emniyet bilgileri (orijinal metnin Çeviri) - gea.com documents/grasso... · amonyak...

16
Soğutma gazı Amonyak Emniyet bilgileri (Orijinal metnin Çeviri) O_714023_6

Upload: vuanh

Post on 07-May-2019

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Soğutma gazıAmonyak

Emniyet bilgileri (Orijinal metnin Çeviri)O_714023_6

COPYRIGHTTüm hakları saklıdır.Bu dokümantasyonun hiçbir bölümü,

• GEA Refrigeration Germany GmbH(bundan böyle Üretici olarak anılacak) şirketininönceden yazılı izni olmadan herhangi bir şekilde(baskı, fotokopi, mikrofilm veya başka bir işlem ile)çoğaltılamaz veya yayınlanamaz. Bu kısıtlama aynızamanda dokümantasyon içerisinde bulunan resim-ler ve diyagramlar için de geçerlidir.

YASAL BILGIBu dokümantasyon mevcut en doğru bilgiler doğrul-tusunda hazırlanmıştır. Üretici işbu dokümantasyoniçinde bulunan hatalar veya buradan kaynaklanansonuçlar konusunda mesul değildir.

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

2 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

KULLANıLAN SEMBOLLERTehlike!

Ağır fiziksel yaralanma ya da ölüm ilesonuçlanabilecek doğrudan tehlikelidurumu simgeler.

Uyarı!

Ağır fiziksel yaralanma ya da ölüm ilesonuçlanabilecek olası tehlikelidurumu simgeler.

İkaz!

Hafif fiziksel yaralanma ya da malze-meye zarar ile sonuçlanabilecek olasıtehlikeli durumu simgeler.

İpucu!

Aygıtın belirlenmiş işlevi ve kullanımıiçin önemli olan ipucunu simgeler.

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 3

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

4 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

İÇINDEKILER DIZINI1 EMNİYET BİLGİLERİ SOĞUTMA MADDESİ NH3 (AMONYAK) 9

1.1 Yasal esaslar (Almanya) 91.2 Yasal esaslar (Avrupa) 101.3 Temel davranış kuralları 101.4 NH3 - Güvenlik 11

1.4.1 NH3 soğutma sistemlerinin kurulumu 111.4.2 Kurulum yeri 121.4.3 Kişi güvenliği 121.4.4 Patlama güvenliği 121.4.5 Emniyet sistemleri 12

1.4.5.1 Amonyak alarm sistemleri 121.4.5.2 Soğurma sistemleri 13

1.4.6 Devreye almadan önce komple sistemin kontrol edilmesi 131.5 NH3 özellikleri 141.6 NH3 kullanırken davranış kuralları 151.7 Tehlike durumunda davranış kuralları 151.8 İlkyardım 151.9 Doğru atığa ayırma 15

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 5

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

6 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

ŞEKIL VE RESIM DIZINIRes. 1 "Zehirli" 14Res. 2 "İlkyardım" 15

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 7

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

8 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

1 EMNİYET BİLGİLERİ SOĞUTMA MADDESİ NH3 (AMONYAK)

1.1 Yasal esaslar (Almanya)

İpucu!

Kompresör ünitelerinin ve sıvısoğutma setlerinin güvenliğini ve fonk-siyon kabiliyetini sağlamak içinaşağıdaki AB direktifleri, yasalar,yönetmelikler, normlar ve talimatlardikkate alınmalıdır:

• AB Basınçlı Cihaz Direktifi 97/23/EG

Almanya'ya uyarlaması:

Cihaz ve Ürün Emniyeti Kanunu (GPSG)

Basınçlı Cihaz Yönetmeliği (14. GPSGV)

• AB Makine Direktifi 2006/42/EG

Almanya'ya uyarlaması:

Cihaz ve Ürün Emniyeti Kanunu (GPSG)

Makine Yönetmeliği (9. GPSGV)

• Federal Emisyon Koruma Kanunu (BImSchG),4. BimSchV

Cihaz ve Ürün Emniyeti Kanunu (GPSG)

• Su Ekonomisi Kanunu (WHG), VawS

• Atık Kanunu (KrW-AbfG)

• İşletme Emniyeti Yönetmeliği (BetrSichV)

Çalışma sırasında işletim maddelerinin hazırbulundurulmasına ve bunların kullanılmasınayönelik güvenliğin ve sağlığın korunması

Denetimi zorunlu olan tesislerin işletimi sıra-sındaki güvenlik ve işletme içi çalışma koru-masının organizasyonu hakkında

Basınçlı Cihaz Yönetmeliği (14. GPSGV)

Makine Yönetmeliği (9. GPSGV)

• Arıza Durumu Yönetmeliği(12. BImSchV)

VwV 1. arıza durumlu Federal EmisyonKoruma Kanunu'nun uygulanmasına yönelikonikinci talimat

• Tehlikeli Madde Yönetmeliği (GefStoffV)

• DIN 2405 Soğutma sistemlerinde boru tesisatı,işaretleme

• DIN EN 378 Soğutma sistemleri ve ısı pompaları- Güvenlik tekniği ve çevre bakımından önemlitalimatlar

Bölüm 1 Temel talimatlar, kavramlar, sınıfln-dırmalar ve seçim kriterleri

Bölüm 2 Konstrüksiyon, üretim, kontrol, işa-ret ve dokümantasyon

Bölüm 3 Kurulum yeri ve kişilerin korunması

Bölüm 4 İşletim, koruyucu bakım, bakım vegeri dönüşüm

• DIN EN 14276 Soğutma sistemleri ve ısı pompa-ları için basınçlı cihazlar

Bölüm 1 Kap; genel talimatlar

Bölüm 2 Boru hatları; genel talimatlar

• DIN EN 12284 Soğutma maddesi armatürleri,güvenlik tekniği bakımınında alınmış kararlar,kontroller, işaretler

• Sendikada alınmış kurallar (BGR 500, bölüm2.35) soğutma tesisleri, ısı pompaları vesoğutma tertibatları için

• VDMA - Birim formları

VDMA 24243-1,-2,-3 Soğutma makineleri vesoğutma tesisleri - Soğutma tesisilerinin veısı pompalarının sızdırmazlığı - Kaçakarama / sızdırmazlık kontrolü

VDMA 24020-1 Soğutma tesislerine işletim-sel talimatlar - Bölüm 1: Amonyak soğutmatesisleri

• VDI direktifleri

Temel olarak VDI direktifleri öneri amaçlıdır.Uygulanıp uygulanmaması zorunlu değildir,yani uygulanabilirler ancak teknolojinin duru-muna uyulmasını başka şekilde de sağlaya-bilir. Bir VDI direktifinin uygulanması kullanı-cının kendi sorumluluğunu kaybettirmez vebu nedenle yasal olarak kendi sorum-luluğunda gerçekleşir.

• Sendika bilgisi BGI 595 tahriş edici ve aşındırıcımaddelerin kullanımı

• Amonyak için güvenlik veri bülteniAyar tertibatlarının kurulumu Alman soğutma ve kli-matekniği birliğinin Kasım 1990 tarihli "Amonyaksoğutma tesislerinin güvenlik ve çevre koruması"durum raporundan alınmıştır.

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak)

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 9

1.2 Yasal esaslar (Avrupa)

İpucu!

Kompresör ünitelerinin ve sıvısoğutma setlerinin güvenliğini ve fonk-siyon kabiliyetini sağlamak içinaşağıdaki AB direktifleri, Avrupa norm-ları ve uluslar arası talimatlar dikkatealınmalıdır:

• AB Basınçlı Cihaz Direktifi 97/23/EG

• AB Makine Direktifi 2006/42/EG

• DIN EN 378-1, -2,-3, -4

• DIN EN 12284

• DIN EN 14276-1, -2

• Ülkelere özgü kanunlar ve talimatlar

1.3 Temel davranış kuralları

Tehlike!

Vidalı kompresör ünitelerinin ve sıvısoğutma setlerinin işletimi, bakımı veservisi sırasında özellikle aşağıdakimadde 1.1 altında belirtilen yasal esas-lardaki AB yönergelerinden, yasalar-dan, yönetmeliklerden, normlardan vetalimatlardan alınan şu bilgilere riayetedilmelidir:

• Kaynak yapmak veya açık ateşle çalışmakyasaktır veya yalnızca özel emniyet tedbirlerineriayet edilerek yapılabilir.

• Soğutma makinesi odasında sigara içilmesiyasaktır.

• Kaçış yollarını mutlaka açık tutulmalıdır.

• Soğutma makinesi odası için uygun vücut koru-yucu araçlar ve gaz maskeleri ulaşılabilir yer-lerde muhafaza edilmelidir (EN 378-3, Ek A).

• Soğutma makinesi odasında yangın söndürmecihazları ulaşılabilir yerlerde muhafaza edilmeli-dir (EN 378-3, 5.1.j'ye göre).

• Ünitelerde ve sıvı soğutma setlerine yapılacaktüm çalışmalar yalnızca eğitimli ve yetkili uzmanpersonel tarafından yapılmalıdır.

• Sorunsuz ve tehlikesiz kullanım için birlikte veri-len dokümantasyonun tamamının okunmuş veanlaşılmış olması şarttır.

• Ünitelerin ve sıvı soğutma takımlarının çalıştırıl-masına yalnızca, tüm bileşenler ve emniyet terti-batları, tüm devreler (soğutma maddesi ve yağdevridaimi, soğutma taşıyıcısı ve soğuk su dev-releri) ve elektrikli kumanda sistemleri tamamençalışır vaziyette ve işletme emniyetine sahipşekilde monte edilmiş ise izin verilir.

• Emniyet zinciri elemanları, sensörler ve ayarcihazları projelendirilen değerlere uygun olarakayarlanmış olmalıdır ve kısmen de olsa devredışı bırakılmaları yasaktır.

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak) Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

10 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

1.4 NH3 - Güvenlik

İnsanların ve tertibatları korunması için katı emniyetkuralları çıkartılmıştır.Aşağıda güvenliği sağlamak için alıntı olarak önemlibir önleme dikkat çekilir. İşletim için ayrıca sistemüreticisinin ayrıntılı kullanım kılavuzlarına dikkat edil-melidir.Alıntı yapılan metinler "Soğutma sistemleri, ısı pom-paları ve soğutma tertibatları" ulusal yönetmeliği(BGR 500, bölüm 2.35, Almanya) ve EN 378 Avrupatalimatı Kısım 1 ila Kısım 4 "Emniyet teknolojisinedair ve çevre için önemli talepler" ile ilgilidir.

1.4.1 NH3 soğutma sistemlerinin kuru-lumu

Soğutma sistemleri, işletme içi ulaşım ve nakliyeişlemleri sonucunda zarar görmeyecekleri şekildekurulmalıdır.Ulaşım amaçlı kullanılan sahalarda soğutma madde-lerine (örn. NH3) sahip boru tesisatı yalnızca söküle-bilir bağlantı parçaları ve armatürlerle döşenebilir.Soğutma maddesi taşıyan boru tesisatı mekanikhasarlara karsı emniyete alınmalıdır.Mekanik hasarlara araçlar veya ağır yükler nedenolabilir. Diğerlerin yanında aşağıdaki önlemler saye-sinde koruma sağlanabilir:

– Verili profil sınırlamasında araç yüksekliğiüstünde döşeme

– Koruyucu rayların veya araç sınırlama çıtalarınınmonte edilmesi

– Tesisat desteklerinde yastıklar

– Boru kanalları içinde döşemeSoğutma sistemleri, her taraftan görülebilecek vebakım için yeterli yer kalacak şekilde kurulmalıdır.Çevre koruma nedenlerinden dolayı NH3 ve yağkanalizasyon sistemine karışmamalıdır. Bu nedenleNH3 soğutma tesisinin kurulum alanında atık subulunmamalı veya atık su her zaman kapalı olmalı-dır.Bir kurulum odasından tehlikesiz odalara giden kur-tarma yolları (kaçış yolları) 20 m'den uzun olmamalıve işaretlenmiş olmalıdır.Yeterli miktarda yangın söndürücü bulundurulmalıdır.

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak)

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 11

1.4.2 Kurulum yeri

Makine odaları, açığa çıkan NH3 dışarı atılabilecekve yan odalara, merdiven boşluklarına, dar avlularave koridorlara geçmesi önlenecek şekilde donatılma-lıdır.Bu talep aşağıdaki hallerde yerine getirilmiştir:

– havalandırma kesiti olarak açık havaya çıkandoğal havalandırmada, "A" m² ölçüsünde en azbir yüzey açılmış olduğunda ve her saat en azdört kez hava değişimi gerçekleşmelidir

veya

– mekanik havalandırmada en az "V" m³/s ölçü-sünde bir hava akımı, tehlikeli saha dışındandevreye sokulabilir olduğunda

ve

– makine odasının doğrudan açık havaya açılma-yan kapıları kendiliğinden kapanır olduğunda.

"A" = 0,14 x m 1/2 (m²)

"V" = 14 x 10 -3 x m 2/3 (m³/s)"m" = Soğutma maddesi dolum miktarının ağırlığı kgcinsinden.Birden fazla sistemde, daha büyük dolum ağırlığınasahip sistem esas alınır.Hava çıkış yerleri (pencereler, menfezler, kanallar),çıkan havayla birlikte taşınan soğutma maddesiinsanlar için tehlike yaratmayacak şekilde düzenlen-melidir.Mekanik bir hava tahliyesi, pencere veya kapılar ara-cılığıyla doğal havalandırma mümkün ya da yeterliolmadığında öngörülür. Etkin bir havalandırma ancakdışarıdan yeterli miktarda havanın girebilmesihalinde sağlanır.NH3 havadan daha hafif olduğundan, kirlenen hava-nın tavan altından emilmesi ve giren havanın zemin-den verilmesi gerekir.Makine odası, açık havaya tahliyesi olan gaz geçir-mez makine gövdesi şeklinde de oluşturulabilir.Dışarı çıkan NH3 maddesini toplayan bir soğurmasistemi kullanılabilir. (bkz. madde 1.4.5.2)Makine odaları tehlike durumunda çabuk bir şekildeterk edilebilir olmalıdır.Makine odası büyüklüğüne ve soğutma maddesiağırlığına uygun olarak doğrudan açık havaya açılanbir acil çıkış olması yararlıdır.Kapılar kaçış istikametinde açılmalı ve her an içtenaçılabilir olmalıdır, örn. panik kilidi donanımı ile.

Makine odalarında kurulan soğutma sistemlerimakine odasının dışından da kapatılabilir olmalıdır.Komut tertibatları özellikle işaretlenmiş olmalıdır.Soğutma maddesin dışarı atılmasına yarayan terti-batları tehlikesiz yerden kullanılabilir olmalıdır.

1.4.3 Kişi güvenliği

Tesis işletmecisi, soğutma maddesi etkisine karşıkişisel koruyucu donanımları tahsis etmelidir. Bunlartehlikeli saha dışından kolayca ulaşılabilir ve çalışırvaziyette bulunuyor olmalıdır.Koruyucu donanımlar en az iki kişiye yetecek şekildehazır bulundurulmalıdır.Amonyak için koruyucu donanım:

– Koruyucu eldivenler

– Koruyucu gözlük

– Filtreli solunum koruma cihazı

1.4.4 Patlama güvenliği

NH3, %15 ila 28 arası sahada havayla karıştığındapatlayıcıdır, ancak tepkime enerjisi çok küçüktür vebir havalandırma sistemi etkilidir. NH3, zor tutuşanbir gazdır, destekleyici alev olmadan kendiliğindenyanmaya devam etmez, çünkü tutuşma sıcaklığı çokyüksektir (630°C). Bu nedenle bir patlama koruması(fan, fan motoru ve ilgili elektrikli işletim araçları içinözel durumlar hariç: bakınız EN 378-3, 5.17.1.2 ve6.3) şart koşulmamıştır. Kurulum sahasında açıkateş kullanmak ve sigara içmek yasaktır.

1.4.5 Emniyet sistemleri

Amonyak sızıntılarına karşı yüksek bir emniyetsağlamak için

– amonyak alarm sistemleri ve

– Soğurma sistemleriuygulanabilir.

1.4.5.1 Amonyak alarm sistemleri

Detektörler ve alarm düzenekleri EN 378-3 Bölüm8'ye göre gereklidir.500 kg'nin üstündeki soğutma maddesi dolum mik-tarlarında, kapalı tüm su ve sıvı devrelerindesoğutma maddesi bulunup bulunmadığını saptamakiçin ek tedbirler alınmalıdır.

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak) Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

12 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

1.4.5.2 Soğurma sistemleri

Soğutma tesislerindeki NH3sıvı soğutma takımı işle-timi için makine odasının havalandırması EN 378-3'egöre gerçekleştirilmelidir.Bir sızıntı durumunda makine odası havasının tehli-kesiz bir şekilde açık havaya verilmelidir. Bu imkânbulunmadığında makine odası havası bir soğurmakabı içinden geçirilmeli ve temizlenerek yenidenmakine odasına iletilmelidir.Emniyet valfleri için üfleme hatları yapı taraflı olarakbulundurulmalı ve bağlanmalıdır.Bu durum için Üretici firması tarafından büyüklüğü,NH3sıvı soğutma takımı ve soğutma sistemleri içeri-sinde bulunan soğutma maddesi miktarına görebelirlenen bir amonyak soğurma düzeneği geliştiril-miştir.Birden fazla sıvı soğutma setinde, soğurma düzeneğiseçimi için en büyük dolum ağırlığına sahip sıvısoğutma seti seçilir. Belirtilen azami miktaraşıldığında birden fazla soğurma düzeneğinin kom-bin edilmesi mümkündür.Soğurma düzenekleri normal havalandırma sistemle-rine bağlanacak şekilde tasarlanmıştır.

1.4.6 Devreye almadan önce komplesistemin kontrol edilmesi

Devreye almadan önce komple sistemin kontrolü EN378-2, Bölüm 6.3'e göre yapılmalıdır.Komple sistemler için yinelenen kontroller EN 378-4,Ek D'ye riayet edilerek yapılmalıdır.Tesis işletmecisi en az 6 ayda bir aktif olarak hareketeden esnek soğurma maddesi tesisatının sızdır-mazlığını bir bilirkişiye kontrol ettirmelidir."Basınçlı cihazlar" AB direktifine tabi olan basınçlıcihazların ve boru tesisatının kontrolü için "atanmışkuruluşlar" (örn. TÜV) yetkilidir.

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak)

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 13

1.5 NH3 özellikleri

Fiziksel madde verileriNH3:

– yağ içermez, su içermez, gaz halindedir, sıvıdır,suda çözülmüştür, renksizdir

– Kokusu karakteristik olarak rahatsız edicidir

– Moleküler ağırlığı 17 kg/kmol'dür

– 1 bar biriminde 20 °C'de gaz olarak yoğunluğu0,7 kg/m3'dür

– havadan hafifdirGüvenlik tenkiği verileriNH3:

– EN 378-1'e göre B2 emniyet grubuna aittir

– 97/23/AB AB direktifine göre sıvı grubu 1

– Bir avaryadan sonra soğurma düzeneği ile sudaçözülür. Yağmurlamaya sahip yangın söndürmetesisleri (ve su püskürtme tesisleri) NH3'lüsoğutma tesisleri için olan makine odaları içinmüsaade edilmez.

İnsan ve çevre için tehlike

Res.1: "Zehirli"

NH3:

– solunduğunda zehirlidir (GefStoffV)

– rahatsız edici, göz yaşına neden olan bir kokuyasahiptir ve 25 ppm'den itibaren belirgindir

– gaz halindeyken gözlerin aşırı derecede tahrişineve zarar görmesine neden olur

– sıvı halde, konsantre edilmiş su şeklindeki çözel-tide ve gaz halinde yüksek konsantrasyondaykencildi, mukozaları ve gözleri aşırı tahriş eder

– Sıvı haldeyken cilde temas ettiğinde donmayaneden olabilir

– Hava ile birlikte hacim % 15...28 arasında patla-yıcı karışım oluşturur

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak) Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

14 GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013

1.6 NH3 kullanırken davranış kuralları

– Vidalı kompresör üniteleri ve sıvı soğutma setleriyalnızca eğitilmiş personel tarafından kullanılabi-lir ve çalıştırılabilir.

– Amonyak soğutma sistemine müdahaleler yal-nızca uzman personel tarafından yapılabilir.

– Yalnızca tesis işleticisi tarafından onaylanmışpersonelin NH3 ile çalışmasına izin verilir.

– Amonyakla çalışmayla ilgili yapılacak düzenlieğitimler belgelendirilmelidir.

– Ortamın yeterli havalandırılması sağlanmalıdır.Çalışma odasında amonyak kokusu olduğundabir şeylerin yenmesi, içilmesi ve sigara içilmesiyasaktır.

– Sıvı NH3 ile cildin temas etmesinden kaçınılmalı-dır.

– Genel olarak sistem müdahaleleri sırasında NH3filtreli bir tam solunum koruma maskesi takılmalı-dır.

1.7 Tehlike durumunda davranış kural-ları

– Soğutma sisteminden amonyak sızması halindeçalışma odası derhal terk edilmeli ve alarm veril-melidir.

– İhtiyaç halinde NH3 filtreli (yeşil renk) bir tamsolunum koruma maskesi kullanılmalıdır.

– Lastik eldiven, koruyucu önlük, koruyucu çizmekullanılmalıdır.

– Soğurma düzeniğinin işletime alınması.

– NH3 ile zenginleştirilmiş su kanalizasyona veyaaçık su kaynaklarına ulaşmamalı.

1.8 İlkyardım

Res.2: "İlkyardım"

– Zarar gören kişi(ler) kontamine edilmiş ortamdandışarı temiz havaya çıkartılmalıdır.

– Amonyak kontamine etmiş giysileri çıkartın.

– Vücudun tahriş olmuş bölgelerini - ağız ve gözlerdahil - 20 dakika bol suyla yıkayın.

– Cildin ilgili bölümlerinin üstü bandajlar, yağlar vb.ile örtülmemelidir, ancak soğuğa karşı korunma-lıdır.

– Vücudun ilgili yerleri durulandıktan sonra yaralıkişi(ler) en kısa zamanda bir doktora veya ilkyar-dım hastanesine götürülmelidir.

– Büyük miktarda NH3 solunması ve özellikle göz-lerin tahriş olması durumunda derhal tıbbi tedaviuygulanmalıdır.

1.9 Doğru atığa ayırma

Tehlike!

Sulu çözeltisi dahil amonyak, özellikledenetime tabi atık olarak atığa ayrılma-lıdır!

Emniyet bilgileri | AmonyakSoğutma gazı

Emniyet bilgileri Soğutma maddesi NH3 (amonyak)

GEA Refrigeration Germany GmbH | O_714023_6 | 11.11.2013 15