etabs2013 ts500 betonarme perde tasarimi
TRANSCRIPT
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
1/56
BETONARME PERDEBOYUTLAMA KILAVUZU
TS500-2000 ve DBYBHY-2007
www.erhanbaytak.com.tr/forum
www.erhanbaytak.com.tr
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
2/56
ETABS 2013®
Betonarme Perde Boyutlama Kılavuzu
Doğrudan Seçimle
TS500 (2000) ve Deprem Bögelerinde Yapılacak BinalarHakkında Yönetmelik (2007)
ISO ETA032913M40 Rev. 0 Mart 2013
Berkeley, California Türkçesi Mayıs 2013
CCCOOOMMMPPPUUUTTTEEER R R SSS & & &
EEENNNGGGIIINNNEEEEEER R R IIINNNGGG
www.erhanbaytak.com.tr/forum
www.erhanbaytak.com.tr
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
3/56
TELİF HAKKI
Copyright Computer & Structures, Computers & Engineering (1978-2012). Her hakkısaklıdır.
CSI Logo® ve ETABS® ve ilgili tüm yazılı belgeler sahiplik ve çoğaltma hakları saklıürünlerdir.
ETABS programı ve ilgili tüm yazılı belgelerinin evrensel sahiplik hakları Computers &Structures Inc.'a aittir. Türkçe yazılı belgelerin sahiplik hakları Computers & Engineeringkuruluşuna aittir.
Computers & Structures Inc. ve Computers & Engineering kuruluşlarından yazılı izinalınmadan programın lisanssız kullanımı veya yazılı belgelerinin çoğaltılması ve herhangibirformatta bilgi tabanında saklanması tamamen yasaktır.
Daha ayrıntılı bilgi, yazılım lisansı ve belgelerin kopyaları için başvuru adresi:
Türkiye ve Almanya Ana Dağıtımı:COMPUTERS & ENGINEERING Holzmühlerweg 87-89
D-35457 Lollar, ALMANYATel: 0049 6406 73667Fax: 0049 6406 4745
E-Mail:[email protected]://www.comp-engineering.com
http://www.csiberkeley.com
www.erhanbaytak.com.tr/forum
www.erhanbaytak.com.tr
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
4/56
SORUMLULUK
BU PROGRAMIN VE YAZILI BELGELERİNİN HAZIRLANMASINDA BÜYÜKZAMAN, ÇABA HARCANMIŞ VE MADDİ FEDAKARLIK YAPILMIŞTIR. BUNUNLABİRLİKTE PROGRAMI KULLANIRKEN, KULLANICI, PROGRAMINGÜVENİLİRLİĞİ VEYA KESİNLİĞİ KONUSUNDA PROGRAMI HAZIRLAYANVEYA DAĞITANLARIN HERHANGİ BİR SORUMLULUK ALMADIĞINI VEYABUNU İMA ETMEDİĞİNİ KABUL EDER VE ANLAR.
PROGRAM, YAPISAL TASARIM İÇİN PRATİK BİR ARAÇTIR. BUNUNLA BERABERKULLANICI, PROGRAMIN TEMEL VARSAYIMLARINI AÇIKÇA ANLAMALI VEALGORİTMALARININ KAPSAMADIĞI DURUMLARI İYİCE ANLAMALIDIR.
PROGRAMIN OLUŞTURDUĞU SONUÇLAR YETERLİ DENEYİME SAHİPMÜHENDİSLERCE KONTROL EDİLEREK DEĞERLENDİRİLMELİDİR. MÜHENDİSELDE EDİLEN SONUÇLARI BAĞIMSIZ OLARAK KONTROL ETMELİ VEPROFESYONEL OLARAK SORUMLULUĞU ALMALIDIR.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
5/56
İçerik
1 Giriş
1.1 Notasyon 2
1.2 Boyutlama Yapılan Kesitlerin Yerleri 6
1.3 Varsayılan Tasarım Yük Birleşimleri (Kombinasyonları) 6
1.3.1 Sabit Yük Bileşeni 7
1.3.2 Hareketli Yük Bileşeni 7
1.3.3 Rüzgar Yükü Bileşeni 7
1.3.4 Deprem Yükü Bileşeni 7
1.3.5 Davranış Spektrumu İçeren Yük Birleşimleri 7
1.3.6 Zaman Tanım Alanında Hesap Sonuçlarını İçeren Yük Birleşimleri 8
1.3.7 Statik İtme Analizi Sonuçlarını İçeren Yük Birleşimleri 9
1.4 Perde Tasarım Tercihleri 91.5 Perde Tasarım Tercihlerinin Değiştirilmesi 9
1.6 Birimlerin Seçimi 9
www.erhanbaytak.com.tr/forum
www.erhanbaytak.com.tr
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
6/56
2 Perde Eleman Tasarımı 11
2.1 Perde Eleman Kesme Kuvveti Tasarımı 11
2.1.1 Beton Katkısının Belirlenmesi 12
2.1.2 Gerekli Kesme Donatısının Belirlenmesi 12
2.2 Perde Eleman Uç Bölgeleri 12
2.2.1 Perde Uç Bölgeleri için Gerekli Koşulların Kontrolü 12
2.2.2 Perde Uç Bölgelerinin Detaylandırılması 14
2.3 Perde Eleman Eğilme Hesabı 14
2.3.1 Basitleştirilmiş Perde Eleman Tasarımı 142.3.2 Genel veya Düzgün Yayılı Donatılı Perde Kesitlerin Kontrolü 20
2.3.3 Perde İstem/Sunum (Talep/Kapasite) Oranları 27
2.3.4 Genel Donatı Düzenine Sahip Kesitlerin Boyutlandırılması 28
3 Bağ Kiriş Tasarımı 30
3.1 Bağ Kirişi Eğilme Tasarımı 30
3.1.1 Tasarım Momentinin Belirlenmesi 31
3.1.2 Gerekli Eğilme Donatısının Belirlenmesi 31
3.2 Bağ Kirişi Kesme Tasarımı 38
3.2.1 Beton Katkısının Belirlenmesi 39
3.2.2 Gerekli Kesme Donatısının Belirlenmesi 39
Ek A Perde Tasarım Tercihleri 41
Ek B Tasarım Tercihlerinin Değiştirilmesi 43
Ek C Analiz ve Tasarım Kesitleri 48
Kaynaklar
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
7/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
1
ş
Bu kullanım kılavuzu, program tarafından TS500-2000 yönetmeliği seçildiğinde kullanılanperde tasarımı ve gerilme kontrolleri işlemlerinin ayrıntılarını anlatmaktadır. Kullanılannotasyonlar Bölüm1.1’de açıklanmaktadır.
Tasarım, kullanıcı tarafından belirlenmiş yük birleşimleri kullanılarak yapılmaktadır (Bölüm1.2). Boyutlama işlemlerini kolaylaştırmak için, program seçilen yönetmeliğe ait ve bina türüsistemlerin tasarımında kullanılan hazır yük birleşimlerini oluşturmaktadır.
Program TS500-2000 koşullarını dikkate alarak aşağıda belirtilen tasarım, kontrol veya analizişlemlerini gerçekleştirmektedir.
Perdelerin eğilme ve eksenel yük etkisinde boyutlama ve kontrolü (Bölüm 2).
• Perdelerin kesme kuvveti etkisinde boyutlandırılması (Bölüm 2).
• Bağ kirişlerinin eğilme ve eksenel yük etkisinde boyutlama ve kontrolü (Bölüm 3).
• Bağ kirişlerinin kesme kuvveti etkisinde boyutlandırılması (Bölüm 3)
• Perde uç bölgeleri için DBYBHY-2007 Bölüm 3.6.2’de verilen koşulların gözönünealınması (Bölüm 3)
• Program basitleştirilmiş perde kesiti boyutlandırılması, Section Designer perde kesiti
boyutlandırması, Section Designer perde kesiti kontrolü ve bağ kirişi boyutlandırması ileilgili sonuçları ayrıntılı olarak oluşturmaktadır (Bölüm 4).
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
8/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
9/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
3
oranı
DB1 Kullanıcı tarafından belirlenen uç eleman uzunluğu, mm. Perdenin sol ve sağ
uçlarında ve alt ve üst kesitlerinde farklı değerler alabilmektedir.
DB2 Kullanıcı tarafından belirlenen uç eleman genişliği, mm. Perdenin sol ve sağuçlarında ve alt ve üst kesitlerinde farklı değerler alabilmektedir.
s E Donatı Elastisite Modülü, MPa
IP-max Section Designer kesitine sahip perdede maksimum donatı oranı, birimsiz
IP-min Section Designer kesitine sahip perdede minimum donatı oranı, birimsiz
BZ L Perde uç bölgesi uzunluğu, mm.
w L
Perde yatay uzunluğu, mm. Perdenin üst ve alt kesitlerinde farklı değerler
alabilir.
s L Bağ kirişi uzunluğu, mm.
LL Hareketli yük
r M Eğilme dayanımı, N-mm.
d M Tasarım eğilme momenti, N-mm.
dc M Basınç donatılı bağ kirişinde, basınç beton kuvveti ile çekme donatısınınkarşıladığı moment, N-mm.
ds M
Basınç donatılı bağ kirişinde, basınç donatısı kuvveti ile çekme donatısınınkarşıladığı moment, N-mm.
dw M Basınç donatılı T kesitli bağ kirişinde, gövde bölgesindeki basınç beton kuvvetiile çekme donatısının karşıladığı moment, N-mm.
b N Dengeli duruma karşı gelen eksenel kuvvet taşıma kapasitesi, N
max NC Perde uç elemanında maksimum basınç donatısı oranı, birimsiz
d N Tasarım eksenel kuvveti, N
left N Perde sol uç elemanında tasarımda kullanılan eşdeğer eksenel kuvvet, N.Perdenin üst ve alt kesitlerinde farklı değerler alabilmektedir.
max N TS500-2000’de verilen maksimum tasarım eksenel kuvvet sınırı,N.
max N Factor Maksimum tasarım eksenel kuvvet sınırının azaltma çarpanı. TS500-2000’debu değer 1.0 olarak tanımlanmaktadır. Kullanıcı bu değeri tercihler kısmında
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
10/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
4
değiştirebilmektedir.
0 N Dışmerkezliğin olmadığı durumda eksenel yük kapasitesi, N.
oc N Dayanım azaltma faktörlerinin 1.0 olduğu durumda perdenin taşıyabileceğimaksimum basınç kuvveti, N.
ot N Dayanım azaltma faktörlerinin 1.0 olduğu durumda perdenin taşıyabileceğimaksimum çekme kuvveti, N.
right N Perde sağ uç elemanında tasarımda kullanılan eşdeğer eksenel kuvvet, N.Perdenin üst ve alt kesitlerinde farklı değerler alabilmektedir.
max NT Perde uç elemanında maksimum çekme donatısı oranı
OC Perde kesiti karşılıklı etki diyagramında gözönüne alınan noktaya karşı gelenkapasite ile orijin noktası arasında uzaklık
OL Perde kesiti karşılıklı etki diyagramında gözönüne alınan nokta ile orijin noktasıarasında uzaklık
LW R Malzeme tanımında kulanılan beton dayanımı azaltma katsayısı. Hafif betontürü için kullanılır. Normal ağırlıklı beton için 1.0 değerini almaktadır.
RLL Azaltılmış hareketli yük
sT Perde donatısındaki çekme kuvveti, N
cV Beton tarafından karşılanan kesme kuvveti, N.
dsV Bağ kirişinde kesme donatısı tarafından karşılanan kesme kuvveti, N
d V Hesap kesme kuvveti, N
WL Rüzgar yükü
a Perde veya bağ kirişi kesitinde basınç bölgesi derinliği, mm
1a T kesitte gövdede basınç bölgesi derinliği, mm.
sb T kesitte basınç bölgesi genişliği, mm.
c Tarafsız eksen derinliği, mm
−r bot d Kesitin altından alt donatı merkezine olan uzaklık, mm
−r topd Kesitin üstünden üst donatı merkezine olan uzaklık, mm
sd T kesitte basınç bölgesi derinliği, mm
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
11/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
5
spandreld Bağ kirişinde yararlı yükseklik
y f Boyuna donatı akma gerilmesi, N/mm2
. Eksenel yük ve eğilme momentihesaplarında kullanılır.
ys f Kesme donatısı akma gerilmesi, N/mm2. Kesme kuvvetine göre tasarımdakullanılır.
′c f Beton basınç gerilmesi, N/mm
2. Eksenel yük ve eğilme momenti hesaplarındakullanılır.
′cs f Beton basınç gerilmesi, N/mm
2. Kesme kuvvetine göre tasarımda kullanılır.
′s f Bağ kirişinde basınç donatısındaki gerilme, N/mm
2.
sh Bağ kirişi yüksekliği. Sol ve sağ uçlarda farklı değerler alabilmektedir.
max p Section Designer kesitine sahip perdede tasarım yapılmak istendiğinde (kontroldeğil) maksimum donatı oranı.
min p Section Designer kesitine sahip perdede tasarım yapılmak istendiğinde (kontroldeğil) minimum donatı oranı.
wt Perde kalınlığı, mm. Perdenin üst ve alt kesitinde farklı değerler alabilmektedir.
st Bağ kirişi genişliği, mm. Sol ve sağ uçlarda farklı değerler alabilmektedir.
Σ DL Sabit yüklerin toplamı
Σ LL Hareketli yüklerin toplamı
Σ RLL Azaltılmış hareketli yüklerin toplamı
α Bağ kirişi ekseni ile çapraz donatı arasındaki açı
ε Donatı şekildeğiştirmesi
sε Perde donatısı şekildeğiştirmesi
′sε Bağ kirişinde basınç donatısı şekildeğiştirmesi
mγ Mazleme katsayısı
mcγ Beton için malzeme katsayısı
msγ Donatı için malzeme katsayısı
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
12/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
6
1.2 Boyutlama Yapılan Kesitlerin Yerleri
Program, perdelerin boyutlamasını yalnızca alt ve üst kesitlerde yapmaktadır. Perdeyüksekliğinin orta kesitinde boyutlama yapılması istendiğinde perde eleman yarı yüksekliğesahip perde elemanlara bölünmelidir.
Program bağ kirişlerinin boyutlamasını yalnızca sol ve sağ uç kesitlerinde yapmaktadır. Bağkirişi uzunluğunun orta kesitinde boyutlama yapılması istendiğinde bağ kiriş elemanı yarıuzunluğa sahip bağ kirişi elemanlarına bölünmelidir. Eğer bağ kirişi iki bağ kirişi elemanındanoluşacak şekilde bölünürse program çapraz donatıyı her bir parça için ayrı ayrı olarakhesaplayacaktır.Çapraz donatının hesabında kullanılan açı her bir bağ kirişi elemanuzunlukları kullanılarak hesaplanmaktadır.Bu düzenleme şekli, gerekli çapraz donatı alanınıngerekenden daha az hesaplanmasına neden olacaktır. Bu nedenle bağ kirişinin birden fazla
bağ kirişi elemanının birleşiminden oluşacak şekilde bölündüğü durumlarda, çapraz donatılarınkullanıcı tarafından el ile hesaplanması gerekmektedir.
1.3 Varsayılan Tasarım Yük Birleşimleri (Kombinasyonları)
Boyutlama yük birleşimleri (kombinasyonları), belirtilen yükleme durumlarının, yapının kesithesaplarında kullanılacak şekilde yük katsayıları ile birleştirilmesidir. Bu yönetmelikte, bir yapısabit (G), hareketli (Q), rüzgar (W) ve deprem (E) yükleri etkileri altında ise ve rüzgar vedeprem yüklerinin çift yönlü olduğu gözönünde bulundurulsa, aşağıda verilen yük birleşimleritanımlanmalıdır (TS 6.2.6)
1.4G + 1.6Q (TS 6.3)
0.9G ± 1.3W (TS 6.6)1.0G + 1.3Q ± 1.3W (TS 6.5)0.9G + 1.0E (TS 6.8a)0.9G - 1.0E (TS 6.8b)1.0G + 1.0Q + 1.0E (TS 6.7a)1.0G + 1.0Q - 1.0E (TS 6.7b)
Bunlar aynı zamanda TS 500-2000 kullanıldığında otomatik olarak üretilen yük birleşimleridir.Kullanıcı, çatı yükleri ayrı olarak değerlendirilecekse veya başka türden yüklemelerbulunuyorsa, farklı çarpanlar kullanarak birleşim için gerekli değişiklikleri yapmalıdır.
Çarpanlarla artırılmış yüklerde hareketli yükün payını azaltmak için, hareketli yük azaltmaçarpanı, eleman hareketli yük kuvvetlerine eleman-eleman uygulanır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
13/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
14/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
15/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
9
• Nmax ve Mmax
• Nmax ve Mmin
• Nmin ve Mmax
• Nmin ve Mmin
kombinasyonlarıdır. Burada N perdeye etkiyen eksenel kuvveti, M eğilme momentinigöstermektedir.
Bir tasarım yük birleşimi birden fazla zaman tanım alanında çözüm sonucu içeriyorsa, tercihlistesinde Zaman Tanım Alanında Tasarım (Time History Design) seçeneğinde ne seçildiğinebakılmaksızın zarf değerleri kullanılarak değerlendirilir.
1.3.7 Statik İtme Analizi Sonuçlarını İçeren Yük Birleşimleri
Hazır olan yük birleşimleri, statik itme analizi çözüm sonuçlarını içermemektedir. Statik itmeanalizi çözüm sonuçlarını içeren yük birleşimleri kullanıcı tarafından tanımlanmalıdır.
Bir tasarım yük birleşimi yalnızca statik itme analizi çözümünü içeriyorsa tasarım her bir adımiçin yapılır. Aksi durumda statik itme analizinin son adımı dikkate alınarak yapılır.
1.4. Perde Tasarım Tercihleri
Perde tasarım tercihleri, perde eleman ve bağ kirişi elemanlarına uygulanan temel özelliklerdir.Ek-A’da TS500-2000 için kullanılan tercihler tanımlanmaktadır. Her bir perde boyutlama tercihiiçin hazır değerler verilmektedir. Bu nedenle tercihlerin tanımlanmasına gerek yoktur. Bunarağmen hazır olarak verilen değerlerin uygunluğu kontrol edilerek perde boyutlandırmasıyapılmalıdır. Tercihlerin gözden geçirilmesi ve güncellenmesi hakkında bilgi için programiçerisindeki yardım (Help) özelliğine başvurulmalıdır.
1.5. Perde Tasarım Tercihlerinin Değiştirilmesi
Perde tasarım tercihlerinin değiştirilmesi, yalnızca seçilen perde veya bağ kirişi elemanauygulanan temel özelliklerdir. Perde eleman ve bağ kirişi için kullanılan değiştirme seçenekleribirbirinden farklıdır. Ek-B’de TS500-2000 için kullanılan tercihler tanımlanmaktadır. Perdeelemanlar için boyutlama tercihlerinin değiştirilmesinin perde kesitinin türüne bağlı olduğu(düzgün yayılı donatı, genel yerleşime sahip donatı veya basitleştirilmiş basınç-çekme)unutulmamalıdır. Hazır değerler tüm perde eleman ve bağ kirişi elemanlar için bulunmaktadır.
Bu nedenle tercihlerin tanımlanmasına veya gerekmedikçe değiştirilmesine gerek yoktur. Bunarağmen hazır olarak verilen değerlerin uygunluğu kontrol edilerek perde boyutlandırmasıyapılmalıdır. Değiştirme tercihlerinde değişiklik yapıldığında yalnızca o sırada seçili bulunanelemanlara atama işlemi yapılmaktadır. Tercihlerin gözden geçirilmesi ve güncellenmesihakkında bilgi için program içerisindeki yardım (Help) özelliğine başvurulmalıdır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
16/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
10
1.6. Birimlerin Seçimi
Bu programda perdelerin tasarımında istenen birim sistemi kullanılabir. Kullanılan birim sistemiherhangi bir zamanda değiştirilebilmektedir. Genellikle, yönetmelikler belirli birim sisteminiesas almaktadır.
TS500-2000 Yönetmeliği Newton-Milimetre-Saniye birimlerini esas almaktadır. Basitlik olmasıbakımından bu kılavuzdaki denklemler ve tanımlamalar aksi belirtilmedikçe Newton-Milimetre-Saniye birim sistemine karşı gelmektedir.
Perde tasarım tercihleri bölümü kullanıcıya tekil ve yayılı donatı alanları için özel birim seçimiolanağı sunmaktadır. Donatılandırma için seçilen bu birimler modelin oluşturulmasındakullanılan ve konum çubuğundaki açılır listedeki birimlerden farklıdır. Tekil ve yayılı donatılarındetaylandırması için seçilen bu özel birimler yalnızca perde tasarım tercihleri bölümündendeğiştirilebilmektedir.
Perde tasarım tercihleri bölümünde adet belirten donatılar için kullanılabilecek seçenekler, in2,cm2, mm2 ve geçerli birim sistemidir. Birim uzunluktaki donatı alanları için kullanılabilecekseçenekler in2/ft, cm2/m, mm2/m ve geçerli birim sistemidir.
Geçerli birim sistemi seçeneği o anda konum çubuğundaki açılır listede bulunan birimsistemini kullanmaktadır. Eğer geçerli uzunluk birimi m ise, bu seçenek tekil donatı alanları içinm2 ve yayılı donatı alanları için m2/m’dir. Geçerli birim sistemi seçeneği kullanıldığında yayılıdonatı alanı uzunluk2/uzunluk boyutundadır. Örneğin, kN ve m birimleri seçerek çalıştığınızdayayılı donatının alanı m2/m olarak belirlenir. N ve mm birimleri seçilirse yayılı donatı alanımm2/mm’dir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
17/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
11
ıı
Bu bölümde programın perde elemanın her bir kolunun TS500-2000 yönetmeliğine görekesme hesabını nasıl yaptığı açıklanmaktadır. Bu programda, perde kesme donatısıtanımlanıp bunun yeterliliği kontrol edilememektedir. Program yalnızca perdenin gerekli kesmedonatısını hesaplamaktadır. Kesme tasarımı perde elemanın üst ve alt kesitlerindeyapılmaktadır.
Bu bölümde ayrıca programın TS500-2000 yönetmeliği kullanılarak perde elemanların eksenelkuvvet ve eğilme momenti etkisinde tasarımı ve kontrolünü nasıl yaptığı açıklanmaktadır.Menüde seçilen “TS500-2000” seçeneği Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında
Yönetmeliğini de içermektedir. İlk olarak basitleştirilmiş kesit ile perde eleman tasarımınınnasıl yapıldığı açıklanmaktadır. Sonra Section Designer kesitine sahip perde elemanın nasılkontrol edildiği açıklanmakta ve daha sonra Section Designer kesitine sahip perdelerintasarımına değinilmektedir.
2.1. Perde Eleman Kesme Kuvveti Tasarımı
Perde kesme donatısı her bir tasarım yük birleşimi için yapılmaktadır. Her bir yük birleşiminde herbir perde kesitinin kesme donatısının belirlenmesi için aşağıdaki adımlar izlenmektedir.
• Perde eleman kesitine etkiyen tasarım iç kuvvetleri d N , d M ve d V belirlenir.
• Beton tarafından karşılanacak kesme kuvveti cV belirlenir.• Kesme kuvvetini dengeleyecek fark kesme kuvvetini karşılayan kesme donatısı alanı
belirlenir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
18/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
12
İlk adımın ek bir açıklamaya ihtiyacı bulunmamaktadır. Aşağıdaki iki bölümde ikinci ve üçüncü
adımlar açıklanmaktadır.2.1.1. Beton Katkısının Belirlenmesi
Perde kesitine etkiyen d N , d M ve d V tasarım iç kuvvetleri belirliyken, beton tarafından
karşılanan kesme kuvveti cV aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır.
0.65c ctd chV f A= (TS 8.1.3, DBYBHY 3.6.7.2)
Kesme kuvveti üst sınırı
max 0.22 cd chV f A= (TS 8.1.5b, DBYBHY 3.6.7.2)
2.1.2. Gerekli Kesme Donatısının Belirlenmesid
V vec
V belirli iken gerekli kesme donatısının birim uzunluktaki donatı alanı (örnek
mm2/mm) aşağıdaki şekilde hesaplanır. Bu denklem deprem etkisi karşılayan ve karşılamayanperdeler (perde tasarım tercihlerinde “Design is Seismic” olarak belirtildiği şekilde) için aynenkullanılır. Deprem yüklerini karşılayan perdeler için ek koşullar bu bölümde daha sonraverilmektedir.
( )0.8d c
sh
yd w
V V A
f L
−=
(TS 8.1.4, DBYBHY 3.6.7.2)
DBYBHY 3.6.7.2 Denklem 3.17b’ye göre 0.65r ctd ch sh yd
V f A A f = + değeri 0.22 cd ch
f A
değerini aşmamalıdır.
2.0w
w
H
l≥ olan perdelerde sh A perde uç bölgeleri dışında kalan alanın 0.0025 değerinden az
olmamalıdır. 2.0w
w
H
l< olduğu durumlarda gövde kesiti tüm perde kesiti olarak alınmalıdır.
2.2. Perde Uç Bölgeleri
Bu bölümde perde eleman kollarında DBYBHY yönetmeliğine göre perde uç kesitlerikoşullarının nasıl gözönüne alındığı açıklanmaktadır. Program DBYBHY bölüm 3.6.2’de
verilen yaklaşımı esas almaktadır.
Perde eleman uç bölge koşulları deprem yüklemesi içeren tasarım yükleri için ayrı ayrı olarakgözönüne alınmaktadır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
19/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
13
2.2.1. Perde Eleman Uç Bölgeleri için Gerekli Koşulların Kontrolü
Perde uç bölgeleri kontrolü için aşağıdaki bilgiler elde edilmektedir.
• Perdenin toplam yüksekliği, w H , perde elemanın uzunluğu, wl , perde kesit alanı g A .( wl
ve perde kalınlığı wb boyutlarının gösterimi için Şekil 2-5’e bakılabilir.)
• Perde donatı alanı, st A . Bu donatı alanı program tarafından hesaplanmakta veya
kullanıcı tarafından tanımlanmaktadır.
• Perde elemanın simetri durumu (örneğin perdenin sol ucu, sağ ucu ile aynı mı?).Perdenin simetrik olma durumu donatı yerleşimi dikkate alınmadan yalnızca geometrigözönüne alınarak yapılmaktadır. Simetrik ve simetrik olmayan durumlara ait bazıörnekler Şekil 2-1’de gösterilmektedir. Section Designer kesiti kullanan perde elemandikdörtgen şekli dışında simetrik olmayan kesit olarak değerlendirilmektedir.
Şekil 2-1 Simetrik ve Simetrik Olmayan Perde Plan Görünümleri
ETABS programında kritik perde yüksekliği aşağıdaki koşullara uyacak şekilde temel üstündenveya bodrum seviyesinden ölçülmektedir:
/ 6w
cr
w
l H
H
≥
(DBYBHY 3.6.2 Denklem 3.15a ve 3.15b)
2cr w H l≤ (DBYBHY 3.6.2)
Dikdörtgen kesitli perde elemanlarda, perde uç bölgesi uzunluğu ul aşağıdaki şekilde
hesaplanmaktadır.
2
0.2w
u
w
b
l l
≥ Kritik perde yüksekliği boyunca
0.1w
u
w
bl
l
≥
Kritik perde yüksekliği dışında (DBYBHY 3.6.2.3)
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
20/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
14
Perde uç bölgeleri oluşturulması gerektiğinde, program perdenin her iki ucunda gerekli
uzunlukları hesaplamaktadır. Şekil 2-2’de eleman uç bölgeleri gösterilmektedir.
u
bölgesiPerde uç Perde gövdesi
w7b≥w
u
Perde uçbölgesi
bw
Şekil 2-2 Perde Uç Bölgesi Uzunluğu, ul
2.2.2. Perde Uç Bölgelerinin DetaylandırılmasıDBYBHY Bölüm 3.6.5.1’e göre her bir perde uç bölgesinde düşey donatı yerleştirilmesigerekmektedir. Program, aşağıda verilen şekilde düşey donatı alanını hesaplamakta ve raporetmektedir.
0.02 Kritik perde yüksekliği boyunca
0.01 Kritik perde yüksekliği dışında
≥
w u
s
w u
b l A
b l (DBYBHY 3.6.5.1)
/ 0.0025≥sv g A s A (DBYBHY 3.6.3.1)
2.3. Perdelerin Eğilme Hesabı
Perdelerin tasarımı ve kontrolünde yerel eksen tanımının anlaşılmasının önemi bulunmaktadır.Yerel eksen atamasına Assign menüsünden ulaşılabilmektedir.
2.3.1. Basitleştirilmiş Perde Kesiti Hesabı
Bu bölüm basitleştirilmiş kesit özelliği atanmış perdelerin program tarafından nasıl tasarlandığınıaçıklamaktadır. Basitleştirilmiş kesit ile ilgili geometri Şekil 2-3’de gösterilmektedir. Perde elemangeometrisi uzunluk, kalınlık ve eğer varsa uç eleman boyutları ile tanımlanmaktadır.
• Basitleştirilmiş C ve T perde kesiti düzlemseldir (3 boyutlu değil). Şekilde gösterilenboyutlar aşağıdakileri içerir:
• Perdenin uzunluğu wl ile gösterilir ve bu perdenin planda yatay uzunluğudur.
• Perdenin kalınlığı wb ile gösterilir. Sol ve sağ uç elemanlarının kalınlıkları (DB2 left ve
DB2right) perde kalınlığından farklı olabilir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
21/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
15
• DB1 perdenin uç elemanlarının yatay uzunluklarını göstermektedir. DB1 sol ve sağuçlarda farklı değerler alabilir.
• DB2 perdenin uç elemanlarının kalınlıklarını göstermektedir. DB2 sol ve sağ uçlardafarklı değerler alabilir.
Gösterilen boyut özellikleri Perde Boyutlama Özelliklerinin Değiştirilmesi (Ek-B) bölümündendeğiştirilebilmekte ve üst ve alt perde kesitlerinde farklı değerler alabilmektedir.
Şekil 2-3 Basitleştirilmiş Tasarım için Tipik Perde Eleman Boyutları
Kullanıcı tarafından boyutlar tanımlanmazsa program uç eleman kalınlığını perde kalınlığınaeşit almakta ve gerekli uç eleman boyunu hesaplamaktadır. Tüm durumlarda, kullanıcı uçeleman boyutlarını belirlediğinde veya program belirlediğinde, program gerekli donatı alanını,uç elemanın merkezinde olacağını varsayarak hesaplamaktadır. Bu bölüm uç elemanuzunluğunu programın nasıl belirlediğini ve uç elemanın merkezindeki gerekli donatı alanını
nasıl hesapladığını açıklamaktadır.Basitleştirilmiş perde tasarımı için üç olası durum bulunmaktadır. Bu durumlar Şekil 2-4’degösterilmektedir:
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
22/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
16
• Perde eleman her iki uçta program tanımlı uç bölgelere (değişken uzunluklu sabit
kalınlıklı) sahiptir.• Perde eleman her iki uçta kullanıcı tanımlı uç bölgelere (sabit uzunluklu ve kalınlıklı)
sahiptir.
• Perde eleman bir uçta program tanımlı (değişken uzunluklu sabit kalınlıklı) uçbölgeye ve diğer uçta kullanıcı tanımlı (sabit uzunluklu ve kalınlıklı) uç bölgeyesahiptir.
2.3.1.1 Tasarım Durumu 1
Tasarım Durumu 1, sabit kalınlıklı perde ve program tanımlı uç bölge uzunluğuna sahipdurumda uygulanmaktadır. Bu tasarım durumu için, tasarım algoritması uç bölgesi merkezine
yerleştirilecek basınç ve çekme donatısını kullanıcının tanımladığı maksimum oranları ilesınırlandırarak, gerekli uç bölge uzunluğunun belirlenmesine odaklanmaktadır. Maksimumoranlar Perde Tasarım Tercihleri bölümünde tanımlanmakta ve tercihlerin düzenlenmesibölümünde Edge Design PC-Max ve Edge Design PT-Max seçenekleri iledeğiştirilebilmektedir.
Şekil 2-4 Basitleştirilmiş Perde Eleman için Tasarım Durumları
Şekil 2-5’de gösterilen perde elemanda tasarım yapılan kesit, örneğin perde üst kesiti,tasarımın yapıldığı yük birleşimindeki iç kuvvetlere, d top N − ve d top M − , göre tasarlanmak
istensin.
Tasarım Durumu 1Sabit kalınlıklı perde eleman veETABS tanımlı (değişken uzunluk)
uç elemanlar
Tasarım Durumu 2Kullanıcı tanımlı uç elemanlarasahip perde eleman
Tasarım Durumu 3Bir uçta kullanıcı tanımlı uç elemanve diğer uçta ETABS tanımlı(değişken uzunluk) uç eleman ileoluşturulmuş perde eleman
Not:Her üç durumda da ETABStarafından hesaplanan gereklidonatı uç elemanların merkezindekidonatıdır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
23/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
17
Program tasarım işlemine sol uçta wb kalınlığında ve 1 left B − uzunluğunda, sağ uçta wb
kalınlığında ve 1 right B − uzunluğunda bir uç bölgesi ile başlamaktadır. Başlangıçta
1 1left right w B B b− −= = olarak kabul edilmektedir.
Moment ve eksenel kuvvet aşağıda verilen bağıntılar ile eşdeğer left top N − ve right top N −
kuvvetlerine dönüştürülmektedir. (Benzer işlemler perde alt kesitinde de uygulanmaktadır.)
( )1 12 0.5 0.5d top d top
left top
w left right
N M N
l B B
− −
−
− −
= +− −
( )1 12 0.5 0.5d top d top
right top
w left right
N M N
l B B
− −
−
− −
= −− −
Herhangi bir yük birleşiminde, left top N − ve right top N − çekme veya basınç olabilmektedir.
Dinamik yükler için left top N − ve right top N − kuvvetleri modal seviyede belirlenmekte ve sonra
diğer yükler ile birleştirilmeden önce modal birleşim yapılmaktadır. Aynı zamanda SRSStüründeki yük birleşimlerinde, left top N − ve right top N − kuvvetleri her bir yükleme için elde
edilmekte birleştirme daha sonra yapılmaktadır.
Eğer left top N − veya right top N − kuvvetlerinin değeri çekme ise, çekme kuvvetini karşılayan
gerekli donatı alanı st A aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır.
st
yd
N A
f =
Eğer left top N − veya right top N − kuvvetlerinin değeri basınç ise, kesit yeterliliği için basınç
kuvvetini karşılayan gerekli donatı alanı sc A aşağıdaki koşulları sağlamalıdır.
( ) ( )max 0.85 cd g sc yd sc N N Factor f A A f A = − +
Burada N . left top N − veya right top N − ’den birisi, 1g w A b B= olarak alınmaktadır.
max N Factor değeri Perde Tasarım Tercihleri bölümünde tanımlanmaktadır (varsayılan değeri
0.80’dir). Genel olarak bu değerin kullanılması önerilir.
( )max0.85
0.85
cd g
sc
yd cd
N f A N Factor
A f f
−
=−
Eğer sc A negatif değer olarak hesaplanırsa basınç donatısı gerekmemektedir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
24/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
18
Şekil 2-5 Tasarım Durumu 1 için Perde Eleman
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
25/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
19
1wb B alanına yerleştirilecek maksimum çekme donatısı alanı
max max 1st w A NT b B
− =
ile sınırlandırılmıştır.
Benzer şekilde basınç donatısı
max max 1sc w A NC b B− =
ile sınırlandırılmıştır.
Eğer st A değeri maxst A − değerinden daha küçük veya eşitse ve sc A değeri
maxsc A − değerinden daha küçük veya eşitse program bir sonraki yük birleşimi için tasarıma
başlayacaktır. Aksi durumda program uygun 1 B boyutunu perde kalınlığının yarısı kadar bir
değer ile 2 B değerine arttırmakta (yetersiz olma durumuna göre sol, sağ veya her iki uç
bölgesinde) ve yeni left top N − ve right top N − değerleri ile yeni st A ve sc A değerlerini
belirlemektedir. Bu ardışık işlem st A ve sc A değerleri tüm tasarım yük birleşimleri için izin
verilen donatı oranları sınırları içinde kalıncaya kadar devam etmektedir.
Eğer arttırılarak bulunan uç bölge uzunluğu B değeri / 2wl değerine eşit veya daha büyük
olursa ardışık işlem sonlandırılır ve göçme durumu rapor edilir.
Bu tasarım algoritması yaklaşık olmakla birlikte kullanışlıdır. Bu yöntemle yetersiz bulunanperde kesitleri donatı yerleşimi kullanıcının belirlediği ve karşılıklı etki diyagramları kullanılarakyapılan çözümlerde yeterli olarak bulunabilir.
2.3.1.2 Tasarım Durumu 2Tasarım Durumu 2 perde uçlarında sabit uzunlukta kullanıcı tanımlı uç bölgelerinintanımlandığı durumda uygulanmaktadır. Perde uç bölge uzunluklarının sabit olduğu kabuledildiğinden program bu uzunlukları değiştirmez. Bu tasarım durumu için, tasarım algoritmasıuç bölge merkezlerinde bulunacağı düşünülen gerekli donatı alanını hesaplar ve kullanıcınıntanımladığı maksimum sınırdan küçük olup olmadığını kontrol eder. Kullanılan tasarımalgoritması gerekmediği için ardışık işlemin yapılmaması dışında Tasarım Durumu 1’deki ileaynıdır.
2.3.1.3 Tasarım Durumu 3
Tasarım Durumu 3 bir uç bölgesinin kullanıcı tanımlı (sabit uzunluklu) diğer uç bölgesininprogram tanımlı (değişken uzunluklu) perde elemanlara uygulanmaktadır. Değiken uzunluklukenarda uç bölge kalınlığı perde kalınlığına eşittir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
26/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
20
Tasarım daha önce açıklanan Tasarım Durumu 1 ve 2’ye benzerdir. Kullanıcı tanımlı uç bölge
boyutları değişmemektedir. Ardışık işlemler yalnızca değişken uzunluklu uç bölgesindeyapılmaktadır.
2.3.2. Genel veya Düzgün Yayılı Donatı Düzenine Sahip Perde KesitlerinKontrolü
Genel kesitli veya düzgün yayılı donatıya sahip perde kesitler kontrol için tanımlandığında,program ilgili kesit için karşılıklı etki diyagramı oluşturmakta ve eğilme istem/sunum(talep/kapasite) oranını belirlemek için bu diyagramı kullanmaktadır. Bu bölümde programınperde eleman için karşılıklı etki diyagramını nasıl oluşturduğunu ve verilen bir tasarım yükbirleşimi için istem/sunum (talep/kapasite) oranını nasıl belirlediği açıklanmaktadır.
Not: Bu programda karşılıklı etkileşim yüzeyi, bir seri PMM etkileşim eğrilerin 360-derecelikdaire üzerinde eşit aralıklarla yerleştirilmesi ile tanımlanmaktadır.
2.3.2.1 Etkileşim Yüzeyi
Bu programda d N , 2d M ve 3d M eksenleri referans alınarak 3 boyutlu etkileşim yüzeyi
tanımlanmaktadır. Yüzey, perde tarafsız eksen doğrultusunu 360-derecelik bir daire etrafındaeşit aralıklı açılarla döndürerek elde edilen bir seri etkileşim eğrisinin birleştirilmesindenoluşturulmaktadır. Örneğin, eğer 24 PMM eğrisi tanımlanmış ise (varsayılan) her 15-derecedebir karşılıklı etkileşim eğrisi (360o/24 eğri=15o) bulunacaktır. Şekil 2-6 perde elemanda farklıaçılara göre tarafsız ekseninin varsayılan yerleşimini ve tarafsız eksene göre çekme (şekilde Tile gösterilmektedir) veya basınç (şekilde C ile gösterilmektedir) taraflarını göstermektedir.
Tarafsız eksenin doğrultusunun θ ve 180oθ + için aynı olduğu görülmektedir.Yalnızcakesitteki çekme basınç bölgelerinin yeri değişmektedir. Üç boyutlu etkileşim yüzeyinioluşturmak için 24 adet etkileşim eğrisi (veya daha fazla) kullanılması önerilir.
Etkileşim yüzeyini oluşturan her bir PMM karşılıklı etkileşim eğrisi, ayrık noktaların doğrusalçizgiler ile birleştirilmesi ile sayısal olarak tanımlanmaktadır. Bu noktaların koordinatları, perdekesitinde şekildeğiştirme düzleminin tarafsız eksen etrafında döndürülmesi ile belirlenmektedir.Bu işlemin ayrıntıları “Şekildeğiştirme Uyumu Analizi Detayları” başlığı altında ilerideaçıklanmaktadır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
27/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
21
Şekil 2-6 Perde Tarafsız Ekseninin Farklı Açılarda Yerleşimi
PMM etkileşim eğrisini oluşturmak için varsayılan olan 11 nokta kullanılmaktadır. Bu sayıtercihler bölümünden değiştirilebilmektedir; 11’e eşit veya daha büyük herhangi bir tek sayıkullanılabilmektedir. Eğer tercihler bölümünde bir çift sayı seçilecek olursa program dahasonraki ilk tek sayıya arttıracaktır.
İki boyutlu perde eleman için karşılıklı etkileşim yüzeyi oluşturulurken program tercihbölümündeki sayıdan bağımsız olarak yalnızca iki karşılıklı etkileşim eğrisini , 0o ve 180o eğrileri, gözönüne alacaktır. Ayrıca yalnızca M3 ekseni etrafındaki momentler dikkatealınacaktır.
2.3.2.2 Etkileşim Yüzeyinin Formülasyonu
Karşılıklı etki yüzeyinin oluşturulması TS500-2000 Bölüm 7.1’de verilen taşıma gücü yöntemitemel ilkelerine dayanmaktadır. Program perde elemanın normal kuvvet ve momentdayanımlarını ( 2 3, ,r r r N M M ) belirlemek için kuvvet dengesini ve şekildeğiştirme uyumunu
kullanmaktadır. Perde elemanın yeterli kabul edilebilmesi için gerekli dayanımın( 2 3, ,d d d N M M ) sağlanan tasarım dayanımından az veya eşit olması gerekmektedir.
( ) ( )2 3 2 3, , , ,d d d r r r N M M N M M ≤
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
28/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
22
Beton ve donatı çeliği için tasarım dayanımları karakteristik dayanımların malzeme güvenlikkatsayılarına,
mcγ ve
msγ , bölünmesi ile elde edilir. Programda kullanılan değerler aşağıdaki
gibidir.
Donatı çeliği için malzeme güvenlik katsayısı 1.15msγ = (TS 6.2.5)
Beton için malzeme güvenlik katsayısı 1.5mcγ = (TS 6.2.5)
Bu katsayılar yönetmelikte kullanılan tasarım denklemlerinde ve tablolarda halihazırdagözönüne alınmaktadır. Önerilmemekle birlikte program içerisinde bu değerlerideğiştirilmesine izin verilmektedir. Eğer değiştirilirse ilgili yerlerde program yönetmliğe bağlıdenklemleri gerektiği şekilde düzenlemektedir.
Teorik olarak perde eleman kesitinin taşıyabileceği maksimum eksenel basınç kuvveti oc N
aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır.0.85 ( )oc cd g st yd st N f A A f A = − +
Teorik olarak perde eleman kesitinin taşıyabileceği maksimum eksenel çekme kuvveti ot N
aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır.
ot yd st N f A=
Perde eleman geometrisi ve donatıları planda simetrik ise, oc N ve ot N değerlerine karşı
gelen moment değeri sıfır olacaktır. Aksi durumda her iksine karşı gelen moment değerleribulunacaktır.
Maksimum eksenel basınç kuvveti (max)r N değeri ile sınırlandırılmaktadır.
(max) 0.6r ck g N f A= Düşey yük birleşimleri için (TS 7.4.1)
(max) 0.5r ck g N f A= Deprem yük birleşimleri için
Not: Etkileşim diyagramlarının oluşturulmasında kullanılan nokta sayısı perde tercihleri vedeğiştirme bölümünden belirlenebilmektedir.
Daha önce belirtildiği gibi, tek bir etkileşim eğrisini tanımlamak için başlangıçta 11 noktanınkullanılacağı varsayılmaktadır. Bir etkileşim eğrisi oluşturulurken, program b N , oc N , ot N
noktalarını etkileşim eğrisine dahil etmektedir. Eğri üzerinde tanımlanan noktaların yarısı N
ekseni üzerinde yaklaşık eşit aralıklarla b N ve oc N arasında bulunmaktadır. Kalan diğeryarısı N ekseni üzerinde yaklaşık eşit aralıklarla b N ve ot N arasında bulunmaktadır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
29/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
30/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
24
• Kesik çizgili bölüm max N Factor değerinin 1.0 olmasının etkisini göstermektedir.
• Her bir karşılıklı etkileşim yüzeyi varsayılan 11 nokta kullanılarak elde edilmiştir.
Şekil 2-9 Şekil 2-7’de gösterilen kesitin 0o etkileşim eğrisini göstermektedir. Şekil 2-9’a ek etkileşimdiyagramları eklenmiştir.
Şekil 2-9 Şekil 2-7’de gösterilen kesite ait etkileşim eğrileri
2.3.2.3 Şekildeğiştirme Uyumu Analizinin Detayları
Daha önce belirtildiği gibi program, kuvvet dengesi ve şekildeğiştirme uyumu koşullarınıkullanarak perde kesiti eksenel kuvvet ve moment dayanımlarını ( d N , 2d M , 3d M )
belirlemektedir. Bu noktaların koordinatları perde kesitinde şekildeğiştirme düzleminin tarafsızeksen etrafında döndürülmesi ile belirlenmektedir.
Şekil 2-10’da perde eleman kesiti tarafsız ekseninin 0o doğrultusunda bulunması durumunda,doğrusal değişime sahip şekildeğiştirme düzleminin değişimi gösterilmektedir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
31/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
25
Şekil 2-10 Doğrusal şekildeğiştirme düzleminin değişimi
Bu şekildeğiştirme durumlarında maksimum beton şekildeğiştirmesi her zaman -0.003alınmakta ve maksimum donatı şekildeğiştirmesi -0.003 ile pozitif sonsuz arasındadeğişmektedir (Programda basıncın negatif ve çekmenin pozitif olduğu hatırda tutulmalıdır.)Donatı şekildeğiştirmesi -0.003 olduğunda, şekildeğiştirme uyumu analizi ile perde elemankesitinde en büyük basınç kuvveti
oc
N elde edilmektedir. Donatı şekildeğiştirmesi pozitif
sonsuz olduğunda, şekildeğiştirme uyumu analizi ile perde eleman kesitinde en büyük çekmekuvveti ot N elde edilmektedir. En büyük donatı şekildeğiştirmesi donatı akma
şekildeğiştirmesine eşit olduğunda ob N elde edilmektedir.
Şekil 2-11’de Şekil 2-10’da gösterildiği gibi doğrusal değişen şekildeğiştirme uyumuanalizinden elde edilen perde kesiti gerilme-şekildeğiştirme ilişkisi gösterilmektedir. Şekil 2-11’de beton basınç kuvveti, cC TS500-2000 bölüm 7.2’ye göre elde edilmektedir.
10.85=c cd wC f k cb (TS 7.1)
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
32/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
33/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
34/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
28
Şekil 2-12 İki boyutlu perde istem/sunum (talep/kapasite) oranı
Perde eleman Talep/Kapasite oranı perdenin kapasitesine göre gerilme düzeyini gösterenfaktördür.
Üç boyutlu perde için Talep/Kapasite oranının belirlenmesi iki boyutlu perde için açıklananyönteme benzer şekildedir.
2.3.4 Genel donatı Düzenine Sahip Kesitlerin Boyutlandırılması
Tasarım için genel donatı düzeyine sahip perde eleman kesiti kullanıldığında, program aşağıda
açıklanan özellikleri dikkate alarak karşılıklı etkileşim yüzeyleri oluşturmaktadır:
• Section Designer programında tanımlanan perde eleman kesiti boyutları
• Section Designer programında tanımlanan donatı yerleşimi
• Section Designer programında tanımlanan donatıların boyutlarının diğe donatı boyutlarınaoranı
Sekiz farklı Donatı alanının perde kesit alanına oranı için karşılıklı etkileşim yüzeyioluşturulmaktadır. Farklı oranlar belirlenirken perde kesit alanı sabit tutulup donatı alanıdeğiştirilmekte fakat donatı boyutlarının birbirine oranı her zaman sabit tutulmaktadır.
Perde tercihlerinde tanımlanan Section Design IP-Min değeri sekiz donatı oranı değerinin enküçüğü olarak alınmaktadır. Benzer şekilde Perde tercihlerinde tanımlanan Section Design IP-Maxdeğeri sekiz donatı oranı değerinin en büyüğü olarak alınmaktadır.
Kullanılan sekiz farklı donatı oranı değerleri minimum, maksimum ve ek olarak altı tane dahadonatı oranından oluşmaktadır. Donatı oranları arasındaki fark artan aritmetik seri şeklindedir ve ilk
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
35/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
36/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
30
ğ ş ıı
Bu bölümde tasarımda TS500-2000 yönetmeliği seçilmesi durumunda programın perdeleribirleştiren bağ kirişlerinin eğilme ve kesme tasarımını nasıl yaptığı açıklanmaktadır. Programbağ kirişeri için dikdörtgen ve tablalı kesit kullanılmasına izin vermektedir. Programıntasarımda yalnızca bağ kirişinin uç kesitlerini gözönüne aldığı dikkate alınmalıdır. Bağ kirişininortasında herhangi bir tasarım yapılmamaktadır. Program kesme donatısının tanımlanıp dahasonra yeterliliğinin kontrol edilmesine izin vermemektedir. Program bağ kirişinin kesme
hesabını yaparak gerekli kesme donatısını rapor etmektedir.3.1 Bağ Kirişi Eğilme Hesabı
Bu programda bağ kirişlerinin eğilme ve kesme hesabı yalnızca ana eksen için yapılmaktadır.Bağ kirişine etkiyebilecek eksenel kuvvet, zayıf eksen doğrultusunda eğilme momenti vekesme kuvveti, burulma momenti etkileri kullanıcı tarafından ayrıca kontrol edilmelidir. Bağkirişinin eğilme donatısı her bir yük birleşimi için hesaplanmaktadır. Gerekli eğilme donatısıyalnızca bağ kirişi uç kesitleri için hesaplanmakta ve rapor edilmektedir.
Her bir yük birleşiminde her bir bağ kirişi kesitinin eğilme donatısının belirlenmesi içinaşağıdaki adımlar izlenmektedir.
• Tasarım momenti M d belirlenmesi
• Gerekli eğilme donatısı alanının belirlenmesi
Bu adımlar aşağıdaki bölümlerde açıklanmaktadır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
37/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
38/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
32
Şekil 3-1 Dikdörtgen Bağ Kirişi Tasarımı, Pozitif Moment
3.1.2.1 Dikdörtgen Kesitli Kiriş Eğilme Donatısı
Şekil 3.1’e göre dikdörtgen kesitli kirişte arttırılmış moment değeri beton basınç kuvveti vedonatı çekme kuvveti çifti ile karşılanmaktadır. Bu ilişki aşağıdaki şekilde ifade edilebilir.
2d c spandrel
a M C d
= −
Burada 0.85c cd sC f at = ve spandreld pozitif moment için s r bot h d −− , negatif moment içins r toph d −− değerlerine eşittir.
Basınç bölgesi yüksekliği a
2 2
0.85spandrel spandrel
cd s
M a d d
f t = − −
ifadesi ile verilmektedir.
Program bu ifade ile basınç bloğu yüksekliği a ’yı hesaplamakta ve maxa ile
karşılaştırmaktadır.
3.1.2.1.1 Tek Donatılı Kesit Hesabı
Eğer maxa a≤ ise basınç donatısına gerek yoktur ve gerekli çekme donatısı
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
39/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
33
2
d s
yd spandrel
M A
a f d
=
−
olarak hesaplanır.
Pozitif moment için donatı kesitin altına, negatif moment için kesitin üstüne yerleştirilir.
Not:Program gövde alanında gerekli üst alt donatı oranlarını rapor etmektedir. Basınçdonatısının gerektiği durumlarda bu oran bir üst liit olmadığından yüksek değerleralabilmektedir. Program %4 oranı aşıldığında Yetersizlik/Aşırı zorlanma (Overstress) olarakbildirimde bulunmaktadır.
3.1.2.1.2 Çekme ve Basınç Donatılı Durum
Eğer maxa a>
ise basınç donatısına gerek duyulur ve program gerekli çekme ve basınçdonatısını izleyen bölümde anlatılan şekilde hesaplar.
Basınç bloğu yüksekliği maxa a= olarak alınır. Basınç bölgesinde yalnızca beton tarafından
karşılanan kuvvet
max0.85c cd sC f a t = (TS 7.1)
olarak hesaplanır.
Beton tarafından karşılanan basınç kuvveti ile çekme donatısı tarafından karşılanan çekme
kuvvetinin oluşturduğu kuvvet çiftinin oluşturduğu moment dc M
max
2dc c spandrel
a M C d = −
olarak hesaplanır.
Basınç donatısı ve ek çekme donatısının oluşturacağı kuvvet çifti ile karşılanacak moment
ds M
ds d dc M M M = −
olarak hesaplanır.
Basınç donatısı tarafından taşınan kuvvet sC
dss
spandrel r
M C
d d =
−
olarak hesaplanır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
40/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
34
Şekil 3-1 esas alınarak basınç donatısı şekildeğiştirme değeri
( )0.003 r s
c d
cε −′ =
Basınç donatısındaki gerilme değeri
max
maxs s cu yd
c d E f
cσ ε
′−′ ≤
olarak hesaplanmaktadır.
Bu ifadelerdeki r d terimi pozitif eğilme momenti için r topd − , negatif eğilme momenti için
r bot d − değerine, c terimi ise max 1 / a k değerine eşittir.
Toplam gerekli basınç donatısı s A′ aşağıda verilen denklem ile elde edilmektedir.
( )0.85s
s
s cd
C A
f σ ′ =
′ −
Beton gövdede oluşan basınç kuvvetini dengeleyen gerekli çekme donatısı sw A
max
2
dcsw
yd spandrel
M A
a f d
=
−
Basınç donatısını dengeleyen çekme donatısı sc A
( )ds
sc
yd spandrel r
M A
f d d =
−
olarak hesaplanır.
Bu ifadelerdeki spandreld terimi pozitif eğilme momenti için s r bot h d −− , negatif eğilme momenti
için s r toph d −− değerine eşittir. İfadelerdeki r d terimi pozitif eğilme momenti için r topd − ,
negatif eğilme momenti için r bot d − değerine,
Toplam çekme donatısı s A
s sw sc A A A= +
olarak belirlenir.
Böylece toplam çekme donatısı s A ve toplam basınç donatısı s A′ olur. Pozitif moment için
s A kiriş kesitinin altına, s A′ üstüne yerleştirilir. Negatif moment için tersi yerleşim yapılır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
41/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
42/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
36
olarak belirlenir. Dolayısıyla gövde toplam momenti dengeleyen ve gövde tarafından taşınan
moment dw M
aşağıdaki ifade ile belirlenir.dw d df M M M = −
Şekil 3-2 T Kesitli Bağ Kirişi Tasarımı, Pozitif Moment
Gövde bölümü genişliği st ve yüksekliği sh olan dikdörtgen şekle sahiptir ve basınç bölgesi
yüksekliği 1a aşağıdaki ifade ile hesaplanır.
21
2
0.85dw
spandrel spandrel
cd s
M a d d
f t = − −
3.1.2.2.1 Yalnızca Çekme Donatısının Yeterli Olması
Eğer 1 maxa a≤ ise basınç donatısına gereksinim yoktur ve program gövdede oluşan basınç
kuvvetini dengeleyen çekme donatısı alanını sw A
1
2
dwsw
yd spandrel
M A
a f d
=
−
olarak belirlenir.
Toplam çekme donatısı alanı s A
s sf sw A A A= +
olur.
Toplam çekme donatısı pozitif moment için kiriş kesitinin altına yerleştirilir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
43/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
37
3.1.2.2.2 Çekme ve Basınç Donatısının Gerekmesi Durumu
Bölüm 3.1.2.2.1’de hesaplanan1
a değerimax
a değerinden büyükse (1 max
a a> ) ise basınç
donatısına gereksinim duyulur. Bu durumda gerekli donatı aşağıdki şekilde hesaplanır.
Beton basınç bloğu yüksekliği a , maxa değerine eşitlenir maxa a= . Gövdede oluşan beton
basınç kuvveti aşağıdaki şekilde hesaplanır.
0.85w cd sC f at =
Gövdede beton tarafından karşılanan basınç kuvveti ile çekme donatısı tarafından karşılanan
çekme kuvvetinin oluşturduğu kuvvet çiftinin oluşturduğu moment dc M
2dc w spandrel
a M C d
= −
olarak hesaplanır.
Basınç donatısı ve ek çekme donatısının oluşturacağı kuvvet çifti ile karşılanacak moment
ds M
ds dw dc M M M = −
olarak hesaplanır.
Şekil 3-2 esas alınarak basınç donatısı tarafından taşınan kuvvet sC
dss
spandrel r top
M C
d d −
=−
olarak hesaplanır.
Basınç donatısı şekildeğiştirme değeri sε ′
( )0.003 r tops
c d
cε
−−
′ =
Basınç donatısındaki gerilme değeri s f ′
( )0.003 s r tops s s
E c d f E
cε
−−
′ ′= =
olarak hesaplanmaktadır.
Burada c ifadesi max 1 / a k değerine eşittir.
Gerekli basınç donatısı s A′
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
44/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
38
ss
s
C A
σ
′ =′
olarak hesaplanır.
Gövdede oluşan beton basınç kuvvetini dengeleyen gerekli çekme donatısı sw A
2
dcsw
yd spandrel
M A
a f d
=
−
Basınç donatısını dengeleyen çekme donatısı sc A
( )
dssc
yd spandrel r top
M A
f d d −
=
−
olarak hesaplanır.
Toplam çekme donatısı s A
s sw sc A A A= +
olarak belirlenir.
s A kiriş kesitinin altına, s A′ kesitin üstüne yerleştirilir .
3.2 Bağ Kirişi Kesme Hesabı
Program dikdörtgen ve T kesitlerin gözönüne alınmasına olanak vermektedir. Bu iki tür kesitiçin kesme hesabı benzerdir.
Bağ kirişi kesme donatısı her bir yük birleşimi için hesaplanır. Kesme kuvveti için gereklikesme donatısı yalnızca bağ kirişi uçlarında hesaplanmaktadır.
Bu programda eğilme ve kesme kuvvetine göre tasarım yalnızca ana eğilme doğrultusundayapılmaktadır. Eksenel kuvvet, ikincil eksen etrafındaki eğilme momenti, burulma momenti veikincil eksen doğrultusundaki kesme kuvveti nedeniyle oluşabilecek etkiler programdanbağımsız olarak kullanıcı tarafından araştırılmalıdır.
Herhangi bir bağ kirişi kesitinde, herhangi bir yük birleşiminde kesme kuvveti donatısının
hesabı aşağıdaki aşamalarla yapılır:• Kesite etki eden, çarpanlarla artırılmış, d V kuvveti belirlenir.
• Yalnız beton tarafından taşınabilecek cV kesme kuvveti belirlenir.
• Fark kuvveti taşımak için gereken donatı miktarı hesaplanır.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
45/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
46/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
40
ds d cV V V = − (TS 8.1.4)
dsV kullanılarak deprem etkisi karşılayan veya karşılamayan kirişler için birim uzunluktakidüşey kesme donatısı alanı hesaplanır. Gerekli diğer kontroller aşağıda verilmektedir.
dsv
yd spandrel
V A
f d =
Not: Yayılı kesme donatısı birimleri perde tasarım tercihlerinden seçilebilir.
3.2.2.2. Deprem Etkisine Karşı Koyan Bağ Kirişleri
Yalnızca deprem etkisi karşılayan bağ kirişlerinde bir önceki bölümde verilen koşullara ek
olarak 3s
spandrel
L
d ≤ olan bağ kirişlerinde çapraz donatı yerleştirilmektedir.
2 sind
vd
yd
V A
f γ =
(EDP 3.6.8.4b)
burada
( )22
0.8sin
0.8
s
s s
h
L h
γ =
+
ve sh bağ kirişinin yüksekliği, s L bağ kirişinin uzunluğunu göstermektedir.
Sonuç raporunda program çapraz donatının gereip gerekmediğini belirtmektedir.1.5d cd spandrelV f db> olduğu durumda çapraz donatı gerektiği bildirilir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
47/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
41
Ek APerde Tasarım Tercihleri
Perde tasarım tercihleri tüm perde ve bağ kirişlerine uygulanabilecek temel özelliklerdir. TabloA1’de TS500-2000’e göre perde tasarım tercihleri belirtilmektedir. Tüm perde tasarım tercihleriiçin varsayılan değerler de verilmektedir. Bu değerlerin uygunluğunu kontrol etmek için gözdengeçirilmesi önerilir. Tercihlerin nasıl değiştirileceğinin açıklaması programın yardımmenülerinde bulunmaktadır.
Tablo A1 Perde Tasarım Tercihleri
Öge Alabileceği Değerler Varsayılan Değer AçıklamaDesign Code Program içerisinde bulunanherhangi bir yönetmelik
UBC97 Perdeler ve bağ kirişleriiçin kullanılabilecekyönetmelikler
Time History Design Envelopes or Step-by-Step Envelopes Zaman tanım alanındaçözüm içeren tasarım yükbirleşimlerinde tasarımınzarf değere göre veyaadım adım yapılmasınınbelirlenmesi.
Rebar units in2, cm2, mm2, current in2 veya mm2 Donatı alanı için kullanılanbirim
Rebar/Length units in2
/ft, cm2
/m,mm2/m, current in2
/ft or mm2
/m Yayılı donatlır içinkullanılan birimPhi (TensionControlled)
> 0 0.80 Çekme kontrollü perdeveya bağ kirişi kesitinde
Nmax Factor > 0 1.0 Maksimum basınç eksenelkuvvet sınır için katsayı
Number ofCurves
≥ 4 24 360-derecelik karşılıklı etkidiyagramını oluşturmakiçin eşit aralıklı eğrilerinsayısı (4’ün katı değeresahip olmalıdır, en az 24
olması önerilir)Number ofPoints
11≥ 11 Karşılıklı etkidiyagramındaki bir eğriyitanımlamak için gereklinokta sayısı (tek sayı
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
48/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
42
olmalıdır)Edge DesignPT-max
>0 0.06 Uç elemanlarda izin verilenmaksimum çekme donatısı
oranı, TmaxP Edge DesignPC-max
>0 0.04 Uç elemanlarda izin verilenmaksimum baınç donatısı
oranı, CmaxP Section DesignIP-Max
≥ Section Design IP - Min 0.02 Section Designer kesitinesahip perde kesitindemaksimum donatı oranı
Section DesignIP-Min
>0 0.0025 Section Designer kesitinesahip perde kesitindeminimum donatı oranı
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
49/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
43
Ek BBoyutlama Tercihlerinin Değiştirilmesi
Perde tasarımında boyutlama tercihlerinin değiştirilmesi yalnızca atanması yapılan perde vebağ kirişlerine uygulanır. Perde eleman ve bağ kirişi için boyutlama tercihleri ayrıdır. Tablo B1ve B2 sırasıyla perde eleman ve bağ kirişi eleman boyutlama tercihi değişkenleriniiçermektedir. Boyutlama tercihi değiştirme değişkenleri perde eleman türüne göre değişiklikgöstermektedir (Düzgün yayılı donatıya sahip, genel şekilli donatıya sahip veya T ve C türügibi).
Tüm perde tasarım tercihleri değiştirme değişkenleri için varsayılan değerler verilmektedir.
Gerekmedikçe bu değişkenlerin belirlenmesi veya değiştirilmesine gerek bulunmamaktadır. Budeğerlerin uygunluğunu kontrol etmek için gözden geçirilmesi önerilir. Boyutlama tercihideğişkeni değiştirildiğinde program tarafından yalnızca seçili olan elemanlarda bu değişiklikuygulanmaktadır. Tercihlerin nasıl değiştirileceğinin açıklaması programın yardım menülerindebulunmaktadır.
Tablo B-1: Perde Tasarım Tercihleri Düzenlemeleri
Öge Alabileceği değer Varsayılandeğer
Tercih Açıklaması
Design thisPier
Yes veya No Yes Design menu > Shear WallDesign > Start Design/CheckKomutu uygulandığında boyutlamanın yapılıpyapılmayacağının belirlenmesi
LL ReductionFactor
Programcalculated,> 0
Programcalculated
Türü Reducible live load olan yükler bu değerile çarpılarak azaltılmış yük değerlei eldeedilir. 0 değeri girilirse program tarafındanbelirleme yapılır.
Design isSeismic
Yes veya No Yes Sismik tasarım yapılıp yapılmayacağınınbelirlenmesi. Sismik tasarımda ek bazıkontroller de yapılmaktadır.
Pier SectionType
UniformReinforcing,GeneralReinforcing,SimplifiedT and C
UniformReinforcing
Perde kesit türünün belirlenmesi. Sectiondesigner ile genel donatı yerleşimine sahipkesit önceden tanımlanmamış ise Generalreinforcing seçeneği ekrana gelmez.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
50/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
44
Düzgün Yayılı Donatı Düzenine Sahip Perde Elemanlara Uygulanan DeğişkenlerEdge BarName
Tanımlı herhangi birdonatı çapı
Değişken Kenarda Düzgün yayılı donatıların çapı
Edge BarSpacing
>0 250mm Kenarda Düzgün yayılı donatıların aralığı
End/CornerBar Name
Tanımlı herhangi birdonatı çapı
Değişken Uç ve köşelerde bulunan donatıların çapı
Clear Cover >0 40mm Kenar, uç ve köşe donatılar için net betonörtüsü
Material Tanımlı herhangi bir
beton malzeme
Değişken Perde elemana atanan malzeme
Check/DesignReinforcing
Check veya Design Design Perde kesitin tasarımı veya kontrolününyapılacağının belirtilmesi
Genel Yerleşimli Donatıya Sahip Perde Elemanlara Uygulanan DeğişkenlerSectionBottom
Section Designer’datanımlanmışherhangi bir perdekesiti
Listedeki ilkkesit özelliği
Perdenin alt kesitine atanan SectionDesigner’da tanımlanmış kesit adı
Section Top Section Designer’datanımlanmışherhangi bir perde
kesiti
Listedeki ilkkesit özelliği
Perdenin üst kesitine atanan SectionDesigner’da tanımlanmış kesit adı
Check/DesignReinforcing
Check veya Design Design Perde kesitin tasarımı veya kontrolününyapılacağının belirtilmesi
Genel Yerleşimli Donatıya Sahip Perde Elemanlara Uygulanan DeğişkenlerThickBot Program Calculated
veya >0ProgramCalculated
Perde alt kesiti kalınlığı, tp. 0 değeri girilmesiprogram tarafından belirleneceğianlamındadır.
LengthBot Program Calculatedveya >0
ProgramCalculated
Perde alt kesiti uzunluğuı, Lp. 0 değerigirilmesi program tarafından belirleneceğianlamındadır.
DB1LeftBot ≥0 0 Perde alt kesitinde sol uç elemanı uzunluğu,
DB1leftDB2LeftBot ≥0 0 Perde alt kesitinde sol uç elemanı genişliği,DB2left, Bkz. Bölüm 2 şekil 2-3
DB1RightBot ≥0 DB1LeftBot Perde alt kesitinde sağ uç elemanıuzunluğu, DB1right
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
51/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
45
DB2RightBot ≥0 DB2LeftBot Perde alt kesitinde sağ uç elemanı genişliği,DB2right, Bkz. Bölüm 2 şekil 2-3
ThickTop Program Calculatedveya >0 ProgramCalculated Perde üst kesiti kalınlığı, tp. 0 değeri girilmesiprogram tarafından belirleneceğianlamındadır.
LengthTop Program Calculatedveya >0
ProgramCalculated
Perde üst kesiti uzunluğuı, Lp. 0 değerigirilmesi program tarafından belirleneceğianlamındadır.
DB1LeftTop ≥0 0 Perde üst kesitinde sol uç elemanı uzunluğu,DB1left
DB2LeftTop ≥0 0 Perde üst kesitinde sol uç elemanı genişliği,DB2left, Bkz. Bölüm 2 şekil 2-3
DB1RightTop ≥0 DB1LeftBot Perde üst kesitinde sağ uç elemanıuzunluğu, DB1right
DB2RightTop ≥0 DB2LeftBot Perde üst kesitinde sağ uç elemanı genişliği,DB2right, Bkz. Bölüm 2 şekil 2-3Material Tanımlı herhangi bir
beton malzemeDeğişken Perde elemana atanan malzeme
Edge DesignNC-max
>0 Tercihlerdebelirlenendeğer
Uç elemanlarda maksimum basınç donatısıoranı, NCmax
Edge DesignNT-max
>0 Tercihlerdebelirlenendeğer
Uç elemanlarda maksimum çekme donatısıoranı, NTmax
B.1 Hareketli Yük Azaltması
Hareketli yük azaltma katsayısının program tarafından belirlenmesi seçilirse, tercihlerbölümünde belirtilen hareketli yük azaltma yöntemi kullanılarak ilgili değer hesaplanır. Eğer sizkendi azaltma katsayısını girerseniz program tercihler bölümünde belirtilen hareketli yükazaltma yöntemini dikkate almaz ve azaltılımış hareketli yük değerini katsayı ile azaltılabilirhareketli yükdeğerini çarparak belirler.
Yükleme türünü azaltılabilir hareketli yük olarak tanımlanması program içerisinde seçenekolarak verilmektedir.
Önemli Not: Hareketli yük azaltma katsayısı, tasarım yük birleşimindeki yük birleşimlerindenhiçbirine uygulanmamaktadır. Örneğin, DL ve RLL olarak adlandırılan iki yüklemenin olduğukabul edilsin. DL sabit yük, RLL ise azaltılabilir hareketli yük olsun. DESCOMB1 adında DL ve
RLL’yi içeren bir tasarım yük birleşimi oluşturulduğu kabul edilsin. DESCOMB1 tasarım yükbirleşiminde RLL yükü hareketli yük azaltma katsayısı ile çarpılır. Sonra COMB2 adında RLLyükünü içeren yük birleşimi oluşturulsun. DESCOMB3 adında DL ve COMB2’yi içeren birtasarım yük birleşimi oluşturulsun. DESCOMB3 yük birleşiminde COMB2’nin içinde bulunanRLL hareketli yük katsayısıyla çarpılmaz.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
52/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
46
B-2 Kullanıcı Tanımlı Uç Elemanlar
Kullanıcı tanımlı uç eleman tanımlanırken DB1 ve DB2’nin her ikisi içinde sıfırdan büyük birdeğer kullanılmalıdır. DB1 veya DB2’den biri sıfır olarak tanımlanırsa, uç eleman genişliğiperde eleman kalınlığı ile aynı alınır ve uç eleman uzunluğu program tarafından belirlenir.
Tablo B-2 Bağ Kirişi Tasarım Tercihleri
Bağ kirişi Tercihi AlabileceğiDeğerler
VarsayılanDeğer
Açıklama
Design thisSpandrel
Yes veya No Yes Design menu > Shear WallDesign > Start Design/CheckKomutu uygulandığında boyutlamanın yapılıpyapılmayacağının belirlenmesi
LL ReductionFactor Programcalculated,> 0
Programcalculated Türü Reducible live load olan yükler bu değer ileçarpılarak azaltılmış yük değerlei elde edilir. 0değeri girilirse program tarafından belirlemeyapılır.
Design isSeismic
Yes veya No Yes Sismik tasarım yapılıp yapılmayacağınınbelirlenmesi. Sismik tasarımda ek bazı kontrollerde yapılmaktadır.
Length Programcalculated,> 0
Programcalculated
Perde bağ kirişi uzunuğu, Ls . 0 değeriningirilmesi program tarafından belirleneceğianlamına gelmektedir.
ThickLeft Program
calculated,> 0
Program
calculated
Bağ kirişi sol ucunda kesit kalınlığı ts. 0 değeri
program tarafından belirleneceği anlamındadır.
DepthLeft Programcalculated,> 0
Programcalculated
Bağ kirişi sol ucunda kesit yüksekliği hs. 0 değeriprogram tarafından belirleneceği anlamındadır.
CoverBotLeft ProgramCalculated veya>0
ProgramCalculated
Bağ kirişi sol ucunda en alt liften alt donatımerkezine olan uzaklık, dr-bot left. 0 değeriprogram tarafından belirleneceği anlamındadırve 0.1 hs olarak alınır.
CoverTopLeft Program
Calculated veya>0
Program
Calculated
Bağ kirişi sol ucunda en üst liften üst donatı
merkezine olan uzaklık, dr-top left. 0 değeriprogram tarafından belirleneceği anlamındadırve 0.1 hs olarak alınır.
SlabWidthLeft ≥0 0 T kesitli bağ kirişi için sağ uç döşeme genişliği,bs
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
53/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
47
SlabDepthLeft ≥0 0 T kesitli bağ kirişi için sol uç döşeme kalınlığı, ds
ThickRight ProgramCalculated veya>0
ProgramCalculated Bağ kirişi sağ ucunda kesit kalınlığı ts. 0 değeriprogram tarafından belirleneceği anlamındadır.
DepthRight ProgramCalculated veya>0
ProgramCalculated
Bağ kirişi sağ ucunda kesit yüksekliği hs. 0değeri program tarafından belirleneceğianlamındadır.
CoverBotRight ProgramCalculated veya>0
ProgramCalculated
Bağ kirişi sağ ucunda en alt liften alt donatımerkezine olan uzaklık, dr-bot right. 0 değeriprogram tarafından belirleneceği anlamındadırve 0.1 hs olarak alınır.
Cover-TopRight
ProgramCalculated veya
>0
ProgramCalculated
Bağ kirişi sağ ucunda en üst liften üst donatımerkezine olan uzaklık, dr-top right. 0 değeri
program tarafından belirleneceği anlamındadırve 0.1 hs olarak alınır.SlabWidthRight ≥0 0 T kesitli bağ kirişi için sağ uç döşeme genişliği,
bsSlabDepthRight ≥0 0 T kesitli bağ kirişi için sağ uç döşeme kalınlığı,
dsMaterial Tanımlı
herhangi birbeton malzeme
Değişken Perde elemana atanan malzeme
Consider Vuc Yes veya No Yes Bağ kirişi kesme kuvveti hesabında Vuc (betonkesme kapasitesi) değerinin hesaba katılıpkatılmamasının seçilmesi
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
54/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
48
EK C
Analiz Kesitleri ve Tasarım Kesitleri
Perde tasarımı yaparken analiz kesiti ile tasarım kesiti arasındaki farkın anlaşılması önemlidir.Analiz kesitleri basit olarak hesap modelinde perde elemanı veya bağ kirişini oluşturannesnelerin tanımlanmış kesitidir. Perde elemanlar için analiz kesiti perde elemanın (pier)içerisindeki perde ve kolon kesitlerinin birleşiminden oluşur. Benzer şekilde bağ kirişleri içinanaliz kesiti bağ kirişi elemanının (spandrel) içerisindeki perde ve kiriş kesitlerininbirleşiminden oluşur. Analiz bu kesit özellikleri esas alınarak yapılır ve tasarım iç kuvvetleri buanaliz kesitlerine göre elde edilir.
Tasarım kesitleri analiz kesitlerinden tamamen ayrıdır. Perde tasarım kesitleri için iki türbulunmaktadır. Bunlar
Düzgün yayılı donatıya sahip kesitler : Eğilme etkilerine göre tasarım veya kontrol içinprogram otomatik olarak analiz kesitiyle aynı geometriye sahip bir Section Designer kesitioluşturur. Bu kesite düzgün yayılı donatı yerleşimi uygulanır. Donatılar perde tercihleribölümünden düzenlenebilir. Düzgün yayılı donatıya sahip kesit düzlemsel veya üç boyutluolabilir.
Kesme hesabında ve uç bölge kontrollerinde program analiz kesitini otomatik olarak düzlemselkollara ayırmakta, her bir kol üzerinde ayrı hesap yapmakta ve sonuçları ayrı olarak rapor
etmektedir. Düzlemsel kollar, Section Designer’da tanımlanan perde eleman kesitinden değilmodelde kullanılan alansal nesnelerden türetilmektedir. Section Designer’da oluşturulan kesityalnızca eğilme hesabında kullanılmaktadır.
Genel şekilli donatıya sahip kesit: Eğilme etkilerine göre tasarım veya kontrol için SectionDesigner programı ile kesit geometrisi ve donatı yerleşimi kullanıcı tarafından oluşturulur.Section Designer’da oluşturulan kesit düzlemsel veya üç boyutlu olabilir.
Kesme hesabında ve uç bölge kontrollerinde program analiz kesitini otomatik olarak düzlemselkollara ayırmakta, her bir kol üzerinde ayrı hesap yapmakta ve sonuçları ayrı olarak raporetmektedir. Düzlemsel kollar, Section Designer’da tanımlanan perde eleman kesitinden değilmodelde kullanılan alansal nesnelerden türetilmektedir. Section Designer’da oluşturulan kesit
yalnızca eğilme hesabında kullanılmaktadır.Basitleştirilmiş Perde eleman kesiti: Bu tür perde eleman kesiti tasarım tercihleribölümünden tanımlanmaktadır. Basitleştirilmiş kesit uzunluk ve kalınlık ile tanımlanmaktadır.Uzunluk doğrultusu perde eleman 2-eksenini, kalınlık doğrultusu perde eleman 3-ekseninigöstermektedir.
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
55/56
-
8/9/2019 Etabs2013 Ts500 Betonarme Perde Tasarimi
56/56
ETABS 2013 Perde Tasarımı TS500-2000– Copyright © www.comp-engineering.com
Kaynaklar
CSI, 2012. CSI Analysis Reference Manual. Computers and Structures, Inc., Berkeley, California.
EDP, 2007. Specification for Structures to be Built in Seismic Areas. Official Gazette No. 26454 and26511. Ministry of Public Works and Settlement. Government of the Republic of Turkey.
TS 500, 2000. Requirements for Design and Construction of Reinforced Concrete Structures. TurkishStandard Institute. Necatibey Street No. 112, Bakanliklar, Ankara.
White, D. W. and J. F. Hajjar, 1991. “Application of Second-Order Elastic Analysis in LRFD: Researchto Practice.” Engineering Journal. American Institute of Steel Construction, Inc., Vol. 28, No. 4.