พระราชบญญต การศกษาแหงชาต

พ.ศ. ๒๕๔๒ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และ (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๑๔ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ให

ประกาศวา โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซง

มาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๕๐ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของ

รฐสภา ดงตอไปน มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒” มาตรา ๒1[๑] พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

เปนตนไป

1[๑] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๖/ตอนท ๗๔ ก/หนา ๑/๑๙ สงหาคม ๒๕๔๒

มาตรา ๓ บรรดาบทกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ และค าสงอนในสวนทไดบญญตไวแลวในพระราชบญญตน หรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน ใหใชพระราชบญญตนแทน

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “การศกษา” หมายความวา กระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม

โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคม การเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต

“การศกษาขนพนฐาน” หมายความวา การศกษากอนระดบอดมศกษา “การศกษาตลอดชวต” หมายความวา การศกษาทเกดจากการผสมผสานระหวางการศกษา

ในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เพอใหสามารถพฒนาคณภาพชวตไดอยางตอเนองตลอดชวต

“สถานศกษา” หมายความวา สถานพฒนาเดกปฐมวย โรงเรยน ศนยการเรยน วทยาลย สถาบน มหาวทยาลย หนวยงานการศกษาหรอหนวยงานอนของรฐหรอของเอกชน ทมอ านาจหนาทหรอมวตถประสงคในการจดการศกษา

“สถานศกษาขนพนฐาน” หมายความวา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน “มาตรฐานการศกษา” หมายความวา ขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพ ทพงประสงค

และมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรมและก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพทางการศกษา

“การประกนคณภาพภายใน” หมายความวา การประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายใน โดยบคลากรของสถานศกษานนเอง หรอโดยหนวยงานตนสงกดทมหนาทก ากบดแลสถานศกษานน

“การประกนคณภาพภายนอก” หมายความวา การประเมนผลและการตดตามตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาจากภายนอก โดยส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาหรอบคคลหรอหนวยงานภายนอกทส านกงานดงกลาวรบรอง เพอเปนการประกนคณภาพและใหมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา

“ผสอน” หมายความวา ครและคณาจารยในสถานศกษาระดบตาง ๆ “คร” หมายความวา บคลากรวชาชพซงท าหนาทหลกทางดานการเรยนการสอนและการ

สงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการตาง ๆ ในสถานศกษาทงของรฐและเอกชน

“คณาจารย” หมายความวา บคลากรซงท าหนาทหลกทางดานการสอนและการวจยในสถานศกษาระดบอดมศกษาระดบปรญญาของรฐและเอกชน

“ผบรหารสถานศกษา” หมายความวา บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษาแตละแหง ทงของรฐและเอกชน

“ผบรหารการศกษา” หมายความวา บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารการศกษานอกสถานศกษาตงแตระดบเขตพนทการศกษาขนไป

“บคลากรทางการศกษา” หมายความวา ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา รวมทงผสนบสนนการศกษาซงเปนผท าหนาทใหบรการ หรอปฏบตงานเกยวเนองกบการจดกระบวนการเรยนการสอน การนเทศ และการบรหารการศกษาในหนวยงานการศกษาตาง ๆ

“กระทรวง”2[๒] หมายความวา กระทรวงศกษาธการ “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน มาตรา ๕3[๓] ใหรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ รกษาการตามพระราชบญญตน และม

อ านาจออกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศ เพอปฏบตตามพระราชบญญตน กฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบ

ได

หมวด ๑ บททวไป

ความมงหมายและหลกการ

มาตรา ๖ การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย

จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

2[๒] มาตรา ๔ นยามค าวา “กฎกระทรวง” แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท

๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 3[๓] มาตรา ๕ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

มาตรา ๗ ในกระบวนการเรยนรตองมงปลกฝงจตส านกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง

มาตรา ๘ การจดการศกษาใหยดหลกดงน (๑) เปนการศกษาตลอดชวตส าหรบประชาชน (๒) ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา (๓) การพฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง มาตรา ๙ การจดระบบ โครงสราง และกระบวนการจดการศกษา ใหยดหลกดงน (๑) มเอกภาพดานนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต (๒) มการกระจายอ านาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษา และองคกรปกครองสวน

ทองถน (๓) มการก าหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบและ

ประเภทการศกษา (๔) มหลกการสงเสรมมาตรฐานวชาชพคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา และการ

พฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง (๕) ระดมทรพยากรจากแหลงตาง ๆ มาใชในการจดการศกษา (๖) การมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน

เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน

หมวด ๒ สทธและหนาททางการศกษา

มาตรา ๑๐ การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษา

ขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ

สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองไดหรอไมมผดแลหรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ

การศกษาส าหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

การจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความสามารถพเศษ ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยค านงถงความสามารถของบคคลนน

มาตรา ๑๑ บดา มารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลซงอยในความดแล

ไดรบการศกษาภาคบงคบตามมาตรา ๑๗ และตามกฎหมายท เกยวของตลอดจนใหไดรบการศกษานอกเหนอจากการศกษาภาคบงคบ ตามความพรอมของครอบครว

มาตรา ๑๒ นอกเหนอจากรฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน ใหบคคล ครอบครว

องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน มสทธในการจดการศกษาขนพนฐาน ทงน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๓ บดา มารดา หรอผปกครองมสทธไดรบสทธประโยชน ดงตอไปน (๑) การสนบสนนจากรฐ ใหมความรความสามารถในการอบรมเลยงด และการใหการศกษา

แกบตรหรอบคคลซงอยในความดแล (๒) เงนอดหนนจากรฐส าหรบการจดการศกษาขนพนฐานของบตรหรอบคคลซงอยในความ

ดแลทครอบครวจดให ทงน ตามทกฎหมายก าหนด (๓) การลดหยอนหรอยกเวนภาษส าหรบคาใชจายการศกษาตามทกฎหมายก าหนด

มาตรา ๑๔ บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ซงสนบสนนหรอจดการศกษาขนพนฐาน มสทธไดรบสทธประโยชนตามควรแกกรณ ดงตอไปน

(๑) การสนบสนนจากรฐใหมความรความสามารถในการอบรมเลยงดบคคลซงอยในความดแลรบผดชอบ

(๒) เงนอดหนนจากรฐส าหรบการจดการศกษาขนพนฐานตามทกฎหมายก าหนด (๓) การลดหยอนหรอยกเวนภาษส าหรบคาใชจายการศกษาตามทกฎหมายก าหนด

หมวด ๓

ระบบการศกษา

มาตรา ๑๕ การจดการศกษามสามรปแบบ คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย (๑) การศกษาในระบบ เปนการศกษาทก าหนดจดมงหมาย วธการศกษา หลกสตร

ระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขของการส าเรจการศกษาทแนนอน (๒) การศกษานอกระบบ เปนการศกษาทมความยดหยนในการก าหนดจดมงหมาย รปแบบ

วธการจดการศกษา ระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขส าคญของการส าเรจการศกษา โดยเนอหาและหลกสตรจะตองมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของบคคลแตละกลม

(๓) การศกษาตามอธยาศย เปนการศกษาทใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ ศกยภาพ ความพรอม และโอกาส โดยศกษาจากบคคล ประสบการณ สงคม สภาพแวดลอม สอ หรอแหลงความรอน ๆ

สถานศกษาอาจจดการศกษาในรปแบบใดรปแบบหนงหรอทงสามรปแบบกได ใหมการเทยบโอนผลการเรยนทผเรยนสะสมไวในระหวางรปแบบเดยวกนหรอตางรปแบบได

ไมวาจะเปนผลการเรยนจากสถานศกษาเดยวกนหรอไมกตาม รวมทงจากการเรยนรนอกระบบ ตามอธยาศย การฝกอาชพ หรอจากประสบการณการท างาน

มาตรา ๑๖ การศกษาในระบบมสองระดบ คอ การศกษาขนพนฐาน และการศกษา

ระดบอดมศกษา

การศกษาขนพนฐานประกอบดวย การศกษาซงจดไมนอยกวาสบสองปกอนระดบอดมศกษา การแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

การศกษาระดบอดมศกษาแบงเปนสองระดบ คอ ระดบต ากวาปรญญา และระดบปรญญา การแบงระดบหรอการเทยบระดบการศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย ใหเปนไป

ตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๑๗ ใหมการศกษาภาคบงคบจ านวนเกาป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปทเจด เขา

เรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปทสบหก เวนแตสอบไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ หลกเกณฑและวธการนบอายใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๑๘ การจดการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานใหจดในสถานศกษา

ดงตอไปน (๑) สถานพฒนาเดกปฐมวย ไดแก ศนยเดกเลก ศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกกอน

เกณฑของสถาบนศาสนา ศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเรมของเดกพการและเดกซงมความตองการพเศษ หรอสถานพฒนาเดกปฐมวยทเรยกชออยางอน

(๒) โรงเรยน ไดแก โรงเรยนของรฐ โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนทสงกดสถาบนพทธศาสนาหรอศาสนาอน

(๓) ศนยการเรยน ไดแก สถานทเรยนทหนวยงานจดการศกษานอกโรงเรยน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล สถาบนทางการแพทย สถานสงเคราะห และสถาบนสงคมอนเปนผจด

มาตรา ๑๙ การจดการศกษาระดบอดมศกษาใหจดในมหาวทยาลย สถาบน วทยาลย หรอ

หนวยงานทเรยกชออยางอน ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบสถานศกษาระดบอดมศกษา กฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ และกฎหมายทเกยวของ

มาตรา ๒๐ การจดการอาชวศกษา การฝกอบรมวชาชพ ใหจดในสถานศกษาของรฐ

สถานศกษาของเอกชน สถานประกอบการ หรอโดยความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการอาชวศกษาและกฎหมายทเกยวของ

มาตรา ๒๑ กระทรวง ทบวง กรม รฐวสาหกจ และหนวยงานอนของรฐ อาจจดการศกษาเฉพาะทางตามความตองการและความช านาญของหนวยงานนนได โดยค านงถงนโยบายและมาตรฐานการศกษาของชาต ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง

หมวด ๔

แนวการจดการศกษา

มาตรา ๒๒ การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนา

ตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

มาตรา ๒๓ การจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษา

ตามอธยาศย ตองเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษาในเรองตอไปน

(๑) ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครว ชมชน ชาต และสงคมโลก รวมถงความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทยและระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

(๒) ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบ ารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน

(๓) ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา

(๔) ความร และทกษะดานคณตศาสตร และดานภาษา เนนการใชภาษาไทยอยางถกตอง (๕) ความร และทกษะในการประกอบอาชพและการด ารงชวตอยางมความสข มาตรา ๒๔ การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการ

ดงตอไปน (๑) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดย

ค านงถงความแตกตางระหวางบคคล

(๒) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

(๓) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน ท าเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง

(๔) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

(๕) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ

(๖) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

มาตรา ๒๕ รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทก

รปแบบ ไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยการกฬาและนนทนาการ แหลงขอมล และแหลงการเรยนรอนอยางพอเพยงและมประสทธภาพ

มาตรา ๒๖ ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน

ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา

ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหน าผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย

มาตรา ๒๗ ใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนดหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวต และการประกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษาตอ

ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนงในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

มาตรา ๒๘ หลกสตรการศกษาระดบตาง ๆ รวมทงหลกสตรการศกษาส าหรบบคคลตาม

มาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ

สาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม

ส าหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษา นอกจากคณลกษณะในวรรคหนง และวรรคสองแลวยงมความมงหมายเฉพาะทจะพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควา วจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม

มาตรา ๒๙ ใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครอง

สวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน สงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน เพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม มการแสวงหาความร ขอมล ขาวสาร และรจกเลอกสรรภมปญญาและวทยาการตาง ๆ เพอพฒนาชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ รวมทงหาวธการสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณการพฒนาระหวางชมชน

มาตรา ๓๐ ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการ

สงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา

หมวด ๕ การบรหารและการจดการศกษา

สวนท ๑

การบรหารและการจดการศกษาของรฐ

มาตรา ๓๑4[๔] กระทรวงมอ านาจหนาทเกยวกบการสงเสรม และก ากบดแลการศกษาทก

ระดบและทกประเภท ก าหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษา สนบสนนทรพยากรเพอการศกษา สงเสรมและประสานงานการศาสนา ศลปะ วฒนธรรม และการกฬาเพอการศกษา รวมทงการตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาและราชการอนตามทมกฎหมายก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของกระทรวงหรอสวนราชการทสงกดกระทรวง

มาตรา ๓๒5[๕] การจดระเบยบบรหารราชการในกระทรวงใหมองคกรหลกทเปนคณะบคคล

ในรปสภาหรอในรปคณะกรรมการจ านวนสองคกร ไดแก สภาการศกษา คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอาชวศกษา และคณะกรรมการการอดมศกษา เพอพจารณาใหความเหนหรอใหค าแนะน าแกรฐมนตร หรอคณะรฐมนตร และมอ านาจหนาทอนตามทกฎหมายก าหนด

มาตรา ๓๓6[๖] สภาการศกษา มหนาท (๑) พจารณาเสนอแผนการศกษาแหงชาตทบรณาการศาสนา ศลปะ วฒนธรรม และกฬากบ

การศกษาทกระดบ (๒) พจารณาเสนอนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษาเพอด าเนนการใหเปนไปตามแผน

ตาม (๑) (๓) พจารณาเสนอนโยบายและแผนในการสนบสนนทรพยากรเพอการศกษา (๔) ด าเนนการประเมนผลการจดการศกษาตาม (๑)

4[๔] มาตรา ๓๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 5[๕] มาตรา ๓๒ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 6[๖] มาตรา ๓๓ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

(๕) ใหความเหนหรอค าแนะน าเกยวกบกฎหมายและกฎกระทรวงทออกตามความในพระราชบญญตน

การเสนอนโยบาย แผนการศกษาแหงชาต และมาตรฐานการศกษา ให เสนอตอคณะรฐมนตร

ใหคณะกรรมการสภาการศกษา ประกอบดวย รฐมนตรเปนประธาน กรรมการโดยต าแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ พระภกษซงเปนผแทนคณะสงฆ ผแทนคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ผแทนองคกรศาสนาอนและกรรมการผทรงคณวฒ ซงมจ านวนไมนอยกวาจ านวนกรรมการประเภทอนรวมกน

ใหส านกงานเลขาธการสภาการศกษา เปนนตบคคล และใหเลขาธการสภาเปนกรรมการและเลขานการ

จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกกรรมการ วาระการด ารงต าแหนง และการพนจากต าแหนง ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

มาตรา ๓๔7[๗] คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาท พจารณาเสนอนโยบาย

แผนพฒนามาตรฐานและหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน

คณะกรรมการการอาชวศกษามหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานและหลกสตรการอาชวศกษาทกระดบ ทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต การสงเสรมประสานงานการจดการอาชวศกษาของรฐและเอกชน การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการอาชวศกษา โดยค านงถงคณภาพและความเปนเลศทางวชาชพ

คณะกรรมการการอดมศกษา มหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการอดมศกษาทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนการศกษาแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาระดบอดมศกษา โดยค านงถงความเปนอสระและความเปนเลศทางวชาการของสถานศกษาระดบปรญญาตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษาแตละแหง และกฎหมายทเกยวของ

7[๗] มาตรา ๓๔ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

มาตรา ๓๕ องคประกอบของคณะกรรมการตามมาตรา ๓๔ ประกอบดวย กรรมการโดยต าแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ และผทรงคณวฒซงมจ านวนไมนอยกวาจ านวนกรรมการประเภทอนรวมกน

จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการด ารงต าแหนงและการพนจากต าแหนงของคณะกรรมการแตละคณะ ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด ทงน ใหค านงถงความแตกตางของกจการในความรบผดชอบของคณะกรรมการแตละคณะดวย

ใหส านกงานคณะกรรมการตามมาตรา ๓๔ เปนนตบคคล และใหเลขาธการของแตละส านกงานเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการ

มาตรา ๓๖ ใหสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคล และอาจ

จดเปนสวนราชการหรอเปนหนวยงานในก ากบของรฐ ยกเวนสถานศกษาเฉพาะทางตามมาตรา ๒๑ ใหสถานศกษาดงกลาวด าเนนกจการไดโดยอสระ สามารถพฒนาระบบบรหาร และการ

จดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการก ากบดแลของสภาสถานศกษา ตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ

มาตรา ๓๗8[๘] การบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษาโดย

ค านงถงระดบของการศกษาขนพนฐาน จ านวนสถานศกษา จ านวนประชากร วฒนธรรมและความเหมาะสมดานอนดวย เวนแตการจดการศกษาขนพนฐานตามกฎหมายวาดวยการอาชวศกษา

ใหรฐมนตรโดยค าแนะน าของสภาการศกษา มอ านาจประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดเขตพนทการศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐาน แบงเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา

ในกรณทสถานศกษาใดจดการศกษาขนพนฐานทงระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาการก าหนดใหสถานศกษาแหงนนอยในเขตพนทการศกษาใด ใหยดระดบการศกษาของสถานศกษานนเปนส าคญ ทงน ตามทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ในกรณทเขตพนทการศกษาไมอาจบรหารและจดการไดตามวรรคหนง กระทรวงอาจจดใหมการศกษาขนพนฐานดงตอไปนเพอเสรมการบรหารและการจดการของเขตพนทการศกษากได

8[๘] มาตรา ๓๗ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓

(๑) การจดการศกษาขนพนฐานส าหรบบคคลทมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการหรอทพพลภาพ

(๒) การจดการศกษาขนพนฐานทจดในรปแบบการศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย

(๓) การจดการศกษาขนพนฐานส าหรบบคคลทมความสามารถพเศษ (๔) การจดการศกษาทางไกล และการจดการศกษาทใหบรการในหลายเขตพนทการศกษา มาตรา ๓๘9[๙] ในแตละเขตพนทการศกษา ใหมคณะกรรมการและส านกงานเขตพนท

การศกษามอ านาจหนาทในการก ากบดแล จดตง ยบ รวม หรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาประสาน สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา

คณะกรรมการเขตพนทการศกษาประกอบดวย ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพคร ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทนสมาคมผปกครองและคร และผทรงคณวฒดานการศกษา ศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม

จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการต ารงต าแหนง และการพนจากต าแหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ใหผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา

ในการด าเนนการตามวรรคหนงในสวนทเกยวกบสถานศกษาเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนวาจะอยในอ านาจหนาทของเขตพนทการศกษาใด ใหเปนไปตามทรฐมนตรประกาศก าหนดโดยค าแนะน าของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน10[๑๐]

มาตรา ๓๙11[๑๑] ใหกระทรวงกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดาน

วชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการ และส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง

9[๙] มาตรา ๓๘ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 10[๑๐] มาตรา ๓๘ เพมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓

หลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจดงกลาว ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๔๐12[๑๒] ใหมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาระดบอดมศกษา

ระดบต ากวาปรญญา และสถานศกษาอาชวศกษาของแตละสถานศกษาเพอท าหนาทก า กบและสงเสรม สนบสนนกจการของสถานศกษา ประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกาของสถานศกษา ผแทนพระภกษสงฆหรอผแทนองคกรศาสนาอนในพนท และผทรงคณวฒ

สถานศกษาระดบอดมศกษาระดบต ากวาปรญญาและสถานศกษาอาชวศกษาอาจมกรรมการเพมขนได ทงน ตามทกฎหมายก าหนด

จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการด ารงต าแหนง และการพนจากต าแหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ใหผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการสถานศกษา ความในมาตรานไมใชบงคบแกสถานศกษาตามมาตรา ๑๘ (๑) และ (๓)

สวนท ๒ การบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

มาตรา ๔๑ องคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทก

ระดบตามความพรอม ความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน มาตรา ๔๒ ใหกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจด

การศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน และมหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษา สอดคลองกบนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา รวมทงการเสนอแนะการจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

11[๑๑] มาตรา ๓๙ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ 12[๑๒] มาตรา ๔๐ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

สวนท ๓ การบรหารและการจดการศกษาของเอกชน

มาตรา ๔๓ การบรหารและการจดการศกษาของเอกชนใหมความเปนอสระ โดยมการก ากบตดตาม การประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาจากรฐ และตองปฏบตตามหลกเกณฑการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาเชนเดยวกบสถานศกษาของรฐ

มาตรา ๔๔ ใหสถานศกษาเอกชนตามมาตรา ๑๘ (๒) เปนนตบคคล และมคณะกรรมการ

บรหารประกอบดวย ผบรหารสถานศกษาเอกชน ผรบใบอนญาต ผแทนผปกครอง ผแทนองคกรชมชน ผแทนคร ผแทนศษยเกา และผทรงคณวฒ

จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการด ารงต าแหนง และการพนจากต าแหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎระทรวง

มาตรา ๔๕ ใหสถานศกษาเอกชนจดการศกษาไดทกระดบและทกประเภท การศกษาตามท

กฎหมายก าหนด โดยรฐตองก าหนดนโยบายและมาตรการทชดเจนเกยวกบการมสวนรวมของเอกชนในดานการศกษา

การก าหนดนโยบายและแผนการจดการศกษาของรฐของเขตพนทการศกษาหรอขององคกรปกครองสวนทองถน ใหค านงถงผลกระทบตอการจดการศกษาของเอกชน โดยใหรฐมนตรหรอคณะกรรมการเขตพนทการศกษา หรอองคกรปกครองสวนทองถนรบฟงความคดเหนของเอกชนและประชาชนประกอบการพจารณาดวย13[๑๓]

ใหสถานศกษาของเอกชนทจดการศกษาระดบปรญญาด าเนนกจการได โดยอสระ สามารถพฒนาระบบบรหารและการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการก ากบดแลของสภาสถานศกษา ตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน

มาตรา ๔๖ รฐตองใหการสนบสนนดานเงนอดหนน การลดหยอนหรอการยกเวนภาษ และ

สทธประโยชนอยางอนทเปนประโยชนในทางการศกษาแกสถานศกษาเอกชนตามความเหมาะสม รวมทงสงเสรมและสนบสนนดานวชาการใหสถานศกษาเอกชนมมาตรฐานและสามารถพงตนเองได

13[๑๓] มาตรา ๔๕ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

หมวด ๖ มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา

มาตรา ๔๗ ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐาน

การศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก ระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา ใหเปนไปตามทก าหนดใน

กฎกระทรวง มาตรา ๔๘ ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง โดยมการจดท ารายงานประจ าปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก

มาตรา ๔๙ ใหมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา มฐานะเปน

องคการมหาชนท าหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษาเพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านงถงความมงหมายและหลกการและแนวการจดการศกษาในแตละระดบตามทก าหนดไวในพระราชบญญตน

ใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงในทกหาปนบตงแตการประเมนครงสดทาย และเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน

มาตรา ๕๐ ใหสถานศกษาใหความรวมมอในการจดเตรยมเอกสารหลกฐานตาง ๆ ทมขอมล

เกยวของกบสถานศกษา ตลอดจนใหบคลากร คณะกรรมการของสถานศกษา รวมทงผปกครองและผทมสวนเกยวของกบสถานศกษาใหขอมลเพมเตมในสวนทพจารณาเหนว า เกยวของกบการปฏบตภารกจของสถานศกษา ตามค ารองขอของส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาหรอบคคลหรอหนวยงานภายนอกทส านกงานดงกลาวรบรอง ทท าการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษานน

มาตรา ๕๑14[๑๔] ในกรณทผลการประเมนภายนอกของสถานศกษาใดไมไดตามมาตรฐานทก าหนด ใหส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จดท าขอเสนอแนะ การปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพอใหสถานศกษาปรบปรงแกไขภายในระยะเวลาทก าหนด หากมไดด าเนนการดงกลาว ใหส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษารายงานตอคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอาชวศกษา หรอคณะกรรมการการอดมศกษา เพอด าเนนการใหมการปรบปรงแกไข

หมวด ๗

คร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา

มาตรา ๕๒ ใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบ กระบวนการผลต การพฒนาคร คณาจารย และ

บคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการก ากบและประสานใหสถาบนทท าหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากรทางการศกษาใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหมและการพฒนาบคลากรประจ าการอยางตอเนอง

รฐพงจดสรรงบประมาณและจดตงกองทนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอ

มาตรา ๕๓ ใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษา มฐานะเปน

องคกรอสระภายใตการบรหารของสภาวชาชพ ในก ากบของกระทรวง มอ านาจหนาทก าหนดมาตรฐานวชาชพ ออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ ก ากบดแลการปฏบตตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงการพฒนาวชาชพคร ผบรหารสถานศกษาและผบรหารการศกษา

ใหคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน ทงของรฐและเอกชนตองมใบอนญาตประกอบวชาชพตามทกฎหมายก าหนด

การจดใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน คณสมบต หลกเกณฑ และวธการในการออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

14[๑๔] มาตรา ๕๑ แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

ความในวรรคสองไมใชบงคบแกบคลากรทางการศกษาทจดการศกษาตามอธยาศย สถานศกษาตามมาตรา ๑๘ (๓) ผบรหารการศกษาระดบเหนอเขตพนทการศกษาและวทยากรพเศษทางการศกษา

ความในมาตรานไมใชบงคบแกคณาจารย ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษาในระดบอดมศกษาระดบปรญญา

มาตรา ๕๔ ใหมองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการคร โดยใหครและบคลากร

ทางการศกษาทงของหนวยงานทางการศกษาในระดบสถานศกษาของรฐ และระดบเขตพนทการศกษาเปนขาราชการในสงกดองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการคร โดยยดหลกการกระจายอ านาจการบรหารงานบคคลสเขตพนทการศกษา และสถานศกษา ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

มาตรา ๕๕ ใหมกฎหมายวาดวยเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการ และสทธประโยชนเกอกล

อน ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพอใหมรายไดทเพยงพอและเหมาะสมกบฐานะทางสงคมและวชาชพ

ใหมกองทนสงเสรมคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา เพอจดสรรเปนเงนอดหนนงานรเรมสรางสรรค ผลงานดเดน และเปนรางวลเชดชเกยรตคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา ทงน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๕๖ การผลตและพฒนาคณาจารยและบคลากรทางการศกษา การพฒนา มาตรฐาน

และจรรยาบรรณของวชาชพ และการบรหารงานบคคลของขาราชการหรอพนกงานของรฐในสถานศกษาระดบปรญญาทเปนนตบคคล ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษาแตละแหงและกฎหมายทเกยวของ

มาตรา ๕๗ ใหหนวยงานทางการศกษาระดมทรพยากรบคคลในชมชนใหมสวนรวมในการ

จดการศกษาโดยน าประสบการณ ความรอบร ความช านาญ และภมปญญาทองถนของบคคลดงกลาวมาใช เพอใหเกดประโยชนทางการศกษาและยกยองเชดชผทสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา

หมวด ๘ ทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา

มาตรา ๕๘ ใหมการระดมทรพยากรและการลงทนดานงบประมาณ การเงน และทรพยสน

ทงจากรฐ องคกรปกครองสวนทองถน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชนเอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ สถาบนสงคมอน และตางประเทศมาใชจดการศกษาดงน

(๑) ใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถนระดมทรพยากรเพอการศกษา โดยอาจจดเกบภาษเพอการศกษาไดตามความเหมาะสม ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

(๒) ใหบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถนเอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ระดมทรพยากรเพอการศกษา โดยเปนผจดและมสวนรวมในการจดการศกษา บรจาคทรพยสนและทรพยากรอนใหแกสถานศกษา และมสวนรวมรบภาระคาใชจายทางการศกษาตามความเหมาะสมและความจ าเปน

ทงน ใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมและใหแรงจงใจในการระดมทรพยากรดงกลาว โดยการสนบสนน การอดหนนและใชมาตรการลดหยอนหรอยกเวนภาษ ตามความเหมาะสมและความจ าเปน ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

มาตรา ๕๙ ใหสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล มอ านาจในการปกครอง ดแล บ ารงรกษา

ใช และจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา ทงทเปนทราชพสด ตามกฎหมายวาดวยทราชพสด และทเปนทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจากบรการของสถานศกษา และเกบคาธรรมเนยมการศกษาทไมขดหรอแยงกบนโยบาย วตถประสงค และภารกจหลกของสถานศกษา

บรรดาอสงหารมทรพยทสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคลไดมาโดยมผอทศให หรอโดยการซอหรอแลกเปลยนจากรายไดของสถานศกษา ไมถอเปนทราชพสด และใหเปนกรรมสทธของสถานศกษา

บรรดารายไดและผลประโยชนของสถานศกษาของรฐท เปนนตบคคล รวมทงผลประโยชนทเกดจากทราชพสด เบยปรบทเกดจากการผดสญญาลาศกษา และเบยปรบทเกดจากการผดสญญาการซอทรพยสนหรอจางท าของทด าเนนการโดยใชเงนงบประมาณไมเปนรายไดทตองน าสงกระทรวงการคลงตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลงและกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ

บรรดารายไดและผลประโยชนของสถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคล รวมทงผลประโยชนทเกดจากทราชพสด เบยปรบทเกดจากการผดสญญาลาศกษา และเบยปรบทเกดจากการผดสญญาการซอ

ทรพยสนหรอจางท าของทด าเนนการโดยใชเงนงบประมาณใหสถานศกษาสามารถจดสรรเปนคาใชจายในการจดการศกษาของสถานศกษานน ๆ ไดตามระเบยบทกระทรวงการคลงก าหนด

มาตรา ๖๐ ใหรฐจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบการศกษาในฐานะทมความส าคญสงสด

ตอการพฒนาทยงยนของประเทศโดยจดสรรเปนเงนงบประมาณเพอการศกษา ดงน (๑) จดสรรเงนอดหนนทวไปเปนคาใชจายรายบคคลทเหมาะสมแกผเรยนการศกษาภาค

บงคบและการศกษาขนพนฐานทจดโดยรฐและเอกชนใหเทาเทยมกน (๒) จดสรรทนการศกษาในรปของกองทนกยมใหแกผเรยนทมาจากครอบครวทมรายไดนอย

ตามความเหมาะสมและความจ าเปน (๓) จดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาอนเปนพเศษใหเหมาะสม และ

สอดคลองกบความจ าเปนในการจดการศกษาส าหรบผเรยนทมความตองการเปนพเศษแตละกลมตามมาตรา ๑๐ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส โดยค านงถงความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษาและความเปนธรรม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

(๔) จดสรรงบประมาณเปนคาใชจายด าเนนการ และงบลงทนใหสถานศกษาของรฐตามนโยบายแผนพฒนาการศกษาแหงชาต และภารกจของสถานศกษา โดยใหมอสระในการบรหารงบประมาณและทรพยากรทางการศกษา ทงน ใหค านงถงคณภาพและความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษา

(๕) จดสรรงบประมาณในลกษณะเงนอดหนนทวไปใหสถานศกษาระดบอดมศกษาของรฐทเปนนตบคคล และเปนสถานศกษาในก ากบของรฐหรอองคการมหาชน

(๖) จดสรรกองทนกยมดอกเบยต าใหสถานศกษาเอกชน เพอใหพงตนเองได (๗) จดตงกองทนเพอพฒนาการศกษาของรฐและเอกชน มาตรา ๖๑ ใหรฐจดสรรเงนอดหนนการศกษาทจดโดยบคคล ครอบครว องคกรชมชน

องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ตามความเหมาะสมและความจ าเปน

มาตรา ๖๒ ใหมระบบการตรวจสอบ ตดตามและประเมนประสทธภาพและประสทธผล

การใชจายงบประมาณการจดการศกษาใหสอดคลองกบหลกการศกษา แนวการจดการศกษาและคณภาพมาตรฐานการศกษา โดยหนวยงานภายในและหนวยงานของรฐทมหนาทตรวจสอบภายนอก

หลกเกณฑ และวธการในการตรวจสอบ ตดตามและการประเมน ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

หมวด ๙ เทคโนโลยเพอการศกษา

มาตรา ๖๓ รฐตองจดสรรคลนความถ สอตวน าและโครงสรางพนฐานอนทจ าเปนตอการสง

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน วทยโทรคมนาคม และการสอสารในรปอน เพอใชประโยชนส าหรบการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย การทะนบ ารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรมตามความจ าเปน

มาตรา ๖๔ รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการผลต และพฒนาแบบเรยน ต ารา หนงสอ

ทางวชาการ สอสงพมพอน วสดอปกรณ และเทคโนโลยเพอการศกษาอน โดยเรงรดพฒนาขดความสามารถในการผลต จดใหมเงนสนบสนนการผลตและมการใหแรงจงใจแกผผลต และพฒนาเทคโนโลยเพอการศ กษา ทงน โดยเปดใหมการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม

มาตรา ๖๕ ใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลต และผใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอให

มความร ความสามารถ และทกษะในการผลต รวมทงการใชเทคโนโลยท เหมาะสม มคณภาพ และประสทธภาพ

มาตรา ๖๖ ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษา

ในโอกาสแรกทท าได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต

มาตรา ๖๗ รฐตองสงเสรมใหมการวจยและพฒนา การผลตและการพฒนาเทคโนโลยเพอ

การศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย

มาตรา ๖๘ ใหมการระดมทน เพอจดตงกองทนพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษาจากเงน

อดหนนของรฐ คาสมปทาน และผลก าไรทไดจากการด าเนนกจการดานสอสารมวลชน เทคโนโลยสารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทกฝายทเกยวของทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรประชาชน รวมทงใหมการลดอตราคาบรการเปนพเศษในการใชเทคโนโลยดงกลาวเพอการพฒนาคนและสงคม

หลกเกณฑและวธการจดสรรเงนกองทนเพอการผลต การวจยและการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๖๙ รฐตองจดใหมหนวยงานกลางท าหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผน สงเสรม

และประสานการวจย การพฒนาและการใช รวมทงการประเมนคณภาพ และประสทธภาพของการผลตและการใชเทคโนโลยเพอการศกษา

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๗๐ บรรดาบทกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ และค าสงเกยวกบ

การศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ยงคงใชบงคบไดตอไปจนกวาจะไดมการด าเนนการปรบปรงแกไขตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน ซงตองไมเกนหาปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๗๑ ใหกระทรวง ทบวง กรม หนวยงานการศกษา และสถานศกษาทมอยในวนท

พระราชบญญตนใชบงคบยงคงมฐานะและอ านาจหนาทเชนเดม จนกวาจะไดมการจดระบบการบรหารและการจดการศกษาตามบทบญญตแหงพระราชบญญตน ซงตองไมเกนสามปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๗๒ ในวาระเรมแรก มใหน าบทบญญต มาตรา ๑๐ วรรคหนง และมาตรา ๑๗ มาใช

บงคบ จนกวาจะมการด าเนนการใหเปนไปตามบทบญญตดงกลาว ซงตองไมเกนหาปนบแตวนทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยใชบงคบ

ภายในหนงปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหด าเนนการออกกฎกระทรวงตามมาตรา ๑๖ วรรคสอง และวรรคส ใหแลวเสรจ

ภายในหกปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหกระทรวงจดใหมการประเมนผลภายนอกครงแรกของสถานศกษาทกแหง

มาตรา ๗๓ ในวาระเรมแรก มใหน าบทบญญตในหมวด ๕ การบรหารและการจดการศกษา และหมวด ๗ คร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา มาใชบงคบจนกวาจะไดมการด าเนนการใหเปนไปตามบทบญญตในหมวดดงกลาว รวมท งการแกไขปรบปรงพระราชบญญตคร พทธศกราช ๒๔๘๘ และพระราชบญญตระเบยบขาราชการคร พ.ศ. ๒๕๒๓ ซงตองไมเกนสามปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

มาตรา ๗๔ ในวาระเรมแรกทการจดตงกระทรวงยงไมแลวเสรจ ใหนายกรฐมนตร

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ และรฐมนตรวาการทบวงมหาวทยาลย รกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอ านาจออกกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ทงน ในสวนทเกยวกบอ านาจหนาทของตน

เพอใหการปฏบตตามพระราชบญญตนในสวนทตองด าเนนการกอนทการจดระบบบรหารการศกษาตามหมวด ๕ ของพระราชบญญตนจะแลวเสรจ ใหกระทรวงศกษาธการ ทบวงมหาวทยาลยและคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ท าหนาทในสวนทเกยวของแลวแตกรณ15[๑๕]

มาตรา ๗๕ ใหจดตงส านกงานปฏรปการศกษา ซงเปนองคการมหาชนเฉพาะกจทจดตงขน

โดยพระราชกฤษฎกาทออกตามความในกฎหมายวาดวยองคการมหาชนเพอท าหนาท ดงตอไปน (๑) เสนอการจดโครงสราง องคกร การแบงสวนงานตามทบญญตไวในหมวด ๕ ของ

พระราชบญญตน (๒) เสนอการจดระบบคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาตามทบญญตไวในหมวด ๗

ของพระราชบญญตน (๓) เสนอการจดระบบทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาตามทบญญตไวในหมวด ๘

ของพระราชบญญตน (๔) เสนอแนะเกยวกบการรางกฎหมายเพอรองรบการด าเนนการตาม (๑) (๒) และ (๓) ตอ

คณะรฐมนตร (๕) เสนอแนะเกยวกบการปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ขอบงคบ ระเบยบ และค าสงทบงคบ

ใชอยในสวนทเกยวของกบการด าเนนการตาม (๑) (๒) และ (๓) เพอใหสอดคลองกบพระราชบญญตนตอคณะรฐมนตร

(๖) อ านาจหนาทอนตามทก าหนดในกฎหมายวาดวยองคการมหาชน ทงน ใหค านงถงความคดเหนของประชาชนประกอบดวย

15[๑๕] มาตรา ๗๔ วรรคสอง แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

มาตรา ๗๖ ใหมคณะกรรมการบรหารส านกงานปฏรปการศกษาจ านวนเกาคน

ประกอบดวยประธานกรรมการและกรรมการ ซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผมความรความสามารถ มประสบการณและมความเชยวชาญดานการบรหารการศกษา การบรหารรฐกจ การบรหารงานบคคล การงบประมาณ การเงนและการคลง กฎหมายมหาชน และกฎหมายการศกษา ทงน จะตองมผทรงคณวฒ ซงมใชขาราชการหรอผปฏบตงานในหนวยงานของรฐรวมอยดวย ไมนอยกวาสามคน

ใหคณะกรรมการบรหารมอ านาจแต งต งผ ทรงคณวฒ เปนทปรกษา และแตงต งคณะอนกรรมการ เพอปฏบตการตามทคณะกรรมการบรหารมอบหมายได

ให เลขาธการส านกงานปฏรปการศกษา เปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการบรหาร และบรหารกจการของส านกงานปฏรปการศกษาภายใตการก ากบดแลของคณะกรรมการบรหาร

คณะกรรมการบรหารและเลขาธการมวาระการด ารงต าแหนงวาระเดยวเปนเวลาสามป เมอครบวาระแลวใหยบเลกต าแหนงและส านกงานปฏรปการศกษา

มาตรา ๗๗ ใหมคณะกรรมการสรรหาคณะกรรมการบรหารส านกงานปฏรปการศกษาคณะ

หนงจ านวนสบหาคน ท าหนาทคดเลอกบคคลทสมควรไดรบการเสนอชอเปนคณะกรรมการบรหารจ านวนสองเทาของจ านวนประธานและกรรมการบรหาร เพอเสนอคณะรฐมนตรพจารณาแตงตง ประกอบดวย

(๑) ผแทนหนวยงานทเกยวของจ านวนหาคน ไดแก ปลดกระทรวงศกษาธการ ปลดทบวงมหาวทยาลย เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาแหงชาต และผอ านวยการส านกงบประมาณ

(๒) อธการบดของสถาบนอดมศกษาของรฐและเอกชนทเปนนตบคคล ซงคดเลอกกนเองจ านวนสองคน และคณบดคณะครศาสตร ศกษาศาสตร หรอการศกษาทงของรฐและเอกชนทมการสอนระดบปรญญาในสาขาวชาครศาสตร ศกษาศาสตร หรอการศกษา ซงคดเลอกกนเองจ านวนสามคน ในจ านวนนจะตองเปนคณบดคณะครศาสตร ศกษาศาสตร หรอการศกษาจากมหาวทยาลยของรฐไมนอยกวาหนงคน

(๓) ผแทนสมาคมวชาการ หรอวชาชพดานการศกษาทเปนนตบคคล ซงคดเลอกกนเองจ านวนหาคน

ใหคณะกรรมการสรรหาเลอกกรรมการสรรหาคนหนง เปนประธานกรรมการ และเลอกกรรมการสรรหาอกคนหนงเปนเลขานการคณะกรรมการสรรหา

มาตรา ๗๘ ใหนายกรฐมนตรเปนผรกษาการตามพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานปฏรปการศกษา และมอ านาจก ากบดแลกจการของส านกงานตามทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยองคการมหาชน

นอกจากทมบญญตไวแลวในพระราชบญญตน พระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานปฏรปการศกษา อยางนอยตองมสาระส าคญ ดงตอไปน

(๑) องคประกอบ อ านาจหนาท และวาระการด ารงต าแหนงของคณะกรรมการบรหารตามมาตรา ๗๕ และมาตรา ๗๖

(๒) องคประกอบ อ านาจหนาทของคณะกรรมการสรรหา หลกเกณฑ ว ธการสรรหา และการเสนอแตงตงคณะกรรมการบรหาร ตามมาตรา ๗๗

(๓) คณสมบตและลกษณะตองหามรวมทงการพนจากต าแหนงของคณะกรรมการบรหาร เลขาธการ และเจาหนาท

(๔) ทน รายได งบประมาณ และทรพยสน (๕) การบรหารงานบคคล สวสดการ และสทธประโยชนอน (๖) การก ากบดแล การตรวจสอบ และการประเมนผลงาน (๗) การยบเลก (๘) ขอก าหนดอน ๆ อนจ าเปนเพอใหกจการด าเนนไปไดโดยเรยบรอยและมประสทธภาพ

ผรบสนองพระบรมราชโองการ ชวน หลกภย นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยก าหนดใหรฐตองจดการศกษาอบรม และสนบสนนใหเอกชนจดการศกษาอบรมใหเกดความรคคณธรรม จดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต ปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตส านกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สนบสนนการคนควาวจยในศลปวทยาการตาง ๆ เรงรดการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาประเทศ พฒนาวชาชพคร และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะและวฒนธรรมของชาต รวมทงในการจดการศกษาของรฐ ใหค านงถงการมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถนและเอกชน ตามทกฎหมายบญญตและใหความคมครองการจดการศกษาอบรมขององคกรวชาชพและเอกชนภายใตการก ากบดแลของรฐ ดงนน จงสมควรมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต เพอเปนกฎหมายแมบทในการบรหารและจดการการศกษาอบรมใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดงกลาว จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕16[๑๖]

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ เนองจากรฐบาลมนโยบายปฏรประบบราชการ โดยใหแยกภารกจเกยวกบงานดานศลปะและวฒนธรรม ไปจดตงเปนกระทรวงวฒนธรรม และโดยทเปนการสมควรปรบปรงการบรหารและการจดการศกษาของเขตพนทการศกษา ประกอบกบสมควรใหมคณะกรรมการการอาชวศกษาท าหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานและหลกสตรการอาชวศกษาทกระดบทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนการศกษาแหงชาต สนบสนนทรพยากร ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการจดการอาชวศกษาดวย จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓17[๑๗] หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทการจดการศกษาขนพนฐานประกอบดวยการศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา ซงมระบบการบรหารและการจดการศกษาของทงสองระดบรวมอยในความรบผดชอบของแตละเขตพนทการศกษา ท าใหการบรหารและการจด

16[๑๖] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๑๙/ตอนท ๑๒๓ ก/หนา ๑๖/๑๙ ธนวาคม ๒๕๔๕ 17[๑๗] ราชกจจานเบกษา เลม ๑๒๗/ตอนท ๔๕ ก/หนา ๑/๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๓

การศกษาขนพนฐานเกดความไมคลองตวและเกดปญหาการพฒนาการศกษา สมควรแยกเขตพนทการศกษาออกเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา เพอใหการบรหารและการจดการศกษามประสทธภาพ อนจะเปนการพฒนาการศกษาแกนกเรยนในชวงชนประถมศกษาและมธยมศกษาใหสมฤทธผลและมคณภาพยงขน จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน