Europese subsidies voor de

Sociale Economie

Commissie Sociale Economie SERV

Hoorzitting 5 maart 2015

Jos Sterckx, Kenniscentrum Sociaal Europa

Kenniscentrum Sociaal Europa

Wie?

• Een initiatief van de socialprofit-koepels: SOM (SST), In│C, VLAB, VVSG, SLN Zorgnet Vlaanderen, Vlaams Welzijnsverbond,

Landsbond Onafhankelijke Ziekenfondsen, Kruispunt

Migratie-Integratie, Federatie van Wit-Gele

Kruisverenigingen, Samenlevingsopbouw Vlaanderen,

Vlaamse Christelijke Mutualiteiten, Familiehulp, Socius,

Vlaams Neutraal Ziekenfonds

• Met de steun van Verso - de vereniging voor social profit ondernemingen

• Met de steun van de Vlaamse overheid

Kenniscentrum Sociaal Europa

Informatie, advies, en coaching rond EU beleid,

projecten en projectfinanciering

Werkgebieden

• Het Europese beleid dat impact heeft op de socialprofitsector: informatie, advies, coaching en coördinatie tav de sectorfederaties en steunpunten

• Europese subsidies – informatie, sensibilisering en ondersteuning rond Europese subsidies voor het sociale werkveld: sociale ondernemingen, sector-federaties, steunpunten en overheden

Kenniscentrum Sociaal Europa

Intersectoraal kennisnetwerk

Keuze voor samenwerking binnen socialprofit:

• Europees beleid is complex en omvattend en heeft eigen ‘logica’

• Het Europese beleid is zowel thematisch als transversaal, zelden ‘sectorgebonden’ zowel ‘upstream’ als ‘downstream’ nood aan ‘Vlaamse’ coördinatie

• Europese subsidies zijn bijna steeds transversaal en zelden voor specifieke subsector

• Internationale netwerking

Hoe werken EU subsidies

EU BELEIDSKADER BEPALEND VOOR DE

INHOUD SUBSIDIEPROGRAMMA’S (1)

Thema’s van belang voor de Sociale Economie

• Tewerkstelling: stimulering van sociaal ondernemerschap gericht

op tewerkstelling van kansengroepen – 2020: 75% van 20 – 64j

heeft werk

• Innovatie: in methodieken tewerkstellingsondersteuning,

organisatie- en financieringsstructuur, technologische innovatie om

duurzame tewerkstelling te creëren

• Opleiding, training en kwaliteitszorg

(Jeugdwerkgelegenheid!)

• Klimaat, milieu, energie (kringloopeconomie)

• Armoede, vergrijzing

EU BELEIDSKADER BEPALEND VOOR DE

SUBSIDIEPROGRAMMA’S (2)

KENMERKEN VAN EU-SUBSIDIES

• Programmaperiode 2014 – 2020: Financieringsprogramma –

werkprogramma’s – subsidieoproep - projectidee

• Transnationale samenwerking: meestal

• Europese middelen zijn altijd projectmatig, co-financiering en

pre-financiering

• Aandacht voor impact en disseminatie van het project.

Kennisdeling en netwerkvorming binnen Europa

• Innovatief en resultaatsgericht

• Aandacht voor samenwerking tussen publieke sector, private

sector en kennisinstellingen

• Europese Commissie, subsidieagentschappen,

programmasecretariaten (beheer) en nationale

contactpunten (informatie)

• Regelgeving en administratie

Structuurfondsen:

Europees Sociaal Fonds

Thema’s

• Curatief en preventief loopbaanbeleid en mensgericht ondernemen (toegang tot

werkgelegenheid voor werkzoekenden en niet-actieven,

duurzame integratie op de arbeidsmarkt van jongeren, …)

• Sociale Inclusie en armoede (vnl toeleiding van

kwetsbare groepen naar de arbeidsmarkt door oa in te zetten

op de sociale economie als instrument)

• Innovatie en transnationaliteit (ontwikkelen,

introduceren en evalueren van nieuwe instrumenten en

praktijken)

Alle oproepen: www.esf-agentschap.be

ESF voor sociale economie

• Bekijk niet alleen toekomstige potentiële oproepen gericht naar de sociale economie

• Bekijk ook zeker oproepen naar bedrijven rond

Mensgericht ondernemen

Opleidingen in bedrijven

Praktijkvoorbeelden

‘Co4Energy’ – Pro Natura: creëren van een blauwdruk voor een lokale energie-coöperatieve

http://pronatura.be/images/documenten/Co4Energy_%283%29.pdf

‘Doorstroom’ – ‘t Veer: personen met een arbeidshandicap, via een enclave als tussenstap, laten doorstromen naar een reguliere tewerkstelling, gebaseerd op de methodiek van supported employment

http://www.esf-agentschap.be/nl/projectenkaart/doorstsroom

Structuurfondsen:

Europees Fonds voor

Regionale Ontwikkeling

EFRO-PROGRAMMA’S

FOCUS 2014-2020

Onderzoek & innovatie marktvalorisatie

Energie efficiëntie CO2 neutrale economie

Milieu & efficiënte omgang hulpbronnen

EFRO VLAANDEREN

Sociale Economie:

• Energie efficiëntie, -recuperatie, groene energie

(zowel facilitatie- als demonstratieprojecten)

• Verduurzamen van stedelijk mobiliteitssysteem (bvb

fietstaxi’s)

• OCMW’s en sociale huisvestingsmaatschappij als

doelgroep (active ageing)

• (Zorg en sociale cohesie zijn geen prioriteit an sich,

wel belangrijke meerwaarde)

• Interreg A: Vlaanderen-Nederland, 2 zeeën, Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen, Euregio

• Interreg B: Noord-West-Europa, Noordzeeregio

• (Interreg C)

Sociale economie:

– Verbetering van de aansluiting tussen arbeidsvraag en arbeidsaanbod

– Sociale innovatie en sociale inclusie

INTERREG: INTERREGIONALE SAMENWERKING BINNEN EFRO

Plattelandsprogramma

PDPO III

PLATTELANDSPROGRAMMA

(PDPO III)

• Heel wat verschillende maatregelen binnen PDPO

III, bijvoorbeeld ook gericht naar Landbouw en

Bebossing

• Maar de volgende maatregelen houden kansen in

voor de Sociale economie:

– Omgevingskwaliteit en vitaliteit platteland

– Leader

– Plattelandsontwikkeling door samenwerking met de

stedelijke omgeving

Deze maatregelen worden provinciaal beheerd.

PLATTELANDSPROGRAMMA

(PDPO III) (2)

• Versterking omgevingskwaliteit en vitaliteit

platteland

– Projecten met een duidelijke link met landbouw/platteland

en die passen binnen de volgende doelstellingen:

werkgelegenheid, klimaat, armoede

– Zowel dienstverlenings- als investeringsprojecten

(kleinschalige infrastructuurprojecten, verschillende

toepassingsgebied)

• Leader: Ontwikkelingsstrategie uitgewerkt door plaatselijke

groepen (=plattelandsactoren die zich groeperen). Deze

groepen bepalen de Leadergebieden en 3 thema’s waar

binnen projecten kunnen worden ingediend

• Samenwerking Stad – Platteland: bijv. rond

voedselstrategieën

PLATTELANDSPROGRAMMA

(PDPO III) (3)

Meer informatie:

– Brochure:

http://lv.vlaanderen.be/sites/default/files/attachments/gr_20

1501_brochure_pdpo_vrn_21x21_digi_0.pdf

– Websites van de provincies

– Infodag 26/03 vleva

Thematische fondsen

ERASMUS+ : EU PROGRAMMA VOOR ONDERWIJS,

OPLEIDING, JEUGD EN SPORT

Thema’s

• Optimalisering van kennis en vaardigheden van de medewerkers om een betere ondersteuning te bieden aan de cliënten

• Verhogen van de arbeidsvaardigheden van de medewerkers en doelgroepmedewerkers

• Jongerentewerkstelling

• Specifieke aandacht voor sociaal ondernemerschap

ERASMUS+ : EU PROGRAMMA VOOR

ONDERWIJS, OPLEIDING, JEUGD EN SPORT

Welke acties?

• Proces- en/of resultaatsgerichte samenwerking rond een thema dat relevant is voor onderwijs en opleiding: uitwisseling van kennis, ontwikkeling en uittesten trainingsmateriaal naar specifieke doelgroep, …

• Belangrijk: zowel partner uit de opleidings- als bedrijfswereld

• Transnationale samenwerking (minimum 3 partners uit 3 verschillende landen)

ERASMUS+ : EU PROGRAMMA VOOR ONDERWIJS,

OPLEIDING, JEUGD EN SPORT

Projectvoorbeelden

‘50+ IC’ – Levanto vzw: ontwikkeling training voor coach die werknemers van 50+ gaat begeleiden

http://www.ic50plus.eu/

‘Skills Lab’ – GOB De Ploeg: maximaliseren van kans op werk en sociale integratie van mensen met ASS

http://www.skillslabforasd.eu/

EEN SELECTIE VAN THEMATISCHE PROGRAMMA’S

RELEVANT VOOR DE SOCIALE ECONOMIE

COSME – Competitiviteit en duurzaamheid van bedrijven

versterken

Calls rond Toerisme (voor SE-ondernemingen actief

in duurzaam toerisme of streekontwikkeling)

Aandacht voor Sociaal Ondernemerschap (in de

vorm van conferenties)

EaSI – Programma voor Tewerkstelling en Sociale Innovatie

Social Policy Experimentation (innovatieve

beleidsinitiatieven op kleine schaal, oa rond

werkgelegenheid en sociale inclusie)

Zeer beleidsgericht, acties met een structurele impact

LIFE – Programma voor milieu en klimaatactie

Kansen voor sociale economie projecten die actief

zijn in natuurbehoud en de verbetering van de

leefomgeving (circulaire economie)

EN NOG MEER MOGELIJKHEDEN, MAAR…

Horizon 2020: Wetenschappelijk onderzoek, maar met sterk

accent op ‘impact’ (actie onderzoek)

Ambient Assisted Living (AAL): Ontwikkeling en

implementatie van zorgtechnologie

‘Europa voor de Burger’: Partnerschappen die op een

directe manier burgers betrekken, gericht op kennisbevordering

over en deelname aan EU-beleid

Programma voor Rechten en Burgerschap: Sensibiliseren rond de rechten mbt EU-burgerschap, anti-

discriminatie obv geslacht, ras of etnische origine,

geloofsovertuiging, beperking, leeftijd, seksuele voorkeur,

rechten van het kind

• En nog enkele meer…

EEN SELECTIE VAN THEMATISCHE PROGRAMMA’S

RELEVANT VOOR DE SOCIALE ECONOMIE

• Moeilijker toegankelijk, maar niet onmogelijk

• Als partner om een innovatieve methodiek uit te testen, om een maatschappelijk thema te onderzoeken (analyse, impact, aanpak,…)

• Samenwerking zoeken binnen Vlaanderen met onderzoeksinstituut, (lokale) overheid, …

• Instrument voor de Vlaamse overheid om zich internationaal zichtbaar te maken (Vlaanderen als kennisregio, als betrouwbare en deskundige internationale actor)!

CONCLUSIE

• Match mogelijk tussen de EU beleidsprioriteiten en de thema’s die op de agenda van de SE staan

• Verschillende relevante subsidieprogramma’s

• Maar een succesvol EU project vraagt een weloverwogen aanpak: Kenniscentrum Sociaal Europa begeleidt!

Europese subsidies voor de Sociale Economie

Hoe uw Europees project

ontwikkelen?

VIJF FASES BIJ HET INDIENEN VAN EEN

EUROPEES PROJECT

Fase 1: Interne voorwaarden in de organisatie: investeren in een projectomgeving

Fase 2: Permanente screening informatie, voorbereiding en detectie opportuniteiten

Fase 3: Projectontwikkeling: hoe een coherent EU-project schrijven?

Fase 4: Projectuitvoering

Fase 5: Projectafronding

FASE 1: INTERNE VOORWAARDEN IN DE

ORGANISATIE

Kernvragen: Moet mijn organisatie streven naar een Europese samenwerking (meerwaarde?) en hoe pakken we dat aan.

1. Stabiele organisatie

2. Europese samenwerking als strategische keuze voor innovatie

3. Investeer in een projectomgeving

4. Een Europa-verantwoordelijke … zorgt voor

permanente screening en procesmanagement

5. Performante besluitvorming in het interne proces

TOOLS

1. Kennismakingstraject KCSE met uitnodiging voor (individueel) overleg http://www.kcse.eu/kennismaken-met-onze-werking

2. Vragenlijst ‘Onderzoek Interne voorwaarden’: check list http://www.kcse.eu/zijn-europese-projecten-wel-nuttig-

voor-mijn-organisatie

Voldoende gescoord: stap naar Europese

samenwerking kan gezet worden

Organiseer de verdere stappen in fase 2

Onvoldoende gescoord: - Begin NIET aan een Europees avontuur indien de keuze niet

helder en met overtuiging gemaakt kan worden

- en/of verbetertraject

FASE 2: PERMANENTE SCREENING

INFORMATIE, VOORBEREIDING EN DETECTIE

OPPORTUNITEITEN

• Waarin is je organisatie geïnteresseerd? Eerste brainstorming

• Nood aan systematiek in het screenen van informatie en detecteren van opportuniteiten Informatie uit ‘Europa’ is complex en divers

• Screening leidt tot een potentieel project.

• Uitkomst van deze fase = van ‘potentieel project’ naar ‘projectindiening’. Dus: de nodige elementen bij elkaar krijgen om een EU project aan te vragen

HOE BRENG JE SYSTEMATIEK IN DE

SCREENING EN DETECTIE? (1)

Welke thema’s / welke projectideeën wil je Europees ontwikkelen?

- Dit maakt het eenvoudiger om EU fondsen op te volgen en opportuniteiten te spotten

- Overleg met een expert in EU-subsidies over de mogelijke subsidiebronnen (KCSE / vleva / provincie)

HOE BRENG JE SYSTEMATIEK IN DE

SCREENING EN DETECTIE? (2)

Baken je bronnen af

- Eerste screening en keuze van relevante programma’s (en websites)

- Blijf op de hoogte van de actualiteit (calls, partnersearches, events) via * eigen selectie info-bronnen (niet aangeraden) * subsidiewijzer vleva (www.vleva.eu/subsidiewijzer)

* EU-service KCSE (http://kcse.eu/website)

- Wees selectief met infosessies, netwerkevents, project

development workshops (“brokerage events”)

HOE BRENG JE SYSTEMATIEK IN DE

SCREENING EN DETECTIE? (3)

Zelf een projectidee Europa insturen

Omschrijf je projectidee adhv een aantal vaste items (in het Engels): EU programme, projectidea, activities / work packages, expected results, …

- Deelnemen aan infosessies, netwerkevents en indien beschikbaar ‘project development workshop’ of ‘brokerage event’

- Europees netwerk en contacten

PROMOTOR EN PENHOUDER

Te beslissen doorheen je zoektocht:

- Wie wordt ‘promotor’ van je project?

- Wie schrijft de projectaanvraag (Lijst van gespecialiseerde en geëngageerde consultants wordt

eerstdaags gepublceerd op www.socialeeconnmie.be)

TOOLS IN DEZE FASE

• Website www.kcse.eu (Overzicht van relevante EU fondsen en actualiteitsinformatie)

• EuropaService: mail alert on time

• Screeningsgesprek: uw projectidee koppelen aan EU subsidielijnen + bespreking van de volgende stappen

• Partnersearch: online template KCSE Website

• (Vlaamse netwerking)

• Projecten makelen en schakelen dmv actieve deelname aan Europese netwerken

STAP NAAR VOLGENDE FASE

Door permanente screening, detectie en creatie van opportuniteiten …

- Heb je een projectidee van een buitenlandse partner gevonden

- Heb je een subsidie call (of minstens programma) gespot voor jouw projectidee en een aantal organisaties uit je Europees netwerk zijn bereid om mee te stappen

- En het is duidelijk wie de promotor zal zijn en wie de pen vasthoudt om het dossier uit te schrijven

Dan kom je in fase 3: projectindiening

FASE 3: PROJECTONTWIKKELING EN -

INDIENING

- Alle ontbrekende schakels realiseren

- Het project omzetten in een projectaanvraag…

- …die tijdig, volledig en coherent toekomt bij de subsidiegever

- Stappen zijn oa

– Overleg met de subsidiegever

– Finale beslissing over partnerschap

– Werkpakketten, deliverables of intellectual output,

dissemination activities of multiplicator events, time

line

– Budgetopmaak

Hoe aanpakken:

Begeleiding en coaching

zijn essentieel

WIE HELPT?

- Contactpunten en agentschappen: MAAR…

- Europa-dienst van de provincie

- Vlaams-Europees verbindingsagentschap www.vleva.eu/subsidiewijzer

- Kenniscentrum Sociaal Europa ‘Steunpunt Europa’ van de socialprofitsector

(www.kcse.eu)

Ondersteuning Kenniscentrum Sociaal Europa

voor sociale economie-ondernemingen

In opdracht van in|C

en met financiering Vlaamse overheid

PROJECT "MEER EUROPESE SAMENWERKING VOOR

VLAAMSE SOCIALE ECONOMIE ONDERNEMINGEN“

PROJECT "MEER EUROPESE SAMENWERKING VOOR

VLAAMSE SOCIALE ECONOMIE“: INHOUD

• Kennismakingstrajecten Europese subsidies en

vragenlijst “is Europese samenwerking wel voor

mijn organisatie?”

• Alle basis- en actualiteitsinfo over

projectontwikkeling met Europese fondsen op

www.kcse.eu (publiek)

• Omstandige handleiding Europese subsidies

• Sociale-economiebedrijven worden begeleid bij de

ontwikkeling van hun Europese project (tot 2015)

• 5 provinciale infosessies over Europese subsidies

CONTACT

Kenniscentrum Sociaal Europa

Kolonel Bourgstraat 122 bus 4,

1140 Brussel

www.kcse.eu

Jos Sterckx, directeur

m +32 (0) 477 44 97 14

t +32 (0) 2 205 00 47

jos.sterckx@kcse.eu

An Rommel, adviseur Europese projecten

m +32 (0) 477 98 54 64

t +32 (0) 2 205 00 46

an.rommel@kcse.eu