emn polska i emn.pl

EMN Polska I www.emn.gov.pl

WEWNĄTRZUNIJNA MOBILNOŚĆ OBYWATELI PAŃSTW TRZECICH

KAROLINA ŁUKASZCZYK

…cel badanialepsze zrozumienie krajowych przepisów, polityk i praktyk, w tym rozpoznanie, które grupy obywateli państw trzecich trafiają w luki w dorobku prawnym UE,

zidentyfikowanie kluczowych wyzwań/przeszkód, które mogą wpływać na wewnątrzunijną mobilność obywateli państw trzecich związaną z pracą,

analiza zakresu dostępności statystyk dotyczących skali legalnej wewnątrzunijnej mobilności obywateli państw trzecich,

krytyczna analiza niektórych założeń kształtujących dotychczas przygotowywany dorobek prawny UE.


NO

SE

FI

EELV

LT

PL

SKCZ

HUATSI

RO

BG

GR

CY

DE

DK

NLBELU

FR

ITES

PT

UKIE

MT

21 PAŃSTW WZIĘŁO UDZIAŁ W BADANIU ESM

NO

SE

FI

EE

LV

LT

PL

SKCZ

HUATSI

RO

BG

GR

CY

DE

DK

NLBELU

FR

ITES

PT

UKIE

MT

6 PAŃSTW DOSTARCZYŁO PEŁNE STATYSTYKI ZA OKRES 2007-201114 PAŃSTW POSIADA CZĘŚCIOWE DANE

1 PAŃSTWO NIE POSIADA ŻADNYCH DANYCH

…skala zjawiska wewnątrzunijnej mobilności

liczba obywateli państw trzecich przemieszczających się z jednego państwa UE do drugiego jest relatywnie niska (DE – ok. 35 tys., Szwecja – ok. 2,5 tys.),

mobilność obywateli państw trzecich stanowi niewielki odsetek wewnątrzunijnej mobilności wszystkich cudzoziemców (1,2% - 8,7%) i jest proporcjonalnie mniejsza w porównaniu do mobilności obywateli UE,


…skala zjawiska wewnątrzunijnej mobilności (2)

Kraj UE Grupa cudzoziemców 2007 2008 2009 2010 2011 Ogółem % wzrost

Austria

Mobilni OPT z krajów UE plus Norwegii, Szwajcarii, Islandii i Liechtensteinu 1,233 1,36 1,354 1,496 1,648 7,091 33.6%

Rejestracja mobilnych obywateli UE 33,194 38,617 36,438 35,825 45,798 189,872 38.0%

% mobilnych OPT w porównaniu do mobilnych OPT+moblinych obywateli UE 3.6 3.4 3.6 4.0 3.5 3.6

Niemcy


Mobilni obywatele UE 331,103 323,328 331,17 376,217 501,997 1,863,815 51.6%


Finlandia

Mobilni OPT z krajów UE 461 502 473 464 540 2,44 17.1%

Mobilni obywatele UE 12,434 13,388 12,162 11,727 14,378 64,089 15.6%


Niderlandy

Imigracja zarobkowa OPT, którzy wjechali z kraju UE 722 892 824 818 1,11 4,366 53.7%



Szwecja




Wielka Brytania

Szacunek migracji długookresowej OPT, którzy wjechali z kraju UE 1,000 2,000 1,000 2,000 3,000 9,000 200%

Szacunek migracji długookresowej obywateli UE, którzy wjechali z kraju UE 154,000 160,000 137,000 146,000 147,000 744,000 -7%



…skala zjawiska wewnątrzunijnej mobilności (3)

tendencja wzrostowa, z kilkoma wyjątkami (największy wzrost w Niemczech i Wielkiej Brytanii),

cudzoziemcy – spoza krajów UE – bardziej skłonni migrować do kraju sąsiedniego, niezależnie od obowiązującego w nim języka urzędowego,

profil mobilnych obywateli państw trzecich: wykwalifikowani oraz wysoko wykwalifikowani, w wieku 25-44, głównie mężczyźni,

głównie obywatele Indii, Chin, państw Afryki Północnej oraz USA,

mobilni rezydenci długoterminowi UE → 0 - 3.3 tys. (najwięcej we Francji, Szwecji i Niemczech),


…ułatwienia w zakresie wewnątrzunijnej mobilności dotyczą 6 kategorii cudzoziemców

ułatwienia w zakresie wewnątrzunijnej mobilności przysługują, w ramach dorobku prawnego UE, jedynie niektórym kategoriom obywateli państw trzecich:

członkowie rodzin obywateli UE,

rezydenci długoterminowi UE,

posiadacze „Niebieskiej Karty UE”,

studenci,

naukowcy,

pracownicy delegowani.

w przyszłości również: cudzoziemcy przeniesieni w ramach przedsiębiorstwa oraz migranci sezonowi, studenci i naukowcy.


…kryteria w zakresie wjazdu i pobytu – przykłady ograniczeń i ułatwień

rezydenci długoterminowi UE w innym PCz:

Niemcy: wyłącznie środki na utrzymanie się i ubezpieczenie zdrowotne,

Niderlandy: brak konieczności ubiegania się o krajowy tytuł pobytowy,

Cypr: nieograniczony okres ważności krajowego zezwolenia pobytowego, Słowacja: krajowe zezwolenie wydawane na 5 lat,

Irlandia, Wlk. Brytania: brak jakichkolwiek ułatwień,

posiadacze Niebieskiej Karty UE w innym PCz:

zróżnicowany pułap wymaganego wynagrodzenia: 15 300 € (PL), 52 500 € (AT),

Niderlandy: brak konieczności ubiegania się o krajowy tytuł pobytowy,

Litwa: brak wymogu posiadania zezwolenia na pracę,

Irlandia, Wlk. Brytania: brak jakichkolwiek ułatwień,


…kryteria w zakresie wjazdu i pobytu – przykłady ograniczeń i ułatwień (2)

naukowcy (pobyty powyżej 3 miesięcy):

CY, CZ, DE, EE, FR: wymóg podpisania nowej umowy z jednostką badawczą,

Czechy: dokumentacja medyczna i wypis z rejestru karnego,

Francja: wymóg posiadania minimalnych kwalifikacji,

Niemcy, Polska: deklaracja jednostki badawczej o pokryciu kosztów wydalenia,

Estonia: złożenie wniosku o wizę lub zezwolenie pobytowe w placówkach zagranicznych za granicą,

CZ, PL, SE: brak wymogu posiadania zezwolenia na pracę,




studenci:

PL: brak ograniczeń dot. typu studiów oraz okresu zamieszkania w 1 PCz,

wymagana dokumentacja – taka sama jak przy wjeździe z kraju spoza UE,

Cypr: obecność w innym PCz może być wzięta pod uwagę w procedurze legalizacyjnej

pracownicy delegowani:

AT, BE, CZ, FR, IE, IT, LV, LT, MT, NL, PL, SE, UK: brak wymogu posiadania zezwolenia na pracę, przy spełnieniu określonych warunków (pobyt do 3 miesięcy),

Grecja: wjazd na podstawie oddelegowania nie jest wliczany w kwoty imigracyjne

Czechy, Cypr: prawa do mobilności zrównane z prawami przyznanymi obywatelom UE



pozostałe grupy migrantów:

pracownicy transgraniczni:

BE, FR, DE, IE, IT: brak konieczności ubiegania się o zezwolenie pobytowe,

pracownicy sezonowi:

Austria: wyłącznie świadectwo odprawy celnej,

Finlandia: brak konieczności ubiegania się o zezwolenie pobytowe,

Włochy: wyłącznie zaraportowanie swojego pobytu pod groźbą kary,

Belgia (Flandria): brak testu rynku pracy, przyspieszona procedura wydania zezwolenia na pracę,



pozostałe grupy migrantów:

zawody regulowane:

Irlandia: historia migracyjna może być brana pod uwagę w procedurze legalizacyjnej,

Luksemburg: ułatwienia dot. uznawania kwalifikacji,

pracownicy wysoko wykwalifikowani (Austria, Niderlandy),

zawody deficytowe w danym PCz (Czechy),

przedsiębiorcy (Słowacja).

…pozostałe ograniczenia

w zakresie dostępu do rynku pracy:

zasada preferencji pracowników UE/EFTA,

test rynku pracy,

roczne limity dotyczące migracji zarobkowych,

zezwolenie na pracę przypisane jednemu pracodawcy, określonej profesji, określonemu obszarowi geograficznemu,

w zakresie mobilności:

roczne limity dotyczące wjazdu,

w zakresie wynagrodzenia:

wyższa praca minimalna dla obywateli państw trzecich,

płaca minimalna dla migrantów długoterminowych, posiadaczy Niebieskiej Karty UE, naukowców,


…pozostałe ograniczenia (2)

w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej:

minimalny kapitał zakładowy,

korzystność dla krajowej gospodarki,

plan wykonalności przedsięwzięcia i dowód rentowności działalności,

tworzenie nowych miejsc pracy,

określone środki na utrzymanie,

doświadczenie w prowadzeniu działalności,

znajomość języka,

określony dochód za ubiegły rok przy ubieganiu się o kolejne zezwolenie

w zakresie uznawalności wykształcenia:

długość i koszt procedury,

uciążliwe wymagania dot. niezbędnej dokumentacji


…pozostałe ograniczenia (3)

w zakresie do świadczeń z systemu ubezpieczeń i pomocy społecznej

ograniczenie dostępu do świadczeń nieskładkowych,

niskie świadczenia,

ograniczenie do określonych kategorii cudzoziemców,

w zakresie prawa do łączenia rodzin:

ograniczenie dostępu do rynku pracy dla członków rodziny,

niskie zarobki w danym kraju,

brak programów integracyjnych.

koszt procedury o wydanie zezwolenia.


stopień, w którym transpozycja dyrektyw ułatwiła dostęp cudzoziemców do mobilności, wydaje się być niewielki,

nieliczne przepisy krajowe ułatwiające mobilność osób, których prawo do mobilności nie zostało uregulowane w dorobku prawnym UE,

regulacje kształtujące mobilność obywateli państw trzecich - pomiędzy przepisami krajowymi dot. wjazdu cudzoziemców bezpośrednio z kraju pochodzenia oraz bardzo korzystnymi warunkami dot. przemieszczania się obywateli UE,


…konkluzje


Dziękuję Państwu za uwagę!

KAROLINA ŁUKASZCZYKKrajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej w Polscee-mail: [email protected]

emn polska i emn.pl

Documents