Euglena België/Belgique

P.B.Gent x3/7037

driemaandelijks ledentijdschrift van JNM

P 602287

1 2012

- 20

13 Nationaal tijdschrift van JNM,Jeugdbond voor Natuur en Milieu VZW Afgiftekantoor GENT X, ISSN 0772-7895V.U.: Nik Meeusen, Kortrijksepoortstraat 192 B-9000 GentJaargang 32 n°1 JNM

WAT IS JNM?JNM is een landelijk georganiseerde organisatie voor en door jongeren van 7 t.e.m. 26 jaar. Onze doelstellingen zijn het kennismaken met alles wat leeft en bloeit en het werken aan een natuur-en mensvriendelijke omgeving. Dit gebeurt in talrijke afdelingen en werkgroepen, op excursies, kampen, acties,...

Het nationaal bondssecretariaat is gevestigd in de Kortrijksepoortstraat 192, 9000 Genttel 09/223 47 81Elke werkdag open van 10u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 17u00.

HOE LID WORDEN?Om lid te worden surf je naar www.jnm.be/lidworden en vul je het online inschrijvingsformulier in. Je krijgt dan verdere betalingsinstructies per mail.

BEN JE REEDS LID? - Hoe je lidgeld vernieuwenSinds de zomer van 2012 gebeurt de lidgeldhernieuwing bij JNM automatisch. Je surft ingelogd naar jnm.be/lidgeldhernieuwen en ons systeem loodst je door de verschillende stappen van je lidgeldhernieuwing. Eens je lidgeld verwerkt is, krijg je van ons een bevestigingsmailtje.Je kan ook een domiciliëringsaanvraag indienen. Hiervoor vind je het aanvraagformulier op www.jnm.be/domiciliering. Dit vul je in en stuur je op naar het bondssecretariaat. Je lidgeld zal elk jaar twee weken nadat we je via brief gewaarschuwd hebben van je rekening gevorderd worden. Wie zich domicilieert krijgt, een leuk extraatje: een écht JNM-cadeau.

Is je buur, neef, vriend, lief, broer, zus, klasgenoot…nog geen lid van de JNM? Laat ze kennismaken met JNM: het eerste werkjaar dat je lid bent, betaal je amper 5 euro!!!

Alle vraagjes i.v.m. lidgeld kan je richten aan onze ledenadministratie via info@jnm.be of 09/223.47.81

Lidgelden voor het werkjaar September 2012 – Augustus 2013• 5EURintroductielid:vooriedereeninheteerstejaardatjelidbent.• 18EURvoorpiep-,ini-&gewoneleden:geborenindejaren1987totenmet2005.• 11,5EURvoorbijleden:geborenindejaren1987totenmet2005ENjouwbroer/zusisooklid(enbetaalde18EUR).• 18EURvoorsteunleden:geborenin1986ofvroeger• 36EURvoorinstellingen,bibliotheken,scholen• Vanafvolgendwerkjaar(2013-2014)betaaltelkgezinslidhetzelfdebedrag,geenbreinbrekendeberekeningenmeer!

voor woord

b

vam

Beste mensen,

Hoed u!!

Het einde van de wereld is in zicht!

21 december 2012 is de laatste dag van de laatste

b’ak’tun van de lange telling van de mayas, wat

logischerwijs betekent dat de wereld zoals we ze nu

kennen, ophoudt te bestaan.

Wat er precies zal gebeuren, kan ik niet met zekerheid

zeggen, maar de hiernavolgende bloemlezing geeft jullie

enkele ideeën: een omkering van het aardmagnetisch

veld, verwoestende zonnestormen gerelateerd aan

de 11-jarige zonnecyclus, een omkering of een 90°

rotatie van de draai-as van de aarde, bombardementen

door grote kometen of asteroïden, bestoking van de

aarde door gammastralen of verschillende andere

ongespecifiëerde dodelijke stralen komende van het

centrum van het melkwegstelstel.

Ondanks deze weinig rooskleurige vooruitzichten,

is er toch een lichtpuntje in deze duistere wereld vol

galactische dreigingen. De JNM heeft besloten om

gewoon keihard verder te blijven gaan en wel om

verschillende redenen.

Ten eerste willen we jullie laatste maanden zo leuk

mogelijk maken, daarom blijven we zoals gewoonlijk

het nazofé, dag van de natuur, de hoofdanimatorcursus

en alle fantastische afdelingsactiviteiten organiseren

met als knallende afsluiter de kerstfuif op de avond van

de ondergang zelf. Geniet ervan met volle teugen!

Ten tweede is het ook absoluut noodzakelijk om te

blijven strijden voor de natuur en ons dierbare milieu.

We willen natuurlijk graag ten onder gaan in een zo

aangenaam mogelijke omgeving. Bovendien bestaat

het gevaar dat, omwille van de problematische toestand

van het milieu, de wereld in het verderf wordt gestort

nog voor de door de maya’s geplande datum. Dan

zouden jullie de kerstfuif niet meer kunnen meemaken,

wat ongeloofelijk jammer zou zijn.

Ten derde willen we een glorierijke dood sterven met

minstens 3000 leden. Verspreid het woord en maak

leden!!! (Hoe meer volk, hoe meer vreugd bovendien.)

Ten vierde bestaat de mogelijkheid dat de verhalen

over de ondergang van de wereld in 2012 onwaar zijn.

(Sommigen denken dat er een kleine misrekening is

gebeurd en dat de ondergang slechts in 2220 plaats

zal vinden.) In dat geval is het natuurlijk handig dat we

zonder veel moeite gewoon verder kunnen gaan met

de JNM na 21 december.

In elk geval wens ik jullie een fijne finale fantastisch

fatalistische tijd toe.

Apocalyptische groeten,

Bram

voor woord

5

dat de lokale bevolking het recht heeft

vragen we iedereen die iets te weten komt

klein aantal proefboringen, kan men verwachten dat voor een commerciële gaswinning een groot aantal sites nodig

technieken zullen gebruikt worden, om-

andere problemen blijven: uitstoot van broeikasgassen, watervervuiling, schade

Greenwashing-

koolgas “groene energie”: een overgangs-brandstof om het tekort aan te vullen bij de overgang van kernenergie naar hernieuw-

-gen voor boringen in haar thuisgebied en houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen voor het lokaal milieu en de

meer dan € 2 miljoen in deze samen--

teren van de steenkoolgasreserves in de

-tieve zuivere energiebron en daardoor een veilig en kosteneffectief alternatief voor

onderzoek nodig is opdat de winning van het gas op een veilige manier kan gebeu-

aangetoond dat de winning van steenkool-gas vervuilend, duur en schadelijk is voor

dan echt die boringen in de mooie groene Kempen uitvoeren vooraleer we ons rea-liseren dat het een slecht idee is? Bovendien, zelfs indien er op een vei-lige en goedkope manier steenkoolgas zou kunnen gewonnen worden, wijzen wij dit af omdat we erdoor afhankelijk worden van een nieuwe generatie van toepassingen van fossiele brandstoffen die een kwalijke impact hebben op de

net nu voluit moeten kiezen voor energie--

Kempen mensen sensibiliseren over de problematiek, zodat ze een eventuele

Maar er is ook goed nieuws! Het verzet is groeiende!Wereldwijd komen gemeenschappen in actie en verzetten ze zich tegen het winnen van steenkoolgas en schalieg-

winnen en de negatieve effecten van de winning zijn heel vergelijkbaar met deze

de winning van steenkoolgas niet altijd gebruik gemaakt wordt van fracken, ter-wijl fracken wel steeds gebruikt wordt bij

ondernemingen proefboringen willen uitvoeren, werden brede samenwerkingen gevormd van boeren, lokale bewoners en

-

-

-

Dit kunnen we ook!

steenkoolgas op de politieke agenda te

Bronnen: 1 http://www.lrm.be Over de situatie in Limburg: artikel van Djamila Timmermans in Oikos, info@

oikos.be Documentaire Gasland: www.gaslandthemovie.com Kortere Nederlandstalige versie van Gasland:

https://www.dropbox.com/s/jmkknajecwwyqew/GasLand_NLsubtitles.mp4 Over het verzet in Australië:

http://lockthegate.org.au Het verzet in Nederland: www.stopsteenkoolgas.nl/, www.schaliegasvrij-haaren.nl,

www.schaliegasvrijboxtel.blogspot.be Rapport van FoE Vlaanderen en Brussel: www.motherearth.org

“Schaliegas productie levert onverantwoorde lokale milieu- en gezondheidsrisico’s op. Ook is het wéér een fossiele brandstof, in plaats van een duurzaam alternatief. Daarom is Boxel tégen schaliegas. In woord en daad.

Australië, protest tegen steenkoolgas (coal seam gas)Foto: lockthegate.org.au

Steenkoolgas in Limburg

12Het nieuwe HB

inhoud

Wat is er mis met ons zaad?

15

6

Natuurstudie-activiteiten

17

In tha shop!

inhoud

Waarnemingentelex

18

Knottten is zo 2013

21

Leve de BWG

20

22

6 jeugd

WIJ PRESENTEREN U MET TROTS: HET HB 2012-2013!Ergens in de heetste dagen van juli werd, in een tent te Bornem, waar de verstikkende hitte bijna ondraaglijk was, het nieuwe HoofdBestuur verkozen. Ronkende namen als bovo, PéPé, VoVer, Ping, voorzitter van de NWG, BWG, MWG, … kregen nu ook een gezicht. We stellen u dan ook met graagte de dappere mannen en vrouwen voor die het komende jaar JNM zullen doen draaien en smeren als nooit tevoren!

De AOP- AfdelingsOndersteuningsPloegJNM zonder afdelingen is als een verjaardag zonder taart. De AOP is er dan ook om afdelingen met raad en daad bij te staan, en er voor te zorgen dat ze door nationaal niet vergeten worden. Wil je een vet project opstarten maar je weet niet goed hoe? Klinkt MINA je als chinees in de oren en ben je met het scorebord niet meer echt mee? Één adres: de AOP! Pieter Vangansbeke, uw NAC (Nationaal AfdelingsCoördinator) leidt de AOP en houdt hem strak. Zijn NAC’s (Nationaal AfdelingsCoördinatoren) ondersteunen de afdelingen op provinciaal niveau. Dit zijn: Arnold Wittenberg voor Antwerpen, Mathias Balcaen voor Brabant, Wim Jambon voor Limburg, Linde Camps en Anton Vandevoorde voor Oost-Vlaanderen en Pieter Becuwe voor West-Vlaanderen. Wees niet bevreesd ze te contacteren, ze hebben niet liever! Als Opperpiep doet Margeaux Boerave er nog een jaartje bij, en Sanne Boelens en Sander Van Hoeck doen hetzelfde als opperini. Zij zullen er voor zorgen dat onze piepers en

ini’s op alle vlakken verwend zullen worden!

De CP- CommunicatiePloegFlashy posters, flyers, JNM-fietshelmen, de website, Kikkertjes,… Voor de communicatieploeg is er altijd werk genoeg! Nik Meeusen neemt de fakkel over van Stijn als Uitgever, en zal dit jaar zijn ploeg vol geestdrift aansturen én ons communicatiebeleid stevig onder de loep nemen. Het Kikkertje zal vormgegeven worden door niemand minder dan Kaat Van Ongeval. Voor Seppe Lenders is eentje geentje, dus doet hij er nog een jaartje als Webmaster bij. De ingewikkelde codes achter de website worden dan weer gekraakt door WebDeveloper Benjamin Meeusen. Judith Herman zorgt er als Lay-outer voor dat (u raadt het al…) de lay-out van meerdere publicaties er oogstrelend zal uitzien. Het duo Hannelore Mees en Lennert De Vroey zorgt dat de pers de promo ziet en de promo naar de pers geraakt. Als afsluiter nog even melden: de CP zit te popelen van ongeduld totdat u, beste lezer, zich aanbiedt als Euglena-redacteur of

Het nieuwe HB

7

Inkom.

De PP- Praktische PloegHet in goede banen leiden van de kampen en nationale evenementen, het beheren van de materiaalvoorraad, het onderhouden én toezien op het verbouwen van ons teergeliefde bondssecretariaat, voor dit alles staat de PP paraat! Geleid en gestuurd door PéPé Pepijn Boerave zullen zij ten strijde gaan tegen menig muis en onverantwoord KC-lid! Aanstormend jong talent Maaike Pyck zal er als EvenementenVerantwoordelijke voor zorgen dat nationale evenementen niet in het water zullen vallen (al kan ze hier jammergenoeg enkel figuurlijk, niet letterlijk voor zorgen). Het congres zal georganiseerd worden onder leiding van niemand minder dan Wim Rappé, afgevaardigde van “De Rappé’s” uit de Fruitstreek. De kampenzomer wordt dit jaar nog net iets meer het hoogtepunt van het jaar dan anders door Nele Parmentier als KampenSec. Voor internationale kampen en andere dingen die de

landsgrenzen overstijgen, zorgt Daan Dekeukeleire als Internationaal Secretaris (INS). Jakob Vandevoorde wou er graag een tweede huis bij en zorgt als huismeester dit jaar dan ook voor ons bondssecretariaat. Al het materiaal dat het bondssecretariaat herbergt, wordt dan weer bijgehouden en hersteld onder het vakkundig oog van Matras (materiaalassistent) Sebastiaan Hanoulle. Dat de computers niet uit elkaar vallen en met elkaar in verbinding blijven, daar zal Wietse Ghijs, als SysOp (systeemoperator) voor zorgen. En dan is er nog het mysterieuze archief ergens op zolder, dat bijgehouden zal worden door Dora Boerave.

De KP- de KnokPloegEeuwenoude vetes tussen afdelingen die uitgevochten moeten worden? Nood aan bescherming, een vorming rond bokstechnieken of een knocktailparty? De knokploeg wacht op u bij de kroeg! Knokker Céline De Caluwé leidt haar ploeg met vaste hand. Voor een vuile mop moet je bij Ewoud Lievens, Vuilemoppenverantwoordelijke van

8

dienst zijn. Verslagen van deze uiterst gewelddadige, doch vredelievende vergaderingen worden geschreven door Secretaris Griet Van den Berghe, en Marie Dobbelaere houdt als Matras alle knuppels, boksballen en beschermende kledij bij. De Ploeg wordt versterkt door Leendert Vergeynst, Klaas Debusschere, Tony Christiaens, Maurits Vandegehuchte, Pieter Vangansbeke en Sebastiaan Hanoulle! De maïzena van het hoofdbestuur staat te popelen om er in te vliegen!

De MWG- MilieuWerkGroepGeen milieuprobleem te groot of te klein voor de MilieuWerkGroep: alles nemen ze onder de loep! Door het bestuderen van verschillende thema’s zoals duurzame landbouw of mobiliteit en het voeren van acties proberen ze te zorgen voor een betere planeet. Dit doen ze onder leiding van hun gedreven Voorzitter, Joris Van den Bossche. Céline De Caluwé, gewezen bovo en tevens knokker, zal hem als Secretaris hierin bijstaan. Esben Six zorgt als Ping voor het kapitaal, Tom De Turck als Matras voor het materiaal. Margaux Boeraeve en Annaïs Jans zorgen dan weer voor Njamjam, zodat we op kamp niet alleen overheerlijk, maar ook ecologisch kunnen eten (conform de AV van 27/07/2012). Koen Wyers zorgt er als Redacteur voor dat er in de Euglena regelmatig interessant milieu-nieuws te lezen is. Tom zijn engagement is nog niet uitgeput: samen met Dries Maes wordt hij dit jaar in vervoering gebracht rond het thema duurzame mobiliteit. Laura Wauters kan haar expertise van vorig jaar verder uitbreiden, want ook dit jaar is duurzame landbouw haar (boeren)stiel. Ook Esben en Dries hadden aan één functie niet genoeg, want zij zullen er met de samba ook voor zorgen dat er regelmatig prachtig lawaai te horen is op het bondsec en op acties. Als laatste zijn er nog een aantal onbekende enthousiastelingen die deze ploeg na hun eerste vergadering zullen vervoegen.

De NWG- NatuurStudieWerkgroepGeen beest of plant te groot of te klein voor de NatuurStudieWerkgroep: alles nemen ze onder de loep! Deze experts bezitten een niet te schatten bron van parate kennis, en zijn bereid om deze met menig JNM’er te delen. Iedereen is alvast uitgenodigd op het spetterend natuurstudiecongres gecombineerd met natuurstudiecursus in de paasvakantie! Willem Bockx neemt dit jaar als voorzitter de NWG onder zijn vleugels, en wordt hierin geholpen door Daan Dekeukeleire (u weet wel, hij-die-ook-INS-is) als secretaris. Hans Nietvelt zal er als ping voor zorgen dat het geld niet gaat vliegen en Ward Tamsyn zijn webmaster zijn. De NWG bestaat uit verschillende kleinere werkgroepen, die dit jaar worden aangestuurd door Hanne Hendrickx en William Hautekiet, verkikkerd op amfibieën en reptielen (ARWG), Jonas Mortelmans, be’zee’ten door de kust (KWG); Sander Bruylants ziet ze graag vliegen (VWG). Jelle De Laender is gefocust op natuurfotografie (NFWG) en zijn zus Leen De Laender verslingerd aan planten (PWG). Voor Willem Proesmans kan er altijd wel een viezebeestje bij (VBWG) en Pieterjan Dhont houdt ook wel van andere zoogdieren (ZWG). Samen nemen ze een vliegende start!

De BWG- BeheerWerkGroepGeen hooiveld te groot of te klein voor de BeheerWerkGroep: alles nemen ze onder de loep! U vraagt zich wellicht af wat voor een beest die BWG dan weer juist is. Wel, deze zomer op congres, in die broeiende hitte, is de oude Werkmacht op miraculeuze wijze veranderd in de BWG! Ze gaan voor een radicaal nieuwe aanpak: de focus wordt verlegd van het werken zelf naar het nadenken over hoe beheren. Hierbij wil ik niet gezegd hebben dat ze een bende luilakken zijn, want werken kunnen ze, deze binken en babes! Opperbink is Voorzitter Pallieter De Smedt, bijgestaan door Mileen Christiaens als Secretaris. Maarten Van

9

Cappellen beheert als Matras al het (werk)materiaal; wederhelft Naomi Breine bewerkt als Ping het geld. Afdelingen zijn voor de BWG van cruciaal belang, daarom zal Jens Buysschaert (uw weet wel, ex-winkelman) als Afdelingsverantwoordelijke er voor zorgen dat deze niet vergeten worden. Simon Schowanek zal als Redacteur zorgen voor menig verantwoorde beheerartikels in de Euglena, en Jakob Ghijs ontfermt zich over de website.

VP- VormingsploegGeen JNM’er te groot of te klein voor de VormingsPloeg: er is nog veel vormingswerk voor de boeg! Met veel enthousiasme steekt deze ploeg elk jaar verschillende cursussen in elkaar, en zoals iedereen kan zien op de jaarkalender zorgen ze ook voor een mooi aanbod Vorming op Maat. Met de afdeling nood aan een sessie rond teambuilding, creativiteit, vergaderen, promo, … ? U vraagt, zij draaien!Oppervormingsverantwoordelijke is dit jaar Eva Willems. In haar team zitten naast een bende uitgelaten instructoren met een engagementsverklaring ook jonkheer Mathias Claeys-Bouuaert als verantwoordelijke voor basiscursus, en Maarten Vangansbeke voor animatorcursus.

RvB- Raad van BestuurWie staat er voor u klaar, uur na uur? Jawel, het is de Raad van Bestuur! Ze zorgen er voor dat alle ploegen hierboven op elkaar afgestemd raken en staan ook in voor het algemeen en personeelsbeleid. Naast alle ploegenvoorzitters zetelt ook de bondstop in de RvB. De eerste topper is Bram Sercu, die dit jaar uw niet te versmaden BoVo zal zijn. Met gedrevenheid en passie zal hij dit jaar de RvB leiden. Hierbij wordt hij met graagte bijgestaan door rechterhand- Bondsecretaris Evelyne Eeckhout. Met z’ n tweeën is maar alleen, dus maakt Sam Desiere als ping de top compleet. U kan op twee oren

slapen: het geld is bij hem in goede handen!

Vergeet niet: het HB is er voor u!Tot uw dienst en tot gauw!

10

11

Het barbertje, ieders favoriete liederenbundel, krijgt een makeover!

En uiteraard willen wij ook jouw stem horen (hier in de politieke zin van het woord uiteraard). Ga naar www.jnm.be/barbertje en zeg ons welke nummers jij in het barbertje wil zien verschijnen, of vul de poll in op feestboek op www.facebook.com/vzw.JNM

Laat je innerlijke Joke Schauvliege los en druk je stempel op het cultuurbeleid van JNM!

P.s. Al je overige kritiek, opmerkingen, medewerking, dreigbrieven, voorstellen kan je spuien op: BARBERTJE@JNM.BE

Het nieuwe barbertje

12 milieu

Steenkoolgas in LimburgFriends of the Earth Vlaanderen en Brussel lanceert een nieuwe campagne tegen de winning van steenkoolgas in Limburg. Steenkoolgas is hetzelfde als aardgas, met als voornaamste bestanddeel methaan. Het zit vast in gesteenten onder de grond en is daarom moeilijk te winnen. Deze winning heeft een zeer negatieve impact op het milieu, de volksgezondheid en het landschap. In dit artikel vertellen ze ons over het wat, hoe, wie, en waarom van winning van steenkoolgas in de Kempen.

De winning van steenkoolgas begint met het boren tot zo’n 1000 à 2000 meter diepte en het leggen van een verticale pijpleiding om het water uit de steenkoollagen op te pompen. Door het water op te pompen daalt de druk en komt het methaan vrij uit de poriën van de steenkool.Het water uit steenkoollagen is erg vervuild met steenkoolresten en sulfiden die voor sterke verzuring kunnen zorgen. Vervuiling met radioactieve stoffen komt ook voor.

Vaak wordt een aanvullende techniek gebruikt om de winning sneller en efficiënter te laten gebeuren, namelijk de ‘Enhanced Coal Bed Methane’ (ECBM). Hierbij wordt CO2 met hoge druk in de steenkoollagen gespoten om het methaan te verdringen waardoor de opbrengst aanzienlijk wordt verhoogd.Het gesteente kan eventueel verder opengebroken worden door ‘fracken’. Daarbij wordt onder heel hoge druk een enorme hoeveelheid water met zand en toxische chemicaliën in het gesteente gespoten.

Wat gebeurt er nu in Limburg?Onderzoek naar het potentieel voor steenkoolgaswinning in de Kempen begon reeds in 1996. In 2009 werd in Vlaanderen het ‘Diepe ondergrond decreet’ overeengekomen, dat bepaalt dat de van nature aanwezige koolwaterstoffen op een diepte van meer

Samenvatting van de problemen bij winning van steenkoolgas

Luchtvervuiling/broeikasgassen:Tijdenshetboren,deproductie

enhettransportontstaanlekkageswaarbijmethaan,eensterk

broeikasgas,vrijkomtindeatmosfeer.Erisgeenwetenschappelijke

consensus voor de stelling dat onconventioneel gas (zoals

schalie- en steenkoolgas) een significant lagere uitstoot van

broeikasgas zal teweegbrengen dan andere, conventionele

fossielebrandstoffen(zoalssteenkool).

Energie: Ontwikkeling van schalie- en steenkoolgas zal

een rem zetten op het realiseren van de goedkopere en

veiligere oplossingen: energie-efficiëntie en hernieuwbare

energietoepassingen, die zorgen voor een reductie van de

uitstootvanbroeikasgassen.

Watervervuiling:Methaan komt terecht in het grondwater en

vervuiltrivierenenstromen.

Landgebruik: Heel veel ruimte is nodig, met tientallen of

honderden boorlocaties, dus een groot verlies van natuur en

landbouwgrond,eneenindustrialiseringvanhetlandschap.

Infrastructuur: Aanvoerwegen voor zwaar vrachtverkeer,

afvoerleidingenvoorhetgewonnenmethaangasenals

ECBMwordtgebruikteenuitgebreidnetwerkvanCO2leidingen.

Lawaaihinder:Tijdenshetaanleggenvandewinninglocaties is

deoverlastgroot.Hetborenvanéénputkantotachtmaanden

duren.Hierkomtnogeenseengrotehoeveelheidvrachtverkeer

bij,watookvoorluchtvervuilingenlawaaihinderzorgt.

13

dan 100 meter eigendom zijn van het Vlaamse Gewest. Dit heeft als gevolg dat de eigenaars van niet bebouwde gronden (landbouwgrond, bossen, natuur gebieden) de komst van winningsbedrijven, die een vergunning kregen van de overheid, niet kunnen weigeren. Limburg Gas is een nieuwe onderneming die opgericht werd als een samenwerking tussen het Australische bedrijf Dart Energy (80%) en de Limburgse investeringsmaatschappij LRM (20%) om steenkoolgas in de Kempen te ontginnen. Limburg Gas voerde studies uit naar de haalbaarheid van de winning van steenkoolgas en heeft op basis hiervan welbepaalde zones uitgekozen om proefboringen te doen. Voor eind 2012 zal hiertoe een toelating worden aangevraagd.De plaats van deze testgebieden is een commercieel geheim. Wij vinden echter dat de lokale bevolking het recht heeft om hierover ingelicht te worden. Daarom vragen we iedereen die iets te weten komt om dit publiek te maken..

Hoewel het project zou starten met een klein aantal proefboringen, kan men verwachten dat voor een commerciële gaswinning een groot aantal sites nodig zullen zijn, gespreid over de regio.Er wordt beweerd dat er geen frackingtechnieken zullen gebruikt worden, omdat de steenkoollaag in Limburg veel dunner is dan elders (1m in Limburg in vergelijking met 20m elders). Maar de andere problemen blijven: uitstoot van broeikasgassen, watervervuiling en schade aan het landschap.

GreenwashingVolgens Minister Ingrid Lieten is steenkoolgas “groene energie”: een overgangsbrandstof om het tekort aan te vullen bij de overgang van kernenergie naar hernieuwbare energie. Ze verleent ijverig toelatingen voor boringen in haar thuisgebied en houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen voor het lokaal milieu en de klimaatverandering.

LRM profileert zich als voortrekker op vlak van Cleantech, maar investeert ook meer dan € 2 miljoen in deze samenwerking voor het exploreren en exploiteren van de steenkoolgasreserves in de Kempen.

Steenkoolgas in LimburgOntwatering:Dezemaniervangaswinningveroorzaakternstige

verdrogingvandenatuur.

Onblusbare branden: Doordat zuurstof in de ontwaterde

steenkoollagen terecht kan komen, kunnen onblusbare diepe

brandenontstaan,waardoorhetdrinkwaterwordtbesmet.

Bodemvervuiling:Vegetatiegaatkapotaanhetmethaandatin

deondergrondvrijkomtendoorhetsterkvervuildeopgepompte

watermetkooldeeltjes,koolwaterstoffen,sulfidenenmogelijk

ookradioactievedeeltjes,metnameconcentratiesvanuranium

enthoriumdieinsteenkoolkunnenvoorkomen.

Explosiegevaar:Hetaanwezigmethaangaskanzelfsexplosies

veroorzaken.

Beringen

Zonhoven MaasmechelenGenk

Hasselt

PeerBelgië

bron: Friends of the Earth Vlaanderen en Brussel

14

Volgens hen is methaangas een alternatieve zuivere energiebron en daardoor een veilig en kosteneffectief alternatief voor de traditionele energiebronnen.Politici en energiebedrijven beweren dat onderzoek nodig is opdat de winning van het gas op een veilige manier kan gebeuren. Echter, ervaring elders heeft duidelijk aangetoond dat de winning van steenkoolgas vervuilend, duur en schadelijk is voor de gezondheid en het milieu. Moeten we dan echt die boringen in de mooie groene Kempen uitvoeren vooraleer we ons realiseren dat het een slecht idee is? Bovendien, zelfs indien er op een veilige en goedkope manier steenkoolgas zou kunnen gewonnen worden, wijzen wij dit af omdat we erdoor afhankelijk worden van een nieuwe generatie van toepassingen van fossiele brandstoffen die een kwalijke impact hebben op de klimaatverandering. Wij vinden dat we net nu voluit moeten kiezen voor energie-efficiëntie en toepassingen van hernieuwbare energie.Ondertussen willen we overal in de Kempen mensen sensibiliseren over de problematiek, zodat ze een eventuele aanvraag kunnen tegenhouden.

Maar er is ook goed nieuws! Het verzet is groeiende!Wereldwijd komen gemeenschappen in actie en verzetten ze zich tegen het winnen van steenkoolgas en schaliegas. Schaliegas is aardgas dat vastzit in schalie, versteende klei. De manier van winnen en de negatieve effecten van de winning zijn heel vergelijkbaar met deze van steenkoolgas. Een verschil is dat bij de winning van

steenkoolgas niet altijd gebruik gemaakt wordt van fracken, terwijl fracken wel steeds gebruikt wordt bij de winning van schaliegas.

In Australië was er een sterk verzet tegen de plannen van Dart Energy voor het ontginnen van steenkoolgas. Overal waar ondernemingen proefboringen willen uitvoeren, werden brede samenwerkingen gevormd van boeren, lokale bewoners en milieubeschermers. Duizenden betoogden in de straten van Sydney en ook in kleinere landelijke steden zoals Lismore, New South Wales, is er krachtig verzet.

En er werden overwinningen behaald. Dart Energy werd gedwongen zijn plannen om te boren in St Peters af te blazen. Dichter bij huis, namelijk in het VK, Nederland, Frankrijk, Polen en Bulgarije, zijn er ook talrijke bewegingen.

5

dat de lokale bevolking het recht heeft

vragen we iedereen die iets te weten komt

klein aantal proefboringen, kan men verwachten dat voor een commerciële gaswinning een groot aantal sites nodig

technieken zullen gebruikt worden, om-

andere problemen blijven: uitstoot van broeikasgassen, watervervuiling, schade

Greenwashing-

koolgas “groene energie”: een overgangs-brandstof om het tekort aan te vullen bij de overgang van kernenergie naar hernieuw-

-gen voor boringen in haar thuisgebied en houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen voor het lokaal milieu en de

meer dan € 2 miljoen in deze samen--

teren van de steenkoolgasreserves in de

-tieve zuivere energiebron en daardoor een veilig en kosteneffectief alternatief voor

onderzoek nodig is opdat de winning van het gas op een veilige manier kan gebeu-

aangetoond dat de winning van steenkool-gas vervuilend, duur en schadelijk is voor

dan echt die boringen in de mooie groene Kempen uitvoeren vooraleer we ons rea-liseren dat het een slecht idee is? Bovendien, zelfs indien er op een vei-lige en goedkope manier steenkoolgas zou kunnen gewonnen worden, wijzen wij dit af omdat we erdoor afhankelijk worden van een nieuwe generatie van toepassingen van fossiele brandstoffen die een kwalijke impact hebben op de

net nu voluit moeten kiezen voor energie--

Kempen mensen sensibiliseren over de problematiek, zodat ze een eventuele

Maar er is ook goed nieuws! Het verzet is groeiende!Wereldwijd komen gemeenschappen in actie en verzetten ze zich tegen het winnen van steenkoolgas en schalieg-

winnen en de negatieve effecten van de winning zijn heel vergelijkbaar met deze

de winning van steenkoolgas niet altijd gebruik gemaakt wordt van fracken, ter-wijl fracken wel steeds gebruikt wordt bij

ondernemingen proefboringen willen uitvoeren, werden brede samenwerkingen gevormd van boeren, lokale bewoners en

-

-

-

Dit kunnen we ook!

steenkoolgas op de politieke agenda te

Bronnen: 1 http://www.lrm.be Over de situatie in Limburg: artikel van Djamila Timmermans in Oikos, info@

oikos.be Documentaire Gasland: www.gaslandthemovie.com Kortere Nederlandstalige versie van Gasland:

https://www.dropbox.com/s/jmkknajecwwyqew/GasLand_NLsubtitles.mp4 Over het verzet in Australië:

http://lockthegate.org.au Het verzet in Nederland: www.stopsteenkoolgas.nl/, www.schaliegasvrij-haaren.nl,

www.schaliegasvrijboxtel.blogspot.be Rapport van FoE Vlaanderen en Brussel: www.motherearth.org

“Schaliegas productie levert onverantwoorde lokale milieu- en gezondheidsrisico’s op. Ook is het wéér een fossiele brandstof, in plaats van een duurzaam alternatief. Daarom is Boxel tégen schaliegas. In woord en daad.

Australië, protest tegen steenkoolgas (coal seam gas)Foto: lockthegate.org.au

“Wevindendatdebevolkinghetrechtheefttewetenwaarernaarschaliegaswordtgeboord.”

Wil jeFriendsoftheEarthhelpeneenbeweginguittebouwen

omsteenkoolgasopdepolitiekeagendateplaatsenenLimburg

steenkoolgasvrij tehouden?Neemdancontactopmetnicola@

motherearth.org

15

Een goede vraag! Wil je er echt alles van weten? Kom naar de Velt-studiedag ‘Schiet in zaad’ op zaterdag 17 november in Brussel. In dit artikel schetsen we kort de problematiek rond zaad, maar geven we vooral tips over wat jij kan doen om de genetische biodiversiteit te helpen bewaren!

Waarom een studiedag ‘Schiet in zaad’?Zaden zijn de bron van alle leven. Ze produceren van nature planten, bloemen en… nieuw zaad! De bekende wetten der natuur… Zaadproductie is vandaag de dag echter big business geworden. Nieuwe technieken zoals genetische manipulatie en de ‘terminator technology’ druisen in tegen alle natuurwetten. Zaden worden ‘beveiligd tegen kopiëren’, gepatenteerd,… Met dramatische gevolgen voor de biodiversiteit en heel ons landbouwsysteem: onze voeding. Boeren en tuiniers trekken aan de alarmbel. Tijdens de Velt-studiedag laten we hen graag aan het woord, om na een schets van de problematiek vooral naar

de lichtpuntjes te kijken. Want er zijn vernieuwende, ecologische initiatieven van mensen die de zaadteelt opnieuw in eigen handen willen nemen!

Meer info en inschrijving over de studiedag: www.velt.be of vraag de folder via info@velt.be.

Wat kan je zelf doen?Kies voor ‘sterk zaad’: biologische, resistente, ‘vergeten’ rassen. Velt organiseert jaarlijks een samenaankoop van biozaden. Ze maakt hiervoor een selectie van sterke, ziekteresistente en o.a. heel wat met uitsterven bedreigde groenten, bloemen, kruiden, kiemen, paddestoelen,... Deze minder bekende rassen zijn een uitdaging voor liefhebbers. Omdat ze vaak robuuster zijn, meer weerstand bieden aan ziektes, meer variatie brengen in onze voeding én omdat ze dikwijls lekkerder zijn. Wie deze zaden koopt, helpt de genetische diversiteit van onze voedingsgewassen in stand te houden en steekt

Wat is er mis met ons zaad?

“Boerenentuinierstrekkenaandealarmbel.TijdensdeVelt-studiedaglatenwehengraagaanhetwoord,omnaeenschetsvandeproblematiekvooralnaardelichtpuntjestekijken.”

16

meteen de biologische telers van zaai- en pootgoed een hart onder de riem.

Ruil zaden! De studiedag van 17 november sluit af met een zadenruilbeurs waar iedere particuliere zaadwinner zijn/haar zaadjes en plantgoed kan aanbieden: gratis, of tegen maximaal € 1,00 per pakje/per stuk. Velt wil graag alle ecotuiniers aanmoedigen om zaden te delen! Wil je ook zaden en plantgoed aanbieden op de Velt-studiedag? Geef dan voor 15/10 een seintje aan lieven.david@velt.be. Lieven bezorgt je alle praktisch info.Past 17 november niet? Heel wat Velt-afdelingen organiseren in het voorjaar planten- en zadenruilbeurzen. Hou ze in de gaten via de activiteitenkalender op www.velt.be/injebuurt.

Over VeltVan tuinieren zonder gif tot genieten van gerechten met respect voor het milieu. Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, helpt je graag om een ecologische levensstijl te ontwikkelen in keuken, tuin en daarbuiten. Met kwaliteitsvolle publicaties, cursussen en campagnes. 14000 gezinnen en 100 lokale groepen in Vlaanderen en Nederland kiezen al voor een eco-actief leven en maken Velt tot een spreekbuis voor de belangen van ecologische consumenten.

• www.velt.be/injebuurt -> ontdek het activiteitenaanbod van de afdeling en werkgroepen in jouw buurt.

• www.velt.be/vorming -> ontdek welke vorming/workshop je kan boeken (met bv. een groepje vrienden)

• www.velt.be/lidworden -> ontdek hoe je Velt-lid kan worden, en genieten van alle voordelen

• Meer info over Velt? Riet Janssens, Riet@velt.be, 03/287 80 96

Speciale selectie van rassen voor pottenteelt Met speciale icoontjes in de zadenlijst gevenwe dit jaar aanwelkegroentenenkruidengeschiktzijnvoorteeltinpotten.Alsjehetgoedaanpakttenminste:dat leer jeviaeenworkshopvanVelt(ziewww.velt.be/vormingen),ofinhetboekjeGroenteninpotten:eenpraktischegids om tot een succeservaring te komen.Te verkrijgen via de JNM-winkelofviaVelt.be/winkel.

Praktisch: hoe en wanneer zaden bestellen? Zaden bestellen kan tussen 15 november en 8 december via www.biozaden.be.VelevrijwilligersindiverseVelt-afdelingenmakenhetmogelijkdatjealsVelt-lidmet10%kortingenzonderportkostenkanbestellen.Dezadenkanjedaneindfebruari–beginmaartinjouwbuurtophalen.Ook niet Velt-leden kunnen bestellen. Dit dan wel zonder de 10%korting. De zaden worden opgestuurd. Je betaalt zelf dan ook deportkosten.Alle info+brochuremethetaanbod,vind jevanaf15novemberopwww.biozaden.be.Als Velt-lid ontvang je de zadenlijst als bijlage bij ‘Seizoenen’, hetledentijdschrift(15novemberinjebus).

bron: Velt

17natuur

Gorzentocht

11 november trekken we naar de streek van Hoegaarden en dit om gorzen te gaan kijken.De streek rond Hoegaarden is een van de betere plekken in Vlaanderen voor gorzen, dit omdat hier akkers speciaal worden ingericht om ze gorsvriendelijk te maken. Hiervoor worden er overeenkomsten met de landbouwers gesloten.En al die inspanningen, nou die lonen! In de winter kan je op een dagje gemakkelijk meer dan 100 geelgorzen tegenkomen en met enig geluk zitten er ook grauwe gorzen, een zeldzamere soort die achteruitgaat. De activiteit zal samen met afdeling Leuven plaatsvinden.Praktisch: we spreken af aan de kerk van Hoegaarden, vandaar gaan we of met de fiets of te voet verder.Gelieve een mailtje te sturen op sander.bruylants@hotmail.com, of je via de site in te schrijven als je meewilt en dit liefst voor 5 november. Zo kan info over uur en fiets of geen fiets meegedeeld worden.

Verantwoordelijke: Sander Bruylants (0485651277, sander.bruylants@hotmail.com)

Ganzendag

Vandaag trotseren we de koude en bezoeken we de Uitkerkse Polder, in het voorjaar bekend om zijn weidevogels, in de winter één van de beste plaatsen van België om overwinterende ganzen waar te nemen: Brandganzen, Kolganzen, Kleine rietganzen, Toendrarietganzen, … zullen present zijn! De verschillen zijn niet altijd even duidelijk, maar door de grote overvloed aan ganzen, kan er veel geoefend worden! Met een beetje geluk krijgen we, als kers op de taart, ook de aldaar overwinterende Velduilen te zien! Een prachtig schouwspel!Schrijf je in! Het zal de moeite waard zijn!

Wanneer & waar: Zaterdag 8 december, afspraak om 8:45 aan de voorkant van het station Gent Sint-Pieters, hier staan we om 19:00 ten laatste terug.Meebrengen: Verrekijker, vogelgids, telescoop (als je dat hebt), boterhammekes voor ’s middags, warme kleren!Verantwoordelijke: Willem Bockx, willembockx@gmail.comGraag inschrijven voor donderdag 6 december bij Willem

Verantwoordelijke: Sander Bruylants (0485651277, sander.bruylants@hotmail.com)

Natuurstudie-activiteiten

18

VlindersIn augustus kregen we er in Vlaanderen een nieuwe dagvlindersoort bij, namelijk het staartblauwtje (Cupido argiades).12 Augustus werd op het Belgische deel van de welgekende Sint-Pietersberg in Kanne een vrouwtje van het staartblauwtje aangetroffen door Remar Erens terwijl het eitjes aan het afzetten was op rode klaver.Het staartblauwtje is een soort uit Midden-Europa en was tot voor kort een dwaalgast in onze contreien.Sedert enkele jaren is de soort wel al vastgesteld in het uiterste zuiden van het land in de Gaume; hier doet deze vlinder het al redelijk goed en is er zich al goed aan het verspreiden.Deze areaaluitbreiding is wellicht een gevolg van de huidige klimaatveranderingen en de uitbreiding van staartblauwtje wordt ook in Duitsland en Frankrijk vastgesteld. Ook zijn er al eiafzettingen gevonden op verschillende plaatsen in Nederlands Limburg. Dit geeft aan dat het wellicht niet over dwaalgasten gaat, maar om exemplaren die zich effectief weten te vestigen.

(foto: Marc Herremans)

ZoogdierenIn de maand juni kwam er zeer goed nieuws van de kust op vlak van vleermuizen. De Vleermuizenwerkgroep die daar bezig was met een onderzoek naar doortrekkende vleermuizen langs de Belgische kust in de periode april-mei 2012 had wel een zeer speciale vondst gedaan.Door detectoren op te hangen aan de flatgebouwen die alle ultrasone geluiden van vleermuizen opnemen, wilden ze een beeld krijgen van wat er van doortrek was langs de Belgische kust.Tijdens de analyse van de opname van 20 april stootten ze op een wel zeer onverwacht geluid, namelijk het signaal van grote rosse vleermuis (Nyctalus lasiopterus). Dit betrof een nieuwe soort voor België.Grote rosse vleermuis is een van de zeldzaamste Europese soorten en tevens ook de grootste.

De soort komt voor van de Balkan tot Rusland en Zuid-Europa. (foto: Peter Kanuck)

Waarnemingentelex

19

VissenOp 23 juli werd er door een redder voor de kust van De Panne een haai gemeld. Adjunct-hoofdredder Filip Jongbloet werd verwittigd en ter plaatse gebracht met een bootje. Daar bleek dat het inderdaad om een haai ging, om de mensen niet te verontrusten werd de haai naar diepere wateren begeleid. Via de foto’s die gemaakt werden, kon worden vastgesteld dat het om een reuzenhaai (Cetorhinus maximus) ging. Dit is op de walvishaai (Rhincodon typus) na de grootste vis op aarde en wordt tot 6-8m lang maar is absoluut niet gevaarlijk aangezien hij zich voedt met plankton dat uit het water wordt gezeefd.De reuzenhaai komt voor in de koudere en gematigde oceanen en aanpalende zeeën.Tijdens zomermaanden komt de reuzenhaai vaak naar het oppervlak, hieraan dankt hij ook zijn bijnaam de ‘zonnebaderhaai’. (Foto: Filip Jongbloet)

Bron: natuurbericht.be

Zelf iets spectaculairs gezien?

Laat het dan weten aan de natuurstudieredacteu

r

(natuur_redacteur@jnm.be)enwezettenjeontdekking

indeEuglena.

20 beheer

De Werkmacht is niet meer, maar de BWG draait op volle toeren! Na enkele jaren van weinig activiteit rond de pijler natuurbeheer binnen JNM, leken er hier en daar toch stemmen op te gaan van mensen die graag met natuurbeheer bezig zijn. Zij vonden blijkbaar de weg naar de werkmacht en haar werking niet. Op het afgelopen zomercongres staken enkele enthousiastelingen de hoofden bij elkaar om te werken naar een nieuwe aanpak. De werkmacht moet weer sexy worden en nieuwe mensen aantrekken om aan natuurbeheer, toch echt een volwaardige pijler binnen JNM, te doen.

Bij deze nieuwe start hoort natuurlijk ook een nieuwe naam en voortaan heet de vroegere werkmacht BWG (BeheerWerkGroep). Deze naam dekt de lading beter en past perfect in het rijtje van NWG en MWG. De BWG moet er ook voor zorgen dat beheer binnen JNM aantrekkelijker wordt. De werkmacht had het imago van stoere mannen die vooral arbeid verrichten en dit was voor vele mensen toch een drempel om zich aan te sluiten. Natuurbeheer is echter veel breder dan enkel fysiek werken vandaar dat er voor een nieuwe naam gekozen is.

We zullen ons dus niet enkel bezig houden met het werken in de natuur, maar vooral ook met het nadenken over verschillende beheervormen. Waarom gaan we bepaalde werken uitvoeren? Op welke manier gaan we deze werken uitvoeren? Dat zijn vragen die enorm belangrijk zijn, maar waar vaak te weinig aandacht naar

uit gaat. De kennis binnen JNM omtrent het hoe en waarom van natuurbeheer is vaak nog te beperkt en werken zonder te weten waarom heeft geen zin. Er zullen dit jaar dus niet enkel werkactiviteiten georganiseerd worden maar ook beheerexcursies en lezingen. Een weekendje in het voorjaar van 2013 zal daarop focussen.

Als nieuwe BWG willen we ons ook sterk op de afdelingen focussen. We zullen proberen dit jaar naar de afdelingen te werken en een volwaardig aanspreekpunt te zijn voor natuurbeheer in zijn breedste zin. Zitten jullie met de handen in het haar omtrent het beheer van jullie afdelingsgebiedje? Lukt het maar niet om een leuke beheeractiviteit te bedenken? Hebben jullie veel werk in jullie lokale gebied en lijkt het wel leuk om er een nationale activiteit aan te koppelen? Willen jullie graag een eigen beheerplan opstellen? Loopt het contact met Natuurpunt niet zo vlotjes? Neem dan zeker contact op met de BWG voor antwoord op al jullie vragen. Wij zijn er in de eerste plaats voor jullie!

We gaan er voor om dit jaar van natuurbeheer weer een volwaardige pijler van JNM te maken. De BWG is er alleszins klaar voor! Deze nieuwe, enthousiaste, sexy en sfeervolle ploeg wil er samen met jullie ongelooflijk hard tegen aan gaan! De goesting is groot! We kijken naar jullie uit!

Kussen van de BWG…

Leve de BWG!

“Dewerkmachthadhet imagovan stoere mannen die vooralarbeidverrichten”

KNOTTEN?

Waarom?

...

KNOTBOOM?

STaM

KRUin

KnOTS

21

Iedereen kent wel de landschappen met de rijen knotwilgen, broeiend van leven en met wat geluk heeft een steenuiltje er een nestje ingemaakt.

De knotwilg heeft vele voordelen voor de natuur. In de eerste plaats kunnen deze bomen een goede bron van brandhout zijn. De knot, of schietwilg, is namelijk een zeer snel groeiende boom, die op regelmatige basis gesnoeid wordt. Daarnaast is de knotwilg een goede thuis voor een tal van dieren waaronder: vogels, insecten, kleine zoogdieren,… Deze bomen worden ook dikwijls gebruikt om erosie tegen te gaan langs beken of rivieren.

Buiten de wilg kunnen er ook nog een tal van andere bomen geknot worden. Zo zijn de populier, eik, els en es ook geschikte knotbomen. De wilg is wel al altijd de belangrijkste in onze streken.

Het knotten is eigenlijk een van de makkelijkere vormen van snoeien. De hoogte van je knots kan eigenlijk bij elke boom anders zijn. De meeste bomen worden geknot op ongeveer 2 meter hoogte. Het knotten zelf kan eigenlijk met zowat elke zaag. Maar je moet er wel altijd van zeker zijn dat je niet kunt vallen. Zeker bij een kettingzaag is dit van groot belang. Daarom is een EHBO-kit bij deze werken zeker geen overbodige luxe.

Meer info over knotten kan je vinden in de knotfiche van jnm die je kunt vinden op www.jnm.be/bwgHeb jij met je afdeling eens zin om te knotten, maar weet je niet hoe te beginnen? Dan helpt de bwg graag om een activiteit te helpen organiseren in de februari-knotmaand. De bwg organiseert ook een knotkamp: knotkaterkamp, waar je ook zeker welkom op bent! (meer info volgt later)

Knotten is zo 2013KNOTTEN?

Waarom?

...

KNOTBOOM?

STaM

KRUin

KnOTS

KNOTTEN?

Waarom?

...

KNOTBOOM?

STaM

KRUin

KnOTS

22 winkel

Nu de blaadjes van de bomen dwarrelen, de paddestoelen uit de grond komen gesprongen en de chauffage binnenkort weer in dienst kan treden... ...is misschien het ideale moment aangebroken om je wintervoorraad JNM-artikelen en determinatieboeken in te slaan!Wat dacht je van een superwarme JNM-trui , een vette paddestoelen- of zoogdierengids of een opwindbare zaklamp mét zonnepaneel om je door deze donkere tijden verder te helpen?

Een JNM-Shop… Ja hallo maat!?Onze winkel vind je in de Kortrijksepoortstraat 192, 9000 Gent en is te bezoeken van dinsdag tot zaterdag vanaf 14.00 u tot 18.00 u.EN is 24/24 u open op www.jnm.be/winkel! (bestellingen vanaf 50 € betalen geen portkosten)

En liefste leden, omdat we jullie ook heel graag zien, genieten jullie naast de éxtra vriendelijke service ook nog eens van 20% ledenkorting op het merendeel van onze artikelen.Een bezoekje meer dan waard dus! - De prijzen van de artikelen die worden vermeld, zijn inclusief de ledenkorting.

JNM-sweater volwassene, kaki-groen Deze sweater is een echte aanrader: Lekker warm vanbinnen, ruime opbergzakken en een grote kap. Je toont er de hele wereld mee dat je een trots JNM-lid bent!S/M/L - €14

Veldgids Europese zoogdierenAan deze nieuwe Veldgids Europese zoogdieren zal iedere JNM’er veel plezier beleven. Het is niet alleen een complete, praktische determinatiegids, maar ook een prachtig blader- en naslagwerk. Nooit eerder werden alle zoogdieren van Europa tot aan de oostelijke grenzen van de landen van de Europese Unie zo fraai en overzichtelijk in één gids bijeengebracht. €24,36

Onze winkel in de kijker

23

Rubytec Kao Baby Flashlight Groen2 LEDs in sleutelhangerformaat. Het zonnepaneel (monokristal) zorgt ervoor dat de Kao opgeladen blijft. Met draaihendel voor noodgevallen: 1 minuut draaien geeft ongeveer 3 minuten licht. Weegt slechts 25 gram!€5,06

Zoekkaart bomen herkennen aan hun bladerenEen zoekkaart in kleur die je kan openvouwen. Er worden heel eenvoudige vraagjes gesteld over de bladeren die je waarneemt. Je antwoordt ja of nee en komt zo bij één van de 22 boomsoorten terecht. €1,20

De grote paddestoelengids voor onderweg, 8e drukFantastisch nieuws dat deze beste paddestoelenveldgids eindelijk herdrukt is. Nog beter nieuws is dat hij maar liefst 6 euro goedkoper is geworden dankzij de paper-back uitgave. De Nederlandse Mycologische Vereniging heeft de oude versie compleet herzien. Het beschrijvende deel omvat meer dan 1000 soorten paddenstoelen, alle afgebeeld in kleur. Daarnaast worden nog eens 200 soorten met hun voornaamste kenmerken in de tekst genoemd. De soorten zijn in groepen gerangschikt, elk met hun eigen symbolen boven aan de pagina, waardoor het opzoeken eenvoudig is. In de beschrijvingen wordt ook melding gemaakt van de eventuele giftigheid, de culinaire eigenschappen, de verspreiding, de standplaats en de zeldzaamheid. Ook wordt gewaarschuwd voor mogelijke verwarring met gelijkende giftige soorten. De gedetailleerde foto’s zijn alle in de vrije natuur gemaakt en maken determinatie gemakkelijk. €22,51

24

Dood beest van de maand

Soort: Grote bosmuis - Apodemus flavicollisActiviteit: Hoge Venen Ultimate Limited Golden EditionkampWaarnemer: Klaas DebusscherePlaats: Naast de weg tussen Verviers en Jalhay Datum:2 juli 2012

25

De Euglena zoekteen redactieteam!

Heb jij altijd al willen meewerken aan de redactie van een spetterend magazine? Dan is dit misschien écht iets voor jou.

We zoeken nog layouters om de pagina’s vorm te geven, schrijvers om onze ideeën in proza te transformeren, creatieve breinen om geschrifte rubriekjes te verzinnen, JNM’ers met een journalistieke feeling om vriend en vijand de onderkant van hun tong te laten tonen,...

En dit om samen met ons van dit tijdschrift een boeiend magazine te maken.

Goesting? Laat dan iets weten aan Nik (uitgever@jnm.be) en hij nodigt je uit voor de eerste redactievergadering.Vermeld er ook bij waar je zoal zin in hebt, zo weten wij waar we nog wel op zoek naar moeten gaan.

HOOF

DBES

TUUR

contact

colofon

Bondssecretaris Eeckhout Evelyne bondssec@jnm.be

Bondsvoorzitter Sercu Bram bovo@jnm.be

Knokker Decaluwé Céline knokker@jnm.be

Nationaal Afdelingscoördinator Van Gansbeke Pieter nac@jnm.be

Penningmeester Desiere Sam ping@jnm.be

Pepe Boeraeve Pepijn ever@jnm.be

Uitgever Nik Meeusen uitgever@jnm.be

Voorzitter van de BWG De Smedt Pallieter bwg@jnm.b

Voorzitter van de MWG Van den Bossche Joris mwg@jnm.be

Voorzitter van de NWG Bockx Willem nwg@jnm.be

Vormingsverantwoordelijke Willems Eva vover@jnm.be

AOP - Provinciaal afdelingscoördinator

Antwerpen

Wittenberg Arnold pacantwerpen@jnm.be

AOP - Provinciaal afdelingscoördinator

Brabant

Balcaen Mathias pacbrabant@jnm.be

AOP - Provinciaal afdelingscoördinator

Limburg

Jambon Wim paclimburg@jnm.be

AOP - Provinciaal afdelingscoördinator Oost-

Vlaanderen 1

Camps Linde pacoostvlaanderen@jnm.be

AOP- Provinciaal afdelingscoördinator Oost-

Vlaanderen 2

Anton Vandevoorde pacoostvlaanderen@jnm.be

AOP - Provinciaal afdelingscoördinator West-

Vlaanderen

Becuwe Pieter pacwestvlaanderen@jnm.be

CP - Euglena redacteur Meeusen Nik euglena@jnm.be

CP - Intern communicatieverantwoordelijke Meeusen Nik inkom@jnm.be

CP - Kikker redacteur Van Ongeval Kaat kikker@jnm.be

CP - Pers/promoverantwoordelijke Mees Hannelore persenpromo@jnm.be

CP - Webmaster Lenders Seppe webmaster@jnm.be

PP - Congresverantwoordelijke Rappé Wim congres@jnm.be

PP - Internationaal Secretaris Dekeukeleire Daan ins@jnm.be

PP - Kampensecretaris Picard Suzanne kampensec@jnm.be

VP - Animatorcursus Willems Eva animatorcursus@jnm.be

VP - Basiscursus Claeys-Bouuaert Mathias basiscursus@jnm.be

VP - Hoofdanimatorcursus Vangansbeke Maarten hoofdanimatorcursus@jnm.be

Euglena is het nationale tijdschrift van de JNM. Het verschijnt tweemaandelijks en wordt door onze vrijwilligers gemaakt. Artikels, foto’s, tekeningen en ideeën zijn steeds welkom op het redactieadres. Teksten liefst op elektronische wijze via e-mail. Maak je teksten niet op, dat is werk voor de redactie. Zet wel je naam en adres onderaan de tekst. Foto’s en grafieken zet je niet tussen de tekst, maar geef je in een apart bestand of als origineel erbij. Ingescande foto’s moeten minstens een resolutie hebben van 300dpi. Ingescande lijntekeningen 600 dpi. Vermeld ook de naam van de fotograaf. De redactie behoudt zich het recht om wijzigingen aan te brengen wegens taalkundige, technische of esthetische redenen en om bijdragen te weigeren.

Dank aan Evelyne Eeckhout, Bram Sercu, Klaas Debusschere, Jakob Ghijs, Esben Six, Joris Van den Bossche, de complete BWG en Sander Bruylants voor de geschreven bijdragen, dank Michael Veldeman (coverfoto), Sven van den Berghe, Pieter-Jan Volders, Klaas Debusschere, Tuur Vangeel en het JNM-foto-archief voor de vele foto’s.Speciale dank aan Kaat van Ongeval, Yannick Delvaux en Emiel Benoit voor het nalezen en praktisch afhandelen.

Layout en redactie: Nik Meeusen

AFDE

LING

EN

Thijs Nouws 0477/60 24 67 thijs@jnm.be Akerland

Seppe Lenders 0487/33 86 52 seppe.lenders@gmail.com Antwerpen

Simon Schowanek 0474/56 47 87 simon.schowanek@gmail.com Klein-Brabant

Lysander Fockaert 0472/71.04.32 lysanderfockaert@hotmail.com Markvallei

Martijn Spaninxs 0479 52 54 91 martijn.spaninxs@skynet.be Mechelen

Rik Puls 0496/04 13 99 pulsrik@hotmail.com Neteland

Stijn Baeten 0476/63 47 32 sportfreak555@hotmail.com Pallieterland

Jef Hendrix 014/43 96 36 jefhendrix95@hotmail.com Taxandria

Thomas Weyn 0498/18 96 99 thomas@weyn.be Voorkempen

Toon Huybrechts 0487/90 58 43 toon_huybrechts@hotmail.com Zandland

Kaat Van Ongeval 0471/53 30 55 kaatvanongeval@hotmail.com ‘S Heerenbosch

Mathias Balcaen 0476/07 24 56 mathias.balcaen@gmail.com Brussel

Lena Nijman 0487/90 53 04 lena.nijman@gmail.com Hageland-Zuiderkempen

Helena Vanrespaille 0499/717146 helena.vanrespaille@gmail.com Leuven

Charlotte Van Cappellen 0497/70 35 85 charlottevancappellen@gmail.com Noordwest-Brabant

Willem Laermans 0498/76 11 41 willem.laermans@gmail.com Oost-Brabant

Sofie Defour 0479/57 28 93 sofiedefour@gmail.com Pajottenland

Wietse Beckwé 0478/18 74 20 wietsebeckwe@hotmail.com Zuidwest-Brabant

Tom De Turck 0472/30 11 94 turcketje@hotmail.com Zuidwest-Brabant

Annelieke Scheelen 0478999119 anneliekesche@hotmail.com Aa-Beek

Natalia Samudio 0478/57 20 73 natalia.6@hotmail.com Alken

Veerle Rappé 012/74 35 46 veerleksenia@gmail.com Fruitstreek

Jens Vastmans 089/61 42 10 jensvastmans@live.be Hoge Kempen

Hanne Van Den Bosch 0498/70 62 03 hannevdbosch@gmail.com Lage Kempen

Astrid Volders 0484/89 03 74 voldersastrid93@gmail.com Midden-Limburg

Riene Bijnens 0474104777 rienebijnens@hotmail.com West-Limburg

Eli Bijnens 0478/52 93 70 elibijnens@hotmail.com Zuid-Limburg

Diederik Volckaert 0475/61 41 93 staffelientje@hotmail.com Bovenschelde

Zeger Van Den Broele 09/349 19 32 zeger.vandenbroele@UGent.be Durmeland

Roeland Develter 0474309279 roel_d_@hotmail.com Eeklo

Jakob Christiaens 0478/70 01 04 jakob_christiaens@hotmail.com Gent

Aaricia Ponnet 0472/46 04 76 aaricia.ponnet@gmail.com Krekenland

Sander Bruylants 0485/65 12 77 sander.bruylants@hotmail.com Land Van Aalst

Josima Quintelier 0478/72 84 65 josimaquintelier@hotmail.com Leievallei

Joren Deliaert 0470/87 08 73 joren.deliaert@gmail.com Moervallei

Jenna Vergeynst 055/42 55 64 jennavergeynst@hotmail.com Ninove-Geraardsbergen

Zoë De Corte 0476/06 11 13 superwaterratje@hotmail.com Poekebeek

Lidy Agbeke 0475/31 03 91 lidy_jnm@hotmail.com Scheldeland

Sofie Wahlen 0472/45 43 89 sofietje_w@hotmail.com Vlaamse Ardennen

Ruben Meersman 0498/08 36 72 rmm636@hotmail.com Waasland

Ellis De Mets 0494/75 72 12 ell.dm1@gmail.com Zottegem

Robrecht Debbaut 050/34 11 79 robrechtdebbaut@hotmail.com Brugge

Matthias Strubbe 0495/89 97 66 matthiasstrubbe@hotmail.com Kortrijk

Natuurpunt Krabboen croesrita@hotmail.com Krabboen

Stijn Borny 0479/53 86 60 stijnborny@hotmail.com Middenkust

René Bondue 0498/69 49 25 renebondue4@hotmail.com Roeselare

Margaux Boeraeve 0486/88 91 45 margaux.boeraeve@gmail.com Westland