Të dy Koretëdo të denukle-arizohen

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 19 shtator - Infarkti, e jo zjarri (tymi) ka qenëshkaktari kryesore i vdekjes së zjarrfikësit GoranJanevski, i cili të martën mbrëma ndërroi jetë.Ngjarje ka ndodhur gjatë shuarjes së flakëve që ekishin përfshi një pjesë të Malit të Gazi Babës.Ashtu siç edhe raportoi gazeta KOHA rasti në fjalëka ndodhur ditën e martë, rreth orës 19:00. Njëpjesë e banorëve të lagjes së Gazi Babës për redak-sinë tonë u shprehen se gjithçka ka ndodhur sh-

pejtë dhe se përnjëherë kanë vërejtur se si zjarri icili e kishte kapluar malin e thatë po zbret drejtështëpive të tyre. Fatmirësisht intervenimet e sh-pejta, fillimisht të banorëve dhe më pas të njësi-ve të zjarrfikësve kanë parandaluar shpërndarjene mëtejme të zjarrit. ”Përveç malit i cili ndizejflakë, zjarri më i madh ishte te kafazet e pëllum-bave ku ekipet e zjarrfikëseve u përqendruan mëtepër për ti shuar flakët.

Infarkti shkaktoi vdekjen e zjarrfikësit

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Çfarë debati mbireligjionetkemi?

Një debat i kahmotshëm mbi fenëqë po zhvillohet nëpër media(kryesisht sociale), përpospërçarjeve e hasmërive edhe mëtë mëdha, nuk ka arritur tëprodhojë ndonjë efekt pozitiv pu-blik. Projektimi i kundërshtarit siarmik që duhet asgjësuar dhe mo-sgjetja e argumenteve për ta sjel-lë debatin në rrafsh idesh e jo nëatë të përplasjesh...

150c |200c

Dymbëdhjetëveteranët e UÇK-së të lindur në luftë

Brenda Kuvenditkishte “shtabkomandues”

Ferid Muhiq

� Fq.5 � Fq.21

Referendumi, shansë përardhmëri�

Në diskursin e integrimit euroatlantik, shtrohet pyetja çfarërroli do të kenë shqiptarët? Çështjaështë se a mund të vijmë në një situatë vërtetë të padurueshme në raport me shtetin eMaqedonisë, ne si shqiptar, pra domosdshmërisht për të avancuar statusin politiko-juridik.Analistë politik dhe profesor universitar kanë qasje të ndryshme.

TË DREJTAT E SHQIPTARËVE NË NATO DHE BE

Fq.16

Fq.5

Fq.3

Fq.17

Fq.2

Viti XII • Numri 3464 • e enjte, 20 shtator 2018

EDITORIAL

GLOBI

RAJON

Në mes të unitarizmitmaqedonas dhe eUropianizmit!

� Fq.7

DAVIESRefugjatiqë do tëluaj përBayernin

Perendimi më joshës

për studentët

Fq.4

FLANKENSHTAJN

2 AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

2

Qebapat janë një lloj ushqimi mjaft ipopullarizuar, sidomos në vendet e Ballkanit siBosnja, Kosova, Shqipëria apo Kroacia.Megjithatë, qebapët kanë origjinë nga kuzhina eLindjes së Mesme. Ky lloj i përgaditjes së mishit mësaktësisht ka origjinën nga Turqia, kur ushtarëtpërdorën copa mishi të kafshëve në gjueti meshpata në zjarre të hapura.Emri u zbulua fillimisht në një shkrim turk të

Kyssa-i Yusuf në 1377, i cili është burimi më i vjetër injohur ku qebapi është deklaruar si një artikullushqimor.

Rama të tregojë pronë e kujt ështëAir Albania?“Kryeministri shqiptar Edvin Rama, sikumbara me këmbanë i ujdisë së Air Albania,e ka detyrim të tregojë në mënyrë krejttransparente strukturën korporative dhe tëpronarëve të Air Albania. Kompania ështëpronë edhe e shtetasve shqiptarë dhe si e tillënuk duhet të ketë mjegull brenda dhe rrethsaj. Kuvendi i Shqipërisë duhet të kërkojëinformacione të verifilikueshme dhe nëse enevojshme të hetojë formimin dhe origjinëne kapitalit të aksionarëve misteriozë.Shqipëria duhet t’i gëzohet çdo investimi dhendērmarrjeje të re, mirëpo transparencabiznesore duhet të jetë çdo herë 100% etejdukshme”, ka shkruar një status nëFacebook, Uk Lushi

Diçka e re në LindjePër një "politikë të re ndaj Lindjes" flet mi-nistri i Jashtëm Heiko Maas në Rumani dhee përdor takimin e Iniciativës-së-Tri-Detevetë dymbëdhjetë shteteve të BE, qëndodhen midis Adriatikut, Detit Baltik dheDetit të Zi. Për herë të parë në takim merrpjesë Gjermania dhe po të pyesësh HeikoMaasin, jo për herë të fundit. Këtë ai ua thapresidentëve të mbledhur në Bukuresht.Dy takimet e para u vështruan nga Gjer-mania nga largësia dhe me skepticizëm. Ekrijuar në 2015 nga Polonia dhe Kroacia,aleanca kishte pamjen e asaj që SHBA equajtën "Evropë të re" në kohën e Presiden-tit George W. Bush. Me të vërtetë, Iniciati-va-e-Tri-Deteve përbëhet nganjëmbëdhjetë shtete, të cilat kanë hyrë jomë herët se ky mijëvjeçar në aleancë: Polo-nia, Kroacia, Bullgaria, Sllovenia, Rumania,Sllovakia, Çekia, Hungaria, Estonia, Leto-nia, Lituania - plus, përjashtimi i vetëm deritani, Austria.Tani Gjermania dëshiron të marrë pjesëaktive në këtë iniciativë. Në fjalën që mbaj-ti në Bukuresht, ministri i Jashtëm gjermanpërmend shkaqe të ndryshme, se pseduhet të jetë e pranishme Gjermania.Shkaqe politike dhe ekonomike, por natyri-sht edhe gjeografikisht vendi fqinjë meDetin Baltik, Gjermania, bën pjesë këtu.Heiko Maas e sheh iniciativën para sëgjithash si forum, të cilin Gjermania dëshi-ron ta përdorë për t'u shkëmbyer mefqinjët evropianolindorë "në të gjithë poli-tikën, por edhe në çështje të infrastruk-turës dhe të energjisë".Para së gjithash në drejtim të infrastruk-turës dhe të energjisë mund ta quash Ini-ciativën-e-Tri-Deteve si një "shpellë të lua-nit" për Gjermaninë. Shumë ngapjesëmarrësit e mbledhur evropianolin-dorë e shohin në mënyrë tepër kritikeprojektin Nord-Stream-2. Gazsjellësi që dotë transportojë gaz rus direkt në Gjermaninuk është telash vetëm për Ukrainën eprekur. Edhe Polonia e sheh në mënyrëshumë kritike biznesin me Rusinë dhe nukështë e vetme.Para së gjithash Donald Trumpi tërhoqi vë-mendjen së fundi me kritika të ashpra përshkak të biznesit me gazin. Por sido që tëjetë, Heiko Maas u tregua i patrembur paratakimit: ai tha se kritikë për Nordstream 2ka në fund të fundit edhe "jashtë forumit".Maasi është i ndërgjegjshëm se evropiano-lindorët aktualisht ushqejnë një raport mëtë ngushtë me SHBA, por se në rajon indjek interesat e saj edhe Kina dhe jo sëfundi Rusia. Konkretisht Gjermania synontë shërbejë si një ndërtuese urash. Firmavegjermane do t'u tërhiqet vëmendja nëmundësitë në sektorin "projekte infra-strukture" në rajon, do të nxitet shkëmbimii të rinjve midis Lindjes dhe Perëndimit.Dhe: shtetet e Ballkanit Perëndimor do tëmbështeten edhe më tej në afrimin e tyrenë BE dhe në NATO. Heiko Maas do të japënjë sinjal, se Gjermania "shikon jo vetëmdrejt Perëndimit". Ai e quan këtë "Politikëtë re ndaj Lindjes".Pas fjalimit të tij në Bukuresht, krejtësishtnë kuptimin e kësaj linje Maasi vazhdoirrugën në Maqedoni dhe në Shqipëri.

(DW, 19 shtator)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Një debat i kahmotshëm mbi fenë që po zhvillohet nëpër media(kryesisht sociale), përpos përçarjeve e hasmërive edhe më tëmëdha, nuk ka arritur të prodhojë ndonjë efekt pozitiv publik.Projektimi i kundërshtarit si armik që duhet asgjësuar dhe mo-sgjetja e argumenteve për ta sjellë debatin në rrafsh idesh e jo nëatë të përplasjesh edhe më të theksuara, ka bërë që publiku mëtepër të hutohet se sa të sqarohet, më tepër të frikësohet, se sa tëkthjellohet. Debatuesit, të ardhur nga platforma të ndryshmekulturore-financiare i kanë rënë fortë tezës mbi ndikimin e mode-leve të huaja në sjelljen tonë kolektive dhe për rrjedhojë shpërfyty-rimin e identitetit tonë nacional, mirëpo ata pavetëdijshëm kanërënë në grackën e të qenit vet model përçarjeje.

Në radhë të parë, për religjionet po flasin njerëz jokompetent.

E dyta, për religjionet po flasin ateistë e të konvertuar.

E treta, mohuesit e njërit, apo religjionit tjetër, kritikën e zhvillojnëduke i barazuar devijimet e caktuara me vetë religjionet si doktri-na dhe si besime.

E katërta, të gjithë kritikuesit vijnë prej taborreve që nuk kanëndonjë interaksion gjithaq të zhvilluar me mjedisin ku sillen e ve-projnë.

Kritikuesi më i mirë i devijimeve brenda një etnie a religjioni,është ai i cili i takon asaj etnie a religjioni. Te ne kjo nuk po ndodhëdhe në mungesë të kësaj kritike, po paraqiten vullnetarë ngaradhët e ateistëve, të konvertuarve dhe pjesëtarëve të religjione-ve të ndryshme. Një person ka të drejtë të jetë ateist, i krishterë,mysliman, hebre, budist etj. dhe është krejt legjitime të ndjenafërsi emocionale e botëkuptimore me religjionin të cilit i përket.

Mirëpo, gabimi i parë që bëhet, lidhet me qëndrimin natë e ditëqafëpërpjetë e majegishtave për të pa oborrin e huaj. Këta kritikuesshumë pak dhe gati hiq fare flasin, bie fjala, për pedofilinë epriftërinjve, por janë shumë më të zëshëm kundrejt dukurive nëmjediset e religjioneve të tjera.

Në anën tjetër, janë kritikuesit që nuk flasin për modelet e stërke-qura të ardhura nga Lindja në mjediset tona myslimane, por gojëne kanë plot me islamofobi. Këta ende nuk arritën të na e spje-gojnë se terrorizmi është i importuar, apo është pjellë e edukime-ve e doktrinave të mbrapshta të imamëve e xhamive të ndryshme.Ende nuk arritën të na shpjegojnë këtë mosunitet të myslimanë-ve kundrejt politikave të huaja me prapavijë përçarëse. Këta endenuk arritën të na shpjegojnë se si është e mundur që shqiptarët meapo pa vetëdije po iu nënshtrohen provokimeve trushpërlarëse qëshpiejnë në mohimin e figurave tona kombëtare, përfshi edheGjergj Kastriotin Skenderbeun, dhe ndonjë tjetër.

Përqindja e atyre që po debatojnë është shumë e vogël, kurse e aty-re që po bëjnë sehir, është shumë e madhe. Në këto rrethanaështë e pamundur të krijohet ndonjë masë kritike që do t’iu jep-te përgjigje dilemave që imponon koha. Në kushtet çfarë po zh-villohen këto polemika e këto përplasje, ndoshta është më mire qënuk ka një përfshirje më masive të publikut dhe kjo flet,megjithatë, për një pjekuri të njerëzve që të mos iniciojnë tema tëcilat më tepër sjellin përçarje se sa mirëkuptim.

Kritikuesit dhe mbështetësit e Islamit dhe Erdoganit, kanë pikë-pamje shumë ekstreme për njëri tjetrin. Ata kanë vetëm një gjë tëpërbashkët: aftësinë për të qenë mohues arbitrar, pa përfillur ar-gumentin dhe arsyen. Prandaj ata e kanë vështirë të mobilizojnënjë masë kritike që do të gjykonte drejt për këto problematika.

Ky debat ka nevojë për një tjetër stil dhe një tjetër qasje. Ka nevojëpër TË TJERË debatues.

Çfarë debati mbireligjionet kemi?

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

NGA CILI VEND E KANË ORIGJINËN QEBAPAT?

Falsifikimi i historisë!“RTK sot (19.09.2018) po shënon 19 vjetorin ethemelimit, dhe drejtuesit e punëtorët e saj metë madhe këtë datë po e publikojnë në rrjetetsociale. Mirëpo ky është një falsifikim itmerrshëm i të vërtetës që po i shitet opinionitdhe njëkohësisht, në këtë mënyrë, po emohojmë të kaluarën tonë, për çka duhet tëturpërohen të gjithë ata që e mohojnë dhe epërkrahin të vërtetën.Historiku i RTK nuk nis nga shtatori i vitit 1999,por shumë më heret:Radio Kosova punën e vet me emetimin elajmeve e nis më 5 Shkurt të vitit 1945 nëPrizren, si Radio Prizreni , kurse nga vjeshta evitit 1946 kalon në Prishtinë, si Radio Prishtina.Fjalët e para në ekranin televiziv në shqip uemetuan më 26 Nëntor të vitit 1966 (ngastudiot e TV Beogradit), ndërkaq TV Prishtina uthemelua më vendimin e Kuvendit të Kosovës,më 15 Maj 1973, (dhe funksiononte në kuadër tëTV Beogradit), por si televizion i pavarur RTP nistë emetoj program që nga 14 Shtatori i vitit1975. Kjo do të thotë se Radio Kosova ështëthemeluar para plotë 73 vitesh kurse Televizionipara 52, respektivisht para plotë para 43vjetësh. Edhe radiotelevizionet e ish republikavejugosllave të cilat e mbanin emrin e kryeqytetit,pas shpalljes shtete të pavarura, e ndërruanstatusin e tyre në mediume publike duke emarrë emrim e shtetit, por nuk ju ra ndërmendqë ta shlyejn vitin e themelimit.Pse mohohet kjo e vërtetë dhe falsifikohethistoria? Kujt i shërben kjo? Deri kur do tëheshtim dhe tolerojmë falsifikime e gënjeshtratë tilla?Është turp që një falsifikim të tillë e pranojnëata që punojnë në këtë medium, e "luftojnë" përtë vërtetën. Unë si pjesë e këtij mediumi(01.06.2005 deri 31.07.(31.12) 2013 e kamkundërshtuar këtë falsifikim dhe kam kërkuarnga tjerët ta ngrenë zërin, por kot! Interesi personal, politik e klanor mbi të gjitha.Historia edhe eshtu është e falsifikuar.Ama po harrohet se kush e mohon të kaluarënnuk mund ta ndërtojë të sotmen dhe nuk ka tëardhme! “, ka shkruar një status në Facebook,gazetari Fahri Musliu.

3AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Fatos RUSHITI

Shkup, 18 shtator- Në kohën kur de-bati për referendumin është në vlu-gun e vet, ngjarje kjo që ka marrëpërmasa ndërkombëtare, gazetaKOHA mëton të nxisë debatin bren-da kampusit politik shqiptar dheshoqërisë shqiptare përgjithësishtpër çështje të interesit nacional. Kjopasi periudha pas referendumit, pri-tet të karakterizohet më një dina-mikë për anëtarësim në NATO derinë vitin 2020, dhe nga ana tjetër nëraport me BE-në do të ketë reformagjithëpërfshirëse në të gjitha hal-lkat e pushtetit shtetëror.

Po në këtë diskurs, shtrohetpyetja çfarë roli do të kenë shqip-tarët. Kur jemi tek pyetja se çfarë dotë bëhet më tej, na ndihmon dheqasja e BDI-së që ka vite në pushtetkur thotë se me ligjin për shqipenpo mbyllet zbatimi ligjor i Marrëve-shjes së Ohrit. Çështja është se amund të vijmë në një situatë vër-tetë të padurueshme në raport meshtetin e Maqedonisë, ne si shqip-tar, pra domodshmërisht për tëavancuar statusin politiko-juridik.

AVANCIM I I STATUSIT TËSHQIPTARËVE, BRENDA

STRATEGJISË EUROPIANEIsmet Ramadani, njëri ndër

njohësit e zhvillimeve politike qënga pavarësia e vendit e këndej,duke qenë dhe vet protagonist në

politikë, mendon se çështja e avan-cimit të statusit të shqiptarëve nëMaqedoni, nuk do të ndaletasnjëherë, por se ajo do të bëhet nëmënyrë demokratike dhe brendaprocesit të zbatimit të Strategjisësë BE-së për Ballkanin Perëndimor.

”Mendoj së në të ardhmen, ne-vojat institucionale do të rriten, an-daj përmes një dialogu të brend-shëm ndërtenik, mund të krijohetklimë politike dhe demokratike përrritjen e korpusit të të drejtave po-litike të shqiptarëve në Maqedoni.Duke qenë në NATO dhe duke iuafruar BE, ky proces do të kalojëvetëm në mënyrë demokratike e jopërmes forcës siç ka qenë më parë”,thekson Ismet Ramadani.

Në këtë prizëm, sipas Ismet Ra-madanit, partitë politikë shqiptare,duhet të kenë angazhim perma-nent për të ardhur, siç thotë ai, nënjë situatë të favorshme për avan-cimin e shqiptarëve në kushtetutë.

“Nuk mund ta përjashtoj se nëvend mund të vijim në një situatëpolitik kur diçka nuk shkon, diçkanuk funksionon me qeverisjen dheinstitucionet e larta shtetërore.Prandaj dhe mund të vijmë në si-tuatë për të përmirësuar funksio-nalitetin e demokracisë, porgjithnjë me presion politik përmesmetodave demokratike”, mendonIsmet Ramadani. Për të mos ardhurnë situata të palakueshme në vend,Ismet Ramadani sqarons se Maqe-donia duhet ti përgjigjet tërësishtzbatimit të Strategjisë së BE për in-tegrimin e plotë të Ballkanit Perën-

dimor deri në vitin 2018. “Ndihme-sa e BE në zhvillimin ekonomik, in-frastrukturë, siguri, rritje të kapaci-teteve demokratike tëinstitucioneve shtetërore, arsimcilësor, kulturë më të zhvilluar, mje-dis më të mirë, krejt këto do tëndikojnë pozitivisht në raporte mesmaqedonasve dhe shqiptarëve. Pa-staj shqiptarët në BE mund tëbëhen eurodeputetë, do të jenëpjesë e institucioneve të rëndësi-shme të BE, të NATO-s, dhe orga-nizmave tjerë evropianë, me çka dotë rritet pesha jonë politike”, thotëIsmet Ramadani.

KUSH ËSHTË SOVRAN NË KËTËSHTET?

Analisti politik Ymer Ismalilimendon se metodat juridike të in-staluara në Marrëveshjes së Ohrit,që përkufizojë barazinë juridikedhe politike mes dy etniteteve,gjatë zbatimit të saj në praktikë lenshumë për të dëshiruar.

“Nëse dikush në Maqedoni nënivel institucional dhe në nivel per-sonal promovon idenë se kjo me-todë ka rezultuar me barazi, asesinuk e thotë të vërtetën”, thotë YmerIsmail. Nëse Europa do të na pra-nojë me këtë balancim formalo-ju-ridik, atëherë sipas Ismailit, shqip-tarët dhe maqedonasit në asnjërrethanë dhe për asgjë në nivelin etë drejtave etnike, nuk do të jenëtë barabartë, si dy etnikume më tëmëdha në Maqedoni pavarësishtterminologjisë politike që përdo-rin politikanët tanë. “Shpresoj se

edhe ata e dinë se me zgjedhjenaktuale formalo-juridike, shqip-tarët përballë maqedonasve nukjanë të barabartë”, thotë Ismali.

Çështja është kush është sovrannë këtë shtet, pyet Ymer Ismaili.

“Lexojeni preambulën e Kush-tetutës së Republikës së Maqedoni-së. BE e ka të qartë por sa e kanë tëqartë shqiptarët, atë unë nuk e di”,thotë ai duke qenë njëkohësisht ibindur se BE këtë disbalanc etnikdo ta amortizojë me mekanizmajuridikë , vë theksin Imer Ismalili.

Sipas profesorit të drejtës ku-shtuese, Mersim Maksuti, avanci-mi i statusit politiko juridik të sh-qiptarëve në Maqedoni paraqet njëproces i cili zhvillohet varësishtrrethanave shoqërore politike sibrenda ashtu edhe atyrendërkombëtare.

“Edhe pse të gjitha këto rretha-na ndikojnë qe për momentin Ma-qedonia të funksionoj si shtet uni-tar, por fundja edhe në këtë formëtë rregullimit shtetëror poqese kavullnet dhe frymë pozitive në masëte konsiderueshme mund më tejtë avancohen të drejtat e shqiptarë-ve nëpërmjet një shteti unitar pornë shkallen më të lartë të decen-tralizimit’, thekson Mersim Maksu-ti. Kjo do vijë në shprehje siç thotëai, me rritjen e dukshme të kompe-tencave të pushtetit lokal si dhe meforcimin e elementit shtetformuestë shqiptarëve në formimin dhefunksionimin e organeve qendroretë pushtetit si në Qeveri dhe institu-cionet tjera të pushtetit qendror.

Shkup, 19 shtator - Me 7 vota“kundër” dhe 2 “për”, gjykatësithodhën poshtë dy iniciativat edorëzuara më herët për vlerësi-min e kushtetutshmërisë dheligjshmërisë së vendimit të ku-vendit më 30 korrik.

“Iniciativa e Kongresit Botëror

Maqedonas, Partisë “E Majta” dheqytetari, Marjanço Angellovski,nga Kumanova, u hodh poshtëme shumicë votash. Gjykata Ku-shtetuese nuk ka konstatuar dy-shime të cilat do të mund të mer-reshin si bazë për vlerësimin ekushtetutshmërisë së vendimit

për referendumin e 30 shtatorit”,-u tha nga Gjykata Kushtetuese.

Vendimi si materie është nëpërputhshmëri të plotë me Ku-shtetutën dhe Ligjin mbi referen-dumin. Edhe gjykatësi, OsmanKadriu, përkujtoi se BashkimiEvropian nuk është aleancë, kur-

se NATO është aleancë politiko-ushtarake dhe jo vetëm shtetë-rore. Sipas tij, nuk mund të jetë

pyetje mashtruese, një pyetje qëfton qytetarët të japin mendimine tyre.

Likova së shpejtime zonë të lirëekonomikeShkup, 19 shtator - Së shpejti pri-tet që në Komunën e Likovës tëthemelohet zona e lirë ekono-mike. Qeveria në seancën e dje-shme ka shqyrtuar informatënpër rrjedhën e procedurave dheparalajmëroi se pas përfundimittë të gjitha procedurave të nevoj-shme do të merret vendimi përthemelimin e Zonës së Lirë eko-nomike në Likovë.“Qeveria në seancën e fundit Qe-veria ka shqyrtuar informacioninpër rrjedhën e procedurës përthemelimin e TIRZ Likovë, si ma-terial për informim dhe pas për-fundimit të procedurave të ne-vojshme do të sillet edhevendimit për themelimin e zonësnë Likovë”, theksoi në takimin esotëm të rregullt me gazetarëzëdhënësi i qeverisë MuhametHoxha. Ndryshe, pas Kërçovës,Strugës dhe Tetovës dhe Komu-na e Likovës do të bëhet me zonëtë lirë ekonomike që do tëndikojë dukshëm në zhvillimin ekëtij rajoni, uljen e papunësisëdhe rritjen e standardit jetësor.

Qeveria kahapur qesen përqytetarët Shkup, 19 shtator – Përveç arsim-tarëve, mjekëve dhe infermierë-ve nga 1 shtatori rritje të rrogësprej 5 për qind do të marrin edhetë punësuarit në kopshte dheçerdhe të fëmijëve. Kështu u ven-dos në seancën e fundit të Qeve-risë së Maqedonisë. Bartësit endihmave sociale do të marrinnga 200 euro për familje si dhenga 1 janari i vitit 2019 fëmijëroreprej 3.200 denarë sa është aktua-lisht do të rritet në 7.500 dhe sekëtë të drejtë do ta shfrytëzojnëedhe familjet të cilat njëri prindështë i punësuar dhe merr pagëminimale. (Z.V)

TË DREJTAT E SHQIPTARËVE NË NATO DHE BE

Në mes të unitarizmit maqedonasdhe europianizmit!

Në diskursin e integrimiteuroatlantik, shtrohetpyetja çfarërroli do të kenëshqiptarët? Çështja është sea mund të vijmë në njësituatë vërtetë tëpadurueshme në raport meshtetin e Maqedonisë, ne sishqiptar, pradomosdshmërisht për tëavancuar statusin politiko-juridik. Analistë politik dheprofesor universitar kanëqasje të ndryshme.

VENDIM I GJYKATËS KUSHTETUESE

Referendumi sipas Kushtetutës dhe ligjeve

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////

Koha

4 AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Remzije BILALLI

Shkup, 19 shtator - Ministri i Arsi-mit, Arbër Ademi dhe eurodepute-ti Knut Flankenshtajn sot zhvilluandebat me temën “Vlerat evropianepër ardhmërinë e Maqedonisë” nëFakultetin Juridik “Justiniani I” kutë pranishëm ishin profesorë dhestudentë të cilët shprehën mendi-min e tyre lidhur me këtë temë.

Të pranishmit me theks tëveçantë potencuan vlerat arsimo-re në Republikën e Maqedonisëdhe përfitimet të cilat do ti sjellanëtarësimi i vendit tonë në BEdhe NATO. Ademi theksoi se vendijonë ndan vlera evropiane në tëgjitha sferat duke përfshirë këtuedhe arsimin, mirëpo të njëjtat irespekton .

“Po e theksoj vlerën e referen-dumit sepse është mundësi me tëcilën hapen perspektiva për tëgjithë qytetarët në veçanti përgjeneratat e reja. Përfitime në ar-sim do të jenë të mëdha duke fil-luar nga kushtet me të mira, mëtë lehta, regjistrime në institucio-net më të larta të BE-së dmth. vle-ra dhe standard të reja që kanë të

bëjnë me të drejtat dhe liritë fun-damentale të njerëzve dhe nëveçanti të studentëve”, tha ArbërAdemi.

Mes të tjerash Ademi theksoise Maqedonia jo vetëm gjeogra-fikisht por edhe historikisht ipërket Evropës dhe kjo është arsyeqë ne duhet hapim dyert drejtEvropës

Ndërkaq, eurodeputetiFlankenshtajn gjithashtu theksoirëndësinë e referendumit në arsimduke apeluar se duhet të shfrytë-zohet kjo mundësi nga të gjithë nesidomos nga gjeneratat e reja.

“Erdhe këtu më herët sepsedua të zhvilloj debat me studentëtpër të parë se si ata e shohin si-tuatën, sepse nuk jam këtu për ti

mësuar ata po për të mësuar seçfarë mendojnë ata për situatënnë të cilën gjenden. Ne i shohimgjërat ndryshe ndërsa të rinjtë ishohin gjërat nga një këndvësh-trim tjetër dhe mu për këtë më in-teresonte mendimi i tyre. Kjo ështënjë dritare e cila hapet rrallë dhene duhet ta shfrytëzojmë këtëmundëso pavarësisht cila qeveriështë”, deklaroi Flankenshtajn.

Në fund Ademi iu drejtua stu-dentëve se nuk ishte aty si poli-tikan për ti shpjeguar studentëvepër referendumin por ishte aty përtë treguar të mirat të cilat i sjellanëtarësimi i vendit tonë në BEdhe NATO, duke apeluar që çdoku-sh të shpreh bindjen e vetë lidhurme këtë çështje.

Shkup, 19 shtator - Kryetari i BDI-së,Ali Ahmeti, dje në Shkup u takuame deputetët e Parlamentit evro-pian, Alojz Peterle, EPP, Slloveni,Biljana Borzan S-D, Kroaci, MihailKramer Verts/ALE, Gjermani, XhonHauart S-D, Britani e Madhe, TuneKelam EPP, Estoni, Ivana MaletiqEPP, Kroaci, Dhimitrios Papadi-moulis GUE/NGL, Greqi, MarijanaPetit EPP, Kroaci, Maria Spyraki EPP,Greqi, si dhe ambasadorin e BE nëMaqedoni, Samuel Zhbogar. Ah-meti falënderoi mysafirët që vijnënë përkrahje në këto momente tërëndësishme për vendin tonë dheqë rreshtohen në përkrahje të së

ardhmes euroatlantike të Maqedo-nisë. Këto vizita vijnë pas suksese-ve, si marrëveshja me Bulgarinë,reformat urgjente, rrumbullakësi-min e marrëveshjes së Ohrit dhemarrëveshjes me Greqinë, në pragtë referendumit. Në referendumvendoset edhe për paqen, sigurinë,stabilitetin, marrëdhëniet e mirandërfqinjësore dhe ndëretnike, sidhe integrimin EuroAtlantik.

Ahmeti nënvizoi se nga Marrë-veshja e Prespës nuk ka të humbur,por ka vetëm fitimtar, sepse fitojnëqytetarët, fiton Maqedonia, Greqia,rajoni dhe Evropa. Eurodeputëtnjëzëri shprehën përkrahje për

aspiratat EuroAtlantike të Maqe-donisë dhe inkurajuan forcat ven-dore që të vijojnë në rrugën drejtBrukselit. Në përfundim, Ahmetitheksoi që historia në disa akte sh-pesh përsëritet dhe lufta e parëbotërore, ndryshe nga ajo e dyta,akoma nuk ka përfunduar sepse

pasojat e sotme në Evropën juglin-dore vijnë si rezultat i vendimevenë konferencën e Versajës, poredhe më herët nga Konferenca eBerlinit. Prandaj, në këto momentevendimtare, kur ne gjendemi nëudhëkryq, duhet të orientohemi nëdrejtimin e duhur, në perëndim.

Xhaferi takoi shefin e misionit tëOSBE-së nëShkupShkup, 19 shtator - Kryetari i Ku-vendit të Republikës së Maqe-donisë, Talat Xhaferi dje reali-zoi takim me shefin eporsaemëruar të Misionit tëOSBE-së në Shkup, ambasado-rin Klemens Koja. Xhaferi, siçkumtoi Kabineti i tij, ka poten-cuar se e çmon lartë rolin eOSBE-së në zhvillimin e proce-seve demokratike në vend, a si-domos aktivitetet e Misionit nëShkup me të cilin Kuvendi ba-shkëpunon tani më 26 vite.Ambasadori Koja shprehu kë-naqësi që merr këtë pozitë tërëndësishme, duke nënvizuar seMisioni i OSBE-së në Shkup dotë vazhdojë të bashkëpunojëme institucionet në zbatimin eproceseve reformuese. Ai i për-shëndeti përpjekjet e kryetaritXhaferi për rritjen e standarditnë punën e Kuvendit, si edhepër profesionalizimin dhe pa-varësinë e shërbimit të Kuven-dit. Bashkëbiseduesit këmbyenopinione për mundësitë për ba-shkëpunim të ardhshëmndërmjet Kuvendit të Repu-blikës së Maqedonisë dhe Mi-sionit të OSBE-së në Shkup,veçanërisht në drejtim të mbë-shtetjes të Rrjetit të zyrave përkomunikim të qytetarëve medeputetët, për çka Misioni iOSBE-së është i gatshëm të si-gurojë trajnim të deputetëvedhe të punësuarve, si edhe paji-sje të zyrave. (MIA)

Shkup, 19 shtator- Deputeti i pava-rur, Ferid Muhiq, në dëshminë e tijpër ngjarjet e 27 prillit, deklaroi seteksa ka qëndruar në galerinë e ku-vendit, ka dëgjuar zëra të disa per-sonave në një bisedë, sipas tij, që ingjante koordinimit brenda një sh-tabi ku jepen e merren urdhra.

Një person, sipas Muhiqit, të ci-lit nuk ia ka parë fytyrën, ka dekla-ruar se “Drejt kuvendit po vijnë sh-qiptarë të armatosur”,bashkëbiseduesi i tij ka thënë se“Nëse kjo është e vërtetë, atëherëedhe njerëzit tanë do t’i armato-sim”. Pohoi se ka dëgjuar edhe de-putetët shqiptarë teksa thoshin se

kanë kthyer një grup shqiptarësh tëarmatosur që i ishin drejtuar urës sëgurit për të ardhur në kuvend.

“Dëgjova zërin që priste rapor-te dhe që jepte urdhra. Prisnin ra-port se çka ka ndodhur, me këtë apoatë ngjarje. Pastaj ku që ishte lajmikur thanë citoj “po vijnë shqiptarëte armatosur”. Ai u tha shihni nëseështë e vërtetë shpërndani armënjerëzve”,- u shpreh dëshmitari (de-putet), Ferid Muhiq.

Muhiq para trupit gjykues sqa-ron se në të ashtuquajturin “shtabkomandues” brenda kuvendit kadëgjuar teksa bisedojnë edhe përgjendjen e deputetit, Ziadin Sela.

“Çka po ndodh me Selën ?, “Sela kambaruar!”, “Çka me të tjerët?”, “Dotë shohim, tani dimë vetëm përSelën”.

Deputeti, Ferid Muhiq, dëshmoi

se nga fillimi kur demonstruesit iudrejtuan press qendrës u bë e qartëse kishin për target tani kryemini-strin, Zoran Zaev, dhe njerëzit për-reth tij. Ai tha se e habit fakti se si

grupi i parë i protestuesve arriti aqlehtë të hyjë deri në pres qendrën ekuvendit, marrë parasysh faktin sevetë ai si deputet e ka të vështirë tëgjendet në korridoret e tij. Sipas tij,protestuesit kanë ditur rrugën mëtë shkurtër, sepse mund të jenëudhëzuar nga dikush.

Muhiq shprehu dëshpërim ngasjellja e kolegëve të VMRO-së qënuk bënë asgjë që të qetësonin si-tuatën, përveç deputetit, VllatkoGjorçev. Në seancë dëshmuan edhetë tjerë dëshmitarë, por gjykimi undërprit për shkak se njërit nga tëakuzuarit iu përkeqësua gjendjashëndetësore.

DËSHMI PËR NGJARJET E 27 PRILLIT

Muhiq: Brenda kuvendit kishte “shtab komandues”|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Ahmeti priti eurodeputetët

Referendumi, shansë për ardhmëri

Eurodeputeti Flanken -shtajn theksoi rëndësinëe referendumit në arsimduke apeluar se duhet tëshfrytëzohet kjo mundësinga të gjithë ne sidomosnga gjeneratat e reja

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

Omer XHAFERI

Shkup, 19 shtator - Infarkti, e jo zjar-ri (tymi) ka qenë shkaktari kryeso-re i vdekjes së zjarrfikësit Goran Ja-nevski, i cili të martën mbrëmandërroi jetë. Ngjarje ka ndodhurgjatë shuarjes së flakëve që e ki-shin përfshi një pjesë të Malit tëGazi Babës.

Ashtu siç edhe raportoi gazetaKOHA rasti në fjalë ka ndodhurditën e martë, rreth orës 19:00. Njëpjesë e banorëve të lagjes së GaziBabës për redaksinë tonë u sh-prehen se gjithçka ka ndodhur sh-pejtë dhe se përnjëherë kanë vërej-tur se si zjarri i cili e kishte kapluarmalin e thatë po zbret drejtë shtë-pive të tyre. Fatmirësisht interveni-met e shpejta, fillimisht të banorë-ve dhe më pas të njësive tëzjarrfikësve kanë parandaluarshpërndarjen e mëtejme të zjar-rit. ”Përveç malit i cili ndizej flakë,zjarri më i madh ishte te kafazet epëllumbave ku ekipet e zjarrfikëse-ve u përqendruan më tepër për tishuar flakët. Gjatë këtyre veprime-ve njëri prej zjarrfikësve u aliva-nos. Në këtë rast arsye nuk ishteas zjarri dhe aq më pak tymi, përshkak se gjithçka gati ishte në kon-

troll. Por gjendja e tij shëndetëso-re. Ndonëse kolegët e tyre tentuandisa herë ta ndihmojnë, por e kotëishte. Ndihma e shpejtë po ashtu uvonua. Besoj se nëse kishte arriturnë kohë zjarrfikësi do të kishte pa-sur gjasa të shpëton”, thonë ba-norët e Gazi Babës.

Intervenimi kirurgjik paraprakdhe sëmundja kronike nga e cilakishte vuajtur zjarrfikësi i ndjerëJanevski, mendohet se e kanëkomplikuar gjendjen e tij shën-detësore, si pasojë e të i cilës ai tëmartën ndërroi jetë. Pwr vdekjen ezjarrfikwsit kanë raportuar edhenga Sektori për Punë të Brendsh-me - Shkup, të cilët njoftojnë serreth orës 16:30, në afërsi të Qen-drës transite për të huaj në lagjene Gazi Babës është shkrumbuarnjë pjesë më e madhe e hapësirës

së gjelbër.”Krahas barit të thatë, në afër-

si të Qendrës transite për ta huajjanë djegur edhe disa kafaze të lë-shuara të pëllumbave. Përderisaflakët e zjarrit e kanë kapluar edhenjë pjesë e qendrës në fjalë. Inter-

venimi i ekipeve të zjarrfikëseve kaqenë i menjëhershëm, me çkagjatë këtij aksioni ka ndërruar jetëzjarrfikësi G.J, 47 vjeçar nga Shku-pi. Pasi gjendja e tij është përkeqë-suar, me veturë të Ndihmës së sh-pejtë ai ka qenë i transferuar në

Qendrën klinike ‘Nëna Terezë’, re-spektivisht gjatë dhënies sëndihmës së parë ai ka ndërruarjetë”, thonë nga policia e Shkupit.Ndryshe, nga atje shtojnë se trupii të ndjerit është dorëzuar për ob-duksion.

Qefser ABDYLI

Shkup, 19 shtator - Një pjesë emadhe e komunave funksionojnërëndë. Arsyeja e gjithë kësaj ështësituata e dobët financiare me tëcilën përballen. Ndërsa, Ministria ePushtetit Lokal pranon se në nivellokal nuk ka kapacitet të mjaftue-shëm për të mbledhur taksa nga tëcilat më pas do të zhvillohet ko-muna. Nga Ministria thonë se qe-veria lokale dhe qendrore do të ba-shkëpunojnë më mirë për tëzgjidhur problemin.

“Shteti është i përfshirë në njëproces inkluziv për të ndihmuarkomunat, jo vetëm në fushën embledhjes së taksave, por anali-zohen disa grupe punuese që ana-lizojnë të gjitha financimet e ko-munave nga ana e shteti”, thotëSuhejl Fazliu, Ministër i Vetëqeve-risjes Lokale.

Një nga problemet e mëdhajanë edhe borxhet e komunave që

i tejkalojnë miliona dollarë. Njëpjesë e mirë e qeverive lokale përnjë kohë të gjatë janë me llogari tëbllokuara. Ato realizohen vetëmme projekte më të vogla dhepothuajse asnjë investim kapital.Nga qeveria njoftojnë se kjo do tëndryshojë me faktin se paratë ngathesari i shtetit, i cili plotësohetnga të gjithë qytetarët e Maqedo-nisë, do të shpërndahen në mënyrëtë barabartë në të gjithë rajonin eplanifikimit.

“Të gjithë ne që kemi udhëtuarrreth botës e dimë se standardi ijetesës shumë shpesh në qytete tëvogla ose në zonat rurale në ven-det e zhvilluar është më i mirë seqytetet e mëdha dhe për këtë arsyeshumë vite qytetet e mëdha nukbëhen edhe më të mëdha, pornjerëzit vendosin të qëndrojnë nëvendet ku kanë lindur sepse kanëkushtet më të mira të jetesës atje.Për fat të keq, në Maqedoni kjo nukështë kështu”, tha Koço Angjushev,

zëvendëskryeministër i ekonomi-së.

Deri më tani, asnjë qeveri nukka respektuar ligjin dhe buxhetinpër të transferuar paratë e plani-fikuara në komuna, të cilat duhettë jenë në një përqindje të BPV-së.

Gjithashtu gjatë ditës së sot-me u mbajt një promovim i ske-mave të grantin ku u fol për avan-cimin e qeverisjes lokale në të cilënmorën pjesë Louisa Vinton, koordi-natore e përhershme e KB dhe për-faqësuese e përhershme e UNDP-së, Suhejl Fazliu, Ministër iVetëqeverisjes Lokale, si dhe Nikol-la Betrolini, udhëheqës për ba-shkëpunim, delegacion i Unionit eEvropian.

Ata theksuan se programi iKombeve të Bashkuara për Zhvil-lim (UNDP), përmes projektit“Avancimi i qeverisjes lokale”, i fi-nancuar nga BE, ka përzgjedhur 30komuna që po përballen me sfidatë vështira të zhvillimit.

”UNDP do t’u ofrojë këtyre ko-munave dy mekanizma të mbësh-tetjes: i pari është hartimi i plane-ve të integruara dhegjithëpërfshirëse të zhvillimit, dhei dyti, grant nga 26.000 euro përgjithsecilën komunë që do të ndër-marrë projektin i cili do të identi-fikohet si prioritet me planin e ri tëzhvillimit. UNDP po ashtu do tëmbështesë zbatimin e një projek-ti rajonal me vlerë nga 33.750 europër gjithsecilën nga tetë qendratrajonale të zhvillimit. Këto projek-te tanimë janë përzgjedhur”, thaLouisa Vinton, përfaqësuese epërhershme e UNDP-së.

Edhe ministri VL, Suhejl Faz-liu shtoi se janë ndarë 1 milioneuro për komunat që janë më paktë zhvilluara, dhe thotë që tëgjitha këto komuna janë zgjedhu-ra në saje të kritereve të cilat iplotësojnë por edhe në saje të ga-tishmërisë së komunave që duanbashkëpunim.

UNDP NDIHMON KOMUNAT MË PAK TË ZHVILLUARA

Mungesa e taksave, burim moszhvilimiNjë pjesë e madhe ekomunave funksionojnërënd. Arsyeja e gjithëkësaj është situata edobët financiare me tëcilën përballen. NgaMinistria thonë seqeveria lokale dheqendrore do tëbashkëpunojnë më mirëpër të zgjidhurproblemin. Ministri iVetëqeverisjes Lokale,Suhejl Fazliu deklaron sejanë ndarë 1 milion europër komunat që janë mëpak të zhvilluara, dhethotë që të gjitha këtokomuna janë zgjedhuranë saje të kritereve të cilati plotësojnë por edhe nësaje të gatishmërisë sëkomunave që duanbashkëpunim

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

PASOJAT E ZJARRIT NË GAZI BABËNdonëse shuarja e zjarrit tëfundit që e kaploi malin eGazi Babës duhej të jetë njëintervenim i zakonshëm,për zjarrfikësin GoranJanevski, kjo ishte detyra etij e fundit. Fatkeqësisht, siçthonë dëshmitarët okular,gjendja e Janevskit ishtepërkeqësuar gjatë kohës sëlokalizimit të zjarrit dhe sipasojë e sëmundjeve qëkishte pasur me zemrën aikishte ndërruar jetë

Zjarrfikësve të Shkupit po ju mbaron durimi Ngjarja e fundit tragjike me vdekje ne zjarrfikësit,përpos familjes, tepër i kishte prekur edhe kolegëttjerë të njësisë së zjarrfikësve të Shkupit.Komandanti i togut të zjarrfikësve, Bashkim Miftari,duke folur për këtë rast tha se është tepër i revoltuarme statusin e tyre dhe pozitën në të cilën gjendet përmomentin njësia e zjarrfikësve. ”Kolegu i ndjerë medatë 17 shtator kishte marrë pjesën në dyintervenime. Njëkohësish ai është ftuar tëintervenojë edhe në zjarrin te mali i Gazi Babës.Gjendja e tij shëndetësor ka qenë e përkeqësuar viteme radhë. Në zemër ka pasur të vendosur dy apo trestenda. Thënë shkurt ne si njësi përballemi me

probleme të shumta. Fillimisht kemi mungesë tëmadhe të kuadrit. Për momentin për territorin eShkupit janë të angazhuar rreth 180 zjarrfikës, prej tëcilëve mbi 20 zjarrfikës janë me problemeshëndetësor dhe ato nuk duhet të lejohet që tëmarrin pjesë në intervenime. Mungesa e kuadritështë evidente në çdo aspekt. Realisht ne keminevojë që njësia e zjarrfikësve përgjegjëse përShkupin të përbëhet prej minimum 350 anëtarëve.Revolta te pjesëtarët e njësisë është tepër e madhe.Ne për çdo ditë lutemi që mos të ndodhin dy zjarrenë Shkup, se ndryshe gjendja mund të shndërrohetnë kaos të plotë”, thotë Miftari për gazetën KOHA.

Koha

Koha

5AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Infarkti shkaktoi vdekjen e zjarrfikësit

6 AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Delvina KËRLUKU

Shkup, 19 shtator - Shumë fëmijëvazhdojnë të jenë viktima tëdhunës, qoftë në familje, shkollaapo në rrugë. Në Maqedoni rapor-tohet se ka gjithsej 1269 raste tëdhunës në familje gjatë vitit 2017dhe 281 raste për periudhën janar–mars të këtij viti. Por problemi metë gjitha llojet e dhunës mbi fëmijëtështë global dhe i përfaqësuar në tëgjitha vendet dhe kërkon reagimurgjent nga shoqëria. Dhuna nëmoshën fëmijërore ndikon që atatë shndërrohen në personalitete meprobleme të ndryshme.

Këto janë qëndrimet e një pje-se të pjesëmarrësve në konfe-rencën dyditëshe rajonale të orga-nizuar nga UNICEF, në të cilënpërfaqësuesit e rajonit bisedojnë

për të drejtat e fëmijëve. "Të gjitha analizat dhe hulum-

timet që i ka UNICEF, tregojnë semadje edhe në rajon Maqedoniaka shkallë më të lartë në përdori-min e dhunës në edukim. Kjo tre-gon se ne krijojmë dhunë, nuk pu-nojmë në parandalimin e saj që tëkemi një shoqëri të padhunshme,por që në familje dhe në moshënmë të hershme krijojmë sjellje tëdhunshme dhe i mësojmë fëmijëttanë për dhunën", tha ministrja ePunës dhe Politikës Sociale, MillaCarovska. Sipas saj, zgjidhje emundshme është qasja multireso-re për parandalim, mbrojtja dhereagimi në rast të dhunës përmesnjohjes së dhunës mbi fëmijët, qëinstitucionet ta detektojnë dhereagojnë.Dhuna mbi fëmijët do të

thotë edhe mospërfillje e cila nëmasë të madhe ndodh te fëmijëtnëpër institucione, dhe për atë sh-teti bën përpjekje të mos ketë fë-mijë deri në moshën 18 vjeçare nëinstitucione, vlerëson Carovska,duke shtuar se vetëm për një vit,rreth 40 për qind e fëmijëve deri nëmoshën 18 vjeçare janë nxjerrë ngainstitucionet. Ajo nuk e përjashtoiedhe varfërinë si burim të dhunës,kundër së cilës shteti lufton mereforma sociale.

Benxhamin Perks nga UNICEFkonsideron se problemi me dhunënmbi fëmijët është global, por qëvendet e BE-së tashmë kanë zhvil-luar model, i cili jep rezultate dhedo të ishte mirë të zbatohet edhenë rajon. Ai shtoi se përgjegjës përkujdesin e fëmijëve duhet të jetë

vetë shteti, por edhe institucioni iarsimit dhe shëndetësisë.

Për Gjenoveva Ruiz Kalavera,drejtoreshë për Ballkanin Perën-dimor në Drejtorinë e Përgjithsh-me për Politikë Fqinjësore dhe Ne-gociata për Zgjerim në KE,alarmante është e dhëna se një nëçdo të pestin fëmijë është subjekti ndonjë lloj abuzimi. Për atë po-tencon ajo, zhvillimi i të drejtavetë fëmijëve, mbrojtja dhe reagimiadekuat duhet të jenë cak i tëgjitha vendeve. Ajo shtoi se UE kaofruar përkrahje financiare 5 mi-lion euro, në këtë iniciativë regjio-nale, për t’u ballafaquar me këtëproblem.

Në këtë konferencë pjesë-marrësit , përpos përparimit të ar-ritur në fusha të ndryshme, disku-

tuan edhe për avancimin e iniciati-vave e leksioneve, duke identi-fikuar sfida të përbashkëta, si dhestrategji për zgjidhjen e tyre paspërfundimit të aksionit.

Shumica e vendeve pjesë-marrëse kanë bërë një hap progre-siv drejt mbrojtjes së të gjithë fë-mijëve nga format e ndryshme tëdhunës, duke forcuar mekanizmatkornizë dhe praktikat ligjore përzbatimin e këtyre ligjeve nga ana eplaneve kombëtare të veprimit dhekoordinimit në nivel kombëtar.

Zyrtari për mbrojtjen e fëmijë-ve, Ardian Klaiqi, pranë Unicef-itnë Kosovë tha, për gazetën KOHA,se meqë Kosova ka kaluar në njëfazë të trazicionit korniza ligjorepër mbrojtje e fëmijëve, në bazë tëstudimeve të bëra, është në har-moni të plotë. Ai shtoi se përdhunën që ushtrohet ndaj fëmijë-ve nuk ka shifra të sakta, por qënumri është i madh, ku edhe pro-blemi kyç është mos raportimi idhunës. Marlbora Shahini, përfa-qësuese e shoqatës për mbrojtjene familjes dhe fëmijëve nga Sh-qipëria thotë për gazetën KOHA sekanë asistuar vitin e kaluar rreth500 raste, ndër të cilat 238 prej tyrekanë përfituar nga shërbimet eemergjencës në Tiranë.

Ky takim përfshiu përfaqësuesnga Shqipëria, Bosnja dhe Herce-govina, Mali i Zi, Serbia, Turqia, Ko-sova dhe Maqedonia.

Fisnik Pasholli

Shkup, 19 shtator-Gratë afariste nëMaqedoni kërkojnë themelimin eFondit garantues për të mbështe-tur hapjen e bizneseve të reja ngaana e tyre. Afaristet vlerësojnë sepas vetëpunësimit, si hap fillestari sipërmarrjes, tani ka ardhur kohaqë shteti në mënyrë konkrete metë holla të ndihmojë gratë që kanëide për të zhvilluar biznesin e tyre.

“ Ideja është që Fondi garan-tues me një shumë prej së paku100 mijë euro të fillojë të punojë sëpari si Pilot Projekt me qëllim që tëshikohen se cilat gjëra duhet të

përmirësohen gjatë vetë punës sëtij. Presim që pas 30 shtatorit , nëMaqedoni më shumë të mendohetpër komponentat zhvillimore tështetit, dhe më pak të debatohetpër politikë“, thotë kryetarja e Sho-qatës së grave sipërmarrëse në Ma-qedoni Valentina Disoska.

Sipas saj, mund të pritet që kjoçështje më seriozisht të debatohetnë kuadër të Këshillit kombëtarpër sipërmarrje të grave ku mar-rin pjesë më shumë dikastere qe-veritare, organizata joqeveritare

etj. Ky trup pritet së pari të vendo-së kornizën juridike për themeli-min e këtij fondi që do të paraqistembështetje të madhe për gratësipërmarrëse , për shkak se në disaraste shteti edhe mund të rrezikojëduke toleruar gratë sipërmarrëseqë për shkaqe objektive aposubjektive thjesht nuk kanëmundësi të kthejnë mjetet finan-ciare, shton Disoska.

“ Në shtetet e rajonit akomamungon një fond i tillë garantuesnë favor të biznesbërjes së grave

me përjashtim të një fondi të ngja-shëm që para gjashtë vitesh funk-siononte në Vojvodinë , i cili tregoirezultate shumë të mira, por qënuk funksionon më . Shpresojmëqë edhe në Maqedoni në vitin2019, do të fillojnë të përkrahenkonkretisht gratë që të fillojnë apotë zhvillojnë biznesin e tyre”, thek-son Disoska.

Nga ana tjetër kryetarja e Sho-qatës “Krug “, e grave afariste ngaKroacia , Dragica Jerkov thotë seproblemet e grave sipërmarrësejanë të ngjashme në të gjithë rajo-nin.

“ Gratë në këtë rajon duke ka-luar periudhën e vështirë të tranzi-cionit kanë qenë të detyruara tëvetëpunësohen duke hapur biz-neset e tyre . Në këtë mënyrë atokanë zgjidhur çështjen e ekzi-stencës. Mbetet tani që të krijohetambienti i favorshëm që do të nxi-së gratë të realizojnë projektet etyre duke krijuar vlera shtesë.Njëherazi një rëndësi të madhe që

ato të përkrahen në aspektin moraldhe financiar me qëllim që të ga-rojnë në botën e sipërmarrjes, përshkak se gratë shpesh nuk kanëpronë në emër të tyre dhe e kanëvështirë të arrijnë deri tek finan-cat si rrjedhojë e mungesë së ga-rancive bankare”, thekson Jerkov.

Sipas saj, gruaja është edhebartëse e vlerave familjare , para-qet ardhmërinë e çdo shoqërie dhekomuniteti andaj edhe ka nevojëpër përkrahje më të madhe, sido-mos kur ajo merret me sipërmarrjesociale që nënkupton përkujde-sjen për shtresat e ndjeshme.

Ndryshe, ekonomistët thonë sepërfitimet e angazhimit të gravenë sipërmarrje shkojnë përtej aty-re të burrave. Gratë sipërmarrësefrymëzojë gratë e tjera për tëndjekur ëndrrat e tyre, ato e kanëmë të lehtë të balancojnë punëndhe familjen, ndërsa investimi tegratë është një investim në tëardhmen në të mirën e të gjithëshoqërisë moderne.

MBËSHTETJE FINANCIARE PËR BIZNES

Gratë afariste kërkojnë Fond Garantues Gratë afariste nëMaqedoni kërkojnëthemelimin e Fonditgarantues për tëmbështetur hapjen ebizneseve të reja ngaana e grave qëfillimisht do të fillonteme punë si pilotprojekt i vlefshëm 100mijë euro

KONFERENCË RAJONALE E UNICEF-it

Fëmijët, viktima të dhunësNë konferencëndyditëshe rajonale qëpo organizohet nëShkup nga ana eUNICEF-it,përfaqësuesit eshteteve të ndryshmebiseduan për shkallëndhunës ndaj fëmijëvedhe specifikat eparandalimit të saj

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

Koha

7AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Remzije BILALLI

Shkup, 17 shtator - Studentët e Ma-qedonisë kohën e fundit zgjedhinvendet perëndimore për të vazh-duar studimet e tyre në kërkim tëcilësisë më të mirë arsimore.

Nga Ministria e Arsimit dheShkencës (MASH) u shprehën seMASH në Maqedoni ka bashkëpu-nim me vendet e ndryshme nësferën e arsimit me të cilët bëjnëprograme të ndryshme, mes të tje-rash edhe këmbimin e studentë-ve. Këmbimi i studentëve bëhet nëvende të ndryshme të botës, mirë-po edhe nga vendet e ndryshmevinë në Maqedoni.Në faqen eMASH ka një numër të madh tëkonkurseve për aplikimin e bursa-ve në shtetet tjera të cilat kanë disakritere në bazë të cilave zgjidhenstudentët.

Vlen të theksohet se një numëri madh i programeve studentorejashtë vendit kryesojnë në shtetine Rusisë, mirëpo numri i të intere-

suarve nuk është i madh. Dje dhesot u mbajt edhe panairi për arsi-min rus në Maqedoni ku ligjëruanprofesorë të profileve të ndryshmenga Rusia.

Organizata, Këshilli Rinor i Bal-lkanit (KSHB) të cilët merren metrajnimin dhe organizmin e bur-save, për Gazetën Koha deklaruanse çdo vit qeveria ruse cakton 15,000 kuota për arsim falas të shte-tasve të huaj. Bursat janë të dispo-nueshme për të gjitha nivelet e ar-simit, ndërsa studentët mund tëzgjedhin në mes të diplomave ba-chelor, specialiteti, master dhe po-

stdiplomike. Të gjithë aplikantëtme arsim profesional të mesëmose të mesëm të cilët kanë kaluarme sukses fazën kualifikuesemund të aplikojnë për tu regji-struar. Më të interesuar për studi-me janë në drejtimin e mjekisë,ekonomisë, juridik, marrëdhënietndërkombëtare e kështu meradhë, ndërsa për studimet e ma-ster-it më shumë aplikojnë në me-naxhim, ekonomi, marrëdhëniendërkombëtare dhe juridik.

“Ne veprojmë pothuajse në tëgjitha vendet në mbarë botën. Ngaaktivitetet që kemi pasur dhe taki-

met me të rinjtë, shkaku kryesorështë mungesa e tregut të punësdhe mundësia e kufizuar për të pa-sur një vend pune. Shumë studen-te mbarojnë studimet me rezulta-te shume të mira, por shumica etyre e kanë shume të vështirë tëgjejnë një vend pune. Sigurishtedhe një arsye tjetër kryesoreështë rishikimi i mundësive për tëstudiuar në vende me nivel me tëlartë ekonomik se Ballkani Perën-dimor”, u shpreh Eriola Hoxha ngaKSHB. Ndërsa studentët të cilëtkanë studiuar në Rusi thanë seështë e lehtë të fitohet bursa, për-

veç kësaj studentët marrin edhenga pak para gjatë muajit.

“Në fakt prisja më shumë ngaRusia por hasa në një sistem arsi-mor të ngjashëm me atë të vendittonë. Problemi qëndronte në atëse projektet në të cilat punonimishin vetëm teori dhe shumë pakpraktik për dallim nga vendetperëndimore ku projektet janë mëreale. Nga eksperienca ime që kamstudiuar në Rusi, Holandë dheSuedi mund të them se vendetevropiane janë shumë më të mirase ato ruse”, tha Dragana Stefanov-ska studente e diplomuar në Uni-versitetin e Arkitekturës dhe Inxhi-nierisë në Sank-Petenburg.

Nga ana tjetër Duri Asani stu-dent i diplomuar i mjekësisë në“Kirili dhe Metodij” për “Kohën”deklaroi se kishte qëndruar disamuaj në Rusi për të shkëmbyerpërvojën e tij me studentët ngavendet tjera.

“Ishte një përvojë e mirë për tëshkëmbyer përvojën tonë me stu-dentët nga vendet tjera, sistemiishte pothuajse i njëjtë mirëpo tek-nologjia mjekësore ishte shumëmë e zhvilluar. Ishim tre studentnga Maqedonia të përzgjedhurnga ana e fakultetit”tha Asani

Aktualisht më shumë se 250mijë studentë, nga 180 vende janëregjistruar në Rusi.

Aida XHONI

Shkup, 19 shtator - Shtatori ështëmuaji i vështirësive për çdo amvi-sëri. Ai konsiderohet si muaji mëme shumë harxhime, pasi fillonviti shkollor dhe njëkohësisht nisinpërgatitjet për stinën e dimrit, sipërgatitja e turshive, ajvarit dheblerja e drunjëve për ngrohje.

Shitja e specave të kuq veç mëka filluar, çmimet sillen prej 20 derinë 25 denarë për një kilogram, shk-ruan Gazeta Koha. Pjesë e qyte-tarëve thonë se kënaqen derisapërgatisin turshi, ndërsa një pjesëtjetër thonë se për shkak se nukkanë kohë ose mundësi nuk i për-

gatisin ato. Për disa familje pro-blem paraqet banimi në ndërtesa,sepse me vendosjen e shporetevenë hapësirë dhe ndezje të zjarritnë hapësirë publike parashihendënime me Ligjin për mbrojtje tëambientit jetësor.

Çmimi aktual i specave përshitësit është i ulët ndërsa përblerësit është shumë i lartë.Prodhuesit ankohen për numrin evogël të blerësve dhe se detyrohen

specat që kalben ti hedhin e atojanë në sasi të mëdha.

“Për momentin interesimi i qy-tetarëve për të blerë speca të kuqështë shumë i ulët, vijnë intere-sohen dhe nuk blejnë... shumëspeca kemi hedhur pasi kalben”,tha një shitës specash përballëAmbasadës së Amerikës ku janëstacionuar një pjesë e madhe etyre.

“Ne nuk përgatisim ajvar pasi

jetojmë në ndërtesë në Xhon Ke-nedi, vitet e kaluara shkonim tekfamiljarët që banojnë nëpër shtë-pi, mirëpo edhe ajo paraqet tela-she dhe kemi vendosur të blejmëtë gatshëm”, tha Sadije S.

“Ende nuk kemi filluar përga-ditjet e dimrit, pasi filloi viti shkol-lor dhe bëmë shumë harxhime,ndoshta në tetor nëse është më lirëdo të bëjmë ajvar”, tha Sefedin A.

Nga 100 kilogram speca fi-tohen rreth 40 kavanoz ajvari, përkëto harxhohen rreth 4 litra vaj.Nëse bëhet një përllogaritje e thje-shtë, për të bërë ajvar në familjeduhet të harxhojë mbi 3 mijë de-narë. Nëse merren parasysh edheharxhimet tjera për malixhano,turshi, reçel, një familje duhet tëndajë më shumë se një rrogë me-satare për përgatitjet dimërore.

Sipas të dhënave të cilat dje ipublikoi Enti shtetëror për stati-stikë, paga mesatare neto në qer-shor ka qenë 24.203 denarë, ndër-

sa nevojat minimale mujore të njëfamiljeje katër anëtare në të njëj-tin muaj, sipas Lidhjes së Sindika-tave të Maqedonisë (LSM), kanëqenë 32.658 denarë.

Vlera e shportës sindikale nëqershor për 162 denarë është më elartë se shporta sindikale në korrik,sipas LSM-së, janë nevojitur 32.496denarë për nevojat themeloremujore. Përndryshe, me vendimnga qyteti i Shkupit ndalohetrreptësishtë përgatitja e ajvarit nëzona publike. Inspektorët do tëkontrollojnë dhe do të gjobisin me50 euro çdo shkelje të këtij vendi-mi.Ndëshkime do të marrin shitë-sit me shumicë të perimeve nëvende publike.

Zyrtarët e qytetit kanë shpje-guar se përdorimi i hapësirave pu-blike për gatime thonë se shkatër-rohen hapësirat publike, dhe kjoështë e ndaluar që nga viti 2008.Dënimi për këtë është 50 euro apo3000 denarë.

RUSIA ME 15,000 BURSA PËR TË HUAJ

Perendimi më joshës përstudentët nga Maqedonia

Aktualisht më shumë se250 mijë studentë, nga180 vende janëregjistruar në Rusi, kurserreth 15,000 bursandanen për studentët ehuaj. Në Maqedoni kaorganizime të shumta nëlidhje me studimet nëRusi mirëpo numri i tëinteresuarve nuk është imadh. Studentëtshprehen se sistemiarsimor është pothuajse injëjtë me atë tëMaqedonisë. Ata vendetperëndimore për tëvazhduar studimet

SHTATORI RËNDON XHEPAT E AMVISËRIVE

Për ajvar nevojiten së paku 3 mijë denarëShitja e specave të kuq veç më ka filluar,çmimet sillen prej 20 deri në 25 denarëpër një kilogram. Çmimi aktual ispecave për shitësit është i ulët ndërsapër blerësit është shumë i lartë

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

Koha

8 AKTUALEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Zejnulla VESELI

Shkup, 18 shtator - Në ekonominë etregut borxhet jo që nuk harrohenpor edhe nuk falen. Të gjithasubjektet ekonomike dhe vetë qyte-tarët që kanë borxhe ndaj kompani-së energjetike austriake “EVN Ma-qedoni”. Kështu thonë ngakompania aktuale e cila për mo-mentin furnizimi me energji elek-trike mbi 700.000 amvisëri në Ma-qedoni. Ligji për liberalizimin etregut nga EVN thonë se ështëshumë i qartë dhe i njëjti duhet tëhyn në fuqi në muajin janar të vitit2019 ju jep të drejtën e plotë tëgjitha amvisërive që të përzgjedhinoperatorit e ri që do zgjidhet ngaQeveria e Maqedonisë. “Mënyra sesi dhe kur do të kthehen borxhet dota shqyrtojmë në të ardhmen. Nësedikush mendon se me mos pagi-min e borxhit ndaj ndaj EVN-së dë-shiron të përfitojë se me zgjedhjen

e ndonjë operatori tjetër pa kthyerborxhin e mbetur kjo nuk do tëndodhë dhe se qeveria do të duhettë përgatit strategji se si do ti dety-rojë ndërmarrjet apo qytetarët takthejnë borxhin”, thonë nga kom-pania austriake “EVN-Maqedoni”.Ndërkaq operator i ri universal sipasministrit të Ekonomisë KreshnikBekteshi do të dihet datës 3 dhjetor2018 pasi të kenë aplikuar të gjithakompanitë e interesuara. "Me Ligjine ri për Energjetikë do të kemikonkurrencë më të madhe, në fakttani mund të presim që kompanitëtë cilat merren me tregtinë eenergjisë elektrike të luftojnë përklientë të rinj, që do të ishte në in-teres të konsumatorit. Aktualisht,40 për qind e prodhimit të përgjith-shëm të centraleve shtetërore ështëe mjaftueshme për të furnizuarkonsumatorët me tarifë më tëvogël me energji elektrike. Me qështeti përcakton çmimin përprodhimin e energjisë elektrikederi në vitin 2025 e u garantojmë të

gjithëve që do të shfrytëzojnë shër-bimet e furnizuesit universale seçmimi nuk do të rritet në mënyrërapide "- deklaroi Bekteshi në taki-min e një dite më parë me përfaqë-sues të mediave.

Në shpalljen e procedurës sëtenderimit nga ministria e ekono-misë theksojnë se do të mund tëaplikojnë të gjithë furnizuesit në te-ritron e RM-së të cilët kanë marrë li-cence për furnizues të energjisëelektrike nga Komisioni rregullatorpër energjetikë .”Gjithashtu, furni-zuesi që do të përzgjidhet do tëduhet të plotësojë kriteret e dhënanë procedurën e tenderit të propo-zuara nga Komisioni Rregullatorpër Energjetikë siç janë paraparë nëshpalljen Publike”, thonë nga mini-stria e Ekonomisë.

Në Ligjin e ri për Energjetikë si-pas ministrisë së Ekonomisë ështëfutur një kategori e re e furnizuesit,të ashtuquajtur si Furnizues Uni-versal apo i përgjithshëm , i cili do tëfurnizojë me energji elektrike të

gjithë amvisëritë dhe konsuma-torët e vegjël që kanë e zgjedhurvet ata. Për më tepër, ky furnizuesdo të ketë rolin edhe si furnizues ifundit. Çmimet e energjisë elektrikeqë do tua ofrojë ky furnizues konsu-matorëve që kanë zgjedhur vet fur-nizuesin do të përcaktohen në bazëtë sistemit tarifor të miratuar ngakomisioni Rregullator për energje-tikë”, thonë nga ministria e Ekono-misë. Ofertuesi i cili do të fitojë ten-derin thonë nga ministria eEkonomisë do të lidhë marrëveshjeme Qeverinë e Republikës së Ma-qedonisë për një periudhë 5 vjeça-re për furnizimin e amvisërive dhekonsumatorëve të vegjël me energjielektrike.

“Çmimet për tarifimin e konsu-matorëve do të përcaktohen me si-stemin tarifor të miratuar nga KRREdhe duhet të jenë objektive dhetransparente, të reflektojnë harxhi-met sipas blerjes dhe furnizimit dhetë mos diskriminojnë konsuma-torët e kategorisë së njëjtë”, thonë

nga ministria e Ekonomisë. Nëpyetjen se amvisëritë që kanëborxhe të mbetura ndaj operatoritaktual për furnizim me energji elek-trik “EVN- Maqedoni”, do të mund tëzgjedhin operatorit tjetër universalpa shlyer borxhin ndaj operatorit tëmëparshëm nga ministria e Ekono-misë ende nuk ka qëndrim të prerëte por thonë se është e logjikshmese amvisëritë do të mund tëzgjedhin operatorit e ri nëse para-prakisht do të paguajnë borxhin qëkanë ndaj EVN-së. Kurse në pyetjentjetër se cilat janë rreziqet nëse nukzgjidhet furnizuesi universal në pro-cedurën e parë. “ ëse në procedurëne parë të tenderit nuk zgjidhet njëfurnizues universal,atëherë, Qeve-ria, brenda tre muajve pas përfundi-mit të procedurës së parë, fillon njëprocedurë të re tenderimi me anë tëthirrjes publike për përzgjedhjen enjë furnizuesi universal. Në rast seedhe procedura e dytë dështon,atëherë Qeveria, pas marrjes sëmendimit nga Komisioni Rregulla-tor për Energjetikë, do të vendosëpër emërimin e një furnizuesi uni-versal”, thonë nga ministria e Eko-nomisë.

Njëherit sipas ministrisë së Eko-nomisë me ligjin e ri për Energjetikëulen rreziqet në minimum dhe për-fitimet për konsumatorët janëmaksimale. ”Natyrisht, nëse ka tur-bulenca në bursat botërore që dotë nxisnin ndryshime të mëdha nëçmimet e energjisë elektrike,atëherë pasojat do të ndodhin edhenë vendin tonë, por mundësia përgoditje të tilla të çmimeve ështëshumë i ulët”, thonë nga ministria eEkonomisë.

Urim HASIPI

Shkup, 18 shtator - Ministrja e Punësdhe Politikës Sociale Mila Carov-ska, gjatë qëndrimit në Tetovë kabërë të ditur se punohet në ndërti-min e çerdhes së re në këtë qy-tet.Ajo ka thënë se komuna e Te-tovës tashmë punon në pastrimin ehapësirës. Rreth mundësive dheparalajmërimeve të shtëpive të ple-qve dhe kopshtit për fëmijë në Te-tovë, Carovska theksoi se në shtatordhe tetor nga ana e Ministrisë sëPunës dhe Politikës Sociale deri tekomunat ishte dërguar thirrje qëtë dorëzojnë kërkesa për objektet etilla.“Secila komunë kishte thirrjenga Ministria e Punës dhe Politikës

Sociale në shtator të vitit të kaluare njëjta thirje është përsëritur edhenë tetor si për fëmijët poashtu edhepër mbrojtje sociale , të gjitha ko-munat që i kanë të zgjidhura të pa-stërta marrëdhëniet pronësore nëato territore ku duan të ndërtojnë ,së dyti të gjitha ato komuna qëkanë projekte të gatshme duhesh-te që ato projekte t’i dorëzojnë nëMinistrinë e Punës dhe Politikës So-ciale dhe për të njëjtat projekte sëbashku do të gjejmë mjete finan-ciare , një pjesë me mjete financia-re ndërkombëtare për shkak se mi-qtë e Maqedonisë qëndrojnë pranënesh dhe gjithashtu mjete buxhe-tore për shtëpi të pleqve në ko-munën e Tetovës unë deri më tani

nuk kam pranuar ndonjëprojekt.Për çerdhe të fëmijëve ajopozitë është e pastër dhe këtushumë shpejtë do të duhet që tëfillohet me ndërtimin”, tha mini-strja Carovska.

Çerdhet e Tetovës janë të mbipopulluara dhe nga viti në vit kamë shumë fëmijë se sa ka kanë ka-pacitetete për të pranuar. Kjo si-tuatë tashmë është e pranishmevite me radhë, ngase po rritetnumri i prindërve që dërgojnë fë-mijët në çerdhe.Sipas përfaqësue-ve të komunës së Tetovës zgjidhjaështë tek ndërtimi i një objekti tëri.“Në vitin 2017 kishim një numërmbi kapacitetetet që mund të mar-rin çerdhet.Gjithashtu edhe në vi-

tin 2018 kemi numër mbi kapacite-tet mirëpo nevojat e prindërve tëcilët kanë nevojë të regjistrojnë fë-mijët e tyre për përkujdesje nëçerdhe rritet kështu që nga anajonë dhe nga ana e komunës së Te-tovës bëhen angazhime që tëmund të sigurojmë mjete përndërtimin e një objekti të ri .Janëbërë kërkesat,ka projekt, që tëgjitha janë gati dhe presim mo-mentin që të fillojmë ta reali-zojmë.Bëhet fjalë për një objektme një kapacitet për fëmijë mediku rreth 400 fëmijë , që besojmëse atëherë do të kishim mbuluartërë komunën e Tetovës, do-methënë kur flasim për tërë ko-

munën e Tetovës kemi parasyshedhe fshatrat përreth”, është sh-prehur kohë më parë drejtoresha eçerdhes Rinia Ramije Dauti.Sipasinformacioneve çerdhja tek shkol-la Ekonomike ka kapacitet për 120fëmijë ndërsa janë regjistruar 170.Në Çerdhen Teteks kapacitetiështë për 160 fëmijë kurse janëpranuar 220. Çerdhja e Vjetërgjithsej ka kapacitet për 90 fëmijë,kurse janë regjistruar 130 .Nëobjektin në lagjen Potok kapacite-ti është për 120 fëmijë, kurse 165janë të regjistruar, ndërsa pritetqë me objektin të ri të zgjidhetproblemi me listat e pritjes nëpërçerdhet e Tetovës.

MINISTRJA CAROVSKA NË TETOVË

Vazhdojnë premtimet për çerdhen e reÇerdhet e Tetovës janë të mbi populluara dhe nga viti në vit ka më shumë fëmijëse sa ka kanë kapacitetete për të pranuar. Kjo situatë tashmë është e pranishmevite me radhë, ngase po rritet numri i prindërve që dërgojnë fëmijët në çerdhe

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

HIQET MONOPOLI I FURNIZIMIT ME ENERGJI ELEKTRIKE

Kompanive dhe qytetarëve nuk do t’ju falen borxhetNga EVN thonë se tëgjitha subjektetekonomike dhe vetëqytetarët që kanë borxhendaj kompanisëenergjetike austriake“EVN Maqedoni” edhepërkundër faktit se ligji i riua mundëson amvisërivezgjedhjen e lire tëfurnizuesit të ri, borxhet joqë nuk harrohen por edhenuk falen

Koha

Koha

9PENSIONISTIKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Kalina S. Andonova

Olimpiada e njëzetetetë repu-blikane e pensionistëve për sportdhe shoqërim, aktiviteti më i vjetërdhe më masovik programor i pen-sionistëve në Lidhjen e shoqatave tëpensionistëve të Maqedonisë, ështëmbajtur për nderë të 8 shtator, Ditëne pavarësisë së Republikës së Maqe-donisë dhe 20 shtator – Ditën e pen-sionistëve në vendin tonë.

Në Olimpiadë i pari të prani-shmëve ju drejuta kryeministri i Qe-verisë së Republikës së Maqedonisë,Zoran Zaev. Në fjalimin e tij, ai për-shëndeti energjinë që kanë pensio-nistët dhe i porositi se kujdesi dhembrojtja mbeten prioriteti kryesori Qeverisë dhe u shpreh:

“Po përcjellim praktikat evro-piane, shohim si jetojnë pensioni-stët në vendet e Bashkimit Evro-pian, në mënyrë më të qetë dhe mëkomode, prandaj edhe hapat stra-tegjike të cilat po i ndërmarrimçojnë pikërisht drejt BashkimitEvropian. Ato hapa janë që të ngri-sim standardin në nivel të dinjitet-shëm ashtu siç i ka hije secilit, atij qënë mënyrë të ndershme ka punuargjatë viteve të tij produktive, dheduhet t’i shijojë ditët e pensionimitnë mënyrë të rregullt dhe me krena-ri.

Ministrja e punës dhe politikëssociale, Milla Carovska tha se meorganizimin e evenimenteve të

ndryshme me karakter social, kultu-ror dhe sportiv, Lidhja e shoqatavetë pensionistëve të Maqedonisëkontribon që të përmirësohet statu-si i tyre. Ajo i porositi që Ministriame përkushtim punon në sigurimine kushteve më të mira për jetë tëdinjitetshme të këtyre qytetarëve, tëcilët me përvojën e tyre jetësore qëe kanë janë një hallkë e rëndësish-me e shoqërisë.

-Maqedonia është shtet sociale cila kujdeset për qytetarët përmessigurimit social dhe qasje deri te tëdrejtat sociale. Qëllimi kryesor i kë-saj qeverie është që sa më mirë t’iavancojë dhe përmirësojë këto tëdrejta me çka do të përmirësojëstandardin e pensionistëve dhe dot’u sigurojë jetë të dinjitetshme dhetë qetë. Prandaj ashtu siç rriten rro-gat, rriten edhe pensionet dy herënë vit.

Fjalimi i kryeministrit dhe mi-nistres u përcollën me duartrokitjenga të pranishmit të nderuar mefjalimet e tyre të rastit dhe me fjalëte bukura.

Në emër të Lidhjes së shoqata-ve të pensionistëve të Maqedonisëtë pranishmëve ju drejtua Salltir Ka-rovski, nënkryetari i KE të LSHPM icili theksoi:

-Ndjej nderë të veçant që mundnë emër të LSHPM sot në Radovishnë këtë manifestim të bukur sportivt’ju përshëndes me të vetmin qëllimavancim, pasurim dhe zgjerim tëinteresit dhe motivimit të pensioni-stëve për praktikim të aktivitetevesportive për mirëmbajtje të aktivi-tetit dhe kondicionit të tyre psikofi-zik.

Në mënyrë të posaçme dëshi-roj të shpreh kënaqësinë time, besojedhe të juajën që sot në këtë

mbledhimin tonë, na nderuan meprezencën e tyre personale kryemi-nistri Zoran Zaev dhe ministrja Mil-la Carovska, duke treguar mbësh-tetje të sinqertë për Lidhjen siasociacion joqeveritar, jopartiakdhe multietnik të pensionistëve.

Mysafirët e pranishëm, sporti-stët dhe adhuruesit e sportit i për-shëndeti edhe kryetari i Komunëssë Radovishit, Gerasim Konzullovdhe kryetari i Komunës Konçe, Blla-goj Iliev i cili mes tjerash theksoi sejanë të nderuar që LSHPM u dhabesim SHP Radovish dhe Konçe tëjenë nikoqirë të garave të 23-ta spor-tive republikane të pensionistëvedhe premtuan që komunat çdoherëdo t’i ndihmojnë aktivitetet e pen-sionistëve sepse atë ata e meritojnë.

Jordan Kostadinov, kryetari iSHP Radovish dhe Konçe, shoqata ecila këtë vit është edhe nikoqir i kë-

tij manifestimi masovik, u dëshiroimirëseardhje të pranishmëve, ndër-sa sportistëve rezultate të mira.

Para një numri të madh adhu-ruesish të sportit dhe fansave, në 11disiplina në konkurrencën e me-shkujve dhe femrave, në 23 katego-ri garuan 503 sportistë, 264 pensio-nistë dhe 239 pensioniste nga 43shoqatat anëtare të LSHPM, të cilëtme rezultate e tyre në garat sporti-ve rajonale garuan për pjesëmarrjenë këtë manifestim sportiv më ma-sovik në Republikën e Maqedonisë.

Në fund të garave u shpallënedhe sportistët më të mirë indivi-dual në tri disiplina: shenjëtari,shah dhe pikado në konkurrencën efemrave dhe meshkujve, të cilëvekryetari i Komisionit për sport dherekreacion pranë LSHPM, ZdravkoPetkovski u dorëzoi kupa të posaç-me. Garat përfunduan me dorëzi-min e kupës fituesve nga SHP Te-tovë në festën e përbashkët. Meurime për suksesin e arritur, kupëne dha nënkryetari i KE të LSHPMSalltir Karovski, i cili mes tjerash tha:

-Edhe këtë herë dëshmuat sesporti është shumë i rëndësishëmpër njerëzit e gjeneratës së tretëdhe se me praktikumin e tij përfor-cojmë shëndetin tonë fizik dhepsikik. Përfundoi Olimpiada e 23-të, e cila ishte olimpiadë e sportit,shoqërimit dhe bashkëjetesës. Ash-tu të bashkuar dhe shoqëruar tëvazhdojmë edhe në të ardhmen nëolimpiadat në vijim.

I mahnitur nga fitorja kryetari iKE të shoqatës së Tetovës, ShabanAzizi me fjalët më të mira ju falën-derua garuesve të cilët me duar-trokitje përshëndetën suksesin emadh dhe ju gëzuan fitores.

Gjoko Eftoski

Pensionisti Fejzi Rustemi përata që dëshirojnë ta takojnë, do tëmund ta gjejnë në klubin e Sho-qatës së pensionistëve të Tetovës.Një pjesë bukur të mirë të kohës ekalon atje, me shokët dhe miqtë etij, me moshatarët, me ata, të cilëtvazhdimisht luan, posaçërisht do-mino. Nëse e kërkoni me emër dhembiemër, më të afërmit e tij mundtë ngritin krahët me shenjë “se nuke njohin”. Të gjithë e njohin atë siDodo, njeri i cili shoqërohet dhebën shaka, që i trimëron mosha-tarët e tij të gjeneratës së tretë, ko-legët e tij – pensionistë.

Dodo ka më pak se gjashtë vjettë plota stazh pensional. Gjatëgjithë këtyre viteve ai është në sho-

qatë, posaçërisht në mesin e atyreqë preokupim e kanë lojën – do-mino. Brenda këtyre viteve sa ështëpensionist, ka marrë pjesë në aqgara sportive të pensionistëve. Bi-lanci i tij sportiv është vërtetë mah-nitës. Në pesë takimet e deritani-shme rajonale, pesë herë ka qenë ipari, ndërsa në katër pjesëmarrjenë garat sportive rajonale, dy herëgjoksin e tij e ka stolisur me me-dalje të artë. Mirënjohje dhe di-ploma ka nga të gjitha garat e de-ritanishme sportive rajonale dherepublikane. Ai është optimistedhe për më tutje. Jo vetëm qëthotë se do të radhisë pllakat e do-mino-lojës, por vazhdimisht do tësulmojë në vende sa më të larta.

-Domino nuk është një lojë ethjeshtë ku vetëm radhiten domi-

no pllakat, sipas përshkrimit të njëgjysme të njerëzve. Në atë radhitjedhe rend ka shumë variante. Nukdo të thotë se nëse ke vend të lirë,dhe ke në dorë pllakën e duhur, atëedhe duhet ta bësh. Është shumëme rëndësi të dishë se si të “blloko-sh” kundërshtarin, të mos lejoshqë ai të “zbrazet” dhe të dalë fitues.Unë konsideroj që jam futur thel-lë në lojën e dominos dhe do tëvazhdoj të përsosë këtë sistem tëlojës dhe të fitoreve, thotë i popul-larizuari Dodo.

Në biografinë e Fejziut thuhetse më shumë se 30 vjet ka kaluar sii punësuar në “Interpromet”, derinë momentin kur ka marrë vendi-min si “tepricë teknologjike”. Situa-ta e tillë e detyroi atë të hapë njëshitore private kryesisht për kon-

feksion të lehtë, ndërsa ai ka qenëangazhimi i tij në ndërmarrje. Ai kaqenë i dashur në mesin e punë-torëve, të cilët edhe sot e vizitojnënë shitoren e tij “Tregu i masllarë-ve” në Tetovë. Nëse e pyetet përçmimet dhe mirënjohjet, do tëthotë se më të dashurat dhe më tëdëshiruarat i ka ato të fituara mepensionistët. Në të kaluarën, punë-torët e “Interpromet”, si të vyeshëmdhe të respektueshëm, Dados ikanë ndarë banesë, duke i ndih-muar që të zgjidhë përgjithmonëçështjen e banimit, për çka u ështëtepër mirënjohës.

Për ndryshe, përveç në sport,Fejzi Rustemi ka marrë pjesë edhenë aktivitete tjera rekreative të ci-lat i organizon SHP Tetovë. Ai thotëse duke marrë pjesë në shëtitjet

dhe ekskursionet, ka vizituarshumë vende të shtetit, duke unjohur me vlerat kulturore dhe hi-storike në destinacionet ku kaudhëtuar. Jo vetëm në Maqedoni,Dodo ka vizituar edhe shumë rajo-ne dhe vende në Bullgari, Serbi,Kosovë dhe Shqipëri.

SHP TETOVË, TAKIM ME FEJZI RUSTEMI – DODO

Çmimet dhe mirënjohjet pensionale – më të dëshiruarat

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Aktivitetet e shtatorit

10 FORUMKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e mërkurë 19 shtator | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Përpara 20 viteve na rrethuanmë shumë se 200 forca push-tuese të armatosura deri nëdhëmbë, ndërkohë që ne

ishim një grusht ! Por sonte janë qin-dra e mijëra bashkëmendimtarë qënderojnë, përkujtojnë dhe përjetë-sojnë veprën e Tij ! Atëherë lufta zhvil-lohej një kundër 200 forcave të Njësi-teve Speciale të ardhura nga Shkupipër të vrarë bashkëudhëtarin e jetësdhe bashkëveprimtarin tonë e tuajin.

Pushteti i atëhershëm nuk ishte ivetëdishëm se Amaneti i Tij nuk vritetdhe se Beqir Limanin do t’a përjetëso-nin veprat dhe bashkëluftëtarët e Tijkëtu në Mozaikun Historik në “She-shin Skëndërbe” të Shkupit bashkëme Jusuf Gërvallën, Rexhep Malën,Adem Jasharin, Femi dhe Xhevë Lla-drovcin, Afrim Zhitinë, Tahir Sinanin,Ismet Jasharin, Fadil Nimanin, LuanHaradinajn dhe Azem Moranën.

E vrau pushteti i Shkupit nëKërçovë, por pa u shkuar mendja se Aido të përjetësohej në Shkup dhe në tëgjitha hapësirat shqiptare. Pas rëniessë Tij, i’u bashkuan rradhëve të Kush-trimit të Lirisë me mijëra djem dhevajza që hapërojnë edhe sot, drejtërealizimit të Amanetit të Tij !!!

Të nderuar të pranishëm rrallëku-sh vepron mbi bazën e vetëdijes dhebindjes se historia nuk fillon dhe për-fundon me Zogun e as me Topta-nin....! Por këto janë pjesë e historisëdhe secili rradhitet e përshkruhet nëmënyrën e tij në histori.

- Historia e popullit shqiptar filloime gjakun e derdhur për Liri të Pirrosdhe Skëndërbeut !

- Vazhdoi me Hasan Prishtinën,Isa Boletinin, Luigj Gurakuqin, IdrizSeferin dhe po atë gjak të derdhur përLiri !

- Dhe gjaku i derdhur për Liri do tëpërfundojë së derdhuri atëherë kurtë realizohet Amaneti i Adem Jasharit,Fehmi Lladrovcit, Zahir Pajazitit, FadilVatës, Ilir Konushecit dhe mijëra bijë-ve të rënë ndër breza për liri e Ba-shkim Kombëtar.

Një mik shumë i nderuar dhe ipërbetuar i familjes tonë, i cili sonteështë i pranishëm këtu si në çdopërvjetor tjetër përkujtimor, këtë raste krahason me spartanët, të cilët stër-viteshin dhe në numër ishin 300 për-ballë mijëra ushtarëve...

Trima që ishin të vetëdijshëm sepër të ruajtur krenarinë dhe nderin efisit të tyre duhej të flijoheshin dhebëheshin copë e grimë.

Të respektuar shokë e bashkë-luftëtar ! Bashkë ishin të parët tonë !Dhe sërish na bën bashkë gjaku i Tyre!

Bëhemi bashkë në këtë shesh, i cilisimbolizon luftën shumëshekullore tëkombit tonë, zhvilluar ndër breza përt'u bashkuar në një Evropë të qytetë-ruar dhe në këtë mënyrë të realizojmëAmanetin e Dëshmorëve të rënë nëvise e periudha të ndryshme. Amanet,i cili mbetet detyrim i përjetshëm.

Edhe në historinë e kohës së resakrifica dhe gjaku i derdhur i Dësh-morëve u kurorëzua me shtetin e ritë Kosovës. Dhe në vendin ku jetojmërealizuam një ndarje administrativetë aspektit etnik ku administrojmë

pushtet qëndror dhe lokal nga Strugae deri në vijën përbashkuese me Lu-ginën dhe Kosovën, e që është Likova.

Së fundmi, edhe njëherëmirënjohje dhe falenderime në emërtë familjes për Këshillin Organizativ,Kryesuesin dhe Anëtarët e ShoqërisëLëvizja, Drejtuesin e Institutit për Tra-shëgimi Kulturore e Shpirtërore të Sh-qipëtarëve si dhe Komandantin ePërgjithshëm të Ushtrisë ÇlirimtareKombëtare, për kontributin e dhënënë shënimin e 20 vjetorit të kësaj Aka-demie Përkujtimore kushtuar ba-

shkëveprimtarit dhe bashkëluftëta-rit tuaj Beqir Limani.

Me këtë rast falenderoj Komisio-nin, Këshillin dhe Kryesuesin e Ko-munës për vendimin e djeshëm qëSheshi tek çarshia e vjetër të mbajëemrin Beqir Limani.

Qoftë i përjetshëm kujtimi përDëshmorët e Atdheut !

LAVDI !18 shtator, 2018Shkup

(Pjesë nga fjalimi me rastin e 20vjëtorit të rënies së Beqir Limanit)

Në historinë ekohës së resakrifica dhegjaku i derdhur iDëshmorëve ukurorëzua meshtetin e ri tëKosovës. Dhe nëvendin kujetojmërealizuam njëndarjeadministrativetë aspektit etnikkuadministrojmëpushtet qëndrordhe lokal ngaStruga e deri nëvijënpërbashkueseme Luginën dheKosovën, e qëështë Likova

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Bashkim spartanësh për të ruajtur krenarinë Nga

Fatmir LIMANI

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Fakti që ti je deputet, kryetarbashkie, përveçse njeri i pu-shtetshëm, të bën njerishumë të rëndësishëm, të bën

VIP, o njësh, o figurë! Kjo ështëshumë, është vetë ëndrra e njeriut tëfortë, e njeriut zog kurve (sipas shko-dranëve, shumë i zoti), që ç’i thotëmendja, ia bën dora. I dashur krimi-nel, legalizimi yt, në ditën për diell,me vulën dhe hyqmin e kryetarit tëpartisë, djathtas e majtas, përveçseme pushtet dhe të rëndësishëm, tëbën të veçantë, modern dhe trendy,ku të mbetet vetëm të ndërrosh kra-vatat dhe kostumet, për të qenë çdoditë në pjacë.

I nderuar kriminel, kush mëshumë se sa ti e njeh krimin dhefytyrën e vërtetë të kriminelëve?Askush! Dhe kjo nuk do as mend e askalem. Se policët e ngratë, kur të nde-shin në udhë (mjafton të ta ndiejnëerën), ikin në drejtim të paditur. Ikinnga frika a se morën urdhër, kjo nukka pikë rëndësie. Ti, i shtrenjti im, kri-minel i sprovuar, pas kalvarit të gjatëtë krimeve dhe heroizmave të kohësmoderne, që nuk deshe t’i bëje, eprandaj nuk të kujtohen, tashmë jekthyer në misionar të demokracisë.Për ndokënd është ironike, por kjoështë e vërteta e ditëve tona nëshekullin e njëzet e një. Pa t’u dridhurqerpiku, çave mes për mes telat megjemba të ferrit, ngjite, pa t’u epurgjunjët, majat e mprehta të Purgato-rit, e tani e meriton që të hysh në Pa-rajsë. Se pushteti është parajsë, e ti edi, se e mësove në udhëtimin

makabër të vrasjeve, dhunimeve epërdhunimeve, për të cilat nuk ështëse je shumë fajtor. Fundja, ata të zunërrugën, pse kaluan aty, pikërisht kurti kishe punë të rëndësishme në dorë.E meriton, pra, se e bëre udhën e pa-strimit, vra e prit, për të fituar hapësi-ra toke, deti dhe qielli, vetëm e vetëmpër të mirën e njerëzimit.

Ngaqë ti, kriminel i dashur, pangjyrë, pa formë, je një kameleon qëi ke të gjitha ngjyrat e partive, të libi-dos për sundim dhe lumturi. Ty të kalezet fjala, se syri nuk ta bën tërr, askur ndesh në raketa. Të ka lezet, o iuruari kriminel, llafja në parlament,mu në tempullin e demokracisë (Kjoe jona duket si rrumpallë demokra-tike, ku je i lirë të vrasësh e të presë-sh sa të duash). Mbase duhet thënëpak ndryshe, në selinë e krimit, qëpërveç ligjeve, realizon edhe katar-sën e kriminelëve. Për shkak të për-vojës së fituar, si kriminel i devot-shëm, pra, si njohës dhe ekspert ikrimit, fillimisht anëtarësohesh nënjë parti. Si kriminel i ditur dhe mestandarde, pastron terrenin nga kri-minelët ordinerë, xhepistë dhebrekëgrisur. Fill pasi fiton statusin ekriminelit të partishëm, që i njeh dhezbaton parimet, pa t’u dridhur dora,pa e zgjatur shumë dhe si i besuari iCutës, kryetarit të radhës të partisë,vë kandidaturën për një copë drejto-ri. Dihet që fiton, se je kriminel 24karatësh, i hurit dhe i litarit, do-methënë, nga më të diturit, në fu-shën e pjekjes në hell të viktimave, pat’u dridhur leshtë e kresë, lëre më

tjetërkund. Ke parë ti që oreksi vjen duke

ngrënë, sepse prakticiteti dhe dija etepruar në lëmin e rrjepjes së njerëz-ve dhe të gjësë së gjallë, vetiu tënxjerr në shtegun e kandidimit përkryetar bashkie. Dhe fiton, se ti nuk ditë humbësh asnjëherë, si burrë i fortëe trim me fletë. Kjo kohë e artë, da-shkapadashka, të shërben për të pa-struar territorin, të largosh nga udhae fitoreve lapangjozët e moralit, enderit të humbur, të ndërgjegjshmite tredhur në tru, e dijes së padijes,dhe fiu kërcen në karrigen e depute-tit.

I shtrenjti im, kriminel me bojnadhe dekorata heroizmi, tani flet sikampion ligjshmërie, gjithnjë nëemër të ligjit, të arsyes dhe prosperi-tetit. Përvoja e vyer, por sidomos se jenjeri i fjalës dhe veprës, njeri i aksio-nit, bën që të të mos zërë vend prapa-nica, pavarësisht se ka kohë që ështëmadhuar dhe rrumbullakosur, kaca-fiu hidhesh në kolltukun ministror,se aty ka tenderë, ka fitime. Se, o xhani vëllait, politika është biznes pa tati-me, dhe pa një, pa dy, paratë e thatae hedhin ujin deri në majë të Hima-lajeve. I dashur kriminel! Ti tani jekudo, në rrugë dhe në zyra, në Parla-ment dhe në qeveri, në parti dhe nëshoqata, në media dhe arte, në ba-shki dhe universitet. Je, sepse e meri-ton të jesh, e ke çarë udhën me djer-sën e kobures, të hurit dhekamxhikut, e prandaj nuk ka mbeturgjë të tjetër, vetëm të të bekojmë qeje. Ose, më mirë na beko ti, o kriminel

i shquar, se pa bekimin tënd nuk ecëndemokracia shqiptare përpara. Ështëkoha e supermenëve, që në një ditëgdhihen të pasur, sepse janë krimi-nelë, janë njerëz të sojmë, me nam enamuz. Prandaj, o kriminel me tuje,kur vret e pret, shan e kërcënon, dhu-non e përdhunon, për të mirën e po-pullit e ke, për të mirën e atdheut qëndrin secilën ditë. Prandaj tëmirëkuptojmë dhe lutemi për ty, jetëtë gjatë sa malet tona kreshnike, etrup e krahë të forta, për të mundurhorrat, pabesuesit e ndyrë, që kanëmbetur si peshku në zallin pa ujë, përtë ndriçuar ata që nuk duan të shohindritën që ka sjellë krimi ndër ne.

I nderuar kriminel, vërtet, punët epolitikës janë bërë lesh arapi, e Sh-qipëria gjendet në zgrip, ti vrejpunën, gjithçka rregullohet. Ku vajtidhe mu kujtua barsoleta me hajdu-tin, tani që do ta mbyllja llafen:

- Baba, zura një hajdut.- Sille këtu!- Nuk vjen, o ba.- Lëshoje!- Nuk më lëshon ai mua.Me krimin dhe kriminelin është

shumë më ndryshe, asgjë nuk shehdhe nuk kupton, ikën në botën tjetër,me vizionin e së nesërmes. Ardhmë-ria vlen, ndonëse të lë pa të sotmen,ngujuar në burgun e vetvetes. Për sakohë individi gjëllon në burgun e vet-vetes, dhe në rrethin e shoqërisë, patë cilën nuk ka gjasa të jetë njeri, pra,në burgun e madh, prej të cilit nukshpëton askush, liria është një ëndërrmashtruese.

I shtrenjti im,kriminel mebojna dhedekorataheroizmi, taniflet si kampionligjshmërie,gjithnjë nëemër të ligjit, tëarsyes dheprosperitetit.Përvoja e vyer,por sidomos seje njeri i fjalësdhe veprës, njerii aksionit, bën qëtë të mos zërëvend prapanica,pavarësisht seka kohë që ështëmadhuar dherrumbullakosur,kacafiu hidheshnë kolltukunministror, se atyka tenderë, kafitime.

I dashur kriminel!Nga

Behar Gjoka

12 SHTEGTIMEKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Qyteti ku u martua Skëndër-beu, ku u shpall Pavarësia e Sh-qipërisë, arenë e luftërave për liridhe qëndresës shqiptare, Vlora kaedhe një status tjetër si atelje naty-rore e piktorëve, vatër e artistëvedhe urë lidhëse e Shqipërisë mebotën. Vlora në lashtësi quhej Au-lona. Ajo përmendet nga shumëudhëtarë dhe kronikanë të huaj, sinjë nga qytetet – skelë kryesore tëIlirisë së Jugut, që lulëzoi pas rë-nies së Apollonisë dhe Orikut.

Emri i Vlorës është ndër tëpaktët emra gjeografike të breg-detit lindor të Adriatikut që i kaqëndruar kohës qysh nga lashtë-sia. Amantia, e themeluar në shek.V p.e s., është një nga qytetet e pak-ta të Ilirisë jugore që ka pasur jetë1000 vjeçare.Në jug të qytetit tëVlorës gjendet qyteti i Orikumit, icili ka qenë një nga portet më tëlashte të bregdetit të Vlorës, i the-meluar si vendbanim në shek. VI-Vp.e s.

Oriku u bë port i fortifikuar,bazë e rëndësishme ushtarake nëAdriatik dhe në shek. II-I p.e.s ishtekantier i rëndësishëm detar përndërtim e riparim anijesh, gjë qëfavorizohej nga prania e madhe epyllit me pisha të Llogarase dheSera e Selenicës. Në shek.II p.e.s.,Oriku u godit nga një tërmet i fuqi-shëm dhe u shkatërrua duke ehumbur rëndësine e tij, pa mun-dur të rimbëkëmbej më. Ishte pikë-risht koha kur në gjirin e Vlorës delnë pah një tjetër qytet-Skelë, qëishte “Aulona – Vlora e sotme”. Dë-shmi arkeologjike e lashtësisë dheautoktonisë është edhe vetë sim-boli i saj – “Vajza aulonase”, njëskulpturë “hyjnesh” 87 cm., egdhendur nga mjeshtër vendasme gurin gëlqeror të Kaninës, qësimbolizon veshjen e grave ilire.

Për tu vizituar. Kurora e Uliinj-ve ndodhen në hyrje të Vlorës nëkodrat e Bestrovës, përgjatë rrugëssë vjetër automobilistike. Janë medhjetra ullinj shekullorë, të cilët tëjapin një kënaqësi mbresëlënësetë kësaj mrekullie njerëzore. Midistyre gjejmë edhe llojet e tipit ka-linjot dhe vlonjat të përmendurpër frutat dhe vajin.

Sheshi i Flamurit përbëhet ngadisa objekte kulturore. Në qëndërndodhet Monumenti i Pavarsisë,simbol i qëndresës kombëtare. Indërtuar në vitin 1972 ai është 17 m

i lartë dhe konsiderohet si një ngakryeveprat e skulpturës monu-mentale. Midis gjashtë figurave tëbronzta spikat ajo e Ismail Qema-lit, arkitektit të Pavarësisë Kombë-tare. Në të majtë të monumentitndodhet shtiza e flamurit, një pie-destal në formë kolone me faqe tëdekoruara nga data e pavarësisëdhe shqiponja kombëtare. Ajo undërtua në vitin 1937 nën kujdesine kryetarit të atëhershëm të ba-shkisë, poetit lirik Ali Asllani. Passhtizës së flamurit, disa metrabrenda lulishtes ndodhet varri iIsmail Qemalit.

Varri është ndërtuar në vitin1932, kur eshtrat e tij u zhvendosënkëtu nga Kanina. Sipër tij qëndronskulptura e Luftëtarit Kombëtar,vepër e skulptorit Odise Paskali.Muzeu i Pavarësisë ndodhet nëSkelë përballë portit detar.Përbëhet nga një ndërtesë e thje-shtë me disa dhoma, e cila kashërbyer si seli e Qeverisë Shqipta-re në vitet 1912-1914. Midis sallave

dhe relikeve në katin e dytëndodhet edhe studjoja e kryemini-strit Ismail Qemali.

Kalaja e Kaninës ndodhet nëpjesën J-L të qytetit të Vlorës nënjë kodër të lartë 380 m. Ka paturfunksion mbrojtës për bashkësinëe ilirëve amantë qysh nga periudhaantike. Arkeologët kanë speci-fikuar mure të periudhave të ndry-shme historike që i përkasin stile-ve dhe teknikave të ndyshme.Sipërfaqja e konsiderushme prej3.5 ha tregon për arsenalin ushta-rak dhe njerëzit që mund tëstrehonte.

Karaburuni është gadishullimë i madh që ndodhet në territo-rin e Republikës së Shqipërisë, i cilindodhet midis detit Adriatik( gjirittë Vlorës) dhe detit Jon . Me njëgjatësi prej 16 km, Karaburunishërben si kufiri ndarës midis mi-dis këtyre dy deteve. Peisazhi i çu-ditshëm i tij ofron forma nga më tëndryshmet si gjire të vegjël, pllaja,shpella karstike, kepe, plazhe, sh-

pate të zhveshur, maja malesh, etj.Maja më e lartë e Karaburunitështë Koreta me lartësi 826m, kur-se fare pranë saj ndodhet pllajakarstike e Ravenës me lartësi qëvarion nga 200-300 m, në lartësinëe të cilës Sovietikët mendonin tëinstalonin raketat e tyre në fundtë viteve 1950. Përhapja e dukurisëgjeografike të Karstit ka bërë që nëgadishull të zhvillohet dukuria eshpellave.

Fare pranë Karaburunitndodhet ishulli i Sazanit i cili njihetnga të gjithë si Ishulli më i madh iShqipërisë. Me një sipërfaqe prej5.5 km2 ai ndodhet në hyrje të gji-rit të Vlorës, 16 km larg kësaj të fun-dit dhe ndahet nga Karaburuniprej ngushticës së Mezokanalit, 4.8km e gjerë, ndërsa largësia e tij ngakepi i triporteve është 8.5 km.Iërbërë nga dy kodra pothuaj“binjake”, Sazani ka një lartësi mak-simale prej 342 m, dhe një vijebregdetare të lartë e shkëmbore,të pasur me gjire të vegjël. Më irëndësishmi ndër ta është ai i ShënKollit ku ndodhet edhe Porti ush-tarak i Sazanit.

Parku kombëtar i Llogorasë sh-trihet atje ku nis lugina e Dukatitpërgjatë shpateve të Lungarës dhëRrëzës së Kanalit. Me një sipërfaqeprej 1010 ha kjo hapësirë shtrihetnga lartësia 500 m duke u ngjiturderi në lartësinë 1100 m. Brendatij ndeshim një bimësi të dendurqë nis nga shkurret mesdhetare,halorët e ndryshëm, drurëtgjethegjërë, kullotat, etj. Llogorajapërmendet edhe për faunën e pa-

sur të saj ku mund të përmendimshpendë të rrallë dhe gjitarë tëndryshëm. Brenda parkut, buzërrugës në lartësinë 910 m ndodhetedhe monument culture shumë Iveçantë, siç është pisha flamur, equajtur kështu nga forma e degë-ve të përpunuara nga era.

Poshtë Llogorasë ndodhetfshati i Dukatit i përmendur përfolklorin, historinë dhe traditat.Këtu ndeshim një nga monumen-tet e kulturës popullore siç janëkullat e Dervish Aliut, një shtëpi-kështjellë e shekullit të XVIII-të.

Laguna e Orikumit ndodhetmidis Karaburunit dhe qytetit tëOrikumit. Dallohet për shpendëtdhe speciet e shumta të liqenevedetare, ku nga veprimtaritë eko-nomike mund të veçojmë peshki-min. Zvërneci është një nga zonatturistike të Vlorës. Këtu ndodhetTriporti një bukuri natyrore e paek-sploruar nga vizitorët. Në vitet1970 arkeologu Vasil Bereti kreukëtu disa fushata gërmimesh, kudolën në dritë porti detar, disamure rrethuese, disa ndërtesa,karkasën e një anijeje dhe qera-mika të ndryshme.

Manastiri i Zvërnecit ndodhetnë një nga dy ishujt e lagunës sëNartës. Kisha ndodhet në ishullinmë të madh i cili lidhet me bregunnga një urë druri me gjatësi prej200 m. Ajo i përket shekullit të XII-të dhe ka shërbyer edhe si mauzo-leum, sepse brenda saj ndodhetvarri i gjeneralit bizantin ArgjiroKaranxhas, varrosur këtu nëshekullin e XI-të. Në varrezën e kë-tij manastiri ndodhet që nga viti1932 varri i qëndistares së flamuritMarigo Pozios.

Laguna e Nartës me sipërfaqe45 km2 është liqeni i dytë detar përnga madhësia në Shqipëri. Veçori esaj është numri i madh i shpendë-ve dhe peshqve që jetojnë në të.Prej disa shekujsh këtu jeton edhenjë koloni pelikanësh.

Edhe sot në këtë lagunë ruhettradita e peshkimit me varka dru-ri. Në kodrat përreth peshkatarëtnartiotë kanë treguar se janë kulti-vues të famshëm edhe të vreshta-risë, e cila prodhon verën e njohurtë Nartës.

Historia e qytetit me dy dete

E quajtur si “Qyteti iflamurit’’, “qyteti me dydete” apo “porti jugor iAdriatikut’’ ajokonsiderohet si perla eturizmit shqiptar, mebrigjet e saj, Karaburunin,Sazanin, Llogoranë, kalanëe Kaninës, Lagunën eNartës, plazhet e shumtë,monumentet, njerëzit,prodhimet e tokës dhe tëdetit. Vlora zë një vend tëmerituar në historinë eShqipërisë duke gëzuaredhe statusin e qytetit hero

13GJEOPOLITIKËKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Pasojat e konfliktit ishin po-shtërimi i Francës me humbjen eAlsas-Lorenës, dhe frika e Brita-nikëve nga një Gjermani më e ba-shkuar e më e fuqishme. Këto pa-soja luajtën një rol shumëdomethënës në nisjen e Luftës sëParë Botërore rreth 40 vite më pas.

Edhe pse trajton një temëshumë serioze, harta i jep çështjesnjë anë humoristike, duke e para-qitur secilin prej kombeve si njëkarikaturë komike.

Prusia paraqitet si një lopë detigjigante me imazhin e “Kancelarittë Hekurt”, Oto Fon Bismarkut.Franca del si një ushtar nga Afrikae Veriut, që dhe pse i vogël, duketsikur ndalon heroikisht përpari-min e Bismarkut (vlen të theksohetqë harta është botuar në Francë).

Ndërsa Britania është e paraqi-

tur si një grua plakë, e izoluar, qëduket sikur po plas nga zemërimidhe që i kthen shpinën me vendo-

smëri ngjarjeve në Europë,pothuajse duke harruar Irlandën,qenushin që duket se e mban të

lidhur me litar.Gradët e gjatësisë gjeografike

janë shënuar në formë pushke,

duke treguar se sa e nxehtë ështësituata.

Harta është punuar nga karika-turisti francez, Paul Hadol (1835-1875) i cili ka përdorur për disakohë edhe pseudonimin enigma-tik “White”.

Edhe pse hartat karikaturëkanë ekzistuar nëpër Europë qënga shekulli i 14-të, kjo është e paraqë i paraqit format e vendeve sipersonazhe me trajtë të plotë, njëstil që vazhdoi të përsëritet gjatëgjithë shekullit të 19-të e deri nëtë njëzetin.

Versioni i hartës së vitit 1870 qëshini në foto është në fakt një prin-tim i riprodhuar në Gjermani nëvitin 1914, për të treguar edhe njëherë tensionin e përhapur nëpërEuropë, që faktikisht çoi drejtLuftës së Parë Botërore.

Harta e vitit 1870: “Britania ikthen shpinën një Europe kaotike”

Harta satirike e vitit1870 tregon njëEuropë në krizë, tëpërçarë e me tensioneqë në korrik të atij vitiu konkretizuan meluftën midis Francësdhe Prusisë.

14 MARKETINGKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Në bazë të nenit neni 156, 157, 158, 159 dhe 160 nga Ligji për mbrojtje shëndetësor (Gaz.zyrtare e RM numër 43/12, 145/12, 87/13, 164/13, 39/14, 43/14, 132/14, 188/14, 10/15, 61/15, 154/15, 192/15, 17/16 dhe 37/16), Pajtueshmëria për punësim nga Ministria e financave nr. 18-6009/2 nga data 12.06.2018, publikohet

SHPALLJE PUBLIKE Për punësimin e 7 /shtatë/ motrave medicinale – për kohë të pacaktuar

1. IPSH Enti për nefrologji – Strugë ka nevojë për punësimin e 7 /shtatë/ motrave medicinale – për

kohë të pacaktuar. 2. Kandidatët duhet ti plotësojnë kushtet e përgjithshme të vërtetuara me Ligjin për mbrojtje

shëndetësore: - të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - të jetë i moshës së rritur, - të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore dhe - të mos je të shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë

ose detyrës. 3. Krahas kushteve të përgjithshme nga pika 2 të përcaktuara me ligj, kandidatët për Motër

medicinale, duhet të përmbushin kushtet e posaçme në vijim: -Arsim të mesëm medicinal – motër medicinale (PMP – shkalla IV), - Provim të dhënë profesional, - Me dhe pa përvojë pune. 4. Orari javor i punës së motrës medicinale është 36 orë në javë (që i përgjigjet orarit të plotë të punës

prej 40 orëve), ndërsa puna do të realizohet me ndërrime. Neto pagesa bazë për Motër medicinale është 16.675,00 denarë.

5. Me fletëparaqitjen kandidatët për Motër medicinale janë të obliguar ti dorëzojnë dokumentet në vijim:

- fletëparaqitje me të dhënat për kontakt (adresa e banimit, telefoni, e-mail adresa etj.), - biografi të shkurtë (CV), -Diplomë me sukses mesatar ose certifikata/dëftesa për arsim të mbaruar për të gjitha vitet (origjinal ose

kopje të vërtetuar në noter), - certifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter), - certifikatë të mjekut jo më të vjetër se 6 muaj (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter), - certifikatë se nuk i është shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit,

veprimtarisë ose detyrës (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter), - certifikatë për provim të dhënë profesional (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter).

6. Afati për paraqitje në shpalljen publike është 5 /pesë/ ditë nga dita e publikimit. 7. Dokumentet e dorëzuar jo në kohë dhe jo të rregulluara nuk do të jenë lëndë e shqyrtimit nga ana e

komisionit për selektim të kandidatëve. 8. Fletëparaqitja me dokumentacionin tërësisht të nevojshëm dhe telefoni për kontakt, të dorëzohen në

IPSH Enti për nefrologji Strugë, rr. Partizanska pn – përmes postës ose në arkivin e IPSH Enti për nefrologji Strugë, me shenjë: për Shpallja publike për punësim.

IPSH Enti për nefrologji Strugë

IPSH QENDRA PËR SHËNDET PUBLIK – SHKUP

rrrr.. IIIIII MMaakkeeddoonnsskkaa BBrriiggaaddaa nnrr.. 1188 SShhkkuupp,, tteell.. 0022//33229988 666677,, ffaakkss 0022//33229988 225511wwwwww..ccpphh....mmkk Në bazë të nenit 156, nenit 157 paragrafi 1 alineja 1, nenit 158 dhe nenit 159 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore

(Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 132/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016 dhe 37/2016), pëlqimit nr. 18-9745/2 të Ministrisë së financave të Republikës së Maqedonisë, nenit 37 paragrafi 1 alineja 7 të Statutit të IPSH Qendra për shëndet publik – Shkup, Rregulloren për organizim dhe sistematizim të vendeve të punës, si dhe Vendimit për punësim të punëtorit për kohë të pacaktuar të punës nr. 04-3366/4 të datës 18.09.2018, IPSH Qendra për shëndet publik – Shkup publikon

SHPALLJE PUBLIKE

Për punësim të punëtorëve për kohë të pacaktuar

IPSH Qendra për shëndet publik – Shkup publikon shpallje për punësim të punëtorëve shëndetësor për kohë të pacaktuar për vendet e punës në vijim:

1. Doktor të medicinës, specialistë të mikrobiologjisë - 1 (një) realizues. Krahas kushteve të përgjithshme të parapara me Ligj:

- Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; - Të jetë i moshës së rritur;

- Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore dhe - Të mos i shqiptohet ndalesë e plotfuqishme për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, Kandidatët duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim: - Të kenë të mbaruar shkallën e VII/2 të arsimit, Fakulteti i mjekësisë; - Të posedojnë licencë për punë; - Të kenë të mbaruar specializim të mikrobiologjisë me parazitologji; - Të njeh një prej gjuhëve të huaja (angleze, frënge ose gjermane); - Periudhë më të gjatë të punës vullnetare në institucionin publik shëndetësor, si dhe përvojë në punë në institucion shëndetësor që kryen veprime nga sfera e shëndetit publik do të merren si përparësi; Dokumentet e nevojshme, të cilat kandidatët duhet t’i parashtrojnë, duhet të jenë në pajtim me kushtet të cilat kërkohen

për vendet e theksuara të punës, edhe atë: - Fletëparaqitje me të dhënat për kontakt (emri dhe mbiemri, adresa e banimit ose qëndrimit, telefoni dhe e-mail adresa); - Biografi e shkurtë (CV); - Certifikatë të shtetësisë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë të mjekut, jo më të vjetër se 6 muaj, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë se nuk i është shqiptuar ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë (diplomë) për arsim të mbaruar në pajtim me nevojat që kërkohen për vendin e lartpërmendur të punës, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Licencë për punë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Dëshmi për njohje të një prej gjuhëve të huaja (angleze, frënge ose gjermane); - Vërtetim për punë të bërë vullnetare ose vërtetim për përvojë pune në institucion shëndetësor që kryen veprimtari nga sfera e shëndetit publik (si opsion).

Orari i punës është 40 orë në javë, orar 8 orësh të punës në ditë, prej ora 07:00 deri në ora 15:00. Neto pagesa fillestare për vendin e punës doktor i medicinës – specialist i mikrobiologjisë është 39.490,00 denarë. Afati për paraqitje është 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit në shtypin ditor. Fletëparaqitjet së bashku me dokumentet e nevojshme (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter), parashtrohen në IPSH

Qendra për shëndet publik – Shkup, rr. III Makedonska Brigada nr. 18 Shkup. Gjatë realizimit të procedurës për punësim dhe zgjedhjes së kandidatit d të respektohet plani aktual për përfaqësim të drejtë dhe përkatës të pjesëtarëve të komuniteteve. Zgjedhja e kandidatit do të realizohet në pajtim me nenin 160 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (gazeta Zyrtare e

Republikës së Maqedonisë nr. 43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 132/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016 dhe 37/2016). Fletëparaqitjet së bashku me dokumentacion të pakompletuar, si dhe ato të cilat do të parashtrohen jo në kohë, nuk do të jenë lëndë shqyrtimi.

IPSH QENDRA PËR SHËNDET PUBLIK – SHKUP

Institucioni publik “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup, në bazë të Programit të punës së Institucionit për vitin2018 dhe Programit për kulturë të Qytetit të Shkupit për vitin 2018, dhe në suaza të projektit “Shkupi 2014 –Qendra informative”, shpall:

Thirrje publikepër përpilim të studimit shkencor kërkimor

Qëllimi i thirrjes publike: Shqyrtimi i më shumë aspekteve të projektit “Shkupi 2014” përmes tubimit tëinformacioneve kuantitative dhe kualitative, të cilat do të shfrytëzohen për nevojat e IP “Muzeu i Qytetit tëShkupit” – Shkup, në suaza të projektit “Shkupi 2014 – Qendra informative”. Studimi shkencor kërkimor duhetti analizojë aspektet e trashëgimisë së cenuar kulturore, politike dhe ideologjike, uzurpimin e hapësiravepublike, aspektet e sigurisë së qytetarëve dhe të pronës, parave dhe të mirave publike, procedurat dheproblemet ligjore gjatë realizimit të këtij projekti, aspektet e cenimit të mjedisit jetësorë dhe të estetikës.

Të drejtën për pjesëmarrje: Personat juridik – institucionet kulturore.

Kushtet të cilat duhet të përmbushen nga ana e personave juridik të interesuar për pjesëmarrjen në thirrjenpublike:

Kandidati të jetë i regjistruar në Regjistrin qendrorë të RM së si institucion kulturorë (i regjistruar nëpajtim me Ligjin për shkencë dhe të kryej veprimtari kërkimore në bazë të aktvendimit për themelimtë institucionit shkencorë, të dhënë nga Ministria për arsim dhe shkencë);

Të kenë kaluar së paku 5 (pesë) vite nga regjistrimi i tij; Të ketë të punësuar së paku 5 (pesë) doktorë shkence nga fusha e shkencave shoqërore dhe

humanitare, prej tyre së paku një doktor shkence me faktor të impaktit; Të ketë publikuar së paku 2 (dy) hulumtime nga tema e kërkuar.

Përskaj dokumenteve me të cilat dëshmohet përmbushja e kushteve të lartpërmendura, duhet të dorëzohetedhe:

Metodologjia e hulumtimit me ekipin e propozuar të punës, dhe Konstruksioni financiarë për përpilimin e studimit shkencor kërkimor.

Thirrja publike zgjat 10 (dhjetë) ditë nga dita e shpalljes. Dokumentet e nevojshme duhet të dorëzohen deri teIP “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup, përmes postës në adresën: bul. “Shën Qirili dhe Metodi”, p.n. ose nëArkivin e IP “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup, më vonë deri në ora 15:00 në ditën e fundit të përfundimit tëthirrjes publike.

Komisioni i përbërë nga përfaqësues të IP “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup dhe nga Qyteti i Shkupit do tarealizojë përzgjedhjen përfundimtare, gjatë kësaj si kriter do të merret cilësia e metodologjisë së propozuar përhulumtim si dhe cilësia e hulumtimeve të mëparshme të kandidatëve të interesuar.

Kandidati i përzgjedhur do të duhet të përpiloj studimin shkencor dhe pako të produkteve vizuale, të cilat mëtutje do të shfrytëzohen nga ana e muzeut në suaza të projektit “Shkupi 2014 – Qendra informative”. Afati përpërpilim të studimit është më vonë deri më datën 31.12.2018.

Fletëparaqitjet me dokumentet e pakompletuara, si dhe fletëparaqitjet të cilat nuk do të dorëzohen në afatin elartpërmendur, nuk do të shqyrtohen.

Kontakti në e – mailin: mgs@mgs.org.mk dhe në telefonin: 02/3227388

Mjetet për realizimin i siguron IP “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup.

IP “Muzeu i Qytetit të Shkupit” – Shkup

Shpallet konkurs për pjesëmarrje në festivalin e muzikëszbavitëse shqipe "Boom Fest" 2018, edicioni i parë. Pjesëmarrësit e interesuar duhet të kenë këngën

në WAV format, master ose demo incizim. Për informata më të hollësishme, na shkruani në

e-mail adresën.boomfestivali@hotmail.com

ose në tel. +38970622059.

Konkursi është i hapur deri me 01.10.2018.

K O N K U R SGazeta KOHA shpallë konkurs për:

• përkthyes Kushtet: Kandidatët duhet të njohin mirë gjuhën:

- shqipe- maqedone- angleze

Të interesuarit duhet që CV-të e tyre t'i dërgojnë në e-mail adresën: marketing@koha.com.mk.

Afati i dorëzimit të dokumenteve zgjat 5 ditë nga dita eshpalljes së konkursit në gazetë.

15TEKNOLOGJIKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Vdekja e një njeriu të dashurështë gjithnjë një çast i vështirë,por me rritjen gjithnjë e mëshumë të internetit dhe të platfor-mave së medias sociale, familjettani duhet të merren edhe medisa rregulla dixhitale pasvdekjes, ndonjëherë jo shumë tëkëndshme.

Vetëm 13% e personave kanëbërë plane në lidhje me profilet etyre në median sociale pasvdekjes së tyre, sipas një sondazhitë bërë në vitin 2017 nga “DigitalLegacy Association” (DLA), shk-ruan “Euronews”.

“Platformat e medias socialepo kuptojnë tani se kanë nevojëqë të krijojnë politika pas fundittë jetës”, thotë James Norris, the-meluesi i DLA-së.

“Teknologjia që ata po përpi-qen të sjellin është një fillim ishkëlqyer por ka ende shumë përtë bërë. Një prej problemeve krye-sore kur bëhet fjalë për të plani-fikuar vdekjen dixhitale në njërrjet me profilet e ndryshme qëkemi është që secila platformëështë e ndryshme dhe secilakërkon një mënyrë të veçantë nëtë cilën të menaxhohet një profilqë nuk është më”, shpjegon ai,duke rekomanduar që njerëzit tëdokumentojnë dëshirat e tyre nënjë testament të medias sociale.

Më poshtë janë rregullat qëmund të ndiqen pas vdekjes së

një përdoruesi për platformatkryesore:

FacebookPërdoruesit e “Facebook” mund

të zgjedhin një kontakt si trashë-gimtar i cili do të ketë më pas aksesnë profilin e tyre përkujtimor pasitë vdesin. Ky person mund të kuj-dest për këtë profil ose të fshijë atë.

Nëse nuk është përcaktuarasnjë kontakt trashëgimtar ngapërdoruesi, “Facebook” e kthen një

profil në përkujtimor kur kuptonse përdoruesi ka vdekur.

TwitterPër të fshirë profilin e një për-

doruese të vdekur, “Twitter” kërkonnjë person të autorizuar që të ve-projë në emër të tij ose një anëtartë verifikueshëm të familjes të per-sonit të vdekur që të bëjë njëkërkesë ose profili do të çaktivi-zohet.

Atyre do t’u duhet të dërgojnë

detaje ku përfshihen informacionenë lidhje me vdekjen, një kopje ekartës së identitetit dhe një kopjee certifikatës së vdekjes së perso-nit.

GoogleAshtu si “Facebook”, “Google” i

lejon përdoruesve të përcaktojnënjë person i cili do të jetëpërgjegjës për profilin e tyre pasvdekjes. Ky persona që quhet“Inactive Account Manager” do të

jetë më pas në gjendje që të ketëakses në informacionet e profilitdhe ta fshijë atë.

Nëse një person i tillë nukështë përcaktuar, një familjar idrejtpërdrejtë mund të kontaktojëduke kërkuar që profili të fshihet.

Megjithatë, “Google” theksonse “çdo vendim për të plotësuar njëkërkesë në lidhje me vdekjen e njëpërdoruese do të merret pas njëshqytrimi të kujdesshëm”. (ATSH)

Një studim tregon se një skaner iri i teknologjisë së lartë do të mund tëparashikojë rrezikun e atakut kardio-vaskular (infarktit) vite para se ai tëndodhë, duke shpëtuar në këtëmënyrë qindra e mijëra jetë njerëzi-sh.

Më shumë se 300,000 njerëz tëmoshës së mesme në Britani mund tëpërfitojnë çdo vit nga ky zbulim. Stu-diuesit e Universitetit të Oxfordit zh-villuan teknologjinë e re, e cila vlerë-son skanerin CT të zemrës. Atazbuluan se sistemi mund të vejë nëdukje rreziqet, që nuk shfaqen në te-stet dhe skanerat që përdoren aktua-lisht.

Skaneri i ri, i cili punon duke ana-lizuar yndyrën rreth zemrës, u paraqitnë Kongresin e Shoqërisw Europianetë Kardiologjisë në Mynih dhe u bo-tua në revistën mjekësore Lancet.

Kjo teknologji u vlerësua si “ndry-shim loje” nga kardiologët. SkaneratCT aktualisht përdoren në rreth40,000 njerëz në vit në Britani, të cilëtkonsiderohen në rrezik të sëmundjes

kardiovaskulare.Potenciali i kësaj teknologjie

nënkupton vendosjen e udhëzimevetë reja, të cilat do ta rekomandojnëskanimin në më shumë pacientë.

Ajo do t’iu rekomandohet perso-nave të moshës 40 deri në 70 vjeç qëkanë dhimbje kraharori, ose që kon-siderohen në rrezik për shkak të obe-zitetit, duhanit apo diabetit. (tvklan.al

Berlin, hapet panairi iteknologjisë hekurudhoreInnotrans, i konsideruar si panairi më i rëndësishëm i indu-strisë hekurudhore, u hap sot në Berlin. Drejtori i panairit, Ch-ristian Goeke tha se 146 mostra do të shiheshin për herë tëparë, gjatë shfaqjes që vazhdon deri më 21 shtator. Më shumëse 3 000 ekspozues nga 61 vende do të ekspozojnë trena tërinj, disa prej të cilëve veprojnë pa një drejtues si dhe zgjidhjetë shumta dixhitale për fusha të tilla si mirëmbajtja e trena-ve, njohja e pengesave, informacioni i udhëtarëve dhe shitjae biletave. Ministri gjerman i transportit Andreas Scheuer thase hekurudha është ende e nevojshme për të menaxhuarnevojat në rritje të transportit. (ATSH-DPA)

Krijohet skaneri që mund të parashikojë infarktin/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Çfarë ndodh me profilin tuaj në FB pas vdekjes?

16 RAJONKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Agim Çeku dhe 11 anëtarët tjerëtë komisionit Qeveritar për verifiki-min e statusit të veteranëve,ngarkohen me përgjegjësi se postjerash, u kanë dhënë status të vete-ranit të UÇK-së, 12 personave të lin-dur nga viti në kohën e luftës dhepak vite para shpërthimit të saj. In-sajderi ka gjetur se në aktakuzën eProkurorisë, mes 20 mijë veteranë-ve të rrejshëm janë edhe 12 fëmijë.Ata, janë lindur nga viti 1991, derinë vitin 1999.

Agimi është lindur tri ditë pasnisjes së bombardimeve të NATO-s kundër forcave ushtarake e poli-core të Slobodan Milosheviqit, qëpo kryenin krime në Kosovë. Ditëne nisjes së bombardimeve, ai nuk eka ditur çka është lufta çlirimtare,dhe për çfarë arsye kishte nisurbombardimet Aleanca më emadhe ushtarake në botë. Shumëvite më vonë ai mund të ketë më-suar diçka rreth luftës çlirimtare,okupatorit serb dhe NATO-s.Megjithatë, këto fakte nuk e kanëpenguar Agimin e lindur më 27mars 1999 në Gjakovë që të aplikojëdhe të fitojë statusin e veteranit tëUÇK-së. Agim Shaban Dodaj, ështënjë nga 12 veteranët e rrejshëm tëlindur pas vitit 1990. Është në me-sin e mbi 20 mijë veteranëve, emrii të cilit së bashku me të gjitha tëdhënat personale gjendet në ak-takuzën e Prokurorisë Speciale tëKosovës, të dorëzuar në GjykatënThemelore të Prishtinës.

Shukriu, është lindur në kulmine luftës në Kosovë. Ai është nja dy

muaj më i ri sesa Agimi. Njohuripër luftën, UÇK-në e Serbinë, edheai mund të ketë marrë në kohën kurpër to ka mësuar Agimi. Edhe Shuk-riu, sikurse Agimi është veteranëluftëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Ko-sovës. Ama i rrejshëm. Ai gjendetnë listën e mashtruesve të ZonësOperative të Karadakut. Shukri Sa-dri Zeneli, është lindur më 19 maj tëvitit të afërm 1999 në Gjylekar të Vi-tisë.

Familja e Avniut, mund të ketëqenë një nga familjet e shumta tëKukësit që kanë hapur dyert për re-fugjatët kosovarë të luftës. Fiks njëvit para eksodit të kosovarëve, nëfamiljen Koleci është lindur Avdiu.Sot, ai është veteran i luftës çlirimta-re të Kosovës. Natyrisht, veteranë irrejshëm. Avli Alush Koleci festonditëlindjen më 11 mars 1998.

Më i vjetër në moshë sesa Av-niu, Shukriu, e Agimi është PetritBrahim Halilaj. Është i lindur më 26qershor 1997 në fshatin Petkoviq,pak muaj para demonstratave stu-dentore të 1 Tetorit të organizuaranga Unioni i Studentëve të Univer-sitetit të Prishtinës. As për të nuk kaqenë pengesë foshnjëria që tëmarrë statusin e veteranëve, për ckaemri i tij është renditur në listën e

veteranëve të rrejshëm.Gjashtë muaj para Petritit, është

lindur Eshref Selim Berisha në fsha-tin Ruhot të Pejës. Ai feston ditë-lindjen më 28 janar 1997. Ka statustë njëjtë me Petritin – status të vete-ranit luftëtar të UÇK-së.

Në vitin e zhvillimeve të mëdhahistorike – 1997 janë lindur edheNexhati e Rrahimi. Që të dy janë nëaktakuzën e Prokurorisë për shkaktë zotërimit të rrejshëm të privilegjittë veteranit të luftës. Nexhat RraimSusuri, është lindur me 7 nëntor1997 në Zhur, ndërsa Rrahim PajazitMisini, është lindur më 5 shtator1997 në Prishtinë.

Në listën e veteranëve të rrej-shëm ka të lindur shumë vite paraNexhatit, e Rrahimit. Leotrim RexhëOsaj nga Deçani është lindur më 26mars të vitit të largët 1991.

Më 6 mars 1996 është lindur Ze-nel Avdyl Lufaj, në Strellc të Ulët tëDeçanit. Pesë vjet më i moshuar seai është veterani, Agim Ramo Bu-shati, nga Lybeniqi i Pejës. Ai ështëlindur më 20 prill 1991

Naimi e Mahmuti janë vete-ranët më të rinj të Zonës Operativetë Drenicës. Naim Bejtë Gashi, ështëlindur më 27 prill 1996 në Vojnikë tëSkenderajt, derisa Mahmut Beqir

Sadikaj është lindur më 15 qershor1998 në Runikë të kësaj komune. Tëdy që deri sot gëzonin statusin e ve-teranit luftetarë të UÇK-së dhemerrnin pensione, tash e tutje gjen-den në listën e Prokurorisë si vete-ranë mashtrues.

Barra e përgjegjësisë penale qëkëta fëmijë të lindur në kohë luftegëzojnë statusin e veteranit tashmëpo bije mbi 12 anëtarët e komisionitqeveritar për verifikimin e statusit tëveteranit të UÇK-së, në krye meAgim Çekun.

Çeku, së bashku me Nuredin Lu-shtakun, Sadik Halitjahën, Shkum-bin Demalijajn, Qelë Gashin, Shuk-ri Bujën, Ahmet Dakun, RrustemBerishën, Faik Fazliu, Smajl Elezajn,Fadil Shurdhajn e Xhavit Jasharin,po akuzohen për keqpërdorim tëpozitës apo autoritetit zyrtar.

Kjo vepër dënohet deri në pesëvjet burgim. Megjithatë, ish-proku-rori Elez Blakaj që e kishte hetuarkëtë rast ka deklaruar se mund tëketë gabime në të dhënat persona-le të njerëzve. Gabime ka thënë semund të ketë në aktakuzë edheProkuroria e Shtetit. Sidoqoftë, kjoçështje mund të sqarohet në njëproces të hapur dhe të drejtë gjy-qësor. /Insajderi.com

Ambasadorja e Shteteve të Ba-shkuara në Bosnje dhe Hercego-vinë, Maureen Cormack, në një in-tervistë për Radion Evropa e Lirë ka

thënë se politika e SHBA-ve ështëkonsistente kur është në pyetje dia-logu Kosovë-Serbi dhe se rasti i tëdyja vendeve nuk ka asnjë ngja-shmëri me Republikën Serbe nëBosnje. “Sa i përket politikës së Sh-teteve të Bashkuara ajo ka qenë

mëse e qartë dhe konsistente, senuk ekziston asnjë paralele mesKosovës dhe Serbisë me Repu-blikën Serbe. Kur është në pyetjeKosova ajo që Shtetet e Bashkuarae përkrahin është përfundimishtdialogu i cili po zhvillohet dhe i cili

duhet të vazhdojë derisa të arrihetnjë zgjidhje që do të ishte fryt i njëmarrëveshje mes palëve. Nepatjetër e përkahim rolin e Bashki-mit Evropian në këtë dialog”, kathënë ambasadorja Cormack.

Ajo më tutje ka theksuar sevendi i saj e mbështet sovranitetine Bosnje Hercegovinës, përderisaështë shprehur kundër ndarjes sësaj për shkak se dy entitetet këtë ekanë parapararë me marrëveshjene Dejtonit. “Politika jonë është kon-sistente kur është në pyetje inte-griteti dhe sovraniteti territorial iBosnje Hercegovinës. Ky është njëvend që përbëhet nga dy entitete.Sipas marrëveshjes së Dejtonit, Bo-snja Hercegovina në strukturën esaj përbëhet nga dy entitete dheato sipas kësaj marrëveshje paqë-

sore nuk kanë të drejtë për ndarje”,thotë ambasadorja e SHBA-së,Maureen Cormack.

Shumë politikanë evropianëkanë thënë se nëse ka ndryshime tëkufijve mes Kosovës dhe Serbisënjë gjë e tillë mund të ndodhë edhenë Bosnje.

Ideja për ndryshimin e kufiritmes këtyre dy shteteve, është prok-lamuar nga presidentët e dy vende-ve, Hashim Thaçi dhe AleksandarVuçiq, si zgjidhje e mundshme qëdo të ofronte një marrëveshje pa-qeje.

Shtetet e Bashkuara të Ame-rikës kanë theksuar se do ta mbë-shtesin një zgjidhje për të cilën paj-tohen të dyja vendet, derisaGjermania dhe Britania e Madhe,janë shprehur kundër kësaj ideje.

Kosova dhe Serbiazhvendosin betejëndiplomatike në Nju JorkAsambleja e Përgjithshme eKombeve të Bashkuara, e cilanis punimet më 18 shtator nëNju Jork, pritet të jetë një rast imirë për diplomacinë e Ko-sovës që të lobojë për çështjetqë janë me interes për vendin,thonë zyrtarët e Qeverisë sëKosovës. Përderisa, debatet nëAsamblenë e Përgjithshme tëKombeve të Bashkuara fillojnëmë 25 shtator dhe zgjasin derimë 1 tetor, tashmë në Nju Jorkka arritur një delegacion i Mi-nistrisë së Punëve të Jashtmetë Kosovës.Jetlir Zyberaj, këshilltar i latë iministrit të Punëve të Jashtmetë Qeverisë së Kosovës,Behgjet Pacolli, thotë për Ra-dion Evropa e Lirë, se ekipi, icili merret me përgatitjen e vi-zitës së delegacionit të Ko-sovës në Nju Jork, tash e disaditë po qëndron në Nju Jork,ndërkohë që një pjesë e dele-gacionit tashmë ka arrituratje. Në anën tjetër, njohësi izhvillimeve politike, ArtanMuhaxhiri, duke folur për Ra-dion Evropa e Lirë, shprehetmjaft skeptik se diplomacia eKosovës do të mund të jetëefektive në realizimin e objek-tivave të saj gjatë qëndrimitnë Nju Jork. Sipas tij, përvojate deritashme kanë treguar segjatë punimeve të Asamblesësë Përgjithshme të Kombevetë Bashkuara, diplomacia eKosovës nuk ka arritur t’i sh-frytëzojë në dobi të saj taki-met bilaterale me diplomatëtbotëror.

SHBA: Kosova nuk mund të krahasohet me rastin e Republikës SerbeKur është në pyetjeKosova ajo që Shtetet eBashkuara e përkrahinështë përfundimishtdialogu i cili pozhvillohet dhe i ciliduhet të vazhdojëderisa të arrihet njëzgjidhje që do të ishtefryt i një marrëveshjemes palëve

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Dymbëdhjetë veteranët e UÇK-së të lindur në luftë

Barra e përgjegjësisëpenale që këta fëmijë tëlindur në kohë luftegëzojnë statusin eveteranit tashmë pobije mbi 12 anëtarët ekomisionit qeveritarpër verifikimin estatusit të veteranit tëUÇK-së, në krye meAgim Çekun

17GLOBIKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Liderët e Koresë Jugore dheKoresë Veriore Moon Jae-in dheKim Jong-un pas ditës së dytë tëbisedimeve në Phenian kanë arri-tur një sërë marrëveshjesh dukepërfshirë premtimin e Kimit se dota mbyllë përgjithmonë komplek-sin kryesor bërthamor Yongbyonnëse SHBA ndërmerr masat eduhura, si dhe do t’i pranojë in-spektorët ndërkombëtar të cilëtdo të mbikëqyrin mbylljen e loka-cionit kyç për testimet e raketave.

Ata gjithashtu janë marrë veshpër bashkëpunim në mënyrë qësë bashku të organizojnë Olim-piadën Verore në vitin 2032, tran-smeton AP.

“Jemi marrë vesh ta bëjmë Ga-dishullin Korean territor të paqespa armë nukleare dhe pa kërcë-nim nuklear”, ka thënë Kim.

Ai ka thënë se rruga drejtëardhmërisë së gadishullit nuk dotë jetë gjithmonë i thjeshtë dhese do të ketë sfida dhe tundime.

“Por nuk frikohemi sepse forcajonë do të rritet duke i kapërcyertundimet në bazë të forcës sëkombit tonë”, ka thënë ai.

Presidenti i Koresë JugoreMoon ka thënë se dy Koreja janë

marrë vesh që të themelojnë ko-mitetin e përbashkët ushtarak icili do të vlerësojë se si do tëzvogëlohen tensionet, të mbahetkomunikimi për zvogëlimin ekrizës dhe të pengohen konfliktet

eventuale.Moon ka thënë se planet për

komitetin janë pjesë e përpjekje-ve që të eliminohet çdo “kërcënimi cili do të mund të shkaktojë luftë”në Gadishullin Korean.

Presidenti Donald Trump thatë martën se po shqyrton meshumë seriozitet shtimin e prani-së së trupave amerikane në Polo-ni.

Ai i bëri komentet në Shtëpinëe Bardhë, gjatë takimit me Presi-dentin e Polonisë Andrzej Duda.

Presidenti Trump tha se Polo-nia është “e gatshme të japë njëkontribut shumë të madh që Sh-tetet e Bashkuara të kenë një pra-ni në Poloni” dhe shtoi se kjo ish-te diçka do të diskutohej.

Dy udhëheqësit mbajtën njëkonferencë të përbashkët shtypinë Shtëpinë e Bardhë.

Përballë rritjes së aktivitetitushtarak të Rusisë në rajon, Polo-nia po këmbëngul që 3000 trupat

amerikane të stacionuara me ro-tacion në Poloni të shndërrohennë një prani më të madhe dhe tëpërhershme. Vendimi i SHBA

mund të merret në fillim të vitit tëardhshëm.

Siguria, tregtia dhe energjiaishin çështjet kryesore në bisedi-

met e së martës në Shtëpinë eBardhë.

Presidenti Trump përsëriti kri-tikat për një tubacion të ri të pla-

nifikuar të gazit natyror që lidhGjermaninë me Rusinë. Ai e quaj-ti këtë diçka “qesharake” dhe tëkeqe për popullin gjerman.

Polonia ka shprehur dëshirëntë rrisë vëllimin e kontratave tëgazit të lëngshëm me Shtetet eBashkuara si një mënyrë për tëulur varësinë e saj nga importet egazit nga Rusia.

Presidenti Duda i njohu me-ritën zotit Trump se e bëri Var-shavën ndalesën e parë në tur-neun e tij inaugurues si Presidentvitin e kaluar.

Ai tha se fjalimi i udhëheqësitamerikan në Poloni ishte një “mo-ment shumë i rëndësishëm” përmarrëdhëniet midis dy vendeve.

(VOA)

Sfidat kryesore me të cilatpërballet sot Bashkimi Europiando të diskutohen në samitin 2-di-tor të Salzburgut, ku do tëmblidhen 27 liderët e Unionit dheKryeministrja britanike TheresaMay.

Brexit duket se do të jetë pikamë e nxehtë e Samitit informal.Londra dhe Brukseli janë endelarg së gjeturi një rrugë të përba-shkët. Marrëdhëniet tregtarepost-brexit dhe plani i Kryemini-stres May për një marrëveshje tëbutë, ka ngjallur mjaft kundërsh-ti në Britaninë e Madhe. Po ashtu,kufiri me Irlandën dhe rregullat e

lëvizjes në të vetmen lidhje tokë-sore që Britania e Madhe ka MeBE, është një temë e vështirë,ende e pazgjidhur mes palëve.

Presidenti i Këshillit EuropianDonald Tusk, ngriti mundësinë enjë samiti të jashtëzakonshëm nëmuajin Nëntor, por një skenar pamarrëveshje, më i keqi për të dyjapalët, mbetet i pranishëm.

Sfida e dytë që pritet të disku-tohet është emigracioni. Takimetinformale mes ministrave tëMbrojtjes kanë dështuar deritani. Italia ngre zërin se po lihet evetme, por zgjidhja përfundim-tare nuk duket në horizont.

Çifti amerikandyshohet përpërdhunimemasiveNjë kirurg nga Kalifornia nëSHBA dhe e dashura e tij janëakuzuar për dy sulme seksualedhe hetuesit dyshojnë se mundtë ketë edhe gra të tjera qëmund të jenë viktima të abuzi-mit. Granti William Robicheaux38 vjeç dhe Cerissa Laura Riley31 vjeç, sulmuan seksualisht dygra të cilat i njohën në një bardhe në një restorant në vitin2016. Prokurorët amerikanëthënë për BBC se në telefonat etë pandehurve kanë gjetur mijë-ra video të viktimave të abuzi-meve të çiftit amerikan. Hetue-sit po përpiqen të identifikojnëgratë që shfaqen në video. “Be-sojmë se të pandehurit shfrytë-zonin paraqitjen e tyre të jasht-me të mirë për t’iu afruar grave.Ka disa video ku gratë dukeshintë ishin shumë të dehura dhe tëpafuqishme për të reaguar ndajabuzimeve seksuale të të pan-dehurve. Bazuar në këto prova,besojmë se mund të ketë shumëgra të abuzuara që nuk janë tëidentifikuara“, thonë autoritetetamerikane.Hetuesit thonë se çifti amerikani drogonte ose i detyronte gratëtë konsumonin sasi të mëdhaalkooli për t’i dehur, dhe më passhkonin në apartamentin e ki-rurgut, ku dhe i sulmonin sek-sualisht. Deri tani, dy prej gravekanë pohuar se ishin takuar medy të pandehurit dhe ishin dro-guar prej tyre, e më pas ishinabuzuar. Granti William Robi-cheaux dhe Cerissa Laura Rileyakuzohen për përdhunim dhepërdorim të drogës. (tvklan.al)

SHBA mund të shtojë trupat amerikane në Poloni

BE mblidhet për Brexit dhe emigrantët

Të dy Koretë arrijnëmarrëveshje për denuklearizim

18 KULTURËKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Izet ABDYLI

Së bashku me bashkëvendë-sin tim Gani Ademi vizituam nëFushë Kosovë Zeqir Gërvallen –poetin, atdhetarin e bashkëve-primtarin më të ngushtë të poetitFazli Greiqevci i cili këto ditë erdhinga Amerika largët e po qëndronnë Kosovë.

Pasi na pret me përzemërsi sëbashku me gruan e tij Hanen, pa-varësisht moshës e vuajtjeve që ikanë shkaktuar valët e jetës ai fletme dashuri për atdheun e tij, përlirinë e për bashkëveprimtarët etij të çështjes kombëtare. Kur idhuruam kompletin e veprave tëpoetit Fazli Greiçevcit të cilinUDB-a jugosllave e mbyti në bur-gun e Prishtinës me 1964 me tor-tura, atij nga gëzimi një dritë sinur i përshkoi fytyrën dhe filloj tëshprush nga kujtesa kohën e akti-viteteve për lirinë e Kosovës sè ba-shku me Fazliun dhe shokët tjerë.

Ai filloi të flasë me admirimpër figurën e Fazli Greiçevcit duketheksuar se ai ishte një frymëzues

i yni dhe përkundër torturave tëUDB-së, ai asnjëherë nuk e ka çelgojën për të treguar shokët. Fazliuka vdesë pa e thënë fjalën e vër-tetë për shokët. Ai kishte një ka-rakter të forte burri. Më së shum-ti më ka dashur mua dhe asnjëfjalë nuk e ka fol për mua. Nëburg kam dëgjua për vdekjen e tijedhe pse ne që ishim brenda bur-gut nuk dinim se ai ishte i burgo-sur, ngase ne mendonim dhe sh-presonim që atë ende nuk e kanëe arrest UDBA.. Pas lajmit përvdekjen e tij në burg e kam shk-

ruar poezinë “Lotët në sy” (botuarmë vonë të përmbledhja “lulëzimii rrënjës”.

Ndonëse i lodhur nga vuajtjetedhe vrasja enigmatike e të biritJehon Gërvalla në Amerikë, bacaZeqë ende gjen forcë për të ba-shkëbiseduar qoftë për jetën e tijpor edhe miqtë e shokët të cilëtpavarësisht presioneve e surveji-meve të pushtetit të atëhershëmishin solidar dhe i dhanë mbësh-tetje. Edhe kur atij i krijuanmundësinë të punonte në ndonjëshkollë siç ishte fjala në Shkollën

fillore “Rilindja” në Dobrashec(punoi një gjysëmvjetor), ku ai inënshtrohej survejimit nga UDB-a, me qëllim që të mbronte shokëtdetyrohej të lëshoj punën. Në kuj-timet e tij janë të paharruara ditëte kaluara në punë në gazetën“Bota e Re” ku frekuentoninshumë studentë të cilëve u flisteme pasion për atdhetarizminduke u shëndrruar në një burimfrymëzimi për gjeneratën time.

Vargjet e tija që botoheshinnë “Botën e Re” e gazeta e revistatjera ishin me plotë pasion e

ndjenja atdhedashurie. Për arsyetë mohimit të të drejtës së botimitai tregon se si kishte përdor njëserë pseudonimesh si: LalushShijaku, Zeqir Gurraj, Zegeli, Flak-ron Gurari, Hana Malësori, etj. Aiflet me respekt e admirim. për ko-legët e punës, në Boten e Re tëcilët thotë: shumë i kam dashurpothuaj si vëllezër dhe ata mëjanë gjendur në kohë të vështirashpesh duke rrezikuar edhe përmua. Ka pasur prej tyre që shumee kane ditë për mua e disa jo.

Ai nuk e fsheh se qëndrimet etija i ka shprehur hapur paranjerëzve që ka pasur besim. Ai metërë qenien e tij bëri një jetë përatdhe. Përkushtimi tij dëshmohetedhe sot kur më tha: Unë kuptojgjithçka, kuptoj çka nuk kuptohet.Ky njeri është një thesar i vërtet,në tërë jetën e tij ka rrezatuar da-shuri, sinqeritet e vendosmëri përt’i përballuar sfidat e jetës. Këtëndjesi ma dha edhe në këtëtakim. Urojmë që shëndeti tij tëpërmirësohet ngase ai ka edheshumëçka për të rrëfye për gjene-ratën e tij. Respekti tij për njerëzitu pa edhe në mbarim të vizitëssonë kur me mundim u ngritë nëkëmbë të na përshëndes dukemos dashur ta bëjë këtë ulur. Re-spekt pa fund për Bacën Zeqë nje-riun idealist që e patëm burimfrymëzimi si gjeneratë e viteve‘80-ta./ Epoka e Re

Në kuadër të manifestimit“Skënderbeu – simbol i qëndresëssë pamposhtur”, në hapësirën eÇifte Hamamit të Çarshisë sëShkupit, u promovua libri i autoritQerim Lita, “Problemi shqiptar nëRP (S) të Maqedonisë 1944-1974”. Uvlerësua se libri përmban qindradokumente, të cilat dëshmojnë

dhe faktojnë historinë shqiptare,duke mos lënë vend për fjalë.

“Ky libër është me rëndësi përhistografinë, për faktin sepse hi-storianët pak kanë pasur mundësiqë të gjejnë fakte për këtë pe-riudhë. Kjo do t’ju dëshmojë histo-rianëve, por edhe lexuesve të fi-tojnë më shumë njohuri

kulturore”, vlerësoi profesori, Ha-lim Purellku.

“Historian duhet të shkruhetsiç ka qenë, në mënyrë objektivedhe me fakte. Kur flasin faktet dheargumentet, fjalët nuk kanë vendaty”, tha profesori, Sadik Mehmeti.

“Libri është i përpunuar nëmënyrë profesionale, dhe kjo do

të mundësojë që të gjithë ata qëduan të dinë për këtë periudhë, tëdinë se ku të drejtohen”, tha profe-sori, Nuridin Ahmeti.

Ndërkaq autori i librit “Proble-mi shqiptar në RP (S) të Maqedoni-së 1944-1974”, Qerim Lita duke sh-prehur falënderime ndaj të gjithëatyre që kontribuuan në botimin e

librit dhe realizimin e promovimit,tha: “Nuk dua të dukemi se ne hi-storianët shqiptarë kemi tendenca,por këtë çfarë shkruan në libër, ekanë thënë edhe historianët dhegazetarët e huaj”.

Në fund të promovimit, undanë edhe tri piktura si shenjëfalënderimi për ata që kontri-buuan në manifestimin. Për mini-strin e Kulturës, Asaf Ademi, përpjesëtarin e shtëpisë botuese Llo-gos A, Muhamed Jashari dhe përautorin, Qerim Lita.

Përndryshe, libri “Problemi sh-qiptar në RP (S) të Maqedonisë1944-1974” është përmbledhjedokumentesh dhe përmban 6 vël-lime: Qëndresa antikomuniste,Procesi i shpërnguljes, Kërkesat einteligjencës shqiptare, Demon-stratat e vitit 1968, Avancimi i sta-tusit dhe Arsimi, kultura dhe re-ligjioni.

Manifestimi kulturor“Skënderbeu – simbol i qëndresëssë pamposhtur”, është pjesë e shë-nimit të përvjetorit të vdekjes sëGjergj Kastriotit – Skënderbeutdhe realizohet në kuadër të “Valëssë re kulturore”.

BOTIME TË REJA

“Problemi shqiptar në RP(S) të Maqedonisë 1944-1974”, Qerim LITALibri “Problemi shqiptarnë RP (S) tëMaqedonisë 1944-1974”është përmbledhjedokumentesh dhepërmban 6 vëllime:Qëndresaantikomuniste, Procesii shpërnguljes, Kërkesate inteligjencësshqiptare,Demonstratat e vitit1968, Avancimi istatusit dhe Arsimi,kultura dhe religjioni

ZEQIR GËRVALLA NJË JETË PËR ATDHEMbresa ngatakimi me poetine atdhetarin ZeqirGërvalla

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

19SPORTKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Mbrëmë, Liverpooli u ndesh meParis Saint-Germainin për fazën egrupeve të Ligës së Kampionëve.Anglezët e fituan ndeshjen me re-zultat 3-2, pas golit të fitores të shë-nuar në minutat e fundit nga Ro-berto Firmino, transmeton GazetaExpress. Shaqiri nuk ishte startuespor ai u fut në ndeshje në minutëne 85-të, pak para se të shënohej golii fitores nga Firmino. “Ishte thjesht emrekullueshme. Gjithmonë ështëkështu kur shënohet goli i fitorespara tifozëve, të cilët ishin tëmrekullueshëm. Ata na mbësh-tetën deri në fund. Ishte një fitore emrekullueshme për të gjithë”, kathënë Shaqiri. “Unë e ndjeva këtëgjatë ndeshjes, se sa të zhurmshëmjanë tifozët. Ishte një ndeshje e mirë

për ta shikuar dhe në luajtëm mirëpër plot 90 minuta. Ne e dinim sePSG-ja është skuadër e mirë. Nukmund të bënim gabime të vogla se-pse PSG-ja janë një ndër skuadratmë të mirë dhe do ta shfrytëzoninçdo gabim tonin. Ata shënuan kësh-tu golin e barazimit”. “Por, ne ten-tuan deri në fund dhe e merituamtë fitojmë sepse nëse do të kishim

barazuar, do të ndiheshim shumë tëmërzitur. E merituam të fitojmë përperformancën e mrekullueshme qëbëmë”. Shaqiri ende nuk e ka star-tuar asnjë ndeshje që nga fillimi isezonit të ri për Liverpoolin, ku utransferua gjatë afatit kalimtar tëverës. Megjithatë, ai është i bindurse është i nevojshëm për skuadrëne tij. “Skuadrës i nevojiten të gjithë

lojtarët. Për të qenë të suksesshëmgjatë një sezoni, çdo lojtar është ivlefshëm. Do të kemi shumë nde-shje të vështira, kështu që të gjithëduhet të jemi të gatshëm”, është sh-prehur Shaqiri.“Kemi një skuadër shumë të mirë

dhe të gjithë mund të luajnë. Çdolojtar do të jetë i rëndësishëm gjatësezonit”.

Që prej largimit të familjes sëtij nga Kosova për shkak të luftësqë po zhvillohej aty e deri te tejka-limi i lëndimeve të rënda si lëndi-mi i ligamenteve të të dy gjunjëvedhe të miniskusit të gjurit tëmajtë. Dhe nëse thuhet që erëndësishme nuk është se sa herërrëzohemi, porse sa herë ngrihe-mi, atëherë ai është specialist i kë-

saj.GJATË VITEVE TË PARA JETA E

TIJ PATI NDRYSHIME TË VAZH-DUESHME

Ai lindi në Finlandë. Prej mo-shës 3 deri në 6-vjeçare ai jetoi nëKosovë. Pastaj u kthye në Finlandëdhe kur ishte 8-vjeçar prindërit etij vendosën që së bashku me vël-lain e tij më të madh të ndërrojnë

banim dhe të shkojnë në Sallent,në regjionin Bages.

SALLENT ISHTE VENDI KU AI FILLOI TË LUANTE

Ishte pikërisht Sallenti vendi kuai filloi të luante në nivelin e të rinj-ve. Ai qëndroi aty për një vit, ndër-sa një tjetër vit e kaloi te Gimnàsticde Manresa dhe prej aty më pas

shkoi te ekipi i të rinjve të Barce-lonës dhe trajner e kishte Alex Go-mezin. Që prej momentit të parënjerëzit panë te Labinoti aftësi tëlarta teknike dhe cilësi të veçantë.Për shumëkënd ai është lojtari meteknikën më të mirë në akademinëe Barcelonës. Gjithashtu që prejmomentit të parë askush nukmundi t’i evitonte krahasimet. “Ka

shumë ngjashmëri me AndresIniestan”, kështu i thonë njëri-tje-trit trajnerët e akademisë së klubitkatalonjas. Krahasimet shpe-shherë duken ekstreme, por njëgjë mund të thuhet: do të jetëshumë e vështirë që ai të arrijë ni-velin e Iniestas, por nëse Kabashi eka një referencë në futboll, atëherëai është “Don Andres”.

Përderisa jeta nuk mund t’iketë vetëm vështirësitë e saj, Labika pasur edhe momentet e lavdisësë tij. Njëra prej këtyre momente-ve është kur ai u ftua nga përfaqë-suesja e sapolindur e Kosovës nëmoshën 16-vjeçare.

Një arritje e madhe dhe një be-fasi për futbollistin, i cili pritet tëjetë pikë referuese për ekipin A tëtë rinjve të Barcelonës në vitin eardhshëm. Futbolli është shumë irëndësishëm, por nuk ështëgjithçka në jetë.

Për këtë Labinotit kur ka kohëtë lirë i pëlqen që të luajë pingpongdhe tenis, edhe pse nuk është se iluan aq mirë këto dy sporte, sido-mos tenisin. (Zëri)

Klubi basketbollistik i Prish-tinës po vazhdon emërimet përbordin udhëheqës për vitet e ardh-shme. Me 2 shtator të këtij viti, KBPrishtina ka rizgjedhur përsëri Ble-rand Stavilecin si kryetar të klubit,ndërsa tani do të fillojë edhe emë-rimin e posteve tjera udhëheqë-sve. Sipas burimeve të GazetaBlic,

klubi basketbollistik, Z-Mobile Pri-shtina do ta emërojë edhenënkryetarin e klubit dhe ai do tëjetë, Ledri Vula.

Reperi i njohur shqiptar, LedriVula do të zyrtarizohet si nënkrye-tar i klubit – në një konferencë përmedia. Vula ka qenë gjithmonë ilidhur me sportin e basketbollit

dhe në të kaluarën ka qenë edhelojtar aktiv, ndërsa tani do të marrërol drejtues në klubin bardhë ekaltër. Vlen të ceket se KB Z-Mobi-le Prishtina të enjten nga ora 20:00fillon kampanjën e kualifikimevepër Ligën e Kampionëve kundërkampionit aktual dhe të shumëfi-shtë holandez, Donar Groningen.

Latifinënshkruankontratë meklubin nga liga edytë spanjolleFatbardh Latifi ka nënshkruarkontratë profesionale me klubinAD Alcoron të ligës së dytëspanjolle, pasi ka kaluar me suk-ses provat në akademinë e këtijklubi. 19-vjeçari nga Prishtina dotë jetë pjesë e klubit madrilenderi në qershorin e vitit 2019,me mundësi vazhdimi me tënjëjtin klub apo me ndonjë klubtjetër spanjoll. Latifi sivjet ishtepjesë e Llapit, para se të ftohejpër prova në Spanjë.

Ledri Vula bëhet nënkryetar i klubit më të madh në Kosovë

Dikujt më shumë edikujt më pak, tëgjithëve u ështëdashur të kalojnëbarriera gjatë jetës sëtyre. Por rasti i LabinotKabashit duket mjaft iveçantë. Ai ka vetëm18 vjeç mbi supet e tij,por ka kaluar nëpërdisa momente shumëtë vështira

KABASHI SI INIESTA

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SHAQIRI FLET PËR DEBUTIMIN NË CHAMPIONS PËR LIVERPOOL:

Çfarë atmosfere mahnitëseMesfushori i Zvicrës me origjinëshqiptare, Xherdan Shaqiri, e shijoi përherë të parë stadiumin e Liverpoolit,Anfield, në një ndeshje të madhe në garaevropiane dhe mbeti mjaft i kënaqur mepritjen nga tifozët

20 SPORTKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Paraqitja e e Neymar në nde-shjen kundër Liverpool, të martën,në kuadrin e Ligës së Kampionëve,është kritikuar nga Christophe Du-garry. Ish-futbollisti i njohur fran-cez nuk është hera e parë që e sul-mon lojtarin brazilian të PSG-së,pas performancës së tij diskrete.

“Ndeshja e Neymar ka qenë epapranueshme, ajo ka qenë skan-daloze. Të irriton sytë nëse shehçfarë ai ka bërë. Neymar po talletme botën”, – tha ish-lojtari i Barce-lonës në mikrofonët e “RMC Sport”menjëherë pas përfundimit të nde-shjes, duke iu bashkuar kështu kri-tikave të tjera që janë bërë kundërPSG-së dhe lojtarit më të shtrenjtënë historinë e futbollit botëror.

PSG humbi 3-2 ndaj Liverpool

dhe Dugarry nxiton të dalë në për-fudnimin e vet: “Për mua, kjo nde-shje përmbledh PSG-në në epokëne drejtuesve nga Katari. Ata bënëdisa blerje të bujshme, por nuk ar-ritën të tejkalonin veten. Çdo herëjanë në dështim, sepse nuk e kanëkëtë gjendje mendore, këtë dëshirëpër të tejkaluar veten, për të shkël-qyer për njëri-tjetrin, për të drej-tuar, për të bërë përpjekje. Ata janëtë paguar shumë mirë, shumë mëtepër se lojtarët e Real Madridit,edhe pse kanë fituar vetëm tre titujkampioni në Francë. Ndoshta këtotre tituj janë njëlloj ngushëllimi përta, ndaj janë të qetë! Jemi ngopurduke dëgjuar justifikimin se Ligue1 nuk është në një nivel shumë tëmirë. Kjo është marrëzi! Në këtë ni-

vel ne duhet të shkëlqejmë dhe atanuk e bëjnë”. Kampioni i botës nëvitin 1998 nuk ngurron ta nxjerrësërish dufin me Neymar: “Ai bërinjë ndeshje skandaloze. Ne nuk poflasim për sulmin, sepse ka talent,por për përpjekjet dhe bashkëpuni-min me partnerët. Është e njëjtalojë që bëri me Brazilin, kur

humbën në Kupën e Botës. Ai talletme botën. Për shkak se është ylli,lojtari i madh, që pushoi këtëfundjavë, ai mund të gjykohet papëlqim. Ne po presim që të ketë mëtepër dëshirë në lojë. Mund tëndodhë që të bëjë një ndeshje tëkeqe, por ai nuk dëshiron, nuk bënasnjë përpjekje”.

SHPËRTHEN ISH-KAMPIONI I BOTËS,CHRISTOPHE DUGARRY

Ish-kryeministriTony Blair,administrator ideleguar iPremier League-sIsh-kryeministri i Britanisë,Tony Blair mund të zgjidhet ad-ministrator i deleguar i PremierLeague-s. Emrin e Blair për këtëpost e zbulon e përditshmjabritanike, “Daily Mail”, sipas tëcilës klubet e litës së futbollitanglez e kanë preferuar mesnjë liste të gjatë kandidatësh,ku përfshihen edhe ish-presi-denti i British Telecom, GavinPatterson dhe bosi i Sky SportsUk, Barney Francis.Në fakt, publiku në Mbretërinëe Bashkuar nuk e njeh 65-vjeça-rin Tony Blair si të apasionuartë madh pas futbollit, edhe psegjithmonë është shprehur sembetet fans i Newcatle.Blair është favorit absolut përta marrë këtë detyre, sepse dyrivalët e tij kanë qenë në krye tëkompanive që kanë konkurruarpër blerjen e të drejtave televi-zive. Si një njeri i paanshëm,ish-kryeministri është i pa-rapëlqyeri I klubeve të PremierLeague-s.

“Duaje Inter-in e çmendur”. Kyështë refreni i këngës së zikaltërve,por më shumë se ta duash, këtëInter duhet të kesh frikë. Këtë e kamësuar mirë Tottenham, që i ështështuar listës së skuadrave që kanënënvlerësuar aftësinë e zikaltërvepër të goditur në çdo moment.Nga ana tjetër, nëse pseudonimi ityre është “Biscione” (Gjarpri),është mirë t’i bësh disa llogari.

Dhe kush mund të përfaqësojëmë mirë Inter-in se kapiteni Mau-ro Icardi? Ai mund të qëndrojë nëhije për 90 minuta, por është i aftë

të ndëshkojë me rastin e parë qëka. ADN-ja e sulmuesve tëmëdhenj, që ka djegur “Spurs”, poredhe Robbie Savage. Uellsiani, që eka kaluar karrierën e tij mes Pre-mier League dhe Championship,është një nga opnionistët e BTSports dhe gjatë ndeshje nuk i kakursyer kritikat ndaj sulmuesitzikaltër.

Madje, siç ka shkruar “The Sun”,vetëm pak minuta para golit tëbukur, që i ka hapur rrugënpërmbysjes së milanezëve, e kapërkufizuar paraqitjen e argjenti-

nasit “të dobët”, duke shtuar “ështëhera e parë që e shikoj duke luajturdhe nuk po në lë asnjë mbresë, nukka bërë asgjë”. Më pas, siç ndodhnë komeditë më të mirë, Icardi kabërë të heshtë Savage me një perlëqë do të mbetet në historinë eu-ropiane të Inter-it. Dhe uellsiani kandryshuar menjëherë mendim.

“Uau, çfarë goli, një teknikë epabesueshme, një lojtar i jashtë-zakonshëm”. Është mirë të prano-sh gabimet, por e pamundur të sh-mangësh kritikat. Veçanërisht nërrjetet sociale, ku ish-lojtari i Black-burn dhe Leicester është tallur ngatifozët anglezë. “Kjo tregon seopnionistët tanë nuk ia kanë idenëe asaj që ndodh jashtë PremierLeague”, ka qenë një nga me-sazhet.

“Dhjetë minuta më parë pomasakronte Icardi-n, duke thënëse ishte i padobishëm. Tani ështëmiku i tij më mirë”, ka qenë një me-sazh tjetër. Dhe mbyllja e denjë ekësaj çështjeje ka ardhur përsëringa Twitter. “Mirë që Icardi nuk ki-shte bërë asgjë… ja, kjo është ajoqë di të bëjë”. Tani, natyrisht, e diedhe Robbie Savage.

Nga “Icardi është i padobishëm” te “Uau, Icardi është fantastik”

Nuk ekzistojnë limitet për Lio-nel Messin, autor i një tregolëshinë fitoren 4-0 të Barcelonës ndajholandezëve të PSV Eindhovenit,në ndeshjen e parë të fazës së gru-peve të Championsit. Për “yllin” e“blaugranave” ishte tregolëshi i tetënë kompeticionin madhor për klu-be, duke lënë pas Criastiano Ronal-don, që edhe pse pse mban rekor-din e totalit të shënuar në këtëkompeticion, është ndalur në 7 tre-golësha. Është era e tretë që “Plesh-ti” e nis edicionin e Championsitduke shënuar tri herë. Ka ndodhurnë vitin 2013-të kundër Ajaxit (4-0) dhe në 2016-ën ndaj Celtic Gla-sgow (7-0).

“Viktimat” e tjera të tij me 3 apomë shumë gola në një takim janë:Arsenali, skuadër të cilës i shënoi 4herë në fitoren 4-1 në sezonn 2009-10, Viktoria Plzen (4-0) në 2011-12,Bayer Leverkuseni me 5 gola në fi-toren (7-1) në edicionin 2011-12,APOEL Nicosia (0-4) në 2014-15 dheManchester City (4-0) në 2016-17.Pas Lionel Messit dhe Cristiano Ro-naldos renditen Mario Gómez, Fi-lippo Inzaghi dhe Luiz Adriano, tëgjithë me nga tre tregolësha nëChampions. Ndërkohë, si futbolli-st i Barcelonën, në total, LionelMessi ka realizuar 42 tregolësha.Kësaj shifre u shtohen edhe 6 tre-golësha me Argjentinën.

Rekordi i ri i Messit, 8tregolësha në Champions,parakaloi Ronaldon

Fjalë të rëndapër “yllin”

Neymar dhesheikët e PSG-së

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

21SPORTKoha, e enjte, 20 shtator 2018

17-vjeçari kanadez, AlphonsoDavies, do t’i bashkohet BayernMunichut për 17 milionë funte nëafatin kalimtar të dimrit nga Van-couver Whitecaps, shifra më e lartëqë është paguar ndonjëherë përnjë lojtar nga liga amerikane.Rrugëtimi i Daviesit ka qenë i ja-shtëzakonshëm, derisa ai kishtelindur në një kamp refugjatësh nëGanë në vitin 2000. Kur filloi luftae dytë civile liberiane prindërit etij Victoria dhe Debeah Daviesudhëtuan drejt vendlindjes së tyre.“Duhej të kalonit mbi trupa për tëgjetur ushqim”, thotë mamaja e tijVictoria. “Ishte e vështirë, ishte errezikshme. Ishte e vështirë që tëjetosh atje sepse është mënyra evetme për të mbijetuar,ndonjëherë duhej që të mbasharmë. Dhe ne nuk kishim asnjë in-teresim për armë”, shtoi ai.

Ata udhëtuan qindra kilome-tra përreth Afrikës së Jugut dhe mënë fund e gjetën një kamp re-fugjatësh në Buduburam, një vendnë Ganë. Fëmija i tyre më i madhAphonso ishte lindur më 2 nëntor2000 dhe ai kaloi pesë vjetët e paratë jetës së tij në një kamp. Even-tualisht ata e kaluan një intervistëpër një program strehimi dhe uvendosën në Edmonton të Kana-dasë.

Alphonso u regjistruar në pro-gramin “Fre Footie”, një ligë e fut-bollit për fëmijë që nuk mund t’i

përballojnë shpenzimet për regji-strim ose transport për ndeshje. Aiishte vërejtur nga Whitecaps dhedy vjet më parë kur ai ishte vetëm15-vjeçar, Daviesit i është mundë-suar debutimi profesional për eki-pin rezervë Whitecaps FC 2. Njëmuaj më vonë ai e shënoi golin e tijtë parë në nivelin senior.

Më vonë gjatë asaj vere traj-neri i Whitecaps Carl Robinsonmori guximin dhe ia mundësoiDaviesit paraqitjen e parë në ligë,duke e bërë atë futbollistin e dytëmë të ri në ligën amerikane pasFreddy Adus. “Alphonso i ka tëgjitha aftësitë që kërkohen nganjë top-lojtar, ai është 182 centi-metra i gjatë, ai është atlet, aimund të vrapojë tërë ditën, ai kashpejtësi fenomenale. Çfarë duhettë përmirësoje te ai është fakti seai mundohet që t’i bëjë të gjitha

gjërat mirë dhe ndonjëherë ai ibën lëmsh gjërat më të thjeshta.Por kjo ndodh për shkak të për-qendrimit. Doja t’i mundësoja atijambientin e ekipit të parë sepse epashë atë si një lojtar energjik, tëuritur, i cili mund t’i bëjë ballë bur-rave, por duhej të mësohej herëtose vonë. Kurrë nuk më kanë pël-qyer historitë e lojtarëve që kanëtalente, por nuk u është dhënëshansi”, shtoi ai. “Ai është një per-son brilant. Atij i pëlqen që të kër-cejë dhe të këndojë. Ai është ta-mam një qenie humane. Nënadhe babi i tij kanë merita të shum-ta që ia mësuan atij rrugën edrejtë”, u shpreh Robinson.

Në vitin e kaluar Daviesit iështë dhuruar shtetësia kanadeze.Sapo ishin bërë formalitetet, Da-vies në moshën 16-vjeçare u bë loj-tari më i ri që luan për përfaqësue-

sen e Kanadasë. Disa klube tëmëdha të Premierligës si Manche-ster United, Chelsea dhe Liverpoo-li shprehen interesim për të, poroferta e Bayernit ishte shumë emirë për t’u refuzuar.

“Alphonso e ka mentalitetin eRobbie Keanet, i cili luante pa frikëdhe nuk i interesonte askush kurluante si 15-vjeçar. Por karakteri-stikat e tij janë si të Gareth Balet.Kam punuar me Garethin te Ulle-si dhe do të thosha se Alphonsoështë afër të njëjtit nivel. Alphon-so është duke shkuar drejt një klu-bi të madh në moshën 17-vjeçare,Gareth nuk e pati shansin e tij derivonë. Por ata janë shumë të ngja-shëm dhe unë i lidhi me njëri-tje-trin. Historia e tij e pabesueshmeështë arsyeja pse luhet kjo lojë. Aika treguar se ëndrrat realizohen”,përfundoi Robinson. (Zëri)

Hazardimungon nëndeshjen eradhës tëChelseatMesfushori belg i Chelseat,Eden Hazard, nuk do të udhë-tojë më bashkëlojtarët e tij nëGreqi për ndeshjen e radhës,kundër PAOK Salonika, të vlef-shme për Evropa Ligë.Ylli belg eka filluar sezonin e ri të Pre-mierligës në mënyrën më tëmirë të mundshme, duke i shë-nuar 5 gola deri më tani, të cilate bëjnë atë golashënuesin më tëmirë në ligë. Megjithatë, ai nukdo të udhëtojë me skuadrën eChelsea në Greqi për ndeshjen eEvropa Ligës, pasi që trajneri i ri,Maurizio Sarri, ka vendosur t’idhuroj atij pushim, pas hat-trickun që e shënoi në ndeshjene së shtunës kundër Cardiffit.Sarri pritet ta emërojë njëskuadër plotësisht të ndryshmenga ajo që luan zakonisht nëPremierligë. Kapiteni GaryCahill pritet ta bëjë paraqitjen etij të parë këtë sezon, por edheRuben Loftus-Cheek, Ross Bark-ley dhe Andread Christensenpritet të marrin pjesë. Për mëtepër, Harzardi, i cili është për-shkruar nga trajneri i tij si njëndër lojtarët më të mirë tëEvropës, pritet të mos marrëpjesë edhe në ndeshjen kundërWest Hamit në javën e ardhsh-me të Premierligës.

Një epokë e re për 2 Koretënë Azi, ku shpresa për paqe mbi-zotëron kudo. E ku ka më mirë senjë bashkim nëpërmjet sportit.Pikërisht kështu, sepse Koreja eJugut dhe e Veriut kanë njoftuarse duan të kandidojnë nëmënyrë të përbashkët për të or-ganizuar Lojërat Olimpike në vi-tin 2032. Ky projekt ambiciozështë një sinjal i ri i diplomacisë

së sportit, pas Lojërave Dimëro-re në Pyeongchang, të cilatshërbyen për të “thyer akullin”mes dy vendeve.

Ideja kërkon një nivel të ribashkëpunimi e besimi reciprokmes 2 vendeve, që nuk kandodhur në të kaluarën. Njofti-mi për këtë kandidaturë erdhinga një konferencë e përba-shkët, e publikuar pas samitit

mes presidentëve respektivë tëdy Koreve. Gjithashtu, ato do tëmarrin pjesë së bashku edhe nëLojërat Olimpike të vitit 2020, tëcilat do të zhvillohen në Tokyo.Mbetet për t’u pare nëse Komite-ti Olimpik Ndërkombëtar do tëvendosë me kalimin e kohës qët’i japë fitoren kësaj kandidatu-re, që do të ishte një mesazh ifortë për të gjithë botën.

Floyd Mayweather dhe Manny Pacquiaopo mendojnë për ndeshjen e dytë mes tyre,e cila me shumë gjasë do të zhvillohet nëmuajin dhjetor të këtij viti. Dy boksierëtjanë ndeshur sëbashku në ndeshjen më tështrenjtë të historisë së boksit në vitin 2015,ku pas shumë diskutimesh u arrit të zhvil-lohej kjo përballje e fituar nga Mayweatherduke thyer edhe rekorde të shikueshmërisëpavarësisht se trasmetohej nga platformat

më të mëdha të botës me pagesë. Pas asajndeshjeje Mayweather zhvilloi një tjetërndeshje të nivelit të lartë dhe komercialesic ishte ajo me Conor McGregor dhe që ngaajo kohë nuk është shfaqur më në ring.Gjithsesi në fillimtë shtatorit kanë filluarkontaktet dhe bisedimet për një tjetër nde-shje mes Mayweather dhe Pacquiao dhebëhet fjalë për një ndeshje që mund të zh-villohet në javën e parë të muajit dhjetor.

Historike, Koreja e Jugut dhe ajo e Veriut kandidaturë të përbashkët për Olimpiadën e 2032-shit

Mayweather i pangopur, tjetër ndeshje me Pasquiao////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Refugjati që do tëluajë për Bayernin

Alphonso Davies, njëfutbollist i lindur nënjë kamp refugjatëshnë Afrikën Jugore,është afër t’ibashkohet gjiganditgjerman BayernMunich gjatë afatitkalimtar të dimrit. 18-vjeçari është gati tëbëjë një hap të madhnë karrierën e tij

22 SPORTKoha, e enjte, 20 shtator 2018

Puna është krenari. Shumënjerëz zgjedhin profesione ngamë të ndryshmet për jetën e tyre,siç ka dhe të tjerë që zgjedhinrrugën e sportit. Por ka dhe per-sona të cilët mund të kishin një

jetë krejtësisht tjetër, po të mos ihynin futbollit. Miroslav Klosenjihet si një prej sulmuesve më tëmëdhenj në historinë e Gjerma-nisë, lojtari i cili ka shënuar mëshumë gola në historinë e Botë-rorëve. Sot trajner tek U-17 e

Bayernit, në rininë e tij ka punuarsi marangoz, duke deklaruar në tëkaluarën se kjo përvojë ka qenënjë nga më të rëndësishmet nëjetën e tij, pasi i ka forcuar shumëkarakterin.

Përralla e Jamie Vardy u bë

shumë e famshme në mbarëbotën, pasi sulmuesi shkëlqeu meLeicester City-n, duke fituar dhetitullin kampion në sezonin 2015-2016. Pavarësisht se shumë njerëzmund ta dinë, 31-vjeçari dikur kapunuar edhe si mekanik, në një

fabrikë të Sheffield.Giorgio Chinaglia ishte një nga

golashënuesit më të mëdhenj nëhistorinë e futbollit italian, injohur më së shumti për pe-riudhën e kaluar te Lazio. Kur ish-te fëmijë, ai emigroi në Uells sëbashku me prindërit, ku nisi edhekarriera e tij me ekipin e Swansea.Para se të tundte rrjetat kundërsh-tare, Chinaglia punonte kamariere pjatalarës në restorantin e fa-miljes.

Chris Waddle ishte një ngamesfushorët më të mirë anglezëmes viteve ‘80 – ‘90, duke shkël-qyer më së shumti me ekipin eMarseille. Por Waddle në rininë etij ka punuar si kasap, duke mos efshehur kurrë krenarinë për profe-sionin e tij të parë.

Ka dhe lojtarë që kanë bërëpunë nga më të paimagjinuesh-met. Gheorge Popescu, mbrojtëslegjendar rumun, mes të tjerashish-kapiten i Barcelonës, ka qenë idetyruar të punojë si spiun, përregjimin e tmerrshëm komunisttë Çausheskut. (S.S.)

Marangoz, mekanik, kasap... profesionet e para të “yjeve” të futbollit

Publicitet

Përralla e Jamie Vardyu bë shumë efamshme në mbarëbotën, pasi sulmuesishkëlqeu me LeicesterCity-n, duke fituar dhetitullin kampion nësezonin 2015-2016.Pavarësisht se shumënjerëz mund ta dinë,31-vjeçari dikur kapunuar edhe simekanik, në njëfabrikë të Sheffield.

23MOZAIK/PËRKUJTIMKoha, e enjte, 20 shtator 2018

DASHI 21. mars - 20. prillDo të ktheheni në qendër të vëmendjes, por vetëm nëse

do të tregoheni realisht të bindur për zgjedhjet e ndërmarra gjatëditëve të fundit, sidomos lidhur me financat dhe marrëveshje tëndryshme. Në dashuri, parashikohen disa dyshime të cilat do ju sh-qetësojnë dhe do ju bëjnë të pasigurtë. Bëni kujdes me fjalët.

DEMI 21. prill - 21. majGjatë kësaj dite duhet të kaloni pengesa të reja, të cilat do

ju lejojnë që të besoni në vete dhe kapacitetet tuaja, por duhet tëkeni kurajo që të ndiqni intuitën tuaj, pavarësisht mendimeve të tëtjerëve. Në dashuri do të jeni shumë pozitiv, ku parashikohen taki-me dhe rikthim pasioni.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorMos jini shumë konfliktual, pasi adresimi i ankthit në

dashuri apo familje nuk do të jetë aspak i frytshëm. Rigjetja e pa-qes dhe qetësisë është më se e mundshme, por duhet të jeni tëgatshëm që të pranoni edhe ndonjë kompromis.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikMos kini frikë të guxoni më shumë në vendin e punës,

pasi në këtë moment do të keni mundësinë që të tregoni hapur ka-pacitetin tuaj. Dita do të jetë mjaft me fat për dashurinë dhe zyr-tarizimin e një historie që zgjat prej kohësh. Këshillohet që tëjeni më të kujdesshëm me shpenzimet.

LUANI 23. korrik - 22. gushtDuhet të jeni më të vendosur në organizimin e punës,

pasi vetëm në këtë mënyrë do të arrini të optimizoni më mirë kohëntuaj me familjen, miqtë ose partnerin/en. Do të jeni të impresionuarnga sjellja e një bashkëpunëtori tuaj.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorKjo është një ditë e cila favorizon riorganizimin e të gjithë

projekteve tuaja, lidhur me një punë të rëndësishme. Në dashuri mosjini shumë impulsiv ose xheloz.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorPo merrni garanci të rëndësishme një këtë periudhë, ku

në vendin e punës parashikohen mundësi shumë të mira për tëmbyllur negociata të rëndësishme. Në dashuri do të jeni të qetëdhe të sigurtë në veten dhe ndjenjat tuaja. Nuk përjashtohetedhe zyrtarizimi i një raporti.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorMos u dorëzoni, pasi ndonëse duke u përballur me të pa-

pritura, do të keni mundësinë që të fitoni sfida të rëndësishmedhe të përmbyllni të gjithë ato çështje të cilat i keni zvarritur prejkohësh. Horoskop i kësaj dite parashikon një fat të madh sa i takontakimeve.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorKjo është një ditë mjaft e rëndësishme për të pushuar

dhe për të sistemuar të gjitha çështjet e mbetura pezull në dashu-ri, por mundohuni që të mos tregoheni shumë konfliktual. Gjatëkësaj të mërkure, mund të vlerësoni siç duhet propozime intere-sante në vendin e punës.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarKjo javë është mjaft interesante për të bërë investime të

reja dhe për të nisur të ndërtoni të ardhmen tuaj profesionale.Duhet të jeni të gatshëm për tu përballur me disa diskutime me tëafërm apo kolegë kokëfortë. Mundohuni të tregoheni sa më diplo-matë, në mënyrë që të shmangni tensionet jo produktive.

UJORI 21. janar - 19. shkurtMos u tregoni shumë të ngurtë në vendin e punës, pasi

sjellja juaj mund të bezdisë bashkëpunëtorët tuaj dhe të krijojëvonesa të pakuptimta. Sa i takon dashurisë, duhet të tregoheni mëtë kuptueshëm në raport me partnerin/en. Kjo gjë vlen sidomosnëse së fundmi keni patur probleme me komunikimin.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDo të befasoheni nga një përgjigje që nuk e prisnit, e cila

mund të ndryshojë plotësisht një projekt të ri. Në dashuri do tërikthehet romanticiteti dhe kjo, pasi më në fund iu është rizgjuardëshira për të dashuruar. Në mbrëmje nuk do të mungojnë mundë-sitë e mira.

LAZIM DUMANIDitët kalojnë, mungesa dhe malli për ty shtohen,pa masë! Arsyeja me të cilën vazhdojmë tëjetojmë është kujtimi për ty. Ishe, je dhe do tëjesh babai më i mirë për të gjithë ne. Gjithmonëdo të jetosh në zemrat dhe kujtimet tona.

Të përkujtojmë me mall të pashuar familja jote.

PËRKUJTIM

24 MOZAIKKoha, e enjte, 20 shtator 2018

622 – Profeti Muhamed dhe EbuBeker arrijnë në Jethrib (Medine).

1187 – Salahudini fillon Rrethimine Jerusalemit.

1519 - Ferdinand Magelani fillonlundrimin e parë të suksesshëm rrethbotës.

1620 – Beteja e Xhasit: Turqit mun-din Mbretin Sigsimund III të Polonisë.

1839 – Hapet hekurudha e parë nëHolandë (Amsterdam – Haarlem)

1854 – Trupat britanike dhe france-ze mundin trupat ruse në Allma tëKrimesë.

1920 – Themelohet Legjionispanjoll.

1946 – Mbahet Festivali i Parë i Fil-mit në Kanë.

1951 – Burrat votojnë kundër tëdrejtës së grave për të votuar.

1963 – Xhon Kenedi propozonudhëtim të përbashkët amerikano-rus për në Hënë.

1967 - Benini ndahet nga Nigeria.1977 – Vietnami dhe Xhibuti

kërkojnë anëtarësim në OKB.

FoljaMësuesi i thotë nxënësit: mazgjedho foljen “ec’Nxënësi: un eci, ti ecënMësuesi: Më shpejt se s’kemi kohëNxënësi: un vrapoj, ti vrapon.

Punëtori Shefi i një kompanie kalon gjithëditën duke e kërkuar njërin prejpunëtoreve.Dikur pasdite e takon.Ku je ti? Kam gjithë ditën që tëkërkoj!Eh, shef, në ditët e sotme është vë-shtirë ta gjesh punëtorin e mire...

Nëse të duhet një dorë për të tëndihmuar, atë e gjen në fund të

krahëve të tu.Euripidi

Çdo pesë minuta prodhohet sasia eçokollatave KitKatqë do të kishtemundur tëmbushë Kullëne Ajfelit. Nëbotë çdosekondë hahenrreth 540, ndërsa çdo vit shiten rreth18 miliard KitKat çokollata.

Ernest Heminguejka pranuar se fa-qen e fundit tëromanit “Lam-tumirë, armë” eka ndryshuar 39herë.

Në shekullin e 16në Angli me ligjburrave u ështëlejuar t’i rrahingratë e tyrevetëm para orës10 të mbrëmjes.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 2

0 S

HT

AT

OR

TH

ËN

IA E

DIT

ËS

BA

RSO

LE

TA

A E

DIN

I S

E...

Këngëtarja shqiptare me famë botë-rore, Rita Ora, albumin e saj të parë “Ora”e ka lansuar në vitin 2012, i cili është pri-tur shumë mirë nga publiku i gjerë. Tani,pas një pune të palodhshme prej 6 vjetë-sh, këngëtarja duke e finalizuar edhe njëalbum të ri. Nëpërmjet një postimi në‘Instagram’ ku falënderon fansat për du-rimin, Ora zbuloi se më 23 nëntor do të

hedhë në treg albumin e ri të shumëpri-tur me titull “Phoenix”. “Jam shumë elumtur që do të lansojë ‘Phoenix’. Jamshumë krenare për këtë album dhe eemocionuar që të gjithë të dëgjojnë atëse çfarë kam punuar unë deri tani. Njëfalënderim i madh shkon për të gjithë qëkanë qenë pjesë e rrugëtimit tim mu-zikor”, ka thënë Ora.

Në vitin e largët 1963, vetëm 153 perso-na kishin arritur të kapnin moshën 100vjeçare në Japoni, por kur jemi në vitin2008 në këtë shtet tashmë janë mbi 70mijë të moshuar që kanë arritur të fe-stojnë të paktën 100 ditëlindje. Në raportme vitin e kaluar, numri i 100-vjeçarëvenë Japoni është rritur me të paktën 300persona, duke kaluar numrin 70 mijë. Ajoqë bie në sy në këtë shifër është se 90 për-qind e të moshuarve janë femra. Sipas të

dhënave të Ministrisë së Shëndetësisë dhePunës në Japoni, rritja e plakjes socialedhe zgjatja e jetëgjatësisë ka nisur të evi-dentohet 48 vjet me radhë. Në vitin 1963,në Japoni kanë jetuar vetëm 153 një-qindvjeçarë, thuhet në njoftimin e mini-strisë. Numri është rritur në një mijë në vi-tin 1981, ndërsa në vitin 1998 ishin 10 mijë.Ky numër në vitin 2012 ishte shtuar në 50mijë persona që kishin kaluar moshën100-vjeçare.

Ujë me limonnë vend tëkafesëNjë rutinë e mirë e mëngjesitndikon në disponimin e gjithëditës suaj, edhe gjërat e vogla tëmëngjesit mund të mbesin nëmendjen tuaj gjatë gjithë javës.Një nga këshillat më të shpeshtaqë mund të dëgjoni nga ekspertët,është që në mëngjes në vend tëfilxhanit të kafesë të mbushni njëgotë uji me limon. Uji me një copëlimoni të shtrydhur në të ka njënumër të madh të përfitimeve-mirëpo duhet të jetë gjëja e parëqë pini në mëngjes. Kështu meta-bolizmi fillon punën mbarë, shk-rihet yndyra dhe bëhet mirëm-bajtja e muskujve, pastron gojëndhe fytin, si dhe jep një dozë të sh-tuar të energjisë.

Rita Ora zbulon datën elansimit të albumit të ri

Ferrari ka prezantuar atë që e quan ve-turën më të fuqishme që ka prodhuarndonjëherë. Vetura e re quhet Monza dhe ka një di-zajn ekstrem, i cili është i frymëzuar nga

forma e veturave të garave në vitet ’50.Ferrari Monza do të jetë në dispozicionme një ose dy ulëse, shkruan tch. Gjitha-shtu, nuk do të ketë “çati”, në mënyrë qëklienti të ketë ndjesinë sikur është bren-

da një veture Formule 1. Prodhuesi i fam-shëm italian ka njoftuar se do tëprodhohen 500 njësi nga ky model dheçdo Monza do të kushtojë rreth 1.3 mi-lionë euro.

Ferrari prezanton veturën më të fuqishme

Shteti ku 70 mijë njerëz janëmbi 100 vjeç

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////