european core curriculum - the students' perspective - greek version
DESCRIPTION
Greek Version of the Resolution of the 5th International Workshop on the Bologna Process in Medical Education, 6‐10 July 2006, Bristol, UK., organized by the European Medical Students’ Association - EMSA and the International Federation of Medical Students’ Associations - IFMSA. Copyright, Hellenic Medical Students’ International Committee - HelMSIC. Year 2006.TRANSCRIPT
European Core Curriculum the Students’ Perspective
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
5η Διεθνής Συνάντηση για τη διαδικασία της Bologna στην Ιατρική Εκπαίδευση
6‐10 Ιουλίου 2006 Bristol (UK)
European Medical Students’ Association International Federation of Medical Students’ Associations
Hellenic Medical Students’ International Committee
1
© 2006 IFMSA and EMSA. A product of the 5th Bologna Process follow‐up conference. Bristol (UK), July 2006. © 2006 Copyright για την ελληνική γλώσσα: HelMSIC, Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και Ανταλλαγών Φοιτητών Ιατρικής Επιτρέπεται η μερική ή πλήρης αναδημοσίευση του “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” για εκπαιδευτική, προσωπική ή δημόσια μη εμπορική χρήση, εφόσον τηρούνται οι παρακάτω όροι:
1. Δεν επιτρέπεται η πώληση αντιγράφων του “European Core Curriculum – the Students’ Perspective”
2. Σε κάθε αντίγραφο του “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” πρέπει να αναφέρεται ευκρινώς η παρακάτω δήλωση: © 2006 IFMSA and EMSA. A product of the 5th Bologna Process follow‐up conference. Bristol (UK), July 2006. © 2006 Copyright για την ελληνική γλώσσα: HelMSIC, Ελληνική Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και Ανταλλαγών Φοιτητών Ιατρικής
Ο τρόπος αναφοράς του κειμένου (reference) είναι: HelMSIC (2006), European Core Curriculum – the Students’ Perspective: Ελληνική Έκδοση. Bristol (UK) Επικοινωνία: Χρήστος Χρόνης Νικόλαος Δάβαρης Αντιπρόεδρος Εξωτερικών Υπεύθυνος Ιατρικής Εκπαίδευσης 2005‐2006 Υποθέσεων HelMSIC 2004‐2005 Τοπική Επιτροπή HelMSIC του Α.Π.Θ. [email protected] [email protected]
2
European Core Curriculum the Students’ Perspective
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
5η Διεθνής Συνάντηση για τη διαδικασία της Bologna στην Ιατρική Εκπαίδευση
6‐10 Ιουλίου 2006 Bristol (UK)
European Medical Students’ Association International Federation of Medical Students’ Associations
Hellenic Medical Students’ International Committee
3
4
Περιεχόμενα Περιεχόμενα ........................................................................................................................ 4 Πρόλογος Ελληνικής Έκδοσης ........................................................................................... 5 Συνοπτική Παρουσίαση ...................................................................................................... 6 Προοίμιο .............................................................................................................................. 7 Κριτική Σκέψη ................................................................................................................... 10 Θεωρητική Κατάρτιση ...................................................................................................... 11
Βασικές επιστήμες, Κλινικά Μαθήματα και Έρευνα .................................................... 11 Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές και Συμπεριφορικές Επιστήμες ........................................ 11 Κοινότητα και Περιβάλλον ............................................................................................ 11 Σύστημα υγειονομικής περίθαλψης .............................................................................. 11 Ευρωπαϊκή διάσταση .................................................................................................... 12
Κλινικές Δεξιότητες ........................................................................................................... 13 Βασικά διαγνωστικά εργαλεία ...................................................................................... 13 Κλινική τεκμηρίωση ....................................................................................................... 13 Θεραπεία και φροντίδα ................................................................................................. 13 Διατήρηση ιατρικού αρχείου ασθενούς ........................................................................ 13 Προσέγγιση επικεντρωμένη στον ασθενή ..................................................................... 14
Επικοινωνία ....................................................................................................................... 15 Ομαδική Εργασία .............................................................................................................. 16 Επαγγελματισμός – Στάσεις, Ευθύνες και Ατομική Εξέλιξη ............................................ 17
Επαγγελματικές Στάσεις ................................................................................................ 17 Διαχείριση, Ευθύνες και Λήψη Αποφάσεων ................................................................. 17 Αυτογνωσία ................................................................................................................... 18 Ηθικές Αρχές .................................................................................................................. 18
Δια Βίου Μάθηση ............................................................................................................. 19 Διδασκαλία ....................................................................................................................... 20 Υγεία και Κοινωνία ........................................................................................................... 21
Περιβαλλοντικά ζητήματα ............................................................................................. 21 Εθνικά και πολιτισμικά ζητήματα .................................................................................. 21 Διεθνή ζητήματα υγείας ................................................................................................ 22
Συμμετέχοντες ................................................................................................................... 23 Βιβλιογραφία .................................................................................................................... 25
5
Πρόλογος Ελληνικής Έκδοσης
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί την Ελληνική Έκδοση του “European Core Curriculum – the Students’ Perspective”, ενός κειμένου που εκφράζει τους βασικούς στόχους της προπτυχιακής εκπαίδευσης στην Ιατρική. Σκοπός του είναι να εκφράσει την γνώμη των φοιτητών για το πώς πρέπει να είναι η εκπαίδευση που τους παρέχεται, αλλά και να αποτελέσει κοινή βάση για τα προγράμματα σπουδών σε όλες τις Ιατρικές Σχολές της Ευρώπης. Η σύνταξή του έγινε στο Bristol της Μεγάλης Βρετανίας στις εργασίες της 5ης Διεθνούς Συνάντησης για την επίδραση της διαδικασίας της Bologna στην Ιατρική Εκπαίδευση, που διοργανώθηκε από την EMSA (European Medical Students’ Association) και την IFMSA (International Federation of Medical Students’ Associations). Το κυρίως σώμα του κειμένου αποτελείται από 76 εκπαιδευτικούς στόχους οι οποίοι είναι χωρισμένοι σε 9 θεματικές ενότητες, ενώ το προοίμιο που προηγείται εξηγεί το σκεπτικό πίσω από τη σύνταξη του Core Curriculum και δίνει αναφορές στη σχετική βιβλιογραφία.
Η δημιουργία ενός τέτοιου κειμένου από άτομα διαφορετικής εθνικής προέλευσης και εκπαιδευτικών εμπειριών ήταν από μόνη της ένα δύσκολο εγχείρημα. Ωστόσο όλοι ήμαστε επαρκώς προετοιμασμένοι και η διάθεση συνεργασίας και συντονισμένη προσπάθεια όλων οδήγησε στο “European Core Curriculum – the Students’ Perspective”. Από τη θέση αυτή θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Γραφείο Ιατρικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ. που στήριξε την προσπάθειά μας. Ακόμη θέλουμε να ευχαριστήσουμε και να αναφέρουμε τους φοιτητές Ιατρικής που συνεργάστηκαν μαζί μας στην απόδοση του κειμένου στα ελληνικά: Λεμονάκη Μυρσίνη (Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.), Μαρτάκης Κυριάκος (Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.), Παπαδοπούλου Ελίνα (Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.), Πολυχρονίδης Γιώργος (Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων), Σπύρογλου Νούλα (Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.) και Στρατηνάκη Μαρία (Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Κρήτης).
Ελπίζουμε πως το “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την αναβάθμιση των Ιατρικών Σπουδών στην Ελλάδα και θα δώσει το έναυσμα για έναν ουσιαστικότερο διάλογο μεταξύ των διδασκόντων και των φοιτητών Ιατρικής στη χώρα μας.
Τα μέλη της Ελληνικής Αποστολής Χρήστος Χρόνης Νικόλαος Δάβαρης Αντιπρόεδρος Εξωτερικών Υπεύθυνος Ιατρικής Εκπαίδευσης 2005‐2006 Υποθέσεων HelMSIC 2004‐2005 Τοπική Επιτροπή HelMSIC του Α.Π.Θ.
Σημείωση: To “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” υιοθετήθηκε επίσημα από τη Γενική Συνέλευση της IFMSA τον Αύγουστο του 2006 (Zlatibor, Σερβία) και από τη Γενική Συνέλευση της EMSA τον Οκτώβριο του 2006 (Pecs, Ουγγαρία)
6
Συνοπτική Παρουσίαση
Από τις 6 ως τις 10 Ιουλίου 2006, πραγματοποιήθηκε η 5η Συνάντηση για την διαδικασία της Bologna στο Bristol της Μεγάλης Βρετανίας. Η συνάντηση οργανώθηκε από την EMSA (European Medical Students’ Association) και την IFMSA (International Federation of Medical Students’ Associations).
Περισσότεροι από 40 φοιτητές από 15 χώρες, συμφώνησαν στον κορμό ενός Ευρωπαϊκού Προγράμματος Σπουδών, που αντικατοπτρίζει την άποψη των φοιτητών και βασίζεται στη λογική οργάνωσης των σπουδών με επιθυμητούς στόχους (outcome based medicine). Το “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” εκφράζει τη γνώμη των φοιτητών Ιατρικής για το ποιες ικανότητες, γνώσεις, στάσεις και συμπεριφορές πρέπει να έχουν αποκτήσει οι απόφοιτοι των Ευρωπαϊκών Σχολών Ιατρικής.
Τα τελευταία χρόνια, οι καινοτομικές μέθοδοι ιατρικής εκπαίδευσης έχουν στρέψει την προσοχή τους από την απόκτηση γενικά της γνώσης, στην επίτευξη συγκεκριμένων εκπαιδευτικών στόχων. Η κοινωνία και οι εμπλεκόμενοι στην ιατρική εκπαίδευση, ενδιαφέρονται περισσότερο για το τελικό αποτέλεσμα του εκπαιδευτικού προγράμματος παρά για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί για να επιτευχθεί. Για το λόγο αυτό το core curriculum δεν περιγράφει τις διαδικασίες εκπαίδευσης και αξιολόγησης που πρέπει να χρησιμοποιηθούν, αλλά μόνο ποιο πρέπει να είναι το τελικό αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Το Core Curriculum αποτελείται από 76 εκπαιδευτικούς στόχους που είναι δομημένοι σε 9 ενότητες:
o Κριτική Σκέψη o Θεωρητική Κατάρτιση o Κλινικές Δεξιότητες o Επικοινωνία o Ομαδική Εργασία o Επαγγελματισμός‐Στάσεις, Ευθύνη και Ατομική Εξέλιξη o Δια βίου Μάθηση o Διδασκαλία o Υγεία και Κοινωνία
Το “European Core Curriculum – the Students’ Perspective” θα λειτουργήσει για τους φοιτητές ιατρικής αλλά και για όλους τους εμπλεκόμενους στην Ιατρική Εκπαίδευση, σαν ένα κοινό πλαίσιο το οποίο μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί για συγκεκριμένες εθνικές ή τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Λειτουργεί σαν μια κοινή βάση, στοχεύοντας στην διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, υγειονομικής περίθαλψης και κινητικότητας, και επιπλέον στην εδραίωση ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης.
7
Προοίμιο
Από το 2003 και μετά, η EMSA (European Medical Students’ Association) και η IFMSA (International Federation of Medical Students’ Associations) συνεργάζονται για την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης στο πεδίο της Ιατρικής Επιστήμης με αποτέλεσμα τη δημιουργία ευρέως αναγνωρισμένων διακηρύξεωνi,ii. Η 5η Συνάντηση για τη διαδικασία της Bologna που πραγματοποιήθηκε στο Bristol, φιλοξένησε περισσότερους από 40 φοιτητές ιατρικής, εκπροσώπους εθνικών οργανώσεων από 15 Ευρωπαϊκά κράτη, για να συζητήσουν πάνω στο θέμα «European Core Curriculum for Medicine – the Students’ Perspective».
Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο κατέληξαν στον σχεδιασμό ενός προγράμματος σπουδών που βασίζεται σε επιθυμητούς στόχους (outcome‐based), το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες της κοινωνίας για βέλτιστη φροντίδα υγείας και ασφάλεια των ασθενώνiii,iv,v. Το ιατρικό επάγγελμα διαφέρει από τα υπόλοιπα στο ότι αυτό που έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία είναι το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης και όχι η εκπαιδευτική διαδικασία. Εδώ και πολλά χρόνια έχει δοθεί βάση στη διαδικασία και όχι στο ‘‘τελικό προϊόν’’ της Ιατρικής Εκπαίδευσηςvii, viii, ix, x, xi, xii. Ως εκ τούτου, ως φοιτητές Ιατρικής της Ευρώπης, παροτρύνουμε τις Ιατρικές Σχολές να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του σχεδιασμού των προγραμμάτων σπουδών, δίνοντας έμφαση στο τελικό αποτέλεσμα και όχι στην παροχή υπερβολικών γνώσεων παραμελώντας την απόκτηση κάποιων βασικών ικανοτήτων από τους φοιτητές.
Το πεδίο της Ιατρικής επιστήμης επεκτείνεται ταχύτατα και οι σύγχρονες εξελίξεις στην έρευνα και την τεχνολογία πλουτίζουν διαρκώς τις βασικές γνώσεις μας, παράλληλα όμως καθιστούν απαραίτητη την ανάπτυξη ενός δυναμικά εξελισσόμενου και σύγχρονου προγράμματος σπουδών που θα εξυπηρετεί τις νεότερες ανάγκες. Αυτή η στοχευμένη εκπαίδευση θα δώσει τη δυνατότητα στους αποφοίτους των Ιατρικών Σχολών να υπηρετήσουν το κοινωνικό σύνολο με γνώσεις και ικανότητες βασισμένες στα τελευταία δεδομένα. Όλοι οι εμπλεκόμενοι στην Ιατρική Εκπαίδευση πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειες και την μεταξύ τους επικοινωνία για να αναπτύξουν τέτοια προγράμματα σπουδών και κατάλληλες μεθόδους αξιολόγησηςxiii, xiv, ώστε να βελτιστοποιηθεί το αποτέλεσμα της Ιατρικής Εκπαίδευσης και συνακόλουθα το επίπεδο άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος.
Στόχος μας δεν ήταν να εφεύρουμε και πάλι τον τροχό ούτε να αγνοήσουμε την ύπαρξη κάποιων εφαρμοσμένων και ευρέως αποδεκτών core curricula ix, xv, xvi, xvii, xviii, xix, xx. Αν και τα προϋπάρχοντα κείμενα της βιβλιογραφίας άνοιξαν νέους δρόμους για πρωτοβουλίες ανάπτυξης προγραμμάτων σπουδών βασισμένων στους επιθυμητούς στόχους (outcome based) και έχουμε συμπεριλάβει κάποιες από τις βασικές ιδέες τους, είχαμε ως κύριο στόχο να εκφράσουμε την άποψη των Ευρωπαίων φοιτητών Ιατρικής πάνω στο θέμα. Ως μια ομάδα ατόμων διαφορετικής εθνικής καταγωγής και εκπαιδευτικών εμπειριών, που βιώνει την Ιατρική Εκπαίδευση σε ποικίλα στάδια και με διάφορες εκπαιδευτικές μεθόδους, είμαστε στην καλύτερη δυνατή θέση για να προτείνουμε ένα πρόγραμμα σπουδών προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες
8
παροχής υπηρεσιών υγείας. Προτείνουμε τη χρήση αυτού του κειμένου σαν ένα κοινό πλαίσιο που μπορεί εύκολα να αναπροσαρμοστεί για να καλύψει τις εθνικές και τοπικές ανάγκες. Με την ανάπτυξη ενός Core Curriculum σε κάθε χώρα και Ιατρική Σχολή, η αρμονία και ως εκ τούτου η κινητικότητα, θα αυξηθούν σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης. Αν και οι βασικές αξίες παραμένουν ίδιες σε όλη την Ευρώπη, αναγνωρίζουμε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε χώρας, περιοχής και ακαδημαϊκού ιδρύματος. Αυτό ανταποκρίνεται και στην ίδια τη φύση ενός προγράμματος σπουδών βασισμένου σε επιθυμητούς στόχους (outcome based), το οποίο δεν καθορίζει την εκπαιδευτική προσέγγιση που οδηγεί στον τελικό στόχο, αλλά το συνολικό αποτέλεσμα. Αν και θεωρούμε ότι οι τρέχουσες ιατρικές σπουδές πρέπει να οδηγούν σε ένα κοινό Ευρωπαϊκό Πτυχίο Ιατρικής, με την εξειδίκευση να ακολουθεί σε μεταπτυχιακό επίπεδο, πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα να εκφραστούν τα ατομικά ενδιαφέροντα και ικανότητες σε προπτυχιακό επίπεδο. Συνεπώς ενθαρρύνουμε την ανάληψη πρωτοβουλιών από Ιατρικές Σχολές και φοιτητές με στόχο να αναπτυχθεί σε κάθε Σχολή ένα ιδιαίτερο προφίλ μέσα από ποικίλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και προγράμματα. Κάτι τέτοιο θα διευκολύνει την ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαφορετικότητας και θα δημιουργήσει κλίμα διαρκούς αναβάθμισης στον χώρο της Ιατρικής Εκπαίδευσης.
Το κείμενο αυτό αποτελεί απόδειξη της σκληρής δουλειάς και της αφοσίωσης που δείχνουν οι Ευρωπαίοι φοιτητές ιατρικής στην προσπάθεια να συμβάλουν στην διαρκή βελτίωση της φροντίδας υγείας και ασφάλειας του ασθενούς ως μελλοντικοί επιστήμονες Υγείας. Αναγνωρίζουμε τις ευθύνες μας και είμαστε έτοιμοι για τις προκλήσεις που σχετίζονται με το να είναι κανείς στην πρώτη γραμμή της αλλαγής. Ωστόσο, αποτελούμε μια μόνο ομάδα εμπλεκόμενων στον χώρο της Ιατρικής Εκπαίδευσης και γι’ αυτό παρουσιάζουμε τις απόψεις μας ως βάση για περεταίρω συζήτηση και πεδίο συνεργασίας. Κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει ένα πρόσφορο και παραγωγικό περιβάλλον εκπαίδευσης και σαν αποτέλεσμα, καλύτερες υπηρεσίες υγείαςiv. Εκ μέρους των συμμετεχόντων,
Emily Rigby President Organizing Committee
Jan Hilgers Medical Education Director 2005‐2006 IFMSA
Paul de Ross Medical Education Director 2005‐2006 EMSA
9
10
Κριτική Σκέψη Κριτική σκέψη είναι η συστηματική αξιολόγηση των πληροφοριών που προηγείται κάθε επαγγελματικής απόφασης και πράξης. Τονίζουμε ότι η δεξιότητα αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με κάθε έκφανση του ρόλου του ιατρού.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αξιολογούν κριτικά κάθε ιατρική πράξη και πρωτόκολλο θεραπείας πριν την εφαρμογή του.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να μπορούν να βρίσκουν σχετική τεκμηρίωση για κάθε κλινική απόφαση.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι διαρκώς ενημερωμένοι για τις πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις και να ασκούν ιατρική βασισμένη στην τεκμηρίωση στην καθ’ ημέρα πράξη. Αυτό περιλαμβάνει:
o Την ικανότητα να αξιολογούν τα σχετικά επιστημονικά κείμενα και κάθε άλλη πηγή ενημέρωσης.
o Την επίγνωση των περιορισμών της τρέχουσας ιατρικής γνώσης.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να εφαρμόζουν μεθόδους διασφάλισης της ποιότητας κατά την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν τις πηγές με αποτελεσματικότητα και κριτική σκέψη κατά την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος.
11
Θεωρητική Κατάρτιση Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν αποκτήσει επιστημονικές βάσεις για την άσκηση της ιατρικής και να είναι σε θέση να μεταφράσουν την κεκτημένη γνώση σε ιατρική πράξη και επαγγελματική επάρκεια. Πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς για τις ταχείες αλλαγές και την πρόοδο της γνώσης και να αναγνωρίζουν τη σημασία της δια βίου μάθησης. Οι νέοι γιατροί πρέπει να μοιράζονται τις ιατρικές γνώσεις με συναδέλφους τους, να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα όρια της γνώσης και να έχουν την ικανότητα να αναζητούν και να αξιολογούν τις κατάλληλες πηγές πληροφοριών. Βασικές επιστήμες, Κλινικά Μαθήματα και Έρευνα
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις στις βασικές επιστήμες και στα κλινικά μαθήματα για να αντιμετωπίζουν τα συνήθη ιατρικά περιστατικά.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να κατανοούν τις ασθένειες και τις φυσιολογικές παραλλαγές, βασιζόμενοι στη γνώση τόσο του υγιούς όσο και του πάσχοντος σώματος. Πρέπει να εφαρμόζουν τις αρχές των βασικών επιστημών, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, στην κλινική πράξη.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν γνώσεις μεθοδολογίας έρευνας. Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές και Συμπεριφορικές Επιστήμες
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν γνώσεις ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας. • Οι πτυχιούχοι πρέπει να κατανοούν την επιρροή των κοινωνικών και
συμπεριφορικών επιστημών στην άσκηση της ιατρικής. Κοινότητα και Περιβάλλον
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να κατανοούν τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και επαγγελματικές επιρροές στην υγεία της κοινότητας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με πολιτιστικές και θρησκευτικές διαφορές μέσα στον πληθυσμό και να κατανοούν με ποιο τρόπο άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτισμούς και θρησκείες αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τις καθημερινές ασθένειες, τη θεραπεία και το θάνατο.
Σύστημα υγειονομικής περίθαλψης
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τη δομή και τις λειτουργίες του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης καθώς και το ρόλο του ιατρού και των υπολοίπων επαγγελματιών υγείας σε αυτό.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να ξέρουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο νόμο σχετικά με τη θεραπεία και την τήρηση αρχείου ασθενών.
12
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν επαρκή γνώση των πληροφοριακών συστημάτων που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια του υγειονομικού συστήματος.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να ξέρουν πώς τα προγράμματα πρόληψης μπορούν να βελτιώσουν την υγεία της κοινότητας, ενώ τους κρατούν ενήμερους για την κατάσταση υγείας του πληθυσμού.
Ευρωπαϊκή διάσταση
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν για άλλα συστήματα υγείας δεδομένου ότι η
ιατρική άσκηση δεν περιορίζεται στα δεδομένα ενός μόνο εθνικού συστήματος υγείας.
• Οι πτυχιούχοι είναι καλό να γνωρίζουν (γραπτά και προφορικά) μια ή περισσότερες ευρωπαϊκές ξένες γλώσσες και πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με την κουλτούρα άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.
13
Κλινικές Δεξιότητες Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν αποκτήσει και να γνωρίζουν άριστα κλινικές και πρακτικές δεξιότητες προκειμένου να τις εκτελούν με αυτοπεποίθηση στο επαγγελματικό περιβάλλον. Εκτιμούμε πως υπάρχει ανάγκη για μία συγκεκριμένη λίστα που θα καθορίζει αυτές τις δεξιότητες και διαδικασίες. Καθώς αυτό δεν είναι ο σκοπός του συγκεκριμένου κειμένου, αναγνωρίζουμε αυτές που περιγράφονται σε προηγούμενα κείμενα.
ix, xv, xvi, xvii, xviii, xix
Βασικά διαγνωστικά εργαλεία
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να παίρνουν λεπτομερές και σχετικό ιστορικό.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να πραγματοποιούν γενική και στοχευμένη φυσική εξέταση.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν διαγνωστικές μεθόδους, απεικονιστικές και εργαστηριακές (παρακλινικές) εξετάσεις, όπου είναι απαραίτητο, και να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα επαρκώς.
Κλινική τεκμηρίωση
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να επιδεικνύουν επαρκή κλινική τεκμηρίωση που θα τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν τα βασικά διαγνωστικά εργαλεία για να καταλήξουν σε διάγνωση και πλάνο διαχείρισης με βάση όλες τις αποκτώμενες πληροφορίες.
Θεραπεία και φροντίδα
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να σχεδιάζουν και να φέρουν εις πέρας ένα κατάλληλο πλάνο διαχείρισης.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν επείγουσες καταστάσεις.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να παρέχουν εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίεςxxi.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να εφαρμόζουν κατάλληλη παρηγορητική φροντίδα.
Διατήρηση ιατρικού αρχείου ασθενούς
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να διατηρούν κλινικά και νομικά έγκυρο αρχείο για τον ασθενή το οποίο να είναι ευανάγνωστο.
14
Προσέγγιση επικεντρωμένη στον ασθενή
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίζουν τον ασθενή ως σύνολο, συνεκτιμώντας το κοινωνικό και ψυχολογικό του υπόβαθρο.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να λαμβάνουν υπόψη την εμπειρία και κατανόηση του ασθενή για το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει και τη θεραπεία του.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να προσαρμόζουν τη θεραπεία σε κάθε ασθενή, εκτιμώντας συγχρόνως την αποτελεσματικότητα και την βιβλιογραφική τεκμηρίωση.
15
Επικοινωνία Οι πτυχιούχοι πρέπει να διαθέτουν επικοινωνιακές δεξιότητες που να διευκολύνουν την εφαρμογή των πρακτικών γνώσεων που έχουν αποκτήσει. Το σημείο αυτό είναι απαραίτητο για την άριστη φροντίδα του ασθενούς.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν με επάρκεια και αποτελεσματικότητα με κάθε εμπλεκόμενο πρόσωπο στο ιατρικό περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει:
o Κατάλληλη επικοινωνία χρησιμοποιώντας διαφορετικές επικοινωνιακές τακτικές σε κάθε περίσταση.
o Αντίληψη των μη λεκτικών τρόπων επικοινωνίας που χρησιμοποιούν τόσο οι ίδιοι και οι συνομιλητές τους.
o Αποτελεσματική επικοινωνία με τους ασθενείς, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους ή τυχόν αναπηρίες.
o Την ικανότητα να εξηγούν με αποτελεσματικότητα ιατρικά θέματα στους ασθενείς
o Αποτελεσματική επικοινωνία με τους υπόλοιπους επιστήμονες υγείας o Την ικανότητα να μπορούν να επικοινωνούν με όλους τους φορείς
κοινωνικής πρόνοιας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να σέβονται τους ασθενείς, να είναι ανοιχτοί και ειλικρινείς μαζί τους, έχοντας συναίσθηση της συναισθηματικής τους κατάστασης και δείχνοντας την απαραίτητη κατανόηση.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να κάνουν κάθε προσπάθεια για να δημιουργήσουν κλίμα εχεμύθειας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να βρίσκουν τρόπους επικοινωνίας, ακόμη και αν υπάρχουν εμπόδια.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν διερμηνείς, έχοντας επίγνωση των δυσκολιών αυτής της μορφής επικοινωνίας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να κάνουν χρήση όλων των μορφών επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων της λεκτικής, της μη λεκτικής, της προφορικής και της γραπτής.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν αμφίδρομα με το περιβάλλον τους.
16
Ομαδική Εργασία
Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν ως στόχο την διασφάλιση της ιδανικότερης ιατρικής φροντίδας, έχοντας τη ικανότητα να εργαστούν αποτελεσματικά ως μέλη μιας ομάδας όποτε αυτό χρειάζεται. Πρέπει να έχουν την ικανότητα να επιδεικνύουν τις απαραίτητες δεξιότητες και συμπεριφορές για να εκπληρώνουν το ρόλο τους.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις όπου είναι απαραίτητη η ομαδική εργασία και την κατάλληλη σύσταση της ομάδας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να δουλεύουν σε μια διεπιστημονική ομάδα υγείας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να διαχωρίζουν τους διάφορους ρόλους τους οποίους μπορεί να χρειαστεί να αναλάβουν και να αναγνωρίζουν ποιοι από αυτούς αρμόζουν στην εκάστοτε περίπτωση.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να επιδεικνύουν τις απαραίτητες ικανότητες και συμπεριφορές ώστε να εργαστούν αποτελεσματικά μέσα σε μια ομάδα, στοχεύοντας στην άριστη φροντίδα προσανατολισμένη στον ασθενή. Αυτό περιλαμβάνει:
o Ηγετική ικανότητα όπου απαιτείται o Την ικανότητα ανταλλαγής πληροφοριών o Την επίδειξη σεβασμού και την κατανόηση των άλλων επαγγελματιών
υγείας o Την ικανότητα να αναλαμβάνουν αποτελεσματικά διαφορετικούς ρόλους
μέσα στην ομάδα όπως απαιτείται σε κάθε περίσταση.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τις επιπλέον διαγνωστικές και θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες είναι διαθέσιμες μέσα από άλλα επαγγέλματα υγείας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τις κατάλληλες διαδικασίες συνεργασίας και επικοινωνίας με άλλα μέρη μέσα στο ισχύουν σύστημα υγείας και νομοθετικό πλαίσιο.
17
Επαγγελματισμός – Στάσεις, Ευθύνες και Ατομική Εξέλιξη Ο επαγγελματισμός είναι μια εξελισσόμενη διαδικασία, η οποία αρχίζει στη διάρκεια της φοιτητικής ζωής, αλλά συνεχίζει καθώς ο φοιτητής περνάει στο ρόλο του ιατρού. Η προπτυχιακή εκπαίδευση οδηγεί στο ιατρικό επάγγελμα και οι φοιτητές χρειάζεται να αποκτήσουν τις ικανότητες που ταιριάζουν για το ρόλο και την ταυτότητα ενός ιατρού. Οι φοιτητές πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο στην επαγγελματική τους ανάπτυξη και πρέπει να τους παρέχεται ένα πλαίσιο που θα διευκολύνει αυτή την διαδικασία. Εκτός από την απόκτηση επαγγελματικών γνωρισμάτων, οι φοιτητές πρέπει να αναπτύξουν ηθικές βάσεις ώστε να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή φροντίδα για τον ασθενή. Επιπλέον, οι πτυχιούχοι πρέπει να αντιλαμβάνονται τις προσδοκίες του κοινωνικού συνόλου και να κατέχουν επαρκείς ικανότητες διαχείρισης καταστάσεων για να λειτουργούν μέσα στη σφαίρα της φροντίδας υγείας. Επαγγελματικές Στάσεις
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αναπτύσσουν μια θετική επαγγελματική σχέση με τον ασθενή. Αυτό περιλαμβάνει:
o Να δείχνουν σεβασμό για την αυτονομία του ασθενή καθώς και για την ικανότητά του να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τη ζωή και την υγεία του έχοντας πλήρη επίγνωση της κατάστασής του.
o Να σέβονται το ιατρικό απόρρητο, όπως ορίζεται από τους σχετικούς νομικούς και δεοντολογικούς κανόνες.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι πρόθυμοι να ανανεώνουν διαρκώς τις γνώσεις και δεξιότητές τους σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι πρόθυμοι να μεταδίδουν σε συναδέλφους τις γνώσεις και δεξιότητες που οι ίδιοι έχουν αποκτήσει.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για να εκπαιδεύουν και να καθοδηγούν ασθενείς και την κοινωνία γενικότερα.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να συνεισφέρουν ενεργά στην πρόοδο της ιατρικής. Διαχείριση, Ευθύνες και Λήψη Αποφάσεων
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να εφαρμόζουν βασικές ηγετικές και διαχειριστικές δεξιότητες σε επαγγελματικές καταστάσεις.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να μεταχειρίζονται κατάλληλες στρατηγικές για την αντιμετώπιση κρίσεων, διαμάχης, αβεβαιότητας, λαθών και χρονικών περιορισμών.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν γνώση του συστήματος υγείας με όρους αποτελεσματικής φροντίδας του ασθενή και οικονομικής αποδοτικότητας. Ακόμη πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ορθολογική συνταγογράφηση και στη χρήση των πόρων.
18
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να τηρούν την αρχή STEEEP* για τη φροντίδα του ασθενή iv,v, έχοντας υπόψη τις συνέπειες των πράξεών τους και μαθαίνοντας από τα λάθη τους.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι ικανοί να ανταπεξέλθουν στις ευθύνες που απαιτεί το ιατρικό επάγγελμα.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν και να τηρούν τις νομικές ευθύνες και υποχρεώσεις τους ως ιατροί.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τα όρια των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των εμπειριών, του χρόνου, των φυσικών ικανοτήτων και της υγείας τους. Για να διασφαλίζεται η ασφάλεια του ασθενούς, οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι ικανοί να αναζητούν κατάλληλη βοήθεια και αρωγή σε ό,τι ξεπερνά τις δικές τους ικανότητες.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να παίρνουν αποφάσεις, είτε ανεξάρτητα είτε ως μέρος μιας ομάδας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να παίρνουν επαγγελματικές αποφάσεις γνωρίζοντας ότι αυτές έχουν συχνά σημαντική επίδραση στις ζωές των ανθρώπων. Επομένως, δύσκολες αποφάσεις πρέπει, όπου είναι δυνατόν, να παίρνονται σε συνεννόηση με συναδέλφους, τη διεπιστημονική ομάδα υγείας, τους ίδιους τους ασθενείς ή και τους συγγενείς τους.
Αυτογνωσία
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αξιολογούν διαρκώς και να επαναπροσδιορίζουν τη δουλειά τους και το ρόλο τους ως ιατροί. Πρέπει να έχουν την ικανότητα να βελτιώνονται αποκρινόμενοι σε εξωγενείς παράγοντες και στην αυτοαξιολόγησή τους.
• Οι απόφοιτοι πρέπει να έχουν αυτοπεποίθηση σκέψεων και πράξεων στα πλαίσια της επαγγελματικής τους επάρκειας και να έχουν επίγνωση των φυσικών τους ορίων.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να αντιλαμβάνονται την πίεση ενός απαιτητικού επαγγέλματος και να είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν ένα αγχωτικό περιβάλλον. Πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τα διαθέσιμα μέσα για τη διαχείριση του άγχους.
Ηθικές Αρχές
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να εφαρμόζουν τους σχετικούς ηθικούς κώδικες στην καθημερινή κλινική εργασία και να έχουν την ικανότητα να εκφράζουν καλά τεκμηριωμένη άποψη σε θέματα ηθικής.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να διατηρούν κατάλληλες σχέσεις με το σύστημα φροντίδας υγείας.
* STEEEP: Safe, Timely, Efficient, Effective, Equitable, and Patient‐centered ‐ Ασφαλής, Έγκαιρος, Επαρκής, Αποτελεσματικός, Δίκαιος και με Επίκεντρο τον ασθενή.
19
Δια Βίου Μάθηση
Η δια βίου μάθηση είναι η διαρκής και καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής σταδιοδρομίας ανανέωση και εφαρμογή των γνώσεων που πρέπει να χρησιμοποιεί ένας ιατρός. Ο ιατρός οφείλει να είναι συνεχώς ιατρικά ενημερωμένος εξασφαλίζοντας ότι η φροντίδα του ασθενούς είναι βασισμένη στην τεκμηρίωση (evidence based medicine) και εφαρμόζεται σύμφωνα με τα τελευταία ιατρικά δεδομένα.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις προσωπικές τους γνωστικές ανάγκες.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να διδαχτούν στρατηγικές για τη συνεχή ανανέωση των απαραίτητων ιατρικών γνώσεων και της εφαρμογής τους στην πράξη.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να αξιολογούν την γνώση και τις πηγές πληροφοριών με βάση την σχετικότητα και την αξιοπιστία τους.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα της δια βίου μάθησης και να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες της μη συμμετοχής στη διαδικασία αυτή.
20
Διδασκαλία
Πιστεύουμε ότι η διδασκαλία είναι βασικό συστατικό της επαγγελματικής και εκπαιδευτικής αλληλεπίδρασης σε κάθε βαθμίδα του ιατρικού χώρου και παίζει ρόλο κλειδί στη διατήρηση ενός εξαιρετικού συστήματος φροντίδας υγείας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να διδάσκουν σε συναδέλφους, φοιτητές, άλλους επαγγελματίες υγείας, ασθενείς και τους συγγενείς τους, κοινωνικές ομάδες και στην κοινωνία γενικότερα. Αυτό περιλαμβάνει:
o Γνώση των μεθόδων διδασκαλίας o Να έχουν τις δεξιότητες για την επιλογή της πλέον κατάλληλης μεθόδου
και περιεχομένου για την εκάστοτε κατάσταση και την ομάδα θα διδάξουν o Η ικανότητα να διδάσκουν τις πιο σύγχρονες πληροφορίες πάνω στο
αντικείμενο που παρουσιάζεται. • Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν διαφορετικές μεθόδους αξιολόγησης και να
έχουν την ικανότητα να επιλέξουν την καταλληλότερη για κάθε περίσταση, ομάδα ανθρώπων ή άτομο που αξιολογείται.
21
Υγεία και Κοινωνία Ως μελλοντικοί ιατροί σ’ ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας στις προσδοκίες της κοινωνίας. Κρίνουμε απαραίτητη τη γνώση των βασικών αρχών σε ζητήματα δημόσιας υγείας για την εργασία μας ως μελλοντικοί ιατροί σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Επομένως, τονίζουμε τη σημασία να συμπεριληφθούν τα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και διεθνή ζητήματα υγείας στο πρόγραμμα σπουδών μας. Περιβαλλοντικά ζητήματα
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τον αντίκτυπο των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών παραγόντων στην υγεία των ατόμων και της κοινωνίας.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τους βασικούς παράγοντες κινδύνου, στρατηγικές πρόληψης και προγράμματα παρακολούθησης για τις πιο κοινές περιπτώσεις.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι ικανοί να αναγνωρίζουν τους ευάλωτους πληθυσμούς και να ανταποκρίνονται κατάλληλα.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να προάγουν την υγεία στα άτομα και την κοινωνία . Αυτό περιλαμβάνει :
o Εκπαίδευση των ασθενών o Την ικανότητα να προσδιορίζουν τους κινδύνους για την υγεία στο
περιβάλλον και να χρησιμοποιούν τα υπάρχοντα πρωτόκολλα για να ενημερώσουν τις αρμόδιες αρχές αναλόγως.
o Την ικανότητα να διατυπώνουν τη γνώμη τους πάνω σε αυτά τα ζητήματα και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση πολιτικής για την υγεία.
Εθνικά και πολιτισμικά ζητήματα
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν την ικανότητα να δουλεύουν με ασθενείς με διαφορετικό πολιτισμικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και εθνικό υπόβαθρο. Αυτό περιλαμβάνει :
o Ισότιμη προσέγγιση όλων των ασθενών ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους
o Αποτελεσματική επικοινωνία με τους ασθενείς ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να αναγνωρίζουν συγκεκριμένες εθνικές και κοινωνικές ομάδες ευπαθείς σε ορισμένες συνθήκες .
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να κατανοούν τον αντίκτυπο των πολιτισμικών, θρησκευτικών και κοινωνικών παραμέτρων στην υγεία, τις συμπεριφορές υγείας και τη θεραπευτική προσέγγιση.
22
Διεθνή ζητήματα υγείας
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τη δομή των Ευρωπαϊκών και
Διεθνών πολιτικών για την υγεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. • Οι πτυχιούχοι πρέπει να γνωρίζουν την ύπαρξη επιδημιών και μολυσματικών
ασθενειών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και την πρόληψη, τη θεραπεία τους και τις σχετικές διαδικασίες αναφοράς.
• Οι πτυχιούχοι πρέπει να έχουν επίγνωση των περιορισμών πρόσβασης στην υγειονομική φροντίδα σε ορισμένες περιοχές στον κόσμο, καθώς και τα αίτιά τους.
23
Συμμετέχοντες
Οι παρακάτω φοιτητές ιατρικής, εκπρόσωποι εθνικών οργανώσεων, συμμετείχαν στη συνάντηση και συνέβαλλαν στη δημιουργία του Core Curriculum: Γαλλία:
Marie Mizzi ANEMF‐France University of Mérignac Thomas Tatulli Vice President on External Affairs ANEMF‐France University of Toulouse
Γερμανία:
Jan Hilgers Medical Education Director International Federation of Medical Students’ Associations National Officer on Medical Education‐ Assistant BVMD‐Germany University of Cologne Ulf Krister Hofmann BVMD‐Germany University of Freiburg Patrick Weinmann Chairman of Medical Students’ Committee Marburger Bund BVMD‐Germany University of Hamburg
Δανία:
Maja S. Basnov National Officer on Medical Education IMCC‐Denmark University of Aarhus Jill R. Mains National Spokesperson for Internships Danish Association of Medical Students University of Aarhus Louise Stoerling IMCC‐Denmark University of Odense
Ελλάδα:
Christos Chronis Former Vice President on External Affairs HelMSIC‐Greece Aristotle University of Thessaloniki Nikolaos Davaris Local Officer on Medical Education HelMSIC‐Greece Aristotle University of Thessaloniki
Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας:
Brendan O’Brien Medical Students’ Committee Representative British Medical Association University of Cardiff Amy Crees University of Bristol Kate Myall University of Bristol Emma Phillips University of Bristol Emily Rigby European Regional Assistant for Medical Education IFMSA University of Bristol Alice Tsai University of Bristol
Ισπανία:
Miguel Cainzos Achirica President Spanish Medical Students’ Council (CEEM) University of La Coruna Iago Garetta Local President Students Committee University of Barcelona Yevgeniya Pastushenko Secretary Spanish Medical Students’ Council (CEEM) University of Zaragoza
Λουξεμβούργο: Pit Braquet President ALEM‐Luxembourg University of Paris
Μάλτα:
Becca Fenech Former National Officer on Medical Education MMSA‐Malta University of Malta
24
Νορβηγία:
Torstein S. Hansen Former National Officer on Medical Education Norwegian Medical Students’ Association University of Trondheim Einar Vie Sundal Board Member NMSA Norwegian Medical Students’ Association University of Bergen
Ολλανδία:
Emmaline Brouwer National Officer on Medical Education IFMSA‐The Netherlands University of Maastricht Florence de Man IFMSA‐The Netherlands Free University of Amsterdam Paul de Roos Medical Education Director European Medical Students’ Association IFMSA‐The Netherlands Free University of Amsterdam Salmaan Sana Local President IFMSA‐The Netherlands Free University of Amsterdam Sybrich Tiemersma Secretary General European Medical Students’ Association University of Groningen Christel van der Donk Local Officer on Medical Education IFMSA‐The Netherlands University of Maastricht Hanneke van der Wijngaart Local Student Assessor IFMSA‐The Netherlands Free University of Amsterdam
Πολωνία:
Pawel Chomicki EMSA‐Poland Co‐ordinator University of Warsaw Anna Jablonska National Officer on Medical Education
IFMSA‐Poland University of Warsaw Magdalena Restel EMSA‐Poland Secretary General University of Warsaw Marek Wolski University of Warsaw Kornelia Zareba President IFMSA‐Poland Jagiellonian University of Krakow
Σλοβενία:
Katja Kovac Former Medical Education Director International Federation of Medical Students’ Associations Former National Officer on Medical Education SloMSIC‐Slovenia University of Ljubljana Matija Svagan National Officer on Medical Education SloMSIC‐Slovenia University of Ljubljana
Σουηδία: Adina Welander International Relations Officer Swedish Medical Students’ Association Karolinska Institute
Τουρκία: Halit Aytar President Local Committee Turkish Medical Students’ International Committee Ankara University
Φινλανδία:
Liisa Karttunen FiMSA‐Finland University of Helsinki Valpuri Saarinen President Finnish Medical Students’ Association University of Tampere Pyry Tapio FiMSA‐Finland University of Tampere
25
Βιβλιογραφία
i IFMSA/EMSA (2004), The Bologna Declaration and Medical Education ‐ A Policy Statement from the Medical Students of Europe. Megève (France).
ii IFMSA/EMSA (2005), Quality Assurance in Medical Schools ‐Moving from Quality Assurance to Quality Improvement. Copenhagen (Denmark).
iii EMS Council (2005), An Outcome‐based Core Curriculum In Patient Safety. Warsaw (Poland). iv World Healthcare Students’ Symposium (2005), Statement of Beliefs. Qawra (Malta) v Institute of Medicine, Crossing the quality chasm: A new health system for the 21st century, http://www.iom.edu/file.asp?id=27184
vi Harden, R.M. (2002) Learning outcomes and instructional objectives: is there a difference? Medical Teacher, 24 (2), pp. 151‐155
vii Harden, R.M. (2002) Developments in outcome‐based education, Teacher, 24 (2), pp. 117‐120 viii Harden R.M., Crosby J.R., Davis M.H. (1999) AMEE Guide No. 14: Outcome‐based education: Part 1 ‐ An introduction to outcome‐based education, Medical Teacher, 21 (1), pp. 7‐14
ix Smith S.R., Dollase R. (1999) AMEE Guide No. 14: Outcome‐based education: Part 2 ‐ Planning, implementing and evaluating a competency‐based curriculum, Medical Teacher, 21 (1), pp. 15‐22
x Friedman M. (1999) AMEE Guide No. 14: Outcome‐based education: Part 3 ‐ Assessment in out
come‐based education, Medical Teacher, 21 (1), pp. 23‐25
xi Ross N., Davies D. (1999) AMEE Guide No. 14: Outcome‐based education: Part 4 ‐ Outcome‐based learning and the electronic curriculum at Birmingham Medical School, Medical Teacher, 21 (1),
pp. 26‐31
xii Harden R.M., Crosby J.R., Davis M.H., Friedman M. (1999) AMEE Guide No. 14: Outcome‐based education: Part 5 ‐ From competency to meta‐competency: a model for the specification of learning
outcomes, Medical Teacher, 21 (6), pp. 546‐552
xiii Miller G.E. (1990) The assessment of clinical skills/competence/performance, Academic Medicine, 65 (Suppl.), pp. S63‐S67
xiv Shumway J.M., Harden R.M. (2003) AMEE Guide No. 25: The assessment of learning outcomes for the competent and reflective physician, Medical Teacher, 25 (6), pp. 569‐584
xv British Medical Association, Medical Students Committee (2005), Medicine in the 21st century ‐ Standards for the delivery of undergraduate medical education, London.
xvi Frank JR. (Ed). 2005. The CanMEDS 2005 Physician competency framework. Better standards. Better physicians. Better care. Ottawa: The Royal College of Physicians and Surgeons of Canada.
xvii General Medical Council (2003) Tomorrow’s Doctors ‐ Recommendations on Undergraduate
Medical Education (London, GMC)
xviii Core Committee, Institute for International Medical Education (2002). Global minimum essential requirements in medical education. Medical Teacher, 24(2), pp130‐135. xix The Scottish Deans’ Medical Curriculum Group (2002). The Scottish Doctor ‐ learning outcomes for the medical undergraduate in Scotland: A foundation for Competent and reflective practitioners. Medical Teacher, 24(2), pp136‐143. xx Newble D, Stark P, Bax N, Lawson M, (2005). Developing an outcome‐focused core curriculum. Medical Education 2005; 39: 680‐687 xxi Advanced Life Support Working Group of the European Resuscitation Council (1998). The 1998 Resuscitation Council guidelines for adult advanced life support. BMJ, Jun 1998; 316: 1863‐1869
26
27
Ευχαριστούμε πολύ τους: