Ernst-Jan Pfauth (26) begon zes jaar geleden als student communicatiewe-tenschap met bloggen, op Spotlight Effect en later Dutchproblogger.

Steeds meer lezers vonden hun weg naar zijn blogs, en na een aantal succesvolle andere projecten als The Next Web, een blog over start-ups, belde NRC Handelsblad. Of hij het nieuwe nrcnext.nl wilde helpen opzetten. Anderhalf jaar later deed hij hetzelfde voor NRC.nl. Nog steeds verkondigt Pfauth graag dat alles wat hij bereikt heeft te danken is aan bloggen. Maar wat is een blog eigenlijk, na twintig jaar internet-evolutie? ‘A little slice of digital heaven’, volgens Pfauth. ‘Het is je eigen wereld creëren. Ik kan natuurlijk een Facebookpagina aanmaken, die eruitziet als iedere andere, maar hierbij kan ik alles zelf kie-zen. Dat vind ik het belangrijkste: dat iedereen zijn eigen publicatiemogelijkheid heeft. Dat je niet hoeft te wachten tot Folia of NRC zegt: kom

iets schrijven, maar dat je gewoon kan beginnen.’ Inmiddels heet Dutchproblogger.nl gewoon Pfauth.com (‘Van die potsierlijke nickname moest ik echt af,’ zegt Pfauth), maar bij een blog draait het in principe niet om de auteur. ‘In het begin gaan lezers een blog volgen om het onderwerp. Nalden is daar een goed voorbeeld van. Die jongen begon ooit te schrijven over hiphop en kleding die hij leuk vond, en dat deed hij zo goed dat hij veel lezers kreeg. Daar zit nu echt een cultus omheen. Ik denk dat je in eerste instantie jezelf moet wegcijferen, daarna kan je wel een persoonlijkheid worden. Zoals Miss Lipgloss, dat is echt een instituut inmiddels. Een klein stukje advertentieruimte op haar blog kost 1200 euro. Zij was niemand, en niemand wilde haar in het begin omdat ze haar niet kenden, nu kan ze niet meer normaal over straat. Dat komt omdat ze goed over make-up schreef.’ Die succesverhalen zijn echter uitzonderingen,

Tien jaar geleden werd het een mediarevolutie genoemd, sindsdien heeft iedere internetgoeroe

het al twee keer doodverklaard: bloggen. Nergens voor nodig, vindt blogexpert Ernst-Jan Pfauth.

Tijdens de boekenweek verscheen zijn digitale gids Gij zult bloggen bij internetboekhandels. Maar

hoe doen de UvA en de HvA het in de blogosfeer? ‘Het niveau in Nederland is niet zo hoog, maar

dat is hoopvol voor nieuwe bloggers.’ tekst Bob van Toor / foto Fred van Diem

De bloggende wetenschap

en zeker niet voor iedereen weggelegd. Ook de grote bloggers hebben eerst twee jaar geblogd voor een handjevol lezers. Bloggen vergt dan ook doorzettingsvermogen en een behoorlijke passie voor het onderwerp. Ook Pfauth moest zijn blog lezer voor lezer aan de man brengen. ‘Mijn eerste blog, Spotlight, ging over com-municatiewetenschap. Ik schreef bijvoorbeeld verslagen van evenementen die ik naar de orga-nisatie stuurde. Die stuurden het vervolgens aan alle aanwezigen door. Of ik interviewde Matthijs van Nieuwkerk of de hoofdredacteur van nrc.next omdat ik dacht: ik ben nu een tijdschrift, en mensen willen dit lezen. Zo kwam ik in een top 100 van de belangrijkste bloggers op dat gebied, op de drieënnegentigste plaats. Toen dacht ik, hoe kan ik er nou voor zorgen dat al deze bloggers mij kennen? Ik zou iedereen kunnen mailen, maar dat is spam. Toen heb ik de andere negenennegentig geïnterviewd

28 Folia Magazine

per mail en een gidsje gemaakt met honderd profieltjes, en dat aan de rest gestuurd. Mensen gingen erover discussiëren en ik vloog omhoog naar de top 10.’ Nieuwe platforms als Tumblr maken het vinden van volgers makkelijker, maar daar zitten dan ook meteen 42 miljoen gebruikers op. En zelfs met duizenden volgers is het niet vanzelfsprekend dat de tijdsinvestering in een blog zich ooit terugbetaalt. ‘Miss Lipgloss heeft haar moeder en nog twee werknemers in dienst, die hebben een goedlopende webshop. iPhoneclub heeft dat ook en een reparatie-service. In Amerika zijn bloggers hun artikelen al aan het bundelen in e-books en verkopen dat voor een tientje, en zo schrapen ze een beetje

geld bij elkaar. Ik word niet rijk van mijn blog, maar organiseer blogworkshops en breng af en toe een boek uit, en ik geef spreekbeurten. Er komen steeds meer mogelijkheden als Gidsy, een nieuwe service waarmee je activiteiten kunt organiseren en aanbieden. Daar kun je als blog-ger bijvoorbeeld een workshop aanbieden. Je biedt in principe gratis iets aan op je blog, maar je kunt het ook slim spelen door af en toe net iets meer te bieden tegen betaling. Bijvoorbeeld alles wat ik de afgelopen vijf jaar heb geschreven zo samengevat dat je het in een avond tot je kunt nemen in een e-book. Als je op die manier waarde toevoegt kun je dat best verkopen. Je moet sowieso niet gaan bloggen voor geld of

beroemdheid, want dan geef je het na een half-jaar op. Je komt dan niet door de periode heen waarin je lief en leed erin stopt voor tien lezers, dan haak je af. Je moet het doen omdat je ergens niet over uitgepraat raakt. En dan kan het uit de hand lopen.’

Gij zult bloggen. Een bliksemstart voor iedereen die zich tot het blogevangelie bekeert van Ernst-Jan Pfauth is voor € 3,99 te downloaden bij internetboekhandels.Op 29 maart presenteert Ernst-Jan Pfauth het Eerste Nationale Twittergala in Spui 25. Aanvang 20.00 uur, aanmelden verplicht via www.spui25.nl.

29Folia Magazine

Studentenbloggers, docentenbloggers: Ernst-Jan pfauth over uvA- en HvA-blogs

peterkerkhof.info ruudvandijk.blogspot.com theoploeg.nl lucaswenniger.nl musiccognition.blogspot.com annehelmond.nl

Tip 1 vErzin EEn goEdE blognaam‘Wat is het toch grappig dat iedereen automatisch zijn naam bovenaan zet, vooral docenten. Zoals Dr. Peter Kerkhof. Waar schrijft hij over? Een blog als dat van Ruud van Dijk is volstrekt ab-stract: een standaard layout, en zijn eigen naam groot bovenaan. Hij geeft nu geen enkel haakje waarop je in kunt stappen: een inleiding of iets over wat hem drijft. ‘War and peace and cycling, not necessarily together’, is de ondertitel. Het zal dan wel over fietsen gaan: een leuke niche, maar het vertelt me verder niet veel. Ook Theo Ploeg heeft zijn naam erboven gezet, maar je ziet wel meteen dat het over muziek gaat. Ik snap niet waarom er dan geen ondertitel onder de kop staat: wie is deze man en wat doet hij? Het is het beste als het onderwerp van de blog in de naam terugkomt. Daardoor ben je beter te vinden op Google, en blijft de lezer hangen. Lucas Wen-niger heeft al een iets bekendere naam zo te zien, hij was bij De Wereld Draait Door. Maar ik als bezoeker ken die naam niet, de blog heeft echt op zijn minst een ondertitel nodig. Nu moet ik op die blog gaan zoeken waar hij over gaat.’

Tip 2 vind jE nichE‘Bij het kiezen van een onderwerp om over te bloggen kun je het best zo specifiek mogelijk zijn. Zeg dus niet ‘auto’s’, maar ‘oldtimers uit de jaren zestig’, daardoor val je meer op bij mogelijk geïnteresseerde lezers. Henk Jan Honing zit in

een enorme niche met Music Matters – a blog on music cognition. Ik weet niet direct wat mu-ziekcognitie is, maar dat is geen probleem. Dit is een prima blog, gemaakt door een vakidioot die zo te zien met liefde over het onderwerp schrijft. Hij blogt niet veel, niet eens een keer per week, maar wel uitgebreid en nauwkeurig. En voor hem is het voordeel dat hij nu gedwongen is te schrijven, het proces van zijn onderzoek met zijn volgers te delen en zijn gedachten te structure-ren en te verwoorden. The act of writing is what moves things forward: door te schrijven blijf je op de hoogte en zet je dingen in werking. Anne Helmond heeft ook een goede blog. Je ziet waar het over gaat: A new media blog. Ze gebruikt beeld goed, het leest lekker; grote letters, veel wit. Het is niet voor leken, maar dat is haar ambitie ook niet. Wederom een blog waar lange artikelen worden neergezet, er is geen plek voor af en toe een linkje of een filmpje.’

Tip 3 invEsTEEr in dEsign‘Inhoud is belangrijk, maar design komt zeker op de tweede plaats. Ik zou als ik Ruud van Dijk was, dat thema van fietsen en koude oorlog uit-werken met een goede graphic, dat je het meteen ziet als je aankomt. Het beeldgebruik van Theo Ploeg is heel sterk, grote plaatjes, dat is mooi. Vaak wordt beeld alleen maar gebruikt omdat het moet, het nu.nl-syndroom noem ik dat. Briljant dat Peter Vasterman nog een lichtkrant heeft,

maar deze man doet niet zijn best om de arti-kelen aantrekkelijk te presenteren. Meisjesblogs over mode, zoals Saaht, zien er vaak mooi ver-zorgd uit. De Tumblr I am the visual collector is prachtig. Puur. Eye candy. Geen idee wie het is, daar gaat het ook niet om. Wel fascinerend dat je echt niet ziet wie het is. Onbevredigend, eigen-lijk. Je ziet duidelijk de thema’s, hout, leer; knap dat ze zo’n vastomlijnde smaak laat zien. Het lijkt trouwens alsof haar posts heel veel geliked zijn, maar dat is niet per se haar verdienste: als zij een plaatje reblogt krijgt ze alle likes die het al had er-bij, maar het werkt wel. Het is mijn wakkerword-ritueel: Tumblr openen en plaatjes kijken.’

Tip 4 voEg waardE ToE‘Denk altijd: wat heeft de lezer aan dit blogartikel? Een schrijver volg je om wat hij schrijft, een blog-ger om zijn expertise of goede selectie. Bij NRC zeg ik ook: als de Volkskrant een primeur heeft, link naar de Volkskrant. Als je een goede gids bent komt de lezer wel weer terug. Het is niet erg als er af en toe een tikfoutje in je blog staat, dat maakt het authentiek. Theo Ploeg en Lucas Wenniger zetten alles wat ze in andere media schrijven op hun blog. Dat kan, als ik ze wil volgen maakt het mij niet uit waar die artikelen oorspronkelijk voor bedoeld waren, maar eigenlijk zijn het ‘papieren’ blogs. Ik probeer altijd ook wel dingen te creëren speciaal voor mijn volgers. Dat kan door exper-tise, of door goede selectie. Maryketing gaat voor-

1 2 3 4 5

30 Folia Magazine

31Folia Magazine

al over wat de schrijfster doet: ze heeft afscheid genomen als uitzendkracht, ze gaat in 2011 beter op haar voedselpatroon letten… De naam is een mysterie. O hier, Marijke Zwaag is aanstormend jongerenmarketeer – maar het gaat niet echt over marketing. Op Bliqk kan ik wel meteen zien dat Sjoerd Zijlstra dit schrijft, maar er is geen link naar een Facebookpagina of Twitter. Het is be-langrijk om die link naar verschillende platforms te leggen, om zo veel mogelijk lezers te bereiken. Een share-knop voor Facebook kan wat hijgerig staan, maar ik ben via mijn blog op alle sociale media te vinden. Je moet proberen het midden te

vinden tussen puur persoonlijk en puur feitelijk en je moet een redactionele persoonlijkheid heb-ben, door bijvoor-beeld mooie koppen te maken. Als je op straat iets fotogra-feert, een gedachte erover formuleert, en dat kunt verwoorden, dan heb je die blog-blik die je blog uniek kan maken.’

Tip 5 blijf schrijvEn ‘Het is cruciaal om regelmatig een stuk op je blog te zetten, liefst elke dag. Bloggen is in Nederland nog niet tot een hoog niveau ontwikkeld, dat geeft hoop. Als je morgen een blog begint en de valkuilen vermijdt, is het heel makkelijk om op te vallen, dan is het alleen een kwestie van volhou-den. Kijk naar Piet Bakker, die blogt al jaren op Newspaper innovation. Hier: zijn laatste update was vanochtend. Hij blogt al sinds mensenheuge-nis, 2004. Daardoor heeft hij ook 3300 volgers: je krijgt door deze blog te lezen het gevoel dat je

nooit meer iets mist. Hij investeert trouwens to-taal niet in layout of externe linkjes – de rest van internet bestaat hier niet. Dat is vast niet per on-geluk, maar ik vraag me af waarom hij daarvoor kiest. De layout van Fungal science is goed, en voor biowetenschappers is het misschien meteen duidelijk waar dit over gaat, maar het wordt ge-woon te weinig geüpdatet. Ze hebben laatst nog geschreven, maar de post daarvoor dateert van 2010. Op mijn blog is de laatste post altijd van een paar dagen geleden, hoogstens.’ yyy

Studentenbloggers, docentenbloggers: Ernst-Jan pfauth over uvA- en HvA-blogs

saaht.blogspot.com iamthevisualcollector.tumblr.com marijkezwaag.wordpress.com bliqk.nl fungalscience.blogspot.com

annehelmond.nl vasterman.blogspot.com newspaperinnovation.com

1 Peter Kerkhof (45, hoogleraar Customer Media, UvA) over sociale media

2 Ruud van Dijk (docent geschiedenis, UvA) over fietsen en de Koude Oorlog

3 Theo Ploeg (42, docent mediasociologie, HvA) over popmuziek

4 Lucas Maillette de Buy Wenniger (30, arts-onderzoeker, AMC) over biologie

5 Henkjan Honing (52, hoogleraar muziekcognitie, UvA) over muziekcognitie

6 Anne Helmond (33, docent mediastudies, UvA) over New Media

7 Peter Vasterman (61, docent journalistiek, UvA) over media8 Piet Bakker (59, onderzoeksinstituut Communication Science,

UvA) over gratis dagbladen9 Suzanne van Heerden (22, Amfi) over mode10 Tjaja Tilakdharie (Amfi), ‘inspiration blog’11 Marijke Zwaag (22, lerarenopleiding Nederlands, HvA) over

‘Marijke + marketing’12 Sjoerd Zijlstra (communicatiewetenschap, UvA) over

marketingstrategie13 Onderzoeksgroep FINSysB, o. a. Alice Sorgo (onderzoeker

Molecular Biology, UvA) over schimmels

6 7 8

9 10 11 12 13