De wereld van Stefan ZweigDe wereld van… Stefan Zweig, Frans Kafka, Joseph RothII.

Eerste Wereldoorlog1914 – 1918

‘Wat viel er in juli 1914 nog te verdedigen? …… ik reed de oorlog tegemoet’

Een handvol mensen

An die Freunde im FremdlandBerliner Tageblatt19 september 1914

An die Freunde im FremdlandBerliner Tageblatt19 september 1914

‘Op zichzelf hielp het niets……aan de orde gesteld’

Boven het krijgsgewoel

Vanaf boven op de berg kan men de donder en bliksembeneden aanzien. De storm blijft woeden, maar men kandaarboven zonder angst of gevoel van bedreigd-zijnaanwezig blijven(Journal de Genève, 1914)

Intellectuelen en kunstenaarszouden zich aan de oorlogmoeten onttrekken en naarZwitserland gaan om zich daarop de tijd na de oorlog voorte bereiden

Barrières afbreken die deoorlog had opgeworpen

Boven het krijgsgewoel

Vanaf boven op de berg kan men de donder en bliksembeneden aanzien. De storm blijft woeden, maar men kandaarboven zonder angst of gevoel van bedreigd-zijnaanwezig blijven(Journal de Genève, 1914)

Zweig:

Oprichting van een moreelparlement in Genève waarinde intellectuelen zich kunnenverenigen tegen de haat

Niet de dichters maar het volkzal de weg naar de verzoeningvinden

‘O Freunde nicht diese Töne’Neuer Zürcher Zeitung, 3 november 1914

‘De Europese gedachte van morgen bevindt zich bij delegers. De luidruchtige intellectuele in beide kampendie elkaar uitschelden zijn geenszins de representantenvan die gedachte. De mannen die van de oorlogterugkeren na de bittere werkelijkheid ervan geproefdte hebben, zullen de stemmen doen verstommen vanhen die onwaardig bleken te zijn om te functionerenals de intellectuele gidsen van het mensengeslacht’

Romain Rolland, 1915

Het vuur, dagboek van een korporaal(1916)

Finished with theWar: A Soldier’sDeclarationjuli 1917

‘… het eerste van al mijn boeken dat voor mezelf waarde had’

‘Onbewust had ik door een thema uit de bijbel te kiezen ietsaangeraakt dan tot dan toe ongebruikt in mij aanwezig wasgeweest: de in het donker van bloed of traditie geworteldeverbondenheid met het joodse lot’

Eerste uitgave in 1917, met eenmenora op de omslag

Salzburger periode1919 – 1934 / 1937

huwelijk, 1920

Friderike Maria von Winternitzmet haar dochters Alexia (Alix)en Susanna (Suse),1913 Paschinger Schlössl

Huis op de Kapuzinerberg (Salzburg)

1922 1928

Stefan Zweig en Friderike met Alix en Suse in de tuin van de Kapuzinerbergca. 1934

Leven in ballingschap1934 - 1942

mei 1933

Boekverbrandingen in Duitsland enOostenrijk, o.a. in Salzburg. Ook deboeken van Stefan Zweig belandenop de vuurstapel. Zijn boeken mogenniet meer in Duitsland worden ver-kocht.Na deze gebeurtenissen huurt Zweigeen huis in Londen

1935

Charlotte Elizabeth Altmann

Stefan Zweig, Friderike en Schalom Asch (1935)Arturo Toscanini, Bruno Walter und Stefan Zweig (1936)

Stefan Zweig en Joseph Roth (1936)

1936 / 1938

Rosemount, Bath (1939/1940)

Rio de Janeiro (1940)

New York (1941)

Bungalow in Petrópolis (v.a. sept. 1941)

Lotte en Stefan Zweig plegen zelfmoord,22 februari 1942

Zweigsverdwenenwereld

Zweigsverdwenenwereld

Wenen, 1906

Begrafenis Franz Joseph, november 1916

‘Er is één plek……de wereld van onze vaders’

Freud,Adler, Mahler, Schönberg,Wittgenstein, VonHofmannsthal, Zweig, de leden van de 'Wiener Kreis',Herzl, enzovoorts

vóór 1848 slechts 179 joodse families in Wenen

van 1,3 procent in 1857 naar 12 procent in 1890

groot percentage studenten, docenten en kunstenaars- vooral schrijvers en musici - van joodse afkomst zijn(veelal geassimileerd)

Freud,Adler, Mahler, Schönberg,Wittgenstein, VonHofmannsthal, Zweig, de leden van de 'Wiener Kreis',Herzl, enzovoorts

vóór 1848 slechts 179 joodse families in Wenen

van 1,3 procent in 1857 naar 12 procent in 1890

groot percentage studenten, docenten en kunstenaars- vooral schrijvers en musici - van joodse afkomst zijn(veelal geassimileerd)

angst

identiteit

Brief des Lord Chandos (1902) → sleuteltekst van hetEuropese modernisme.

In deze ‘brief ’, feitelijk een essay in briefvorm, beschrijftHofmannsthal een taalcrisis door de ogen van zijn alter-ego Lord Chandos. De fictieve literator Chandos deeltaan een bevriende filosoof mee waarom hij plotseling zijnschrijversloopbaan heeft moeten beëndigen. Chandosvielen de woorden in de mond uiteen “als rottendepaddestoelen”. Hij is het vermogen kwijtgeraakt om “over ook maar één ding samenhangend te denken of tespreken(...) alles viel voor mij in delen uiteen, de delenweer in delen, en niets liet zich nog door één begripomspannen”’

↓taalscepsis

Brief des Lord Chandos (1902) → sleuteltekst van hetEuropese modernisme.

In deze ‘brief ’, feitelijk een essay in briefvorm, beschrijftHofmannsthal een taalcrisis door de ogen van zijn alter-ego Lord Chandos. De fictieve literator Chandos deeltaan een bevriende filosoof mee waarom hij plotseling zijnschrijversloopbaan heeft moeten beëndigen. Chandosvielen de woorden in de mond uiteen “als rottendepaddestoelen”. Hij is het vermogen kwijtgeraakt om “over ook maar één ding samenhangend te denken of tespreken(...) alles viel voor mij in delen uiteen, de delenweer in delen, en niets liet zich nog door één begripomspannen”’

↓taalscepsis

de belangrijkste taak van de filosofie bestaat uit een permanente ‘strijd tegen debeheksing van ons verstand door de middelen van onze taal’