faalİyet raporu 2016 - masak.gov.tr · pdf file2016 yılı faaliyet raporu 2 uyum denetimi...

FAALİYET RAPORU 2016

T.C. MALİYE BAKANLIĞI

MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI

www.masak.gov.tr

i

İçindekiler Tablosu BAŞKANIN SUNUŞU ................................................................................................................................. 1

I. GENEL BİLGİLER ............................................................................................................................... 3

A. MİSYON ......................................................................................................................................... 3

B. VİZYON .......................................................................................................................................... 3

C. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR ............................................................................................. 4

D. BAŞKANLIĞA İLİŞKİN BİLGİLER ....................................................................................................... 5

1. Bakanlık İçindeki Yeri ................................................................................................................... 5

2. Örgütsel Yapı ............................................................................................................................... 7

3. İnsan Kaynakları ........................................................................................................................... 7

II. AMAÇ VE HEDEFLER ...................................................................................................................... 12

A. BAŞKANLIĞIMIZIN AMAÇ VE HEDEFLERİ ....................................................................................... 12

B. BAŞKANLIĞIMIZIN TEMEL ÖNCELİKLERİ ........................................................................................ 12

III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER ............................................................... 14

A. MALİ BİLGİLER ............................................................................................................................... 14

B. PERFORMANS BİLGİLERİ ................................................................................................................ 15

1. VERİ TOPLAMA FAALİYETLERİ .................................................................................................... 18

1.1. Şüpheli İşlem Bildirimleri ........................................................................................................ 18

1.2. Adli Talepler ve İhbarlar ......................................................................................................... 20

1.2.1. Adli Makamlar Tarafından Yapılan Araştırma Talepleri ................................................... 22

1.2.2. Bireysel ve Kurumsal İhbarlar .......................................................................................... 22

1.3. Yurt Dışı Kaynaklı Bilgi Talepleri ve Bilgi Alışverişi .................................................................. 23

1.4. İşlemlerin Ertelenmesi Kapsamında Yapılan Çalışmalar ......................................................... 24

2. ANALİZ VE DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ .............................................................................. 26

2.1. Analiz ve Değerlendirmeler .................................................................................................... 26

2.2. Bilgi Paylaşımları (Bilgi Notu/Yazı) .......................................................................................... 29

3. AKLAMA SUÇU İNCELEMELE FAALİYETLERİ ............................................................................... 31

4. MALVARLIĞI DONDURMA FAALİYETLERİ ................................................................................... 33

4.1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarında Listelenen Kişilere Ait Malvarlıklarının

Dondurulması ................................................................................................................................ 33

4.2. Yabancı Devletlerce Yapılan Taleplere İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması ....................... 34

5. CMK’NIN 128 İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA YAPILAN FAALİYETLER .......................................... 36

6. YÜKÜMLÜLÜK DENETİMİ FAALİYETLERİ .................................................................................... 37

6.1. Yükümlülüklere Uyum Denetimleri ........................................................................................ 37

6.2. Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve Kesilen İdari Para Cezaları ................................................. 38

6.3. Adli Cezalar ............................................................................................................................. 39

2016 Yılı Faaliyet Raporu

ii

7. DÜZENLEME VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ ....................................................................... 40

7.1. Düzenleme Faaliyetleri ........................................................................................................... 40

7.2. Koordinasyon Kurulu Toplantıları ........................................................................................... 42

7.3. Diğer Faaliyetler ...................................................................................................................... 42

8. DIŞ İLİŞKİLERE YÖNELİK FAALİYETLER ........................................................................................ 43

8.1. Mali Eylem Görev Gücü (FATF) ile İlişkiler .............................................................................. 43

8.2. Türkiye’nin 4. Tur Karşılıklı Değerlendirme Sürecine Hazırlanması ........................................ 43

8.3. 2016 yılı EGMONT Grubu Faaliyetleri ..................................................................................... 44

8.4. Muadil Kurumlarla İmzalanan Mutabakat Muhtıraları .......................................................... 44

8.5. Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Yürütülen Diğer Çalışmalar ............................................... 45

8.6. Başkanlığımızca İştirak Edilen Yurtdışı Toplantılar ................................................................. 47

9. EĞİTİM VE BİLGİLENDİRME FAALİYETLERİ İLE KAMUOYU DUYARLILIĞINI ARTIRMAYA YÖNELİK

DİĞER FAALİYETLER ....................................................................................................................... 48

10. PROJE FAALİYETLERİ ................................................................................................................ 50

11. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM FAALİYETLERİ ..................................................................... 52

11.1. Proje Yürütme Faaliyetleri .................................................................................................... 52

11.1.1. Bakım, İdame, İşletim, Destek ve Kapasite İyileştirme Projesi ...................................... 52

11.1.2. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Etkinlik Projesi ....................................... 52

11.1.3. ISO 27001 ...................................................................................................................... 52

11.2. Yazılım Geliştirme Faaliyetleri .............................................................................................. 53

11.2.1. Görsel Analiz .................................................................................................................. 53

11.2.2. Elektronik Tebligat ......................................................................................................... 53

C. PERFORMANS SONUÇLARI ............................................................................................................ 53

1. PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU ........................................................................................ 53

2. PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ................................................................ 59

3. PERFORMANS BİLGİ SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ............................................................ 59

IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ ................................................. 60

V. SONUÇ ............................................................................................................................................... 61

İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI .............................................................................................................. 62

EKLER ..................................................................................................................................................... 63

TABLOLAR LİSTESİ .................................................................................................................................. 63

GRAFİKLER LİSTESİ ................................................................................................................................. 64

ŞEKİLLER LİSTESİ..................................................................................................................................... 64

KISALTMALAR ........................................................................................................................................ 65

www.masak.gov.tr

1

BAŞKANIN SUNUŞU

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile

mücadelede, temel mali istihbarat birimi fonksiyonları olan aklama ve terörün finansmanı suçlarına

ilişkin toplanan verileri ve şüpheli işlem bildirimlerini analiz, değerlendirme ve ilgili birimlere sevk

faaliyetlerinin yanı sıra düzenleme ve koordinasyon, aklama suçu incelemeleri, yükümlülük

denetimleri ve yükümlü grupları ile uygulama birimlerinin eğitimleri ve bilgilendirilmeleri faaliyetlerini

2016 yılında da yoğun bir şekilde sürdürmüştür.

Ülkemizde 2016 yılı terör olaylarının yoğun şekilde yaşandığı bir yıl olmuştur. Özellikle 15 Temmuz

2016 tarihinde ülkemiz tarihinin en vahim hadiselerinden birini yaşamıştır. Ülkemizin yarınlarını hedef

alan gayri meşru bu kanlı darbe girişimi tanklara, savaş uçaklarına ve kurşunlara kendisini siper eden

aziz milletimizin büyük fedakârlıkları ile akamete uğramıştır.

Başkanlığımız, demokrasiyi askıya alma ve milli iradeyi yok saymaya yönelik ihanet odaklarının

gerçekleştirdiği bu menfur kanlı darbe girişimi sonrasında milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit

edilen Fethullahçı Terör Örgütünün (FETÖ/PDY) mali ayağına yönelik olarak yapılan büyük ve

kapsamlı soruşturmalara önemli katkı vermiştir. Bu kapsamda Raporun ilgili bölümlerinde yer verildiği

üzere, Başkanlığımızın iş yükü önceki yıllara göre yaklaşık 10 kat artmış ve Başkanlığımız bütün

personeli ile birlikte özverili bir çalışma yılı geçirmiştir.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede etkinliğin arttırılması amacıyla, 2016

yılında yapılan düzenlemeler kapsamında; 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi

Hakkında Kanunu’na eklenen “İşlemlerin ertelenmesi” başlıklı 19/A maddesi ile aklama ve terörün

finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüphe bulunan ve yükümlüler nezdinde veya aracılığıyla

yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere yönelik askıya alma mekanizması ihdas edilmiş ve bu maddenin

uygulamasına ilişkin açıklamaların yer aldığı Yönetmelik ise 29.07.2016 tarihinde yayımlanmıştır.

Diğer taraftan, 6493 sayılı Kanun kapsamında faaliyet gösteren ödeme kuruluşları ile elektronik para

kuruluşları yükümlüler arasına dâhil edilmiş ve bu kuruluşlarla birlikte portföy yönetim şirketleri ve

kargo şirketleri münhasıran uyum görevlisi atamak zorunda olan yükümlüler arasına alınmıştır.

Bununla birlikte, teyidi gereken kimlik bilgilerinde değişikliğe gidilerek T.C. kimlik kartları ve yeni

sürücü belgelerinin kimlik teyidinde kullanılmasının önü açılmıştır.

Bunların yanı sıra, 2012 yılında devreye alınan “elektronik şüpheli işlem bildirimi” uygulamasının

yaygınlaştırılmasını teminen; bankalar, sermaye piyasası aracı kurumları, sigorta ve emeklilik şirketleri

ile faktoring, finansman ve finansal kiralama şirketlerine yönelik olarak hazırlanmış olan sektörel

rehberlere ilaveten 2016 yılı Mayıs ayında yetkili müesseseler için şüpheli işlem bildirim rehberleri

yayımlanmış ve söz konusu sektör için de elektronik ortamda şüpheli işlem bildirim uygulamasına

başlanmıştır.

2016 yılında Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında iki kez toplanan Mali Suçlarla Mücadele

Koordinasyon Kurulunda, aklama ve terörün finansmanı alanlarında ulusal ve uluslararası gelişmeler

ile kurumlar arası koordinasyonu gerektirir çalışmalar ele alınmıştır.

Yükümlü çalışanlarının, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede “önleyici

tedbirler” olarak bilinen yükümlülükler konusundaki farkındalıklarının ve bu tedbirleri uygulamadaki

etkinliklerinin artırılmasını sağlamak ve alınan şüpheli işlem bildirimlerinin değerlendirilmesi amacıyla

2016 yılında eğitim ve çalıştay faaliyetleri de devam etmiştir.


2

Uyum denetimi programları kapsamında, yükümlülük uyum denetimlerine 2016 yılında da devam

edilmiş ve 96 adet yükümlünün denetimi tamamlanmıştır.

Başkanlığımız bünyesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele

süreçlerinin en önemli girdisini oluşturan şüpheli işlem bildirimi sayısı 2015 yılında 74.221 iken 2016

yılında 132.570 adede ulaşmıştır.

Bu önemli artışta; gerçekleştirilen eğitim, çalıştay ve denetim faaliyetleri, “elektronik şüpheli işlem

bildirimi” uygulamasının yaygınlaştırılması, sektörel şüpheli işlem bildirim formları ve şüpheli işlem

rehberlerinin hazırlanması şüpheli işlem bildirimi formlarının sadeleştirilmesinin yanı sıra ihanet

odaklarının gerçekleştirdiği menfur 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında milli güvenliğe tehdit

oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı

bulunan gerçek ve tüzel kişiler hakkında alınan şüpheli işlem bildirimlerinin de önemli etkisi olduğu

değerlendirilmektedir.

Ülkemizde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadeleye yönelik yasal, kurumsal ve

teknik çerçevenin verimliliğinin ve etkinliğinin Avrupa Birliği (AB) mevzuatına ve uluslararası iyi

uygulama örneklerine paralel olarak güçlendirilmesini hedefleyen ve Başkanlığımızın ana faydalanıcısı

olduğu, “Terörün Finansmanı ve Aklama İle Mücadelede Etkinlik” konulu AB Eşleştirme Projesinin

uygulama dönemi 01.03.2015 tarihinde resmi olarak başlamış olup, proje kapsamında 2015 yılında 9

faaliyet, 2016 yılında ise 23 faaliyet gerçekleştirilmiştir.

2016 yılı sonu itibariyle 48 ülkenin mali istihbarat birimi ile aklama ve terörün finansmanı ile

mücadelede işbirliğine yönelik mutabakat muhtıraları (MoU) imzalanmış olup, 2016 yılında

(MoU) imzalanması amacıyla çeşitli ülkelerin mali istihbarat birimleriyle görüşmeler sürdürülmüştür.

Ulusal Risk Değerlendirmesi Projesi Çalışmaları kapsamında 19-21 Aralık 2016 tarihinde Antalya’da

“Mali Eylem Görev Gücü 4’üncü Tur Değerlendirmelerine Hazırlık ve Karapara Aklama ve Terörizmin

Finansmanı İle Mücadelede Ulusal Risk Değerlendirme Projesi” konulu bir Çalıştay gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu Çalıştaya proje paydaşı kurumlardan katılım sağlanmıştır.

Vizyon, misyon ve temel değerlerimiz ile uzun vadeli amaç ve hedeflerimizin gerçekleştirilmesine

yönelik bilgi teknolojileri faaliyetlerimiz, e-devlet temel değerleri çerçevesinde 2016 yılında da etkin

bir şekilde gerçekleştirilmiştir.

MASAK tarafından gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin bilgilerin yer aldığı 2016 yılı Faaliyet Raporunun,

kamuoyunu bilgilendirme görevimizi yerine getirme anlamında başarılı olmasını diliyor, bu vesileyle

yürütülen faaliyetlerde emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Osman DERELİ Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı

www.masak.gov.tr

3

I. GENEL BİLGİLER

Ülkemizde aklama suçuyla mücadele, 1996 yılında yürürlüğe giren 4208 sayılı Karaparanın

Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanunla hukuki kimlik kazanmıştır. Söz konusu suçla mücadele esas

itibariyle, 17.02.1997 tarihinde Maliye Bakanlığı bünyesinde ana hizmet birimi statüsünde, doğrudan

Maliye Bakanına bağlı olarak görev yapmaya başlayan Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK)

Başkanlığınca yürütülmektedir.

Aklama suçuyla mücadelede ulusal ve uluslararası standartlar ve ihtiyaçların değişmesi mevzuatın ve

uygulamanın revize edilmesini gerektirmiş, bu kapsamda anılan Kanun yerine 18.10.2006 tarihinde

yürürlüğe giren 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun aklama suçuyla

mücadele sistematiği içerisine terörizmin finansmanı suçuyla mücadeleyi de ekleyerek yürürlüğe

girmiştir. Böylelikle mezkûr Kanunla suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi

kapsamında veri toplamak, şüpheli işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve değerlendirmek

MASAK’ın görevleri arasına dâhil edilmiştir.

Aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile mücadelenin bastırıcı ve önleyici tedbirler olmak üzere iki

temel boyutu bulunmaktadır. Suç işlendikten sonra suçlunun ve suç gelirinin tespiti ile ilgili olarak

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen bastırıcı tedbirler; suçun ve suçu işleyenlerin tespit

edilmesini, soruşturulmasını, yargılanmasını ve cezalandırılmasını, aklamaya ve/veya terörizmin

finansmanına konu mal varlığı değerlerinin tespitini, takibini, el konulmasını ve müsaderesini

kapsamaktadır.

Suçun işlenmesini engellemeye yönelik önleyici tedbirler kapsamında düzenlenen, müşterinin

tanınması, şüpheli işlemlerin bildirimi, iç kontrol, iç denetim, risk yönetimi ve uyum görevlisi atanması

gibi yükümlülüklerin, yükümlüler tarafından etkin bir şekilde uygulanmasıyla suç fiillerinin

gerçekleştirilmeden ortaya çıkarılarak engellenmesi ve finansal sistemin bu suçların işlenmesinde

araç olarak kullanılmasının önlenmesi sağlanmaktadır.

Ülkemizde aklama ve terörün finansmanı suçları ile ilgili olarak temel önleyici tedbirlere 5549 sayılı

Kanun’da yer verilmiş olup, özellikle finansal ürün ve hizmetlerdeki çeşitlenmelerin doğal sonucu

olarak yeni aklama ve terörizmin finansmanı yöntemlerinin ortaya çıktığı göz önünde bulundurularak,

ilave ve detay düzenlemelerin Yönetmelik, Tebliğ gibi ikincil mevzuat düzenlemeleriyle yapılması,

gerekli olduğu durumlarda açıklayıcı rehberlerin yayınlanması öngörülmüştür.

A. MİSYON

Başkanlık olarak misyonumuz; aklama ve terörün finansmanı suçlarının önlenmesi ve tespitine

yönelik olarak; politika oluşturulması ve düzenleme yapılmasına katkıda bulunmak, hızlı ve güvenilir

bir şekilde bilgi toplamak ve analiz etmek, araştırma ve inceleme yapmak, elde edilen bilgi ve

sonuçları ilgili makamlara iletmektir.

B. VİZYON

Başkanlık olarak vizyonumuz; suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla etkili bir şekilde

mücadele ederek etkin bir ekonomi ve güvenli bir toplum oluşmasına katkıda bulunan öncü bir kurum

olmaktır.


4

C. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR

17.02.1997’de faaliyete geçen Başkanlığımız, doğrudan Maliye Bakanına bağlı olarak çalışan idari

nitelikte bir kurum olup, görev ve yetkileri, 18.10.2006 tarih ve 26323 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe giren 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun

19 uncu maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre MASAK, aşağıdaki temel hizmetleri yürütmektedir:

a. Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla politika hazırlamak ve uygulama

stratejileri geliştirmek, bu amaçla kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak,

ortak çalışmalar yapmak, görüş ve bilgi alışverişinde bulunmak.

b. Belirlenen politikalar çerçevesinde kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hazırlamak,

5549 sayılı Kanun ile buna ilişkin Bakanlar Kurulu kararlarının uygulanması konusunda

düzenlemeler yapmak.

c. Suç gelirlerinin aklanması alanındaki gelişmeler ile aklama suçunun önlenmesi ve ortaya

çıkarılmasına yönelik yöntemler konusunda araştırmalar yapmak.

d. Suç gelirlerinin aklanmasını önlemek amacıyla sektörel çalışmalar yapmak, önlemler

geliştirmek ve uygulamayı izlemek.

e. Kamuoyu duyarlılığını ve desteğini artırmaya yönelik çalışmalar yapmak.

f. Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi kapsamında veri

toplamak, şüpheli işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve değerlendirmek.

g. Değerlendirme sürecinde gerek duyulduğunda kolluk ve diğer birimlerden kendi görev

alanlarında inceleme ve araştırma yapılması talebinde bulunmak.

h. 5549 sayılı Kanun kapsamına giren işlemler ile ilgili olarak, araştırma ve inceleme yapmak

veya yaptırmak.

i. Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda aklama suçunun işlendiği hususunda olguların

varlığının tespiti halinde, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemler

yapılmak üzere Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunmak.

j. Cumhuriyet savcıları tarafından intikal ettirilen konuları incelemek ve aklama suçunun

tespitine ilişkin talepleri yerine getirmek.

k. Aklama veya terörün finansmanı suçunun işlendiğine dair ciddi şüphelerin mevcut olması

durumunda konuyu ilgili Cumhuriyet savcılığına intikal ettirmek.

l. Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında yükümlülük denetimi yapılmasını sağlamak.

m. Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kuruluşlardan

her türlü bilgi ve belgeyi istemek.

n. Bilgi ve ihtisasına ihtiyaç duyulması halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında

çalışanların Başkanlık bünyesinde geçici olarak görevlendirilmelerini talep etmek.

www.masak.gov.tr

5

o. Görev alanına giren konularda uluslararası ilişkileri yürütmek, görüş ve bilgi alışverişinde

bulunmak.

p. Yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla bilgi ve belge değişiminde bulunmak, bu amaçla

uluslararası antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtırası imzalamak

Yukarıda yer verilen 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 19 uncu

maddesi incelendiğinde Başkanlığımızın üç temel görevi olduğu görülecektir. Bu görevler, mali

istihbarat üretmek (analiz ve değerlendirme yapmak), aklama suçu incelemeleri yapmak ve diğer

görevler (veri toplama, yükümlülük denetimleri, dış ilişkiler, bilgi teknolojileri, idari işler vb.) olarak

sıralanabilir.

D. BAŞKANLIĞA İLİŞKİN BİLGİLER

1. Bakanlık İçindeki Yeri

MASAK’ın, Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 178 sayılı Kanun Hükmünde

Kararname’nin 8 inci maddesinin (g) bendiyle Maliye Bakanlığı bünyesinde “ana hizmet birimi”

olduğu; 5549 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinde de doğrudan Maliye Bakanına bağlı olarak

çalışacağı hüküm altına alınmıştır. (Şekil 2)

MASAKGörevleri

Mali İstihbarat (Analiz)

İncelemelerDiğer Görevler (Yükümlülük Denetimleri, İdari Yaptırımlar, Veri Toplama, Bilgi

Teknolojileri, Dış İlişkiler, İdari İşler)

Şekil 1- Başkanlığın Başlıca Görev Alanları


6

Şekil 2- Başkanlığımızın Maliye Bakanlığı İçindeki Yeri

www.masak.gov.tr

7

2. Örgütsel Yapı

Başkanlığımız hizmetlerini; Başkana bağlı Başkan Yardımcıları ve Daire Başkanları eliyle

yürütmektedir.

Mali istihbarat birimleri, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelenin temel

kurumlarından olup, bu mücadelede önemli fonksiyonlar üstlenmektedirler.

Mali Eylem Görev Gücü (FATF), 29 uncu tavsiyesinde; ülkelerden şüpheli işlem bildirimlerini alan,

analiz eden ve ilgili birimlere dağıtan ulusal merkezi bir makam oluşturmalarını istemektedir.

Bu çerçevede Türkiye’nin “Mali İstihbarat Birimi” (Financial Intelligence Unit- FIU) olarak kurulan

MASAK, temel FIU fonksiyonlarının yanı sıra düzenleyici, denetleyici ve eğitici bir rol de üstlenmiştir.

MASAK’ın organizasyon şeması Şekil 3’te gösterilmiştir.

Şekil 3- Başkanlığımızın Organizasyon Şeması

3. İnsan Kaynakları

MASAK’ta 31.12.2016 tarihi itibariyle toplam 243 personel görev yapmaktadır. 5549 sayılı Suç

Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un Ek 1 inci maddesi hükmü kapsamında

Başkanlığımıza verilen yetkiye istinaden; Başkanlık emrinde geçici süre ile görevlendirilen beş

denetim elemanı da bu sayıya dâhil olup, personelin dağılımına ilişkin bilgilere aşağıdaki tablo ve

grafiklerde yer verilmiştir.

BAŞKAN

BAŞKAN YARDIMCILARI (3)

DAİRE BAŞKANLARI (11)

VERİ DEĞERLENDİRME VE

STRATEJİK ANALİZ DAİRE BŞK.

ÖZEL YAPTIRIMLAR DAİRE BŞK.

ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

DAİRE BŞK. (4)

DIŞ İLİŞKİLER DAİRE BŞK.

İNCELEME DAİRE BŞK.

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM DAİRE

BŞK.

YÜKÜMLÜLÜK DAİRE BŞK.

MEVZUAT, EĞİTİM VE KURUMSAL YÖNETİM

DAİRE BŞK.


8

Yıllar

İdari

Personel (*)

Maliye Uzmanı

Maliye Uzman

Yrd.

Vergi

Müfettişi

Bilgi İşlem

Personeli

Diğer

Personel (**)

Denetim Elemanı

(***)

Toplam

Personel

2012 16 56 33 4 13 60 - 182

2013 15 60 28 4 16 57 - 180

2014 20 70 38 4 14 63 10 219

2015 19 75 47 4 15 60 12 232

2016 20 52 61 251 16 64 5 243

Tablo 1- Yıllar İtibarıyla Personelin Dağılımı (2012-2016)

(*) Başkan, Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Şube Müdürü (2 Vergi Müfettişi Şube Müdürlüğü görevini vekâleten, 1 Maliye Uzmanı Şube

Müdürlüğü görevini görevlendirme ile yürütmektedir.)

(**) Şef, Mütercim, Devlet Gelir Uzman Yardımcısı, Gelir Uzmanı, Malmüdürü, VHKİ, Teknisyen, Yardımcı Hizmetli, Dağıtıcı, Şoför.)

(***)5549 sayılı Kanunun Ek Madde-1 kapsamında görevlendirilenler.

Grafik 1- Yıllar İtibarıyla Toplam Personel Sayısı (2012–2016)

1 9 Vergi Müfettişi 19.12.2016 tarihinde Başkanlığımızda göreve başlamıştır.

182 180

219232

243

0

50

100

150

200

250

300

2012 2013 2014 2015 2016

www.masak.gov.tr

9

Unvanı

Görev Yapan Personel Sayısı

Başkan 1

Başkan Yardımcısı 3

Daire Başkanı 11

Şube Müdürü 5

Maliye Uzmanı 52

Maliye Uzman Yardımcısı 61

Denetim Elemanı 5

Vergi Müfettişi 25

Malmüdürü 1

Devlet Gelir Uzman Yardımcısı 1

Gelir Uzmanı 21

Defterdarlık Uzmanı 1

Şef 5

Mühendis 6

İstatistikçi 1

Programcı 3

Bilgisayar İşletmeni 2

Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 23

Mütercim 4

Teknisyen 2

Şoför 1

Dağıtıcı 3

Yardımcı Hizmetli 6

TOPLAM 243

Kadrolu Personel 109

MASAK’ ta Geçici Görevli Personel 129

Denetim Elemanı 5

TOPLAM 243

Ücretsiz izinli 4

Başka Birimde Geçici Görevli 3

FİİLİ SAYI 236

Tablo 2- Unvanlarına Göre Personel Sayıları (31.12.2016)


10

Grafik 2- Personelin Unvan Bazında Yüzde Dağılımı (31.12.2016)

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan personelin yaş profiline göre dağılımı

aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Yaş Aralığı Sayısı

24-29 43

30-35 65

36-41 47

42-47 39

48-53 32

54-59 13

60-65 4

Toplam 243

Tablo 3- Personelin Yaş Profili (31.12.2016)

20; 8%

52; 22%

61; 25%25; 10%

16; 7%

5; 2%

64; 26%

Yönetim Maliye Uzmanı Maliye Uzman Yardımcısı

Vergi Müfettişi Bilgi İşlem Personeli Denetim Elemanı

Diğer Personel

www.masak.gov.tr

11

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan personelin öğrenim durumu aşağıdaki

tabloda yer almaktadır.

Öğrenim Durumu Sayısı

Ortaokul 2

Lise 9

Ön Lisans 6

Lisans 196

Yüksek Lisans 29

Doktora 1

Toplam 243

Tablo 4- Personelin Öğrenimi Durumu (31.12.2016)

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan tüm personelin Kamu Personeli Yabancı Dil

Bilgisi (YDS) güncel düzeyi aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

YDS (A) Düzeyi YDS (B) Düzeyi YDS (C) Düzeyi

6 15 33

Tablo 5- Tüm Personelin YDS Düzeyi (31.12.2016)


12

II. AMAÇ VE HEDEFLER

A. BAŞKANLIĞIMIZIN AMAÇ VE HEDEFLERİ

Bakanlığımızın hazırladığı ve kamuoyuna duyurduğu 2013-2017 Stratejik Planında yer alan “Kayıtlı

ekonomiyi genişletmek ve mali suçları azaltmak” stratejik amacı kapsamında, MASAK’ın en önemli

stratejik hedefi “Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile etkin mücadele etmek”tir.

Bunun yanında “Kayıtlı ekonomiyi büyütmek ve genişletmek” stratejik hedefine yönelik katkı

verilmektedir.

B. BAŞKANLIĞIMIZIN TEMEL ÖNCELİKLERİ

MASAK tarafından, stratejik amaç ve hedefine ulaşılması amacıyla 2017 yılında aşağıdaki çalışmalara

öncelik verilecektir:

Başkanlığımızın daha güçlü bir mali istihbarat birimi olabilmesi için günümüz ihtiyaçları

çerçevesinde yeniden yapılandırılmasını sağlamak.

Verileri ilgili kurum ve kuruluşlardan daha güncel olarak alınmasını sağlamak.

2012 yılında başlanan ve 2016 yılı itibarı ile de devam edilen yeni “elektronik şüpheli işlem bildirim

sistemi” uygulamasından alınan sonuçları değerlendirerek, veri tabanının güçlendirilmesi hedefi

yanında, yapılacak analiz, değerlendirme ve incelemeler açısından sonuç almaya yönelik nitelikte

ŞİB’lerin elde edilmesini gözetmek.

Terör ve terörün finansmanıyla mücadelede önleyici tedbir olarak yığın veriler üzerinden stratejik

analizler yaparak ilgili kurumlarla paylaşmak.

Ekonomik güvenliği esas alan genel analizler yaparak ilgili kurumları bilgilendirmek.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı suçlarına ilişkin alınan ihbar ve şüpheli işlem

bildirimlerinin analiz ve değerlendirme çalışmalarını mümkün olan en kısa sürede tamamlamak.

Başkanlığımıza gelen ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinde bahsi geçen ve risk teşkil edebilecek

konularda yığın verilerden yararlanarak ve sektörel analizlere tabi tutarak, suç gelirlerinin

aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede etkinliğin arttırılmasına katkı sağlamak. Bu

amaçla, başta bankalar olmak üzere gerçek ve tüzel kişilerden istenecek bilgi ve belgelerin analize

uygun şekilde standart formatta ve güvenli ortamda alınmasına ilişkin çalışmaları gerçekleştirmek.

Yükümlü gruplarına yönelik suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede

“önleyici tedbirler” olarak bilinen yükümlülükler konusunda eğitim faaliyetleri düzenleyerek,

yükümlülerin farkındalıkları artırmak ve bu tedbirleri uygulamalarını sağlamak.

Yükümlü denetimlerinin devam eden denetim uygulamalarının yanı sıra uzaktan tarama ve

gözetleme teknikleriyle desteklenmesi ve yönlendirilmesine ilişkin çalışmalar yapmak.

Yükümlülerin, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında getirilen

yükümlülüklere uyum sağlamaları amacıyla, yükümlüler nezdinde yükümlülüklere uyum

denetimleri yapmak.

www.masak.gov.tr

13

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelenin etkin ve verimli bir şekilde

gelişmesi amacına uygun olarak, işbirliği ve eşgüdüm halinde olunan yasa uygulama birimleri,

diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla etkin işbirliği içerisinde ve proaktif çalışmalar yürütmek.

Uluslararası işbirliğinin sağlanması amacıyla, yabancı ülke mali istihbarat birimleri ile istihbari

amaçlı bilgi değişimine imkân sağlayan mutabakat muhtıraları imzalamak.

Aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile malvarlıklarına el konulması kapsamında adli

birimlerden gelecek raporlama taleplerini etkili bir şekilde yerine getirmek üzere kurumsal

kapasiteyi geliştirmek.

Aklama suçu incelemelerinde ve yükümlülük denetimlerinde etkinliği artırmaya ve hızlı sonuç

almaya yönelik çalışmalarda bulunmak.

Ulusal Risk Değerlendirmesi Projesi kapsamında aklama ve terörün finansmanı ile ilgili risklerin

tanımlanması, sınıflandırılması ve yönetimine ilişkin eylemlerin izlenmesi için gerekli kabiliyetleri

ihtiva edecek özel bir bilgi işlem sistemi bileşeni geliştirmek.

Ulusal Risk Değerlendirmesi Projesi takvimi çerçevesinde proje paydaşları ile etkin işbirliği yapmak.


14

III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER

A. MALİ BİLGİLER

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının son beş yıla ilişkin Genel Bütçe ile tahsis edilen ödenek ve

harcamaları gösterir tablo aşağıdaki gibidir.

Tablo 6- Bütçe Ödenek Tahsisi ve Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması (2012-2016)(TL)

www.masak.gov.tr

15

Grafik 3- Harcamalarının Yüzde Dağılımı(2016)

Bütçe harcamalarının 31.12.2016 tarihi itibariyle bütçe ekonomik kodlarına göre dağılımı yukarıdaki

şekildedir. Grafik 3’te görüldüğü üzere, giderler içinde en büyük kalem sermaye giderleri olup toplam

giderler içindeki payı %51,64’dür. Diğer harcama kalemlerinin toplam giderlere oranı sırasıyla

personel giderleri için %35,15, mal ve hizmet alımları için %6,42, sosyal güvenlik kurumlarına devlet

pirimi giderleri için %4,93 ve cari transferler için %1,86 olarak gerçekleşmiştir. Cari transferler

ülkemizin (FATF) Mali Eylem Görev Gücü ile EGMONT) uluslararası kuruluşlara yapılan yıllık üyelik

aidatıdır.

B. PERFORMANS BİLGİLERİ

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı, 5549 sayılı Kanun kapsamında suç gelirlerinin aklanması ve

terörün finansmanının önlenmesi alanında veri toplamak, toplanan verileri analiz etmek ve

değerlendirmek, araştırma ve inceleme yapmak ve elde edilen bilgi ve sonuçları ilgili makamlara

iletmekle görevli ve yetkilidir. 6415 sayılı Kanun kapsamında ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Kararları ile yabancı devlet taleplerine istinaden yürütülecek malvarlığı dondurma kararlarının istihsali

ve icrası süreçlerinde görevli ve yetkili kılınmıştır.

Veri toplama fonksiyonu ile ilgili olarak; 5549 sayılı Kanun ve bu Kanunla ilgili ikincil mevzuat

kapsamında yükümlüler, kendileri nezdinde gerçekleşen ya da aracılık ettikleri işlemlerden terörün

Personel Giderleri35,15%

Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet

Primi Giderleri4,93%

Mal ve Hizmet Alım Giderleri

6,42%

Cari Transferler1,86%

Sermaye Giderleri51,64%

Personel Giderleri Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri

Mal ve Hizmet Alım Giderleri Cari Transferler

Sermaye Giderleri


16

finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması şüphesini taşıyanları MASAK’a

Şüpheli İşlem Bildirimi (ŞİB) olarak bildirmektedirler.

Ayrıca suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunun işlenip işlenmediğinin tespitine

yönelik olarak Cumhuriyet Savcılıkları ile Mahkemeler MASAK’tan adli talepte bulunabilmektedir.

Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler de MASAK’a ihbarda bulunabilmektedir.

ŞİB, adli talep ve ihbarlarla ilgili olarak terörün finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı

değerlerinin aklanması suçlarına ilişkin olarak Maliye Uzmanlarınca analiz ve değerlendirme

çalışmaları yapılırken; aklama suçuna ilişkin olarak ayrıca denetim elemanlarınca inceleme de

yapılmaktadır.

Aklama ve terörizmin finansmanı suçlarının önlenmesi kapsamında Başkanlığımızca yapılan çalışmalar

ve bu çalışmalar kapsamda elde edilen bilgilerin adli makamlar ile diğer kamu ve kurumlarıyla

paylaşılmasına ilişkin süreçler Şekil 4’te gösterilmiştir.

Şekil 4- Aklama ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Çalışma Süreci

Başkanlığımızca aklama ve terörizmin finansmanı suçlarının önlenmesi kapsamında yapılan

çalışmalara aşağıda başlıklar halinde yer verilecektir. Bununla birlikte, Başkanlığımızın 2016 yılı

www.masak.gov.tr

17

faaliyetlerine ilişkin genel bir değerlendirme yapılmasını temin amacıyla aklama ve terörizmin

finansmanı suçlarının önlenmesi kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin 2015 ve 2016 yıllarına

ilişkin bazı istatistiki bilgilere Tablo 7’de ve bu istatistiklerin yüzdelik değişimine ise Grafik- 4’te yer

verilmiştir.

2015 2016 Değişim

Oranı (%)

Şüpheli İşlem Bildirimleri 74.221 132.570 79

Adli Talepler 239 5.583 2.236

Bireysel ve Kurumsal İhbarlar 403 1.057 162

Açılan Analiz ve Değerlendirme Dosya Sayısı 161 1.992 1.137

Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosya Sayısı 149 839 463

Açılan İnceleme Dosyası Sayısı 40 84 110

Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarındaki Kişi Sayısı

6.271 42.697 581

Sonuçlandırılan İnceleme Dosyası Sayısı 40 20 -50

Düzenlenen Rapor Sayısı 230 1.378 499

Suç Duyurusu 448 145 -68

Yükümlülük Denetimi 78 96 23

Tablo 7- Genel Performans Değerlendirilmesine Yönelik İstatistikler (2015-2016)

Grafik 4- 2016 Yılı İstatistiklerin Bir Önceki Yıla Göre Yüzde Değişimi

79

2.236

162

1.137

463

110

581

-50

499

-68

23

-500

0

500

1000

1500

2000

2500


18

1. VERİ TOPLAMA FAALİYETLERİ

Başkanlığımıza gönderilen şüpheli işlem bildirimleri, adli araştırma talepleri, kurumsal

bilgilendirmeler, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)

aracılığıyla yapılan başvurular ile bireysel ihbar ya da şikâyet dilekçeleri Başkanlığımız tarafından

bildirim olarak nazara alınmakta ve MASAK Entegre Mali İstihbarat Sistemine (EMİS) sistemine

kaydedilmektedir.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında yabancı ülkelerdeki muadil

kuruluşlarla yapılan uluslararası bilgi alışverişleri de Başkanlığımızın veri toplama faaliyetleri

kapsamında gerçekleştirilmektedir.

Bildirim Türleri 2016

Şüpheli İşlem Bildirimleri 132.570

Adli Talepler 5.583

Bireysel ve Kurumsal İhbarlar 1.057

Toplam 139.210

Tablo 8- Alınan Bildirimlerin Genel Dağılımı (2016)

1.1. Şüpheli İşlem Bildirimleri

Suç gelirlerinin aklanması veya terörizmin finansmanı ile mücadelede ilgili mevzuat uyarınca

“yükümlü" olarak sayılan gerçek ve tüzel kişiler şüpheli işlem bildiriminde bulunmakla mükelleftirler.

Başkanlığımıza gönderilen şüpheli işlem bildirimleri veri işleme (veri tabanına kayıt, doğrulama ve

skorlama) süreçlerinden geçirildikten sonra işleme alınmakta; mahiyeti, işlem tutarı, bağlantıları gibi

kriterlere göre analiz, değerlendirme veya incelemeye tabi tutulmaktadır.

Şüpheli işlem bildirimlerinin yıllara göre sayıları Grafik 5’te, yükümlü gruplarına göre dağılımı ise

Tablo 9’da yer almaktadır.

Grafik 5- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

15.31825.592

36.483

74.221

132.570

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

2012 2013 2014 2015 2016

www.masak.gov.tr

19

Yükümlü Grubu 2012 2013 2014 2015 2016

Bankalar 13.504 22.086 31.146 66.719 117.006

Finansman, Faktöring ve Finansal Kiralama Şirketleri 520 775 2.065 2.597 7.252

Sigorta ve Emeklilik Şirketleri 569 629 693 451 1.980

Yetkili Müesseseler ile Kıymetli Maden Aracı Kuruluşları

123 897 498 603 899

Kargo Şirketleri 61 174 194 424 845

Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları - - - - 703

Aracı Kurumlar 237 177 209 151 371

İş Makineleri Dâhil Her Türlü Deniz, Hava ve Kara Nakil Vasıtalarının Alım-Satımı İle Uğraşanlar

1 - - 35 51

Noterler 1 1 1 - 2

Takas ve Saklama Hizmeti Veren Kuruluşlar - - - - 1

Kıymetli Maden, Taş ve Mücevher Alım Satımı Yapanlar (Kuyumcular)

- 2 - - -

Serbest Muhasebeciler, Mali Müşavirler - - - - -

Talih ve Bahis Oyunları Alanında Faaliyet Gösterenler

5 1 - - -

Varlık Yönetim Şirketleri - - - 1 -

Diğer 297 850 1.677 3.240 3.460

TOPLAM 15.318 25.592 36.483 74.221 132.570

Tablo 9- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

Başkanlığımıza şüpheli işlem bildirimi gönderen farklı finansal kuruluş sayısının yıllara göre dağılımı

Tablo 10’da ve Grafik 6’da gösterilmiştir. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, 2016 yılında şüpheli

işlem bildirimi gönderen finansal kuruluş sayısı artış göstermiş ve 216 farklı finansal kuruluştan

şüpheli işlem bildirimi alınmıştır.

Finansal Kuruluşlar 2012 2013 2014 2015 2016

Aracı Kurumlar 23 25 30 25 38

Bankalar 30 31 33 34 34

Faktöring Şirketleri 28 43 51 48 44

Finansal Kiralama Şirketleri 15 14 16 12 16

Finansman Şirketleri 4 4 5 7 8

Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları - - - - 8

Sigorta ve Emeklilik Şirketleri 36 34 34 34 42

Takas ve Saklama Hizmeti Veren Kuruluşlar - - - - 1

Yetkili Müesseseler ile Kıymetli Maden Aracı Kuruluşları

2 4 12 18 25

Toplam 138 155 181 178 216

Tablo 10- Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluş Sayısının Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)


20

Grafik 6- Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluşların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

1.2. Adli Talepler ve İhbarlar

Başkanlığımıza gönderilen ihbar dilekçeleri ile kurumsal araştırma talepleri; gönderenin gerçek veya

tüzel kişi, adli veya idari kurum oluşuna göre sınıflandırılarak işleme alınmaktadır.

Başkanlığımız görev alanına girmediği anlaşılan ihbar, talep veya şikâyet dilekçeleri ise konularına ve

içeriğine göre ilgili kurumlara iletilmekte veya başvuru sahibine Başkanlığımızın görev alanına

girmediği hususunda bilgilendirme yapılmaktadır.

Başkanlığımıza 2012-2016 tarihleri arasında gönderilen adli talep ve ihbarların sayıları aşağıdaki

tabloda yer almakta olup 2016 yılında toplam 6.640 adet adli talep ve ihbar alınmıştır.

2012 2013 2014 2015 2016

519 498 622 642 6.640

Tablo 11-Adli Talep ve İhbarların Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

138

155

181 178

216

0

50

100

150

200

250

2012 2013 2014 2015 2016

www.masak.gov.tr

21

Grafik 7- Adli Talep ve İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

Başkanlığımıza 2016 yılında intikal eden adli talep ve ihbarların konularına göre dağılımı aşağıdaki

tabloda yer almaktadır. Aşağıdaki tablo incelendiğinde, 2016 yılında Başkanlığımıza gönderilen adli

talep ve ihbarların büyük bir kısmının terör veya terörizmin finansmanı konulu olduğu görülecektir.

2016 Yılındaki İhbarların Konulara Göre Dağılımı

Terör veya Terörizmin Finansmanı 6.265

Dolandırıcılık 72

Şüpheli Para Hareketleri 36

Vergi Kaçırmak 34

Suç Gelirlerinin Aklanması 33

Yolsuzluk 32

Tefecilik 23

Kaçakçılık 21

Sınırda Yakalanan Para ve Benzeri Değerler 20

Haksız Kazanç Elde Edilmesi 19

İhaleye Fesat Karıştırmak 13

Evrakta Sahtecilik 12

Uyuşturucu Madde Ticareti 11

Diğer 11

Hırsızlık 9

Suç Örgütü Kurmak 8

Kumar Oynatmak 6

İnsan Ticareti 5

Kaynağı Belirsiz Kazançlar 5

SPK Kanununa Muhalefet 5

Toplam 6.640

Tablo 12- Adli Talep ve İhbarların Konularına Göre Dağılımı (2016)

519 498 622 642

6.640

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

2012 2013 2014 2015 2016


22

1.2.1. Adli Makamlar Tarafından Yapılan Araştırma Talepleri

Cumhuriyet savcılıkları, mahkemeler veya HSYK gibi adli makamlar tarafından suçtan kaynaklanan

malvarlığı değerlerinin aklanması suçlarının veya terörizmin finansmanı suçlarının araştırılmasına ya

da 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128 inci maddesi kapsamında suçtan elde edilen

değerlerin araştırılmasına ilişkin talepler Faaliyet Raporumuzda adli talep olarak nitelendirilecektir.

Başkanlığımıza intikal eden adli taleplerin yıllar itibarıyla dağılımına Tablo-13’te ve Grafik-8’de yer

verilmiştir.

Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, FETÖ/PDY terör örgütü tarafından gerçekleştirilen 15

Temmuz 2016 tarihli kanlı darbe girişimi sonrasında adli talep sayılarında bariz bir artış görülmüştür.

2015 yılında 239 adet olan adli talep sayısı yaklaşık 23 kat artış göstererek 2016 yılında 5.583 adete

çıkmıştır.

Yıllar 2012 2013 2014 2015 2016

Adli Talepler 89 97 145 239 5.583

Tablo 13- Adli Taleplerin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

Grafik 8- Adli Taleplerin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

1.2.2. Bireysel ve Kurumsal İhbarlar

Gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin Başkanlığımıza gönderdiği dilekçeler veya CİMER/BİMER

aracılığıyla iletmiş olduğu ihbar veya şikâyetlerden Başkanlığımız görev alanını ilgilendirdiği

anlaşılanlar bireysel ihbar olarak işleme konulmaktadır.

Başkanlığımız görev alanına girmediği anlaşılan ihbar veya şikâyetler ise konularına ve içeriğine göre

ilgili kurumlara iletilirler veya başvuru sahibine Başkanlığımızın görev alanına girmediği hususunda

bilgilendirme yapılır.

89 97 145 239

5.583

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

2012 2013 2014 2015 2016

www.masak.gov.tr

23

Adli makamlar haricindeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarının Başkanlığımız görev alanına giren

konularda resmi olarak Başkanlığımıza iletmiş oldukları hususlar kurumsal ihbar adı altında işleme

konulmaktadır.

Başkanlığımıza intikal eden bireysel ve kurumsal ihbarların yıllara göre dağılımına Tablo-14’te yer

verilmiştir.

Bireysel ve Kurumsal İhbarlar 2012 2013 2014 2015 2016

Kamu Kurumları 148 97 122 218 916

Gerçek Kişi / Özel Hukuk Tüzel Kişileri 266 304 350 185 141

Basın / Yurtdışı 16 - 5 - -

Toplam 430 401 477 403 1.057

Tablo 14 -Bireysel ve Kurumsal İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016)

1.3. Yurt Dışı Kaynaklı Bilgi Talepleri ve Bilgi Alışverişi

5549 sayılı Kanun’un “Başkanlığın Görev ve Yetkileri” başlıklı 19’uncu maddesine göre;

Başkanlığımızın, yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla (mali istihbarat birimleri) bilgi ve belge

değişiminde bulunma yetkisi bulunmaktadır. Bu kapsamda gerçekleştirilen bilgi alışverişlerinde

çoğunlukla güvenli bir ağ olan ESW (Egmont Secure Web) kullanılmaktadır. Bunun yanında, ESW’yi

kullanmayan bazı ülkelerle de posta, telefax veya e-posta aracılığıyla iletişim kurulmaktadır. ESW,

bugün hali hazırda birçok Egmont Grubu üyesi ülke mali istihbarat birimi tarafından etkin olarak

kullanılmaktadır.

EGMONT Grubu, 24 ülke ve 8 uluslararası kuruluş tarafından 9 Haziran 1995 tarihinde kurulmuş olup,

bugün itibari ile üye sayısı 151’e yükselmiştir. Başkanlığımız da 29.06.1998 tarihinden bu yana

EGMONT Grubunun bir üyesi olup, Mayıs 2001’den itibaren ESW’ye dâhil olarak güvenli ağın bilgi

paylaşımı ve haberleşme fonksiyonlarından yararlanmaktadır.

2016 yılında 72 ülkenin yurt dışı muadil kuruluşları tarafından toplam 374 adet bilgi talebinde

bulunulmuş olup, bilgi taleplerine ek olarak toplam 520 adet kendiliğinden istihbarat paylaşımı

yapılmıştır. Başkanlığımız tarafından ise 21 ülkeden toplam 45 adet bilgi talebinde bulunulmuştur.

Tablo 15- Yurt Dışı Kaynaklı İstihbari Bilgi Paylaşımı Sayıları (2012-2016)

Yıllar

Gelen Bilgi Talepleri Giden Bilgi Talepleri

Bilgi Talebi Kendiliğinden Bilgilendirme

Bilgi Talebi Kendiliğinden Bilgilendirme

2012 212 9 58 2

2013 272 10 30 3

2014 265 24 91 5

2015 324 236 250 41

2016 374 520 45 -


24

Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere özellikle ABD tarafından çok sayıda kendiliğinden istihbarat

paylaşımı yapıldığı ve bunların ekseriyetle DEAŞ terör örgütü faaliyetleriyle bağlantılı olduğu

anlaşılmıştır. Aynı şekilde ülkemiz tarafından ABD, Lüksemburg ve Rusya ile DEAŞ terör örgütü

faaliyetleriyle bağlantılı olarak kendiliğinden istihbarat paylaşımı yapılmıştır.

1.4. İşlemlerin Ertelenmesi Kapsamında Yapılan Çalışmalar

5549 sayılı Kanuna, 14.04.2016 tarih ve 6704 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle eklenen 19/A

maddesi, 26.04.2016 tarihinde 29695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Mezkur maddeye göre; yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da

hâlihazırda devam eden işlemleri, işleme konu malvarlığının aklama veya terörün finansmanı suçu ile

ilişkili olduğuna dair şüphe bulunması üzerine; Başkanlıkça şüpheyi teyit etmek, işlemi analiz etmek

ya da gerekli görüldüğünde analiz sonuçlarını yetkili makamlara intikal ettirmek amacıyla yedi iş günü

süreyle askıya almaya veya bu işlemlerin aynı süreyle gerçekleşmesine izin vermemeye Maliye Bakanı

yetkili kılınmıştır.

Kanuni düzenlemeyi müteakip çıkarılan İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik 29.07.2016

tarihinde 29785 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin; 4 üncü

maddesinde “Şüpheli işlem bildirimlerine istinaden işlemin ertelenmesi” başlığı altında yükümlülere,

5 inci maddesinde; “Başkanlıkça tespit edilen malvarlıklarına ilişkin işlemlerin ertelenmesi” başlığı

altında Başkanlığımızca re’sen yapılacak işlem ertelemelerine ve 6 ncı maddesinde; “Yurtdışı muadil

kurumlardan alınan talepler” başlığı altında mütekabiliyet ilkesi göz önünde bulundurularak işlem

ertelemelerine yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

17/08/2016 tarihli ve 29804 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 670 sayılı Kanun Hükmünde

Kararnamenin 7 nci maddesi uyarınca; terör örgütlerine ve Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli

güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum ve gruplara üyeliği, mensubiyeti

veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen kişi, kurum ve kuruluşlar ile ilgili olarak

5549 sayılı Kanunun 19/A maddesinin birinci fıkrasında yedi iş günü olarak belirlenen süre,

olağanüstü halin devamı süresince otuz iş günü olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Başkanlığımız bünyesinde; 2016 yılında işlemlerin ertelenmesine yönelik yapılan çalışmalara ilişkin

istatistiki veriler aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir.

Değerlendirilen Erteleme Talep

Sayısı

Bakan Oluruna Sunulan Talep

Sayısı

Mevzuat Uyarınca İşlem Yapılmasına

Gerek Olmayan Talep Sayısı

Ertelenen İşlem Sayısı

Ertelenmeyen İşlem Sayısı

2.790 22142 576 961 1.263

Tablo 16-Erteleme İşlemlerine İlişkin Veriler (2016)

2 10 Adet talepte birden fazla işleme yönelik talep bulunduğundan Ertelenen/Ertelenmeyen İşlem sayısı ile Bakan Olurundan çıkan toplam talep sayısı arasında 10 adet fark oluşmaktadır.

www.masak.gov.tr

25

Ertelenen İşlemlerin Toplam Tutarları3

TL Dolar Avro Sterlin Altın (Gr) Gümüş (Gr)

106.760.615 33.970.501 2.739.696 75.408 117.330 10.231

Tablo 17-Erteleme Kararı Verilen İşlemlerin Tutarları (2016)

3 “Hesabındaki tutarın tamamı çekilmek istenmektedir” vb. açıklamalarla tutar belirtilmeyen bildirimler dahil edilmemiştir.


26

2. ANALİZ VE DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ

MASAK, terörün finansmanın ve suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve bu suçların tespitine

yönelik olarak analiz, değerlendirme çalışmalarını yapmakta olup, suç gelirlerinin aklanmasının tespiti

kapsamında ayrıca inceleme de yapmaktadır.

Analiz; 5549 sayılı Kanun kapsamında toplanan muhtelif veriler ile alınan ihbar ve bildirimlerin,

istatistiki ve analitik yöntemler kullanılarak ve teknik araçlar yardımıyla işlenmesi suretiyle bunlardan

nitelikli mali istihbarat elde etmeye yönelik olarak yapılan çalışmalardır.

Değerlendirme; MASAK’ın nüfuz ettiği olaylar veya yapılan analizlere istinaden malvarlığına ve

kişilere yönelik olarak aklama ve terörizmin finansmanı suçuyla ilgili ciddi şüphe ve emarelerin ortaya

çıkarılmasına yönelik olarak yapılan çalışmalardır.

İnceleme; aklama suçunun işlendiği hususunda olguların varlığının tespitine yönelik olarak yapılan

çalışmalardır.

MASAK 5549 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre, terörün finansmanı ve suç gelirlerinin

aklanması suçlarıyla ilgili analiz ve değerlendirme çalışmalarını Maliye Uzmanları vasıtasıyla yaparken;

suç gelirlerinin aklanması suçuyla ilgili incelemeleri ise Vergi Müfettişleri, Gümrük ve Ticaret

Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve

Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları

marifetiyle yerine getirmektedir.

MASAK bünyesinde yapılan analiz, değerlendirme ve incelemeler çeşitli kaynaklara dayanarak

başlatılabilmekte olup bunların başlıcaları; Cumhuriyet savcılıklarından gelen talepler, kamu kurum

veya kuruluşları ile yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ya da tüzel kişilerden alınan ihbarlar ile 5549

sayılı Kanuna göre şüpheli işlemleri bildirmekle görevli olan yükümlülerce intikal ettirilen şüpheli

işlem bildirimleridir.

2.1. Analiz ve Değerlendirmeler

Analiz ve değerlendirme çalışmaları, aklama suçuna ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları,

terörün finansmanı suçuna ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları ve stratejik analiz ve

değerlendirme çalışmaları olarak üç temel kategoride yapılmaktadır. Yapılan analiz ve

değerlendirmenin yapılma gerekçesi hangi kategoride yapıldığını belirlemektedir. Analiz ve

değerlendirme sonuçları içeriğine göre ilgili savcılığa, incelemeye sevk edilebilmekte veya mali

analizlerde kullanılmak üzere veri tabanına kaydedilmektedir. Ayrıca sonuçların başka kurum veya

kuruluşların çalışmalarında kullanılmasına gerek olduğu düşünülen durumlarda, mali istihbarat olarak

ilgili birime iletilmektedir.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele mekanizmasında en önemli kurumsal

yapıların başında mali istihbarat birimleri gelmektedir. Mali istihbarat birimleri arasında işbirliği

yapılmasına yönelik olarak kurulan EGMONT Grubu mali istihbarat birimini; “Suçtan elde edildiğinden

şüphe duyulan gelirlere ve potansiyel terörün finansmanına veya karapara aklama ve terörün

finansmanı ile mücadele amacıyla ulusal mevzuat ve düzenlemelerin gerektirdiği mali bilgilere ilişkin

bildirimleri toplamak, (ulusal mevzuatın izin verdiği ölçüde bunları talep etmek), analiz etmek ve ilgili

makamlara sevk etmekle sorumlu merkezi ulusal birim” şeklinde tanımlamaktadır.

www.masak.gov.tr

27

Günümüzde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele eden her ülkede idari

yapısı, yeri, yetkisi değişse de “mali bilgileri alan, analiz eden, sonuçlarını ilgili birimlere dağıtan (mali

istihbarat fonksiyonu)” bir mali istihbarat birimi bulunmaktadır.

Özellikle gönderilen şüpheli işlem bildirimleri üzerinde olmak üzere yığın veriler üzerinden risk bazlı

yaklaşımlar çerçevesinde, ağırlıklı olarak terör olaylarına ilişkin olmak üzere, suç gelirlerinin aklanması

ve terörizmin finansmanı ile mücadeleye katkı sağlayan mali istihbarat niteliği taşıyan bilgilere

ulaşmak amacıyla stratejik analiz çalışmaları gerçekleştirilmiş ve elde edilen analiz sonuçları kolluk

birimleri ile paylaşılmıştır.

MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinden analiz çalışmalarına tabi tutulan ve

aklama ve terörün finansmanı suçları açısından nitelikli olduğu anlaşılanlar hakkında değerlendirme

dosyası açılmaktadır.

Bu kapsamda, Başkanlığımızda aklama ve terörün finansmanı suçlarına ilişkin mevcut, açılan ve

sonuçlandırılan dosya sayılarına ilişkin istatistiki bilgilere Tablo 18’de ve Grafik 9’da yer verilmiştir.

Grafik 9- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2012-2016)

68 112 86 72 8499 52 95 161

1.992

55 78 109 149

839

0

500

1000

1500

2000

2500

2012 2013 2014 2015 2016

Bir Önceki Yıldan Devreden Dosya Sayısı

Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki Açılan Dosya Sayısı

Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

Yıl Bir Önceki Yıldan Devreden

Dosya Sayısı

Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki Açılan Dosya

Sayısı

Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki

Sonuçlandırılan Dosya Sayısı

2012 68 99 55

2013 112 52 78

2014 86 95 109

2015 72 161 149

2016 84 1.992 839

Tablo 18-Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2012-2016)


28

2012-2016 yılları arasında sonuçlandırılan analiz ve değerlendirme dosyaları kapsamındaki suç türleri

aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Suç Türleri 2012 2013 2014 2015 2016

Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar 0 0 8 55 757

Tefecilik 8 19 9 9 2

Uyuşturucu Kaçakçılığı 6 3 7 5 2

Dolandırıcılık 5 6 4 5 4

Kaçakçılık 2 8 6 3 0

Kumar/Bahis 3 1 2 2 3

İhaleye Fesat Karıştırma 1 6 1 2 0

Usulsüz Mali İşlemler 5 2 11 24 5

Diğer 8 19 37 22 6

Terör Suçları 17 14 24 22 60

Toplam Dosya Sayısı 55 78 109 149 839

Dosya Kapsamında İsmi Geçen Kişi Sayısı 1.493 1.628 11.833 6.271 42.697

Tablo 19- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Konularına Göre Dağılımı ve Dosya Kapsamında Analize Tabi Tutulan Kişi Sayısı (2012-2016)

Grafik 10- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Kapsamında Analize Tabi Tutulan Kişi Sayısı (2012-2016)

1.493 1.628

11.833

6.271

42.697

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

45.000

Sonuçlandırılan Dosyalar Kapsamında İsmi Geçen Kişi Sayısı

2012 2013 2014 2015 2016

www.masak.gov.tr

29

2.2. Bilgi Paylaşımları (Bilgi Notu/Yazı)

Yapılan analiz ve değerlendirmelerde veya analiz ve değerlendirme gerekmeksizin farklı kurumların

görev alanlarına giren hususlarla karşılaşılması halinde, bu kurumlar da bilgilendirilmektedir. Bu

kapsamda 2016 yılı içerisinde analiz ve değerlendirme gerekmeksizin (bilgi notu ve yazı ekinde CD)

veya suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarına ilişkin analiz ve değerlendirmeler

sonucunda 95.077 kişi4 hakkında çeşitli kurumlara istihbari nitelikte bilgilendirme yapılmıştır.

İçerik olarak aklama veya terörün finansmanıyla ilişkisi net olarak kurulamamasına rağmen 5549 sayılı

Kanunun 19/1-h kapsamında veya yetkili kurumlarca yapılan taleplere ilişkin analiz ve değerlendirme

çalışmaları da aşağıdaki tabloya dâhil edilerek verilmiştir.

Kurum Adı Kişi Sayısı

Adli Birimler 30.874

Emniyet Teşkilatı 21.655

Milli İstihbarat Teşkilatı 19.605

Jandarma Genel Komutanlığı 19.560

İçişleri Bakanlığı 1.432

Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu 733

Adalet Bakanlığı 600

Gelir İdaresi Başkanlığı 215

Vergi Denetim Kurulu 156

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 115

Sermaye Piyasası Kurulu 42

Dışişleri Bakanlığı 30

Maliye Bakanlığı 20

TMSF 15

Sağlık Bakanlığı 8

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 8

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 6

Ulaştırma Denizcilik Haberleşme Bak. 3

TOPLAM 95.077

Tablo 20- İstihbari Nitelikte Bilgi Paylaşımında Bulunan Kurumlar (2016)

Başkanlığımızca 2016 yılında yapılan bilgilendirme işlemlerinin konularına göre dağılımı ise Tablo

21’de gösterilmiştir.

4 Bir kişi hakkında birden fazla kuruma yapılan bilgi paylaşımlarını da içermektedir.


30

Bilgilendirme Konusu Kişi Sayısı

Terör 59.012

Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar 33.460

Kaçakçılık 1.686

Rüşver/İrtikap/Zimmet 293

Suç Gelirlerinin Aklanması 161

Şüpheli Para Hareketleri 148

Dolandırıcılık 63

Haksız Kazanç Elde Edilmesi 49

Tefecilik 34

İhaleye Fesat Karıştırma 27

Sınırda Yakalanan Para vb. Değerler 19

Kumar/Bahis 4

Diğer 121

TOPLAM 95.077

Tablo 21- İstihbari Bilgilendirme Konuları (2016)

www.masak.gov.tr

31

3. AKLAMA SUÇU İNCELEMELE FAALİYETLERİ

5237 sayılı TCK’nın 282 nci maddesindeki suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması suçu

kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda daha ayrıntılı inceleme yapılması gerektiği belirtilen

dosyalar ile Başkanlıkça özelliği sebebiyle doğrudan incelemeye gönderilmesi kararlaştırılan dosyalar,

işin gerektirdiği uzmanlık ihtiyaçları da dikkate alınarak, 5549 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde

belirtilen denetim elemanlarına incelenmek üzere sevk edilmektedir. İnceleme dosyalarının yıllar

itibarıyla seyri aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmiştir.

Yıllar İnceleme Kapsamındaki Dosya

Sayısı Açılan İnceleme Dosya

Sayısı Sonuçlandırılan Dosya

Sayısı

2012 102 36 31

2013 132 61 47

2014 103 18 45

2015 98 40 40

2016 142 84 20

Tablo 22- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları (2012-2016)

Grafik 11- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları(2012-2016)

Başkanlığımızca denetim elemanları vasıtasıyla yürütülen aklama suçu incelemeleri sonucunda

yapılmış suç duyurularının yanında, Başkanlığımızda görevli Maliye Uzmanları tarafından

gerçekleştirilen aklama ve terörizmin finansmanı ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları

sonucunda yapılmış suç duyuruları da bulunmaktadır.

2016 yılında, Maliye Uzmanları tarafından yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucunda 50

kişi hakkında, denetim elemanları tarafından yapılan aklama suçu incelemeleri sonucunda 95 kişi

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2012 2013 2014 2015 2016

102

132

103 98

142

3147 45 40

20

İnceleme Kapsamındaki Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı


32

hakkında olmak üzere toplam 145 kişi hakkında suç duyurusunda bulunulmuştur. Yıllar itibariyle

karşılaştırmalı tablo aşağıdaki gibidir.

Yıllar Analiz ve Değerlendirme Aklama Suçu İncelemesi Toplam Suç Duyurusu

2012 172 142 314

2013 103 179 282

2014 107 284 391

2015 323 125 448

2016 50 95 145

Tablo 23- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2012-2016)

Grafik 12- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2012-2016)

2016 yılında önceki yıllara göre analiz, değerlendirme ve aklama suçu incelemeleri sonucunda

Başkanlığımızca suç duyurusu yapılan kişi sayısının azalmasının temel nedeni, önceki yıllara nazaran

2016 yılında Başkanlığımıza gelen analiz, değerlendirme ve inceleme taleplerin büyük bir kısmının

soruşturma veya kovuşturma kapsamında savcılık ya da mahkemeler tarafından yapılan talepler

olmasından kaynaklanmaktadır. Bir başka ifadeyle araştırma talep edilen kişi hakkında zaten savcılık

veya mahkeme tarafından soruşturma ya da kovuşturma yürütüldüğünden analiz, değerlendirme ve

aklama suçu incelemeleri sonucunda suç duyurusunda bulunulmasına gerek bulunmamaktadır.

172

103 107

323

50

142

179

284

125

95

314

282

391

448

145

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2012 2013 2014 2015 2016

Analiz ve Değerlendirme Aklama Suçu İncelemesi Toplam Suç Duyurusu

www.masak.gov.tr

33

4. MALVARLIĞI DONDURMA FAALİYETLERİ

4.1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarında Listelenen Kişilere Ait

Malvarlıklarının Dondurulması

Terörizmin son yıllarda ulaşmış olduğu uluslararası boyut göz önüne alınarak, başta Birleşmiş Milletler

olmak üzere Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Mali Eylem Görev

Gücü vb. uluslararası organizasyonlar tarafından bağlayıcı nitelikte ya da tavsiye niteliğinde birtakım

düzenlemeler oluşturulmaktadır. Birleşmiş Milletler, Kuruluş Şartı uyarınca sahip olduğu “ortak tedbir

ve yaptırımları belirleme yetkisi” çerçevesinde, ülkeler bakımından bağlayıcı niteliğe sahip terör ve

terörizmin finansmanının engellenmesi hakkında bir kısım Güvenlik Konseyi kararları almaktadır.

Bu kararlar çoğunlukla bazı terör örgütlerini veya teröristlere yönelik olmak üzere, bunlarla bağlantılı

olan kişi ve kuruluşların malvarlıklarının dondurulmasına ilişkin düzenlemeleri içermekte ve bu

konuda devletleri işbirliğine çağırmaktadır. Bu kararların başlıcaları 1267 (1999), 1988 (2011) ve 1989

(2011) sayılı kararlardır.

Anılan kararlarla El Kaide ve Taliban kaynaklı terörizme finansal destek sağlayan kişi ve kuruluşların

listesi belirlenerek, Birleşmiş Milletler üyesi devletlere bu listede yer alan kişi ya da kuruluşların

malvarlıklarının dondurulması yükümlülüğü getirilmektedir.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bu kararların yanı sıra 17 Aralık 2015 tarihinde aldığı 2253 (2015)

sayılı kararı ile DEAŞ terör örgütü ve bu örgütle bağlantılı kişilerin hakkında da yaptırım uygulanması

amacıyla “1267/1989 El Kaide Yaptırımlar Komitesi”’nin ismini“1267/1989/2253 DEAŞ ve El Kaide

Yaptırımlar Komitesi”, “El Kaide Yaptırımlar Listesi” nin ismini ise “DEAŞ ve El Kaide Yaptırımlar

Listesi” olarak değiştirmiştir.

Birleşmiş Milletlerin yukarıda belirtilen kararlarının uygulanmasına ve terörizmin finansmanın

önlenmesi için malvarlığının dondurulmasına ilişkin usul ve esaslar 6415 sayılı Terörizmin

Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Söz konusu Kanunun 2 nci maddesine

göre malvarlığının dondurulması; malvarlığının ortadan kaldırılmasının, tüketilmesinin,

dönüştürülmesinin, transferinin, devir ve temlik edilmesinin ve sair tasarrufi işlemlerin önlenmesi

amacıyla, malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin kaldırılması veya kısıtlanmasını ifade etmektedir.

6415 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK)

“1267/1989/2253 ve 1988 sayılı kararları ve bu kararlara dayanılarak çıkarılan müteakip kararlar ile

listelenen kişi, kuruluş veya organizasyonların tasarrufunda bulunan malvarlığının dondurulması

kararları Bakanlar Kurulunun Resmi Gazete'de yayımlanan kararlarıyla gecikmeksizin

uygulanmaktadır.

BMGK’nın bahis konusu kararlarıyla listelenen kişilere ait malvarlığının dondurulması süreci

ülkemizde, aşağıda belirtilen şekilde gerçekleşmektedir.

BMGK’nın 1267 (1999), 1988 (2011) ve 1989 (2011) sayılı kararları ve bu kararlara dayanılarak

çıkarılan müteakip kararlarıyla listelenen kişi, kuruluş veya organizasyonların Türkiye’deki

malvarlıklarının dondurulmasına ilişkin olarak 6415 sayılı Kanunun 5 inci maddesi uyarınca

30.09.2013 tarih ve 2013/5428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı alınmış ve söz konusu karar 10.10.2013

tarih ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

BMGK tarafından DEAŞ/El Kaide ve Taliban yaptırım listelerinde, kişilerin bilgilerinde güncelleme,

listeden çıkarma ve listelere yeni isimler ekleme şeklinde yapılan değişiklikler nedeniyle 30.09.2013


34

tarih ve 2013/5428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki listede değişiklik yapmak üzere 2016 yılında 19

adet Bakanlar Kurulu Kararı alınmış ve söz konusu kararlar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe

girmiştir.

Şekil 5- BMGK Kararları Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci

2016 yılında alınan 19 adet Bakanlar Kurulu Kararı ile 30.09.2013 tarih ve 2013/5428 sayılı Bakanlar

Kurulu Kararı eki listede yapılan değişikliklere ilişkin sayısal verilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

4.2. Yabancı Devletlerce Yapılan Taleplere İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması

6415 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında bir yabancı devlet hükümeti tarafından bir kişi,

kuruluş veya organizasyonun tasarrufunda bulunan malvarlığının dondurulmasına ilişkin olarak

Türkiye’den talepte bulunması halinde, Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilen talepler

Bakanlar Kurulu tarafından karara bağlanmaktadır. Yabancı devlet talebi kapsamında malvarlığının

dondurulması süreci ülkemizde, aşağıda belirtilen şekilde gerçekleşmektedir.

5 Listelenmiş kişilere ilişkin BMGK tarafından ayırt edici bilgilerinde gerçekleştirilen güncellemeler için de Bakanlar

Kurulu Kararı alınmaktadır.

Malvarlığı Dondurma Kararı Alınanlar

Malvarlığı Dondurma Kararı Kaldırılanlar

Bilgileri Güncellenenler5

Gerçek Kişi

Tüzel Kişi/ Kuruluş/ Organizasyon

Gerçek Kişi

Tüzel Kişi/ Kuruluş/

Organizasyon

Gerçek Kişi

Tüzel Kişi/ Kuruluş/ Organizasyon

20 1 7 - 22 -

Tablo 24- 6415 sayılı Kanunun 5 inci Maddesi Kapsamında Alınan Bakanlar Kurulu Kararları (2016)

www.masak.gov.tr

35

Şekil 6- Yabancı Devlet Talebi Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci

Bir yabancı devlet hükümeti tarafından yapılan malvarlığı dondurma talebi üzerine talepler ile ilgili

olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarından elde edilen bilgi, belge ile talebin gerekçesine ilişkin

değerlendirmeler ve Başkanlıkça yapılan mali araştırma sonuçları bir araştırma raporuna bağlanarak

Başkanlığımızca Değerlendirme Komisyonuna sunulmaktadır.

2016 yılında bir yabancı devlet hükümeti tarafından malvarlığının dondurulması talebi üzerine 3 adet

Bakanlar Kurulu kararı alınmıştır. Söz konusu taleplere ilişkin 01.02.2016 tarih ve 2016/8501 sayılı,

01.02.2016 tarih ve 2016/8502 sayılı, 01.02.2016 tarih ve 2016/8503 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

alınmış olup 26.02.2016 tarih ve 29636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kararlara istinaden

toplamda 5 gerçek kişi ve 2 organizasyona ilişkin malvarlıklarının dondurulması kararı alınmıştır.

6415 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca malvarlığının dondurulması kararlarının

yerine getirilmesinden Başkanlığımız sorumludur. Bu kapsamda, 2016 yılında Bakanlar Kurulu

tarafından alınan malvarlığı dondurma ve dondurma kararını kaldırma kararlarının icrası için ilgili

kurum ve kuruluşlara teknik iletişim araçları da kullanılmak suretiyle Başkanlığımızca ivedilikle

bildirilmiştir.


36

5. CMK’NIN 128 İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA YAPILAN FAALİYETLER

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128 inci maddesinde 21.02.2014 tarihli ve 6526 sayılı

Kanun ile yapılan değişiklikler neticesinde Mali Suçları Araştırma Kurulu taşınmaz, hak ve alacaklara el

koyma kararı alınması için “Suçtan Elde Edilen Değere İlişkin Rapor” alınacak kurumlar arasında

sayılmıştır.

2016 yılı içerisinde Başkanlığımıza bu kapsamda 229 adet talep intikal etmiş olup söz konusu

taleplerin 117 adedi 2016 yılı içerisinde neticelendirilmiştir. Önceki yıldan intikal eden dosyalarla

birlikte 2016 yılı içerisinde bu kapsamda tamamlanan toplam dosya sayısı 117 adettir. Söz konusu

taleplere ilişkin mukayeseli tablo aşağıda yer almaktadır.

Yıl İntikal Eden Dosya Sayısı Tamamlanan Dosya Sayısı

2014 70 62

2015 84 82

2016 229 117

Tablo 25- 5271 sayılı CMK’nun 128 inci Maddesi Kapsamında Alınan Dosya Sayıları (2014-2016)

Grafik 13- 5271 sayılı CMK’nın 128 inci Maddesi Kapsamındaki Dosyalar (2014-2016)

Yıl Dosyalarda Adı Geçen Gerçek Kişi Sayısı

2014 637

2015 1.013

2016 1.984

Tablo 26- 5271 sayılı CMK'nın 128 inci Maddesi Kapsamında Alınan Dosyalarda Adı Geçen Gerçek Kişi Sayısı (2014-2016)

7084

229

6282

117

0

50

100

150

200

250

2014 2015 2016

İntikal Eden Dosya Sayısı Tamamlanan Dosya Sayısı

www.masak.gov.tr

37

6. YÜKÜMLÜLÜK DENETİMİ FAALİYETLERİ

6.1. Yükümlülüklere Uyum Denetimleri

Yükümlülük denetimi faaliyetleri, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında

Kanun ve ilgili mevzuata göre münferiden veya bir denetim programı kapsamında yürütülmektedir.

2016 yılı programlı yükümlülüklere uyum denetimi kapsamında; kimlik tespiti, şüpheli işlem bildirimi,

uyum programı oluşturulması ve münhasıran uyum görevlisi atanması yükümlülükleri yönünden

denetim gerçekleştirilmiştir. 2016 yılında 134 yükümlü nezdinde programlı denetim yapılmak üzere

yükümlülük denetimi programı hazırlanmış olup, bu kapsamında 67 yükümlünün denetimi 2016

yılında tamamlanmıştır. Bunun yanı sıra 2015 yılı programlı yükümlülüklere uyum denetimi

kapsamında gerçekleştirilen 15 yükümlülük denetimi 2016 yılında tamamlanmıştır. Yine, münferit

yükümlülüklere uyum denetimi kapsamında 14 yükümlü nezdinde yapılan denetimler 2016 yılında

bitirilmiştir.

Başkanlığımızca 2012-2016 yılları arasında gerçekleştirilen yükümlülük denetimleri kapsamında

denetime alınan yükümlülere ilişkin istatistiki bilgilere Tablo-27’de yer verilmiştir.

Yükümlü Grubu Yıllara Göre Dağılımı

2012 2013 2014 2015 2016

Bankalar 2 52 23 11 11

Faktoring Şirketleri 8 20 7 9 3

Finansal Kiralama Şirketleri 10 2 2 2 5

Finansman Şirketleri 1 1 2 2 4

İkrazatçılar 1 2 - - -

İş Makineleri Dâhil Her Türlü Deniz, Hava ve Kara Nakil Vasıtalarının Alım Satımı ile Uğraşanlar

- - 7 6 5

Kargo Şirketleri - 5 - 5 -

Kıymetli Maden, Taş veya Mücevher Alım Satımı Yapanlar - 5 6 5 7

Kıymetli Madenler Aracı Kuruluşları 8 - - 6 3

Noterler - - - - 4

Portföy Yönetim Şirketleri 4 - 3 3 2

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler - - - - 5

Sermaye Piyasası Aracı Kurumları 11 14 8 5 5

Sigorta ve Emeklilik Şirketleri - 6 126 8 3

Sigorta ve Reasürans Brokerleri - - 4 - 7

Talih ve Bahis Oyunları Alanında Faaliyet Gösterenler 1 - - - -

Tarihi Eser, Antika ve Sanat Eseri Alım Satımı ile Uğraşanlar ve Müzayedecileri

- 5 2 5 -

Ticaret Amacıyla Taşınmaz Alım Satımıyla Uğraşanlar ile Bu İşlemlere Aracılık Edenler

2 5 - - 8

Varlık Yönetim Şirketleri 2 - - - -

Yatırım Ortaklıkları - - - - 2

Yetkili Müesseseler 3 11 11 10 19

Diğer - 2 1 1 3

Toplam 53 130 88 78 96

Tablo 27- Gerçekleşen Yükümlülüklere Uyum Denetimlerinin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

6 2014 yılı Sigorta Acentelerinin verileri eklenmiştir.


38

6.2. Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve Kesilen İdari Para Cezaları

Yükümlülük ihlal incelemesi, uyum denetimi sırasında belirlenen veya MASAK Başkanlığına bildirilen

ya da Başkanlıkça tespit edilen yükümlülük ihlallerine ilişkin olarak 5549 sayılı Kanun’da sayılan

denetim elemanları vasıtasıyla gerçekleştirilen münferit bir denetimdir.

Söz konusu incelemeler sonucunda yükümlülüğe aykırı bir davranışla karşılaşılması halinde

yükümlülüğün türüne göre 5549 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesi ile Kabahatler Kanunu’na istinaden

idari para cezası veya Kanun’un 14 üncü maddesine göre adli ceza uygulanmaktadır.

İdari para cezaları, Kanun’un 3, 6, 4 üncü maddesinin birinci fıkrası ve 9/A maddesinde yer alan kimlik

tespiti, devamlı bilgi verme, şüpheli işlem bildirimi ve elektronik tebligat yükümlülüklerinden

herhangi birini ihlal eden yükümlülere karşı uygulanmaktadır.

5549 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinde yer alan yükümlülüklere uyulmaması durumunda,

eksikliklerin giderilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması için yükümlülere Başkanlıkça 30 günden az

olmamak üzere süre verilmektedir. Verilen süre içinde eksikliklerini gidermeyen ve gerekli tedbirleri

almayan yükümlüler hakkında bahse konu madde uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

2012-2016 yıllarında idari para cezası uygulanan yükümlü sayısı, yükümlülüğe aykırı fiiller ve

uygulanan idari para cezası tutarlarına ilişkin tablo ve grafiklere aşağıda yer verilmiştir.

YILLAR 2012 2013 2014 2015 2016

İdari Para Cezası Kesilen Yükümlü Sayısı

21 27 49 47 75

Tablo 28- İdari Para Cezasına Konu Yükümlülerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

Grafik 14- İdari Para Cezasına Konu Yükümlülerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2012 2013 2014 2015 2016

21 27

4947

75

www.masak.gov.tr

39

İdari Para Cezasına Konu Fiiller 2012 2013 2014 2015 2016

Kimlik Tespiti Yükümlülüğü 1.275 1.239 504 821 393

Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğü 1 12 72 159 57

Elektronik Tebligat - - - - 34

Eğitim, İç Denetim, Kontrol ve Risk Yönetim Sistemleri ile Diğer Tedbirler Yükümlülüğü

- 3 1 7 -

Toplam Fiil Sayısı 1.276 1.254 577 987 484

Tablo 29- İdari Para Cezasına Konu Fiillerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

YILLAR 2012 2013 2014 2015 2016

Ceza Tutarı (TL) 14.369.887 10.973.207 9.354.671 6.372.412 6.451.999

Tablo 30- İdari Para Cezası Tutarlarının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)

6.3. Adli Cezalar

5549 sayılı Kanun’un 7 ve 8 inci maddeleri ile 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; bilgi ve

belge verme, muhafaza ve ibraz ile şüpheli işlem bildiriminde bulunulduğunu yükümlülük denetimi ile

görevlendirilen denetim elemanları ile yargılama sırasında mahkemeler dışında, işleme taraf olanlar

dahil hiç kimseye açıklamama yükümlülüklerinden herhangi birini ihlal eden kişilere anılan Kanun’un

14 üncü maddesine istinaden adli ceza uygulanmaktadır.

Aklama ve terörün finansmanı suçları ile mücadelede önleyici tedbirler kapsamında düzenlenen

yükümlülüklerden kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü gerek önleyici tedbirlerin

gerekse yükümlülük denetiminin temelini oluşturmaktadır. Bu nedenle, yükümlülük denetimlerinde

öncelik bu iki yükümlülüğe verilmektedir. Diğer taraftan, adli cezayı gerektiren fiiller denetimlerde

çok sıklıkla rastlanılabilecek türden fiiller değildir. Bu nedenle, hakkında adli ceza uygulanan kişi sayısı

idari para cezalarına göre düşüklük göstermektedir.

2016 yılında Başkanlığımız nezdinde yapılan üç ayrı inceleme kapsamında, muhafaza ve ibraz

yükümlülüğünü ihlal etmeleri nedeniyle üç kişi hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmuştur.

Diğer taraftan 2012-2016 yılları arasında Başkanlığımızca savcılıklara yapılan suç duyurularına dosya

ve kişi bazında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

YILLAR 2012 2013 2014 2015 2016

Dosya Sayısı 1 2 1 3 3

Kişi Sayısı 2 7 3 14 3

Tablo 31- Savcılıklara Yapılan Suç Duyurularının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016)


40

7. DÜZENLEME VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ

7.1. Düzenleme Faaliyetleri

2016 yılında suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede etkinliğin artırılması

amacıyla aşağıda ayrıntılarına yer verilen düzenlemeler yapılmıştır.

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında

Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

18.03.2016 tarihli ve 29657 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve

Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelik ile 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve

Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile ihdas olunan ödeme kuruluşları ile elektronik para

kuruluşları yükümlüler arasına alınmıştır.

11.05.2016 tarihli ve 29709 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve

Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelikte ise Yönetmeliğinin “Gerçek kişilerde kimlik tespiti” başlıklı 6 ncı maddesinde

değişiklik yapılmış ve teyidi gereken kimlik bilgilerinde değişikliğe gidilerek Türk uyruklular için T.C.

nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaportun yanı sıra TC. Kimlik Kartının kullanılmasına imkan

tanınmıştır. Bu kapsamda ayrıca gerek 01.01.2016 tarihinden önce düzenlenen sürücü belgeleri

gerekse bu tarihten sonra düzenlenen yeni sürücü belgeleri kimlik bilgilerinin teyidinde

kullanılabilecektir.

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum

Programı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

18.03.2016 tarihli ve 29657 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve

Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelikte

Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte, Tedbirler Yönetmeliği değişikliği ile yükümlüler arasına

alınan ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarının yanı sıra portföy yönetim şirketleri ve

kargo şirketlerinin münhasıran uyum görevlisi atamak zorunda olan yükümlüler arasına alınması

öngörülmüştür.

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 14.04.2016 tarih ve 6704 Sayılı Kanun

26.04.2016 tarihli ve 29695 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kanun’un 20 nci

maddesi ile 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna “İşlemlerin

Ertelenmesi” başlıklı 19/A maddesi eklenmiştir.

Bu suretle, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da hâlihazırda

devam eden işlemleri, işleme konu malvarlığının aklama veya terörün finansmanı suçu ile ilişkili

olduğuna dair şüphe bulunması üzerine; Başkanlıkça şüpheyi teyit etmek, işlemi analiz etmek ya da

gerekli görüldüğünde analiz sonuçlarını yetkili makamlara intikal ettirmek amacıyla yedi iş günü

süreyle askıya almaya veya bu işlemlerin aynı süreyle gerçekleşmesine izin vermemeye Maliye Bakanı

yetkili kılınmıştır. (17.08.2016 tarihli ve 29804 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 670 sayılı Kanun

Hükmünde Kararname’nin “Mali suçlara ilişkin alınacak tedbirler” başlıklı 7’nci maddesinde, terör

örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna

karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı

olduğu değerlendirilen kişi, kurum ve kuruluşlar ile ilgili olarak 5549 sayılı Suç Gelirlerinin

www.masak.gov.tr

41

Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 19/A maddesinin birinci fıkrasında yedi işgünü olarak

belirlenen işlemlerin ertelenmesine ilişkin sürenin, olağanüstü halin devamı süresince otuz işgünü

olarak uygulanacağı hususu düzenlenmiştir.)

Yine 6704 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile de 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi

Hakkında Kanunun 4 üncü maddesine, terörizmin finansmanı suçu bakımından 5271 sayılı Ceza

Muhakemesi Kanununda yer alan şirket yönetimi için kayyım tayini, iletişimin tespiti, gizli

soruşturmacı görevlendirilmesi, teknik araçlarla izleme gibi bazı tedbirlerin uygulanmasına dair

hüküm ilave edilmiştir.

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında İşlemlerin

Ertelenmesine Dair Yönetmelik

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna 14.04.2016 tarihli ve 6704 sayılı

Kanunla eklenen “İşlemlerin ertelenmesi” başlıklı 19/A maddesine ilişkin olarak hazırlanan “Suç

Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında İşlemlerin

Ertelenmesine Dair Yönetmelik” 29.07.2016 tarihli ve 29785 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Söz konusu Yönetmeliğin 4/4 maddesi uyarınca erteleme talebi ile gönderilecek şüpheli işlem

bildirimlerine ilişkin usul ve esaslar Şüpheli İşlem Bildirim Rehberlerinde belirlenecek olup, tüm

Şüpheli İşlem Bildirim Rehberleri bu kapsamda güncellenmiştir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 5)’nde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ

(Sıra No: 14)

18.03.2016 tarihli ve 29657 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14 sıra Nolu Genel Tebliğ ile 5 sıra

Nolu Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğinde değişiklik yapılarak, elektronik para ihracında

uygulanabilecek basitleştirilmiş tedbirler düzenlenmiş, basitleştirilmiş tedbirler kapsamındaki ön

ödemeli kartlara ilişkin tutarlar da bu kapsamda yeniden belirlenmiştir.

Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi

MASAK 13 sıra nolu Genel Tebliği’nin 6 ncı maddesi kapsamında, 10.05.2016 tarihinde Yetkili

Müesseseler (Döviz Büroları) için Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi yayımlanmıştır.

25.08.2014 tarihli ve 29099 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren MASAK 13 sıra nolu

Genel Tebliği’nin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında; “Başkanlık, elektronik ve kâğıt ortamındaki

şüpheli işlemlerin bildirimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere yükümlüler için genel ve

sektörel mahiyette şüpheli işlem bildirim rehberleri yayımlayabilir.” hükmü yer almaktadır. Maddenin

ikinci fıkrasında ise rehberlerin, Başkanlığın resmi internet sitesi ve/veya EMİS.ONLINE aracılığı ile

duyurulacağı ve yükümlüler tarafından yapılacak bildirimlerin, bu rehberlerde belirtilen usul ve

esaslara uygun şekilde yapılacağı hususu düzenlenmiştir.

Söz konusu düzenleme uyarınca ilk aşamada bankalar ve sermaye piyasası aracı kurumları için

hazırlanan sektörel şüpheli işlem bildirim rehberleri, MASAK 13 sıra nolu Genel Tebliği ile birlikte

25.08.2014 tarihinde yayımlanmıştır. Takip eden süreçte sektörel rehberler geliştirilmeye devam

edilmiş ve 28.11.2014 tarihinde sigorta ve emeklilik şirketleri için, 04.02.2015 tarihinde faktoring,

finansman ve finansal kiralama şirketleri için, 10.05.2016 tarihinde ise yetkili müesseseler için şüpheli

işlem bildirim rehberleri yayımlanmıştır. Böylece söz konusu sektörler için de elektronik ortamda

şüpheli işlem bildirim uygulamasına geçilmiştir.


42

Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No:13)'de Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra

No:15)

Şüpheli işlem bildirimine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 13 sıra Nolu Mali Suçları Araştırma

Kurulu Genel Tebliğinde değişiklik öngören 15 sıra Nolu Tebliğ, 10.08.2016 tarihli ve 29797 sayılı

Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Tebliğ ile 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 19/A maddesi ve

sonrasında çıkarılan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi

Kapsamında İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmeliğe uyum amaçlı gerekli değişiklikler yapılmıştır.

7.2. Koordinasyon Kurulu Toplantıları

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 20 inci maddesine göre

Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi

Başkanı, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Adalet Bakanlığı

Kanunlar Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Genel Müdürü, Hazine Kontrolörleri Kurulu

Başkanı, Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Hazine Müsteşarlığı Malî Sektörle İlişkiler ve Kambiyo

Genel Müdürü, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik

ve Teftiş Başkanı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürü, Bankacılık Düzenleme ve

Denetleme Kurumu Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye

Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısından oluşan Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon

Kurulu, 2016 yılında iki kez olağan olarak toplanmış, aklama ve terörün finansmanı alanlarında ulusal

ve uluslararası gelişmeler ile kurumlar arası koordinasyonu gerektiren çalışmalar değerlendirilmiştir.

7.3. Diğer Faaliyetler

2016 yılında Başkanlığımızca, 5549 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatla ilgili olarak yükümlüler ile diğer

kurum ve kuruluşlardan gelen görüş taleplerinin karşılanması çalışmaları kapsamında, 78 adet görüş

talebi cevaplandırılmıştır.

Ayrıca 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Başkanlığımıza yapılan bilgi edinme

başvurularının yerine getirilmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çalışmaları kapsamında

yöneltilen soru önergelerinin cevaplandırılmasına ilişkin çalışmalar kapsamında, 2016 yılında 123 adet

bilgi edinme başvurusu ve 27 adet soru önergesi cevaplandırılmıştır.

www.masak.gov.tr

43

8. DIŞ İLİŞKİLERE YÖNELİK FAALİYETLER

8.1. Mali Eylem Görev Gücü (FATF) ile İlişkiler

Suç gelirlerinin aklanması ile mücadele amacıyla 1989 yılında kurulan ve daha sonra faaliyet alanına

terör ve kitle imha silahlarının finansmanı ile mücadele de dâhil edilen FATF’ın Türkiye dâhil 35 ülke

ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere toplam 37 üyesi bulunmaktadır. Faaliyetlerini Paris’teki OECD

Merkezinde sürdüren FATF, üye ülkeleri yayımladığı standartlar ve bu standartlara göre oluşturulan

Metodoloji kriterleri çerçevesinde değerlendirmektedir.

2014 yılından itibaren 4. tur değerlendirme süreci başlamış olup, bu kapsamda, şu ana kadar İspanya,

Norveç, Avustralya, Belçika, Malezya, İsviçre, ABD, Singapur, Kanada, Avusturya ve İtalya, ’nın 4. Tur

Değerlendirme Raporları FATF Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir. 4. Turda ülkeler uluslararası

standartlara hem teknik uyum açısından hem de uygulama etkililiği açısından değerlendirmeye tabi

tutulmaktadır.

Türkiye’nin 4. Tur Karşılıklı Değerlendirme Raporunun Ekim 2019 FATF Genel Kurulunda görüşülmesi

FATF tarafından takvime bağlanmıştır.

8.2. Türkiye’nin 4. Tur Karşılıklı Değerlendirme Sürecine Hazırlanması

Başbakanlık Makamının 21.10.2016 tarihli ve 29864 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2016/22 sayılı

Genelgesi uyarınca, Ülkemizin Mali Eylem Görev Gücü (FATF) 4.Tur Karşılıklı Değerlendirmesini

başarılı bir şekilde tamamlayabilmesi, FATF değerlendirmesine temel teşkil eden müktesebata ulusal

mevzuatımızın teknik uyumunun gözden geçirilmesi ve tespit edilen eksikliklerin giderilmesinin

teminen gerekli tedbirlerin alınması, ayrıca suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile

mücadelenin daha etkin yürütülmesi ve uluslararası yükümlülüklerimizin yerine getirilmesi amacıyla

“Ulusal Risk Değerlendirme Projesi”nin yürütülmesi hükme bağlanmıştır. Eylem planına göre Projenin

2018 yılı ilk yarısında tamamlanması öngörülmektedir.

Mezkur Başbakanlık Genelgesi uyarınca oluşturulan “Yönlendirme Komitesi”, Maliye Bakanlığı

Müsteşarı Sayın H. Abdullah KAYA Başkanlığında 10.11.2016 tarihinde ilk toplantısını

gerçekleştirmiştir.

Toplantıda alınan kararlar kapsamında;

1. Başbakanlık Genelgesi uyarınca gerçekleştirilecek olan Ulusal Risk Değerlendirme Projesi

çalışmalarına, ilgili kurumlardan orta düzey yönetici seviyesinde katılım sağlanacaktır.

2. Proje kapsamında teknik seviyede çalışmaları yürütmek üzere Ulusal Tehdit ve Zafiyet Çalışma

Grupları oluşturulmuştur.

3. Projeye dahil kurumlar arasında gerçekleştirilecek çalışmaların gerektirdiği çalıştay ve teknik

toplantılar ile iletişimin MASAK tarafından koordine edilecektir.

4. Proje paydaşı kurumların görev alanları kapsamında gerekli olan veri ve istatistiklerin hazırlanması,

risklerinin tespiti ve analizi çalışmalarının bu kurumlarca zamanında tamamlanması önem arz

etmektedir.


“Mali Eylem Görev Gücü 4’üncü Tur Değerlendirmelerine Hazırlık ve Karapara Aklama ve Terörizmin


44

Finansmanı İle Mücadelede Ulusal Risk Değerlendirme Projesi” konulu bir Çalıştay gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu Çalıştaya proje paydaşı kurumlardan katılım sağlanmıştır.

8.3. 2016 yılı EGMONT Grubu Faaliyetleri

Başkanlığımız, 1995 yılında kurulan ve temel amacı suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin

finansmanı ile mücadelede mali istihbarat birimleri arasındaki işbirliğini geliştirmek olan Egmont

Grubuna 1998 yılında üye olmuştur.

Egmont Grubu mali istihbarat birimleri arasında etkili istihbarat paylaşımını sağlamaya yönelik olarak

kabul ettiği “Bilgi Paylaşım Prensipleri”ni 2013 yılında gözden geçirerek güncellemiş, ayrıca Grubun

ana sözleşmesi niteliğindeki “Charter”ı da yenilemiştir.

Başkanlığımızca Egmont Grubu çalışmaları yakından takip edilmekte ve gereken katkılar

sağlanmaktadır. Bu kapsamda 2016 yılı içerisindeki katkılarımız aşağıda ortaya konulmuştur.

- Başkanlığımız Tarafından Katkı Sağlanan aşağıdaki konularda gerçekleştirilen 2016 yılı EGMONT

Grubu Faaliyetleri kapsamındaki araştırmalara Başkanlığımızca katkı sağlanmıştır:

o Terörizmin Finansmanı ile Mücadele Kapsamında Bilgi Paylaşımı Önündeki Engeller,

o Yasa Uygulama Birimleri ile Birlikte Çalışan Mali İstihbarat Birimleri

o Şüpheli İşlem Bildirimleri Proje Araştırması

o Yabancı Terörist Savaşçılara İlişkin Finansal Tipoloji Raporu

o Çok Taraflı Bilgi Paylaşımı Önündeki Engeller

- Ülkemizde Düzenlenmesi Planlanan 24. Egmont Grubu Genel Kurul Toplantısının İptali

Egmont Grubu’nun 24. Olağan Genel Kurul ve Çalışma Grupları toplantılarına ev sahipliği yapma

yönündeki Başkanlığımız girişimleri sonucunda, Egmont Komitesi tarafından söz konusu toplantıların

17-22.07.2016 tarihleri arasında ülkemizde yapılmasına karar verilmiş ve bu karar 05.02.2015

tarihinde Başkanlığımıza bildirilmiştir. Bunu müteakiben başarılı bir toplantı organizasyonu için gerekli

hazırlıklar Başkanlığımızca tamamlanmıştır. Ancak 28.06.2016 tarihinde İstanbul Atatürk

Havalimanı’nda meydana gelen terör saldırıları nedeniyle, İstanbul’da gerçekleştirilmesi planlanan

söz konusu toplantılar Egmont Komite tarafından iptal edilmiştir.

8.4. Muadil Kurumlarla İmzalanan Mutabakat Muhtıraları

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede hızlı ve etkin bilgi değişimi amacıyla

5549 sayılı Kanunun 12 nci maddesine istinaden Başkanlığımızla muadil mali istihbarat birimleri

arasında mutabakat muhtıraları imzalanmaktadır. 2016 yılı sonu itibariyle toplam 48 ülkenin mali

istihbarat birimi ile mutabakat muhtırası imzalanmış olup bunların yıllara göre dağılımı şu şekildedir:

2006 (1) KKTC

2007 (3) Endonezya, Portekiz, İsveç

2008 (6) Moğolistan, Afganistan, Gürcistan, Arnavutluk, Suriye, Romanya

2009 (4) Makedonya, Güney Kore, Hırvatistan, Bosna Hersek

2010 (6) Japonya, Ukrayna, Norveç, Ürdün, Senegal, Lüksemburg

www.masak.gov.tr

45

2011 (6) Belarus, Birleşik Krallık, Kanada, Monako, Finlandiya, Avustralya

2012 (8) ABD, Hollanda, Belçika, Polonya, Malezya, Kosova, Rusya, Filipinler

2013 (7) G. Afrika, Almanya, Tunus, Türkmenistan, Danimarka, S. Arabistan, Fas

2014 (2) Kazakistan, Bangladeş

2015 (5) Azerbaycan, Arjantin, Kırgızistan, Tacikistan, Karadağ

Yukarıda belirtilenler dışında çeşitli ülkelerin mali istihbarat birimleriyle mutabakat muhtırası

imzalanması amacıyla karşılıklı görüşmeler sürdürülmektedir.

Şekil 7- Mutabakat Muhtırası İmzalanan Ülkeler Haritası

8.5. Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Yürütülen Diğer Çalışmalar

Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede kapsamında Başkanlığımızca diğer

uluslararası kuruluşlar nezdinde yürütülen çalışmalar ve ülke katkılarımız aşağıda yer almaktadır:

Avrupa Birliği (AB) ile müzakere sürecinde Katılım Öncesi Stratejimizin bir unsuru olarak Avrupa

Komisyonu tarafından yayımlanan İlerleme Raporlarının hazırlanmasında 4 No.lu Sermayenin

Serbest Dolaşımı ve 24 No.lu Adalet, Özgürlük ve Güvenlik fasılları çerçevesindeki çalışmalara katkı

ve desteğin yanı sıra Başkanlığımız, Avrupa Birliği ile Ülkemiz arasında yürütülen Vize Serbestisi

Diyaloğu Yol Haritası’nın dört farklı bloğundan birisi olan Kamu Düzeni ve Güveliği Bloğu


46

kapsamında, sorumlu kurumlar arasında bulunduğu 4 kriter ile ilgili olarak çalışmalarda aktif rol

almaktadır.

198 Sayılı Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve

Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, ülkemiz tarafından 28.03.2007

tarihinde imzalanarak, 29.01.2016 tarih ve 6665 sayılı Kanun ile uygun bulunmuştur. Ülkemiz,

sözleşmenin onay sürecini tamamlamadığı için taraf devletler konferansı görüşmelerine oy verme

hakkı bulunarak katılmaya başlamıştır. Taraf Devletler Konferansı (COP198) toplantısının

sekizincisi Fransa'nın Strazburg şehrinde 25-26 Ekim 2015 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.

Toplantıya Adalet Bakanlığı ile birlikte Başkanlığımızca da katılım sağlanmıştır. Türkiye’nin en

erken değerlendirme dönemi 2022 yılı olarak öngörülmektedir.

IMF’nin 1999 yılında Dünya Bankası ile ortaklaşa geliştirdiği Finansal Sektör Değerlendirme

Programı (Financial Sector Assessment Program – FSAP) özünde finansal sistemin gelişim

durumunu etkileyen faktörler üzerinde yapılan tespitlerin ve tavsiyelerin üye ülke ile paylaşılması

ve gelişim düzeyinin izlenmesi prensipleri üzerine kurulu olup uluslararası kabul gören

standartlara teknik uyum, finansal istikrar analiz ve değerlendirmesi ve finansal gelişim

değerlendirmesi unsurlarını barındırmaktadır. IMF İcra Direktörleri Kurulu’nun aldığı karar

uyarınca aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ve küresel finansal sistemin %90 hacmine sahip 25

ülke için zorunlu olan değerlendirme 5 yılda bir tekrarlanmaktadır. Bir önceki Eylül 2012 yılında

tamamlanan söz konusu değerlendirme 2016 yılında tekrarlanmış olup fazlar içerisinde bulunan

karapara aklama ve terörizmin finansmanı konusu Başkanlığımız koordinasyonu altında

tamamlanmıştır. Bu kapsamda değerlendirme heyeti pek çok kurum ve kuruluş ile görüşmelerini

tamamlamıştır ve değerlendirme raporunun 2017 yılı içerisinde tamamlanması beklenmektedir.

G20 çalışmaları çerçevesinde aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele konuları da zaman

zaman gündeme gelebilmektedir. G20 Başkanlar Zirvesi FATF’tan aklama ve terörizmin finansmanı

ile mücadele konularına ilişkin çeşitli çalışmalar yapılmasını talep edebilmektedir. Bu kapsamda

son dönemde G20 gündeminde yer alan başlıca hususlar şunlardır:

o Terörizmin finansmanı ile mücadelede stratejik ve önemli eksikliği bulunan ülkelerin

saptanarak bu eksikliklerinin giderilmesi için izlenmesi (Terrorist Financing Fact

Finding Initiative (TFFFI)),

o FATF’in yetki ve kaynaklarının geliştirilmesi,

o Gerçek Faydalanıcının tespiti standartlarının geliştirilmesi,

o Uluslararası bilgi paylaşımının iyileştirilmesi

www.masak.gov.tr

47

Başkanlığımız bu hususlardaki G20 tartışma kâğıtlarına yönelik toplantılar öncesinde Hazine

Müsteşarlığı ile eşgüdüm içerisinde gerekli katkıları sağlamaktadır.

8.6. Başkanlığımızca İştirak Edilen Yurtdışı Toplantılar

2016 yılında Başkanlığımız tarafından katılım sağlanan başlıca uluslararası faaliyetler şunlardır:

2016 yılı Şubat, Haziran ve Ekim aylarında gerçekleştirilen FATF genel kurul ve çalışma grubu toplantıları.

Egmont Grubu’nun, Mali İstihbarat Birim Başkanlığı, Egmont Komite, Çalışma Grupları ve Bölgesel Grup Toplantıları

Avrasya Grubu’nun (EAG) iki defa gerçekleştirilen genel kurul toplantıları.

OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu ve Genel Kurul Toplantıları

Avrupa Konseyi 198 Sayılı Sözleşmeye Taraf Devletler Konferansı 8. Toplantısı

Avrupa Konseyince yürütülen "IPPROCEEDS: AB-AK İnternet Üzerinden İşlenen Suçlardan Gelir Elde Etme ile Mücadele Projesi" açılış toplantısı

Türkiye-AB Terörizmle Mücadele İstişareleri Toplantısı.

Endonezya Mali İstihbarat Birimi (PPATK) ve Avustralya Mali İstihbarat Birimi (AUSTRAC) tarafından düzenlenen "Terörizmin Finansmanıyla Mücadele Zirvesi".

Suç Unsuru Varlıkların Teşhisi Konferansı

ABD Mali İstihbarat Birimi ile Terörün Finansmanı ile Mücadele Konulu İstişare Toplantısı

"Siber Suçlarla ve İnternet Yoluyla Para Aklanmasında Mücadelede Bölgesel Etkinliğin Sağlanması " konulu çalışma grubu toplantısı

ABD Temsilciler Meclisi üyesi Teröre ve Gayri Nizamı Harp Görev Gücü Başkanı Robert PITTINGER tarafından, ABD Kongresi bünyesinde beşincisi düzenlenen, "İstihbarat ve Güvenlik Forumu"

Avrupa Birliğinin Terörizmin Finansmanı ile Mücadele, İzleme, Raporlama ve Destek mekanizması ile İstikrar ve Barış Enstrümanı (IcSP) tarafından ortaklaşa düzenlenen "Ulusal Mali İstihbarat Birimleri Forumu


48

9. EĞİTİM VE BİLGİLENDİRME FAALİYETLERİ İLE KAMUOYU DUYARLILIĞINI

ARTIRMAYA YÖNELİK DİĞER FAALİYETLER

Faaliyete geçtiği günden beri Başkanlığımız, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile

mücadelede getirilen önleyici tedbirlerin yükümlülerce uygulanması, aklama fiillerinin ortaya

çıkarılması, engellenmesi ve finansal sistemin bu suçların işlenmesinde araç olarak kullanılmasının

önlenmesi açılarından yürüttüğü eğitim ve farkındalığı artırıcı faaliyetlerine büyük önem vermektedir.

Bu nedenle yükümlü çalışanlarının, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede

“önleyici tedbirler” olarak bilinen yükümlülükler konusundaki farkındalıklarını artırmak ve bu

tedbirleri uygulamalarını sağlamak amacıyla, Başkanlığımız tarafından yükümlülere yönelik eğitim

faaliyetleri her yıl olduğu gibi 2016 yılı içeresinde de düzenlenmiştir.

Buna paralel olarak, aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede yer

alan ilgili düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile kolluk birimleri arasında

işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik çalışmalar ile denetim

elemanlarına yönelik bilgilendirme faaliyetleri de yoğun bir şekilde

sürdürülmüştür.

Nisan 2016’da “Müşterinin Tanınması Yükümlülüğü Çerçevesinde Gerçek

Faydalanıcının Tanınması" başlıklı Rehber yayımlanmış ve Başkanlığın

resmi internet sitesinde duyurulmuştur. Bu bilgilendirme Rehberinde

esas olarak; önleyici tedbirlerden müşterinin tanınması yükümlülüğü

çerçevesinde “gerçek faydalanıcının tanınması” konusunda dikkat

edilmesi gereken hususlara dair açıklamalara yer verilmiştir.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı suçlarıyla mücadelede önleyici tedbirler kapsamında

önemli yükümlülükleri bulunan bankaların bu konudaki farkındalıklarını artırmak ve güncel konuları

mütalaa etmek amacıyla, Maliye Bakanımızın teşrifiyle Başkanlığımız ve Türkiye Bankalar Birliği

tarafından 13-14 Nisan 2016 tarihlerinde düzenlenen Çalıştaya, üye Bankaların üst düzey yöneticileri

ve uyum görevlilerinden oluşan 203 kişi iştirak etmiştir.

Ayrıca, 2016 yılı Kasım ayı içerisinde Sermaye Piyasası Aracı Kurumları Birliği, Türkiye Sigorta Birliği ve

Finansal Kurumlar Birliği’nden toplamda 202 katılımcının iştirak ettiği, suç gelirlerinin aklanması ve

terörün finansmanı ile mücadele süreçlerinin en önemli girdisini oluşturan şüpheli işlem

bildirimlerinin nicelik ve nitelik açısından değerlendirilmesi ve şüpheli işlem bildirim altyapısının

etkinliğinin iyileştirilmesi amacıyla, Eşleştirme Projesi Kapsamında yabancı ülke uygulamalarının da

anlatıldığı 3 adet Çalıştay düzenlenmiştir.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede 5549 sayılı Kanun ve ilgili ikincil

mevzuatla getirilen yükümlülükler konusunda, gerek finansal kuruluşlar gerekse finansal kuruluşlar

dışındaki yükümlü çalışanlarına yönelik eğitim faaliyetleri 2016 yılında da yoğun bir şekilde

sürdürülmüştür.

Bu kapsamda, Başkanlığımızca Ankara ve İstanbul’da MASAK Uzman Personeli tarafından bankacılık,

sermaye piyasası, faktöring, leasing, finansman ve elektronik ödeme alanlarında faaliyet gösteren

yükümlülerin 432 çalışanına öneyici tedbirler hakkında eğitim verilmiştir.

Başkanlığımız 2016 yılı içinde; Vergi Denetim Kurulu, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Gümrük ve

Ticaret Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıkları ile Milli

www.masak.gov.tr

49

İstihbarat Teşkilatı gibi birimlerinden toplamda 105 katılımcıyla 74 saat süren çalıştay faaliyetleri

düzenlemiştir.

Yine Adalet Bakanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlığı gibi kolluk birimlerinin

çeşitli unvanlardaki 803 personeline; Vergi Denetim Kurulu, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Sermaye

Piyasası Kurulu ve Hazine Müsteşarlığı gibi denetim birimlerinin farklı unvanlardaki 366 personeline

yönelik aklama ve terörün finansmanıyla mücadele eğitimleri verilmiştir.


“Mali Eylem Görev Gücü 4. Tur Değerlendirmelerine Hazırlık ve Karapara Aklama ve Terörizmin

Finansmanı İle Mücadelede Ulusal Risk Değerlendirme Projesi” konulu bir Çalıştaya paydaş

kurumlardan 55 Kişi katılmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında Bakanlığımız bünyesinde yürütülen iç

kontrol faaliyetleri hakkında, Personel Genel Müdürlüğü ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

tarafından verilen eğitimlerde başarılı olarak sertifika alan Uzmanlarımızca tüm personelimizin

bilgilendirilmesi ve bilgilerin güncellenmesi maksadıyla 2016 yılında da seminer verilmiştir.

Başkanlığımızda yeni göreve başlayan Maliye Uzman Yardımcılarının yetiştirme programları

kapsamında toplamda 24 Maliye Uzman Yardımcısına 160 saat süren uyum eğitimi, mesleki gelişim

eğitimi ve araştırma çalışması programları yürütülmüştür.

2016 yılı içinde Başkanlığımız çalışanları çeşitli alanlarda eğitim almıştır. Bu kapsamda, Bakanlığımız

ve Başkanlığımız bünyesinde mevzuat ve uygulama alanına ilişkin çeşitli konularda düzenlenen 18

adet eğitim programına Başkanlığımızdan 420 personel katılmış, 295 saatlik eğitim alınmıştır.


50

10. PROJE FAALİYETLERİ

Başkanlığımızın yasal, idari ve teknik kapasitesinin artırılarak AB üyesi diğer ülke muadilleriyle

uyumlaştırılmasını hedefleyen ve Başkanlığımızın faydalanıcısı olduğu “Terörün Finansmanı ve

Aklama ile Mücadelede Etkinlik” konulu Proje AB-TR eş finansmanıyla yürütülmektedir. Proje ile

hedeflenen temel çıktılar şunlardır:

Terörün finansmanı ile mücadeleye ilişkin yasal, idari ve teknik kapasitenin etkinliğinin artırılması

Suç gelirinin aklanması ile mücadeleye ilişkin yasal, idari ve teknik kapasitenin etkinliğinin artırılması,

Suç gelirinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadeleye yönelik olarak yürütme ve denetim kapasitesinin etkinliğinin artırılması.

Uygulama dönemi 24 ay olan Proje Eşleştirme ve Yatırım Bileşenlerinden oluşmaktadır. Projenin

yatırım bileşeni kapsamında Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele yazılımlarının işletilmesi için

ihtiyaç duyulan BT altyapısı için gerekli donanım, hazır yazılım ve ağ bileşenlerinin temini 2016 yılı

içerisinde gerçekleştirilmiştir.

Eşleştirme Bileşeni kapsamında ise Birleşik Krallık, İspanya ve Romanya-Polonya (Konsorsiyum)

ülkeleri tarafından teklif sunulmuş olup 2014 yılı Ocak ayı içerisinde değerlendirmeye alınmıştır.

Başkanlığımızın yaptığı değerlendirme sonucunda; İngiltere teklifinin Projenin hedefleriyle uyumlu ve

bu hedeflerin sürekliliğinin sağlanması adına yetkin olduğu değerlendirilmiştir. Başkanlığımızın

kararının 2014 yılı Mart ayı içerisinde Birleşik Krallığa iletilmesiyle kontrat hazırlama süreci

başlamıştır. Proje ile ilgili faaliyetleri yerine getirmek üzere 28 Maliye Uzmanın yer aldığı proje

çalışma grubu ve alt grupları oluşturulmuştur. Nisan, Mayıs, Haziran ve Ekim aylarında Birleşik Krallık

(UK) ekibi ile MASAK’da yapılan yüz yüze görüşmeler sonucunda Eşleştirme Sözleşmesi nihai şeklini

almıştır. 12.12.2014 tarihinde AB Komisyonuna sunulan Taslak Sözleşme Komisyon tarafından uygun

bulunmuştur.

Uygulama dönemi 24 ay olan “Terörün Finansmanı ve Aklama ile Mücadelede Etkinlik” konulu

Eşleştirme Projesinin uygulama dönemi 01.03.2015 tarihinde resmi olarak, 02.04.2015 tarihinde ise

fiil olarak başlamıştır. Proje faaliyetleri 2017 yılının ilk yarısı itibariyle tamamlanacaktır. Bu kapsamda

2015 yılı içerisinde 9 faaliyet, 2016 yılı içerisinde 23 faaliyet gerçekleştirilmiş olup bütüncül anlamda

projenin tamamlanması ile birlikte çok yıllı program kapsamında özet olarak aşağıdaki faaliyetler

gerçekleştirilmiş olacaktır:

İkincil mevzuat kapsamında taslak öneriler hazırlanması,

İş süreçlerinin SWOT/GAP analizi ve yeniden tanımlanması,

Başarılı uygulamalara sahip bir üye ülkenin deneyimlerinin edinilmesi,

E-eğitim materyali hazırlanması,

Çalışma ziyaretleri ve stajların yapılması,

Veri analizi ve analitik araştırma eğitimlerinin verilmesi,

Uyum görevlilerinin ve birimlerinin akreditasyonu ile bu kapsamda ölçeklendirme ve değerlendirme kriterlerinin oluşturulmasına yönelik çalışmaların yürütülmesi,

Yükümlü gruplarına yönelik sektörel değerlendirme raporu, kılavuz ve tipoloji raporu hazırlanması,

www.masak.gov.tr

51

Kanun uygulayıcılara, yükümlü gruplarına, inceleme ve denetim elemanlarına yönelik eğitim ve çalıştay düzenlemesi,

Ulusal ve uluslararası konferans düzenlenmesi.


52

11. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM FAALİYETLERİ

MASAK Bilgi Sistemleri stratejik vizyonu, kurumsal ihtiyaçların analizi, yapılan analizler doğrultusunda

faaliyetlerin projelendirilmesi ve projelendirilen faaliyetlerin modern yönetim teknikleriyle hayata

geçirilmesi adımlarından oluşmaktadır. Söz konusu stratejik vizyon çalışmaları çerçevesinde, bilgi

sistemleri faaliyetlerinin değişim mühendisliği anlayışı ile devamlı ele alınması, bilgi teknolojilerine

ilişkin dünya mali istihbarat birimi örneklerinin değerlendirilmesi, Avrupa Birliği ve FATF

müktesebatına ilişkin uluslararası tavsiye niteliğindeki uygulamaların dikkate alınması, diğer kamu

idarelerindeki BT yapıları ile bu alandaki teknolojik ve akademik gelişmelerin irdelenmesi ve

çalışmaların süreklilik arz edecek şekilde yürütülmesi büyük önem arz etmektedir.

Başkanlığımızın misyonuna paralel olarak sürdürülen BT faaliyetleri e-devlet temel değerleri

çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.

Faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde, öncelikle gereksinim analizi yapma, gerçekleştirilebilir hedeflere

sahip somut iş planlarına dayalı olarak uygulama geliştirme, hizmet sunumunda yalın ve planlı olma,

geliştirilen uygulamaları izleme ve değerlendirme, kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli

biçimde kullanma hususları gözetilmekte ve stratejik yönetim modeli, bir iş yapma ve algılayış

çerçevesi olarak kabul edilmektedir.

Bu kapsamda, 2016 yılı içerisinde yürütülen Başkanlığımız BT faaliyetleri Proje Yürütme ve Yazılım

Geliştirme olmak üzere iki ana kategoride değerlendirilebilir.

11.1. Proje Yürütme Faaliyetleri

11.1.1. Bakım, İdame, İşletim, Destek ve Kapasite İyileştirme Projesi

Başkanlık bilgi sistemleri kesintisiz hizmet ilkesi ve modern teknolojik olanaklar çerçevesinde tesis

edilmiş bir ana veri merkezi, iş sürekliliği merkezi ve felaket kurtarma merkezinden oluşmaktadır.

Başkanlık bilgi teknolojileri altyapısı bilgi güvenliği politikaları çerçevesinde internet erişimine kapalı

olan bir ağ ve internet erişimi sağlanan bir ağ olmak üzere iki izole sistemden oluşmaktadır.

Söz konusu sistemlerde yer alan donanım, hazır yazılım, ağ ve ağ güvenliği bileşenlerinin bakım,

garanti, idame ve işletim destek hizmetlerinin temin edilmesi ile büyük veri kabiliyetlerini geliştirecek

ve diğer yeni iş ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde kapasitenin artırılması için 2016 yılı içerisinde “Bakım,

İdame, İşletim, Destek ve Kapasite İyileştirme Projesi” yürütülmüştür.

11.1.2. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Etkinlik Projesi

AB eş-finansmanı ile yürütülmekte olan “Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Etkinlik

Projesi”nin “Hazır Yazılım ve Donanım Temini” bileşeni için temin edilen ürünlerin kurulumları

tamamlanıp, geçici kabul faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.

11.1.3. ISO 27001

2015 yılında bağımsız denetçiler tarafından denetlenerek ISO 27001 standardına uygunluk açısından

sertifikalandırılan Başkanlığımız Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, 2016 yılında gözetleme denetimine

tabi tutulmuş ve ISO 27001 standardına uygunluk açısından yeniden sertifikalandırılmıştır.

www.masak.gov.tr

53

11.2. Yazılım Geliştirme Faaliyetleri

11.2.1. Görsel Analiz

Başkanlığımız bünyesinde geliştirilen, ülkemizde bulunan farklı kurum ve kuruluşların e-devlet

uygulamaları ile yapılan web servis entegrasyonları sayesinde dinamik olarak elde edilen verileri

kullanarak varlıklar (gerçek ve tüzel kişiler) arasındaki ilişkilerin görsel olarak analiz edilmesini

sağlayan yazılımın kabiliyetleri yeni ve çeşitli algoritmalar kullanılarak artırılmıştır.

11.2.2. Elektronik Tebligat

Bilgi teknolojileri kullanılarak aklama ve terörün finansmanına yönelik eylemlerin anlık olarak

gerçekleştirilebildiği günümüzde, bu suçlarla mücadelenin de aynı ölçüde sürat ve gizlilik içerisinde

yürütülmesi gerekmektedir. Bu nedenle 5549 ve 6415 sayılı Kanunlar kapsamında Başkanlığımıza

verilen görevlerin icrası aşamasında, talep ve bildirimlerin anlık iletilme zorunluluğunun yanı sıra,

iletimin kolay, hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

5549 sayılı Kanuna eklenen 9/A maddesi kapsamında kendilerine elektronik ortamda tebligat

yapılacak kurum ve kuruluşlar ile Başkanlığımız arasında elektronik imzalı olarak resmi yazışma

kabiliyetimiz bulunmaktadır. “Gizlilik” ve “İvedilik” prensipleri çerçevesinde 2015 yılında devreye

alınan sistemin kullanımına ilişkin bilgilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

Yıl Aktif Kullanan Kurum Sayısı Gönderilen Evrak Sayısı Gelen Evrak Sayısı

2015 328 3.333 2.168

2016 374 6.721 4.548

Tablo 32- Elektronik Tebligat Sistemine İlişkin Bilgiler (2015-2016)

C. PERFORMANS SONUÇLARI

1. PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU

2016 yılı Maliye Bakanlığı Performans Programında yer alan Başkanlığımız performans göstergelerinin

gerçekleşme değerlerine ilişkin tablolar aşağıda yer almaktadır.


54

Yıl 2016

Birim 12.00.35.00 / MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI

Performans Hedefi

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile etkin mücadele amacıyla risk odaklı analiz ve denetim gerçekleştirilecektir.

1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek

6,00 4,75 4,38 4,77 5,63 5,63 106,17 6,17 Hedef Aşılmış

Sapmaya Karşı Alınacak Önlemler

Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması suçuna ilişkin olarak gelen ihbar ve bildirimler ile ilgili değerlendirmelerin rapora bağlanarak

mümkün olan en kısa sürede tamamlanması amacıyla aklama suçuna ilişkin değerlendirme süresi takip edilecektir.

Analiz ve Değerlendirme Daireleri

Hedefe Ulaşılmıştır.

Tanım

Göstergenin Kaynağı

Performans Sonuçlarının Analizi

Sapmanın Nedeni

Aklama suçuna ilişkin değerlendirme süresi (Ay)

Stratejik Amaç

Stratejik Hedef

Performans Göstergesi

Kayıtlı Ekonomiyi Genişletmek ve Mali Suçları Azaltmak

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile etkin mücadele etmek

Hedefe Ulaşma

DerecesiHedef

Gerçekleşen Yıl Sonu

Gerçekleşmesi

Hedefin

Gerçekleşme

Oranı (%)

Hedefin Sapma

Oranı (%)

-2,00

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

1 2 3 4

Üçer Aylık Performans Gerçekleşmeleri


6,00

5,63

5,40

5,50

5,60

5,70

5,80

5,90

6,00

6,10

Hedef Yıl Sonu Gerçekleşmesi

Performans Hedefi - Yıl Sonu Gerçekleşmesi

www.masak.gov.tr

55

Yıl 2016


Performans Hedefi



60.000,00 28.251,00 57.229,00 92.010,00 132.570,00 132.570,00 220,95 120,95 Hedef Aşılmış


Hedefe Ulaşma

DerecesiHedef


Gerçekleşmesi

Hedefin

Gerçekleşme

Oranı (%)

Hedefin Sapma

Oranı (%)


Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi kapsamında şüpheli işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve değerlendirmek en

önemli faaliyetlerden birisidir. Bu nedenle alınan şüpheli işlem bildirimlerinin (ŞİB) nitelik ve içerik yönünden gelişerek sayısının artması performans

göstergesi olarak belirlenmiştir.

Veri Değerlendirme ve Stratejik Analiz Dairesi

Hedef aşılmıştır.

15 Temmuz 2016 tarihli darbe teşebbüsü sonrasında özellikle FETÖ/PDY terör örgütünün yasa dışı veya şüpheli işlemlerine yönelik şüpheli işlem

bildirimleri veya askıya alma talepleri alındığı, bir önceki seneye nazaran terörün finansmanı konulu şüpheli işlem bildirimlerinde yaklaşık 10 kat

artış yaşandığı gözlenmiştir.

Yaşanan artışın yukarıda açıklandığı üzere dönemsel olduğu anlaşılmakta olup normal seviyeye inmesi beklenmektedir.

Tanım



Sapmanın Nedeni

Alınan şüpheli işlem bildirimi (ŞİB) sayısı (Adet)

Stratejik Amaç

Stratejik Hedef



0,00

50.000,00

100.000,00

150.000,00

1 2 3 4



60.000

132.570

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000




56

Yıl 2016


Performans Hedefi



75,00 92,00 95,45 96,30 96,88 96,88 129,17 29,17 Hedef Aşılmış


Hedefe Ulaşma

DerecesiHedef


Gerçekleşmesi

Hedefin

Gerçekleşme

Oranı (%)

Hedefin Sapma

Oranı (%)


Aklama suçlarında, savcılıklara yapılan suç duyurularından kaçı hakkında bu suçlardan dava açıldığını gösterir. Bu oranın 1’e yakın olması

arzulanır. Zira bu durum, savcılıklara gönderilen suç duyurusu raporlarının savcılıklarca ve mahkemelerce dava açılmak için yeterli bulunduğu

anlamını taşımaktadır.

İnceleme Dairesi


Savcılıklara gönderilen suç duyurusu raporlarından savcılıklarca dava açılmak için yeterli bulunanların oranının arttığı görülmekte, bunun da

raporlarda sunulan delillerin yeterli bulunmasından kaynaklandığı tahmin edilmektedir.

Meydana gelen sapma pozitif yönlü ve kamu yararınadır. Hedefin, doğası gereği önceden tahmin edilmesi zordur. Çünkü Başkanlığımızca

düzenlenen suç duyurusu raporları, savcılık makamınca gerçekleştirilen soruşturmanın delillerinden yalnızca birisidir. Savcılık makamı, söz konusu

raporun dışındaki delil, bilgi ve belgeleri de göz önüne alarak dava açılıp açılmamasına karar vermektedir.

Tanım



Sapmanın Nedeni

Dava açılan dosya sayısı/Suç duyurusunda bulunulan

dosya sayısı (Yüzde)

Stratejik Amaç

Stratejik Hedef



88,00

90,00

92,00

94,00

96,00

98,00

1 2 3 4



75,00

96,88

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00



www.masak.gov.tr

57

Yıl 2016


Performans Hedefi



90,00 9,00 22,00 54,00 96,00 96,00 106,67 6,67 Hedef Aşılmış


Aklama ve terörün finansmanı suçları ile mücadele amacıyla önleyici tedbirler kapsamında 5549 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatla yükümlüler

belirlenmiş ve söz konusu yükümlülere bazı yükümlülükler getirilmiştir. Yükümlülerin yükümlülüklere uyum durumunun belirlenmesi kapsamında

denetlenen yükümlü sayısı takip edilecektir.

Yükümlülük Dairesi

Hedefe ulaşılmıştır.

Tanım



Sapmanın Nedeni

Denetlenen yükümlü sayısı (Adet)

Stratejik Amaç

Stratejik Hedef




Hedefe Ulaşma

DerecesiHedef


Gerçekleşmesi

Hedefin

Gerçekleşme

Oranı (%)

Hedefin Sapma

Oranı (%)

0,00

50,00

100,00

150,00

1 2 3 4



90

96

86

88

90

92

94

96

98

1 2



58

Yıl 2016


Performans Hedefi



14,50 7,50 9,00 2,92 2,30 2,30 184,14 84,14 Hedef Aşılmış


Hedefe Ulaşma

DerecesiHedef


Gerçekleşmesi

Hedefin

Gerçekleşme

Oranı (%)

Hedefin Sapma

Oranı (%)


Değerlendirme raporları, hakkında değerlendirme yapılan gerçek/tüzel kişiyle ilgili bilgi ve belge teminine yönelik gerek kamu kurumlarıyla gerekse

yükümlü gruplarıyla ve yabancı mali istihbarat birimleriyle gerçekleştirilen yazışmalar neticesinde oluşturulur. Terörün finansmanı suçlarına ilişkin

ihbar ve bildirimlerle ilgili değerlendirmelerin rapora bağlanarak tamamlanma süresi izlenecektir.

Analiz ve Değerlendirme Daireleri


15 Temmuz 2016 tarihli darbe teşebbüsü sonrasında FETÖ/PDY terör örgütüne aidiyeti, iltisakı veya irtibatı nedeniyle haklarında soruşturma

başlatılan şüpheliler ve ilgili bulundukları şirketler hakkında Başkanlığımıza yönelik adli talep sayısının artmasına paralel olarak, savcılık taleplerinin

hızlı bir şekilde cevaplanması amacıyla değerlendirme yerine analize yönelik çalışmalar yapılmasından kaynaklandığı değerlendirilmektedir.

Sapmanın dönemsel olduğu değerlendirilmektedir.

Tanım



Sapmanın Nedeni

Terörün finansmanı suçuna ilişkin

değerlendirmelerin tamamlanma süresi (Ay)

Stratejik Amaç

Stratejik Hedef



-10,00

-5,00

0,00

5,00

10,00

1 2 3 4



14,50

2,30

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00



www.masak.gov.tr

59

2. PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016


Tablo 33- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi (2016)

Grafik 15- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi(2016)

3. PERFORMANS BİLGİ SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

2016 yılı içerisinde Maliye SGB.net sistemi içerisinde yer alan performans bütçe izleme ve

değerlendirme modülüne Başkanlığımızın performans göstergelerinin gerçekleşme değerleri üçer

aylık dönemler itibariyle işlenmiştir.

No Performans Göstergesi HedefYıl Sonu

GerçekleşmesiHedef Aşılmış

Hedefe

Ulaşılmış

Hedefe

Ulaşılamamış

Veri Elde

Edilememiş

1 Alınan şüpheli işlem bildirimi (ŞİB) sayısı (Adet) 60.000,00 132.570,00 n

2Dava açılan dosya sayısı/Suç duyurusunda bulunulan dosya

sayısı (Yüzde)75,00 96,88 n

3 Denetlenen yükümlü sayısı (Adet) 90,00 96,00 n

4Terörün finansmanı suçuna ilişkin değerlendirmelerin

tamamlanma süresi (Ay)14,50 2,30 n

5 Aklama suçuna ilişkin değerlendirme süresi (Ay) 6,00 5,63 n

100%

0%0% 0%

Hedef Aşılmış Hedefe Ulaşılmış Hedefe Ulaşılamamış Veri Elde Edilememiş


60

IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Başkanlığımızın faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi sırasında sahip olduğu güçlü alanlar, gelişmeye açık

alanlar ve fırsatlar ile karşı karşıya bulunduğu tehditlere ilişkin (GZFT Analizi) değerlendirmelere

aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

Güçlü Alanlar

Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla politika hazırlanması ve belirlenen politikalar çerçevesinde mevzuatın hazırlanması konusunda belirleyici ve düzenleyici rolünün bulunması

Aklama suçunun incelenmesi ile yükümlülük denetimi görevlerinin, Başkanlık emrinde geçici süreyle görevlendirilen denetim elemanları vasıtasıyla da yerine getirilebilmesi olanağının bulunması

Yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla bilgi ve belge değişiminde bulunulmasını teminen, uluslararası antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtırası imzalama yetkisinin bulunması

Veri tabanında mevcut olan çok çeşitli verileri bir araya getirerek mali istihbarat bilgisi üretmesi

Tecrübeli yönetim kadrosunun bulunması

Nitelikli uzman personelin bulunması

Gelişmiş bilgi teknolojileri altyapısına sahip olması

Gelişmeye Açık Alanlar

Fiziki mekânın yeterli olmaması

Geçici personel istihdamı zorunluluğu

Verilerin güncelliğinde yaşanan aksaklıklar

Aklama suçu incelemesi ve yükümlülük denetimlerinin Kurum dışı görevlendirmelerle yapılması

Fırsatlar

Kurumun görev alanına giren konularda artan iş hacmi kurumun yeniden yapılandırılması ihtiyacını ortaya çıkarması

Kurumun teknik altyapısının geliştirilmesi

Faaliyet alanının uluslararası dayanışmaya uygun olması

Başkanlık personeline eğitim olanaklarının sağlanması

Tehditler

Başkanlığımızca yapılan bilgi taleplerinin zamanında ve eksiksiz olarak karşılanmaması nedeniyle zaman kaybı

Kurumun görev alanına giren konularda artan iş hacmi kurum kapasitesinin üzerine çıkması

Kayıt dışılığın fazla olması nedeniyle aklama suçu incelemelerinin ve takibinin güçleşmesi

Komşu ülkelerdeki finansal istikrarsızlığın bu ülkelerin taraf olduğu finansal işlemlerin niteliğinin belirlenmesinde yaşanan güçlük

Suçun araştırılmasında birden fazla uzmanlık alanının bulunması nedeniyle, işbirliği ve eşgüdüm konusundaki güçlük

Tablo 34- GZFT Analizi

www.masak.gov.tr

61

V. SONUÇ

MASAK, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede ülkemizin mali istihbarat

birimi olarak veri toplamak, analiz etmek ve ilgili birimlere sevk etmek fonksiyonlarının yanı sıra, 5549

sayılı Kanun ile kendisine verilen düzenleme, koordinasyon, denetim ve eğitim faaliyetlerini

sürdürmektedir. Başkanlığımız 2016 yılında da, 2013-2017 Maliye Bakanlığı Stratejik Planı ve 2016 Yılı

Performans Programında yer alan stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda belirlenen öncelikli

faaliyetlerin tamamını yoğun bir çalışma temposunun ardından gerçekleştirmiştir.

Bulunduğumuz coğrafyada son yıllarda yaşanan gelişmeler ve ülkemizin içinden geçtiği durum, suç

gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede kolluk ve adli birimlerin yanı sıra

Başkanlığımızın da bu mücadelede önemli bir fonksiyon üstlendiği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu

husus 2016 yılında gerçekleştirilen ve bu Raporda da yer verilen ciddi oranda artan faaliyetlerimizle

açıkça ortaya konulmaktadır. Bu çerçevede daha etkin bir şekilde suç gelirlerinin aklanması ve

terörizmin finansmanı ile mücadele edilmesi amacıyla MASAK’ın kapasitesinin artırılması ve yeniden

yapılandırılması bariz bir gereksinim olarak önümüze çıkmaktadır.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede önleyici tedbirler çerçevesinde

5549 sayılı Kanun ve ilgili ikincil mevzuatla getirilen yükümlülükler konusunda yükümlü gruplarına

verilen eğitim faaliyetlerimiz 2016 yılında da sürdürülmüştür.

Yükümlü gruplarına yönelik olarak düzenlenen eğitim faaliyetleri ve çalıştaylar ile farkındalığın

arttırılmasının yanı sıra, şüpheli işlem bildirim formlarının sadeleştirilmesi, sektörel şüpheli işlem

bildirim rehberlerinin oluşturulması ve geliştirilmesi, elektronik şüpheli işlem bildirimi uygulamasının

yaygınlaştırılması neticesinde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede en

önemli girdimiz olan şüpheli işlem bildirim sayısı 2015 yılında 74.221 iken 2016 yılında 132.570 adede

ulaşmıştır.

Bu kapsamda, Başkanlığımıza intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinin analiz ve

değerlendirme çalışmaları 2016 yılında da yoğun bir şekilde sürdürülmüştür.

Başkanlığımızca, “Suç Gelirlerinin Aklanmasını ve Terörün Finansmanını Önlemek” stratejik hedefi

kapsamında, 2016 yılında gerçekleştirilen düzenleme ve koordinasyon, veri toplama, analiz ve

değerlendirme, inceleme, terör ve terörizmin finansmanına ilişkin malvarlıklarının dondurulması,

yükümlülük denetimi, dış ilişkiler, eğitim, bilgi teknolojileri ve iletişim faaliyetleri MASAK Faaliyet

Raporu’nun ilgili bölümlerinde tablo ve grafiklerle ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Başkanlığımız tarafından, stratejik amaç ve hedefine ulaşılması amacıyla halen yürütülen ve 2017 yılı

için belirlenen öncelikli faaliyetlerin tamamının gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar aynı kararlılıkla

sürdürülecektir.


62

İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI

Harcama yetkilisi olarak yetkim dahilinde;

Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim.

Bu raporda açıklanan faaliyetler için idare bütçesinden harcama birimimize tahsis edilmiş kaynakların

etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanıldığını, görev ve yetki alanım çerçevesinde iç kontrol

sisteminin idari ve mali kararlar ile bunlara ilişkin işlemlerin yasallık ve düzenliliği hususunda yeterli

güvenceyi sağladığını ve harcama birimimizde süreç kontrolünün etkin olarak uygulandığını bildiririm.

Bu güvence, harcama yetkilisi olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler, iç kontroller, iç denetçi

raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dâhilindeki hususlara dayanmaktadır.

Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında bilgim

olmadığını beyan ederim.

ANKARA 31/ 01 /2017

Osman DERELİ Mali Suçları Araştırma Kurulu

Başkanı

www.masak.gov.tr

63

EKLER TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1- Yıllar İtibarıyla Personelin Dağılımı (2012-2016) ....................................................................... 8

Tablo 2- Unvanlarına Göre Personel Sayıları (31.12.2016) ..................................................................... 9

Tablo 3- Personelin Yaş Profili (31.12.2016) .......................................................................................... 10

Tablo 4- Personelin Öğrenimi Durumu (31.12.2016) .......................................................................... 11

Tablo 5- Tüm Personelin YDS Düzeyi (31.12.2016) .............................................................................. 11

Tablo 6- Bütçe Ödenek Tahsisi ve Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması (2012-2016)(TL) ............... 14

Tablo 7- Genel Performans Değerlendirilmesine Yönelik İstatistikler (2015-2016) .............................. 17

Tablo 8- Alınan Bildirimlerin Genel Dağılımı (2016) .............................................................................. 18

Tablo 9- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016) ............................................. 19

Tablo 10- Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluş Sayısının Yıllara Göre Dağılımı (2012-

2016) ...................................................................................................................................................... 19

Tablo 11-Adli Talep ve İhbarların Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ................................................ 20

Tablo 12- Adli Talep ve İhbarların Konularına Göre Dağılımı (2016) ..................................................... 21

Tablo 13- Adli Taleplerin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016) ................................................................ 22

Tablo 14 -Bireysel ve Kurumsal İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016) ...................................... 23

Tablo 15- Yurt Dışı Kaynaklı İstihbari Bilgi Paylaşımı Sayıları (2012-2016) ............................................ 23

Tablo 16-Erteleme İşlemlerine İlişkin Veriler (2016) ............................................................................. 24

Tablo 17-Erteleme Kararı Verilen İşlemlerin Tutarları (2016) ............................................................... 25

Tablo 18-Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2012-2016) ...................... 27

Tablo 19- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Konularına Göre Dağılımı ve Dosya

Kapsamında Analize Tabi Tutulan Kişi Sayısı (2012-2016) ..................................................................... 28

Tablo 20- İstihbari Nitelikte Bilgi Paylaşımında Bulunan Kurumlar (2016) ........................................... 29

Tablo 21- İstihbari Bilgilendirme Konuları (2016) .................................................................................. 30

Tablo 22- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları (2012-2016) ........................ 31

Tablo 23- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi

Sayısı (2012-2016) ................................................................................................................................. 32

Tablo 24- 6415 sayılı Kanunun 5 inci Maddesi Kapsamında Alınan Bakanlar Kurulu Kararları (2016) .. 34

Tablo 25- 5271 sayılı CMK’nun 128 inci Maddesi Kapsamında Alınan Dosya Sayıları (2014-2016) ...... 36

Tablo 26- 5271 sayılı CMK'nın 128 inci Maddesi Kapsamında Alınan Dosyalarda Adı Geçen Gerçek Kişi

Sayısı (2014-2016) ................................................................................................................................. 36

Tablo 27- Gerçekleşen Yükümlülüklere Uyum Denetimlerinin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) .. 37

Tablo 28- İdari Para Cezasına Konu Yükümlülerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ...................... 38

Tablo 29- İdari Para Cezasına Konu Fiillerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ................................ 39

Tablo 30- İdari Para Cezası Tutarlarının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ...................................... 39

Tablo 31- Savcılıklara Yapılan Suç Duyurularının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ........................ 39

Tablo 32- Elektronik Tebligat Sistemine İlişkin Bilgiler (2015-2016) ..................................................... 53

Tablo 33- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi (2016) .............................................................. 59

Tablo 34- GZFT Analizi ........................................................................................................................... 60


64

GRAFİKLER LİSTESİ Grafik 1- Yıllar İtibarıyla Toplam Personel Sayısı (2012–2016) ................................................................ 8

Grafik 2- Personelin Unvan Bazında Yüzde Dağılımı (31.12.2016) ........................................................ 10

Grafik 3- Harcamalarının Yüzde Dağılımı(2016) .................................................................................... 15

Grafik 4- 2016 Yılı İstatistiklerin Bir Önceki Yıla Göre Yüzde Değişimi .................................................. 17

Grafik 5- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016) ............................................. 18

Grafik 6- Şüpheli İşlem Bildirimi Gönderen Finansal Kuruluşların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016) .. 20

Grafik 7- Adli Talep ve İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016).................................................... 21

Grafik 8- Adli Taleplerin Yıllara Göre Dağılımı (2012-2016).................................................................. 22

Grafik 9- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları (2012-2016) ...................... 27

Grafik 10- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Kapsamında Analize Tabi Tutulan

Kişi Sayısı (2012-2016) ........................................................................................................................... 28

Grafik 11- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları(2012-2016) ........................ 31

Grafik 12- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi

Sayısı (2012-2016) ................................................................................................................................. 32

Grafik 13- 5271 sayılı CMK’nın 128 inci Maddesi Kapsamındaki Dosyalar (2014-2016) ...................... 36

Grafik 14- İdari Para Cezasına Konu Yükümlülerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2012-2016) ..................... 38

Grafik 15- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi(2016) .............................................................. 59

ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1- Başkanlığın Başlıca Görev Alanları .............................................................................................. 5

Şekil 2- Başkanlığımızın Maliye Bakanlığı İçindeki Yeri ............................................................................ 6

Şekil 3- Başkanlığımızın Organizasyon Şeması ......................................................................................... 7

Şekil 4- Aklama ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Çalışma Süreci ................................... 16

Şekil 5- BMGK Kararları Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci ............................................ 34

Şekil 6- Yabancı Devlet Talebi Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci ................................... 35

Şekil 7- Mutabakat Muhtırası İmzalanan Ülkeler Haritası ..................................................................... 45

www.masak.gov.tr

65

KISALTMALAR

AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri BDDK : Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu

BİMER : Başbakanlık İletişim Merkezi

BM : Birleşmiş Milletler

BMGK : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

BT : Bilgi Teknolojileri

CMK : Ceza Muhakemesi Kanunu

EAG : Eurasian Group (Avrasya Grubu) EGMONT : Egmont Group(Egmont Grup)

EMİS : Entegre Mali İstihbarat Sistemi

ESW : Egmont Secure Web (Egmont Güvenli Ağ)

FATF : Financial Action Task Force (Mali Eylem Görev Gücü) FIU : Financial Intelligence Unit (Mali İstihbarat Birimi) FSAP : Financial Sector Assessment Program (Mali Sektör Değerlendirme Programı)

GZFT : Güçlü ve Gelişmeye Açık alanlar, Fırsatlar ve Tehditler HSYK : Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

IMF : International Monetary Fund (Uluslararası Para Fonu)

KKTC : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

YDS : Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı

MASAK : Mali Suçları Araştırma Kurulu MoU : Memorandum of Understanding (Mutabakat Muhtırası) OECD : Organisation for Economic Co-operation and Development (Ekonomik İşbirliği ve

Kalkınma Teşkilatı) SGB : Strateji Geliştirme Başkanlığı

SPK : Sermaye Piyasası Kurulu

ŞİB : Şüpheli İşlem Bildirimi

TCK : Türk Ceza Kanunu

TMSF : Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu

UK : United Kingdom (Birleşik Krallık)

VHKİ : Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni

faalİyet raporu 2016 - masak.gov.tr · pdf file2016 yılı faaliyet raporu 2 uyum denetimi...

Documents