Βάσεις Δεδομένων Ενότητα 5: Σημασιολογικός Σχεδιασμός

Αθανάσιος Σπυριδάκος

Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα

Άδειες Χρήσης

• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

2

Χρηματοδότηση • Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια

του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού.

• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3

Σκοποί Ενότητας

Ο φοιτητής που θα παρακολουθήσει με επιτυχία την ενότητα αυτή θα διαθέτει τις απαιτούμενες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις ώστε:

• Να αναπτύσσει εφαρμογές Βάσεων Δεδομένων σε όλα τα δημοφιλή Συστήματα Διαχείρισης Σχεσιακών Βάσεων Δεδομένων (SQL SERVER, ORACLE, MySQL, ACCESS).

4

Περιεχόμενα Ενότητας

• Τεχνικές για τον Σημασιολογικό Σχεδιασμό

• Τεχνικές για το Λογικό Σχεδιασμό

• Ο Φυσικός Σχεδιασμός της Β.Δ.

• Μελέτες Περίπτωσης

5

Μελέτη Περίπτωσης • Σας έχει προσεγγίσει ένα πανεπιστήμιο για το σχεδιασμό

και την ανάπτυξη εφαρμογής σχεσιακής βάσης δεδομένων που θα παρέχει πληροφορίες για τα μαθήματα που προσφέρει, τα ακαδημαϊκά τμήματα που διεξάγουν τα μαθήματα, το ακαδημαϊκό προσωπικό και τους εγγεγραμμένους φοιτητές. Το σύστημα θα χρησιμοποιείται κυρίως από τους φοιτητές και το ακαδημαϊκό προσωπικό.

• Η συλλογή και η ανάλυση απαιτήσεων που υλοποιήθηκε στη διαδικασία σχεδιασμού της βάσης δεδομένων παρέχει τις ακόλουθες απαιτήσεις. – ..\CourseWork\Coursework_University TRA.doc

6

Σημασιολογικός Σχεδιασμός

• Βήμα 1: Δημιουργούμε ένα σημασιολογικό μοντέλο δεδομένων για κάθε χρήστη – Βήμα 1.1 Προσδιορίζουμε τους τύπους οντοτήτων – Βήμα 1.2 Προσδιορίζουμε τους τύπους σχέσεων – Βήμα 1.3 Προσδιορίζουμε τα χαρακτηριστικά των

τύπων οντοτήτων και των σχέσεων – Βήμα 1.4 Προσδιορίζουμε τα πεδία τιμών των

χαρακτηριστικών – Βήμα 1.5 Καθορίζονται τα υποψήφια και τα

πρωτεύοντα κλειδιά

7

Σημασιολογικός Σχεδιασμός (2)

• Βήμα 1: Δημιουργούμε ένα σημασιολογικό μοντέλο δεδομένων για κάθε χρήστη – Βήμα 1.6 Ελέγχουμε το μοντέλο

– Βήμα 1.8 Ελέγχουμε ότι το μοντέλο ικανοποιεί τις ανάγκες συναλλαγών

– Βήμα 1.9 Αναθεώρηση του μοντέλου δεδομένων σε συνεργασία με τους χρήστες

8

Η Μελέτη Περίπτωσης - Οντότητες • Οντότητες και τα Χαρακτηριστικά τους

Department {deptName, phone, faxNo, location}

deptName, phone, faxNo – unique

Staff {staffNo, name (first, last), address, phone, officeNo, sex, salary, post, computerId, qualifications}

staffNo, phone, computerId - unique

qualifications - multi-valued

Student {matericNo, name(first, last), address (town, street, postCode), dob, sex, loan, computerId}

matericNo, computerId - unique

name, address - composite

Course {cCode, title, duration}

cCode, title - unique

Module {mCode, title, startDate, endDate, texts, assessment (coursework, exam)}

mCode, title - unique

texts - multi-valued

assessment - composite

Next-Of-Kin {name, phone, relationship}

name - partial key - weak entity

9

Μελέτη Περίπτωσης - Σχέσεις Runs {(Department, Course), (1..*), (1..1)}

Κάθε Σχολή (participation: 1) τρέχει περισσότερα από ένα τμήματα (cardinality: *);

Κάθε τμήμα (participation: 1) λειτουργεί σε μία και μόνο μία Σχολή (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:*.

Uses {(Course, module), (1..*), (0..1)}

Κάθε τμήμα (participation:1) χρησιμοποιεί περισσότερα από ένα μαθήματα (cardinality: *);

Όχι όλα τα μαθήματα (participation: 0) χρησιμοποιούνται στο τμήματα αλλά εφόσον χρησιμοποιούνται αυτό γίνεται από ένα τμήμα μόνο. (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:*.

Employs {Department, Staff), (1..*), (1..1)}

Κάθε Σχολή (participation: 1) απασχολεί πολλά μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού (cardinality: *);

Κάθε μέλος του Εκπαιδευτικού προσωπικού (participation: 1) εργάζεται σε μια Σχολή(cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:*.

Undertake {(Student, Module), (1..*), (0..*)}; Attribute: performance;

Κάθε φοιτητής (participation: 1) δηλώνει περισσότερα από ένα μαθήματα (cardinality: *);

Δεν δηλώνονται όλα τα μαθήματα (participation: 0) και ένα μάθημα μπορεί να δηλωθεί από περισσότερους από έναν φοιτητές (cardinality: *);

Cardinality ratio: *:* .

10

Μελέτη Περίπτωσης – Σχέσεις (2) Teaches {(Staff, Module), (1..*), (0..*)}; Attribute: Hours;

Κάθε μέλος του Εκπαιδευτικού προσωπικού διδάσκει τουλάχιστον ένα μάθημα (participation: 1) και ένα μάθημα μπορεί να διδαχθεί από περισσότερους από έναν καθηγητές (cardinality: *);

Δεν διδάσκονται όλα τα μαθήματα (participation:0) αλλά όταν διδάσκεται ένα μάθημα τότε μπορεί να διδαχθεί από περισσότερους από έναν καθηγητές (cardinality: *);

Cardinality ratio: *:* .

Leads {(Staff, Course), (0..1), (1..1)}

Δεν διοικούν όλα τα μέλη Εκπαιδευτικού Προσωπικού τμήμα (participation: 0) αλλά μπορούν να διοικούν το περισσότερο ένα τμήμα (cardinality: 1);

Κάθε τμήμα (participation: 1) διοικείται από ένα (το πολύ) μέλος του εκπαιδευτικού προσωπικού (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:1.

Enrol {(Student, Course), (1..1), (1..*)}

Κάθε φοιτητής (participation: 1) εγγράφεται σε ένα μόνο τμήμα (cardinality: 1);

Κάθε τμήμα (participation: 1) έχει περισσότερους από έναν φοιτητές (cardinality: *);

Cardinality ratio: 1:*.

Coordinates {(Staff, Module), (0..*), (1..1)}

Δεν είνει υπεύθυνο όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό για μαθήματα (participation: 0), αλλά μπορεί να είναι υπεύθυνο για περισσότερα από ένα μαθήματα (cardinality: *);

Κάθε μάθημα (participation: 1) συντοντίζεται από ένα (το πολύ) μέλος του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:*.

11

Μελέτη Περίπτωσης – Σχέσεις (3) • Manages {(Staff, Department), (0..1), (1..1)}; Attribute: startDate;

Δεν είναι όλο το προσωπικό (participation: 0) υπεύθυνο για τη Διοίκηση Σχολής αλλά μπορεί να είναι διευθυντής σε μια το πολύ σχολή (cardinality: 1);

Κάθε Σχολή (participation: 1) διοικείται από ένα (το πολύ) μέλος του Εκπαιδευτικού προσωπικού (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:1.

• Has {(Student, Next-Of-Kin), (1..1), (1..1)}

Κάθε φοιτητής (participation: 1) έχει το πολύ ενεν συγγενή (cardinality:1);

Κάθε συγγενής (participation: 1) αντιστοιχεί σε έναν μόνο φοιτητή (cardinality: 1);

Cardinality ratio: 1:1

12

Μερικό Διάγραμμα Οντοτήτων

13

Staff

staffNo {PK}

name

fName

lName

address

phone {AK}

officeNo

sex

salary

post

computerId {AK}

qualifications [1..*]

Student

matericNo {PK}

computerId {AK}

name

fName

lName

address

town

street

postCode

dob

sex

loan

Course

cCode {PK}

title {AK}

Duration

DeptName

Module

mCode {PK}

title

startDate

endDate

assessment

coursework

exam

texts [1..*]

Next-Of-Kin

name {PPK}

phone

relationship

Department

name {PK}

phone

faxNo

location

Ολικό Διάγραμμα Οντοτήτων

14

Λoγικός Σχεδιασμός

15

Λογικός Σχεδιασμός

• Βήμα 2 Κατασκευάζουμε και ελέγχουμε το λογικό μοντέλο δεδομένων για κάθε Όψη – Βήμα 2.1 Μετακινούμε χαρακτηριστικά που δεν

είναι συμβατά με το Σχεσιακό Μοντέλο (optional step)

– Βήμα 2.2 Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο

– Βήμα 2.3 Ελέγχουμε σύμφωνα με τους κανόνες Κανονικοποίησης

16

Λογικός Σχεδιασμός (2)

• Βήμα 2: Κατασκευάζουμε και ελέγχουμε το λογικό μοντέλο δεδομένων για κάθε Όψη – Βήμα 2.4 Επιβεβαιώνουμε τη λειτουργικότητα

του μοντέλου σε σχέση με τις συναλλαγές του χρήστη

– Βήμα 2.5 Επιβεβαιώνουμε τις συνθήκες ακεραιότητας

– Βήμα 2.6 Αναθεώρηση του μοντέλου σε συνεργασία με τους χρήστες

17

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο

(1)Ισχυρός Τύπος Οντότητας (Strong entity types)

Δημιουργία της Σχέσης που περιλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά της οντότητας. Στα σύνθετα χαρακτηριστικά να συμπεριλάβετε μόνο τα επιμέρους απλά χαρακτηριστικά.

Στη Μελέτη Περίπτωσης

Department {deptName, phone, faxNo, location}

pk

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post, computerId}

pk

Student {matericNo, fName, lName, town, street, postCode, dob, sex, loan}

pk

Course {cCode, title, duration}

pk

Module {mCode, title, startDate, endDate, coursework, exam}

pk

18

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (2)

(2) Ασθενής Τύπος Οντότητας (Weak entity types) Δημιουργήστε σχέσεις που περιλαμβάνουν όλα τα χαρακτηριστικά. Το πρωτεύον κλειδί προέρχεται μέρος του από την οντότητα από την οποία εξαρτάται η ασθενής οντότητα. Next-Of-Kin {matericNo, name, phone, relationship} fk pk

19

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (3)

3) 1:* Δυαδικός τύπος σχέσης

Στη μία πλευρά βρίσκεται η οντότητα master (1) και την άλλη η οντότητα detail (πολλά).

Το πρωτεύων κλειδί της οντότητας master το μεταφέρουμε στην οντότητα detail και αποτελεί ξένο κλειδί.

Παράδειγμα

Runs {(Department, Course), (1..*), (1..1)}

Course {cCode, title, duration, deptName}

pk fk

20

Course

cCode {PK}

title {AK}

Duration

DeptName

Department

name {PK}

phone

faxNo

location

Runs >

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (4)

(4) 1:1 Δυαδικοί Τύποι Σχέσεων Είναι περισσότερο πολύπλοκες περιπτώσεις. Δυο προσεγγίσεις: Δημιουργούμε μια νέα σχέση που να περιλαμβάνει και τις δυο οντότητες Δημιουργούμε δυο σχέσεις και κρατάμε το κλειδί της μίας σαν ξένο κλειδί στην άλλη. Έχουμε τις παρακάτω περιπτώσεις: (a) Υποχρεωτική συμμετοχή και στις δύο οντότητες της 1:1 σχέσης; (b) Υποχρεωτική συμμετοχή στις μία από τις δύο πλευρές της 1:1

σχέσης; (c) Μη Υποχρεωτική συμμετοχή και στις δύο πλευρές της 1:1 σχέσης.

21

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (5)

(α) Υποχρεωτική συμμετοχή και στις δύο οντότητες της 1:1 σχέσης;

Δημιουργούμε μια σχέση από τη σύνθεση και των δύο και επιλέγουμε να κρατήσουμε σαν πρωτεύον κλειδί το κλειδί της μιας από τις δύο. Τo κλειδί της άλλης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εναλλακτικό κλειδί.

Παράδειγμα:

• Student (StudeentNo, fName, lName, telNo, DeptName)

Primary Key cStudentNo

• Apartment(ApartmentCode, Building, …)

Primary Key ApartmentCode

Student (StudeentNo, fName, lName, telNo, DeptName, ApartmentCode, Building)

22

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (6)

β) Υποχρεωτική συμμετοχή στις μία από τις δύο πλευρές της 1:1 σχέσης

Δημιουργούνται δυο πίνακες

Προσδιορίζουμε την κύρια και την δευτερεύουσα οντότητα (συνθήκες συμμετοχής).

Η οντότητα με την μη υποχρεωτική συμμετοχή είναι η κύρια

Αντιγράφουμε το κλειδί της κυρίας οντότητας στην δευτερεύουσα σαν ξένο κλειδί.

Αν η σχέση έχει χαρακτηριστικά τότε αυτά θα συμπεριληφθούν στον πίνακα της δευτερεύουσας οντότητας.

Leads {(Staff, Course), (0..1), (1..1)}

Course {cCode, title, duration, deptName, leaderStaffNo}

pk fk fk

23

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (7)

γ) Μη Υποχρεωτική συμμετοχή και στις δύο πλευρές της 1:1 σχέσης Δημιουργούμε δυο πίνακες. Το ποιος θα είναι ο κύριος και ποιος ο δευτερεύων καθορίζεται σχετικά αυθαίρετα.

Παράδειγμα: Το προσωπικό Χρησιμοποιεί Αυτοκίνητα της Εταιρείας. Η σχέση (1:1) μεταξύ προσωπικού και αυτοκινήτων δεν είναι υποχρεωτική και για τις δύο πλευρές.

Μπορούμε να επιλέξουμε σαν πρωτεύον το Προσωπικό.

24

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (8)

(5) 1:1 Αναδρομικές Σχέσεις – Ακολουθεί τους κανόνες της 1:1 σχέσης.

25

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (9)

(6) *:* Δυαδικός Τύπος Οντότητας • Δημιουργούμε έναν νέο πίνακα ο οποίος περιλαμβάνει τα στοιχεία και από τις δύο οντότητες

που είναι μέρος της σχέσης.

• Τα πρωτεύοντα κλειδιά και των δύο οντοτήτων συμπεριλαμβάνονται στο νέο πίνακα και αποτελούν ξένα κλειδιά.

• Τα ξένα κλειδιά θα συμμετέχουν στον πρωτεύον κλειδί του νέου πίνακα (πιθανότατα με κάποιο από τα χαρακτηριστικά του νέου πίνακα)

Teaches {(Staff, Module), (1..*), (0..*)}; Attribute: Hours;

- Δημιουργία Νέας Σχέσης

Teaches {teachStaffNo, moduleCode, hours}

fk fk r.a.

pk

26

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (10)

(7) Περίπλοκοι τύποι οντοτήτων – Δημιουργούμε ένα νέο πίνακα ο οποίο θα περιγράφει τη

σχέση μεταξύ των οντοτήτων και θα περιλαμβάνει κάθε στοιχείο που σχετίζεται με τη σχέση.

– Τα πρωτεύοντα κλειδιά αντιγράφονται στο νέο πίνακα και αποτελούν ξένα κλειδιά.

– Τα πρωτεύονται κλειδιά των σχέσεων 1..* θα συμμετέχουν στο πρωτεύον κλειδί του νέου πίνακα.

27

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (11)

(7) Περίπλοκοι τύποι οντοτήτων - Παράδειγμα

28

Δημιουργούμε τις Σχέσεις από το Σημασιολογικό Μοντέλο (12)

(9) Χαρακτηριστικά Πολλαπλών Τιμών – Δημιουργούμε ένα νέο πίνακα – Στο νέο πίνακα μεταφέρουμε το χαρακτηριστικό και

αντιγράφουμε το πρωτεύον κλειδί της οντότητας ως ξένο κλειδί.

texts

Texts {moduleCode, text}

fk

pk

Qualifications

Qualifications {qualStaffNo, qualification}

fk

pk

29

Module

mCode {PK}

title

startDate

endDate

assessment

coursework

exam

texts [1..*]

Staff

staffNo {PK}

name

fName

lName

…..

computerId {AK}

qualifications [1..*]

Η Μελέτη Περίπτωσης (1) 1. Αποτύπωση Οντοτήτων Department {deptName, phone, faxNo, location}

pk

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post, computerId}

pk

Student {matericNo, fName, lName, town, street, postCode, dob, sex, loan}

pk

Course {cCode, title, duration}

pk

Module {mCode, title, startDate, endDate, coursework, exam}

pk

Next-Of-Kin {matericNo, name, phone, relatiobship}

fk

pk

30

Η Μελέτη Περίπτωσης (2) 2. Αποτύπωση Σχέσεων και των χαρακτηριστικών τους Runs {(Department, Course), (1..*), (1..1)}

Course {cCode, title, duration, deptName}

pk fk

Uses {(Course, module), (1..*), (0..1)}

Module {mCode, title, startDate, endDate, coursework, exam, courseCode}

pk fk

Employs {Department, Staff), (1..*), (1..1)}

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post, computerId, deptName}

pk fk

Undertake {(Student, Module), (1..*), (0..*)}; Attribute: performance;

- Δημιουργία Νέας Σχέσης.

Undertake {stdMaterincNo, moduleCode, performance}

fk fk r.a.

pk

31

Η Μελέτη Περίπτωσης (3) Teaches {(Staff, Module), (1..*), (0..*)}; Attribute: Hours;

- Δημιουργία Νέας Σχέσης

Teaches {teachStaffNo, moduleCode, hours}

fk fk r.a.

pk

Leads {(Staff, Course), (0..1), (1..1)}

Course {cCode, title, duration,deptName, leaderStaffNo}

pk fk fk

Enrol {(Student, Course), (1..1), (1..*)}

Student {matericNo, fName, lName, town, street, postCode, dob, sex, loan, courseCode}

pk fk

Coordinates {(Staff, Module), (0..*), (1..1)}

Module {mCode, title, startDate, endDate, coursework, exam, courseCode, cordStaffNo}

pk fk fk

Manages {(Staff, Department), (0..1), (1..1)}; Attribute: startDate;

Department {deptName, phone, faxNo, location, mgrStaffNo, mgrStartDate}

pk fk r.a.

Has {(Student, Next-Of-Kin), (1..1), (1..1)} - Έχει ήδη συμπεριληφθεί

32

Η Μελέτη Περίπτωσης (4) Αποτύπωση των Χαρακτηριστικών με πολλές τιμές Α. (texts)

Module {mCode, title, startDate, endDate, texts, assessment (coursework, exam)}

texts – Πολλαπλών τιμών

Texts {moduleCode, text}

fk

pk

qualifications

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post, computerId}

pk

Qualifications – Πολλαπλών τιμών

Qualifications {qualStaffNo, qualification}

fk

pk

33

Module

mCode {PK}

title

startDate

endDate

assessment

coursework

exam

texts [1..*]

Staff

staffNo {PK}

name

fName

lName

…..

computerId {AK}

qualifications [1..*]

Το Τελικό Σχήμα Της Β.Δ. • Department {deptName, phone, faxNo,

location, mgrStaffNo, mgrStartDate}

Primary key: deptName

Foreign key: mgrStaffNo references Staff (staffNo)

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post,

computerId, deptName}

Primary key: staffNo

Foreign key: deptName references Department (deptName)

Course {cCode, title, duration, leaderStaffNo, deptName}

Primary key: cCode

Foreign key: leaderStaffNo references Staff (staffNo)

Foreign key: deptName reference Department (deptName)

Module {mCode, title, startDate, endDate, coursework, exam, courseCode, cordStaffNo}

Primary key: mCode

Foreign key: courseCode references Course (cCode)

Foreign key: cordStaffNo references Staff (staffNo)

Student {matericNo, fName, lName, town, street, postCode, dob, sex, loan, courseCode}

Primary key: matericNo

Foreign key: courseCode references Course (cCode)

34

Το Τελικό Σχήμα Της Β.Δ. (2) Next-Of-Kin {matericNo, name, phone, relationship}

Primary key: matericNo, name

Foreign key: matericNo references Student (matericNo)

Undertake {stdMatericNo, moduleCode, performance}

Primary key: stdMatericNo, moduleCode

Foreign key: stdMatericNo references Student (matericNo)

Foreign key: moduleCode references Module (mCode)

Teaches {teachStaffNo, moduleCode, hours}

Primary key: teachStaffNo, moduleCode

Foreign key: teachStaffNo references Staff (staffNo)

Foreign key: moduleCode references Module (mCode)

Texts {moduleCode, text}

Primary key: moduleCode, text

Foreign key: moduleCode references Module (mCode)

Qualifications {qualStaffNo, qualification}

Primary key: qualStaffNo, qualification

Foreign Key: qualStaffNo references Staff (staffNo)

35

Ασκήσεις – Μελέτες Περίπτωσης (1)

• Άσκηση 1 • Με βάση τις ακόλουθες περιγραφές, δημιουργήστε ένα κατάλληλο

διάγραμμα οντοτήτων (class diagramme) για κάθε μία από τις σχέσεις Βάσης Δεδομένων που αφορά τις Εταιρείες ενός Ομίλου Εταιρειών. a) Κάθε εταιρεία του Ομίλου διαθέτει περισσότερα από ένα τμήματα,

καθώς και κάθε τμήμα ανήκει σε μία μόνο εταιρεία. b) Κάθε τμήμα απασχολεί έναν ή περισσότερους υπαλλήλους, και

κάθε εργαζόμενος εργάζεται για ένα τμήμα. c) Κάθε ένας από τους εργαζομένους ενδέχεται να έχει ή όχι ένα ή

περισσότερα εξαρτώμενα πρόσωπα, και κάθε εξαρτώμενο μέλος εξαρτάται από έναν μόνο υπάλληλο.

• Να κατασκευάσετε ένα ενιαίο διάγραμμα συσχέτισης οντοτήτων

36

Ασκήσεις – Μελέτες Περίπτωσης (2)

• Άσκηση 2 • Δίδεται το παρακάτω Διάγραμμα Συσχέτισης Οντοτήτων τμήματος της

Βάσης Δεδομένων ενός Μεσιτικού Γραφείου για την ενοικίαση οικημάτων.

• Να κατασκευάσετε το λογικό σχήμα της Βάσης Δεδομένων ακλουθώντας τα βήματα του λογικού σχεδιασμού. Περιγράψτε αναλυτικά τα βήματα.

37

Ασκήσεις – Μελέτες Περίπτωσης (4) • Μελέτη Περίπτωσης

• Σας έχει ανατεθεί ο σχεδιασμός της Βάσης Δεδομένων του Τμήματο Πωλήσεων μιας εταιρείας. Η ανάλυση απαιτήσεων έχει καταγράφει τα παρακάτω:

• Στο τμήμα πωλήσεων διατηρούν αρχείο των προϊόντων που πωλούν στους πελάτες τους. Κάθε προϊόν έχει έναν μοναδικό κωδικό. Επίσης για τα προϊόντα διατηρούμε στοιχεία όπως η περιγραφή, το κόστος προμήθειας, η τιμή και η ποσότητα σε απόθεμα. Το απόθεμα ανανεώνεται τακτικά.

– Όταν το απόθεμα μειώνεται, γίνεται παραγγελία συγκεκριμένης ποσότητας του προϊόντος. Διατηρείται αρχείο πελατών. Κάθε πελάτης έχει ένα μοναδικό κωδικό. Για τους πελάτες διατηρούνται επίσης το όνομα και το επώνυμό τους, η διεύθυνσή τους (οδός, αριθμός, περιοχή, Τ.Κ.), το ΑΦΜ, ο αριθμός τηλεφώνου και η ηλεκτρονική διεύθυνσή τους (email). Για τους πελάτες διατηρούμε πιστωτικό όριο, το οποίο χρησιμοποιείται για την έγκριση των παραγγελιών τους. Ένας πελάτης μπορεί να κάνει καμία, μία ή περισσότερες παραγγελίες κάθε φορά, και μια παραγγελία αφορά πάντα έναν πελάτη. Ένας μοναδικός αριθμός παραγγελίας (άυξων αριθμός) προσδιορίζει την παραγγελία. Για τις παραγγελίες διατηρούνται η ημερομηνία παράδοσης, τη συνολική τιμή, καθώς και η φάση στην οποία ευρίσκονται (π.χ. Προετοιμασία, Αποστολή, Παράδοση, Ολοκλήρωση). Κάθε παραγγελία γίνεται για ένα ή περισσότερα προϊόντα, και ένα προϊόν μπορεί να ζητηθεί από περισσότερες από μία παραγγελίες. Για κάθε προϊόν που έχει ζητηθεί από παραγγελία, καταγράφεται η ποσότητά του και η τιμή πώλησής.

38

Ασκήσεις – Μελέτες Περίπτωσης (5)

• ΖΗΤΕΙΤΑΙ: α) Να δημιουργήσετε το Σημασιολογικό Σχήμα της Βάσης Δεδομένων ακλουθώντας τα βήματα:

– Οντότητες και χαρακτηριστικά

– Σχέσεις Οντοτήτων, Περιορισμοί, Πολλαπλότητα και χαρακτηριστικά των σχεσεων

– Μερικό Διάγραμμα Οντοτήτων

– Σφαιρικό Διάγραμμα Οντοτήτων

39

Ασκήσεις – Μελέτες Περίπτωσης (6) • Μελέτη Περίπτωσης (συνέχεια)

β) Να δημιουργήσετε το Λογικό Σχήμα της Βάσης Δεδομένων.

Παρουσιάστε αναλυτικά το κάθε Βήμα που ακολουθείται για να κατασκευλασετε το Λογικό Σχήμα της Βάσης Δεδομένων

Παρουσιάστε την Τελική Μορφή της Βάσης Δεδομένων στη μορφή:

Department {deptName, phone, faxNo, location, mgrStaffNo, mgrStartDate}

Primary key: deptName

Foreign key: mgrStaffNo references Staff (staffNo)

Staff {staffNo, fName, lName, address, phone, officeNo, sex, salary, post,

computerId, deptName}

Primary key: staffNo

Foreign key: deptName references Department (deptName)

40

Τέλος Ενότητας