encarando pc decrecemento - galego
TRANSCRIPT
“En 1859, la especie humana descubrió un enorme cofre del tesoro en su sótano: el petróleo y el gas, unas fuentes de energía que se encontraban con facilidad y a bajo coste. Hicimos, al menos algunos de nosotros, lo que nadie hace con un tesoro en el sótano, sacarlo y despilfarrarlo” .
Kenneth Boulding, “Ecodinámica” (1978)
“La energía de un simple litro de gasolina es prácticamente equivalente a la energía que gasta una persona en un mes trabajando duro (produciendo un cuarto de Caballo de Vapor), y un trabajador americano con un sueldo mínimo puede comprar un litro de gasolina con unos veinte minutos de trabajo. Es decir, una proporción de 600 a 1 (…) Por lo tanto, incluso para un trabajador con un sueldo bajo, la energía ha sido, y es todavía, tan increíblemente barata que prácticamente resulta gratis. De ahí nuestra capacidad para crear una sociedad en la que cualquier persona tiene cientos de esclavos energéticos. Esto es lo más cercano a la energía libre que jamás tendrá el hombre”
Richard Heinberg, “Se Acabó la Fiesta” (2006)
“La agricultura primitiva aunque sostenible había permitido que la población aumentara hasta cerca de mil millones al amanecer la Era del Petróleo. La población entonces se expandió seis veces, exactamente al tiempo que lo hacía la producción del petróleo. Una tasa de crecimiento sin precedentes en la historia de la Humanidad”.
Colin Campbell, “El Final de la Primera Parte de la Era del Petróleo” (2006)
“El pico del petróleo será un punto de inflexión histórico, cuyo impacto mundial sobrepasará todo cuanto se ha visto hasta ahora, y esto pasará en la vida de la mayoría de las personas que viven hoy en el planeta”
W. Youngquist, carta citada en Duncan, 2006
PermaCulturaPermaCultura CULTURA PERMANENTECULTURA PERMANENTE
Unha filosofía de deseño para un tempo de Unha filosofía de deseño para un tempo de TRANSICIÓNTRANSICIÓN e de e de descenso enerxético, que se amosa como alternativa para camiñar descenso enerxético, que se amosa como alternativa para camiñar
cara unhacara unha
SOCIEDADE e un PLANETA SOCIEDADE e un PLANETA SUSTENTABLESSUSTENTABLES
20082008 ENCARANDO O CENIT DO ENCARANDO O CENIT DO PETRÓLEOPETRÓLEO
DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON MENOSCON MENOS
Unha cunca de té industrial
¿Cal é a Pegada Ecolóxica?
A Pegada Ecolóxica é unha medida de canta natureza temos e canta natureza usamos.Rexistra a demanda e uso de auga, solos, enerxía, bosques e áreas de pesca, representadas por áreas biolóxicamente productivas necesarias para producir recursos e metabolizar os residuos dunha poboación en todo o planeta. Evidencia os nosos estilos de consumo e a contaminación e dependencia dos recursos naturais.
WWF “Living Planet Report” - 2004
¿Cal foi o impacto na vida do planeta?
WWF: “Living Planet Report” - 2004 & “2010 and Beyond” - 2008
DÉBEDA ECOLÓXICA VS BIOCAPACIDADE AUMENTO DA TEMPERATURA DO PLANETA
ÍNDICES DE PLANETA VIVO: TERRESTRE, MARINO E DE´AUGAS CONTINENTAIS
¿Cal é o rendemento da agricultura?
El flujo de energía en una sociedad agrícola. Roy A. Rappaport Scientific American Alianza Editorial. 1971Agricultura ecológica y rendimientos agrícolas: aportación a un debate inconcluso, Jorge Riechmann, 2000
David Pimentel: "Economics and energetics of organic and conventional farming" , 1993.
0
20
40
60
80
100
120
1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
VA
LO
RES
AB
SO
LU
TO
S
ELECTRICIDAD PRIMARIA
GAS NATURAL
PETRÓLEO
CARBÓN
MADERA Y BIOMASA
J. C. Debeir. “Les servitudes de la puissance. Une histoire de l’energie”. 1986
CURVA DO ASCENSO DO CONSUMO ENERXÉTICO MUNDIAL EN 130 ANOS, DE 1860 A 1990
¿Cal foi o consumo de enerxía?
12,.000
11.,000
10.,000
9.,000
8.,000
7.,000
6.,000
5.,000
4.,000
3.,000
2.,000
1.,000
0
1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000
VATIOS
PER
CAPITA
MILLÓNS DE HABITANTES
E.E.U.U.
+
CANADÁ
ANTIGUAU.R.S.S.
EUROPA
ASIA PACIFICOY OTROS
LATINAMERICA CHINA
AFRICA INDIA
Consumo promedio mundial: 2,216 vatios
JAPAN
29
5
10
20
13
5 114 3
Porcentaxe mundial de consumo de enerxía primaria
¿Cal é a distribución da enerxía primaria mundial
Fonte: British Petroleum. Statistics 2003.
•O “American way of life” para todos multiplicaría cinco veces o consumo actual
•O modo de vida europeo para todos duplicaría o consumo actual mundial
•O 5% (os Norteamericanos) consumen casi o 30% da enerxía mundial
•O 17% (Primeiro mundo e antiga URSS) consumen o 65% da enerxía mundial
¿Cal é o consumo de petróleo?
BP Statistics 2007
UN SOSPEITOSO AUMENTO DO NIVEL DE RESERVAS DE PETRÓLEO EN 1989
• OS INCREMENTOS AMOSADOS NON SE CORRESPONDEN COAS EXPLORACIÓNS CIENTÍFICAS.
• A OPEP ASIGNABA COTAS DE EXPORTACIÓN EN FUNCIÓN DAS RESERVAS DECLARADAS
• TAMÉN ERAN UN VALOR PARA ACCEDER A CRÉDITOS NO SISTEMA FINANCIEIRO INTERNACIONAL
• SUPOÑEN UNHA ADICIÓN FICTICIA DE 287.000 MILLÓNS DE BARRILES, APROX. UN 25% DAS RESERVAS TOTALES
Colin J. Campbell. “The end of Cheap Oil”. Scientific American. March 1998
Fuente: “ ASPO” (Asociation for Study on Peak Oil - BOLETÍN AGOSTO 2008
¿Qué é o Cenit do Petróleo?
Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008Produción de petróleo vs descubrimientos Prezo do petroleo 1999 - 2008
O ESGOTAMENTO DO PETRÓLEO É FÍSICO, NON ECONÓMICO
OS PREZOS NON TEÑEN NADA QUE VER
Jay Hanson. www.dieoff.com
En USA, en 1950, costaba 1 barril de enerxía (non de prezo) extraer 50 barriles en 2000, costaba 1 barril de enerxía extraer 5 barriles en 2005, costaba 1 barril de enerxía extraer 1 barril
seguindo esa relación exponencial descendente…
en 2008, costaría 1 barril de enerxía extraer -1,5 barriles
Estamos logo, perante o colapso enerxético productivo do petróleo en USA, porque FÍSICAMENTE (non económicamente) xa non é rentable
extraer máis, aínda que quede algo baixo a superficie.
Esta dinánica de proporción é valida para calquera outro escenario de producción e extracción. Só cambiará o resultado en anos segundo as reservas, o escenario final é o mesmo: non seren rentable a extracción.
BARRIL DE ENERXÍA
Coste enerxético da exploración, sondeos, perforación, bombeo,
almacenaxe, transporte,refino, distribución, etc.
50 anos 5 anos 3 anos
Banco Mundial 2000 & 2008
¿Desenvolvemento? ¿Riqueza?
““O O DesenvolvementoDesenvolvemento perpetúa un modelo perpetúa un modelo económico inxusto e desigual, representa económico inxusto e desigual, representa riqueza para uns poucos ás costas das riqueza para uns poucos ás costas das mulleres, da natureza e das culturas mulleres, da natureza e das culturas subyugadas; é por iso que en todo o subyugadas; é por iso que en todo o Terceiro Mundo as mulleres, os Terceiro Mundo as mulleres, os campesiños e as comunidades indíxenas campesiños e as comunidades indíxenas están a loitar para se liberar do están a loitar para se liberar do DesenvolvementoDesenvolvemento, do mesmo xeito que , do mesmo xeito que loitaron antes para se liberar do loitaron antes para se liberar do colonialismo”.colonialismo”.
Vandana ShivaVandana Shiva
COLAPSO ECOLÓXICO & ENERXÉTICOCAPACIDADE DE CARGA SUPERADA
ESGOTAMENTO DE RECURSOSPERDA DE BIODIVERSIDADECONSUMO IRRESPONSABLE
QUENTAMENTO GLOBALDEMANDA DE ENERXÍA
DÉBEDA ECOLÓXICACENIT DO PETRÓLEO
SUBA DE PREZOS
COLAPSO ECONÓMICODESENVOLVEMENTO DESIGUALGLOBALIZACIÓN CAPITALISTAESPECULACIÓN INMOBILIARIATRÁFICO DE ARMAS E DROGAS
CRISES HUMANITARIASCRISES ALIMENTARIASCRÉDITOS CON RISCOEMISIÓN DE DEBEDAPARAISOS FISCAIS
O Cenit do Petróleo afectará de cheo ao crecemento económico, iniciándose unha profunda recesión sen fondo e sen fin. Un século de decrecemento económico global está a piques de empezar. O decrecemento do fluxo energético global será un verdadeiro torpedo na liña de flotación do actual capitalismo globalizado, baseado na necesidade de crecemento e acumulación constante que, non nos esquezamos, baséase nun consumo enerxético ao alza indefinido.
NON É POSIBLE UN CRECEMENTO INFINITO NUN PLANETA FINITO.
A Natureza, e máis en concreto a súa xeoloxía, porán finalmente límite a este tolo crecemento sen fin, e iniciarase a éra do Decrecemento. E iso ocorrerá moi pronto, quizais antes de 2010, ou en torno a esa data.
“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004
Débeda nacional en USADébeda nacional en USA
Expansión bancaria InternacionalExpansión bancaria Internacional1970-20071970-2007
Reservas no crediticias en Institucións de depósito en USAReservas no crediticias en Institucións de depósito en USA
Previsións para España de Santiago Niño Becerra. Catedrático de Estrutura Económica. Facultade de Economía IQS. Universidade Ramon Llull. 26 setembro 2008
A TEORÍA DE OLDUVAI establece que a esperanza de vida da civilización industrial é de aproximadamente 100 anos: aproximadamente. De entre 1930 a 2030.
REALIDADE INMEDIATAREALIDADE INMEDIATA
É imposible escapar a un escenario inmediato de É imposible escapar a un escenario inmediato de PETRÓLEO MÁIS PETRÓLEO MÁIS CAROCARO, logo é inevitable vivir cun consumo de , logo é inevitable vivir cun consumo de
enerxía moito máis baixo.enerxía moito máis baixo.--------------------------------------
As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen As nosas aldeas, pobos, cidades e comunidades actualmente carecen de robusteza para permitir capear os severos choques de robusteza para permitir capear os severos choques
enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. enerxéticos que acompañarán ao pico do petróleo. --------------------------------------
Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en Temos que actuar colectivamente e temos que actuar agora, en comunidade i en conexión directa co noso entorno comunidade i en conexión directa co noso entorno
local e bio-rexionallocal e bio-rexional--------------------------------------
Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar Só liberando a intelixencia colectiva e traballando para deseñar creativa e proactivamente o noso descenso enerxético, creativa e proactivamente o noso descenso enerxético,
poderemos construir formas de vida que podan poderemos construir formas de vida que podan ser verdadeiramente sustentables. ser verdadeiramente sustentables.
----------------------------------------
Para esta Para esta TRANSICIÓN TRANSICIÓN é mellor planificar e deseñar, é mellor planificar e deseñar, e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa. e facelo urxente para non ser collidos por sorpresa.
Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org
Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/
Traducido de: the Transition Handbook by Rob Hopkins Web: http://transitionnetwork.org - Blog: http://transitionculture.org
Web en español: http://www.comunidadsinpetroleo.com/TNESP/index.html/
¿VIVIR MELLOR CON MENOS?Un futuro con menos petróleo podería ser, se se aplica pensamento e deseño suficiente por adiantado, preferiblemente no presente. Non hai ningunha razón pola que un futuro máis baixo en enerxía e máis robusto teña que ter unha calidade de vida máis baixa que o presente. De feito, un futuro cunha economía local revitalizada tería moitas vantaxes sobre o presente, incluíndo unha poboación máis feliz e menos estresada, un medio ambiente mellorado e maior estabilidade social.
“O decrecemento demográfico e económico é inevitable pero podería ser controlado de xeito consciente, ter custos relativamente baixos e ser beneficioso nalguns aspectos importantes.A aplicación de principios máis axeitados a unha situación de recursos escasos (escala reducida, eficiencia e cooperación) pode facer que o decrecemento sexa benigno e compatible co mantenemento dun grado suficiente de benestar.
Os precedentes dos sistemas ecolóxicos suxiren que a sociedade global pode camiñar cara abaixo e descender prósperamente, reducindo equipamentos materiais, poboación e posesións non esenciais mentres mantense en equilibrio co sistema medioambiental que sustenta a vida.Conservando a información máis importante, unha sociedade máis “delgada” pode se reorganizar e seguir a progresar”
DESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEDESENVOLVEMENTO SUSTENTABLEVSVS
DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON DECRECEMENTO > VIVIR MELLOR CON MENOSMENOS
“A Prosperous way down: Principles and Policies” - ODUM e ODUM 2001
Do máis grande, máis rápido e máis centralizado… Do máis grande, máis rápido e máis centralizado…
Da competencia… Da competencia…
Do crecemento ilimitado…Do crecemento ilimitado…
“Powerdown: Options and actions for a Post carbon World ” - HEINBERG 2004
……ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.ao máis pequeno, máis lento e máis localizado.
……á cooperación.á cooperación.
……á autolimitación.á autolimitación.
“Permaculture: Principles and Pathways beyond sustainability ” - HOLMGREN 2004
a cunca de té PERMACULTURAL
3 Éticas para unha cultura permanente
e sustentable
Coidar Coidar á á TERRATERRA
Coidar ás Coidar ás PERSOASPERSOAS
Compartir Compartir os os
RECURSOSRECURSOS
11
22
44
33
55
7766
88
99
1100
1111
1122
OBSERVAR E INTERACTUAR
CAPTAR E CONSERVAR ENERXÍA
OBTER UN RENDEMENTO
AUTORREGULAR E RETROALIMENTAR
USAR SERVIZOS E RECURSOS RENOVABLES
DEIXAR DE PRODUCIR RESIDUOS
DESEÑAR DOS PATRÓNS CARA OS DETALLES
INTEGRAR NO CANTO DE SEGREGAR
USAR SOLUCIÓNS PEQUENAS E LENTAS
USAR E VALORAR A DIVERSIDADE
USAR OS BORDES E VALORAR O MARXINAL
USAR E RESPONDER CREATIVAMENTE AO
CAMBIO
12 Principios de actitude para o
deseño da vida en comunidade
A proposta A proposta dada
PermaCulturPermaCulturaa
7 dimensións de acción a escala
local e bio-rexional, para un
impacto planetario.
Principios éticos e filosofía de deseño nun escenario de DECRECEMENTODECRECEMENTO
enerxético e TRANSICIÓNTRANSICIÓN cara
unha nova sociedade.
NATUREZANATUREZAVIVENDAVIVENDA
TECNOLOXÍATECNOLOXÍACULTURACULTURASAÚDESAÚDE
ECONOMÍAECONOMÍAGOBERNOGOBERNO
CRITERIOS BÁSICOS PARA EL DISEÑO DE PROYECTOS – SOCIEDADES –
COMUNIDADES… ÉTICAS - SOLIDARIAS - SUSTENTABLES.
Adaptado de: ECOALDEAS, ALTERNATIVAS URBANAS Y RURALES para el Siglo XXIEl Nacimiento de una Nueva Cultura Planetaria de Paz
Por Alberto Ruz Buenfil - (Subcoyote Alberto), México 2005
•PERMACULTURA COMO HERRAMIENTA DE DISEÑO
• Análisis y planeamiento del lugar, uso del terreno,• Observación de patrones y ciclos de la naturaleza,• Áreas verdes protegidas y de reserva, áreas de
alto y bajo impacto ambiental, • Planeación biorregional, corredores naturales • Urbanismo Ecológico Unitario. • Mejoramiento de suelos, control de erosión y
reforestación.
• VIVIENDA BIOLÓGICA Y SANA• Bio-construcción, bio-arquitectura, geo-biología • Materiales, localización, orientación, ventilación,
termicidad, • Tecnologías domésticas apropiadas, • Equilibrio en cuanto a la densidad de población
•MOVILIDAD SOSTENIBLE y REDUCCIÓN DE HUELLA ECOLÓGICA
• Calles peatonales y ciclovías, • Aparcamiento colectivo. transporte colectivo y no
contaminante, • Control efectivo de emisiones vehiculares,
industriales y de empresas de servicios para mantener la calidad del aire.
•PRODUCCIÓN Y CONSUMO DE ENERGÍA RENOVABLE.
• Calefacción de agua solar, • Energía eléctrica procedente de molinos de
viento, plantas hidroeléctricas, geotérmicas, mecánicas,
• Reducción del uso de hidrocarburos y sustitución por agro-combustibles
• GESTIÓN SOSTENIBLE DEL AGUA•Tratamiento biológico de aguas grises, reutilización en jardines y huertos, acuicultura y plantas acuáticas comestibles.
•Paisajismo comestible, aprovechamiento de agua de lluvia, redes de distribución bien planeadas y mantenidas.
•Protección de manantiales, ríos, arroyos, costas y manto freático,
•Depuración de aguas negras: vateres secos, biodigestores, letrinas composteras,
•Detergentes biodegradables, eliminación de desechos químicos o radioactivos.
• RECICLAJE, REUTILIZACIÓN, REPARACIÓN, RRRRR…•Centros de acopio y programas de sensibilización y educación de la población,
•Separación de metal, vidrio, papel, baterías, telas, plásticos y residuos orgánicos
•Fabricación de artesanías, reparación de aparatos, tiendas de segunda mano,
• ALIMENTACIÓN NATURAL, BIOLÓGICA•Producción local de alimentos ecológicos, uso de espacios comunales, corredores verdes, abono biológico
•Huertos familiares y comunales, viveros, panaderías, producción de conservas, apicultura, piscicultura,
•Protección de zonas de reserva de bosques, regeneración
y recuperación de zonas desertificadas. •Restricción de producción y uso de substancias contaminantes en las zonas agrícolas: pesticidas, insecticidas y regulación de plagas mediante métodos biológicos.
•Diseño de cortinas de viento y producción de árboles para leña y construcción.
• VIDA COMUNITARIA, SUSTENTABILIDAD SOCIAL
•Clubes, jardines, parques, lugares de ocio para actividades artísticas, culturales, recreativas, deportivas y espirituales,
•Promoción de festivales, celebraciones, actividades deportivas, carnavales, desfiles, paseos organizados, bailes y ceremonias.
• SALUD INTEGRAL Y HOLÍSTICA •Escuelas de medicina, alopáticas, bioenergéticas, homeopáticas y alternativas.
•Reconocimiento del saber tradicional indígena y de las nuevas terapias.
•Centros especializados y de rehabilitación para la mujer, l@s niñ@s y l@s ancian@s.
•Centros de educación y prevención de la salud y la drogadicción.
•Lugares para cuidar a las gentes de la tercera edad, y para prepararlas a tener una muerte digna.
•Jardines Zen y camposantos para el descanso final de los pobladores de la comunidad.
• COMUNICACIÓN BIO-REGIONAL Y GLOBAL•Intercambio cultural con comunidades vecinas, distintas biorregiones y resto del mundo a través de medios de comunicación cooperativos y comunitarios.
•Internet y radio para difusión de actividades culturales y deportivas a escala local.
•Software libre y acceso libre a las tecnologías •Apoyo mutuo en caso de desastres, •Ecoturismo como fuente “limpia” e importante de ingresos para la comunidad
•SUSTENTABILIDAD COMUNITARIA • Toma de decisión por métodos democráticos como el consenso, • Gestión horizontal de la administración de la tierra,• Propiedad comunitaria, co-propiedad de
viviendas y tierras.
•EDUCACIÓN INTEGRAL Y HOLÍSTICA • Casas-hogar y hogares comunitarios para
madres que trabajan; • Talleres, escuelas de oficios, centros de
formación de adolescentes• Educación en el hogar, metodos
diferenciales e integrales: Montesori, Waldorf, Paideia…
• Educación en cultura popular, arte, música,
• Educación en salud integral y holística
•ECONOMÍA SOSTENIBLE. • Microempresas y empresas familiares,
tiendas cooperativas, grupos de consumo, • Cajas de ahorro comunitarias, mercados
de trueque, talleres colectivos, centros de acopio y reciclaje de materiales, banca ética.
• LETS (sistema de trueque e intercambio local), moneda complementaria, microcréditos
• Financiación de tecnologías apropiadas y de bajo impacto ambiental.
Individu@>Familia>Comunidad>ECOBARRIO>ECOALDEA>ECOCIUDAD>Federación>bio-región>……>planeta
Individu@>Asociación-ONG-Cooperativa>ECO-EMPRENDIMIENTO>Federación>bio-región>……>planeta
DIMENSIONES DE SOSTENIBILIDAD
ECOLÓGICA
SOCIAL/COMUNITARIA CULTURAL/ESPIRITUAL
ECONÓMICA
TRANSICIÓN DECRECIMIENTOSOSTENIBILIDAD
Grupo de correo electrónico (desde septiembre de 2005)http://tech.groups.yahoo.com/group/permaculturagaliza
Web/wiki – PermaCultura na Galizahttp://permaculturagaliza.pbwiki.com
E-mail: [email protected]
PermaCultura na Galiza
REDE DE PERMACULTURA IBÉRICA NODO NOROESTE