1n

E S P E R A N T O L E H T IEsperanta Finnlando Esperantobladet

Joulukuu w Decembro 6/2000

Fabelkonkurso de Päätalo-instituto, p. 6-10Autunaj Tagoj p.11 w Jaro de lingvoj p.16 w Nova redakta grupo p.5¢

2

EsperantolehtiEsperanta Finnlando w Esperantobladet ISSN: 0787-8206Kielipoliittinen aikakauslehti. Suomen esperantoliitto ry:n äänenkannattaja.

Språkpolitisk tidskrift. Organ för Finlands Esperantoförbund.Lingvopolitika perioda¼o. Organo de Esperanto-Asocio de Finnlando.

Perustettu/Grundad/Fondita 1918. Esperantolehti ekde/från 1989 lähtien.Esperanta Finnlando 1918-23, 1948-53, 1959-1987.

Ilmestyy kuusi kertaa vuodessa. Utkommer sex gånger i året. Aperas sesfoje jare.

Toimitus/Redaktion/Redaktejo: Aimo RantanenPL 2, 40801 Vaajakoski. ( (014) 261 438 : aimo.rantanen@pp.inet.fiTaitto/Layout/Enpaøigo: Ilkka SanttilaTollinpolku 1 B 21, 00410 Helsinki. (7 (09) 530 1804 : ilkka.santtila@esperanto.fi

Tilaushinta/Prenumerationspris/Abonprezo: 80 mk/vuosi/år/jaro;Jäsenille/ För medlemmar/ Por membroj: 60 mk; Baltio 60 mk, aliaj landoj 80 mk.

Tilaukset, osoitteenmuutokset/Abonoj, adresþanøoj:Suomen Esperantoliitto, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. ( (09) 715 538Prenumerationer, adressförändringar: EAF, Broholmsgatan 15 C 65, 00530 Helsingfors.Postisiirtotili/Postgirokonto/Poþtøirkonto: 800017-230825.Julkaisija/utgivare/eldonanto: Suomen Esperantoliitto – Esperanto-Asocio de Finnlando.Painosmäärä/Eldonkvanto: 400

Esperanto-Asocio de Finnlando w Suomen EsperantoliittoFondita/Perustettu/Grundad: 1907

Prezidanto/Puheenjohtaja: Jukka LaaksonenUudenkylänkuja 2 B 11, 33530 Tampere. ( (03) 255 4724; (050) 5829 248; työ/laboro: (03) 249 3313

Vicprezidanto/Varapuheenjohtaja: Seija KettunenKeihäsmiehenkatu 3, 40630 Jyväskylä. ( (014) 254 609 : kari.kettunen@pp1.inet.fi

Sekretario/Sihteeri: Päivi SaarinenRuorimiehenkatu 5 C 23, 02320 Espoo. ( (09) 813 3217 : paivi.saarinen@iki.fi

Aliaj estraranoj / Hallituksen muut jäsenet:Tiina Oittinen, Puutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku. ( (02) 230 5319 : tiina.oittinen@pp.inet.fiAnna Ritamäki, Dragsfjärdsvägen 690, 25700 Kimito. ( (02) 423 146 7 (02) 423 246 : aritamak@ra.abo.fiRitva Sabelli, Pietarinkatu 10 D 27, 00140 Helsinki. ( (09) 635 902 : ritva.sabelli@sfs.fiVicestraranoj/Varajäsenet:Jussi Jäntti, Huuhankatu 14 B 8, 70600 Kuopio. ( (0400) 859 641Markku Saastamoinen, Siukolantie 9 H 12, 33470 Ylöjärvi. ( (03) 348 4245 : markku.saastamoinen@koti.tpo.fiAini Vääräniemi, Vääräjärventie 26 A, 93590 Vanhala. ( (040) 518 7242 : aini.vaaraniemi@pp.inet.fiRahastonhoitaja/Kasisto: Antti Mikkola

Ruorimiehenkatu 5 C 23, 02320 Espoo. ( (09) 813 3217 : antti.mikkola@orion.fiPostisiirtotili/Poþtøirkonto: 800017-230825.

Toimisto/Oficejo: Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, avoinna tiistaisin klo 17-19.( (09) 715 538 (puh.vastaaja/aýtomata respondilo). Malfermita: marde 17-19-a horo.

UEA:n pääedustaja / Æefdelegito de UEA: Heta KesäläKalamiehenkuja 3 D 32, 04300 Tuusula. (7 (09) 275 5528Postisiirtotili/Poþtøirkonto: 800029-19438647 (maksut UEA:lle/ pagoj por UEA).

Internet: http://www.esperanto.fi

3

De la prezidanto

Per nova skipo al nova jaro

KokouskutsuEsperanto-Asocio de Finnlando – SuomenEsperantoliitto r.y.:n sääntömääräinen vuo-sikokous pidetään sunnuntaina 18. maalis-kuuta 2001 alkaen klo 10.00 hotelli Emili-assa, Raatihuoneenkatu 23 Hämeenlinna.Kokouksessa käsitellään sääntöjen määrää-mät vuosikokousasiat.

11.11.2000 Hallitus

movado. Tial ni ne forgesu aperigi ankaýfinnlingvan materialon pri la okaza¼oj de lamovado kaj ties celoj.Mi deziras al la redakta grupo bonan kajfruktodonan kunlaboron inter si kaj kun laasocianoj.La venonta jaro estos ”Eýropa jaro de ling-voj”. Tio donas al ni eblecojn informi lagrandan publikon pri nia lingvo. Skipo deeýropaj esperantistoj jam laboras por planiaferojn, kiujn oni povus fari komune. Sedindus krome, ke nia asocio partoprenu enla jaro aparte laý siaj eblecoj kaj fortoj. Tregravas, ke ni povu fari ion okaze de niaj ven-ontjaraj Vintraj kaj Aýtunaj tagoj. Precipemi multe atendas, kio okazos en Caisa sep-tembre. Aýtunaj tagoj (29.-30.9.) nomepreskaý koincidos kun ”Tago de lingvoj”(26.9.), kaj tio donas laý mia opinio boneg-ajn eblecojn kapti atenton de amaskomunik-iloj kaj de la granda publiko.Dum pluva, senneøa novembra vespero mideziras, ke ni ricevu taýgan vintron. Tielpensante mi deziras al vi æiuj feliæajn kajvarmetosajn kristnaskajn kaj jarþanøajnfestotagojn!

Jukka Laaksonen

Esperantolehti havas novan redaktantaron.La estraro tre kontentas aprobante la novan,pli junan kaj espereble ankaý entuziasmanredaktan skipon. Tia estas bezonata ne nurpor dividi taskojn al pli multaj homoj, sedankaý por servi la informadajn bezonojn dela asocio pli bone kaj pli varie.

Kvankam la enhavo kaj aspekto de Espe-rantolehti ankaý øis nun estis tute kontenta,oni tamen povas plibonigi ion kaj tion. Tregrave estas, ke la gazeto regule aperadas kajke øi informas pri aktualaj aferoj okazintaj,okazantaj kaj okazontaj en la asocio kaj enla movado.

La gazeto antaý æio estas la organo de laasocio, respegulanta opiniojn kaj sintenojnde EAF, sed krome ankaý tiujn de øiaj mem-brosocietoj kaj unuopaj esperantistoj. Enla redakta skipo estas du estraranoj, kiuj sia-parte garantias la kontaktojn kun la decidajhomoj. Sed la gazeto ankaý varme bonven-igas kontribua¼ojn de kluboj kaj unuopulojpri æiaspecaj aferoj, kiuj povus esti interesaj.Ne hezitu do preni krajonon aý komenci taj-padon! Esperantolehti povas esti kromeforumo de diskutoj inter ni, esperantistoj.

La gazeto estas aliflanke (kun la ttt-paøoj)ia montrofenestro de la finna Esperanto-

Alvoko al kunvenoLaýstatuta jarkunveno de Esperanto-Asociode Finnlando okazos dimanæe, la 18-an demarto 2001 ekde la 10-a horo en hotelo Emi-lia, Raatihuoneenkatu 23 Hämeenlinna. Pri-traktotaj estas la laýstatutaj jarkunvenaj afe-roj.

11.11.2000 La estraro

4

De la redaktoro

Ne hezitu verki al Esperantolehti!

E S P E R A N T O L E H T Iilmestyy vuonnaaperas dum la jaroNro Red.grupo Limdato Aperas

komencas1 3.1 15.1 1.22 1.3 15.3 1.43 1.5 15.5 1.64 1.7 15.7 1.85 1.9 15.9 1.106 1.11 15.11 1.12

2001 Avustajien toivotaan noudattavan edel-lä esitettyjä aikoja. La redakcio esper-as, ke helpantoj atentu la datojn supre.IlmoitushinnatUlkopuolisetmainostajat: Jäsenet:1/1 sivu 600 mk 1/1 sivu 300 mk½ sivua 400 mk ½ sivua 200 mk1/4 sivua 250 mk 1/4 sivua 125 mk

La prezidanto de EAF, Jukka Laaksonen,priskribis trafe nian novan redaktan gruponpor Esperantolehti. Redaktaj komitatoj ofteestas kluboj de maljunaj øentilhomoj, kiujplejparte nur diskutas pri la gvidlinioj deredaktado kaj aprobas kiel dungitojn novajnredaktistojn. Nia redakta grupo estas kaj dis-kutanta pri gvidlinioj kaj mem verkanta.Dum la unua sezio æiu grupano prezentasartikolideon al aliaj grupanoj. Poste ni reci-proke helpas trovi informfontojn, kio oftepostulas multe da tempo.

Æio okazas en neordonema etoso, kio kon-venas al krea laboro. Ni preferas diskuti priideoj, ne pretaj tekstoj, æar tiam æiu grupanohavas eblon antaýeniri laý sia propra vojokaj persona voæo ne estas submetita. Ni estasdum la unua sezio en verkadprocezo, per kiula sekva numero de Esperantolehti pretiøaskiel konstruata domo. Mi tre þatas la ne-

certecon de tiu verkadprocezo. Nenio estasplenplanita, povas alveni nova informmate-rialo kio þanøas antaýplanitajn ideojn pri lasekva numero.

Alvenis multe da materialo per ordinarapoþto. Ni diskutis vigle inter redaktogrup-anoj. Mi pensas ke æi tiu nova labormetodoinstigis pli multajn finnajn esperantistojnverki por Esperantolehti ol antaýe. Nun midevis ordoni geesperantistojn verki, kia mi-raklo! Ne hezitu verki al estontaj numerojde Esperantolehti. Nia redakta grupo tute nevolas monopoligi la finnan Esperanto-verk-adon. Eble vi nun trovas inter la redakto-grupanoj personon al kiu vi pli volonte sen-dus kontribua¼ojn por sekva Esperantolehti.Sed la kolofona adreso de redaktejo validasankaý nun. Verku, verku.

Aimo Rantanen

5

De la redaktoro

Redakta grupo de Esperantolehti

Aini Vääräniemi, Taivalkoski Riitta Hämäläinen, Helsinki

Jukka Vaijärvi,Helsinki

Jukka Laaksonen,Tampere

Aimo Rantanen,VaajakoskiAnna Ritamäki,Kimito (sen foto)

Ilkka Santtila,Helsinki

Raita Pyhälä, Lestijärvi

6

Fabelkonkurso

Esperanto-vivo en TaivalkoskiFabelkonkurso de Päätalo-instituto*

Kvar fabelkonkursantoj: Stefani, Kirsi, Niina kaj Elina.

En la nomtago de Satu, la 18an de oktobro,okazis en Taivalkoski la æefa festo de la Na-pero-tempo, t.e. premiofesto de la fabelkon-kurso. Dum la Napero-tempo okazis multajamuza¼oj, koncertoj, teatra¼oj pupaj kaj aliaj,kaj la infanoj kaj lernejanoj povis okupiøiekz. pri komponado, polurado de þtonorn-ama¼oj kaj konatiøi kun la historio de arbar-laboroj kaj lernejoj.

La etoso de la premiofesto inter bivakfajr-oj kaj lum¼etiloj estis mistera kaj fabeleca.La pluvetado ne povis fuþi øin. Se oni havistaýgan lokon æe la ternivela podio, oni povisvidi klaýnojn, akrobatojn kaj aliajn cirkan-ojn. Inter la spektantaro petolis du julaj ko-boldoj, kaj la programon partoprenis ruøevestita Julavo kun tute blanka Neøenjo.

Al la Esperanto-branæo de la konkursovenis 25 verka¼etoj el 8 landoj (Bulgario,Æe¶io, Finnlando, Francio, Hungario, Kro-atio, Rumanio kaj Serbio-Jugoslavio) en triaøokategorioj. Pro la longaj distancoj nur 3premiitoj æeestis, nome Kirsi kaj Niina Tau-riainen el Taivalkoski kaj Stefani Strunjakkun sia instruistino Judita Rey-Hudeæek elKroatio. La lastaj du povis veturi nordendanke al la kunlaboro de pluraj personoj kajFinnair, kiu flugigis ilin de Budapeþto alKuusamo. En la flughaveno ilin atendis lakarakteroj de la fabelo de Stefi: ”Joulupuk-ki” (Julavo), Neøreøino kaj koboldoj, kaj laloka gazeto Koillissanomat atentokapte sci-igis pri la evento sub la rubriko ”Stefani en-vojaøis sian propran fabelon”.

7

Fabelkonkurso

Bedaýrinde 12-jara Iitu Leinonen, kies fa-belo La kato kaj la sciuro estis taksita la plejbona en la Esperanta branæo, ne povis veni.La feston partoprenis ankaý kvar membrojde Esperanto-Ligo de Finnlandaj Instruistojkaj la æefdirektoro de UEA, kiu alportis in-fanlibrojn kiel premiojn. Al la malæeestantojla premioj estis senditaj per poþto. Æiu kon-kursaneto ricevis ankaý poþtkartojn kaj kol-oran diplomon kun bildo pri boaco kaj salu-to el la vilaøo Metsäkylä. Krome, al Stefaniestis donita amuza ligna statueto, kiu nomiø-as Napero Amikeco, kaj Iitu ricevis tabulonNapero Internacia. En la fabelkonkursa me-dio ili egalas al la ”Oskaroj” de la filmindus-trio. La finna vorto ”napero” signifas ”infa-no” kaj enhavas amuzan kaj teneran tonon.

En la komenco de la premioceremonioAini Vääräniemi laýtlegis la nomojn de æiuj9 premiitoj en la Esperanto-branæo. La no-moj kaj la plej bonaj fabeloj estas rete vid-eblaj æe la suba adreso. En la aljuøado de lapremioj ne gravis la senerara lingvo sed lakreiveco de la verkinto, la originaleco kajenhavo de la fabelo. Poste Stefani brave kajklare laýtlegis la unuan alineon de sia verk-eto Neøreøino, kaj la tuta rakonto estis resu-mita en la finna. Sekvis la disdonado de lapremioj de la finnlingva branæo, al kiu estisvenintaj milo da fabeloj. Loka fabel-onklo,kuracisto Niilo Keränen intervjuis la infan-ojn. Fine de la festo estis montrita filmo surgrandega subæiela ekrano.

La sekvan tagon Sylvia Hämäläinen, RaitaPyhälä kaj la kroataj gastinoj prezentis Es-peranton en du lernejoj pere de kantoj, ludoj

kaj rakontado. La esperantistoj ankaý parto-prenis Arbaro de Zamenhof -ceremonion,dum kiu la infanoj elektis “Arbon de Amik-eco”. Stefani kaj Judita rajtis dediæi arbonal sia lando, Kroatio; sinjoro Buller dediæisalian al UEA; Julavo ekhavis arbon al si.Æe aliaj arboj æirkaýe jam pendis þildoj de-diæe al Francio, Hispanio, Pollando, Finn-lando, Usono, Homaj rajtoj, Paco, Egaleco.Lokaj esperantistoj kaj infanoj kantis esper-antigitan finnan popolkanton “Tien forentrans arbar’”. Æiuj tostis kaj rostis kolbas-etojn æe fajro brulanta en þtoncirklo.

La grandan malnovan vivæambron de lainfanaøa hejmo de Aini Vääräniemi vizitisbuspleno da rondvojaøantoj, kiuj povis iom

Stefani Strunjak kun sia instruistinoJudita Rey-Hudeæek.

*Instituto dediæita al la verkisto Kalle Päätalo,hejmpaøo:

8

Fabelkonkurso

konatiøi kun la ampleksa Esperanto-eks-pozicio kaj aýdi la esperantistojn rakonti,kiel Esperanto utilas al ili. Vespere tridekoda vilaøanoj kunvenis en la loka trinkejoArbar-Bar, kies prezaro estas skribita ankaýen Esperanto. Ili venis por sperti internaci-econ en praktiko. Estis montritaj diapozitiv-oj pri Francio, kaj Judita Rey-Hudeæek,interpretite, mallonge rakontis pri Kroatakristnasko.

Danke al la Fabelkonkurso de Päätalo-ins-tituto la lingvo Esperanto iøis iom pli kona-ta. Priaj raportoj aperis almenaý en Koillis-sanomat, Kaleva, Keskisuomalainen, Hel-singin Sanomat kaj Aamulehti la 19an deoktobro. Espereble la Esperantlingva branæode la konkurso okazos ankaý venontjare kajinstigos pli multan infanaron partopreni. Lainiciatinto, Aini Vääräniemi, ludas gravanrolon en la vilaøo Metsäkylä, kie jam trov-iøas pluraj E-lingvaj montriloj kun verdajsteloj: Pasporta servo, Fiþkaptado, Vilaø-vendejo, Kafejo kaj aliaj.

Intervjuo kun knabinetojNiina, Kirsi kaj ElinaTauriainen– Saluton, Kirsi kaj Niina. Mi gratulas vinpro la partopreno en la Tutmonda Fabel-konkurso de Päätalo-instituto. Bonvolu diri,kiomaøaj vi estas!

Kirsi: Mi havas dek jarojn.Niina: Mi estas ok-jara.

– Kie vi loøas?Ni loøas en Taivalkoski, Metsäkylä. Tai-

valkoski estas komunumo kaj Metsäkyläestas vilaøo. Nia domo estas granda, ruøabienula domo. Øi havas 5 æambrojn kaj kui-rejon, saýnon kaj banæambron. La domoestas du-etaøa.– Kiam vi komencis lerni Esperanton?

Antaý unu jaro, en aýtuno 1999.– Kiu instruas vin?

Nia instruistino estas Aini Vääräniemi. Niuzas la libron Egaleco kaj paco per Espe-

Rezultoj de la esperanta fabelkonkursoInfanoj malpli ol 9-jaraj1a premio: Hajnal MacGill, Hungario: Du azenoj2a: grupo el Chateauroux, Francio: Arbohakisto papilio3a: Niina Tauriainen, Finnlando: Erinaco kiu estis æiam malgaja9-10-jaruloj1a premio: grupo el Chateauroux, Francio: Sirosia2a premio kaj premio “Napero Amikeco”: Stefani Strunjak, Kroatio: Neøreøino3a: Kirsi Tauriainen, Finnlando: Aventuro de muso en kuirejo11-12-jaruloj1a premio kaj premio “Napero Internacia”: Iitu Leinonen, Finnlando: La kato kaj la sciuro2a: klaso 5 el lernejo Kvar ventoj, Chateauroux, Francio: La bavema princino3a: Zlatko Dordevic, Serbio-Jugoslavio: Stranga Vojaøo kaj Malantaý spegulo (2 fabeloj)

9

Fabelkonkurso

ranto kaj la vidbendon Mazi. Ni lernas Es-peranton ankaý kun Esperanto-turistoj.– Æu vi havas korespondamikojn?

Jes, Niina kaj Kirsi havas korespondami-kojn en Francio kaj Elina en Æe¶a Respu-bliko.– Æu vi aýdis aý legis aliajn konkursofabe-lojn?

Jes, ni aýdis de Aini kaj legis en Interreto.Ni þatas fabelojn. Ni havas multe da libroj.Fabellibrojn ni havas dekojn.– Kial vi estis tiel seriozaj en la foto prenitapost la premiofesto?

Ni ne scias. Kutime ni estas gajaj, sed tiamni estis lacaj kaj konfuzitaj.– Elina, kiomaøa vi estas?

Mi havas dek unu jarojn.– Kiujn hobiojn vi havas?

Mi legas kaj ludas kun miaj gefratoj. Miludas la orgenon kaj iras en argilokurson.

– Æu vi havas fratojn?Jes, mi havas kvar fratojn kaj sep fratin-

ojn. Entute ni estas dek du infanoj en niafamilio.– Æu iu alia en via familo scias Esperantonol Panjo kaj vi tri filinoj?

Ne. Miaj du fratinoj eklernis Esperanton,sed ili ne plu lernas. Eble pli poste.– Via fabelo nomiøis “Bona knabino”. Æuvi mem estas bona knabino?

Hejme mi estas spontana. Ni æiuj helpas,ni havas kuirejajn laborvicojn. Mi purigas,vartas la etulojn kaj helpas en multaj mal-grandaj taskoj.– Æu vi partoprenos la fabelkonkurson enla jaro 2001?

Jes!Dankon al vi, knabinoj, kaj fartu bone!

Intervjuis Saliko, helpis la patrino Aira.

Iitu Leinonen.

Intervjuo kun Iitu LeinonenUnue mi gratulas vin pro via premio ”NaperoInternacia”. Æu venis al vi aliaj gratuloj aý premiojpost la konkurso?

– Mi ricevis du librojn kaj iajn a¼etojn kaj diplo-mon.Kiel vi sciis pri la Tutmonda fabelkonkurso de Pää-talo-instituto?

– Mi vidis anoncon en Interreto.Æu vi verkis vian fabelon unue en finna lingvo aýrekte en Esperanto?

– Unue en finna lingvo.Æu vi lernis Esperanton tute sola au kun iu alia?

– Sola.

10

Fabelkonkurso

Kial vi eklernis øin?– Æar øi estas interesa lingvo kaj ankaý

mia frato lernas øin.Æu vi havas aliajn hobiojn?

– Jes, mi þatas teatron.

Kien vi metis vian Napero-premion? Æusurmuren?

– Mi ne ankoraý metis øin ien, mi ne havistempon.Dankon, Iitu, ni esperas ke Esperanto donosal vi øojon kaj utilon!

(Intervjuis Saliko perpoþte)

– Kaj mi estas tiel bonkonduta, ke mi volasfari nenion al vi.

– Bonkonduta! la sciuro diris. – Se vi estusbonkonduta, vi ne irus nokte en la havenonpor interbatiøi kun aliaj katoj.

– Kial vi scias? la kato demandis, surpri-zita.

– Mi vidis vin. Kaj mi vidis ankaý, kiamvi seræis manøoresta¼ojn kaj þtelis fiþojn.

– Æit, la kato ekkriis kaj rigardis æirkaýeektime. Sed malfrue. Du birdoj aýdis la pa-rolon de la sciuro, kaj ili ekiris disvastigi lanova¼ojn. Baldaý æiuj katoj en la regno sciispri la hejmbesto de la reøo. Unuj ridis, aliajmalaprobis øian malreøan konduton.

Kiam la kato komprenis, ke la birdoj ekirisdisvastigi la nova¼ojn, øi ruøiøis. Øi aliiøistute ruøa. Øi hontis sian konduton kaj estisneniom fiera. La kato ekvidis, ke ankaý øiajokuloj estis ruøaj kaj ili ne realiiøis verdaj.Øi ne volis resti kun siaj ruøaj okuloj en lalando sed foriris al alia regno.

La tempo pasis. La reøo havigis al si nov-an hejmbeston kaj la ekshejmbeston forges-is. Sed la ekskato de la reøo neniam revenis.Øia karaktero þanøiøis; øi estis nun afabla,øentila kaj helpema. Øi havis idojn, kaj ilihavis ruøajn okulojn. Se vi iam vidis katon,kiu havas ruøajn okulojn, vi scias, ke øiaprapatro estis la hejmbesto de la reøo.

Fabelkonkurso 2000Kategorio C, 11-12-jaruloj, unua premio kajpremio ”Napero Internacia”-pentra¼o.Iitu Leinonen, Finnlando:La kato kaj la sciuroEn iu fora regno vivis kato, kiu estis la hejm-besto de la reøo. Øi estis tre bela. Øi havisblankan, longan pelta¼on, graciajn piedojnkaj belajn, verdajn okulojn. Kvankam øiestis bela, øia karaktero estis fiera kaj mem-þatema. Øi malestimis aliajn katojn kaj pri-zorgis, ke ili ekvidis, kiel bela kaj nobela øiestis.

Æiunokte øi ekiris kaj neniu alia kato sciiskien øi iris. Ilia plej kutima temo estis di-venadi la celon de la noktaj ekskursoj de lakato. Sed en unu posttagmezo æiu eksciis laveron.

La kato de la reøo promenadis en la kortode la kastelo, kiam øi vidis sciuron, kiu kuristra la korto. La kato ne toleris entrudiøantojnen sia korto, do øi ¼etis sin al la sciuro. Lasciuro grimpis en arbon.

– Kial vi ektimigis min? la kolera sciurokriis.

– Neinvititaj gastoj ne plaæas al mi, la katodiris kaj rigardis la sciuron, kun perfida ri-gardo en siaj verdaj okuloj. – Alie mi kaptusvin, sed miaj ungoj malboniøis, øi daýrigis.

11

Aýtunaj tagoj

Fotoj: Sylvia Hämäläinen.

Sunaj aýtunaj tagoj de EAF

La loko por renkontiøi æi-aýtune estis lapopolinstituto de Perheniemi en Iitti mezede vastaj kampoj. Tie kolektiøis sesdeko daesperantistoj. Estis øojige vidi ankaý junajnpartoprenantojn, nome Miamaria Saasta-moinen, knabinetoj Aura Mikkola kaj Kristakaj Katri Kosunen. La du laste menciitajestas la tria generacio de la esperantistafamilio Kilpinen. Gratulojn! Internacian eto-son kreis Dana Messner el Æehio, Larbi elMaroko kaj Brian Moon el Luksemburgio,kiu porokaze loøas en Finnlando.

Popolinstituto de Perheniemi estas tretaýga loko por niaspecaj aranøoj. En la æef-konstrua¼o situas la salonego kun vera orge-no, diferencaj agadæambroj ekz. por masaø-ado, manøejo, oficejo saýno ktp. En la mal-nova æefkonstrua¼o de la bienego de Perhe-niemi nun estas la laboræambroj kun ekz.multaj teksiloj. Farado de ligna¼oj havas sianpropran malnovan bienegan konstrua¼on kajla kursanoj siajn malaltajn pli novajn loøej-ojn trans la korto. La kuirejo gastigis nin perbonega multflanka vegetara manøa¼o, kiun

12

Aýtunaj tagojoni æiam manøis tro multe, æar interesiøiskompreneble gustumi æiujn specojn!

La programo estis ree kompilita multflan-ka. Sabate post la malfermo de la prezidantoJukka Laaksonen ni aýdis raportojn pri laokazinta¼oj dum la jaro 2000. Terttu Tyynelärakontis pri Kultura Esperanto Festivalo enHelsinki, Sylvia Hämäläinen pri Esperanto-kursoj en la popolinstituto de Valamo, Jor-ma Toropainen pri la Universala Kongresoen Tel Avivo kaj Sakari Kauppinen pri Hi-malaja Renkontiøo en Nepalo.

Posttagmeze ni koncentriøis en bona sanokaj longa vivo. Ni diskutis en grupoj pridiversaj temoj æirkaý sanflegado. Kelkajstudantoj kaj antaýaj studantoj preparis porni kvar lokojn por konatiøi kun la studatajtemoj en la lernejo: malstreæiøo, naturkura-cado per abela vakso kaj brasiko, Kajava-

terapio kaj piedbanado uzante herbojn.Vespere daýrigis la serio de gravaj finnaj

esperantistoj kaj æifoje estis la vico de Vil-ho Setälä. Ni aýdis rememorojn pri li kielesperantisto, tradukanto, kompilanto demultaj lerno- kaj aliaj libroj, instruisto, in-ventisto kaj pioniro de fotografado. JukkaLaaksonen faris ekspozicion pri multaj lib-roj, kiujn Setälä skribis.

Kiel antaýnokta programo ni vizitis Nepa-lon pere de diapozitivoj de Sakari Kauppi-nen.

Dimanæa programo komenciøis per pro-menado gvidata de Helena Väisänen el lainstituto en la cirkaýa¼o de la instituto. Estismalvarmete sed tamen la varmon de la sunooni sentis tuj, kiam øi trovis nin. Dimanæeokazis øenerala kunveno de Esperanto-Aso-cio de Finnlando. Estis nur unu punkto por

Konatiøo kun malstreæiøo.

13

Aýtunaj tagoj

Matena promenado.

”Puhtipöperö”– matenmanøa receptode Vilho Setälä50 ml da tritiko, kuþinta en akvo tra unu nokto,

poste muelitaj / vehnänjyviä, yli yön liotettuja(vesi poistettu siivilän avulla), jauhettuina

80 ml da nuksoj (pähkinöitä), muelitaj (jau-hettuina)

15 ml da soija faruno (soijajauhetta, soyolk)15 ml da tritikaj embrioj (vehnänalkioita)5 ml da urtika faruno (nokkosjauhetta)5 ml da gisto (hiivaa)5 ml da rozbera faruno (ruusunmarjajauhetta)(1 ml da øinsengradika faruno se dezirata / gin-

sengjuurijauhetta jos halutaan)Aldone iu frukto, banano, pomo aý io alia, laý

gusto (lisäksi joku hedelmä maun mukaan)

decidi. La kunveno elektis novan estraran-on, Esa Lång, por la jaroj 2000-2001 ansta-taý Aimo Rantanen. Poste ni aýdis perspek-tivojn de la agado: pri EAF (Esperanto-Asocio de Finnlando) Jukka Laaksonen, priELFI (Esperanto-Ligo de Finnlandaj Ins-truistoj) Raita Pyhälä kaj FEJO (FinnlandaEsperantista Junulara Organizo) Anna Rita-mäki.

La turista parto de æi-jaraj Aýtunaj Tagojdirektiøis per buso al Kausala, la centro deIitti, kaj al la preøeja vilaøo de Iitti. Fine nihavis tempon butikumi en vendejo de lokajproduktantoj. La interesan ekskurson gvidiskompetente Helena Väisänen.

Sylvia Hämäläinen

14

V. Setälä

Unuafoje mi vizitis kun Pekka Leskeläsomere 1967 la hejmon de Vilho Setälä enIirislahti. Mi aæetis kelkajn librojn, mi jaþatas librojn. Aýtune 1967 æe la universitatode Helsinki estis aranøita ia kunveno pri laestonteco de fremdlingvo-instruado. Tiu-tempe mi kelkfoje renkontiøis kun JoelVilkki, kiam li venis al Helsinki viziti sianfilinon Heljä Faven. Li petis ankaý minpartopreni en tiu kunveno kaj diris ke V.Setälä ankaý venos. Nu, en tiu kunvenokolektiøis centoj da studentoj de fremdajlingvoj. Mi devas diri ke ili ambaý montrisgrandiozan civilan kuraøon aperante sur lapodio por pledi Esperanton kiel avantaøonkaj tempoþparilon æe la instruado de fremdajlingvoj. Post tiu evento mi demandis al V.Setälä, æu troviøas en lia domo eta spaco pormi, mi povus ja helpi en neøoþovelado kajaliaj taskoj. Li interkonsiliøis kun sia edzinoMarke kaj ili konsentis. Nepra kondico estisnefumado kaj feliæe mi ne fumas. Mi loøisen la subtegmentejo de ilia domo – aý pre-fere de Fondumo Esperanto, æar ili donacisla nemovebla¼on al tiunoma fonda¼o – tri kajduonan jarojn kaj unu jaron en apuda somer-dometo.

Foje Suomen Kuvalehti titolis Vilho Se-tälän Leonardo da Vinci de Finnlando. Lielstaris en multaj fakoj, fotografio kaj Es-peranto, li verkis longan vicon da libroj pridiversaj manlaboroj kaj hobioj, li estis ankaýinventisto. Li magistriøis pri matematiko kajfine estis distingita per honora doktoreco.

Li estis diligenta, æiam li okupiøis pri io.Li ne drinkis nek fumis, nek manøis viand-on. Matene li muelis iujn nuksojn certakvan-te kaj miksis ilin kun lakto. Kafon li ne trin-kis, sed ja fruktoteon. Li estis asketo unu-

vorte. Foje ni iris pluki fungojn, li þatismanøi ilin.

Li estis humanisto, ja liberpensulo. Lidiris ke ekzistas nur unu reala mondo. Poli-tike li ne estis interesita, tamen iris voædoni.

Unu epizodo el la milittempo: li biciklisen la regiono de Ristiina, estis pluveto kajli surhavis ruøan pluvkapoton. Venis polic-istoj kaj haltigis lin, dirante ke iu kamparanodenuncis ke sur la vojo biciklas rusa spiono,æar havanta surþultre ruøan pluvkapoton...

Malofte li grumblis. Tamen li estis sent-ema al kritiko, ekz. æu estis bezone en ele-menta lernolibro Privilegia vojo analizi lavortojn numero kaj cifero... aý li estis sen-iluziigita, kiam La finna Radiofonio malak-ceptis lian PV por radiokurso 1969.

Kiam furiozis en la Akademio de Espe-ranto disputo pri la karaktero de la participojla t.n. ita-ata -demando, li estis atisto kajkulpigis la itistojn pedantaj.

Mi forlasis Fondumon Esperanto en aý-gusto 1974. La cirkonstancoj estis tro mize-raj por mia grandiganta familio, sen fluantaakvo, la puto estis sekiøinta, la eta salajrone sufiæus lupreni normalan loøejon. Miinterkonsiliøis kun Simo Raumavirta kajrapide foriris returne al Kuopio. Tio estiscerta þoko al V. Setälä, kies edzino forpasisprintempe 1974. Li vivis en la ebura turode grandaj idealoj... poste li akuzis pri larelative malrapida progreso de Esperanto lasupersignojn. En la jaro 1980 mi vizitis Fon-dumon kun hungara esperantisto VilmosBenczik kaj tiam Vilho Setälä sajnis samelinkece vigla kaj sana kiel æiam antaýe.Poste – mi aýdis – li komencis demenci,transmigris kun virino al Tampere kaj finemortis en alta aøo. Li havis inklinon al

Rememoroj pri Vilho Setälä

15

V. Setälä

Nepardonebla – diris SetäläIam, en la aýtuno de 1950, Vilho Setälä kajArvikolo aýtobuse vojaøis de Matinkylä alHelsinki. Kelkaj junaj personoj laýtvoæemokadis junan virinon, kiu tre malfacile voj-aøis, bebeton en siaj brakoj kaj alia infanetomankondukata. Þi havis ankaý mansakojn,kaj la svingiøanta veturilo faris la aferon eæpli malfacila. La konduto de la gejunulojvere estis þoka, kaj Setälä kun Arvikolo,mem starantaj, ne povis cedi sidilon por lajuna patrino. Finfine iu maljunulino propon-is teni la bebon kaj la afero plimalpli aranø-iøis.

En la provizora loøejo de Setälä oni dis-kutis la temon de malbona konduto kaj tieskaýzojn. Pri la belaj kaj decaj manieroj, ki-ujn oni ne povas regi, se la gepatroj tiujn neinstruas. Vilho Setälä rakontis kiel lia patromultfoje lin kunprenis al Helsinki, (la fami-lio Setälä tiam loøis en Tuusula). Tie la kna-bo renkontis multan al li nekonatajn person-ojn, kaj estis allasita aýskulti la interparolojnde sia patro kaj tiuj aliaj. Ofte, poste, la patroklarigis al juna Vilho la signifon de multajnovaj vortoj kaj nocioj, kaj pri la kondutode personoj renkontitaj. Precipe la diskutojen sveda lingvo, kaj multaj svedaj nomoj,estis mirigaj.*

Arvikolo rakontis pri epizodeto, kiu oka-zis en bela sabato en majo 1941. La patrode Arvikolo invitis iun ”onklon” al restora-

cio, kaj decidis, ke estis tempo por la filoæeesti, kiam oni diskutas dum lunæa renkon-to. La restoracio situis en la centro de laurbo, tiel ke oni facile atingis øin piede. Sedsurvoje, en la parko de la parlamento iu junaviro renkontis la duopon, kaj sekvis viglainterparolo. Sed fine la juna viro diris, ke lidevas ne maltrafi trajnon, kaj duonkure liforrapidis. ”Estis ja simpatia ulo”, dirisArvikolo, kaj la patro samopiniis, estis liakolego, sed ”æu vi ne rimarkis, kian eraronli faris?” Ne, por tio Arvikolo estis tro junakaj nesperta. ”Certe li øustatempe atingosla stacion, sed bone edukita homo æiam eniu maniero salutas forirante; æu ’adiaý’, cý’øis revido’ aý io simila, tion postulas labona konduto”.

Estis tiel perokaza kaj trafa, la instruo, keeæ hodiaý, post preskaý sesdek jaroj, øirestas en la memoro.

«Vilho Setälä estis por Arvikolo vivanta vort-aro, kaj ankaý alimaniere lingva konsilanto.Foje ili diskutis pri la diferenco inter ‘eduki’kaj ’instrui’. En esperantaj vortaroj oni ofteneklare difinas la esperantajn tradukojn deekz. anglaj ’upbringing’ kaj ’education’, aýla germanaj ’Erziehen’ kaj ’Unterricht’.

Tamen laý Setälä bona konduto pli valorasol granda instruiteco. Kiel estas? Arvikolosamopiniis. ”Sed la konduto de tiuj gejunul-oj estis nepardonebla – por iliaj gepatroj”,diris Setälä.

Arvikolo* Tre æarme rakontas tian Helsinki-vojaøon laABC-libro de E.N.Setälä (Veikon ja Siskon Aa-piskirja de 1929)

virinoj, kiel al intelektulo konvenas... J.W. Goethe kaj nia U.K. Kekkonen estumenciataj æi-teme.

J. Jäntti

16

Kielten vuosi

Mikä on Euroopan kieltenteemavuosi 2001?

Euroopan kielten teemavuonna 2001 juhli-taan Euroopan kielellistä monimuotoisuut-ta ja edistetään kieltenoppimista ja siihenliittyvien taitojen hankkimista. Teemavuo-den järjestävät Euroopan unioni (15 jäsen-valtiota) ja Euroopan neuvosto (41 jäsen-valtiota + 6 kulttuuriyhteistyössä mukanaolevaa). Tämän tiedotteen lähteenä on käy-tetty EU:n välittämiä tietoja nettisivuilta:

Euroopan kielten teemavuoteen sisältyyEuroopan laajuinen tiedotuskampanja.Seuraavanlaista toimintaa ja edistämistoimiaon suunniteltu:w Yksityiskohtaisempia tietoja saa erityi-

siltä verkkosivuilta. Sivuilla on myös erilai-sia interaktiivisia kieltenoppimisharjoituksiaja toimintoja.w Painotuotteet: julisteet, lehtiset, esitteet

ja ”Kieltenopiskelijan opas”.w Näyttelyt ja tapahtumat.w Avoimet ovet kieltenopetusta antavissa

laitoksissa.w Euroopan laajuiset kilpailut.w Kielten eurooppalainen teemapäivä 26.

syyskuuta 2001.w Aikuisten kieltenopiskelijoiden teema-

viikko 5.–11. toukokuuta.w Aiheen käsittely televisiossa, radiossa

ja lehdistössä.Mikä on Euroopan kielten teemavuoden2001 keskeinen sanoma?Kielellinen monimuotoisuus on keskeinenosa Euroopan kulttuuriperintöä ja sen tule-

vaisuutta. Kaikilla Euroopassa puhutuillakielillä on tärkeä osuus. Niinpä teemavuo-den aiheena ei ole vain eniten puhuttujenkielten opiskelu kansainvälisen viestinnänhelpottamiseksi. Jos todella haluaa ymmär-tää muita ja arvostaa heidän kulttuuriaan, onymmärrettävä heidän kieltään jonkin verran.

Kulttuurienvälinen yhteisymmärrys onyksi monista kielten opiskelun antamistamahdollisuuksista. Vierasta kieltä taitavasijoittuu paremmin työmaailmassa ja pystyytehokkaammin saamaan kaiken hyödyn eu-rooppalaisuudesta, etenkin oikeudesta va-paaseen liikkuvuuteen Euroopan unioninalueella.

Jokainen voi oppia puhumaan tai ymmär-tämään uutta kieltä, koskaan se ei ole liianmyöhäistä tai liian aikaista. Kielten oppimi-nen on elinikäinen prosessi.

Niinpä keskeinen sanoma on yksinkertai-nen: ”Kielten opiskelu avaa ovia, ja jokai-nen pystyy siihen!”Miten teemavuoteen voi osallistua?Jokainen voi osallistua Euroopan kieltenteemavuoteen 2000.

Ensimmäinen ja paras tapa osallistua Eu-roopan kielten teemavuoteen 2001 on aloit-taa uuden vieraan kielen opiskelu tai paran-taa jo hankittua kielitaitoa!

Kielten opettajat ja kouluttajat voivat tee-mavuoden avulla kertoa työstään ja kielten-opiskelun merkityksestä. He voivat myössaada tietoa muiden alalla toimivien työstä.

Toimittajia ja tiedotusvälineitä kannuste-taan selostamaan teemavuoden toimintoja ja

17

Kielten vuosi

rantoliikkeen jäsenille allekirjoitettavaksi.Jokainen sai itse lukea tekstin ja ajatellaomalta kannaltaan kannattaako julistuksenantamaa kuvaa esperantoliikkeen periaat-teista. Monet tuhannet ovat allekirjoittaneetsen ja maailman esperantoliitto UEA käyt-tää sitä hyväkseen myös tiedotuksessa.

Muistatteko Prahan julistuksen?Prahan julistus on julkaistu suomeksi Es-perantolehdessä Prahan kongressin jälkeenvuonna 1996. (Teksti löytyy myös monenakieliversiona Internetistä, linkki EAF:n koti-sivuilla: www.esperanto.fi)

Kongressin aikana julistus avattiin espe-

osallistumaan teemavuoden virittämiin kes-kusteluihin. Kansalaisjärjestöt voivat myöshyötyä teemavuodesta ja myötävaikuttaa senedustavuuteen. Yritykset ja säätiöt voivattukea ja sponsoroida toimintoja tai yksin-kertaisesti rohkaista työntekijöitä osallistu-maan teemavuoteen.Millä tavoin Euroopan kieltenteemavuosi eroaa muistaeurooppalaisista koulutusohjelmista?Euroopan kielten teemavuosi 2001 on suun-nattu suurelle yleisölle. Nykyiset ohjelmat,esimerkiksi Sokrates ja Leonardo de Vinci,on yleensä suunnattu lähinnä niille, jotka joovat tekemisissä kielten opiskelun tai ope-tuksen kanssa.

Teemavuodeksi suunnitellut toiminnatovat enimmäkseen lyhytkestoisia kerta-aloitteita, joissa korostetaan kieltenopiske-lua koskevaa tiedottamista. Nykyisiin kou-lutusohjelmiin sisältyy tavallisesti pitempi-kestoisia hankkeita tai opettaja- ja opiskeli-javaihtoja.

Mitkä kielet kuuluvatteemavuoden piiriin?Euroopan unionin rahoitusta saadakseenhankkeiden on kohdistuttava yhteen tai use-ampaan seuraavista kielistä: Euroopan uni-onin 11 virallista kieltä (tanska, saksa, kreik-ka, englanti, espanja, ranska, italia, hollanti,portugali, ruotsi ja suomi), iiri ja lëtzeburginkieli, islanti ja norja (Euroopan talousalu-een jäsenvaltioiden kieliä), mikä muu kielitahansa, jonka Euroopan unionin jäsenval-tiot nimeävät – mukaan luettuina alueelli-set ja vähemmistökielet sekä viittomakielet.

Teemavuoden tiedotuskampanjan keskei-nen sanoma on neutraali, se ei kohdistu mi-hinkään erityiseen kieleen tai kieliryhmään:”Kielten opiskelu avaa ovia, ja jokainenpystyy siihen!” Siinä kaikki!

Lisää tietoja Suomen näkökulmasta saaopetushallinnon kotisivuilta:

Kielten teemavuosi 2001 antaa mahdollisuuksiamyös esperantoliikkeelle

18

Kielten vuosi

Kielten teemavuosi ja Prahan julistus– Miten kielten teemavuosi ja Prahan ju-

listus liittyisivät toisiinsa?– EU:n ja Euroopan neuvoston julistaman

vuoden päämäärissä ja esperantoliikkeenpäämäärässä Prahan julistuksen mukaan onpaljon yhteistä.Otteita Prahan julistuksesta:Me, kansainvälisen esperantoliikkeen jäse-net, osoitamme tämän julistuksen kaikillehallituksille, kansainvälisille järjestöille jakaikille maailman ihmisille; ilmoitamme,että pyrkimyksenämme on toimia määrätie-toisesti tässä julistuksessa ilmaistujen pää-määrien toteuttamiseksi; kutsumme kaikkiajärjestöjä ja yksityishenkilöitä tukemaanmeitä näiden tavoitteiden saavutamiseksi.

Esperanto, joka julkistettiin vuonna 1887kansainvälisen apukielen suunnitelmana,kehittyi nopeasti eläväksi ja vivahteikkaaksikieleksi, ja se on jo toista vuosisataa yhdis-tänyt ihmisiä yli kieli- ja kulttuurirajojen.Esperanton puhujien päämäärät eivät vuo-sien kuluessa ole menettäneet merkitystääntai ajankohtaisuuttaan.

1. Katsomme, että kielten epätasa-arvojohtaa epätasa-arvoiseen kommunikaatioonkaikilla tasoilla, myös kansainvälisessäkanssakäymisessä. Me olemme liike demo-kraattisen kommunikaation puolesta.

2. Katsomme, että millä tahansa kielelläannettu opetus tuo mukanaan kyseiseen kie-leen liittyvän maailmankuvan. Me olemmeliike kansallisuusrajat ylittävän kasvatuksenpuolesta.

3. Katsomme, että kansallisten kielten vai-keudet tulevat aina olemaan esteenä monil-le koululaisille, joille vieraan kielen osaa-misesta kuitenkin olisi hyötyä. Me olemmeliike tehokkaan kieltenopetuksen puolesta.

4. Katsomme, että niin pienten kuin suur-tenkin kielten puhujilla tulee olla mahdol-lisuus hankkia todelliseen kanssakäymiseenriittävä vieraan kielen taito. Me olemme lii-ke tämän mahdollisuuden puolesta.

5. Katsomme, että suuret erot kielten to-dellisessa valta-asemassa horjuttavat monis-sa kansainvälisissä asiakirjoissa annettujatakeita ihmisten yhtäläisestä kohtelusta kie-liin katsomatta. Me olemme liike kielellis-ten oikeuksien puolesta.

6. Katsomme, että maailmanlaajuisenviestinnän ja kehityksen edistäminen johtaauseimpien maailman kielten näivettymiseenja kuolemaan, ellei politiikan perustaksi sa-malla aseteta kunnioitusta kaikkia kieliäkohtaan ja kaikkien kielten tukemista. Meolemme liike kielten moninaisuuden puoles-ta.

7. Katsomme, että kansallisten kielten yk-sinomainen käyttö asettaa väistämättä rajo-ja sananvapaudelle, tiedonvälityksen vapau-delle ja yhdistymisvapaudelle. Me olemmeliike ihmisen vapautumisen puolesta.Vertaa itse kielivuoden päämääriä Prahanjulistuksen päämääriin! Voimme siis ihanhyvin järjestää sellaista ohjelmaa, joka hy-vin sopii tavalliseen toimintaamme ja samal-la olemme mukana edistämässä kielivuodenpäämääriä.

Anna Ritamäki

19

Jaro de lingvoj

Kalendaro de la Eýropa jaro de lingvoj 2001

Jen kelkaj gravaj datoj ligitaj al la lingvo-jaro:17 januaroAperas poþtmarko honore al la lingvojaroen Finnlando18–20 februaroEýropa lanæo de la jaro en Lund, Svedio(EU-prezidanta lando)21 februaroTago de la patrina lingvo (jam tradicia tagode UNESKO)28 februaroLanæo de la jaro en Finnlando17–18 martoVintraj Tagoj de Esperanto-Asocio de Finn-lando en Hämeenlinna, temo “VORTOJ –Mirindas kiam vorte direblas” – “SANAT:Niin ihanaa kun sanotuksi saa”25 marto – 1 apriloSeminario de Tutmonda Esperantista Junul-ara Organizo kun la Eýropa Junulara Centrode Konsilio de Eýropo en Budapeþto “Lalingva æielarko – ponto al kulturaj trezoroj”– “The rainbow of languages – a bridge tocultural treasures”9–16 apriloPrintempa Semajno Internacia en Andreas-berg, Germanio, temo: “Eýropo sen lingvajlimoj?”5–11a majoSemajno de plenkreskula lernado de lingvojdum la EJL21–28 julio 2001Universala Kongreso de Esperanto en Zag-

rebo, Kroatio kun diversaj programeroj lig-itaj al la lingvojara temaro29 julio – 5 aýgustoInternacia Junulara Kongreso de TEJO,Strasburgo, Francio kun arta kaj lingva festi-valo, temo: “Plurlingvismo en Eýropo: kieløin sukcesigi?”.26 septembroEýropa tago de lingvoj 200128–30 septembroAýtunaj Tagoj de EAF en Helsinko pri ling-vojIam fine de la jaroFermo de la jaro en Belgio (EU-prezidantalando)Diverstempe:– Lingvaj festivaloj organizitaj de esperant-istoj almenaý en Ivanovo kaj Æeboksari,Ruslando kaj en Västerås, Svedio– Pluraj esperantoasocioj en Eýropo dediæossiajn kongresojn al la Eýropa jaro de lingvojEstas ankaý planata eldono de informfoliokaj pli ampleksa prilingva broþuro pri laesperantomovado el lingvojara vidpunktoen diversaj lingvoj kaj ankaý estos eldonataesperanta traduko de libreto eldonita de laEýropa buroo por malpli uzataj lingvoj.

Pliajn informojn vi povas trovi i.a. en laretpaøo de la jaro en Finnlando æe aý post peto de Anna Ritamäki (kon-taktinformoj sur p. 2), kiu ankaý kolektasinformojn pri diversaj okaza¼oj ligitaj al latemjaro. Eble ankaý via klubo volas ion or-ganizi kun ligo al la lingvojara temaro!

20

Onko Sinullakäännösongelmia?Kuinka kääntäisit esim. sanat vetovoima-tekijä, avarakatseinen, hirvipeijaiset, pa-hoinpitely, oppisopimuskoulutus, osakean-ti, hukkareissu, vuorovaikutustaidot? Kai-kille meille esperanton kielen käyttäjille tu-lee tällaisia ongelmia pyrkiessämme kään-tämään tämän päivän ilmiöitä, esineitä jaasioita, joille ei löydy suoraa käännöstäsanakirjoista.

Nyt on mahdollisuus kysyä käännöksiätällaisille sanoille ja Talvipäivillä Hämeen-linnassa 17.-18.3. kokoontuva Sanaraati an-taa mahdollisesti käännösehdotuksen ongel-masanallesi. Lähetä sanat etukäteen osoit-teella Jukka Laaksonen, Uudenkylänkuja 2B 11, 33530 Tampere. Sähköpostitse:

.”La hobito” aperisen EsperantoPost la sukcesa eldono de la trivoluma verk-ego ”La Mastro de l’ Ringoj” de John Ro-nald Reuel Tolkien, en la traduko de Wil-liam Auld, ”Sezonoj” (Jekaterinburg, Rus-lando) eldonis plian verkon de la sama aýto-ro – la faman mirfabelon ”La hobito”.

William Auld partoprenis en la tradukadode ”La hobito” per esperantigo de la poezi-a¼oj, sed la tutan prozan parton tradukis d-ro Christopher Gledhill el la universitato deSt.Andrews (Skotlando).

“Sezonoj” eldonis “La hobito”n kiel lanaýan volumon en la libroserio “Mond-literaturo”, en kiu antaýe aperis ankaý “LaMastro de l’ Ringoj”. La libro havas 224paøojn, fortikan bindon kaj trikoloran kovr-ilon de Maþa Ba¼enova. Þi kreis ankaý bild-

ojn por æiu æapitro (entute 19). “La hobito”estos mendebla æe UEA, FEL, ELNA kajaliaj gravaj libroservoj kontraý 15 eýroj aýrekte æe la eldonejo:

Poþte: RU-620014 Jekaterinburg-14, p.k.162, Ruslando. Rete: .

Kompakta diskode Radio AýstriaÆu vi volas kompaktan diskon aý kasedon?

Æu vi volas de tempo al tempo aýskultinian voæon ankaý tiam, se vi povas nek perradio, nek per reto aýskulti niajn program-ojn?

Mendu nian jubilean KD-on (kostas ATS200,- kun sendokostoj) aý kasedon (kostasATS 150,- kun sendokostoj) aperontan enlimigita kvanto en novembro 2000.

Pagu æe UEA kie nia redakcia konto estas:WIEN-S aý sendu la monon al nia redakcio.

La teamo de Esperanto Redakcio en Ra-dio Aýstria Internacia sincere salutas vin!

Radio Aýstria Internacia, Esperanto Reda-

kcio, Argentinierstr. 30a, A-1040 Wien. Tel:+43 1 50101 16077. Faks: +43 1 5010116056.

fonto: ret-infoNova altnivela E-gazetostartas en MoskvoFine de oktobro al pli ol 500 esperantistojde Rusio estis dissendita la unua numero denova Rusia E-gazeto – REGo (kio precizedeæifriøas kiel Rusia E-gazeto).

La nova revuo havas formaton de ‘TEJO-tutmonde’, trikoloran kovrilon kaj estaskomuna eldona¼o de la Rusia E-Unio (REU)

21

kaj Rusia Esperantista Junulara Movado(REJM). Redaktas la eldonon tre vaste kon-ata rusia aktivulo Garik Kokolija, nun loø-anta en Moskvo.

En la unua numero aperas kelkaj analizajartikoloj pri la plej fama rusia E-aranøoOkSEJT, okazinta æi-somere apud Ivanovo,raportoj pri UK, internaciaj kaj rusiaj E-nov-a¼oj, anoncoj pri planataj E-aranøoj, litera-turaj paøoj kaj multo alia. Entute, kune kunla kovriloj, en øi estas 32 paøoj.

Tia politiko iøis ebla dank’al malavarasubtenado fare de anonima rusia esperant-isto-entreprenisto, garantiita minimume porla unua eldonjaro.

La retadreso de Garik Kokolija kaj deREGo estas , stratadre-so: Pjatnickoje þosse, 45-105, Moskvo, RU-123310.

Fonto: InterredaktoreEl Popola Æinio nunsole kiel retversioLa papera versio de El Popola Æinio ne pluaperas. La retversio de øi aperas en TTT-ejo:

La formato de la retversio ne malsimilasal la papera. La retrevuo rakontas pri nun-tempa kaj antikva Æinio, øi prezentas æinajnvidinda¼ojn kaj kulturon. Aperas recenzoj,poemoj kaj rakontoj, ankaý fare de alilandajesperantistoj. El Popola Æinio restas sen-þanøe utila informpaka¼o pri Æinio kaj tieskulturo kiujn oni ne povas ofte alproksimiøiprofunde pro kultur- kaj lingvbariloj peraliaj lingvoj. Rimarkinde estas ke la redakt-istoj de El Popola Æinio estas æinoj. Estasbone ke tiel grava kulturponto el Æinio alaliaj landoj en mondo daýrigas iuforme sianekziston.

5a TutamerikaKongreso de EsperantoMeksikurbo 2001 aprilo 15-21Kongresa temo: ”Ameriko: unu kontinento,diversaj historioj”Poþta adreso: Meksika Esperanto Federacio,Apartado Postal M-10576, Mexico, DF,MX-06000, Meksiko. TTT-paøo: En pre-paro, atendu novan adreson aý petu infor-mon æe retadresoj:

Kial estos speciala la 5a TAKE? – Fama Meksika festa spirito! – Tagmanøo apud azteka lagbordo! – Bankedo sur 15a etaøo kun belega noktapanoramo! – Imponaj Piramidoj supre sur kiuj ni kan-tos ”La Esperon”! – La plej dika arbo de la mondo! – La plej granda antropologia kolekto dela mondo! – Prezentado de 4 novaj libroj! – Eminentuloj de pluraj landoj:Johano Bachrich, Mark Fettes, J. Luis Gu-tierrez, Michela Lipari, Bill Maxey, HugoMora, Atilio Orellana, James Resende Piton,kaj aliaj!

Plus Muziko, Teatra¼oj kaj... diversaj aliajsurprizoj!!!Tutamerikaj Kongresoj de EsperantoLa Tutamerikaj Kongresoj estas internaciamanifestacio de la esperantistoj, organizitajde la koncerna Amerika lando, kiu akceptasprizorgi la aferon. Øi celas plifortigi solidar-econ inter la tutamerikaj esperantistoj, pro-gresigi la movadon kaj studi øiajn problem-ojn. La Kongreso intencas enhavi multnom-

22

brajn programerojn por ke en øi kunvenudiversajn fakajn aý ne fakajn samideanojn,kiuj interesiøas konigi diversajn proprajn,grupajn kaj oficialajn agadojn de la Esperan-tomovado en la diversaj landoj de la Ame-rika Kontinento kaj de aliaj partoj de lamondo, kiu iamaniere rilatiøas kun ni. Kromla laboraj partoj, la Kongreso enhavas ankaýmultajn klerigajn kaj distrajn programerojn,kies celo estas eduki la partoprenantojn kajkonigi al ili la Kongresan landon. Øia ofi-ciala lingvo estas Esperanto. Unu el la celojde la Kongreso estas ankaý prezenti la Es-peranto-movadon, en øia tuta amplekso, alla ekstera publiko kiu interesiøas pri øi kajal la novaj geesperantistoj, kiuj antaýeniroskun nia movado estonte.La 1-a hilelista renkontiøo(Zagreb, 23-26.07.2001)Hilelismon (homaranismon) pripensis L. L.Zamenhof kiel universalan religietikan pon-ton inter homoj naskiøintaj, edukitaj kaj viv-antaj en diversaj kulturaj, religiaj, naciaj eto-soj. Esperanto estas lingva parto de tiu multepli ampleksa kaj ambicia Zamenhofa pro-jekto.

Fine de la aýgusto 2000 hilelismon, eniom modernigita formo, renaskigis HilelistaE-rondo, momente (komence de la novem-bro 2000) konsistanta de 13 rondanoj el 12landoj de sur 4 kontinentoj. La rondo eldon-as sian duonmonatan bultenon HILELISTO.

La 1-a Hilelista renkontiøo okazos interla 23-a kaj la 26-a de julio 2001 en Zagreb(Kroatio), tiusemajna æefurbo de Esperan-tujo. Øin povos partopreni ankaý nemem-broj de Hilelista rondo, nur sen rajto voæ-donadi. Dum øi, laýplane, estos iniciatitafondiøo de Tutmonda Hilelista Asocio, kaj

estos proklamitaj Statuto de THA kaj Hile-lista religietika principaro.

Antaýviditaj estas ankaý piedekskurso traZagreb, unutaga (la 24-an de julio) aýtobusaekskurso al la nacia parko Plitvicaj lagoj(140 km de Zagrebo), estantaj sub protektode UNESCO, prelegoj kun diskutoj, kultur-amuza programo... Ne estas antaýviditakongreskotizo. Dumkongresa loøado, porneæeestontoj de samsemajna UK, estos eblalaý interkonsento kun la pormomenta kun-ordiganto de Hilelista rondo.

Gravas mencii, ke hilelistoj celas nek riva-li, nek iuajnsence kontraýstari, al iu ajn jamekzistanta E-asocio. Hilelistoj havas parteproprajn celojn kaj idealojn, sed ili pretaskulabori kun æiuj aliaj esperantistoj por kieleble pli sukcesa disvastigado de Esperantotra la tuta mondo.

Por ricevi projekton de la Statuto de Tut-monda Hilelista Asocio, kaj/aý aboni HILE-LISTON (abono al la elektronikpoþta ver-sio de HILELISTO estas senpaga, paperpoþ-tan version oni povas aboni pagonte sendo-kostojn), bonvolu kontakti pormomentankunordiganton de Hilelista E-rondo: MatoSpekuljak, Ostarijska 8, HR-10000 Zagreb,Kroatio.

Retadreso:

Pro Esperarto ry:ntoimintaaPro Esperarto ry:n sääntömääräinen syys-kokous pidettiin 10.11.2000 klo 19 Ali-Seppälässä. Syyskokouksessa valittiin hal-lituksen puheenjohtajaksi Börje Eriksson jahallituksen muiksi jäseniksi Kari Porra, JuhaManninen, Henry Heinonen ja Matti Lahti-nen.

23

Asocioj

La estraro decidisLa estraro kunsidis mallonge la 30-an deseptembro en Iitti okaze de la Aýtunaj tagoj.Estis decidite, ke la Vintraj tagoj 2001 oka-zos en hotelo Emilia en Hämeenlinna.La estraro kunsidis la 11-an de novembroen la oficejo.

La estraro konstatis, ke post du aperintajEstraraj cirkuleroj þajnas, ke la ideo estisbona kaj decidis daýrigi øian aperigon.

La estraro diskutis pri la redaktado de Es-perantolehti kaj aprobis la konsiston de laredakta grupo. Krome la estraro diskutis prila øisdatigo de la asociaj ttt-paøoj kaj de lainformilo ”Esperanto tänään”.

Estis pridiskutata kiel la asocio povu kon-tribui en ”Eýropa jaro de la lingvoj”, kiuokazos venontjare. Estis decidite peti pliajninformojn de la landa organiza komitato kajsekvi la evoluon de la aranøoj. Kontakto-persono estas Anna Ritamäki.

La estraro planis programon de Vintrajtagoj 2001, sed pluraj programeroj ankoraýne povis esti deciditaj pro mankantaj kon-taktoj kun proponitaj prezentantoj. La pake-taj ktp. prezoj por la tagoj estis deciditaj.Same estis decidita la horo de la asocia jar-kunveno 2001.

La estraro diskutis pri la planoj de EKHpor la programo de Aýtunaj tagoj 2001, kiujokazos en la kultura centro Caisa.

La estraro diskutis pri la eblecoj kaj bezo-noj por pliaj ekzempleroj de la 1-a parto dela kurso ”Jen nia mondo” kaj ties sonkasedojkaj decidis klarigi la kondiæojn, laý kiuj pliajekzempleroj povus esti farotaj.

La sekva estrara kunsido okazos sabate,la 3-an de februaro 2001.

JTL

Pro Esperarton kerho-ja vierasmaja Takojantupa valmistuu pianEnnen syyskokousta pidettiin ensimmäisettupaantuliaiset 23 vieraalle pihamökissä,jonka kunnostus on onnistuneesti saatu lop-pusuoralle pitkään venyneen remontin jäl-keen. Vesi ja vessa ja viimeistelytyöt on vie-lä saatava kuntoon, sitten Takojan tupa –”Esperarto-agendejo” – voi ottaa yövierai-ta vastaan.

Mutta jo ennen joulua tupa toimii joulu-tupana (juldometo), johon kaikki kiinnos-tuneet ovat tervetulleita. Voit tulla tutustu-maan Pro Esperarto ry:n toimintaan glögi-mukin ääressä. Pyrimme pitämään oven aukijoka päivä, kuitenkin on varmuuden vuoksisoitettava etukäteen Börjelle, puh. (03) 7851191, mikäli haluat tulla vierailulle.EVS-vapaaehtoistyötä(European Voluntary Service)Nyt on mahdollista 18-25 -vuotiaille nuo-rille EU- ja muista Euroopan maista tullaEVS-vapaaehtoiseksi Pro Esperarton hom-miin. EU maksaa matkat, taskurahat ja suo-men kielen opiskelurahoja. Kerro nuorilleulkomaisille esperantoystävillesi tästä mah-dollisuudesta! Meillä on tosin oikeus ottaavastaan vain 2 EVS-vapaaehtoista yhtä ai-kaa (½-1 vuotta) ja monta hakijaa on jo jo-nossa.

Suomessa voi hakea EVS-vapaaehtoiseksiulkomaille mm. Maailmanvaihto ry:n kaut-ta, puh. (09) 774 1101, sähköposti: .

Pro Esperarto ry, Ali-Seppälä, Keiturintie274, 16510 Luhtikylä. Sähköposti:

.

24

Asocioj

SuomenEsperantoliitonTalvipäivät17.-18.3.2001 Hämeenlinnassa

Hämeenlinna, Etelä-Suomen läänin pääkau-punki ja ensi vuoden talvipäivien tapahtu-mapaikka, sijaitsee aktiivisten esperantoseu-rojen keskellä ja hyvien rautatieyhteyksienpäässä kauempaakin tuleville. Paikkakun-nan neljä ahkeraa ja iloista esperantistinaistasekä liiton hallitus toivookin, että paikka jaohjelma kokoaisivat runsaasti esperantonkielen ystäviä hotelli Emilian tiloihin maa-liskuussa.Vuosi 2001 on Euroopan kielten teema-vuosi. Kieliteeman ympärille rakentuvatkinSuomen Esperantoliiton ensi vuoden Talvi-ja Syyspäivien ohjelmat. Esperanton kieli-hän on Euroopassa syntynyt ja eurooppalais-ten kielten pohjalle rakentunut kieli.Sanat ovat kielen tärkeitä osasia ja nii-hin keskitymme Talvipäivillä. Riitta Hämä-läinen kertoo tekeillä olevan Suomi-Espe-ranto -sanakirjan käytännön työstä. Pääsem-me itsekin kokeilemaan kääntämistä ryhmis-sä: tarjolla on ainakin sarjakuvaa, asiatekstiäja runoa. Esperantoakatemian jäsen JoukoLindstedt on luvannut kertoa akatemian mo-nipuolisesta työstä. Akatemian tehtävänä onmm. tutkia kaikkia esperanton kieleen liit-tyviä kysymyksiä ja antaa suosituksia esim.uudissanoista.Sanoilla voidaan myös leikkiä. Jukka Vai-järven kehittelemä Sufiksoludo on jokaisenhalukkaan pelattavissa ja luvassa on muita-kin sanapelejä. Hämeenlinnan keskustaantutustutaan muodikkaan kaupunkisuunnis-tuksen merkeissä – esperanton kielellä tie-

tenkin. Aikaa on myös kokouksille ja va-paamuotoiselle yhdessäololle.Sunnuntain ohjelmassa on perinteisestiliiton vuosikokous, jossa päätetään mm. tu-levan toiminnan suuntaviivoista.Kokoontumispaikkamme sijaitsee Hä-meenlinnan keskustassa kävelykadunvarrella, Raatihuoneenkatu 23. Yksilölli-sessä Hotelli Emiliassa on 42 huonetta, jot-ka eivät ole toistensa kopioita. Talossa onravintola, joka on tunnettu maukkaista ruo-istaan. Kokous- ja ohjelmatilamme sijaitse-vat myös samassa talossa. Edullista yhteis-majoitusta haluaville etsimme sopivan tilan,mikäli vähintään 10 henkilöä ilmoittautuu31.1. mennessä.Talvipäiville ilmoittaudutaan oheisellailmoituslomakkeella. Mitä aikaisemminilmoittaudut, sitä edullisemmin se onnistuu.Lämpimästi tervetuloa!

Vintraj Tagojde EAF17.-18.3.2001 en Hämeenlinna

Hämeenlinna, la æefurbo de la gubernio deSudfinnlando kaj la loko de la venontjaraEsperanto-aranøo Vintraj Tagoj, situas enla mezo de aktivaj Esperantokluboj kaj æebonaj fervojaj konektoj eæ el pli foraj lokoj.Kvar lokaj aktivaj esperantistinoj kaj la estr-aro de EAF esperas, ke la loko kaj la prog-ramo allogu amase da amikoj de Esperantoal la hotelo Emilia en la venonta marto.La jaro 2001 estos Eýropa jaro de lingvoj,lanæata de Eýropa Uniono kaj Eýropa Kon-silio. Æirkaý la lingva temo estos konstruatajankaý la programoj de Vintraj kaj Aýtunaj

25

Asocioj

AliøiloMi aliøas al la Vintraj Tagoj de EAF 17.-18.3.2001Nomo_______________________________________Adreso______________________________________________________________________________Tel/Fakso/Ret-adreso_______________________________________Aliøkotizo:øis la 31.1. 60 mk qøis la 28.2. 90 mk qposte 120 mk qDuonpage la membroj de FEJO kaj Steleto,sen aliøkotizo la unuafojaj partoprenantoj,eksterlandaj gastoj kaj infanojMi mendas la paketon350 mk (tranokto en dulita æ., 2 lunæoj, 2 kafoj)q450 mk (unulita æ., 2 lunæoj, 2 kafoj) qMi mendas la manøopaketon150 mk (2 lunæoj, 2 kafoj) qMi mendas la vespermanøon en hotelo 50 mk qMi pagos al la konto de EAF entute mk ________Mi interesiøas pri tranokto en simpla,komuna loøejo 70 mk qDeziroj koncerne tranokton kaj manøojn______________________________________________________________________________________________Bonvolu sendi la aliøilon al:Esperanto-Asocio de FinnlandoSiltasaarenkatu 15 C 65FI-00530 HELSINKIPagoj al la konto: Leonia 800017-230825Bonvenon!

Tagoj venontjare. Esperanto ja naskiøis enEýropo kaj la vortaro kaj la strukturo baziø-as æefe sur eýropaj lingvoj.Vortoj estas gravaj elementoj de æiuj ling-voj kaj dum Vintraj Tagoj ni koncentriøosal Esperanto-vortoj. Riitta Hämäläinen ra-kontos pri praktika laboro de la nova finna-esperanta -vortaro. Ni æiuj povas ekzerci tra-dukadon en grupoj: elekteblaj estos komik-so, nova¼teksto kaj poemo.Jouko Lindstedt, la membro de Akademiode Esperanto, promesis rakonti pri la mult-flanka laboro de la akademio. La tasko dela akademio estas i.a. esplori æiajn lingvajndemandojn, kiuj koncernas Esperanton, ekz.rekomendi novajn vortojn en Esperanto.Per vortoj oni povas ankaý ludi. Sufikso-ludon, kiun Jukka Vaijärvi inventis, æiu par-toprenanto de Vintraj Tagoj povas ludi kajeæ aliajn vortoludojn. Kun la centro de Hä-meenlinna ni konatiøos per moda urbo-ori-entado – kompreneble en Esperanto. Restostamen tempo por kunsidoj kaj libera disku-tado.Dimanæe estos en la programo tradicieasocia jarkunveno, kie ni decidos i.a. pri laagadlinioj de EAF.La kunvenejo Hotelo Emilia situas æe lapromenadstrato en la mezo de la urbo, ad-reso Raatihuoneenkatu 23. La hotelo havas42 æambrojn, kiuj ne estas kopiitaj de unual alia. En la sama domo estas restoracio,konata de bongustaj manøa¼oj kaj la kun-venejo por nia programo.Se min. 10 personoj volas tranokti mal-multekoste planke en komuna tranoktejo kajinformos pri tio øis la 31.1., ni seræos kon-venan ejon por ili.Bonvolu aliøi al la Vintraj Tagoj per æi-kuna aliøilo. Ju pli frue vi aliøos des pli fa-vorpreze tio okazos. Vi æiuj estu kore bon-venaj!

26

Järjestöt

IlmoittautumislomakeIlmoittaudun Suomen Esperantoliiton Talvipäiville17.-18.3.2001Nimi_______________________________________Osoite ________________________________________________________________________Puh./fax/sähköposti_______________________________________Ilmoittautumismaksu31.1. saakka 60 mk q28.2. saakka 90 mk qsen jälkeen 120 mk qPuoli maksua FEJOn ja Steleton jäseniltä.Ensikertalaiset, ulkomaiset vieraat jalapset ilman ilmoittautumismaksua.Tilaan talvipäiväpaketin350 mk (maj. 2hh:ssa, 2 lounasta, 2 kahvia) q450 mk (maj. 1 hh:ssa, 2 lounasta, 2 kahvia) qTilaan ruokailupaketin150 mk (2 lounasta, 2 kahvia) qTilaan iltaruoan hotellista 50 mk qMaksan EAF:n tilille yhteensä mk ____________Olen kiinnostunut yhteismajoituksesta 70 mk qToivomuksia majoituksen ja ruokailun suhteen______________________________________________________________________________Lähetä ilmoittautumisesi osoitteella:Suomen Esperantoliitto rySiltasaarenkatu 15 C 6500530 HELSINKIMaksa osallistumisesi EAF:n tililleLeonia 800017-230825.Tervetuloa!

Suomen esperantoliitonjäsenjärjestöt

ð

Muutokset ja lisäykset osoitteistoon IlkkaSanttilalle, Tollinpolku 1 B 21, 00410 Helsin-ki, s-posti ilkka.santtila@esperanto.fi mie-luummin kirjallisena.Suomen Esperantoliiton paikallisyhdistykset toimi-vat:w Helsingissä: Helsingin Esperantoseura /Esperanto-klubo de Helsinki,Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki.: Sakari Kauppinen, sakari@skau.pp.fiw Iisalmessa: Iisalmen Esperantoklubi /Esperantoklubo de Iisalmi, (Onni Kauppinen)Uudispihantie 298, 74100 Iisalmiw Jyväskylässä: Jyväskylän Esperantokerho /Esperantoklubo de Jyväskylä, (Terttu Tyynelä)PL 136, 40101 Jyväskyläw Lahdessa: Lahden Esperantokerho /Esperantoklubo de Lahti, (Martti Pennanen)Kalliomaankatu 10, 15150 Lahti.: martti.pennanen@pp.phnet.fiw Mikkelissä: Mikkelin Esperantokerho /Esperantoklubo de Mikkeli, (Elli Husso)Porrassalmenkatu 27 B 51, 50100 Mikkeli.w Oulussa: Oulun Esperantoseura /Esperantosocieto de Oulu, (Allan Mehtonen)Valtatie 6-8 B 15, 90500 Ouluw Salossa: Salon Esperantokerho / Esperanto-klubo de Salo (Matti Wallius) Eräpolku 1,25130 Muurla : matti.wallius@pp.inet.fiw Tampereella: Esperantoseura Antaýen ry. /Esperantosocieto Antaýen, Satakunnankatu 30C 6, 33210 Tampere. (Rainer Arvola, Käräjä-törmä 2 E 32, 33310 Tampere, : andromeda@koti.tpo.fi)w Turussa: Turun Esperanto-yhdistys ry. /Esperanto-societo en Turku, (Tiina Oittinen)Puutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku.: tiina.oittinen@pp.inet.fiw Lappeenrannassa esperanton harrastajilla eiole järjestöä, vaan “esperantoryhmä”, jolle voilähettää postia osoitteeseen (Irja Miettinen)Esperantogrupo de Lappeenranta, Yrjönkatu6-8 A 1, 53600 Lappeenranta.

27

Järjestöt

Nervozuloj fermula okulojn! Jen…

Saluton, marmotoj!Ikinuori FEJO on taas polkaissut moponkäyntiin parin vuoden tupakkitauon jälkeen.Tarakalle on nyt tarkoituksena ottaa kaikkijannut ja misut kyytiin, näin vertauskuval-lisesti. Älä siis jää rannalle uikuttamaan,vaan tule mukaan ja tuo toverisikin!

Jos et ehtinyt mukaan sählymatsiin taiTukholman-risteilylle, niin ne hätä, talvi-seen FEJO-viikonloppuun on vielä hyvinaikaa. Nimittäin 12.-14. tammikuuta Suo-men esperantonuoret kokoontuvat Porvoonkauniiseen kaupunkimaisemaan pitämäänlystiä mm. rockin, pulkkailun ja toiminta-suunnitelman merkeissä. Pipo mukaan!

Itsemme ja toisemme löytäminen tuona per-jantaina 12.1.2001 tapahtuu siten, että läh-demme Helsingin linja-autoaseman sisä-pihalta klo 18.45 bussilla. Kyydistä pudon-neet voivat soittaa numeroon 040-750 4065/Pieæjo tai 050-365 6928 /Riitta. Myöhäänillalla on Dolcxamar-yhtyeen ikärajaton

Kunæjo-Anaso (Pupuank-ka) ludas kun sia fratetoen aperonta komiksgazetoSpit’, kompilo de finnasendependa komiksarto.

rock-konsertti, jonka jälkeen majoitummeporvoolaisisäntiemme avustuksella.

Lauantaiaamuna lähdetään aamiaisen jäl-keen tutustumaan Vanhan Porvoon idylli-seen maisemaan, tarkastetaan onko Edelfel-tin ikuistama juureva mänty vielä paikallaanja syöksytään pulkkamäkeen (saa muttei tar-vitse tuoda omaa liukualustaa). Takaisin tul-lessa haetaan mässyt Brunbergin karkkiteh-taan myymälästä. Tapahtuman pääkallopai-kalla punaposkisille pulkkailijoille tarjoil-laan kuumaa kaakaota ja välipalaa. Kellokolmen maissa pidetään liiton vuosikoko-us, minkä jälkeen syödään porvoolaisittain(sisältyy tilaisuuden hintaan). Illalla pela-taan pelejä ja tutustutaan paikalliseen yöelä-mään. Sunnuntaina on ohjelmassa vielä aa-miainen, palautuminen ja ravintolalounasennen lähtöä kotio päin, esimerkiksi klo15:n bussilla.Mainiota! Mutta mitätämä kaikki maksaa?Ei paljonkaan, varsinaisilta jäseniltä 20mk,tukijäseniltä 50mk ja muilta 100mk. Osallis-tumis- ja jäsenmaksuja kerätään vielä pai-kalla. Lisätietoja? Keskustelua? Täällä:

28

Lukijoilta

Useiden paikkakuntien puhelinluettelosta hakusa-nan “Esperanto” kohdalta löytyy paikallisten harras-tajien puhelinnumeroita.

Lisäksi Suomen Esperantoliittoon kuuluuw Suomen opettajain esperantoliitto, Jykyrintie3, 69440 Lestijärvi. : raitapy@jymy.kase.fi( (06) 8637 351 Tilinro: 800015-129185w Suomen nuorten Esperantoliitto / FinnlandaEsperantista Junulara Organizo (FEJO)Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki

w Sokeiden esperanto-yhdistys Steleto. (RitvaSabelli) Pietarinkatu 10 D 27, 00140 Helsinki.: Ritva.Sabelli@sfs.fi 7 (09) 660 651

Päivä esperantokulttuuriaLauantaina 22. heinäkuuta lähdin Lahdestaaamulla kuuden ajoissa Helsinkiin. Osallis-tuin yhden päivän ja pitkän illan aikana Es-peranto-festareille. Puhun nyt siis siitä ta-pahtumasta, josta oli rietas mainos Esperan-tolehtemme kannessa sekä sisäsivulla kuva,jossa manalan henget ovat nousseet ilonpi-toon, numero 1/2000. Samalla nimellä onjärjestetty kulttuuritapahtumia jo joitakinvuosia pohjoismaissa. En ole niihin osallis-tunut. Mutta ehkä seuraavaan.

Festareilla oli porukkaa ainakin Venäjäl-tä, Eestistä, Sveitsistä ja Ruotsista, Portu-galista, ehkä muistakin maista. Esperanto-lehden mukaan osallistujia oli vauvasta vaa-riin. Meikäläinen oli sitten se vaari, sillä niinnuorehkoja olivat osanottajat.

Keskustelin, kuuntelin ja tarkkailin. Mie-lenkiintoista oli. Onnistuminen herättää ky-symyksiä, esimerkiksi mitenkä on mahdol-lista haalia niin mielenkiintoinen ohjelma jasen tekijät ennen muuta. Eräs järjestäjistä ki-teytti asian: taidolla ja tuurilla. Selvisi myösettä järjestelyihin saatiin melkoiset avustuk-set, mikä teki ihmeen mahdolliseksi.

«Uskomatonta on, että viikolle osallistui kuu-lemma lähemmäksi nelisenkymmentä es-panjalaista, siis lähes saman verran kuin

Tampereen kongressiin! Ainakin tämä päi-vä oli espanjalaisen esperantokulttuurin voi-mannäyttö. Kun jälkeenpäin kysyin pariltaespanjalaiselta, miten se oli mahdollista, hesanoivat ansion kuuluvan Riitta Hämäläisel-le, jolle varmaankin kuuluu muitakin ansi-oita onnistumisesta.

Espanjalaisten osuus näkyi myös ohjel-massa. Olin toki kuullut ”ibera skolosta”,nyt näin luonnossa. Taitavia ei vain tekstinluomisessa mutta myös puhekielessä. Äidin-kielen vaikutusta oli vaikea havaita ääntämi-sessä. Nuorehkoja, tummahkoja, vilkkaita.Istuin kotimaisten mammojen keskelläeräässä kirjailijatapahtumassa – sellainenkinsiellä oli. Jo etukäteen minua valistettiinmillainen namu on tulossa tarinoimaan. No,en väitä vastaan. En ole ikinä tavannut niinotollista kuulijakuntaa. Naurettiin vaikkakaveri vasta avasi suunsa. Hyvä hän kuiten-kin oli, pakko tunnustaa. Kuitenkin tasapuo-lisuuden nimissä kaipasin tummaa, hoikkaaseñoritaa, no, tai miksei vaikka pulleahkoaseñoraakin. Mutta espanjalaisten esiintyji-en tai osanottajien joukossa en nähnyt nai-sia. Liekö heitä ollut mukana lainkaan?

Kun nyt espanjalaisista puhutaan, on pak-ko mainita Miguel Fernández’in luento Gar-cia Lorcasta. Varsinainen runonlausuja Mi-

29

Lukijoilta

guel ei ole, mutta flamenco-tyyppiset lau-lut, joilla hän rikastutti kerrontaansa, olivathienoa kuultavaa.

«Järjestäjien kannalta vakuuttavaa oli, ettäkotimaista parhaimmistoa oli saatu ohjelmi-en vetäjiksi. Päivän aikana tämä tuli esilleseminaarissa ”20 vuotta Rauman jälkeen”.Jouko Lindstedt, Sabira Ståhlberg ja AnnaRitamäki, jotka alustivat aihetta ja vastaili-vat kysymyksiin. Professori ja pari tohtoria.Parasta esperanton tuntemusta ja nuortanaiskauneuttakin.

Mielenkiintoista oli myös seurata keskus-telutilaisuutta esperantokirjallisuudessaesiintyvistä uudissanoista ja synonyymeistä.Löytyy sellainenkin kirjoittaja, joka ei suos-tu käyttämään monien mielestä kätevää mal-prefiksiä, vaan korvaa ne synonyymeillä tailainauksilla muista kielistä tai itse keksimäl-lään sanalla. ”Vastakkain” olivat Lindstedtja Jorge Camacho, kumpikin Esperanto-aka-temian jäseniä. Toinen edusti lukijaa, toi-nen runon rustaajaa.

Päivän aikana kävi ilmi sellainenkin ihme,että jopa kolmekin ohjelmanumeroa tapah-tui samanaikaisesti, joten vaikeita valintojapiti tehdä.

«Festivaali tapahtui kulttuurikeskus Caisassa,missä koko henkilökunta taisi koostua tum-maihoisista. Hyvin ja kärsivällisesti he hom-man hoitivat. Ja pienistä puutteista huoli-matta paikkakin menetteli. Missäpä muual-la voisi soittaa jytää aamuyöhön asti. Muttahenkilökunta ei ollut mitään gastronomianmestareita. Päiväruokana oli vihertävää li-maa, jossa kellui porkkanan lisuja. Eikä juu-ri muuta. Pari tuntia maha oli ällistyksestämykkänä, sitten se loukkaantui ja mourusi

iltaruokaan asti, joka koostui... no olkoon.Se mitä mahaansa ajaa, on loppujen lopuk-si sivuseikka. Toisekseen, ehkäpä tyhjästäoli paha nyhjästä!

«Jos minä olin vain yhden päivän mukana,niin eipä siellä juuri maamme esperanton-harrastajia näkynyt lukuun ottamatta festi-vaalilla työskenteleviä. Esimerkiksi Tampe-reelta ja Turusta taisi olla pari, Lahdesta yksieli minä. Kuitenkin joukko aktivisteja tekifestivaalien eteen todella paljon työtä. Me-nee vuosia, jos sittenkään, ennen kuin saam-me kokea samanlaista onnistumista. Niistäjoille kiitos kuuluu, oli juttua jo Esperanto-lehden viime numerossa.

Kohtapuoleen iltaohjelman jälkeen alkoisoitella Desperado-orkesteri musaa, jokamuuttui pian helvetilliseksi jytäksi. Olinvalmistautunut istumaan tarinaringissäaamukolmeen asti, mutta jytke tuli kova-äänisten kautta niin kovaa, että iso muovi-nen kaljamuki tärisi käsissä kuin kuolevavarpunen. Ajattelin että kielenkylpy olipäättynyt ja korvasärky tulossa. Lähdin poispuoli kahdentoista aikoihin ja olin kotonaLahdessa puoli kahden jälkeen, siis yöllä.

Olin valinnut juuri lauantain, koska senäytti olevan sopivasti ”kulttuurillinen”.Tässä jutussa olen puhunut vain yhden päi-vän kokemuksen perusteella. Ohjelmalehti-sestä näin, mitä jäi muiden päivien osaltanäkemättä. Paljon jäi. Enkä vain minä kehu,sattumalta kuulin kun pari ulkomaalaista es-perantistia oma-aloitteisesti kehui festivaa-lia. Olen vieläkin vähän äimän käkenä: mi-tenkä se noin hyvin onnistui !!!

Esa Lång

30

Kielinurkka

Joulukukkien sijasta tarjoan sinulle kimpunesimerkkejä prepositioista el, de ja da.

bukedo da tulipoj, tulppaanikimppu, ko-rostaa että tulppaaneja on paljon; bukedo detulipoj, korostaa että kimppu on juuri tulp-paaneista eikä muista kukistaDA-prepositio liittyy MÄÄRÄN ilmaisui-hin:

Mi havas kelke da vortaroj/kelkajn vortar-ojn, minulla on muutamia sanakirjoja. Varo,ettei da-sanan jälkeen tule akkusatiivin n-päätettä, vaikka tekisi mieli lisätä se.

Kiom da mono vi havas? Neniom! (neni-om da mono)

Kiom da infanoj vi havas? Neniun! (neni-un infanon)

Ni aæetis iom da æokolado.Æu Petro havas tiom da amikoj?Li trinkis tason da teo.duonkilogramo da sukerodekduo da kuleretoj, tusina teelusikoita

DE ja EL tuottavat joskus päänvaivaa, kos-ka molemmat ilmaisevat MISTÄ. Avuksipulmassa voi sompailla sitä, että EL onJONKIN SISÄLTÄ ULOS ja myös JOS-TAIN MATERIAALISTA (TEHTY).

Æe mia rusa amikino oni trinkas teon neel tasoj sed el glasoj, venäläisen ystäväniluona teetä ei juoda kupista vaan lasista. Laebria viro forpelis la tutan familion el ladomo, humalainen mies ajoi koko perheen-sä ulos talosta.

Ni estas el Finnlando, olemme kotoisinSuomesta/ olemme suomalaisia

krii el la tuta gorøo, huutaa täyttä kurk-kua

kolzono el perloj, helmikaulanauha

statuo el marmoro, marmoripatsaskonsisti el 5 partoj, muodostua 5 osastaEl principo mi aldonis kelkajn malpli oft-

ajn esprimojn. Periaatteesta lisäsin muuta-mia harvinaisempia sanontoja.DE ilmaisee enemmän pelkkää suuntaaPOISPÄIN JOSTAKIN.

De Finnlando ili vojaøis al Svedio, Suo-mesta he matkustivat Ruotsiin.

Hyvinkää estas norde de Helsinki.SUUNTA POISPÄIN voi olla myös jostainhetkestä, tapahtumasta lähtien/asti:

de mateno øis vespero, aamusta iltaande eterne, ikuisista ajoista astiÞi estas senlabora de septembro. Hän on

ollut työttömänä syyskuusta lähtien/asti.Mi atendas þian leteron de du monatoj.

Kaksi kuukautta olen jo odottanut hänen kir-jettään.

Neøis de tri tagoj. Kolme päivää oli sata-nut lunta.

Huomaathan, että esperanton verbinä onvain yksi -as/-is -loppuinen, vaikka meilläon kaksiosainen.Tietysti DE ilmaisee KENEN ja MINKÄ:

La nomo de la knabo, pojan nimila prezo de la pano, leivän hintala celo de mia artikolo, kirjoitukseni tar-

koitusJa taas, ”el principo”, sekalaisia sanonto-ja:

Salutu Petron de mi! sano minulta Petrolleterveisiä

Ili levis sin de æe la tablo, he nousivat pöy-dästä

EL/DE ja DA

31

Reagoj

savi iun de danøero/ de morto, pelas-taa vaarasta/kuolemalta

dependi de la æirkonstancoj, riippuaolosuhteista

ebriiøi de feliæo, humaltua onnestapaliøi de kolero, kalveta vihastahomo de granda talento, hyvin lahja-

kas ihminen.DE on myös agentin prepositio (ilmai-see kuka tekee), mutta jätetään se pas-siivin yhteyteen:

kovrita de neøo, lumen peitossa; ama-ta de æiuj, kaikkien rakastama; branæorompiøinta de la vento, tuulen katkaise-ma oksa.

Bondezirojn de Saliko el Lestijärvi!

Reago de portugala legantoMi volas gratuli vin pro la artikolo “Æarmaesperantocentro en Francio”. Øia stilo treplaæis al mi kaj øia enhavo tuj allogis minpor baldaýa vizito al tiu franca regiono.Daýrajn sukcesojn!!!

Kutima portugala leganto,Alcino Alves

Redaktoro de Esperantolehti,Jen mi sendas al vi bildon, kiun la filo demia amikino eligis el Interreto. Þajnas ke øiapartenas al sama serio kiel la bildo sur lakovrilo de E-LEHTI 1/2000 farita de famakatalonia desegnisto. Æu ankaý tiu æi estassufiæe deca al honorinda Revuo Esperanto?Se jes, mi volas eksiøi el la delegitaro deUEA.

Mi aranøis lastaýtune libroekspozicion ella E-a mondliteraturo kiel honore al la 150-jara Kalevala. Tial laý mi kia ajn moko kon-traý nia nacia epopeo estas kiel moko kon-traý finnoj. Se al katalonianoj mankas naciaepopeo kun kiu iri en saýnon ankaý al ilimankanta, oni lasu nian literaturarta¼on netuþita! Kaj se tia humuro plaæas al finnajKEF-anoj pro ties ”juneco” tiam pli maturajesp-istoj instruu ai ili ioman estimon porpropralanda literaturo.

Jes, mi forgesis diri, ke la filo de mia ami-kino ¼etis a.m. bildon antaý okulojn de siapatrino moke ridetante: ”Tiaj estas esp-ist-oj!” Tio nur montras, ke la bildo neniel al-logas neesp-istojn alveni inter nin. Mi supo-zas, ke eæ s-ro Golden malaprobus tiun æibildaæon.

Anna-Liisa Ali-Simola

32

2------------------

Pica-Paino Oy, Jyväskylä 2000

Seuraava numero w Venonta NumeroSeuraava numero ilmestyy 1.2.2001. Jutut 15.1.2001 mennessä Aimo Rantaselle, os. PL 2, 40801Vaajakoski, puh. (014) 261 438. Venonta numero aperos 1.2.2001. Artikoloj øis 15.1.2001 al AimoRantanen, adr. PL 2, FI-40801 Vaajakoski, tel. (014) 261 438.

Palautusosoite: EsperantoliittoSiltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki

n

Esperantolehden yhteyskorttiLahjatilaus _ / _ _ alkaen.Lahjatilauksen saajan nimi ja osoite:_______________________________________________________________________________________________________________________________________(Lahjatilauksen maksajan nimi ja os. kortin alaosaan)Tilaukseni päättyy _ / _ _.(Osoitetarra kortin alaosaan)Osoitteeni muuttuu _ / _ _ alkaen.(Osoitetarra kortin alaosaan)Uusi osoitteeni on:_______________________________________________________________________________________________________________________________________Kestotilaus _ / _ _ alkaen.Tilaus _ / _ _ alkaen.Tilaajan, kestotilaajan tai lahjatilauksen maksajan nimija osoite. Osoitetarran paikka:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________

Posti-merkki

Suomenesperantoliitto ry./SihteeriSiltasaarenkatu 15 C 6500530 Helsinki

#