Flits

Maandblad van Maandblad van SOBEKA SOBEKA Fotoclub nr. Fotoclub nr.

Sobeka Fotoclub O.C. De Brug

Otegemstraat 238 8550 Zwevegem

Oktober 2010 399399

Rik Depraetere

Foto's beoordelen,

het is niet moeilijk - het is gemakkelijk. Als er in de club vrij werk geprojecteerd wordt of als na een

clubwedstrijd de foto's terug op de plank komen voor com-

mentaar, blijft het soms gênant stil bij de toeschouwers. Het

commentaar komt niet los want het lijkt soms zo moeilijk om

iets zinnigs te zeggen over het tentoongestelde werk.

Hierbij speelt natuurlijk de vrees om een collega amateurfoto-

graaf tegen de haren in te strijken als we een foto minder

goed, of misschien ronduit slecht vinden. Die rem is er min-

der als er een "mooi" beeld op de plank of scherm komt,

maar toch, ook van de beste beelden valt er wel iets te ver-

tellen en je weet maar nooit of de auteur wel vatbaar is voor

opmerkingen, ook al blijven die in de marge van de algeme-

ne goede beoordeling van die foto.

Liever wat gereserveerd blijven dus, en misnoegdheid vermij-

den door te zwijgen. Mis natuurlijk, want op die manier mist

de auteur het klankbord dat hij zocht en gaat een kans verlo-

ren om inzichten te delen, tips uit te wisselen en.... leute te

maken, want laat ons wel wezen: niemand van ons zal het

maken als grote fotograaf, tenzij er tussen de jongste leden

vooralsnog verborgen talenten zitten die in de kortste keren

van de fotografie hun stiel gaan maken en erin zouden sla-

gen succesvol door te breken. Als ze er al zijn, en hoezeer ik

het hen toewens, schat ik de kans als bijzonder klein. We zijn

allemaal gedoemd tot de middelmatigheid en in dat besef

doen we beter verder, in alle bescheidenheid, met de nodi-

ge zelfspot en met de zotte moed om iedere keer weer die

camera ter hand te nemen in een poging om het toch weer

wat beter te doen. De enige roem die ons daarmee te beurt

kan vallen, volgt uit het behalen van een of (liefst) meerde

variaties van diploma's en eretitels die met de regelmaat van

de klok uitgereikt worden door de landelijke fotografiever-

bonden. Financieel worden we er ook niet beter van, tenzij je

de medailles te gelde kan maken die met dezelfde regel-

maat uitgereikt worden door de alreeds genoemde verbon-

den.

Eens we doordrongen zijn van dat besef, gaat het beoorde-

len van foto's (in de eerste plaats die van jezelf) heel wat ge-

makkelijker. Onze commentaren zullen dan ook nooit kwet-

send zijn of ongenuanceerd en zullen dan ook niet als dusda-

nig ervaren worden. Je kan vrijuit praten, want we plegen

geen broodroof: de maker is verkoper van beveiligingssys-

temen, kapper, magazijnier, directiesecretaresse, rijk gepensi-

oneerd of bankier en moet dus niet leven van de verkoop

van zijn foto's. Daarbij kan je zijn toekomstige fotocarrière niet

beschadigen want er is geen sprake van een carrière. Moest

die er wel zijn, of zitten aan te komen, zou hij/zij trouwens het

nooit in zijn/haar hoofd krijgen om die kunstwerken te laten

bekladden door commentaar van amateurs. Ga dus maar je

gang !

Natuurlijk deelt niet iedereen mijn stelling en natuurlijk bots je

van tijd op mensen die het moeilijk hebben met commentaar

die ze liever niet horen, zeker niet als die commentaar in een

open vergadering gegeven wordt. En is dat een spijtige zaak.

Niet voor jezelf, maar voor de auteur van de besproken foto

die zich miskend voelt of onbegrepen, of erger nog: zijn repu-

tatie geschaad ziet. Bij die auteur is dan enig gewetensonder-

zoek aan de orde en misschien komt hij/zij dan tot de bevin-

ding dat een carrière als sportvisser of boogschutter op de

liggende wip ook veel perspectieven op wereldroem biedt.

Het beoordelen van een foto is altijd een persoonlijke kwestie

want het is een subjectief gebeuren. Net zoals de fotografie

zelf een bijzonder subjectief medium is. Voor mij is het be-

langrijkste criterium dat een foto voor zichzelf moet spreken,

hij moet er staan zonder dat de maker er commentaar moet

bij geven, hij moet uitstraling hebben en hij moet de aan-

dacht trekken en de aandacht vasthouden. Vooral het as-

pect 'aandacht vasthouden' vind ik belangrijk. Sommige fo-

to's die je aanvankelijk erg goed vond, gaan soms al vlug ver-

velen en andere waar je eerst niet goed wist wat erover te

denken, blijven je boeien.

In pogingen om een foto uitgelegd te krijgen wordt dikwijls

teruggegrepen naar de aloude regels van compositie,

scherpte en onscherpte, contrastbeheersing en belichting

etc... Het gevaar hierbij is dat deze regels, uitgevonden door

gesettelde fotografen, altijd een dogmatisch kantje hebben

en dat zij destijds opgesteld werden om de smaak en stijl van

een bepaalde fotograaf of periode in de fotografie te onder-

steunen. Die regels zijn m.a.w. uit den boze als het gaat om

een foto te beoordelen. Interpreteer ze dus niet als regels,

enkel als nuttige gereedschappen die kunnen leiden tot een

goede foto, maar ook niet meer. Hou je geest dus open en

schiet een foto niet af als hij niet voldoet aan de regel van

derden of als hij onscherp is. Smaken en stijlen komen en

gaan en mogen nooit beperkend werken.

Een perfecte commentaar voor mij kan dus zijn: "die foto

toont goed de sfeer van het ogenblik waarop hij genomen is"

of "die foto is erg grappig" of "in die foto is het licht mooi" of

"de hoek waarin de foto genomen is, maakt hem interessant"

of "die foto toont het onderwerp op een manier die interes-

sant is".

De zuiver technische kant van de zaak is een ander paar

mouwen. Los van het onderwerp en de stijl die de fotograaf

hanteert, is het belangrijk dat de foto beantwoordt aan tech-

nische vereisten. De keuze van papier, beheersing van de

nabewerking in Photoshop, het printwerk of presentatie op

scherm zijn vaardigheden die de fotograaf in voldoende ma-

te onder de knie moet hebben om tot een goed resultaat te

komen. Als dit niet het geval is, worden de beste opnames

verknoeid. Vergelijk het met een schilder die een aquarel wil

maken met olieverf. Het resultaat zal er nooit zijn omdat de

techniek verkeerd was. Vooral op dit vlak kunnen we veel

van elkaar leren en mag er zeker geen gereserveerdheid be-

staan in onze commentaren én in de bereidheid om vaardig-

heden te delen. Als we dit nalaten, ontnemen we kansen van

collega's clubleden om ook tot betere resultaten te komen.

In clubverband foto's beoordelen is inzichten, stijlen en tech-

nieken delen. Dit vergt enige oefening voor de beoordelaar

die in zijn commentaren creatief moet zijn en daarbij de alou-

de regels terzijde moet durven leggen. De beoordeelde col-

lega zal inzien dat commentaar over stijl en inhoud niet de-

zelfde zijn als commentaren over techniek. Hij/zij zal die tech-

nische opmerkingen of raadgevingen ter harte nemen in het

besef dat dit alleen maar ten goede komt om de inhoud en

stijl van zijn/haar foto nog beter tot zijn recht te laten komen.

Bij Sobeka telt een eigen carrière niet.

Gelukkig

maar.

Rik

Otto ten huize van Yann Bouckaert

De gustibus et coloribus non disputandum

Woensdagnammiddag, kort na 14 uur belt Otto aan bij Yann

in de Kortrijkstraat te Zwevegem. Het is eigenlijk een deel van

de Kortrijkstraat dat even discreet is als Yann zelf.

De babbel onmiddellijk na de verwelkoming doet bij Otto

herinneringen opkomen uit de humaniora, vandaar de titel

van dit hoofdstukje.

“Over smaken en kleuren valt niet te twisten” , dat is nu de

hamvraag tijdens ons gesprek met een man die gedreven is

door wat hij doet in het dagelijks leven. Is de beoordeling van

kleuren nu echt een subjectief gebeuren en heeft niemand

en iedereen dan steeds gelijk?

Met passie vertelt Yann

over zijn beroep.

“Ik ga bij drukkerijen om

de kleuren van de per-

sen af te stellen. Drukke-

rijen gaan nu meer en

meer hun persen af-

stemmen volgens de

ISO-norm, zodat ze

overeenkomen met het CMYK-profiel "Coated FOGRA39 (ISO

12647-2:2004), dat ook in Photoshop zit. Mijn job heeft dus ei-

genlijk veel analogie met Photoshop.

Ik doe dit ook voor grootformaatinkjetprinters,

soms gaan die tot 2m60 breedte. Ons bedrijf

verkoopt toestellen voor de grafische nijver-

heid en biedt ook de afstelling aan. Bij een

fotoafdruk heb je verschillende stappen : van

de opname (al dan niet in standaardlichtomstandigheden)

over de observatie van het beeld op je beeldscherm en het

afdrukken op een medium. Dat is meestal papier, soms ook

vinyl, canvas, enz. Hiervoor worden verschillende ICC-

profielen gemaakt.”

Noot van Otto : heb je ook gemerkt welke 2 lange woorden

in de vorige paragraaf voorkomen?

“Bij de drukker gaan wij rekening houden met de verhouding

cyaan, magenta, geel en zwart. Je moet kunnen inschatten

dat de gemeten kleur na droging precies zal overeenkomen

met de gewenste eindkleur. Vergeet niet dat wat je op je

scherm ziet ook kan variëren van de finale afdruk. Vandaar

dat het kalibreren van je scherm ook geen overbodige luxe

is.”

Fotoamateurs kunnen uren overhoop liggen als ze denken

dat er een zweem over hun (meester)werk hangt en dan kun-

nen ze nog dagen wakker liggen na het commentaar van

clubleden die een overwicht van de ene of de andere tint

meenden vast te stellen. Wij weten hoe moeilijk het is om

zwart-wit afdrukken te maken. Wel, Yann is daar dagelijks

mee bezig en aan zijn enthousiasme is het duidelijk dat hij

met veel passie zijn werk doet.

Bij veel leden is fotografie een middel om te ontstressen en

vooral om eens met iets anders bezig te zijn, bij Yann liggen

werk en foto in elkaars verlengde.

“kan gepassioneerd over zijn vak spreken, is altijd klaar om

uitleg te geven over kleur- en printerprofielen.”

“Je hoeft die metingen niet te doen met het blote oog of

met de natte vinger. Ik ga op stap met een densitometer die

mij precies aangeeft welke de verhouding er is tussen de ver-

schillende kleuren, en in nagenoeg elk geval moeten we cor-

rigeren door middel van curven tot de juiste grijsbalans is be-

reikt."

“Een heel nuttige

tool is de Color Ren-

dition Card, zoals

de Colorchecker

24. Als je die inlast in

het beeld bij de op-

name dan kun je

achteraf steeds

precies de nauw-

keurige kleur reproduceren. De kaart bevat ook perfect neu-

traal grijs, zodat je met een pipet de juiste kleurtemperatuur

kan instellen. Je kan er zelfs een Camera RAW-profiel van ma-

ken voor in Lightroom of Photoshop. Beroepsfotografen die

zeer precieze kleuren willen weergeven voor foto of drukwerk

zouden steeds een kleurenvoorbeeld moeten inlassen, en

uiteraard altijd een profiel insluiten in de beelden die ze aan

drukkerijen leveren. Anders heeft de drukker er het raden

naar of het nu een sRGB of AdobeRGB-beeld was. Een groot

verschil.”

De titel van dit hoofdstuk zou achteraf bekeken dan beter

zijn : meten is weten.

“Voor mij staat Yann in het Sobeka lexicon als synoniem voor

alles wat met kleur en kleurbeheer te maken heeft. Je mag

dit ook niet te letterlijk nemen, zo geeft hij ook graag kleur

aan het leven.”

“Een fotograaf die zeker wil zijn van kleurgetrouw te

werken zou eigenlijk een color rendition card in de fotozak

moeten hebben.”

Yann kent de inwerking van kleuren en tonen op elkaar zo

goed tot in de toppen van al zijn ledematen en dat bespeelt

hij als het ware van uit de buik. De spontaneïteit waarmee hij

daarover kan uitleg geven is ontwapenend. Terwijl hij heel

gewoon direct kan verklaren welke kleurencombinaties er op

tafel liggen – en daarbij ook nog kan vertellen hoe dat komt –

kraken de tandwielen in de hersenen van Otto, die verwoe-

de pogingen onderneemt om dat ook onder de knie te krij-

gen en te onthouden.

“en zo vermijd je een blauwzweem”

Otto begon toen ook in te zien dat Yann voor de clubleden

een beetje is als de garagist voor de automobilist. Iedereen

bestuurt een wagen maar weinig snappen hoe al die me-

chaniek precies functioneert en best behandeld wordt. Som-

migen zijn spontaan goede chauffeurs, maar anderen zullen

het nooit kunnen en doen hun wagen vaak pijn zonder het te

weten. Door zijn grondige basis en zijn aanpak weet Yann

alle ingrediënten te bespelen voor kwalitatieve goede foto’s.

“Yann behoort in België tot de top wat kennis inzake

kleurbeheer en bijhorende materie betreft; dixit een klant van

hem. Maar hij is te bescheiden om zichzelf op dat vlak te

profileren.”

De huisvader

“Ik ben regelmatig op de baan bij klanten over het Belgisch

grondgebied en zelfs in Luxemburg. Daarmee is het soms

vroeg vertrekken en laat thuiskomen. Met de huidige trafiek

lopen de dagen soms wat uit. Daarom is het soms nipt om de

vergadering van de fotoclub nog te kunnen halen.

Katrien, mijn echtgenote werkt in Kortrijk bij het Vredegerecht

en heeft daar dus ook een volle werktaak. Wij hebben 3 kin-

deren : Thibault, die in het eerste middelbaar gestart is, Gau-

thier, nu in het vijfde leerjaar en ons Amélie, in het eerste stu-

diejaar.

“Als Yann gedreven uitleg begint te geven over de materie

die hij als geen ander beheerst, dan raken er heel wat het

noorden kwijt. Ooit gaf Yann een avond over kleurbereik, een

ware volksverhuis met scanners en allerhande materiaal om

alles didactisch te illustreren.

In zijn gedrevenheid wilde hij iedereen de finesses van

kleurbereik meegeven maar velen moesten de rol lossen. Na

de vergadering kwam iemand van wie we de naam niet

vernoemen naar Yann toe en zei welgemeend: “Proficiat, ik

vond het uitermate interessant, althans toch het gedeelte

dat ik begrepen heb.”

“Yann is de steun en toeverlaat als het gaat over de 3 P’s.

Printers, Papier en Profielen. Afin, kleurprofielen dan toch. En

in feite ook als het gaat over schermen, maar daar staat

geen P in en daarom zwijg ik erover. En over Kalibreren, maar

daar staat ook geen P in. Het siert hem dat hij zijn

professionele kennis wil delen met de club en zonder hem

was ik er nog altijd niet in geslaagd om een deftige print af te

leveren.”

Om ook bij de kinderen te kunnen zijn en om er te zijn voor de

kinderen heb ik nu ouderschapverlof opgenomen en werk ik

vier vijfden.”

Het was Otto ook al opgevallen tijdens vergaderingen, be-

sprekingen en planningen in de club, dat Yann zeer conse-

quent bezorgd is en bezig is met zijn gezin.

“Rustig persoon, die liever op de achtergrond staat dan in de

spotlights”.

De fotografie

“Zoals bij veel clubleden was ook mijn vader bezig met foto-

grafie en zo ben ik daar beet-

je bij beetje in gekomen. Om

te leren kocht ik een analoge

Olympus bridgecamera, een

soort reflex zonder verwissel-

bare lens. Mijn eerste digitale

camera was een Canon Po-

wershot G5.

Het was een bewuste keuze omdat het met dat toestel mo-

gelijk was om in RAW te fotograferen. Ik ga ervan uit dat het

aangewezen is om altijd in RAW te fotograferen. Dan heb je

een degelijke basis om van te vertrekken. Alle informatie is

opgeslagen in de fotobestanden en dan kan je achteraf alle

mogelijke bewerkingen, correcties en acties ondernemen om

indien nodig een betere foto af te leveren.

Nu heb ik een Nikon D300, en hou mijn oudere D70 als back-

up.

Ik waardeer studio maar ik ga eerder voor de onverwachte

opnamen. Bij een uitstap of een wandeling neem ik soms

spontaan een toestel mee en dan zie ik wat er zich aanbiedt.

Ik plan de opname niet, ik laat de dingen op mij afkomen. Zo

apprecieer ik sterk de journalistieke foto’s. En wat mij dan heel

sterk aanspreekt is humor in de fotografie.”

“Ik doe mijn opnamen steeds in RAW. Ik verzamel zo bij de

opname de grootste hoeveelheid gegevens en achteraf

kan ik daar nog het best verder mee werken en de nodige

bewerkingen doen.”

“Volgens mij is Yann een liefhebber van Britse humor met "stiff

upperlip"

“Als er iets is waar Yann (zijn foto’s eventjes buiten

beschouwing gelaten) in uitblinkt, dan moet het wel zijn

humor zijn. Die vent is geestig, wreed geestig.

Zelden iemand tegen het lijf gelopen die zo geestig kan zijn.

Zijn humor is droger dan de Sahara op het middaguur en

overvalt je als je het minst verwacht.”

“Yann is iemand die stilletjes alles gade slaat in een

vergadering en onverwachts met een oneliner de zaal aan

het gieren brengt. Zijn fijnzinnige humor slaat dikwijls spijkers

met koppen.”

“Ik voel mij heel aangetrokken om spontane foto’s te maken

van de kinderen. Maar toevallige foto’s van de keuken of

een gewone koffiekan kunnen heel mooie en verrassende

resultaten geven.

Ik gebruik Lightroom. Dat wil zeggen dat ik tijd neem om mijn

foto’s te registreren en te voorzien van de nodige commen-

taren. Wil ik later een opname terugvinden dan kan ik dat

veel sneller en efficiënter doen. Ik vind het trouwens leuk om

terug te kijken naar foto’s uit het verleden. En als ik dan later

eens een album wil maken met de foto’s van de kinderen,

dan vind ik direct alles terug.

In de garage heb ik dan nog een printer staan waarmee ik

grotere afdrukken kan maken.

Sobeka

Op een gegeven moment wilde ik wat meer basis en achter-

grond voor mijn hobby. Via het gemeenteblad las ik dat So-

beka lessen organiseerde en zo kwam ik in 2004 in contact

met de club. Ik vond dat leuk. Johan was één van de lesge-

vers en ik herinner mij nog dat Mark (Holvoet) model was”

- bedenking van Otto bij dit laatste : Yann moet echt heel

gemotiveerd zijn geweest.

“Yann schreef indertijd in voor een cursus die we

organiseerden met de club en is nadien als enige uit die

groep blijven hangen in de club. Naderhand bleek dat hij

veel meer kennis in huis had dan de organisatoren samen.”

“Ik doe niet echt mee aan competities maar dat komt nog

wel, ik voel daar wel iets voor.

“Graag zou ik iets meer foto’s van Yann zien. Hij is een

fotograaf met erg goede ideeën, een goed oog en die

daarenboven schitterende kwaliteit brengt. “

“Over zijn foto’s gesproken: zijn werk vind ik steeds beter en

zijn meer recente foto’s, vooral het zwart-wit werk vind ik

uitmuntend. Yann heeft in de afgelopen paar jaar een stijl

ontwikkeld die volledig de zijne is en die zijn reis-, huis- en

tuinfotografie ver boven het gemiddelde tilt. Spijtig dat zijn

drukke agenda momenteel niet toelaat meer van dat te

produceren.”

“Bij Sobeka is alles heel open te bespreken. Je hebt leden die

een hoge kwaliteit kunnen afleveren en wij beschikken over

een uitzonderlijke luxe : ons clublokaal. Andere clubs moeten

zich tevreden stellen met een zaal boven een café, waar ze

telkens alles moeten opkuisen voor de vergadering en alles

weer opbergen na de bijeenkomst. De zaal moet tijdig gere-

serveerd worden en je kunt er niets achterlaten. Dit beseffen

wij niet altijd.

“Ons clublokaal is een echte luxe en dat moeten wij

koesteren.”

Wij hebben ook veel leden en dat betekent een grote diversi-

teit en veel verschillende stijlen. Niets moet, alles mag typeert

een beetje onze ingesteldheid.” De spreuk de gustibus et co-

loribus ….van bij de start past hier eigenlijk beter. Naast de

klassieke mooie beelden die beantwoorden aan de

“normen” houd ik van creatieve beelden en experimenten,

soms van simpele dingen.”

Voorbeelden bij andere fotografen

“Een aantal fotografen spreken mij wel aan. Zo vind ik de fo-

to’s Stephan Vanfleteren erg sterk.”

(Noot van Otto : aangezien Vanfleteren bijna steeds wordt

geciteerd bij de clubleden gaat Otto ervan uit dat al zijn fo-

to’s gekend zijn en worden er dus geen meer ingelast.)

“Maar ook Dekeyzer en Cartier-Bresson hebben keigoede

foto’s.”

Hierbij enkele foto’s van Henri Cartier-Bresson.

“Ik ken Yann als iemand die altijd bereid is om zijn kennis te

delen en zich hulpvaardig opstelt naar medeleden om hen te

helpen bij technische vragen en/of problemen.”

Yann, bedankt voor het hartelijk onthaal en de gezellige bab-

bel. Aandachtige lezers zullen zeker een paar tips kunnen ge-

bruiken omdat je zaken hebt verteld die aan de basis van

een goede foto liggen.

De biologische fiche van Yann Naam : Yann Bouckaert

Geboren te : Tielt

Leeftijd : was 2 jaar oud toen de stu-denten een opstand pleegden in Pa-

rijs

Beroep : ziet alle dagen de kleuren van de regenboog en zorgt ervoor dat die natuurgetrouw worden afge-drukt.

Gehuwd met Katrien, die werkt op het

Vredegerecht in Kortrijk

3 kinderen : Thibault, Gauthier en Amélie

Fotografeert steeds in RAW

Gebruikt ook consequent Lightroom om alles mooi terug te kunnen vinden

Tenslotte nog enkele werken van Yann

Erik Johansson

Werkten mee aan deze Flits:

Christiaan Clapuyt

Rik Depraeter

Luc Depreitere

Rekeningnummer

468-7121641-64

http://www.sobekafotoclub.be

Algemeen e-mailadres

info@sobekafotoclub.be

Voorzitter: Reserveren van studio of zaal

Johan Hespeel, Oude Bellegemstraat 1D, 8550 Zwevegem

tel: 056 75 56 11 e-mail: johan.hespeel@scarlet.be

Erevoorzitter:

Leon Vanneste, Twee Molenstraat 16, 8550 Zwevegem

tel: 056 75 59 72

Secretariaat en redactie Flits:

Chris.aan Clapuyt, van Halewynstraat 7, 8550 Zwevegem

tel: 056 75 81 60 e-mail: chris.clapuyt@skynet.be

Lay-out:

Rudy Deboeuf e-mail: rudy@deboeuf.be

Contactadressen

VU: Christiaan Clapuyt