finansal riskler & yönetimi koray İnan / finansal hizmetler koordinatörü

Finansal Riskler&

Yönetimi

Koray İNAN / Finansal Hizmetler Koordinatörü

Dünyada ve Türkiye’de Yeni Ekonomi

Risk Yönetimi İhtiyacı

Uluslararası ticaret ve finansal piyasalar küreselleşmiştir İşlem hacimleri artmıştır Ticari ürün çeşitliliği artmıştır Finansal ürün çeşitliliği artmıştır Tüm pazarlarda rekabet artmıştır İthalat ve ihracat karşılıklı olarak artmıştır Döviz kurlarının volatilitesi artmıştır Kriz frekansları ve sıklıkları artmıştır Ulusal krizlerin dünyaya sıçrama hızı artmıştır

Bankaların Kredi Risk Yönetimi İlkeleri

Kredi Riski Konusunda Uygun Ortamın Oluşturulması

Banka Yönetim Kurulu kredi risk stratejisini oluşturmalı ve gözden geçirmelidir

Üst düzey yönetim, Yönetim Kurulunca onaylanan risk stratejisinin uygulamasından sorumludur

Bankalar tüm ürün ve faaliyetlerine ilişkin kredi risklerini tanımalı ve yönetmelidir


Güvenilir Kredi Verme İşlevinin Bulunması Bankalar güvenilir ve açıkça tanımlanmış kredi verme

kriterlerine uygun olarak çalışmalıdır

Bankalar, önemli risklere yol açabileceği yaklaşımıyla bağlantılı şirketlerin oluşturduğu gruplara yönelik genel kredi limitlerini oluşturmalıdır

Bankaların yeni kredilerin onaylanması ve mevcut kredilerin artırılmasına ilişkin açıkça tanımlanmış işlevleri olmalıdır


Kredilerin Uygun Yönetimi, Ölçümü ve İzlenmesi Bankaların, kredi risklerinin süreklilik içinde yönetimine

yönelik bir sistemleri olmalıdır

Bankalar kredi riskinin yönetiminde rating sistemlerini geliştirmeli ve kullanmalıdırlar

Bankalar kredi portföylerini değerlendirirken ekonomik koşullarda olabilecek muhtemel değişmeleri de göz önünde bulundurmalı ve zor koşullar altında karşılaşabilecekleri kredi risklerini değerlendirmelidir


Kredi Riskinin Uygun Kontrolünün Yapılması Bankalar kredilerin incelenmesine yönelik bağımsız ve

aralıksız bir sistem kurmalı ve söz konusu incelemelerin sonuçları doğrudan banka yönetim kuruluna ve üst düzey yönetime iletilmelidir

Bankaların problemli kredilerin yönetimine ilişkin bir sistemleri olmalıdır

Bankaların Kredi Değerlendirme Süreci

Başvuru, Ön Değerlendirme ve İstihbarat Şube ve portföy yöneticisi ile temas Şirket hesap açılış evraklarının temini Ticaret Sicil Gazetesi istihbaratı (www.ticaretsicil.gov.tr) İTO vb. kaydı istihbaratı (www.ito.org.tr) Genel banka kayıtları sorgulaması TCMB sicil kaydı incelemesi KKB sorgulaması İstihbarat birimlerine yönlendirme Diğer banka istihbaratlarının yapılması Memzuç kaydı sorgulaması


Firma Kredi Raporunun Hazırlanması Ön değerlendirme ve istihbarat olumlu olmalı Son üç yıllık bilanço ve gelir tabloları Ara dönem bilanço ve gelir tabloları Kuruluş evrakları ve diğer kredi evrakları temin edilmeli

• Şirketin ortaklık yapısı ve yönetim kadrosu• İştirak ve grup firmaları• Faaliyet alanları ve performansı• Finansal analiz• İstihbarat ve memzuç• Yatırım planları.• Genel degerlendirme ve istenen Kredi-Teminat


Limit Tahsisi, Tebliğ, Teminat ve Kredi Kullandırımı İlgili birimlerce onaylanan kredi limiti ve teminat yapısının

Kredi Bölümlerince sisteme giriş kaydı yapılır Firmaya tahsis edilen limit bilgileri ilgili şubeye bildirilir İlgili şubece firmaya limit tebliği yapılır Teminatlandırma

TL veya YP nakit, hazine bonosu, Eurobond, senet, vesaik, çek, hisse senedi, altın, ortak kefaleti alınabilir

Marj belirlenmesi Ortakların kefaletinin alımı kendi yerinde yapılır Gerçek müşteri çeklerinin istihbarat uygunluğu alınır Ödeme vadeleri ve para birimleri kontrolü yapılır İpotek alımı ek güvencedir


Kredi Risk Takibi Üçer aylık dönemler itibariyle bilanço ve gelir tablosu

sistem girişleri yapılır Finansal raporlama ve analiz değerlemeleri yapılır Teminat yapısında belirli dönemlerde ekspertiz yapılır Dönemler itibariyle veya yıllık bazda kredi raporu revizesi

yapılarak firmanın;

• Son dönem memzuç kayıtları • Güncel ortaklık yapısı • Güncel imza yetkilileri ve sınırları• Güncel limit ve riskler• Güncel pazar durumu ve satışları


Kredi Risk Takibi

• En büyük 5 alıcı ve satıcı müşteri bilgileri?• 5 müşterinin satışlardan ve alımlardan aldığı pay?• Satışta ve alışta %20’yi geçen yoğunlaşma var mı?• Borcun YP-TL dağılımı nedir?• Devalüasyon halinde durum nedir?• Toplam borç (uzun ve kısa vade) nedir?• Borcun sermayeye, satışlara oranı?• Özsermaye karlılığı nedir?• Net kar marjı nedir?

Riskten Korunma Enstrümanları

Türev Ürün Nedir?

Bir ya da birden fazla geleneksel üründen üretilmiş yeni bir enstrüman

Belirli bir formülle bu geleneksel ürünlere bağlı

Değerini bağlı olduğu enstrümanın fiyat değişiminden alır


Türev Ürünler İle…

Kaldıraçlı işlemler yapılabilir, ana para kadar yatırım yapmadan, enstrümanın ana para fiyat değişiminden bire bir kar ya da zarar edecek pozisyon yaratılabilir

Yapılan işlem hacimleri kaldıraç avantajı nedeni ile spot piyasa işlemlerini aşmış durumdadır

Standart ürünlerle birleştirilerek birçok kombinasyon yaratılabilir


Türkiye’de Kullanılan Riskten Korunma Enstrümanları

Forward Futures

VOB Kontratları Yurtdışı borsalarda commodity & metal futures

Swap Faiz Swapları Döviz Swapları

Opsiyon FX

Uygulamalı Örnek İncelemeler

Türev Ürünlerin Kullanım Amaçları Kur Değişimlerinin Risklerinden Korunma Amaçlı Fon Fazlasının Değerlendirilmesi Amaçlı Arbitraj Amaçlı Risk yönetiminin amacı kurdaki dalgalanmalarından kar yaratmak değildir. Faaliyetlerden elde edilen kar marjının korunmasını sağlamaktır.

Forward Uygulamalı Örnek İnceleme

Forward Nedir?

Belirli miktardaki varlığı, belirli bir tarihte, belirli bir fiyattan, alma veya satma sözleşmesidir

Vadeye kadar nakit akışı yaratmaz

Türkiye’de sadece kur riskinden korunmak için kullanılır

Bilinmesi Gereken Değişkenler

Spot Fiyat Yerli Faiz Oranı Yabancı Faiz Oranı


Forward Kur Hesaplaması *

Piyasa Koşulları Verileri

Spot TL/USD Kuru : 1.445.000 / 1.450.000

3 ay vadeli TL Faizi : %49 - %54

3 ay vadeli USD Faizi : %1.73 - %1.83

* TCMB


Forward Kur Hesaplaması İhracatçı 3 ay sonra elde edeceği 1 milyon USD’yi vadeli satmak isterse;

Banka % 1.83'ten 3 ay vadeli USD borçlanır. Borçlandığı bu miktarı spot piyasada 1.445.000 TL’ye çevirir.Bu tutarı % 49'dan 3 ay vadeli yatırır.

1.445.000*(49-1,83)*90Swap Point: ----------------------------------------- = 170.401

36.000


Forward Kur Hesaplaması

1.445.000*(49-1,83)*90Swap Point: ----------------------------------------- = 170.401

36.000

1.445.000 + 170.401

1.615.401 TL Swap Point Kuru - Spread


Forward Kur Hesaplaması İthalatçı 3 ay vadeli 1 milyon USD almak isterse;

Banka % 54'ten 3 ay vadeli TL borçlanır. Borçlandığı bu miktarı spot piyasada 1.450.000 TL’ye USD’ye çevirir.Bu tutarı % 1,73’den 3 ay vadeli yatırır.

1.450.000*(54-1,73)*90Swap Point: ----------------------------------------- = 189.478

36.000


Forward Kur Hesaplaması

1.450.000*(54-1,73)*90Swap Point: ----------------------------------------- = 189.478

36.000

1.450.000 + 189.478

1.639.478 TL Swap Point Kuru + Spread

VOB Uygulamalı Örnek İnceleme

Kur Riski Yönetiminde VOB Örneği ve UygulamasıAmaç: Koruma Amaçlı VOB Uygulaması – İhracatçı Firma

Mart ayı başında satılan 1 mıo USD mal bedeli 4 ay sonra tahsil edilecektir. Kurların düşme riskine karşı ihracatçı nasıl bir koruma sağlayabilir?

Spot Kur: 1,7990 ⟹ 1.000.000 USD değerinde 1/10 kaldıraçlı olarak 1.000 adet

Haziran vadeli USD kontratı satar. Bu işlem nedeniyle, başlangıç teminatları değişmekle birlikte, yaklaşık toplam işlemin 1/10’u kadar teminat gerekmektedir. 100.000 USD teminat yatırılıp USD satış fiyatını 1.7990’a sabitlemiş olur.


Kur Riski Yönetiminde VOB Örneği ve Uygulaması

Firmanın 30 Haziranda 1.000.000 USD döviz geliri olacak, Haziran sonu USD/TL kurunun nerede olacağını bilmiyoruz, ancak VOB uygulamasında görüldüğü gibi 1.000 kontratlık Haziran USD satışı ile kuru bugünkü kur olan 1.7990’a sabitlemiş oluyoruz. Kar marjımız ve dolayısıyla net gelirimiz kurun hareketinden

bağımsız olarak hep aynı olacaktır. 900.000 USD vade gününe kadar boşta kalacaktır. Ek bir finansman maliyeti yaratılmamış olacaktır.


Aynı yöntem, tam tersi işlem yapılarak, firmaların ithalat ödemeleri veya tüm döviz borçlarını bugünkü kura sabitlemek için de kullanılabilmektedir.

Vade Sonu Spot Kur VOB'da Elde Edilen Kar/ZararVade Sonunda İhracat Bedeli İle Gelen Gelir Net Gelir

1,8565

1,7990 - 1,8565= - 0,0575 (1 USD Farkı) 1,8565*1.000.000 1.856.500 - 57.500

0,0575 * 1000= -57,5 (1Kontrat) ⟹ 1.856.500 TL ⟹ 1.799.000 TL57,5*1000= - 57.500 ZARAR (1.000 Kontrat)

1,7352

1,7990 - 1,7352= 0,0638 (1 USD Farkı) 1,7352*1.000.000 1.735.200 + 63.800

0,0638 * 1000= 63,8 (1Kontrat) ⟹ 1.735.200 TL ⟹ 1.799.000 TL63,8*1000= - 63.800 TL KAR (1.000 Kontrat)


Nakdi Kredi Türleri ve Kullanım Alanları Spot Krediler Erken Kapama Opsiyonlu Spot Krediler Rotatif Krediler Taksitli Ticari Krediler Dövize Endeksli Krediler Döviz Kredileri Exim Kredileri İskonto/İştira Kredileri


Gayrinakdi Kredi Türleri ve Kullanım Alanları

Teminat Mektupları (TL/YP)

Harici Garantiler

Referans Mektupları

Akreditif

Kabul Kredileri/Aval


Yöneticilerin Bilmesi Gereken Finansal Konular

Genel Giderler, Değişken Giderler ve Kar Likidite Oranları ve Cari Oranlar Finansal Öngörüler İçin Bilanço ve Gelir Tablosu Net İşletme Sermayesi İhtiyacını Belirleme Finansman Maliyetleri Finansal Matematik

Faizinizi Mutlaka Kendiniz de Hesaplayın!Seçim Yapmak İçin Bilgi Şart.Her Yöneticinin Bilmesi Gerektiği Kadar Finans Bilin.

Teşekkürler…

Koray İNAN

Finansal Hizmetler Koordinatörü

www.kafdanismanlik.com

KAF / Etkin Proje İş Ortaklığı ile gerçekleştirilmiştir.

http://www.kafdanismanlik.com/

finansal riskler & yönetimi koray İnan / finansal hizmetler koordinatörü

Documents