fakulteti i studimeve profesionale departamenti … · terapia mjeksore qe con ne rikthim te...
TRANSCRIPT
0
UNIVERSITETI: ‘’ALEKSANDER MOISIU’’
FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE
DEPARTAMENTI MJEKESI
DEGA: INFERMIERI E PERGJITHSHME
VITI AKADEMIK: 2013-2014
PUNOI: ANILA COKU PRANOI: VIOLETA ZANAJ
1
PERMBAJTJA E TEMES---------------------------------------------------------------1-2
OBJEKTIVAT-----------------------------------------------------------------------------3
ABSTRAKTI ------------------------------------------------------------------------------4
FJALËT KYCE----------------------------------------------------------------------------5
HYRJA--------------------------------------------------------------------------------------6
1. OKLUSIONI INTESTINAL----------------------------------------------------------6
I.KAPITULLI I PARË
1.1 Epidemiologjia------------------------------------------------------------------------7
1.2 Shkaqet---------------------------------------------------------------------------------8
1.3 Simptomat-------------------------------------------------------------------------------9
1.4 Semeiotika e barkut:-------------------------------------------------------------------10
1.5 Laboratori--------------------------------------------------------------------------------11
1.6 Radiologjia-------------------------------------------------------------------------------11
1.7 Endoskopia-------------------------------------------------------------------------------11
2. OKLUZIONI I ZORRES SE HOLLE------------------------------------------------12
3.OKLUZIONI I KOLONIT----------------------------------------------------------------12
3.1 Terapia Mjekësore:----------------------------------------------------------------------13
3.2 Terapia kirurgjikale:----------------------------------------------------------------------13
4.FAZA PRE-OPERATORE---------------------------------------------------------------14
4.1 Diagnoza infermierore------------------------------------------------------------------14
4.2 Objektivi infermieror--------------------------------------------------------------------15
4.3 Ndërhyrjet infermierore---------------------------------------------------------------16
4.5. Paketimi i një stomie------------------------------------------------------------------17
2
4.6 Vlerësimi----------------------------------------------------------------------------------19
4.8. Dokumentacioni----------------------------------------------------------------------------19
5.FAZA POST-OPERATORE---------------------------------------------------------------20
5 . 1 Diagnoza infermierore---------------------------------------------------------------20-22
5.2Ndërhyrjet infermierore----------------------------------------------------------------23-27
5.3 KOMPLIKACIONET E MUNDSHME--------------------------------------------27
5.4 Ndërhyrjet infermierore---------------------------------------------------------------28-31
6. Në rast të pajisjeve të stomisë, të përkohshëm ose të përhershëm--------------31
6.1 Diagnoza Infermierore-----------------------------------------------------------------31
6.2 Objektivi infermieror:------------------------------------------------------------------32
6.3Problemet bashkëshoqeruese----------------------------------------------------------32
6.4 Ndërhyrjet infermierore---------------------------------------------------------------33
7. Ndërhyrjet infermierore në fazën postoperative------------------------------------34
7.1 Vlerësimi infermieror------------------------------------------------------------------34
8. Dokumentacioni---------------------------------------------------------------------------34
9. Kriteret e daljes nga spitali-------------------------------------------------------------35
KAPITULLI I DYTE
10.Te dhenat statistikore-------------------------------------------------------------------36-39
KAPITULLI I TRETE
Metodologjia e studimit dhe rezultet e pritshme------------------------------------40-42
KAPITULLI I KATERT
. Konkluzione------------------------------------------------------------------------------42-45
11. Referencat------------------------------------------------------------------------------46
3
Tema: Okluzioni Intenstinal
Objektivi infermieror
Ne pacientet me okluzion intenstinal infermierja ka si qellim kryesor
mbeshtetjen psikologjikedhe te ndihmojepacientin te arrije nje nivel optimal jetese.
Sigurimi dhe informimi i pacientit gjatë gjithë procesit terapeutik dhe riaftësimit.
Parandalimi ose zvogëlimi i ndryshimeve në imazhin e trupit, lehtësimi i
rifillimit të aktivitetit seksual dhe në rast nevoje të drejtojëpacientin tek specialistë të
tjerë.
Infermieri do të menaxhojë dhe minimizojë komplikimet stomale
4
ABSTRAKTI
Okluzioni intenstinal eshte nje nder patologjite qe ka nje perhapje te gjere ne
popullesi. Okluzioni intenstinal eshte percaktuar si nje pengese anarmale ne progresin
e intenstinit. Ai shoqerohet me nje ndryshim te peristaltikes intensitinale, mund te
shoqerohet me ndryshime vaskulare te intenstinit, gjithashtu edhe me strangulin.
Perdoren metoda te ndryshme per trajtimin e okluzionit. Ne rastet e lehta te tij perdoret
terapia mjeksore qe con ne rikthim te peristaltikes dhe zhbllokimin e zorres duke
perdorur likide ektrolite dhe solucion fiziologjik gjathashtu mund te behet pastrimi i
zorreve me tub nazo-gastrik dhe sonde. Ndersa ne rastet e renda trajtimi kirurgjik
mbetet e vetmi per elieminimin e okluzionit te shkaktuar nga strangulimi. Rezultatae
pritshme nga keto nderhyrje perfshijne:
rikthimin e pacientit ne nje jete normale
rikthimin e peristaltikes intenstinale
menaxhimin nga ana e pacientit te dhimbjes, ankthit dhe lodhjes
tolerance ndaj aktiviteteve te ndryshme
Eshte shume e rendesishme studimi i kesaj patelogjie sepse ka nje ndikim teper te
madh ne te gjitha aspektet e jetes, duke perfshire ate psikologjik, familjar, shoqeror
dhe ekonomik.
5
Fjalet kyce
Faza pre-operatore--kjo eshte faza qe fillon qe nga momenti kur merret vendimi
per t’ju nenshtruar interventit kirurgjikal, dhe mbaron me transferimin e pacientit ne
tavolinen operatore.
Faza post- operatore--kjo faze fillon ne momentin e pranimit te pacientit ne
dhomen e rizgjimit dhe mbaron me arritjen e rezultateve te operacionit.
Stoma--eshte nje pjese zorres qe eshte sjelle mbi murin abdominal per te shkarkuar
mbeturinat e zorres.
Kolostomia --eshte nje hapje e krijuar kirurgjikale e zorres se trashe dhe murit
abdominal per te eleminuar fecet.
Ileostomia--Eshte nje hapje kirurgjikale midis Ileumit dhe murit abdominal per te
lejuar shkarkimin e permbajtes se zorreve te holla.
6
HYRJA
OKLUZIONI INTESTINAL
PLANIFIKIMI I ASISTENCËS INFERMIERORE
" Unë infermier impenjohem për ju për . . .
Infermieri paraqitet para pacientit me paktin infermier-qytetar, i cili ofron një seri
angazhimesh asistenciale dhe në sjellje.
Botuar në vitin 1996, kur i gjithë komuniteti anonte drejt një ripërkufizimi të
marrëdhënieve midis qytetarëve dhe institucionit shëndetësor dhe midis qytetarëve dhe
profesionistëve të shëndetit, dhe kur funksioni i infermierit vazhdoi të shihet vetëm në
logjikën teknike dhe të punës e jo të përqendruar në vëmendjen dhe përkushtimin
global ndaj personit, angazhimi i shprehur me atë pakt është tani në vazhdimësinë me
Kodin e ri të Etikës.
Me heqjen e përshkrimit të punës, Kodi Etik është përdorur nga një profesionist që
punon në një kontekst ku tashmë ka rregulla që përcaktohen me kulturën, ligjet dhe
rregulloret.
Një udhëzues ndihmon infermierin në zgjedhjen e sjelljes profesionale pas një
vlerësimi të drejtë dhe të përgjegjshëm.
Infermieri sot e bën aktivitetin e tij në bazë të "njohurive shkencore". Duke zgjeruar
njohuritë e tij, duke i aplikuar dhe verifikuar në bazë të standarteve etike që
karakterizojnë këtë profesion; infermieri bën punën e tij me pacientin në tërësi
kujdeset për trupin dhe gjëndjen psikologjike të tij, duke vlerësuar me anë të dhënave
dhe mjeteve se cilat janë nevojat e tij duke përcaktuar një diagnozë infermierore,
vendosjen e objektivave, planifikimin dhe zbatimin e detyrave, duke verifikuar në
fund rezultatin.
Planifikimi i kujdesit bëhet edhe më i ndërlikuar kur infermieri merr nën kujdes
persona të prekur nga sëmundje të rënda dhe të gjymtuar, edhe më shumë nëse
ndodhen në një formë akute, të paraprirë nga një mirëqënie psiko-fizike; aplikimi
racional i njohurive dhe mjeteve në dispozicionin e tij, mund të japë një kontribut të
vlefshëm për cilësinë e kujdesit dhe të jetës së pacientit.
7
1.OKLUSIONI INTESTINAL
Okluzioni intenstinal është përcaktuar si një pengesë anormale në progresin e
përmbajtjes së intestinit. Flitet për okluzion mekanik kur ka një pengesë fizike në
transitin e ushqimit.
Termi ileus adinamik i referohet atyre kushteve në të cilat ekziston një ndryshim i
peristaltikës së intestinit me paaftësi progresioni të përmbajtjes intestinale përmes
traktit gastrointestinal.
Okluzioni mekanik është i thjeshtë kur nuk shoqërohet me ndryshime vaskulare të
intestinit, ndërsa është i lidhur me strangulim kur ka një ndryshim të perfuzioni të
gjakut.
Përkufizohet okluzion me ansë të mbyllur kur të dy skajet e ansës janë të okluzuara.
KAPITULLI I PARE
1.1 Epidemiologjia
Okluzioni intestinal përbën një nga urgjencat kirurgike më të zakonshme me të cilën
merret kirurgjia abdominale. Përbën një nga shkaqet kryesore
të morbiditetit dhe impenjimit ekonomik në të gjithë botën,
të shtrimit në spital (16 % e të gjitha shtrimeve në kirurgji).
Në 20% të pacientëve që vijnë në spital për dhimbje abdominale akute vërehet
okluzioni dhe në 80% të tyre vërehet një okluzion jejun-ileus.
Patologjia aderenciale është shkaku më i shpeshtë i okluzionit jejun-ileus.
Aderencat peritoneale janë pasojë e kirurgjisë abdominale dhe prevalenca pas
interventit është 63-97%.
Incidenca e aderencave post-operatore arrin deri në 92.9% dhe është shkaku i shumë
problemeve klinike ndër të cilat edhe okluzioni intestinal.
Studimet tregojnë se 1/3 e pacientëve që i nënshtrohen kirurgjisë laparotomike do të
kenë të paktën dy shtrime në spital në 10 vitet e ardhshme për arsye të sëmundjes
aderenciale. Mbi 20% i këtyre shtrimeve bëhet në vitin e parë pas operacionit.
8
Aderencat peritoneale shktojnë 32% të gjitha okluzioneve intestinale dhe përbëjnë
shkakun kryesor të 65-75% të atyre jejun-ileus.
Rreziku i okluzionit jejun-ileus i tipit aderencial është 1-10% pas apendicektomisë,
6.4% pas kolecistektomisë tradizionale, 10-25% pas kirurgjisë tradizionale kolon-
retale, 17-25% pas interventit të proktolektomisë dhe 20% pas kirurgjisë
gjinekologjike.
Teknika laparoskopike e ul 45% rrezikun e formimit të aderencave dhe përdorimi i saj
do të ulte nevojën e ri-interventit për okluzion intestinal rreth 0.8% për interventet e
apendicektomisë dhe 2.5% për interventet e kirurgjisë kolon-retale.
Nga analiza e databasit rezulton se në Itali në 2005 kanë qenë shtruar rreth 50.000
subjekte për okluzion gastro-intestinal nga të cilët 24.3% (12.000 pacientë) i janë
nënshtruar interventit të prerjes së aderencave.
1.2 Shkaqet
Pengimi i lumenit mund të ketë shumë shkaqe, të cilat mund të klasifikohen në bazë të
mekanizmit me të cilin bëhet okluzioni:
1. pengimi i lumenit të zorrëve: trupat e huaj, kalkulat biliare (ileus biliare), fekaloma,
tricobezoar (masë të flokëve), fitobezoar (masë filamentësh vegjetalë), barium, polipet
e mëdha (invaginacion) etj.
2. sëmundjet e murit të intestinit: anomalitë kongjenitale si: atresia, stenoza, dublikimi,
imperforacioni; ndryshimet e fituara: neoplazitë, rezultatet fibrotike të sëmundjeve
kronike inflamatore, stenoza e anastomozës kirurgjike, rezultatet e radioterapisë;
3. patologjia ekstrinsike e murit të intestinit: aderencat, herniet e brendshme dhe të
jashtme, pancreasi si unazë, anomalitë e enëve të gjakut, abscese, hematoma, tumoret,
volvulus, malrotacioni, abscese dhe hematoma intra - abdominale, endometrioza.
Çfarë ndodh në rast të okluzionit intestinal?
Së pari të merren parasysh:
1. ndryshimet hidro-elektrolitike: në kushte normale mukoza intestinale ka aftësi për të
absorbuar dhe për të sekretuar lëngje dhe elektrolite brenda lumenit.
9
2. Lëvizja neto rezulton nga diferenca ndërmjet thithjes dhe sekretimit, me prevalencë të
përthithjes. Tek okluzioni
3. mbizotëron sekretimi në krahasim me absorbimin në proporcion të drejtpërdrejtë me
distensionin dhe me rritjen e presionit në ansën intestinale. Humbjet hidro-elektrolitike
ndodhin brenda lumenit intestinal, në mur (edema e intestinit), në kavitetin peritoneal
(transudacion), për të vjellat, për thithjen me anë të sondës nazo-gastrike, me pasojë
dehidratimin, hipovoleminë, hemoconcentracionin, insuficiencën renale dhe shokun.
4. modifikimi i gazeve: gazi i pranishëm në traktin intestinal kryesisht rrjedh nga gëlltitja
e ajrit, ndërsa pjesërisht rrjedh nga proceset e neutralizimit të HCl dhe metabolizmit
bakterial. Shumica e këtyre gazrave riabsorbohet. Në okluzionin intestinal, në mënyrë
të ngjashme me atë që ndodh për thithjen e lëngjeve, është vërejtur edhe një frenim në
thithjen e gazrave.
5. ndryshimet në vaskularizimin e ansës intestinale të distensuar: rrethi vicioz i formuar
nga akumulimi i lëngjeve dhe gazit në lumenin e zorrëve > distension > reduktim i
thithjes > rritje e sekrecioneve shkakton ndryshime të qarkullimit të gjakut në murin
intestinal. Fillimisht shihet një stazë venoze tek ansa me hapjen e shunts arterio-
venoze në nivelin sero-muskular, që përcakton një reduktim të mëtejshëm të
perfuzionit me humbjen pasuese të barrierës së mukozës intestinale, me thithjen
sistemike të baktereve dhe toksinave. Pra, ka një rritje të peristaltikės, e cila
përfaqëson një përpjekje për të kapërcyer pengesën për transitin dhe zgjerimin gradual,
e cila ndiqet nga një ulje e aktivitetit peristaltik.
Në okluzionin me strangulim (volvulus, aderencë, invaginacion, hernie e inkarceruar)
ndryshimeve të vëzhguara në okluzionin e thjeshtë i bashkëngjiten ato që rezultojnë
nga ishemia akute e ansës.
Kompromentimi vaskular është përqëndruar fillimisht në anën e venave, me rritje
konsekuente të presionit në kapilarët venozë dhe dalje të lëngjeve e qelizave të kuqe të
gjakut në murin e intestinit, në lumen dhe në hapësirën peritoneale dhe filtrim i
baktereve dhe substancave toksike në peritoneum. Nëse shkaqet persistojnë ishemia
transformohet në nekrozë dhe përbën rrezik për jetën.
10
1.3 Simptomat
1 . Dhimbje hiperperistaltike - gjithmonë e pranishme dhe e palokalizuar (dhimbje e
organeve të brendshme). Kjo përbëhet nga një rritje e shpejtë dhe progresive deri në
një kulm dhe reduktimi.
Intervali në mes të sulmeve të dhimbjes është i shkurtër në okluzionin intestinal të
lartë, ndërsa është më i gjatë në okluzionin e ulët. Nëse pengimi nuk është zgjidhur,
dhimbja kolike mund të pushojë e të bëhet e vazhdueshme dhe të shpërndahet në të
gjithë barkun.
2 . Të vjellat – janë të hershme nëse pengesa është e lartë, shumë me vonesë në
okluzionin e ulët (nganjëherë mund të mungojnë në okluzionin kolik me valvulë ileo–
cekale kontinente). Me zgjatjen e okluzionit të vjellat marrin karakteristikat e tipit
"Fekal" (të dendura, me erë të keqe) nga veprimi i bakterieve.
3 . Pamundësia e eliminimit të feceve dhe gazit - kjo simptomë është e hershme në
okluzionin kolik, ndërsa është e vonshme në oklusionin e jejunit (se pjesët distale
mund të mbajnë një funksion normal për të ruajtur një transit të rregullt të feceve dhe
të gazit).
4 . Fryrje e barkut - veçanërisht e dukshme në okluzionin kolik dhe në okluzionin ileal
distal të vonë, për shkak të distensionit me mbledhje të fluideve dhe të gazit.
Ndonjëherë ajo mund të mos shfaqet në okluzionin e lartë të zorrëve të vogla.
1.4 Semeiotika e barkut
Inspektimi: Kërkimi i shenjave kirurgjike dhe eksplorimi i portave herniare. Mund të
jenë prezente shenja të distensionit të barkut me dizenjo të ansave ileale (individë të
dobët).
Palpacioni: përgjithësisht vërehet një qëndrueshmëri e tendosur dhe elastike e
abdomenit. Duhet të kërkohen shenjat e acarimit peritoneal (dhimbje e lokalizuar,
reagimi i mbrojtjes, shenja Blumberg) shprehje të ndryshimeve vaskulare në zorrë.
11
Auskultazioni: gjatë dhimbjes së barkut janë dukshme zhurmat peristaltike me timber
metalik . Në fazat e fundit ose në praninë e ndryshimeve vaskulare zhurmat
peristaltike janë zvogëluar përfundimisht zhduken.
Perkusioni: distensioni nga gazrat i ansës rezulton në një hiperfonesë, që mund të
kombinohen me zonat e otuzitetit pleksik që shprehin praninë e likuidit në ansë ose në
hapësirën peritoneale. Lokalizimi i timpanismit ndryshon sipas zonës së okluzionit.
1.5 Laboratori
Nuk është i domosdoshëm në vënien e diagnozës, por i dobishëm për korrigjimin e
anomalive elektrolitike dhe çrregullimeve metabolike.
Humbja e lëngjeve dhe elektroliteve çon në dehidratim ekstracelular me rritjen e
hematokritit, azotemisë, kreatininës. Ka edhe ndryshime të Na, K, Cl, pH, sipas zonës
së okluzionit. Leukocitoza, zakonisht i pranishëm , mund të jetë tregues i vuajtjes
vaskulare të ansës.
1.6 Radiologjia
Rrezet X direkte të barkut (në ortostatizëm ose dekubituset laterale): akumulimi i gazit
dhe lëngjeve në lumenin intestinal çojnë në formimin e niveleve hidro-aerike.
Okluzioni kolonit manifestohet me një distension të zorrëve të trasha dhe formimin e
nivelave hidro-aerike, në këtë rast duhet të bëhet klizma e kolonit me kontrast me
lëndë hidrosolubile. Kur kushtet e përgjithshme e lejojnë, në dyshimin e një okluzioni
të lartë, mund të jetë i indikuar një studim radiologjik me kontrast me lëndë
idrosolubile të dhënë nga sonda nazo – gastrike.
Studimi radiologjik, përvec se ka rëndësi të madhe diagnostike, është thelbësore në
terapinë e monitorimit.
1.7 Endoskopia
Rrallë është i nevojshëm një studim i tipit endoskopik, e cila për shkak të fryrjes me
ajër mund të rrisë distensionin e kolonit, dhe për këtë arsye rrezikun e shpimit. Një
12
indikacion është një dyshim i volvulusit të sigmës: në këtë rast merr edhe një rëndësi
terapeutike.
2. OKLUZIONI I ZORRES SE HOLLE
1. Okluzion nga aderenca: në përgjithësi janë pasojë e një procesi patologjik inflamator
ose e traumës kirurgjike. Tendenca për të formuar aderenca është e ndryshme, edhe
pse njihen disa kushte favorizuese (historia e peritonit, trauma kirurgjike, persistenza e
illusi postoperator). Aderencat mund të shkaktojnë oklusion të thjeshtë, por mund të
jenë bosht rreth të cilit rrotullohet ansa.
2. Okluzionet neoplazike: tumoret malinje (karcinomat dhe limfomat) janë të rralla, si
dhe beninje (polipe). Kjo e fundit mund të përcaktojë mbyllje me mekanizmin e
invaginacionit. Vlen të përmendet gjithashtu invazioni i zorrës së hollë nga tumoret e
vendeve të tjera dhe karcinomatoza peritoneale.
3. Okluzion gjatë sëmundjeve kronike inflamatore: Sëmundja e Crohnit me lokalizim
ileal. Shkakton një stenozë progresive të ansës së interesuar që manifestohet klinikisht
me quadri e okluzionit.
4. Okluzion nga hernia: inkarcerimi i hernies së jashtme përfaqëson shkakun më të
zakonshëm të okluzionit të zorrës së hollë. Hernie më të rralla janë ato të brendshmet,
të cilat mund të jenë rezultat i defekteve kongjenitale të omentumit të madh,
mesenterit, defektet e rrotullimit (mesenterium i pëbashkët). Shpesh dyert e hernieve
janë rezultat i operacioneve kirurgjike.
5. Okluzion nga diverticulum i Meckel
6. Okluzion nga ileus biliar
7. Okluzion nga materiale të gëlltitura
3.OKLUZIONI I KOLONIT
Okluzioni i kolonit ka si shkak kryesor neoplazinë primitive të kolonit. Okluzioni
ndonjëherë mund të përfaqësojë fillimin e neoplazisë së kolonit, apo fazën
përfundimtare të një historie të gjatë të karakterizuar nga një anus jo të rregullt me
kapsllëk të përkeqësuar.
13
Komplikimi okluziv ndodh në 10-20% të njerëzve me neoplazi kolorektal. Vendi i
tumorit është lokalizuar në 75% të rasteve në dy pika zorrës së trashë zbritëse -
sigmoid. Më rrallë, tumoret e cekumit dhe të rektumit janë të komplikuara nga
okluzioni. Shkaqet beninje të okluzionit kolik përfshijnë: ndërlikim stenotik të
diverticulit (lokalizimi mbizotëron në nivelin e zorrës së trashë sigmoid), sëmundja e
Crohnit e lokalizuar në kolon, volvulus i zorrës së trashë (sigmoid 70 % - 30 %
cekum), incarcerimi i kolonit në një hernie ose një hernie Incisionale, endometrioza,
tumoret beninje, fekaloma.
3.1 Terapia Mjekësore
Rehidratimi dhe bilanci elektrolitik. Me rëndësi vendimtare është korrigjimi i
hipovolemisë relative: likidi ekstracelular isotonik i akumuluar në lumenin e zorrëve
duhet të zëvendësohet nga infusioni intravenoz i lëngjeve Isotonik si: Ringer Laktat
ose solucion fiziologjik. Vëllimi që arrihet me infusion konsiderohet i përshtatshëm
kur ka përmirësim të parametrave kryesore jetike dhe kur diureza është > 0.5 ml / kg /
h. Ndonjëherë, në pacientët kardiopatik terapia infuzionale duhet të kryhet me
monitorimin e presionit venoz qendror.
Pastrimi i zorrëve me tub Nazo - gastrik ose me sondë Miller Abbot.
Terapia mjekësore duhet të zbatohet nën monitorimin e ngushtë klinik dhe radiologjik,
duke monitoruar evoluimin e shenjave të okluzionit. Vendimi ndërmjet trajtimit
mjekësor dhe kirurgjik varet nga gjendja e përgjithshme e pacientit, përgjigja ndaj
terapisë së infuzionit hidroelektrolitik dhe procedurale të dekompresionit gastrik dhe
intestinit.
3.2 Terapia kirurgjikale
Trajtimi kirurgjik duhet të kryhet në emergjencë në rast strangulimi, në okluzionin me
ansë të mbyllur, në rastin e okluzionit mekanik të thjeshtë. Në hapjen e peritoneumit
duhet të kontrollohet prania e likidit të lirë peritoneal dhe duhet vlerësuar pamja e tij;
më pas duhet të kërkohet zona e okluzionit pasi është përcaktuar natyra e saj. Në
funksion të këtyre variablave është miratuar një zgjedhje e terapisë.
Skematikisht, ne mund të ndajnë manovrat kirurgjikale në kategoritë e mëposhtme:
14
1. Manovrat që nuk kërkojnë hapjen e intestinit: lizimin e aderencave, reduktimin e
hernies së inkarceruar, derotacionin e volvulus.
2. Enterotomia: ileus biliar, trupat e huaja.
3. Rezeksion segmentar i segmentit intestinal: neoplazi, kompromision vaskular i rëndë.
4. Anastomozë dhe by-pass i brëndshëm i traktit të bllokuar.
5. Krijimin e një stomie në lëkurë.
Për të përfunduar, trajtimi i një okluzioni intestinal shpesh kërkon një studim
radiologjik me kontrast me lëndë hidrosolubile, korrigjimin e hipovolemisë,
decompresion të intestinit me tub naso-gastric ose Miller-Abbot, terapi antibiotike me
spektër të gjerë dhe ndoshta një intervent kirurgjikal.
4.FAZA PRE-OPERATORE
Plani i përkujdesjes që do të zbatohet para një pacientI kirurgjikal paraqet një
kompleks sidomos me diagnoza infermierore dhe probleme bashkëpunuese që duhet ti
aplikohen klientit dhe personave që janë të rëndësishëm për to.
Por për të dhënë një pasqyrë më të qartë se si operatori do të planifikojë, duhet të
dallojnë dy fazat e kujdesit: pre-operative dhe post-operative.
4.1 Diagnoza infermierore
1. Alterime ne komfort idhur me spazmat abdominale te shoqerura me dhimbje si pasije
e rritjes se peristaltikes se zorreve
2. Alternime ne eliminimin e zorreve, diareja si pasoje e procesit inflamator te
ndodhur.
3. Ankthi, frika lidhur me procedurën kirurgjike të cilës do ti nënshtrohet pacienti.
4. Deficit i likideve dhe elektroliteve, si pasoje e anoreksise nauzese, te vjellave dhe
diarese.
5. Alternime ne ushqime me pak se nevojat e organizmit, kjo eshte e lidhur me
anoreksine dhe diarene.
6. Intolerance ne aktivitetet ditore si pasoje e lodhjes se shpejte dhe debuleses qe ndien
pacienti.
15
7. Mungese e njohurive nga ana e pacientit rreth procesit dhe menaxhimit te
semundjes.
4.2 Objektivi infermieror
Sigurimi dhe informimi i pacientit gjatë gjithë procesit terapeutik dhe riaftësimit.
Kriteret për vlerësimin e fokusuar
Rëndësia klinike
Agjentë specifik stresi dhe natyra e
shqetësimeve
Të gjithë pacientët kanë reagime
emozionale ndaj interventit
kirurgjikal, shkalla e reagimit varet
nga mënyra se si perceptohet
interventi.
Përvoja e mëparshme dhe njohuritë
për procedurën kirurgjikale
Njohuritë për procedurën kirurgjikale
dhe kujdesin mund të reduktojë
ankthin
Të kuptuarit e procedurës
kirurgjikale te planifikuar
Sistemi i mbështetjes në dispozicion Një përkrahje adeguate nga familja
dhe miqtë mund të ndihmojë
Niveli i ankthit: i butë, i moderuar, i
rëndë, panik
Ankthi ekstrem kompromenton
kapacitetin e pacientit për të kuptuar
Gatitshmëria dhe aftësia për të
kuptuar informacionin
Në qoftë se nuk kuptohet
informacioni kërkohet mbështetja e
operatorëve të tjerë
16
4.3 Ndërhyrjet infermierore
a) të ofrohet siguri dhe rehati, të ndahen shqetësimet, të dëgjohet pacienti duke
siguruar mbështetjen emocionale të tij dhe të sigurohet një raport empatik
b) të sigurohen anëtarët e familjes dhe të tjerët që janë të rëndësishëm mbështetja e të
cilëve mund të ndihmojë pacientin.
c) të korrigjohen të dhënat e gabuara që mund të ketë pacienti në lidhje me
procedurën. Informazionet e sakta mund të ndihmojnë për të eliminuar ankthin.
d) në qoftë se pacienti përjeton ankth të rënd apo panik, njoftoni mjekut i cili me një
vlerësimi në kohë mund të ndërhyjë farmakologjikisht
e) informoni mjekun nëse pacienti kërkon shpjegim të mëtejshëm të procedurës. Është
e nevojshme që kirurgu të shpjegojë paraprakisht: natyrën, shkaqet, rezultatin që pritet
dhe rreziqet e ndërhyrjes
f) kur është e mundur, të përfshihen anëtarët e familjes
g) te paraqitet informacioni përmes përdorimit të materialit të shkruar ose mjeteve
audiovizuale. Ky stimulim përmirëson procesin e të mësuarit
h) të shpjegohet rëndësia dhe qëllimi i procedurave pre-operatore:
Klizma, e cila shërben për të liruar intestinin nga fecet në zonën pas okluzionit për të
ulur rrezikun e pengimit të intestinit post-operator, duke lehtësuar rivendosjene e
peristaltikës.
Mosngrënia, kjo zvogëlon rrezikun e aspirimit të menjëhershëm në post-operator.
Përgatitja e lëkurës me trikotomi, që të zvogëlojë mikroorganizmat në sipërfaqen e
lëkurës.
Analizat laboratorike, të cilat ndihmojnë për të zbuluar situata jo normale para
interventit
Premedikimi, dhënia e sedativëve para operacionit redukton ankthin dhe relakson
pacientin. Kjo rrit efikasitetin e anestezisë.
Shpjegoni rutinën dhe ndjenjat e periudhës post-operatore në mënyrë që të zvogëlohet
frika e pacientit që lidhet me të panjohurën.
17
Administrimi i lëngjeve parenterale, kjo është për të zëvendësuar mosmarrjen e
ushqimit me anë të gojës dhe humbjen e gjakut
Monitorimi i shenjave vitale për të zbuluar ndonjë ndryshim
Monitorimi dhe ndryshimi i veshjes së plagës derisa të shërohet sepse ka rrezik
kontaminimi
Vendosja dhe kujdesi për tubin nazo-gastri, e cila është e dobishme për të drenuar dhe
reduktuar fryrjen e barkut dhe tensionin e plagës laparotomie
Vendosja dhe kujdesi i kateterit urinar, e cila lejon zbrazjen e vezikës urinare, për të
rivendosur tonin e muskujve pas eliminimit të anestezisë
Ndihmat tjera, si rrugët venoze, pompat dhe drenimet
Simptoma të tilla si të përzier, të vjella, efektet e zakonshme anësore të anestezisë, nga
çrregullimi elektrolitik, faktorët psikologjik dhe disa lloje interventesh. Kur pushon
efekti i analgjezikut fillon dhimbja.
Përdorimi i analgjezikëve dhe antiemetikëve
g) të mësohet pacienti për tu kthyer në shtrat, për tu kollitur dhe për të marrë frymë
thellë, që të ulet dhe të fillojëtë ecë sa më shpejt të jetë e mundur. Kjo do të
përmirësojë qarkullimit e gjakut dhe do të parandalojë akumulimin e sekrecioneve në
rrugët respiratore.
h) ti komunikohen familjes dhe miqve rregullat më të rëndësishme të spitalit: koha e
vizitave, vendndodhja e dhomës së pritjes.
4.5. Paketimi i një stomie
Në rastin e okluzionit intestinal vëmendje të veçantë duhet t'i jepet pacienti i cili
përveç trajtimit kirurgjik duhet ti nënshtrohet paketimit të një s tomie, në rastin tonë të
një kolostomie ose ileostomi.
Krijimi i një kolostomie ose ileostomie konsiston në hapjen e një organi kavitar që i
përket traktit digjestiv direkt në lëkurë. Qëllimi i paketimit të një stomie është ruajtja e
funksioneve normale të të ushqyerit/evakuimit në kurriz të anatomisë normale që është
ndryshuar si pasojë e një ndërhyrjeje kirurgjikale, përmes krijimit të një rruge
artificjale.
18
Pasoja e parë dhe më e rëndësishme e krijimit të një stomie është stresi fizik dhe
psikologjik që prodhon ndryshim në vetë-imazhin e pacientit, të shkaktuar nga krijimi
i vetë stomës, e cila e ndan pacientin nga "jeta normale".
Momenti më i rëndësishëm i paketimit të stomisë, që pacienti të mos e përjetojë këtë
akt kirurgjikal si një handikap, është nga njëra anë informazioni i saktë që duhet ti
jepet atij në pre-operator, dhe nga ana tjetër paketimi i saktë i stomisë, që shmang
rrezikun e komplikimeve, sepse kjo varet rekuperimi i një "Cilësie jete" më të mirë.
Ne kemi përcaktuar veprimet që do të zbatohen për kujdesin e pacientit që është
përgatitur për të kryer një operacion.
Në rastin e paketimit të një stomie ndërhyrja infermierore në fazën pre-operatore shfaq
disa probleme mbi kujdesin sidomos atë psikologjik.
Përveç rreziqeve të përmendura me aktin kirurgjikal, ka rrezik të lartë:
Prishja e vetë-konceptit, lidhur me efektet e stomisë në ndryshimin e i mazhit tropo
Ndryshime të aktivitetit seksual, frika se stoma mund të ketë një ndikim negativ në
aktivitetin dhe tërheqje seksuale.
Mosfunksionim seksual, frika e impotencës sekondare
Izolimi social, për shkak të erës, zhurmës dhe humbjeve nga qesja
Menaxhim jo efikas i stomisë, për shkak të njohurive të pamjaftueshme mbi
procedurat e stomisë.
Informacioni është vendimtar jo vetëm mbi sëmundjen dhe mbi aktin e kirurgjisë, por
edhe në kuptimin e stomisë, menaxhimin e saj në të ardhmen, komplikime uro-
gjenitale dhe seksuale që mund të lindin pas ndërhyrjes së amputacionit abdominal
peritoneal.
Përshkrimi i paraqitjes dhe vendndodhjes së stomisë:
nuk është e dhimbshme kur preket,
mund të rrjedhë pak gjak gjatë pastrimit,
ka ngjyrë dhe humiditet të ngjashëm me mukozën e zgavrës së gojës,
pas operacionit mund të reduktohet dhe të ndryshojë madhësinë për shkak të
sëmundjes, humbjes apo shtimit të peshës së trupit,
janë të gjitha ndërhyrje që mund të kontribuojnë në mënyrë të konsiderueshme për
uljen e ankthit lidhur me fjalën e panjohur"stomi"për të zbutur gjëndjen e shokut për
shkak të pamjes së saj pas interventit kirurgjikal.
19
Diskutimi i funksioneve dhe familjarizimi me qesen, duke e provuar në projektimin
pre-operator, ndihmon pacientin për të kuptuar qëllimin, për të pranuar dhe marrë
pjesë në menaxhimin e stomisë.
Projektimi pre-operator domethënë vendi ideal ku do të paketohet stomia është shumë
i rëndësishëm, pasi një stomi e mirë- vendosur redukton komplikacionet post-
operative, lehtëson mbajtjen e pajisjes dhe pastrimin e saj.
Për të gjetur pikat që duhet të merren parasysh në pozicionimin e stomisë është
ndjekur linea alba dhe bëhen vijat e bashkimit mes: apofizit ksifoid dhe harku kostal,
harku kostal dhe umbelikusit, umbelikusit dhe kreshta iliake, kreshtave iliake dhe
zonës pubike. Janë marrë në këtë mënyrë 6 trekëndësha.
Vendi ideal për vendosjen e stomisë është lokalizuar normalisht në dy trekëndëshat e
mesit dhe përcaktohet në bazë të llojit të ndërhyrjes (ileostomi ose kolostomi) dhe
nevojave të veçanta (zonat që duhet të shmangen).
Zonat që duhet të shmangen janë: harku kostal, umbelikusi, plagët e vjetra, indi
adipoz, incizioni kryesor dhe kreshta iliake.
4.7 Ndërhyrjet e lidhura me përshkrimin mjekësor në fazën pre-
operatore
Medikamentet: sedativë, analgjezikë narkotikë, antikolinergjikë, antidiarrreiket te cilet
jepen per te minimizuar peristaltikene e kolonit si rrjedhoje sihurojen nje pushim te
zorreve. Antibiotiket jepen per te shmangur ndonje infeksion sekondar te mundshem,
vecanerisht ne rastin e komplikacioneve te tilla sic eshte abscesi, perforacioni dhe
peritoniti. Kortikosteroidd zakonisht keshilohen te jepen dhe jane me efektive ne faze
te hershme sasa kur semundja kalon ne stdin kronik. Kur marrja e tyre eshte e
ereduktuar apo eshte nderprere plotesisht ka te ngjare qe simptomat e semundjes te
rishfaqen.
Psikoterapia ka edhe ajo efektet e saj ne percaktimin e faktoreve qe ndikojne ne
shtimin e stresi te pacienti, lidhjen me keta faktore dhe ne gjetjen e menyrave te
mundshme per ti luftuar ato.
Terapia intravenoze: rintegrimi i likideve dhe elektrolitëve. Imbalanca e elektroliteve
dhe likideve e shkaktuar nag diareja korigjohet nepermjete trajtimit me solucione
20
intravenoze. U shqimet qe nxisin ose favorizojne diarene duhet te shmangen. Per kete
duhet te shmanget qumeshti pasi mund te kontriboje ne diarene gjithashtu dhe
ushqimet e ftohta, duhani, kafeina pasi keto nxisin peristaltiken e zorreve.
Analizat laboratorike: hematokrom komplet, analizë urine, analizat biokimike, analiza
të tjera sipas sëmundjeve bazë të pacientit.
Studimet diagjostike: radiografia e toraksit, elektrokardiogramë, radiografia direkte e
abdomenit,ekografi, CT scan.
Terapia: kateterizimi vezikal permanent.
4.8 Vlerësimi
Para operacionit, infermierja do të vlerësojë pacientin nëse:
është i qetë, flet për veten e tij dhe të ardhmen
ka marrë informacion në lidhje me interventin kirurgjikal dhe asistencën që kërkon kjo
procedurë
ka kuptuar rëndësinë e ushtrimeve të dobishme në periudhën postoperative.
4.8. Dokumentacioni
Shënimet e dekursit: ndërveprime të pazakonta, regjistrimi i edukimit multidisiplinor i
pazienti, gjëndja emozionale aktuale, informazioni pre-operator që i jepet pacientit.
5.FAZA POST-OPERATORE
5 . 1 Diagnoza infermierore
a ) dëmtim te funksionit të frymëmarrjes lidhur me palevizshmerine e pacientit me
perdorimin e lendeve narkotike dhe anestezike gjate interventit.
b ) infeksion bakterial lidhur me pranine e demtimit te integritetit te lekures nga
nderhyrja kirurgjikale dhe me pranin e qeses se ileostomise.
21
c ) dhimbje lidhur me plagën kirurgjike, imobilizimin dhe gazrat, dhimbja mund te
qetesohet duke ndryshuar vazhdimisht pozicionin dhe duke perdorur analgjeziket sipas
pershkrimit te mjekut.
d ) ndryshime në ushqyerje, lidhur me rritjen e kërkesës për proteina dhe vitamina për
cikatrizimin dhe reduktimin e marrjes së ushqimit për shkak të dhimbjes
e) të përziera dhe të vjella te lidhura me analgjeziket dhe narkotiket e marre gjate
operacionit, me distensionin e stomakut dhe crrehullimin elektrolitik.
f) konstipacion, ulje të peristaltikës të lidhura me palëvizshmërine dhe efektet e
anestezisë.
g ) menaxhimin e paefekshëm të terapisë, lidhur kjo me mungesën e njohurive për
ndërhyrjet e kujdesit (mjekimi, dieta, medikamente, simptomat e komplikimeve,
ndjekin-up).
Kriteret për vlerësimin e fokusuar Rëndësi klinike
a) Statusi i frymëmarrjes:
frequenca, ritmi, tingujt
efektiviteti i përpjekjeve për kollitje
Faktorët e rrezikut për shfaqjen e
problemeve respiratore në fazën post-
operatore:
pirja e duhanit, obeziteti
sëmundje kronike respiratore
insuficiencë hepatike
imobilizimi
malnutricioni dhe dehidratimi
Në fazën post-operatore lëndët
narkotike dhe anestezike shkaktojnë
depresion të sistemit nervor dhe
hipoventilim, duke rritur rrezikun e
aspirimit
Pas zgjimit sforcimi respirator është
zvogëluar për shkak të dhimbjes dhe
imobilizimit.
Nëse këto efekte lidhen me këta
faktorë rreziku sjellin probleme
respiratore.
b) Plaga kirurgjike:
Cikatrizimi
Infeksione dhe vonesa në cikatrizim
Hyrja direkte e mikrorganizmave
bëhet e mundur nga prishja e
integritetit të lëkurës. Pjesa më e
madhe e plagëve cikatrizon me fazën
primare brënda 24 orëve.
22
c) Burimet e dhimbjes:
Zona kirurgjikale
Zona e drenimit
Gazrat
Keqësimi i gjëndjes së përgjithshme
Intensiteti i dhimbjes në bazë të
shkallës nga 0 (dhimbja mungon) deri
në 10 (dhimbje shumë e fortë),
vlerësohet në momentin më të mirë,
në atë më të keq dhe pas interventit
për ta eliminuar atë.
Shenjat fizike të dhimbjes:
Rritja e frequencës kardiake e
respiratore
Presioni arterial
Mimikat e fytyrës
Faktorët që influencojnë tolerancën
ndaj dhimbjes:
Njohja e kuptimit të dhimbjes dhe
shkaqet
Kapaciteti i kontrollit
Niveli i energjive dhe stresit
Në fazën post-operatore dhimbja në
zonën kirurgjikale shkaktohet nga
dëmtimi i nervave dhe indeve. Kjo
dhimbje duhet të diferencohet nga
keqësimi i gjëndjes nga imobilizimi
dhe gazrat.
Kjo shkallë përbën një mjet për të
matur intensitetin e dhimbjes
subjektive.
Ndonjëherë pacientët nuk kërkojnë
analgjezikë dhe e shprehin dhimbjen
me shenja të cilat infermieri duhet ti
njohë.
Toleranca ndaj dhimbjes ndryshon
nga klienti në klient, mund të
ndryshojë edhe në të njëjtin klient në
bazë të situatës. Tregon zgjatjen dhe
intensitetin e dhimbjes që pacienti
arrin të durojë.
d) Gjëndja nutrizionale (marrjet dhe
pesha)
Për një cikatrizim të mirë janë të
nevojshme proteina, karbohidrate,
lëndë minerale dhe vitamina.
e) Prezenca e tingujve të intestinit, të
përzierat, të vjellat dhe gazrat
Një marrje e shpejtë e dietës normale,
përshpejton rivendosjen e funksionit
intestinal normal të kompromrntuar
23
nga lloji i interventit, anestezia,
mosngrënia dhe imobilizimi.
f) Modelet e eliminimit pre- dhe post-
operator
Gjendja e abdomenit: distension,
tinguj intestinal
Manipulimi kirurgjikal, stresi,
imobilizimi, efekti i medikamenteve,
mund të shkaktojnë ngadalësim të
peristaltikës. Modelet e eliminimit
shërbejnë për vlerësimin e funksionit
intestinal.
g) Aftësia për të kuptuar informacionin Në rastin kur pacienti ose familja e tij
kanë vështirësi për të kuptuar, mund
ti drejtohen operatorëve sanitarë të
tjerë ose shërbimeve të asistencës pas
dalie nga spitali.
5.2Ndërhyrjet infermierore
a) Auskultimi i fushave polmonare për të zbuluar uljen e tingujve respiratorë dhe
shfaqjen e tingujve jonormale.
Rënia e tingujve mund të tregojë praninë e atelektazës dhe prania e tingujve të
shkaktuar nga mbajtja e sekrecioneve.
Duhet informuar pacienti në lidhje me:
Ndryshimet e shpeshta te pozicionit (i shtrirë në shpinë- lateral, gjysmë i shtrirë)
Frymëmarrjen e thellë dhe ushtrimet e frymëmarrjes
Ushtrimet e gjymtyrëve të poshtëm
Përdorimi i spirometrit
Ulja e ndijeshmërisë dhe dhimbja kontribuojnë në nxitjen e hipoventilimit, dhe
zgjerimin e mushkërive. Me këto ushtrime gjendja mund të përmirësohet në mënyrë të
dukshme.
Nëse është e indikuar, të jepen likide në rrugë orale.
Një hidratim adekuat hollon sekrecionet, duke i bërë më të lehtë eliminimin e tyre, dhe
gjithashtu ul viskozitetin e gjakut duke zvogëluar rrezikun e koagulimit.
24
b ) Monitorimi i shenjave të infeksionit të plagës:
Ënjtje dhe skuqje
Dehishenca e plagës
Sekrecionet e shumta ose purulente
Temperatura e lartë
Indi përgjigjet ndaj Infiltrimit të patogjenëve duke rritur fluksin e gjakut dhe atë
limfatik (edema, skuqje, sekrecion), dhe me mungesë të epitelializimit.
Patogjenët qarkullojnë duke stimuluar hipotalamusin dhe shkaktojnë rritjen e
temperaturës.
Monitorimi i procesit cikatricial:
kufijtë e plagës të paprekur dhe të afruar
prania e indeve të granulimit
Plaga me qepje zakonisht shërohet me fazën primare dhe indi i granulimit nuk është i
dukshëm. Një plagë me abces apo sekrecion shërohet me fazën sekondare ose me
granulim (plagë më e theksuar). Një plagë që trajtohet disa herë shërohet me fazën
terciare (plagë më e trashë).
Do të merren masat e duhura për parandalimin e infeksionit:
Larja e duarve para dhe pas mjekimit
Vendosja e dorezave
Pastrimi i kujdesshëm i zonës rreth drenimit
Mbajtja e tubave larg nga zona e incizionit
Eliminimi i solucioneve të papërdorura pas 24 orësh
Të gjitha këto masa ndihmojnë për të parandaluar hyrjen e mikroorganizmave dhe për
të zvogëluar rrezikun e kalimit të infeksionit tek të tjerët.
Të zvogëlohet rreziku i irritimit të lëkurës me ndërrimet e shpeshta të fashove dhe
përdorimit të qeseve të grumbullimit në rastin e pranisë së sekrecioneve.
Kjo bëhet për të shmangur një irritim që shkakton infiltrimin e mikroorganizmave.
Duhet të mësohet dhe të ndihmohet pacienti për të mbajtur plagën gjatë lëvizjeve të tij,
gjatë kollës, teshtitjes ose të vjellave, për të reduktuar gazrat.
25
Kjo bëhet për të parandaluar dehishencën e plagës, cikatrizimi i së cilës konsolidohet
brenda tre javëve.
Të kërkohet këshilla nga një enterostomist për të zbatuar masat e kujdesit të lëkurës.
Një infermier me përvojë është i nevojshme për menaxhim më të mirë të një plage ku
cikatrizimi është i kompromentuar dhe në rastin e pranisë së një stomie.
c ) Duhet të bashkëpunohet me pacientin për të përcaktuar efektivitetin e
ndërhyrjeve për lehtësim nga dhimbjet, njohjen e tyre duke dëgjuar pazientin në
mënyrë të tillë që të vlerësohet dhe të këshillohet për zgjatjen e kohës së dhimbjes e
metodat e reduktimit (kufizimi i plagës, pozicionimi i duhur, shpërqëndrimi, aplikime
të nxehta apo të ftohta, relaksimi, ushtrimet e frymëmarrjes).
Dhimbje mund të shkaktojë një ndjenjë të humbjes së kontrollit të trupit jetës së tyre.
Kështu ankthi i rritur në rastin kur pacienti ndjen nevojën për të bindur mjekët që me
të vërtetë ndjen dhimbje, mund të rrisë vetë dhimbjen. Infermierja përgatit pazienti
duke i shpjeguar ndjenjat që mund ai të provojë.
Të sigurohet një kontroll optimal i dhimbjes me analgesikë sipas përshkrimit të
mjekut:
Mënyra më e përshtatshme e administrimit
Matja e parametrave vitale
Që të mos ketë ndërveprime midis analgesikë dhe ilaçe të tjera të marra nga pazienti
Pacienti të jetë i vetëdijshëm se duhet të kërkojë analgjezik para se dhimbja të arrijë
kulmin e saj.
Kontrolli gjysëm ore pas administrimit të medikamenteve
Këshillohet pacienti për të eliminuar gazrat:
Rekomandohet lëvizjasa më shpejt të jetë e mundur
Ndryshimi i pozicionit
Në fazën post-operatore ulja e peristaltikës shkakton akumulimin e gazrave. Kur
traktet e intestinit kontraktohen, në një përpjekje për të eliminuar gazrat, shkaktojnë
dhimbje.
Aktiviteti fizik përshpejton rikthimin e peristaltikës dhe eliminimin e gazit dhe një
pozicionim i mirë ndihmon ngritjen e gazit për ekspulsion.
26
d ) Të informohet pacienti
Për nevojat e konsumimit të proteinave, karbohidrateve, vitaminave B1 A C D E B12,
kalcium, bakrit, magnez dhe zink
Shkaqet e mundshme të nauzes dhe të vjellave (efektet anësore të medikamenteve,
procedurave kirurgjike, obezitetit , çrregullim elektrolitik, distension i stomakut)
Të kuptuarit e pacientit për rëndësinë e të ushqyerit adekuat dhe të pranisë normale të
nauzes dhe të vjellave, mund të zvogëlojë ankthin e tij duke e inkurajuar atë që të
respektojë dietat.
Nausea dhe të vjellat mund të zvogëlohen duke:
kufizuar marrjen e likideve nga goja,
Mësuar pacientin për të lëvizur ngadalë, dhe të mos shtrihen pas ngrënies për të paktën
2 orë dhe të kryejë ushtrime të frymëmarrjes dhe relaksimit gjatë episodeve të nauzes
Kontrolluar tubin nazo-gastrik
Pastruar kavitetin oral
Eliminimi i aromave të pakëndshme
Administrimi një antiemetiku para ushqimit
Gëlltitja e lëngjeve dhe një mosfunksionim i tubit nazo-gastrik mund të shkaktojë një
distension të stomakut që mund të rezultojë në stimulimin e të vjellave.
Gjithashtu, lëvizjet e shpejta dhe aromat dhe pamjet e pakëndshme mund të stimulojnë
qendrën e të vjellave dhe një gojë e pastër stimulon oreksin dhe reduktimin e shijeve të
pakëndshme.
Aktiviteti i frymëmarrjes mund të ndihmojë për të bllokuar qendrën e të vjellave dhe
përdorimin i medikamenteve anti- edema parandalojnë shfaqjen e nauzes dhe të
vjellave.
e) Infermieri duhet të kontrollojë për praninë e tingujve të intestinit, prania e të
cilëve tregojnë një rifillim të peristaltikës, së pari për të marrë lëngje dhe për të
filluar një dietë normale.
27
Mungesa e rishfaqjes së tingujve intestinal 6-8 orë pas operacionit tregon një ileus
paralitik. Ndërsa mungesa e evakuimit pas 2-3 ditësh mund të tregojë okluzion. Në të
dy rastet, mjeku duhet të paralajmërohet.
Duhet të zbatohen të gjitha procedurat që ndihmojnë eliminimin:
Mobilizimi i pacientit dhe ecja sa më shpejt të jetë e mundur, duke pasur parasysh se
aktiviteti rrit tonin e muskujve të barkut dhe pastaj peristaltikën dhe oreksin
Dietë adekuate e pasur me ujë, fruta dhe perime
Rishikimi i zakoneve të përditshme të eliminimit të pacientit me një kohë të rregullt
Ti sigurojë pacientit një mjedis të ngjashëm me atë të shtëpisë me jetën e tij private, të
përdoret tualeti dhe nëse kjo përdoret pacienti duhet të marrë një pozicion të saktë
(pozicioni Fowler) duke e këshilluar atë për të shmangur përpjekjet.
Për të ruajtur modelin intestinal dhe për të favorizuar konsistencën e duhur të feceve
kërkohet marrja e duhur e lëngjeve dhe fibrave që nxisin peristaltikën.
Një mjedis i përshtatshëm dhe respektimi i jetës private mund të ndihmojë pazientin të
relaksohet dhe pozicioni i duhur i lejon përdorimin e muskulaturës së barkut dhe
forcës së gravitetit.
f ) Është e nevojshme ti shpjegohet pacientit dhe familjes si të kujdesen për plagën,
ti shpjegohet rëndësia e:
- Shmangies së njerëzve të cilët janë të sëmurë
- Mbajtjes së një diete të ekuilibruar dhe marrja e duhur e lëngjeve
- Administrimi i medikamenteve të përshkruara
- Njohja e shenjave e simptomave dhe e komplikimeve të mundshme (modifikimi i
plagës , temperatura e lartë, dobësia dhe lodhja, probleme në urinim etj).
g ) Së fundi, infermierja do të vlerësojë nivelin e të kuptuarit të pacientit dhe
familjes në lidhje me informacionin e dhënë.
5.3 KOMPLIKACIONET E MUNDSHME
Hemorragji
28
Hypovolemi / shok
Evisceracion
Dehiçens
Infeksion
Retension urinar
Thrombophlebitis
Ileus paralitik
5.4 Ndërhyrjet infermierore
a ) monitorimi i pacientit per simptomat e hemoragjisë dhe / shokut:
Takikardi me presion normal të gjakut ose të ulur
Prodhim i urinës më pak se 30 ml / h
Gjendja e axhitacionit
Takipne
Puls filiform
Prania jonormale e gjakut në drenim
Përgjigja kompensuese e trupit ndaj rënies së vëllimit të qarkullimit të gjakut, ka
tendencë për të rritur oksigjenimin e gjakut me anë të rritjes së akteve të frymëmarrjes
dhe frekuencës kardiake dhe të zvogëlimit të qarkullimit periferik.
Rënia e sasisë së oksigjenit në tru shkakton një ndryshim të aktivitetit mendor.
b ) Monitorimi i hidratimit, duke bërë një bilanc hidrik ku vlerësohen hyrjet dhe
daljet e lëngjeve, duke marrë parasysh:
- marrjet likide (parenterale dhe me gojë)
- nxjerrjet e lëngjeve (urinë, drenimet, të vjellat, djersitje, fece)
Humbja e lëngjeve gjatë operacionit dhe si rezultat i mos ngrënies mund të rezultojë
në një ndryshim të bilancit hidrik dhe në mbajtjen e ujit dhe sodiumit.
c) Monitorimi i plagës kirurgjike për të zbuluar ndonjë hemoragji, dehiscencë,
infeksion, evisheracion.
Kjo metodë lejon një zbulim të shpejtë të komplikacioneve.
29
d ) Të udhëzojë pacientin për të mbajtur plagën gjatë kollitjes , teshtitjes dhe të
vjellave.
Mbajtja e plagës redukton stresin në plagë, shpërndarjen e presion dhe si pasojë largon
dhimbjen.
e) Në rast të dehiscencës dhe evisheracionit:
- Vendos pacientin në pozicionin Fowler
- Udhëzimi i pacientit për të qëndrojë i qetë
- Mbulimi i organeve të brendshme me një fasho të lagësht dhe sterile
Pozicioni Fowler i ulët dhe të qëndruarit e pazienti pa lëvizur pengojnë daljen jashtë të
organeve.
Fasho me lagështi ndihmon në ruajtjen e indeve jetike.
f ) Nuk duhet të marrë lëngje apo ushqim deri në shfaqjen e shenjave të para të
peristaltikës, duke monitoruar:
- Kthimin e tingujve të intestinit
- Rifillimi i eliminimit të gazrave dhe defekimin
- Kur është koha, pacienti duhet të fillojë të marrë sasi të vogla të lëngjeve dhe
ushqimit, duke kontrolluar reagimin e personit, vini re natyrën dhe sasia e çdo të vjelle
dhe feces.
g ) Monitorimi i pacientit për shenjat e ileus paralitik:
- Mungesa e tingujve të intestinit
- Nausea dhe të vjella
- Distension abdominal
- Lëvizjet dhe dhimbje në prekja, të lokalizuara në mënyrë tipike, akute dhe të
përhershme
30
Manipulimi intraoperator i organeve të barkut dhe anestezia redukton impulset nervore
të intestinit, rënie të peristaltikës, ileus paralitik, zakonisht në mes të ditës së tretë dhe
të pestë postoperative.
h ) Monitorimi i pacientit për shenja të infeksionit / sepsis:
- hipotermia
- të dridhurat
- gjendja e keqe
- leukocitozë
- Rritja e dhimbjes së barkut
- Dhimbje, skuqje ose ënjtje e plagës
- Prania e materialit të parregullt në kullim
Gjatë operacionit mund të ndodhë hyrja në trupi e mikroorganizmave që stimulojnë
aktivizimin e mekanizmave. Rriten rruazat e bardha të gjakut për të shkatërruar
patogjenët, hipotalamusi rrit temperaturën e trupit, limfocitet që në plagë
shkaktojnëuar skuqje, edemë dhe dhimbje.
i) Monitorimi i pacientit për shenja të ritensionit urinar (distension i fshikëzës) duke
e udhëzuar të raportojnë çdo simptomë (siklet në fshikëz, paaftësi për të urinuar).
Relaksimi i muskujve i shkaktuar nga anestezia gjithashtu përfshin fshikëzën. Me
restaurimin e tonit muskular spazmat e sfinkterit vezikal pengojnë rrjedhën e urinës,
duke shkaktuar distension të fshikëzës.
Nëse pacienti nuk urinon brenda 8-10 orë pas operacionit do të aplikohen disa masa që
do të ndihmojnë për lirimin e sfinkterit vezikal dhe për lehtësimin e urinimit: zbritja
nga krevati, hapja e rrubinetit dhe hedhja e ujit të ngrohtë në rajonin perineal.
Nëse pacienti ende nuk do të jetë në gjendje të urinojë, ndiqni protokollet për
kateterizimin vezikal të përkohshëm i cili preferohet në krahasim me atë të
përhershmin, sepse ai përbën më pak rrezik infeksioni të traktit urinar, shkaktuar nga
penetrimi i agjentëve patogjenë për ngjitje.
j ) Monitorimi i drenimeve:
31
- Ngjyra dhe karakteristikat e materialit
- Sasia e materialit
Shenja të tilla në kullim janë tregues të menjëhershëm të probleme serioze të tilla si
hemoragji, dehiscencë e anastomozës, perforacion intestinal.
k ) Monitorimi për shenja të thrombophlebitis.
- Shenja e Homans positive (dhimbje në dorsoflexionit të këmbëve, për shkak të
insuficiencës së qarkullimit të gjakut)
- Dhimbje, ngrohtësi apo skuqje në pulpë.
Në fazën post-operatore imobilizimi dhe anestezia shkaktojnë një rënie të kthimit
venoz duke rezultuar në pakësim të gjakut periferik. Vasokonstruksioni shkakton
pakësim të gjakut në zonat periferike. Këta faktorë të rrisë rrezikun e
thrombophlebitis.
Për të parandaluar këtë ndërlikim do të merren masa që ndihmojnë për të përmirësuar
kthimin venoz dhe për të shmangur stazën venoze: pacienti duhet të kryejë ushtrime të
gjymtyrëve të poshtme, duke shmangur aplikimin e jastëkëve nën gjunjë dhe këmbët e
kryqëzuara, nuk duhet të qëndrojë ulur për një kohë të gjatë, të përshpejtojë
mobilizimin.
6. Në rast të pajisjeve të stomisë, të përkohshëm ose të përhershëm
6.1 Diagnoza Infermierore
Rrezik të lartë për:
a) çrregullim i imazhit trupor në lidhje me efektet e stomisë dhe mënyrën e jetesës
b ) ndryshimin e modelit të seksualitetit, në lidhje me perceptimin e ndikimit negativë
të stomisë mbi tërheqjen seksuale
c ) disfunksioni seksual, lidhur me impotencën sekondare për dëmtimin e inervimit
simpatik (tek meshkujt) ose lubrifikimi vaginal inadeguat (tek femrat).
32
d ) izolimi social, ankthi në lidhje me rrjedhje e mundshme nga qesja ose aromat
e) menaxhimi joefektiv i regjimit terapeutik dhe rehabilitimit, të lidhura me njohjen e
pamjaftueshme të procedurave të kujdesit të stomisë dhe praktikave rehabilituese
6.2 Objektivi infermieror:
Parandalimi ose zvogëlimi i ndryshimeve në imazhin e trupit, lehtësimi i rifillimit të
aktivitetit seksual dhe në rast nevoje të drejtojëpacientin tek specialistë të tjerë.
Ndërhyrjet e infermierore post-operatore
Pas procedurës kirurgjikale, pasi është ndërmarrë procesi i rehabilitimit në
menaxhimin e stomisë dhe pasi është kompletuar terapia medikamentoze dhe
radiologjike postoperative, pasi është zvogëluar tensioni për sëmundjen e tejkaluar,
pacienti fokusohet në aspekte të tjera që ndoshta deri në atë moment i kishte injoruar:
imazhin e trupit dhe seksualitetin.
Infermierja duhet të aktivizohet për të minimizuar ndryshimet e imazhit të e trupit dhe
frikën e izolimit social duke e mësuar pacientin që të kontrollojëaromat e
pakëndëshme dhe gazrat (duke ndryshuar dietën); se si të fshehë qesen nën rrobat e tij;
si të menaxhojë stominë në punë, në aktivitetet sociale dhe seksuale, duhet të përfshijë
anëtarët e familjes dhe ta adresojë te Shoqatat e stomisë.
Intervista me pacientin dhe me partnerin, është mjeti më spontane dhe i drejtpërdrejtë
për të krijuar një raport me të.
Nëse infermieri ose enterostomisti ka marrë më parë besimin e pacientit, është partneri
ideal edhe në këtë fazë, kur koncepti i egos rrezikon seriozisht vetëbesimin.
Kjo është e lidhur me seksualitetin dhe nuk mund të veçohet nga ndërgjegjësimi për
gjininë mashkull ose femër.
Kjo është arsyeja pse pacienti ka nevojë për dikë për të folur për argumentin, për
këshillat se si ai mund të fshehë qesen gjatë aktivitetit seksual, dhe pritjet rreth
seksualitetit.
Intervista do të bëhet duke ruajtur privatësinë, pa krijuar një mur dhe pa ndërprerje. Ne
rekomandojmë përdorimin e qeseve të vogla, bandat bel ose korse, të brendshme dhe
në rastin e mosfunksionimit të organeve, ai do të drejtohet te andrologu ose seksologu.
33
6.3Problemet bashkëshoqeruese
Komplikimet e mundshme:
- të hershme (1-30 ditë pas operacionit): edemë, hemorragji e brendshme dhe
peristomale, ishemi dhe / ose nekrozë, pezmatim i lëkurës, lezionet e lëkurës, tërheqje
stomale, qelbëzim peristomal apo absces, një ndërlikim nga keqpozicionimi.
- të vonshme (më shumë se 30 ditë pas operacionit): hernia, fistol, prolaps, stenozë,
hemoragji, granulomat, traumat.
Objektivi infermieror: Infermieri do të menaxhojë dhe minimizojë komplikimet
stomale
6.4 Ndërhyrjet infermierore
Monitorimi i:
- Zonës peristomale, për të zbuluar ndonjë ndryshim në lëkurë.
Zbulimi i hershëm i ndonjë acarimi, ulceracioni dhe hernia për të parandaluar dëme
serioze të indeve
- Ngjyrës, madhësisë, formësa dhe zgjatjes së stomës.
Çdo ndryshim mund të tregojë inflamacion, retracion, prolaps apo edemë
-Ngjyrës , sasisë dhe konsistencës së materialit të lëshuar nga stomia.
Çdo ndryshim mund të tregojë hemoragji apo infeksion.
Një rënie në eliminimin e materialit intestinal mund të tregojë okluzion.
- Simptomat e lidhura me krampet, nauze, të vjella dhe fryrje e barkut, këto tregojnë
okluzion.
- Aplikimi i duhur i qeses së mbledhjes.
Keqpërdorimi i qeses mund të shkaktojë trauma mekanike në nivelin e stomisë.
34
7. Ndërhyrjet infermierore që lidhen me përshkrimin e mjekut në
fazën postoperative
Medikamentet: analgesikë narkotikë, anti- emetikë
Terapi intravenoze: zëvendësimi i likidevedhe elektrolitëve
Analizat laboratorike: analizë e gjakut komplet, analizat biokimike
Terapia: dietë e lëngshme që përparon në një dietë të lirë të bazuar në tolerance
Corape antiemboliche, kujdesi për plagën
7.1 Vlerësimi infermieror
Pas çdo interventi asistencial infermieri do të vlerësojë efektivitetin dhe të mësuarit.
Pacienti do të tregojë:
- Ushtrimet, mbajtjen e plagës dhe sistemin e frymëmarrjes
- Mungesën e simptomave dhe komplikimeve, dhe zgjidhjen apo përmirësimin e tyre
-Rifillimin e funksioneve të jetës normale, intestinale dhe modelet dietike
- Mungesa ose reduktimi progresiv i dhimbjes.
- Toleranca për aktivitetet e përditshme
8. Dokumentacioni
Ditari i përditshëm: shenjat vitale (temperatura, pulsi, frymëmarrja, presioni arterial),
tingujt respirator, trajtimet rspiratore dhe përgjigja e pacientit, bilanci hidrik, tingujt
intestinal, kushtet e plagës, regjistrimi i administrimit të medikamenteve (lloji, rruga e
administrimit , doza dhe orari i të gjithë medikamenteve të përshkruara), evakuimi,
ecja, udhëzimet për dalie nga spitali, udhëzimet për follow -up, përmbledhje e të
dhënave për daljen, kushtet e dalie nga spitali ( dhimbja, aktiviteti, cikatrizimi i
plagës), arritja e objektivave (familjarë dhe individualë).
Shënime dekursi: përgjigje të pakënaqshme për trajtimin e frymëmarrjes, regjistrimi i
edukimit multidisiplinar të pacientëve, shenjat dhe simptomat e infeksioneve, kontroll
i dobët me masa për lehtësimin e dhimbjes, rezultatet e studimeve apo çrregullime të
35
pazakonta, intervente, përgjigje anormale ose e tepërt nga rritja e aktiviteve, gjendja
emozionale aktuale, përgjigja ndaj interventeve, intervista, mësimi i pacientit.
9. Kriteret e daljes nga spitali
Para daljes nga spitali pacienti dhe familjarët:
- do të përshkruajnë kufizimet e aktiviteteve në shtëpi
- do të përshkruajnë menaxhimin e dhimbjes, plagës kirurgjike dhe stomës në shtëpi
- do të diskutojnë nevojat ushqyese dhe të lëngjeve
- do të listojnë shenjat dhe simptomat për ti raportuar te profesionistët e shëndetësisë
- do të përshkruajnë follow-up e nevojshëm
- do të shprehin qëllimin për të ndarë ndjenjat dhe shqetësimet e tyre
- do të tregojnë vetë-kujdesin, respektin dhe sigurinë
-do të identifikojnë grupet e ndihmës / mbështetje në dispozicion në komunitet (për
shembull në rastin e pacientëve me stomi ti referohen enterostomistit, qendrat e
rehabilitimit për pacientët me stomi, shoqata për luftën kundër kancerit)
- Në rastin e një stomie, do të provojë të mësojnë metodat alternative të shprehje
seksuale .
36
KAPITULLI I DYTE
STATISTIKAT NE LIDHJE ME OKLUZIONIT INTENSTINAL
(grafik 1)
Ne grafikun e pare paraqitet Okluzioni intestinal përbën një nga urgjencat kirurgike
më të zakonshme me të cilën merret kirurgjia abdominale. Përbën një nga shkaqet
kryesore
të morbiditetit dhe impenjimit ekonomik në të gjithë botën,
të shtrimit në spital (16 % e të gjitha shtrimeve në kirurgji).
NDERHYRJET NE KIRURGJI
84% I NENSHTROHEN NDERHYRJEVE PER ARSYE TE TJERA
16% TE PACIENTEVE I NENSHTROHEN NDERHYRJEVE PER OBSTRUKSIONIN INTENSTINAL
37
(grafik 2)
Ne grafikun e dyte paraqitet ne 20% të pacientëve që vijnë në spital për dhimbje
abdominale akute vërehet okluzioni dhe në 80% të tyre vërehet një okluzion jejun-
ileus.
(grafiku3)
Grafiku i trete paraqet studimet qe tregojnë se 1/3 e pacientëve që i nënshtrohen
kirurgjisë laparotomike do të kenë të paktën dy shtrime në spital në 10 vitet e
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
NE 20 % TE PACIENTEVE
QE PARAQITEN NE SPITAL ME
DHIMBJE ABDOMINALE
VEREHET OKLUZIONI
NE 80% TE RASTEVE VEREHET
OKLUZIONI NE JEJUN-ILEUS
O. JEJUN-ILEUS
O. INTENSTINAL
1/3 E PACIENTEVE I NENSHTROHEN KIRURGJISE LAPAROTOMIKE
KETO I NENSHTROHE 2 HERE SHTRIME NE 10 VJET
20% E PACIENTEVE SHTROHEN QE NE VITEN E PARE
38
ardhshme për arsye të sëmundjes aderenciale. Mbi 20% i këtyre shtrimeve bëhet në
vitin e parë pas operacionit.
(grafiku4)
Ne grafikun e katert paraqitet rreziku i okluzionit jejun-ileus i tipit aderencial është 1-
10% pas apendicektomisë, 6.4% pas kolecistektomisë tradizionale, 10-25% pas
kirurgjisë tradizionale kolon-retale, 17-25% pas interventit të proktolektomisë dhe
20% pas kirurgjisë gjinekologjike.
(grafiku5)
1-10% PAS APENDICEKT
OMISE
6-4% PAS KOLECISTEKTOMI
SE
10-25% PAS KIRURGJISE
TRADICIONALE KOLON- RETALE
17-25% PAS INTERVENTIT
TE
PROKTOLEKTOMISE
20% PAS KIRURGJISE
GJINEKOLOGJIKE
0.8% PER INTERVENTET E APENDICEKTOMISE
2.5%PER INTERVENTET E KIRURGJISE KOLON- REKTALE
UL 45% RREZIKUN E
FORMIMIT TE ADERENCAVE
39
Ne grafikune e peste paraqitet teknika laparoskopike qe e ul 45% rrezikun e formimit
të aderencave dhe përdorimi i saj do të ulte nevojën e ri-interventit për okluzion
intestinal rreth 0.8% për interventet e apendicektomisë dhe 2.5% për interventet e
kirurgjisë kolon-retale.
(grafik 6)
Ne grafikun e 6 paraqiten qe nga analiza e databasit rezulton se në Itali në 2005 kanë
qenë shtruar rreth 50.000 subjekte për okluzion gastro-intestinal nga të cilët 24.3%
(12.000 pacientë) i janë nënshtruar interventit të prerjes së aderencave.
50.000 subjekte për okluzion gastro-intestinaL
12.000 pacientë) i janë nënshtruar interventit të prerjes së aderencave.
40
KAPITULLI I TRETE
Metodologjia e studimit
Rezultate e pritshme, problemet e hasura, vecorite e mjekimit dhe kohezgjatja e
mjekimit.
Okluzioni intenstinal eshte nje nga patologjoite qe prek nje pjese te mire te popullsise.
Eshte perkufizuar si nje bllokim i zorreve, nje nderprerje e levizjes se permbajtjes se
zorreve neper to. Nga studimet e bera ka rezultuar se eshte shume i rendesishem
trajtimi i okluzionit, pasi ai ka nje ndikim te drejteperdrejte ne aspektin psikologjik,
familjar dhe shoqeror. Per trajtimin e okluszionit perdoren metoda te ndryshme duke
filluar nga ajo mjeksore deri ne ate kirurgjikale. Pacientet me kete diagnoze e kane
shume te veshtire pershtatjen me semundjen dhe menaxhimin e saj. Eshte shume i
rendesishem roli i infermieres ne kete rast per te informuar pacientin mbi semundjen,
vecorite e saj, trajtimin dhe kujdesin qe kerkohet gjate tij. Ne kete menyre pasi
pacienti orientohet mire rreth semundjes qe ai ka dhe kujdesit qe kjo kerkon atehere ai
behet me pak anksioz dhe shume i perkushtuar ndaj vetes se tij, per te
meiremenaxhuar situaten ne te cilen ndodhet. Vete natyra e dekursit te semundjes
shkakton ndryshime ne familje si dhe ne rezervat financiare. Shume paciente prefeojne
te qendrojne te vecuar duke refuzuar shoqerimin me persona te tjere. Shume te tjere
preferojne te hane vetem. Per faktin se ato e ndejne se e kane humbur kontrollin mbi
eleminimin mendojne njekohesisht se kane humbur kontrollin ne te gjitha aspektet e
jetes se tyre. Trajtimi mjeksor konsiston rehidratimin dhe bilancin elektrolitik,
pastrimin e zorreve me tub nazogastrit dhe me sonde Miller Abbot.
Terapia mjeksore behet ne monitorimin e vazhdueshem klinik dhe radiologjik. Terapia
kirurgjikale kryehet ne rastin kur pacienti nuk arrin t’i pergjigjet trajtmit mjeksor.
Manovrat e ndryshme kirgjikale qe perdoren perfshijne: manovrat qe nuk kerkojne
hapjene intenstint, enterotemia, rezeksioni segmentar i segmentit te zorres, anastomoze
dhe bypass i brendshem i traktit t ebllokuar si dhe krijmi i nje stomie ne lekure.
Krijimi i nje kolostomie ose ileostomie kerkon nje kujdes teper te vecante.
Kohezgjatje e mbajtejes se qeses se ileostomise eshte nje jave dhe ne fund te javes kjo
hiqet. Kjo eshte nje procedure shume e dhimbshme prandaj pacientit i jepen sedativ
nje ore perpara se te hiqet qesja.
41
Vemendje i kushtohet lekures perineale duke e pastruar dy-tre here ne dite derisa te
kryhet plotesisht procesi i sherimit. Rezultatet e pritshme ne rasttin e ketyre
nderhyrjeve jane:
pacientet raportojne per nje experience dhimbje me te paket pra me te tolerueshme nga
ana e tyre, per kete ato kryejne aktivitete te ndryshme qe conje ne uljen e ankthit dhe
pakesimin e dhimbjeve. Merren antikolinergjiket para ushqimit, merren gjithashtu
edhe analgjeziket si pas nevojave te pacienteve
ruajtje e bilancit te likideve, merren 1 deri ne 2 litra likide orale ne dite duke mbajtur
edhe temperaturen ne shifra normale
mbahet nje ushqim optimal, pacienti toleron ushqime frekuente me sasi te vogel pa
fenomene diareike. Shoqerimi me terapi te plote ushqyese ne rruge parenterale,
eliminohen disa nga ushqimet edhe pse mund te jene bazike.
Shamngen episodet e shenjave te lodhjes, pacienti pushon periodikisht gjate dites
kryen udhezimet per nje qendrim te pershtatshem ne shtrat.
Pacienti ndihet me i qete dhe me pak anksioz, diskuton problemet shqetesuese qe ai ka
si dhe pershkruan proceduren kirurgjikale sipas menyres se vet.
Me kryesorja nder keto rezultate qe pacienti arrin eshte qe ai i rikthehet normalisht
funksioneve intenstinale dhe funksioneve te jetes normale.
42
KAPITULLI I KATERT
10. Konkluzione
Përparime të mëdha janë bërë në fushën kirurgjikale dhe për mirëqenien .
Incidenca e vdekshmërisë në okluzionin intestinal përshkruhet për herë të parë herë
nga Hipokrati, ajo është e barabartë me 100 %. Në 1921, me futjen e solucionit
fiziologjik, incidenca bie në 70-40 %. Situata shkon dhe më mirë me futjen e aspirimit
dhe antibiotikut në 1935. Deri në vitin 1997, kur zhvillimet e mëdha të bëra në fushën
e kirurgjisë dhe anestezisë e çojnë incidencën e vdekshmërisë në 6-8%.
Nëpërmjet rrugës së përshkruar është e qartë se detyra themelore e infermierit është që
të kontribuojë sa më shumë të jetë e mundur për të përshpejtuar procesin e shërimit,
duke u përpjekur për të minimizuar, ose më mirë për të shmangur, komplikazionet.
Kjo është lehtësuar nga përdorimi i standardeve të kujdesit, të cilat ndihmojnë
infermierët për të vepruar në bazë të kritereve të bazuara në prova shkencore, në të
cilën kanë qenë prej kohësh bazat infermierore.
Plani i përkujdesjes së standardizuar mund të lë në harresë pacientin . Por ky është një
rrezik që duhet marrë parasysh, për të shmangur rreziqet më të mëdha në rastin kur
lihen pas dore ndërhyrjet infermierore.
Profesionalizmi me të cilin infermieri do të vendoset para pacientit, do ti lejoje të
balancojë të dy ekstremet.
Plani i përkujdesjes është i standardizuar si një udhëzues, i cili lejon zgjedhjene e
burimeve dhe zvogëlimin e gabimeve, por nuk ezauron aktivitetin asistencial, e cila
mbetet një marrëdhënie njerëzore dhe si e tillë nuk thjeshtohet në diçka të
standardizuar dhe të parashikueshme.
Suksesi apo dështimi i planit të kujdesit varet mbi të drejtën nga kapaciteti dhe
profesionalizmi i infermierit për t'iu përshtatur situatave që do të lindin në
ekzaminimin klinik të pacientit, duke marrë në konsideratë parametrat që do të
adresojnë komponentin fizik, psikologjik dhe shpirtëror, të cilët më pas do të shihet në
tërësinë e saj.
46
11.REFERENCAT
Annual JP, Tuech JJ, Duplesis R. Role of subtotal/total colectomy in
emergency treatment of occlusive cancer of the left colon. Ann Chir
1999
Reemst PH, Kuijpers HC, Wobbes T Management of left-sided
colonic obstruction by subtotal colectomy and ileocolic anastomosis.
Eur J Surg 1998
D’Abbicco D, Amoruso M, Notarnicola A, Margari A, Bonomo GM.
The indications and surgical treatment in the complications of colonic
diverticular disease. Chir.Ital 1999
Tendella E, Ginanneschi U. Attuali orientamenti nel trattamento
chirurgico delle occlusioni da carcinoma del colon sinistro. Atti XIII
Congresso Nazionale SIPAD, 1992
Yu BM. Surgical treatment of acute intestinal obstruction caused by
large bowel carcinoma. Zhonghua Wai Ke Za 1989
Piani di Assistenza Infermieristica e documentazione. L J Carpenito
2000
Diagnosi Infermieristiche. Applicazione alla pratica clinica. L J
Carpenito 1998
M De Pasquale, N Sannicandro. Atti Corso Regionale di Formazione
di base per Infermieri nella Assistenza alla Persona con Stomia e/o
Incontinenza Uro-fecal Bari 2004
C. M. Dirce. Atti XVII Corso di aggiornamento per Stomaterapisti ed
Operatori Sanitari. Rimini 2002
R. Alloni , L.Gianotti. L’Assistenza al paziente chirurgico
Brunner Suddarth. Nursing Medico-Chirurgic