I Novembru Dicembru

1999

Fjura? Xkupilja?

.M .~ .L ·.r .A rtal? LgGhaqda gf'laii-GfuJsafar

li skoss jonsbu gnail-pitirrossi, Birdlife kien naqas nafna.

jaqbad

Novernbru- Dicembru 1999 "'

huwa vizzju specjalment tas-subien -il-bniet gnandhom sens !

ibqgnu hekk! lmma mhux is-subien biss. Hemm

vizzju misnut Ma nafx kif bniedem gnandu jgnid li huwa meta jaqbdu

iaQt:»ad il-pitirrossi, META JAF Ll DAWN SE JMUTULU KOLLHA! Min jagnmel dan huwa kattiv, egoist, stupidu, buli u t-titli i-onrajn kollha li nista' nimmagina!

Hbieb, jekk taraw xi nelu li jzomm il-pitirrossi tgnidulu xejn, tidfiqulux! Jekk joffrilkom xi wiefu:.!d gnidulu grazzi, nuduh u narrbuh mill-ewweL U TIXTRUX pitirrossi, lanqas biex ttlarrbuhom! Meta tixtru tkunu qed tflajru m dak li qabadhom biex jerga' jmur jaqbad, flalii jerga' jbigfl!

lmbagflad aglimlu bicca xogflol: Cemplu waflda lill-pulizija ta' I-ALE fuq 240707 Uew gflidu

Editorjal Dlnja Wahda Atlbarljlet ta' Malta X'gtlandna mld-Dinja? Kompetlzzjoni 35 Nlttrumbjaw fuq ..• n-Rtirross lttrl Attlvlta u Awlzl Gallerija Aktar Attlvlta ttatra GeUda! Energlja (2) Muttafa taseSena Dahlial Membru

pag 2 pag 2 pag3 pag4 pag4 pag 5 pag 6 pag7 pag8 pag9 pag9 pag 10 pag 11 pag 11

genituri tagnkom biex icemplu). Dawn il-pulizija jmorru gnand dak li jkun, jendulu 1-pitirrossi, inarrbuhom!u kollha, jagfltuh tbezbiza u forsi jwannluh multa! Forsi jitgflallem! Forsi!

!msomma, libieb, Reggflet gfladdiet sena oflra u rega' wasa! ii-Milied. Gnalhekk nispicca billi nixtieq !ilkom u lill-fami!ji taglikom 1 11a u awguri gflali-bidu tat-Tielet Millermju.

U ara qis li tigu !!

. DINJA WAHDA hija progett gball-

Working Group ta' Klabb Muttaf JasonAioisio, ''~-·-""~

Victor Falzon, Chris

d Ta' Xbi@X MSD 12 Tei347646 Fax 343239 ®mail 16b

ill Novembru- Dlcernbru 1999

~~~e~~~~~~~~m~~~~~§~~~~~~~~Mmm~~~~~~~~Em~6~~~mm~~--~~m~~~~~~m•~~

~ ~

~ ~

""\¥0 Noveml:xu- Dicembru i999 " !l-Huflafa 35 ~=:=:=:=:=:======

Novembru se norganizzaw ..... . 7 J i dflol mal··iejl fuq Filfla.

Ma jistgflu jattendu 1-glied tat-toru. "Bil-......... " ktieb gdid ta!-Birdlife

11 Fii-11 Settembru l<ien hemm 47 fii-Buskett. WEQFIN

1 L-industrija tal- ...... qed iggib wicc Malta qisu gobon tat-toqba!

2 Aii:ors !i qed johloq problemi. 3 Gflandu nejbiet kbar. 5 Jista' 6 11-parlament Skoccii irid jaqta' 1-moflqrija ta'

dan 1-annimal. 9 Rawha huma u jaqsmu minn Malta glial

Gflawdex.

h·mrebblen jlngnata 1-ktleb ~did tal~

Blrdllfe BII~Bejta.

lr-rebbiefla ta' Kompeti:zzjoni 34 hija Rachelle Cassar min-Naxxar. Rachelle tista' tmur tigbor i!-ktieb li reb'liet mic-Centru Birdlife Xbiex, mit-Tnejn sa!-Gimg1ia (9am-12.00). lmportanti II tie flu magnha t-tessera (membership card).

Jekk hemm gf'lasfur II jaf bih kul1'1add, dan huwa ' zgur 11-pltlrross ...

FI-Ewropa 1-pitirrossi spiss ibejtu fil-gonna tan­nies, gieii anke. fi zraben jew ktieli mormijin f'xi rokna! lmrna fMalta 1-pitirross jigi biss fiHiarifa u x-xitwa biex jaflrab il-kesfla tan-Nord. Narawh 1-aktar bejn Ottubru .­u Marzu. Xi ftit jibqgflu hawn anke fis-sajf, u joqogndu s-so!tu f'widien jew f'postijiet bis-sigar.

Mal-wasla tagflhorn, il-pitirrossi jwaqqfu territorju, jigifieri jsibu bicca art b'xi ftit sigar fiha u jagnmluha "tagnhorn"! Kull pitirross ikollu t-territorju i:gflir tiegf'lu fejn jiekol u jistriefl. Dan it-territorju 1-gflasfur jiddefendih billi jgnanni u jittajjar 'I hawn u 'I hernrn fih u juri sidru b'dak il-grniei ta' orangjo! Spiss ikollu jigri girja wara xi pitirross ienor li jkun daf'lal!u f!-art tiegfiu.

Minn studji bir-ringing, ii-BirdLife sabet li pitirross kapaci jzomm 1-istess territorju gflal diversi snin. Dan ifisser li 1-istess pitirross jerga' jsib Hstess roqgfla igflira tiegiiu sen a wara sen a. Hag a inkredibbli, meta taflseb ftit kemm eluf ta' kiiometri jkun qasam dak il­pitirross biex wasai! Hafna pitirrossi ii jigu Malta mid­

dehrajigu miii-Ewropa tai-Lvant 1-Estonja) u anke mir­

Russja. Jigifieri pitirross kapaci jtir bejn u r-Russja darbtejn fis-sena u dejjern isib 1-istess nitta art! Bla rna juia boxxla jew mappa jew radar jew satellita jew kornpjuters! Kif isibha t-triq? Kif rnajintilifx? S'issa Yiadd rna jaf

11-pitirross fidil flafna u bilkemm gliandek bi:onn tromba biex tosservah! Kull rna trid tagl'lmel huwa II toqgfiod kwiet u tistennih jigi lejk. Anzi jekk trid tarah afljar, arrna bird table fil-gnien jew fil-bitfla? Ftit

#~~~­

.§!-

5

frak tal-kejk jew xi rurnrniena maqsuma, u tarah gej! 11-kotbajgflidu li 1-pitirrossijieklu dud u insetti. Veru,

u rnn'AIIa gflax bis-saflfla tal-pitirrossi jonqos ii-bionn !i nbexxu 1-pjanti. lrnrna liej, xi gallettina jew qagflqa mfarrka jiggennen glialiha wkol!! Mel a qis li zi:omm dik il-bird table stokkjata b'affarijiet interessanti, u 1-pitirross jenel fil-gnien tiegliek bflal kaiamita. Biex ipattilek, i!-pitirross jibda jfaqqagnlek 1-glianja tiegl'lu filgliodu biex inti tqurn frisk gfiali-iskola! Heqq, afljar minn xi zveljarin elettroniku!

Sa ftit snin ilu Jiafna tfai kienu 1-pitirrossi trabokki (trabokk hija nassa apposta biex taqbad i!­pitirrossi). Din hi veru liaga sens - gflasfur li jkun gie fostna wara titjira bflal dik, biex imbagflad jinqabad u wara ftit granet!

mhux sew, u 1-Birdlife ilha liafna snin tagflmel kampanji biex dan il-vizzju jinqata'. Min jaf kemrn mijiet ta' eluf ta' stikers qassamna fHskejjel matul is­snin, u kemrn posters u fuljetti! lmma rna kienx storz gflalxejn - 1-insib gflall-pitirrossi naqas sew.

Forsl ma ddumx ma tasal dlk IH~,;urnata flha jltklsser iaaf'l1iar trabokk!

fix~Xiendl slbt !'lames h'leti tat:·· llmbahar. Dawn ldetlU

sa x'l'lln issahhtt Kont

biex lssa!vaw iiii~Kreatu~·

Ronald Sultana X lend!

'" c ~ (~ :fs'

"' 5 ~-~~----~~~~~----~~-~~·~·--~·--~~rr

mllli

f!imkien li::-cief let

ikun rin kontra isil7uh<1

id-

L-Editur

.ajal/ &rfL

l1Jtnn

!Z~1rh A:f~AS ~er'hancfe;: (e)

Tpingix ikbar mimi 1 Ox1 Ocm, ui:a karta (mhux kartoneina) bajda u tpingix bil-kulur. lkteb isem 1-annimaii jew pjanta u ismek u l-eta. Jekk timxi mar-regoli, it-tpingija tiegflek gflad tidher fi!-magazin.

ll-Kuffafa 35 0 Novernbru- Dlcembru 1999

ftitkmleni, nimmaginali lko!l ikollnaaptit fuq Gnalhekk idea jekk maglikom

xi kutra biex jekk ikun il-frisk ikollkom biex titgnattew. mill-esperjenza! ftag'onra, min binsiebu jigi alijar

ii-Gimgna, wara nofsinhar, inkella ssiru blcca ta'

Jistgfm solar heaters, fejn bis~sflana tax~xemx f!ok bl-elettriku.

tax-xe·mx fuq il-bejt ara kemm

nies jaflsbu li Hmergija solari xi tlaga Fi!-fatt, i-elettrlku mlx~xemx huwa

g1"1allwpajjl:!l fqar. F'Sukatani, sa ilu ma kellhomx eiettriku. 989 bdew jintuzaw solar panels, u l!um in-nies ta' Sukatani qed iflailsu inqas milli kienu jflallsu gfla!l-batteriji u gfla!i-

. ! lenor - brlai tagfma L!l~o:at'iittn .. ,.,.., Hemmhekk kuifladd biHiiters """-·'u.""""""'

Novernbru ·· Dicembru 1999 .,

Pavanello Sam Jane Cauchl Kenneth cauchl Clayton Borg Denise Grima Marion Borg Albin Borg Arthur Brlffa Kyra Vassallo Dawn Costa Alison Gaucl Christian Debono Karl Farrugia Simon Sultana Matthew Borg Cardona

1 1

Grazzi Jurgen Pavanel!o talli fuq inizjattiva gl'lamin gflall-bzonnijiet ta!­

,Jurgen irneJO(ielu is-somma sabif'la ta' Lm20! Grazzi Michael Falzon tal-poster holders ta'l­injam li gl'lamiitiina b'tant patenzja u sengfla. Grazzi liii-Famlljlll Cauchi minn H'Attard tax­xogl'iol li Tladtu biex 1-'flafna mudelli tal-Qibs li wiajna nhar ii-BirdFest. Grazzi Joanne Tabone tai-battikata biex pittirtilna 1-game boards tal-Bird Fest. Mn'AIIa kienu huma! Grazzi liii-Voiuntlera 1-oflrajn kollha li tawna daqqa t'id waqt ii-BirdFest! 11-lista twila wisq biex insemmuhom koliha!!!

nibaglitulek~u • Tliet pitazzi ta' IN asafar u

Telefon

Stiker bil .. kulur ta' ghasfur 'Hajjar libieb, aliwa u kugini jidnlu fi K!abb Huttaf, tihom jim lew kopja ta' dil-formola, imla isfel id-detta!ji tiegnek stes.s, u ibghathomlna, flimkien mai-Lm1.506 ta!­membru 1-gdid. li-pitazzi u 1-istiker jaslulek bil-posta f'temp ta' ftit granet. Garanzlja!

Postcode

Postcode

12 Novembru- Dicernbru 1999 "

0

.__~~..::ICJffimrnrnffi 9 Le 1 l-i~Tc.tnpa

Mh 1X '1-1'YV3,C}1L\b 1 Irorna I-_:J"na:5rur m!

D. h.. ~ !h ~a 1-po2izzfd1Jl

ff jo~sf1oq j}"-J>~1 biex Jc~91\1ne't ir--recta ]-a~ zm ien in~n:amra. ~Y'T'q ~ n ( { j~1~t\e-x fr- r-iY: u. . yt.bC'!tx~o.l jCI_gi1me1 1\os$ q,rsu ~~) ~ac:iju Jtextex! l<61Iv. b!~x ,Jtmpr-essjCJha li n~lJI~Y'b l

Din 51~11JaPd ~ :Ma tantox tidher 1m pres~oh 'GTa 1

Dan 1-gnasfur huwa !­Blue Bird of Paradise

Paradisaea rudolph!), gliasfur tal-genn li jgnix fil-foresti tropikali

fil-muntanji tal-Papua New Guinea. Minnabba li n-nies qed

jaqtgnu dawn ii-foresti, dan l~ghasfur sar rarl hafna u qieghed fil~periklu u jispicca

kollox minn wit:c ldmdinja. rds of paradise jgnidulhom

hekk giiax tant huma sbieii li qishom nizlin mill-genna!

Fid-dinja hawn 1200 speci ta' gnasafar fil-periklu li jinqerdu, u

!-Blue Bird of Paradise wiefled mi!Hsban fosthom.

BirdUfe Malta ghazlet li tghin b'mod specjall

m dan 1-gnasfur. Fil~fatt gnadha kemm tat gflotja ta' flus biex tgliin fl-istudju u 1-flarsien tal­

Blue Bird of Paradise. Bnala membri fi Klabb rtuttaf

' intom qed tgninu wkoll!