end. parça tasarımı ve hızlı prototip model Üretimi(2015)

19
MALZEME MÜHENDİSLİĞİ VE BİLİMİ ANA BİLİM DALI Malzeme Proses Laboratuarı Deney Föyü YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİYEL PARÇA TASARIMI VE HIZLI PROTOTİP MODEL ÜRETİMİ 1.AMAÇ Tasarım (Endüstriyel Parça Tasarımı) olgusu, tipleri ve prosesi hakkında temel bilgiler vermek, bu amaçla kullanılan CAD programlarını tanıtmak ve uygulamalı olarak bir parça tasarlayarak hızlı prototip cihazında üretimini gerçekleştirilmesidir. 2.TEORİK BİLGİ 2.1 Giriş Metalürji ve Malzeme Mühendislerinin görevi sadece metal ve diğer mühendislik malzemelerinin üretimi ile sınırlı olmayıp bazen parça / ürün bazında nihai şekli tasarlama ve malzemeyi bu forma dönüştürmeyi de içermektedir. Bu nedenle Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Eğitimi Programı içinde bilgisayar yardımlı tasarım ya da dizayn (CAD) prosesi konusunda belirli ölçekte bilgi vermenin siz öğrencilerimiz açısından sayısız avantajları mevcuttur. Tasarım, tüketim malları endüstrisinde büyük öneme sahiptir ve insanlar için herşeyi kapsar. Ayakkabıdan bayan şapkasına, dikiş iğnesinden en büyük dişli kutusuna kadar imal edilen her ürün tasarım kavramının sonucu ortaya çıkmaktadır. Tasarım bir fikir

Upload: mtnkdg

Post on 18-Dec-2015

229 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

end

TRANSCRIPT

MALZEME MHENDSL VE BLMANA BLM DALIMalzeme Proses Laboratuar Deney Fy

YILDIZ TEKNK NVERSTES

ENDSTRYEL PARA TASARIMI VE HIZLI PROTOTP MODEL RETM

1.AMATasarm (Endstriyel Para Tasarm) olgusu, tipleri ve prosesi hakknda temel bilgiler vermek, bu amala kullanlan CAD programlarn tantmak ve uygulamal olarak bir para tasarlayarak hzl prototip cihaznda retimini gerekletirilmesidir.

2.TEORK BLG2.1 Giri Metalrji ve Malzeme Mhendislerinin grevi sadece metal ve dier mhendislik malzemelerinin retimi ile snrl olmayp bazen para / rn baznda nihai ekli tasarlama ve malzemeyi bu forma dntrmeyi de iermektedir. Bu nedenle Metalrji ve Malzeme Mhendislii Eitimi Program iinde bilgisayar yardml tasarm ya da dizayn (CAD) prosesi konusunda belirli lekte bilgi vermenin siz rencilerimiz asndan saysz avantajlar mevcuttur.

Tasarm, tketim mallar endstrisinde byk neme sahiptir ve insanlar iin hereyi kapsar. Ayakkabdan bayan apkasna, diki inesinden en byk dili kutusuna kadar imal edilen her rn tasarm kavramnn sonucu ortaya kmaktadr. Tasarm bir fikir veya pazar ihtiyacnn detayl bilgilere dntrme prosesidir. Bu bilgiler kullanlarak bir rn retilebilir.

Tasarm, mekanik ve endstriyel olmak zere ikiye ayrlr. Metalrji ve Malzeme Mhendisleri arlkl olarak mekanik dizayn ile ilgilenirler. Endstriyel tasarm ise zellikle son yllarda ayr bir i kolu olarak ortaya km ve hzla yaygnlamtr. Mekanik tasarmda fiziksel prensipler, uygun ilev grme ve mekanik sistemin retimi (imalat) konular ile uralmaktadr. Endstriyel tasarmda ise ekil, form, renk, tekstr ve hepsinden tesi mteri hissi/beenisi dikkate alnr.Mekanik ve endstriyel adan iyi tasarm alr, mkemmel tasarm ise mteriye zevk verir, tketimi tevik eder. Grnm, mteride oluan his ve denge ve ekil nemlidir. Bir rne bakmak zevk vermeli, kullanm kolay ve estetik olmaldr.Ana imal usulleri olarak kabul edilen dkm ile para retimi proseslerinde model yapm ilemin ilk admn oluturur. Model nce tasarlanr ve prototip olarak retilir. Model retilecek parann bir negatifidir. Dizayn kriterleri asndan yaplacak hatalar deneme dkmlerde dorudan parada gzlenebilecek ve dzeltme iin gerekli nlemler alnabilecektir. Son yllarda hzl prototip model yapmndaki gelimeler model tasarmndan kaynaklanan hatalarn nlenmesini ve dizayn yaplan modelin uygunluunun hzl ve ekonomik bir ekilde test edilmesini salamaktadr. te yandan hzl model yapm endstriyel para ve alet tasarm almalarnn sonularnn ksa srede grlebilmesini salamaktadr. Gnmzde istisnasz endstriyel rn reten tm kurulularn hemen hepsi retmeyi hedefledikleri para ya da rnn prototipini yaparak mteri beenisi bata olmak zere tm analizleri bunun zerinde yaparlar. Vana, otomobil, tak, vcut implant, beyaz eya, cep telefonlar, pencere sistemleri ve dier nihai rn reticilerinin tmnde deiik yetenek ve boyutta eitli hzl prototip model yapm makinalar mevcuttur.

2.2 Tasarm (Dizayn) Prosesi2.2.1 Tasarm TipleriMekanik veya endstriyel tasarm kendi iinde i. orijinal dizayn (tamamyla yeni bir fikir), ii. adaptif dizayn (bir rnn evrimi / evrimsel geliimi) ve iii. deiken (varyant) (ilevi deimeden boyut ve eklin deiimi) dizayn olmak zere e ayrlr.

Orijinal dizayn yeni bir alma prensibini ierir (bilya ulu kalem, kompakt disk). Orijinal dizayn aratrrken dizaync dncelerini olabildiince geni tutmaldr; btn mmkn zmleri dnmelidir ve bunlar arasnda anlaml baz prosedrleri semelidir. Yeni malzemeler orijinal dizayn kolaylatran yeni ve emsalsiz zellik kombinasyonuna sahiptir. Yksek saflktaki silisyum tranzistr imalatn mmkn klmtr, yksek saflktaki cam optik fiber retimini, yksek cebri kuvvet magnetleri minyatr kulaklk ve yksek scaklk alamlar gaz trbinlerinin imalatn mmkn klmlardr. Bazen yeni bir malzeme yeni bir rnn oluturulmasna yol aar; ancak ounlukla yeni bir rn yeni bir malzeme talebine yol amaktadr. Trbin ve nkleer teknoloji yeni metal alamlarnn gelitirilmelerini gerekli klmtr ve bu dnce seramikler ve kompozitlerin gnmzdeki gelimelerinin itici kuvvetini oluturmutur.

Adaptif veya evrimsel dizayn alma prensibinin rafinasyonu (yeniden dzenlenmesi) ile performansta dereceli bir artn salanmas esasna dayanr. Sklkla bu malzemelerin gelitirilmesi ile mmkn hale gelmektedir; ev ii uygulamalarda polimerler metallerin yerini almtr. Alet ve spor takmlar pazar ok geni ve ok rekabetidir. Pazarlar imalatlarn yeni rnleri gelitirirken yeni malzemeleri kullanma ekline bal olarak kazanlabilir (ve kaybedilebilir).

Deiken veya varyant dizayn fonksiyonu deitirmeden byklk, ekil, boyut ve detaylandrmann deiimini kapsamaktadr; rnein kazan ve basnl kaplarn boyutlandrlmas, trbinlerin ekilleri gibi. Boyutun deitirilmesi malzemenin deitirilmesini gerekli klabilir. Model uaklar balsa aacndan yaplr, gerek uaklar alminyum alamlarndan yaplr; model kazanlar bakrdan, gerek kazanlar baz geerli nedenlerden dolay elikten imal edilir.

2.2.2 Tasarm Prosesinin AamalarDizayn bir tekerrr (tekrarlama) prosesidir. Balang noktas bir market ihtiyac veya bir fikirdir. Biti noktas bir ihtiyac karlayan veya bir fikri somutlatran bir rndr. Dizayn a.fikirsel (kavramsal) dizayn (kavram gelitirme), b. somutlatrc dizayn (somutlatrma) ve c. detaylandrc dizayn (detaylandrma) gibi admlardan oluur ve spesifikasyon seti ve rnn nasl imal edileceine dair retim bilgisinin elde edilmesini salar (ekil 1).

ekil 1: Ana dizayn ak emas. Dizayn bir grev / ilevin tanmlanmasndan balar ve kavram gelitirme, somutlatrma ve detayl spesifikasyonlarn eldesine ve nihayetinde bir rne uzanr.

Kavramsal dizayn aamasnda btn opsiyonlar aktr: dizaync alternatif alma prensiplerini, sistemi oluturan fonksiyon planlarn, alt fonksiyonlarn ayrlma ve birletirilme yollarn, maliyet ve performans planlarnn her birinin birbirleri ile ilikilerini dnr ve analiz eder. Somutlatrc dizayn fonksiyon yapsn ele alr ve yaklak (benzer) seviyede operasyonunu analiz eder, paralar boyutlandrr, analizin ngrd evre, scaklk ve gerilim aralnda alabilecek malzemenin seimini gerekletirir. Somutlatrma aamas uygulanabilir/geerli bir planla sonulanr ve detayl dizayn aamasna geirilir. Burada her para iin spesifikasyonlar karlmaya allr: kritik paralar sonlu elemanlar yntemi kullanlarak hassas sl ve mekanik analize tabi tutulur; performans maksimize etmek amacyla paralara veya para gruplarna optimizasyon metotlar uygulanr; malzemeler seilir, retim rotas analiz edilir ve dizayn maliyeti karlr. Aama detayl retim spesifikasyonlar ile sonulanr.

2.2.3 Dizayn Aralar ve Malzeme Datalar Btn bunlarn baarlabilmesi iin dizayn aralar kullanlr. Dizayn aralar dizayn metodolojisinin omurgasna ilitirilmi girdiler olarak gsterilmektedir (ekil 2). Soldakiler mhendislik bilimi aralardr; Analiz modelleme ve dizayn optimizasyonunu mmkn klmaktadr: bunlar mekanik ve termodinamik eitlikler ve modelleme teknikleri prensipleridir. Rutin dizayn admlar bilgisayar yardml dizayn aralar ve standart paralar ve ekiller hakknda bilgileri depolayan veri tabanlarnn kullanm ile giderek kolaylamaktadr.

ekil 2: Dizayn aralar ve malzeme seiminin yerini gsteren dizayn ak emas. ok farkl genilik seviyesi ve hassasiyetle her aamada malzemeler hakknda bilgi gerekmektedir.

Dizayn ortaya karken (inkiaf ederken), aralarn kullanmnda doal bir art gzlenmektedir: fiziksel veya kavramsal aamada yaklak analiz: somutlatrma aamasnda daha sofistike modelleme; detayl dizayn aamasnda detayl analiz gibi.

Malzeme seimi dizayn prosesinin her aamasnda gndeme gelmektedir (sz konusu olmaktadr) (ekil 2 sa kolon). Malzeme listesi son derece genitir.

2.2.4 rnek alma: Vakum Sprgesinin Tasarm ve Evrimiimdiye kadar bu blmde soyut hadiseler ele alnmtr. Bu rnek ise somut bir konuyu gndeme getirmitir. Bir evdeki mevcut halnn tozunun alnmas iin bir aygta olan ihtiya idrak edilmitir. eitli gr veya kavramlar mevcuttur, bunlar; haldaki tozun vakumlama ile emilmesi, basnl hava ile uzaklatrma, elektrostatik olarak yerinden alnmas, yapkan bir kemerle tuzaklama, fra ile uzaklatrma olarak saylabilir. Bunlarn her birisi eitli zamanlarda denenmitir. nceleme sonucunda vakum yntemi seilmi ve bir fonksiyon yaps tasarlanmtr: bunun iin g kayna, vakum pompa, tozu yakalamak iin filtre ve emi gcn halya uygulamak iin bir tp gerekmektedir. Ancak bunlar hangi sra ile dizilmelidir. Filtre pompann nne mi yoksa arkasna m yerletirilecektir. Filtre pompann nne yerletirilmelidir aksi halde toz pompaya girecektir. G kayna ne olmaldr. Gelimi bir lkede elektrik motoru kullanlabilir ya da hali hazrda var olan insan kullanlacaktr. Kavram tamamlanmtr.

Somutlatrma aamasnda, ak hznn hesab, pompa dizayn, filtrenin ekli, tpn ap ve uzunluu, kontrol ve btn bunlarn nasl bir araya getirilecei ile ilikili unsurlar detayl olarak ele alnr. Yaklak boyutlarda bir yaklam diyagram, g hesab, arlk ve performans konular belirlendiinde sistem tamamlanr.

Bu aamada her bir parann detayl dizayn yaplmaldr. Paralarn byk bir ounluu standarttr; fan gibi standart olmayanlar verimin arttrlmas, grltnn minimize edilmesi iin hava ak ve gvenlii salamak iin sonlu elemanlar yntemi ile gerilim analizini gerekli klabilir. Her bir parann imalat metotlar belirlenmeli ve alternatif metotlarn maliyetleri incelenmelidir. ekil, tekstr ve d yzeylerin renkleri endstriyel bir dizaync tarafndan belirlenmelidir. Sonuta imalat spesifikasyonlar izim seti kt olarak elde edilir.

1900lerin vakum sprgelerinin g kayna insandr (ekil 3.a) Ayakta duran bir hizmeti temizleyicinin kolunu pompalayarak kr sktrr ve krn deriden yaplm kanat subablar emilmi havann iinde filtre bulunduran bir metal kutudan geiini salar (ak hz 1litre/s dir). Kullanlan malzemeler tahta. bez, deri ve kauuktur. Kullanlan tek metal krklerdeki emberlerdir (yumuak demir) ve filtreyi tayan kutudur (yumuak elik).

1900 yllarnda arabalarda ahap malzeme, deri ve bezden imal edilmekteydi: sadece motor ve bir iki ksm metaldir. 1950lerde dizayn evrimle silindirik temizleyici ekline dnmtr (ekil 3 b) (ak hz 10 lt/s). Fonksiyon yaps deimemesine ramen, her fonksiyonun yerine getirili ekli nemli oranda deimitir. Hava ak ekseneldir, elektrik fan ile bir silindir boyunca ekilir. Fan silindirin yarsn igal eder dier yars ise filtreye aittir. Dizayndaki ilerleme g kaynadr. Elektrik motoru olduka byk ve gc dktr fakat srekli olarak alabilir. Kullanlan malzemelerde nemli deiiklikler olmutur. Sprge tamamen metalden yaplmtr: ounlukla yumuak elik kullanlmtr. Sprgenin d ksm 11 ayr paradan olumu ve bu paralar yirmi sekiz cvata ile birletirilmitir. Dizayn zamanla geliimini srdrmtr ve d para says yediye, cvata says da onbire dmtr (ekil 3 c).Bundan sonraki gelimeler yeni malzemelerin yeniliki kullanmn yanstmaktadr. 1987 de vakum sprgeleri gc 800 watta ulaarak 18 hizmetinin gcne e deer hale gelmitir. Gnmzde sprgelerin gc 1987 lerin iki katna kmtr (ekil 3 d).

ekil 3: Vakum sprgesinin evrimsel geliimi; a) 1900lerin elle altrlan bantl sprge, b) 1950lerin silindirik sprgeleri, c) 1965lerin dikey hava akl sprgeleri ve d) 1987lerin hafif sprgeleri.

Hava ak hala ekseneldir ve nite eski silindirik sprgelerden ok kktr. Bu, daha iyi manyetik malzemelerle motorda g younluunun arttrlmas ve sl direnli izolasyon, yataklar vastasyla daha yksek scaklklarda alabilmesi sayesinde baarlmtr. D kaporta tamamen polimerdir, para says azaltlmtr. Her hangi bir yerde metal grlemez. Arlk ve maliyette byk azalmalar salanmtr. Tablo 1 de karlatrma yaplmtr.

Tablo 1: Sprgelerin Maliyet, g ve arlklarnn karlatrlmas

Sprge ve TarihDominant MalzemelerGArlkMaliyet

nsan gc, 1900aa, bez, deri50W10 kg.270$Silindir, 1950yumuak elik300W6 kg.110$Kresel, 1965yumuak elik450W5,5 kg.100$Silindir, 1987kalplanm ABS ve 800W4 kg.60 $Polipropilen

Btn bunlarn hepsi bir mr iinde olmutur. Rekabeti dizayn yeni malzemelerin keifsel tarzda kullanmn ve onlarn baz zel karakteristiklerini akllca ortaya karlmasn gerektirir. Kefetme ve ortaya karmada baarsz olan birok vakum sprgesi imalats olmu ve bunlar yok olmutur. Bunun ana nedeni dizaynda malzeme seiminin neminin gz ard edilmesi veya unutulmasdr.

2.3. Hzl Prototip Model Yapm2.3.1 Tasarm Programlarrn geliim evriminin nemli bir paras, dizaynlarn 3D CAD modellerinin retilmesidir. Bu modeller hzl prototip teknolojileri iin gereklidir. boyutlu CAD model izimi iin bir ok program mevcuttur. Bunlarn en ok kullanlanlar aada verilmektedir.AutoCADAutodesk InventorCADKEYI-DEAS

IronCADMechanical DesktopProECatia

Solid DesignerSolidEdgeSolidWorksUnigraphics

Btn bu CAD paketleri rn prototip geliimi iin endstride kullanlan ok etkili dizayn programlardr. Bilgisayar modeli oluturulduu anda, para hzl prototip retimine hazrdr.Ancak CAD yazlmlar ve hzl prototip makinalar arasnda standart arayzey olarak STL dosya format kullanlmaktadr. STL: Hzl prototip model retiminde retilecek parann geometrisini tanmlamak iin kullanlan formattr. STL dosyalar CAD programlarnn kendi formatndan STL formatna dntrlmesiyle oluturulur. STL dosyalar bir nesne ya da parann ekline yaklaan ok sayda gen yzeylerin koordinatlarn tanmlar. rnek bir parann STL modelleri ekil 4te verilmitir.

ekil 4: Mekanik bir parann STL modeli (solda ) ve daha hassas meli (sada).

STL dosyasna dntrme;AutoCADte: Sizin dizaynnzn STL dosyas olarak kaydedilebilmesi iin boyutlu kat nesne olmas gerekir. Aadaki komutlar AutoCADin komut satrna yaznz:1. DISPSILH : 1 1. ISOLINES : 0 1. FACETRES : 10 1. Nesneyi pozitif x-y-z octantna yerletir.STL dosyas olarak kaydetmek iin STLOUT komutunu kullannz ya da dosya mensnden export komutu ve stl olarak kaydet sekmesini seiniz.SolidWorkste: 1. Dosyadan farkl kaydet (Save As) se1. Tip olarak STL se1. STL seeneklerini se 1. Kaliteyi ince veya kaba olarak se1. Kaydet( Save) se. 2.3.2 ThermoJetThermoJet, 3D CAD tasarm verisine bal olarak, istenilen karmaklkta bir modeli yksek hzda retebilen gelimi bir cihazdr. MJM (Multi-Jet-Modelling / ok-Jetli Modelleme) teknolojisini kullanan ThermoJet, bilgisayar kontroll olarak 352 memeden erimi bir eit termopolimer pskrterek katmanlar halinde istenilen paray ina eder. TJ 88 ve TJ 2000 adyla iki farkl malzeme seilebilir. Malzemelerin hibir toksik zellii yoktur ve ofis artlarnda rahatlkla kullanlabilirler. Krem(doal), gri ve siyah olmak zere farkl renkte malzeme mevcuttur.

2.3.3 MalzemelerThermoJet 2000 ve ThermoJet 88 termopolimer. indekiler: Hidrokarbon, amid ve esterler. zgl ktle:0.975g/cm3, Erime scakl: 80-90 C, Renk seenekleri: Doal (krem rengi), gri veya siyah.

ThermoJet ina malzemesi hibir toksik ve parlayc zellii olmayan ve ofis ii kullanmaya ok uygun bir tr termopolimerdir. Model ile iiniz bittiinde evre kirletme endiesi olmadan pe atabilirsiniz. Alkol ieren baz zel svlar ve bir bez ile modeller baaryla parlatlabilir. Malzemeye zarar vermeyen pskrtme boyalar kullanlarak modeller metalik veya dier renklerde baaryla boyanabilirler. 2,3 kg'lk kartularla gelen malzemenin kilogram fiyat yaklak 250USD civarndadr.

2.3.4 ThermoJet Yazcsnn Teknik zellikleri TeknolojisiMJM (Multi-Jet Modeling): ok-Jetli Modelleme

Hassasiyet300 x 400 x 600 DPI (XYZ)

Maksimum Model Bykl250 x 190 x 200 mm (XYZ)

Model na MalzemesiThermoJet 2000 ve ThermoJet 88 termopolimer indekiler: Hidrokarbon, amid ve esterler zgl ktle:0.975g/cm3 , Erime scakl: 80-90 C

Malzeme Renk SeenekleriDoal, gri veya siyah

Malzeme Kapasitesi5.9 kg

Malzeme Ykleme2.3 kg'lk silindirik kartular eklinde

ArayzTCP/IP protokol; Ethernet 10/100 Base-TX network; RJ-45 konnektr gereklidir

Platform DesteiWindows NT v4.0, 98, 2000 ve Millennium Edition Silicon Graphics IRIX v6.5.2 (OpenGL gerekli) Hewlett Packard HP-UX v10.2 ACE (OpenGL gerekli) Sun Microsystems Solaris v2.6.0 (OpenGL gerekli) IBM RS/6000 AIX v4.3.2 OpenGL gerekli)

G Tketimi230 VAC, 50/60 Hz, 6.3 A (yaklak 1kW)

Cihaz BoyutlarUzunluk: 137cm, Genilik: 76cm, Ykseklik: 112 cm

Cihazn Arl375 kg (nakliye kutusu hari)

Ambalajl Arlk499 kg

2.3.5 Hassas dkmle hzl metal prototip imalatThermoJet modelleri standart hassas dkm mumu ile ok yakn zelliklere sahip olmas sayesinde normal hassas dkm ilemlerinde hibir deiiklik yapmadan kolaylkla ve baaryla metal prototip veya para imalatnda kullanlabilirler.

Thermojet sayesinde mum basma kalb retilmeden nce deneme dkm almalarna hzlca balanabilir. Bylece dkmdeki ekmeler ve dier testler sonrasnda gerekli revizyonlar hzl bir ekilde yaplabilir.

Karmak yapya sahip ve kk boyutlu paralarn az miktarda retiminin ihtiya duyulduu ilerde ise hi mum basma kalb imal etmeden tm dkm modellerinin direkt ThermoJet ile imali ok daha hzl ve ucuz olabilmektedir.Yksek retim hz ve ince detaylardaki stn hassasiyeti sayesinde ThermoJet, altn ve gm kullanlarak hassas dkm ile mcevher imalat uygulamalarnda da geni kullanm potansiyele sahiptir.2.3.6 ThermoJet Nasl alr? (MJM / ThermoJet na Teknolojisi)ThermoJet MJM, dier otomatik model ina teknolojilerinde olduu gibi paray dzgn katmanlar halinde ina eder. Desteklenmesi gereken ksmlara ise ince ubuklar ina edilir. Kartularla makinaya beslenmi olan plastik ina malzemesi ergitilerek damlack pskrten kafaya pompalanr. Aada, MJM oto ina teknolojisinin ilemleri srasyla aklanmtr:Piezoelektrik valfli 352 memeden jet halinde damlack pskrtebilen MJM yazc kafas X ekseninde (saa doru) hareket ederek platform zerindeki gerekli noktalara termopolimer ina malzemesini pskrtr. Yazc kafa, platformun sonuna geldiinde, platform Y ekseninde (arkaya doru) hareket eder ve yazc kafa bu sefer X ekseninde geriye (sola doru) ilerleyerek inaya devam eder. 1. ve 2. ilemler, katman tamamlanana kadar devam eder. Bunun ardndan platform katman kalnl kadar Z ekseninde aa indirilerek sonraki katmann inasna balanr. 1. 2. ve 3. ilemler tekrarlanarak, yzlerce katmandan oluan 3 boyutlu model ina edilir.

Destek ubuklar: boyutlu model imalat sonrasnda paralarn alminyum platform zerinden kolayca alnabilmesi iin her model retim ileminin banda, retilecek modellerin platform zerindeki izdmlerine yaklak 8mm yksekliinde destek ubuklar ina edilir. na sonrasnda, tabandaki destek ubuklarnn kolaylkla krlarak modellerin platformdan ayrlmas iin ise yan yzeyi trtkl zel bir spatula kullanlr. Model yzeyine yapan ubuklar ise bir fra kullanlarak rahatlkla uzaklatrlabilirler. Frann eriemedii noktalarda ise, deitirilebilir eitli ulara sahip temizlik aparatlar kullanlr. na srasnda 45 dereceye kadar snan platform ve modellerin soumas destek yapsnn daha kolay krlabilmesini salar, bunu hzlandrmak iin ise platform ina sonrasnda bir sre soutucuda bekletilerek scakl 10-15 dereceye kadar drlebilir. Yzey gelitirme ilemleri: stendiinde model yzeyinin parlatlmas iin gerekli sv ve bezler de ThermoJet ile birlikte salanmaktadr. Uygun pskrtme boyalarla boyanarak modellere metal veya seri imalat kts plastik grnm verilebilirler. 2.3.7 ThermoJet Uygulama Yazlm

Windows NT, 2000 veya Unix zerinde alabilen "ThermoJet Client" yazlmnda IP numaras ile ThermoJet'i TCP/IP network ortamnda normal bir "network printer" olarak tantp kolaylkla altrabilirisiniz. Network zerinden birok kullanc ThermoJet'e ayn anda i gnderebilir. ThermoJet yazlm bunlar sraya sokar ve kullanclar uzaktan i durumunu ve kendi model inalarnn ne zaman biteceini renebilirler. ThermoJet yazlm, bozuk STL verilerini otomatik olarak dzelterek birok paray yine otomatik olarak platforma yerletirebilir. Manuel olarak da sonradan yerleme deitirilebilir. 3. MODEL TASARIMI ve RAPD PROTOTYPING TERMOJET CHAZI LE MODEL RETM DENEY3.1 Deneyde Gerekli Malzeme ve Techizat - Bilgisayar

- Tasarm Program (SolidWorks)

- Model malzemesi (Termopolimer)

- Hzl prototip model retim makinesi(ThermoJet) ve yazlm(Termo 2.0)

3.2 Deneyin Yapl : Model tasarlama ve Hzl prototip model retimiDeney iki admdan olumaktadr; bunlar i. Model tasarm ve ii. Hzl prototip model retimii. Model Tasarm: SolidWorks programnda boyutlu para tasarmnn nasl yapld ve bunlarn STL dosya formatna dntrlmesi gsterilecektir. Ayrca izilen bir parann veya hazr endstriyel bir parann TermoJet ile retimi gerekletirilecek ve elde edilen model incelenecektir.ii Hzl Model retimi: Daha nceden tasarm yaplan bir yldz ekilli model termopolimer malzemeden TermoJet cihaz ile imal edilmektedir. 5. RAPORDA BULUNMASI GEREKL BLGLERa) Model tasarmyla birlikte, Sektrlere gre (mhendislik, mimari, tp, endstri, kuyumcular, diiler, ayakkabclar vb.) tercih edilen CAD programlar, hzl prototip model retim cihazlar ve model malzemeleri hakknda aklama yapnz.b) Hzl prototip model retim teknolojilerinin eitlerini( MJM, SLA, SLS, FDM, LOM, 3DP, OBJ vb.) yazarak birbirleriyle karlatrmasn yapnz.c) Hzl prototip cihazlar ile model retmenin(ilaveli retim), CNC ile model retmeye (karmal retim) gre avantaj ve dezavantajlarn aklaynz.6- KAYNAKLAR1. M.F. Ashby, Materials Selection in Mechanical Design, Butterworth-Heinemann, Oxford, 1992.2. G. Pahl and W. Beithz, Engineering Design, translated by K. Wallace The Design Council, London and Springer, Berlin, Germany 1984.3. D. G. Ulmab The Mechanical Design Process McGraw Hill, N.Y., USA 1992.4. M.J. French, Conceptual Design for Engineers, The Design Council, London and Springer, Berlin, Germany 1985