksportojë si p.sh patate dhe fruta të ndryshme. Ndër prodhimet bujqësore që përdoren në industri vlen të përmenden lule dielli dhe duhani.Shqipëria përpos pemëve dhe perimeve kultivon edhe blektorin në të cilen dallohen kultivimi i gjedhëve. delet dhe i derrit.

Tregtia Transporti

Eksporti dhe importi i Shqipërisë zhvillohet kryesisht me partnerët e saj ekonomikë si Rumania, Italia, Republika Çeke dhe Gjermania. Shqipëria tani eksporton kryesisht produkte gjysmë finale të derivateve të naftës, të kromit , të hekurit si dhe duhan, verë, pemë dhe perime. Ndërsa importon makina, pajisje, minerale, metale, materiale ndërtimtarie dhe produkte ushqimore. Importon nga: Gjermania %, Kosova 0.5%, Bullgaria %, Italia %

Deri ne vitin 1945, rrjeti i pergjitshem rrugor ishte 2800 km., prej te cilave vetem 400 km ishin asfaltuar.Mbas ketij viti deri ne vitin 1990, rrjeti rrugor arriti ne 7450 km, prej te cilave 2850 km ishin asfaltuar.Transporti hekurudhor ze vendin e dyte ne transportin e mallrave dhe te udhetareve. Sistemi hekurudhor eshte ndertuar terresisht mbas luftes se dyte boterore, duke filluar me hekurudhen e pare Durres-Peqin, ne vitin 1947, 42 km te gjate. Gjatesia e pergjitshme e rrjetit hekurudhor arin ne 447 km.

STATISTIKAT:

2008 2009 2010 2011 2012 8-mujori I fundit I 2013

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

900000

1000000

Sasia Import Sasia Eksport

FALEMINDERITPunoi:argida shabani