excel12

MICROSOFT EXCEL

Лекц №7

1

СОЁЛ ИРГЭНШЛИЙН СУРГУУЛЬХҮМҮҮНЛЭГИЙН УХААНЫ ТЭНХИМ

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХ

График байгуулах хүснэгт нь тухайн графикийг илэрхийлж чадахуйц өгөгдөл бүхий байна.Хүснэгтээр бүхэлд нь болоод хэсэгчилж график байгуулах боломжтой.Хүснэгтийн график байгуулах хэсгийг сонгож идэвхжүүлнэ.

2

MSExcel програм дээр төрөл бүрийн бүтэц бүхий график байгуулах, байгуулсан графикдаа тохиргоохийх боломжтой байдаг. Графикийг дараах алхамтайгаар байгуулна.oГрафик байгуулах өгөгдөл бүхий хүснэгтийг байгуулна.oГрафик байгуулах өгөгдөл бүхий нүднүүдийг сонгож тэмдэглэнэ.oInsert/Chart хэрэгслийн мөрнөөс сонгоно.oГрафикт нэмэлт тохиргоонуудыг хийнэ.

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХ

Хүснэгтээ идэвхжүүлснийхээдараа Insert->Chartsхэрэгслийн мөрний группынграфикийн төрлөөс тохирохтөрөл бүхий графикийгсонгоно.

3

Insert->Charts хэрэгслийн мөрний группынзадлах сумыг дарж мөн графикийн төрөл сонгоххарилцах цонхтой ажиллах боломжтой.

Графикийн төрлүүд:Column – баганан графикLine – зураасан графикPie – бөөрөнхий графикScatter – математикийн шугаман графикуудыг илэрхийлэх боломжтой төрөл

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХГрафикийн төрлөө сонгоод дарахад график үүснэ.

4

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2008 2009 2010 2011

МУИСШУТИССУИС

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХГрафикийг үүсгэсний дараа график идэвхтэй байх үед цэсийн мөрөнд

Design

Layout

Format

гэсэн 3 цэс нэмэгдэх бөгөөд энэ цэсүүдээс графикийн тохиргоог хийнэ.

5

Design цэсний командууд:Design->Type->Change Chart Type – үүсгэсэн байгаа графикийн төрлийн солино.Design->Data->Switch Row/Column – графикийг мөр, баганы утгын алинаар нь илэрхийлэхээсонгоно.

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХDesign цэсний командууд:

Design->Chart Layouts –графикийн харагдах хэлбэрийгөөрчилнө.

6

oDesign->Chart Styles – графикийнөнгө, илэрхийлж байгаа дүрсийн харагдаххэлбэрийг өөрчилнө.

Design->Move Chart – графикийг өөр ажлын хуудасруу зөөдөг.

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХLayout цэсний командууд:

Layout->Labels->Chart Title –графикт гарчиг өгнө.

Centered Overlay Title – графикийнгарчгийг графикийн дүрс бүхий хэсэгрүү оруулж өгнө.

7

Above Chart – графикийнгарчгийг дээд хэсэгт өгнө.

None – графикийн гарчгийг устгана.


Layout->Labels->Axis Titles->PrimaryHorizontal Axis title – графикийнхэвтээ тэнхлэгт нэр өгнө.

8

Layout->Labels->Axis Titles->PrimaryVertical Axis title – графикийн босоотэнхлэгт нэр өгнө.


Layout->Legend – графикийг үүсгэж байгаа утгын тэмдэглэгээний байрлалыгтодорхойлно.

9

Legend->Show Legend at Right –утгын тэмдэглэгээг графикийн баруун талдхаруулна.

Legend->Show Legend at Top –утгын тэмдэглэгээг графикийн дээр харуулна.Legend->Show Legend at Left –утгын тэмдэглэгээг графикийн зүүн талд

харуулна.Legend->Show Legend at Bottom –утгын тэмдэглэгээг графикийн доор харуулна.


Layout->Labels->Data Labels –графикийг үүсгэж байгааутгуудыг графикийн дээрхаруулах эсэхийг тодорхойлно.

10

Layout->Labels->Data Table –графикийг үүсгэж байгаа хүснэгтийгграфиктай хамт харуулах эсэхийгтодорхойлно.


Layout->Axes->Axes – графикийнхэвтээ болон босоо тэнхлэгийн дагуубайрлаж байгаа утгуудыгхарагдуулах эсэхийг тодорхойлно.

11

Layout->Axes->Gridlines – графикийнард хэвтээ болон босоо шугам үүсгэнэ.

Layout->Analysis->Trendline – хүснэгтийнөгөгдлүүдийн хоорондын хамаарлыг графикдээр үзүүлэхээс гадна өсөлт бууралтыгшугаман хамаарлаар нэмж дүрслэхэдхэрэглэдэг.

ГРАФИКТАЙ АЖИЛЛАХFormat цэсний командуудаар графикт хийгдэж байгаатохиргоонуудын текстийн форматуудыг өөрчилнө.

12

НҮДЭН ДЭХЬ ӨГӨГДЛИЙГ ТОДОРХОЙ ЗОРИЛГОТОЙГООР ХУУЛАХ

13

Нүдэнд өгөгдлийг хуулах болон зөөх үйлдлийг гүйцэтгэхдээ тодорхой сонголт ашиглаж сонгосонөгөгдлөөс өөрт хэрэгтэй тодорхой хэсгийг хуулах боломж MS Excel програмд байдаг. Энэ нь өгөгдөлбүхий нүдийг хуулж сонгосон байрлалд тавихдаа тоон утгыг, томъёог, хэлбэр загварыг гэх мэтсонгоно гэсэн үг. 1. Хуулах мэдээлэл бүхий нүдийг сонгоно.

2. Хуулах команд Copy – г сонгоно.3. Өгөгдөл байрлуулах нүдийг сонгоно.4. Home->Clipboard->Paste->Paste Special командыг сонгоно

All Бүх өгөгдлийг хуулах

Formulas Зөвхөн томъёог хуулах

Values Зөвхөн утгыг хуулах

Formats Зөвхөн форматыг хуулах

Comments Тайлбарыг хуулах

All except borders Хүрээнээс бусдыг хуулах

НҮДЭН ДЭХЬ ӨГӨГДЛИЙГ УСТГАХ

Clear All – Сонгосон нүдэнд оруулсан бүх өгөгдлийгустгахClear Formats – Сонгосон нүдэн дэх өгөгдлийнхэлбэрийг устгахClear Contents – Сонгосон нүдний агуулгыг устгахClear Comments – Сонгосон нүдэнд хийсэн тайлбарыгустгах

14

Home->Editing -> Clear ( ) командаар гүйцэтгэнэ.

Өгөгдлийг устгах нүднүүдийг сонгоно.

Home->Editing -> Clear командыг сонгоно.

Нээгдэх дэд цэснээс устгахыг хүссэн хэсгийг устгана.

ХҮСНЭГТИЙН МӨР, БАГАНАТАЙ АЖИЛЛАХHome->Cells->Insert->Insert Cells – хүснэгтэнд нүд нэмнэ. Энэ командыг дарахад Insertхарилцах цонх гарч ирэх бөгөөд тохирох командыг сонгож дарна.

Shift cells right – идэвхтэй байгаа нүдний зүүн талд нь нүд нэмээд идэвхтэйбайгаа нүднээс хойших бүх нүдийг бүхэлд нь баруун тийш нь шилжүүлнэ.Shift cells down – идэвхтэй байгаа нүдний доод талд нь нүд нэмээд идэвхтэйбайгаа нүднээс дооших бүх нүдийг бүхэлд нь доош нь шилжүүлнэ.Entire row – идэвхтэй байгаа нүдний дээд талд мөр нэмнэ.Entire column – идэвхтэй байгаа нүдний зүүн талд багана нэмнэ.

15

Home->Cells->Insert->Insert Rows – хүснэгтийн идэвхтэй байгаамөрийн дээд талд мөр нэмнэ. Хэрэв хэд хэдэн мөр идэвхжүүлсэн болидэвхжүүлсэн байгаа мөрийн тоогоор мөр нэмнэ.Home->Cells->Insert->Insert Columns – хүснэгтийн идэвхтэй байгаабаганы зүүн талд багана нэмнэ. Хэрэв хэд хэдэн багана идэвхжүүлсэнбол идэвхжүүлсэн байгаа баганы тоогоор багана нэмнэ.

Home->Cells->Delete->Delete Cells – хүснэгтээс идэвхтэй байгаа нүдийгустгана.Home->Cells->Delete->Delete Rows – хүснэгтээс идэвхжүүлсэн байгаанэг болон хэд хэдэн мөрийг устгана.Home->Cells->Delete->Delete Columns – хүснэгтээс идэвхжүүлсэнбайгаа нэг болон хэд хэдэн баганыг устгана.

Home->Cells->Format->Row Height – идэвхжүүлсэнбайгаа хэд хэдэн мөрийн өндрийг зэрэг тохируулна.Командыг дарахад харилцах цонх гарч ирэх бөгөөдмөрийн өндрийг тоогоор өгнө. Мөрийн стандарт өндөрнь 12.75 байдаг.Home->Cells->Format->AutoFit Row Height – мөрийнөндөр дотор нь агуулагдаж байгаа өгөгдлийнхэмжээгээр тохирогдоно.

ХҮСНЭГТИЙН МӨР, БАГАНАТАЙ АЖИЛЛАХ

16

Home->Cells->Format->Column Width – идэвхжүүлсэн байгаахэд хэдэн баганы өргөнийг зэрэг тохируулна. Командыг дарахадхарилцах цонх гарч ирэх бөгөөд баганы өргөнийг тоогоор өгнө.Баганы стандарт өргөн нь 8.43 байна.Home->Cells->Format->AutoFit Column Width – баганы өргөндотор нь агуулагдаж байгаа өгөгдлийн хэмжээгээр тохирогдоно.Home->Cells->Format->Default Width – баганы өргөнийгстандарт байдалд аваачна.

Home->Cells->Format->Hide & Unhide-> Hide Rows – идэвхжүүлсэн байгаа нэг болонхэд хэдэн мөрийг ажлын талбараас нууна.Home->Cells->Format->Hide & Unhide-> Hide Columns – идэвхжүүлсэн байгаа нэгболон хэд хэдэн баганыг ажлын талбараас нууна.

Home->Cells->Format->Hide & Unhide-> Unhide Rows – нуусан байгаа мөрийг ил

гаргана.

Home->Cells->Format->Hide & Unhide-> Unhide Columns – нуусан байгаа баганыг ил

гаргана.

ХҮСНЭГТИЙН МӨР, БАГАНАТАЙ АЖИЛЛАХ

17

АЖЛЫН ХУУДАСТАЙ АЖИЛЛАХ

Ажлын хавтсанд ажлын хуудас нэмэхMSExcel програм дээр шинээр ажлын хавтас нээхэд 3 ажлын хуудастай байна.Home->Cells->Insert->Insert Sheet – Идэвхтэй байгаа ажлын хуудасны урд ажлын хуудасоруулна.Ажлын хуудас оруулах өөр нэг арга бол идэвхтэй байгаа ажлын хуудас дээрээ хулганы баруунтовчийг дарахад гарч ирэх шуурхай цэснээс Insert командыг дарна.

18

Ажлын хавтаснаас ажлын хуудас устгахHome->Cells->Delete->Delete Sheet – Идэвхтэй байгаа ажлын хуудсыг устгана.Ажлын хуудас устгах өөр нэг арга бол идэвхтэй байгаа ажлын хуудас дээрээ хулганы баруунтовчийг дарахад гарч ирэх шуурхай цэснээс Delete командыг дарна.

Move or Copy командыг сонгоход харилцах цонх гарч ирнэ.

АЖЛЫН ХУУДАСТАЙ АЖИЛЛАХ

To Book - Хуулах ажлын хуудсыг байрлуулах ажлынхавтсыг сонгоно.Before Sheet - Өөр ажлын хавтас руу зөөх хэрэггүйбол аль ажлын хуудасны өмнө болон хойнобайрлуулахыг сонгоно.Create a copy сонголтыг идэвхжүүлнэ. Хэрэв зөөх болэнэ сонголт сонгогдоогүй байна.

19

Ажлын хуудсыг хуулах болон зөөхАжлын хуудас гэгдэх Sheet –ийг бүхэлд нь хуулах эсвэл бэлэн байгаа ажлын хуудсуудын өмнөэсвэл хойно мөн өөр ажлын хавтас руу хуулж зөөх үйлдэл гүйцэтгэх шаардлага тохиолддог.Үүний тулд идэвхитэй байгаа ажлын хуудсыг хуулах болон зөөх командыг гүйцэтгэнэ.

Хуулах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно.Home->Cells->Format->Move or Copy Sheet командЭсвэл ажлын хуудас дээр хулганы баруун товчийг дарахад гарч ирэх шуурхай цэснээс Moveor Copy командыг сонгоно.

Ажлын хуудасны нэрийг өөрчлөхАЖЛЫН ХУУДАСТАЙ АЖИЛЛАХ

Нэрийг өөрчлөх ажлын хуудсыг сонгоно.

Хулганы баруун товчийг дарж нээгдэх шуурхай цэснээс

Rename командыг сонгоно.

Эсвэл Home->Cells->Format->Rename Sheet командыг

сонгоно.

20

Ажлын хуудсыг нууцлахАЖЛЫН ХУУДАСТАЙ АЖИЛЛАХ

Ажлын хуудсыг нууцлах үйлдэл нь дурын хэрэглэгч мэдээллийг устгах, хуулж

авах гэх мэт үйлдэл гүйцэтгэхээс сэргийлэх үед хийгддэг.

Нууцлах гэж буй ажлын хуудсыг сонгоно.

Home->Cells->Format->Hide & Unhide->Hide Sheet командыг сонгоно.

Дээрх командаар тухайн ажлын хуудас ажлын хавтсанд харагдахгүй болох

бөгөөд нуусан байгаа ажлын хуудсаа Home->Cells->Format->Hide &

Unhide->Unhide Sheet командаар сэргээх боломжтой.

21

АЖЛЫН ХУУДАСНЫ ХЭВЛЭГДЭХ МУЖИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ

Хүснэгтийг бүхлээр нь болон хэсэгчилэн хэвлэж болно. Хэсэгчлэн хэвлэхдээхэвлэх мужаа тодорхойлох шаардлагатай. Үүний тулд :1. Хэвлэх мужаа (хулганаар чирж ) тэмдэглэнэ.2. Page Layout->Page Setup хэрэгслийн мөрний группын Print Area хэрэгслээс

Set Print Area командыг сонгоно. Ингэхэд тэмдэглэсэн хэсгийг тойронтасархай зураас хүрээлсэн байна.

22

Page Layout->Page Setup->Print Area->Set Print Area

1. Page Layout->Page Setup->Print Area->Clear SetArea

2. Page Layout->Page Setup(задлах сумыг дарахад гарчирэх харилцах цонх)->Sheet хэсгийн Print Areaхэсгийн ард байгаа нүдний нэрийг арилгана.

Хэвлэх мужийг тэмдэглэхээс гадна цонхны утгыг нь зааж өгч болно. Үүний тулд :Page Layout->Page Setup(командын задлах сумыг дараад гарч ирэх харилцахцонх)->Sheet хэсгийг сонгоно.Print Area хэсэгт хэвлэх муж байрлах хэсгийн зүүн дээд, баруун доод цонхныутгыг тавь. Жишээ нь: A1 : E9 г.мХэвлэх хязгаараа заагаад OK товч дарна.

23


1. Хэвлэх мужаа (хулганаар чирж)тэмдэглэнэ.

2. Office Button->Print командынPrint What хэсгээс Selectionкомандыг coнгoнo.

24


Сонголт Үүрэг

Print Area Хэвлэх мужийг тодорхойлно.

Print Хэвлэх зүйлийг заана. Gridlines Шугам

Draft Quаlity Ноорог байдлаар хэвлэнэ.

Black and White Хар цагаанаар хэвлэнэ.

Row and Column Heading

Мөр баганы толгойнхэсэг

Print Titles Хэвлэх хэсгийн гарчиг

• Хайлтыг ажлын талбарыг бүхэлд нь хамруулж хийхээс гадна тэмдэглэгдсэн мужидхийж болно.

• Хайлт хийх мужийг тэмдэглэнэ. (муж тэмдэглээгүй тохиолдолд идэвхтэй ажлынталбарт хайлт хийгдэнэ)

• Home/Editing/Find&Select/Find командыг сонгоно.• Нээгдэх Find харилцах цонхны:

-Find what нүдэнд хайх тэмдэгтүүдийг бичнэ.-Search нүдэнд багана эсвэл мөрийн дагуу хайх эсэхийг сонгоно.-Look in нүдэнд томъёо, тоон утга, тайлбарын аль нэгийг сонгож хайх боломжийг сонгоно.-Within нүдэнд ажлын хуудаснаас хайх уу, ажлын талбараас хайх уу гэдгээ сонгоно.

25

АЖЛЫН ХУУДСАНД ӨГӨГДЛИЙГ ХАЙХ, СОЛИХ

Хүснэгттэй ажиллаж байх үед хүснэгтийн багана мөрийг бусдаас онцгойлж

өнгөөр ялгах шаардлага гарах үе байдаг.

Home->Font->Fill Color( ) командаар гүйцэтгэнэ.

26

АЖЛЫН ХУУДАСНЫ ДЭВСГЭР ӨНГИЙГ ӨӨРЧЛӨХ

Харин Page Layout->Page Setup->Background командаар ажлын хуудсанд дэвсгэр болгож төрөл бүрийн

зураг оруулах боломжоор хангагдана.

Зураг оруулсны дараа Background команд Delete Background команд болох бөгөөд оруулсан зургаа энэ

командаар устгана.

Home->Styles->Format as Table командаас хүснэгтийн бэлэн загвараас сонгоно.

27

АЖЛЫН ХУУДСАНД ХҮСНЭГТИЙН БЭЛЭН ЗАГВАР АШИГЛАХ

Page Layout->Page Setupхэрэгслийн мөрний группын задлахсумыг дараад гарч ирэх харилцахцонхны тусламжтайгаар ажлынхуудсанд хуудасны тохиргоогхийдэг.MSExcel програм нь хүснэгтэнмэдээлэл дээр боловсруулалтхийдэг хэдий ч боловсруулсанмэдээллээ хэвлэх шаардлага гардаг.Энэ үед цаасны тохиргоо хийх,хуудасны тохиргоо хийх зайлшгүйхэрэгтэй.

28

АЖЛЫН ХУУДСАНД ХУУДАСНЫ ТОХИРГОО ХИЙХ

Page Layout->Page Setup->Page хэсэгт цаасыг хэвтээ эсвэл босоо байрлуулахыг сонгох,цаасны хэмжээг тохируулах(A4,A5), боловсруулсан байгаа хүснэгтээ хэвлэхдээ харагдажбайгаа тохиргооноос нь ихэсгэх багасгах гэх мэт үйлдлүүдийг гүйцэтгэнэ.Page Layout->Page Setup->Margins хэсэгт цаасны дээд, доод, баруун, зүүн захаас авахзайг тохируулна.

Data->Sort & Filter->Sort командаар боловсруулсан байгаа хүснэгтэндээ

шаардлагатай эрэмбэлэлтийг хийдэг.

Эрэмбэлэх командыг гүйцэтгэх өөр нэг хялбар арга бол Home->Editing->Sort

& Filter команд юм.

29

АЖЛЫН ХУУДСАН ДАХЬ ХҮСНЭГТИЙН ӨГӨГДЛИЙГ ЭРЭМБЭЛЭХ

View->Workbook Views->Normal – хүснэгтийг MSExcel програмыг анх нээхэдбайсан хэлбэрт оруулна. Өөрөөр хэлбэл үргэлжилсэн хүснэгт хэлбэртэйхарагдуулна.View->Workbook Views->Page Layout – хүснэгтийг хуудсаар тасалсанхэлбэртэй харагдуулна.View->Workbook Views->Page Break Preview - ажлын хуудсанд төрөл бүрийнхүснэгт боловсруулж график диаграмм байгуулан нилээд хэмжээнийөгөгдөлтэй ажиллах явцад боловсруулсан байгаа бүх мэдээллийг нэгэн зэрэгхарах боломжийг олгоно.

30

АЖЛЫН ХУУДАСНЫ ХАРАГДАХ ХЭЛБЭРИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ

View->Show/Hide->Gridlines – MSExcel програмын хүснэгтийн шугамыг

арилгах болон харагдуулах

View->Show/Hide->Formula Bar – томъёоны мөрийг нуух болон харагдуулах

View->Show/Hide->Headings – мөр, баганыг нэрлэж байгаа үсэг, тоог нуух

болон ил гаргах

31

АЖЛЫН ХУУДАСНЫ ХАРАГДАХ ХЭЛБЭРИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ

АЖЛЫН ХУУДСАНД ХӨЛ ТОЛГОЙН БИЧИГЛЭЛИЙГ ТОХИРУУЛАХ

32

Header and Footer нүдэнд хүснэгтийн хөл толгойн хэсэгт оруулах бэлэнөгөгдлийг сонгож оруулдаг.Харин Custom header, Custom footer товчлуурыг дарахад нээгдэх Headerболон Footer харилцах цонхонд хэрэглэгчийн зүгээс оруулах хөл толгойнбичиглэлийг бичдэг.Header болон Footer харилцах цонх нь 3 хэсэгтэй.

Left section - Хүснэгтийн зүүнхэсэгт хөл, толгойн бичиглэлоруулахCenter section - Хүснэгтийндунд хэсэгт, хөл толгойнбичиглэл оруулахRight Section - Хүснэгтийнбаруун хэсэгт хөл, толгойнбичиглэл оруулах

View->Window->Freeze Panes – хэрэгслээс хүснэгтийн аль хэсгийгхөдөлгөөнгүй болгох буюу хөлдөөхийг сонгоно. Их хэмжээний мэдээлэлтэйажиллаж байх үед хамгийн эхний утгыг хөдөлгөөнгүй харах шаардлага гардаг.

Freeze Panes – хүснэгтийн сонгож идэвхжүүлсэн байгаа хэсгийг хөдөлгөөнгүй болгоно.Freeze Top Row – хүснэгтийн хамгийн эхний мөрийг хөдөлгөөнгүй болгоно.Freeze First Column – хүснэгтийн хамгийн эхний баганыг хөдөлгөөнгүй болгоно.

33

АЖЛЫН ХУУДСАН ДАХЬ ХҮСНЭГТИЙН МӨР, БАГАНЫГ ХӨЛДӨӨХ

Энэ командыг гүйцэтгэсний дараа хөлдөөж хөдөлгөөнгүй болгосон хэсгээс бусад хэсэг хөдөлнө.

34

АЖЛЫН ХУУДСАН ДАХЬ ХҮСНЭГТИЙН МӨР, БАГАНЫГ ХӨЛДӨӨХ

excel12

Education