effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen
DESCRIPTION
Overzicht van de bevindingen van onderzoek naar de effecten van de maatschappelijke stage op leerlingen in het voortgezet onderwijs in Nederland.TRANSCRIPT
![Page 1: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/1.jpg)
Effecten van de maatschappelijke stage op
leerlingen
René BekkersFilantropische Studies, Vrije Universiteit
Amsterdam
Onderzoeksdag Maatschappelijke Stage Driebergen, 7 juni 2010
![Page 2: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Wat we hopen
Maat-schappelijke stage
Vrijwillige inzet in
jeugd
Vrijwillige inzet na school
![Page 3: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Vrijwillige inzet
• Burgerschapsgedrag:– Sociale steun (klasgenoten helpen)– Politieke betrokkenheid (interesse in
politiek, stemintentie)– Vrijwilligerswerk (buiten de stage)– Geefgedrag (aan goede doelen)– Bereidheid tot vrijwilligerswerk en
geefgedrag• Inzet = Willen + Kunnen
![Page 4: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Willen en kunnen
• Burgerschapswaarden (willen): – Maatschappelijke waarden (bv. respect, begrip)– Altruïstische waarden (‘inspannen voor anderen’)– Empathie (‘bezorgd voor wie het minder heeft’)– Vertrouwen (‘meeste mensen te vertrouwen’)– Geefnormen (‘iedereen zou moeten geven’)
• Burgerschapsvaardigheden (kunnen): – Sociale vaardigheden (bv. samenwerken,
luisteren)– Gespreksvaardigheden (bv. je mening geven)– Gevoel van eigenwaarde (‘tevreden met mezelf’)
![Page 5: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Hoe de stage werktBurgerschaps-
waarden en vaardigheden nu
Burgerschaps-waarden en
vaardigheden later
Maat-schappelijke stage
Burger-schaps-gedrag
nu
Burger-schaps-gedrag later
![Page 6: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Leerlingen vinden de stage leuker dan ze hadden
verwacht
9
16
3127
16
26
18
37 37
05
10152025303540
Heelnegatief
Negatief Neutraal Positief Heelpositief
vooraf achteraf
![Page 7: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/7.jpg)
7
“Ik vond mijn stage…”
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Gezellig Nuttig Uitdagend Interessant Leerzaam
2007-2008 2008-2009
![Page 8: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Rekening houden helpt
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
(helemaal) niettevreden
neutraal (heel) tevreden
helemaal geen geen beetje heel goedHoeveel rekening is er gehouden met je voorkeuren?
Tevr
ed
en
heid
met
stag
e a
chte
raf
![Page 9: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Stage leerlingen geven vaker geld weg in onze loterij
0
10
20
30
40
50
60
70
houdt 10 houdt 5, geeft 5 geeft 10
geen stage wel stage
![Page 10: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Hoe weinig er eigenlijk verandert in burgerschap…
0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00
sociale vaardigheden
altruistische waarden
geefnormen
sociale steun
politiek
Stabiliteit Verandering
![Page 11: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/11.jpg)
11
…gemiddeld heeft de stage daardoor weinig invloed
-0,1 -0,05 0 0,05 0,1 0,15
sociale vaardigheden
altruïstische waarden
geefnormen
sociale steun
politiek
bruto verschil netto ontwikkeling
Niet significant: kan toeval zijn Niet significant: kan toeval zijn
Significant: kan geen toeval zijn
![Page 12: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Helpt reflectie?
• De helft van de leerlingen doet aan een of andere vorm van reflectie.
• Dit is meestal een logboek of een verslag (45%); maar weinig leerlingen maken van te voren een plan (23%).
• Reflectie lijkt weinig invloed te hebben op de ontwikkeling van burgerschap.
• Leerlingen die aan een of andere vorm van reflectie deden laten zelfs een afname zien in burgerschapswaarden en politieke betrokkenheid.
![Page 13: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Meer reflectie
• Een plan vooraf zorgt voor meer leerervaringen, maar de andere vormen van reflectie niet.
• Een logboek helpt leerlingen de stage als nuttig en gezellig te ervaren.
• Een verslag maken leidt tot een positiever gevoel over de stage achteraf.
• Portfolio, werkstuk en presentatie maken weinig uit voor tevredenheid en de ontwikkeling van burgerschap.
![Page 14: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Compenseert de stage?
• Al op de middelbare school scoren leerlingen op het VMBO lager op burgerschap dan leerlingen op hogere niveaus
• Burgerschap krijgen leerlingen van huis uit mee
• Kan de stage deze achterstand compenseren?
• Gaan VMBO-ers meer vooruit?
![Page 15: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Burgerschapsvaardigheden
3,53,55
3,63,65
3,73,75
3,83,85
3,93,95
4
voormeting nameting
vmbo
hoger
Veranderingen in burgerschapsvaardigheden tussen voor- en nameting onder leerlingen die een stage hebben gedaan
![Page 16: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Vertrouwen
2,4
2,5
2,6
2,7
2,8
2,9
3
voormeting nameting
vmbo
hoger
Veranderingen in sociaal vertrouwen tussen voor- en nameting onder leerlingen die een stage hebben gedaan
![Page 17: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Geefnormen
2,65
2,75
2,85
2,95
3,05
3,15
3,25
voormeting nameting
vmbo
hoger
Veranderingen in geefnormen tussen voor- en nameting onder leerlingen die een stage hebben gedaan
![Page 18: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Altruïstische waarden
3,25
3,3
3,35
3,4
3,45
3,5
voormeting nameting
vmbo
hoger
Veranderingen in altruïstische waarden tussen voor- en nameting onder leerlingen die een stage hebben gedaan
![Page 19: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Geven in loterij
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
voormeting nameting
vmbo
hoger
Veranderingen in bedrag weggegeven in loterij (in €) tussen voor- en nameting onder leerlingen die een stage hebben gedaan
![Page 20: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Twee puzzels
• Reflectie heeft (nog) niet de gewenste resultaten.
• Hoe komt dit? Hoe kunnen we reflectie effectiever maken?
• De maatschappelijke stage levert op het VMBO minder sterk de gewenste effecten op dan op hogere schoolniveau’s.
• Hoe komt dit? Hoe kan de stage op het VMBO effectiever gemaakt worden?
![Page 21: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Kind
Ouders en omgeving
Burgerschaps-waarden en
vaardigheden nu
Burgerschaps-waarden en
vaardigheden later
Maat-schappelijke stage
Burger-schaps-gedrag
nu
Burger-schaps-gedrag later
![Page 22: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Wat we ook nog niet weten
• Wat is de invloed van stagebegeleiders en van klasgenoten op de ontwikkeling van burgerschap?
• Wat is de invloed van de leerlingen op de mensen met wie ze omgaan in de stage?
• Wat zijn de effecten van de stages op langere termijn?
• Welke effecten hebben stages op schoolprestaties en asociaal gedrag?
![Page 23: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/23.jpg)
23
![Page 24: Effecten van de maatschappelijke stage op het burgerschap van leerlingen](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022081412/545b50f6b1af9fcf338b610b/html5/thumbnails/24.jpg)
24
DankDit onderzoek werd gefinancierd door
Meer informatie op: http://www.fss.uu.nl/soc/homes/bekkers
[email protected] dank aan: leerlingen en docenten die aan het onderzoek hebben meegewerkt, Juul Versteegen, Merel Ooms, Suzanne Spenkelink, en Tim Immerzeel