een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische...
TRANSCRIPT
![Page 1: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/1.jpg)
Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten.
Erik Thoomes
Klinisch Redeneren
![Page 2: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/2.jpg)
Clinical reasoning
“Clinical reasoning (or practice decision making) is a context-dependent way of thinking and decision making in professional practice to guide practice actions.”
Higgs & Jones, 2008
klinisch redeneren of klinische besliskunde
![Page 3: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/3.jpg)
“Evidence-based medicine is the integration of best research evidence with clinical expertise and patient values”
- Sackett & Straus 1996
What is Evidence-Based Medicine?
![Page 4: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/4.jpg)
4
„Old school“ Fysiotherapie
Medisch model/ „Disease” model
Patho- anatomisch substraat als uitgangspunt diagnostiek en therapie
![Page 5: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Traditionele opvattingen in de manuele therapie
Gezond = niet ziek
Ziek = aandoening a.g.v artrogene hypofunctie of „blokkade“
Directe relatie tussen opheffen van hypofunctie en gezondheid
![Page 6: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Karakteristieken waren dus:
Herkennen van “tekenen en symptomen”
Stellen van een (para)medische diagnose
De behandeling gericht op aandoening
Verwachting: verdwijnen van “tekenen en symptomen”
![Page 7: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Problemen… Letsel of weefselschade dikwijls niet
aantoonbaar Mensen reageren verschillend op eenzelfde
aandoening Verwachtingen, emoties en gedrag hebben
grote invloed op pijn
![Page 8: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Fysiotherapie en Manuele Therapie begin 21e eeuw
Beïnvloed door :
◦Tekorten in “disease model”
◦Invloed “Evidence Based Practice”
![Page 9: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Kritiek op dit gezondheidsmodel: Gezond ≠ niet ziek
Gezondheid moet gedefinieerd worden in
termen van welbevinden, rekening houdend
met de factoren die van invloed zijn op de
gezondheidstoestand
![Page 10: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/10.jpg)
Illness behavior
(Waddell, 1998).
Illness behaviour is what peoplesay and do
to express and communicate that they are ill
10
![Page 11: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Een revolutie in Klinisch Redeneren
Paradigma shift:
Van een biomedisch naar eenbio-psycho-social
denkkader
![Page 12: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Nieuwe Modellen: International Classification of Functioning,
Disability and Health [ICF] (WHO-ICF)
MDBB (Bernards, Hagenaars, Oostendorp 1996)
Bio-psycho-social model of disability (Engel 1960, Mosey 1974, Waddell 1998, Main 2000)
Disablement Process model (Verbrugge & Jette 1994)
Functional Health model (Wilson & Cleary 1995)
The Circular Model (Walach 2006)
![Page 13: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/13.jpg)
ICF
World Health Organization’s International Classification of Functioning, Disability andHealth model.
![Page 14: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/14.jpg)
ICF
Rundell et al, Spine 2009
![Page 15: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/15.jpg)
15
ICF Classificatie
Geen model
Beschrijft the gezondheidstoestand
Aparte onderdelen / factoren worden niet “gewogen”
![Page 16: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/16.jpg)
Disablement Process Model
Verbrugge & Jette, 1994
16
![Page 17: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/17.jpg)
Pathologydiagnose, ziekte,blessure, congenitaleafwijking
ImpairmentsDisfunctie en structureleafwijkingen in specifiekesystemen, musuloskeletaal,cardiovasculair, neurologisch, etc.
FunctionalLimitationsBeperking in basaleFysieke en mentale acties:Voortbewegen, reiken, bukken, traplopen, etc.
DisabilityMoeite met ADLWerk, sport,Huishouden,Socializen,Slapen, Verzorgen, etc.
Intra-individual factors Lifestyle & behavioral changes Psychosocial attributes & coping Activity accommodations
Extra-individual factors Medical care & rehabilitation Medications & other therapeutic regimens External supports Built, physical & social environment
Risk factorspredisposing characteristics:demographic, social, lifestyle, behavioral, psychological, environmental, biological
Disablement process
Verbrugge & Jette, 1994
![Page 18: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/18.jpg)
Pathology ImpairmentsFunctionallimitations Disability
Intra-individual factors
Extra-individual factors
Risk factors
Disablement process
Normaal of afwijkend beloop
![Page 19: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/19.jpg)
Pathology ImpairmentsFunctionallimitations Disability
Disablement processDisablement process
![Page 20: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/20.jpg)
Stoornissen
Beperkingen in activiteiten
Problemen inParticipatie
Patiëntenperspectief
Disablement Process
![Page 21: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Zoek de verschillen… ICF:
◦Beschrijft de gezondheidstoestand◦Is een“foto”
Disablement process ◦Is gelijk aan de ICF◦Voegt risicofactoren toe◦Is een “film”
![Page 22: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/22.jpg)
Pathology ImpairmentsFunctionallimitations Disability
Intra-individual factors
Extra-individual factors
Risk factors
Disablement processMovement Dysfunction Model
Normaal of afwijkend beloopKlinisch redeneer proces
![Page 23: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/23.jpg)
23
“Analyseren” van beperkingen in activiteiten
Activiteit
Deel activiteit
Deel activiteit
Deel activiteit
Deel activiteit
functie
functie
functie
functie
functie
functie
![Page 24: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/24.jpg)
24
“Analyseren” van beperkingen in activiteiten
Fietsen
Op- & afstappen
Sturen
Balanceren
Praten tijdens
Flexie knie
Extensie heup
Kracht Q-cepshamstrings
Evenwicht & balans
Motorische Controle
Lateroflexie Lumbo-sacraal
![Page 25: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Functie / disfunctie
Mobiliteit F/Ext Heup
Kracht Q-ceps
Motorische Controle
Evenwicht &balans
High load
Duurkracht
Snelkracht
Etc.
Maximaal kracht
Low Load
![Page 26: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Patiënt voorbeeldMw. T.
![Page 27: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Mrs. T. 32jr, IC verpleegkundige, samenwonend,
twee kinderen; 10 maanden en 3 jaar oud.
Medische “diagnose”: post whiplash trauma (>18 maanden geleden)
![Page 28: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Klachten – bewegend disfunctioneren:
Tillen 7/ 10 Door nekpijn
Stil zitten (administratie/ lezen) 6/ 10 Door nekpijn
Over patiënten heen gebogen zitten / staan 7/10 Door nekpijn
Bovenhandse activiteiten: was ophangen etc. 8/10 Door nekpijn
![Page 29: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Was ophangen
Thoracale Extensie
Cervico-Thoracale mobiliteit
Mobiliteit Schoudergordel
Functie DNF
Uithoudingsvermogen oppervlakkige
nek /hals musculatuur
MT
![Page 30: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Kortom…. Gezondheid wordt beschreven in termen
van◦ Gezondheidstoestand (ICF)◦ Beloop (normaal / afwijkend)◦ Prognostisch profiel◦ Patiënt perspectief
Modern fysiotherapeutisch Klinisch Redeneren begint vanuit het patiënt perspectief
MT / FT interventie grijpt aan op stoornis niveau
![Page 31: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/31.jpg)
Practisch gebruik van het
RPS-FormulierHoe schrijf ik het op in ICF terminologie…
![Page 32: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/32.jpg)
Rehabilitation Problem Solving Form
◦Use of the ICF model as a clinical problem-solving tool in physical therapy and rehabilitation medicine. Steiner WA, Ryser L, Huber E, Uebelhart D, Aeschlimann
A, Stucki G. Phys Ther. 2002 Nov;82(11):1098-107.
RPS - Form
![Page 33: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/33.jpg)
Vergelijkbaar?
![Page 34: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/34.jpg)
Body Structure/Functions Activities Participation
Ziekte/aandoening
Pat
ien
tT
her
apis
t
Personal factors Environmental Factors
Disorder
RPS-FormP
tTh
Verklaar EBCP
Schmitt, 2004
![Page 35: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/35.jpg)
Een voorbeeld?
![Page 36: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/36.jpg)
♂ 46 jr, Huisvrouw LRP >4 jaar, uitstraling naar linker
bovenbeen Huisarts verwijzing FT; Rx geen resultaat
◦ “uitstulpende tussenwervelschijf; niet bukken!” Recente MRI √ Alg. gezondheid √ Sport / beweegt nauwelijks NSAID’s > 5/7 dagen Bij pijn:
Yvonne
![Page 37: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/37.jpg)
PCI : Passieve Copingpf24013
TSK: 47 (= kinesiofobisch)
-bukken & tillen:d430
-opstaan uit stoel/ bed:d410
Huis-houdelijke Takend640
-dé-flexie *-PAVM’s / segmentaal bew.ond. b71513-endurance rugmusc.b74013
NSAID’se110FT: “bulging disk”: niet bukken!e355
P.I.L.E. test: 5 kgprogressive iso-inertial lifting evaluation
Sit to stand: 2 mins
PERFORMANCE TESTING & FUNCT. MVT. SCREENINGb45513
Chronische a–specifieke lage rugpijnICD 724.4
Yvonne, 46 jr. MRI : -/-
8/10
SF-12:36,1/ 50
7/10
6/10
NRS 7/10
-Zeurende rugpijn:b28013-lichte uitstraling Linker beenb28015
QBPDS 69/100
- PSK - Oswestry Disability Index - Roland Morris
-Abberant mvt./ bew.Patroon
-Lumbar FCE (McGill)60/185 sec
![Page 38: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/38.jpg)
Now what?
![Page 39: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/39.jpg)
39
Samenvatting: Klinisch Redeneren bij chronische patiënten Klachten van bewegend disfunctioneren en
pijn plaatsen binnen de context van beweging en bewegen.
Diagnostiek is gerelateerd aan:◦ Hulpvraag van de patiënt◦ Bewegend disfunctioneren◦ Het prognostisch profiel
Primaire inventarisatie niet richten op structuren en weefsels maar activiteiten &
participatie
![Page 40: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/40.jpg)
40
Hulpvraag van de patiënt Wat wil je bereiken met je interventie(s)?
◦ Inventariseer bewegend functioneren
Wat is mogelijk / wat gaat er mis?
Wat de patiënt weer wil kunnen ≠ altijd wat JIJ
denkt dat hij wil!
◦ Formuleer SMART therapie doelen:
Realistische (bereikbare) doelen
Meetbare / concrete
Samen met patiënt
![Page 41: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/41.jpg)
Kunnen gebruikt worden om richting te geven aan:◦ Zowel inventarisatie ◦ als therapie doelen
Inventariseren naar functionele beperkingen, i.t.t. weefseldiagnostiek
Vragenlijsten
![Page 42: Een “disablement model” als basis voor modern klinisch redeneren bij patiënten met chronische klachten. Klinisch Redeneren](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022062405/5551a0ed4979591f3c8b5260/html5/thumbnails/42.jpg)
42
Inventariseer het bewegend disfunctioneren
De patiënt is de expert!!
Open (gestructureerd) interview om mee te beginnen…
Integreer vragenlijsten als PSK, Roland Morris, Oswestry, etc.◦ Om lichamelijk onderzoek te plannen en te
leiden ◦ Om uitkomstmaten te definiëren