ROSEMARIE JEAN O. TONGOL

SUPPORT MATERIAL FOR INDEPENDENT LEARNING ENGAGEMENT (SMILE)

7 Filipino 7

Unang Markahan – Modyul 3

Paghihinuha sa Kalalabasan ng

mga Pangyayari Batay sa Akda

A Joint Project of the

SCHOOLS DIVISION OF DIPOLOG CITY and the

DIPOLOG CITY GOVERNMENT

Filipino – Ikapitong Baitang Support Material for Independent Learning Engagement (SMILE) Unang Markahan – Modyul 3: Paghihinuha sa Kalalabasan ng mga Pangyayari Batay

sa Akda

Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilimbag sa Pilipinas ng ____________________________ Department of Education – Region IX - Dipolog City Schools Division Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City

Telefax: (065) 212-6986

E-mail Address: dipolog.city @ deped.gov.ph

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Rosemarie Jean O. Tongol

Editor: Jeason L. Masauding

Tagasuri: Riela Angela C. Josol, EPS-Filipino

Tagaguhit:

Tagalapat: Chithrill S. Maquiling

Tagapamahala: SDS Virgilio P. Batan, Jr.

ASDS Jay S. Montealto, CESO VI

Dr. Amelinda D. Montero – CID Chief

Dr. Nur N. Hussien- SGOD Chief

Ronillo S. Yarag - Division EPS In Charge of LRMS

Leo Martinno O. Alejo – PDO II - LRMS

1

Alamin

Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga akdang

pampanitikan ng Mindanao.

Naisasagawa ng mag-aaral ang isang makatotohanang proyektong

panturismo.

Mga Nilalaman (Paksa/Aralin)

A. Paghihinuha sa Kalalabasan ng mga Pangyayari Batay sa Akda

Mga Pamantayan sa Pagkatuto: Pagkatapos mapag-aralan ang modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

MELC

Nahihinuha ang kalalabasan ng mga pangyayari batay sa akdang napakinggan. (F7PN-Ic-d-2)

Inaasahan din na ikaw ay:

a. Natutukoy ang mga tauhan at mga katangian nito sa pabulang

napakinggan. b. Nakapagbibigay ng sariling hinuha batay sa mga napapanahong

pangyayari kaugnay sa akdang tinalakay. c. Nakabubuo ng sariling opinyon sa kalalabasan ng pangyayari sa

mga kasalukuyang sitwasyon at naisasagawa ang mga gawaing inihanda.

Subukin

PANIMULANG GAWAIN: PAGTATAYA

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap upang inyong

mahinuha ang kalalabasan ng mga pangyayari sa akda. Isulat ang titik ng

tamang sagot sa iyong sagutang papel.

2

1. Kung ipinakain ni Pilandok sa baboy-ramo ang isang batang lalaking

nagtatampisaw sa batis na nasa ibaba ng talon, ano kaya ang

mangyayari pagkatapos?

a. Mabubusog ang baboy-ramo at matutuwa.

b. Hindi ito mabubusog dahil sa liit ng bata at maaaring kainin pa

siya nito.

c. Aalis ang baboy-ramo at hindi na kukulitin si Pilandok.

d. Wala sa mga nabanggit.

2. Sa palagay mo, bakit kaya nagpasiya ang matalinong Pilandok na

magpunta sa paborito niyang malinaw na batis?

a. Upang doon maghanap ng makakain.

b. Upang magtago.

c. Upang magpalamig at uminom.

d. Upang mamasyal.

3. “Tama ka, Pilandok, ito na nga ang hapunan ko.” Batay sa pahayag

na ito, ano ang mahihinuha mo kay baboy-ramo?

a. pagkagalak

b. paghinayang

c. pagkagulat

d. pagkagalit

4. Sa iyong palagay, kung naging magkaibigan si Pilandok at ang baboy-

ramo, ano kaya ang mangyayari sa dalawa?

a. Masaya silang naglalaro sa kagubatan.

b. Magiging tuso at mapanlinlang din ang baboy-ramo.

c. Aawayin nila ang mabangis na buwaya at ang maliit na suso.

d. Hindi mag-aaway ang dalawa at hindi maloloko ang baboy-ramo.

5. Bakit kaya tinulungan ni Pilandok ang baboy-ramo na maghanap ng

makakain?

a. Isang panlilinlang upang hindi makain si Pilandok ng baboy-

ramo.

b. Dahil naawa ito sa gutom na gutom na baboy-ramo.

c. Ipapakain ni Pilandok kay baboy-ramo ang isang tao upang

makapaghiganti.

d. Wala sa mga nabanggit.

6. Sa iyong pananaw, bakit kaya hindi binitawan ng buwaya ang paa ni

Pilandok nang una nitong sunggabin?

a. Dahil gutom na gutom ang buwaya.

3

b. Dahil galit na galit ang buwaya.

c. Dahil sanay na kasi itong naiisahan.

d. Dahil sa pagkagulat nalimutan nitong bitawan.

7. Kung hindi tuso at mapanlinlang si Pilandok, ano kaya ang

kahihinatnan nito?

a. Matiwasay ang pamumuhay nito at marami itong kaibigan,

b. May mga kaaway ito sa kagubatan.

c. Marahil nakain na ito ng baboy-ramo.

d. Magulo ang kanyang pamumuhay.

8. Ano kaya ang pagmamayabang na ginawa ni Pilandok nang

nakasalubong niya ang isang maliit na suso?

a. Sinipa niya ang suso hanggang sa mapikon ito.

b. Ipinagmayabang niya ang pagkawala sa buwaya.

c. Sinabihan niya ang suso na may nakita siyang kayamanan.

d. Hinamon niya ang suso sa isang karera.

9. Ano kayang pambobola ang ginawa ni Pilandok upang hindi ito

makain ng gutom na gutom na baboy-ramo?

a. Ipapakain ni Pilandok ang sarili sa baboy-ramo.

b. Sinabihan ni Pilandok ang baboy-ramo na humanap ng ibang

makakain.

c. Tutulungan at sasamahan ni Pilandok ang baboy-ramo na

maghanap ng isang taong makabubusog.

d. Tumakbo si Pilandok palayo sa baboy-ramo.

10. Bakit kaya hinamon ni Pilandok ang maliit na suso sa isang karera?

a. Nagmayabang at minaliit ni Pilandok ang kakayahan ng isang

suso.

b. Upang maipakita sa lahat ng mga hayop na siya ay mabilis.

c. Dahil sa kagustuhan nitong matalo ang maliit na suso.

d. Sabik na sabik na si Pilandok na kainin ang suso kung sakaling

matalo ito.

11. “Kung gayon, saan ko makikita ang taong kakainin ko? Gutom na

gutom na ako! Niloloko mo lang yata ako eh.” Sa pananalita ng baboy-

ramo, ating mahihinuha na siya ay __________________.

a. galit na galit

b. nagbabanta

c. napapagod

d. umiiyak

4

12. Sa pagkatalo ni Pilandok sa isang maliit na suso, ano ang

mensaheng ibig nitong ipabatid?

a. Ang panlilinlang ay nakatutulong sa pang-unlad ng buhay.

b. Dapat nating ipagmalaki ang kakayahang mambola sa kapwa.

c. Ang pagkapanalo ay isang swerte lamang.

d. Ang anumang gawin mo sa kapwa mo, babalik at babalik din sa

iyo.

13. Sa tingin mo, ano kaya ang magiging reaksyon at gagawin ni

Pilandok matapos nitong matalo sa karera laban sa maliit na suso?

a. Magagalit si Pilandok.

b. Aawayin nito ang maliit na suso.

c. Hahamunin muli ang maliit na suso sa isang karera.

d. Tatanggapin ang pagkatalo at iiwasan na nito ang panlilinlang.

14. Sa palagay mo, sa paanong paraan kaya natalo ng suso si Pilandok?

a. Kinausap ng suso ang mga magkakamukhang kapatid at

aakalain na iisang suso lang sila.

b. Mabilis ang pagtakbo ng suso hanggang natalo nito si Pilandok.

c. Sumakay ang suso sa isang ibon upang mauna itong makarating

sa dulo.

d. Ipinatawag ng suso angbuwaya at baboy-ramo upang matakot si

Pilandok.

15. Kung mayroon kang kakilala na may katangian na kagaya ni

Pilandok, paano mo siya matutulungang magbago?

a. Sa tusong paraan ko tutulungan upang malaman niya ang

kanyang ginagawa.

b. Aawayin ko hanggang sa matuto ng leksyon.

c. Papayuhan at aawatin ko ang pambobola.

d. Isusumbong sa punong barangay.

5

Modyul

3 Paghihinuha sa

Kalalabasan ng mga

Pangyayari Batay sa Akda

Balikan

MULING BALIKAN ANG NAKARAAN

MGA PAHAYAG SA PAGBIBIGAY NG MGA PATUNAY

Gawain A. Lagyan at guhitan ng ang kahon kung ang pangungusap ay

nagbibigay ng patunay at naman kung ito ay hindi nagsasaad ng patunay.

Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Ang daigdig ay mga 93 milyong milya o mga 150 milyong kilometro mula

sa araw at umiikot ang mundo sa paligid ng araw sa bilis na 67,000 milya

bawat oras.

2. Ang Lungsod ng Dipolog ay may populasyon na 130,759 sa may 29,503

na kabahayan.

3. Sa sukat, ang Asia ang pinakamalaking kontinente sa mundo at

binubuo nito ang halos ikatlong bahagi ng lupa ng daigdig.

4. Binuo ni Charles Darwin, isang sayantist na Ingles, ang teorya ng

ebolusyon na nakalathala sa kanyang aklat na Origin of Species.

5. Si Catriona Gray ang ikalawang Filipina na nakoronahan bilang Miss

Universe na naganap sa South Africa.

Gawain B. Hanapin sa kahon ang tumpak na sagot sa bawat pangungusap.

Isulat ang sagot sa sagutang papel.

____________________1. Makikita mula sa mga detalye ang patunay sa isang

pahayag.

____________________2. Hindi direktang makikita, maririnig, o mahihipo ang

ebidensya subalit sa pamamagitan ng pahiwatig ay masasalamin ang katotohanan.

Dokumentaryong Ebidensya Pinatutunayan ng mga Detalye

Datos

Nagpapahiwatig Nagpapatunay Kapani-paniwala

6

____________________3. Ang mga ebidensyang magpapatunay na maaaring

nakasulat, nakalarawan, o nakavideo.

____________________4. Salitang nagsasabi o nagsasaad ng pananalig o paniniwala

sa ipinahahayag.

____________________5. Ipinakikita ng salitang ito na ang mga ebidensya, patunay,

at kalakip na datos ay kapani-paniwala at maaaring makapagpatunay.

Tuklasin

Bago mo basahin ang pabula, kilalanin at tukuyin mo muna ang mga

tauhan sa akda.

Gawain C: Larawan Ko, Tukuyin Mo

Nasa larawan ang mga tauhan sa pabulang ating tatalakayin. Hanapin sa

kabilang hanay, Hanay B, kung anong hayop ang nasa larawan. Isulat sa

sagutang papel ang sagot.

1.

2.

3.

4.

Gawain D: Question Wall

Panuto: Magbigay ng iyong mga katanungan na nagtataglay ng

paghihinuha tungkol sa pabulang babasahin. Isulat sa iyong kwaderno o

sagutang papel.

Hanay B

A. Suso

B. Baboy

C. Buwaya

D. Baboy-ramo

E. Pilandok

F. Aso

G. Usa

7

Suriin

Sa pagkakataong ito, ipabasa sa isang miyembro ng inyong pamilya ang isang

pabula. Makinig at unawain ang iyong napakinggan batay sa mga kaganapang

nangyari.

Pagbasa 1 Natalo Rin Si Pilandok (Pabula)

Kilala si Pilandok sa kanyang pagiging tuso at

mapanlinlang. Katunayan, madalas na panlilinlang o

panloloko ang ginagamit ni Pilandok sa kanyang mga laban

kaya naman lagi siyang nananalo. Subalit sa pagkakataong

ito, bumalik sa kanya ang mga nagawa niyang panloloko o

panlilinlang kaya siya naman ang natalo. Sino kaya ang

hayop na nakatalo sa kanya. Isa kaya itong malaki at

makapangyarihang hayop? At sa paanong paraan kaya niya

natalo ang Pilandok? Halina’t iyong alamin.

Paghihinuha at Paghula sa Kalalabasan ng Pangyayari

Ang paghihinuha (inferring) ay magagawa lamang ng mambabasa kung tunay na

nauunawaan niya ang kanyang binabasang artikulo o seleksyon.

Sa bawat seleksyon, nagbibigay ng mga pahiwatig ang manunulat na hindi tuwirang

sinasabi o ipinahahayag sa halip ay ibinibigay na implikasyon.

Kung ang bawat pahiwatig at implikasyong ibinigay ay uunawaing mabuti, at buhat dito

ay makakayanang bumuo ng isang makabuluhang hinuha, ganap ang naging pag-unawa

nya sa nabasa.

Sa hinuhang ito, makabubuo ng prediksyon o paghuhula. Kadalasan, nagaganap ang

paghuhula kung ang naging wakas ng akdang binabasa ay nakabitin.

Hinuhulaan ng mambabasa kung ano ang mangyayari o posibleng nangyari sa akda sa

pamamagitan ng mga pahiwatig at implikasyong ginamit sa paghihinuha

Hindi makagagawa ng paghihinuha at paghuhula ang mambabasa kung hindi ganap ang

naging pag-unawa niya sa binasang akda.

Sa makatuwid tatak ng pagkaunawa sa bumabasa ang kakayahang gumawa ng

paghihinuha (inferring) at paghuhula (predicting) sa hinihingi ng binabasang akda.

Nagbibigay ng pahiwatig ang manunulat sa teksto. Ito ay di niya direktang ipinahahayag

bagama't may mga implayd na kahulugan sa pagitan ng mga salita, pangungusap at

talataan. Hindi ito dinidisklos ng manunulat at hinahayaang ang mambabasa ang kusang

makadiskubre hanggang sa tuluyang makapaghinuha o makapanghula sa kalalabasan ng

pangyayari.

https://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-pangyayari/?fallback=1

Sa bahaging ito ng modyul, ay iyong lilinangin ang mga

kaisipan/kaalamang tutulong sa iyo upang higit na maintindihan ang

paksang-aralin.

https://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-pangyayari/?fallback=1

8

Isang hapon, mainit ang sikat ng araw kaya’t nagpasya ang matalinong

pilandok na magpunta sa paborito niyang malinaw na batis upang doon

magpalamig at uminom. Isang malaki at gutom na gutom na baboy-ramo pala ang

nakatago sa gilid ng malalabay na puno at naghihintay ng anumang darating na

maaaring makain. Nang makita niya ang pilandok ay agad na nagningning ang

kanyang mga mata. Mabilis siyang lumabas at humarang sa daraanan ng

pilandok.

“Sa wakas, dumating din ang aking pagkain. Gutom na gutom na ako sa

maghapong hindi pagkain, Pilandok, kaya’t humanda ka na dahil ikaw ngayon ang

aking magiging hapunan,” ang tatawa-tawang sabi ng baboy-ramo. Kitang-kita ng

pilandok ang matutulis na ngipin at pangil na baboy-ramo. Takot na takot ang

pilandok dahil alam niyang sa isang sagpang lang sa kanya ay tiyak na

magkakalasog-lasog ang kanyang payat na katawan subalit hindi siya

nagpahalata. “Kawawa ka naman baboy-ramo, maghapon ka na palang hindi

kumakain,” ang sabi na tila awing-awa nga sa kalagayan ng kausap. “Puwede mo

nga akong maging pagkain pero alam mo, sa gutom mong iyan at sa liit kong ito,

tiyak na hindi ka mabubusog sa akin.” Ang dugtong pa nito. “Kung gayon, ano ang

gagawin ko? Gutom na gutom na ako!” ang malakas na sigaw ng baboy-ramo. “Ha!

Matutulungan kita riyan, Baboy-ramo,” ang sabi ni Pilandok habang mabilis na

nag-iisip. “Tao, tao ang dapat mong kainin para mabusog ka.

Sasamahan kita sa paghahanap ng isang taong tiyak na makabubusog sa iyo”.

ang paniniyak nito. “Ano ba ang tao? Tiyak ka bang mabubusog ako sa tao?” ang

tanong ng baboy-ramo. “Ang tao ang pinakamalakas na hayop sa buong mundo,”

ang sagot naman ng pilandok.

“Mas malakas pa kaya sa akin?” ang tanong ng baboy-ramo habang hinihipan

at pinalalaki ang kanyang dibdib. “Oo, malakas talaga ang tao subalit sa talas ng

iyong mga ngipin at pangil, at sa bilis mong tumakbo, tiyak na kayang-kaya mong

sagpangin at kainin ang tao,” ang pambobola pa ng pilandok sa baboy-ramo.

Nahulog na nga ang baboy-ramo sa bitag ng pilandok. Paniwalang-paniwala ito sa

kanyang matatamis na pananalita. “Kung gayon, samahan mo na ako sa tao at

nang ako’y makakain na. Basta’t tandaan mo, kapag hindi ako nakakain ng tao ay

ikaw pa rin ang magiging hapunan ko,” sabi ng baboy-ramo sa pilandok. “Oo,

basta, ako ang bahala sa iyo. Tiyak na mabubusog ka, kaibigan,” ang paniniyak pa

ng pilandok sa baboy-ramo.

Naglakad-lakad nga ang dalawa sa kagubatan hanggang sa mapunta sila sa

isang talon. Nakarinig sila ng tinig ng isang batang tila tuwang-tuwa sa paglangoy.

Nakita nila ang isang batang lalaking nagtatampisaw sa batis na nasa ibaba ng

talon. “Iyan, iyan na ba ang tao? Susunggaban at kakainin ko na,” ang mabilis na

sabi ng baboy-ramo. “Kaibigan, hindi pa iyan ang tao. Sumisibol pa lang iyan

kaya’t hindi ka pa masisiyahan diyan,” ang sagot ng pilandok. “Kung gayon, saan

natin makikita ang taong gagawin kong hapunan?” ang naiinip nang tanong ng

baboy-ramo. “Doon, sa gawing hilaga,” ang sagot ng pilandok.

Nakakita sila ng isang taniman ng mga kamote. May isang matandang lalaking

nagtatanim. Nakabaluktot na ang likod niya at nakalalakad na lamang sa tulong

ng baston. “Iyan na ba? Iyan na ba ang taong gagawin kong hapunan? Ayoko

niyan, payat at ni hindi ako matitinga riyan,” ang sabi ng baboy-ramo. “Tama ka,

kaibigan. Payat masyado iyan at hindi ka mabubusog diyan. Tira-tirahan na lang

9

iyan. Hindi iyan nababagay sa isang matikas na baboy-ramong tulad mo,” ang

muling sabi ng pilandok.

Galit na ang baboy-ramo.” Kung gayon, saan ko makikita ang taong kakainin

ko? Gutom na gutom na ako! Niloloko mo lang yata ako eh. Ikaw na lang ang

kakainin ko!” ang gigil na sabi nito sa pilandok. “Huwag! Huwag, kaibigan. Hayun

na, hayun na ang taong laan para sa iyong hapunan,” ang sabi ng pilandok sabay

turo sa isang matikas at matangkad na mangangasong naglalakad sa gilid ng

gubat. “Tiyak na mabubusog ka riyan dahil malaman iyan at tiyak, hindi mo na

gugustuhin pang kumain ng isang munting hayop na tulad ko pagkatapos mo

siyang makain,” ang nakangising sabi ng pilandok. “Tama ka, Pilandok. Ito na nga

ang hapunan ko,” ang sigaw ng baboy-ramo sabay sugod sa nabiglang

mangangaso. Subalit nabigla man at natumba ang mangangaso ay mabilis pa rin

itong nakabangon at napaputok ang dalang ripple kaya’t tinamaan ang baboy-

ramo.

Nakahinga nang maluwag ang tusong Pilandok. Ngayon siya nakadama ng

matinding uhaw kaya’t naisip niyang muling bumalik sa batis upang ipagpatuloy

ang naputol na pag-inom. Tahimik na umiinom ang pilandok nang bigla niyang

maramdamang may sumunggab sa kanyang isang paa. Paglingon niya ay nakita

niya ang buwayang makailang beses na niyang nalinlang. Alam niyang galit sa

kanya ang buwaya pero galit din siya rito dahil sa lagi siyang pinipigilang umiinom

sa batis. Sa halip na magsisigaw sa sakit ay mabilis na umisip ng solusyon ang

matalinong pilandok. “Hay naku, kawawa naman ang buwayang ito. Hindi niya

makilala ang pagkakaiba ng patpat sa paa ng isang usa,” ang tila nang-uuyam na

sabi ng pilandok. Subalit hindi siya binitawan ng buwaya. Sanay na kasi itong

naiisahan ni Pilandok kaya ngayon ay natuto na siya. Baka isa na namang

patibong ito ng pilandok.

Subalit hindi tumigil doon ang pilandok. “Buwaya, bulag ka ba? Patpat lang

ang kagat-kagat mo. Heto ang paa ko, o,” ang malakas na sabi niya sabay taas sa

isang binti. Biglang binitawan ng buwaya ang kagat-kagat na paa ng pilandok.

Akmang susunggaban na sana nito ang isang paang itinaas ng pilandok nang

mabilis itong makalundag palayo. Sising-sisi ang buwaya, naisahan na naman siya

ng matalinong pilandok Habang naglalakad pauwi ang pilandok ay nasalubong

niya ang isang suso. Dahil maliit ang suso ay naisip ng Pilandok na kayang-kaya

niyang magyabang dito.

Hinamon niya ang suso sa isang karera at anong laking gulat niya nang

pumayag ang suso at nagsabi pa itong kayang-kaya niyang talunin ang pilandok.

Ang hindi alam ng pilandok ay kalat na kalat na sa kaharian ng mga hayop ang

kanyang pagiging tuso o mapanlinlang kaya’t napaghandaan na ang suso ang araw

na siya naman ang maaring pagdiskitahan ng pilandok. Kinausap na niya ang

kanyang mga kapatid. Magkakamukha sila at aakalain mong iisang suso lang sila

dahil sa kanilang parehong-parehong itsura. Nagsimula na nga ang karera. Agad

umarangkada at tumakbo nang ubod bilis ang pilandok. Subalit paghinto niya sa

kalagitnaan upang silipin kung nasaan na ang kalaban ay anong laking gulat niya

nang magsalita ang suso.

“O, ano Pilandok, pagod ka na ba?” ang tanong nito. Gulat na gulat sa kung

paanong nagawa ng suso na mauna pa sa kanya kaya’t mabilis na tumakbo uli ang

pilandok hanggang sa makarating sa dulo ng karera nang halos lumawit ang dila

10

sa pagod. Subalit, hayun at nauna na naman ang suso na ipinagbubunyi na ng

ibang mga hayop bilang nagwagi. Hindi makapaniwala ang pilandok na natalo siya

ng isang suso.

Natalo niya ang mabangis na baboy-ramo, natalo niya ang malaki at

mahabang buwaya, minsa’y naisahan na rin niya ang isang matalinong sultan

subalit, heto, siya naman ngayon ang natalo ng isang munting suso. Kinamayan

niya ang suso at buong pagpapakumbaba niyang sinabi,”Suso, kung sa paanong

paraan mo man ginawa iyon, tinatanggap kong tinalo mo ako. Matalino ka nga.

Binabati kita at dahil diyan, ipinangangako kong iiwasan ko na ang ginagawa kong

panlalamang sa kapwa.” Muling nagbunyi ang mga hayop na nakarinig kay

Pilandok.

Sanggunian: PINAGYAMANG PLUMA 7 Ikalawang Edisyon, Alma M. Dayag et. al.

Gawain F: Katangian ng mga Tauhan

Isulat ang mga katangian ng mga tauhan sa pabula. Isulat ang iyong sagot

sa sagutang papel.

Magaling! Natapos mo ng basahin ang pabula. Marami ka

bang natutunan? Ngayon, matapos mong basahin ang pabula

sagutin mo nang buong husay ang bawat gawaing inihanda

upang matamo mo ang inaasahang antas ng pag-unawa sa

aralin.

Suso

_________________

_________________

__________________

________________

_______________

_______________

_________________

_________________

Natalo Rin Si Pilandok

Pilandok Baboy-ramo Buwaya

11

Sagutin mo ang mga sumusunod na pamprosesong tanong. Isulat

sa papel ang mga sagot.

1. Ano ang pinakaangkop na paglalarawan para kay Pilandok, matalino o

mapanlinlang? Patunayan ang sagot.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

2. Sa paanong paraan nakilala ni Pilandok ang baboy-ramo? Sa iyong

palagay, nararapat nga kaya ang ginawa niyang panlinlang sa baboy-

ramo? Bakit?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

3. Bakit kaya galit na galit ang buwaya kay Pilandok?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

4. Sa paanong paraan napagtanto ni Pilandok ang kanyang pagkakamali?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

5. Sa iyong palagay, ano kaya ang mangyayari kay Pilandok kung

magpapatuloy pa rin siya sa pagiging mapanlinlang?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

12

Pagyamanin

Gawain G: Pagsulat ng Journal

Isulat sa iyong journal ang sagot sa mga katanungan na hango sa binasang

pabula na nasa ibaba.

3. Nalinlang ni Pilandok ang buwaya kaya’t binitawan nito ang kanyang paa na

sinunggaban. Sa tingin mo, ano kaya ang mangyayari kapag magkita ulit ang

buwaya at si Pilandok? Malilinlang pa kaya ni Pilandok ang buwaya?

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________

1. Batay sa akdang inyong nabasa, tama ba ang ginawa ng suso na panlinlang

kay Pilandok? Bakit?

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

_________________________________________________________

2. Sa iyong palagay, makatarungan kaya ang ginawang panlilinlang ni

Pilandok kay baboy-ramo at buwaya?

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

13

Isaisip

Gawain H: Mahalagang Kaisipan

Isulat sa mga ulap ang mahahalagang kaisipan.

➢ Kung ikaw si Pilandok, ipagpapatuloy mo ba ang panlilinlang sa kapwa?

Bakit? Maituturing mo bang tagumpay ang pagiging tuso at mambobola?

Ipaliwanag ang sagot.

MAHALAGANG KAISIPANG NATAMO SA PABULA

14

Isagawa

Gawain I

Panuto: Ibigay ang iyong sariling opinyon sa maaaring kalabasan ng mga pangyayari o sitwasyon na nasa ibaba. Isulat ang iyong sagot sa iyong

sagutang papel.

SITWASYON 1 Naglalakad ka sa isang

eskinita, nang bigla mong naramdaman na may taong sumusunod sa iyo. Ano ang

gagawin mo?

SAGOT:

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

SITWASYON 2 Bumisita ka sa bahay ng

iyong tiyahin sa kalagitnaan ng pandemya. Habang naglalakad ka sa daan, nakita mo ang isang

pulis na nakatingin sa iyo, at naalala mo na hindi ka pala

nakapagsuot ng face mask. Ano kaya ang iyong gagawin?

SAGOT:

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

__________________________________

_________

SITWASYON 3

Batid nating lahat na

nahihirapan ang mga tao sa

panahon ngayon ng pandemya,

kaya nananawagan ang pangulo

sa mga mamamayan na kailang

mag-ingat. Bilang isang

kabataan, ano ang maaari mong

gawin upang makatulong sa

ating pamahalaan?

SAGOT:

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

SITWASYON 4

Nakita mo ang isang ale na ninanakawan ng iyong matalik

na kaibigan. Ano ang iyong gagawin?

SAGOT:

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

___________________________________

15

Tayahin

Panuto: Maghinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa akdang

napakinggan. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Kung ipinakain ni Pilandok sa baboy-ramo ang isang batang lalaking

nagtatampisaw sa batis na nasa ibaba ng talon, ano kaya ang

mangyayari pagkatapos?

a. Mabubusog ang baboy-ramo at matutuwa.

b. Hindi ito mabubusog dahil sa liit ng bata at maaaring kainin pa

siya nito.

c. Aalis ang baboy-ramo at hindi na kukulitin si Pilandok.

d. Wala sa mga nabanggit.

2. Sa palagay mo, bakit kaya nagpasiya ang matalinong Pilandok na

magpunta sa paborito niyang malinaw na batis?

a. Upang doon maghanap ng makakain.

b. Upang magtago.

c. Upang magpalamig at uminom.

d. Upang mamasyal.

3. “Tama ka, Pilandok, ito na nga ang hapunan ko.” Batay sa pahayag na

ito, ano ang mahihinuha mo kay baboy-ramo?

a. pagkagalak

b. paghinayang

c. pagkagulat

d. pagkagalit

4. Sa iyong palagay, kung naging magkaibigan si Pilandok at ang baboy-

ramo, ano kaya ang mangyayari sa dalawa?

a. Masaya silang naglalaro sa kagubatan.

b. Magiging tuso at mapanlinlang din ang baboy-ramo.

c. Aawayin nila ang mabangis na buwaya at ang maliit na suso.

d. Hindi mag-aaway ang dalawa at hindi maloloko ang baboy-ramo.

5. Bakit kaya tinulungan ni Pilandok ang baboy-ramo na maghanap ng

makakain?

a. Isang panlilinlang upang hindi makain si Pilandok ng baboy-

ramo.

b. Dahil naawa ito sa gutom na gutom na baboy-ramo.

c. Ipapakain ni Pilandok kay baboy-ramo ang isang tao upang

makapaghiganti.

d. Wala sa mga nabanggit.

16

6. Sa iyong pananaw, bakit kaya hindi binitawan ng buwaya ang paa ni

Pilandok nang una nitong sunggabin?

a. Dahil gutom na gutom ang buwaya.

b. Dahil galit na galit ang buwaya.

c. Dahil sanay na kasi itong naiisahan.

d. Dahil sa pagkagulat nalimutan nitong bitawan.

7. Kung hindi tuso at mapanlinlang si Pilandok, ano kaya ang

kahihinatnan nito?

a. Matiwasay ang pamumuhay nito at marami itong kaibigan,

b. May mga kaaway ito sa kagubatan.

c. Marahil nakain na ito ng baboy-ramo.

d. Magulo ang kanyang pamumuhay.

8. Ano kaya ang pagmamayabang na ginawa ni Pilandok nang

nakasalubong niya ang isang maliit na suso?

a. Sinipa niya ang suso hanggang sa mapikon ito.

b. Ipinagmayabang niya ang pagkawala sa buwaya.

c. Sinabihan niya ang suso na may nakita siyang kayamanan.

d. Hinamon niya ang suso sa isang karera.

9. Ano kayang pambobola ang ginawa ni Pilandok upang hindi ito makain

ng gutom na gutom na baboy-ramo?

a. Ipapakain ni Pilandok ang sarili sa baboy-ramo.

b. Sinabihan ni Pilandok ang baboy-ramo na humanap ng ibang

makakain.

c. Tutulungan at sasamahan ni Pilandok ang baboy-ramo na

maghanap ng isang taong makabubusog.

d. Tumakbo si Pilandok palayo sa baboy-ramo.

10. Bakit kaya hinamon ni Pilandok ang maliit na suso sa isang karera?

a. Nagmayabang at minaliit ni Pilandok ang kakayahan ng isang

suso.

b. Upang maipakita sa lahat ng mga hayop na siya ay mabilis.

c. Dahil sa kagustuhan nitong matalo ang maliit na suso.

d. Sabik na sabik na si Pilandok na kainin ang suso kung sakaling

matalo ito.

11. “Kung gayon, saan ko makikita ang taong kakainin ko? Gutom na gutom

na ako! Niloloko mo lang yata ako eh.” Sa pananalita ng baboy-ramo,

ating mahihinuha na siya ay…

a. galit na galit

b. nagbabanta

17

c. napapagod

d. umiiyak

12. Sa pagkatalo ni Pilandok sa isang maliit na suso, ano ang mensaheng

ibig nitong ipabatid?

a. Ang panlilinlang ay nakatutulong sa pang-unlad ng buhay.

b. Dapat nating ipagmalaki ang kakayahang mambola sa kapwa.

c. Ang pagkapanalo ay isang swerte lamang.

d. Ang anumang gawin mo sa kapwa mo, babalik at babalik din sa

iyo.

13. Sa tingin mo, ano kaya ang magiging reaksyon at gagawin ni Pilandok

matapos nitong matalo sa karera laban sa maliit na suso?

a. Magagalit si Pilandok.

b. Aawayin nito ang maliit na suso.

c. Hahamunin muli ang maliit na suso sa isang karera.

d. Tatanggapin ang pagkatalo at iiwasan na nito ang panlilinlang.

14. Sa palagay mo, sa paanong paraan kaya natalo ng suso si Pilandok?

a. Kinausap ng suso ang mga magkakamukhang kapatid at

aakalain na iisang suso lang sila.

b. Mabilis ang pagtakbo ng suso hanggang natalo nito si Pilandok.

c. Sumakay ang suso sa isang ibon upang mauna itong makarating

sa dulo.

d. Ipinatawag ng suso angbuwaya at baboy-ramo upang matakot si

Pilandok.

15. Kung mayroon kang kakilala na may katangian na kagaya ni Pilandok,

paano mo siya matutulungang magbago?

a. Sa tusong paraan ko tutulungan upang malaman niya ang

kanyang ginagawa.

b. Aawayin ko hanggang sa matuto ng leksyon.

c. Papayuhan at aawatin ko ang pambobola.

d. Isusumbong sa punong barangay.

18

Karagdagang Gawain

KAASALAN

DAMDAMIN

KAISIPAN

Gawain J: Bisa sa Isip, Damdamin, Kaasalan

Sagutin at magbigay ng hinuha sa bisang pangkaisipan, bisang

pandamdamin at bisang pangkaasalan buhat sa sitwasyong ibibigay.

Gawin sa papel. Gayahin ang pormat.

Sa ating mundo ay marami ang mga mapanlinlang at mpagsamantala

subalit marami pa rin namang taong may mabubuting hangarin sa

kanilang kapwa. Ano ang nararapat gawin upang makaiwas maging

biktima ng mga taong mapagsamantala?

19

TAYAHIN 1.B 2.C

3.A 4.D

5.A 6.C

7.A 8.D 9.C

10.A 11.A

12.D 13.D

14.A 15.C

SUBUKIN 1.B

2.C 3.A 4.D

5.A 6.C

7.A 8.D

9.C 10. A 11.A

12.D 13.D

14.A 15.C

Susi sa Pagwawasto

20

Sanggunian

Dayag, Alma M., Ailene Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, at Carmela Esguera-Jose.

Pinagyamang Pluma 7. Quezon City: Phoenix Publishing House 2017.

Mga Larawan

(Tuklasin, Gawain C)

1. https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fthepigsite.com%2Fnews%2F20

19%2F01%2Fnew-app-tracks-wild-boars-in-

texas&psig=AOvVaw1QhG2FHWoU7dvQ2a3mrmFO&ust=1597042066926000&source=ima

ges&cd=vfe&ved=2ahUKEwi4nf-5w43rAhVYxosBHetyA44Qr4kDegUIARDxA

2. https://www.pinterest.ph/pin/576671927261023221/

3. https://www.alamy.com/crocodile-lying-on-the-green-grass-

image220792677.html#:~:text=Enlarge

4.https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ftl.fanpop.com%2Fclubs%2Fanimals%2Fimages%2F38720121%2Ftitle%2Fsnail-

wallpaper%23%3A~%3Atext%3DNext%2520Previous&psig=AOvVaw0JNglAR5b-

fmU7E7L8Ntwx&ust=1597042062479000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwjm5u-3w43rAhWIEKYKHSCVDNgQr4kDegUIARCXAQ

Mga Impormasyon

(Balikan)

Soriano, Celia D., Eleanor D. Antonio, Evangeline M. Dallo, Consuelo M. Imperial, Maria

Carmelita B. Samson. Kayamanan III. Manila, Phillipines: Rex Printing Company Inc. 2005

tl.m.wikipedia.org/wiki/Dipolog

(Isaisip)

https://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-

pangyayari/?fallback=1

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fthepigsite.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Fnew-app-tracks-wild-boars-in-texas&psig=AOvVaw1QhG2FHWoU7dvQ2a3mrmFO&ust=1597042066926000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwi4nf-5w43rAhVYxosBHetyA44Qr4kDegUIARDxAhttps://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fthepigsite.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Fnew-app-tracks-wild-boars-in-texas&psig=AOvVaw1QhG2FHWoU7dvQ2a3mrmFO&ust=1597042066926000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwi4nf-5w43rAhVYxosBHetyA44Qr4kDegUIARDxAhttps://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fthepigsite.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Fnew-app-tracks-wild-boars-in-texas&psig=AOvVaw1QhG2FHWoU7dvQ2a3mrmFO&ust=1597042066926000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwi4nf-5w43rAhVYxosBHetyA44Qr4kDegUIARDxAhttps://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fthepigsite.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Fnew-app-tracks-wild-boars-in-texas&psig=AOvVaw1QhG2FHWoU7dvQ2a3mrmFO&ust=1597042066926000&source=images&cd=vfe&ved=2ahUKEwi4nf-5w43rAhVYxosBHetyA44Qr4kDegUIARDxAhttps://www.pinterest.ph/pin/576671927261023221/https://www.alamy.com/crocodile-lying-on-the-green-grass-image220792677.html#:~:text=Enlargehttps://www.alamy.com/crocodile-lying-on-the-green-grass-image220792677.html#:~:text=Enlargehttps://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-pangyayari/?fallback=1https://prezi.com/bfsp3339nnqr/paghihinuha-at-paghuhula-sa-kalalabasan-ng-pangyayari/?fallback=1