Finanse bez tajemnic

Agata Krygier

Wielu z nas zadaje sobie pytanie „Jak założyć konto w banku?”. Zakładanie konta bankowego może się odbyć na dwa, proste, ale całkowicie odmienne sposoby.

Pierwszy:

Otwarcie konta bankowego w tradycyjny sposób. Polega ono tylko i wyłącznie na tym, że my odwiedzamy siedzibę konkretnego banku i udajemy się z do odpowiedniej osoby wykwalifikowanej do udzielenia nam odpowiedzi na nasze pytania. Wypełnimy formularz założenia konta bankowego i to praktycznie wszystko. Konto bankowe będzie założone automatycznie lub z kilkudniowym opóźnieniem.

Drugi:

Zakładanie konta w banku w sposób bardziej nowoczesny i nie ma co ukrywać prostszy. Obecnie cieszący się największą popularnością. Założenie konta bankowego może się bowiem odbyć przez Internet. Czas trwania takiego procesu to zazwyczaj kilka minut. Cała nasza „praca” polega tylko i wyłącznie na wypełnieniu elektronicznego formularza, podobnego do tego, jaki możemy wypełnić w banku. Po wypełnieniu takiego właśnie formularza czekamy kilka dni na kuriera, który dostarczy nam regulamin konta bankowego (należy go podpisać oraz odesłać w załączonej kopercie) oraz inne informacje na temat tak zwanej aktywacji konta bankowego oraz dotyczących opłat, karty debetowej itp.

Sposoby inwestowania pieniędzy

Inwestowanie to działanie aktywne, mające na celu podniesienie wartości kapitału i otwieranie nowych perspektyw, obarczone jednak ryzykiem w zależności od skali i formy przedsięwzięcia inwestycyjnego. Najpopularniejszą ciągle – choć ta tendencja ulega zmianom – formą inwestowania pieniędzy jest lokowanie ich w banku. Jest to forma bezpiecznego inwestowania lecz małozyskownego (niskie oprocentowanie lokat + tzw. podatek Belki).

Rynek daje inwestorom szereg innych możliwości inwestycyjnych, takich jak:

• akcje i obligacje• nieruchomości• działalność gospodarcza• fundusze inwestycyjne• wykup polisy na życie czy polisy posagowej dla dzieckainne np. waluty, złoto,

dzieła sztuki, antyki itd.

Obligacje

Są instrumentem finansowym, który może być emitowany przez państwo lub inne podmioty, na przykład spółki lub samorządy terytorialne. Ten, kto emituje obligacje, zaciąga pożyczkę u kupującego. Obligacje emitowane są na określony czas. Emitent zobowiązuje się do wykupienia obligacji, czyli spłaty uzyskanych środków po upływie tego czasu.

Rodzaje obligacji:

ze względu na rodzaj emitenta wyróżnia się:✔ o. skarbowe (emitentem jest Skarb Państwa)✔ o. Komunalne (emitentami są gminy, powiaty, województwa i miasta)✔ o. przedsiębiorstw✔ o. bankowe

ze względu na termin wykupy wyróżnia się:✔ o. krótkoterminowe (do 1 roku)✔ o. średnioterminowe (1 – 3 lata)✔ o. długoterminowe (powyżej 3 lat)

ze względu na formę oprocentowania wyróżnia się:✔ o. o stałym oprocentowaniu – kupujący takie obligacje wie od początku, jakie

odsetki otrzyma w momencie wykupu✔ o. o zmiennym oprocentowaniu – oprocentowanie takich obligacji zmienia się w

zależności od czynnika zewnętrznego np. inflacji, w stosunku do której określone jest oprocentowanie

✔ o. zerokuponowe – nie są oprocentowane; sprzedawane są po cenie emisyjnej niższej od nominalnej np. obligacja o nominale 100 zł sprzedawana jest po cenie emisyjnej 95 zł (zysk w momencie wykupu wynosi 5 zł na każdej obligacji)

Akcje

Akcja jest papierem wartościowym stwierdzającym udział w spółce akcyjnej, która jest własnością akcjonariuszy.

Prawa posiadacza akcji – akcjonariusza:✔ prawo do udziału w Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy (WZA)✔ głos na WZA (1 akcja = 1 głos)✔ prawo do dywidendy, czyli do udziału w zyskach spółki✔ prawo poboru nowych akcji

Rodzaje akcji:✔ imienne i na okaziciela✔ aportowe (za wniesione rzeczy do spółki) i gotówkowe (nabyte za gotówkę)✔ zwykłe i uprzywilejowane (uprzywilejowanie może dotyczyć np. dodatkowego głosu

na WZA lub prawie do dywidendy w każdym wypadku)

Na akcjach można zarobić o wiele więcej niż na obligacjach, ale o wiele wyższe jest też związane z nimi ryzyko. Ryzyko to wiąże się ze spadkiem kursu akcji spowodowanym np. niskimi zyskami czy stratami spółki lub innymi czynnikami jak kryzys gospodarczy, czy zmiany kursów walut.

Czasami trzeba czekać nawet kilka lat na wzrost kursu akcji spółki, czasami też zarobić można na akcjach spółki nawet w przeciągu kilku dni.

Porównanie akcji i obligacji.

OBLIGACJE AKCJEPosiadacz obligacji Posiadacz akcji (akcjonariusz)

q jest pożyczkodawcą q jest udziałowcem spółki akcyjnej

q ma zapewniony dochód (odsetki)

q ma szansę na dochód w postaci dywidendy (gdy spółka osiąga zysk)

q nie ponosi odpowiedzialności za straty emitenta

q narażony na straty tak, jak spółka akcyjna

Fundusze inwestycyjne

Inwestowanie w obligacje, akcje czy inne papiery wartościowe wymaga wiedzy i czasu. Trzeba na bieżąco śledzić sytuację na rynku i starać się przewidzieć, ile te papiery mogą być warte za tydzień, miesiąc lub rok.Istnieje jednak taka forma inwestowania na rynku kapitałowym, która pozwala na powierzenie naszych pieniędzy specjalistom – funduszom inwestycyjnym.

Fundusz inwestycyjny posiada kapitał złożony z wpłat dokonywanych przez jego uczestników. Kapitał ten jest inwestowany w papiery wartościowe lub inne aktywa (np. lokaty, waluty lub nieruchomości).

Fundusze inwestycyjne są zarządzane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). TFI zatrudniają doradców inwestycyjnych, czyli specjalistów którzy śledzą sytuację na rynku i podejmują decyzje, w co zainwestować środki funduszy, aby przyniosły zysk.

Chcąc zainwestować w wybrany fundusz inwestycyjny inwestor nabywa tzw. jednostki uczestnictwa. Stanowią one tytuł prawny do uczestnictwa w dochodach wypracowanych przez fundusz. Jednostki te są wycenianie w każdy dzień roboczy i w każdym momencie możemy kupować nowe lub zażądać odkupienia ich przez fundusz po aktualnej wycenie (notowaniu jednostki uczestnictwa)

Korzyści z inwestowania w fundusze inwestycyjne:✔ korzystamy z usług doświadczonych specjalistów✔ dywersyfikacja portfela (wybieramy rodzaj funduszu inwestycyjnego)✔ efektywność inwestycji (fundusz inwestuje w różne instrumenty finansowe)✔ płynność – jednostki uczestnictwa możemy umorzyć (sprzedać) w każdej chwili,

więc mamy szybki dostęp do naszych pieniędzy

Ze względu na politykę inwestycyjną (metody lokowania aktywów funduszu) fundusze można podzielić (wg malejącego poziomu ryzyka inwestycyjnego) na:

✔ fundusze agresywne (np. fundusze akcji)✔ fundusze zrównoważone (np. fundusze stabilnego wzrostu)✔ fundusze bezpieczne (np. fundusze pieniężne, obligacji)

Typ funduszu W co inwestuje? Zysk i ryzyko

AkcjiPrzede wszystkim akcje (średni ich udział wynosi

90 %)

Możliwy bardzo wysoki zysk ale też największe

ryzyko

ZrównoważoneObligacje oraz akcje (średni udział akcji

wynosi 50%)

Wyższy zysk dzięki akcjom i niższe ryzyko

dzięki obligacjom

Bezpieczne

Papiery wartościowe o stałym dochodzie (bony i obligacje skarbowe) oraz

depozyty bankowe.Nie inwestuje w akcje.

Zysk niewielki, ale pewny

Odsetki karne

✔ Naliczanie karnych odsetek, np. za opóźnienia w spłacie kolejnych rat zgodnie z umową zawartą między stronami, bądź - jeśli to nie zostało uregulowane w umowie - naliczanie odsetek ustawowych.

✔ Egzekucja komornicza - postępowanie komornika polegające na ściąganiu zadłużenia od zobowiązanego do jego spłaty, czyli od dłużnika.

✔ Obciążenie hipoteczne - czyli ograniczenia praw własności.

✔ Licytacja - pozbawienie praw do lokalu lub innej własności (pozbawienie danej osoby prawa do rzeczy ruchomej, np. samochodu, bądź nieruchomej, np. gruntu, poprzez jej sprzedaż). Licytacji rzeczy ruchomych dokonuje komornik. Licytacja nieruchomości odbywa się pod dozorem sędziego.

✔ Eksmisja - orzeczenie sądowe nakazujące danej osobie opróżnienie lokalu, pozbawienie danej osoby lokalu nie własnościowego.

✔ Zajęcie mienia np. zajęcie samochodu.

✔ Potrącenia z wynagrodzenia określonej sumy (art. 87 Kodeksu Pracy). Z wynagrodzenia za pracę po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych mogą być potrącane następujące należności: - sumy, które egzekwuje się na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, - sumy, które egzekwuje się na zaspokojenie świadczeń innych niż alimentacyjne, - zaliczki pieniężne, które udzielane są pracownikowi np. na paliwo, na wyjazdy służbowe, - kary pieniężne przewidziane w Kodeksie Pracy dla pracowników.