NDEKLER 1Staj yaplan iletmenin ad, adresi, tarihesi, alma konusu ve personel(teknik ve Fabrikann genel yerleim plannn incelenmesi, iyeri seiminde gz nne alnm

dier personel) saysnn aratrlmas....3 2faktrlerin incelenmesi (i gc, su, enerji, hammadde, pazarlama, tevik, ulam vb)...4 3Fabrika ynetim ve organizasyon emasnn karlp incelenmesi, organizasyon ve retim birimlerinin ayr ayr tantlmas ve ilevlerinin belirtilmesi, birimler aras ilikilerin incelenmesi.5 4retimin incelenmesi ve irdelenmesi, rnlerin tantlmas, retim makinalarnn tezgahlarn ve yardmc ekipmanlarn yerleim durumlarnn karlp incelenmesi, son aya ait retim miktarlarnn tespit edilmesi ve irdelenmesi...7 5retimin niteliinin /tipinin (mamule gre , imal ilemine gre, sabit pozisyonlu) Montaj hatt ve tipinin incelenmesi.....8 malat yaplan mamullerin i ak emasnn izilmesi..9 Ticari , mali , personel , ve rn stoklama sisteminin incelenmesi...11 Mamul maliyeti hesabnda uygulanan maliyet sisteminin ve bte almalarnn letmedeki i etd ile ilgili olarak yaplan almalarn ve i llmesinde incelenmesi.7 6789-

incelenmesi...11 10kullanlan tekniklerin incelenmesi , bu tekniklerden biriyle ilgili olarak uygulama yaplmas..12 111213letmenin rn datm sisteminin ve sat sonras hizmetlerinin incelenmesi...12 letmede yardmc sistemlerin tantlmas ve incelenmesi...12 Enerji retim sistemlerinin tantlmas, nitelik, kapasite, verimlilik ynnden Trbinler, kazanlar, kontrol niteleri , elektrik ve dier enerji datm sistemlerinin letmede kullanlan tezgahlarn bakm onarmlarnn nasl yapldnn incelenmesi

incelenmesi ..12 14tantlmas ve incelenmesi13 15ve verimliliklerinin analizi...13

1

16-

Hammadde, yar mamullerin tantlmas ve bunlarn zelliklerinin belirlenmesi,

malzeme muayenesi ve kalite kontrollerinin yaplmas ve kullanlan lme aletlerinin, tantlmas ve bakmlarnn yaplmas..13 17letmedeki bilgisayar sisteminin, bilgisayarlarn kullanm amacnn ve kullanldklar alanda i verimine katklarnn incelenmesi.....13 18letmedeki aratrlmas ve gelitirilme faaliyetleri, aratrma ve gelitirme yapabilecek alanlarn aratrlmas, iletmenin gelecee ynelik gelime planlarnn incelenmesi ve irdelenmesi..13 19Fabrika ierisinde staj esnasnda ekilen fotoraflar ekte..

2

ELMAKSAN DALGI POMPALARI

1957 ylnda elektro mekanik retmeni Mustafa ERTEKN tarafndan kurulan firmamz elektrikle alan cihazlarn tamiratn yapmak zere faaliyete gemitir. 1969 ylnda, slak statorlu dalg motorlarn bobinajn yapmaya balayan Ertekin A.. bu konuda Trkiye'nin ilk'lerindendir. Gneydou Anadolu blgesinde yer almasna ramen Antalya'dan balamak zere btn Akdeniz blgesi, dou ve gneydou Anadolu blgelerimizin ihtiyacn karlamtr. O zaman bu motorlar tamir edilemiyor diye skartaya karlmt. thal gelen ve hurdaya ayrlm tm bu motorlar Trkiye'nin btn blgelerinden getirilerek, burada tamir edilmi, ithalat ksmen nlenmi, birok susuz yer suya kavuturulmutur. Hem atlyeden yetien hem de mhendislik tahsillerini tamamlayan ocuklarnn da beraber almaya balamasyla daha da gelien firma su altnda alabilen asenkron tipte dalg motorlarn ve pompalarn imalatn yapmaya balamtr. Dalg pompann lkemizde en ok kullanld yerde kurulan firmamz blgenin ihtiyacn byk lde gidermi, tekellemeyi nlemi, kaliteli rnlerle ithalat kendi rettii kategorilerde sfra yaklatrmtr. Corafi konumu itibar ile retiminin % 30'unu snr komular olan Suriye, Irak, Suudi Arabistan'a, Afrika'ya ve Trki cumhuriyetlere ihra etmektedir.

23 dnmlk arsas zerinde 4.600 m2 kapal alana sahip binasnda 6 mhendis, 4 teknisyen, 23 ii ve 8 rakla hizmet veren firmamz TSE Kalite belgesine ve ISO 9001 Kalite gvence sistemi belgesine sahiptir. ISO 9001 belgesi RWTV System GmbH den alnmtr.

3

Elmaksan dalg pompalar yaklak olarak anlurfann Akakale ilesi yolu zerinde 10. Km de yer almaktadr. Edinilen bilgilere gre zellikle bu yerleim yerinin seilmesinde en etkin faktrler; anlurfa ve Harran ovasn birbirine balayan merkezi yolun zerinde olmas ve zellikle sulu tarmn yapld yerlekeye yakn olmas ve bunun dnda ulam bakmndan yakn olmas ehir merkezinin dnda olmas ve sanayi blgesine de yakn olmas fabrikann yerlekesinin seiminde nemli faktrler arasnda yer almaktadr. yerinin ileyii ve retilen rnlerin kalitesi asndan kullanlan ham maddenin byk bir ksm stanbul ve Ankaradaki yerli ve yurt dndaki firmalar tarafndan salanmaktadr. Firma yaklak olarak 1987 den bu yana kendi pompa motorlarn da retmekte ve gn getike geliip byyerek emin admlarla dalg pompa sektrnde kararlln devam ettirmektedir. zellikle son zaman da gelien Arap lkelerine ve pek ok Trki Cumhuriyetlere pazarlama yaplmakta stanbul Ankara ve anlurfadaki pek ok alt bayisiyle ylda yaklak 700-1200 dalg pompas satyla Trkiye genelinde sektrn ncleri arasnda yer almaktadr. Ayrca anlurfa da pompa imalat zerine alma yapan firmalarn yok denecek kadar az olmas ve anlurfadaki arazilerin byk bir ounluunun sulak topraklardan olumas firmann yenilerek gelimesine ve farkl kollarda gelimesine imkan tekil etmektedir. Ulam konusunda ise yurt iinde firma kendi aktarma ilemlerini sunmakta , yurtdnda ise anlamal olduklar ara firmalar ila gerekli hizmeti kusursuz bir ekilde tekil etmektedir. Elmaksan dalgta dikkatimi eken unsurlardan biriside firmann kalifiyeli eleman almak yerine ii gcn sanayi tabiriyle ekirdekten yetitirme diye bilinen sfrdan kendilerinin yetitirmesi ,ustalk raklk sistemiyle almas sanrm bu alma eklide alma ve verimliliini arttrmak amacyla srdrlmektedir. Kaliteli retim mteri memnuniyeti, her geen gn hedeflerini yenileyerek gelitiren Ertekin A.. temel prensipleri arasnda yer almaktadr. Yine yaklak olarak 54 yldan beridir hizmet vermekte olan Elmaksan dalg pompalar anlurfann son zamanlarda en popler firmalar arasndaki yerini korumakta gn getike kendini ve alma kadrosunu yenileyerek, byk mesafeler kat etmektedirler. 6ine firma SO 9001 standartlarnda retim yapmann gururunu yaamakta, TV, TSE kalite formlaryla bir kez daha kendi alannda ne kadar gl olduunu gstermektedir. Firma her yl yapt rutin4

yenilenme prensibiyle de ne kadar nc olduunu ve ekonomik olarak daha ucuz imalat yapmada yaplmas gerekeni yaptnn bilincinde olarak kendini gelitirmektedir. Elmaksan dalglar blgede gerek kadrosu gerekse ekipmanlaryla adndan ska sz ettirmektedir. 23 dnmlk arazi zerinde 4.600 metrekarelik kapal alma alan 6 mhendis, 4 teknisyen 23 ii ve 8 rakla TSE kalitesinde almaktadr. Firmann organizasyon emas incelendiinde ; Genel mdr Sabri ERTEKN, Fabrika mdr Mehmet Ertekin retim Sorumlusu mer Akyol Kalite gvenlii sorumlusu mer Bereket Arge sorumlusu Cneyt Yldz Pazarlama sorumlusu Mehmet Ertekin Elektrik ustas ve torna ustas olarak devam etmektedir. Genel Mdrlk: Elmaksan dalg pompalarnn genel mdrl stanbul da yer almaktadr. Genel mdrlk gerek ihracatn daha fazla olmas gerekse Trkiyedeki ticaretin merkezi olmas nedeniyle Marmara blge mdrl ve pazarlama hizmetlerini de ayn anda yrtmekte. Firmann retmi olduu rnlerin gerek Trkiye de gerekse yurt dnda ve Trki Cumhuriyetlerde satyla ilgili gerekli prosedrlerin ayarlanmasnda , genel merkezden bayiliklerin rnn reklamn, rnn tantlmas iin gerekli alt yapnn hazrlanmasn salamak. Yeni bayiliklerin verilmesini bunlarn denetiminin salanmas , rnn retilip satlmasna kadar geen zaman zarfnda tm detaylar gz nne alp organize eden birimdir. Fabrika Mdrl: verilen sipariler ve genel mdrlkten gelen direktifler dorultusunda gelen ham maddeden istenilen rnn elde edilmesi esnasnda geen zaman diliminde aktif rol oynayan birimdir. Elmaksan dalg pompalarnn banda Mehmet Ertekin bulunmaktadr. Yllarn vermi olduu tecrbe dahilinde fabrika ierisindeki akn5

salanmasnda etkin rol oynamaktadr. Verilen siparilerin ilenmesi fabrika ierisinde iilerden tutunda raa kadar tm birimlerin muhatap alnd yerdir.ayrca fabrika mdrl gerektiinde ve ihtiya duyulduunda yeni elemanlarn alnmas herhangi bir problemden dolay ayrlacak olan ve maan belirlenmesinde de nemli rol almaktadr. Gelen ham maddenin temini yerleimi yaplan rnn kaytlara girmesi, bayilerin neri ve ikayetlerinin incelendii uygun zm yollarnn bulunduu, fabrika alanlarnn ve usta balarnn birebir muhatap alnd , rnn montaj ulam yedek para vs gibi ihtiyalarnn temin edilmesinde gerekli her trl zm ve uygulamay gelitiren birimdir. retim Sorumlusu: Fabrikann retim birimlerinin banda makine mhendisi mer Akyol bey yer almaktadr. Fabrika mdrlne genel merkez araclyla ve bayiliklerin vermi olduu sipari e ihtiya dahilinde ebatlarnn verilmesi kullanlacak malzemenin belirlenmesi ve retilecek rnn teknik resminin verildii, ayrca rnn ham madde halinden pazarlanmaya hazr hale gelmesi esnasnda her aamada takip edilmesini gerekli durumlarda rnde deiikliklerin yaplmasn salayan ve retim aamasnda karlalan teknik problemlerin zlmesinde fabrika mdrlyle atlye arasnda mutabakat salayan birimdir. Elektrik Ustas: Pompa ierisinde yer alan elektrik motorunun retilmesi ve retilmesi iin gerekli kondktiflerin salanmas iin gerekli her tl imkan salayan birimdir. Fabrikann ierisinde yer alan ikinci katta yer alan atlyede bulunan ustalar ve ara elemanlarla motordaki rotorun yaplmas sarmlarnn, sarlmas, ve motorun pompaya balanmadan nce denenmesini salayan birimdir. Torna Ustas: Fabrika ierisinde 8 adet normal torna tezgah ve 2 adet CNC torna tezgah yer almaktadr. Torna ustasnn altnda 12 torna alan ve 6 ara eleman yer almakta da, ayrca bu tornalarn bakmn onarmnn salanmasnda ve gerekli ekipmanlarn toplanmasnn salanmasnda etkin rol oynamaktadr. zellikle retimi zor olan kaplinlerin ve pompa arklarnn retilmesinde CNC tezghlarn bakm ve onarmnda almaktadr Kalite Gvenlik Sorumlusu: Elmaksan dalg pompalarnda kalite gvenliinin banda mer bereket bey bulunmaktadr. Bu birim retilen rnn firmann sahip olduu kalite standartlarna uygun olup olmadn, rndeki eksikliklerin giderilmesi , firmann sahip olduu TSE , TV , POMPSAD , SO9001 ve firmann sahip olduu dier kalite ve6

rn gvenlii kriterlerinin salanmasnda. Her aamada hatasz ve kusursuz retimin salanmas iin gerekli ilemleri gereklemesini salamak fabrika mdrlyle koordinenin salanmasnda etkin rol oynamaktadr. Ar-GE Sorumlusu: Firmann aratrma ve gelitirme birimlerinin banda Cneyt bey yer almaktadr. Yeni ve daha ekonomik rnlerin daha kaliteli rnlerin nasl elde edileceini, retilen rnn farkl ham madde, farkl retim teknikleriyle nasl elde edilebileceinin yollarnn aratrlp gelitirildii yerdir. Zaten edindiim izlenimler Elmaksan dalg pompalar srekli kendini gelitirmesi ve yenilemesi bakmndan kendini bayaa gelitirmi bulunmakta ve yeni retim tekniklerini srekli deneyen ve mteri memnuniyetini gz nne almaktadr. Pazarlama: Pazarlama birimlerinin banda da fabrika mdr Mehmet Ertekin bey yer almaktadr. Bu birim genel mdrle bal olarak almaktadr. Pazarlama ilemleri bayiliklere ve genellikle tarm arazilerinin youn olduu yerlerde eitli seminerlerin verilmesiyle daha kapsaml bir ekilde verilmektedir. Ayrca rnn yurt dnda tantlmasn ve pazarlanmasn salayan pazarlama birimleri de yer almaktadr. Pompalarn kullanld yerler ve zellikleri: Tarmda sulama iin, yerleim alanlar ime ve kullanma suyu ihtiyalar iin kullanlan pompalarda; gerilim 380V (maksimum + - %5 deiiklie msaade edilebilir.) istenirse daha toleransl zel veya dier voltajlarda ve frekanslarda motor yaplabilir. Saatte msaade edilen yol verme: Motor durduktan en az 5 dakika sonra Msaade edilen su scakl maksimum :30 santirat derece Pompa Seimi: Kuyu denendikten sonra, verebilecei debi iin (kuyunun

verebileceinden daha byk debili pompalar semeyiniz), srtnme kayplar da basma yksekliine ilave edilerek Hm hesaplanr. Pompa karekteristiklerinden istenen debiyi hesaplanan Hmye basabilecek pompa seilir. Boyutlar tablosundan pompa ap ve kuyu ap karlatrlr. Tercihen kuyu ap maksimum pompa apndan olmaldr. Derin kuyulardan su ekmek iin gelitirilmi pompalar balca iki ksmdan olumaktadr.7

2 (inc) byk

1-Genellikle ok kademeli santrifj pompa ( normal santrifj pompalardan pek farkl deildir) 2-Santrifj pompay eviren su altnda alabilecek ekilde dizayn edilmi zel tipte asenkron elektrik motoru. 1-Pompa: Pompalar, kat paracklar ve rtc kimyasallar ihtiva etmeyen temiz sular iin dizayn edilmitir. Msaade edilen maksimum kum miktar 50 gr/m3 dr .603-6068013 tip pompalar radyal dierleri semiaksiyal pompalardr.Q-H erileri pompann verebildii gerek deerleri gstermektedir, bu deerler deneylerden elde edilmitir. 2-Motor: Tm motorlar slak statorlu ve rotorlu olup yataklar suyla yalamaldr.Motorun soutulmas suyla salanmaktadr. Motor iletkenleri zel yaltkanla kaplanmaktadr ve motor kolaylkla sarlabilmektedir. Pompaya paslanmaz elik kaplinle akuple edilir. Pompaya balanma ucu NEMA standartlarna gredir. Motor gleri TS11146ya gredir. Gerekli fotoraflar ekte mevcuttur. Yaptm aratrma ve fabrikadaki usta balaryla yaptm ksa rportajlarda edindiim bilgilere gre fabrikada yaklak olarak istatistiklere dayanarak ylda 700-1200 adet farkl ap ve ebatlarda dalg pompas retilmektedir. Fabrika ierisindeki yerlekeye gelince fabrikann giriinde gvenlik kabini, ieri girite fabrika mdrl yer almaktadr. eri doru yneldiimizde ncelikle klasik torna tezgahlar yan yana dizilmi olarak gzmze arpar aslnda tezgahlarn bu ekilde dizilmesinin de temel nedeni hem alma alann ar6ttrmak hem de ilem srasn salayabilmek. Daha sonra gze arpan ilk ey ise iki adet zel alma alanna sahip CNC tezgahlar yer almaktadr. Genellikle acele yaplacak olan e seri imalatta kullanld iin geni bir yer kaplamaktadr fabrikada CNC ler . yan tarafta ise yedek paralarn konduu ve kontrol edildii yedek para deposu yer almaktadr. Montaj hatt: montaj ilemi yeterli ve emniyetli bir kaldrma sistemiyle yaplmaldr. rnein; kurtarc, vinler, palanga (makara) veya caraskala. Kuyuya indirirken boru dileri kontrol edilerek montaj yaplmal bozuk, gevek, pheli manon ve borular kullanlmamaldr.

8

Pompann susuz alp tahrip olmasn nlemek iin su seviye elektrotlar kullanlmaldr. Su seviyesi dtnde pompay durduracak alt elektrot pompa vericisinn en az yarm metre stne, st elektrotta alt elektrottan en az metre ste balanmaldr. Su seviye kablolar kaliteli (izolesi nem ekmeyen) olmaldr. Kablolarn ezilip delinmesine, sert kelere, kesici yerlere srlmesine

ayaklanmasna engel olunarak, kablolar devaml gz altnda tutularak montaj yaplmal, kablonun sarkmamas iin gereken tedbirler alnmal, her 3 metrede (bir boyda) en az iki yerde 6mm2 NYA bakr tesisat kablolaryla veya naylon sicimlerle balanmaldr. Bu ekilde montaja devam edilerek dalg pompa dinamik su seviyesinin (su ekilirken dt seviye) en az 4-5 metre altna indirilmelidir. Ancak kuyu dibi ile dalg pompa arasnda en az 5 metre mesafe braklmal, dalg pompa tabana oturtulmamal, askda kalmaldr. Yeterli derinlie ulatktan sonra kuyu kapa kapatlmaldr. Bu kapak pompay ve tehizatn emniyetli bir ekilde tayabilmeli, kuyuya ta ve yabanc maddelerin dmesini engelleyecek ekilde olmal ancak kuyunun da hava almasna mani olmamaldr. Kuyunun hava almamas durumunda pompann dururken ve alrken ki su seviyeleri arasnda byk farklar olan kuyularda meydana gelen vakumla klfta bozulmalar olabilir. Dalg pompa kuyuyu tam ortalayacak ekilde kapak oturtulmal, kapan kaymamas iin gereken tedbirler alnmaldr. Montaj tamamlannca ohm metre ile kaak kontrol yaplmal, izolasyon direnci 2Mohm dan byk olmaldr. Kaak varsa pompa tekrar ekilerek bu kaak ve sebebi giderilmelidir. Montaj aamasnn tamamnda kalifiyeli elemanlar yer almakta ve montaj safhasnn tamam uzman ekiplerce salanmaktadr. retimi incelediimiz zaman, genel mdrlkten ve bayilerden gelen talep ve ihtiya dahilinde rn siparii genel merkeze verildi daha sonra alnan sipari fabrika mdrlne iletildi. Alnan ihtiya dahilinde verilen lmler erevesinde fabrika mdrne gelen direktifler retim sorumlusuna bildirilir, daha sonra retim sorumlusu verilen ller erevesinde gerekli teknik ve teorik hazrl yapar retilecek rnn teknik resmini karr. rnn kapasitesini kullanlacak malzemenin cinsini rnn nerede9

kullanlacan ne kadar kapasitede olacan belirttikten sonra eer kullanlacak ham madde mevcut ise hemen retime geilir eer hammadde mevcut deilse ncelikle ham madde siparii verilir. Sonra retim departmanlarna rn iin gerekli bilgi ve direktifler verilir. ncelikle retilecek pompann retimi iin gerekli retim kalplar hazrlanr, bata rotor retimine geilir rotoru yapm iin salar kesilir torna tehzgahlarn da daha sonra delme tezgahn da bakr ubuklarn yerlemesi iin delikler delinir. Daha sonra ithal edilen bakr ubuklar rotor ierisindeki manyetik alan oluturmak iin geirildi. Daha sonra kapak ierisine de bakr ubuklar geirildi ve gerekli kaplamalar yapldktan sonra elektrik kaann olup olmadnn tespit edilebilmesi iin yaklak olarak 400 Watt lk elektrik akmyla denendi. Rotorda kaak varsa ksa devre yapar ve yeniden sarlr eer rotorda kaak yoksa elektrik klar kaplanr ve elektrik motoruna son eklin verilmesi iin tekrar torna tezgahna balanp nce ince zmpara ile zmparalanr daha sonra zel alaml boya ile rn boyanr ve bu boyama hem korozyona kar koruma grevi hem de gze hitap etmesi asndan firmann belirledii ve firmann temsili olan yeil renktedir. Daha sonra yine fabrikaya hazr olarak gelen paslanmaz elikten yaplm koruyucu klf ierisine konulur ve oksijen kayna ile kaynaklanr. Bylelikle pompamzn motor ksm hazrlanm olur. Pompann retimindeki ikinci aama ise pompann ka metreden su basacann belirlenmesi sonras ka kademeden oluaca belirlenir. Genellikle fabrikada 6, 8, 10, 12 ve istee bal olarak daha fazla kademeli pompalar retilmektedir. Staj yaptm sre zarfnda 8 kademeli bir pompann teknik resminden nasl bir pompa haline geldiini ve arada geen tm aamalarn tek tek hem renmek iin hem de atlyedeki i akn renmek adna takip ettim. Elektrik motoru kademe saysna gre belirlendikten ve motor hazrland zaman zarfnda torna ustalar ekteki resimlerde de grld gibi kademeler st ste yerletirilir her bir kademe tek tek denenir ve herhangi bir aksaklk grldnde ya yenisiyle deitirilir veya o kademe yeniden retilip montaja devam edilir. Aslnda Elmaksan dalg pompalarnda dikkatimi eken en nemli ey neredeyse fabrikann her biriminde pompann bir ksmnn montajnn yaplmas oldu.daha sonra paslanmaz kromla pompann st yzeyi boyanr paslanmay ve anmay nlemek iin boyanr ve denenmesi iin ncelikle kalite kontrol birimine daha sonrada dalg pompamz denenmek zere fabrikada bulunan deneme havuzu olarak da adlandrlan zel havuza yerletirilir calaskalar yardmyla. Elektrik verilip daha sonra pompa denenmeye baland yaklak olarak 5inc lik su bast saptand. Daha sonra Cneyt beyle birlikte kalite konrol yaplp gerekli lmler yapldktan sonra pompa havuzdan kartlp son eklinin10

verilmesi iin ambalajlanma ve cleaner blmne verildi. Gerekli kaplamalar yapldktan sonra rnmz pazarlanmak zere veya sipari zerine yapldysa gerekli yere gtrlmesi ulatrlmas salanm oldu. Bundan sonraki adm ise pompann kuyuya montaj olacaktr. retilen dalg pompalar uzman montaj hattyla da kendin sz ettiriyor diyebiliriz. Eer tek ekilde alnmsa pompa firmann belirledii taeronlar veya firmann kendi ekiplerince monte edilip mteriye teslim edilir. Elmaksan dalg pompalarnda garanti sresi rnn tipine gre deimektedir ancak genelde iki yl garanti verilmektedir. Firma alanlaryla yaptm rportajlarda edindiim izlenim ise firmann daha nceki dnemlerde rnler iin 10 yl garanti verdiiydi. Ancak daha sonra rn gvenirliini arttrmak ve spelikasyonlar ortadan kaldrmak iin genel mdrlkten alnan bir karar sonras rn garantisi iki yla indirgenmitir. Ancak firma yetkilileri yinede bir problemle karlaldnda tketicilerinin hakkn korumak iin ellerinden geleni yapmaktadrlar. Fabrikadaki staj dnemimde kafama taklan noktalardan bitanesi de daha byk illerde hizmet verebilecekleri halde ve yllk cirolarn arttrabilecekleri halde neden Urfa da kalmalaryd. Ancak daha sonra yetkililerle yaptm ksa rportajlarda bu sorumun da cevabn alm oldum. nk firma yaklak olarak rettii rnlerin %30 unu yurt dna Suriye, ran, Irak ve Suudi Arabistana vermekteymi ve ulam konusunda buras daha ekonomik ve ucuza mal oluyormu. Elmaksan dalg pompalarnda satn alma, pazarlama ve sat birimleri ile dorudan fabrika mdrl ilgilenmektedir. Fabrikadaki ihtiya dahilinde gerek yurt ierisindeki ve gerekse yurtdndaki anlamal birimlerden hammadde temin edilerek firmann satn alma gereksinimi ortadan kaldrlmaktadr.Daha ncede bahsettiimiz gibi Elmaksan dalg. Pompalar, pazarlamay kendi kadrosundaki uzman ekipler ile gerekletirmektedir. Ayrca firmann nemsedii reklamlar sayesinde gerek yurt ierisinde ve gerekse yurtdnda ve Trki cumhuriyetlerde gn getike geni bir Pazar yelpazesine sahip olmaktadr. Firmann gelitirmi olduu ve kulland finansman cetveli sayesinde gelir kaynaklar verimli bir ekilde kullanlmakta ve yine fabrikann bal bulunduu Ertekin A. Ana kaynaklar en etkin biimde kullanlmaktadr. Firmann teknolojiyi verimli bir ekilde kullanmak iin srekli ellerinde bulunan ve retimde kullanlan tezgahlarn, CNC makinalar belirli periyodlarla modifiye edilmesi gerek fabrika ierisinde kullanlan insan gcn azaltmakta uzun vadede dnldnde ise byk maddi kazanlara olanak salamaktadr. alanlarla ve fabrikadaki mhendislerle yaptm grmelerden firmann11

2011-2012 sezonu sonunda yaklak olarak 980.000.00.TL lik bir bteyi hem kaliteyi arttrmak iin hem de insan gcn azaltmak iin yeni tezgahlarn alnmasna ayrlaca noktasnda bilgi edindik. Ertekin A fabrikalarnda ve bayiliklerinde daha ncede bahsettiimiz gibi sanayi azyla ekirdekten yetitirme usul ile eleman yetitirmektedir. alanlarla yaptm grmelerde 15-20-22- yldan beri firmada alan ustalarn olduunu ve bunlarn tecrbelerinden faydalanldn renmi olduk .Firmada maalar asgari cret zerinden primlerde eklenerek denmektedir.Tm alanlarn sosyal gvenceleri ie balamadan nce balatlmaktadr.Firmann zellikle ramazan aylarnda vermi olduu iftarlar ve iftar yemekleri alanlarla yneticiler arasndaki diyaloglar artrmakta ve bunun sonucu olarak pozitif ynde alma sahasna yanstmaktadr. retilen rnlerin fabrikann kendi deposunda ve anlurfa merkezde bulunan bayiliklerde ve depolarnda stoklandklarn teyit ettik. Mehmet Bey ile yaptmz maliyet envanterlerinin incelenmesi sonucunda fabrikada yllk olarak 700 ile 1300-900 ile 1550 arasnda pompa imalatnn yapldn tespit ettik.kademe saysna ve kullanlaca yere binaen pompa maliyetinin arttn 6 kademeli bir pompann yaklak olarak 4500 ile 6000 TL ye mal edildiini grdk.Bu hesaplamalar dorultusunda firmann yllk cirosunun yaklak olarak 9.000.000.00.TL olduu saptand. Staj yaptm sre zarfnda daha ncede bahsettiim gibi 12 kademeli bir pompann kat zerindeki teknik resminde su basmada kullanlabilecek safhasndaki hemen hemen tm ilemlerin ilenmesinde takip ettim. Burada yer alan lm aletlerinin tamam TSE 1146 T ve SO 9001 normlarnda ve ekte bulunan grafikler dahilinde klasik ve modern lme teknikleri ile denendi zellikle pompa en son aamasnda fabrika ierisinde bulunan kuyuya daldrlarak bast su mesafesi He diyagram ile ve Q diyagramlar tarafndan bire bir rtt saptand bu yntem niversitede grm olduumuz enerji denetim sistemlerindeki pompa imalatnda kullanlan deneme yanlma ve ampirik bantlar sonucunda elde edilen Hm-Q grafiklerini gnlk mhendislik uygulamalarnda ne kadar ie yaradna bir kez daha kantlanm oldu.

12

Ertekin A. gerek yllarn vermi olduu tecrbesine dayanarak ve gerekse rnlerinin kalitesine gvenerek daha nceki yllarda vermi olduu 10 yllk garanti ve daha sonra 2 yla indirgemesi ile de sat sonrasnda vermi olduu gerek donanmsal gerek uzman ekipmanlar ile her zaman tketicisinin yannda yer almtr.Fabrikada denen pompalar son olarak mteriye verilmeden nce bayiliklerde yer alan deneme nitelerinde kontrol edilerek nakliyat ve montaj firmaya ait olmak zere tketiciye ulatrlmaktadr.Montaj ve montaj esnasnda dikkat edilmesi gereken hususlar daha nce belirtmitik. Kesintisiz hizmet verile bilmesi iin ve alma esnasnda ortaya kabilecek aksaklklar ortadan kaldrmak iin fabrika yaknnda byk g niteleri (elektrik mhendisi mevcut olmad iin bilgi alnamad) jeneratrler yer almaktadr.kaynak iin gerekli malzemeler yani tpler firmann anlamal olduu irketlerden temin edilmektedir.Ayrca fabrika ierisinde retilen dalg pompalarnn denenmesi iin bir adet temiz su kuyusu yer almaktadr. Fabrikada kullanlan en byk enerji sistemi elektrik enerji sistemidir anlurfaya bal merkezi elektrik datm irketinden temin edilmektedir. Fabrikann aylk elektrik giderleri hesap envanterinden takip edildii vb yaklak olarak aylk retim miktarna bal olarak deitii tespit edildi.Fabrikada bulunan hava bacalar ve pencereler (yani fabrika iinin) havalanmasn salamaktadr. Fabrikann gvenlik ve kontrol nitelerinin tamamnn fabrika mdrlnde yer alan bilgisayar sistemi tarafndan takip edilmektedir.Ayrca atlyenin enerji ihtiyac merkezi elektrik datm irketi tarafndan gerektiinde ise jeneratrler ve g kaynaklar tarafndan temin edilmektedir. letmede bulunan tezgahlarn (bunlar 8 adet klasik torna tezgah,4 adet delme tezgah,2 adet CNC torna tezgah ve 1 adet CNC delme tezgah) bakm ve onarmlar gerek SO 9001 standartlarna gerekse firmann bal olduu dier kalite standartlarnn ngrd ekilde 6 ayda bir yaplmaktadr. Ayrca her bir tezgahn ayr ayr rutin bakm kartlar eer herhangi bir onarm yaplm ise bunlar tezgahtan sorumlu olan ve tezgah kullanmak ile mkellef usta ba tarafndan incelenip belgelendirilmitir.Ekte bunlarn rnekleri mevcuttur.13

Elmaksan Dalg Pompalarnn Ertekin A olarak hammadde ve retimde kullandklar malzemeleri stanbul ve Ankaradaki firmalardan ve yurtdndan anlamal olduklar kurumlardan temin edilmektedir.zellikle rotor kapaklar eksenel yatak diski alt kapak cvatas, karbon tutucu tespiti, tutucu cvatas, balans halkas, mekanik kee(salmastra) mekanik kee kapa cvatas, kum an, karbon tutucu pimi, su doldurma tapas ve montajn son aamasnda kullanlan rnn bayiliklere gnderilip satlana kadar kullanlan koruyucu klflar firmann ihmal etmedii maliyetin dk olmasndan dolay ithal ettii rnler arasnda saylabilir. Ekte bu saydmz malzemelerin bir ksmna yer verilmitir. Fabrika mdrlnde yer alan ve ARGE platformunda bulunan bunlara CNC tezgahlarn kontrol nitelerinde bulunan bilgisayarlarda dahil retimin pek ok ksmnda bilgisayar sistemleri kullanlmakta ve i kolaylna sebep olmaktadr. Ayn zamanda genel mdrlkle aradaki iletiimin salanmas alt bayilikler ve bayilikler tarafndan verilen siparilerin internet zerinden kabul edilmesi hem ortada oluabilecek herhangi bir hatann yok edilmesi hem de i veriminin artrmas bakmndan olduka nemlidir. letmedeki ARGE platformu zellikle rnlerin gelitirilmesi ve daha ucuz, daha kaliteli, daha yksek standartlarda retimin nasl yaplabileceini gerek firmada yer alan mhendisler tarafndan ve gerekse ARGE sorumlusu Cneyt Bey tarafndan deerlendirilmektedir. Ertekin A. nin en nemli zellii kendini srekli yenilemesi ve yeniliklere ak olmasdr.

14

Pompann son aamada fabrika ierisindeki kuyuda denenmesi esnasnda yaplan lmler.

Son hallerini almadan nce pompa kademeleri.15

Klasik torna tezgahnda elektrik rotorunun ilenmesi.

Klasik torna tezgahnda ilenen motorun kapa.

16

Tornada motor kapann ilenmesi.

Kademe iskeleti tornada ilenecek.17

Pompa kademesinin farkl alardan incelenmesi.

18

Torna tezgahnda motor yapm.

Torna kalplar.19

Rotor yapm torna tezah.

Rotor sarm.

20

Pompa motoru son aama.

Pompann sarlmas (elatinlenmesi).21

Bakr sarmlar.

Torna tezahnda alma.22

Tezgah bakm ve onarm bilgi formu.

23

Torna tezgahnn bakm ve onarm formu.

24

CNC torna tezgahnda ark yapm.25

Pompa arknn son hali.26