edtl deney 4 raporu - 3 fazli Şebeke

7/31/2019 EDTL DENEY 4 RAPORU - 3 FAZLI EBEKE

1/7

DENEYN ADI : FAZLI ELEKTRK EBEKESNN NCELENMES

RAPORU HAZIRLAYANLAR:

1 - HAKAN PAAL - b0701.00009

2 -

3 -

4 -

DENEY YAPILAN TARH : 09.04.2012

DENEY RAPORU TESLM TARH : 16.04.2012

DENEY GRUBU : A9


2/7

1. ARA GERELER

Deneyde kullanlan ara ve gerelerin isimleri ve deerleri :

*Dijital multimetre

*Balant kablolar

* adet reosta direnci bulunan set

*Gerilimin ayarland ve akmlarn hesapland lm seti

*lm setine balanm bir fan

*Gerilim kayna olarak ebeke gerilimi

2. Deney Konusundaki Teorik Bilgiler

2.1 - Deneyin teknik aklamas :

Yldz balant iin yklerin birer ular balant kablolar aracl ile ksa devre edilip ntr hatta

baland,

Faz-ntr gerilimi 150 V olarak ayarland,

Direnlerin ar snmasn nlemek iin fan altrld,

lk nce Reosta : 1~1~1 konumunda iken faz akmlar ve ntr hat akm (IN) lld,

Reosta : 1~2~3 konumunda iken faz akmlar ve ntr hat akm (IN) lld,

Reosta : 1~1~3 konumunda iken faz akmlar ve ntr hat akm (IN) lld,

Faz-ntr gerilimi ve llen akmlar kullanlarak reosta kademeleri iin diren deerleri hesapland,

Dengeli ve dengesiz ykler iin ntr hat akm (IN) deerleri karlatrld,

Balant kablolar karlarak gen balant iin yklerin ular uygun ekilde baland,

Direnlerin ar snmasn nlemek iin fan altrld,

Reosta : 1~1~1 konumu iin faz akmlar lld,



Reosta : 3~1~1 konumu iin faz akmlar lld,Reosta : 1~1~3 konumu iin faz akmlar lld,


3/7


gen balantda llen faz akm deerleri, yldz balantda llen akm deerleri ile karlatrld.

2.2 - Devre emalarnn grafik izimleri :


4/7

2.3 - Deneyden nce yaplmas gerekli olan hesaplamalar

Yldz balantda faz-ntr gerilimini 150 V olarak lmtk.Bu 150 V luk gerilim yldz balantda heryke eit olarak der.Fazlarn gerilimleri, daha dorusu gerilimlerinin genlik deerleri eit olurken fazalar arasnda 120Olik bir fark oluur.Bu bilgiden hareketle ltmz akm deerlerini de kullanarak;

Reostalar : 1~1~1 konumu iin:

I1= 0,67 A I

2= 0,60 A I

3= 0,60 A ve ntr hat akm (I

N) = 0.01 A olarak llmtr.

(R1 diren konumunu 0O kabul edelim) Burdan ;

1

1

150 0224

0,67 0

of

o

VZ bulunur

I

2

2

150 120250

0, 60 120

of

o

VZ

I

3

3

150 120250

0, 60 120

of

o

VZ

I

Grld gibi ayn konumda iken eit olmas gereken direnler iin farkl deerler bulunmutur.Bunungibi hata kaynaklarnn sebebi raporun 4. blmnde anlatlmtr.

Reostalar : 1~2~3 konumu iin :

I1 = 0,68 A I2 = 1,20 A I3 = 1,80 A IN = 1,02 A olarak llmtr.Burdan ;

1

1

150 0220,6

0,68 0

of

o

VZ

I

2

2

150 120125

1, 20 120

of

o

VZ

I

3

3

150 12083,33

1, 80 120

of

o

VZ

I

Reostann kademelerinin deiimine gre diren deerleri de hemen hemen ters orantl olarakdeimektedir.


I1 = 0,68 A I2 = 0,60 A I3 = 1,81 A IN = 1,22 A olarak llmtr.Burdan ;

1

1

150 0220,6

0,68 0

of

o

VZ

I

2

2

150 120250

0, 60 120

of

o

VZ

I

3

3

150 12082,87

1,81 120

of

o

VZ

I


I1 = 0,68 A I2 = 0,60 A I3 = 3,01 A olarak llmtr.Burdan ;

1

1

150 0220,6

0,68 0

of

o

VZ

I

2

2

150 120250

0, 60 120

of

o

VZ

I

3

3

150 12050

3, 01 120

of

o

VZ

I

olarak bulunur.

Bylece reostann kademeleri iin ortaya kan diren deerlerini hesaplam olduk.Balant geneevrildiinde de ayn direnler kullanld...


5/7

3. Deney verileri ve deneyde yaptklarnz

llen deerler tablo halinde :

YILDIZ BALANTI N LLEN DEERLER

ReostaKademesi I1 (A) I2 (A) I3 (A) IN (A)

Faz-NtrGerilimi (V)

150

1~1~10,67 0,60 0,60 0,01

1~2~30,68 1,20 1,80 1,02

1~1~30,68 0,60 1,81 1,22

1~1~5 0,68 0,60 3,01 2,42

GEN BALANTI N LLEN DEERLER

ReostaKademesi I1 (A) I2 (A) I3 (A)

1~1~11,89 1,81 1,81

5~5~58,90 8,80 8,80

3~1~13,85 3,80 1,80

1~2~3 3,80 2,70 4,50


6/7

4. Deney verileri ve Teorik Hesaplarn Mukayesesi

4.1 - Deney sonularnn tartlmas

Deney sonular gz nne alndnda ilk dikkat eken nokta matematiksel hesaplamalarla llen

deerlerin tam uyumamasyd.Yldz bal bir kaynaa yklerin yldz ve gen olarak balandnda

arada ok byk farklarn olduu, eer dikkat edilmezse yksek g nedeniyle devre elemanlarnn

hasar grebilecei grld.Bu yzden benzer devrelerin kurulmas ncesinde simlasyon yazlmlar

veya matematiksel hesaplamalar ile snr deerlerin kontrol edilip ona gre malzeme seiminin

yaplmas gerektii anlald.

4.2 - Deneysel ve teorik sonular arasndaki farklar

Deneysel ve teorik yani matematiksel hesaplamalarn arasndaki farklarn temel nedeni deneyde

kullanlan lm aletleri, devre komponentleri ve deney ortamnn ideal artlarda olmamasdr.rnein

yldz balantdaki hat akm iin 0,8 A gibi bir deer matematiksel olarak hesaplanrken, deneyde bu

deer 0,72 A ~ 0.78 A olarak llebilmektedir.Deneylerde mmkn olduunca teorik sonulara

yaklalmaya allmaktadr.rnein devre analizinde matematiksel hesaplamaya tabi olmayan scaklk

kavram deerleri nemli lde etkilemektedir.

4.3 - Olas hata kaynaklar ve hatalar azaltma yollar

Olas hatalarn kaynaklar bir nceki blmde bahsedildii gibi devre elemanlarnn ve lm aletlerinin

kusursuz olmay ve deney yaplan ortamn gerekli evresel artlara sahip olmamasdr.Devre

elemanlarn gz nne alrsak balant kablolar ve deney setlerinin ierisindeki dier iletken

balantlar sahip olduklar i direnlerinden dolay belirli bir akm blerler.Yksek akmdan dolay diren

ve balant kablolarnn ar snmas da sonular etkileyen unsurlardandr.Ayrca bu snmay

dengelemek iin altrlan fan da devrenin dzenli almasn nlemektedir.Faz akm deerlerin i ve

gerilimi len set ile ntr hat gerilimini ltmz multimetrenin de ideal zelliklerde olmamas

beklenen sonulardan uzaklamamza neden olur.Ve son olarak ortam artlarnn kusursuz bir deney

gerekletirmeye uygun olmay istenen deerlere ulamamz engellemektedir.Bunlara rnek; en

bata scakln sabit olamamas ve srekli deimesi, ideal aydnlanmann ve nem ile grltszln

salanamamas ve deney aletlerine direk temas olduundan gerekli izolasyonun gerekletirilmemi

olmas gibi durumlardr.

4.4 - Deney hakkndaki kiisel dnceler

Hakan PAAL : ncelikle dikkat ettiim nokta gen balantda yldza oranla ok yksek akm ve

gerilim ekilmektedir.yle ki yldz baladmz sistemde reosta direnci 1. konumda iken 0,68 A

ekerken bu deer gene getiimizde yaklak olarak 3 katna kmaktadr.Gerilim de ayn ekilde

matematiksel ilemlerdeki arta benzer ekilde ykselmektedir.Ayrca yldz balamada hattan llen


7/7

akmla faz akm ayn olmaktadr.Ve bir de yldz sistemde ykler denge halnda iken ntr akm yaklak

sfr olurken reostann ayar ile bu denge bozulduunda ntr hattan da akm akt grlmtr.

....c kii.....: gen ve yldz balant arasnda grdm farklar; yldz sistemde 4 hat varken gende

ntr hattn olmayndan dolay bu say 3 tr.gen balantda teorik hesaplamalarmz da olduu gibi

hat gerilimi ile faz gerilimi ayn olmaktadr.Ayrca yldzda iki faz arasnda iki yk varken gen

balantda sadece tek yk olmaktadr.

.......b kii... : Yldz balantda iken reosta basamaklarn artrdmzda akmn ve ekilen gcn

arttn, bu nedenle balant kablolar ve deney setimizin olduka sndn grdm.Bu scakl

drmek iin fann kullanlmamas durumunda devrenin bir sre sonunda hasar grp yanacan

farkettim.

..a kii................: ehir ebekelerinin ve jeneratrlerin ounun 3 fazl olduunu ve bunlarn da yldz

veya gen gibi sistemler eklinde balandn rendik.Yldz balantnn ekilen akm drmek iin,

gen balantnn ise yksek akm ve g ekmek iin kullanldn anladm.

5. Sorulara Cevaplar Ek dosyalar ve Yararlandnz Kaynaklar Listesi

http://www.3phasepower.org/

http://www.kpsec.freeuk.com/components/vres.htm

http://www.emo.org.tr/ekler/d0a9bd083154d3d_ek.pdf?tipi=34&turu=X&sube=0

Devre Analizi II - ZBEY , erafettin
http://www.3phasepower.org/http://www.3phasepower.org/http://www.kpsec.freeuk.com/components/vres.htmhttp://www.kpsec.freeuk.com/components/vres.htmhttp://www.emo.org.tr/ekler/d0a9bd083154d3d_ek.pdf?tipi=34&turu=X&sube=0http://www.emo.org.tr/ekler/d0a9bd083154d3d_ek.pdf?tipi=34&turu=X&sube=0http://www.emo.org.tr/ekler/d0a9bd083154d3d_ek.pdf?tipi=34&turu=X&sube=0http://www.kpsec.freeuk.com/components/vres.htmhttp://www.3phasepower.org/

edtl deney 4 raporu - 3 fazli Şebeke

Documents