esvgrkkarbit - d.dccam.org
TRANSCRIPT
eessµµrreellxxeennHH³³ yin nan/ )‘ag BIv½n/ siuri savINa/ sY b‘unsU‘/ Qun éLehg/ eGlIhSaEb‘t eb‘kx½r/ GGññkknniiBBnn§§nniiggRRssaavvRRCCaavv³³ lI supl/ sU
hVarINa/ GGññkkbbkkEERRbb³³ CI eTriT§i nniiBBnn§§nnaayykkrrgg³³ san; klüaN nniiBBnn§§nnaayykkTTUUeeTTAA³³ qaMg yu RRkkaahhVViikkkkuuMMBBüüÚÚTT½½rr³³ suwm suP½®kþ RRKKbb;;RRKKggkkaarrEEcckkppSSaayy³³
r½tñ taraBiedar
EsVgrkkarBitelx72 ExFñÚ qñaM2005
rrkkSSaassiiTT§§ii
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
GnuBaØat[e)aHBum<pSayeday
RksYgBt’manénraCrdæaPi)alkm<úCa
RbkaseTsrdæm®nþI nigrdæm®nþIRksYgB½t’man
elx 0291Bm/99
cuHéf¶TI2 ExsIha qñaM1999
rUbftÉksar³ mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
nigsarmnIÞr]RkidækmµRbl½yBUCsasn_TYlEsøg
TsSnavdþIénmCÄmNÐlÉksarkm<úCa
matika
sMbuRt ³kgVHxatfvikaminRtÚvkøayCa]bsKÁ>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>1
EpñkÉksar
Ca b:unecg yuvCnmnIÞrk-15>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>4
bBa¢IeQ~aHCnrgeRKaHEdl)ankemÞcenAmnÞIrs-21>>>>>>>>>>>>>8
EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav
erOgr:avEdlminecHsabsUnü>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>10
enAeBlEdls®gÁamrlt;eTA>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>21
Epñkc,ab;
dIkacab;xøÜndMbUgrbs;tulakarRBhµTNÐGnþrCati>>>>>>>>>>>>>>>>>>>46
evTikaBiPakSasaFarN³
PasaExµrRkhmnigkarlM)akrbs;GñkbkERb>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>49
smaCikasPaGaemrikrMB£kdl;CnrgeRKaH>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>51
s<aneq<aHeTArkyutþiFm’>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>52
TMB½rRsavRCavrkRKÜsar
K~anéf¶bMePøc>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>57
ééff¶¶TTII3300 EExxmmiiffuunnaa qqññaaMM22000055GGggÁÁkkaarrsshhRRbbCCaaCCaattii))aann
sseeRRmmccyykkbbBBaa¢¢aakkaarrddææaannkkggTT½½BBeeCCIIggeeKKaakkEEddlleeTTIIbbnnwwggssaaggssgg;;ffII~~eennAA
ÉÉCCaayyRRkkúúggPPññMMeeBBjjeeFFIIVVCCaaTTIIttaaMMggrrbbss;;GGggÁÁCCMMnnMMuuCCRRmmHHvviissaammBBaaØØ
EsVgrkkarBit-sMbuRt
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 1
elx72 ExFñÚ qñaM2005
kgVHxatfvikaminRtÚvkøayCa]bsKÁkñúgkarEsVgrkyutiþFm’eT
etIraCrdæaPi)alkm<úCanigGgÁkarshRbCaCatiGacCYyedaHRsay]bsKÁ
rbs;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØtamrebobNa?
GgÁkarshRbCaCatinwgcab;epþImebIkkariyal½yrbs;
xøÜnenATIRkúgPñMeBjenAExkumÖ³ qñaM2006 xagmuxenH edIm,I
erobcMbegáItGgÁCMnMuCRmHvisamBaØEdlmanry³eBlbIqñaM
sRmab;CMnMuCRmHkþIemdwknaMCan;x<s;énrbbkm<úCaRbCaFibetyü
¬rbbExµrRkhm¦. sßab½ntulakarBiessmYy ¬GgÁCMnMu
CRmHvisamBaئnwgelcrUbrageLIgy:agBitR)akdkñúgeBl
qab;²xagmuxenHedIm,Icab;epþImdMeNIrkaresIubGegátnigCMnMu
CRmH]RkidækmµEdlRbRBwtþedayGtItsmaCikénrbbenH.
RbCaCnkm<úCa)anTnwÞgrg;caMemIlkarEsVgrkyutþiFm’
sRmab;xøÜnGs;ry³kalCag25qñaMmkehIy. enAeRkam
karRKb;RKgGMNacrbs;rbbExµrRkhm RbeTskm<úCa)an
)at;bg;RbCaCnminticCag25PaKryéncMnYnRbCaCnsrub
eLIy. ebIKitCaPaKry vaKWCaGRtamrN³x<s;bMputebI
eFobeTAnwgkarRbl½yBUCsasn_enAkñúgRbvtþisa®sþTMenIb
enH. cab;BIqñaM1979mk minTan;mansvnakarCMnMuCRmHkþI
emdwknaMExµrRkhmNamYyEdlGaceCOTukcitþ)anenAeLIy
eT.
emdwknaMExµrRkhmmYycMnYn)ansøab;eTAehIy.
b:ul Bt )an)at;bg;CIvitenAkñúgéRBenAqñaM1998. smaCik
KN³kmµaFikarmCÄimbkS Ek Bk k¾)ansøab;enAkñúgdMeNk
kalBIqñaM2002. manEtGtItkmµaPi)alBIrnak;b:ueNÑaH
EdlkMBugCab;enAkñúgmnÞIrXMuXaMg. mñak;kñúgcMeNamenHKW
Duc ¬Gayu59qñaM¦ GtItRbFanmnÞIrTYlEsøg¬s-21¦
Edl)aneFIV[)at;bg;CIvitmnusSRbmaN1mWun4Ban;nak;
EdlrbbenHcat;TukfaCasRtÚv. manGñkeTasRbEhlCa
12nak;b:ueNÑaHEdl)anrYcCIvitBImnÞIrXMuXaMgenH. GtIt
kmµaPi)almYyrUbeTotKW tam:uk ¬Gayu78qñaM¦ GtItem
bBa¢akarPUmiPaKnirtInigsmaCikKN³kmµaFikarmCÄimbkS
EdlRtÚvcab;xøÜnkalBIedImTsvtSr_qñaM1990 enAeBl
Kat;bdiesFminRBmcuHcUlCamYyraCrdæaPi)alEdldwknaM
edaysemþcnaykrdæm®nþI h‘un Esn. CnTaMgBIrrUbenHRtÚv
)anecaTRbkan;BIbT]Rkidækmµs®gÁam ]Rkidækm~Rbl½yBUC
sasn_ nig]RkidækmµRbqaMgmnusSCati Edl)anRbRBwtþenA
kñúgry³kalénrbbkm<úCaRbCaFibetyü. emdwknaMdéTeTot
manCIvitrs;enAgayRsYlCagGñkEdlCab;XMuXaMgxagelI
b:uEnþemdwknaMTaMgenaHmanGayukan;EteRcInNas;eTAehIy.
mancm¶l;CaeRcInTak;TgnwgerOgfaetIRbCaCnkm<úCa
RtÚvEtbnþrg;caMemIldMeNIrEsVgrkyutþiFm’enHteTAeTot
edaysarEtraCrdæaPi)alkm<úCaminGacb¤nwgenAEtminGac
EsVgrkfvikabMeBjcMENkEdlxøÜnxVHxatsRmab;karbegáIt
GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ. RbsinebIraCrdæaPi)alenAEtmin
GacbMeBjcMENkenH)an etIGgÁkarshRbCaCatiRtÚv
BüayamedIm,IbMeBjcMENkfvikaEdlxVHxat b¤k¾RtÚvdkxøÜn
ecjBIdMeNIrkarenHb¤y:agNa? vahak;bIdUcCaqab;rh½s
eBkkñúgkarTTYl)ancemøIyenH b:uEnþmuneBlRbkasfaraC
rdæaPi)alminmanlT§PaBRKb;RKan;edIm,IbMeBjcMENkEdl
xøÜnxVHxat eyIgGacrk)annUvdMeNaHRsaymYycMnYn.
enAkñúgqñaM2003 raCrdæaPi)alkm<úCanigGgÁkarsh
RbCaCati)anRBmeRBógEbgEckkarTTYlxusRtÚvxagEpñk
c,ab;nighirBaØvtßúsRmab;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ. shKmn_
GnþrCatiRbmUl)anfvikaRKb;RKan;sRmab;bMeBjcMENk
TTYlxusRtÚvrbs;GgÁkarshRbCaCati Edly:agehac
sMbuRt³
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa2
EsVgrkkarBit-EpñkÉksarelx72 ExFñÚ qñaM2005
Nas;TwkR)ak;enHRKb;RKan;sRmab;dMeNIrkarqñaMTImYyrbs;
GgÁCMnMuCRmH. RbeTsEdl)ancUlrYmviPaKTanfvikaenAkñúg
dMeNIrkarbegáItGgÁCMnMuCRmHvisamBaØ man RbeTsGU®sþalI
GURTIs Eb‘lhSik kaNada daNWm:ak shKmn_GWr:ub )araMg
GaløWm:g; \NÐa Cb:un luchSMbYr hUløg; n½rev: saFarNrdæ
kUer: s‘uyEGd nigcRkPBGg;eKøs. raCrdæaPi)alkm<úCa
yl;RBmpþl;fvikacMnYn13landuløarshrdæGaemriknig
esvakmµepSg²eTotsRmab;CYysRmÜldl;dMeNIrkarGgÁ
CMnMuCRmHenH.
raCrdæaPi)alkm<úCaminFøab;bgðajfa bBaðafvikaCa
bBaðaecaTenaHeLIy eTIbEtkalBIrdUvekþAqñaMknøgeTAenH
GñktMNagrbs;raCrdæa-
Pi)alkm<úCa)anecjmux
mkniyayfa raCrdæa-
Pi)almanlT§PaBbric©aK
RtwmEt1/5landuløar
b:ueNÑaH. raCrdæaPi)al
)anbEnßmeTotfa xøÜn
nwgxMEsVgrkviPaKTanBI
RbeTsm©as;CMnYyedIm,I
bMeBj cMENkfvikaEdlxøÜn)ansnüa. kareqøIytbrbs;
shKmn_GnþrCatiK Wm inKYr[sb,aycitþTal;EtesaH
edaysarknøgmkmanEtRbeTs\NÐamYyKt; Edl)an
CYyviPaKTanfvikacMnYn1landuløarmk[raCrdæaPi)alkal
BIExtulaqñaM2005.
kaléf¶TI9 ExFñÚ fµI²enH GgÁkarshRbCaCati)an
GMBavnav[RbeTsm©as;CMnYyenACMuvijBiPBelaknigCaBiess
RbeTsCb:un CYybMeBjcMENkfvikaEdlxVHxatrbs;rdæa-
Pi)alkm<úCa. rdæaPi)alkm<úCak¾)anbBa¢ak;Edrfa xøÜnnwg
TTYlykviPaKTanfvikaBIbuKÁlEdlmanRTBüsm,ti þnig
BIvis½yÉkCn minfaenAkñúgRsukb¤eRkARsukeLIy. esckþI
EføgkarN_TaMgenH)anbegá ItCasMNYreRcInCagkarpþl;
cemøIy. etIkarRbmUlfvikanwgRtÚveFIVeLIgtamrebob
Na? etIdMeNIrkarRbmUlfvikaenHmantmøaPaBEdrb¤eT?
etIraCrdæaPi)alxøÜnÉgKYrEtcMNayfvika[eRcInCag1/5
landuløarenHb¤eT? etIraCrdæaPi)alkm<úCaKYrEtgakeTA
EsVgrkCMnYyEpñkhirBaØvtßúCapøÚvkarBIRbeTsCitxagenAkñúg
smaKmGas‘anEdrb¤eT?
rraaCCrrddææaaPPii))aallkkmm<<úúCCaaGGaaccccaatt;;vviiFFaannkkaarrddUUccxxaaggeeRRkkaammeennHH÷
rhUtmkdl;sBVéf¶enH raCrdæaPi)al)anbdiesF
sMeNIrbs;RbeTsCb:unkñúgkarCYybMeBjcMENkfvikaEdl
xVHxatenH. ebIeTaHbICaminmanehtuplpøÚvkarNamYy
bBa¢ak;BICMhrbdiesFenHk¾edayraCrdæaPi)alkm<úCaRbEhl
Ca)armÖfaRbeTsCb:un
nwgBüayameRbI\T§iBl
rbs;xøÜnRCúlhYsehtu
b¤k¾Gacnwgpþac;muxelI
dMeNIrkartulakarenH
Etmñak;Ég. karN_enH
KWCakarlM)aknigGac
ekIteLIgeRBaHshKmn_
Gn þCat i Edlt MNag
edayGgÁkarshRbCaCatienHGacemIlrMlgbBaðaenH.
RbeTsCb:unmanqnÞ³cg;CYybMeBjkgVHxatenH dUecñHrdæa-
Pi)alKYrEtTTYlykCMnYyenHedIm,I[km<úCaGacbnþdMeNIr
eTAmux)annigedIm,I[GgÁCMnMuCRmHvisamBaØGaccab;epþImeFVI
kic©karrbs;xøÜn.
RbsinebIraCrdæaPi)alkm<úCaBitCacg;[RbCaBlrdæ
xøÜncUlrYmviPaKTanEmnenaH karGMBavnavEdleFIVeLIgRtwmEt
tamry³sarB½t’manKWminRKb;RKan;eT. raCrdæaPi)alKYr
EteFVIsMNUmBrCapøÚvkarnigedayesµaHRtg; ehIypSBVpSay
[)anTUlMTUlayTaMgenAkñúgRbeTsnigeRkARbeTs. RbCaCn
RkIRkEdlCaCnrgeRKaHénrbbExµrRkhmcg;eFVIkarbric©aK
viPaKTanbnþicbnþÜcrbs;xøÜn b:uEnþenAkñúgcMeNamRbCaCnTaMg
ÉÉkk]]ttþþmm ss‘‘aann vviissuuTT§§ RRbbFFaannkkaarriiyyaall½½yyrrddææ))aalléénnGGggÁÁCCMMnnMMuuCCRRmmHHvviissaammBBaaØØ
eellaakkRRssII mmIIEEssll llIIRRbbFFaannkkaarriiyyaall½½yyrrddææ))aalléénnGGggÁÁCCMMnnMMuuCCRRmmHHvviissaammBBaaØØ
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 3
elx72 ExFñÚ qñaM2005
enH mantictYcNas;EdlmanlT§PaBGanb¤GacTTYl)an
sarB½t’mannigmindwgfaetIRtÚvpþl;viPaKTantamrbobNa.
karGnuBaØat[RbCaBlrdæ)anCYyRTRTg;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ
enH eTaHtickþIb¤eRcInkþIk¾dUcCaGnuBaØat[GñkTaMgenaH)anCYy
eRCamERCgRbB½n§tulakarrbs;xøÜnEdr.
enAkñúgkarTTYlykviPaKTanenH raCrdæaPi)alk¾RtÚv
mankatBVkic©edIm,IFana[)annUvtmøaPaB. RbCaBlrdæ
caM)ac;RtÚvEtdwgfa etIfvikarbs;xøÜnFøak;eTAkEnøgNa? ehIy
etIfvikaenHeRbIsRmab;eFVIGVI? raCrdæaPi)alKYrEterobcM[
mankareFIVsvnkmµ b¤epÞógpÞat;bBa¢IcMNay ehIyRtÚvecj
pSayr)aykarN_svnkmµenH. kareFIVrebobenHk¾GacCYy
dl;raCrdæaPi)alEdr eRBaHfa RbsinebIRbCaCnman»kas
bMeBjectnal¥rbs;xøÜn RbCaBlrdæk¾nwgmanTMnukcitþelIm®nþI
raCkarEdlxøÜn)ane)aHeqñateRCIserIsEdr.
raCrdæaPi)alKYrEtxMRbwgbegáItectnaesµaHRtg;mYy
eTot edIm,IEbgEckfvikaBIRbPBfvikarbs;xøÜnsRmab;GgÁCMnMu
CRmHvisamBaØ. ebIeyagtamkic©RBmeRBógrvagraCrdæa-
Pi)alkm<úCanigGgÁkarshRbCaCati raCrdæaPi)alkm<úCa
mankatBVkic©cMNayfvikaEdlCacMENkTTYlxusRtÚvrbs;
xøÜnsRmab;karbegáItGgÁCMnMuCRmHvisamBaØ. ebIeFIVmin)an
dUecñaHeT raCrdæaPi)alnwgbMBanelIkic©RBmeRBógrbs;xøÜn
CamYyGgÁkarshRbCaCati. enAkñúgkrNIenHGgÁkarsh
RbCaCatimansiT§ibBaÄb;karpþl;CMnYybnþeTot.
bnÞab;BIkarcrcaGs;ry³eBlCit10qñaM raCrdæaPi)al
km<úCaminGacGHGagfaxøÜnmin)andwgGMBIcMENkTTYlxusRtÚv
rbs;xøÜnCaGIVenaHeT. fvikacMnYn13landuløarGaemrikKW
minEmnCacMnYntictYceTsRmab;RbeTsRkIRkdUckm<úCa b:uEnþ
vak¾minEmnCabBaðaFMdMueBkenaHEdr ebIBinitüemIleTAelI
KeRmagfvikacMNayRbcaMqña Mrbs;raCrdæaPi)alnigpl
cMNUlviC¢manBIkarbegáIttulakarenH.
GñkRsI mIEsl lI EdlCaGñksRmbsRmÜlrbs;
GgÁkarshRbCaCatinigCaGnuRbFankariyal½yrdæ)al
rbs;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ )anmanRbsasn_enAkñúgsnñisIT
sarB½t’manenATIRkúgPñMeBjkalBIéf¶TI13 ExFñÚ knøgmk
enHfa GgÁkarshRbCaCatikMBugEtBinitüemIlfaetIfvika
RbmaN6/9landuløarEdlenAsl;kñúgmUlniFirbs;GgÁkar
shRbCaCatisRmab;cMNayelIkare)aHeqñatkalBIedIm
TsvtSr_qña M1990GacykmkeRbIR)as;b®gÁb;cMENk
fvikaEdlxVHxatenH)anEdrb¤y:agNa. b:uEnþ GñkRsI lI
)anrMB£kfa bNþaRbeTsEdlpþl;fvikaenHdUcCa Cb:un
daNWm:ak nigGU®sþalI RtÚvEtyl;RBm[eRbIR)as;fvika
enH eTIbeyIgGacykmkeRbIR)as;)an ehIyKµankar
FanaGHGagNamYyfabNþaRbeTsTaMgenHnwgyl;RBm[
eRbIR)as;enAeLIyeT.
kareRbIR)as;RbPBfvikapÞal;xøÜnkan;EteRcIn raCrdæa
Pi)alkm<úCakan;EtTTYl)anGtßRbeyaCn_eRcIn. eFIVdUecñH
GacCYylubbM)at;nUvTsSn³dEdl² EdlecaTRbkan;fa
raCrdæaPi)alkm<úCakMBugEtBüayamraraMgdMeNIrkarbegáIt
GgÁCMnMuCRmHvisamBaØenH ehIyelIsBIenHeTot km<úCaGac
bgðajeTAkan;mnusSenAkñúgBiPBelakTaMgmUlfa GgÁCMnMu
CRmHvisamBaØenHCarbs;km<úCay:agBitR)akd. karbegáIn
cMENkfvika]btßmÖGgÁCMnMuCRmHvisamBaØKWCakarbgðajBIkar
ebþCJay:agmutmaMrbs;raCrdæaPi)alkm<úCakñúgkarEsVgrk
yutþiFm’ ehIykareFIVdUecñHGacCaktþaCMruj[bNþaRbeTs
déTgakmkCYy]btßmÖkm<úCakan;EteRcIneLIg.
RbeTsCaeRcIn)ansEmþgnUvkarRBÜy)armÖfa fvika
rbs;xøÜnGacRtÚvcMNayeRbIR)as;eday\tRbeyaCn_ eRBaH
RbB½n§tulakarenAkm<úCamanPaBexSay. edIm,Ikat;bnßy
karRBÜy)armÖEbbenH m©as;CMnYyGacBicarNaeRCIserIs
ykkarpþl;viPaKTanRbcaMqñaMvij. enHmann½yfa m©as;
CMnYymincaM)ac;pþl;fvikaTaMgRsugenAmundMeNIrkarrbs;GgÁ
CMnuMCRmHvisamBaØeT ehIyfaxøÜnnwgpþl;fvikasRmab;qñaM
bnÞab;²eTotEtkñúgkrNIEdlsvnakarrbs;GgÁCMnMuCRmH
visamBaØmanyutþiFm’nigmantmøaPaB. qaMgyu
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
4
Ca b‘unecg manRsukkMeNItenAsgáat;elx3 Twkl¥k;
RkúgPñMeBj CanisSitmñak;Edl)aneTAsikSamuxviC¢aCMnaj
EckcayeRbgenARbeTs)araMg. b‘unecg )anvilRtLb;mk
RbeTskm<úCavij tamkarGMBavnavrbs;GgÁkarbdivtþn_.
eBlmkdl;RbeTskm<úCa b‘unecg RtÚvGgÁkarbBa¢ÚneTAlt;dM
enAmnIÞrk-15bwgRtEbk bnÞab;mkk¾RtÚvcab;xøÜnnigsmøab;
ecal.
kkaarrssiikkSSaanniiggmmUUlleehhttuunnaaMMddll;;kkaarrccaabb;;xxøøÜÜnn
kalBIkumar b‘unecg eronenAsalabzmsikSaPñMeBj.
eRkaymk)anpøas;eTAsikSaenAsalaRBHC½yecsþarnig
)anRbLgCab;RbkasnIybRtbzmPUmiqñaM1957.
enAqñaM1958 b‘unecg )ansikSary³eBlbYnqñaMenA
viTüal½yÉkCnmYyeQµaHrsIµviC¢a ehIy)anRbLgCab;
sBaØabRtmFümsikSaenAqñaM1965. kñúgGMLúgeBl
sikSa b‘unecg manmitþPkiþCitsñiT§BIrnak;eQµaH sr mas nig
esk samul b:uEnþeRkayeBlRbLgcUleronenAmhaviTüa-
l½yBhuviC¢aCan;x<s;EpñkKImIGnuvtþ b‘unecg minsUvmanTMnak;
TMngCamYyGñkTaMgBIreToteT.
kñúgqñaMsikSa1965-66 b‘unecg )anB¤dMNwgfa
Gwug RkBMupáa ¬eRkayrdæRbhareQµaHenH)aneTAeFIVCacag
hVagGakassIuvil nigeRkaymkRtÚvkgT½BrMedaHcab;xøÜnkñúg
eBlKat;rt;eTAéf¦ caghVagsklviTüal½yBhubec©keTs
manKeRmagebIkeragcRkcRmaj;eRbgdUgenARsukTwksab
dUecñH b‘unecg k¾)aneTAsMukargareFIVBIKat; RkBMupáasnüa
fanwg[kargareFIVeRkayeBl b‘unecg bBa©b;karsikSa b:uEnþ
Kat;)ansMNUmBr[ b‘unecg ]sSah_eTAelgKat;pgeBl
TMenrBIkarsikSa. enAeBleTAelgmþg² RkBMupáa EtgEtsYr
naMRbvtiþrbs;b‘unecg ehIyEfmTaMg)anelIksresIrGMBIrebob
rbbrs;enA karhUbcuknigkarsb,ayhWuharbs;sgÁmCati
nImYy² CaBiesselIkykPaBrIkceRmInrbs;RbeTsmUlFn
mkeRbóbeFobnwgRbeTssgÁmniymmYycMnYndUcCasUevot
nigcinCaedIm. RKb;eBlEdl b‘unecg eTACYbRkBMupáa b¤ kik
b‘unb:ug ¬GtItnisSitKImI¦ GñkTaMgBIrEtgEt[luycaynig
naMeTAhUb)ayenAePaCnIydæan. b‘unecg dwgfaTegVIl¥rbs;
GñkTaMgBIrenHKWR)akdCacg;)anGIVmYyBIKat;minxan b:uEnþKat;
RKan;Etq¶l;faGñkTaMgBIrGb;rMKat;edIm,IGIVeTA?
maneBlmYy RkBMupáa )anbegðIbR)ab; b‘unecg [dwg
fa «RbCaCnkm<úCamñak;²rs;enAsb,ayrIkray minEdl
niyayBIbBaðaGt;)aynigkarlM)akdUcenARbeTscineT
ehtudUcemþc)anCaBYkkumµúynisþcg;ykRsukeTseTAlk;
[RbCaCnRkeFIV´eK». RkBMupáa EfmTaMgGb;rMENnaM b‘unecg
[RbqaMgdac;xatkMu[rbbkumµúynisþtaMgenAkm<úCaeyIg)an.
kik b‘unb:ug )ansMu[ b‘unecg shkarCamYyxøÜncUlrYmksag
kmøaMg[)anTan;eBlevla edIm,IkemÞcrbbkumµúynisþenA
km<úCa.
enAExkkáda qñaM1966 Gwug RkBMupáa nig kik b‘unb:ug
)anbBa©Úl b‘unecg nignisSitBIrnak;eQµaH C½y vit nig sM
CasmaCikes>GIu>GaenAkñúgbnÞb;kariyal½ymYy. bnÞab;BI
GñkTaMgbIeFIVsc©aRbNiFanmñak;mþg²rYc RkBMupáa )anR)ab;BI
kargarEdlRtÚveFVI KWkemÞcCnkumµúynisþ[Gs;tamRKb;
viFITaMgenAkñúgnigeRkARbeTs. b‘unb:ug )ancab;epþImENnaM
b‘unecg [sÁal;mnusSBIrnak;eQµaH fac; G‘ug nig ém: sUPI
edIm,IeFIVkarCamYyKña. enAkñúgry³eBlvisSmkal b‘unecg
GUsTaj)annisSitKImIviTüamñak;eQµaH CU sIufn. b‘unecg/
fac; G‘ug nig kik b‘unb:ug )anedIrbMpussisSnignisSitenA
tamsala[eFIVjtiþRbqaMgnwgkarbiTsmaKmceRmIn jtiþxøH
¬GtßbTsegçbecjBIÉksarcemIøysarPaB¦
Cab‘unecg³yuvCnmnIÞrk-15
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 5
elx72 ExFñÚ qñaM2005
k¾TamTar[cab;smaCikénsmaKmenHedayykelsfa
CakEnøgGb;rMbeRmIplRbeyaCn_[cinnigyYnkumµúynisþ.
enAkñúgsmaKmenHmankarerobcMl¥ beRmIplRbeyaCn_
sisS-nisSitEmn b:uEnþGb;rMtammenaKmviC¢acinkumµúynisþ.
eRkaymk smaKmenHRtÚv)anbiTTVaredaysarEtjtiþKaMRT
rbs;CnmYykþab;tUc.
enABak;kNþalqñaMsikSa CU sIufn )annaM b‘unecg [
sÁal;mitþmñak;eQµaH sWu kik ¬nisSitGakascrN_PUminÞsIuvil
enAeBaFicintug¦edIm,IeFIVkarGb;rM. tamry³ CU sIufn/ b‘unecg
k¾)aneFIVkargarmYyry³CamYyeQµaH Eb:n PI ¬nisSitsala
Bhubec©keTsEpñksMNg;¦ EdlCaExStamdannisSitnigCa
Gñkkan;tMENgCMnYs Gwug RkBMupáa. skmµPaBkargarrbs;Gñk
TaMgBIrenAeBlenaHKWtamdannisSitenAsalaBhubec©keTs
mitþPaBExµrsUevot. CalT§pl b‘unecg rkeXIjnisSit
ExµrRkhmBIrnak;EdlkMBugmanTMnak;TMngCitsñiT§CamYy
smaKmEdlRtÚvbiTTVar. eRkayBIenaH b‘unecg )aneFIV
skmµPaBmYyeTot KWjúHjg;[mankardksa®sþacarü
ceRmInecjBIsalaKImI.
enAqñaMbBa©b;karsikSa b‘unecg min)aneFIVkarenAkEnøg
rbs; Gwug RkBMupáa eT eRBaHfaeragcRkminTan;)ansagsg;.
k¾b:uEnþ RkBMupáa )anCYy b‘unecg [bnþkarsikSaenAmha
viTüal½yviTüasa®sþenATIRkúgPñMeBj. enAqñaM1968
b‘unecg )anGb;rMnisSitBIrnak;eQµaH can; manfn nisSit
EpñkKNitviTüa[cUlCasmaCikes>GIu>GaenAqñaM1968
nigmñak;eToteQµaH LaM s‘unrI nisSitmhaviTüal½yviTüa-
sa®sþGKiÁsnIEdlRtÚveTAbnþkarsikSaenAshrdæGaemrik.
eQµaHEdlGb;rM)anTaMgb:unµan b‘unb:ug )anbBa©ÚlkñúgExSEt
mYyedIm,IeFIVkarCamYyKña. b‘unecg nig can; manfn CaGñk
tamdaneKalCMhrrbs;sa®sþacarüTaMgBIrnak;EdlcUlcitþ
n iyayGMBIK uNsm,ti þbdivtþn _enAkñ úgmhaviTüal½y.
eRkaymkk¾ElgeXIjsa®sþacarüTaMgBIrbeRgónenAkñúg
salaenaH.
qñaM1969 b‘unecg )anmkeFIVkarenAkñúgeragcRk
cRmaj;eRbgenAKILÚEm:Rtelx6PñMeBj. minyUrb:unµan
b‘unecg RtÚv)anbBa¢Ún[eTAbMeBjviC¢aÉkeTsxagEbgEck
eRbgenARbeTs)araMgry³eBlmYyqñaM tamry³GaharUb-
krN_rbs;rdæaPi)al)araMg. munecjdMeNIreTATIRkúg):arIs
Gwug RkBMupáa )anENnaM[eFIVkic©karmYycMnYn³ TImYy b‘unecg
RtÚvcUlCasmaCikshPaBnisSitExµrenATIenaHedIm,Igay
RsYlesIubrksmaCikeBjlkçN³ ehIybBa¢ÚneQµaHmk[
xøÜn nigTIBIr yksMbuRtmYyc,ab;eTA[eQµaH yI KwmsYr
¬enApÞHExµrRbeTs)araMg¦ rYcTMnak;TMngCamYyKat; eRBaHKat;
manExSes>GIu>GaenAGaemrikEdr.
b‘unecg )aneFIVdMeNIreTAdl;RbeTs)araMgenAéf¶TI
16 ExkBaØa qñaM1969. eBleTAdl;)anBIréf¶ b‘unecg
)anyksMbuRteTA[ yI KwmsYr. KwmsYr )ansMu[ b‘unecg
eFIVkarCamYyKat; b:uEnþ b‘unecg )anbdiesFerOgenH eRBaHxøÜn
RtÚvRtLb;eTAeronenAÉTIRkúgm:aksIRbeTs)araMg nigRtÚveTA
eFIVkarCamYynwgsmaKmceRmInedIm,IesIubrksmakCiksñÚl
[)anl¥itl¥n;pg. ExSTak;Tgrbs; b‘unecg RtÚveFIVkarCamYy
CU sIUfn/ can; manfn nig fac; G‘ug. GñkTaMgGs;enH )aneFIV
dMeNIrmkRbeTs)araMgeRkay b‘unecg CagmYyExb:ueNÑaH.
mYyry³eRkaymk b‘unecg esIubrkeXIjsmaCiksñÚlbI
nak;eQµaH CYn mumµ/ CYn RbsiT§ nig Em:n v:as½y. b‘unecg
k¾)anraykarN_eQµaHTaMgbIeTA[ yI KwmsYr. smaKmenH
KaMRTclnats‘Urbs;RbCaCnmuneKbg¥s; KWenAeBlmankar
ts‘UedayGavuFenAkm<úCa. enAExemsa qñaM1970 b‘unecg
)ancUlrYmkñúgclnats‘Ubdivtþn_.
qñaM1970-71 b‘unecg eTAeFIVkarenATIRkúgnIs nig
Gb;rM)annisSitkm<úCamñak;eQµaH Ekv sux. eQµaHenHRtÚv
)an fac; G‘ug bBa©ÚlCasmaCikes>GIu>Ga enAsak;Esl
kñúgqñaM1971. eBlrdæRbharqñaM1970 b‘unecg )an
seRmccitþsñak;enARbeTs)araMgteTAeTot ehIy)ancUlrYm
rNsirStamry³shPaBnisSitExµr. enAkñúgrNsirSRbcaM
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa6
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
Rkúg):arIsmansmaKmKaMRTeRcIn xagEpñknisSitmanKN³
kmµaFikaryuvCnrNsirSrYbrYmCatienARbeTs)araMg ehIy
enAkñúgKN³rbs;yuvCnrNsirSmantMNagmkBIsmaKm
nImYy²EfmeTot. b‘unecg RtÚv)ansmaKmbBa¢ÚnmkeFIV
CatMNag nigCaGñkTTYleQµaHGñkEdlsMucUlCasmaCik
rNsirS. kargarTaMgGs;enH b‘un ecg EtgEtraykarN_eTA
[ yI KwmsYr Canic©. m®nþITUtxøHk¾)anmksMucUlrNsirSEdr
edayykrfynþ pÞHrdæ nigluy mk[RbCaCnkm<úCa.
kargarsMxan;²enH b‘unecg )andwgtamry³ Exk vNÑDI Edl
RtÚvCamitþPkiþb¥Únéførbs;xøÜn.
qñaM1970 KwmsYr )anRtLb;mkPñMeBjvij. Git
saer:t )aneLIgkan;tMENgCMnYsmþg. kñúgqñaM1971
b‘unecg )ancuHeQµaHcUleronmhaviTüal½yenAsgáat;TI8
TIRkúg):arIs. eBlkMBugsikSa b‘unecg nig esO saem:t
)aneTAbBa©úHbBa©ÚlnisSitBIrnak;eQµaH vNÑ PM nig tan; Kwmdara
[cUlsmaCikes>GIu>GaenAExkkáda.
qñaM1972 smaKmenHRtÚv)anrMsayecaleday
Tuk[manEtnisSitrNsirSEtmYyb:ueNÑaH ehIyxagPñMeBj
k¾)anbBa¢ÚnsmaCikeTARbeTs)araMg[cUlkñúgCYrrNsirSCa
bnþbnÞab; kñúgeKalbMNgkemÞcRKwHBIxagkñúgmkvij. rhUt
mkdl;Bak;kNþalqñaM b‘unecg bBa©úHbBa©Úl)annisSitmñak;
eToteQµaH GIu Nar:a [cUlCasmaCikrbs;xøÜnenAkñúgqñaM
1972.
qñaM1973 sPaBkarN_pÞHExµrenARbeTs)araMgPaK
eRcInRtÚv)ankan;kab;edaynisSitrNsirSenATIRkúg):arIs.
edayeXIjsPaBrej:réj:eBk caghVagpÞHEx~r)anbeNþj
nisSitrNsirSecjBIbnÞb;edayykehtuplfamanxµaMgcUl
bgáb;xøÜn. ry³eBl5ExeRkaymk KN³nisSitrNsirS
)anerobcMkarcat;taMgfIµ edayEbgEcksmaCik[eTAtMbn;
epSg². b‘unecg )anmkQreCIgenAtMbn;xagt,ÚgTTYl
Parkic©CaGnuRbFantMbn; Edlman RTI em:ghYt CaRbFan.
enAkñúgry³eBlenaHkarBRgIkkmøaMges>GIu>Ga mankarlM)ak
xøaMg dUecñHxagExSrbs; b‘unecg eRkamkarTTYlxusRtÚvrbs;
saMg sIur:at k¾)anBiPakSaKñarkmeFüa)aycrcaeFIVy:agNa
[mansPaBFUrRsaleLIgvijrvagrNsirSnigBYkRbqaMg.
eBlenaH b‘unecg )aneTATak;TgnisSitxagextþ®sþasbYr
edIm,IbMPan;EPñkGñksarB½t’man ehIy[CYypSBVpSay
dl;mtiBiPBelakfa km<úCanwgcrcaCamYyGaemrik eRBaHfa
nisSitrNsirSenAbreTs)ancuHcUlCamYyPñMeBjGs;ehI
y. FatuBit Parkic©cm,grbs; b‘unecg enAeBlenaH KWbgáb;
xøÜnkñúgRkúmnisSitrNsirS edIm,IGUsTajnisSitEdlman
eKalCMhrsÞak;esIÞr[mkxagxøÜn. cugqñaM1974 saMg
sIur:at RtÚvRtLb;mkkm<úCavij dUecñHGñkTTYlxusRtÚvCMnYs
KW fac; G ‘ ug.
edImqñaM1975 sßanPaBenARbeTskm<úCamankarvay
RbyuT§Kñay:agxøaMg eFIV[xagshrdæGaemrikGs;sgÇwm
ehIyk¾)anerobcMKeRmagcaj;s®gÁammYyedIm,Iykmk
GnuvtþenAkm<úCa. eBlenaH fac; G‘ug )ane)aHbg;tYnaTIrbs;
xøÜn ehIy)anykluymYycMnYnrt;)at;. GIu ecg mkBIextþ
®sþasbYr k¾)anTTYlxusRtÚvCMnYsvij. ExSrbs; b‘unecg
enAeBlenHmanEt GIu eqg/ esO saem:t/ rg/ Ekv/ sux/
vNÑPM/ tan; Kwmdar:a nig GIu Nar:a b:ueNÑaH ehIyGñkbgáb;xøÜn
enAkñúgCYrbdivtþman esO saem:t/ Ekv sux nig GI Nar:a.
GI eqg )anerobcM[mankarRbCMuBiPakSaKeRmagFMmYyCamYy
smaCikes>GuI>GaTaMgGs; edIm,IBRgwgvin½y[)anl¥RKb;TI
kEnøgnigRKb;eBlevla. b‘unecg )anTTYlParkic©fIµKWeTA
bgáb;xøÜnenAkñúgvKÁeronsURt[)aneRcIn edIm,Iqk;yk»kasBI
xagbdivtþn_[xøÜn)antMENgGñkTTYlxusRtÚvkñúgbdivtþnwgeK.
cugqñaM1975-76 nisSitrNsirSrYbrYmCatienA
RbeTs)araMgRtÚv)anERbeQµaHeTACa «smaKmGaNikCn
esñhaCatikm<úCaRbCaFibetyü» nigmankarcat;taMgKN³
kmµaFikarfIµeTotpg. b‘unecg TTYltYnaTICaelxakan;kab;
kic©karépÞkñúgnigTTYllixit. b‘unecg edIreXasnabMPit
bMP½ymin[GaNikCnkm<úCaEdlsÞak;esIÞrkñúgkarvilRtLb;
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 7
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mkkm<úCaBnüareBl b¤k¾eFIV)at;BaküsMurbs;GaNikCnEdl
cg;vilRtLb;mkkm<úCa eRBaHfaBaküsMuRtLb;cUlRbeTsvij
RtÚveFIVtamry³smaKmenH. cugqñaM1976 b‘unecg )an
Qb;eFIVCaelxaedaysarfa GgákarehA[RtLb;mkkm<úCa
vij. enAéf¶TI23 Exvicäika qñaM1976 b‘unecg )aneFIV
d MeNIrtamynþehaHedayqøgkat;RbeTscinnigmkdl;
km<úCaenAéf¶TI26 Exvicäika qña M1976.
mkdl;PñMeBj b‘unecg RtÚvGgÁkarbBa¢Únmkrs;enAmnIÞr
k-15bwgRtEbkGs;ry³eBlmYyqñaM. eBlmkdl; b‘unecg
cab;GarmµN_faGgÁkarmanvin½ytwgrwugNas;kñúgkarTak;TgKña.
smaCikenAkñúgRkúmnImYy²GacTak;TgKñaeRkAem:ageFIVkar
)anEtcab;BIem:ag11eTAem:ag1resolb:ueNÑaH eRkABIenaH
GacTak;TgKñaenAeBl)ay. enAmnIÞrk-15 CakEnøgmYy
EdlmansuT§EtbBaØaCnmkBIbreTsnigenAkñúgRsukxøH².
b‘unecg TTYlParkic©eRcInedaycl½tBIksikmµ eTAruHerI
sMNg; nigsm¥atdILÚt× b:uEnþtYnaTICarYmKWeFIVCaemRkúm.
enAedImqñaM1977 b‘unecg )aneFIVskmµPaBdutbMpøaj
sm,tiþrYmman tuTU rbs;rbreRbIR)as;nig)aneFIV[xUcxateRKÓg
eQIl¥²kñúgeBlruHerIpÞHEfmeTot. kñúgqñaMdEdlenAmnÞIr
k-15 mankardUrRbFantMNagGgÁPaBmYycMnYn. TYn sarin
ehA ekIt CaRbFanmnIÞrcas;RtÚvGgÁkardkecjBItMENg.
b‘unecg k¾Føab;)anCYb ekIt mþgmáalEdr ehIyeBlCYbmþg²
ekIt EtgEtniyayBIbBaðakñúgenARkúmsamKIÁ eBleFIVkar
CamYyRbFantMNagGgÁPaBfIµ. b‘unecg )anelIkyk
cMNucxVHxatrbs;GñktMNagfIµenHR)ab;vijEdr ekIt )an
R)ab;fatMNagGgÁPaBkMBugbM)ak;sµartImitþral;Kñamin[egIb
ts‘UvNѳ. lan esrIvuF enAxagRkúmsib,kmµk¾)anriHKn;GMBI
bBaðaxVHxatrbs;tMNagRbFanGgÁPaBnigGnuRbFanmnIÞrEdr
ehIy)anTaMgR)ab;eTotfa GñkmanTMnas;nwgmaKa’enAGgÁkar
fñak;elIk¾dkGs;Edr dUcCa kuy FYn/ h‘U yn; nig ePaK qay
CaedIm. enAExkkáda ekIt RtÚvGgákarcab;xøÜn. eBlenaH
manclnapuspulBIbursnarImYycMnYnRbqaMgnwgGnuRbFan
mnIÞrGMBIkarerIsRbFansIþTIbeNþaHGasnñ. b‘unecg/ Fun ehA
edIm/ nut b‘unsu‘g nig lan esrIvuF RbCMuBiPakSaKñaedIm,IeFIV
skmµPaBbMpusclnaRbqaMgnwgBYkCnenAman\Ti§BlnayTun
skiþPUmi. b‘unecg yktYnaTICaRbFanRkúmcl½tTI2 nig
em:ageFIVkareTAbMpussmaCikRkúmrbs;xøÜn[RbqaMgnwgkar
dwknaMrbs;RbFanGgÁPaBnigKN³mnIÞr. eBlxøH b‘unecg
eqøóteBl)ayéf¶Rtg;edIrTak;TgGñkEdlxøÜnFøab;sÁal;[
eLIgcab;GarmµN_b¤CYyTHédKaMRTGñkvayRbharbkS[)an
xøaMg². narIviC¢a EdlCaRbBn§rbs; ekIt k¾)ancUlrYmclna
RbqaMgCamYy b‘unecg Edr eRBaHnagxwgnwgtMNagGgÁPaB
EdleFIV[bIþrbs;Kat;Føak;BItMENg. kñúgkareXasnarbs;
b‘unecg CarUbPaBKWbMpus[RKb;Kñats‘UvNѳedIm,IkemÞc
vNѳEdlenAman\Ti§BlnayTun skiþPUmi b:uEnþCaTisedA
b‘unecg vayRbharFatubkS vNѳkmµkr ksikr tamry³
karbriRbhartMNagGgÖPaBfIµ. BImYyéf¶eTAmYyéf¶skmµ-
PaBRbqaMgnwgbdivtþn_rbs; b‘unecg kan;EtelceFøaeLIg
nigEsþgecj[bkSnigmhaCneXIjkan;Etc,as;.
enAéf¶TI12 Exvicäika qñaM1977 b‘unecg nigGñkEdl
Tak;TgTaMgb:unµanRtÚvGgÁkarbkScab;xøÜnTaMgGs; kñúgenaH
man narI Epøk viC¢a/ lan esrIvuF/ can; KIsu‘y nigRKÜsar/
nut b‘uns‘ug nigRKÜsar/ tan; elokepg/ Ek favr³ ehA
sM/ Ca/ Kg;nigRKÜsar nig GY saKm ehAerOg. cemIøy
sarPaBEdlmancMnYn30TMB½rnigbBa¢IeQµaHGñkBak;B½n§cMnY5
snøwk b:unecg RtÚvcMNayGs;ry³eBl6éf¶nigRtÜtBinitü
karsresredayRkúmGñkeFIVÉksar eQµaHGwum eGOn.
lI supl
BaküesøakEx~rRkhm
elIktemáIgsµartITietonedaysucrit ts‘Uy:agskmµ
mineyaKyl; minKitKUrdl;ÉkCn [EtmanplRbeyaCn_
dl;smUhPaB [EtkarBarGgÁkarvin½yrbs;bkS.
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa8
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
ll>>rr eeQQ~~aaHH ttYYnnaaTTII kkEEnnøøggyykk ééff¶¶ccUUll ééff¶¶kkeemmÞÞcc
2427 Ca vn ehA PaB yuT§Cn EpkMBg;esam 15-2-77 12-5-77
2428 Cwm esgh‘ag ehA Qag yuT§Cn BaNiC¢kmµ 17-2-77 12-5-77
2429 Føk sYn ehA y:n RbFanensaT BaNiC¢kmµ 17-2-77 12-5-77
2430 Rbúk eFOn ehA CMu GnuRbFanmnÞIr kgBl310 27-2-77 12-5-77
2431 esog sIupan ehA nit yuT§Cn B-98 19-2-77 12-5-77
2432 FIv eXOn smaCikeBTü tMbn;106 2-2-77 12-5-77
2433 em:A em:t ehA r:n GnuvresnatUc kgBl310 19-2-77 12-5-77
2434 cab Fin ehA sam elxavresnatUc kgBl310 18-2-77 12-5-77
2435 suk hun yuT§Cn kgBl310 8-1-77 12-5-77
2436 XYn su‘y ehA suwm eyaFa kgBl310 24-2-77 12-5-77
2437 RBMú éseLk yuT§Cn BaNiC¢kmµ 16-1-77 12-5-77
2438 m:m sURt Gnuneya)ay kgBl310 29-2-77 12-5-77
2439 ywm eran ehA r:av yuT§Cn BaNiC¢kmµrdæ 16-1-77 12-5-77
2440 m:k; suxum kmµkrcas; mnÞIrs-8 1-2-77 12-5-77
2441 hug esok yuT§Cn BaNiC¢kmµrdæ 15-2-77 12-5-77
2442 sM eQOn ehA epg elxavresnaFM kgBl310 19-2-77 12-5-77
2443 Ca emoc ehA citþ smaCik eragcRkd-3 23-1-77 12-5-77
2444 Em:n nIfU ehA dn KN³sala saFarNkar 1-1-77 12-5-77
2445 eBC m:ac elxavresnatUc kgBl310 20-1-77 12-5-77
2446 RkÚc erOn GnuRbFanv>t EpkMBg;esam ??-1-77 12-5-77
2447 sY suxun elxavresnatUc kgBl310 26-2-77 12-5-77
2448 QYn eRsÓn ehA Es GnuvresnatUc kgBl310 26-2-77 12-5-77
2449 RBMú qUy ehA citþ eyaFavresnatUc kgBl310 18-2-77 12-5-77
2450 Ej:m ful ehA r:a ¬RsI¦ RbBn§ em:j say ehA Ekv BaNiC¢kmµrdæ 25-2-77 12-5-77
2451 nUv suvNÑ ehA ém: ¬RsI¦ yuT§narI mnÞIrk-16 4-2-77 12-5-77
2452 CM u pl kumar mnÞIrk-15 1-2-77 12-5-77
2453 sy Kwmyat ehA PMu ¬RsI¦ RbBn§ l Y n kat;edrrdæ 7-2-75 12-5-77
2454 tan; suhYy ehA Cati ¬RsI¦ RbBn§ éqehg karbreTs 26-2-77 12-5-77
2455 can; eFOn ehA FIm ¬RsI¦ Gnukgha B-98 6-1-77 12-5-77
2456 Ca LaMgh‘ag ¬RsI¦ RbBn§ Ekv pat; kgBl310 7-2-77 12-5-77
bBa¢IeQ~aHCnrgeRKaHEdl)ankemÞcenAmnÞIrs-21 ¬KukTYlEsøg¦erobcMnigcgRkgeday³ yin nan
¬¬ttBBIIeellxxmmuunn¦¦
EsVgrkkarBit-EpñkÉksar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 9
elx72 ExFñÚ qñaM2005
2457 suk suxum ¬RsI¦ emBYk B-98 6-1-77 12-5-77
2458 Duc maj ¬RsI¦ emRkúmkat;edr esnaFikar 13-1-77 12-5-77
2459 cab xuM ¬RsI¦ eBTüXMuBñay PaKbs©im 3-1-77 12-5-77
2460 cwk yn; ehA EGm ¬RsI¦ RbFannarImnÞIr mnÞIrk-9 6-2-77 12-5-77
2461 QYn Ft ehA rI ¬RsI¦ eBTü B-98 6-1-77 12-5-77
2462 eGg KwmeLg ehA Nat ¬RsI¦ smaCikmnÞIr RksYgkarbreTs 3-2-77 12-5-77
2463 Qun lun yuT§Cn eragcRkG-3 3-1-77 12-5-77
2464 XYn san ehA evOn elxakgFMTI3 BaNiC¢kmµrdæ 6-2-77 12-5-77
2465 kan; suxa ehA RCÚk yuT§Cn eragcRkG-3 24-1-77 12-5-77
2466 ENm yun ehA Ban; GnuRkúm BaNiC¢kmµrdæ 25-1-77 12-5-77
2467 Lúg suxa ehA bu:n eFIVbBa¢I BaNiC¢kmµrdæ 21-2-77 12-5-77
2468 Ly elOn ehA Lúm yuT§Cn tMbn;106 ?-2-77 12-5-77
2469 Kwm R)ak; ehA can; yuT§Cn BaNiC¢kmµrdæ 26-2-77 12-5-77
2470 Qin C t yuT§Cn ksikmµrdæ 8-1-77 12-5-77
2471 eyIu m:at; ehA qn smaCikkgry s-21 22-2-77 12-5-77
2472 suk pan; ehA vuF nirsar tMbn;106 26-2-77 12-5-77
2473 sM esog yuT§Cn B-98 6-1-77 12-5-77
2474 Guwm m:an; ehA san yuT§Cn eragcRkmI 25-1-77 12-5-77
2475 vaMg suwn kumarecaréRB eBaFisat; ?-1-77 12-5-77
2476 swm s‘n; ehA sYn yuT §Cn EpPMñeBj 5-2-77 12-5-77
2477 nYn eGt elxavresnatUc kgBl310 25-2-77 12-5-77
2478 eDO r:n ehA ru:m emRkúm B-98 6-1-77 12-5-77
2479 lun Kwm ehA saerOn eyaFavresnatUc kgBl310 24-2-77 12-5-77
2480 Bag v½r ehA vg; emBYk kat;edrrdæ 27-2-77 12-5-77
2481 kaM dan;y:a ehA daM smaCikrNsirS eb:kaMg 2-1-77 12-5-77
2482 rs; sURt ehA sav:at yuT§Cn mnÞIrBikar 1-1-77 12-5-77
2483 Ej:m jaN elxavresnatUc kgBl310 29-2-77 12-5-77
2484 ng KIm ehA kaM CagePIøg eragcRkt-3 29-1-77 12-5-77
2485 rs; qat ehA esom smaCikkgFM BaNiC¢kmµrdæ 26-2-77 12-5-77
2486 eTB Gul ehA yIm elxavresnatUc kgBl310 27-2-77 12-5-77
2487 éh s‘ab ehA pat nirsar tMbn;106 21-2-77 12-5-77
2488 ywm eyOn ehA PB yuT §Cn RksYgkarbreTs 25-1-77 12-5-77
2489 sM ritvg; ehA Ca elxavresnatUc kgBl310 27-2-77 12-5-77
2490 RBMú bY ehA pan elxavresnatUc kgBl310 25-2-77 12-5-77
2491 Guwm Rsu‘n ehA FYn yuT§Cn tMbn;106 21-2-77 12-5-77
¬¬eennAAmmaanntt¦¦¦¦
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa10
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
RBM Fuc GtItevC¢bNiÐtenAmnIÞreBTüRBHektumala
RBM Fuc CaGtItevC¢-
bNi ÐtenAmnI ÞreBTüRBH
ektumala. «Bukrbs;
Kat;eQµaH RBM éf mþay
eQµaH eBj biuc. RbBn§
rbs; Fuc eQµaH eha vNÑa
manRsukkMeNItenARsuk
emagb£sIS extþ)at;dMbg.
Fuc mankUn5nak; RsI2nak; Rbús3nak;. Fuc RtÚvGgÁkar
cab;xøÜnenAéf¶TI10 Exmkra qñaM1976 enAextþ)at;dMbg
rYcbBa¢ÚnmkmnIÞrs-21XMuXaMgenAkñúgpÞHk-03 bnÞb;FM7.
mCÄmNÐlÉksarkm<úCamantmál;RbvtiþrUbrbs; RBM Fuc
EdlmanbiTrUbftpg. Ca y: um RtÚvCakµÜysac;éførbs;
Fuc )anrkSaTukrUbftrbs; Fuc cMnYnBIrsnøwk. Ca y:um
)anerobrab;GMBIerOgra:vrbs; RBM Fuc fa÷
BUFuc )an)at;xøÜntaMgBIqñaM1975 enAeBlCemøós
ecjBITIRkúgPñMeBj cMENkRbBn§nigkUnrbs;Kat;sBVéf¶
kMBugrs;enAshrdæGaemrik. enAqñaM1983 RbBn§rbs;
BUFuc Føab;)anepIJsMbuRtmYyc,ab;mksMu[´epIJrUbft BUFuc
eTA[Kat;. Kat;)anR)ab;´fa bIþrbs;Kat;søab;ehIy kUn²
rbs;Kat;muxdUc«BukvaNas;. eBlenaHedaysarEt
RbeTsCatiminTan;mansniþPaBRsÜlbYl ´k¾min)aneqIøy
tbsMbuRteTARbBn§Kat;vijeT. eRkaymk´)aneFIV[)at;
GasydæanRbBn§rbs;Kat;. ´eTIbEt)aneXIjRbvtiþrUb
mYysnøwkrbs; BUFuc tamry³buKÁlikRsavRCavrbs;
mCÄmNÐlÉksarkm<úCaEdlcuHeTARsavRCavenAPUmirbs;
´.
BUFuc manbgb¥Ún3nak; RsI2nak;nigRbúsmñak;KWrUb
Kat;. RkúmRKÜsarrbs;Kat;søab;enAkñúgrbbExµrRkhm
TaMgGs;. bgb¥ÚnKat;BIrnak;nig«Bukmþayrbs;Kat;)ansøab;
edaysarxVHxatGaharnigQWKµanfñaMBüa)al cMENk BUFuc
søab;edayGgÁkarsmøab;.
BUFuc manRsukkMeNItenAPUmisñayBl RsukBaraMg
extþéRBEvg. Kat;eronenAsalasñayBl. bnÞab;mkKat;
cUleronsalaeBTüenATIRkúgPñMeBj. eBlKat;eroncb;
Kat;eTAeFIVkarenAextþswÞgERtgmYyry³eTIbpøas;mkeFIVkar
enAmnIÞreBTüRBHektumalaTIRkúgPñMeBj. BUFuc eFIVkarxag
EpñkvHkat;. RbBn§rbs;Kat;CaGñkrs;enAextþ)at;dMbg.
TaMgBIrnak;bIþRbBn§)ansÁal;KñaenAeBlEdl BUFuc eTAedIr
elgenATIenaH. eRkayeBlerobkarehIy bIþRbBn§Kat;
rs;enATIRkúgPñMeBj pÞHenAtampø Úvkm< úCaeRkam.
BUFuc )anebIkKIønikmYyenApÞHrbs;Kat;edImI,rkR)ak;
cMNUlbEnßmeTot ehIy[RbBn§Kat;enAemIlxusRtÚvKIønik
enaH. CIvPaBRKÜsarKat;FUrFar.
enAéf¶TI17 Exemsa qñaM1975 RkúmRKÜsar BUFuc
ecjBITIRkúgPñMeBjrYmCamYy«Bukmþay bgb¥Ún nigRbBn§kUn
rbs;Kat;. eBlEdleFIVdMeNIrmktampøÚvCatielx1)an
Bak;kNþalpøÚv BUFuc k¾sMuEbkpøÚvBI«Bukmþaynigbgb¥Ún.
Kat;mincg;eTARsukkMeNItrbs;Kat;eT BIeRBaHRbCaCnenATIenaH
PaKeRcIn)andwgBIkargarrbs;Kat;. Kat;)anpþaMepIJ´[CYy
EfrkSa«Bukmþayrbs;Kat;pg. cab;taMgBIeBlenaHmk
BUFuc k¾)at;dMNwgrhUt. «Bukmþaynigbgb¥Únrbs;Kat;)an
eFIVdMeNIreTAdl;RsukkMeNItenAÉPUmisñayBlRsukBaraMg
extþéRBEvg.
enARsukBaraMg ´)ansMuGnuBaØatBIGgÁkaryk«Buk
erOgr:avEdlminecHsabsUnü
RRBBMM FF uu cc eennAAkkññúúggTTssvvttSSrr__qqññaaMM11996600
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 11
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mþayrbs; BUFuc eTArs;enAkñúgpÞHCamYy´. b¥ÚnKat;2nak;
eTotRtÚvGgÁkarEbgEck[eFIVkarenAkgcl½tnarI.
eRkaymk«Bukmþayrbs; BUFuc )ansøab;CabnþbnÞab;.
mþay BUFuc søab;edaysarCMgWRKúnekþA KµanfñaMsgáÚvBüa)al
nigKµanGaharhUbRKb;RKan;. 5ExeRkaymk«Bukrbs; BUFuc
k¾søab;Edr edaysarCMgWsøab;mYycMehogxøÜn. bnÞab;mk
bgRsIrbs;Kat;eQµaH RBM fU )ansøab;edaysarCMgW cMENk
Éb¥ÚnRsIrbs;Kat;eQµaH RBM sab RtÚvGgÁkarehA[pøas;
TIlMenAeTAPUmifI µCamYykUn3nak; ehIy)at;dMNwgtaMgBI
eBlenaHrhUtmk. ´Kitfa RBM sab RtÚvGgÁkarsmøab;ehIy
BIeRBaHmanGñkenAkñúgPUmiEdlRtÚvbBa¢ÚneTAdIfIµEdr minEdl
eXIjRtLb;mkvijesaH.
enAkñúgrbbExµrRkhm ´)anbþÚrTIkEnøgrs;enABIPUmi
mYyeTAPUmimYy kñúgeKalbMNgrkkEnøgNaEdlmanGahar
hUbcukRKan;ebIbniþc. bgb¥Únrbs; suT§swgCaRbCaCnmUl-
dæan. manEtRKÜsar BUFuc eTEdlCaGtItRbCaCnfIµ.
rUbftmYysnøwkenHKW CaGñkrkSaTuk. ´)anrUbftenH
taMgBICMnan;semþcsIhnuem:øH. BUFuc ftenAeBlKat;cUleFIV
eBTüenAmnIÞreBTüRBHektumala. ´)anevcx©b;vay:ags¥at
ehIylak;TukenAkñúgbegVcexaGavrbs; . RbsinebIQøbrk
eXIjrUbftenH RkúmRKÜsar´BitCasøab;.
rhUtmkdl;sBVéf¶enH ´Kµansgw,mfa BUFuc enArs;eT.
ebIsinCaKat;enArs; Kat;BitCavileTArksac;jatirbs;Kat;
enAPUmikMeNItminxan. ´sgÇwmfa éf¶NamYy´GacrkeXIj
GasydæanRbBn§rbs; BUFuc ehIyepIJrUb BUFuc eTA[Kat;
vij.
huk qayeRsg GtIteb:Guwm nig QYn lagvYc
RtÚvCaRbBn§ GtItRKÚbeRgón
huk qayeRsg )an)at;xøÜnenAqñaM1975bnÞab;BI
RtÚvGgÁkarehAeTATTYlsemþcenAPñMFibed. lagvYc Edl
CaRbBn§k¾eKcxøÜnBIkartamsmøab; ehIyk¾)at;dMNwgdUcKña.
GñkTaMgBIrbnSl;TuknUvkUnRbúsmñak;eQµaH s‘n KINal; Edl
RtÚv)aneBTümñak;CYylak;bMBYnnigciBaw ©m. rhUtmkdl;
sBVéf¶ KINal; )anBüayamEsVgrk«Bukmþayrbs;xøÜn
b:uEnþCag25qñaMeTAehIy KINal; enAEtmin)anTTYldMNwg
GIVesaH. KINal; enAEtmansgÇwmfa«Bukmþayrbs;xøÜnenA
rs;ranmanCIvit ehIyéf¶NamYynwgRtLb;mkrkxøÜnminxan.
KINal; enAsl;EtrUbfterobkarrbs;«BukmþaymYysnøwk
EdlG‘Mmñak;rkSaTuk[b:ueNÑaH. s‘n KINal; )anerobrab;
GMBIRbvtiþ«BukmþayKat;fa ÷
):aeFIVeb:GwumenATIRkúgPñMeBj. eRkaymk ):a´)aneTA
eronEpñkkgT½BenARbeTs\NÐÚensIury³eBl1qñaM. eBl
RtLb;mkvij Kat;)anTTYltMENgCaRbFaneb:GwumBak;s½kiþ4
enAPUmiKKI RsukekonsVay extþkNþal cMENkm:ak;rbs;´
eFIVCaRKÚbeRgónenAsalaswÞgmanC½y. ):a)ansÁal;m:ak;
taMgBImuneBlKat;ecjeTAeronenARbeTs\NÐÚensIu. eBl
):a RtLb;mkdl;PñMeBjvij ):a)ansMum:ak;erobkar ehIy
Kat;TaMgBIrnak;)anmkrs;enACamYysac;jatiEdlmanpÞH
enAXøaMgrMesv.
enAqñaM1974 ):arbs;´RtÚvpøas;eTAeFIVRbFaneb:Gwum
enAextþ)at;dMbg. RkúmRKÜsar´pøas;eTAenATIenaHTaMgGs;
Kña. m:ak;rbs;´eFIVCaRKÚbeRgónenAsalavtþdMrIs ¬bc©úb,nñ
salaenty:g;¦.
enAqñaM1975 GgÁkar)antamdanRkúmRKÜsarrbs;´
ehIyRsavRCavrkeXIjfa):a´CaGtIteb:Gwum. eRkaymk
GgÁkar)anehA):a[eTATTYlsemþcenAPñMFibed. GgÁkar
R)ab;fa semþcyagmksYrsuxTukçRbCaCnenATIenaH. ):a´
RtÚvGgÁkardwktamLanCamYyGtIteb:GwumnigTahan ln;
nl; CaeRcInnak;. eRkayBIrbbExµrRkhmdYlrlM´)anCYb
BUmñak;EdleTATTYlsemþc«CamYy):a´Edr. BUenaHR)ab;
´fa GñkEdlGgÁkarehAeTATTYlsemþc tamBitehAykeTA
smøab;ecalesaH cMENkKat;)aneKcxøÜnrYc. Kat;erobrab;
fa eBlLandwkeTAdl;PñM manRKab;kaMePøIgCaeRcIn)aj;
ecjBIéRBCMuvijenaH. eBlenaHmanmnusSticNas;Edl
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa12
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
)anrt;rYcBIRKab;kaMePøIg.
eRkayBIyk):arbs; eTA GgÁkar)antamdanm:ak; eTot
ehIyesIubdwgfam:ak;rbs; CaGtItRKÚbeRgón. mitþPkiþrbs;
m:ak;BIr-bInak;EdlCaGtItRKÚbeRgón)anesIubdwgfaxøÜnKat;
nigm:ak;k¾maneQµaHenAkñúgbBaI¢EdlGgÁkarRtÚvykeTAsmøab;
Edr. mitþPkiþm:ak;)anbbYlm:ak;rt;eKcxøÜn. m:ak;´k¾seRmc
citþeTACamYyGñkTaMgenaH. m:ak;minGacyk´eTACamYy)an
eT BIeRBaH´enAtUc ehIyeFIVdMeNIrpøÚvq¶aytampøÚveBareBj
edayeRKaHfñak; ehIyKµanGñkNadwgfadMeNIreTAenHsøab;
b¤k¾rs;eT. m:ak;)anCYbbgRsImñak;eQµaH s‘n sIuEy:m
Edlb¥Únrbs;Kat;KWCa
kUnsisSrbs;m:ak;kal
BImun. m:ak;)anyk´
eTAepIJ[ bgEy:m CYy
EfrkSa´CMn YsKat;.
m:ak;pþa MehIypþa MeTot
fakMu[bþÚreQµaH´[esaH
ebIKat;mansMNag)an
enArs; Kat;nwgvilRtLb;
mkrk´vij. eBlEdl
Kat;ecjeTA ´kMBugEt
edklk;. bgEy:m niyayfa muneBlm:ak;´cakecj Kat;
yMemIleTAKat;enAEtmindac;Gal½yBI´eT. Kat;edIrecj
eTA)anb:unµanCMhanKat;vilmkemIlmux´vij. m:ak;eFIVdMeNIr
eTAdl;PñMcak;Ggáam ehIyk¾)at;xøÜntaMgBIeBlenaHrhUt.
eRkayBIm:ak;´)at;xøÜn GgÁkarecaTRbkan;fa´KWCakUn
xµaMg. bgEy:m Büayamlak;´. ´minGacecjedIreday
esrIeT. eBlxøH´lak;xøÜnenAkñúgbnÞb;biTCit eBlxøHeTot´
BYnenAeRkamERK ehIyeBlyb; ´lYcecjeTArk)ayEdl
enACab;)atqñaMgykmkhUbnigeBlxøHeTot´edIrerIskakq¥wg
RbhukmkhUb. karrs;enArbs;´enAeBlenaH KWRbQm
muxnwgkarxVHxatGahar. GgÁkarehA bgEy:m eTAksag
CaeRcIndgGMBIkarlak;bMBYn´. bgEy:m bþÚrTIkEnøgrs;enA
BIkEnøgmYyeTAkEnøgmYyedIm,IkMu[GgÁkarrk´eXIj. bg
Ey:m )anmkeFIVkarenAkñúgmnIÞreBTükMBg;RBH. ´minEdl
)anhUbEq¥teT. eBlmYyenAem:agvayCYg hUbbbr ´kan;
canmYyedIreTAykbbr. eBlRtLb;mkvij ´edIrqøgs<an
eQImYy ehIyrGileCIgdYlkMBb;bbrGs;BIcan. eBl´
QWehIm bgEy:m )ansMuRsÚvxøHykmklIgniges¶arrMgas;
ehIylaysár[´pwkedIm,I[)at;ehIm. maneBlmYy
RbBn§RbFanshkrN_QWeBaHqøgTenø. qµb2-3nak;RtÚv
)anykeTAsmøab;edaysarminGacbegIátkUn)an. RbFan
shkrN_enaH)anehA
bgEy:m [CYybegIát
kUn nigKMramfa Rbsin
ebIbegIátkUnmin)aneT
bgEy:m nwgRtÚvsøab;.
bgEy:m )ankac;Emk
sEgáeFIVCaFUb rYcGuC
bn;Rsn;edIm,IsMu[Kat;
begIátkUn)anseRmc.
Kat;RbwgERbgGs;B I
smtßPaB rhUtdl;kUn
enaHekItmkedaysuvtißPaBTaMgmþayTaMgkUn. RbFansh-
krN_rUbenaH)anGrKuNdl; bgEy:m ehIy)an[sárdl;
Kat;CargVan;.
bgEy:m ciBaw©m´edaybþÚrRtkUl´dak;tamRtkUlrbs;
Kat;vij edIm,IkMu[GgÁkarrkeXIj. kñúgqñaM1978 ´)anmk
rs;enAvtþkNþal ehIybnþmkrs;enAmþúMvtþkMBg;RBH.
eRkayBIrbbExµrRkhmdYlrlM ´)anrs;enACamYy
bgciBaw©mrbs;´enAextþ)at;dMbg. enAqñaM1993 ´)anCYb
GM‘BIrnak;RtÚvCabgbegIátrbs;):a´mñak;rs;enAextþeBaFisat;
nigmñak;eTotrs;enAmþúMERBktaGug. cMENkbgb¥Únxagmþay
rbs;´rs;enAextþesomrab. rUbftmYyenHKWCarUberobkar
««BBuukkmmþþaayyrrbbss;; ss‘‘nn KKIINNaall;; eennAAkkññúúggBBiiFFIImmggÁÁllkkaarrkkññúúggqqññaaMM11997722
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 13
elx72 ExFñÚ qñaM2005
):am:ak;rbs; kñúgBiFIerobmgÁlkarenATIRkúgPñMeBj. rUbft
enHKWGM‘rbs;´CaGñkrkSaTukedayRckfg;ehIykb;TukenAkñúg
dI. eRkayeBlrbbExµrRkhmRtÚv)anbBa©b; Kat;RbKl;
rUbenHTuk[´. rhUtmkdl;sBVéf¶ ´enAEtTnwÞgrg;caMemIl
pøÚv«Bukmþay´Canic© CaBiess´rg;caMm:ak;rbs;´mkTTYl
yk´eTAvij. ´enAEtmansgwÇmfa m:ak;´enAmanCIvit
enAeLIy.
Pin rdæa GtItsisS
rUbfteLIgB’NRkhmRbij²BIrsnøwkEdl Pin rdæa
ykmkbgðajRkúmRsavRCav KWCarUbftrbs;«BukmþayKat;
rUbftKat; nigrUbb¥ÚnRsIrbs;Kat;eQµaH Pin suxpaNÑa.
rUbftmYysnøwkrbs;«BukmþayKat; KWftenAkñúgeBlerobkar
EdlkaleNaH«BukKat;manGayu22qñaMnigmþayKat;Gayu
16qñaM. cMENkrUbftmYysnøwkeTot KWCarUbftrbs; rdæa
nig suxpaNÑa ftenAkñúgqñaM1970 kñúgBiFIerobkarsac;
jati. rUbft2snøwkenH KWyayxagmþayrbs; rdæa CaGñk
rkSaTuk. yayrbs;Kat;eQµaH esA Xwm lak;Tuk)anEt
2snwøkenHeT cMENkrUbftepSg²eTot mandUcCarUbft
CItanigrUbft):am:ak;rbs;Kat;RtÚv Xwm dutecalCamYy
ÉksarepSg² BIeRBaHmanRbCaCnmUldæanlYcxSwbR)ab;
Kat;fa kMuTukrbs;TaMgenHGI vaGacnaMeRKaHfñak;dl;CIvit.
enAkñúgrbbExµrRkhmmanQøbmkEqkeqrpÞHrbs; rdæa Edr
b:uEnþQøbTaMgenaHmin)anykrUbftenHeT KWykEteRKÓg
GlgáarEdlmanbniþcbnþÜcenAkñúgpÞHb:ueNÑaH. rdæa )an
erobrab;BIRbvtiþerOgra:vKat;fa÷
EPñkrbs;´ggwtedaysarEtenAkñúgrbbExµrRkhm
QøbykvMBat;vay´ ehIycugrMBat;enaHvat;RtÚvEPñk´. ´
CaGñkenARsukKirIvgS extþtaEkv. enAkñúgrbb ln; nl;
RkúmRKÜsar´ePosxøÜneTArs;enARbeTsevotNamedIm,IeKc
BIs®gÁamEdlyayIPUmirbs; . eRkaymk GaCJaFrevot-
Nam)anbBa¢ÚneyIgRtLb;mkvij. eyIgrs;enAkñúgGKar
mYyEk,rmat;TenøkñúgTIRkúgPñMeBj. enAkñúgGKarmanRbCa-
CnCaeRcInePosxøÜnmkBIextþéRBEvgnigsVayerog. kar
rs;enArbs;eyIgKWBwgEp¥keTAelICMnYyBIGgÁkarkak)aT
Rkhm. GMeNayTaMgenaHman Ggár RtIegot bI‘ecg sabU‘
sárs TwkedaHeKa ERKedk mug PYy kenÞl CaedIm. m:ak;
rbs;´qøatNas;. Kat;Gac niyayPasa)araMg)anl¥.
eBlEdlRkúmkargarkak)aTRkhmmkmþg² m:ak;rbs;´
niyayPasa)araMgCamYyCnCatibreTsTaMgenaH.
):arbs;´KWCab:Ulis. bnÞayrbs;Kat;enAXMukMbUl.
enAqñaM1974 edayKat;eXIjsPaBkarN_kan;EtRCÜl
Rcbl; Kat;eFIVButCaCaqáÜtedIm,IeKcevHBIb:Ulis ehIy)an
mkenApÞHCYbCMuCamYyBYk´vij. cab;taMgBIKat;eFIVCaqáÜt
RbFanrbs;Kat; )anGnuBaØat[Kat;Qb;BIkargarb:Ulis.
enAéf¶TI17 Exemsa qñaM1975 ´B¤RKab;kaMePIøg
epøagecjBImþúMGriykSRt. eBlenaH kgT½BExµrRkhm)an
cUldl;GKarEdleyIgrs;enA ehIyERskRbkasfa «sUm
bgb¥ÚncakecjBITIRkúgPñMeBjry³eBl3éf¶sinBIeRBaH
««BBuukkmmþþaayyrrbbss;; PPiinn rrddææaa ffttkkññúúggTTssvvttSSrr__qqññaaMM11996600
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa14
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
GgÁkarmanbMNgerobcMTIRkúgPñMeBj[)ans¥atsUmbgb¥Ún
kMuP½y)armÖGIV[esaH». eBlenaHRkúmRKÜsar´)anerobcM
rbs;rbrbniþcbnþÜcedIm,IeFIVdMeNIrcakecjBITIRkúg. enAtam
pøÚvmanmnusSkkkuujeFIVdMeNIrRbeRCótKña. ´nigbgRsI´
cgédCab;Kña eRBaHxøacEbkKña. ´eXIjsaksBTahan
nigRbCaCnenABaseBjpøÚv. eyIg)aneFIVdMeNIreTAdl;
vtþnieraF. RKÜsar´sñak;enAvtþnieraFry³eBl3éf¶rg;caM
GgÁkarehA[vilcUlTIRkúgPñMeBjvij. enAyb;éf¶TI3 ´B¤
sñ ÚrkaMePI øgenAEk,rkEnøgEdl
eyIgedk. RBwkRBlwmeLIg ´
eXIjRkúmRKÜsarmYysøab;enA
Ek,rrbgvtþ. emIleTARKÜsar
enaHT MngCamanRTBüsm,t i þ
eRcIn. eXIjsPaBkarN_Ebb
enH eyIgeFIVdMeNIrcakecjBI
vtþ ehIybnþdMeNIreTAdl;PUmi
GnSarextþtaEkv. RKÜsar´
CemøóseTACaeRcInkEnøg b:uEnþ
min)aneTAdl;RsukkMeNIt´eT.
´bnþd MeNIreTAdl;PUmitaem:g
RsukKirIvgS. enATIenaH GgÁkar
EckpÞHmYyxñgkñúgmYyRKÜsar.
pÞHenaHeFI VBIdI\dælayCamYy
cMebIg. RkúmRKÜsar´rs;enAedayBwgelIGgárbniþcbnþÜc
EdlykmktamxøÜnnigedIrrkkþam-xügeFIVCamðÚb. GgÁRbCMu
niyayGMBIKuNbMNac;rbs;GgÁkarbdivtþn_Edl)anrMedaH
RbCaCn[manesrIPaBBIvNѳskiþPUmi. bnÞab;BIRbCMucb;
RbFanPUmi)anRbkasR)ab;fa «exaGavBN’TaMgGs;RtÚv
RClk;Pk;[eTACaBN’exµA». eBlenaHmanGñkmUldæanmñak;
)anxSwbR)ab;CIta´fa ebICaGgÁkar[eFIVGIVRtÚvEteFIVtam
kMuRbEkk[esaH.
enAeBlGgÁkarcat;taMg[hUbrYm ´minGacrkkþam-
xüg)aneToteT. GaharTaMgGs;KWCarbs;GgÁkar. kñúg
mYyeBl´TTYl)anEtbbrmYyEvkb:ueNÑaH. eBlxøHhUb
)aylayCamYyeBatnigdMLÚg. enArdUvRbmUlplRsUv
eTIbeyIg)anhUb)ayry³eBlmYyEx. GgÁkarEtgEt
ehARbCMuTietonGMBIkarhUbcuk. GgÁkarTietonfa ebIGñkNa
h‘anrkkþamxüg b¤lYcebHbEnøhUb GgÁkarnwgeFIVTaruNkmµ.
edaysar´XøaneBk ´]sSah_lYcebHbEnøhUbNas;.
´lYcCaeRcIndg. ´lYcCIkemImRtav)anTaMgfñk;². bEnø
TaMgenaHdaMenAkñúgdIpÞHEdlRkúm
RKÜsar´rs;enA b:uEnþ´KµansiTi§
hUbplEdldaM)aneT.
«Bukmþay´Can;dI\dæeFIV
ek,Óg cMENk´eTAeFIVkarenA
kgcl½tkumarEdlsißtenAq¶ay
BIPUmi. ry³eBlBI3-4ExeTIb
Gg ÁkarGn uBa Ø at[´mkelg
pÞHmþg. kargarrbs;´KWEsg
kNþab;enAkñúgERs. kumarEdl
manmaDFMCag´EtgEteFIV)ab´
CaerOy². eBlxøH ´kMBugedIr
enAelIPWøERs eKRcan´Tmøak;Twk
ERs[eQIøgTam ´xøacNas;
KµanGñkNaCYy´eT. eBlxøH
´mincg;cuHeFIVkargarkñúgERseT BIeRBaH´xøaceQIøgTam.
RbFankgenATIenaHEtgEtvayeFIV)ab´. ´)anrt;eTApÞH
CaeRcIndgedIm,I[«Bukmþay´CYy b:uEnþKµanGñkNaGacCYy
´)aneT. ral;elIkQøbmktamyk´RtLb;eTAvij ehIy
vayeFVI)ab´. bnÞab;mk ´)anrt;eTABYnenAkñúgéRBGs;
ry³eBl6Ex. enAkñúgéRB´rs;enAedayykedImeQIeFIV
CaCRmkrbs;´ ehIy´ebHswøknigEpøeQIéRBeFIVCaGahar.
enAeBlyb;´ecjBIéRBmklYcykePIøgEdlGñkPUmirMgas;
sáreTAdutbMPøWnigdutkUnk¥at;hUb. karrs;enAkñúgéRBlM)ak
¬¬BBIIeeqqVVggeeTTAAssþþaaMM¦¦PPiinn ssuuxxppaaNNÑÑaa nniigg PPiinn rrddææaa ffttkkññúúggqqññaaMM11997700
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 15
elx72 ExFñÚ qñaM2005
evTnaNas; mü:ageTot´manEtmñak;ÉgKµansemøókbMBak;
pøas;bþÚrKµanjatimitþbgb¥Ún. edayminGacRTaM)an´rt;mk
enApÞH´vij. «BukmþaynigCItarbs;´)anbBa¢Ún´[RtLb;
eTAkgcl½tvij BIeRBaHebI´enACamYyKat; eyIgBitCa
maneRKaHfñak;TaMgGs;Kña. eBleTAdl;kgvij RbFan
kg)aneFIVTaruNkmµnigRBman´kMu[rt;eTot.
maneBlmYy ´ErkTwkeRsacbEnøés<ht;eBk ´GgÁúy
sRmak ehIysmøwgemIleTAEpøRkÚcqµarEdlenAelIedIm.
eBlenaHkUnRbCaCnmUldæanmñak;)anR)ab;´fa ebI´Xøan
ebHRkÚcqµarmYyhUbeTA. ´ebHmYyykmkhUb ehIyCUt
mat;y:ags¥atnigyksMbkkb;dIedIm,IbM)at;P½sþútag. mYy
snÞúHeRkaymk KN³kgeQµaH taekH ecaTRbkan; fa ´lYc
Bgman;Kat;kalBIyb;mij ehIybBa¢a[QøbykRkmarwtk
´elonGNþatesIÞrEtdac;degIðmsøab;. kUnRbCaCnmUldæan
enaHCYyGgVrKN³kgkMu[eFIV)ab´. taekH k¾edaHElg´.
eRkaymk GgÁkarcat;taMg[´ErkGacm_RCÚk eday
manRbFankgedIrtamBIxageRkay. edayGs;kmøaMgeBk
´Tn;CgÁg;dYl bNþal[kMBb;Gacm_RCÚkecjBIGERmk.
RbFankgykrMBat;ExSeKamkvay´ ehIyrMBat;enaHvat;
RtÚvEPñkrbs;´. cab;BIeBlenaHmk ´ecHEtehorTwk
EPñk ehIyEPñk´eLIgRkhmBImYyéf¶eTAmYyéf¶. KµaneBTü
sRmab;Büa)alEPñkeT. cMENk«Bukmþay´minGacemIl
EfrkSa´)aneT BIeRBaHkgrbs;´enAq¶ayBIKat;. ´)an
sMuRbFankgedIm,IeTACYbta´enApÞH. ta´R)ab;[´yk
Rkmapøú M ehIydak;s¥MenARtg;kEnøgQW b:uEnþkalenaH
edaysar´enAekµg ehIymin)anykcitþTukdak;s¥MEPñk[
)anCab;lab;eTIbEPñkrbs;´mansPaBkan;EtF¶n;F¶reLIg²
rhUtdl;emIlGIVElgc,as;;.
RbCaCnmUldæan EtgEtmksYr´GMBIRbvtiþrUbRkúm
RKÜsar´ b:uEnþ´lak;minR)ab;tamRtg;eT. ´R)ab;fa CIta
rbs;´CaGñkERs «Buk´CaGñkFak;sIukøÚ mþay´CaGñklk;
RtkYn. mnusS)at;BIPUmiCaerogral;yb;. eBlxøH´ eXIj
stVEqáBaMeCIgmnusSykeTAsIu. GgÁkarsYrfa «etImanGñk
Nacg;RtLb;eTARsukkMeNItvijeT?» manGñkCitxag´
mYyRKÜsar)aneqIøyRBmKñafa cg;RtLb;eTAvij. eRkay
mk RKÜsarenaHk¾)at;xøÜnrhUt. manGñkPUmixSwbexSóvKñafa
GñkTaMgenaHRtÚvGgÁkarykeTAsmøab;Gs;ehIy.
enAmunEbkqñaM1979 ´B¤sñÚrkaMePøIgc,aMgKñaecjBI
TIrYmextþtaEkv. kmµaPi)alenATIenaHxSwbexSóvKña ´Kitfa
RbEhlCamans®gÁamekIteLIgmþgeTotehIy. RBlwm
eLIg kumarTaMgGs;ecjeTARcÚtRsÚvdUcFmµta. eBlenaH
´min)anecjeTAeFIVkareT. ´)anrt;sMedAmkpÞHmkrk
«Bukmþaynigbgb¥Únrbs; . enAevlaema:g11yb; ´eXIj
manrfeRkaHeRBagRBatenAtampøÚv. eBlenaH RkúmRKÜsar´
RtÚv)anExµrRkhmekoreTAdl;PñMRkeLItenACitRBMEdnkm<úCa
-éf. BYk´rs;enATIenaHedayK~anGaharbriePaKnigTwk
pwk. RkúmRKÜsar´Büayamrt;eKcecjBIExµrRkhmmkCYb
kgT½BevotNam ehIy)anvilmkRsukkMeNItvij.
rhUtmkdl;sBVéf¶ ´enAEtminGacbMePøc)annUverOg
ra:vEdl´)anqøgkat;rbbExµrRkhm CaBiessrbbenaH)an
eFIV[EPñkrbs;´emIlminc,as;rhUtdl;sBVéf¶. ´sUm
sMNUmBr[tulakarkat;eTasemdwknaMExµrRkhm[)anqab;²
BIeRBaH´cg;[tulakarrkxusrkRtÚv[RbCaCnEdlrgTukç
lM)akenAkñúgsm½yenaH.
suIv suxKa GtItGñklk;dUr
rUbft3snøwkEdlsl;BIrbbExµrRkhm KWCarUbftrbs;
sIuv suxKa nigRbBn§EdlftkñúgeBlerobkar. enAeBl
CemøósqñaM1975 RbBn§rbs;Kat;ykrUbftmYysnøwkenH
tamxøÜnedaydak;enAkñúgk®nþkexaGaveTIbGacrkSarhUtdl;
sBVéf¶. cMENkrUbftBIrsnøwkeTot KWCarUbftEdlft
enAeRkayeBlerobkarehIy. eRkayBIrbbExµrRkhm
RtÚv)anbBa©b; suxKa )anBüayamEsVgrkrUbftrbs;Kat;
BIsac;jatimkvij edIm,ITukCacMNgédénkarerobkarrbs;
Kat; kalBITsvtSr_qñaM1960. rUbftenaHKat;piþtEck
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa16
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
bgb¥ÚnTukCaGnusSavrIy_. Bak;B½n§nwgbBaðarUbft sIuv suxKa
)anerobrab;BIRbvtiþrbs;Kat;fa÷
´nigRbBn§rbs;´KWCakUnExµrkat;cin b:uEnþeyIgTMagBIr
nak;minecHniyayPasacineT. enAkñúgrbbExµrRkhmRbCa
CnmUldæanehA´faGacin² BIeRBaHGñkTaMgenaHeXIj´
sm,úrs.
enAmuneBlerobkareyIgTaMgBIrnak;min)ansÁal;Kña
BImunmkeT b:uEnþeyIgRtÚvCabgb¥ÚnCITYtmYynwgKñaeyIgeTIb
EtsÁal;KñaenAéf¶erobkarb:ueNÑaH. karerobkareBlenaH
KWRtÚvsþab;tambgÁab;«BukmþayTMagsgxag. ´CakUnmin
GacRbEkkb¤tva:GIV)aneLIy. BiFIerobkarrbs;´KWeFIVtam
RbéBNIcinpgnigExµrpgenApÞHRbBn§rbs;´enAPUmieBAñ Rsuk
KgBisI extþkMBg;sW<. bnÞab;mkeTIbmkeFIVBiFIkat;cMNgéd
enApÞHrbs;´enAERBkelob.
enAeBl´erobkarKµansemøókbMBak;l¥nigTan;sm½y
sRmab;esøókBak;kñúgBiFIeT. mü:agvijeTot«Bukmþayrbs;
´KWCamnusSbUraN dUecñH´RtÚvesøókBak;tamrebobburaN.
enAéf¶enaH´esøókBak;EtexaGavmYykMebøhUtdl;cb;BiFI
cMENkRbBn§rbs; esøókexaGav2kMebø. exaGavEdlRbBn§
´esøókehAfa «QinhU‘» CasemøókbMBak;tamEbbRbéBNI
cin EdleRbIsRmab;EtkñúgBIFIerobkarnigBiFIbuNüTanFM²
b:ueNÑaH. QutenHmanBN’RkhmnigBN’páaQUk. exa
EdlRbBn§´esøókKWCaexadak;ekAsU‘. eBlxøHkUnRkmMuesot
páamYyTgenARtecoknigeBlxøHBak;kRmgpáaenAelIk,al.
kEnSgédEdlRbBn§´kan;KWsRmab;x©b;luy. enAsm½y
enaHRbCaCnExµrminniymeRbIkabUbdak;luyeT KWeRbIEt
kEnSgéd cMENkeragkarmanEtRkNat;tg;sRmab;Rbk;nig
cglMGredayFagdUgenAekøagTVar.
kEnSgédenaH KWRbBn§´cak;edayxøÜnÉg. RbBn§´
cUlcitþcak;nig):ak;páaNas;. Kat;ecHcak;k,ac;CaeRcIn.
Kat;ecHcak;eRsamexIñyeTotpg. bIþRbBn§´RsLaj;Kña
Nas;. eRkayeBlerobkarehIy CIvPaBRKÜsar´man
FUrFarNas;. RbBn§´enApÞHemIlEfrkSakUn. cMENk´
RbkbrbrTij-lk;sárBag. kñúg1qñaM²´lk;sár)anrab;ry
Bagnig)anR)ak;kéRmeRcIn.
enAmuneBlerobkar ´eron)anRtwmfñak;DIbøÚm. eRkay
BIRbLgFøak; ´Qb;eronehIymkCYyeFIVkarenAhagkat;edr
bgrbs;´. ´eFIVkarenATIenaHbeNIþr ´hat;eronkat;edr
semøókbMBak;beNIþr. bnÞab;mk´Gackat;edrsemøókbMBak;
mnusSRbús)an ehIymkCYykargar«Bukmþaylk;dUrcab;
hY‘ynigdwkCBa¢ÚnRsÚvykeTAlk;enAtamPUmi.
´bþÚrpÞHCaeRcIndg. dMbUg´rs;enApÞHxagRbBn§rbs;
´enAextþkMBg;sW<. bnÞab;mk ´mkrs;enATIRkúgPñMeBjmþMúeBTü
elaksg, nigcugeRkay´mkrs;enAERBkelob. eBl
´bþÚrpÞHmkrs;enAmþúMeBTüelaksgÇ ´snSMluy)aneRcIn
ehIyTij)anrfynþmYysRmab;rt;tak;sIudwkGñkdMeNIr
PñMeBj-)at;dMbg.
eBlRbeTsCatikan;EtmanPaBRCÜlRcbl;xøa Mg´
ebIkLaneTAdl;Rtwmsalaelx5 ´k¾Qb;Lan
ssIIuuvv ssuuxxKKaa nniigg PPrriiyyaa ffttkkññúúggeeBBlleerroobbkkaarrkkññúúggTTssvvttSSrr__qqññaaMM11996600
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 17
elx72 ExFñÚ qñaM2005
caM[LanepSgeTotedIm, IeFI Vd MeNIrr YmKña
ehIymanLanTahanebIkLannaMmuxeTotpg
edIm,IkarBarsuvtißPaB BIeRBaHeBlenaHExµr
Rkhmvayqµk;enAtampøÚvCahUrEh. Gñk
dMeNIrPaKeRcInKWCaGñkrt;Bn§TMnij. eRkay
mk edaysarRbfuyeRKaHfñak;xøaMgeBk nig
edaysarExµrRkhmvaypþac;pøÚv ´ebIkLan
tak;sIuBIPñMeBjeTARtwmsalaelx5. eday
eRKaHfñak;kan;EtxøaMgeLIg² ´k¾seRmccit
þQb;rt;tak;sIu ehIyTijrfynþLaMRbWta
mYysRmab;dwkCBa¢ÚnGñkdMeNIrenAkñúgTIRkúg
PñMeBj. ´ebIkLaMRbWtaBIpSarGUrb£sSI pSarfIµ
eTAdl;ecamecAnigCm<Úv½n.
maneBlmYy Tahanln;nl;cab;RkúmRKÜsar´dak;
XMuXaMgenAmnIÞrEk,reBaFicintugGs;ry³eBlmYyyb;.
mUlehtuEdleFIV[ekIterOgenHedaysarb¥ÚnCIdUnmYyrbs;
´EdlCYlpÞH enAEk,rpÞH´mþúMeBTüelaksg,. eBlenaHenA
kñúgpÞHvaGuCcegáógeRbgkat RsbeBlCamYyenaH vacak;
eRbgsaMgdak;LanEdr. edaysareBlenaHmanxül;xøaMgeFIV
[qabeqHsaMg ehIyraldaleFIV[eqHePøIgcegáógpÞHva nig
pÞHGñkCitxagrYmTaMgpÞHrbs;´pg TaMgGs;eqHGs;17xñg.
eBlmanePøIgeqH pÞHrbs; RtÚveqHexÞcxIÞGs;rYmTaMgRTBüsm,tiþ
rbs;´. ´enAsl;EtLaMRbWtanigrbs;rbrbniþcbnþÜcb:ueNÑaH
ehIyenAsl;luyEdlenACab;nwgehae):Ab:ueNÑaH ´)an
ykluyenaHmkTijEs,keCIgBak; BIeRBaHBYk´rt;ecjmk
Gt;)anBak;Es,keCIgeT. b¥Ún´søab;Gs;kUnmñak;. Tahan
ln;nl;mankarsgS½y ehIycab;´RBmTaMgRbBn§nigkUn
rbs;´eTAdak;XMuXaMgCabeNþaHGasnñ. mYyyb;eRkay
mk bgb¥Únrbs;´)aneTACYyedaHElgRkúmRKÜsar´[ecj
BIkarXMuXaMgvij. bnÞab;mkmankaEstmYy)ancuHpSay
fa «´eQµaH eLA suxKa CaCnCaticin )aneFIVviecäTkmµdut
pÞHedIm,I[xµMagcUl».
eRkayBImanerOgenHekIteLIg RkúmRKÜsar´)anpøas;
mkenApÞH´enAERBkelob ehIy´Rbkbrbrrt;LMaRbWtadEdl.
eBlenaHRsukkMeNItxagRbBn§rbs;´RtÚv)ankan;kab;
edaykgT½BrMedaH. ´manbMNgcUleTAykrbs;rbrxøH
nigehA«Bukmþayekµk´mkrs;enACamYy´ b:uEnþKat;minRBm
mktam´eT BIeRBaHBYkKat;enAsþaydIFIønigRTBüsm,tiþ
CaeRcIn. Kat;suxcitþenAcaMTIenaHrhUtdl;rbbExµrRkhm
d Ylrl M.
enAmunrMedaHqñaM1975 manRKab;epøagCaeRcInFøak;
mkEk,r²pÞHrbs;´. RbCaCnminGaceFIVdMeNIreTAmk)an
ehIyeBlenaH´k¾p¥akkarrt;rWum:kEdr. ´)anyksemøók
bMBak;erobkarrbs;´eTAepIJTukenAbgCIdUnmYyrbs;´enA
PñMeBj. eRkayeBlEdlExµrRkhmCemøósRbCaCnecj
BITIRkúgPñMeBj)anknøHEx RkúmRKÜsar´RtÚv)anCemøósecj
BIERBkelob. ´)anCYlTUkmYyedImI,qøgeTARsukkMeNIt
xagRbBn§rbs;´ b:uEnþeTAminrYcedaykgT½BExµrRkhm)an
Xat;RkúmRKÜsar´ehIybBa¢a[eFIVdMeNIreTAxagRsúkekon
sVayvij. RbBn§rbs;´RbmUlykexaGav)an1k®nþknig
GgárbniþcbnþÜcsRmab;hUb.
RRkkúúmmRRKKÜÜssaarr´))aanneeTTAArrss;;eennAAPPUUmmiivvttþþeeRRkkAA RRssúúkkeekkoonnssVVaay
ssIIuuvv ssuuxxKKaa nniiggPPrriiyyaa fftteeRRkkaayyeeBBlleerroobbkkaarrkkññúúggTTssvvttSSrr__qqññaaMM11996600
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa18
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
extþkNþal. dMbUgeLIy´GacesøóksemøókbMBak;cRmúH
BN’)an b:uEnþeRkaymkGgÁkartRmÚv[RkúmRKÜsar´esøók
semøókbMBak;BN’exµATMagGs;. GgÁkar)anbMEbksmaCik
RKÜsar´rs;enAdac;edayELkBIKña. ´ecHkat;sk;nigecH
CYsCuleRKÓgma:sIun dUecñHGgÁkar)ancat;tMag[´kat;sk;
[yuvCnenAkñúgPUminigCYsCulLannigm:asIunkaNUt. ´
EfmTaMg)anCYybeRgóndl;mnusScas;enAkñúgPUmi[ecHkat;
sk;eTotpg. eBlxøHGgÁkarcat;taMg[´vas;dIedIm,IelIk
PøWERs. ´vas;PøWERs)anRtg;Nas;. RbBn§rbs;´RtÚv
GgÁkarcat;tMag[CRmHesµAnigeFIVERs. eTAdl;TIenaHdMbUg
minTan;hUbrYmenAeLIyeT. RkúmRKÜsar´)anykGgáreTA
)anEt3etA. RbBn§´)anykGgárxøHeTAdUrykmasmYy
dMub:uneméd ehIyykmasenaHeTAdUr)anGgáry:ageRcInmk
vij. RbBn§´edaHdUrcuHeLIg²)anmaspgnigGgárpg.
´xwgnwgRbBn§´Nas;EdlykGgáreTAdUrykmas BIeRBaH
´xøacykmasmkehIyminGacdUrykCaGgárb¤rbs;rbr
hUbcukepSgeTot)an. eyIghUby:agsnMScMécCaTIbMput.
enAeBlhUbrYmkñúgshkrN_´hUbGt;Eq¥teT. eBlxøH
hUbbbr eBlxøHeTothUb)aymanEtsmømanEtbEnø Kµan
sac; TwksmøexµAKµanrsCati. maneBlmYyedaysarkUn
Rbúsrbs;´minRBmeTAeFIVkarenAkardæan Qøbcab;vayk
eTARCmuCTwk ehIyGuc)arIBIelIxøÜnva RBmTMagdak;stVG®gág
[xaMvaEfmeTot. ´)anlYgelam[vaeTAeFIVkarvij edIm,I
kMu[GgÁkareFIVTaruNkmµ.
karrs;enAlayLMCamYyRbCaCnmUldæanRKÜsar
rbs; CYbnwgbBaðaCaeRcIn. GñkenACitxagehA´fa«Gacin²»
BIeRBaHEs,knigmuxmat;rbs;´dUckUnecAcin. BaküenH)an
elcB¤dl;GgÁkar ehIy)an[´eTAKas;Kl;raMgkñúg1éf¶[
)anBI20-25Kl;. RbsinebI´eFIVmin)an´nwgRtÚvsøab;
ehIy. kEnøgenaHsißtenAq¶ayBIPUmi kRm)anCYbmuxRbBn§
nigkUnrbs;´Nas;. kEnøgeFIVkarrbs;eyIgenAq¶ayBIKña.
´eFIVkarKµaneBlsRmakry³eBl3-4Ex eTIb´)anCYbmux
RbBn§kUnmþg. manGñkPUmilYcxSwbR)ab;´fa manRbCaCn
mUldæan2nak;)anraykarN_GMBI´. 2nak;enaHFøab;)an
raykarN_eTAGgÁkar[ykRbCaCnenAkñúgPUmieTAsmøab;Ca
eRcInnak;.
eBlRbBn§rbs;´manépÞeBaH Kat;caj;kUny:agxøaMg
GgÁkarenAEtcat;taMg[Kat;eTAkac;eBatnigbkeBatdEdl.
enAmunEbkqñaM1979 GgÁkar)anehARbBn§rbs;´
nigGñkPUmiepSgeTotEdlmanTaMgyuvCn nigyuvnarIeTARbCMu
enAkñúgéRBenAevlaema:g3-4eTobPøW ehIyepIJTukkUn[yay²
emIl. cMENk´eFIVkarenAkardæan. dMbUgeLIyRbBn§´
sµanEtehAeTARbCMuFmµta. luHKat;eXIjQøbCaeRcInedIr
xVat;ExVg eTIbKat;sgS½yc,as;CamanerOgminl¥ekIteLIg.
eBlGgÁúyRbCMu RbBn§´ecHEtB¤sñÚrkaMePøIg)aj;Kñakan;EtCit
mk² b:uEnþQøbR)ab;fa «kMuRBÜy)armÖGI eK)aj;KñaenATl;
EdneT». bnÞab;mkk¾manPaBRCÜlRcbl;xøMag ehIyGñkEdl
cUlrYmRbCMurt;EbkExJkKñaecjBIGgÁRbCMu. RbBn§´)anrt;
eTArkkUn´TRmaMEteXIj ehIyBrrt;kat;RKab;kaMePIøgesIÞr
søab;esIÞrrs;TRmMaEt)anCYb´.
enAéf¶EbkqñMa1979 ´)aneXIjenAelIÉksarrbs;
kmµaPi)alkt;RtamaneQµaHrbs;´Edr. enAelIÉksar
enaHmansresrfa «´KWCaGtItTahan ehIyRbBn§rbs;´
xi¢leFIVkargar». GñkEdlraykarN_eTAfñak;elIRtÚv)anGñk
PUmiRBÜtKñavaysmøab;ecal ehIyykeTAkb;enAeRkamedIm
lµút. GñkTaMgenaHKWCaRbCaCnmUldæan. ´minEdlrkerOg
eQøaHRbEkkCamYyGñkNaeT b:uEnþ´q¶l;fa ehtuGIV)anCa
manGñkcg;eFIV)ab´.
rUbftenH´ftkñúgBiFImgÁlkarenApÞHrbs;´enAERBk
elob. kalenaHKµanCagftrUbeT KWCagftykmkBIPñMeBj
nigKµanrUbftBN’eT manEtrUbfts-exµA. kaleNaH´
ftrUb)anRbmaNCa20-30snøwk. eBlerobkarehIy
jatimitþTaMgsgxag)ansMurUbftTaMgenaHTukCaGnusSavrIy_.
rUbftenH´)anmkBIbgb¥ ÚnxagRbBn§´CaGñkrkSaTuk.
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 19
elx72 ExFñÚ qñaM2005
eRkayqñMa1979 Kat;)anykmkRbKl;[´vij.
cMENkrUbft2snwøkenH BYk´ftenAhagmYyenAkñúgTIRkúg
PñMeBj eBlEdl´mankUn2nak;. kalenaH RbBn§rbs;´
esøókBak;rebobExµrbUraN. exaGavEdl´esøókftenH
KWCaexaGavEdl´Føab;esøókBak;enAeBlEdl´erobkar. ´
RsLaj;vaNas;. vaKWCarbs;GnusSavrIy_rbs;´ ehIy
mü:ageTot bgrbs;´CaGñkkat;exaGavenH[. bgb¥Únrbs;
´TaMgGs; KWCaCagkat;edrexaGav. rUbft2snøwkenH
RbBn§rbs;´x©b;TukenAkñúgk®nþkexaGavenAeBlCemøósqñaM
1975. CaerOy² manQøbmkEqkeqrk®nþk nig
pÞHrbs;´enAeBlEdlBYk´ecjeTAkardæan)at;² b:uEnþ´
Gt;man)at;bg;rUbfteT KW)at;bg;EtnaLikaédnigrbs;rbr
bniþcbnþÜcb:ueNÑaH cMENkÉrUbftnigmasRbBn§´lak;Tuk
y:agCit.
eBlEdl´eXIjrUbftTaMgenHeLIgvij eFIV[´nwk
eXIjGnusSavrIy_BImunmkCamYyRbBn§rbs;´ CaBiess
rUbft2snwøkEdl´ftkñúghagenATIRkúgPñMeBj EdleBl
enaHKWCaeBlevlaEdlRkúmRKÜsar´rkcMNUl)any:ageRcIn.
\LÚv´mankUneRcIn ´RtÚvcMNayR)ak;CaeRcIneTAelIkar
eronsURtnigkarrs;enArbs;kUn². ´sþaysemøókbMBak;
erobkarrbs;´Nas;. eRkayrbbExµrRkhm bgrbs;´
R)ab;fa Kat;)anyksemøókbMBak;TaMgenaHeTAdUrykGgár
hUbGs;ehIy. Kat;EfmTMagGrKuNdl;´eTotpg ebIkMuEt
)ansemøókbMBak;rbs; emø:HKat;søab;edayGt;)ayehIy.
´Føab;B¤GMBIerOgra:vsIþBIkarbegIát[mantulakaredIm,Ikat;
esckIþemdwknaMExµrRkhmEdr b:uEnþyUrqñaMehIyminTan;eXIj
tulakarenaHekIteLIgesaH. ´minsgw,mfa tulakarenH
GacekIteLIgeT BIeRBaHknøgeTAyUrqñaMehIy mineXIjbegáIt
esaH. ´cg;)anyutiþFm’mYysRmab;RkúmRKÜsarrbs;´ k¾
dUcCaCgrgeRKaHdéTeTotEdlFøab;)anqøgkat;sm½yenaH.
´sgw,mfa tulakarGacTb;sáat;kMu[rbbenaHekIteLIgmþg
eTot. ´EtgEtniyayerOgr:avEdl´Føab;qøgkat;sm½y
ExµrRkhmR)ab;dl;kUnecA´ edIm,I[BYkva)andwgB¤BIrbbenaH
ehIy´cg;kt;RtaTukedIm,ICakarcgcaMeTAéf¶eRkayeTot.
rhUtmkdl;sBVéf¶enH ´enAEts¥b;Baküfa «smmitþ»
xøaMgNas;. BaküenH´EtgEtB¤enAeBlmanRbCMumþg²kñúg
rbbExµrRkhm. eBlxøH´emIlTUrTsSn_ ehIyB¤BaküenH
´biTTUrTsSn_Qb;emIl. ´mincg;B¤BaküTaMgenHeToteT.
BaküenHeFIV[´nwkeXIjdl;erOgr:avenAkñúgrbbExµrRkhm.
GñkCitxagrbs;´enAEtehA´fa «Gacin» CaBiessenAeBl
manCemøaH.
)‘ag BIv½n nig siuri savINa
Bnül;BaküEx~rRkhm eeyyaaFFaabbddiivvttþþll¥¥³³ eyaFaEdlbMeBjParkic©RKb;mux)an
l¥edayKµanlkçxNÐ eBlman eBlGt; eBlRsÜl eBl
lM)ak eBlQñH eBlcaj;CabeNþaHGasnñ eBlQñHTaMg
Rsug cUlTIRkúg k¾KµanlkçxNÐ. ¬kMNt;ehtuelx108¦
FFaattuuBBiittCCaabb;;CCiittssññiiTT§§nnwwggmmhhaaCCnn³³ manmhaCnenACamYy
bkS. KN³kmµaFikarbkSmYYyenAkñúgGgÁPaBmYy ebIKµan
mhaCnenACamYyminxøaMgeT. enACamYykñúgn½ystiGarmµN_
enACamYy neya)ayenACamYy cat;taMgenACamYy.
¬Tg;bdivtþelx7 Exkkáda qñaM1976¦
]]))aayykkll³³ bnøMsMucrcaedIm,IdkxøÜnerobcMkmøaMgmYysa
eTot TsSn³sPaBkarN_bdivtþkm<úCabc©úb,nñ nigParkic©rbs;
eyIg.
sskkmmµµnnwwggssÞÞúúHHssÞÞaajj³³ RbyuT§nwgvaysRmúk edayQrelI
snÞúHQñH QrelICMhrmaneRbóbdac;xatelIxµaMgnwgelIsuTidæi-
niym bdivtþ\tgaker. EtFMbMputskmµnwgsÞúHsÞajRtÚv
[cMTis.
¬dkRsg;ecjBIesovePAkargarBRgwgnigEklm¥eKalCMhr
nigGakb,kiriyadwknaMnigeFIVkargarrbs;bkS¦
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa20
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
eGlIhSaEbt eb‘kx½r
eGlIhSaEbt Eb‘kx½r KWCaGñkeqøIyqøgsarBt’man
rbs;sarBt’manv:asuInetanb:usþ×EdleRkaymk )an
TTYltMENgCaniBn§naykbreTsCan;x<s; rbs;viTüú
Cati ehIyfµI²enHCaCMnYykarniBn§naykrbs;sar-
Bt’manj:Úvy:kEfms_ TTYlbnÞúksarBt’manbreTs
nigsarBt’manhriBaØvtßú. Kat;)anraykarN_ nig
sresrBt’manBIRbeTskm<úCa cab;taMgBIqñaM1973
[eTAj:Úvy:kEfms_, The London Review of Books,
TsSnavdþIesdkic©cugbUBa’ nig Die Tageszeitung.
esovePA enAeBlEdls®gÁamrlt;eTA TTYl)an
rgVan;esovePArbs; Robert F. Kennedy nigRtÚv)an
eRbIR)as;CamUldæansRmab;karftExSPaBynþÉksar
rbs; riTI§ ):an; EdlmancMNgeCIgfa bu)öaNa. Kat;k¾
CaGñkniBn§esovePARbvtþisa®sþ s®gÁamevotNam
rbs;shrdæGaemrik. Kat;TTYl)ansBaØb½RtEpñk
karsikSaBIGasIuxagt,Úg BIsaklviTüal½yTIRkúg
v:asIunetan ehIysBVéf¶kMBugrs;enACamYykUnBIrnak;
rbs;Kat;enATIRkúgv:asIunetanDIsIu. esovePAenH
manTMhM180mmx260mm kRmas;724TMB½r. ERbsRmÜlCaPasaExµreday eTB em:gXan nig sukça GIuEr:n.
BinitünigEksRmÜleday qaMg yu. esckþICUndMNwg
mCÄmNÐlÉksarkm<úCashkarCamYysßanTUtGaemrikRbcaMenARbeTskm<úCae)aHBum<pSayesovePAmYy
EdlmancMNgeCIgfa {enAeBlEdls®gÁamrlt;eTA} EdlbkERbecjBIesovePAedImrbs;GñkRsI eGlIhSaEbt
Eb‘kX½r. enAkñúgesovePAenH GñkRsI eGlIhSaEbt erobrab;GMBIerOgr:avrbs;ExµrRkhmsakl,gbMPøWfa GñkNa
xøHCaExµrRkhmmUlehtuGVI)anCaRkúmenHdak;bgçM[manrbbmYyEdlbgðinbegðacenARbeTskm<úCanigmUlehtu
EdlnaM[mans®gÁamCamYyRbeTsevotNam. mCÄmNÐlÉksarkm<úCanwgEckpSayesovePAenHeday
\tKitéfødl;RbCaCnkm<úCaEdlcg;TTYl)anKMnitnigcMeNHdwgbEnßmGMBIehtukarN_Edl)anekIteLIgenAkñúg
RbeTskm<úCakalBIbITsvtSr_mun. sUmTak;TgmCÄmNÐlÉksarkm<úCatamry³RbGb;sMbuRtelx 1110 b¤
GasydæanpÞHelx66 mhavifIRBHsIhnu raCFanIPñMeBj TUrs½BÞelx 023 211 875 b¤tamGuIEml³
[email protected]. sUmGrKuN.
When the War Was Over
Elizabeth Becker
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 21
elx72 ExFñÚ qñaM2005
CMBUkTI7
«bkSCaTIeKarBnigCaTIesñha¡>>>»
«cMNuckMBUlrbs;GMeBIePrvkmµEdleLIgdl;kRmitx<s;
bMput KWenAeBlNaEdlb:Ulisrbs;rdæcab;epþImsmøab;RbCaCn
rYmCatiÉgnigenAeBlEdleBCÄXatBImSilkøayeTACaGñk
rgeRKaHenAéf¶enH». han;Nas; Gaernt_
bkSCaTIeKarBnigCaTIesñha nigbg²CaemdwknaMbkS
CaTIeKarBnigCaTIesñha ´sUm[bkSnigbNþasmmitþCaTI
eKarBnigCaTIesñhaGaNitGasUr´pg. KµaneBlNamYy
Edl´manbMNgk,t;bkSbnþicesaHeLIy>>>>.
edayyl;BIKMnitepSg²rbs;bkSEdl´Føab;dwg ´Gac
RtwmEtbBa¢ak;R)ab;bkSedayesµaHRtg;fa ´xøacRbePTén
esckþIsøab;EbbenaHxøaMgNas;>>>.
smmitþ pat; sresrenAmnÞIrXuMXaMgrbs;Epñksnþisux
RkúgPñMeBj Exmkra qñaM1978
eyIgGacEsVgyl;BIrbbmYyedaysikSaRsavRCavBI
sßab½nepSg²EdlrbbenHbegáIteLIg. mnÞIrXuMXaMgTYl
EsøglµmeFIV[GñkTsSnanwkeXIjdl;km<úCaRbCaFibetyü
y:agBitR)akd. mNÐlsRmab;sYrcemøIyeFIVTaruNkmµnig
smøab;mnusSenH )anRtÚverobcMeLIgkñúgkEnøgmYyEdlBI
mun CasalabzmsikSanigCaviTüal½ymYyenATIRkúgPñMeBj
¬CaGtItsalaTYlsVayéRBnigviTüal½yBjay:at¦. Exµr
Rkhm)anbeNþjnisSitTaMgGs;ecjBIrdæFanI ehIybBa¢Ún
eTAdak;tamCMrMBlkmµCaeRcIn muneBlEdlGñkTaMgenaH
RtÚvsmøab;. ExµrRkhm)anbiTsalaTUTaMgRbeTs edayELk
salaTYlsVayéRBRtÚv)anbkSRbKl;eTA[Epñksnþisux
kan;kab;eday Duc CaGtItRKÚbeRgóneRkameQµaHfa kaMg
hÁiceGov eFVICaRbFan. edaybM)at;kumarPaBnigkarGb;rM
karsmøab;GñkecHdwgnigGñkKµaneTaséBr_ KWCacMENkmYy
énGIVEdlmnÞIrXuMXaMgTYlEsøgCatMNag.
enHCakarcMGkbBaÄWcitþd¾GaRkk; TYlEsøgmann½yfa
«TYlEdlmanduHedImeQIBul» ¬EsøgCaedImeQImYyRbePT
EdlEpørbs;vamanCatiBulnigRtÚv)aneRbIR)as;sRmab;
RtaMRsaeFVICafñaMpwk b:uEnþebIpwkeRcInGacBulsøab;¦.
GKarTaMgbYnrbs;GtItsalaenHRtÚv)anEbgEckCa
Epñkdac;edayELkBIKña sRmab;eFIVCakEnøgnigeFIVTaruNkmµ
GñkeTas kEnøgsRmab;Gñkyamsñak;enA kEnøgtmál;Éksar
d¾eRcInsn§wksn§ab;. snþi)al)anrkSaTuksMNuMÉksarCaeRcIn
enAkñúgenaH EdlPaKeRcInCarbs;GñkeTasBIrmuWnnak;Edl
Ex~rRkhmnaMykmkdak;KukenAmNÐlenH. kEnøgenHk¾man
RbmUlpþúMcemøIysarPaBrab;ryBan;TMB½rrUbftCnrgeRKaH
rab;Ban;snøwk nigesckþIENnaM[eFIVTaruNkmµGñkeTas.
ÉksarTaMgKMnrenH rYmpSM)anCaRbvtþisa®sþd¾kRmmYyrbs;
bkSkumµúynisþkm<úCa fVIebIvaERbRbÜlmineTogk¾eday.
bnÞb;eronCaeRcInRtÚvExµrRkhmxNÐEckCabnÞb;tUc²
edayerob\dæCaCBa¢aMgeLIgrhUtdl;km<s;Bak;kNþalbnÞb;
eron. salRbCuMFM²sRmab;karRbCuMkalBIedImRtÚvExµrRkhm
bMBak;edayeRKÓgsmÖarsRmab;kareFIVTaruNkmµdUcCa ExSBYr
Rcvak; Edkf<k;RsYc² ERKEdk CaeRcInEdlenAelIenaH
GñkeTasRtÚvcgsn§wgdak;Rcvak;édeCIg. kñúgTIFøasalaExµr
Rkhmerobdak;BagTwkFM² sRmab;RCmuCk,alGñkeTas[
fb;degðIm. esovePAsresrcas;²rbs;salaRtÚvExµrRkhm
ykmkeRbIR)as;sRmab;kt;RtaÉksarkþarexonsRmab;biT
bTbBa¢aépÞkñúgrbs;mNÐlEdlbBa¢adac;xatmin[GñkeTas
¬mCÄmNÐlÉksarkm<úCadkRsg;EtCMBUkTI7énesovePAenHmkcuHpSay¦
enAeBlEdls®gÁamrlt;eTA
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa22
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
ERskkñúgeBleFVITaruNkmµ RtÚveqøIy[cM²nwgsMNYrepSg²
mincaM)ac;KitEvgq¶ay ehIyRtÚveFIVtamvin½yEdlBi)ak
RTaMCaeRcIneTotmunnwgRtÚvykeTARbharCIvit.
Duc )andwknaMCMrMmrN³mYyEdlmankarerobcMy:agl¥
\tex©aH. snþi)al)anftrUbGñkeTas enAeBlEdlnaMmk
dl; bnÞab;mkftrUbkñúgeBlEdlGñkeTasCitsøab;b¤mun
søab;bnþic EdlsuT§EtmanbMBg;-kryHedayGarxøÜnR)aN
RtÚvkat;Gvyv³ecj b¤RtÚveFVI
[c uHsÁmk MRB wgedaykareF V I
T ar uNkm µn igkareRskXøan
EdlBMuGacemIlsÁal;CanrNa.
rUbftTaMgenHCaEpñkmYyénsMNMu
lixitepSg² Edl)ancgRkg
eLIgCaP½sþútagedIm,Ibgðaj[
eXIjfa sRtÚvrbs;rdæRtÚv)an
smøab;rYcBitR)akdEmn. Duc k¾
)ankMNt;eRCIserIséf¶eday
ELktamBYksRmab;GñkeTas
dUcCa éf¶mYysRmab;smøab;Gñk
eTasePT®sþIéf¶mYyeTotsmøab;
kumar éf¶mYyepSgeTot smøab;
kmµkreragcRkCaedIm.
kgVl;d¾l¥itl¥n;EbbenaH)ankøayeTACanimitþrUbBiess
rbs; Duc kñúgry³eBlénkarQaneLIgzananuRkmbkSrbs;
Kat;CaGtItRKÚbeRgónenAextþkMBg;camEdlkøayeTACa
PUmiPaKbUBa’ Duc eFVIkarenAPUmiPaKnirtIenAeBlEdlKat;
seRmceTArYbrYmkñúgCYrbdivtþn_ ehIyenATIbMputk¾)anbMeBj
muxgarxagEpñksnþisuxrbs;PUmiPaKenH. kñúgGMLúgqñaMdMbUg²
éns®gÁam Duc maneQµaHl,IfaCaGñkeFVI[rebobRKb;RKg
kare)assm¥atepSg²rbs;ExµrRkhmkan;EtviessCag
mun nigs¶at;kM)aMgKYr[kt;smÁal;kñúgeBlEdlKat;dwknaM
Epñksnþisuxrbs;PUmiPaKnirtIenH.
enAqñaM1972 Kat;RtÚvGgÁkarepÞr[mkeFVIkarenA
PUmiPaKBiessEdlenACMuvijTIRkúgPñMeBj kñúgeKalbMNg
[Kat;erobcMsnþisuxenAPUmiPaKBiessEdlCaPUmiPaKmYy
gayrgkarb:HTgÁicnigTn;exSaybMputkñúgcMeNamPUmiPaKnana
eBjry³eBléns®gÁam. enAeBlEdlKN³kmµaFikarmCÄim
TTYlkan;kab;kgT½BnigGMNacEpñkrdæ)alCMnYsPUmiPaKBiess
enAqñaM1975 Duc )ankøayeTACRbFansnþisuxsRmab;
RbeTsy:aggayGaRs½yeday
siT§iGMNacrbs;Kat;BImunmk.
b:uEnþEpñksnþisuxenHCaGgÁPaB
mYyrbs;bkSB M uEmnsß itenA
eRkamGMNacrbs;rdæaPi)aleT
ehIy Duc RtÚvepJIr)aykarN_
epSg²eTA[ b:ul Bt pÞal; nig
smaCikKN³elxamCÄimbkSBIr
bInak;b:ueNÑaH. sun esn Edl
Cardæm®nþIRksYgkarBarRbeTspg
nigCaGKÁembBa¢akarkgkmøaMg
Rbdab;GavuFpg KWCaemekay
pÞal;b¤CaKURbECgrbs; Duc.
kñúgRbeTsmYyEdldwknaMeday
GMeBIePrvkmµmnusSEdl «Evkmux» nigsmøab;xµaMgsRtÚv
rbs;bdivtþn_)ankøayeTACamnusSkan;EtmanGMNacxøaMg
eLIgkñúglMdab;EdlkarP½y)armÖrbs;BYkemdwknaMbkS kar
KitmémBIsRtÚvépÞkñúgnigeRkARbeTsecHEtrIkFMeLIg².
dUecñH Duc )ancUlkñúgRkúmemdwknaMsMxan;²rbs;RbeTs
EdlmanKñaEtR)aMb¤R)aMmYynak;b:ueNÑaH enAeBlEdlTYl
EsøgkøayeTACamCÄmNÐl«xYrk,al»énRbB½n§cat;EcgGMeBI
ePrvkmµ. enAeBlEdlmnÞIrXuMXaMgTYlEsøgeTIbcab;epþIm
dMeNIrkarenAqñaM1976 karRBmeRBógKñaEdlmanmYy
ry³kñúgCYrKN³kmµaFikarmCÄimbkS)aneRbHRsaM ehIy
b:ul Bt )ancat;taMg[ Duc tamdanrksRtÚvkñúgépÞbkSk¾
DDuucc RRbbFFaannKKuukkTTYYllEEssøøgg¬¬ss--2211¦¦
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 23
elx72 ExFñÚ qñaM2005
dUckñúgCYrRbCaCnEdr. minRtwmEtb:ueNÑaH Duc )ancab;nig
XMuxøÜnCnsgS½yCaeRcInnak;eTottamkarcg¥úlR)ab;rbs;
b:ul Bt ehIy Duc k¾CaGñkCYyRbDitP½sþútagepSg²RbqaMg
nwgGñkTaMgenaHEfmeTot. edaymanGMNaccat;kareTAelI
cemøIysarPaBepSg²rbs;CnrgeRKaHEdlCa«P½sþútag» én
bT]Rkidænana Duc )anseRmceKaledA «bgVil» emdwknaM
bkStamcMNg;rbs;Kat;nigeRCIserIsTukCamunnUv«xµaMgsRtÚv»
EdlbkSBuMsgS½yEfmeTot.
Duc nigRkúmsnþi)alrbs;Kat; )anTTYlsiT§iGMNacCa
ecARkmpg CaTIRbwkSatulakarpg nigCaeBCÄXatpg.
enATIbMput TYlEsøgk¾køayeTACakEnøgd¾KYr[es,ImmYyEdl
rYcputBIkarRtÜtBinitüTaMgGs;.
KN³dwknaMbkS)ancab;epþImmnÞilsgS½ykmµaPi)al
nigGñkTTYlxusRtÚvCan;x<s;mYycMnYntUc enAeBlEdlxøÜn)an
TTYlB½t’manGMBIkareFVImin)anseRmclT§pltamEpnkar
enAtamCnbTnanakñ úgGMLúgqmasTImYyqña M1976.
esckIþraykarN_rbs; eGog FIriT§ GMBIPUmiPaKBay½Bü KWCa
r)aykarN_mYykñúgcMeNamr)ayraykarN_TaMgLayEdl
eFVI[mCÄimGMBl;KMnity:agxøaMg. mCÄim)anbkRsaybraC½y
TaMgenHfa CaskçIPaBénkarmincuHsRmúgKñakñúgCYrrbs;BYk
kumµúynisþehIy. b:uEnþ ebIkMumankmµaPi)almYycMnYntUcmin
RbtibtþitambTbBa¢axøH²enaH k¾RbEhlCamCÄimKµandwgfa
xøÜnRtÚvKMramkMEhgedaymnusSrbs;xøÜnEdr.
P½sþútagCaeRcInEdlRbmUl)anbgðaj[eXIjpÞúy
eTAvij. RbFanPUmiPaKTaMgLay)anrYmshkary:ageBj
eljkñúgkarCemøósRbCaCnecjBIrdæFanI eFVItambTbBa¢a
epSg²edayEkERbGñkTIRkúg[køayeTACaksikrEtkñúgry³
mYyéf¶ lubbM)at;siT§iCabuKÁlTaMgGs; rwbGUsRTBüsm,tiþ
TaMgGs;kñúgnamrdæ kab;smøab;CnCatiPaKticnigeRbIGMeBI
ePrvkmµedIm,I[mankarpøas;bþÚrTaMgenH. vak¾mankarRBm
eRBógKñasþIBIkarkMNt;TisedACamUldæannigeKalkarN_
epSg²rbs;bdivtþn_Edr CakarRBmeRBógKñaedIm,IerobcM
dMeNIr «mhaelatepøaH» mYyBIelIxñgRbCaCnsRmab;CMnan;
eRkay.
b:uEnþ vak¾ekItmanbBaðaepSg²BIerOgGMNacEdr.
mankarvayRbyuT§KñatUctacrvagkgT½BPUmiPaKbUBa’nig
kgT½BPUmiPaK]tþrekIteLIgenAtampøÚvfñl;kñúgTIRkúgPñMeBj
edIm,Ie)asm¥atGñkminl¥ecj. karrg;caMd¾GnÞHsaGMBI
lT§pld¾Gs©arüxagvis½yesdækic©kñúgcMeNamBYkemdwknaM
Can;x<s;)anERbkøayeTACakarvk;EsVgrkxµaMgsRtÚvEdlCaGñk
deNþImeCaKC½yrbs;xøÜneTAvij. enAqñaM1976 bnÞab;BIkar
RbCuMCabnþbnÞab;mYyedIm,IvaytémøsßankarN_kñúgRbeTs
KN³dwknaMbkS)anseRmccitþdak;ecjnUvEpnkaresdækic©
bYnqñaMkm©at;bNþasmaCikbkSEdlkøayeTACamnusSKYr[
sgS½y edayGnuelameTAtamRbB½n§esuIbGegátfµImYy
ehAfa «karRsavRCavExSbNþaj» bgçMel,ÓnbdivtþsgÁm
niym nigbBa©b;erOgTaMgenaHCamYynwgkarsRmbsRmÜl
CaRbvtþisa®sþsþIBIbBaðaedImkMeNItbkSEdllM)aktRmÚv
citþnigTMnak;TMngepSg²rbs;xøÜnCamYyRbeTsevotNam.
kñúgPasarbs;bkS Ex~rRkhmElgniyayBakükm©at;
b¤EkERbcritvNѳKhbtIeTotehIy b:uEnþGacniyayfa
km©at;ninñakarKhbtIkñúgépÞbkSpÞal;. tamkarBit KN³
dwknaMbkS)anRtÚveFVI[pøas;bþÚrCMhredayesckþI)armÖBIGMeBI
k,t;mYyrbs;bNþayuT§mitþrbs;xøÜn Edlcak;b£sy:ageRCA
taMgBImunmk. edImdMbUgénbdivtþn_ RkúmkumµúynisþExµr)an
TTYlrgkarQWcab;bnþicbnþÜc eRBaHEtbNþasRtÚvk¾dUcsm<½n§
mitþrbs;xøÜn³ BYkevotNamEdlcg;RtÜtRtaRbeTs emdwknaM
xø ÜnxøH)ankøayeTACaGñk[karN_eTAsemþc RBHneratþm
sIhnu cin)anKaMRTsemþcedayeFVI[xUcRbeyaCn_dl;kumµúy
nisþExµrnigBYkevotNamCafµIkñúgCemøaHEdndIdMbUg²bnÞab;BI
sm½ys®gÁam.
ExµrRkhm)ankarBarxøÜnnwgGMeBIk,t;fµI²edaymeFüa-
)aykarBarBIrdUcKña³ )ancgsm<½n§PaBeday\teGonxµas
CamYynwgsRtÚvrbs;xøÜneTaHCadwgfasRtÚvTaMgenaHnwgbMpøaj
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa24
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
sm<½n§PaBenHenAéf¶NamYy nigRbkan;ykyuT§sa®sþmYy
sMedA«km©at;» sRtÚvEdlminTan;ecjCak;Esþg[Gs;mun
eBlEdlsRtÚvTaMgenaHman»kask,t;bkS. sm<½n§PaBCa
beNþaHGasnñkñúgsm½ys®gÁamEdlmanTRmg;Ca«rNsirS
rYbrYmCati» )anTTYleCaKC½yelIsBIkarsgÇwmTukeTAeTot
edayehtuEtrNsirSenH)anbRgÜbbRgÜmRbCaCnkm<úCa
TaMgGs;taMgBIsemþcRBH neratþm sIhnu rhUtdl;RBHsgÇ
RbCaksikrnigbBaØvnþ.
b:uEnþenATIbMput GVIEdleFVI[rbbenHvinasGnþrayKW
CMgWminTukcitþKñaÉg BuMEmnvinasedaysarsRtÚvenaHeT.
kalebIvinicä ½yKYrdl;kalevlaehIy bkS)ankat;pþac;
sm<½n§PaB Pøamedayreboby:ageXareXA. enAeBlEdl
bkShammin[mansasna bkSminRtwmEtbiTvtþGarammin
[RbCaCneFVIbuNüTanb:ueNÑaHeT b:uEnþEfmTaMgsmøab;RBH
sgÇnigERbkøayvtþTaMgenaHeTACaCRgúkRsUvEfmeTot.
enAeBlElgRtÚvkarsemþcRBH neratþm sIhnu Ex~rRkhm
min)anpþl;muxtMENgEdlRKan;EtCakitþiysNamYyfVay
RBHGgÁeLIypÞúyeTAvij)ankRmit[RBHGgÁsßitenAkñ úg
EtRBHraCdMNak;naRBHbrmraCvaMgedaycat;TukRBHGgÁCa
GñkeTas. bnÞab;BI)aneRbIR)as;ExµrEdlRtLb;mkBITIRkúg
haNUy[CYybNþúHbNþalkgT½BrYcmk ExµrRkhm)an
smøab;GñkTaMgenaHecalesÞIrEtTaMgGs;.
edayRtÚvRbQmmuxnwgP½sþútagepSg²EdlminGac
bdiesF)ancMeBaHbraC½ydMbUg²rbs;karbdivtþn_ mCÄim)an
Tmøak;karTTYlxusRtÚveTAelI kuy FYn nigPUmiPaK]tþrEdl
CasBaØaepþImeFVIkare)assm¥atfñak;PUmiPaKCaelIkdMbUg.
mCÄim)anbBa¢a[kgT½Brbs;PUmiPaKbUBa’nigPUmiPaKkNþal
EdleTIbnwgbegáItfµI eTAkemÞckmµaPi)alenAGtItPUmiPaK
]tþrenAqñaM1976. kgT½BExµrRkhm)ancab;xøÜnnigsmøab;
kmµaPi)alRbmaNdb;nak; ehIydak;CMnYsedayemdwknaM
«esµaHRtg;» tamkarENnaMrbs;mCÄim. viFIsa®sþenHeBar
eBjeTAedayPaBbuinRbsb; BIeRBaHvarYmbBa©ÚlemdwknaM
PUmiPaKbUBa’nigPUmiPaKkNþalCamYyKñanwgemdwknaMTIRkúg
PñMeBjEdr. viFIsa®sþenH)anCMruj[mankarsgS½ykñúg
épÞbkSEfmeTot. erOgenHRbEhlbkRsay[dwgBIedIm
ehtuEdlelxabkSPUmiPaKbUBa’)anRBmeRBógerobcMGaBah_
BiBah_mYyrvagkUnRsIKat;nigkUnRbúsrbs;elxabkSPUmiPaK
Bay½Bü -enHCakarCYyKaMBarKñaeTAvijeTAmkkñúgkrNIEdl
PUmiPaKNamYykñúgcMeNamPUmiPaKTaMgBIrFøak;eTAkúñgkare)as
sm¥atPUmiPaKdéTeTot ¬kl])ayenH KµanplRbeyaCn_
GVITaMgGs;¦.
enAqñaM1976dEdlenaH bkS)anRbkas[dwgGMBI
karCMrujbdivtþn_sgÁmniymnigbBa¢a[lubbM)at;sm<½n§PaB
vNѳ -enHCakarlubbM)at;vNѳepSg²rbs;xøÜnÉgpÞal;. kar
bgÁab;bBa¢aenH)ankøayeTACakmµvtßúénkarbkRsayEbøk²BI
Kña. ksikrmanRTBüsm,tþieRcInnigEdlFøab;rYmRbyuT§tsU‘
CamYyExµrRkhmkñúgry³eBls®gÁam k¾RtÚv)ansmøab;
ecalEdrBIeRBaHCasRtÚvvNѳ. Ex~rRkhmk¾)ansmøab;
«RbCaCncas;» smaCikbkSnigkgT½BedaysarEtman
Cab;Bak;B½n§nwgsmaCikénvNѳmYyEdlpþl;eRKaHfñak;dl;
bdivtþn_. eRkaymk eGog sarI )anerobrab;BIkartsU‘vNѳ
b¤«karpøas;bþÚrRTg;RTaysgÁm»enHfaCaeRKaHmhnþraymYy
edayKUsbBa¢ak;fa enAkñúgtMbn;xøHkmµaPi)alnig«RbCaCn
cas;» )anRbRBwtþxusKnøgmaK’a edayeFVITukçeTasnigsmøab;
mnusSy:ageRcIn.
edaytRmÚveTAtamsßankarN_enaH bkS)anbiTTVar
ElgerIsmnusScUlnigbeNþjsmaCikrab;Ban;nak;rbs;xøÜn
ecj. kgT½Bk¾RtÚv)an «e)assm¥at» ehIyyuT§CnmYy
cMnYnEdlmanvNѳedImminl¥RtÚv)ansmøab;.
kñúgsßanPaBRcbUkRcbl;enH kgT½Brbs;PUmiPaKbUBa’
RtÚv)anbBa¢ÚneTARBMEdnedIm,ITb;Tl;nwgkarT®nÞanrbs;kgT½B
evotNam. bnÞab;BIkarb:HTgÁicKñaRsal²CaeRcInelIk
mCÄim)ansþIbenÞas esa Pwm elxabkSPUmiPaKbUBa’ eday
ecaTRbkan;fa )anvayevotNamRCúleBk ehIy)anbgÁab;
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 25
elx72 ExFñÚ qñaM2005
Kat;edaydac;xatfa RtÚvElgeFVI[l¥k;kkrdl;«sßirPaB
puyRsYy» EdlseRmcehIyenAtamRBMEdn.
lT§plcugqñaM)annaMmknUvtYelxsþIBIkarRcÚtkat;enA
ExFñÚ nigkarRbmUlplminl¥rbs;PUmiPaKBay½BüEdleFVI[
bkSxkcitþy:agxøaMg. enAeBlEdlmCÄimseRmcfa kMhus
TaMgGs;Føak;eTAelIkmµaPi)alrbs;PUmiPaKBuMEmnmkBIneya-
)ayelaPln;hYsehturbs;RkúgPñMeBj bkS)anbBa¢a
[eFVIkare)assm¥atfñak;PUmiPaKCaelIkTIBIreTot. mun
dMbUgsnþisux)anTmøak;kMhuseTAelI kuy FYn edIm,IbBa©b;
kare)assm¥atelIkTImYy. kuy FYn RtÚvcab;xøÜnkalBImYy
ry³mun b:uEnþRtÚv)anedaHElgmkvij. enAExmkra qñaM
1977 mCÄim)anyk kuy FYn eTAdak;KukenATYlEsøg Edl
man Duc CaGñkRtÜtRtaBinitüBIelIkareFVITaruNkmµnigkar
smøab;Kat;edaypÞal;. kuy FYn RtÚv)anecaTRbkan;nig
rkeXIjfa CaPñak;gares>GuI>GataMgBIGMLúgTsvtSr_qñaM
1960. Ex~rRkhmk¾ykcitþTukdak;RbqaMgnwgrUbKat;
edayelIkBIvNѳPaBedImrbs;Kat;EdlCaKhbtI.
bkSRtÚvkar[BYkGñkmansVamIPkþirbs;bkSeCOelI
P½sþ útagdak;bnÞ úkd¾cEmøkEdlepþatRbqaMgnwgemdwknaM
mñak;kñúgcMeNamemdwknaMsMxan;²rYcehIy k¾smøab;GñkEdl
enaH. GMeBIhigSa)ancak;b£sy:ageRCAkñúgCYrbkSrhUt
Tal;EtelxabkSPUmiPaKnanaemIlBuMeXIjGVIEdlCaP½sþúta
gCak;EsþgdUcerOg kuy FYn eLIy KWdwgRtwmEtfa mCÄim
GacTmøak;eTaskMhusmkelIGñkNamñak;k¾)anEdr.
bnÞab;BI)anerobcMkare)assm¥atGtItPUmiPaK]tþr
edaykarsmøab; kuy FYn mCÄim)ancab;epþImeFVIkare)as
sm¥atPUmiPaKmYyeTotKW PUmiPaKBay½Bü. mþgenHbkS
)aneRbIR)as;kmµaPi)alrbs;PUmiPaKnirtIedIm,Ikac;bM)ak;kic©
snüakarBarKñaeRkApøÚvkarmYyEdlseRmceLIgedayemdwknaM
PUmiPaKbUBa’nigBay½Bü. mCÄim)anTukelxabkSPUmiPaK
Bay½BüeQµaH rs; jwm [enAkan;muxtMENgmYyry³sin.
KN³dwknaMbkS)ancat;Ecg[mankaresuIbGegátmYy
epSgeTot edayEp¥kelIlkçN³vinicä½yCahUrEhGMBITwkcitþ
esµaHRtg;TIéT²BIKña. sBaØadMbUg²énkarpøas;bþÚrenH RBm
TaMgsBaØaepSg²eTot manenAkñúgsMNuMÉksarCaeRcInEdl
manenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg. enAqñaM1976 mnusSEdl
RtÚv)ansmøab;TaMgb:unµan suT§EtCamnusSenAkñúgrbbcas;³
kmµkr164nak; nisSit61nak; sa®sþacarü35nak; RKÚeBTü
nigKilanubdæak20nak; visVkr49nak; Gñkrdækar55nak;
Tahan209nak; nig47nak;CanisSitnig\sSrCnEdl
Føab;rs;enAÉbreTs. kñúgcMnYnGñksøab;750nak;Edlman
cuHkñúgbBa¢IenATYlEsøgnaqñaMenaH mansmaCikbkSEtRbmaN
db;BIrnak;b:ueNÑaH. qñaM1976 CaqñaMEdlExSbNþajrbs;
bu)öaNa RtÚveKeFVITaruNkmµnigsmøab;ecal.
qñaM1977 )ankMNt;nUvkarpøas;bþÚrmYybnÞab;BIbkS
dak;ecjmtiENnaMfµI²eTot. cMnYnénkarRbharCIvitemdwknaM
kumµúynisþ)aneLIgdl;44nak; ehIycMnYnGñkEdlRtÚvcab;
dak;Kukman61nak;. kmµkrcMnYn142nak; RtÚv)ansmøab;
ecal. tYelxTaMgenH)anbgðaj[eXIjBIkarseRmccitþ
rbs;bkSedIm,ICMruj]sSahUbnIykmµnigBinitüBic½yRbvtþi
edImrbs;kmµkredayl¥itl¥n;edIm,IsÞabsÞg;GMBI«PkþIPaB».
karseRmccitþenH)annaMeTAdl;karsmøab;vNѳ GFneTot
EdlkñúgnaménvNѳenHehIyEdlbdivtþn_RtÚv)anerobcMeFVI
eLIg.
bnÞab;BI kmµkr RbePTEdlrgkarb:HBal;xøaMgbnÞab;KW
\sSrCnnignisSitEdlRtLb;mkBIbreTsvijcMnYn82nak;
-CaRkúmcRmúHEdlFøab;mansmancitþnwgbuBVehtubdivtþn_
nigCasmaCikénrbbsgÁmcas;. enAqñaM1977 sa®sþacarü
64nak;epSgeTotRtÚv)ansmøab;ecal. tmkeTot Caevn
emdwknaMkumµúynisþcMnYn61nak;. kñúgcMnYnGñkEdlRtÚv)an
smøab;enAkñúgqñaM1977 minsUvmannisSit buKÁlikrdækar
evC¢bNÐit visVkr nigTahaneT. GñkEdlrYcputBIkarkab;
smøab;elIkdMbUgsuT§EtecHsRmbxøÜneTAtamkal³eTs³
edaylak;)aMgRbvtiþedImrbs;xøÜn.
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa26
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
enAqñaM1978 mankarERbRbÜlfµIeTot³ elIkenHRbePT
emdwknaMkumµúynisþ nigGñkrgeRKaH107nak;.
bBa¢IeQµaHmnusSEdlRtÚvsmøab;enAmnÞIrXuMXaMgTYl
Esøg)anbgðaj[eXIjBIRbsiT§PaBénmtiENnaMmCÄim.
BIr-bIExbnÞab;BIbkSTmøak;kMhuseTAelIGñkNamñak; eKk¾eXIj
GñkenaHCab;enAkñúgmnIÞrXuMXaMg. erogral;elIkEdlbkS
seRmcrMlaysm½<n§PaBmYyb¤bMePøcBaküsnüamYyCn
TaMgLayEdlxÞatecjBItMENgenATIbMput)anmkCYbKñaCafµI
edayédeCIgCab;Rcvak;enAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg.
sMNMuÉksarrbs;TYlEsøg k¾bgðaj[eXIjBIkars¥b;
ex<ImCnbreTsEdlKµanERbRbÜlrbs;ExµrRkhmedaykar
smøab;CnbreTsGgÁkarRsavRCaveXIjenAkñúgRbeTs.
ÉksarepSg²enAmnÞIrTYlEsøgbgðaj[dwgfa CnCatiéf
CaeRcInEdlcab;)anenAkMBg;esamRtÚv)ansmøab;kñúgmnÞIr
XuMXaMgenHenAEx]sPa qñaM1976. GñkCMnYjnignisSit
Cati\NÐanig):aKIsßank¾RtÚveKRbharCIvitenATIenaHEdr.
enAqñaM1978 Tahanm:arInGaemrikaMg GU®sþalI Gg;eKøsnig
nUEvlehSLg; EdlRtÚvcab;xøÜn)anenAkñúgQUgsmuRTéf
b¤enAtMbn;ekaHnanaEk,reqñrsmuRT k¾RtÚvdwkykmkdak;
XuMenATYlEsøgnigRtÚvsmøab;ecalTaMgGs;.
cMnYnGñkrgeRKaHbgðaj[eXIjfa rbbkm<úCaRbCa-
Fibetyü)anBwgEp¥kelImnÞIrXuMXaMgTYlEsøgkan;EteRcIn
eLIg² fVId,itEtcMnYnenHenAEtminTan;eBjeljk¾eday.
bkSRtÚvkar[ Duc nigeBCÄXatrbs;Kat; bgðaj[eXIj
GMBImUlehtuBiténbraC½yrbs;bdivtþn_. enAqñaM1976
GñkeTasRbEhlBIrrynak;)anRtÚvnaMeTAdak;KukenAmnIÞr
XuMXaMgTYlEsøg. enAqñaM1977 mnusSCagR)aMmYyBan;nak;
k¾RtÚvnaMeTAdak;KukenATIenaHEdr ehIymnusSdb;BIrBan;nak;
)anRtÚvcab;dak;KukenAqñaM1978.
RbsinebICabBa¢Ismøab;mnusSR)ab;[dwgGMBIkarekIn
eLIgéncMnYnsmaCikbkSEdlCab;enATYlEsøg manEtkar
GancemøIysarPaBrbs;CnrgeRKaHmYymuxb:ueNÑaHEdl
eFIV[eKdwgGMBIkarKitmémfµI²rbs;bkS. bnÞab;BImnÞIrbkS
ecjbBa¢a[pøas;bþÚrTisedArbs;karbdivtþn_kñúgsm½yRbCuM
epSg²enAqñaM1976 eBCÄXatenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
)ancab;epþImsYrcemøIyGñkeTasGMBI\riyabfrbs;eK cMeBaH
RbeTsevotNam. emdwknaMx<s;)aneRCIserIsbBaðaenH
edIm,Ivinicä½yBIPaBesµaHRtg;rbs;smaCikbkS nigEvkmux
«sRtÚvbgáb;» kñúgCYrbkSpg.
bkS)anepþImCECkGMBIbBaðaTak;TgnwgevotNamsþIBI
éf¶ExénkarbegáItbkSkumµúynisþkm<úCaeLIgvij. enHBuMEmn
CaerOgEdlminsUvsMxan;enaHeT. kñúgRbvtþisa®sþpøÚvkar
EtmYyKt;rbs;bkSEdle)aHBum<pSaykñúgry³eBls®gÁam
qñaM1973 bkS)ankMNt;ykéf¶TI30 ExkBaØa qñaM1951
TukCaéf¶ExbegáItbkS. éf¶ExenHCakarlayLÚkLMmYy
rvagninñakarBIr CaEpøpáaénkarsRmúHsRmÜlEpñkneya)ay
sMedAbRgÜbbRgÜmkmøaMgTaMgGs;rbs;bkSkñúgkic©RbwgERbg
eFIVs®gÁam.
enAqñaM1976 bkS)anykcitþTukdak;RbKl;[Gñk
kumµúynisþkm<úCanUvKuNbMNac;TaMgGs;éneCaKC½ynigkar
eFVIbdivtþn_eday)anbB©ab;erOgenHCamYynwgkarRsuHRsYlKña
mYyGMBIéf¶ExkMeNItbkSEdlyl;RBm[RbeTsevotNam
nUvtYnaTId¾sMxan;mYykñúgkarksagclnakumµúynisþenAkm<úCa.
mCÄimmanbMNgbdiesFecal]bkarKuNTaMgGs;rbs;
evotNamnigcMNgTak;TgTaMgGs;CamYyGtItbkSkumµúy-
nisþ\NÐÚcin ehIy)ankat;ecalPaKxøHénRbvtþisa®sþrbs;
xøÜn edayykqñaM1960CaqñaMénkarbegáItbkS edayeFVI[
RkúghaNUyCaGñkeFVIGMeBIl¥køayeTACaGñkKMramkMEhgvij.
karsRmbsRmÜlKñaGMBIéf¶ExkMeNItbkS kic©RBm
eRBógKñaEdlKµanEcgc,as;las;sþIBIRbPBedImrbs;bkS
)anRtÚvbM)at;)anedaygayRsYldUcKñanwgsm<½n§PaBepSg²
eTotEdlbegáIt[maneLIgkñúgsm½ys®gÁamEdr enAeBl
NaEdlbkSRtÚvkarkic©KaMRTBIninñakarTaMgGs;nigBIRbeTs
evotNam. edayRbeTsmansnþiPaB mCÄimcg;sakl,g
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 27
elx72 ExFñÚ qñaM2005
bgáehtumYy ¬edayemIlgayKURbqaMgfa KµansmtßPaB
eFVIGVIekIt¦CamYyBYkevotNamedIm,Ibgðaj[eXIjBI]tþm-
PaBrbs;bdivtþkm<úCaCafµInig «bnSúT§» bkS[putBIsmasPaB
TaMgGs;EdlsñiT§nwgevotNam.
emdwknaMkumµúynisþepþatkarsgS½yeTAelI«GñkfI~»eTot
eT b:uEnþbEgVkarsgS½yeTAelIRbCaCnkm<úCaEdlFøab;rYm
cMENkCYyksagbdivtþn_. Rbvtþisa®sþénbdivtþn_rbs;
km<úCaBIeBlenHteTAmanlkçN³dUcRbvtþisa®sþrbs;bkS
mYyEdlERbRtLb;mkRbqaMgnwgsmaCikpÞal;rbs;xøÜnvij
-nigRbqaMgnwgmnusSrab;Ban;nak;epSgeTotEdlRtÚv)an
smøab;kñúgvibtþid¾qáÜtellaenH.
Duc )ancab;epþImEsVgrkCnsgS½yBIrRbePTKWbBaØvnþ
CasmaCikbkS b¤sac;saelahitnigRbCaCnkm<úCaEdl
RtÚvvinicä½yfa CMBak;citþnwgevotNamxøaMgeBk. tams~anbkS
)ankMNt;kalbriecäTd¾Cak;lak;mYysRmab; Duc edIm,I
begáInel,ÓnRsavRCavrkkumµúynisþEdlFøab;Tak;TgCamYy
BYkevotNam munR)arB§buNüxYbéf¶kMeNItbkS 30ExkBaØa
qñaM1976. sm<½n§mitþd¾CitsñiT§bMputrbs;km<úCaKWRbeTs
cin)anetOnbgçM[ b:ul Bt Tmøak;r)aMgmuxcuHtaMgBIeBlknøg
mkminCayUrb:unµan nig[TTYlsÁal;CasaFarN³fa RbeTs
km<úCadwknaMRKb;RKgedaybkSkumµúynisþmYy.
éf¶TI9 ExkBaØa qñaM1976 em:A esTug )anTTYl
mrNPaB. kñúgzan³xøÜnCanaykrdæm®nþIrbs;km<úCaRbCa
Fibetyü b:ul Bt )anEføgekatsresIrcMeBaHemdwknaMcin
rUbenH tamviTüúCatienAéf¶TI18 ExdEdl. karyWtyUrR)aMbYn
éf¶enHBuMmankarBnül;bMPøW[dwgeLIy b:uEnþGtßbTénesckþI
Eføgrbs; b:ul Bt )anbgðaj[eXIjP½sþútagmYy CaelIk
dMbUgbMput b:ul Bt )anKUsbBa¢ak;fa menaKmviC¢arbs;
GgÁkarBwgEp¥kCasMGagelIlT§im:akS-elnIn. ExµrRkhm
minEdldak;xøÜnTTYlsÁal;CasaFarN³GMBIzan³CaCnkumµúy-
nisþrbs;xøÜneT b:uEnþesckþIRbkasenHenAEtBuMTan;Cak;lak;
nigc,as;las; dUcEdlbNþamitþPkþibreTsrbs;Kat;cg;
)anBIKat;eT.
sarsMxan;énkarTTYlsarPaBEtBak;kNþalenHRtÚv
)aneFVI[elceLIgc,as;RkELt BIréf¶eRkayedayRBwtþikarN_
BIr mYyCaRBwtþikarN_EdleKdwgB¤RKb;Kña nigmYyeTotsm¶at;.
b:ul Bt )ansuMlaElgBImuxtMENgCanaykrdæm®nþIedaysar
mUlehtusuxPaB -tamKat;Rbkas[dwg --ehIy)ancat;taMg
[ nYn Ca EdlCamnusSKYr[eCOTukcitþEtmñak;Kt; nigCa
mnusSlMdab;TIBIrrbs;bkS[eLIgCMnYsCabeNþaHGasnñ.
enAeBlenaHGtIt saLút s manesrIPaBy:ageBjelj
edIm,IKitKUrBIRBwtþikarN_sMxan;mYyeTotKWkarcab;xøÜn Ekv
mas CaemdwknaMCan;x<s;mñak;kñúgcMeNamemdwknaMkumµúynisþ
Can;x<s;EdlkMBugCab;KukenATYlEsøg. enHCaeKaledA
vayRbharmYykñúgkartamEsVgrknigkemÞcbkSBYkRbqaMg
xagneya)ay EdlbkScab;dMeNIrkaredIm,IRbqaMgnwg
«bNþasmmitþ»rbs;evotNam.
Ekv mas CaGtItGñkRbyuT§ts‘UeCIgcas;mñak;kñúg
sm½ys®gÁam\NÐÚcinelIkTImYy enAeBlEdlKat;)ansuMcUl
CasmaCikbkSkumµúynisþ\NÐÚcinEdlRtÜtRtaedayevot
Nam. KWrUbKat;enHEdr EdlCaGñkerobcMcat;EcgbuKÁlik
sßanIy_rfePøIgRkúgPñMeBj[mandMeNIrkareLIgbnÞab;BIs®gÁam
enaHputrlt;eTA ehIyKat;)andwknaMKN³kmµaFikarbkS
RbcaMraCFanIeTot. enAqñaM1958 Kat;)ancakecjBI
TIRkúg edIm,IePosxøÜneTATIkEnøgEdlmansnþisuxRKb;RKan;
ehIymuxtMENgrbs;Kat;RtÚv b:ul Bt kan;CMnYsvij. kñúg
mhasnñi)atbkSqñaM1960 Ekv mas )anCab;eQµaHcUl
kñúgKN³kmµkarmCÄimbkS ehIyebITukCaKat;BuMRtÚv)aneRCIs
erIseLIgvij bnÞab;BImankarerIruHenAqñaM1963k¾eday
k¾Kat;enAEtCa\sSrCnsMxan;mñak;rbs;bkSdEdl.
vasMxan;nigéføfñÚrNas; EdlbkSeCOTukcitþ[Kat;
r:ab;rgbnÞúktak;EtgRbvtþisa®sþbkSkumµúynisþkm<úCaelIk
dMbUgmYyEdlGaclµmTTYlyk)an. kñúgmuxgarenH Kat;
)anRbmUlskçIPaBTaMgGs;rbs;emdwknaMCan;x<s; rYmTaMg
28 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
elx72 ExFñÚ qñaM2005 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
b:ul Bt pg ehIy)anyl;c,as;BIplEdleKGacQan
eTAdl;karRsuHRsYlmYyGMBIéf¶ExbegáItbkSEfmeTot.
edaysarEtmUlehtuenHehIyeTIbry³eBlCagdb;BIrqñaM
eRkaymkKat;RtÚv)ancab;xøÜnnignaMeTAdak;KukenATYlEsøg³
edIm,IbMPøWBIkarRsuHRsYlKñakñúgcemøIysarPaBCabnþbnÞab;
mYyedIm,IecaTRbkan;xøÜnÉgEdl)ancrcaBIerOgenH nigGUs
TajbkS[Føak;kñúgkarXubXitKñaCa sm¶at;mYysMedAbiT)aMg
GtßiPaBénbkSsm¶at;RsbKñamYyEdlRKb;RKgedayRbeTs
evotNam.
karecaTRbkan;Ta MgenH
RtÚv)anerobcMy:agl¥ itl¥n ;
edaykarRbDithYsRbmaNmYy
b:uEnþRbkbedayeKaledACak;
lak;mYyEdlkøayeTACaCak;
EsþgeRkayBIenHbnþic. kñúg
cemøIysarPaBdMbUg²EdlKat;
sresrmuneBlRtÚvbgçM[TTYl
sÁal;Bir uT §PaBrbs;xø ÜneRkam
kareFVITaruNkmµ Ek mas enAEt
niyaykan;eCIg b:ul Bt nig
Rkúmkumµ úynisþEdlsßitenAEt
k ñ úgRbeTskm< úCaeRkayqña M
1954Canic©. «mhasnñi)atqñaM1960 enAkñúgRbeTs
RtÚv)ansnµtfaCaqñaMénkarbegáItbkS>>>. BinitübBaðaenH
[ditdl;eKkt;smÁal;fa BImunmkBuMEdlmanebIkeFVImha
snñi)ateT ehIyeKGaccat;Tukmhasnñi)atqñaM1960
faCamhasnñi)atbkSelIkdMbUg.
kñúgcemøIysarPaBrbs;Kat;cuHéf¶TI30 ExkBaØa qñaM
1976 Ekv mas )anbBa¢ak;y:agc,as;GMBIRbvtþiénkar
RsuHRsYlKñaGMBIkalbriecäTenHfa «bkS)anseRmcRbkan;
ykéf¶TI30 ExkBaØa ¬Caéf¶EtmYyEdlmhasnñi)atqñaM
1960ebIkRbCuM¦ ehIyqñaM1951 KWCaqñaMEdlmancat;taMg
begáItKN³kmµaFikarekNÐRbmUlkmøaMgedIm,IbegáItbkS».
Ekv mas )anbBa¢ak;fa karsRmbsRmÜlKñaenH
BuMmanpþl;GtßRbeyaCn_dl;smaCikNamñak;b¤clnaNa
mYyrbs;bkSeLIy b:uEnþedIm,IbRgÜbbRgÜm«RkúmEdlRbkan;
ninñakarqñaM1951» nig«RkúmEdlRbkan;ninñakarqñaM1960»
Etb:ueNÑaH niyaymü:ageTotKW GñkEdlecjdMeNIreTA
haNUy bnÞab;BImankic©RBmeRBógTIRkúghSWENvnigGñksßit
enAEtkñúgRbeTskm<úCa. Kat;)anerobrab;tamlMdab;lMeday
GMB Im UlehtuepSg²Edlfa
mhasnñi)atqñaM1951BuM)an
begáItbkSenAeLIyeT b:uEnþRKan;
Etbegá ItKN³kmµaFikarmYy
b:ueNÑaH. erOgTaMgenHRbEhl
CaGacrkeXIjedaykartamdan
y:agykcitþTukdak;rbs; b:ul Bt
b:uEnþbkSBuMEmnEsVgrkkarBitCa
Rbvtþisa®sþeT KWbkScg;rk[
eXIjkarrYmKMnitk,t;mYy.
enATIbMput edayRtÚveFVI
[QWcab;kñúgcitþ Ekv mas )an
niyayeLIgvijBIesckþ IEføg
mun² ehIy)anGHGagfa kar
sRmbsRmÜlKñaenHBuMEmnCakarRbwgERbgedayyeTog
Rtg;edIm,IpSHpSaninñakarTaMgBIrenaHeT b:uEnþKWCakarrYmKMnit
k,t;edIm,IbMpøajPaBRtwmRtÚvtamc,ab;rbs;bkSkumµúynisþ
km<úCaeTAvij. CamYynwgcemøIysarPaBrbs; Ekv mas
kñúgédRsab; b:ul Bt nigKN³dwknaMbkSGaccat;Ecg[
eFVIkarpøas;bþÚrkalbriecäTéf¶begáItbkSCafµI. bnÞab;mk Ekv
mas RtÚvykeTAsmøab;ecal.
edIm,IRbkasBIGtþsBaØaN kumµúynisþrbs;bkS dUcEdl
RbeTscin)anesñIemdwknaMbkSRtÚvkarEvkmuxnigkemÞcbNþa
smaCikEdlrYmKMnitk,t;CamYy Ekv mas [Gs;Camunsin.
hhYYtt bbuu))ööaaNNaa³³ GGññkkeeTTaassmmnnII ÞÞrrss--2211 ccaabb;;xxøøÜÜnneennAAééff¶¶TTII 1122/1100/7766kkeemmÞÞcceennAAééff¶¶1188/33/7777
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 29
elx72 ExFñÚ qñaM2005
ÉksarmYyrbs;bkS)anniyayGMBIkarKabsgát;CaeRcIn
rbs;bkS«Cabgb¥Ún»Edr enAkñúgeBlRbkasCasaFarN³
BIGaTiPaBrbs;bkS. «enAExkBaØanigExtula qñaM1976
eyIgehobnwgseRmccitþbeBa©j[mhadwgBIGtþsBaØaN
rbs;eyIgeTAehIy. b:uEnþeRkaymk ÉksarepSg²)an
bgðajfa sRtÚvrbs;eyIg)anb:unb:gvayRbharmkelIeyIg
edayeRbImeFüa)ayRKb;Ebby:agTaMgGs; EdleKerob
bRmúgCaeRsc».
CamnusSGaf’kM)aMgedaysarcritBIkMeNIt b:ul Bt
RbEhlCaeRbIR)as;cemøIysarPaBTaMgGm,alm:anrbs;
Ekv mas sRmab;eFVICamUldæanbEg¥kkñúgkarseRmccitþlak;
muxBIeRkay«GgÁkar»teTAeTot. eKGacsnñidæanfa saLút
s nigemdwknaMÉeTot²énbkSkumµúynisþkm<úCaBuMcg;beBa©j
mux[eKdwgeT ehIyecaTRbkan;BIcMNgTak;Tgrbs;BYkeK
CamYyevotNameLIgvij muneBlEdlTukcitþR)akdfa
bnÞab;BImrNPaBrbs; em:A RbeTscinenAEtbnþkarKaMRT
RbeTskm<úCadEdl. kñúgGMLúgry³kalenH GñktMNag
rbs;rbbkm<úCaRbCaFibetyü )anykcitþTukdak;BRgwg
CMhrrbs;km<úCaRbCaFibetyüenAkñúgBiPBelakTaMgmUl.
exov sMpn EdlkøayeTACaRbFanKN³RbFanrdæ)aneTA
cUlrYmsnñisITkMBUlRbeTsmincUlbkSsm<½n§enATIRkúgkULMúbU
¬RbeTsRsIlgáa¦CaTIEdlKat;)anRbkan;b£kBaCaGñkkar
TUtrbs;RbeTsmYyEdlRbqaMgdac;xatmincUlrYmkñúgbøúk
NamYy. Kat;BuM)anrYmédCamYyRbeTsLavnigevotNam
kñúgkarefáaleTassMeNIrbs;«Gas‘an» ¬kaleNaHman
R)aMmYyRbeTsKW éf m:aeLsuI sigðbUrI hVIlIBIn \NÐÚensuI
nigRbúyeN¦edIm,IbegáIttMbn;snþiPaB esrIPaB nigGBüaRkwt
mYy enAGasuI-GaeKñy_. Kat;EbrCabBa¢ak;edayRbúg
Rby½tñBIkarKaMRTrbs;Kat;cMeBaHÉkraCüénekaHTIm½rxaglic
EdlsßiteRkamkarkan;kab;rbs;RbeTs\NÐÚensuIeTAvij.
enAÉmhasnñi)atGgÁkarshRbCaCati eGog sarI
)anEføgcMNab;GarmµN_mYyrebobdUcKña edayRbkasfa
km<úCaRbCaFibetyüCaRbeTsmYyEdlmincUlbkSsm<½n§
dac;xat. Kat;)anCMrujedayTTUc[bNþaRbeTsRkIRk
CaeRcInenAGgÁkarshRbCaCatibBa©b;nUvkarRtÜtRtamYy
rbs;RbeTsGñkmanEdlRbRBwtþmkelIGgÁkarkMBUlenH.
KN³RbtiPUmYyrbs;km<úCa)aneTAeFVITsSnkic©enAtamRbeTs
kumµúynisþCaeRcIn dUcCa Gal;)anI kUer:xageCIgevotNam
nigLav. RbeTsevotNamnigkm<úCa)anRBmeRBógKñaerobcM
[mankarTak;TgtampøÚvGakasCaRbRktI. enAkñúgGMLúg
qñaMdMbUgénkarkan;GMNacBYkExµrRkhmhak;dUcCacg;kMNt;[
c,as;las;nUvCMhrEpñkkarTUtpÞal;rbs;xøÜn EdlCaCMhr
ÉkraCümincMNuHRbeTscinnigevotNam b:uEnþk¾minRbqaMg
nwgRbeTsTaMgBIrenHEdr. RbEhlCabkSkarBarxøÜnCamun
Tl;nwgGMeBIk,t;CayfaehtumYyrbs;cinbnÞab;BImrNPaB
rbs; em:A ehIyemIleTA.
KµanGñkNamñak;nwkeXIjfa b:ul Bt )anCab;édRbLÚk
kñúgkarts‘UmYyedIm,IdeNþImGMNac b¤fabkSehobnwgEbk
)ak;KñaGMBIbBaðaTMnak;TMngCamYynwgRbeTsevotNameLIy
b:uEnþeKrksµanminRtÚvetIGñkNamYyh‘anCMTas;nwg b:ul Bt
enAkñúgkal³eTs³enH. elxabkSPUmiPaKbUBa’d¾manGMNac
bMputKW esa Pwm )anrYmshkary:ageBjTMhwgkñúgkar
e)assm¥atGtItPUmiPaK]tþrEdlseRmcedaymCÄim.
tam:uk EdlCaelxabkSénPUmiPaKnirtI k¾manGMNacsMxan;
Nas;EdrbnÞab;BI esa Pwm k¾Føab;)ancUlrYmkñúgkarCemøós
«RbCaCnfµI» y:ageRcInecjBItMbn;rbs;Kat;eTAkan;PUmiPaK
Bay½BüEdr. tamcemøIysakSICaeRcInEdlykCakar)an
KN³elxamCÄimbkS)anGnum½tyl;RBmtammtiENnaMTaMg
Gs;rbs; b:ul Bt rhUtmkdl;kalbriecäTenH. [smaCik
KN³elxaénKN³kmµaFikarmCÄimbkSmunkare)assm¥at
qñaM1978 rYmman b:ul Bt/ nYn Ca/ tam:uk/ esa Pwm/ eGog
sarI/ v:n ev:t/ sun esn nigtakW ¬énbBa¢akardæankgT½BPUmi
PaKBay½Bü¦. enAcugqñaM1978 takW/ v:n ev:t nig esa Pwm
RtÚv)ansmøab;tambBa¢arbs;b:ulBt].
30 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
elx72 ExFñÚ qñaM2005 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
ebIBinitüemIltamsPaBxageRkA TMnak;TMngepSg²
CamYyRbeTsevotNammansPaBl¥RbesIr³ pøÚvGakasmYy
)anBIP¢ab;TIRkúgPñMeBjeTATIRkúghUCImij ehIy]bTÞvehtu
ehtuepSg²enAtamRBMEdnk¾minsUvmanjwkjab;Edr.
RbeTsTaMgBIr)ancat;TukshrdæGaemrikCasRtÚvsMxan;bMput
ehIy eGog sarI )aneFVIesckþIEføgkarN_mYyenAGgÁkar
shRbCaCatiecaTRbkan;shrdæGaemrikfa enAEtbnþnaMmux
eFVI«skmµPaB]Rkidæ»epSg²RbqaMgnwgRbCaCnkm<úCa. evot-
NameTIbnwgRtÚv)anTTYlkarGnuBaØat[cUlGgÁkarmUlniFi
rUbiyvtßúGnþrCati fVIebImankarRbqaMgBIGaemrikk¾eday.
ehtuenH vaBuMmanmUlehtusmRsbNamYyedIm,I
cat;EcgRsavRCavnigkemÞcbkSBYkRbqaMgxagneya)ayCa
sm¶at;enAkñúgépÞbkSeLIy. RbeTsevotNamminsEmþg
[eXIjlkçN³KMramkMEhgxøaMgCageKeT ehIymü:ageTot
k¾BuMmankarExVgKMnitedaycMhkñúgépÞbkSEdr. dMNak;kal
enHKWCa]TahrN_mYyeToténkarKitGMBl;BIerOgGMNacnig
lak;karN_EdleFVI[mCÄimekItTukçedaysarva. bkS)an
smøab;PaKeRcInén«BYkkumµúynisþqñaM1951» enAeBlEdl
BYkenHvilRtLb;BIevotNamxageCIgmkvijkñúgry³eBl
s®gÁam. ehtuenH b:ul Bt nigemdwknaMmYykþab;tUcKµan
eXIjmUlehtuNamYyedIm,IrkSanUvkarsRmbsRmÜlKña
¬EdleKRKan;Etsnµt¦sþIBIkalbriecäTénkarbegáItbkSeTot
eT. edaypøas;bþÚrkalbriecäTenH bkS)anRbkas[dwg
CasaFarN³fa mCÄim)anekþabkþab;GMNacpþac;karrbs;xøÜn
elIkarbdivtþn_y:agBitR)akdehIy.
Duc )aneRbIeBlGs;mYyqñaMeTottamry³kareFVI
TaruNkmµedIm,ITTYl)an «P½sþútag» GMBIbkSsm¶at;rbs;
km<úCaEdlRKb;RKgedayevotNam. Duc RbmUl)an
P½sþútagkñúgcMnYnmYyRKb;RKan;sRmab;karR)arB§buNüxYb
kMeNItbkSenAqñaM1977 Edlkñúg»kasenaH b:ul Bt )an
RbkasCapøÚvkarfa bkSkumµúynisþkm<úCaKWCaGñkkan;GMNac
enARbeTskm<úCa.
kardak;[GnuvtþnUvKeRmagkard¾FMmYyeTotrbs; Duc
KWkarEvkmuxnigkemÞcsmasPaBKhbtInigbBaØvnþkñ úgCYr
bkS)anTTYleCaKC½ydUcKña.
PaKeRcInénKMnitnigskmµPaBepSg²rbs;KN³dwknaM
bkSeRcInEtminsmehtuplnigcEmøkKYr[q¶l;. b:uEnþkar
RbRBwtþxusKnøgenHmanrebobGnuvtþmü:agedayELkrbs;va
EdleKrkeXIjkñúgÉksarepSg²enAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
nigÉksarsm¶at;rbs;bkS. b:uEnþ kñúgRkbx½NÐénrebob
GnuvtþeTAmü:agedayELk Edlsmøab;mnusSedayectnaenH
hak;dUcCaminTMngTal;EtesaH.
enAqñaM1975nig1976 \sSrCnCaeRcIndUcCa
CYn RbsiT§i CaedIm )ansEmþg[eXIjkarRbwgERbgCaeRcIn
kñúgeKalbMNgeFVIGVImYyedIm,IbBa©úHbBa©Úl[CnCatikm<úCa
EdlkMBugrs;enAÉbreTsRtLb;cUlmkRbeTsvijedIm,I
cMENkksagbdivtþn_. BYkbBaØvnþnigGñkmanviC¢aCIv³esrI
EdlFøab;KaMRTsemþcRBH neratþm sIhnu nigExµrRkhmkñúg
sm½ys®gÁam )aneqøIytbnwgkarGMBavnavenH. GñkxøHkñúg
cMeNamenaHFøab;)anB¤karniyayBIkarkab;smøab;mnusSnig
karGt;Xøan kardMNalrbs;RbCaCnCaeRcInEdlrt;ePos
xøÜneTARbeTséfEdr b:uEnþGñkTaMgenaHminRBmeCOeT eday
cat;TukfaCakareXasnae)akR)as;. PaKeRcInénCnCati
km<úCaTaMgenHBuMEmnCasmaCikbkSeT b:uEnþCaGñkmansman
citþFmµta EdlmanbMNgfa karbdivtþsgÁmniymc,as;Ca
eFVI[RbeTseKpøas;sPaBRTg;RTaynigeFVI[eCaKvasna
rbs;xøÜn)anRbesIrCagmun.
bBaØvnþ)anlHbg;muxrbrnigRKÜsarrbs;xøÜnenAshrdæ
Gaemrik RbeTs)araMg kaNada b¤ bNþaRbeTsGWr:ub
xagekIt. BYkeKsuxcitþe)aHbg;muxtMENgTUtenAmCÄimbUBa’
b¤enAGasuInigbNþaRbeTskumµúynisþ nigminEmnkumµúynisþ
EdlBYkeKFøab;eFVICatMNagbuBVehturNsirSrYbrYmCatikm<úCa
kñúgsm½ys®gÁam ehIyvilRtLb;mkRkúgPñMeBjvijsRmab;
Et[bkScat;TukCa\sSrCnEdlKYr[sgS½yb¤CamnusSk,t;
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 31
elx72 ExFñÚ qñaM2005
b:ueNÑaH.
GñkkarTUtmYyRkúmEdlehA[RtLb;mkTIRkúgPñMeBj
vijenAqñaM1976 RtÚv)andwkBIGakasyandæaneBacintug
eTAkan;mnÞIrXuMXaMgTYlEsøgCabnÞan; CaTIEdlGñkTaMgenaH
RtÚv)aneFVITaruNkmµnigRbharCIvit. eTasrbs;GñkTaMg
enaHKWFøab;rs;enAÉbreTs dUecñH «dac;BIclnabdivtþn_ehIy»
nigmanTmøab;epþspþasedaykaresBKb;CnbreTs. kar
s¥b;CnbreTsrbs;ExµrRkhm)anekInrwtEtxøaMgeLIgKµan
Qb;Qr.
bBaØvnþnigGñkmanviC¢aCIv³EdlRtLb;BIbreTsmkmatu
RbeTsvij )anTTYlkareFVIbdisNæarkic©y:agkk;ekþAenA
eBlmkdl;dMbUg. kñúgcMeNamenaHman RTI em:gh‘Yt
EdlFøab;)anrYmcMENkeFVIskmµPaBneya)ayy:agskmµ
edIm,IbuBVehtu «sgÁmniym» enATIRkúg):arIskñúgeBlRbeTs
mans®gÁamedaylHbg;karsikSanigsuxPaBrbs;Kat;edIm,I
bdivtþn_mYyEdlnwgnaMmknUvyutþiFm’nigesrIPaBsRmab;
RbeTsrbs;Kat;. Kat;)anvilmkTIRkúgPñMeBjvijenAcug
qñaM1975 eRBaHRtÚveFVI[eRsIbcitþxøaMgedayTsSnvis½y
mYyedIm,IksaglT§isgÁmniymenARbeTskm<úCa. Kat;
yl;c,as;BIkarPan;RcLMrbs;Kat;taMgeBlKat;mkdl;
GakasyandæaneBacintugemø:H.
«eyIgRtLb;mkRbeTsvijCuMKñaTaMgGs; manbBaØvnþ
mkBIRbeTs)araMg rUm:anI Gg;eKøs nigGaemrik>>>. Exµr
Rkhm)anGnuBaØat[KUsVamIPriyaCatibreTsEtmñak;Kt;
tammkCamYybþIrbs;nag edaysarkareFVIGnþraKmn_rbs;
semþcRBH neratþm sIhnu pg ¬EdlenAEtCaemdwknaMrdæa
Pi)alrNsirSmanEteQµaHb:uEnþ\tGMNac».
TIRkúgPñMeBjEdl h‘Yt )aneXIjeLIgvijbnÞab;BIkar
rs;enAR)aMbYnqñaMenAbreTs ElgCaTIRkúgEdlKat;Føab;rkSa
GnusSavrIy_eTotehIy. «TIRkúgmansPaBERbRbÜlxøaMg
rhUteFVI[´Rsyutcitþ. tam´yl;TIRkúgEdlpøas;bþÚr
eRcIndUecñHRbEhlBIeRBaHrbbfµImincg;[manPaBxusKña
xøaMgeBkrvagGñkmannigGñkRkehIyemIleTA».
h‘Yt manGayusamsibqñaM. tamBaküsmþIpÞal;rbs;
Kat;faKat;Ca«skmµCn»mñak;énclnasgÁmniym CanisSit
RkIRkmñak;Edlts‘Uy:agRtdabRtdYsTb;Tl;nwgCIvPaBedIm,I
buBVehtubdivtþ. dUcCaKµan)anplRbeyaCn_GVIbnþicesaH
kñúgkarsakl,grbs;Kat;knøgmk eBlEdlKat;cab;epþIm
nwkRBÜy)armÖtaMgBIkarmkdl;dMbUgemø:H.
exov sMpn RtÚv)ancat;taMg[mkGb;rMneya)ay
dl;bBaØvnþEdleTIbnwgcuHBIynþehaHenH. bBaØvnþTaMgbI
rynak; RtÚvGgÁkar[sñak;enAtambnÞb;epSg²énGtIt
saklviTüal½ybec©keTsmitþPaBExµr-sUevot. exov sMpn
)anniyayfa «eyIgsuT§EtesµIPaBKña. mnusSTaMgGs;
RtÚvEteFVIkar. kñúgRbeTsBuMmanRsUvGgáreRcIneT. bdivtþn_
CakatBVkic© rYmKñanwgcin».
exov sMpn BuMmanelIkniyayBIRbeTsevotNameT.
karGb;rMneya)ay)ancb;RtwmenH ehIykargar)ancab;epþIm
PøamedayKµanbEg¥bg¥g;. h‘Yt )andMNalfa «bBaØvnþTaMgGs;
RtÚvGgÁkardak;[sñak;enAkñ úgeragbeNþaHGasnñCaeRcIn
EdlmanmnusSeBjENndUcCMrMGñkePosxøÜn». eyIgeFVIkar
db;BIrem:agkñúgmYyéf¶ daMRsUvnigbEnøbgáarepSg². eyIg
TaMgGs;suT§EtmanbBaðaxagsuxPaBnigpøÚvcitþ. ´minEdlnwk
KitfaerOgenH GacekItmancMeBaHrUb´esaH. ´Kitfanwg
eFVIGVI²RKb;y:agedIm,IRbeTsrbs;´ b:uEnþBuMEmndaMRsUvb¤
daMés<eBjmYyqñaMG‘ÍcwgeT».
h‘Yt )ansnñidæanfa enAcugqñaM1976 manbBaØvnþBI
R)aMryeTAR)aMmYyrynak;eFVIkarnigrs;enACamYyKñakñ úg
tMbn;CuMvijTIRkúgPñMeBjdac;ELkBIRbCaCnTaMgGs;. h‘Yt
enAnwkeXIjfa GñkEdlRtLb;BIshrdæGaemrikmkvij
RtÚvykeTAdak;[rs;enAq¶ayBIGñkdéT. KWenACMnan;enaH
ehIyEdl h‘Yt nigbBaØvnþdéTeTot RtÚveKcat;[eTA
eFVIkarenAkñúgEpñkmYyeRkamkarRKb;RKgpÞal;rbs;RksYg
]sSahkmµ ebItamKat;sµan KWedIm,ICMnYskmµkrRbmaN
32 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa
elx72 ExFñÚ qñaM2005 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
db;nak;EdlRtÚvsniþ)alsmøab;enAkñúgmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
enaHehIy. h‘Yt enAeFVIkarkñúgeragcRksøEdkelx7 tam
mat;Tenø)asak; ehIy)anemIleXIjBIcm¶aynUvrebobrbb
rs;enArbs;bNþasmaCikGñkmanÉksiT§i.
GñkRtÜtkarnigkmµkrsuT§EtCakmµaPi)alExµrRkhm.
h‘Yt erobrab;fa «enAPñMeBj GñkTaMgenaHsñak;enAEk,r
kEnøgrbs;eyIgEdr eFVIkarCamYyeyIg b:uEnþbriePaKy:ag
RKb;RKan; enAeBlEdleyIghUbEtbbrravb:ueNÑaH. enH
BuMEmnCasmPaBeT. erOgenHvaminsMxan; b:unµaneTkalebI
´mindwgsøab;b¤rs;enaH. etI´GacGYtxøÜnbeRmIRbeTs´dUc
emþceTA? »
RTI em:gh‘Yt nigbBaØvnþdéTeTot )ancMNayeBl
evlad¾sMxan;bMputkñúgCIvitrbs;xøÜnedIm,IsikSaGMBIbBaða Edl
\LÚvenHRbeTskm<úCakMBugEtRbQmmux -etIRtÚveRbIR)as;
[Gs;lT§PaBnUvRbPBFnFand¾sþÜcesþIgrbs;xøÜn RtÚveFVI
TMenIbkmµksikmµnig]sSahkmµedayminBwgEp¥kshRKas
cRmúHCati b¤mhaGMNacbreTsedayrebobNaeTA? etIRtÚv
eRbImeFüa)ayEbbNaedIm,IjúaMg[RbCaCneCOfa kargar
nigkareFVIBlikmµepSg² Edlpþl;[kñúgdMNak;kaldMbUgén
karbdivtþn_BitCaTTYl)anlT§plkñúgkarEklm¥CIvPaBrs;
enARbesIrCagmunnigeFVI[manÉkraCüeBjelj?. b:uEnþ
bBaØvnþRtÚv)anhamXat;min[eRbIR)as;cMeNHdwgrbs;xøÜn
eLIy. karsikSaRsavRCavrbs;)ankøayeTACarbs;bBaØvnþ
TaMgenaHEdlGgÁkarsgS½yeTAvij. bBaØvnþRtÚvEtlub
lageTasedayeFVIkargarbBaØvnþCaeRcInqñaMEdlBYkeKRtÚv
bMeBjedIm,IbeRmIExµrRkhm. h‘Yt EdlFøab;EteCOfa
GackøayeTACasmaCikbkSkan;GMNacenaH eBlenHeTIb
dwgxøÜnfaCaTaskrrbs;bkSeTAvijesaH. manEtRbCaCn
km<úCaEdlmanvNѳPaBedImRtwmRtÚvmYycMnYnb:ueNÑaH Edl
cat;TukCamuxsBaØal¥kñúgkareRtómbBa©ÚlkñúgCYrbkS. tam
bBa¢arbs;KN³elxamCÄim sun esn nig Duc )anykcitþ
Tukdak;km©at;smasPaBKhbtIecjBIkñúgépÞbkS BuMEmn
begáIncMnYnsmaCikbkSeT.
enAqñaM1977 bkSkumµúynisþ)ancab;epþImdak;Kuknig
smøab;bBaØvnþ m®nþI EdlRtLb;mkBIbreTsGs;mYycMnYn
¬bBaØvnþ148nak;EdlmaneQµaHkñ úgsMNu MÉksarenA
mnÞIrXuMXaMgTYlEsøgnigGñkRtÚvsmøab;Pøam²taMgBIdMbUg b¤
RtÚv«)at;xøÜn»Etmþg¦.
GñkrgeRKaHfµI²TaMgenHRtÚvsresrerobrab;BI «ExS
bNþaj»rbs;xøÜn EdlCaGñksmKMnit. enHCarebobcat;
EcgfµI edIm,Irk[eXIj «sm,úkcarburs» kñúgRbeTs
TaMgmUl ehIytam sarI fa bBaðaenHRtÚv)anGnum½tyl;
RBmtaMgBIqñaM1976emø:H. TsSn³GMBI«ExSbNþaj»enHKW
CarebobmYyEdlepSgBIrebobcat;Ecgrbs; sþalIn
edaysarfa bNþamitþPkþi «Bukmþay nigshkarI Edl
manninñakardUcKñaRtÚv)anvinicä½yCaGñkmaneTasBIbTsm
KMnitCamYynwgGñkCab;ecaT.
rebobcat;EcgrkExSbNþajrYmKMnitk,t;)ankøayeTA
CabBaðasñÚlrbs;mNÐlsnþisuxEdlerobcMeLIgeday Duc
nigbkSedIm,Ie)assm¥at. emdwknaMbkSxitxMRsavRCavrk
rebobcat;Ecgd¾l¥\tex©aH EdlBYkxµaMgsRtÚvbiT)aMgedIm,I
bMpøaj[dl;b£sKl;nUvkic©RbwgERbgrbs;RbCaCn ehIy
enATIbMputbMpøajbdivtþn_EfmeTot. tamkar[dwgrbs;
eGog sarI fa RbsinebImnusSbInak;ecaTRbkan;mnusSmñak;
fa)anrYmKMnitRbqaMg nigCasmaCikén«ExSbNþaj»mYyCn
enHnwgRtÚvsnµtfaCaGñkmaneTas ehIyGacRtÚvcab;xøÜn
eTot. sarI )anbBa¢ak;fa³ ebIsinmnusSbInak;GHGagfa mñak;
kñúgcMeNambInak;CaPñak;gar es>GuI>Ga> b¤ ka>ehS>eb> mñak;
enaHk¾RtÚvcab;xøÜnEdr».
Duc nigRkúmsnþi)al )anKitKUrGMBIkarrYmKMnitk,t;nig
ExSbNþajd¾saMjúaMCaeRcIn ehIybgðajCafµIelIbBa¢Iray
eQµaH. sniþ)alBuMh‘anbgðajxøÜnCaeBCÄXatsamBaØ
EdlkMBugEtsmøab;KURbECg b¤xµaMgsRtÚvedayKµanGaNit
GasUrenaHeT. snþi)alTaMgenaH)ancat;Ecgkarsmøab;
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 33
elx72 ExFñÚ qñaM2005
Etm:üagKt; KWbnÞab;BIBYkGñkeTasTTYl«sarPaB»faxøÜnCaedIm
ehtuénral;bBaðaEdlecaTeLIgcMeBaHbdivtþn_. kareFVI
TaruNkmµ nigkarsmøab;RtÚv)ancat;TukfaCaviFIEdlcaM)ac;
xanmin)an edIm,IRsavrkExSbNþajk,t;. PaKeRcInén
mnusSEdlmanerobrab;kñúgExSbNþaj bBaØvnþTaMgenHsuT§Et
CabuKÁlikenARksYgkarbreTs kñúgenaHmanTaMg CYn RbsiT§i
pg. RksYgenH CamuxsBaØaFMmYykñúgcMeNammuxsBaØa
sMxan;²énrlke)assm¥atCaelIkdMbUgRbqaMgnwgvNѳGnuFn
BIeRBaHfaKµanRksYgNaepSg manGtItbBaØvnþeRcIndUc
RksYgenHeT. PaKeRcInénnisSitnigsa®sþacarü RKÚbeRgón
EdlRtLb;mkBIbreTseRkayqñaM1975 suT§EtsÁal;
rab;GanmnusSEdleFVIkarenARksYgkarbreTs CaBiess
RbsiT§i nig eGog sarI ehIyGñkTaMgenaH)anrYmkargarCamYy
GñkTaMgBIreTotpg. \sSrCnbkSmñak;kñúgcMeNam\sSrCn
dMbUg²rbs;bkS EdlRtÚvykeTAdak;KukenATYlEsøgnaEx
kumÖ³ qñaM1976 KWCam®nþICan;x<s;mñak;enARksYgenH.
mü:ageTot RksYgkarbreTsRtÚv)anGgÁkarcRmaj;
ykGñkminl¥ecjCab;CaRbcaMeBjfir³evlaénsm½ykal
ExµrRkhm fVIebI eGog sarI CaemdwknaMenARksYgenHk¾eday.
edayBiteTA eGog sarI )anlak;bMBYnbBaØvnþEdlmancMeNH
viC¢ax<s; bursnig®sþIEdlFøab;cMNayeBlevlaCaeRcInqñaM
enAbreTsk¾dUcenAkñúgéRBPñM. sarI )ansEmþg[eXIjfa
Kat;KµansmtßPaBkarBarBYkGñkTaMgenaH)aneT ehIyk¾BuM
GacbBa¢ÚnGñkTaMgenaHeTAbreTsvijEdr. nYn Ca )an
bdiesFpþl;Tidæakar[kmµaPi)almYycMnYnEdl sarI )anesñI
suMsRmab;muxtMENgkarTUtmYyenAbreTs. kñúgr)aykarN_
dMNac;qñaM1976 emdwknaMmñak;)ant¥ÚjEt¥rGMBIkarxVHxat
kmµaPi)alecHdwgsRmab;bBa¢ÚneTAbreTsfa³ «karxVHxatEt
mYyKt;rbs;eyIgenAbreTs KWKµankmµaPi)alEdlGac
eFVIkarkñúgvis½yTMnak;TMngeRkARbeTs. GñkxøHEdlvil
BIbreTsRtÚveyIgdkecjBICnbdivtþn_. GñkxøHeTotman
RbvtþiedImKYrTTYlyk)an b:uEnþKµanKuNsm,tiþcaM)ac;Edl
bkSRtÚvkarsRmab;beRmIclnabdivtþn_eLIy. bc©úb,nñenH
eyIgRtÚvkarÉkGKÁrdæTUtfµIBIbYneTAdb;nak; ehIyeyIgsUm
[GñkEdl)ancUlrYmkñúgsm½yRbCuMenHepþatkarykcitþ
Tukdak;eTAelIbBaðaenHpg».
rbbenHRtÚvkarÉkGKÁrdæTUtfµICaeRcInnak; edaysar
EtRkúmsnþisux)ancab;xøÜnnigsmøab;GñkkarTUtcas;²Gs;
eTAehIy.
GñkbBaØvnþniymeqVgniym GñkmansmancitþnwglT§ikumµúy
nisþEdlRtLb;BIbreTsmkvij RtÚvsmøab;enATYlEsøg b¤
dak;[rs;enAkñúg «CMrMBiesssRmab;bBaØvnþ» EdlenAtam
RckecjBITIRkúgPñMeBj. sarI )anbBa©b;karts‘UEdlKµan
sgÇwmenHmuneBlkMNt;edIm,I[TTYl)ankarGnuBaØatbBa¢Ún
GñkkarTUtEdlmanbTBiesaFn_eTAbreTs edaysarKat;BuM
GacbBa¢Únksikrbdivtþn_EdlminecHGkSr EdlBuMFøab;pþl;
GtßRbeyaCn_bnþicesaH[eTACMnYseLIy dUecñHmuxtMENgTUt
CaeRcInenAbreTsenAEtTMenrKµanGñkNakan;kab;rhUt.
b:uEnþ edaybNþaelxabkSRtÚvRbQmmuxnwgkare)as
sm¥attamPUmiPaK sarI )anyl;RBm[GgÁkare)assm¥at
RksYgrbs;Kat;nigsmøab;bBaØvnþkm<úCaEdlKat;CaGñkbBa©úH
bBa©Úl[vilRtLb;mkRbeTsvij. dUcemdwknaMÉeTot²
sarI k¾eCOeTAelIrebobcat;Ecgrbs;Rkúmsnþisux nigGVI²
TaMgGs;EdlmnÞIrXuMXaMgTYlEsøgCatMNagEdr. Kat;eCOfa
man«xµaMgsRtÚv»bgáb;kñúgCYrRbCaCnnigbkSEdlbMpøicbMpøaj
bdivtþn_ nigraraMgeCaKC½yrbs;bdivtþn_. sarI k¾yl;RBm
kñúgkare)assm¥atCaeRcIneTot dUecñHKat;KµankaredaH-
RsayNaepSgeRkABIsuxcitþ[snþi)ale)assm¥atRksYg
rbs;Kat;eLIy.
eCaKvasnarbs;bBaØvnþkm<úCaRtÚvbBa©b;enAéf¶TI10
Exemsa qñaM1977 enAeBlEdl h‘U nwm Cabisac
mñak;kñúgcMeNam «bisacTaMgbI» RtÚvcab;xøÜnCasm¶at;naTIRkúg
PñMeBj. h‘U nwm Cardæm®nþIRksYgeXasnakar ehIyeQµaH
rbs;Kat;k¾Føab;l,Il,ajmincaj; exov sMpn EdlCaRbFan
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa34
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
KN³RbFanrdæeLIy. h‘U nwm k¾CaGñkFøab;eFVIskmµPaB
tMNag[buBVehturbs;ExµrRkhmkñúgsm½ys®gÁamEdr.
kalBIedIm Kat;KWCanimitþrUbénkarRbqaMgRbkbedayKuNFm’
nigEdlecHKitKUrcMeBaHsemþcRBH neratþm sIhnu nigGMeBI
BukrlYypg. b:uEnþ RbkarTaMgGs;enHmansarsMxan;tictYc
Nas;enAqñaM1977 cMeBlEdlbkSepþImeFVIskmµPaB
km©at;bNþasmasPaBGnuFnecjBICYr. karP½yxøacCMgW
minTukcitþElgepþateTArkCnbTeTotehIy b:uEnþKWepþatmk
elITIRkúgPñMeBjvijmþg ehIy h‘U nwm minEdlsEmþg[
eXIjfa Kat;CamnusSmanRbeyaCn_dUc exov sMpn esaH
eLIy.
h‘U nwm RtÚv)anGgÁkar «bUCayBaØ» edaysarCMgWmin
TukcitþeKÉgenH. Kat;nigRbBn§)ansarPaBeRkamkar
eFVITaruNkmµfa Kat;CasmaCikmñak;énRkúmk,t;mYyEdl
dwknaMedayes>GuI>Ga>. enAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg h‘U nwm )an
TTYlsÁal;faxøÜnCaCnk,t;mñak;nigCacarbursmñak;. Kat;RtÚv
GgÁkarsmøab;enAExkkádabnÞab;BIkareFVITaruNkmµGs;ry³
eBlbIEx.
BuMmankarRbkaspSayCasaFarN³GMBImrNPaBrdæ
m®nþIRksYgeXasnakarenHeT. CaeRcInExeRkaymk RbBn§
rbs; sun esn eQµaH yun y:at )aneLIgCMnYs h‘U nwm kñúg
GgÁkarelxénrdæaPi)al. rgVg;Rbtibtþikarrbs;Rkúmsnþi)al
enAeBlenHmanTMhMy:agFMsem,Im. enAExkkáda qñaM1977
emdwknaMCan;x<s;ÉeTot²rbs;bkS)andwgxøÜnGMBIsPaBF¶n;F¶r
énkare)assm¥at. CnbreTs EdlykcitþTukdak;tamdan
erOgenHk¾kt;smÁal;eXIjdUcKña CaBiessGñkkarTUtcin
mñak;EdleFVIkarenARkúgPñMeBj nigFøab;Camitþrbs; h‘U nwm.
GñkkarTUtenHBuMEdlsÁal;PaBrIkraymþgNaeLIy enAkñúg
km<úCaRbCaFibetyüehIykar)at;xøÜnrdæm®nþIeXasnakar
KWCatMNk;TwkcugeRkayEdleFVI[TwkehorecjBIEkv.
enARbeTskm<úCa KµanGñkNamñak;manCIvPaBrs;enA
RbkbedaypasukPaB dUcGñkkarTUtcinmñak;enAPñMeBj
eLIy. sßanTUtrbs;cinmansPaBRtCak;lðwmkñúgeBlEdl
enAxageRkAmancMhayekþAxøaMg. kñúgsßanTUtmanGagEhl
TwkFMmYynignievsndæanFMTUlayCaeRcInsRmab;buKÁliksñak;
enA. cugePAcinmñak;CamYynwgeRKÓgbriePaK Edldwktam
ynþehaHmkBIRkúgeb:kaMgCaerogral;s)þah_. kñúgzan³Ca
sm<½n§mitþKYr[kt;smÁal;rbs;km<úCaRbCaFibetyü CnCati
cinTaMgenHGaceFVIkarTak;TgCamYyRbCaCn)an ehIyGac
eFVIdMeNIreTACnbT)aneTot. TIRbwkSacinrab;Ban;nak;)an
cUlmkCYyRbeTskm<úCa edaysñak;GaRs½yenAry³eBl
xøICagkarsñak;enArbs;BYkTahanGaemrikaMgenARbeTsevot
NameTAeTot b:uEnþ TIRbwkSacinRbEhlCayl;taMgBIedIm
dMbUgfa erOgr:avxøHnwgBuM)anseRmceCaKC½yeLIyenARbeTs
km<úCa.
GñkkarTUtcinCan;x<s;rUbenH )anniyayfa «R)akdNas;
´egOgq¶l;y:agxøaMg enAeBlmkdl;RkúgPñMeBjdMbUg.
´eTIbnwgmkBIrdæFanImYyrbs;GWr: ub b:uEnþ´snñidæanfa ´
BitCaTTYlrgkarb:HTgÁicpøÚvcitþdUcKña ebIsinCa´ecjmk
BITIRkúgeb:kaMg. kñúgTIRkúgenHKµaneXIjmnusSmñak;esaH.
KµanmnusSNamñak;edIrelIfñl;eLIy. GVIEdleFVI[´cab;
GarmµN_bMputKW sßanPaBs¶at;RCgMrbs;TIRkúg. erogral;RBwk
manRkúmyuT§CnedIre)assm¥atpøÚvmYycMnYn. kñúgry³eBl
mYyqñaMknøH´minEdleXIjRbCaCnNamñak;edIrkmSanþTal;
EtesaH. kalEdl´CYbmnusSmñaKWCYbEtenAtampøÚv b¤kar
eFVIdMeNIreTAkEnøgeFVIkar b¤enAeFVIkartampøÚv b¤yuT§CnkMBug
QryamEtb:ueNÑaH».
GñkkarTUtrUbenH Føab;B¤esckþIraykarN_epSg²sþIBI
bdivtþn_rbs;km<úCaEdr ehIyFøab;temáIgpøÚvcitþkñúgsgÁmrwt
d,itmYy b:uEnþKat;minEdlnwksµancMeBaHRbePTénkardak;[
GñkkarTUtenAEtkñúglMenAzanenATIRkúgPñMeBjedaymankar
tamXøaMemIlrebobenHeT.
CaeRcInéf¶knøgputeTA Kat;KµanmUlehtupøÚvkarNa
mYyedIm,I)anecjBIsßanTUteTAeRkA ehIyKat;enAEtrs;enA
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 35
elx72 ExFñÚ qñaM2005
dUcmnusSCab;XuMXaMgkñúgbrievNsßanTUtrbs;Kat;dUcEdl
eKFøab;RBmanKat;G‘ÍcwgeTA. edayBuMGacRTaMRTnwgbBaða
enH Kat;)ancab;epþImeFVIdMeNIrenAtamkmSanþkEnøgepSg²
CamYyGñkkarTUtmñak;kñúgcMeNamGñkkarTUtcinRbmaNdb;BIr
nak;énsßanTUtenH. Kat;)anniyayfa «eyIgTaMgGs;Kña
suT§Ettb;Rbml;kñúgcitþnigGpSúk>>>. rdæaPi)alkm<úCa)an
suMkMu[eyIgecjedIrkmSanþeTot b:uEnþeyIgenAEtecjedIr
elg. kgT½Bmñak;b¤BIrnak; EtgedIrtamBIeRkayeyIgCab;
Canic© kñúgcm¶ayRbmaNhasibEm:Rt. eyIgminEdlP½y
xøacesaHeLIyenAtampøÚv BIeRBaHmankgT½BRbdab;GavuF
edIryaml,atCaeRcIn».
kmµaPi)almñak;enAmnÞIrbkS)anmkkan;sßanTUtBIrb¤bI
dgkñúgmYys)þah_ edIm,IEfrkSaTMnak;TMngpøÚvkarepSg²
[sßitesßrCaRbRktI. GñkkarTUtcin)anTTYlesovePA b¤
GtßbTepSg²EdlecjBIrdæaPi)alrbs;km<úCaRbCaFib-
etyü KWmanRBwtþib½RtB½t’manRbcaMéf¶mYy TsSnavdþInig
kaEstxøH² b:uEnþmancMnYnticNas;. minyUrb:unµaneRkay
mk GñkkarTUtcin)ancab;epþImedIrkmSanþedIm,IsuxPaB
enAeBlRBwknigeBll¶ac ebIeTaHCamankarsþIbenÞasF¶n;²BI
rbbenHk¾eday. enAéf¶KYr[cgcaMmYy BYkcin)anelIkéd
CasBaØamitþPaBCamYyGñkkarTUteGhSúIbmñak;EdlkMBughat;
rt;enAtammhavifIedayepÁInnwgkarhamXat;rbs;ExµrRkhm
y:agRBegIy. R)akdehIy karedIrkmSanþTaMgenHk¾Ca
meFüa)aymYyRsavRCav[dwgfaetIRbeTsenHedIreTAmux
edayrebobNaeTA. «kñúg»kaséndMeNIrkmSanþenAeBl
l¶ac² eyIg)aneXIjkEnøgsib,kmµtUc² mYycMnYnEdl
manyuvnarICaeRcInkMBugedrexaGavkñúgTIenaH b:uEnþeyIgBuM
GaccUleTAsYrsuxTukçBYkeK)aneT. eyIgGaccUl)anEt
kñúgeragcRkEdlpþl;TunedaypÞal;tamry³kmµviFICMnYyrbs;
eyIgb:ueNÑaH».
kars¥b;CnbreTsrbs;km<úCa)anrIkraldaldl;sm<½n§
mitþEdlCitsñiT§bMputrbs;RbeTsenHEfmeTot. tYnaTIrbs;
Gñkbec©keTscinenARbeTskm<úCaKWmansarsMxan;bMput.
RkúmRKÚeBTücin )ancUlmkCYyRbyuT§RbqaMgnwgCMgWqøgd¾
sahavEdlelceLIgenAqñaM1976. RKÚeBTücinxøHeTot
)anbeRgónBIcMNuceKalénevC¢sa®sþbs©imRbeTsdl;eBTü
ExµrRkhm rYmTaMgkarvHkat;Fmµtanigbec©keTskñúgkareRbI
kaMrsµIGuicpg. Gñkbec©keTscin)anksageLIgvij nUveragcRk
CaeRcInenAPñMeBjnigenAtamextþmYycMnYn. enAqñaM1977
kalebIRbCaCnkm<úCaRtÚvkarTIRbwkSamñak;xagvis½yksikmµ
cin)anbBa¢ÚnGñkCMnajkarmñak;kñúgcMeNamGñkCMnajd¾eqñIm
bMputrbs;xøÜnmk[Pøam. karpøas;bþÚrxagBaNiC¢kmµEdl
manRBMEdnrbs;km<úCa)anRbRBwtþeTAsMxan;bMput tamry³
RbeTscin ehIynisSitExµrmYycMnYntUcEdlbBa¢ÚneTAbreTs
k¾bMeBjkarsikSaenATIRkúgeb:kaMgEdr.
k¾b:uEnþ tamkar[dwgrbs;GñkkarTUtcinfa CMnYyd¾man
témøenHBuM)anpþl;esrIPaBd¾TUlMTUlaydl;Kat;eT. kareFVI
dMeNIrTaMgLayrbs;Kat;eTAkan;extþ edIm,IBinitüemIl
smiT§iplnanaEdlpþl;hirBaØvtßúedayRbeTscin)anERbeTA
CakareFVIdMeNIrkmSanþrebobeTscrN_eTAvij ehIyKat;
kRm)anTTYlkarGnuBaØat[eFVIdMeNIreTAeRkArdæFanIelIsBI
mYyyb;Nas;. Kat;)aneFVIdMeNIrBIkEnøgmYyeTAkEnøg
mYyCamYynwgLanhSúIby:agehacNas;mYyeRKÓgb¤BIr
eRKÓgpÞúkeTAedaykgkarBartamXøaMemIlKat; dUcCaGñk
eTas. Kat;)anniyayfa «mnusSRKb;KñaKitfa eyIgCaGñk
EdlRtÚveKelIkElg. karmYem:AkñúgcitþnigkarFujRTan; KW
sRmab;BYkExµrRkhm BuMEmnsRmab;BYkcineT. b:uEnþeyIg
RtÚvExµrRkhmeFVI[lM)akdUcGñkkarTUtdéTeTotEdr kñúgkar
CECkrkxusRtÚvCamYyPaKeRcInénCnkm<úCa. eyIgRtÚv
dak;[rs;enAedayELkBIeKÉgdUcCnbreTsÉeTot²Edr».
GñkkarTUtrUbenH)anbBa¢ak;fa GñkkarTUtcin)anseRmc
citþmintv:a nigminsEmþg[eXIjkarminyl;Rsbrbs;xøÜn
cMeBaHneya)ayrbs;km<úCaeLIy. tamKat;[dwgfa cab;
BIqñaM1976 GñkkarTUccindwgfamankare)assm¥aty:ag
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa36
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
FMeFgenACnbT. «eyIg)ansþab;B¤eKniyayBIkarkab;
smøab;. BuMEmnCakarniyayedayCak;lak;eT b:uEnþKWsuT§Et
BaküccamGar:am. eyIgTaMgGs;KñasgS½yfa RbCaCnkm<úCa
mYycMnYnFM)anRtÚvkmµaPi)almUldæansmøab;enACnbT».
k¾b:uEnþ GñkkarTUtcink¾manCMenOcMeBaHeCaKC½yEpñk
esdækic© EdlExµrRkhm)anGYtek¥gk¥agnigcMeBaHkareXasna
Edlfa RbeTsCati)an «elatepøaH»enAqñaM1977 nig
ERbkøayeTACaRbeTsEdl]btßmÖxøÜnedayxøÜnÉg)an. Gñk
karTUtrUbenH)anCYbniyayy:agyUrCamYy b:ul GMBIbBaða
ksikmµEdleFVI[ b:ul Bt cab;GarmµN_GMBIerOgenaHy:ag
xøaMg. «Kat;RbEhleFVIdMeNIreRcInkEnøgNas;enAkñúgRbeTs
ehIyGacBnül;y:agek,aHk,ayGMBIsßanPaBksikmµenA
tamextþnana>>>. b:uEnþ ´KYrEtniyayEdrfa ´minEdl
)anCYbsnÞnaEtBIrnak;CamYyKat;eT. CaTUeTA Kat;manGñk
enAGmCanic© KW eGog sarI nig CYn RbsiT§i. b:uEnþerOgniTan
GMBIkarrIklUtlas;manTMngCaerOgBitR)akd. qñaMdMbUgKW
qñaM1976 RbEhlCaqñaMEdllM)akbMputsRmab;RbCaCn
km<úCaEdlsuT§EtmanragkaysÁaMgsÁm. enAqñaM1977
sßanPaBmanlkçN³RbesIrCagmun km<úCaRbCaFibetyü
GacnaMRsUvecjeTAhugkugnigeFVICaGMeNayeTA[RbeTs
LaveTot».
qñaM1977k¾CaqñaMEdlGñkkarTUtenHRtÚvRbQmmux
nwgRbePTénkarkab;smøab;enATUTaMgRbeTs. mitþEtmYyKt;
rbs;Kat;kñúgrdæaPi)alrbs;rbbenHKW h‘U nwm )an)at;xøÜneday
KµankarbBa¢ak;c,as;las;. «h‘U nwm Camitþ´taMgBITsvtSr_
qñaM1950. Kat;CamnusSrak;Tak;nigKYr[cUlcitþ. Kat;
EtgEtRbúgRby½tñCanic©enAeBlEdlKat;niyayBIsßan
karN_épÞkñúgrbs;km<úCaCamYy´mþg² ehIyKat;cUlcitþ
CECkBiPakSaGMBIExSPaBynþnigGtßbTepSg²».
enAeBl hU‘ nwm )at;xøÜn GñkkarTUtrUbenH)ansuM[rdæa-
Pi)alKat;pøas;Kat;eTAkEnøgfµIeTotedaymUlehtusuxPaB.
«tamFmµtaGñkkarTUtmñak;RtÚvtMENgenARbeTsmYykñúg
ry³bIqñaM. ´cakecjBIRkúgPñMeBj BIeRBaH´QW ehIy´
KµankargarGVIsRmab;bMeBjpg>>>».
CabBaØvnþeBjlkçN³ Kat;GacdwgteTAeTotfa smþI
niyayTaMgb:unµanrbs;Kat;BitCaeFVI[ b:ul Bt RtiHriHBicarNa
Caminxan. tamsmþIKat;fa rdæaPi)alcin)anTmøak;eTas
eTAelI b:ul Bt GMBI «karRbRBwtþxuscg;[manbdivtþn_RKb;
kEnøg» ehIyk¾mincat;TukCnkm<úCaCaCnem:Aniymsm½y
TMenIbEdr. dUcCnkumµúynisþdéT²eTot Kat;kt;smÁal;
eXIjkñúgcMeNamExµrRkhmnUvkarcab;kMeNIténKMnitmYy
EdlmaneQµaHCaGñkeFVIbdivtþn_kñúgTsvtSr_qñaM1960.
smaCikExµrRkhmsuT§EtCamnusSecjmkBIclnaminc,as;
las;dUcKña Edl®hVg;hVaNug (Frantz Fanon) )anvaytémø
fabdivtþn_xøaMghYseBkkñúgnamCaRbCaCnmYyEdlFøab;RtÚv
CiHCan;edayGaNaniKmEs,ks. Ex~r)anrgTTYl\T§iBl
BIsm½yCatiniymerIbkan;EtxøaMgmYyEdlRkúmT½BéRBTaMg
LayRTaMmin)annwgeRKÓgTak;citþminKYreCOkñúgkareFVIbdivtþn_
edayeRbIGMeBIhigSa.
PaBxusKñarvagExµrRkhmnigGñkbdivtþn_EdleRsIb
citþCMnan;RskrKñaKWfaRkúgTImYy eBlyk)anC½yCmñH
ehIyk¾dak;[GnuvtþnUvTsSn³rbs;eKPøam². enAqñaM1977
va)anEsþgeLIgy:agc,as;sRmab;GñkkarTUtKYreKarBrbs;
cin EdlKat;etagEtcakecjBIkarbdivtþn_mYy BIeRBaH
FatumYykñúgcMeNamFatuEdlmanCaGcié®nþy_ KWGMeBIePrvkmµ.
GMeBIePrvkmµenHehIy Edl)anykmitþrbs;Kat;eQµaH h‘U
nwm eFVICaeKaledAvayRbharnig.
FFnnaaKKaarriikknniiggGGññkkRRssLLaajj;;llTT§§iikkuummµµúúyynniissþþ
KµanGñkNamñak;beBa©j[eXIjvisSúT§kmµGMBIkarpøas;
bþÚrTisedAsarsMxan;énCMenOs‘b;rbs;mCÄim EdlKitfa «xµaMg
sRtÚv»BuMEmnmanEtenAkñúgcMeNam«BYkGñkfµI»eT b:uEnþmanenA
épÞkñúgbkSpÞal;dUcCaFnaKarik muI kumÖÚt (Mey Kamphot) nigCn
kumµúynisþcMNUlfµIeQµaH pat; CaekµgkMRBaEdlsuMcUlCa
smaCikclnakumµúynisþenARkúgPñMeBjbnÞab;BI)aneFVIkarkñúg
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 37
elx72 ExFñÚ qñaM2005
kaEstrbs; exov sMpn. pat; )aneLIgbuNüs½kþiCalMdab;
lMedaynigCashkarImñak;rbs; b:ul Bt enAeBlEdl
emdwknaMkumµúynisþePosxøÜnecjBIPñMeBjnigcab;epþImbdivtþn_
enACnbT.
kumÖÚt CaFnaKarikFøab;KaMRTsaFarNrdæExµrenARKa
dMbUg² b:uEnþeTACaex<ImreGImGMeBIBukrlYyrbs;rbbenH
GsmtßPaB karelaPln;RTBüsm,tþinigCMenOs‘b;rbs; ln;
nl; eTAelIGVI²EdlhYsBIFmµCatiBit. Kat;bn;[s®gÁam
qab;cb;nigcg;[BYkExµrRkhmerobcMrbbsgÁmniymmYy
EdlniympøÚvkNþalnigc,as;las;. Kat;k¾egOgq¶l;dUc
RbCaCnTaMgGs;Edr enAeBlEdlkgT½BkumµúynisþbBa¢a[
cakecjBIrdæFanIenAéf¶EdlxøÜncUlmkdl;rdæFanI. Kat;RtÚv
GgÁkarbBa¢ÚneTAdak;enAshkrN_dUcGñkTIRkúgÉeTot eday
)at;bg;ÉksiT§iepSg²TaMgGs;rbs;xøÜn. Kat;manbMNgeFVI
GtþXateRkayBIdwgc,as;nUvGVI²Edlbdivtþn_eRtómbRmúg
sRmab;rUbKat;nigRbeTsCati b:uEnþKat;)anpøas;bþÚrKMnitenH
edaykarsÁal;krNIykic©cMeBaHGñkEdlenACMuvijKat;.
viFIrbs; kumÖÚt edIm,I[manCIvitrs;teTAeTot manlkçN³
dUcKñanwgviFIrbs;BYkGñkmanviC¢aCIv³esrICaeRcIndéTeTotEdr.
BYkExµrRkhmdwgfa Kat;Føab;eFVIkarkñúgFnaKarmYy b:uEnþ
BYkenaHyl;eXIjfaKat;RKan;EtCaGñkeFVIkareRkambgÁab;eK
b:ueNÑaH. kumÖÚt )anjúaMg[Ex~rRkhmluHkñúgkaryl;eXIj
enH edayRbkan;\riyabfCamnusSLb;². Kat;)anbMRBÜj
eQµaHrbs;Kat;Ca pUt ehIyCRmúHecalrebobesøókBak;
CaGñkTIRkúg mkTmøab;xøÜnesøókexaxøIsac;RkNat;GMe)aHvij.
Kat;cg;bgðaj[eXIjb£kBaCamnusSl¶Iel¶Imñak;. CamYy
b£kBaBiesspÞal;xøÜnenH kumÖÚt k¾køayeTACamnusS«K-føg;»
edIm,I[)anrYcputBImhnþrayd¾KYr[RBWxøacenH.
Es,krbs;Kat;EdlRsGab;Rsab;)anERbeTACaexµA.
Kat;beNþay[sk;duHEvgedayrvl;minEfTaM. Kat;Tmøab;
xøÜnminRbEkktv:a eFVIK-føg;cMeBaHkar)at;xøÜnsmaCikshkrN_
karxVHxatmðÚbGaharfñaMeBTünigTuK’tPaB. Kat;xMeFVIkary:ag
skm~. edImeLIyshkrN_rbs;Kat;manTMhMtUclµm. pUt
Priyaemm:aynigkUn²rbs;bgb¥ÚnCIdUnmYyKat; Gacrs;enA
CuMKñaCaRKÜsarmYy. Kat;RtÚvsresrCIvRbvtþipÞal;xø ÜnCafµI
enAeBlEdlKat;mktaMgTIlMenAkñúgPUmi b:uEnþKat;nigbgb¥Ún
CIdUnmYyTaMgGs;rbs;Kat;)anrYcputBIeRKaHfñak;enHRKb;Kña.
enHBuMEmnCakrNIsRmab;GñkepSg²eTotenaHeT. «mnusS
CaeRcInRtÚvsmøab;mþgmYy²-BuMmankarsmøab;rgÁalCaRTg;RTay
eT. mundMbUg «RbCaCnfµI» RbmaNdb;BIrnak;EdlGgÁkarsgS½y
faCaTahan ln; nl; RtÚvGgÁkarykeTAsmøab;ecal. kñúg
ry³eBlBIrqñaMdMbUg «BYkGñkfµI» RbEhlmYyPaKdb;RtÚv)an
ykeTAsmøab;mþgmYy²CamYynwgkUnecATaMgGs;. ´BuM)an
dwgBIcMnYnGñkEdlsøab;manb:unµaneLIy».
kumÖÚt )anmkrs;enAGtItPUmiPaK]tþrdUc pat; Edr
CaTIEdlKat;manmuxeBlmanRBwtþikarN_eFVIvisSúT§kmµCaeRcIn
sMedARbqaMgnwgkmµaPi)alenATIenaH. «kuy FYn CaemdwknaM
PUmiPaKeyIgRtÚvcab;xøÜnykeTA)at;. Kat;CamnusSrgeRKaHBI
kareFVIvisSúT§kmµenH. Kat;BitCaRtÚvsmøab; b:uEnþerOgenH min
EdlB¤GñkNaniyayesaH. Kat;RtÚvecaTRbkan;fa CaPñak;gar
es>GuI>Ga> CamnusSEdlnaMGnþraydl;bdivtþn_ KWCaKhbtI
mñak;. kmµaPi)alfµI²)aneTAdl; b:uEnþGnuRbFanrbs; kuy FYn
enAEtkan;GMNacmYyry³eBlxøI. eRkaymkGgÁkar)ancab;Gñk
TaMgenaHdak;KukedayecaTRbkan;faCaPñak;garrbs;evotNam».
viTüúrbs;PUmiEdlpSaybnþBIviTüúrbs;rdæaPi)al )aneTA
CaRbPBB½t’mand¾sMxan;mYyEdlGac[ kumÖÚt )anyl;dwg
eRcInBIbdivtþn_. kumÖÚt niyayfa «eyIg)ancUlrYmRKb;kar
RbCuMb:uEnþKµanGVI«R)akdRbCa»eT BuMmankarBiPakSaxagneya-
)ayeT KWmanEtkarsnÞnaKñaGMBIrebobEklm¥\riyabfeFIV
kargarnigrebobRbkan;b£kBa[)anRbesIrCagmunb:ueNÑaH.
eKminEdlniyayBIlT§im:akS-elnInTal;EtesaH. enA
eBldMbUg eKk¾minEdlniyayBakülT§ikumµúynisþEdr KW
niyayEtBIkareCOnelOneTAmuxb:ueNÑaH. eyIgetagEt
eFV Ikarr YmKñakemÞcvNѳKhbtITa MgGs;enHBu MEmnCaKMn it
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa38
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
eFVI[l¥CagmuneT».
enAqñaM1976 kumÖÚt RtÚvEtsresrCIvRbvtþirbs;xøÜn
CafµIeTot. Kat;)anniyayfa «erogral;eBlEdleKsresr
CIvRbvtþirbs;xøÜn eKEtgRBÜy)armÖBIkar)at;xøÜnCanic©».
CafµImþgeTot GtItFnaKariknigRKÜsarrbs;Kat;)anrs;
ranmanCIvit tmkeTotedIm,IcUlrYmkñúgkareFVIbdivtþn_sgÁm
niym EdlRbkaseLIgedaymCÄim. enaHKWkarbegáIt
[mankarhUbrYmnigpÞH)ayrYm. mðÚbGahar)ankøayeTA
CamðÚbEdlmnusSesÞIrEtbriePaKminekIt. mnusSCaeRcIn
ekItmanCMgWrakmYl b¤Tl;lamk. «eyIgBuMmandaMbEnøbgáar
[shkrN_eT enARbeTskm<úCamanbEnøy:ageRcInEdlduH
kñúgéRB. b:uEnþ edayeyIgRtÚvhUb)ayrYmeyIgRtÚvEtbgçM
citþhUbGVIEdlGgÁkarpþl;[eyIg. manEtRkúmEdlRtÚvcat;
[eTArkbEnøEdlduHkñúgéRB b¤kþamxügb:ueNÑaH)anhUbRKan;
ebI ehIykalenaHmÖÚbGaharminRKb;RKan;sRmab;mnusS
TaMgGs;eT.
BuMmanfñaMeBTüsRmab;Büa)alCMgWeLIy b:uEnþ kumÖÚt
k¾minEdlt¥ÚjEt¥rEdr. taMgBIdMbUgeyIgEtgnwk)armÖxøac
)at;xøÜn. eyIgminEdlh‘anniyayfa mnusSTaMgenaHsøab;
b¤RtÚveKsmøab;eT. eyIgniyay)anRtwmEtfarUbkay
rbs;GñkTaMgenaH)at;ElgeXIjEtb:ueNÑaH».
kumÖÚt )anniyayerobrab;fa RbEhlenABak;kNþal
qñaM1976 «RbCaCncas;» k¾RBmTTYlrbbGaharkan;Et
fyticeTA²BImYyéf¶Edr EdlenHCasBaØaminl¥mYysRmab;
BYkeK. karRbmUlplRsUvenAqñaM1975 RtÚv)anEbg
EckrvagRKÜsarTaMgGs; ehIykarRbmUlplRsUvqñaM1976
RtÚvdak;CakmµsiT§irYm. karRbmUlplqñaM1977 ElgCa
kmµsiT§rYmeTotehIy³ RsUvmYyPaKFMRtÚvdwkCBa¢ÚneTA
dak;kñúgCRgúkrbs;rdæaPi)al.
shkrN_rbs; kumÖÚt Edl
eBl\LÚvmansmaCikcMn Yn
mYyBan;R)aMrynak; cab;epþIm
TTYl)anfña MeBTünigsemøók
bMBak;CaeRcIn b:uEnþPaKeRcIn
)aneTA«RbCaCnmUldæan».
KWenAExkkáda qñaM1977 eTIb
ekItmaneLIgkarsmøab;rgÁal
enAkñúgshkrN_rbs;kumÖÚt.
«kalBImuneKnaMyk
mnusSEdlCab;sgS½yBIerOg
GVImYyeTAsmøab;Etmñak;²Ég
b:ueNÑaH BuMEmnnaMykeTATaMgRKÜsareT. enAkñúgGMLúgkar
smøab;rgÁalenHRbCaCnfµIk¾dUc «RbCaCnmUldæanRtÚvnaM
RKÜsarTaMgmUl. RKÜsarR)aMBIr b¤R)aMbIRtÚv)ansmøab;ecal
rYmKñaEtmYyelIk. eyIgmindwgfabNþalmkBImUlehtu
GVIeT».
sßankarN_)anpøas;bþÚrbkScab;epþImmnÞilsgS½yeTA
elI «RbCaCnmUldæan» nigbkçCnkumµúynisþmYycMnYnEdl
rYmKMnitRbqaMgnwgbdivtþn_. kare)assm¥at «RbCaCnfµI»
RtÚv)anbBa©b;kare)assm¥at «RbCaCnmUldæan» nigGñk
esµaHRtg;nwgbkSeTIbEtcab;epþImb:ueNÑaH. karsmøab;rgÁal
kkmm~~aaPPii))aallEExx~~rrRRkkhhmm
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 39
elx72 ExFñÚ qñaM2005
dMbUgEdlRbRBwtþkñúgshkrN_rbs; kumÖÚt )anbgðaj[eXIj
kan;Etc,as;nUvkarBitmYyénkarpøas;bþÚrd¾KYr[rn§t;. cab;BI
éf¶enHeTA kumÖÚt ElgmanehtuplP½yxøac)at;bg;CIvit
rbs;Kat;eTotehIy. \LÚvenHmanEtbkçCnkumµúynisþdUc
pat; b:ueNÑaH EdlRtÚvlM)akcitþ.
kñúgsm½ys®gÁam pat; )aneLIgzan³y:agqab;rh½s
rhUtdl;køayCaGnuRbFantMbn;103 kñúgextþRBHvihar
EdlsßitenAPaKxageCIgbMput. Kat;)anerobkarenAeBlKat;
sßitenAkñúgPaKxagekItRbeTsenAeLIy ehIy esa Pwm Edl
CaelxabkSPUmiPaKbUBa’Føab;eFVICaem)akñúgBiFIenH. pat;
EdlRtÚv)anrab;cUlkñúgcMeNamyuT§Cnv½yekµgnigBUEkrbs;
kgT½B )anEbkecjBIRbBn§nigkUn²rbs;Kat; edIm,IeFVIdMeNIr
eTAkan;tMbn;103. Kat;)anTTYlsÁal;fa kñúgeBls®gÁam
Kat;)ankøayCaeBCÄXatmñak;. kumµúynisþExµrTaMgGs;
EdlvilBITIRkúghaNUymkvijeRkayqñaM1970 ehIy
EdlsßitenAkñúgtMbn;rbs;Kat;RtÚveKsmøab;ecaledayectna
b¤eRbIBaküfa«CnKYr[emIlgayTaMgGs;EdlRtLb;BITIRkúg
haNUymkvij)an)at;xøÜnenAqñaM1974».
b:uEnþ mandMeNIresAhµgxøHditdamelIry³eBlbeRmI
kargarrbs; pat; Edr. enAedImqñaM1974 ExµrRkhm)an
epþImeFVIkarvaylukCaTUeTAmYyRbqaMgnwgRkúgPñMeBj ehIy
yuT§CnmYycMnYnFMrbs;PUmiPaK]tþrRtÚvbBa¢ÚnmkPaKxagt,Úg
edIm,ICYyhu‘mBT½§rdæFanI. ehtudUcenHsøabcMehogrbs;
kumµúynisþenAextþkMBg;FMRtÚvcMh ehIykgT½Brbs;saFarN
rdæExµr)aneqøót»kasenHeFVIRbtibtþikarmYyvayTmøúH ehIy
rMedaHykRbCaCnsuIvil)anCitbImuWnnak;EdlkMBugrs;enAkñúg
tMbn;enH. kalenaHRbCaCn)anerobrab;R)ab;GñkykB½t’man
GnþrCatinUvP½sþútagdMbUg²sþIBICIvPaBrs;enAkñúgtMbn;nana
rbs;ExµrRkhm ehIykarerobrab;TaMgenaHBuMEmnCaerOgEdl
KYr[rIkrayTaMgRsugeT. tMbn;rbs; pat; RtÚvTTYlkarxusRtÚv
mYyEpñkEdrkñúgkarvayTmøúHrbs;T½Bbc©amitþ. embBa¢akar
v½yekµg)an)at;bg;yuT§CnRbEhlCaghasibnak; kñúgenaH
EssibbInak;RtÚvcab;)anCaeQøIyswk. emekaymñak;kñúg
cMeNamemekayrbs;Kat; )anRBmanKat;enAeBlenaHfa
«kMhusmYyEbbenHBuMGaclublagRtwmEtsm½yRbCuMsV½y
TietonmYy)aneT».
niyaymü:ageTotfa vaminRKb;RKan;eTEdlRtwmEt
TTYlsÁal;kMhusrbs;xøÜnnigsþab;kareRbónRbedAmYyd¾KYr[
FujRTan;enaH. b:uEnþ pat; BuMEmnCaemdwknaMfñak;elIbMput
kñúgtMbn;enaHeLIy ehIyGgÁkarmincat;TukKat;CaGñkTTYlxus
RtÚvedaypÞal;BIbBaðaTuk[cMhkEnøgmYykñúgry³eBlxøIkñúg
kic©karBarrbs;ExµrRkhmkñúgeBls®gÁamEdr. kMhusRtÚv
Føak;eTAelIemekayrbs;Kat;KWsmmitþ m:n. 2-3ExeRkay
mk KWéf¶TI21 Exemsa qñaM1974 m:n )ansøab;kñúg«lkçN³
Gaf’kM)aMgbMput»EdlmanlMnaMdUckarsmøab;mYyEdlbBa¢a
edaymCÄimEdr. pat; )aneLIgkan;tMENgCMnYs m:n ehIy
)ankøayeTACaelxabkSRbcaMtMbn;CamuxtMENgEdlKat;
kan;Cab;rhUtbnÞab;BIkarerobcMPUmiPaKCaeRcIneLIgvijnig
karkm©at; kuy FYn.
b:uEnþ karkm©at; kuy FYn )aneFIV[esckþIP½y)armÖrbs;
Cnkumµúynisþv½yekµgenHcab;maneLIgEdr. mCÄim)anecaT
Rbkan; kuy FYn CaPñak;garsm¶at;mñak;rbs;es>GuI>Ga> GaemrikaMg
eday)anbgçM[Kat;eqøIysarPaBfaFøab;)anrYmKMnitk,t;y:ag
FMmYy ehIyfaKat;CasmaCikrbs;Rkúm es>GuI>Ga> taMgBIqñaM
1958Edl)aneRCótcUlbkSenAqñaM1960. BitehIy
kuy FYn CaGñkmanFatuvNѳ «KhbtI» CagbNþaelxabkSPUmi
PaKÉeTot² ehIyEdlGac[eKeRCIserIsCa «Cnk,t;»
muneKEdr. b:uEnþtamkarvaytémømü:ageTotfa ebIeKGac
eFVIXatmnusSmñak;EdleKFøab;RbKl;Parkic©[Kat;karBarK
N³kmµaFikarmCÄimkñúgsm½ys®gÁamenaH etImanGñkNaeTot
GaceKcrYcBIeRKaHfñak;)an?
eRkayeBlEdl nYn Ca ebIksalaneya)aybkS
enAkñúgTIRkúgPñMeBjenAqñaM1976)anbnþic pat; RtÚv)anfñak;
dwknaMrbs;Kat;bBa¢Ún[eTAeronenATIenaH. mYyéf¶munkar
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa40
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
cab;epþImbeRgónÉksar Kat;)anCYbsnÞnaCamYyGnuRbFan
salamñak; KWsmmitþ b:g; EdleKcat;Tukfa CamnusSCitsñiT§
bMputnwg b:ul Bt. «smmitþ b:g; )anedIrmkCYb´saksYrBI
suxTukçBYkeyIgRKb;KñaBIRKÜsar´nigrUb´» bnÞab;mkfa «manCn
k,t;CaeRcIn)anbBa©ÚleQµaHÉgeTAkñúgcegáameKEdr». «etI
GñkNabBa©ÚleQµaH´eTAkñúgenaH?» ´sYreTAvijy:agrh½s.
Kat;niyayfa «Égsµanfa´CaGñkpþl;eQµaHeTA[BYkGñk
TaMgenaHb¤?». bnÞab;mkKat;)anbEnßmfa «ehtuGVI)anCa
ÉgGacTukcitþfa BYkGs;enaHmin)anbBa©ÚleQµaHÉg ebI
ÉgFøab;rYmrs;CamYyBYkeKEdrenaH?». ´)aneqøIytbfa
«´KµanxøacGVITaMgGs;eRBaH´BuMEdl)anRbRBwtþGMeBIk,t;».
rebobRsavRCavrk «ExSbNþaj» )anRtÚvbkSbegáIt
[maneLIgenAeBlenH ehIyRtÚv)aneRbIR)as;edayRkúm
snþi)alsRmab; «bBa©Úl» eQµaHmnusSTaMgLayeTAkñúgenaH
dUcrUb pat; CaedIm. pat; yl;fa Kat;RtÚvEtbgðaj[
eXIjBIesckþIesµaHRtg;rbs;Kat;cMeBaHbkSkumµúynisþkm<úCa
EtmYyb:ueNÑaH ehIyminyl;faesckþIesµaHRtg;enH man
sarsMxan;tictYcEbbenHeLIy. GgÁkar)ancat;Ecg[man
kare)assm¥atPUmiPaK]tþr ehIy pat; EdlFøab;rs;enA
CamYymnusSEdlGgÁkarkat;eTasCaGñkk,t;rYcmkehIy
enaH k¾RtÚvecaTRbkan;CaGñkk,t;dUcsmmitþ b:g; )anbBa¢ak;
R)ab;Kat;Emn. mü:ageTot «s®gÁamvNѳ» kMBugmanPaBBuH
ke®Ba¢aly:agxøaMg ehIy pat; cab;epþImecaTsYrxøÜnÉgfa
etIGgÁkarminsþIbenÞas[Kat;BIerOgsmaCikRKÜsarKat;xøH
EdlRbRBwtþminl¥eTb¤?. edayELk Kat;)anRtÚveFVIRBÜy
citþy:agxøaMg edaysarerOgbgRbúsrbs;Kat;mñak;eQµaH
Tit EdlFøab;KitKUrrkkargar[Kat;eFVIenAeBlEdlKat;
eTAdl;RkúgPñMeBjCaelIkdMbUg. Tit Føab;eFVICanayTahan
mñak;kñúgkgT½Brbs;semþcRBH neratþm sIhnu.
smaCikRKÜsarrbs;Kat;epSgeTotBuMmanbgáCaeRKaH
fñak;edaykarCab;Bak;B½n§BIerOgvNѳeLIy. b:uEnþman®sþI
mñak;eTot KWyuvnarImñak;EdlKat;Føab;sÁal;kalenAextþ
rtnKirIkñúgeBlEdlKat;enAeFVIkarCamYy b:ul Bt nigKN³
kmµaFikarmCÄim. edayFøab;manTMnak;TMngy:agxøICamYynag
edayFøab;dwknaMeXasnaRbkan;tameKalkarN_twgruwgbMput
enaH \LÚvenHKat;nwkP½yxøacfa c,as;CarkeXIjfa Kat;
«Føab;)anRbRBwtþxussIlFm’CamYyyuvnarImñak;enaH» minxan
eLIy.
pat; )anbBa©b;karsikSaenAsalaneya)aybkS
ehIy)anvilRtLb;eTAPUmiPaK]tþrvijcMeBlEdl eGog
sarI eFVIdMeNIreTAebIksem<aFPUmiPaK]tþrfµIEdr. edayman
GarmµN_minl¥Rsab; yuvbursenH)ankøayeTACamnusSekIt
CMgWminTukcitþeKÉgTaMgGs;enAeBlEdleKRbúgEtTmøak;
kMhusmkelIrUbKat;. sarI )aneRtómerOgmYyenHenAkñúg
sunÞrkfarbs;Kat;rYcCaeRsc. «enAeBlEdl bgTI2 ¬KW
eGog sarI¦ )anelIkykmkniyayBI«erOg)at;ExSGat;ft
sMeLg» cMnYn1mWunEm:Rt ´nwkP½yfa Kat;BiCaxwg´minxan».
tamRbEhl eK)anvegVgéddak;ExSGat;ftsMeLg
mYyduMkñ úgmnÞIrrbs;PUmiPaKEdlenAdMNak;kalbdivtþenH
KWCaerOgEdleKcat;TukCakMhus BuMEmnCakarP½nþRcLMeT.
RbEhlCamanGñkNamñak;lYcykeTA)at; fVIebIvaBuMEmnCa
plitplEdleKxMsVHEsVgrkdUcRsUvGgár b¤sac;RkNat;k¾
eday. GgÁkar)ancab;epþImGnuvtþeTAelIbNþasmaCikbkS
nig«RbCaCncas;» nUv«eKalkarN_epSg²»EdlFøab;eRbI
sRmab;dak;eTas «RbCaCnfµI» nigBYkmnusSEdlGgÁkar
sgS½yBIGMeBIk,t;Edr. taMgBIéf¶dMbUg²énkarbdivtþn_
ExµrRkhm)aneRbónRbedAfa «eRKaHfñak;TaMgLay» GacCa
kMhusEdlEsþg[eXIjbMNgRbRBwtþbT]RkidæepSg². dUecñH
pat; BitCamanmUlehtuRBÜy)armÖnUvGMeBIsgswkmkvij
Edr eRBaHrUbKat; pÞal;Føab;)andak;eTasmnusSCaeRcIn
eRBaHEtkarRbRBwtþbTelµIskMbuikkMb:uk. Kat;BuMGacecos
vagminkt;smÁal;fa mCÄim)anbRgÜmbdivtþ[eTACabBaða
epSg² dUcCa)ak;epñógngÁ½lmYy karplitRsUvmin)an
tamEpnkar )at;ExSGat;mYyduMrkmineXIjCaedIm.
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 41
elx72 ExFñÚ qñaM2005
kar)at;ExSGat;ftsMeLgenHGacRtÚveKkat;yl;fa
CakarRtÜtBinitüminditdl;rbs;mnÞIrmYy b¤tMbn;mYy kar
RbRBwtþelµIscMeBaHmCÄim kareFVI[Gnþraydl;esdækic© nig
bdivtþn_. GMeBIk,t;BuMEmnsßitenAÉNaq¶ayeT. smaCik
bkSkan;EteRcIneLIg²RtÚv)annaMeTAdak;enAmnÞIrXuMXaMgTYl
Esøg ehIyenAdMNac;qñaM1977 KWCaevnrbs; pat;.
mCÄim)aneRtómxøÜndak;ecjnUvkare)assm¥at RbqaMgnwg
PUmiPaKbUBa’ EdlbNþal[manmnusSsøab;eRcInbMput ehIy
pat; Føab;manTMnak;TMngnwgPUmiPaKenHrYmTaMgPUmiPaK]tþr
pg. \LÚvenHmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg)ankemÞcbNþaemdwknaM
rbs;bdivtþn_eRcInCagGñkdwknaMénrbbcas;.
enAeBlcUlqñaMsklqñaM1978 nirsarmñak;)annaM
yklixitGeBa¢IjmYymkmnÞIrrbs; pat; EdlGeBa¢IjKat;[
eTAcUlrYmsm½yRbCuMKN³dwknaMPUmiPaKedIm,IerobcMEpnkar
RbcaMqñaMnigmhasnñi)atmYysMedAefáaleTasevotNam.
Es¥keLIg pat; )aneFVIdMeNIreTAdl;esomrab enAeBl
resolGmkarBarGgÁrkSBIrnak; ehIykarRbCuMRtÚvcab;epþIm
enARBwkéf¶bnÞab;. enAeBlRBlwmRsag² rfynþmYy)an
ebIkmkTTYlyk pat; nigemdwknaMmñak;eTot eTACYbelxa
bkSPUmiPaK bnÞab;mk)anBinitüemIlEpnkarRbcaMqñaMBIRsuk
mYyeTARsukmYyCabnþbnÞab;. RbEhlem:agR)aMbYnRBwk
LanhSúIbmYyeRKÓg)anebIkmkQb;enABImuxmnÞIrelxabkS
RkeLkemIleTAxageRkAehIyR)ab;fa «suT§Etbgb¥Únxag
kgT½BGakascrN_». mnusSTaMgGs;naMKñaeRkakQrrYmTaMg
pat; pg rYcedIreTAmuxédhuceTArkGñkEdledIrcUlmk.
«´Kitfa BYkeKsuT§EtCabgb¥ÚnrYmCatiÉg>>> ehIy
eyIg)an»brwtKñaeTAvijeTAmkCasBaØamitþPaB. b:uEnþ
BYkeK)anrwtbnþwgkar»benHkan;EtxøaMg ´xMerIbRmHEtBYkeK
)anbBa¢a[´enA[es¶óm kuMkeRmIk. bnÞab;mk eK)andak;
exñaHéd´ nigykRkNat;cgEPñk´eTot>>> ´Kitfa enATIenH
BitCamansRtÚvmYycMnYnFMEdlrYmbBa© ÚleQµaH´eTAkñúg
cegáamBYkeKEdr>>>».
«bgb¥ÚnrYmCatiÉg»TaMgenH EdleFVIGVI²eTAtamkar
ENnaMrbs; Duc edaymankaryl;RBmBIemekaypÞal;rbs;
pat; pg )anesñI[GñkeTasR)ab;eQµaHrbs;xøÜn[)anc,as;
las;. pat; )aneFVItam ehIy)anRbkasfa «munnwg
søab;b¤rs;´cg;CYbGgÁkarsin». BYkenaH)aneqøIyfa «RtÚv
ehIy ÉgRtÚvEteTACYbGgÁkar».
pat; )aneLIgCiHkñúgrfynþhSúIbedIm,InaMmkRkúgPñMeBj
nigRtÚvXuMXaMgenATYlEsøgenAéf¶TI4 Exmkra qñaM1978.
enAéf¶bnÞab; Kat;)ansresrCIvRbvtþid¾RcbUkRcbl;mYy
eBareBjeTAedayvib,disarIcMeBaHbT]RkidæmYyEdlKat;
minEdl)anRbRBwtþTal;EtesaH. Kat;)ansresrfa «taMg
BIkarcab;´dak;Kuk ´emIleXIjEtpøÚvmYyKt;EdlcMhFøúg
enAcMeBaHmux´. ´muxCasøab; BIeRBaH´dwgBIRbtikmµrbs;
bkScMeBaHrUb´ nigkareRbI «viFankarcugeRkay»rbs;bkS.
´nwkkñúgcitþfa ´RtÚvEtRbúgRby½tñmin[manGVImkb:HBal;
dl;suxPaB´enAtampøÚveLIy kñúgeKalbMNgedIm,I[´Gac
rkeXIjmUlehtuénkarcab;xøÜn´».
bkSCaTIeKarB nigCaTIesñha¡ bNþaemdwknaMbkSCaTI
eKarBnigCaTIesñha¡ ´sUmesñI[bkS bNþasmmitþCaTI
eKarBnigCaTIesñha GaNitGasUrcMeBaH´pg. KµaneBl
NamYyEdl´manbMNgk,t;nwgbkSesaHeLIy>>>. eday
ehtufa ]tþmKtirbs;bkSEdl´eCOTukcitþenaH ´Gac
GHGagcMeBaHbkSy:agesµaHGs;BIdYgcitþfa ´manesckþI
P½yxøacnwgRbePTénkarsøab;EbbenaHNas;. ´)armÖxøac
ERkgkUnnigecArbs;´BuM)ankøayeTACaGñkbnþBUCrbs;bkS
>>>. eTaHCaGgÁkareFVITaruNkmµ´k¾eday k¾bkSBuMGac
ykP½sþútagNamYyBI´Edlbgðaj[eXIjBIGMeBIk,t;eLIy
BIeRBaH´BuMEdlmancitþk,t;Tal;EtesaH. ´sUmGgVrkr
bkS emtþasEmþgnUvkarGaNitGasUrxøH cMeBaHkUn²rbs;´
nigTukCIvit[BYkva)anrs;enApg BIeRBaH´Casac;CaQam
rbs;bkSy:agBitR)akd.
eFVIenAmnIÞrXuMXaMgrbs;sniþ)al RBwkéf¶TI5 Exmkra qñaM1978
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa42
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
htßelxa hgS [eQ~aHbdivtþrbs; pat;]
bnÞab;BIkareFVITaruNkmµCaeRcIns)þah_ pat; )anRbKl;
eTA[ Duc nUvcemøIysarPaBsresrédcMnYnR)aMbITMB½rsþI
GMBI«skmµPaBk,t;rbs;Kat;». eRkaymk enAExkumÖ³ Kat;
)anTTYlsÁal;bTelµIsEpñksIlFm’. «kMhusqÁgEpñk
sIlFm’CamYynarI» enHCacMNgeCIgcemøIysarPaBEdl
kñúgenaHKat;)anerobrab;BI®sþITaMgGm,alm:anEdlKat;Føab;
manTMnak;TMngxagpøÚvePTenAmunnigeRkaykarerobGaBah_
BiBah_rbs;Kat;. enAExmIna Kat;)ansresrÉksarmYy
man64TMB½rGMBIExSbNþajQøbykkarN_mYyEdlmþgdwk
naMedayBYkes>GuI>Ga>mþgdwknaMedayevotNam.
enATIbMput pat; )anrkeXIjGaf’kM)aMgénkarrYmKMnit
k,t;TaMgGs;. Kat;)anrkeXIjfa enABIeRkayerOgTaMg
enaHKWmanEtBaküPUtkuhkEdlsniþ)alcRmaj;yk)anBI
GñkeTasTaMglM)akeRkamkarvaydM edIm,IeFVI[karRBÜy)armÖ
rbs;mCÄim)anRsakcuHb:ueNÑaH.
enAeBlEdl pat; sresrcemøIysarPaBcMnYn64TMB½r
rbs;Kat;cb; ebskkmµrbs;Kat;sRmab;bkSk¾cb;RtwmenH
Edr. GgÁkar)anbiTsMNuMerOgrbs;Kat;vij ehIy)an
km©at;rUbKat;[)at;BImuxmat;.
etImanGVIekIteLIgkñúgcitþKMnitrbs;GñkEdl)aneFVI
TaruNkmµnigsmøab;CnrgeRKaHy:ageRcInenAmnÞIrXuMXaMgTYl
Esøg? ehtuGVI)anCaCnbdivtþmñak;GaceFVITaruNkmµeTAelICn
bdivtþmñak;eTot? ehtuGVI)anCabkSGacjúaMg[kmµaPi)al
enATYlEsøgeCOCak;fa krNIykic©rbs;eKKWvayeFVI)abnig
eFVI[mnusSCaeRcInQWcab;kñúgcitþ EdlmuncemøIyGMBIerOg
enH KWmanenAkñúgesovePACaeRcInEdlEfrkSaTukmnIÞrXMuXaMg
kmµaPi)almñak;kñúgcMeNamkmµaPi)alTaMgLayenAmNÐl
XuMXaMg. CayuvbursmancMeNHdwgnigmanmnsikarmñak;
Kat;)ankt;RtaTukGMBIeBlem:ageFVIkarmtiENnaMepSg²rbs;
xøÜn sRmab;karsYrcemøIynigkareFVITaruNkmµ RBmTaMg
bNþamUlehtuEpñkneya)ayEdlGñkeTasbkRsaybMPøW
pg. erOgEtmYyKt;EdlenAxVH KWeQµaHrbs;Kat; Edl
enHRbEhlCasBaØaénkarxøacrEGgepSg² b¤kardwgxøÜnBI
BiruT§PaBehIyemIleTA.
kic©karRbcaMéf¶cab;epþ ImenAem:ag5nig30naTIRBwk
edaymanem:agsYrcemøIyd¾eTogTat;cMnYnbIeBleTot KW
em:ag6nig45naTI em:ag13nig45naTI nigem:ag18
nig45naTI. cab;BIkarcUleTAdl;mnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
GñkeTas)anpøas;bþÚrsßanPaBpÞal;xøÜnTaMgRsug ehIy)an
TTYleQµaHCa«xµaMg» b¤«TNÐit»¬GñkRtÚvTTYleTas¦. kñúg
esovePArbs;Kat;mansresrfa CaTUeTAkmµaPi)alenA
TIenaHeRcInEtcat;TukGñkeTasbdivtþCa«sRtÚv» TaMgGs;
BIeRBaHeKcat;TukGñkTaMgenaHCamnusSEdlpþl;eRKaHfñak;
xøaMgbMput³ «eKeRbIR)as;lT§ikumµúynisþ edIm,IbMpøajlT§i
kumµúynisþ».
esovePATaMgGs;enH)anbgðajGMBIdMeNIrRbRBwtþeTA
énkarsYrcemøIynigkareFVITaruNkmµ³«eyIgcgGñkeTasnwg
Rcvak; eyIgBinitübBa¢ak;fa manGVIxøHCab;nwgxøÜnGñkeTa
ehIyenAeBlEdleyIgsYrcemøIy eyIgminTukvtßúNamYy
enACitédGñkeTaseT edayGñkeTasenaHykeTAeRbICa
GavuF». CagenHeTAeTot kmµaPi)alenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
)ansresrfa «CakarsMxan;EdlRtÚveFVITaruNkmµeday
édpÞal;». GVIEdlGñksYrcemøIyRbRBwtþedayELksRmab;
GñkeTasePT®sþIKW «bkS)anbBa¢a[eyIgvayBYk®sþIEdl
maneTasedayExStImin[vaynwgédpÞal;rbs;eyIgeT».
bkS)anhammin[mankarvaytb;hYskMNt;Edr³
«ebIsineKvay«xµaMg»yUreBk. x~aMgc,as;CaFøak;xø ÜnQW
ehIyxøÜnR)aNnwgcuHsÁmxøaMg EdleyIgElgvaydM)an.
lT§plKW eyIgKµan)anTTYlGVICaduMkMPYnBIBYkenaHeLIy>>>.
eFVI[xµaMgQWcab;xøaMgrhUtTal;EtElgehIbmat;niyayekIt
nwgeFVI[bkSTj;Tal;kñúgcitþCaxøaMg».
b:uEnþ kareFVITaruNkmµKWCaerOgsMxan;bMputenAmnÞIr
XuMXaMgTYlEsøg ehIybec©keTsénkareFVITaruNkm~KW
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 43
elx72 ExFñÚ qñaM2005
manniyayenAkñúgkMNt;ehtuxøIrbs;kmµaPi)alenaHEdr.
«eKalbMNgénkareFVITaruNkmµKWeFI Vy:agNa[)anTTYl
cemøIy. eyIgminEmneFVITaruNkmµsRmab;karsb,ay
eT>>> CYnkalkareRkveRkaF)aneFVI[eyIgElgKiteXIj
xusRtÚv eyIgk¾)at;bg;PaBm©as;karrbs;eyIg. CYnkal
karsYrcemøIytRmÚv[eyIgERscMTaldak;RtecokxµaMg ehIy
enAeBlEdlvaeqøIykñúgn½yEdleyIgcg;)an eyIgTaMgGs;
KñamanesckþIeRtkGry:agxøaMg eyIgnaMKñaesIcsb,ay ehIy
eyIgk¾)anQb;sRmakmYyRsbk;>>>».
bkS)aneRkInrMB£kkmµaPi)alenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg
fa ehtuGVI)anCaRtÚvvayeFVITaruNkmµGñkeTasKWedIm,I
cRmaj;ykcemøIysarPaBnig«P½sþútagepSg²» GMBIExS
bNþajnigkarXubXitKñaCasm¶at;bRmúgk,t;EdlKMram
kMEhgdl;karbdivtþn_. GgÁkarfñak;elI)anniyayR)ab;
Kat;fa «kargarrbs;snþisux KWCakargarts‘UvNѳmYyedIm,I
karBarbkSvNѳGFn km<úCaRbCaFibetyü maKa’ÉkraCü
nigeFVIm©as;elIeCaKvasnarbs;xøÜn. edayehtuenH eyIgnwg
Kas;rMelIgGaf’kM)aMgrbs;xµaMgeyIgnwgeFVI[xUcKeRmagkar
rbs;BYkvaeyIgnwgkat;pþac;ExSbNþajnigEpnkark,t;rbs;
BYkvaRbkbedayRbsiT§PaBmYyEdlkan;EtrwgmaMeLIg²».
nItiviFIsYrcemøIyKW RtÚvyk[)anB½t’manepSg² eFVITukç
bukemñjGñkeTasCamYynwgkareXasnaneya)ay «eday
eCrRbmafedoltµiHGñkeTas» bnÞab;mk eFVITaruNkmµ. «Binitü
emIlmþgmYy²nigviPaKcemøIyrbs;GñkeTas» edIm,Idak;
sMNYrepSgeTot nig[sMGagkarecaTRbkan;epSg².
kMueFVI[GñkeTassøab;kñúgeBlsYrcemøIynigsþab;cemøIyGñk
eTasepSgeTot CaBiess RtÚvrkSakarsm¶at;[)anGMBI
skmµPaBTaMgLayenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøg. kareFVITaruNkmµ
RtÚvEtsßitenACasm¶at; KµanGñkNamñak;dwgfa GñkeTas)an
TTYlsarPaBeRkamkarvaydMRcMFak;eLIy. enATIbMput
ral;krNIrbs;GñkeTasetagEteTABiPakSaCamYyfñak;elI
CabnÞan;. «ebIsinKµankarsm¶at;eT snþisuxk¾Kµann½yGVI
Edr» enHKWCabTbBa¢a.
cemøIysarPaBCacMNucsMxan;bMputénRbB½n§snþisux.
GgÁkar)anENnaM[kmµaPi)alenATIenaHbeNþay[BYkGñk
eTassresrcemøIysarPaBedayédpÞal; ehIycuHhtßelxa
nigcuHéf¶Ex[)anc,as;las;. km~aPi)almñak;)anENnaMfa
«RtÚvEt[GñkeTassresrRbvtþiénskmµPaBk,t;rbs;xøÜn
eFVIy:agNa[Tal;EterOgenaHcUldl;CeRmAénGaf’kM)aMg
cemIøysarPaBRtÚvEtc,as;las;Cak;Esþg nigbgðaj[
eXIjnUvmUlehtu»>>>edaybBa¢ak;bMPøWBIkareFVIcarkmµnigkar
eRCótcUlEbbNa. «GVIEdlRbesIrCageK KW[GñkeTas
sresrcemøIysarPaBepSg²edayéd nigKMnitpÞal;rbs;
eKCamYyBaküsmþIRtg;². eyIgRtÚvecosvagkuMniyay[
sresrtam dUecñHenAeBlEdlBYkeKniyayb¤sresrcb;
eyIgcaMEtdkRsg;cMNucexSayb:ueNÑaH)anehIy».
cemøIysarPaBdMbUg² EdlsresrCamYynwgBakü
smþIpÞal;rbs;GñkeTas)anrYmbgáCaÉksarRbvtþisa®sþEdl
manlkçN³EbøkBIFmµtanigKYr[rn§t;éRkElg.
bTbBa¢acugeRkaymYyKWfa «karsresrnigRkdas
sresrRtÚvEts¥atl¥ kuM[mansñamRbLak;».
mtiENnaMcMeBaHBYkkmµaPi)alenATIenaH BuMTuk[man
esckþIsgS½yNamYyeLIy³ GñkeTasTaMgGs;suT§EtRtÚv
snµtfa CaBiruT§CnnigRtÚvmaneTasRbharCIvitedaymin
KitGMBIcemøIysarPaBEdlGñkTaMgenaH)ansresreT. fñak;
elI)anTUnµankmµaPi)alTaMgenaHfa «cUrsmmitþTaMgGs;yk
citþTukdak;cMeBaHmeFüa)ayedaHkunnigl,ickle)akR)as;
rbs;GñkeTasCab;Kuk kñúgeKalbMNge)akbeBaäateyIg
GgVrkreyIgnigGHGagfa xøÜnsuT§EtCamnusSsøÚtRtg; BuMEdl
)ank,t;nwgbdivtþn_mþgNaeLIy>>> ehIybenÞasfa eyIg)an
vayeFVI)abBYkeKTaMgGyutþiFm’ ehIyfaBYkeKBuMEmnCaBYk
k,t;eT>>>b¤fa BYkeKbgçMcitþeqøIysarPaBedaysarkarQWcab;
Etb:ueNÑaH». km~aPi)alfñak;x<s;mñak;eTot)anbEnßmfa
minRtÚvbeNþay[GñkeTaseFVIGtþXateT kareFVIGtþXat
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa44
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
k¾Cal,icklmYyEdr.
km~aPi)alfñak;x<s;)anR)ab;GñksYrcemIøyEdleTIb
nwgcUleFIVkar[ecHeRbIBaküPUtkuhkedIm,ICMruj[GñkeTas
TTYlsarPaB ]TahrN_ snüanwgGñkeTasfa ebITTYlsarPaB
GacnwgRtÚvelIkElgeTas[rYcCIvit RBmTaMgsmaCikRKÜsar
pg. bkS)anENnaM[Bnül;R)ab;GñkeTasfa BYkeKnwg
RtÚvykeTAepJIenAGgÁPaBBiessmYyrbs;bkS ehIyfabkS
«minbgçateBlevlarbs;xø ÜnedIm,Icab;nigsmøab;mnusS
TaMgenaHeT bkScg;EsVgrkEtkarBitb:ueNÑaH».
b:uEnþ rebobniyayb¤sresrEdleRbIBaküsmþIminsm
TMngkñúgesovePATaMgenaH)aneFVI[eKsnñidæanfa kmµaPi)al
EdleFVIkarenAmnÞIrXuMXaMgTYlEsøgTaMgb:unµanRbEhlsuT§Et
RtÚveFVI[GMBl;eday«mnusSxuseK» Edlsniþ)alkMBugEt
begáItenaHehIy. CamYynwgrebobRKb;RKgmYyedaysnµt
CaBiruT§CnnUvGñkeTas GñkrYmKMnit «Bukmþayrbs;GñkeTas
nigTMnak;TMngTaMgGs; enATIbMputm:asuInsmøab;mnusSenA
mnÞIrXuMXaMgTYlEsøgGacbBa©ÚlbkçCnTaMgmUlrbs;bkSeTAkñúg
enaHEdr. PaBCamnusSKµankMhusBuMmansarsMxan;eT kmµa-
Pi)alTaMgGs;RtÚvEtmanesckþIesµaHRtg;dac;xatmYyenAkñúg
bkS. k¾b:uEnþ manEtemdwknaMCan;x<s;RbmaNCasamsib
nak; kñúgKN³kmµaFikarmCÄimb:ueNÑaHEdldwgBIlkçN³
BitR)akdénskmµPaBTaMgLayrbs;RkúmsnþisuxenAmnÞIr
XuMXaMgTYlEsøgnigenAtambNþaextþ. km~aPi)alfñak;x<s;
)anR)ab;BYkkmµaPi)alenAmCÄmNÐlXuMXaMgfa karRcbUk
Rcbl;mYyGacEsþg[eXIjeLIg³ «bkSpøas;bþÚrcitþqab;
rh½snigCaerOy². bkS)anbþÚrpøas;GñkeTasEdleyIg
RtÚvsYrcemøIyedayKµankMNt;eBlevlaCak;lak;>>>bkS
)anEkERbnItiviFIcgRkgÉksarepSg² viFIsa®sþkñúgkarsYr
cemøIy kareXasnaneya)ay kareFVITaruNkmµ karcab;
dak;KuknigkarepÞrBYkGñkeTasEdlmanCajwkjab;nigy:ag
rh½sbMput».
mnÞIrXuMXaMgTYlEsøgRKan;EtCakEnøgkMBUlénerOg
Gaf’kM)aMg CaTIesnaFikarrbs;snþi)al nigCamCÄmNÐl
XMuXaMgrbs;mnIÞrbkSb:ueNÑaH. kmµaPi)alenATIenaHmannaTI
RtwmEtTTYlxusRtÚvmYycMENktUcb:ueNÑaHkñúgkarsmøab;
mnusSKW karsmøab;GñkrgeRKaHEdlkMBugrs;enAkñúgPUmiPaK
RkúgPñMeBj b¤GñkrgeRKaHEdlRtÚvvinic½äyfaCamnusSman
GMNacRKan;ebIs½kiþsmnwg[ Duc eFVITaruNkmµnigsYrcemøIy.
mankEnøgXuMXaMgrebob «TYlEsøg» eRcInrab;minGs;
epSgeTot EdleFVI[RbeTsCatiRbLak;eTAedayQamKW
Kuk kEnøgRbharCIvit nigreNþAkb;saksB. kargarnigkar
smøab;mnusSCasPaBBitCak;EsþgBIrrbs;km<úCaRbCaFib-
etyü. GMeBIkMNaceXareXArbs;RbFanPUminigRsuk mun
dMbUgmansPaBCakarRbRBwtþxusKnøgsuT§saF b:uEnþCaGMeBI
EdlRbCaCnGacsµandwgmun. RbCaCnTaMgGs;ecHkarBar
xø ÜnEbbNa²CamunRbqaMgnwgkareFVIeTasEdlCak;Esþg
bMput. RbCaCnecHlak;edImkMeNItrbs;xøÜn ecHeFVItambT
bBa¢aedayKµant¥ÚjEt¥r. b:uEnþRbCaCnenAmindwgBImeFüa)ay
edIm,IeKc[putBIkMhwgeRkveRkaF enAeBlEdlmCÄimecj
bBa¢a[e)assm¥atnigkarkab;smøab;fµI²eTot. eKminEdl
eFVIGVI²edayecjmuxeT elIkElgEtkareqøIyedaHsaBI
erOgepSg² EdlekIteLIgedaysarCMgWminTukcitþrbs;
mCÄimb:ueNÑaH. bBaðaTaMgenHbkS)aneFVIeLIgbnÞab;BI)an
BicarNamunrYcCaeRsc. eTaHbICakmµaPi)alrbs;bkS
k¾minRtÚveKpþl;Bt’man[dwgBIerOgenHEdr. karbMPitbMP½y
CameFüa)aydMbUgrbs;mCÄimedIm,Iekþabkþab;RbCaCn[sßit
enAeRkamkarRKb;RKgrbs;xøÜn.
b:uEnþ bkSGacbeBa©j[eXIjmaK’aTUeTAmYykñúgkar
smøab;rgÁal. Epñksnþisuxrbs;bkS EdlerobcM[manenA
mnÞIrXuMXaMgTYlEsøg)anrYmbgáCarebobRKb;RKgd¾rwgmaMbMput
mYykñúgcMeNamrebobRKb;RKgd¾rwgmaMbMputrbs;km<úCaRbCa
Fibetyü. enAfñak;PUmi kEnøgsRmab;smøab;mnusSRKan;Et
CacmáarsamBaØmYyb:ueNÑaH. bNþakmµaPi)alEdlRKb;RKg
dwknaMshkrN_etagEtpþl;dMNwgGMBIkarsmøab;mnusSeTA[
EsVgrkkarBit-EpñkRbvtiþsa®sþnigkarRsavRCav
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 45
elx72 ExFñÚ qñaM2005
Gñkkan;GMNacfñak;elIPøam² KWeTAbNþaRbFanXuM. PaKeRcIn
énmnusSEdlRtÚvsmøab;kñúgPUmi«Tak;TgeTAnwgvin½y». Gñk
søab;TaMgenaHsuT§EtCamnusSEdlh‘anecaTsYrBIbBaðaGMNac
rbs;GgÁkar CamnusSEdlBuMGacedIrtambdivtþn_EdlRbRBwtþ
kMhusqÁgCaeRcIn ehIyFøak;eTAkñúgRbePTCaBlkrKµan
RbeyaCn_ CamnusSEdleKeRcInGHGagfa³ «Tukk¾mincMeNj
dkecjk¾minxat».
b:uEnþ fñak;eRkamBMuEdlraykarN_rsmøab;TaMgGs;
[fñak;elIdwgeT ehIymCÄimk¾RbEhlCaminEdldwgGMBI
TMhMénkarRbharCIvit\tGasUrenHEdr. XuMxøH RsukPaK
eRcIn tMbn;nigPUmiPaKTaMgGs;suT§EtmanKukdak;mnusS.
CaTUeTA Ex~rRkhmeRcInyksalaeron vtþ b¤pÞH eFVICaKuk
edaymanTIFøamYysRmab;eFVITaruNkmµnigreNþAmYyEk,renaH
sRmab;dak;exµac. enAmanCMrMCaeRcIneTotsRmab;bgçaMgTuk
mnusS[enAEtmYykEnøg ehIyGñkeTaskñúgenaHRtÚveFVIkar
dUcGñkERscmáarEdr KWmansPaBdUcKñanwgCMrMEkERb. eyIg
GacsnñidæanedayKµanxøacP½nþRcLMfa CaTUeTA KukTaMgenaH
)anykmnÞIrXuMXaMgTYlEsøgeFVICaKMrU ehIyCMrMmrN³nana
enAtamCnbT)aneFVITaruNkmµnigsmøab;CnTaMgLayNa
EdlGgÁkarcat;TukCaxµaMgsRtÚvenAeBlenH ehIyfa Gñk
søab;TaMgenaHk¾manTukÉksarepSg²dUcenAmnÞIrXuMXaMg
TYlEsøgEdr.
b:uEnþ kalebIeBlNamYyRtÚvFUrRsal kareFVs
RbEhs)anbNþal[ekItrgVg;BiruT§PaB KWkarsb,aynwg
eFVI[GñkdéTQWcab;. cMNg;sgswk b¤smøab;tamFmµtaRtÚv
)anbegáInrhUtTal;Etkm~aPi)alsmøab;mnusSkñúgmYyelIk²
edayKµanjejItédbnþiceLIy. KµanGVImYyGacbg¥n;kar
xñHExñgrbs;BYkXatkTaMgenaH EdlenATIbMputsuT§Etyl;
pÞúyfa GñkNak¾edayk¾GacEbrk,almkRbqaMgnwgGgÁkar
vijEdr CaBiessemdwknaMbkS ehIyxMRbwgkm©at;sRtÚv
pÞal;rbs;xøÜnecalTaMgGs;. km~aPi)alfñak;eRkam)anlak;
cMnYnmnusSEdlxøÜnsmøab;cMeBaHfñak;elI.
b:uEnþ eyIgGacrab;eXIjcMnYnRbCaCnkm<úCaEdlRtÚv
smøab;y:agrgÁaltamry³bNþwgrbs;sakSImñak;EdlFøab;
rs;enAPUmiPaKnirtI. Kat;rs;enAtMbn;13 CatMbn;mYykñúg
cMeNamtMbn;TaMgsamsibbIrbs;PUmiPaK. dUckñúgTUTaMg
PUmiPaKnirtIEdr tMbn;enHRtÚv)ansRmaMgTukedaymCÄim
sRmab;eRbIR)as;kmµaPi)alenATIenaHkñúgkare)assm¥atPU
miPaKdéT²eTot. sakSIrUbenaH)anniyayfa RbCaCn
km<úCaRbEhl38>400nak;RtÚv)ansmøab;CapøÚvkarkñúg
tMbn;rbs;Kat;cab;taMgBIqñaM1975dl;qñaM1978. cMnYn
enHRbEhlCaEp¥ktamcitþrbs;GñkNamñak; dUcKñanwgtYelx
énkarRbmUlplTaMgLayEdlkmµaPi)al)anEkøgbnøMÉksar
sRmab;GgÁkarkNþalEdr b:uEnþkñúgn½ypÞúyKñaRsLH. CaTUeTA
kmµaPi)alTaMgenaHeRcInbnßycMnYnBiténGñksøab;[ticbMput
enAkñúgr)aykarN_epSg² BIeRBaHrbbenH)anRbkasfa
cMnYnRbCaCnetagEtbegáIn[eRcInEfmeTot. TegVIenHehIy
EdleFVI[eXIjc,as;las;BIPaBqáÜtellarbs;rbbenH³
mCÄim)anbgÁab;bBa¢a[fñak;eRkame)assm¥ateBalKWsmøab;
mnusSnigkareFVI[RbCaCnkm<úCasøab;kñúgeBleFVIkargar b:uEnþ
mCÄimEbrCasgÇwmcg;[RbCaCnekInmYyeTVCaBIrkñúgry³
eBlBIrTsvtSr_xagmuxeTAvij.
ebIKit[sBV²eTA bBa¢IeQµaHCnrgeRKaHd¾EvgenAmnÞIr
XuMXaMgTYlEsøgeFVI[eKdwgcMnYnGñksøab;ticCagcMnYnRbCa-
CnEdleK)ansmøab;erogral;qñaMkñúgTUTaMgRbeTseTAeTot.
manEtÉksarEdlkRmrk)andUcCacemøIysarPaBb:ueNÑaH
Edlbgðaj[eKdwgBIRbvtþirbs;bNþasmaCikbkSkumµúynisþ
nigRbvtþimnusSFmµtamunnigeRkaybdivtþn_. ÉksarTaMg
enaH)anerobrab;BIRbvtþiénkarBiPakSaEpñkneya)aykll,ic
sm¶at;bRmúgbMpøajKñaÉg nigkarts‘UedIm,IGMNacépÞkñúg
bkS. kñúgrdæmYyEdlBwgEp¥kelIsnþisuxCaFMEdlbiTTVar
RbeTsCatiÉgTaMgRsugenaH mnÞIrXuMXaMgTYlEsøg)ankøay
eTACasßab½nEtmYyKt;EdlGac[dwgBIbc½©yEdlCaedIm
ehtuepSg² nigKMnitKYr[RBWxøacbMputrbs;bdivtþn_.
elx72 ExFñÚ qñaM2005 EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa46
dIkacab;xøÜndMbUgbMputEdlnwgRtÚvecjedaytulakar
RBhµTNÐGnþrCati (ICC¦ RtÚv)anecjedayGgÁbuerCMnMuCRmH
TIBIrenAéf¶TI13 Extula qñaM2005. dIkarcab;xøÜnenHKW
edIm,Icab;xøÜnemdwknaMCan;x<s;R)aMnak;rbs;kgT½Bts‘Urbs;RBH
¬Lord's Resistance Army b¤ LRA¦ Tak;TgnwgbTecaTRbkan;
GMBI]RkidækmµRbqaMgmnusSCatinig]Rkidækmµs®gÁam Edl)an
RbRBwtþenAkñúgRbeTsG‘uyháan;da kalBIExkkáda qñaM2002.
GgÁbuerCMnMuCRmHenH)aneFIVesckþIsnñidæanfa «manehtupl
smrmükñúgkareCOCak;fa cUeshV kUnI/ vinsin GUTI/ GUkut
GUDIGambU/ dUmInIk GugEvn/ nig r:asáa lUkvIy:a )anecj
bBa¢a[RbRBwtþ]RkidækmµEdlsßitenAkñúgEdnyutþaFikarrbs;
tulakar [RBhµTNÐGnþrCati]».
edaymankaryl;RBmBIGgÁbuerCMnMuCRmHTIBIr dIkacab;
xøÜnTaMgenHRtÚv)andak;eTAkñúgeRsamsMbuRtenAéf¶TI8 Ex
kkáda qñaM2005 edIm,I «FanasuvtßiPaBnigsuxumalPaB
EpñkragkaynigsµartI» nigedIm,I «karBarkarlatRtdagGtþ-
sBaØaN b¤TIkEnøgrbs;CnrgeRKaHsakSInigRkúmRKÜsar».
GgÁbuerCMnM uCRmHenHk¾)anecjlixitcab;xø ÜnnignaMxø Ünem
bBa¢akarkgT½Bts‘Urbs;RBHTaMgR)aMnak;EdlmaneQµaHenA
kñúgdIkacab;xøÜn nigRBmTaMg)anseRmcfaRkLabBa¢Irbs;
tulakarRBhµTNÐGnþrCatinwgbBa¢ÚndIkacab;xøÜnTaMgenHeTA[
rdæaPi)alrbs;RbeTsG‘uyháan;da.
GgÁbuerCMnMuCRmHTIBIr)anseRmckalBIéf¶TI13 Extula
kñúgkarecjdIkacab;xøÜnGñkTaMgenH edaykt;smÁal;fa «Tak;Tg
nwgsßanPaBenAkñúgRbeTsG‘uyháan;da EpnkarTUeTAsRmab;
bBaðasnþisuxrbs;sakSInigCnrgeRKaHRtÚv)anerobcMnigGnuvtþ
rYcehIy nigfatamry³karvaytémønigeyabl;rbs;RBH
raCGaCJa nigGgÁPaBsakSInigCnrgeRKaH EpnkarTUeTA)an
pþl;nUvviFankarkarBarRKb;RKan;nigcaM)ac;cMeBaHkarRBÜy)armÖ
TaMgLayenAkñúgdMNak;kalenH».
eeddIImmeehhttuuéénnkkaarreeccaaTTRRbbkkaann;;
edayeyageTAtambTecaTRbkan;EdlmansresrenA
kñúgdIkacab;xøÜn LRA KWCaRkúmRbdab;GavuFmYyEdl«)anbgá
karrIkraldalénGMeBIhigSaeTAelICnsIuviledayeRbIskmµ-
PaBepSg²rYmman³ mnusSXat karcab;BRgt;TasPaBpøÚv
ePT kat;Gvyv³ ¬eFIV[mnusSBikar¦ k¾dUcCakardutbMpøic
bMpøajpÞHsEm,g niglYcRTBüsm,tþi ehIyCnsIuvilEdl
RtÚvcab;BRgt;enH EdlrYmTaMgkumar² RtÚvbgçM[eFIVCaGñk
RbyuT§kmµkr nigCaTaskrpøÚvePTnigcUlrYmRbyuT§RbqaMgnwg
TahanrdæaPi)alG‘uyháan;danigshKmn_CnsIuvil.
bTecaTRbkan;TaMgenHKWfa kalBIBak;kNþalqñaM2002
cUeshV kUnI )anbBa¢a[kgkmøaMgrbs; LRAcab;epþImRbtibtþikar
mYyvayRbharelICnsIuvil. enAkñúgRtImascugeRkayén
qñaM2003 kUnI )anecjbBa¢a[smøab;lYcnigcab;BRgt;
RbCaCnsIuvil EdlkñúgenaHmanTaMgCnePosswkEdlrs;
enAkñúgCMrMpg. tamry³enHembBa¢akarCan;x<s;kgT½Bts‘U
rbs;RBHnigembBa¢akarkgBltUcTaMgGs; rYmmanGñkTaMg
LayEdlmaneQµaHenAkñúgdIkacab;xøÜnTaMgGs;)ancab;epþIm
vayRbhartMbn;mYycMnYnenAkñ úgRbeTsG‘ uyháan;da.
RBHraCGaCJa)andak;CUntulakarnUvP½sþútagepSg²Edl
bgðajGMBIkarcUlrYmedaypÞal;rbs;GñkEdltulakarkMBug
EsVgrkcab;xøÜnTaMgenHBak;B½n§nwgkarerobcMyuT§sa®sþnig
RbtibtþikarvayRbharenH.
bbTTeeccaaTTRRbbkkaann;;
1¦ dIkacab;xøÜnrbs; cUeshV kUnI manraybTecaT-
Rbkan;cMnYn33 edayEp¥kelImUldæanénkarTTYlxusRtÚv
dIkacab;xøÜndMbUgrbs;tulakarRBhµTNÐGnþrCati
EsVgrkkarBit-Epñkc,ab; elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 47
CalkçN³buKÁledayeyagtammaRta25¬3¦¬k¦ nig
maRta25 ¬3¦¬x¦énc,ab;lkçnþik³TIRkúgr:Um¬Cac,ab;begáIt
tulakarRBhµTNÐGnþrCati¦rYmman³
bTecaTRbkan;cMnYndb;BIrGMBI]RkidækmµRbqaMgmnusS
Cati mnusSXad[maRta7¬1¦¬k¦] TasPaB [maRta7¬1¦¬K¦]
TasPaBpøÚvePT [maRta7¬1¦¬q¦] rMelaP[maRta7¬1¦¬q¦]
skmµPaBGmnusSFm’kñ úgkarbgárbYssñamF¶n;F¶rnigkar
QWcab;[maRta7¬1¦¬d¦].
bTecaTRbkan;cMnYnémÖmYyeTotGMBI]Rkidækmµs®gÁam
mnusSXad[maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] karRbRBwtþeXareXAcMeBaH
CnsIuvil [maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] vayRbharedayectnaeTAelI
RbCaCnsIuvil[maRta¬82¦¬g¦¬i¦] karqk;bøn; [maRta
¬82¦¬g¦¬v¦] rMelaP [maRta8¬2¦¬g¦¬vi¦] karbgçMkumar[
eFVITahan [maRta8¬2¦¬g¦¬vii¦].
2¦dIkacab;xøÜn vinsin GUTI manraybTecaTRbkan;cMnYn
samsibBIr edayEp¥kelImUldæanénkarTTYlxusRtÚv
CalkçN³buKÁl¬maRta25¬3¦x¦énc,ab;lkçnþ ik³rbs;
tulakarRBh~TNÐGnþCatirYmman³
bTecaTRbkan;cMnYndb;mYyGMBI]RkidækmµRbqaMgmnusS
Cati mnusSXad [maRta7¬1¦¬k¦] TasPaBpøÚvePT [maRta
7¬1¦¬q¦] skmµPaBGmnusSFm’kñúgbgárbYssñamF¶n;F¶r
nigkarQWcab; [maRta7¬1¦¬d¦].
bTecaTRbkan;cMnYnémÖmYyGMBI]Rkidækmµs®gÁamrYmman³
bTrMelaP [maRta8¬2¦¬g¦¬vi¦] vayRbharedayectna
eTAelICnsIuvil [maRta8¬2¦¬g¦¬i¦] karbgçMkumar[eFIV
Tahan [maRta8¬2¦¬g¦¬vii¦] RbRBwtþGMeBIeXareXAcMeBaH
CnsIuvil [maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] karqk;bøn;-maRta8¬2¦
¬g¦¬v¦/ mnusSXad [maRta8¬2¦¬K¦¬i¦].
3¦ dIkacab;xøÜn GUkut GUDIGaMbU manraybTecaT
Rbkan;cMnYndb; edayEp¥kelImUldæanénkarTTYlxusRtÚv
CalkçN³buKÁlmaRta25¬3¦¬x¦énc,ab;lkçnþ ik³rbs;
tulakarRBh~TNÐGnþCatirYmman³
bTecaTRbkan;cMnYnBIrGMBIbT]RkidækmµRbqaMgmnusS
Cati mnusSXad [maRta7¬1¦¬k¦]TasPaB [maRta7¦¬1¦¬K¦].
bTecaTRbkan;cMnYnR)aMbIBIbT]Rkidækmµs®gÁammnusSXad
[maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] RbRBwtþGMeBIeXareXAcMeBaHCnsIuvil
[maRta8¬2¦¬g¦¬i¦] karqk;bøn; [maRta8¬2¦¬g¦¬v¦]
karbgçMkumar²[eFIVTahan [maRta8¬2¦¬g¦¬vii¦].
4¦dIkacab;xøÜn dUmInIk GugEvn manraybTecaTRbkan;
cMnYnR)aMBIr edayEp¥kelImUldæanénkarTTYlxusRtÚvRBhµTNÐ
CalkçN³buKÁltammaRta25¬3¦¬x¦énc,ab;lkçnþ ik³
rbs;tulakarRBh~TNÐGnþCatrYmman³
bTecaTRbkan;cMnYnbIBIbT]RkidækmµRbqaMgmnusSCati
mnusSXad [maRta71¦k¦] TasPaB [maRta¬7¦¬1¦¬K¦]
skmµPaBGmnusSFm’kñúgkarbgárbYssñamF¶n;F¶r nigkar
QWcab; [maRta7¬1¦¬d¦].
bTecaTRbkan;cMnYnbYnBIbT]Rkidækmµs®gÁammnusS
Xad [maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] kareFIV)abeXareXAcMeBaHCn
sIuvil[maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] vayRbharedayectnaeTAelI
RbCaCnsIuvil[maRta8¬2¦¬g¦¬i¦] karqk;bøn; [maRta
8¬2¦¬g¦¬v¦].
5¦ dIkacab;xøÜn r:asáa lUkvIy:a manraybTecaTRbkan;
cMnYnbYn edayEp¥kelImUldæanénkarTTYlxusRtÚvRBhµTNÐ
CalkçN³maRta25¬3¦¬x¦énc,ab;lkçnþik³rbs;tulakar
RBh~TNÐGnþCatirYmman³
bTecaTRbkan;cMnYnmYyBIbT]RkidækmµRbqaMgmnusS
CatiTasPaB [maRta¬7¦¬1¦¬K¦].
bTecaTRbkan;cMnYnbIBIbT]Rkidækmµs®gÁamRbRBwtþ
GMeBIeXareXAcMeBaHCnsIuvil[maRta8¬2¦¬K¦¬i¦] vay
RbharedayectnaeTAelIRbCaCnsIuvil [maRta8¬2¦
¬g¦¬i¦] karqk;bøn; [maRta8¬2¦¬g¦¬v¦].
GGggÁÁbbuueerrCCMMnnMMuuCCRRmmHHTTIIBBIIrr
kalBIéf¶TI5 Exkkáda qñaM2004 RbFantulakarenH
)anRbKl;sßankarN_enAkñúgRbeTsG‘uyháan;daeTA[GgÁ
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa48
EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;
buerCMnMuCRmHTIBIrEdlmansmasPaBecARkm³ TUGIuLÚm:a
eNr:UnI Esød ¬mkBIsam:UGa¦/ m:Ur:U b:UlITI ¬GIutalI¦/ nig
ecARkm hVaTUm:ata edmebeL DIy:ara: ¬RbeTsm:alI¦.
BBtt’’mmaannxxøøHH²²GGMMBBIIssßßaannkkaarrNN__eennAAkkññúúggRRbbeeTTssGG‘‘uuyyhhááaann;;ddaa
¬¬eeFFIIVVeennAAééff¶¶TTII2299 EExxmmkkrraa qqññaaMM22000044¦¦
CemøaHbc©úb,nñenH)anekIteLIgtaMgBIdb;R)aMBIrqñaMmun
em:øH EdlenAkñúgry³eBlenHCnsIuvilG‘uyháan;daenAPaK
xageCIgrbs;RbeTsRtÚvRbQmmuxeTAnwgkarvayRbhar
y:agF¶n;F¶r. PaBtantwgenHcab;epþImeLIgPøam²bnÞab;BI
elakRbFanaFibtI y:UevrI mUesevnI eLIgkan;GMNacenAqñaM
1986. bnÞab;BIenHminyUrb:unµan Rkúm]TÞammYyRkúm
EdlmaneQµaHfa kgT½Bts‘Urbs;RBH ¬b¤ehAkat;faLRA¦
RtÚv)anbegáIteLIgBIRkúmtUc²EdlmanRbPBBIGtItkgT½B
RbCaFibetyüRbCaCnG‘uyháan;da ¬Ugandan People's
Democratic Army¦.
eyagtamr)aykarN_epSg²Edlpþl;eTA[kariyal½y
rdæGaCJa sßankarN_enH)anbgáCakarrMelaPsiT§mnusSF¶n;F¶r
eTAelICnsIuvilenAkñúgtMbn; EdlrYmmankarsmøab;Pøam²
TaruNkmµ nigkarbgáBikarPaB karykkumareFIVTahan karbMBar
bMBanpøÚvePTelIkumar rMelaP karpøas;bþÚrTIlMenAedaybgçM
lYc nigbMpøicbMpøajRTBüsm,tþiRbCaCn.
PaKeRcInén «kgT½Bts‘Urbs;RBH» GñkPUmiEdlRtÚv
cab;BRgt; CaBiesskumarEdlPaKeRcInmanGayucenøaHBI11
nig15qñaM nigGayuekµgCagenHEdr. ebIeyagtamr)ay-
karN_ Cag85PaKryénkgkmøaMgrbs; «kgT½Bts‘Urbs;
RBH» CakumarEdlRtÚveRbIR)as; CaTahanRbyuT§GñklIEsg
kmµkr nigTaskrbeRmIpøÚvePT. enAeBlcab;epþImbegáItCa
clna]TÞamdMbUgkumarEdlRtÚvcab;BRgt; RtÚvbgçM[RbRBwtþ
GMeBIGmnusSFm’ rYmTaMgkarsmøab;edIm,IBiFIepSg²nigkar
kat; Gvyv³pg. cMnYnkumarsrubEdlRtÚvcab;BRgt;RtÚv)an
raykarN_fa maneRcInCag2mWunnak;. ebItamr)ay-
karN_TaMgenaH kumarRtÚvvaydMCajwkjab; nigRtÚvbgçM[
EsgsmÖarF¶n;qøgkñúgcm¶aypøÚvd¾q¶ay lYcRTBüsm,tiþ nig
dutpÞH vaydMsmøab;CnsIuvilnigsmøab;kumarEdlRtÚvcab;
BRgt; CamYyKña nigcab;BRgt;kumarepSgeTot.
r)aykarN_TaMgenaH)anrMB£kfa edIm,IeKcBIkarcab;
xøÜn kumarrab;Ban;nak;)ankøayeTACa «GñkePosxøÜneBlyb;»
rt;eTAtMbn;q¶ay²kñúgcm¶aypøÚvrab;sibKILÚEm:RteTAmCÄmNÐl
EdlbegáItedayGgÁkareRkArdæaPi)al edkenAtampøÚvenA
tamsMyabhagTMnij enAkñúgRBHviharsasna enAkñúgerag
cRk ehIyRtLb;eTAPUmirbs;xøÜnvijenAeBlRBlwmRsag².
r)aykarN_)anbgðajeTotfa bnÞab;BIkarcab;BRgt;
kumarIekµg²CaeRcIn)ankøayCaGñkbeRmIrbs;embBa¢aeFIVkic©
karpÞHKµaneBlsRmak nigRtÚvvaydMragkaybEnßmeTot.
narIEdlmanGayueRcInbnþicRtÚvbgçM[eFIVCaRbBn§rbs;Tahan
Can;x<s; b¤RtÚv[CargVan;pøÚvePTdl;TahanEdlsþab;bgÁab;
dUecñHnarITaMgenHRtÚvRbQmmuxnwgGMeBIrMelaP ehIyman
épÞeBaHEdlxøÜnmincg;)an nigmanCMgWkameraK.
r)aykarN_mYyeTot)anbBa¢ak;fa karvayRbhar
rbs;«kgT½Bts‘Urbs;RBH»enABak;kNþalTsvtSr_1990
)anbgçM[RbCaCnGaxUlIenAPaKxageCIgRbmaN75PaKry
cakecjBIpÞHrbs;xøÜnenAkñúgRsukhÁÚlU KIhÁÚm nig ePd½r.
enAkñúgqñaMknøgeTA skmµPaBvayRbhareXareXArbs;
«kgT½Bts‘Urbs;RBH» )anbNþal[cMnYnRbCaCnrs;enAtam
CMrMekIneLIgBIrdgBIRbmaN4mWuneTA8mWunnak;.
mankarraykarN_fa GñkPUmiEdlsgS½yfaKaMRTrdæa
Pi)al RtÚvcab;ykeTAkat;Gvyv³ kat;søwkRtecokb¤bbUr
mat;. CagenHeTAeTot enAGMLúgeBlmanvibtþuienH «kgT½B
ts‘Urbs;RBH» y:agehacNas; )andutpÞHGs;cMnYn1946
XøaMgsmÖarcMnYn1600.y:agehacNas;RkúmenH)anlYc
GIv:an;kñ úgpÞHGs;cMnYn1327xñgenAkñúgPUmicMnYn116nig
kñúghaglk;TMnijcMnYn307.
bTecaTRbkan;fakarRbRBwtþenAkñúgtMbn;enH ¬dUcCa
ekNÐTahan b¤bBa©ÚlkumareRkamGayu15qñaM[eFIVTahan
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 49
elx72 ExFñÚ qñaM2005
smøab;edayectna rMelaP TasPaBpøÚvePT manépÞeBaH
edaybgçM nigkarpøas;bþÚrTIlMenACnsIuviledaybgçM¦ GacCa
]RkidækmµRbqaMmnusSCatienAeRkamlkçnþik³TIRkúgr:Um.
tulakarRBhµTNÐGnþrCatimanyutþaFikarelI]Rkidækmµ
F¶n;F¶rbMput nigEdlRbRBwtþenAeRkayéf¶TI1 Exkkáda qñaM
2002. ]RkidækmµTaMgenHman³ ]RkidækmµRbl½yBUCsasn_/
]RkidækmµRbqaMgmnusSCati nig]Rkidækmµs®gÁam. ]Rkidækmµ
TaMgGs;enHmanEcgenAkñúglkçnþik³Rkúgr: Um. rdæEdlCa
smaCikrbs;lkçnþik³enHGacesñIsMu[rdæGaCJaeFIVkaresIub
Gegát. rdæGaCJamanGMNackñúgkarcab;epþImesIubGegáteTA
tamBt’manEdl)anBIRbPBKYr[Tukcitþ)annigedaymankar
GnuBaØatBIGgÁbuerCMnMuCRmH.
bkERbBI (www.icc-cpi.int/newsletter)
edayCI eTriT§
cab;taMgBIkarcab;bdisn§ienAqñaM1995mCÄmNÐl
Éksarkm<úCa)annigkMBugEtRbmUlcgRkgÉksarTak;Tg
nwgRbvtiþénrbbkm<úCaRbCaFibetyükñúgGMLúgqñaM1975-
1979. mkTl;nwgeBlbc©úb,nñenHmCÄmNÐlÉksar
km<úCa)ancgRkgÉksarCag6EsnTMB½rEdlbnSl;Tukeday
rbbenH kñúgenaHrYmmanesovePAsikSa lixitqøgeqøIy kMNt;
ehtukmµaPi)al kMNt;ehtuRbcaMéf¶ TUrelx kMMNt;ehtu
KN³kmµaFikarmCÄimbkS r)aykarN_nana RBmTaMgrUbft
nigExSPaBynþ. mCÄmNÐlÉksarkm<úCak¾RbmUlcgRkg
jtiþnigGtßbTsmÖasn_énGñkEdlrs;ranmanCIvitBIrbb
km<úCaRbCaFibetyüRBmTaMgÉksarnigsmÖarCaeRcIneTot.
PasaEdlExµrRkhmeRbIR)as;edIm,IR)aRs½yTak;Tg
Kñakñúgvis½yepSg²dUcCa eyaFa Gb;rMeXasna nigrdæ)al
saFarN³ nwgkøayCa]bsKÁsRmab;GñkbkERbpÞal;mat;nig
GñkbkERbÉksar BIeRBaHfaPasaenHmanlkçN³xusEbøk
BIPasaExµrTUeTA. PasaExµrRkhmmanEbbEpndUcxageRkam
enH÷
k¦sMnYnevahar³ ÉksarbkSkumµúynisþpÞúkeTAeday
BaküeBcn_nigeXøagXøabgáb;n½yminc,as;las;CaeRcInEdl
RbCaCnPaKeRcIn¬rYmTaMgGñkbkERbnigGñkc,ab;pg¦Gac
Bi)akkñúgkaryl;RbsinebIKµancMeNHdwgGMBIRbvtiþsa®sþén
rbbkm<úCaRbCaFibetyü. ]TahrN_ «vaysRmúk» «kemÞc»
«CMhrbdivtþrwgbwugxagsIlFm’rs;enAs¥ats¥M nigs¥ats¥Mxag
neya)ay» nig«CMgWstiGarmµN_».
x¦xVHesckIþbBa¢ak;[c,as;las;³ ÉksarbkSkumµúynisþ
km<úCak¾eRbIn½yeRbóbeFobxagneya)ayEdlBMuGacdwg
c,as;)anedayGBÖnþrjaNeLIy. ]TahrN_dUcCa «dut[
exøacerac[eqA» nig «tUcsIuedaytUc FMsIuedayFM». man
BaküeBcn_xøHeTotbgáb;nUvn½yeFobdUcCa «GgÁkarEPñkmñas;»
¬mann½yfaGgÁkarGacdwgRKb;skm~PaBTaMgGs;rbs;RbCa
CnRKb;TIkEnøgTaMgGs; eTaHCaeTATINab¤eFIVGIVk¾eday¦.
K¦em:Aniym³ emdwknaMkm<úCaRbCaFibetyüRbkan;
ykRTwsIþem:AniymRCul. Ex~rRkhm)aneRbIXøaEbblTi§
kumµúynisþ dUcCa «bdic©smub,aT» b:uEnþEfmTaMgécñn½yeTA
tamrebobrbs;xøÜnpg. ]TahrN_ «kþab;sMNUmBrénkar
e)assm¥atCabnþbnÞab;» «tRmg;TsSn³stiGarmµN_cat;
taMg» «pþac;karvNѳGFnrbs;bkS» nig «RtÚvBRgwgeKal
CMhrts‘UvNѳdac;xatnigekþACab;Canic©».
X¦ KuNnamnigkiriyaviess³ ExµrRkhmcUlcitþeRbI
KuNnam nigkiriyaviessEdlmanTm¶n;esIµKña. ]TahrN_
«TTYlGMNrxYbqñaMTI2énÉkraCüCatiéf¶TI17emsad¾Gs©arü»
«km©at;stiGarmµN_kmµsiT§ibuKÁlsYntY[RCHRsLHdac;xat»
PasaExµrRkhmnigkarlM)akrbs;GñkbkERb
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa50
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
«e)assm¥at[Gs;» nig «sUmRbsiTi§BrC½ymhaRbesIrCUn
cMeBaHbkSkumµ úynisþkm< úCad¾r ugerOgkñ úg»kasbuNüxYb
begáItbkSTI24naéf¶30kBaØa qñaM1975 » .
g¦vis½yrdæ)al³ bkSkumµúynisþkm<úCaerobcMRbB½n§rdæ
)alEdlmanTRmg;xusKñaq¶ayBIRbB½n§EdleRbIkñ úgrbb
mun². ÉPasaEdleRbIbBa¢ak;GMBIPaBxusKñaenH dUcCaBakü
rdæ)al «kg» «kgha» «kgcl½t» «kgesdækic©» «RkúmekþA» «Rkúm
RtCak;» nig «RkúmGegáóm». RkúmTaMgbIeRkayenHtamkar
yl;eXIj KWsMedAeTAelIGgÁPaBnanarbs;bkSkumµúynisþ
km<úCaEdlTTYlxusRtÚvxageFIVTaruNkmµnigRsg;ykcemIøy.
PasacEmøkEbbenHRtÚv)anbkRsaynigyl;eXIjxus
KñaedayGñksikSaRsavRCavExµrnigGnþrCati. RbkarenHGac
bgáCabBaðacMeBaHGñkbkERbTak;TgnwgPaBRtwmRtÚvnigeBl
evlaedIm,IplitecjnUvkarbkERbmYyEdlmanlkçN³Rtwm
RtÚvnigxusn½yedImEtbnþicbnþÜc. viFIsMxan;kñúgkarEsVg
yl;GMBIRbvtiþsa®sþExµrRkhm karRKb;RKgrdæ)al nigsBÞ
bec©keTs ¬cMeNHdwgc,as;las;GMBIvb,Fm’Exµrk¾mansar
sMxan;Edr¦.
edIm,IRbQmCamYybBaðaenH CaBiessenAeBlEdl
tulakarkat;esckIþemdwknaMExµrRkhmkan;EtxitCitmkdl;
ehIyenaH «RkúmeqøIytbPøam²» eTAnwgtulakarEx~rRkhm
EdlbegIáteLIgedaymCÄmNÐlÉksarkm<úCa)anbegáIt
CasTÞanuRkmCaPasaGg;eKøs-Exµr nig Exµr-Gg;eKøsmYy.
sTÞanuRkmenH[niymn½yBaküEdlExµrRkhmFøab;eRbI.
minEtb:ueNÑaH eyIgk¾)anécñecjnUvRbB½n§sresrGkSr
eQ~aHedayeRbIGkSrPasaLataMgRbeyaCn_edIm,I[man
PaBdUc²KñakñúgkarERbeQµaHmnusSnigTIkEnøg.
sTÞanuRkmnigRbB½n§sresreQµaHmnusSnigTIkEnøgCa
PasaLataMgenHRtÚv)anbegáIteLIyeRkayBImankarGan
y:agykcitþTukdak;nigkarsikSaRsavRCavy:ageRcIneTAelI
kMNt;ehtuRbcaMéf¶rbs;kmµaPi)albkSkumµúynisþkm<úCaCa
esovePAsresrédTak;TgnwgvKÁeronsURtneya)ayRBm
TaMgGtßbTeXasna EdleFIV[eyIgyl;kan;Etc,as;nigsIu
CeRmAeTAelIxøwmsarénPasaEdlExµrRkhmeRbIR)as;.
cMNuccugeRkaymYyeTotKWbTBiesaFn_rbs;eyIgkñúgkarcuH
eFIVsmÖasn_CamYyGtItkmµaPi)albkSkumµúynisþkm<úCafñak;
eRkam. bTBiesaFn_enHkan;EtsRmÜckaryl;dwgrbs;
eyIgmYykRmitbEnßmeTotTak;TgnwgBaküeBcn_EdleyIg
eBIbRbTHenAkñúgÉksarrbs;bkSkumµúynisþkm<úCa.
muneBltulakarkat;eTasemdwknaMExµrRkhmcab;epþIm
dMeNIrkar vaCakarsMxan;EdlGñkbkERbnigRkúmesIubGegát
[tulakarenHEsVgyl;GMBIn½yxøwmsarrbs;s½BÞTaMgLay
EdlmanenAkñúgÉksarbkSkumµúynisþkm<úCa. edIm,IGnuvtþ
cMNucenH dMbUgKWtRmÚv[GñkTaMgenaHsikSaGMBIbribTénrbb
km<úCaRbCaFibetyü Edlnwgpþl;nUvmUldæand¾RbesIrkñúg
karEsVgyl;GMBIrebobEdlExµrRkhmeRbIPasad¾cEmøk
rbs;xøÜn. ebImindUecñHeT cMNucsMxan;;mYycMnYnénP½sþútag
nwgRtÚv)at;bg;minxan.
sY b‘uns‘U
erOgr:avBitedIm,IRbvtþisa®sþ
mCÄmNÐlÉksarkm<úCasgÇwmfa RbCaCnkm<úCa
RKb;rUbEdlFøab;qøgkat;rbbEx~rRkhm )annigkMBug
sresrGtßbTb¤esovePAGMBIerOgr:avBitpÞal;xøÜn ehIy
nwgepJImkmCÄmNÐlÉksarkm<úCatamGasydæanxag
eRkam³
RbGb;sMbuRtelx 1110 PñMeBj
RBHraCaNacRkkm<úCa
TUrs½BÞelx³ ¬855¦ ¬23¦ 211 875
TUrsarelx³ ¬855¦ ¬23¦ 210 358
Email: [email protected]
Home page: www.dccam.org
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 51
elx72 ExFñÚ qñaM2005
v:asIunetanDIsIu³ enAéf¶TI15 ExFñÚ qñaM2005 smaCika
sPashrdæGaemrik elakRsI mikxUlUm )andak;CUnnUvesckþI
EføgkarN_xageRkameTAkñúgr)aykarN_rbs;sPaenAkñúg
GMLúgeBlBiPakSaelIesckþIseRmccitþcgcaMCnrgeRKaHén
GMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa ¬H.Con.Res. 238¦.
«´mankitþiysCaxøaMgkñúgkartMNag[CnePosxøÜnrab;
Ban;nak;enAkñúgsPashrdæGaemrik EdlkñúgcMeNamGñkTaMg
enH manCnePosxøÜnCaeRcInnak;mkBIRbeTskm<úCa ehIy
Edl\LÚvenH)anehArdæmInIsUtafaCapÞHrbs;xøÜn. erOgra:v
CnePosxøÜnkm<úCaKWCaesaknadkmµnigGMeBIhigSad¾segVKmYy
b:uEnþvak¾CaerOgmYyénesckþIkøahannigPaBGt;Fn;nwgkar
b:HTgÁicEdr. kalBICagsamsibqñaMmun b:ul Bt )andwknaM
Rkúm]TÞamkumµúynisþkñúgTRmg;FMmYyEdlRKb;KñasÁal;fa Exµr
Rkhm kñúgeKalbMNgedIm,IksagsgÁmExµreLIgvij. enAkñúg
ry³eBlEtbYnqñaMb:ueNÑaH RbCaCnkm<úCaCitBIrlannak; b¤
CagmYyPaKbYnénRbCaCnsrub )an)at;bg;CIvitenAkñúgGMeBI
eXareXAbMputmYyenAkñúgRbvtþisa®sþTMenIbenH.
«CakareqøIytbeTAnwgesaknadkmµrn§t;citþenH enAkñúg
qñaM1980 sPa)anGnum½tc,ab;CnePosxøÜnmYyEdlCac,ab;
KYr[kt;smÁal;eday)anbBa©ÚlCapøÚvkareTAkñúgc,ab;rbs;
shrdæGaemriknUvniymn½yrbs;«CnePosxøÜn»nigedayeFIV
[eTACapøÚvkarnUvdMeNIrkarénkartaMglMenAfµIrbs;CnePos
xøÜn. qñaMenHCaxYbKRmb;elIkTI25énc,ab;CnePosxøÜn
Edl)anRtÜsRtaypøÚv[RbCaCnkm<úCacMnYn15mWunnak;
taMgTIlMenAkñúgshrdæGaemrik».
«rdæmInIsUtamanRbéBNId¾manemaTkPaBnigyUrmk
ehIyfaCazansYK’rbs;CnePosxøÜn. KN³kmµaFikarCn
ePosxøÜnGaemrikaMgEdlmanmUldæaenA mInIsUta RtÚv)an
begáIteLIgedIm,ICaCMnYydl;CnrgeRKaHénvibtþikm<úCa. eday
manCMnYyenH RKÜsarkm<úCaCaeRcIn)anksagCIvitfµIenAkñúg
rdæenH ehIyEdl\LÚvenHkMBugEtCYyeFIV[shKmn_rbs;
eyIgkan;EtrIkceRmIneLIg eday)ankøayCam©as;BaNiC¢kmµ
GñkdwknaMshKmn_ GñkviC¢aCIv³ nigCaGñkRsavRCavCan;x<s;.
«]TahrN_KYr[kt;smÁal;mYyKWerOgra:vrbs;Gñk
tMNagmNÐlsParbs;´ Xunr:at; LaM nig exvin LaM Edl
GñkTaMgBIrenH)anrYcrs;CIvitBIrbbvalBiXat nigCam©as;
ePaCnIydæan ecg ehg enAkñúgTIRkúg esnf_ pUl. ExµrRkhm
)anb:unb:gsmøab; Xunr:at; edaysarEtKat;CabBaØvnþ
TIRkúg. ebIeTaHbICa«Bukrbs; Xunr:at; GaceKcputBIkar
smøab;enHk¾eday k¾smaCikRkúmRKÜsarrbs; Xunr:at; cMnYn
200nak;rYmTaMgb¥ÚnRbúsrbs;Kat;EdlenACaTarkpg )at;
bg;CIvitenAkñúgGMeBIRbl½yBUCsasn_enH.
«ebIeTaHbICamankar)at;bg;eRcIny:agenHk¾eday k¾
Xunr:at; LaM )anmkdl;mInIsUtaRbkbedaysuTidæiniym
nigkþIsgÇwm. Kat;nigbþIrbs;Kat;kMBugEtRbkbrbrBaNiC¢
kmµd¾eCaKC½ymYynigenAEtmanskmµPaBy:agskmµenAkñúg
shKmn_rbs;xøÜn. kalBIbYnqñaMmun GñkTaMgBIr)ancab;epþIm
RbmUlviPaKTanBIGtifiCnesµaHRtg;rbs;xøÜn ehIy\LÚvenH
salaeronfµImYyRtÚv)ansagsg;eLIgenAkñúgPUmikMeNIt
«Bukrbs; Xunr:at; enAPaKBay½BüRbeTskm<úCaEdlFøab;
CaRbeTshamR)ammin[mansalaeron. sisSanusisS
Cag800nak;)ancUleronenAsalabzmsikSasar:a Edl
dak;eQµaHtamkUnRsIrbs; Xunr:at; ehIy\LÚvenH RKÜsar LaM
kMBugEtbnþérGgÁasfvikasRmab;sagsg;salaeronmYy
eTotenAPUmiEk,rKñaenaH.
«erOgr:avrbs;RKÜsar LaM KWCaerOgmYyenAkñúgcMeNam
CnePosxøÜnCaeRcIneTotEdleBareBjeTAedaysuTidæiniym
nigkþIsgÇwm. ´manemaTkPaBEdl)anrYmcMENkKaMRT
esckþIseRmccitþcgcaMCnrgeRKaHénGMeBIRbl½yBUCsasn_
km<úCa nigsVaKmn_cMeBaHkarbegáItsalaCMnMuCRmHkþIRBhµTNÐ
GnþrCatimYyedIm,InaMyk]RkidæCnRbl½yBUCsasn_eTARbQm
muxnwgyutþiFm’. bbkkEERRbbBBII(www.mccollum.house.gov)eeddaayy CCII eeTTrriiTT§§
smaCikasPaGaemrikrMB£kdl;CnrgeRKaHénrbbRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa52
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
enAeBlniyayGMBI]RkidækmµsahaveXareXAenAkñúg
stvtSr_TI20eyIgR)akdCanwkeXIjdl;GMeBIeXareXAEdl
RbRBwtþedayrbbExµrRkhmenAelITwkdIkm<úCakalBI30
qñaMmun. ExµrRkhm)anpøas;bþÚrRbB½n§RKb;RKgrbs;RbeTs
TaMgmUledIm,IeFIV[RbeTsenHkøayCaRbeTskumµúynisþQan
muxEtkñúgry³eBlb:unµanéf¶b:ueNÑaH. edIm,IseRmceKal-
bMNgenH ExµrRkhm)anGnuvtþbdivtþn_ksikmµdac;xateday
karCemøósRbCaCnBITIRkúgTaMgGs;[eTAeFIVERscmáarenA
tamTICnbT. RbCaCnTaMgGs;RtÚv)anERbkøay[eTACa
ksikr eFIVkargarhYskmøaMg RbQmmuxnwgkarlM)akRKb;
Ebby:ag GaharbriePaKminRKb;RKan; )ak;EbkRkúmRKÜsar
rs;enAkñúgPaBP½yxøacral;éf¶ nigP½yxøacExµrRkhmykeTA
smøab;.
enAsm½yenaH RbCaCnEdlrs;enAkñúgRbeTskm<úCa
K~annrNamñak;GaceKcrYcBI\T§iBlénkarEkERbsgÁmrbs;Exµr
RkhmeT sUm,IEtRBHmhakSRtrbs;RbeTs kMufaeLIyRtwm
EtRbCaCnFmµtadUcCaelak esg sIuvtßa EdlsBVéf¶enH
CaecARkmsala]T§rN_.
CCIIvviitteennAAeeRRkkaammrrbbbbEExxµµrrRRkkhhmm
enAeBlEdlExµrRkhmeLIgRKb;RKgRbeTskm<úCaenA
kñúgqñaM1975 elak sIuvtßa manGayueTIbEt13qñaMb:ueNÑaH.
mindl;mYyéf¶pgbnÞab;BIExµrRkhm)aneLIgkan;GMNac
enAéf¶TI17 Exemsa qñaM1975 ExµrRkhm)ancab;epþIm
beNþjRbCaCnecjBITIRkúg [eTAeFIVksikmµenAtambNþa
extþepSg². enAkñúgcMeNamGñkTIRkúgTaMgenHk¾manelak
sIuvtßa nigRkúmRKÜsarrbs;Kat;Edr. bnÞab;BIkarCemøós
RkúmRKÜsarrbs;Kat;)aneTArs;enAkñúgPUmifµI XMurlaMgEkn
RsukkNþalsÞwg extþkNþal.
elak sIuvtßa k¾minxusBIRbCaCnÉeToteT Kat;)an
RbQmmuxeTAnwgkarlM)akedaykareFIVkargarhYskmøaMg
xVHGaharbriePaKnigrs;enAedayK~ansiT§iesrIPaB. elak
sIuvtßa niyayfa «´RtÚvEx~rRkhmeRbI[XValeKa daMdMLÚg
nigeFIVCIBIsøwkeQI». Kat;)anbEnßmfa enAcenøaHqñaM1975
nigqñaM1976 Kat;)anCYbmux«Bukmþaynigb¥ÚnRsIEtmYy
Kt;rbs;Kat;)anjwkjab;.
cab;BIqñaM1976dl;1978 elak sIuvtßa RtÚvExµr
RkhmbBa¢Ún[eTAeFIVkarq¶ayBIpÞHenAkñúgkgcl½t. kñúgry³
eBlknøHqñaM Kat;TTYl)ankarGnuBaØat[mkelg«Bukmþay
bgb¥ÚnEtmYyb¤BIrelIkb:ueNÑaH. GVIEdlGaRkk;bMputenaHKW
enAkñúgGMLúgeBlBIrqñaMenH Kat;)anCYbmux«Bukrbs;Kat;Et
BIrdgKt;muneBl«Bukrbs;Kat;)at;bg;CIvit.
bdivtþn_rbs;ExµrRkhmKWKµanGIVl¥Tal;EtesaH ehIy
lT§plénkarEkERbsgÁmenHKWGaRkk;bMput. lT§plénkar
ebþCJacitþrbs;rdæaPi)alExµrRkhmkñúgkarEkERbkm<úCa[eTA
CaRbeTskumµúynisþnaMmuxeKedayQrelImUldæanénkarGPivDÆ
vis½yksikmµ KWseRmc)anpÞúyBIenHTaMgRsug. Epnkar
kñúgkarEkERbkm<úCa[eTACavalERsBN’exovEdlTTYl)an
TinñplelIslb;edaymineRbIR)as;eRKÓgm:asIun EbrCaERb
køaykm<úCa[eTACa«valBiXat»CMnYsvij ehIyEpnkar
GPivDÆRbeTskm<úCa[eTACaRbeTs]sSahkmµEdlsm,Úr
eTAedayeragcRk EbrCabegáItCa «mnÞIrXMuXaMgnigreNþA
saksB»enABaseBjépÞRbeTseTAvij. CalT§pl eKal-
neya)aykMENTRmg;enH )ankøayeTACaesaknadkmµmYy
Edlminnwksµandl; bNþal[RbCaCnkm<úCasøÚtRtg;Cit
BIrlannak;søab;)at;bg;CIvitEtkñúgry³eBlmindl;4qñaM.
enAkñúgcMeNamCnrgeRKaHTaMgenaH man21nak;KWCasac;
s<aneq<aHeTArkyutþiFm’
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 53
elx72 ExFñÚ qñaM2005
jatirbs;elak vtßa EdlrYmman «BukbegáIt mamIg nig
bgb¥ÚnCIdUnmYy.
kkaarrssiikkSSaa
Pøam² bnÞab;BIkardYlrlMénrbbEx~rRkhmenAkñúg
qñaM1979 RbCaCnkm<úCa)anxitxMksagCIviteLIgvijy:ag
RtdabRtdYs edayKµanTisedAc,as;las; nigedayKµanGIV
TaMgGs;eRkABIsemøókbMBak;exµAmYykMebøCab;nwgxøÜn Edl
bnSl;TukBIGtItGñkRKb;RKgénrbbmun. RbCaCnesÞIrEt
TaMgGs;)anvilRtLb;eTARsukkMeNIterog²xøÜnvij ehIy
GñkTIRkúgk¾)anvilRtLb;cUlTIRkúgvijEdr.
enAeBlmkdl;TIRkúgPñMeBjCaelIkdMbUg elak vtßa
)anemIleXIjfa karGb;rMKWmansarsMxan;Nas;sRmab;
GnaKtpÞal;xøÜnrbs;elak k¾dUcCasRmab;karksagRbeTs
eLIgvij bnÞab;BITTYlrgnUvkarbMpøicbMpøajesÞIrEtexÞcxÞaMGs;
edaysars®gÁam nigCaBiessedaysarrbbExµrRkhm
)anbMpøicbMpøajRbB½n§Gb;rMTaMgmUl. ebIeTaHbICaRtÚvRbQm
muxnwgCIvPaBlM)aklMbinnigxVHxatsmÖarsRmab;karsikSa
RKÚbeRgón salaeron nigsmÖarsikSaepSg²eTotenAedIm
TsvtSr_1980 elak vtßa )ants‘UeronsURtrhUt)ancb;
viTüal½yenAqñaM1987.
elak vtßa GacseRmcnUvbMNgrbs;Kat;enAeBl
EdlKat;TTYl)anGaharUbkrN_BIRksYgGb;rMeTAsikSac,ab;
enARbeTsG‘uyERknenAkñúgqñaM1988 ehIyKat;)anTTYl
sBaØab½Rtfñak;GnubNÐitEpñkc,ab;enAkñúgqñaM1994. eRkABI
enH Kat;k¾)ancUlrYmvKÁsikSamYycMnYndUcCa c,ab;GnþrCati
c,ab;RBhµTNÐGnþrCati c,ab;mnusSFm’GnþrCati nigkar
RbyuT§RbqaMgnwgePrvkmµ.
GGaaCCIIBBnniigg]]bbssKKÁÁ
edaymancMeNHdwgxagc,ab;nigbTBiesaFn_xagc,ab;
CatinigGnþrCati elak vtßa )anRbLÚkkargarkñúgvis½y
c,ab;Gs;ry³eBlCag10qñaMehIy sBVéf¶ Kat;CaecARkm
enAsala]T§rN_.
elak)anEføgfa «edaysar´mancMNab;GarmµN_
xøaMgkñúgvis½yc,ab; nigtamry³karsikSanigRsavRCav
vis½yenH ´RsLaj;yutþiFm’ehIycg;eFIVGIV²edIm,IyutþiFm’
sgÁm».
karsßitenAkñúgtMENgmYyEdlGacseRmc[nrNa
mñak;caj;b¤QñH)an KWmankarlM)aknigman]bsKÁeRcIn
Nas;. karyl;dwgtictYcrbs;saFarNCnGMBIc,ab;KWCa
]bsKÁmYyenAkñúgkarbMeBjkargarrbs;elak vtßa k¾dUcCa
sRmab;vis½yyutþiFm’rbs;RbeTsTaMgmUlEdr b:uEnþ]bsKÁ
KWEtgEtmanCaFmµtakñúgRKb;kargarTaMgGs; ehIy]bsKÁ
enHk¾CakarelIkTwkcitþsRmab;bnþeFIVkargarenHeTotEdr.
]bsKÁGIVEdlCakarelIkTwkcitþ[Kat;bnþkargarEdl
mankarTTYlxusRtÚvx<s;EbbenH? ecARkm)aneqøIyfa
«edaysar´RsLaj;RbCaBlrdærbs;´. ´nwgeFIVGIV²RKb;
Ebby:agedIm,IplRbeyaCn_rbs;RbCaBlrdærbs;´.
karpþl;yutþiFm’eTA[mnusSRKb;KñadUcEdlmanEcgenAkñúg
c,ab;KWCakarelIkTwkcitþFMbMputsRmab;´».
eeyyaabbll;;ppÞÞaall;;xxøø ÜÜnnccMMeeBBaaHHbbBBaaððaaEEddllTTaakk;;TTggnnwwggGGggÁÁCCMMnnMM uu
CCRRmmHHvviissaammBBaaØØ
GMeBIhigSaeXareXARKb;RbePTTaMgGs;)anekIteLIg
enARbeTsepSg²kñúgBiPBelak. b:uEnþ y:agehacNas;
Cnéddl;énGMeBITaMgenHRtÚv)anCMnMuCRmHnigpþnÞaeTastam
c,ab;dUcCa enAkñúgTIVbGWr:ubnigRbeTsCb:unbnÞab;BIs®gÁam
elakelIkTIBIr RbeTsr:Van;da RbeTsGtItyUehaÁsøavI
RbeTsesor:aeLGUn TIm½rxagekIt nigfµI²enHenARbeTsGIur:ak;.
edayELkEtRbeTskm<úCab:ueNÑaH EdlCnéddl;én]Rkidækmµ
Edl)anbNþal[)at;bg;CIvitmnusSGs;CitBIrlannak;
\LÚvenHenAEtrs;enAy:agmanesrIPaBenAcMeBaHmuxCn
rgeRKaHGs;ry³eBlCitbITsvtSr_mkehIy.
vac,as;Nas;fa karcrca)anGUsbnøayeBlGs;
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa54
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
ry³eBl8qñaMmkehIyrvagraCrdæaPi)alkm<úCa nigGgÁkar
shRbCaCatiCMuvijbBaðaénkarbegáItGgÁCMnMuCRmHvisamBaØ
edIm,ICMnMuCRmHemdwknaMCan;x<s;nigGñkTTYlxusRtÚvx<s;bMput
én]RkidækmµEdlRbRBwtþenAkñúgry³kalénkm<úCaRbCaFib-
etyü. enAkñúgry³eBlenH TaMgraCrdæaPi)alkm<úCanig
GgÁkarshRbCaCati)anqøgkat;nUv]bsKÁCaeRcIn ehIy
\LÚvenHeyIgesÞIrEtCMnHnUv]bsKÁTaMgGs;ehIy. \LÚv
enHeyIgQandl;dMNak;kalEdlGgÁkarshRbCaCati
kMBugEteRCIserIsbuKÁlikEpñkGnþrCatiedIm,IeFIVCaecARkm
ecARkmesIubGegátRBHraCGaCJarbs;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ
ehIyraCrdæaPi)alkm<úCak¾kMBugEtbMeBjkargardUcKñaenH
Edr. enAeBlEdlkic©karenHbMeBjrYcral; GgÁCMnMuCRmH
visamBaØGaccab;epþImdMeNIrkarrbs;xøÜn)anehIy.
ebIeTaHbICaGgÁCMnMuCRmHvisamBaØRtÚv)anbegáItrYcehIy
kþI eyIgk¾minrMBwgTukfadMeNIrkarCMnMuCRmHGaceFIVdMeNIreTA
)anedayRsYlEdr. bBaðac,ab;CaeRcInEdleKrMBwgfanwg
R)akdCaelceLIg EdlenHGacCakarGUsbnøayeBlén
salaCMnMuCRmHkþIenHEfmeTotenAkñúgBak;kNþalpøÚveTot
énkarEsVgrkyutþiFm’énGMeBIeXareXAenAkm<úCa edaysar
EteyIg)anemIleXIjfa bBaðaTaMgGs;enH)anekIteLIg
rYcmkehIyenAkñúgsalaCMnMuCRmHkþIepSgeTot. Cak;Esþg
salaCMnM uCRmHkþIRBhµTNÐGnþrCatisRmab;RbeTsr:Van;da
EdlRtÚv)anbegáIttaMgBIqñaM1995edIm,ICMnMuCRmHCnéddl;
énGMeBIRbl½yBUCsasn_Edl)anbNþal[)at;bg;CIvit
RbCaCnrV:an;daCitmYylannak;Etkñúgry³eBl100éf¶enaH
rhUtmkdl;sBVéf¶enHmanry³eBl10qñaMehIy. svnakar
CMnMuCRmHsMNMuerOgrbs; søÚbUdan mILÚesvik rbs;RbeTs
GtItyUehÁasøavIEdlcab;epþImtaMgBIqñaM1999minTan;bBa©b;
enAeLIyEdr. etInrNadwgfamanerOgGIVekIteLIgenAkñúg
svnakarCMnMuCRmHsMNMuerOgrbs;emdwknaMénrbbExµrRkhm.
GMBIbBaðaeBlevla³ elak vtßa )anbeBa©jTsSn³
pÞal;xøÜnfa «vaminEmnCaerOggayRsYlenaHeT kñúgkarRbmUl
P½sþútagnigesIubGegát]RkidækmµEdl)anekIteLIgkalBI30
knøgmkehIyenaH».
karsnµtTukCamunfaKµaneTas³ kñúgnamCaecARkm
mñak;²RtÚvEtminlem¥óg ebImindUecñaHeT eKR)akdCarMelaP
eKalkarN_énkarsn~tTukCamunfaK~aneTasminxan ehIy
CalT§plsvnakarCMnMuCRmHenaHBitCaminyutþiFm’eT. krNI
dUcKñaenHk¾nwgGnuvtþenAkñ úgkrNIénkarCMnM uCRmHkþ Irbs;
emdwnaMExµrRkhmEdlRtvecaTRbkan;fa)anRbRBwtþ]Rkidækmµ
RbqaMgnwgRbCaBlrdæxøÜnÉgEdr. RbsinebIecARkmb¤m®nþI
rbs;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØNamñak;niyayCasaFarN³fa
GtItemdwknaMExµrRkhmNamñak;maneTasenAmuneBlEdl
GgÁCMnMuCRmHenHcab;epþImdMeNIrkar. BaküsmþIenHnwgRtÚv
cat;TukfaCaBaküsmþIlem¥óg. sRmab;elak sIuvtßa³
drabNaGtItemdwknaMExµrRkhmTaMgenaHminTan;TTYl)an
salRkmsßaBrBIGgÁCMnMuCRmHvisamBaØeT Kat;minniyayGIV
TaMgGs;Tak;TgnwgkMhusrbs;GñkTaMgenH ebIeTaHbICaman
P½sþútagc,as;fa RbCaCnCitBIrlannak;)an)at;bg;CIvitenA
eRkamrbbenaHk¾eday. «´minniyayfaetIGñkTaMgenHman
kMhusb¤Gt;eT drabNaecARkmminTan;ecjsalRkmsßaBr».
siT§iTTYl)anemFavI³ KYr[kt;smÁal;fa GgÁCMnMuCRmH
visamBaØb¤salaCMnMuCRmHkþIExµrRkhmKWCasalaCMnMuCRmH
kþIkñúgRsukedaymanCMnYynigkarcUlrYmBIGgÁkarshRbCa
Cati. ecARkmnigRBHraCGaCJaCatinigGnþrCatinwgcYlrYm
enAkñúgsalaCMnMuCRmHkþIenH ehIynwgeRbITaMgc,ab;kñúgRsuk
nigGnþrCati.
vaCacm¶l;enAkñúgcMeNamemFavInigGñkCMnajc,ab;
CaeRcInGMBIfaetIemFavIGnþrCatiGaceFIVCaGñktMNageBj
eljrbs;kUnkþIxøÜnenAkñúgsvnakarrbs;GgÁCMnMuCRmHvisamBaØ
)anEdrb¤Gt;? maRta13énkic©RBmeRBógrvagraCrdæaPi)al
km<úCa nigGgÁkarshRbCaCatisþIBIkarbegáItGgÁCMnMuCRmH
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 55
elx72 ExFñÚ qñaM2005
visamBaØnigmaRtamaRta35fµIénc,ab;begáItGgÁ
CMnMuCRmHvisamBaØ)anEcgy:agc,as;fa «CnCab;
ecaTmansiT§ imaneBlevlanigsmÖarRKb;RKan;
sRmab;erobcMkarkarBarrbs;xøÜnnigmansiT§iTMnak;
TMngCamYyemFavIEdleRCIserIsedayxøÜnÉg».
b:uEnþ maRta5énc,ab;begáItKN³emFavI)anEcg
minsUvCac,as;las;b:unµanfa emFavIbreTsGac
RtwmEtCYyemFavIkm<úCab:ueNÑaH enHminKitdl;
lkçxNÐmYycMnYneTotmuneBlEdlemFavIbreTs
GacGnuBaØat[RbkbviC¢aCIv³enAkñúgRbeTskm<úCa
pg.
elak vtßa yl;fa enHminEmnCa]bsKÁ
raraMgdl;dMeNIrkarrbs;GgÁCMnM uCRmHvisamBaØ
eT. Kat;)anniyayfa «edayeyagtammaRta
31énrdæFmµnuBaØ nigmaRta35énc,ab;begáItGgÁ
CMnMuCRmHvisamBaØCnCab;ecaTmansiT§ieRCIserIs
esvac,ab;NamYyk¾)anedIm,IkarBarxøÜn». Kat;
)anbEnßmeTotfa karN_EdlCnCab;ecaTeRCIs
erIsykemFavIbreTsmkkarBarxøÜnminEmnCa
]bsKÁEbøkGIVenAkñ úgdMeNIrkarpø Úvc,ab;enHeT
edaysarfaenAkñúgGgÁCMnMuCRmHenHk¾manecARkm
nigRBHraCGaCJabreTsEdr.
elak sIuvtßa )anniyayCacugeRkayfa
«c,ab;sþIBIkarbegáItGgÁCMnMuCRmHvisamBaØCapøÚv
mYyeTArkyutþiFm’ ehIyeyIg)anrgcaMc,ab;enH
Gs;ry³eBlrab;qñaMmkehIy».
ebIeTaHbICa]RkidækmµenaH)anekIteLIgkal
BI30qñaMmunk¾eday karnaMykGñkTTYlxusRtÚv
cMeBaHTegVIenHeTARbQmmuxnwgyutþiFm’KWCaGIVEdl
RtÚvEteFIVedIm,IbBa©b;vb,Fm’niTNÐPaBnigBRgwg
nItirdærbs;km<úCa. CI eTriT§i
evTikaEfrkSaRbvtþisa®sþkm<úCaRbCaFibetyü
mCÄmNÐlÉksarkm<úCanigsmaKmGñkniBn§ExµrerobcMkmµviFI
«evTikaEfrkSaRbvtþisa®sþkm<úCaRbCaFibetyü»elIkTI2 cab;BIéf¶TI
17 Exemsa qñaM2004 dl;éf¶TI30 ExmIna qñaM2006. kmµviFIenH
sUmGMBavnavdl;sisS nisSit nigRbCaCnkm<úCaEdlrs;ranmanCIvitBI
rbbExµrRkhmEdlkMBugrs;enATaMgkñúgnigeRkARbeTs[sresrGtßbT
sþIGMBIerOgr:avrbs;xøÜnenAkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyüB½t’manTaMgLay
sþIGMBIrbbkm<úCaRbCaFibetyüEdlelakGñk)andwgB¤nigTsSn³pÞal;
xøÜnrbs;elakGñkcMeBaHrbbkm<úCaRbCaFibetyüedIm,IrYmcMENkcgRkg
Rbvtþisa®sþénrbbenH[kan;EtBisþar.
evTikaenHmaneKalbMNgsMxan;²dUcteTA ÷
rYmcMENkEfrkSaRbvtþisa®sþTuksRmab;[kUnecACMnan;eRkay
)andwgnigsikSaeronsURt.
CaviFImYyedIm,IrMgab;GarmµN_edayykehtukarN_ esckþITukç
karxwgKuMkYnmktmál;CaÉksarRbvtþisa®sþedIm,IbeRmIdl;karRsavRCav
teTAGnaKt.
karcgcaMKWCasnþiviFImYykñúgkarTb;sáat;min[GMeBIRbl½yBUC
sasn_ekIteLIgCafµImþgeTotenAkñúgsgÁmmnusS.
CYydl;karEsVgrkyutþiFm’CUndl;RbCaCnkm<úCaEdl)ansøab;
)at;bg;CIvitenAkñúgrbbExµrRkhmnigCYyelIkkm<s;kareKarBsiT§imnusS
enAkm<úCa.
RbFanbTxagelIenHtRmÚv[elakGñksresrEbbRbvtþisa®sþ
cab;BI10TMB½reLIgeTA. mCÄmNÐlÉksarkm<úCanigsmaKmGñk
niBn§Ex~rmankitþiyscuHpSaysñaédrbs;elakGñkenAelITMB½rTsSnavdþI
EsVgrkkarBit RBmTaMgpþl;fvikadl;m©as;GtßbTEdlnwgRtÚvsresr
bEnßmeTotedIm,Ie)aHBum<CaesovePA. elakGñkGacepJIGtßbTmk
smaKmGñkniBn§ExµrEdlmanTIsñak;karenAvtþbTumvtI b¤mCÄmNÐl
Éksarkm<úCa RbGb;sMbuRtelx1110 PñMeBj b¤tamry³GuIEml³
[email protected]. sUmTak;TgB½t’manbEnßmtamry³TUrs½BÞelx³
023 211 875 b¤ 012 883 072. sUmGrKuN.
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa56
EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³
kariyal½yB½t’mansaFarN³«kariyal½yB½t’mansaFarN³» énmCÄmNÐlÉksarkm<úCa\LÚvenH)ancab;epþImebIkbeRmICUnnisSitGñkRsavRCav
rdæaPi)al nigGgÁkareRkArdæaPi)al nigbuKÁlTaMgLayEdlmancMNab;GarmµN_cg;yl;dwgGMBIRbvtþisa®sþrbs;rbbkm<úCa
RbCaFibetyü nigRBwtþikarN_vivtþn_énGgÁCMnMuCRmHvisamBaØEdlnwgRtÚvbegáIteLIgenAeBlxagmuxqab;²enH.
mCÄmNÐlÉksarkm<úCaCamCÄmNÐlEdlRbmUlpþMúnigcgRkgÉksarGMBIrbbkm<úCaRbCaFibetyü)aneRcInbMput.
tamry³kariyal½yB½t’mansaFarN³ saFarNCnGacGannigRsavRCavÉksarTaMgenH)an. ÉksarTaMgenHrYmman³
RbvtþirUbkmµaPi)alExµrRkhm cemøIysarPaB kMNt;ehturbs;bkS TUrelxeqøIyqøg B½t’manEdl)anmkBIkarsmÖasn_
CamYyGtItkmµaPi)alExµrRkhm nigTinñn½yKnßnieTÞsbgðajBIreNþAsaksB TItaMgKuk nigbUCnIydæanRbl½yBUCsasn_.
«kariyal½yB½t’mansaFarN³» manpþl;CUnnUvesva4y:ag³
11¦¦ bbNNÑÑaall½½yy ³³ enAkñúgbNÑal½yrbs;eyIg saFarNCnGacGanÉksar esovePA nigTsSnavdþI sþab;kaEsSt
sMeLg TsSnaExSPaBynþÉksar nigemIlrUbftEdl)anmkBImCÄmNÐlÉksarkm<úCa sarmnÞIrRbl½yBUCsasn_
TYlEsøg bNÑsardæanCatikm<úCa nigBIRbPBepSg²eTot.
22¦¦ mmCCÄÄmmNNÐÐllGGbb;;rrMM ³³ mCÄmNÐlenHmanbBa©aMgCUnnUvExSPaBynþÉksar nigbeRgónGMBIRbvtþisa®sþkm<úCaRbCa-
Fibetyü RbFanbTTak;TgnwgGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ nigRbFanbTdéT²eTot. PaBynþÉksarGMBIExµrRkhmmanbBa©aMg
CUnTsSnaenAerogral;éf¶GgÁarnigéf¶RBhs,t× enAevlaem:ag9RBwknig3resol.
33¦¦ RRkkúúmmkkaarrggaarrEEppññkkttuullaakkaarr ³³ TIRbwkSaEpñkÉksarnigEpñkc,ab;rbs;eyIgnwgpþl;CMnYyEpñkRsavRCavdl;GñkCMnaj
Epñkc,ab;km<úCanigGgÁkarshRbCaCatiEdleFIVkargarEpñktulakar k¾dUcCadl;saFarNCnTUeTAEdr.
kariyal½yB½t’mansaFarN³manTItaMgenAGKarelx66 mhavifIRBHsIhnu xagekItvimanÉkraCü. kariyal½y
rbs;eyIgebIkCUnsaFarNCnBIéf¶c½nÞdl;éf¶suRk eBlRBwkBIem:ag8dl;em:ag12 nigeBlresolBIem:ag2dl;em:ag5.
RbsinebIGs;elakGñkmancm¶l; b¤cg;erobcMRBwtþikarN_CaRkúmNamYy sUmTak;TgbuKÁlikrbs;eyIg EGm suxXIm tamry³
TUrs½BÞelx 023 211 875. sUmGrKuN.
RRkkúúmmnniissSSiitteeFFIIVVTTssSSnnkkiicc©©eennAAmmCCÄÄmmNNÐÐllÉÉkkssaarrkkmm<<úúCCaa RRkkúúmmddUUnnCCIIRRbbCCMMuueennAAbbnnÞÞbb;;BB½½tt’’mmaannssaaFFaarrNN³³
EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 57
elx72 ExFñÚ qñaM2005
´)aTeQµaH Qun éLehg ekItenAqñaM1945 kñúgPUmi
ERBktaGaM XMubusSlav RsukRkecH extþRkecH CakUnksikr
fñak;eRkam. bc©úb,nñCaRKÚbeRgónenAsalaGnuviTüal½y
h‘unEsnsñÜl RsuksñÜl extþRkecH.
´)ansikSaenAviTüal½yRBHkusm³extþRkecH. eRkay
eBlRbLgCab;sBaØab½RtmFümsikSabzmPUmi ´)anmk
sñak;enApÞH«BukmaenAÉRkúgPñ MeBjedIm,IrkkargareFV I.
enAqñaM1965 ´)anRbLgCab;cUlCanayTahanynþkarI
rgGakascrN_. qñaMenaH´)ancUlhVwkhat;EpñkeyaFa
ry³eBl6Ex. eRkayBIenaH´)aneTAsikSaEpñkcMeNH
TUeTARbmaN3Ex nig)aneTAhVwkhat;kargarpÞal;xagEpñk
GKÁisnInigbrikçarynþehaHGs;ry³eBl6Ex eTIbRbLg
ecjTTYl)anRbkasnIybRtbec©keTs. enAqñaM1966
´TTYlzannþrs½kþiCaBl)alRtI. enAqñaM1968 ´)aneLIg
zannþrs½kþiCaBl)alÉk ehIyenAqñaM1970)aneLIg
zannþrs½kþiCaRBwnÞ)aleTa.
enAqñaM1971 ´eLIgzannþrs½kþiCaRBwnÞ)alÉk. qñaM
1972 ´RtÚvTTYlzannþrs½kþiCaGnuesnIy_Ék. ´)aneTA
hVwkhat;CYsCulynþehaHEpñkGKÁisnIenARbeTséfCaeRcIn
dg edIm,IbMb:ncMeNHdwgbEnßmnigCYsCulynþehaHfµIm:ak
C123. enAqñaM1973 ´RtÚv)anTTYlzannþrs½kþiCaGnu
esnIy_eTa.
éf¶EdlkgT½BExµrRkhmcUlTIRkúgPñMeBj eBlenaH
´kMBugEtsßitenAkñúgbnÞay cMENkRbBn§nigkUnrbs;´enApÞH
enAsgáat;GUrEbkk¥m. ´mankUnR)aMnak; kUnRsIc,gGayu
11qñaMkUneBAGayu)an3Ex. ´TukeTacRkyanynþsmÖar
nigkargarTaMgGs;ecalehIyRbjab;Rbjal;eTApÞHedIm,IeTA
CYbCMuRbBn§kUn. eBl´eTAdl;pÞHRbBn§rbs;´minenApÞHeT
eRBaHrvl;EteTAelgbgRbúsrbs;nag. enAeBll¶ac
kgT½BExµrRkhm)ancUlmkkñúgTIRkúgPñMeBjQryamRKb;
RckpøÚv. ´nigb¥ÚnRbús)aneTATTYlRbBn§RtLb;mkpÞHvij.
kgT½BTaMgenaHsYr´fa «eTANa?». ´eqøIyfaeTApÞH´.
vak¾GnuBaØat[eTA. ´)aneTAdl;pÞHmYysnÞúHkgT½BEx~r
RkhmmkeKaHTVarpÞH´ehIyR)ab;fa RtÚvnaMKñacakecjBI
pÞHcm¶aymYyKILÚEm:Rtsin eRBaHxøacynþehaHGaemrikaMg
Tmøak;RKab;Ebk. eyIgTaMgGs;KñaerobcMsemøókbMBak;nig
mðÚbGaharxøH²dak;elIrfynþhSIúb ehIyecjdMeNIrTaMg
yb;eTATisxaglic. eyIgnaMKñacUleTAsRmakenAkñúgvtþ
sÞwgmanC½ymYyyb;. enATIenaHmanmnusSmñaeRcInsn§wk
sn§ab; edklayLMCamYysaksBEdlenAkNþalval.
RBwkeLIg kgT½BExµrRkhmminGnuBaØat[RbCaCnvilRtLb;
mkpÞHvijeT b:uEnþ´eqøót»kaseTAemIlpÞHrbs; EdlsßitenA
GUrEbkk¥mTaMgP½yxøac. enAkñúgpÞH´Kµan)at;rbs;rbrGIVeT
b:uEnþbrisßanCMuvijmansPaBs¶at;RCgM. ´cak;esapÞHvij
ehIyk¾Rbjab;Rbjal;eTACYbRbBn§nigbg´EdlkMBugrg;caM
enAÉvtþvij. tampøÚv´eXIjrfynþeyaFaEdlmansemøók
bMBak;BN’exµARbdab;edayGavuFGaka47RKb;éd CYtk,al
nigbg;kRkmaebIkcuHeLIgCamYynwgsMeLgeh‘akeRB¢aóvGWg
Gab;. ´)anB¤RbCaCnniyaytKñafa éf¶enaHRkúmrdæsPa
EdlenArg;caMTTYl b:ul Bt RtÚvkgT½BrMedaHsmøab;ecalGs;
ehIyGñkCMgWenAkñúgmnÞIreBTük¾RtÚvkgT½Bsmøab;ecalGs;
Edr.
enAresoléf¶enaH kgT½BExµrRkhm)anbeNþjeyIg
[eFVIdMeNIreTAmuxeTot edayR)ab;fa «GgÁkar[eTAmuxeTot».
eyIgrujkUnLanEdlmanpÞúkGIva:n;bnþicbnþÜcedIm,IsnSMsMéc
saMg. RbCaBlrdæCaeRcInkuHkr xøHErk xøHBun TUlGIva:n;
Kµanéf¶bMePøc
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa58
EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar
ecHEteFVIdMeNIreTAmuxrhUtmindwgeTATINa. ´eXIjkgT½B
GavexµAbeNþIrGtItTahanln;nl;EdlmanEtexaxIøTaMgExS²
edaykareFVIdMeNIrtampøÚvd¾Evgq¶ay kUntUc²rbs;´
vayMTarQb;sRmaknigTar)ayhUb. ´GaNitkUnexøaccitþ
)anRtwmEtlYgkUnfa «RTaMeTACitdl;ehIykUn». em:agRbmaN
7yb; eyIg)anmkQb;sRmakenAEk,rGUrmYyedIm,IdgTwk
mkdaM)ayhUb. eRkayBIhUb)ayEq¥tedayGs;kmøaMg
xøaMgeBkeyIgk¾lg;lk;TaMgGs;Kña. luHeBlRBwkeLIg´eGIt
emIlTwkGUrenaH RBHeGIy¡ TwkenaHl¥k;emIlminyl;nigKYr[
xøac eRBaHmanQamnigmansaksBGENþtenAelIépÞTwk.
eyIgecjdMeNIreTAmuxeTotmkdl;pø ÚvlMfµ ImYy.
kareFVIdMeNIrrbs;eyIgqøgkat;tampøÚvlM pøÚvFM qøgbwg
qøgsÞwg qøgGUr kat;val kat;éRB kat;BIPUmimYyeTAPUmimYy
hak;bIdUcmnusSvegVgpøÚv. tamPUmixøHmankgT½BGavexµA
eRBagRBat PUmixøHmanEtpÞHGt;mnusSenA. eBleFVIdMeNIr
cUldl;éRBkgT½BExµrRkhm)andkykLanrbs;eyIg
dUecñH eyIgTaMgGs;KñaRtÚvEckGIv:an;Kñakan;nigdwkédkUntUc²
eFVIdMeNIrTaMgRtdabRtdYs.
Gs;ry³eBlCaeRcInéf¶eyIgk¾mkdl;pø Úvfñl;Cati
GñkdMeNIrTaMgGs;)annaMKñaQb;sRmaktamcieBa©Imfñl;mYy
yb;eTot. ´)anB¤GñksRmakEk,r´niyayfa GgÁkarRtÚv
karraCkarcas;ykeTAeFVIkargarvij GñkNaeFVIkargarGIeK
[eFVIkarenaHvij. GñkNaBak;s½kþib:unµaneK[Bak;s½kþib:uNÑwg
vij. enAeBlenaH´BicarNafa sPaBkarN_minRsYleT
eRBaHRbsinebIG‘IcwgEmnehtuGVIcaM)ac;edjRbCaCnecj
BITIRkúg? ´mincab;GarmµN_nwgBaküsmIþTaMgGs;enaHeLIy
´nwkRBÜynigGaNitkUn²b:ueNÑaH. eyIgeFVIdMeNIreTAmux
edayKµaneBlkMNt; yb;Rtg;NasRmakRtg;enaH. enA
kEnøgxøHeyIgRtÚvdaM)ayhUbnigpwkTwkføúkRkbIk¾man.
éf¶mYy kgT½B)anehARkúmRKÜsar´eLIgCiHkaNUtBIdI
\dæeq<aHeTAkan;ERBkeBaF× ehIy[sRmakenATIenaHmYy
yb;. bgéføRbúsrbs; RtÚvkgT½BEx~rRkhmR)ab;fa[eTA
eronsURt. kgT½BExµrRkhmniyayfa vatamtaMgBIPñMeBj
mkemø:H. bgéfø CavresnIy_ÉkeCIgeKakenAextþkMBg;s<W.
eyaFaExµrRkhm)annaMeyIgeLIgCiHkaNUteq<aHeTAkan;TenøbiT
eBlenaH´sgS½ynigPitP½yNas;. cMeBaHerOgbgéfø
´Gs;sgÇwmehIy. ´sñak;enATenøbiTmYyyb;eTot eTIb
RBwkeLIgkgT½BykreTHesHmkdwkeyIg´eTAsYgqøgkat;
cmáarekAs‘Ueq<aHeTAkan;PUmicammYyeQµaHfaPUmirkarBR)aM.
enATIenaHRbBn§nigb¥Únrbs;´eTAeFVIkargarepSgBIKña.
´RtÚvGgÁkarcat;taMg[eTAXValeKaRkbICaeRcInk,altaMgBI
RBwkTl;l¶ac. ´edIrtamhVÚgRkbICab;rhUtKµan)ansRmak.
eRkaymk´manCMgWRKúncaj; KµanfñaMBüa)alCMgW manEt
edIrebHsøwkeQIbJseQIykmkes¶arpwkrhUt)ansHes,Iy.
RbFanshkrN_)anEckrbbRsUv[RbCaCnykmkkinhUb
enAÉpÞH b:uEnþebIxVHxatRtÚvedaHRsayxøÜnÉg. eBlxøHRbBn§
´)anyksarug exaGav eTAdUrykGgárhUb. minfaeBléf¶
eBll¶acb¤yb;eT ´RtÚvQøbtamdanCab;Canic©.
RbFanPUmi)ancuHRsg;RbvtþirUbCajwkjab;edIm,IbBa¢ak;
GMBIGtItPaBnigkargarrbs;´. ´kuhkfa ´Cakmµkr
ehIyRbBn§´enApÞHemIlkUnenAÉRkúgPñMeBj. edayELk
«Bukmþaynigbgb¥Ún´EbrCaR)ab;RbvtþirUbBiteTAvij. ral;
éf¶ral;yb; ´RBÜy)armÖxøacERkgmnusSrbs;GgÁkarmksYr
«Bukmþay´enAPUmikMeNIt eRBaHfaPUmirkarR)aMnigPUmiERBk
taGaMenAminq¶ayBIKñaeT. enATIenaHRbCaCnCemøósRtÚvGgÁkar
ehAeTAeronsURtswgEtral;éf¶ eTA)at;²mineXIjRtLb;mk
vijeLIy. éf¶mYyRbCaCnCemøósEdlenAkñúgPUmiRtÚv)an
CemøósecjeTAkan;kEnøgepSg RKÜsarrbs;´KµaneQµaH
eTAeT b:uEnþ´)ansMueTAEdr. kareFVIdMeNIredayreTHRkbI
taMgBIRBwkTl;l¶aceTIbmkdl;TenøbiT rYcbnþtamkaNUteq<aH
eTAextþkMBg;camTaMgyb;GRFaRtedayKµan)aycUleBaHmYy
RKab;esaH. bnÞab;mk manrfynþmkTTYleyIgTaMgyb;
edIm,IeFIVdMeNIrbnþeTot. enAelILannImYy²ceg¥ótENn
KµankEnøgGgÁúyeT eyIgRtÚvQrTaMgGs;Kña. luHCitPøWeTIb
EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 59
elx72 ExFñÚ qñaM2005
eyIgeTAdl;PUmimYyeQµaHfa PUmiecIgedIg kñúgXMukMBg;fµ
extþkMBg;FM. eyIgcuHBILanGgÁúyrg;caMdl;emXPøW. eBl
RBHGaTitürHeTIbeXIjemRkúmmkEbgEckRbCaCnykeTA
kEnøgerog²xøÜn. RKÜsar´)anTTYlkUnxÞmtUcmYyEdlsg;
minTan;rYc. ´cUléRBkab;kUneQIedIm,IeFVIrnabnigCYsCul
kUnxÞmEdlKµandMbUl. RbBn§´eqøótedIrRcÚts,Úvykmk
ekobRbk;dMbUlnigeFIVCaCBa¢aMg. GgÁkareRbIeyIgeFVIBlkmµ
sgÁmrYmTaMgyb;TaMgéf¶KµaneBlTMenr. b¥ÚnRbúsrbs;´nig
kUnRsIc,gRtÚvbBa¢ÚneTAkgcl½t. RbBn§´enAkñúgkgnarI
É´RtÚvcat;[eTAeFIVkarq¶ay². enATIenaHGgÁkarcab;epþIm
Rsg;RbvtþirUbfµICaeTot. cMeBaHCnEdlGgÁkarsgS½yRtÚv
ykeTAsmøab;ecal. RKÜsar´k¾pøas;RbvtþirUbfµIEdr ´kuhk
faekItenAPñMeBj «Bukmþaynigbgb¥Ún´søab;Gs;ehIy.
kargarnigkarhUbcukenATIenaHBi)akxøaMgNas;. eBl
éf¶´RtÚveFVIERs enAeBlyb;CIkRsHnigErkdI. eyIgKµan
siT§iniyayrkKñaeT. RbúsnigRsIniyayKñak¾min)anEdr
RtÚvecaTfa xussIlFm’ ehIyRbsinebIesIubdwgfa GñkNa
mYymanninñakarCaTahanb¤raCkarRtÚvsmøab;ecaleday
vaynwgt,Úgcb.
enAqñaM1977-78 GgÁkarmanEpnkarfIµ cab;epIþm
dwkCBa¢ ÚnRbCaCnCemøósTaMgreTH²ykeTAsmøab;ecal
emRkúmemPUmi)anRbkasfa GgÁkarxVHes,óg dUecñHRtÚvbBa¢Ún
RbCaCnfµI[eTARsukkMeNItedImvijxøH nigbnßyrbb)ay
edIm,IsnSMsMéces,ógGahar. mñak;²sb,ayNas;B¤fa
)aneTARsukkMeNItvij. mñak;²manTwkmuxjjwmrIkray
edaymin)andwgfaGgÁkarkMBugbeBaäatykeTAsmøab;ecal
eLIy. taMgBIeBlenaHmk´eXIjrfynþdwkmnusSecjBI
PUmiesÞIrral;éf¶ral;yb;. ral;yb;eyaFaExµrRkhmEtgEt
ykRbCaCnfµIeTAedays¶at;² sUm,IEtpÞHenACitKñak¾mindwg
Edr. cMeBaH´KitEtxitxMeFVIkartamEpnkar minh‘anniyay
sþIGVIeT. enAeBlyb;edkRBÜymindwgCayb;NaGgÁkar[
eTARsukkMeNItdUcRbCaCnTaMgenaHEdr.
maneBlmYyRbBn§´RtÚv)ancat;taMg[daMbEnøenA
q¶ayBIPUmiRbEhl10KILÚEm:Rt. ´RtÚv)ancat;taMg[
elIkTMnb;q¶ayBIPUmiRbEhlCag20KILÚEm:Rt. enATIenaH
´ErkdItaMgBIRBwkRBlwmTl;RBlb; ehIy)anrbbbbrmYy
eeGGoogg ssaarr II eexxoovv ssMMppnn nnYYnn CCaa
elx72 ExFñÚ qñaM2005
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa60
EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar
eBlmYykUncan. ´eFVIkarKµaneBlsRmakeT hUbk¾minEq¥t
Edr eBlyb;edkminlk;edaysarmUsxaM minyUrb:unµan
´Føak;xøÜnQW b:uEnþ´enAEtRTaMeFVIkareRBaHxøacGgÁkarecaTfa
´QWBut. ragkay´sÁm k,alCgÁg;´eLIgRtemag².
cMENkRbBn§rbs;´enAPUmiErkTwkeRsacbEnøral;éf¶rhUt
dl;éf¶sRmalkUn.
CaeRcInExknøgeTA karsagsg;TMnb;)anrYcral;CasßaBr
´)anRtLb;mkpÞHCYbRbBn§nigkUnvij. eBlenaH´RtÚv
cat;taMg[XValeKanigdwk]sdak;erag)ay. RbBn§´eTA
Rkgs,Úv. kUntUc²rbs;´GgÁkar[EsgGacm_eKadak;
ERs. b:uEnþb¥ÚnRbúsnigkUnRsIc,grbs;´EdleTAeFIVenAkg
cl½t)at;dMNwgQwgmindwgCasuxTukçya:gNa. eBl´
eTAXValeKa´eXIjkgQøbbeNIþrmnusScUléRBral;éf¶.
cUlmkdl;PUmivij ´B¤emRkúm emPUminiyayKñafa sac;Gñk
enHq¶aj; eføImGñkenaHq¶aj;.
RbCaCnfµIRtÚveFVIkardUcCastVBahn³ exaGavrEhkr
éy:. cMENkkm~aPi)alEx~rRkhmvij sIuq¶aj; edkRsYl
manexaGavnigRbdab;RbdaeRbIR)as;minGs; mYyéf¶²GgÁúy
caMEtcab;kMhusRbCaCn ehIyebIRtÚvkarnarINamñak; kmµa-
Pi)alnwgyknarIenaHrhUtdl;manépÞeBaH rYcbBa¢a[erobkar
CamYybursfµIeTot ebIminRBmeT eKykeTAsmøab;ecal.
enAéf¶7mkra qñaM1979 kgT½BevotNam)anrMedaH
RbeTskm<úCaTaMgmUl. rbbkm<úCaRbCaFibetyüEdlCa
rbbmYyKµanc,ab;Tmøab; eFVI)abmnusSdUcKña bMEbkbM)ak;
menaseBa©tnaRKÜsar bgçM[eFVIBlkmµCaTm¶n; hUbminRKb;
RKan;nigkab;smøab;mnusS)anputrlt;eTA. eBlenaH
RKÜsar´RtÚvedIrrkKña b¥ÚnRbúsnigkUnRsI´)anvilRtLb;mk
pÞHCYbCMuKñaGs;ehIy. eyIgnaMKñaecjBIextþkMBg;FMeq<aH
eTARsukkMeNItenAextþRkecHvij.
enHCaRbvtþierOgra:vEdl´CYbRbTHenAkñúgCIvitrbs;´
nigminGacbMePøc)anenAkñúgmYyCIvitrbs;´. cab;BIeBl
enHteTAmuxeTot ´sUmGgVrGñkmanGMNac emtþaeFVIya:g
NakMu[manerOgd¾GaRkk;EbbenHekIteLIgCafµImþgeTot.
RtÚvmancitþemtþa kruNa GFüaRs½yKña senþasKñaeTAvij
eTAmkecHRsLaj;BUCsasn_ karBarKña karBarbUrNPaB
TwkdIExµr[Kg;vgSCaerogrhUt dUcBaküesøakeBalfa «samKÁI
CakmøaMg Ebk)ak;naMmknUvkþIGnþray».
CaTIbBa©b; ´sUmsMNUmBrmYyKWsMu[cgRkgerOgra:v
EdlekItmanenACMnan;Rbl½yBUCsasn_TaMgGs;CaÉksar
TuksRmab;kUnecAExµremIl[dwgerOgpg eRBaHekµgCMnan;enH
eBl´niyayBIerOgQWcab;enAsm½yenaHBYkeKmineCOTaMg
Gs;eT. Qun éLehg
sþab;erOgr:avRbvtþisa®sþtamviTüú
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa)anbegáIt[mankm~viFIGan
GtßbTTsSnavdþIEsVgrkkarBitnigesovePAepSgeTotEdl
e)aHBum<edaymCÄmNÐlÉksarkm<úCapSaytamviTüú
mYycMnYndUcteTA÷
viTüú FM102MHz rbs;mNÐlBt’man®sþIkm<úCa
erogral;éf¶BuFnigRBhs,t× evlaem:ag7³30-7³45
l¶ac.
viTüú FM93>25MHz extþkMBt erogral;éf¶enA
em:ag7-7³30RBwk nigem:ag7³00-7³30l¶ac.
viTüú FM99MHz extþRBHvihar erogral;éf¶enA
em:ag7³00-7³30RBwk nigem:ag6³30-7³00l¶ac.
viTüú FM103>25MHz extþ)at;dMbg erogral;éf¶
enAem:ag9³00-9³30RBwk nigem:ag3³00-3³30
resol.
enAkñúgeBld¾xøIxagmuxenHmCÄmNÐleyIgnwgBRgIk
karpSBVpSayenAviTüúextþesomrabeTot.
eyIg´sg,wmfa kmµviFIenHnwgcUlrYmcMENkkñúgkar
pþl;»kas[RbCaCnkm<úCaEsVgyl;GMBIRbvtiþsa®sþén
rbbExµrRkhm)ankan;EtRbesIreLIgnigTb;sáat;karekIt
maneLIgvijénrbbenH. pat rcna
esckþIRbkasrkb¥ÚnRbúseQµaH LaM sMG‘n
nag´eQµaH LaM yWn Gayu65qñaM bc©úb,nñrs;enAPUmiLTwkRtI XMukMBg;qñaMg Rsuk kMBg;qñaMg
extþkMBg;qñaMg munrbbkm<úCaRbCaFibetyürs;enAPUmiRkgpþil XMuRbLaymas RsukkMBg;Elg
extþkMBg;qñaMg. nag´sUmsYrrkb¥ÚnRbúseQµaH LaM sMG‘n Edl)anEbkKñakñúgeBlExµrRkhmCemøós
BIRbLaymaseTARsukkMBg;Elg. munrbbkm<úCaRbCaFibetyü b¥ÚnbYsCasgÇenAvtþRbLay
maskñúgRsukkMeNIt)anbIvsSa bnÞab;mklacaksikçabTenAqñaM1975kñúgGayu21qñaM .
enAGMLúgTsvtSr_qñaM1980 ´)anTTYldMNwgBIeQ~aH qwg kUn nig elakBUs‘un enAkñúgPUmi
CamYyKñafaKat;)anCYb sMG‘n enAsMLÚtextþ)at;dMbg ehIy)anbbYl sMG‘n RtLb;mkpÞHvij bu:Enþ sMG‘n RbEkkfaminh‘an
mkeTxøacExµrRkhmeXIjtampøÚvsmøab;ecal. ´EfmTaMgdwgeTotfa b¥Ún)anbþÚreQµaHBI LaM sMG‘n eTACa G‘n kMst;. ebIb¥Ún
LaM sMG‘n )aneXIjesckþIRbkasenH b¤jatimitþNa)andwgdMNwgGMBI LaM sMG‘n b¤ ¬G‘n kMst;¦ sUmemtþapþl;dMNwgmk
nag´enAPUmiXMuxagelI b¤tamry³mCÄmNÐlÉksarkm<úCaTUrs½BÞelx 023 211 875 TUrsarelx 023 210
358 RbGb;sMbuRtelx 1110 PMñeBj. sUmGrKuN.
esckþIRbkasrkb¥ÚnRsI Qwm Tt´)aTeQµaH Qwm suxum «BukeQµaH Qwm RKIb nigmþayeQµaH eBA ¬søab;qñaM1977edaysarCMgW¦. sBVéf¶rs;
enAPUmiERscinþa XMuRBHERs Rsuk]tþúgÁ extþkMBg;s<W sUmRbkassYrrkb¥ÚnRsIeQµaH Qwm Tt ehA supl Edl)at;xøÜn
kñúgrbbkm<úCaRbFibetyü. supl )ancUlbeRmIExµrRkhmtaMgBIqñaM1974enAÉmnÞIrXMu tamry³bgRbuseQµaH Qwm
sug CaKN³XMu. eRkaymkqñaM1976 supl RtÚv)anbBa¢ÚneTAeFVIkarenAmnÞIreBTü17emsaenAÉPñMeBj. kñúgqñaMdEdl
supl )anmkelgmþayEdlQWry³eBl5éf¶enAÉPUmienH rYck¾)anRtLb;eTAvij ehIyk¾)at;dMNwgrhUtdl;sBVéf¶.
RbsinebIb¥ÚnRsI)aneXIjnUvkarRbkasenH b¤k¾bgb¥ÚnNa)ansÁal; sUmemtþapþl;dMNwgmk´)aTtamGasydæanxagelIb¤
mCÄmNÐlÉksarkm<úCa tamry³RbGb;sMbuRtelx1110PñMeBj b¤tamTUrs½BÞelx ¬855¦ 023 211875.
esckIþRbkasrkkUnRbuseQµaH m:an m:un
ys epg Gayu72qñaM RtÚvCamþay RBmTaMgkUnRsI m:an m:n Gayu45qñaM sUmRbkassYrkUnRbúseQµaH m:an m:un
Edl)anecjBIpÞHtaMgBIqñaM1976 )at;dMNwgrhUtdl;sBVéf¶. edImqñaM1976 m:an m:un RtÚvExµrRkhmbgçM[swk bnÞab;mk
RtÚv)anbBa¢ÚneTAeFIVkarkñúgkgdMLÚúgenAmþMúPñMBamCaMg RsukRBHesþc. taMgBIeBlenaHmk m:an; m:un min)anRtLb;mkpÞHvijeT.
RbsinebIkUn)aneXIjesckIþRbkasenH b¤jatimitþNa)ansÁal;b¤B¤dMNwgGMBIeQµaHxagelIenH sUmemtþapþl;
Bt’manmknag´tamry³mCÄmNÐlÉksarkm<úCaRbGb;sMbuRtelx1110PñMeBj b¤TUrs½BÞelx 855 023 211
875. sUmGrKuN.
LaM eyOn
munqñaM1975
DC-Cam Main Office: #66, Preah Sihanouk Blvd, Tonle Basac, Chamkar Morn, Phnom Penh, Cambodia. Tel: (855) 23 211 875, Fax: (855) 23 210 358, Email:[email protected], Homepage: www.dccam.org.
edIm,I]btßmÖkare)aHBum<nigEckcayeday\tKitéfødl;mnÞIrRsuknigXMuenATUTaMgRBHraCaNacRkkm<úCa
TsSnavdþIcMnYn1000c,ab;Caerogral;elxnwgdak;lk;EtenAkñúgraCFanIPñMeBjb:ueNÑaH kñúgmYyc,ab;témø 7000erol
esovePAEdlmCÄmNÐlÉksarkm<úCa)ane)aHBum<