1. Hazrlayan: Cem AKAGNDZ KAYNAK: Finansal Krizler ve Trkiye Kitabn Yazar:Fatih zatay FNANSAL KRZLER

2. FATH ZATAY KMDR? http://fatih.ozatay.etu.edu.tr/ http://fatihozatay.kimdir.com/ http://tr.wikipedia.org/wiki/Fatih_%C3%96zatay 3. KRZLER KRZLER 3 ETTR PARASAL KRZLER BANKACILIK KRZLER LDRC KRZLER 4. PARA KRZ DVZE HCUM EKLNDE BR SPEKLATF ATAK OLUUMU DVZ KURUNUN YKSELMES DVZ KURU REJMNN KMES 5. FNANSAL KRZLER FNANSAL SEKTRDE BR DEPREM YAANMASI BAZI FNANS KURUMLARININ KMES KALANLARIN SERMAYELERNN NEML LDE ERMES 6. TEMEL SORUNLAR BLANO ZAFYET VARSA KRZ OLUUR.BU DURUM KAMU KESM N DE , ZEL SEKTR N DE , BANKALAR N DE GEERLDR. BR KURUMUN BORALRININ SERMAYESNE ORANI NE KADAR YKSEKSE YAN FNANSILARIN KALDIRA ORANI NE KADAR YKSEKSE KURUM O KDAR TEHLKE ALTINDADIR. 7. YKSEK KALDIRA ORANI DISAL OKLARA HER ZAMAN DUYARLIDIR. NOT: Y GNLERDE BYMEY VE KALKINMAYI FRENLEMEK PAHASINA FNANSAL DSPLNDEN TAVZ VERMEMEK GEREKR 8. KRZLER SIRASINDA OLUAN HAREKETLERE KISA BAKI PARA KRZ GEREKLERSE OLUACAK LK EY FNANSAL KRZLERDE SIRAMA DAHA SONRA MB REZERVLER ERMEYE MARUZ KALIR SEBEP: Yerli para cinsinden finansal varlklar, tahviller ve senetler bir an nce dvize evrilip lkeden klmak istenir. 9. !!! PARA KRZLERNDE 3 NEML DEKEN BRLKTE HAREKET EDER DVZ KURU VE FAZLER YKSELR REZERVLER SE HIZLA ERR! (GENELDE) 10. STSNALAR RNEK: LKEDE BANKACILIK SEKTRNDE BAZI AIKLAR VAR.BUNLAR BLNYOR. BU DURUMDA LKEDEN DVZ IKILARI OLUR. BANKACILIK KRZ SEBEBYLE FAZLER ARTTIRILAMIYOR VE KUR SIRIYOR. KNC KUAK KRZE BR RNEK 11. HALBUK ! KMSE EKONOMK KZ OLUACAK BEKLENTSNE GRMESEYD MUHTEMELEN KRZ OLMAYACAKTI KEND KENDN DORULAYAN PANK ODAKLI BR KRZ OLUMU OLDU 12. KRED RSK GENEL OLARAK DVZ KURU YKSELEN BR LKENN DI BORLARINI KOLAYLIKLA DEYEMEYECE DNLR VE KRED ALABLTES DER. DVZ KURU YKSEK BR LKE KUR VE FAZE DAHA DUYARLI BR HALE GELR. BANKALAR DA LKDTEYE DAHA DUYARLI HALE GELR. STHAMDA KIRILGANLIK ARTAR. 13. KRZLERN LKELERE ETKLER PARA KRZLERNDE ORTALAMA KAYIP 5.9 % BANKACILIK KRZLERNDE 6.2 % LDRC KRZLERDE 18.6 % **KRZ DEVAMLILIK SRES PARA KRZLERNDE 2.1 YIL BANKACILIK KRZLERNDE 2.6 YIL LDRC(KZ) KRZLERDE 3.8 YIL 14. KUAK ATIMALARI KTSAD TEMELLERDE ZAYIFLIK Kamu kesiminde nemli bozukluklar Bte Ann Enflasyonla Finansman irketlerin Bankalara Borlarn deyememesi Bankalarn Dviz Cinsinden Borlarnn Dviz Cinsinden Alacaklarn Amas Bankalarn Likidite Sorunlar le Karlamas ve akabinde Bankalarn Sermaye Yetmezlii le Karlamas 15. Krizlere Farkl Bak Bankalarn nnde Kuyruk Oluturmas Bankaclk Krizleri Dviz Kuyruklar nnde Sra Olumas Parasal Krizler 16. Panik Hareketler Kendi Kendini Dorulayan Bekleyiler zlebilecek bir sorun zlmesine imkan salanmadan kriz oluuyor 17. Birinci Kuak Krizler Modellerin temelinde mevcut kur rejimiyle uyumsuz para politikas var Panik hareket yok kriz gstere gstere geliyor NOTLAR: Sabit kur rejimi uyguluyorsanz piyasaya fazla para srmeyeceksiniz.Enflasyon kontrol altnda olmal; yoksa enflasyon art dolarn artmasna sebep olur 18. Gereinden Fazla Para Srme? Gelir dzeyi, faiz gibi ihtiyalar karlamak iin gerekli para miktarn piyasaya sr; bte a iin para srme! 19. BRNC KUAK KRZLER ZET BTE AII-> ENFLASYON -> YKSKE FAZLER VE YKSEK DVZ KURU -> YKSEK FAZ LE RETMDE D -> RKET BLANOLARINDA ZAAF-> BANKALARIN BLANOLARINDA ZAAF-> EKONOMK KRZ 20. KNC KUAK KRZLER SSTEMDE KAINILMAZ SON YOK AMA H BR SORUN YOK DERSEK DE DORU OLMAZ YEN KUAK KRZ DENMESNN SEBEB KRZ IKAN LKELERDE BTE AII YOK LHAM KAYNAI GELM LKELERN KENDS 21. 1992 AVRUPA LKELER RNEK: SVE 1987-1992 ARASINDA 5 YIL ST STE GSYHNN 2.5 % KADAR BTE FAZLASI VERD. 1992DE 7.1 % AIK VERYOR BANKACILIK SEKTRNDE NEML SORUNLAR VAR AIK SADECE BR YILLIK VE AIK GEM YILLARDAK FAZLALAR LE FNANSE EDLEBLR. 22. NEML NOKTA! SVE SIKI PARA POLTKASI UYGULAYAMAZ; NK FAZLER ARTTTIRAMAZ. SZLK 2.9% ARTMI AYRICA BANKACILK SSTEM PROBLEML SZLK ARTMAZSA BLANOLARI BOZUK BANKALAR DAHA BYK SERMAYE YETMEZLKLER VE GER DNEMEYEN KREDLERLE DOLACAK 23. KRZN GELM ARTAN DVZ TALEB KARISINDA HKMET PYASALARA STKRAR OLDUUNU GSTERMEK N SABT KURA GEYOR SABT KUR N KRONA ECUYA SABTLENYOR! SABT KUR SAVUNMAK N GECELK FAZ HADLERN 500% ARTTIRIYOR. KRONA DALGALANMAYA BIRAKILDI 24. KRZN ARKA PLANI KRZ TETKLEYEN UNSURLAR ALMANYADAK FAZ HADLERNN ARTMASI DANMARKALI SEMENLERN MAASTRCHT ANTLAMASINI REDDETMES DOLARIN DEER YTRMES VE TALYA- SPANYA-PORTEKZ VE RLANDANIN REKABET GLERN YTRMES 25. KNC BR RNEK: NGLTERE kinci Kuak krizleri arasnda NGLTEREnin nemli bir yeri var. ngiltere Avrupa ile btnleme almalar erevesinde Sterlini Marka sabitledi. 1-2 ay iinde sterline speklatif atak balad Birka hafta iinde ERMnin izin verdii aralkta verdii lde tutmak iin ngiltere MB 50 milyar dolarlk rezerv satyor. ngiltere MB faizleri arttrd. 26. Hkmet faizlerin daha fazla artmasn istemedi ve sterlin %15 devale edilerek kur rejiminden kld. O dnem ngiltere Ekonomisine bakldnda tek problem unsur isizlik. Baka kayda deer herhangi bir makro arpklk yok. Ama tek bir makro arpklk bile speklatif atak balatmaya yetti. 27. Dier Bir Deyile 2.Kuak Krizler=Kendi Kendini Dorulayan Bekleyiler 28. 2 Kuak Krizi Arasndaki nemli FARK Her iki kuak krizde de makro verilerde sorunlar var. Birinci Kuak Krizlerde zm ok zor. Kriz gstere gstere geliyor. kinci Kuak Krizlerde sorunlar zlebilir, speklatif ataklar olmasa ve zmek iin yeterli zaman olsa! rnek: sve finansal sorunlarn zebilirdi ya da ngiltere isizlikle ilgili sorunlarn zebilirdi! 29. ANCAK! Speklatrler siyasi adan zayf bir irade olduunun farkndalar; ayrca MB lerin de kullanabilecekleri ok fazla opsiyon olmadnn farkndalar. 30. NC KUAK KRZLER 1997de Taylanda bir kriz oluuyor.ok ksa zamanda kriz G.kore- Endonezya- Malezya- Filipinlere sryor. Kriz sebebi 1.kuak krizlerden olduka farkl. 1.kuak krizler genel olarak bte a kaynakldr. Oysa bu ekonomilerde bte a bir kenara bte fazlas var. Disiplinsiz bir maliye politikasndan bahsetmek mmkn deil ksacas. 31. Dier Makro ktisadi Veriler Kayda deer bir isizlik yok. Dolaysyla sabit kur ve isizlik arasnda tercih yapma ihtiyac yok Devalasyon ihtiyac yok! Ancak krizle birlikte ekonomileri arpca bir biimde daralyor. SORUN? irket bilanolarndaki bozukluklar! 32. Bilano Bozukluklar Ak Dviz Pozisyonu: Bankalarn ve irketlerin dviz cinsinden alacaklar ile verecekleri arasndaki (negatif) byk fark var! irketler yurtdndan dviz topluyor burada devlet tahvili alyor. Enflasyonla uraan ykselen piyasa ekonomilerin sk karlat bir durum! Dviz cinsinden borlanmann dier sebepleri Yurtdndaki parann faizinin ucuz olmas Yurtiinde tasarruflarn az olmas 33. NOT: AIK DVZ POZSYONU BANKALAR ARASINDA YAYGINSA DVZ KURUNDA YKSELLERE LKE OLDUKA KIRILGAN OLUR! 34. Dier Sebepler Vade Uyumazl Sorunlu Krediler Yetersiz Sermaye ve Yksek 35. irket Bilanolarndaki Zayflk Bilano zaaf srasyla; Likidite Yetmezlii Bulaclk Hava Kabarcklarna sebep oldu. NEML: BU KONUYA SZL OLARAK DENLECEK ANCAK ASIL DETAYLARA 2008 KRZNN GELM KISMINDA DENLECEK!