Emzirmenin Yararları

Prof. Dr. Mustafa Bakır

Marmara Universitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Global enfeksiyöz mortalite nedenleri*Ö

lüm

(m

ilyon

)

< 5 yaş > 5 yaş

0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

Pnömoni AIDS İshal TB Sıtma Kızamık

3.5

2.7

2.2

1.7

1.10.9

500,000-600,000

RV’a bağlı

*WHO

Bebek Ölümlerini Azaltır

• Yenidoğan sonrası bebek ölüm hızı:

– A.B.D.’de anne sütü alan bebeklerde

%21 azalmıştır1

• <1y ani bebek ölümlerini azaltır2

1Chen A, Pediatrics 20042AAP, Pediatrics 2005

Kur’an-ı Kerim’de Emzirme:

• Emzirmenin tamamlanmasını isteyen kimse

için anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler...

(Bakara, 2/233)

• Biz insana ana babasına iyi davranmasını

emrettik. Zira annesi onu nice zahmetlerle

karnında taşımıştır. Sütten kesilmesi iki yıl

kadar sürer (Lokman, 14)

Protein

ProteinProtein

SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ?

ANNE SÜTÜ   İNEK SÜTÜ   KEÇİ SÜTÜ

 

 

   

   

   

           Laktoz Laktoz   Laktoz

  Yağ   Yağ   Yağ

2

Sütlerde Protein

Değişik memelilerin süt protein içerikleri

yavrularının büyüme hızına bağlı olarak değişir ;

• Keçi sütü : 5,5 mg/dl

• İnek sütü : 3,3 mg/dl

• İnsan sütü : 0,9 mg/dl

• Hayvan sütü insan sütünden daha fazla protein

içerir.

• Hayvanlar insanlardan hızlı büyüdükleri için daha yüksek protein konsantrasyonu içeren sütlere ihtiyaçları vardır.

• Bir bebeğin tam olgunlaşmamış böbrekleri için ise, hayvan sütlerindeki proteinin fazlasını atmak zordur.

Süt Protein İhtiyacı: İnsanda Hayvanlara Göre Farklıdır

 

  

 

 

DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARK

İNSAN 

İNEK SÜTÜ

 

WHEY PROTEİNLER

KESİLMİŞ SÜTÜN KATI

KISIMLARI

HAZMI KOLAY HAZMI GÜÇ

% 80 KAZEİN

% 35 KAZEİN

ANTİ İNFEKTİF

PROTEİNLER

3

DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ YAĞ FARKLARI

LipazLipaz

Temel yağ asidiTemel yağ asidi

İNSAN SÜTÜİNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜİNEK SÜTÜ

4

• Anne sütünün yağ içeriği değişkendir. Sabahları en

düşük öğle vakti en yüksektir.

• Emzirmenin başlangıcında alınan sütte (ön süt) yağ

içeriği düşük su içeriği yüksektir.

• Bu sayede başlangıçta bebek susuzluğunu giderir.

• Emzirmenin ilerleyen evrelerinde yağ miktarı 3–5 kat

artarak bebeğe doygunluk hissi verir ve bebeğin memeyi

bırakmasını sağlar.

Anne Sütü İçeriği Bebeğin İhtiyacına Göre Ayarlanır

DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ VİTAMİN FARKLARI

İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ

B VİT

C VİT

A VİT

5

 

 

 

 

SÜTTE DEMİR

İNSAN SÜTÜ50-70µG/100ml

  İNEK SÜTÜ50-70µG/100ml

50

%

Emilen

10

6

KolostrumÖzelliği

• Antikordan zengin

• Çok sayıda beyaz küre

• Barsak yumuşatıcı

• Büyüme faktörleri

• Vitamin-A’dan zengin

Önemi

• Enfeksiyon ve allerjiden korur

• Enfeskiyondan korur

• Mekonyumu temizler, sarılıktan korumaya yardım eder

• Barsak olgunlaşmasına yardım; allerjiyi ve intoleransı önleme,

• Kızamık ve ishal gibi hastalıkların şiddeti azalır, göz hastalıklarından bazılarını önler

WHO

Hayatın 2. Yılında anne sütü

31% 38% 45%95%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Energy Protein Vitamin A Vitamin C

500 ml

anne

sütünün

Sağladığı

Günlük

Ihtiyaç

%

From: Breastfeeding counselling: A training course. Geneva, World Health Organization, 1993 (WHO/CDR/93.6).

Anne Sütü Enfeksiyondan Korur

• Menenjit

• Kan akımı enfeksiyonu

• İshal

• Solunum yolu enfeksiyonları

• Bağırsak gangreni (NEK)

• Orta kulak iltihabı

• İdrar yolu enfeksiyonları

0-2 ayda beslenme şeklinin ishal riski üzerine etkisiFilipinler

1.03.2

13.3

17.3

0

5

10

15

20

Sadece annesütü

Anne sütü+sÐvÐ Anne sütü+ekgÐda

Anne sütü yok

Adapted from: Popkin BM, Adair L, Akin JS, Black R, et al. Breastfeeding and diarrheal morbidity. Pediatrics, 1990, 86(6): 874-882.

İlk 3 ay anne sütü ve mama ile beslenen bebeklerde ilk 1 yılda ishal sıklığı

19.5 19.122.3 22.4

3.6

7.1

12.9 11.9

0

5

10

15

20

25

0-13 14-26 27-39 40-52

Mama Anne sütü

Adapted from: Howie PW, Forsyth JS, Ogston SA, Clark A, Florey CV. Protective effect of breastfeeding against infection. Br Med J, 1990, 300: 11-15.

Transparency 2.17

İlk 3 ayda anne sütü ve mama ile beslenen bebeklerde solunum yolu enfeksiyonu sıklığı,

İskoçya

38.9

47.1 45.5

54.1

23.1

36.242.4 40

0

10

20

30

40

50

60

0-13 14-26 27-39 40-52

Mama Anne sütüü

Adapted from: Howie PW, Forsyth JS, Ogston SA, Clark A, Florey CV. Protective effect of breastfeeding against infection. Br Med J, 1990, 300: 11-15.

Orta kulak iltihabı sıklığı, İsveç

1

457

13

6

14

20

0

5

10

15

20

1-3 4-7 8-12

Aku

t o

rta

kula

k ilt

ihab

Ð

Anne sütü

Adapted from: Aniansson G, Alm B, Andersson B, Hakansson A et al. A prospective coherent study on breast-feeding and otitis media in Swedish infants. Pediat Infect Dis J, 1994, 13: 183-188.

Yaşa ve anne sütü kategorisine göre ishal ve solunum yolu enfeksiyonundan göreceli ölüm riski

Latin Amerika

1 1

4.1

1

2.9

1

15.1

2.2

4

2.1

0

2

4

6

8

10

12

14

16

SYE 0-3 ay 4-11 ay

Sadece anne sütü

KÐsmen anne sütü

Anne sütü yok

Adapted from: Betran AP, de Onis M, Lauer JA, Villar J. Ecological study of effect of breast feeding on infant mortality in Latin America. BMJ, 2001, 323: 1-5.

Anne Sütünün Riskini Azalttığı Diğer Hastalıklar

• Astım ve diğer allerjik hastalıklar

• Obezite

• Kolesterol yüksekliği

• Tip1 ve tip 2 diyabet

• Lösemi, lenfoma

AAP, Pediatrics 2005

Anne sütü allerjik hastalık riskini azaltır, uzun süreli doğum kohortu

Besleme şekli Astım Atopik egzama

Allerjik rinit

En az 4 ay sadece anne sütü

%7.7 %24 %6.5

Daha kısa süre anne sütü

%12 %27 %9

Adapted from Kull I. et al. Breastfeeding and allergic diseases in infants - a prospective birth cohort study. Archives of Disease in Childhood 2002: 87:478-481.

Anne sütü 5-6 yaş çocuklarda gelişen obezite sıklığını azaltır, Almanya

4.5

3.8

2.3

1.7

00.5

11.5

22.5

33.5

44.5

5

Annesütü ile besleme süresi (ay)

Pre

vala

ns

(%)

0 months2 ay3-5 ay6-12 ay> 12 ay

Adapted from: von Kries R, Koletzko B, Sauerwald T et al. Breast feeding and obesity: cross sectional study. BMJ, 1999, 319:147-150.

Beslenme Türüne Göre IQ

AS mamadan 2 puan yüksek

3-7 yaş çocuklar

1982

AS mamadan12.9 puan yüksek9,5 y çocuklar1996

Kaynaklar:

•Fergusson DM et al. Soc SciMed 1982•Morrow-Tlucak M et al. SocSciMed 1988•Lucas A et al. Lancet 1992•Riva Eet al. Acta Paediatr 1996

AS mamadan8.3 puan yüksek7,5-8 y çocuklar1992AS mamadan

2.1 puan yüksek6 ay-2 yaş çocuklar1988

AS mamadan7.5 puan yüksek7.5-8 yaş çocuklar1992

Anne sütü alma süresi ile genç erişkinlikte IQ skoru arasındaki ilişki

Danimarka

99.4

102.3

106

101.7

104

96

98

100

102

104

106

108

Emzirme süresi (ay)

< 1 ay2-3 ay4-6 ay7-9 ay> 9 ay

Adapted from: Mortensen EL, Michaelsen KF, Sanders SA, Reinisch JM. The association between duration of breastfeeding and adult intelligence. JAMA, 2002, 287: 2365-2371.

Emzirmenin Anneye Yararı

• Annenin sağlığını korur

– Doğum sonrası rahim kanama riskini azaltır

– Rahimin doğum öncesi büyüklüğüne dönmesine yardım eder

– Meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltır

• Yeni gebeliği geciktirir

• Annenin gebelik öncesi kilosuna dönmesine yardım eder

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

Me

me

ka

ns

eri

gö

rec

eli

ris

ki

0 1 2 3 4 5 6

Adapted from: Beral V et al. (Collaborative group on hormonal factors in breast cancer). Breast cancer and breastfeeding: collaborative reanalysis of individual data from 47 epidemiological studies in 30 countries… Lancet 2002; 360: 187-95.

Meme kanseri ve emzirme: 30 ülkede 47 araştırmanın analizi

EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI

DUYGUSAL BÜTÜNLEŞMEDUYGUSAL BÜTÜNLEŞME

ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR. (BONDİNG SÜRECİ ) ANNENİN DUYGUSAL AÇIDAN TATMİNİNİ SAĞLAR.

BEBEK DAHA AZ AĞLAR.

ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU DAVRANIR.

BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA

DÜŞÜKTÜR.

Emzirmenin Aile ve Topluma Yararı

• Daha iyi sağlıklı beslenme, iyilik hali

• Diğer kardeşlere daha çok zaman

• Ekonomik yarar

– Emzirme yapay beslenmeden daha ucuz

– Emzirme tıbbi harcamaları azaltır

• A.B.D.’de sağlık harcamamarını 3.6 M USD azaltabilir*

• Çevreyi korur

*Ball TM, Pediatrics 1999

İlk 6 Ay Sadece Anne Sütü, Mümkünse en az 1 yıl

• Amerikan – Pediatri akademisi (AAP)

– Kadın-doğum koleji (ACOG)

– Aile hekimleri akademisi (AAFP)

– Emzirme tıbbı akademisi (AABA)

• Dünya sağlık örgütü (WHO)

• Birleşmiş milletler çocuk fonu (UNICEF)

• Başka birçok kuruluş

TEŞEKKÜRLER

Emzirilmemesi Önerilen Durumlar

• Galaktozemi

• Annede HIV infeksiyonu– Afrika’da HIV’den koruduğunu gösteren çalışmalar var

• Annede radyoaktif madde

• Annede kemoterapi

• Annede illegal ilaç alımı

• Memede herpes infeksiyonu

• CMV-pozitif annenin <1500g bebeği– Pastörizasyon bulaşolasılığını çok azaltır

• Alkol aldıktan sonraki 2 saat (hiç alınmamalı)