foi;sh - sinhala.dgi.gov.lk · fi; 01 fi;h 32 35 foi;sh 2019 wf.daia;= 01 ljrfha l;dj 38 40 18...
TRANSCRIPT
foi;shmqj;a i`.rdj
2019 wf.daia;= 01
ófoksh j,õfõ w;a;ïud
zuyje,sh - ixys¢hdfõ .x.djZ iy z95ka miq
uyje,sZ hk .%ka: oaú;ajh ck.; lf<a ckm;sf.a
m%Odk;ajfhka' ta" cQ,s ui 24 jeks od nKavdrkdhl
cd;Hka;r iïuka;%K Yd,dfõ§' l÷rg" rcrg" W;=re
kef.kysr u;= fkd j wo jhU;a ish Èhjßka tl fia
f;ud,k uyd .x.dfõ .uk zuyje,sh - ixys¢hdfõ
.x.djZ .%ka:h ;=< wka;¾.; hs' isyskhla j mej;s
uyje,sfha ÿIalr u mßÉfþoh fudr.ylkao l¿ .Õ
uyd c,dYh we;=¿ úh<s l,dmSh jdß úiañ;fha l;dj
m%ldYhg m;a lf<a z95ka miq uyje,sZ .%ka:fhka' th
iïmdokfha uQ,sl;ajh .;af;a uyje,s wêldßh hs'
.%ka: oaú;ajfha u m%Odk ixialdrl;ajh oerefõ
fla' wdßh;=x. hs'
01 foi;sh2019 wf.daia;= 01
32
35
foi;sh2019 wf.daia;= 01
ljrfha l;dj
38
40
18 ófoksh j,õfõ w;a;ïud
ia;S% wOHd;auhgtnqKq ia;s%h
ixidf¾ ovhlaldrhd
wjeis jkafka iyDo ixfõoS ks,orejka
isõ jirl wfmalaIdj f,dal fkÜfnda,a Y+r;dj
03
07
13
m,d,s .=jkaf;dgcd;Hka;rhg
fldf<dïf;dg ke; uy¨ ù
;=kafldka l;dny WKqiqï
30;%ia;jdoh yd udOH Ndú;h
iq¿fldg ;lkak neye
28oel .kak fidndisß
ys`o hkak fykr;af.dv
foi;sh 2019 wf.daia;= 0102
ixialdrl uKav,hÿ' w' 011 - 2513757 $ 0112 - 513153úoHq;a ;emE, - [email protected]ÞyeÍfï wxYhÿ' w' 011 - 2515759$ È.=j - 232
WmfoaYl ixiAldrlkd,l l¨jejrcfhA m%jD;a;s wOHlaI ckrd,a
wëlaIK ixiAldrl;s,lr;ak ,shkmgne`os
ixiAldrlud,d u,aldka;s mrK.uf.a
iyh ixialdrlufyaIsld osidkdhl
PdhdrEm ixialrKh rE rgd iy ljr ks¾udKhixÔj fm;a;djvq
úfYaIdx. f,aLlfhdawdkkao chisxy
fvdk,aâ fiakdër
YHdud ikaOHdkdhlf.a
ldxpkd isßj¾Ok
ufkdacd iurkdhl
m%jD;a;s ks,Odßks,añ‚ m%kdkaÿ
l<ukdlrK iydhpJøsld .=KfiAlr
PdhdrEm WmfoaYliqo;a is,ajd
PdhdrEm Ys,amSka,laisß iqNdIK w,aúiA
huqks rYañld
o¾Yk lreKdr;ak
;=is; pkaøl=udr
t,a' tA' frdayK
msgljrfha PdhdrEmhohdka ú;drK
fnÞyeÍfï l<ukdlreã' fla' ú;dkf.a
uqøKhrcfhA uqøK fomd¾;fïka;=j
m%ldYkh yd fnÞyeÍurcfhA m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j
fj¿u 42" l,dmh 12" 2019 wf.daia;= 01
rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j" 163" lsre<mk wejksõ"fmd,afyakaf.dv" fld<U 05'
fõÈldj" ߧ ;srh yd mqxÑ ;srh tl f,i ch .;a weh kñka whsrdx.kS
fiarisxy' fkdfndaod ish Èúfha 92 jeks ie;mqï lkqj miq l< weh ;ju;a
rx.kfha ksr; j isákafka iuld,Sk yd kj mrmqrg Yla;shla fjñka'
YslaIKfhka ,enQ wef.a rx. m%;sNdj <ud" ;reK" uy¨ fm%alaIl yoj;a
fidrd .ekSug hs iu;a jqfKa' th foia" úfoia fm%alaIld.dr lrd f.k
hñka Tjqkaf.a ld,amksl f,dalhg idOdrK;ajh bgq lsÍfuka whsrdx.kS
fiarisxy mrudo¾YS pß;hla ùu Y%S ,dxlslhka f,i wm wdvïnr úh hq;=
lreKla'
wef.a Wmka fm<m;" wOHdmk uÜgu fuka u ,enQ iudc weiqr rx.k
Èúfha id¾:l;ajh msgqmi ;sfnk nj wm yeu okakd lreKla' tfuka u
wef.a ksy;udkS .;s mej;=ï yd f,ka.;= nj lshd mdkafka l,dfõ È.=
.ukla hkakg thska ,efnk úYaùh wdYS¾jdoh b;d n,j;a nj hs' rx.k
lafIa;%fha weh jgd isák ku /ka¥ rx.k Ys,amSka weh ms<sn`o buy;a
.¾jfhka l;d lrkafka wef.ka ,o .=reyrelï jvd;a lD;fõ§ j isysm;a
lrñka'
flfia fj;;a wm lk.dgq úh hq;= lreKla fï fudfydf;a isysm;a
lsÍu l< hq;= hs' we;eï rx.k Ys,amSka" Ys,amsKshka yereKq úg kj mrmqr
fï jk úg .uka lrñka isákafka l,dfõ uqLH wruqKqj,ska neyer jQ
.ukau`.l' tys§ lemS fmfkk ldrKh jkafka rx.kh wd¾Ól m%;s,dN
uQ,sl lr .ekSu;a ksis yeoEÍulska f;dr j th ú,dis;djla lr .ksñka
ckm%sh;ajh fidhd hdu hs' wfkla w;g we;eï ks¾udKlrejka ±kqfuka"
l=i,;dfjka fmdaIKh fkdùu;a kj mrmqr i;= rx. l=i,;dj y`ÿkd
.ekSug ndOdjla ù ;sfnkjd' fï ksid l,dfõ meje;au /l .ekSug;a wm
bÈßfha ;sfnkafka úYd, wNsfhda.hla'
fï i`oyd wm l< hq;= ld¾hhka /ila ;sfnkjd' ta" j.lsj hq;= md¾Yaj
úiska l,dj hñka ;sfnk u. kej;;a fjkia lrñka tys rej .=K kj
mrmqr fj; h<s <x lrùug mshjr .ekSu hs' tys§ zwhsrdx.kS fiarisxyZ jeks
hq.fha ±jeka; pß; ukdj yeoEÍug lghq;= lsÍu jeo.;a' furg ߧ ;srh
muKla fkdj c.;a ߧ ;srh o tl¨ lrkakg wehg yels jQfha weh i;= jQ
úYaùh rx.kfha wmuK .=Kh hs'
fï ksid whsrdx.kS fiarisxy kï jQ ófoksh j,õfõ w;a;ïud wo
wm wdorfhka je<`o .; hq;af;a weh l,dfõ mrudo¾YS pß;hla jQ ksid
u fkdfj hs' weh i;= udkùh .=KO¾u l,dfõ meje;aug f.k ÿka
wdYS¾jdoh u;=jg;a wmg wjYH jk ksid'
wehg Ñrx ch;= ææ'
úYaùh l,dfõ rej .=K ÿgq weh
- ixiAldrl -
03 foi;sh2019 wf.daia;= 01
foaY ú;a;sfoaY ú;a;s
hdmkfha m,d,s .=jka
f;dgqfmd< fï jif¾ isg YS%
,xldfõ ;=ka jeks cd;Hka;r .=jka
f;dgqfmd< njg m;aùug kshñ;
hs' tA" ,nk iema;eïn¾ udifha§
bkaÈhdj we;=¿ wdishdkq l,dmfha
rgj,a lsysmhlg isú,a .=jka fiajd
wdrïN lsÍug isú,a .=jka fiajd
wêldßh uÕska lghq;= lrf.k
hk neúka'
fï i|yd wÈhr ;=kla hgf;a
m,d,s .=jka f;dgqfmd< ixj¾Okh
lsÍu ±ka wdrïN fldg ;sfnkjd'
tA fjkqfjka l< wdfhdackh
remsh,a ñ,shk 2250la' thska
remsh,a ñ,shk 1950la YS% ,xld rch
jeh lrk w;r remsh,a ñ,shk
300l wdOdr uqo,la fï i|yd ,nd
fokafka bka§h rch úiska'
m<uq wÈhf¾§ ±kgu;a .=jka
hdkd fufyhqï lghq;= i|yd
Ndú;hg .efkk óg¾ 2305la
È. m%Odk Odjk m:fhys óg¾
m,d,s .=jkaf;dgcd;Hka;rhg ohd ,xldmqr
950l w¨;ska fldkalS%Ü we;sÍu
hs isÿ flfrkafka' th ksu jQ miq
wdik 72g wvq 'Bomberdier 100Z j¾.fha .=jkahdkd m,d,s .=jka
f;dgqfmd<g f.dv neiaiùug yels
jk nj mejiqfõ .=jka m%jdyk yd
isú,a .=jka fiajd wud;H w¾cqk
rK;=x.' tA m,d,s .=jka f;dgqfmd<
l,dmSh .=jka f;dgqfmd< f,i
ixj¾Okh lsÍu wdrïN lrñka
miq.shÞ tys meje;s W;aijhg tla
fjñka'
fuys§ bkaÈhdj flakaø
lr.ksñka l,dmSh jYfhka
isú,a .=jka fiajd wdrïN lsÍug
hs kshñ;' fuys m<uq wÈhr
wjika ùfuka miq bkaÈhdfõ
uqïndhs" yhsødndoa" fldÑka yd
nex.f,da¾ wd§ .ukdka; olajd
.=jka .uka wdrïN flfrkq
we;s' m,d,s .=jkaf;dgqfmd< YS%
,xldfõ ;=kajeks cd;Hka;r .=jka
f;dgqfmd< njg m;a jkqfha tA
wkqj'
hdmkfha isg lsf,daóg¾ 16la
ÿßka msysá m,d,s .=jka f;dgqfmd<
1940 jif¾ fojeks f,dal hqoaO iufha§ ì%;dkHh rdclSh .=jka yuqÞj úiska bÈfldg ;sfnkakla' tA" Tjqkaf.a hqo .=jka hdkd fufyhqï lghq;= i|yd hs' tu hqoaOh wjika ùfuka miq
ì%;dkH .=jka yuqÞj fuh w;yer oud we;s w;r miqj isú,a .=jka fiajd fomd¾;fïka;=j
hg;g hs th m;a jkafka'
foi;sh 2019 wf.daia;= 0104
m,d,s .=jka f;dgqfmd<
ixj¾Okh lsÍfï fojeks wÈhf¾§
m%Odk Odjk m:fha ;j;a
lsf,daóg¾ 1'5l m%udKhla w¨;ska
fldkalS%Ü we;sÍu isÿ flfrkq
we;s' m%Odk Odjk m:fha uq¿ ÿr
m%udKh jQ lsf,da óg¾ 2'3 olajd
iïmQ¾Kfhka u fldkalS%Ü we;ssÍu
f;jeks wÈhf¾§ isÿ lsÍug kshñ;
nj isú,a .=jka fiajd wêldßh
m%ldY lrkjd'
hdmkfha isg lsf,daóg¾ 16la
ÿßka msysá m,d,s .=jka f;dgqfmd<
1940 jif¾ fojeks f,dal hqoaO
iufha§ ì%;dkHh rdclSh .=jka
yuqÞj úiska bÈfldg ;sfnkakla'
tA" Tjqkaf.a hqo .=jka hdkd
fufyhqï lghq;= i|yd hs' tu
hqoaOh wjika ùfuka miq ì%;dkH
.=jka yuqÞj fuh w;yer oud
we;s w;r miqj isú,a .=jka fiajd
fomd¾;fïka;=j hg;g hs th m;a
jkafka'
h<s fuh ilS%h jQfha 1947 jif¾§
zthd¾ isf,dakaZ .=jka iud.u
msysgqùu;a iuÕ hs' tu iud.u
i|yd vefldagd ã' iS' 3 (DAKOTA DC 3) j¾.fha .=jka hdkd 3la ñ,
§ f.k ;snqKd' zthd¾ isf,dakaZ
.=jka .uka fufyhqï isÿ flrefKa
r;au,dk .=jka f;dgqfmd< flakaø
lr.ksñka'
fï iud.fï m%:u ux., .=jka
.uk isÿ lr we;af;a 1947 foieïn¾
10 od' ziS;dfoaùZ hkqfjka kï fldg
;snQ tu zvefldagdZ .=jkahdkh tÈk
r;au,dk .=jka f;dgqfmdf<a isg
u.Ska 16 fokl= o /f.k .=jka.;
ù m,d,s .=jka f;dgqfmd<g f.dv
nei tys§ ;j;a u.Ska o /f.k
uÿrdish ^±ka fpkakdhs& n,d
mshdir l< nj hs YS% ,xld .=jka
b;sydih úuik úg fmkS hkafka'
tu hdkfha kshuqjd jYfhka
lghq;= lr we;af;a lms;dka mSg¾
m%kdkaÿ hs'
±kg jir 72lg fmr o
W;=f¾ ck;djg m,d,s isg
uÿrdishg .=jkska hdug yels
ù ;snqKd muKla fkdj Tjqkag
zthd¾ isf,dakaZ hdkd uÕska
wïmdr" uvl,mqj" r;au,dk yd
;s%l=Kdu,hg o hdug yels jqKd'
fï w;r W;=f¾ fldá ;%ia;jd§
;¾ck wdrïN ùu;a iuÕ 1976
jif¾ § m,d,s .=jka f;dgqfmd< YS%
,xld .=jka yuqÞj hg;g hs m;aj
;snqfKa' hqoaOfhka miq h<s isú,a
.=jka .uka wdrïN ùu ksid 2013
ckjdß ui 4 jeks Þ m,d,s .=jka
f;dgqfmdf<a kj u.S m¾hka;
f.dvke.s,a, újD; lrkq ,enqjd'
m,d,s .=jka f;dgqfmd<
l,dmSh .=jka f;dgq fmd<la
f,i ixj¾Okh lsÍfï§ tys
u.S m¾hka; f.dvke.s,a, o
kùlrKh flfrkjd' tA w;r
rd;S% ld,fha§ .=jka hdkd
f.dvneiaiùug yels jk mßÈ
.=jka Odjk m:fha úÿ,s nqnq¿
w¨;ska iú lsÍug hs kshñ;'
.=jka hdkd k;r lr ;eîu i|yd
wx.khla ^yeka.¾& o bÈ lsÍug
kshñ; w;r .=jka hdkd md,k
l=¨k o kùlrKh flfrk nj
hs m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd
rdcH wud;H wfYdala wfíisxy
mjikafka'
fï jk úg m,d,s .=jka
f;dgqfmdf<a fldgila .=jka
yuqÞj uÕska o wksla fldgi
isú,a .=jka fiajd fomd¾;fïka;=j
hgf;a o md,kh fjkjd' .=jka
yuqÞfõ .=jka hdkd fuka u isú,a
.=jkahdkd o fuys isg uÕSka yd
NdKav m%jdyk lghq;= isÿ lrkjd'
fï wkqj wÈhr ;=fka u
ixj¾Ok lghq;= wjika jQ miq
m,d,s .=jka f;dgqfmdf<a md,k
l=¨k uÕska j¾. lsf,daóg¾ 1800
l .=jka wjldYh wdjrKh jk
mßÈ .=jkahdkd yeisrùug yels
jk nj hs isú,a .=jka fiajd
wêldßh mjikafka'
fuys ;=ka jeks wÈhr ksu
ùfuka miq Ökh" ;dhs,ka;h
iy we;eï wdishdkq rgj,
tA 320" tA 340 wd§ zthd¾ niaZ
.=jka hdkdj,g m,d,s .=jka
f;dgqfmd<g meñŒug wjia:dj
ysñ ùu;a iqúfYaIS lreKla'
05 foi;sh2019 wf.daia;= 01
f,dal fi!LH ixúOdkfha kQ;k iólaIK
jd¾;dj,g wkqj f,dal ck.ykfhka
fndfyda msßila frda.Ska njg fuka u urKhg
m;ajkafka ÿïfld< yd u;aøjH Ndú;h fya;=fjka'
jirlg f,dal ck.ykfhka ñ,shk 18la ñhhk
njhs f,dal fi!LH ixúOdkh wkdjrKh lrkafka'
Y%S ,xldfõ ÿïmdkh ksid jirlg 20"000lg wdikak
ixLHdjla iy uoHidr Ndú;fhka 20"000lg wêl
msßila ñh hk nj;aa fy<s ù ;sfnkjd' fï ksid th
f.da,Sh fi!LH .eg¨jla f,i hs y÷kdf.k ;sfnkafka'
fujeks miqìul f,dalfha úúO iïuq;s" tlÕ;d"
wOHhk" m¾fhaIK Tiafia úi÷ï fiùug mshjr f.k
we;s w;r Y%S ,xldfõ ta i|yd fm< .eiSu o úuid
ne,sh hq;af;a ÿïfld< iy uoHidr ms<sn| cd;sl
wêldÍ mk; ms<sn| Èjhsk mqrd fï Èkj, úfYaI
l;dnyla f.dvkef`.ñka ;sfnk ksid' ta" 2006 wxl 27
ork ÿïfld< iy uoHidr ms<sn| cd;sl wêldÍ mk;
W,a,x>kh lrk mqoa.,hka kS;sfha /yekg yiqlr
.ekSug bl=;a cQ,s ui ;=kajeks i;sfha isg l%shd;aul
ùu;a iuÕ'
ta wkqj" uyck fi!LH mÍlaIljreka uÕska Èjhsk
mqrd úfYaI jeg,Sï isÿ lsÍug ÿïfld< iy uoHidr
ms<sn| cd;sl wêldßh lghq;= l<d' 2006 jif¾§
ÿïfld< iy uoHidr ms<sn| cd;sl mk; bÈßm;a jqj o
fj<|ie,a uÕska jhi 21ka my< mqoa.,hkag ÿïfld<
iy uoHidr wf,ú lsÍu isÿfjkjd' fg,skdgH" Ñ;%mg
iy mqj;am;a iÕrd wdÈfhys tu mk; W,a,x>kh
lrñka jl% f,i ÿïjeá iy uoHidr Ndú;h m%j¾Okh
lsÍu;a oelsh yels hs' fï wkqj fuh j<lajd .ksñka
Yla;su;a f,i mk; l%shd;aul lsÍug ÿïfld< iy
uoHidr ms<sn| wêldßh úiska mshjr .ekSu meiish hq;=
lreKla'
2003 j¾Ifha f,dal fi!LH ixúOdkh uÕska ÿïjeá
md,kh i|yd m%{ma;shla bÈßm;a lr we;s w;r ta i`oyd
rgj,a 168la w;aika ;nd we;s nj hs i|yka jkafka'
tlai;a cd;Skaf.a b;sydifha jvd;a mq¿,a f,i u
wfkl=;a rgj, odhl;ajh ,enqKq m%{ma;sh fuh hs'
fï iñnkaOfhka woyia olajk ÿïfld< iy
uoHidr ms<sn| cd;sl wêldßfha iNdm;s ffjoH
md,s; wfífldaka¦ zzfï m%{ma;shg fmr isg Y%S ,xldfõ
idrdxY.; m%{ma;shla uoHidr yd ÿïjeá iïnkaOfhka
mej;=Kd' flfia fj;;a f,dal fi!LH ixúOdkfha
m%{ma;sfhka miqj 2006 j¾Ifha wxl 27 ork ÿïfld<
iy uoHidr ms<sn| mk; m%ldYhg m;ajqKd' 2007
jif¾§ ÿïfld< iy uoHidr ms<sn| cd;sl wêldßh
msysgjQfha o fï mk; l%shd;aul lsÍu i|yd hs'˜
ufkdacd iurkdhl
2003 j¾Ifha f,dal fi!LH ixúOdkh uÕska ÿïjeá md,kh i|yd m%{ma;shla bÈßm;a
lr we;s w;r ta i`oyd rgj,a 168la w;aika
;nd we;s nj hs i|yka jkafka' tlai;a cd;Skaf.a b;sydifha jvd;a mq¿,a f,i u wfkl=;a rgj,
odhl;ajh ,enqKq m%{ma;sh fuh hs'
ÿïfld< mk;h<s mKf.k
foi;sh 2019 wf.daia;= 0106
uyck fi!LH wdrlaId lsÍfï woyiska ÿïfld<
iy uoHidr ms<sn| cd;sl m%;sm;a;shla we;s lsÍu yd
iólaIKh lsÍfuka ÿïfld< yd uoHidr wdY%s; .eg¨
wju lsÍug;a Bg fhduq jkakka y÷kdf.k ta i`oyd
wjYH ls%hdud¾. .ekSug;a ÿïfld< ksIamdokh iy
uoHidr ksIamdokh" wf,úh iy mßfNdackh lrkakka
w;ßka úfYaIfhka <uhska ÿïmdkh yd uoHidr
Ndú;hg fhduq ùu wffO¾hu;a lsÍu i|yd úêúOdk
we;=<;a lsÍug ÿïmdkh yd uoHidr ksIamdokj,g
m%fõYhg we;s ud¾. wjysr lssÍfï l%shdud¾. .ekSug;a
fï mkf;a úêúOdk l%shd;aul lsÍu jeo.;a'
mk;g wkqj wjqreÿ 21g wvq mqoa.,hka uoHidr fyda
ÿïfld< ksIamdokh lsÍu" wf,úhg bÈßm;a lsÍu yd
fhoùu iy ta ms<sn| j wkqn,§u fkdl< hq;= hs' fï
jro isÿlrk whl= remsh,a 4000lg fkdjeä ovhlg
fyda wjqreoaolg fkdjeä ld,hla nkaOkd.dr.; lsÍu fyda
hk folg u hg;a l< yels hs' fuh ÿïfld< Ndú;hg
tfrys j .;a jeo.;a mshjrla' tfia u ÿïfld<
ksIamdok we;=<;a iEu melÜgqjl u fi!LHhg ydkslr
njg wk;=re we`.ùu iy ksIamdokj, wvx.= ;dr
iy ksfldáka m%udKh ms<sn| i|yka l< hq;= hs' tu
f,an,h melÜgqfõ m%udKh wkqj lshúh yels whqßka
meyeÈ,s j fmfkk fia oelaùu wjYH fjkjd' ta
úêúOdk lv lrk ljrl= fyda remsh,a 2000 blaujk
ovhlg fyda jirlg fkdjeä isro~qjulg fyda ovh
yd isr o~qju hk folg u fyda hg;aúh hq;= nj tu
mkf;a i|yka fjkjd'
óg wu;r j mqoa.,hka 30 fokl=g jeä m%udKhla
isák wjia:dfjdaÑ; mßÈ fldgq lrk ,o ia:dkhl
fyda m%foaYhl fyda ÿïmdkh l< fkdyels nj o
mkf;a i|yka' tu úêúOdk lv l< whl=g remsh,a
50"000l ovhlg iy wjqreoaolg jeä isro~qjulg hk
folg u fyda uqyqK§ug isÿfjkjd' ÿïfld< Ndú;h
uÕska rgg wjYH Y%u iïm;a wysñjkjd muKla
fkdj rfÜ ixj¾Okh úYd, miqnEulg ,lafjkjd'
Bg fya;=j ÿïfld< Ndú;fhka yDohdndO" uqL
ms<sld" Yajik wdndOj,g f.dÿreùu ksid mqoa.,hl=
jevlrk ld,h" ld¾hlaIu;dj my; nisk w;r Ôú;
ydks ùfuka Y%un,ldh rgg wysñùu hs' ÿïfld<
iy uoHidr Ndú;h wju lsÍfuka È<s÷lu ;=rKaù
;srir ixj¾Ok b,lal lrd myiqfjka <Õdúh yels
nj f,dal fi!LH ixúOdkh wkdjrKh lrkjd'
ÿïfld< iy uoHidr fya;=fjka rgg orkakg isÿjk
msßjeh ÿïfld< iy uoHidr ;=rka lsÍu uÕska rfÜ
ixj¾Okhg fhdod.; yels nj hs fuhska wjOdrKh
lrkafka'
fï ms<sn| j woyia olajk fndafkdjk frda.
tallfha wOHlaI ;s,la isßj¾Ok¦ zzY%S ,xldj úiska
w;aika ;nd we;s tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkfha
fndafkdjk frda. j<lajd,Su ms<sn| foaYmd,k
m%ldYfha i|yka mßÈ rch úiska l%shd;aul ÿïjeá iy
uoHidr iy u;aøjH Ndú;h wju lsÍu iy je<elaùfï
jevms<sfj<g isú,a ixúOdk" m%cduQ, ixúOdk iy
iafõPd ixúOdk úiska mQ¾K iydh iy wkq.%yh
,nd§ug lghq;= l< hq;= hs' j¾;udk Y%S ,xldfõ isÿ
jk fndafkdjk frda. i|yd rchg iuia; fi!LH
úhofuka 90]la jeh lsÍug;a isÿ fjkjd' ñka jeä
ixLHdjla isÿ jkafka ÿïjeá iy uoHidr Ndú;h ksi
hs' j¾;udkfha fndafkdjk frda. iuia; f,dalhg
u oefkk .eg¨jla ù we;s neúka f,dalfha iS>%fhka
jHdma; jk fndafkdjk frda. je<elaùu i|yd oi
wjqreÿ ie,eiaula tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh úiska
zfnda fkdjk frda. j<lajd,Su ms<sn| foaYmd,k
m%ldYkhZ kñka bÈßm;a lr ;sfnkjd' ta i|yd Y%S
,xldj w;aika ;nd wjika'˜
rch úiska 2025 jk úg Y%S ,xldfõ ÿïjeá Ndú;h
fï jirg idfmalaI j wvq lsÍfï b,lal iys; j
wjYH m%;sm;a;s iy m%cd l%shdldrlï ie,iqï l< o
isú,a iudcfha o iydh ,ndf.k §¾>ld,Sk u;aøjH
ksjdrK iy m%;sldr jevms<sfj<la l%shd;aul l< hq;=
nj hs fi!LH m%j¾Ok ld¾hdxYfha wOHlaI md,s;
lreKdfidau i|yka lf<a' flfia fj;;a uoHidr
yd ÿïmdkh lrkakkag tfrys j igka lsÍu fjkqjg
l< hq;af;a tajdfhys wk;=reodhl nj oekqï §u fuka
u uoHidr yd ÿïmdkh lsÍug W;aidy lsÍu kj;d
oeóu hs' tkï weíneys ùu iuÕ igka lsÍug jvd
th je<elaùu myiq ld¾hhla' fï wkqj ÿïfld< yd
uoHidr ms<sn`o cd;sl wêldÍ mk; kej; Yla;su;a
lsÍug mshjr .ekSu ta i`oyd úfYaI odhl;ajhla fokq
we;s'
07 foi;sh2019 wf.daia;= 01
YS% ,xld jrdh wêldßh
msysgqjd fï jirg jir 40la
imsfrkjd' tf;la jrdh fldñIka
iNdj" jrdh ^keõnvq& ixhqla;
uKav,h yd jrdh iei֕ yd
wdrlaIl fiajd ixia:dj hk
wdh;k ;=kla u`.ska fufyhjk
,o fld<U jrdh 1979§ wêldßhla
njg m;a flrefKa jvd;a
ld¾hlaIu fiajdjla mj;ajdf.k
hEfï wruq‚ka' lsishï rgl
jrdhla hkq tys yoj; n÷ hs'
ld¾ñl úma,jfhka miq f,dj
ish¨ u rgj,a cd;Hka;r fjf<|
/,a,g yiq jQ fyhska wd¾Ól
foayfha meje;aug yd ixj¾Okhg
rgl jrdhlska isÿjkafka wk,am
fufyhla'
ol=Kq wdishdfõ fyd|u
jrdhj,ska tlla jkafka fld<U
jrdh hs' W;=re wlaIdxYl 6-57 ;a
kef`.kysr foaYdxYl 79-51;a w;r
N++f.da,Sh msysàul we;s fld<U
jrdh ngysr yd kef.kysr hd
flfrk keõ .ukd.uk ud¾.
hl flakaø.; j msysgd ;sîu
ksid w;S;fha mgka u wrdì" .S%l"
frdau yd m¾ishdkq kdúlhka w;r
m%p,s;j mej;=Kd' tÞ fmrÈ.g
uy;a Ok iïNdrhla Wreu lr ÿka
fiao ms<s /.;a Ök hd;%djkaf.a yd
uOHOrŒ uqyqfoa ießierE fjf<|
fk!ldjkaf.a bkaÈhdkq ihqf¾
yqjudre uOHia:dkh jQfha YS%
,xldj hs' w,s we;=ka" fudKre"
we;ao<" uq;=ue‚la yd l=`Mnvq
yqjudrej tys§ isÿ flreKd' tfy;a
ngysr fjf<`o kdúlhka fld<U
jrdh y÷kd.;af;a 1505 mD;=.SiSka
furgg meñŒfuka miqj hs'
mD;=.SiSka fld<U jrdh jd‚c
jrdhla f,i Ndú; l< o Tjqkaf.ka
miq furg md,kh l< ,kafoais
hq.fha yd ì%;dkH hq.fha uq,a
ld,h f;la furg m%Odk jrdh
f,i Ndú; jQfha .d¨ jrdh hs' 1807
jif¾ fÊ' fldaâk¾ úiska ;nk
,o igyklg wkqj fld<U jrdh
mßmQ¾K jrdhla f,i ye|skaùug
;rï iqÿiq ;;a;ajhla fkd;sì neõ
i|yka fjkjd' l=vd hd;%d lsysmhla
muKla kj;d ;eîug myiqlï
;snQ tys wdrlaIs; f,i hd;%d kj;d
;eìh yels jQfha foieïnrfha
isg wfm%a,a olajd muKla neõ tys
i|yka'
1869 jif¾ iQjia we, újD;
ùu;a iuÕ tu ud¾.h Tiafia wE;
fmrÈ.g hd;%d l< fk!ld fl<ska
u <Õd jQfha .d,a, jrdhg' tu
flá uÕ Tiafia ,kavkfha isg
i;s ;=klska .d,a,g <Õd ùug yels
jQ fyhska .,a w`.=re ,nd .ekSug
yd fj<fy<|dï lghq;= i|yd;a
jvd;a m%p,s; jQfha .d¨ jrdh hs'
tfy;a .,amr msysàu;a ksß; È.
fudaiï iufha ±ä iq<Õ;a ksid
.d,a, wkdrlaIs; jrdhla jqKd'
mS' tka' ´ kue;s keõ iud.u
i;= zu,nd¾Z kue;s fk!ldj
.d¨ jrdfha§ úkdY ùfuka miq
fndfyda keõ tu jrdhg msúiSug
ue,slula ±lajQjd' tfyhska .d¨
jrdh ixj¾Okh lsÍu fyda fjk;a
jrdhla ie,iqï lsÍu läkñka
isÿúh hq;a;la jqKd'
wrdîkaf.a yd mD;=.Siskaf.a
m%Odk keõ f;dgla jqj o fld<U
jrdfha fjr<dikak ;Srh
wk;=reÞhl m%foaYhla jqKd'
fld<U jrdhg úYd, fk!ldj,g
meñ‚h fkdyels whqßka úYd,
je,s l÷ .yK j meje;s w;r th
iQjia yd wE; fmrÈ. ud¾.fhka
ie;mqï ;syla muK wE;ska msysgd
;snqKd' tjeks miqìula hgf;a jqj
o fld<U jrdfha NdKav yqjudrej
isÿ flreKd' 1830§ fjf<|du
ms‚i tys meñ‚ keõ ixLHdj
130la jQ w;r wdkhkh l< NdKav
m%udKh fgdka úis oyila muK
jqKd'
tjl w.k.rh fuka u
foaYmd,ksl k.rh o jQfha fld<U'
m%Odk fjf<| jeú,s Èia;s%lal yd
fldf<dïf;dg ke; uy¨ ù
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
foi;sh 2019 wf.daia;= 0108
ne÷Kq ux udj;a yd ÿïßh fiajd
ish,a, fld<U yd flakaø.; ù
;snqKd' tfyhska fld<U jrdh
kùlrKh lsÍfï jeo.;alu tjl
isá bx.S%is md,lhkag jegyqK o
m%;sixialrK msßjeh w;ska .d¨
jrdhg jvd úYd, uqo,la jeh jk
fyhska Tjqkaf.a ks.ukh jQfha .d¨
jrdh m%;sixialrKh lsÍu jeo.;a
nj hs' fuys§ jeú,slrejkaf.a
ix.uh yd fjf<| uKav,h
tu u;hg ;rfha úreoaO jqKd'
Tjqkg wjYH jQfha fld<U jrdh
kùlrKh fldg m%Odk jrdhla
f,i th Ndú;hg .ekSu hs'
flfia fj;;a bx.S%is rch
Tjqkaf.a u;hg tlÕ fjñka
fld<U jrdh mq`M,a lsÍug mshjr
.;a;d' l%ufhka th f,dj mqrd
m%p,s; jQ w;r wE; fmrÈ.g .uka
.kakd fk!ld fld<Ug meñŒu
isÿ jqKd' iQjia we, újD; lsÍfuka
miq furgg <Õd jQ m<uq fk!ldj
zú,shï ñ,¾Z kue;s fk!ldj hs' ta
1870 fmnrjdß 10 jeks Èk
ksß;È. yd BidkÈ. fudaiï
iq<Õska .d¨ yd ;s%l=Kdu,
jrdhkg ;rï n,mEula fld<U
jrdhg we;s jQfha keye' YS%u;a
fcdaka l=äf.a jd¾;djla wkqj
th ;jÿrg;a ixj¾Okh l< hq;=
njg YS%u;a y¾lshq,sia frdìkaika
wdKavqldrjrhd ;SrKh l<d' tA
wkqj fld<U .,afndlafla isg
úysfok Èhlvkhla bÈlsÍu
i|yd jk fhdackdjla Tyq 1871
§ jHjia:dÞhl uKa;%K iNdjg
bÈßm;a fldg iïu; lr .;a;d'
tu ld¾hh ls%hdjg kexjQfha Tyqg
miqj meñ‚ YS%u;a ú,shï f.%.ß
wdKavqldrjrhd úiskq hs' 1875§
ksß;È. Èhlvkh i|yd tjl
fõ,aiays l=udrhd jQ 7 jeks tâjâ
rc;=ud úiska uq,a., ;enqjd'
zzud tx.,ka;fhka msgùug fmr
hg;a úð; ld¾hd,fha meje;s
idlÉPdjl§ úuiqug ,la jQ
m%Odk ud;Dldjla jQfha ,xldfõ
jrdhkays myiqlï jeäÈhqKq lsÍu
ms<sn|j hs' iq`M uqo,lska .d¨ jrdh
wk;=re rys; jrdhla njg m;a
lrkjdo@ ke;skï wêl úhoula
ord fld<U jrdh ,xldfõ m%Odk
jrdh njg m;alrkjdo hk
mekh wmg ;snqKd' w.ue;sjrhd
we;=`M weue;s uKav,fha woyi
jQfha wju uqo,lska .d¨ jrdh
ixj¾Okh lsÍu hs' bv myiqlï
iys; wk;=re rys; kùk jrdhla
bÈ lsÍfuka tys meñ‚h yels
keõ ixLHdj ms<sn| j Tjqkaf.a
wjOdkh fhduq jQfha keye' tfy;a
.d¨ jrdfha wk;=reÞhl ;;a;ajh
ud w;aúkaÞ' tx.,ka;fha isg
.d,a,g meñK f.dvniskakg
hdfï§ ud Èfha fkd.s,S fírefKa
wkQkjfhka' uf.a NdKavj,ska
fldgila úkdY jqKd heZZhs
Èhlvkhg uq,a ., ;enQ wjia:dfõ
úfYaI m%ldYhla l< YS%u;a ú,shï
f.%.ß wdKavqldrjrhd m%ldY l<d'
1884 jif¾ w.Nd.fha wä
ydroyia foish oyhla È.e;s
ksß;È. Èhlvkfha bÈlsÍï wjika
jqKd' tA i|yd jeh jQ iuia; jeh
rkamjqï y;a ,laIhla' l%ufhka
keõ úYd, m%udKhla fld<U
jrdfha kjd;eka me;=jd' tfyhska
;j ÿrg;a th mq`M,a l< hq;= jqKd'
tA wkqj 1893 bÈßm;a flreKq
ie,iqï wkqj wä 800l yd 700l
uqjfÞr hq.<la iys;j wä 1100la
È. BidkÈ. Èhlvkh o wä
2470la È. jhUÈ. Èhlvkh o
ksu lrkq ,enqjd' tu`.ska wdjrKh
flreKq c,dYs%; m%foaYh wlalr
yhish y;<sia ;=kla' fld<U
jrdh mQ¾K wdrlaIs; jrdhla
jQfha 1906§ BidkÈ. Èhlvkh
yd 1912§ ksß;È. Èhlvkh ;j;a
È.= lsÍfuka miqj hs' 1882 isg
fld<U jrdfha md,kh mej;sfha
zydn¾ fndaâZ kue;s mßmd,k
uKav,fhka' 1913 miq th fld<U
jrdh fldñIka iNdjg mejreKd'
1950 miq jrdfha md,k lghq;=
mejrefKa zfld<U mßmd,k
mk;Z kï wd× mk; hg;g'
1950 § jrdfha ixj¾Ok lghq;=
m%xY iud.ulg mejreKq w;r
Tjqka hgf;a /ðk md,u yd
fv,a*aÜ ;gdlh bÈflreKd' tu
lghq;= i|yd jeh flreKq uqo,
remsh,a 56342270la' ishjilg
wêl ld,hla mqrd fld<U jrdfha
fufyhqï lghq;= fm!oa.,sl
iud.ï úiailg wêl m%udKhla
hg;g m;aj ;sfnkjd' tu ld,fha
jrdh fiajlhka ±ä ÿIalr;djkg
uqyqK ÿka neõ mejfikjd' tfyhska
Èjx.; w.ue;s tia' ví,shq' wd¾'
ã' nKavdrkdhl uy;d jrdfha
keõ nvq fufyhqu cki;= lsÍug
mshjr .;a;d' tA 1958 wf.daia;= 1jeks
Èk fv,a*aÜ ;gdlfha kex.=rï ,d
;snQ iagd¾,hska tkag¾m%hsia kï
fk!ldfõ isg hs' t;eka isg 1979
jk ;=re keõnvq fufyhùfï
lghq;= Ndr jQfha jrdh ^keõnvq&
ixhqla; uKav,h" jrdh fldñIka
iNdj yd jrdh iei֕ yd wdrlaIl
fiajd ixia:djg hs' wdh;k ;=kla
u`.ska fufyùï lghq;= isÿ lsÍfï§
mek keÕ=Kq ÿIalr;d wju lr
.ekSu i|yd 1979§ jrdh wêldßh
ìys flreKd' fï jk úg th jir
40la imqrd ;sfnkjd'
ishjilg wêl
ld,hla mqrd fld<U
jrdfha fufyhqï
lghq;= fm!oa.,sl
iud.ï úiailg wêl
m%udKhla hg;g m;aj
;sfnkjd' tu ld,fha
jrdh fiajlhka ±ä
ÿIalr;djkg uqyqK
ÿka neõ mejfikjd'
tfyhska Èjx.;
w.ue;s tia' ví,shq'
wd¾' ã' nKavdrkdhl
uy;d jrdfha keõ nvq
fufyhqu cki;= lsÍug
mshjr .;a;d'
09 foi;sh2019 wf.daia;= 01
úYajúoHd," mdi,a"
m¾fhaIK wdh;k"
wdfrda.HYd,d we;=¿
rdcH iy fm!oa.,sl
wdh;k i|yd wjYH
jk úoHd;aul ùÿre
NdKav (Scientific Glassware) wdkhkh
lsÍug Y%S ,xldj
jd¾Isl j jeh
lrkafka úYd, uqo,la'
fï ùÿre NdKav
blaukska ìf|kiq¨
neúka kej; kej;
wdkhkh lsÍug o isÿ
fjkjd'
úoHd;aul ùÿre WmlrK
w¨;ska u ksmoùu;a levqKq" ñ,
wêl úoHd;aul ùÿre WmlrK
kej; Ndú;hg .; yels jk fia
ieliSu;a le,‚h úYajúoHd,fha
úoHdmSGfha ùÿre WmlrK
ks¾udK uOHia:dkh uÕska isÿ
flfrkafka msgrgg .,d hk
fkdìf|k ìf|k n÷kaúYd, uqo,a m%udKhla b;sß lrñka'
we;eï m¾fhaIK i|yd wjYH jk
úfYaIs; úoHd;aul ùÿre WmlrK
wjYH;dj wkqj ilid §u o
fuys§ isÿ flfrkjd'
úoHd;aul ùÿre WmlrK
ks¾udK uOHia:dkfha
iïnkaëldrl ridhk úoHd
wxYfha uydpd¾h pkaÈud chiQßh
ta iïnkaOfhka woyia oelajQfha
fuf,iska¦ zzúoHd.dr ;=< Ndú;
jk úoHd;aul ùÿre WmlrK
;ekSu i|yd fhdod .kafka
wêl WIaK;ajhg Tfrd;a;= fok
ta jf.a u laI‚l WIaK;aj
fjkiaùïj,§ fkdìf|k" bß
fkd;,k úfYaIs; ùÿre j¾.hla'
fï ùÿre wêl WIaK;ajhlg
r;alr øj njg m;a lsÍfuka
wjYH yevh ilia lr.kakjd'
bkamiq WIaK;ajh b;du;a fiñka
wvq lrñka ldur WIaK;ajhg hs
m;a lr.kafka' fï i|yd wjYH
hkaf;%damlrK iy mqyqKq Ys,amSka
wm uOHia:dkh i;= hs' we;eï
ldxpkd isßj¾Ok
úoHd.dr ;=< Ndú; jk úoHd;aul ùÿre WmlrK
;ekSu i|yd fhdod .kafka wêl WIaK;ajhg Tfrd;a;= fok ta jf.au
laI‚l WIaK;aj fjkiaùïj,§ fkdìf|k"
bß fkd;,k úfYaIs; ùÿre j¾.hla'
m¾fhaIKm¾fhaIK
foi;sh 2019 wf.daia;= 0110
m¾fhaIlhkag wjYH fjkjd
;uka úiska ks¾udKh lrk
fudaia;rh wkqj úfYaIs; ùÿre
WmlrK idojd.ekSug' fï
uOHia:dkfha§ tjeks úfYaIs;
wjYH;d wkqj ùÿre WmlrK
ieliSu o isÿ fjkjd' úoHd.drj,
mßyrKfha§ leãhk ñ, wêl
ùÿre NdKav ms<silr lsÍu flá
ld,hla we;=<; isÿ l< yels
w;r ta i|yd jeh jkafka o
iq¿ uqo,la' fï iïnkaOfhka
oekqj;a msßi ta fiajdj wfmka
,nd.kakjd' fï ms<sn| mqyqKq
mdGud,d o wm úYaúúoHd,h
uÕska mj;ajk w;r bÈßfha§
mqyqKqj i|yd n|jd .kakd
msßi jeä lsÍug;a ie,iqï lr
;sfnkjd'ZZ
úYajúoHd,hSh uQ,H m%;smdok
uÕska úoHd;aul ùÿre ksmoùu
iy ms<silr lsÍfï uQ,sl myiqlï
ridhk úoHd wOHhk wxYh ;=<
ia:dms; flrefKa 1990 jif¾§'
ta" tjlg ridhk úoHd wxYfha
fcHIaG lÓldpd¾hjrhl=
f,i lghq;= l< wdpd¾h lS¾;s
úl%uisxyf.a ixl,amhlg wkqj
uydpd¾h tï' tï' fÊ' udrisxy
Wml=,m;sjrhdf.a mQ¾K iyfhda.
fhka' ta wdldrfhka ridhk úoHd
wOHhk wxYfha wdrïN jQ fï
myiqlu wo jk úg jvd;a ÈhqKq ù
we;af;a jeo.;a mshjr .Kkdjla
Tiafia'
le,‚h úYajúoHd,h yd
ì%;dkHfha .a,diaf.da úYajúoHd,h
w;r ia:dms; jQ Ôj ridhk
úoHd iyfhda.s;d jevigyk
hgf;a hs fï úoHd;aul ùÿre
WmlrK ks¾udK uOHia:dkh
werfUkafka' fuys§ ì%;dkH
ljqkais,h uÕska iemhQ uqo,a
m%;smdok u; ridhk úoHd
wOHhk wxYfha ld¾ñl ks,OdÍ
tï' ;s,lr;ak fhduq lf<a
.a,diaf.da úYajúoHd,fha ihuia
mqyqKqjlg' ta wkqj úoHd;aul
ùÿre yeisrùu ms<sn| mqyqKqjla
,enQ m<uq ,dxlslhd Tyq hs'
1999 jif¾§ úoHd yd
;dlaIK wud;HdxYh hgf;a
y÷kajd ÿka wdishdkq ixj¾Ok
nexl= uqo,a m%;smdok o le,‚h
úYajúoHd,fha úoHd;aul ùÿre
WmlrK ks¾udK uOHia:dkh wo
mj;sk ;;a;ajhg f.k taug w;s
oejeka; msgqjy,la ù ;sfnkjd'
fï uOHia:dkh cd;sl uÜgfï
úoHd;aul ùÿre WmlrK ks¾udK
uOHia:dkhla njg m;a lr ol=Kq
wdishdkq l,dmh ;=< úoHd;aul
ùÿre WmlrK ks¾udKh ms<sn|
mqyqKq lsÍfï uOHia:dkhla njg;a
m;alsÍfï wruq‚ka lghq;= lsÍu
fuys lemS fmfkk ldrKhla'
úoHd.drj, mßyrKfha§
leãhk ñ, wêl ùÿre
NdKav ms<silr lsÍu
flá ld,hla we;=<;
isÿ l< yels w;r ta
i|yd jeh jkafka o iq¿
uqo,la' fï iïnkaOfhka
oekqj;a msßi ta fiajdj
wfmka ,nd.kakjd' fï
ms<sn| mqyqKq mdGud,d o
wm úYaúúoHd,h uÕska
mj;ajk w;r bÈßfha§
mqyqKqj i|yd n|jd
.kakd msßi jeä lsÍug;a
ie,iqï lr ;sfnkjd'
11 foi;sh2019 wf.daia;= 01
le,‚ iriú b;sydihg
we;af;a iqúfYaIS .uka
uÕla' ls%'j' 1506 § isÿ jQ mD;=.Sis
wdl%uKfhka miq tf;la mej;s
idudðl" wd.ñl" foaYmd,ksl yd
ixialD;sluh ish¨ fCIa;% wvmK j"
wrdðl j" WÞiSk j meje;s hq.hl
tu ì| jegqKq ish¨ fCIa;%j, kj
mqk¾Ôjkhla WÞ lr,Sfï WÞr
fufyjr
;u fojqr u;g .kakg ls%hd lf<a
cd;sfh;a foaYfh;a mskg my< jQ
je,súg msKavmd;sl wirK irK YS%
irKxlr ix>rdc udysñhka úiska'
Wkajykafia fï ish¨ fCIa;% kÕd
isgqjQjd muKla fkdj ,xldfõ
NdId Ydia;%dÈfhys we;s l< ÈhqKqj
jvd;a lemS fmfkkjd' tA i|yd
Yla;su;a .sys meúÈ mçjre úYd,
msßila ìys lsÍu fujeks w.%.kH
úYajúoHd,hla ìys lsÍfï uQ,sl
wä;d,u hs'
tu mrmqf¾ Wreuh ,nñka uE;
ld,fha ìys jqKq ix> mS;djrhdKka
jykafia jkafka mKaä;dpd¾h
r;au,dfka YS% O¾udf,dal iajdóka
jykafia hs' Wkajykafia ls%'j' 1860
§ r;au,dk mqrdK úydrfha m%dÖk
Ydia;% Yd,djla wdrïN lr .sys meúÈ
úYd, msßilg O¾u Ydia;%h ,nd
ÿkakd' tys m%;sM,hla f,i c.;a
lS¾;shg m;a mE,shf.dv úoHd,xldr
msßfjk 1875 fkdjeïn¾ 01 jeks
Èk wdrïN jQfha Wkajykafia ;enQ
mshjfrys kj mßÉfþohla ,xld
b;sydifha iksgqyka lrñka' tu
hq. fufyjr bÈßhg mj;ajd f.k
hdug .sys meúÈ NdKl msßila ìys
lr,kakg mqrd jir 160l ld,h
;=< Wkajykafia .;a wm%;sy;
ffO¾hh w;sYHhska u m%YxikSh
ld¾hhla' ix>rdc ysñhkaf.a
m%Odk YsIH r;akhla úoHd,xldr
msßfjfkys fojeks mßfõkdêm;Ska
jykafia jQfha;a tA m%Yia; .=re
N+ñldj ksid' tA id¾jfN!u mKaä;
r;au,dfka YS% O¾udrdu iajdñka
jykafia hs' r;au,dfka YS% O¾udf,dal
iajdñka jykafia wmj;aùfuka 50
jeks .=KdkqiaurK mqfkHda;aijfha§
O¾udf,dal úoHd,h;a .=rel=,
úoHd,h;a úoHd,xldr msßfjka
N+ñfhys u wdrïN lsÍu iqúfYaIS
isÿùula' tA yd iudk j ,xldfõ
m%:ujrg idys;Hdpd¾h iy
;s%msgldpd¾h hk Wmdê mdGud,dj
m%Þkh lsÍu úoHd,xldr msßfjk
uÕska isÿ flreKd' tA" mKaä;dpd¾h
¨Kqfmdl=fKa Oïudkkao kdhl
iajdóka jykafiaf.a iufha§'
1959 ckjdß 01 jeks Èk wNskj
úYajúoHd,hla f,i kS;s.; jQ
úoHd,xldr úYajúoHd,fha m<uq
l=,m;s iajdñka jykafia jQfha
mKaä;dpd¾h lsßj;a;=vqfõ m%×idr
kdhl ysñmdKka' úYajúoHd,fha
wNsjDoaêh ms‚i ish¨ wOHhk
yd wkOHhk lghq;= bgq l<
id¾jfN!u mKaä; wdupl%j¾;s
yslalvqfõ m%×rdu kdhl iajdñka
jykafia;a tu ld¾hhkag fkdu|
iyhla ,nd ÿka úkhdpd¾h
kd;a;dkaäfha m[aØlr kdhl
iajdñka jykafia;a fï 60 jeks
iegjia ieurE úÿ,lrle,‚h úYajúoHd,hg
2019 cqks ui 17
jeks Èkg jir 60
iemsreKd' fï ,smsh tA
ksñ;af;ka'
fvdk,aâ fiakdër
wOHdmkwOHdmk
foi;sh 2019 wf.daia;= 0112
ixj;airfha§ wksjd¾hfhka u isys
le|úh hq;= hs'
úoHd,xldr msßfjk ngysr
wdlD;sfha úYajúoHd,hla njg m;a
lsÍu uÕska rch úiska mrud¾:
folla bgq lr .ekSug wfmalaId
l<d' tys uQ,sl wNs,dIh jQfha isxy,
NdIdj mßiudma; w¾:fhka u rdcH
NdIdj njg m;a lsÍug ls%hd;aul
ùu hs' m%:ufhka u YsIHhka 363
fokl= úYajúoHd,hg n|jd.;a w;r
msßñ isiqka muKla thg we;=<;a
jqKd' 1972 jif¾ isg 1978 foieïn¾
31 jeksÞ olajd ls%hd;aul jQ 1972
wxl 1 ork mk; wj,x.= lrk
;=re úYajúoHd, mßmd,k jHqyh
mßj¾;k jHqyhla f,i hs mej;sfha'
tu ld, iSudj kdulrKh lrk
,oafoa YS% ,xld úYajúoHd,fha
úoHd,xldr uKavmh f,iska'
úYajúoHd,h wdrïN l< uq,a
ld,fhys th mj;ajd f.k hkq
,enqfõ mE,shf.dv úoHd,xldr
N+ñfha yd Bg hdn| .=re l=,
úoHd,hSh f.dvke.s,sj, ùu ksid
úYajúoHd,fha fN!;sl ixj¾Okhg
jQfha ndOdjla' thg úi÷ula
jYfhka 1960 - 1961 j¾Ij,§
o¿.u zuhsk¾ lEïmaZ kue;s wlalr
21 lska hq;= bvula rch úiska
w;am;a lrf.k ridhkd.dr
iys; úoHd f.dvkeÕs,a,la" l,d
f.dvkeÕs,a,la" mqia;ld,hla"
YsIH ksjdi we;=¿ fjk;a wjYH
f.dvkeÕs,s bÈ l<d' bka miqj hs
tu wNskj N+ñfhys úYajúoHd,h
ks, jYfhka wdrïN jQfha' tA wkqj
1965 - 1966 wOHhk j¾Ih jk úg
úoHd yd YsIH f.dvkeÕs,s bÈ lr
wjika j ;snQ ksid uOH yd wjidk
j¾Ifha mka;s kj N+ñhg /f.k
hdug hs yels jqfKa' 1978 wxl
16 ork úYajúoHd, mk; uÕska
úYajúoHd, jHqyh mßj¾;khlg
,laùu fï ld,iSudj ;=< ±lsh
yels iqúfYaIS ,laIKhla' tA wkqj
fuf;la zYS% ,xld úYajúoHd,fha
úoHd,xldr uKavmhZ f,i ye¢ka
jQ úYajúoHd,h 1977 ckjdß 01
jeks Èk isg le,‚h úYajúoHd,h
kñka iajdëk úYajúoHd,hla njg
m;a jqKd' t;eka isg Wml=,m;sjre
17 fokl= hgf;a md,kh jQ
le,‚h úYajúoHd,fhys 60 jeks
ixj;airh iurk fudfydf;a tu
Oqrh fydnjkafka uydpd¾h ã'tï'
fiauisxy hs'
wNHka;r isiqka oioyilg wêl
m%udKhla isák úYajúoHd,fha
wOHdmkh yeoEÍug úfoaYSh isiqka
foiShlg jeä m%udKhlg wjia:dj
ysñ hs' tfuka u ndysr Wmdê
wfmalaIlhka fooyi blaujñka
yd mYapdoa Wmdê ämaf,daud iy
ämaf,daud wfmalaIlhka fooyi
blaujñka le,‚ iriúfha
wOHhk lghq;=j, kshe,S isákjd'
le,‚h úYajúoHd,h furg
rdcH úYajúoHd, moaO;sh
;=< Ydia;S%h yd fN!;sluh
ixj¾Ok lghq;=j, .=Kd;aul
w.h wkqj fm< .efykafka
;=ka jeks ia:dkhg' cd;sl
úYajúoHd, moaO;sh ;=< m<uq
yß; úYajúoHd,h njg m;a jQfha
o th hs' fujeks iqúfYaIs wx.
/ilska hq;a le,‚h úYajúoHd,fha
kQ;k NdId yd jD;a;ShdNsuqL
mdGud,d" úúO m¾fhaIK fCIa;%
mokï lr.;a kùk úIhhkaf.ka
hq;a kj wOHhk mdGud,d fï jk
úg;a ls%hd;aul hs' tA" úYajúoHd,hg
m%fõY jk úoHd¾Òkaf.a l=i,;d
Tmakxjd rfÜ ixj¾Okhg Þhl
jk hym;a mqrjeishka msßila ìys
lsÍfï wruq‚ka' Bg wu;r j cd;sl
ixj¾Okh fjkqfjka jeo.;a kj
fidhd .ekSï .Kkdjlg ohl;ajh
iemhSug o le,‚h úYajúoHd,h
iu;a j we;af;a tu mdGud,dj,
M,Þhs;dj úoydmdñka'
fuys§ woyia ±la jQ le,‚h
úYajúoHd,fha Wml=,m;s
ã'tï' fiauisxy¦ zz1959 jif¾§
úYajúoHd,hla njg m;a jqj;a tys
uq,a Èj hkafka 1875 jir olajd
wE;g' kj ±kqu ks¾udKh lsÍug;a
;sfnk ±kqu fiiq wh w;f¾ fnÞ
.ekSug;a Wmßu f,i lemùug
hs úYajúoHd,h lghq;= lrkafka'
bÈßfha § fï wruqKq ;j ;j;a jeä
ÈhqKq lrñka rfÜ ixj¾Okd;aul
ld¾hhkays§ odhl;ajh ,nd§ug wm
n,dfmdfrd;a;= fjkjd' j¾;udkh
jk úg úúO /lshd fCIa;%j, wm
úYajúoHd,fha WmdêOdßka úYd,
m%udKhla kshe,S isákjd' Tjqkaj
foia úfoiays by<u ms<s.ekSulg
,la ù isàu i;=g okjk ldrKhlaZZ
ksyd,a mSßia
wefußldj iy ì%;dkHh;a"
wfkla w;ska ngysr
úfrdaë rdcHhla jk brdkh;a
w;r WKqiqï fjñka we;s wd;;sh
cd;Hka;r foaYmd,k lr<sfha
jvd;a u wjOdkhla Èkd.;a
ldrKdjla njg m;a j ;sfnkjd'
ál lf,l isg j¾Okh fjñka ;snQ
fï .egqïldÍ ;;a;ajh l%ufhka
jvd;a WÉP wjia:djla lrd <Õd
fjñka we;s wdldrhla olskak
ms<sjka' miq.sh Èkj, fuhg
wÞ, ;SrKd;aul isÿùula jQfha
ì%;dkH Och hgf;a ´udk fndlal
m%foaYfha hd;%d lrñka ;snQ f;,a
kejla brdk yuqÞ úiska ish Ndrhg
.kq ,eîu hs' iafgkd bïfmfrda
;=kafldka l;dny WKqiqï
kñka ye¢kajqKq fï f;,a kej tys
isá úiailg wdikak kdjqlhka
msßi o iuÕ brdkh hg;g
m;aùu;a iuÕ ngysr n,j;=ka
iy brdkh w;r úYd, wd;;shla
W;aikak ùug mgka .;a;d' fï
,smsh ,shk wjia:dj jkúg;a
brdkh fï kej fyda keúhka fyda
ksoyia lsÍug lghq;= lr ;snqfKa
keye' brdkh úiska iafgkd
bïfmfrda fk!ldj fï wdldrfhka
ish Ndrhg .kakd ,oafoa th
cd;Hka;r kS;s W,a,x>kh l<
njla mjiñka' tfy;a ì%;dkHh
fï fpdaokd ms<s.;a njla fmkqfKa
keye'
brdkh fï kej w,a,d
.;af;a ì%;dkHhg tfrys j
tlg tl lsÍula jYfhka nj hs
ksÍCIlhkaf.a woyi jqfKa'
thg fya;= jQfha fï isoaêhg i;s
lsysmhlg l,ska ì%;dkH yuqÞ
úiska brdk f;,a kejla o fï
wdldrfhka u w,a,d .ekSfï
fufyhqulg iïnkaO ù ;sîu hs'
f.%aia 1 hkqfjka ye¢kajqKq fï
brdk kej tA jkúg isßhdjg
f;,a /f.k hñka isá njg
ì%;dkHh iel u;= lr ;snqKd'
;j;a ngysr úfrdaë rdcHhla f,i
ie,flk isßhdjg tfrys j fï
jkúg hqfrdamd ix.uh úiska úúO
iïndOl mkjkq ,en we;s w;r
tA wkqj Tjqkag fï wdldrfhka
f;,a iemhSu ;ykï' flfia
fj;;a brdkh ì%;dkH Och
hgf;a .uka lrñka ;snQ iafgkd
bïfmfrda f;,a kej brdkh ;u
hg;g .;af;a ì%;dkHfha by;
fufyhqug m%;spdrhla jYfhka
nj hs fï .ek wjOdkfhka miqjk
fndfyda ksÍCIlhkaf.a woyi' fï
isÿùu;a iuÕ brdkh iy ngysr
l|jqr w;r wd;;sh jvd;a by<
hdug mgka .;a w;r wefußldj
o ì%;dkHfha iydhg bÈßm;a ùug
iQÞkï njla m< l<d'
13 foi;sh2019 wf.daia;= 01
;;a;ajh fufia ;sìh§ miq.sh
23 jeks Èk ;j;a wdkafoda,kd;aul
isoaêhla .ek cd;Hka;r udOH
jd¾;d lr ;snqKd' thska lshejqfKa
brdkh ;=< T;a;= n,ñka isá
weußldkq iS'whs'tA ixúOdkhg
iïnkaO msßila brdk wdrCIl wxY
úiska w;awvx.=jg .kq ,en we;s
nj hs' Tjqka w;ßka lsysm fokl=g
urK o~qju kshu lr we;s nj o
fï mqj;a jd¾;d uÕska wkdjrKh
lr ;snqKd' weußldj iy brdkh
w;r W;aikak fjñka we;s
.egqïldÍ ;;a;ajh fï isoaêh ksid
;j;a jeä ÈhqKq jkq we;s nj hs
fmkS .sfha'
brdkh iy weußldj w;r
±ka ál lf,l isg u mj;skafka
WKqiqï ;;a;ajhla nj ryila
fkdfj hs' thg wdikak u fya;=j
jQfha brdkh iuÕ w;aika lr ;snQ
kHIaál .súiqulska wefußldj
bj;a lr .ekSug fvdk,aâ g%ïma
ckdêm;sjrhd miq.sh jif¾
^2018& mshjr .ekSu hs' 2015 jif¾
w;aika lrk ,o fï .súiqfuys
tla md¾Yajhla jQfha brdkh hs'
wfkla md¾Yajh f,i wefußldj"
ì%;dkHh" m%xYh" c¾uksh" reishdj"
Ökh w;aika lr ;snqKd' fujeks
.súiqula w;aika lsÍug wjYH jQfha
tA jkúg brdkh bÈßhg f.k
hñka isá kHIaál jevigykla
iïnkaOfhka ngysr l|jqrg .eg¨
u;= ùu ksid hs' Tjqka l,amkd lf<a
fï kHIaál jevigyk yryd
brdkh kHIaál wdhqO ksmoùug
ie,iqï lrk nj hs' fï fya;=j
u; Tjqka brdkhg tfrys j úúO
iïndOl mekùug lghq;= l<
w;r tA yryd brdkh u; mSvkhla
we;s lsÍug mshjr .;a;d' fï
iïndOl ksid brdk wd¾Ólhg
f,dl= n,mEula we;s jqKd' tA
ksid iïndOl ,sys,a lr .ekSug
brdkhg o wjYH jQ w;r 2015
.súiqu w;aika flrefKa tA wkqj hs'
fï .súiqu wkqj brdkh Tjqkaf.a
kHIaál lghq;=j, hï hï iSud
we;s lsÍug tlÕ jqKd' ngysr
md¾Yajh o iïndOl ,sys,a lsÍug
leue;a; m< l<d'
tfy;a 2017 jif¾ fvdk,aâ
g%ïma weußldfõ ckdêm;s Oqrhg
m;a ùfuka miq ;;a;ajh ;rula
fjkia ùug mgka .;a;d' Tyqf.a
woyi jqfKa by; lS .súiqu ,sys,a
jeä nj hs' tA ksid ljÞ fyda Èfkl
brdkh kHIaál wú ksmoùfï
yelshdjla we;s nj Tyqf.a woyi
neõ fmkqKd' tfuka u ueo fmrÈ.
l,dmfha isá fi!os wrdìh"
BY%dh,h jeks wefußldfõ ñ;%
md¾Yajj,g tfrys j lghq;= lrk
we;eï ;%ia;jd§ ixúOdkj,g
brdkh Woõ lrk njg o
wefußldj me;af;ka fpdaokd
t,a, fjñka ;snqKd' fï ;;a;ajh
u; g%ïma mejiqfõ weußldj
by; .súiqfuka bj;a lr.ekSug
;uka mshjr .kakd nj hs' fï
.súiqug jvd Yla;su;a .súiqula
wjYH njo Tyq lshd isáhd' fï
wkqj wefußldj miq.sh jif¾
fï .súiqfuka bj;a jQ w;r thska
miq kej;;a brdkhg tfrysj ±ä
iïndOl mekùug Tjqka lghq;=
l<d' fï ksid ±ka kej;;a brdk
wd¾Ólhg úYd, n,mEula we;s
ùfï ;;a;ajhla u;= ù ;sfnkjd' tA
ksid Tjqka o ;rula ±ä wdldrfhka
m%;spdr ±laùug iQÞkï jk njla
fmfkkakg ;snqKd' tys§ brdkh
mejiqfõ .súiqu hgf;a l,ska iSud
lr ;snQ we;eï kHIaál lghq;=
kej; weröug ;uqka o mshjr
.kakd nj hs' fï ksid brdkh;a"
weußldj;a w;r .egqïldÍ
;;a;ajh ;jÿrg;a W;aikak ùug
mgka .;a w;r hqouh .egqula mjd
we;s úh yels o hk ielh we;eï
md¾Yaj u;= lrñka isákjd'
±ka we;s ù ;sfnk f;,a
keõ ms<sn| m%Yakh o fï isÿùï
Þufha u fldgila f,i ie,lsh
yels hs' i;s lsysmhlg fmr
ì%;dkH yuqÞj, iyNd.s;ajfhka
brdkfha f.%aia 1 kej w,a,d
.ekSu wefußldfõ jqjukdj
u; isÿjkakg we;s nj iuyr
ksÍCIlhkaf.a woyi hs' ^weußldj
iy ì%;dkHh hkq b;d ióm
ñ;=rka fofokl= nj o wuq;=fjka
lsj hq;= ldrKhla fkdfj hs'&
brdkh ;jÿrg;a wmyiq;djg
m;a lsÍu tys wruqK jkakg we;s
nj hs Tjqka fmkajd fokafka'
flfia fj;;a brdkh o thg
m%;spdr olajñka ì%;dkH kej ish
Ndrhg .ekSu;a iuÕ fï l,dmfha
keõ .ukd.ukh iïnkaOfhka
o w¾nqoldÍ ;;a;ajhla we;s
fjñka ;sfnkjd' ´udk fndlal
m%foaYfha we;s fydauqia iuqø ikaêh
wdikak l,dmfha hs fï ;;a;ajh
j¾Okh fjñka ;sfnkafka' fuh
f;,a m%jdykfha§ ;SrKd;aul
f,i n,mdk l,dmhla f,i;a
ie,flkjd' tys we;s ù ;sfnk
fï WKqiqï ;;a;ajh ksid f;,a
iemhqïj,g ndOd we;s ùfuka
bÈßfha§ f;,a ñ, by< hdfï
wk;=rla we;s úh yels njg;a
fï jkúg wkdjels m<fjñka
;sfnkjd'
brdkh iy weußldj w;r ±ka ál lf,l
isg u mj;skafka WKqiqï ;;a;ajhla nj ryila
fkdfj hs' thg wdikak u fya;=j jQfha brdkh
iuÕ w;aika lr ;snQ kHIaál .súiqulska wefußldj bj;a lr
.ekSug fvdk,aâ g%ïma ckdêm;sjrhd miq.sh jif¾ ^2018& mshjr .ekSu hs' 2015 jif¾ w;aika lrk ,o fï .súiqfuys
tla md¾Yajhla jQfha brdkh hs'
foi;sh 2019 wf.daia;= 0114
15 foi;sh2019 wf.daia;= 01
úfoia ú;a;súfoia ú;a;s
;ud w.ue;s Oqrfhka b,a,d
wiajk nj ì%;dkHfha
ysgmq w.ue;sks f;f¾id fï
miq .sh cqks udifha ksfõokh
lsÍu;a iuÕ ld ;=<;a l=;=y,h
±k jQ ldrKh jqfKa trg B<Õ
w.ue;sjrhd ljqreka jkq we;a
o hkak hs' udi tlyudrlg
wdikak ld,hla ;siafia we§
.sh ls%hdj,shlska wk;=re j ±ka
trgg w¨;a w.ue;sjrhl= ,eî
;sfnkjd' Tyq l,la f;f¾id fï
f.a leìkÜ uKav,fha úfoaY
f,alïjrhl= f,i o lghq;= l<
fndßia fcdkaika' fndßia miq.sh
cq,s 24 jeks Èk fojeks t<sifn;a
uy /ðk yuq ù ì%;dkHfha kj
w.ue;sjrhd f,i jev Ndr.;a;d'
ysgmq w.ue;sks f;af¾id fï o Bg
fmr uy /ðK uqK .eiS ;udf.a
b,a,d wiaùu .ek ks, jYfhka
±kqï ÿkakd'
flfia fj;;a weh uqyqK ÿka
w¾nqohg miqìï jQ .eg¨ ;ju;a
úi£ fkdue;s w;r fndßiag o
bÈßfha§ b;d wiSre wNsfhda.
/ilg uqyqK §ug isÿjkq we;s
nj ryila fkdfj hs' f;f¾id
fï Oqrfhka úis ù hdug n,mE
m%Odku ldrKh jQfha fn%laisÜ
(Brexit) fyj;a ì%;dkHh hqfrdamd
ix.ufha idudðl;ajfhka
bj;a ùfï ls%hdj,shg ksis
wdldrfhka kdhl;ajh §ug;a th
l<ukdlrKh lr .ekSug;a weh
wiu;a ùu hs' ±ka lõre;a n,d
isákafka wehg mek.; fkdyels
jQ fï lvq,a, ch .ekSug fndßia
fcdkaika iu;a jkq we;a o lshd hs'
f;f¾id fïg ;j jir 3 lg
lsÜgq ld,hla w.ue;s Oqrfha
lghq;= lsÍug b;sß j ;sìh§
wehg yÈisfha tu Oqrfhka b,a,d
wiaùug isÿ jQfha ukao hkak o
fuys§ isysm;a lsÍu jeo.;a' fndßia
fcdkaika yuqfõ we;s wNsfhda.
f;areï .; yels jkafka o fuf;la
È. yereKq tu isÿùï Þuh wjfndaO
lr .ekSfuka muK hs' tys jeo.;a
u wjia:djla jQfha 2016 jif¾
trg meje;s cku; úpdrKh hs'
tys§ PkaoÞhlhkaf.ka úuid
n,k ,oafoa ì%;dkHh ;jÿrg;a
hqfrdamd ix.ufha idudðlhl=
f,i isáh hq;= o keoao hkak hs'
ì%;dkH ck;djf.ka nyq;rhla
;SrKh lf<a tu idudðl;ajfhka
bj;a úh hq;= nj' rgj,a 28
lska iukaú; hqfrdamd ix.uh
;=< isàfuka ì%;dkHfha wd¾Ól
ksoyi" ixialD;sl wkkH;dj jeks
ldrKdj,g n,mEula t,a, jk nj
fmdÿ ms<s.ekSu jqKd'
cku; úpdrKfhka miqj
f;f¾id fï w.ue;skshg mejreKq
úYd,u j.lSu jQfha ì%;dkHh
hqfrdamd ix.ufhka fjkaùug
wÞ< .súiqï ilia lsÍfï§ ì%;dkH
md¾Yajhg kdhl;ajh §u hs' §¾>
iy fjfyilr ls%hdÞuhlska
miq fuhg udi lsysmhlg fmr
fï ms<sn| .súiqï flgqïm;la
ilia flreKd' lsysm jrla u
fï flgqïm; md¾,sfïka;=fõ §
mrdchg m;a jQ w;r wjidkfha
ysgmq w.ue;sksh iïnkaOfhka
md¾,sfïka;=fõ fuka u mCIfha o
jeä msßilf.a úYajdihla ke;s nj
fmkqKd' mlaIfha kdhl;ajfhka
fuka u w.ue;s Oqrfhka o bj;a
ùug wehg n, flfrk ;;a;ajhla
we;s jQfha fï miqìu ;=< hs'
flfia fj;;a f;f¾id fï f.a
kdhl;ajfhka hq;=j ilia l<
.súiqug jvd fyd| .súiqula ilia
lr .ekSug fndßia fcdkaikag
yels fõú o@ fuh b;d ixlS¾K
m%Yakhla' thg tla fya;=jla kï
fï .súiqu iïnkaOfhka hqfrdamd
ix.uh o b;d ±ä ia:djrhl
isàu hs' Tjqka ±kg ;sfnk .súiqfï
ixfYdaOk isÿ lsÍug t;rï leue;s
njla fmfkkakg ;snqfKa keye'
th f;f¾id fï o uqyqK ÿka
.eg¨jla jqKd' fndßia fcdkaika
mjikafka Tjqka thg iQÞkï
ke;skï .súiqulska f;dr j
ì%;dkHh hqfrdamd ix.ufhka bj;a
lr .ekSug ;uqka mshjr .kakd
nj hs' kuq;a fujeks mshjrla jqj
o ì%;dkHhg ys;lr fkdjkq we;s
njg we;eï md¾Yaj fj;ska woyia
m<fjkjd' tfia kï l< hq;af;a
l=ula o@ fndßia fcdkaika fï
w¾nqoh ljrdldrfhka ch.kq we;a
o hkak ±ka ì%;dkH cd;slhka
muKla fkdj cd;Hka;r ldrKd
.ek Wkkaÿj olajk ljqre;a
l=;=y,fhka hq;=j n,d isák
ldrKhla njg m;a j ;sfnkjd'
f;f¾id <`.gfndßia
ksyd,a mSßia
foi;sh 2019 wf.daia;= 0116
mDÓúfhka msg; ie;mqï ,laI .Kkla
wE; msysá fjk;a zf,dalhlgZ f.dv
nyskak ñksiqkag yels jkq we;e hs wE;
w;S;fha úiQ wfma uq;=ka ñ;a;ka lsisúfgl
fkdis;kakg we;s' tfy;a tA is;sú,s fndre
lrñka" ie;mqï 240"000 la ^ls'ó' 380"000la&
wE; wyfia wm jgd .uka lrñka ;sfnk
i| u; md ;eîug fuhg jir 50 lg
fmr m<uq j;djg ñksiqka fofokl= iu;a
jqKd' th ñksia j¾.hd ,enQ w;s±jeka;
ch.%yKhla' wNHjldY .fõIKfha iy
thg wÞ< ;dCIKfha fhdaO bÈß msïula
iksgqyka lsÍug fï isoaêh iu;a jQ nj lsj
yels hs'
kS,a we,avka wdïiafg%daka iy tâúka
bhqðka ´,aä%ka hk weußldkq wNHjldY
.dóka fofokd fï wdldrfhka m<uq jrg
i| u; md ;enqfõ 1969 cQ,s ui 21 jeksÞ
hs' Tjqka fofokd ;j;a .uka i.hl= jQ
uhsl,a fld,skaia o iuÕ mDÓúfhka msg;a
jQfha cq,s 16 jeksÞ hs' weußldkq wNHjldY
wdh;kh jk kdid wdh;kfha fufyhqula
jQ fï jHdmD;sh ye¢kajqfKa zwemf,da
11Z hkqfjka' Bg fmr lsis Þ w;ayÞ n,d
fkd;snqKq fï .uk ieneúka u Ôú;h
mrÿjg ;nd hd hq;= .ukla jqKd' tA ksid
fï wNHjldY.dókaf.a wd;au úYajdih"
tä;rnj iy ffO¾hh o úfYaIfhka
i|yka l< hq;= ldrKd' hï fyhlska
l=ula fyda wlr;eínhla isÿ ù kS,a iy
tâúka fofokd i| u; fldgq jqKd
kï l=i.skafka ñh hdug fyda Èú kid
.ekSug Tjqkag isÿjkakg ;snqKq nj fï
pdßldfjka miq tla ks,Odßhl= i|yka lr
;snqKd'
cQ,s ui 16 jeksÞ mDÓúfhka msg;a jQ
kS,a" tâúka iy uhsl,a ;sfokd if|ys
lCIhg <Õd jQfha Èk ;=klg miqj"
tkï cQ,s 19 jeksÞ hs' thska miq uhsl,a
fld,skaia m%Odk hdkh i| jgd mojdf.k
hñka isáh§ kS,a iy tâúka fofokd
thg iïnkaO lr ;snQ ;j l=vd hdkhlg
we;=¿ jqKd' Tjqka fofokd i| u; f.dv
niskakg kshñ; j ;snqfKa fï l=vd pkaø
hdkfhka' th kï lr ;snqfKa zB.,aZ
^rdcd,shd& hkqfjkq hs' wk;=re j fï
y|g mekakfhdaO msïu
ksyd,a mSßia
17 foi;sh2019 wf.daia;= 01
pkaø hdkh zfldf,dïìhdZ kñka
ye¢kajqKq uõ hdkfhka fjka
flreKq w;r th fifuka my;g
.uka lr cQ,s ui 20 jeks Èk i|
u;g f.dv neiaid' B.,a hdkh
m%Odk hdkfhka fjka ù i| olajd
.uka lrk w;r;=r b;d ;%dickl
wjia:d lsysmhlg u uqyqK §ug
tys isá fofokdg isÿ j ;snqKd'
jrla hdkh ;=< ;snQ mß.Klj,ska
tl È.g u jdf.a wk;=re weÕùï
ix× ksl=;a ùug mgka .;a nj;a
th úi|d .; fkdyels jQ ;ek i|
u; f.dvneiSu wj,x.= lr kej;
meñfKkjd o hk woyi mjd u;=
jQ nj;a i|yka fjkjd' tfy;a
wk;=re weÕùfï ix× mß.Klfha
hï .eg¨jla ksid u;= jQ tAjd
nj fidhd .ekSu;a iuÕ f,dl=
wk;=rla ke;s nj jgyd .ekSfuka
miq hdkh i| u; f.dv neiaiùug
;SrKh l<d' B.,a hdkh f.dv
neiaiùug is;df.k isá ia:dkhg
th f.dv neiaiùug fkdyels
ùfuka o hï jHdl+,;ajhla u;=j
;snQ w;r hdkfha bkaOk uÜgu
wvq ùfï .eg¨jla o we;s ù ;snqKd'
miqj tys fÞr újr lr .ekSfï
m%Yakhla mek ke.=Kq nj;a i|yka
fjkjd' flfia fj;;a" fï lsisjla
f,dl= m%Yak njg m;a fkdjQ ksid
m<uq i| .uk lsisÿ .eg¨jlska
f;drj id¾:l lr .ekSug yels
jqKd' tfy;a hdkh ;=< by; lS
.eg¨ u;= fjoa§ kS,a iy tâúka
fofokd ;rula fkdikaiqka ù isá
njla o jd¾;d fjkjd'
Tjqka fofokd B.,a hdkfha
fÞr újr lrf.k bka msg;g
ú;a i| u; md ;enqfõ cQ,s ui 21
jeks Èk .s%ksÉ fõ,dfjka w¨hï
ld,fha hs' i| u; md ;enQ m<uq
ñksid ùfï f.!rjh ysñ jQfha
kS,a wdïiafg%dakag hs' tA jk úg
39 jeks úfhys miq jQ Tyq b;d
m<mqreÿ" olaI kshuqjl= f,i hs
ie,l=fKa' iuia; i| .ufka m%Odk
wK fok kshuqjd f,i lghq;=
lf<a;a Tyq hs' uhsl,a fld,skaia
zfldf,dïìhdZ hdkfha kshuqjd jQ
w;r ´,aä%ka B.,a hdkfha kshuqjd
f,i lghq;= l<d' fï i| .uk
i|yd mqyqKqùï iy w;ayÞ ne,Sïj,
ksr;j isáh § Bg fmr jif¾ ^1968&
jrla kS,a wdïiafg%daka urKfhka
.e, ù ;snqfKa wkQ kjfhka'
hï w;ayÞne,Sula i|yd hdkhla
mojñka isáh§ tys md,l moaO;sj,
we;s jQ fodaIhla fya;=fjka hdkh
Tyqf.a md,kfhka .s,syS .shd' th
fmdf<djg lvd jefgkakg wdikak
j ;sìh§ kS,a Tyqf.a merIqgh
wdOdrfhka msg;g mek .ekSug
iu;a jQ w;r Bg fudfyd;lg miq
hdkh lvd jeà .sks cd,djla njg
m;a j ;snqKd'
kS,a wdïiafg%daka cQ,s ui 21
jeks Èk i| u; m<uq md igyk
;nñka mejiQ joka tl /hska f,dj
mqrd m%isoaêhg m;a jqKd' zfuh tla
ñksil=f.a l=vd mshjrla muK hs'
tfy;a ñksia ixy;sh mskQ fhdaO
msïulaZ hehs Tyq tys§ m%ldY l<d'
kS,a iy tâúka meh 2 l=;a úkdä
12 l muK ld,hla hdkfhka msg;
.; l<d' tys§ hï hï m¾fhaIK
isÿ lsÍug lghq;= l< w;r if|ys
mia iy .,a idïm, /f.k tAu o
Tjqka fj; mejÍ ;snQ lghq;a;la'
fï fofokd i| u; isáh tl,
weußldfõ ckdêm;s moúh ±rE
ßpâ kslaika Oj, ukaÈrfha isg
Tjqka iuÕ ÿrl;kfhka l;dnyl
ksr; jQ nj o mejfikjd' fuh
Oj, ukaÈrfha isg .kakd ,o
ft;sydisl u ÿrl;k weu;=u
jkq we;e hs Tyq tys § i|yka lr
;sfnkjd' kslaika ckdêm;sjrhd
fï wNHjldY.dókaf.a lghq;= uy;a
fia w.h lrñka l;d lr ;snqK;a
tA jkúg jeä fokl= fkd±k isá
;j;a l;djla Tyq iQÞkï lrf.k
isá nj hs mejfikafka' hï fyhlska
.uk jer§ kS,a iy tâúka fofokd
ioyg u i| u; fldgq jQjd kï Tyq
cd;sh wu;d lrkakg isá l;dj hs
tA' wcgdldY.dóka fofokdg i| u;
Ôú;h mqo lsÍug isÿjk ;;a;ajhla
brKu úiska ;Skaÿ lrkq ,en we;s
nj tys i|yka jqKd' ;uka fírd
.ekSu .ek n,dfmdfrd;a;= ;eìh
fkdyels neõ kS,a iy tâúka okakd
nj;a" tfy;aa Tjqka l< mß;Hd.h
ñksia j¾.hd fj; n,dfmdfrd;a;=
/ila b;sß lrkakla nj;a tys
i|yka jqKd'
flfia fj;;a tjeks lsisÿ
wdmÞjla isÿ fkdjQ w;r kS,a iy
tâúka kej; ish pkaø hdkfhys
keÕS if|ka msg;a jqKd' pkaø
hdkh i| u; ;snQ uq¿ ld,h meh
21 l=;a úkdä 36 la nj i|yka
fjkjd' B<Õg ;snqfKa pkaø
hdkh kej; fldf,dïìhd uõ
hdkh iuÕ iïnkaO lsÍu hs' b;d
;SrKd;aul lghq;a;la jQ fuh o
id¾:l j ksu lsÍug yels jQ w;r
bkamiq kS,a" tâúka iy uhsl,a
;sfokd cQ,s ui 24 jeks Èk
kej; mDÓúh fj; fiakaÿ jqKd'
zwemf,da 11Z m<uq i| .uk
tf,i iksgqyka l<;a th tlu
i| .uk jQfha keye' ñksiqka i|
fj; /f.k .sh ;j;a jHdmD;s
lsysmhla u thska miqj o ls%hd;aul
jqKd' tys wjika jHdmD;sh jQfha
1972 jif¾ ls%hd;aul jQ wemf,da
17 jHdmD;sh hs' kS,a iy tâúka
fofokdf.ka miq ;j;a wcgdldY
.dóka 10 fokl= i| u; md
nkakg iu;a jqKd'
B.,a hdkh f.dv neiaiùug is;df.k
isá ia:dkhg th f.dv neiaiùug fkdyels ùfuka o hï jHdl+,;ajhla u;=j ;snQ w;r hdkfha bkaOk uÜgu wvq ùfï .eg¨jla
o we;s ù ;snqKd' miqj tys fÞr újr lr .ekSfï
m%Yakhla mek ke.=Kq nj;a i|yka fjkjd'
PdhdrEmh - ohdka ú;drK
foi;sh 2019 wf.daia;= 0118
19 foi;sh2019 wf.daia;= 01
ijia hdufha weh ;u ksjfia
wd,skaofha wiqka f.k wjg
mßirfhka kefÕk l=re¨ l+ckhg
ijka § isákjd' ksfji bÈßmi we;s
úi,a wei< .iska .s,sfyk u,afm;s
ñÿ, mqrd mdjv t,d we;s fia hs' fmr
fuka läir j jevlghq;=j, kssr;
úh fkdyelss jqj o weh ;ju;a ;u
rx.k Èúhg kej;Su ;nd keye'
yqfol,dfõ is;sú,s w;r lsñfok
iEu fudfyd;l u wef.a is;sú,s
iam¾Y lrkafka rejkaje,af,a uQÿf.
duqj .ïudkfha ófoksh j,õfõ
f.jqKq ;u <ud úh hs' udjjq,kaf.a"
fldrjlalkaf.a f;drf;daxÑhla
ke;s lE.eiSï" .eñ f.orl
w;a;ïud flkl= nK fmd;l
msgqjla lshjk y~"
.=ref.dv Tfha mdre mÈkakkaf.a
mdre lú wef.a u;lhg kefÕkjd'
tA ish,a, isysfkka .E iqj|la hehs
wehg ysf;kjd' fï jk úg weh
92 yeúßÈ w;a;ïud flfkla' ;u
Ôú;h ;udg u mykla fldg
fkd.;a weh ;ud Wmka ìfï
ck;dj fj; o tA wdf,dalh /f.k
.shd' mdi,a fõÈldfjka rx.khg
msúis weh ;ju;a ;u rx.k
l=i,;dfjka iqjyila rislhkaf.a
Ôú; wdf,dalfhka mqrjd,kjd'
weh f¾Ldfõ l;sßkd' nlauy
§f.a <ud;ekS' hfYdardjfha iqÿ
ydñfka' ¥orefjdays v,ais wdÉÑ'
fï ish¨ pß; tl u rEmldhl
leá jQ nyqúO pß;' weh whsrdx.kS
frdlaidkd ófoksh'
újdyfhka miq fiarisxy njg
m;a weh isxy, yd bx.S%is fõÈldj"
iskudj iy rEmjdysksh hk
l,d udOHh ;=k u ch.;a ;ju;a
rx.kfha fhfok wm w;r isák
jfhdajDoaO u tfuka u olaI;u
pß;dx. ks<sh hs' úYajúoHd,
Wmdêhla w;e;s j iskudjg msúis
m%:u ks<sh jkafkao weh hss'
1927 cqks 21 jeks Èk
rejkaje,a,g wdikak uQÿf.duqj
.ïudkfha ófoksh j,õfõ Wm;
,o whsrdx.kS ófoksh fld<U
idka; ì%cÜ lkHdrdufhka" ìfIdma
úoHd,fhka yd uykqjr Wiia
nd,sld úoHd,fhka wOHdmkh
,enqjd' idka; ì%cÜ lkHdrdufha
l=vd ±ßhl f,i mdi,a fõÈldfõ
zfjdag¾ fíîiaz kï kdglfha rÕk
úg wef.a jhi wjqreÿ 6 hs' miqj
uykqjr Wiia nd,sld úoHd,fha
Wiia fm< yÞrk wjÈfha mdi,a
fõÈldjg f.k wd n¾kdâ fIdaf.a
zms.afu,shkaZ kdgHfha m%Odk
pß;h rÕmEfõ weh hs' Wiia fm<
iu;a jQ wehg 1947 § úYajúoHd,hg
msúiSfï jrï ysñ jqKd' tfy;a wef.a
mshd jQ Tlaia*¾â úYajúoHd,fha
W.;a ófoksh rfÜ uy;a;hd ;u
ófoksh j,õfõ w;a;ïud
whsrdx.kS fiarisxy
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
weh f¾Ldfõ l;sßkd'
nlauy §f.a <ud;ekS'
hfYdardjfha iqÿ
ydñfka' ¥orefjdays
v,ais wdÉÑ' fï
ish¨ pß; tl u
rEmldhl leá jQ
nyqúO pß;' weh
whsrdx.kS frdlaidkd
ófoksh' újdyfhka
miq fiarisxy njg m;a
weh isxy, yd bx.S%is
fõÈldj" iskudj iy
rEmjdysksh hk l,d
udOHh ;=k u ch.;a
;ju;a rx.kfha
fhfok wm w;r isák
jfhdjDoaO u tfuka u
olaI;u pß;dx.
ks<sh hs' úYajúoHd,
Wmdêhla w;e;s j
iskudjg msúis m%:u
ks<sh jkafkao wehhss'
ljrfha l;djljrfha l;dj
foi;sh 2019 wf.daia;= 0120
Èh‚h úYajúoHd,hlg hkjdg
t;rï leu;s jqfKa keye' zzTn
tA úIu;dfjka msreKq .=ydjg
hkjg ux leu;s keyeZZ hkak
wef.a mshdf.a u;h jqKd' tA jk
úg;a wef.a ×;s fidfydhqrl=
úYajúoHd, wOHdmkh ,nñka
isá w;r Tyq rfÜ uy;a;hdg
whsrdx.kS úYajúoHd,hg hjk
fuka lrk ,o weúá,s ksid
wjidkfha wehg tA i|yd wjir
,enqKd' weh úYajúoHd,fha
m<uq jir f.joa§ wef.a mshd
fuf,dj yer .shd'
fhdjqka úfha mgka weh ;=<
iudcjd§ woyia jefvkakg
jqKd' Bg n,mEfõ wef.a
×;shl= jQ jfï jHdmdrfha
n,lKqjla j isá tiaukaâ
úl%uisxy yd wef.a ×;s
fidfydhqrkaf.a wdNdih hs'
,xld úYajúoHd,h wef.a
olaI;d Tmakxjd .ekSug
lÈu f;da;ekakla jqKd' tys
ksIamdokh l< fndfyda bx.S%is
kdgHj,g weh rx.kfhka
Þhl ù ;sfnkjd' úYajúoHd,
kdgHj, rÕmdkjdg mjqf,ka
úfrdaOhla u;= jqfKa keye'
tys kdgH ix.uh iEu jirl
u Wiia kdgHhla rx..;
l<d' tA iEu kdgHhlg u
weh rx.kfhka Þhl jqKd'
uydpd¾h B' t*a' iS ¨fvdjhsla
hgf;aa wehf.a olaI;d Tma
kexjqKq w;r furg isá
iqm%lg uqÞkdgH Ys,amshl= jQ
Ñ;%fiakf.ka kegqï yÞrkakg
o wehg yels jqKd'
uydpd¾h ¨fvdjhslaf.a
iyfhka ,kavkfha ì%iag,a
´,aâúla kdgH mdi,g o weh
iïnkaO jqKd' tys jirl
ld,hla wOHdmkh ,o weh
;j;a jir folla ,kavka rx.
l,d yd l:k mqyqKq wdh;kfha
wOHdmkh ,enqjd'
kdgH l,d wOHdmkh
,nd h<s furgg meñ‚
weh uydpd¾h ¨fvdjhsla
yd Tiaá%hdkq hqfoõ kdgH
wOHlaIjrhl= jQ ksõuka
cqnd,af.a fõÈld kdgHj,g
Þhl;ajh ,nd ÿkaakd' tf;la
fld<U fõÈld.; l<
kdgH rÕ ±lajQfha fld<U
úYajúoHd,fha fcdaÊ rdc
Yd,dfõ' 1953 foieïn¾ 12
jeks Èk fld<U ,hk,a
fjkaâÜ rÕy, újD; l<
Èkfha fõÈld.; jQ cqnd,a
úiska ksIamdokh l< uelaisï
f.da¾lsf.a zf,daj¾ fvma;aiaZ
kdgHfha kdiaÜhdf.a pß;h
rÕmEfõ whsrdx.kS fiarisxy hs'
bkamiq weh isxy, fõÈldjg
o msúiqKd' fykaß chfiakf.a
zwmg mqf;a u.la kef;aZ"
Oïu cdf.dvf.a zfjia uqyqKqZ"
zfmdaßidohdZ jeks kdgH bka
lsysmhla'
whsrdx.kS tx.,ka;fha
kdgH l,dj yÞrk iufha trg
udOHfõÈhl= f,i lghq;= l<
f,iag¾ fÊïia mSßia y÷kd
.kakg wehg yels jqKd' miq
lf,l f,iag¾ ,xldjg meñK
rcfha Ñ;%mg wxYhg iïnkaO
jqKd' weh uq,ska u leurdjla
bÈßfha rÕmEfõ rcfha
Ñ;%mg wxYh u`.ska ks¾udKh
l< f,iag¾ fÊïia mSßiaf.a
zî fia*a ´ î fidßZ kue;s
jd¾;d Ñ;%mgfha' tys weh
ßheÿrejßhl f,i rÕmEjd'
f,iag¾ ;u m%:u jD;a;dka;
Ñ;%mgh jQ f¾Ldj i|yd wehg
weßhqï lf<a wehf.a rx.k
l=i,;dj uekúka y÷kd.;a
neúka' weh 1950 yd ydmqrd lshd
jD;a;dka; Ñ;%mghlg iïnkaO
jk úg wef.a jhi wjqreÿ 23 hs'
tA ms<sn| j weh jrla fuf,i
i|yka l<d' zzug tA oji
ljÞj;a wu;l fjkafk keye'
tA ms<sn| is;kfldg ±kq;a
21 foi;sh2019 wf.daia;= 01
lsishï wdiajdockl yeÕSula we;s
fjkjd' isxy, iskudfõ yerjqï
,laIhla n÷ f¾Ldfõ rÕmdkak
,eîu uy;a Nd.Hhla'ZZ
f¾Ldfjka miq weh f,iag¾f.a
ikafoaYh" fof,djla w;r" rkai`M"
f.daâ lsx" wjr.sr" jElkao j,õj
jeks Ñ;%mgj,g Þhl jqKd'
.ïfmr<sh Ñ;%mgfha ud;r ydñfka
f,i o weh f;dard.;a;;a wef.a
isref¾ yevh tu pß;h i|yd
fkd.e<mqKqq fyhska f,iag¾ Ydka;s
f,aLd f;dard .;a nj jrla weh
i|yka lr ;snqKd'
weh fjk;a wOHlaIjrekaf.a
Ñ;%mg /ilg o Þhl jqKd'
ohdkkao .=Kj¾Okf.a znlauy
§f.aZ ghsgia f;dgj;a;f.a zf;j;Z"
wurkd;a ch;s,lf.a zms%hx.dZ"
.dñŒ f*dkafialdf.a zid.rhla
ueoZ" tÉ' ã' fm%aur;akf.a zfojeks
.ukZ" jika; Tfífialrf.a
zovhuZ" pkaøka r;akïf.a
zwdor l;djZ iy zfmdfrdkaÿjZ"
iqñ;%d mSßiaf.a zf,dl= ÿjZ" iqks,a
wdßhr;akf.a ziqÿ fijke,sZ rkað;a
l=remamqf.a zmjk r`M úhZ jeks
Ñ;%mg wehf.a rx.kfhka Tma
kexjqKq Ñ;%mg' tA w;r iaàjka
iamS,an¾f.a zbkaähdkd fcdakaia
fgïm,a T*a vQïZ" §md fï;df.a
zfjdag¾Z jeks cd;Hka;r Ñ;%mg o
jkjd' 1950 f¾Ldfjka werô wehf.a
iskud Èúfha fï jk úg rÕ md
we;s Ñ;%mg ixLHdj 37 la' 2019
;sr.; jQ ziq<Õ wm /f.k hdúZ
Ñ;%mgfha o weh w;a;ïud f,i
wmQre rx.khl fhfokjd'
wehf.a rEmjdysks w.ukh
isÿ jQfha mrdl%u ksßwe,a,f.a
hfYdardjh fg,s ks¾udKfhka' tys§
iqÿ ydñfka f,i w;sm%n, rx.khl
fhfoñka weh ±la jQ olaI;d
iqúfYaI hs' Ô' ví,sõ' iqf¾kaø jeks
olaI pß;dx. k`Mjl= iuÕ Ôú;fha
ÿla .eyeg ú¢k ujlf.a pß;h
weh tu fg,skdgHfha wmQrejg
ks¾udKh l<d' t;eka isg weh mqxÑ
;srfha fkdueflkiqM pß;hla
jqKd' hfYdardjfhka miq wehf.a
rx.k l=i,;d fm%alaIlhka w;rg
wdfõ kd,ka fukaäiaf.a z¥orefjdaZ
fg,s kdgHfha v,ais wdÉÑf.a
pß;fhka' n¾g%ï ksyd,af.a z.ï
fmr<shZ" fuka u zkEoEfhdaZ" zwïuhs
;d;a;hsZ" zi;amqr jeisfhdaZ zuq;=
lsß,a,SZ" zwukaÞZ" iy z;d;a;dZ hk
fg,s kdgH /il úúO pß;j,g
weh mK ÿkakd'
whsrdx.kS fiarisxy ñhqishia
úoHd,fha bx.S%is iy b;sydih
ms<sn| .=rejßhl f,i;a" ghsïia
mqj;amf;a yd .=jkaúÿ,sfha
udOHfõÈkshl f,i;a fiajh l<d'
miqj ixpdrl l¾udka;hg tla jQ
weh uelajqâia wdh;kfha lksIaG
úOdhl ks,Odßkshl f,i o lghq;=
l<d' 1960 § furg isá olaI fõÈld
k`Mjl= jQ úkaiagka fiarisxy yd
újdy jQ weh mq;=ka fofokl=f.a
ujla' Tjqka fofokd f,iag¾f.a
f¾Ldj Ñ;%mgfha rÕ md ;snqKd'
whsrdx.kSf.a tla mq;%hl= wld,fha
ñh hEu wef.a Ôú;hg f.k ÿkafka
úYd, fõokdjla'
mßirhg fnfyúka wdorh
lrk weh mßirh /l.ekSfï
wruq‚ka zrela /l.kafkdaZ kñka
ixúOdkhla 1975 § wdrïN l<d'
iafõÉPd fiajhla jQ th .iaje,a
/l.ekSu ms<sn| j ìï uÜgñka
ck;dj ±kqïj;a lrk ixúOdkhla'
weh ;ju;a .fï ksixi, mßirhg
leu;s hs' ;u fudag¾ r:h meoúh
yels iufha uo úfõlhla fidhd
weh fn,syq,aTh mUyskafka msysá
ksjykg f.dia fjfyi ksjd.kakg
leue;a;la ±lajQjd' tys we;s úi,a
rela f.duq w;r yqfol,dfõ
isákakg weh leu;s jQjd' tfy;a
wehg ±ka ;ks j tys hd fkdyels hs'
weh ;ju;a leu;s k.rfha
f>daIdfjka ñ§ is; ksjk ;ekl
/f|kakg hs'
l,d lS¾;s iy z2017 YS% ,xlka
T*a o bh¾Z iïudkfhka mqo ,o
fï f.!rjdkaú; ud;dj ߧ ;srfha
yd rEmjdysksfha wïud' w;a;ïud'
jir 70lg wdikak ld,hla rx.k
lafIa;%fha ksr; jk weh furg ks<s
mrmqrg u wdo¾Yhla ÿka ldka;djla'
,xld úYajúoHd,h wef.a olaI;d Tmakxjd
.ekSug lÈu f;da;ekakla jqKd' tys ksIamdokh l< fndfyda bx.S%is kdgHj,g weh rx.kfhka Þhl ù ;sfnkjd' úYajúoHd, kdgHj, rÕmdkjdg
mjqf,ka úfrdaOhla u;= jqfKa keye'
hfYdardjh fg,s kdgHfhka
iskudj iy kdgHh ms<sn|
yeoEÍula we;s j úfYaIfhka
tx.,ka;fha§ tA ms<sn| Wmdêhla o
,ndf.k fï lafIa;%hg msúis m%:u
ks<sh jkafka whsrdx.kS fiarisxy
hs' tA Ydia;%Sh miqìu wef.a rx.k
Èúfha id¾:l;ajhg fnfyúka
bjy,a jQ nj lsj hq;= u ldrKhla'
wef.a rx.k Ôú;h jeämqr u
f.jqfKa ug jvd f,iag¾ iuÕ'
f¾Ldj Ñ;%mgfhka werô tu .uk
f,iag¾f.a jElkao j<õj Ñ;%mgh
olajd u meñ‚hd' Tyqf.a Ñ;%mg
10l muK weh rÕ md ;sfnkjd'
fndfyda rx.k Ys,amSka" Ys,amsŒka
isáh;a whsrdx.kS jvd;a lemS
fmkqfKa pß;hg lsÞ nisñka weh
W.;a ±kqñka tA pß;hg bgq l<
idOdrK;ajh yd tu pß;h ;=< ±la
jQ rx.k l=i,;dj ksid' weh ;rï
rx.kfha úYsIag rx. m%;sNdjla
fmka jQ ks<shla ud ±l keye' weh
iuÕ fï lafIa;%fha fndfyda ÿrla
tkakg ,eîu;a wfma mskla'
ud wOHlaIKh l< Ñ;%mg w;r
weh uq,ska u rx.khg tla jQfha
ÿjg ujl ñi Ñ;%mgfhka' bka miq
f,dl= ÿj Ñ;%mgfha isg ud wjika
jrg wOHlaIKh l< ffjIaKdù
Ñ;%mgfha rÕ mEjd' flfia fj;;a
wehf.a ;reK ld,fha ug weh;a
iuÕ pß;hla lrkakg ,enqKd
kï th uf.a Nd.Hhla' th ug
fkd,enqK;a tA wjia:dj f,iag¾g
iy .dñŒg ,enqKd' ug u;l hs
jElkao j<õj Ñ;%mgfha flduä
isÿùulg weh rx.kfhka Þhl
jQ wdldrh' wdidfjka th b;d
iSrefjka weh l<d' ud is;kafka
keye .eyekq pß;hla ;=<ska tjeks
rx.khla iskudjg isÿ lr we;s
lsh,d'
mqoa.,hl= úÈyg;a weh
ish,af,ka u fmdfydi;a'
me<eka;sfhka" W.;alñka jf.a
u ukqiailñkq;a weh by<
;,hl isákjd' mßirh .ek
ksrka;rfhka Wkkaÿjla olajk
rg .ek lelal=ula ;sfnk tA
.ek wjfndaOfhka l;d lrk
ldka;djla weh' tjeks iqúfYaI
pß;hla ,xldfõ ìys fjkak ;j
fndfyda l,la .; fõú' uf.a Ôú;
ld,h ;=< kï tjekakla isÿ fõ
hehs lshkak wudre hs' tfy;a wef.a
Ñ;%mg rx.k b;sydih yÞrk u;=
mrïmrdj l,a .syska fyda wef.a
tA iqúfYaI;ajh y÷kd .kSú' ud
is;kafka weh jeks rx.kfha
iqúYd, pß;hla we.hSug md;%
jqKd uÈ lsh,d' óg jvd we.hSula
wehg ,nd Èh hq;= hs' foi;sh
iÕrdfjka wef.a rx.k m%;sNdjg
,nd fok fï we.hSu ud b;d w.h
lrkjd'
iqñ;%d mSßiam%ùK Ñ;%mg wOHlaI
we.hSu m%udKj;a
keye
úYajúµd, Ôú;fhka miq
whsrdx.kS ug yuqjqfKa
,hk,afjkaâÜ r`.yf,a§' weh
ta jkúg;a fndfydu iqkaor
;reKshla' weh fõÈld rx.khg
msúisfha ìfIdma úµd,fhka' ta"
zMy Fair LadyZ bx.%Sis kdgHfha
msßñ pß;hlg mK fmdjñka
uydpd¾h ys.skaiaf.a pß;hg hs'
tl, j<õ me<eka;shla iys; weh
mej;s iudc" ixialD;sl jgmsgdjg
wNsfhda. lrñka fõÈldjg
f.dvjqfKa fndfyd u ks¾Nh j'
fõÈld kdgH l,dj hs tl,
m%Odk;u oDYH l,d udOHh
f,i mej;sfha' ta fya;=fjka
kdgH krUk fm%aËl msßila
ks¾udKh jqfKa by< me,eka;sh
jf.a u uOHu mdka;slhka o
ksfhdackh jk whqßka' fudjqka
tl, ckm%sh bx.%Sis kdgHh o
w;afkdyer krUkak mqreÿ ù
isáhd' uydpd¾h ¨fvdjhslaf.a
kdgHj,ska fõÈldfõ mshjr uek .sh
whsrdx.kS miqj rx.kfhka tla jQfha
m¾isfld,sïf;daïf.a kdgHj,g'
fid,sisg¾ ckrd,ajrhl=
f,i furg fiajh l< Tyq ud,d u,aldka;s mrK.uf.a
fof,djla w;r iskud mgfhka
foi;sh 2019 wf.daia;= 0122
23 foi;sh2019 wf.daia;= 01
kdgH l,djg ±la jQ m%sh;dj
ksid u whsrdx.ksh yd ud Tyq
iu`. b;d lsÜgqfjka kdgH
jevlghq;=j,g iïnkaO jqKd' ta"
,hk,afjkaâÜ r`.y, wdrïN l<
uq,a ld,fha§' ¨fvdjhslaf.ka yd
m¾isfld,sïf;daïf.ka miqj ìys
jQ bx.%Sis kdgH .Kfha w.%.KH
ksIamdoljrhd jQfha w¾kiaÜ
uelskagh¾' Tyqf.a kdgHj,g ud
fuka u whsrdx.ksh rx.kfhka
odhl jqKd' iamd[a[ kdgHlrejl=
jQ .d¾Ishd f,da¾ld whsrdx.kshf.a
rx.k l=i,;d Wr.d neÆ ;j;a
tla kdgH ksIamdoljrfhla' b;d u
.eUqre Ôjk o¾Ykhla bÈßm;a l<
n¾kdvd kdgHfha weh ksh¿fKa
m%Yia; rx.khl'
fYalaiamsh¾f.a Tf;f,da" uelan;a
hkd§ úfoaYSh kdgHj,g o weh
i;= ksi`. rx.k l=i,;d tla l<d'
bx.%Sis NdIdj yeisrùfï ksmqK
nj fï kdgHj, pß;j,g mK
fmùfï§ jv jvd;a weh ;=<ska lemS
fmfkkakg jqKd' tx.,ka;fha
Royal Grmatic Academyfha
kdgH l,dj ms<sn`o j úêu;a
j yeoErE weh ,xldfjka ìys jQ
úYsIag ks<shla j. fkdmudj lshd
mEfõ TmuÜgï jQ wef.a tu rx.k
fl!I,Hfhka'
bx.%Sis kdgHj,ska miqj weh
f,iag¾f.a Ñ;%mg /ilg u
rx.kfhka odhl jqKd' Bg;a
miqj hs whsrdx.ksh fg,s ;srfha
wmg olskak ,enqfKa' fõÈldfõ"
iskudfõ" fg,skdgHfhaa weh l=uk
pß;hlg msúish;a ta iEu pß;
ksrEmKhla u weh lf<a b;d u
w.%.KH wdldrfhka' bx.%Sis kdgH
fõÈldfõ /ðk jQfha whsrdx.ksh hs'
b;d oË k¿fjl= jQ wef.a iajdñ
mqreIhd jk úkaikaÜ fiarisxy
iu`. whsrdx.ksh tla j r`.mEfõ
fkdfhla ks¾udKj, úúO pß;
ksrEmKh lrñka' wef.a l,d
Ôú;h ;j ;j;a wdf,dalu;a jqfKa
fï fofokdf.a iqixfhda.h ksid'
ysñ jQ pß;h uq,ska u ;ukaf.a
lr.;a wehf.a lemS fmfkk
,ËKh jQfha wod< pß;hg
wdfõY ùu hs' pß; ,ËK jvd;a
fyd`Èka .%yKh lr.;a weh pß;
ksrEmKfhka Wmßu idOdrKhla
bgq lsÍug hs lem jqfKa' mqyqKqùï
w;r;=r ´md¥m l;dnfya fhÿKq
msßfika ñÿKq weh fmd;lg
keUqre fjkafka pß;h ms<sn`o j
fyd`o iQodkulska'
ud ksÍËKh l< whsrdx.ksh
jD;a;Sh ixhuh m%n,j ÈhqKq
l< ks<shla' pß; ksrEmKfha
wdrïNfha isg wjidkh olajd u
wjOdkh fkdì`§ ;nd .ekSug
weh iu¾Óhla' iqyo nj" ir,
pdï .;a mej;=ï yd wjxl
l;dny weh flfrka úµudk jQ
ñksi;anfõ .=K iqj`o hs' weh;a
wfma cd;sl jia;=jla' fujeks
fid`ÿre ñksiqkaf.a fkdñfhk l,d
ks¾udK fjkqfjka l,d.drhla fyda
l,d fl!;=ld.drhla ks¾udKh
l< hq;= hs' ta wfma wkd.; mrmqr
fjkqfjka'
kdfu,a ùruqKsl,d lS¾;s" kdgH lS¾;s"
wêkS;s{
jD;a;Sh ixhuh m%n,j ÈhqKq l<
ks<shla
ufyaIsld osidkdhl
foi;sh 2019 wf.daia;= 0124
fï isÿùu jqfKa z¥ orefjdaZ
fg,skdgHh wOHlaIKh
l< ld,fha§ hs' Èkla ud kskafoka
wjÈ lrjñka uOHu rd;%sfha ksjfia
ÿrl:kh kdo jqKd' ÿrl:k weu;=u
,ndÿka ;eke;a;d ffjoHjrfhla'
Tyq ;ukaj y÷kajd foñka lshd
isáfha z¥orefjdaZ fg,skdgHfha
rx.k Ys,amskshla ta fudfydf;a
Tyq fj; meñK isák nj hs' wê
reêr mSvkfhka fmf<k wehg
Èk lsysmhla úfõlfhka .; lrk
f,i Wmfoia ,nd ÿkak o weh miq
od WoEik má.; lsÍïj,g hd
hq;= u nj mjiñka uqrKavq jk nj
lshd isá ffjoHjrhd uf.ka b,a,d
isáfha yels kï wehg Wmfoila ,nd
fok fuka' miqj ud ÿrl:kfhka
wu;d má.; lsÍï l,aoud.; yels
nj fmkajd §fuka wk;=rej hs
weh úfõl .ekSug tlÕ jQfha' ta
fudfydf;a tu ffjoHjrhd wi<
isá rx.k Ys,amsksh wka lsisjl=
fkdj whsrdx.kS fiarisxy uy;añh
hs' th ud wef.a lemùfï ;ru
y÷kd.;a tla l=vd isÿùula muK hs'
whsrdx.ks fiarisxy ug uq,ska
u yuq jQfha 1978 jif¾§' ,hk,a
fjkaâ rx. Ys,am Yd,sldfõ
Oïu cdf.dv fufyh jQ kdgH
mdGud,djlg ud o iïnkaO ù
isáhd' weh jrla tu mdGud,djg
iyNd.s jQfha WmfoaYljßhla f,i'
1986 jif¾§ ug wjia:djla ,enqKd
z.ïfmr<shZ fg,skdgHfha weh
iuÕ jev lrkak' weh fl;rï
ie,iqï iy.; j lghq;= lrk
rx.k Ys,amskshla o hk j. ud
wjfndaO lr .;af;a bkamiqj
hs' weh miq;,hg meñfKkafka
msgm; fyd¢ka wOHhkh lsÍfuka
wk;=re j ;ukaf.a pß;h ms<sn|
j mQ¾j iQodkula we;s j' 1990
jif¾ isg §¾> ld,hla uq¿,af,a
ud wOHlaIKh l< z¥orefjdaZ"
zkEoEfhdaZ" zi;amqr jeisfhdaZ jeks
kdgH .Kkdjl§ ug wjia:dj
,enqKd weh b;d ióm j weiqre
lsÍug' tys§ ud ÿgqjd ks¾udKhlg
iïnkaO ùfï§ wehg l,a;shd
msgm;l wjYH;dj mj;sk
nj' fg,skdgHl uQ,sl moku
;sfnkafka msgmf;a' msgm; iuÕ
fyd¢ka .kqfokq lr ;ukaf.a
pß;h ms<sn| j ukd wjfndaOhlska
miq;,hg meñfKk weh jeks
l,dldßkshka iuÕ lghq;= lsÍu
wOHlaIljrhl=g fndfydu myiq
hs' zwïuhs ;d;a;hsZ"zmdrd§ihZ"zTn
ljqoZ"z¥jreZ jeks fg,skdgHj,oS
th ud fyd|ska w;aÿgqjd'
hï cjksldjla m<uq wjia:dfõ
u ksjerÈ j leurd ldpfha
igyka lsÍug yels wkaofï
rx. m%;sNdjla weh i;= nj ud
okafka w;aoelSfuka' wksl=;a
rx.k Ys,amSka iuÕ mj;ajk
iïnkaO;dj úfYaIfhka w.h
l< hq;= hs' fcHIaG yd kjl
k¿ks<shka hkqfjka fjkila
ke;sj u weh ish,a,ka iuÕ
lghq;= lrkafka b;du;a iqyo
j' weh fonia WÉpdrKh
lrk wdldrh kjlhkag fyd|
wNHdihla ,ndfokjd' hï ks¾udK
lghq;a;lg iïnkaO jQ miq b;d
u iyfhda.fhka lghq;= lrk
l,d Ys,amskshla úÈyg hs ud wehj
y÷kd.kafka'
ffjoH Wmfoia fkd;ld
weh uE;la jk;=re u rx.k
kd,ka fukaäiam%ùK Ñ;%mg wOHlaI
ud ÿgq úYsIag pß;dx. ks<sh weh hs
ÿ orefjda fg,s kdgHfhka
zf¾LdjZ
iskud
ks¾udKfhka
whsrdx.kS
fiarisxy
rx. l,djg
,ndÿkafka
iqúfYaI
jákdlula'
m%:u j;djg wm
isxy, ߧ ;srfha
;d;aúl rx.kh
ÿgqfõ wehf.ka'
w;sYfhdala;sh"
Ndjd;sIh jQ
rx.k ú,dih
;=< isr j isá
wm j thska
.,jd .ksñka"
fmdf<dfõ
mh .id Ôj;a
jk ñksiqkaf.a
ienE iajrEmh
iskudjg
m%:ufhka u
we;=¿ lf<a o
weh hs' b;d u
l=vd wjÈfha
kerUQ zf¾LdjZ iskudmgfha
whsrdx.kS fiarisxy ksrEmKh l<
ì;a;r fjf<kaÈhf.a pß;h wo o
ud isysm;a lrkafka uE;l kerUQ
iskudmghl pß;hla f,iska'
t;eka mgka fy< iskudj ;=<
weh ksrEmKh l< N+ñldj, jQ
úúO;ajh iy weh ta ta pß;j,g
Ôjh ÿka wdldrh foaYSh iskud
jxYl;dfõ muKla fkdfj hs úYaj
rx.k b;sydifha;a igyka jkafka
fkdueflk whqßka'
zrkai¿Z jeks iskudmgj,
weh Ôjh ÿka by< uOHu mdx;sl
l=, ldka;djlf.a pß;h fia u
zid.rhla ueoZ
iskudmgfha
mrïmrd l=,
.¾jfhka ysi
Wÿïud.;a jhia.;
ro< ldka;djlf.a
iajrEmh weh úiska
ksrEmKh lrkafka
o úYsIag wkaoñka'
ߧ ;srfha fuka
u mqxÑ ;srfha
o weh bÈßm;a
lf<a m%Yia;
fia u m%YxikSh
rx.khla'
z¥orefjda Z jeks
fg,sjD;a;dka;j,
oßø;dfjka u
fkdfm¿K o my<
uOHu mdx;sl
mjq,l ish,a, ord
isák ldka;djl
f,i wef.a
pß; ksrEmKh
w;súYsIag hs' ud
weh i,lkafka
foaYSh iskudfõ
w.%.KH rx.k
Ys,amskshl jYfhka' wef.a
pß; ksrEmKfha ksrka;rfhka
y÷kd.; yels iqúfYaI;ajh
jkafka pß;fha iajrEmh l=ula
jqK;a weh tu pß;h wm w;r
Ôj;a jk iÔù pß;hla ;rug
wmg ióm lrùu hs' pß;h ljrla
jqj;a fma%laIl yoj; wNHka;rhg
weh msúfikafka iÔù rEmldhla
f,iska' ;d;aúl;ajhg ta ;rug
u ióm ùfï yelshdj rx.k
Ys,amskshlg fyda Ys,amshl=g
,efnk úYd, Nd.Hla f,i hs ud
i,lkafka' 1956 isg wo olajd u
l%shdldÍ j rx.kfha kshef<k
whsrdx.kS fiarisxy fma%laIl yo
lghq;=j, ksr; jQfha rx.kh
;rug i;=gla f.kfok ;j;a
hula wehg fkdjQ neúka' jhia.;
ùu;a iuÕ we;sjk YdÍßl ÿn,;d
mjd uÕyrjd .ksñka ;uka
Ndr.;a ks¾udK lghq;a;g Wmßu
idOdrKhla bgq lsÍug weh lrk
lemlsÍu m%YxikSh hs' kj mrmqf¾
l,dYs,amSkag iy Ys,amskshkag
wehf.a Ôú;fhka Wlyd.; yels
.=Kdx. fndfydauhla ;sfnkjd'
fg,skdgH lafIa;%h ;=< weh
j ksrka;rfhka f;dard .ekqfKa
ujf.a pß;hg' tfia jqj;a tys
iqúfYaI;ajh jQfha weh ksrEmKh
l< ish¨ uõjrekaf.a pß;
tllg tlla yd;amiska u fjkia
iajrEmhla .ekSu hs' úúO iudc
mka;sj, uõjrekaf.a pß; weh
ksrEmKh lr ;sfnkjd' z¥orefjdaZ
fg,skdgHfha weh ksrEmKh lf<a
uOHu mdx;sl mjq,l ujlf.a
pß;hla' zkEoEfhdaZ fg,skdgHfha
by< uOHu mdx;sl mjq,l ujla'
weh ta ta iudc mx;s ms<sn| ukd
wjfndaOhla we;sj hs wehg ysñ
pß;h ksrEmKh lf<a' fuf,i
msgmf;ka ;ukag mejfrk pß;h
l=uk mx;shl l=uk ;rd;srul
pß;hla o@ hkak uekúka wjfndaO
lrf.k idOdrK pß; ksrEmKhla
lsÍfï yelshdj weh i;= hs' wef.a
m%Yia; rx.kh fma%laIl u;lfhka
.s,syS fkdhkq we;e hs hkak hs
uf.a úYajdih'
ldxpkd isßj¾Ok
fg,skdgHl uQ,sl moku
;sfnkafka msgmf;a' msgm;
iuÕ fyd¢ka .kqfokq lr
;ukaf.a pß;h ms<sn| j
ukd wjfndaOhlska miq;,hg
meñfKk weh jeks
l,dldßkshka iuÕ lghq;=
lsÍu wOHlaIljrhl=g
fndfydu myiq hs'
;d;aúl rx. m%;sNdj fm%alaIl yo fidrd .;a;d
rùkaø rkafokshm%ùK rx.Or
weh jfrl ug .=rejßhl o jQ j. ud úfYaIfhka i|yka l< hq;= hs' ud
,hk,a fjkaâÜ rx. Ys,am Yd,sldfõ rx.kh yoErE wjêfha weh wmg lgy~ yeisrùu iïnkaOfhka fndfyda foa lshd ÿkakd'
25 foi;sh2019 wf.daia;= 01
ika;dkfha yeu úg u by<
;,hl Tijd ;enqfõ wef.a úYsIag
rx. m%;sNdj hs'
weh jfrl ug .=rejßhl o
jQ j. ud úfYaIfhka i|yka l<
hq;= hs' ud ,hk,a fjkaâÜ rx.
Ys,am Yd,sldfõ rx.kh yoErE
wjêfha weh wmg lgy~ yeisrùu
iïnkaOfhka fndfyda foa lshd
ÿkakd' rx.k Ys,amshl=f.a lgy~
yeisrùu" y~ Ndú;h tys§ úfYaI
hs' b;du;a u úoHd;aul miqìul
lgy~ yeisrùu wfma .=re;=ñh
w;ska uekúka bgqjqKd' .=rejßhl
jYfhka wE ;=< jQ fY%aIaG;ajh
iy hula meyeÈ,s j wjfndaO
lr§ug weh .;a W;aidyh úYsIag
hs' rx.kh i|yd ;ukaf.a lgy~
Ndú;h ms<sn| tx.,ka;fha
z,kavka welvñ T*a v%dud
wekaâ iamSÉZ wdh;kfha úfYaI
mdGud,djla yeoErE weh rx.khg
fia u rx.kh b.ekaùug úfYaI
iqÿiqlï ,ndisá ldka;djla'
weh iskud rx.kfha §
lsysmjrla u uf.a ujf.a pß;hg
mKÿka nj wu;l l< fkdyels
hs' tfia u lsisjl=;a fkdis;k
wkaoñka zysu l;rZ iskudmgfha
weh uf.a Nd¾hdj f,i pß;
ksrEmKfhka odhl jqKd' w;S;fha
ojil weh;a uu;a Ñ;%mg foll
pß; ksrEmK fjkqfjka fyd| u
ks<sh iy fyd| u k¿jd iïudk
Èkd.;af;a tl u fõÈldjl' rx.k
Ys,amskshl f,iska weh j b;du;a
ióm j weiqre lsÍug ud ,enqfõ
jákd wjia:djla' ta ióm weiqr
ksid weh flfrys ksrka;rfhka
u mej;s iy oekg;a Èfkka osk
j¾Okh jk f.!rjh;a weh wfma
jD;a;sfha idudðldjla ùu ms<sn|
oefkk wNsudkh;a iod ud isysm;a
lrkafka f.!rjfhka' weh wfma
fYa%IaG;u rx.fõÈksh nj hs ud
woykafka¡
ldxpkd isßj¾Ok
hï lsis l,d lD;shla wjika
jkafka i;=glska kï tu l,d
lD;sh mj;sk iudc l%uhg Woõ
lsÍug ke;skï th hqla;siy.;
lsÍug WmldÍ jk nj;a hï l,d
lD;shla fYdalhlska fl<jr
fjkjd kï th mj;sk l%uh
úfõpkh lrk nj;a Theodor Adorno kï c¾udkq úpdrlhd
mjid ;sfnkjd' fuys§ whsrdx.kS
fiarisxyf.a rx. m%;sNdj ;=<ska
wm fndfyda úg olskafka fYdalh
uqiq rx.khla ksid mj;sk my<
uOHu mdka;sl iudc rgdjg
f.fkk úfõpkhla wef.a r`.mEu
;=< biau;= fjkjd' tys§ wef.a
;d;aúl rx.kh thg bgq lrk
idOdrK;ajh fjk;a rx. Ys,amSka
;=<ska u;= jkafka keye'
Y%S ,xldfõ fg,skdgH iy
isxy, rx. l,djg fndfyda úg
weh oek isáhd rx.kh ;sfnkafka
ú{dkfha nj
foi;sh 2019 wf.daia;= 0126
27 foi;sh2019 wf.daia;= 01
wj;S¾K jkafka my< ueo mka;sh
hs' tfy;a whsrdx.kS fiarisxy
rx.khg msúfikafka by< mka;sh
ksfhdackh lrñka' weh ,nd .;a
wOHdmkh jf.a u wef.a iudc
mka;sfha YsIag;ajh;a wef.a id¾:l
rx.khg fya;=jla' hïlsisjl=
wú{dksl j hula bIag lr .ekSug
jpk Ndú;d lsÍfukq hs YsIag;ajhg
meñfKkafka' tys§ jpkj,
wdêm;Hh jeä hs' ueo mka;sfha
iajNdjh th hs' fndfyda k¿
ks<shka tys§ jpkj, w¾:hg jvd
úfkdaohg hs uq,a ;ek fokafka'
tfy;a whsrdx.kS fiarisxy jpkfha
w¾:hg uq,a ;ek fok w;r
úfkdaohg hs fojeks ;ek ,nd
fokafka'
whsrdx.kS fiarisxy r`.mEu
iïnkaOfhka ,ndf.k ;sfnk
úfoia mqyqKqj wehf.a rx.k
Ôú;fha id¾:l;ajhg n,mdk
m%Odk ldrKdjla' ;sr msgm;g
wkqj r`.mEu j¾;udkfha fndfyda
úg ±ls h yels hs' tfy;a rx.kh
ms<sn`o tjeks úfYaI yeoEÍula l<
flkl=g msgm;g Ndjuh rx.kh
tla l< yels hs' rx.k Ys,amshl=f.a
fyda Ys,amskshlf.a ld¾hh jkafka
msgmf;a rx. iajNdjh u;= lr,Su
hs' Ndj W;amdokh fm%alaIlhkag
whs;s ld¾hhla' mqyqKqqj u`.ska rx.
Ys,amshl=g Ndj ksrEmKh oDIaáuh
jYfhka fmkaúh yels w;r
krUkakdg tys wdNdih ,nñka
Ndj p,kh isÿ lr .; yels hs'
wjidkfha tu Ndjh {dkfhka
fl<jr lr .ekSu hs iqúfYaI
jkafka' flfia fj;;a olaI ks<shla
hkq hïlsis lD;shla u`.ska ;ukaf.a
fm%alaIlhd fjkilg Ndckh
lsÍu hs' th ,efnkafka úêu;a
rx. wOHhkhlska muK hs' fï
iïnkaOfhka ,xldfõ ,,s; l,d
mqyqKqj ÈhqKq uÜgul fkdue;sùu
lk.dgqjg lreKla'
iych miqj hs y`ÿkd
.efkkafka' th bkaÈhdkq
ri ksIam;a;sh ke;fyd;a
fi!kao¾hfõofhkq hs
meñfKkafka' tfy;a ri
ksIam;a;shg jvd kQ;k l,d
lD;sj, fi!kao¾hh ^Esthetic& ke;fyd;a úkaokhg hs ;ek
,efnkafka' iqpß; .ï,;af.a
isg fndfyda fokd u;= lf<a l,d
lD;shl im%fhdackj;aNdjh iy
úkaokh hs' foaYmd,k lshùula
l,d lD;shlg lrkjd kï ±ka
;sfnkafka ks¾úkaokh lrk l,d
lD;s ^Anesthesia& hs' fï ksid
iych ud i,lkafka fidndúl
Wreuhla f,i fkdj ixialD;sl
ks¾udKhla f,i hs'
kd¾ iskud l,dj 1940 oYlfha
fojeks f,dal hqoaOfhka miq
weußldfõ m%p,s; jQjla' w`ÿre
fyj;a ksYdpr iskud l,dj
hkqfjka y`ÿkajk fuys olakg
,efnkafka mjq,a w¾nqoh ke;skï
mjqf,a ì`o jeàu Ndjuh jYfhka
ksrEmKh lsÍula' zksOdkhZ"
zfof,djla w;rZ" zje,s l;rZ jeks
Ñ;%mg ìysjkafka fï iskudfõ
wdNdih ,nñka' uOHu mka;sh
Idkrh fldg .;a kd¾ iskud
lD;sj, t,sifn;a fÜ,¾ jeks
ngysr ks<shkaf.a rx.k wdNdih o
whsrdx.kSg ,enqKd'
weh l,dj fjkqfjka lem
jQ flfkla' ;ukag iSud mkjd
.ksñkq hs weh rx.kfhys ksr;
jqfKa' wo mrmqf¾ ;sfnkafka
mßfNdack ixialD;shla' lsisjla
mß;Hd. lsÍug leu;s keye' Tjqka
rx. uQ,h f,i i,lkafka we`ÿï"
me<`ÿñ" jdyk ú,dis;d iy YÍr
w,xlrKh hs' tfy;a whsrdx.kS ±k
isáhd rx.kh ;sfnkafka ú{dkfha
nj' tfy;a weh fuka wfkla
ks<shka rx.kfha wdNdih Wreuhla
fldg .kafka keye' tys úhelS
hdul= hs olakg ,efnkafka'
f,iag¾ jeks wOHlaIjre
hg;a úð; hq.fha wOHdmkh
ukdj yeoEre wh' Tjqka weiqf¾
lghq;= lsÍug whsrdx.ks
fiarisxyg yelsùu;a wehf.a rx.k
fl!I,Hh ÈhqKqùug n,mEjd'
wo weh jeks olaI ks<shka ìys
fkdùug Rcq j n,mdkafka tjeks
ks¾udKlrejkaf.a wvqj hs'
kQ;k Okjdohg l,dj wjYH
keye' tfy;a l,dj mj;sk
weußldj" tx.,ka;h jeks Okj;a
rgj, fï i|yd by< jákdlula
;sfnkjd' fï ksid wjYH jkafka
iú×ksl md,lhka ìys lr
.ksñka l,djg mqkre;am;a;sh §ug
wfmalaId lsÍu hs'
,xldfõ ,,s; l,d wOHdmkh
úYajúoHd, uÜgñka úêu;a lsÍu
wjYH hs' tu mdGud,d Tiafia
YslaIKh ,nk úoHd¾Òka ìys úh
hq;= hs' furg ,,s; l,d f,i
y`ÿkd .kafka Wvrg kegqï" my;
rg kegqï" fldfydU lxldßh
wdÈh hs' tfy;a kQ;k ñksidf.a
ufkdaNdj úYaf,aIKh lsÍug
wjYH kHdhhka ;sfnkjd' fï
ksid úfoaYSh úoaj;=kaf.a o iydh
u; fï wdh;k yd mdGud,d
m%;sixialrK lsÍu wjYH hs'
ud,d u,aldka;s mrK.uf.a
oSma;s l=udr .=Kr;akiskud úpdrl
foi;sh 2019 wf.daia;= 0128
bx.S%is cd;sl i¾ fykaß fjda¾â
wdKavqldr;=ud úiska fld<U - kqjr
lkao Wvrg ÿïßh ud¾.h wdrïN lf<a
1853 wf.daia;= ui 03 jeks Èk hs' fï jif¾
wf.daia;= ui 03 jeks Èkg thg jir 166la
iïmQ¾K fjkjd'
fï ÿïßh ud¾.fha bÈ jQ fiiq m%Odk ÿïßh
ia:dk lsysmfhka fykr;af.dv ÿïßh ia:dkh
o b;d úfYaIs; hs' fld<U - kqjr m%Odk ÿïßh
ud¾.h bÈlr ksud jQfha jir yhlg miq' tjlg
fykr;af.dv ÿïßh ia:dkh o idÞ ksu lr ;snQfhka
1864 foieïn¾ ui 27 jeks Èk m<uqjrg fï ud¾.fha
Odjkh l< ÿïßh fykr;af.dv ÿïßh ia:dkfha
o k;r lrkjd' fï wjia:dj fykr;af.dv wjg
.ïjdiSkag úYauhckl o¾Ykhla jQjdg iel keye'
hqfrdamd mqkreoh;a iuÕ hqfrdamd cd;Ska j¾I 1400
ld, jljdkqfõ isg ls%hd lf<a foaY .fõIKh lrñka
wd.u m%p,s; lsÍug;a l=¿ nvqj, jd‚c n,h ;yjqre
lr .ekSug;a'
mD;=.Sis yd ,kafoais cd;slhkaf.ka miq YS% ,xldjg
meñ‚fha ì%;dkH cd;slhka' Tjqkaf.a wjOdkh
m%Odk jYfhka fhduq jQfha jeú,s wd¾Ólhg tA
fya;=fjka 1870 jir muK jk úg ,xldfõ m%Odk
Ofkdamdhk ud¾.h jQfha fldams' tA jk úg Èjhsfka
wd¾Ól lghq;= ish,a, u fldams l¾udka;h u; hs r|d
mej;sfha'
tfy;a l÷lr mdrj,a Tiafia fld<Ug fldams
m%jdykh lsÍu ÿIalr jQjd fia u úhoï wêl
ld¾hhla o jqKd' tu ksid blauka yd ,dNÞhs
wdldrhg fldams mgjd tùfï l%u wjYH jqKd'
hqfrdamfha fndfyda rgj, ÿïßh mdrj,a iE§u
wdrïN lr ;snQ ksid ,xldfõ o ÿïßh mdrla iE§fï
wjYH;dj ì%;dkH md,lhkag fmkajd ÿkafka
jeú,slrejka úiska' tA Wvrg j;=lrfha isg wvq ñ,g
fldams mgjd tùug ÿïßh ud¾.hla ke;s jqjfyd;a
fldams l¾udka;h msßfykq we;e hs jeú,s lrejka
l,amkd l< ksid' tu wjYH;dj imqrd .ekSug
jeú,slrejka Woaf>daIKhla lsÍug hs lghq;= lf<a'
fï lreK uq,alrf.k ,xldfõ m%:u jrg jd¾;d
jkafka jeú,s lrejkaf.a fï Woaf>daIKh hs' fï
fya;=fjka fld<U isg uykqjr olajd ÿïßh mdrla
iE§fï l¾udka;h mejerefKa bx.S%is fjf<| iud.
ulg'
tA wkqj YS% ,xldfõ ÿïßh ud¾.hla ;ekSfï
ft;sydisl wjia:dj iksgqyka jQfha 1858 wf.daia;=
oel .kak fidndisßys`o hkak
fykr;af.dvt,a' ví,sõ' wdßhr;ak
fykr;af.dv WoHdkh miqld,Sk
j kï jQfha fykr;af.dv WoaNso
WoHdkh kñka' fykr;af.dv
ÿïßh ia:dkh tÞ ia:dms; lsÍu
ksid miqld,Sk j .ïmy k.rh o
ckdlS¾K m%foaYhla njg hs m;a
jqfKa' tÞ wo fuka u.S m%jdyk
nia fiajd fkdjQfhka m%Odk m%jdyk
ud¾.h jQfha ÿïßh'
w;S; ießirw;S; ießir
29 foi;sh2019 wf.daia;= 01
ui 03 jeks Èk' tA" fykaß fjdaâ wdKavqldr;=ud
ÿïßh mdr iE§fï m%:u mia msve,a, lemSu;a iuÕ'
tfy;a 1861 jif¾§ tys jev k;r lrk ,oafoa
wjdikdjka; f,i hs'
Bg fya;=j jQfha ÿïßh mdr fjkqfjka
n,dfmdfrd;a;= jQ úhoug jvd ;=ka .=Khla muK
úhoïjk nj fmkS .sfhka' miqj 1863 jif¾§ kej;
jev wdrïN lf<a ì%;dkH wdKavqj úiska u fï
l¾udka;h l< hq;= hehs ;SrKh l< ksid' tu ÿïßh
ud¾.fha jev ksudlr ,xldfõ m%:u jrg ÿïßhla
Odjkh lrjk ,oafoa 1864 foieïn¾ 27 jeksÞ'
,xldjg meñ‚ fn,aðhfï Tgqkak ysñ l=udrhd jQ
n%enkaÜys wdÈmdo;=ud /.;a fï úfYaI ÿïßh Odjkh
jQfha fld<U isg wfòmqiai olajd' 1867 § fld<U
isg uykqjr olajd ÿïßh ud¾.h idÞ wjika jQ
fyhska fld<U yd kqjr w;r ÿïßh .ukd.ukh
wdrïN jqKd'
fï jk úg >k le,Ejla j mej;s .ïmy t<s
fmfy<s lr t<suyka lsÍu 1815ka miq wdrïN jQ
njg idCIs orkafka hg;a úð; iufha f,aLk' tA
,xldfõ bx.S%is cd;sl miajeks wdKavqldrjrhd jQ i¾
tâjâ ndkaia uy;df.a ld,fha§'
1825 § fld<U- kqjr uyd ud¾.h ;ekSfï lghq;=
wdrïN lsÍfï wjia:dfõ§ ndkaia wdKavqldrjrhd
.ïmyg o meñ‚ nj i|yka fjkjd'
tâuâ ndkaia wdKavqldrjrhdf.a iufha§
±kg .ïmy k.rh msysá ia:dkfha
meje;sfha >k le,Ejla ;=<ska jeà
;snQ wämdrj,a' tA ufÕys ,ka;Ereï
iúlr.;a nr lr;a; uykqjr isg
fld<U olajd fldams /f.k .uka l<
w;r lr;a;lrejka .suka yeÍug úfõl
.;a ia:dkh j¾;udkfha ye`oskafjkafka
ñßiaj;a; kñka'
ÿïßfhka .uka l< bx.S%is cd;slhkag .uka
úvdj uÕyrjd .ekSu ms‚i tl, Ndú;d
lf<a fykr;af.dv m%foaYh' tA fya;=fjka tys
jfkdaoHdkhla bÈlsÍug mshjr .;af;a bx.S%is
cd;slhka úiska' tfy;a Whfka isß krUd úvdj
ikais÷jd .ekSug ÿïßfhka nei jfkdaoHdkh
fj; hdug isÿ jqKd' ÿïßh kej;=ï ia:dkhla
fykr;af.dv bÈlsÍug bx.S%is md,lhka ls%hd
lf<a tys m%;sM,hla jYfhka' fykr;af.dv ÿïßh
ia:dkh ia:dms; jkafka tf,i hs'
fykr;af.dv WoHdkh miqld,Sk j kï jQfha
fykr;af.dv WoaNso WoHdkh kñka' fykr;af.dv
ÿïßh ia:dkh tÞ ia:dms; lsÍu ksid miqld,Sk
j .ïmy k.rh o ckdlS¾K m%foaYhla njg hs
m;a jqfKa' tÞ wo fuka u.S m%jdyk nia fiajd
fkdjQfhka m%Odk m%jdyk ud¾.h jQfha ÿïßh'
mer‚ fykr;af.dv ÿïßh ia:dkh mqrd
úoHd;aul jákdlula we;s ia:dkhla jYfhka
.eiÜ lr ixrlaIKh lrkafka mqrdúoHd
fomd¾;fïka;=j úiska' fï fm!rd‚l ia:dkfha
jákdlï ±k lshd .ekSfï whs;sh wkd.; mrmqrg
ysñ hs'
foi;sh 2019 wf.daia;= 0130
udOHudOH
.egqï l<ukdlrKh kï
úYd, úIh m:h ;=< we;s
tla lafIa;%hla f,i ;%ia;jdoh
iy udOH y÷kd.; yels hs' fuys§
jeä ie,ls,a,la oelaúh hq;af;a
;%ia;jd§ l%shdjka wdjrKh lsÍfï§
udOHfõ§ka ikakoaO úh hq;=
wdldrh ms<sn|j hs'
;%ia;jd§kag wjYH jkafka
iudch ;=< úhjq,la we;s fldg
úkdYhla isÿ lsÍug hs' fï ksid
úfYaIfhka m%cd;ka;%jd§ rduqjla
;=< lghq;= lrk udOHfõÈhl=g
;%ia;jdoh iy ;%ia;jd§kaf.a udOH
Ndú;h ms<sn| ;sìh hq;af;a ksjerÈ
wdl,amhla' ;%ia;jd§kaf.a wruqKq
idlaId;a lr.ekSug bv fkd§
udOHlrKfha fhÈh yelafla túg
hs' fuys§ ;%ia;jd§ka iy udOH w;r
we;s iïnkaOh;a ;%ia;jd§ka udOH
Ndú; lrk wdldrh;a uekúka
jgyd .; hq;= hs'
kQ;k ;%ia;jdoh iuÕ
m%xY úma,jhg we;af;a meyeÈ,s
iïnkaOhla' m%xY úma,j iufha
úYd, msßila fj; <Õd úh
yels ckudOH mej;=fKa keye'
miq lf,l isÿ jQ ckudOHfha
m%.ukfha§ wrdðljd§ka ;%ia;jdoh
Ndú; l< wdldrh;a iuÕ hs kQ;k
;%ia;jdoh l%udkql+, j bÈßhg
meñKsfha'
1800 uq,a oYlfha mej;=fKa
jdKsc mqj;am;a' ta mqj;am;a
mj;ajdf.k .sfha oekaùïj,ska
,efnk wdodhfuka' ta ld,fha u
foaYmd,k mlaI úiska o mqj;am;a
m< l<d' tajd oekaùï u; hemqfKa
keye' uqøKh lf<a foaYmd,k
mlaIj,ska ,efnk wruqo,aj,ska' ta
mqj;am;aj, idlÉPd lf<a hïlsis
mlaIhlg wod< foaYmd,k u;jdo
.ek' úfYaIfhka u tajdfha m<
jqfKa rdcH n,h tla mqoa.,hl=
jgd flakaø.; ùug úreoaO j
OfkaIajr mx;sfha m%cd;ka;%jd§
woyia' fï isÿùï ish,a, úYd,
úma,jhlg ,lajqfKa frdgß
fm%ia ;dlaIKh fidhd.ekSu;a
iuÕska' tys wdrïNh;a iuÕ u
zfhf,da c¾k,siïZ kñka ckudOH
iïm%odhla we;s jQfha weußldj
uQ,sl lrf.k'
fhf,da c¾k,siïj,§ mqj;am;a
hemqfKa oekaùïj,ska fyda
foaYmd,k o¾Yk iudc.; lsÍfuka
fyda fkdfj hs' mqj;am;a whs;slrejka
jgyd .;a;d mqj;am;a úlsŒu uÕska
úYd, wdodhula ,eìh yels nj' ta
ksid wmrdO" hqoaO iy ,sx.sl;ajh
jeks foaj,a úl=Kkak mgka .;a;d'
mqj;am;aj, ìh" l=;=y,h we;s lrk
mqj;a m< jqfKa f,dl= wl=frka'
tajdhska we;eï mqj;a w¾O i;H hs'
fhf,da c¾k,siïj, wruqK jqfKa
j.lSula bgq lsÍu fkdj wf,úh
jeä lr.ekSu hs' ñksiqkaf.a yeÕSï"
wdfõ." l=;=y,h" Nh" wdYdj mdúÉÑ
lrñka mqj;am;a úYd, jYfhka
wf,ú jqKd' fuh j¾;udkfha o
oelsh yels ;;a;ajhla'
fhf,da c¾k,siïj, jHdma;sh;a
iuÕ by< m%jD;a;s jákdlula we;s
m%jD;a;s udOH úiska wksjd¾fhka m<
lrk nj fmkShEfuka wrdðljd§ka
f;areï .;af;a hïlsis m%jD;a;s
jákdlula we;s l%shdud¾.hla
we;s l<fyd;a udOHg th jd¾;d
fkdlr isáh fkdyels neúka tjeks
isoaêhlska ,efnk wjOdkh Ndú;
lr ;ukaf.a u;jdoh iudc.;
l< yels nj hs' ta wkqj Tjqka isÿ
lrkafka ckudOH wdl¾IKh
lr.ekSug m%pKav;ajh mdúÉÑ
lrñka ta yryd ;ukaf.a mKsúvh
iudc.; lsÍu'
kQ;k ;%ia;jdohg udOH ke;s j
mej;sh fkdyels hs' udOH b,lal
lrf.k hs ;%iajd§ka m%pKav;ajh
we;s lrkafka' úkaÈ;hl= b,lal
lrñka Ôú; iy foam< úkdY
lsÍfï§ ;%ia;jdÈhdf.a wjidk
wruqK iy uQ,sl wruqK jkafka
úkaÈ;hdg jk ydksh mdúÉÑ
lrñka hïlsis .%dyl msßilg
mKsúvhla §u hs'
;%ia;jdÈhd" úkaÈ;hd yd .%dylhd
;%ia; m%ydrhl b;d u jeo.;a wx.
;=kla' m%pKav;ajh we;s jQ ;eklg
udOH wefokafka m%pKav;ajhg
by< m%jD;a;s jákdlula we;s
ksid' wf,úh i|yd m%jD;a;suh
jákdlula we;s m%pKav;ajh wjYH
neúka m%pKav;ajh yryd ;%ia;jd§ka
udOH wjOdkh Èkd.ekSfuka ;u
wruqK bIag lr.ekSug lghq;=
lrkjd'
;%ia;jdoh yd udOH Ndú;h iq¿fldg ;lkak neye
31 foi;sh2019 wf.daia;= 01
fuys§ ;%ia;jd§kag wjYH
jkafka b,lal.; .%dylhdf.a
yeisÍu fjkia lsÍu hs' m%pKav;ajh
uÕska yeisÍu fjkia l< yels hs
n,lsÍfuka' m%pdrKhg yelshdj
;sfnkjd fm<Uùfuka ñksiqkaf.a
yeisÍu fjkia lsÍug' fï wkqj
m%pKav;ajh iy m%pdrKh fol
u Ndú; lsÍfuka ;%ia;jdofhka
n,dfmdfrd;a;= jkafka iudch
fuf;la l,a yeisreKq wdldrh hï
wdldrhlg fjkia lsÍu hs'
idïm%odhsl udOH iy kQ;k
udOHhg wu;r j ;%ia;jd§ka ;u
m%pdrKh i|yd lgl;d" foaYk"
l=vd lKavdhï i|yd idlÉPd iy
jevuq¿ meje;aùu jeks wúêu;a
m%pdrK Wml%u o Ndú; lrkjd'
flfia fj;;a udOH" ;%ia;jd§ka
Ndú; lrk tl fuj,ula muK hs'
w,alhsvd ixúOdkfha ksfhdacH
kdhlhl= j isá Ayman all - Zawahiri jrla m%ldY lr we;af;a
zzwm igkl fhÈ,d bkafk' ta
igfka nd.hla u isoaO fjkafka
udOH igka ìfï'''ZZ hkqfjka'
fï wkqj udOHfõ§kag we;af;a
;%ia;jd§kaf.a WmlrKhla njg
m;aùfï úYd, wjodkula'
ì,a,dvka lshd isáfha —fï
ishjfia udOH hqoaOh m%pdrl
wr.,h Èkd.ekSfï Yla;su;a u
udOH hs' tys wkqmd;h uQ,sl igka
iQodkñka 90]la olajd úh yels hs'˜
hkqfjka' ;%ia;jd§kaf.a u oDIaá
fldaKfhka n,k úg ;%ia;jdoh
iïnkaOfhka udOH Ndú;h
iq¿fldg ;lkakg neye'
;%ia;jd§kaf.a Yla;sh iy
n,dêldßfha wjodkï iy.; nj
iy fkdyelshdj fmkaùu;a rcfha
u¾ok ;ukaf.a jdishg yrjd
.ekSu;a ;%ia;jd§kaf.a i;=rka
wffO¾h lsÍu iy Tjqkag iyh
olajk msßiaj, Ñ;a; ffO¾h
j¾Okh lsÍu;a ;%ia;jd§kaf.a
wruqKq fjkjd' tfia u ixúOdkh
fjkqfjka ck;d leue;a;
,nd.ekSu iy j¾Okh lr.ekSu;a
ck;dj /äl,aNdjhg m;a lsÍu iy
NS;sh" jHdl+,;ajh we;sjk f,i
foaYmd,k jd;djrKh fn§ulg
,lalsÍu;a fuka u ùr;ajh
wjOdrKh lsÍu iy m%pKav;ajh
w;HjYH nj ta;a;= .ekaùu;a Bg
wh;a'
tu wruqKq bgqlr .ekSug
Tjqka Ndú; lrk Wml%u f,i
uQ,sl j y÷kd.; yelafla m%pKav
l%shdj m%jD;a;suh jákdlula uQ,sl
lrf.k isÿ lsÍu" ixúOdkhg
;j;a msßia n|jd .ekSug m%pdrK
isÿ lsÍu" ;%ia;l%shd i|yd jvd;a
u iqÿiq fõ,dj iy ia:dkh
f;dard.ekSu" m%ydrhlg miqj
ksfõok ksl=;a lrñka Wml%ñl
f,i ;ukaf.a wruqKq bgqlr.ekSu
fjkqfjka Ndú; lsÍu" udOHfõ§ka
iuÕ in|;d meje;aùu" ;%ia;l%shd
iïnkaOfhka j.lSu Ndr.ekSu iy
úYd, jYfhka ixfla; Ndú;d lsÍu
yryd ikaksfõokh isÿ lsÍu hs'
;%ia;jdoh mrdch lsÍu i|yd
m<uqfjka u ;%ia;jd§kag ta;a;=
.ekaúh hq;= hs Tjqkag ch.%yKh
l< fkdyels nj' fojeks j Tjqkag
,ndÈh hq;= hs È.ska È.g u m%ydr
t,a, lsÍug Tjqka i;= udkj iïm;a
iy fN!;sl iïm;a m%udKj;a
ke;e hs hk woyi' ta" m%;s;%ia;
jHdmdrhl§ ks¾udKh l< hq;=
udkisl wruqKq hs' flfia fj;;a
mdial= m%ydrfhka miq j w,an.avdä
ksl=;a l< ùäfhdaj furg udOH
uÕska m%pdrh fkdlsÍu i;=gg
lreKla' w,a n.avdä tu ùäfhdafõ
lshd isákafka zzw,a,d foúhka
wmg lsõfj ðydâ hqoaOh l%shd;aul
lrkak hs' th ch.%yKh lrkak
lsh,d lsõfj keye'ZZ hkqfjka'
tuÕska Tyq bj;a lroeóug W;aidy
.kafka fmr lS m<uq udkisl
wruqK hs'
m%;s;%ia; jHdmdrhl§ tu
;%ia;jdoh ksfhdackh lrk ck
fldÜGdihg wdKavqfjka isÿ jk
i;H fyda l,ams; fyda widOdrKh
foaYmd,k" iudc iy ixialD;sh
ms<sn| .eg¨ u;= lsÍug fya;=jla
jk nj úfYaIfhka ie,ls,a,g .;
hq;= hs' flfia fj;;a ;%ia;jdoh
u¾okfha§ udOHhg hï iSudjla
olajd muK hs l%shd;aul úh
yelafla' ;%ia; ixúOdkfha meje;au
iy úkdYh ms<sn| úYd, u j.lSu
we;af;a wdKavqjg' fï w;r udOH
j.lSula ke;=j yeisfrk njg
fodia kÕñka udOH jdrKh .ek
o l;dnyla we;s jqKd' ;%ia;jd§
jHdmdrhla mej;sh§ udOH
iïnkaOfhka wkq.ukh l< yels
ms<sfj;a ;=kla y÷kd.kak mq¿jka'
ta" udOHg wjeis f,i lghq;=
lsÍug bvyeÍu" jdrK mekùu
iy ;ukaf.a j.lSu ms<sn| j
wjfndaOfhka iajhx jdrKhla
we;s lr.ekSug ckudOHfõ§ka j
fm<Uùu hs'
fcÍ wevïia lshd isáfha —udOH"
;%ia;jd§kag Tlaiscka iemhQj;a
jdrKh úI u;aøjHhl n,mEu
wdKavqjg imhkjd˜ hkqfjka' udOH
jdrKh ienúka u úI u;aøjHhla'
tksid isÿ l< hq;af;a idlÉPd
iy jevuq¿ yryd ;%ia;jdohg
uqyqK§fï§ udOHfõÈhdf.a
j.lSu l=ulao hkak ms<sn| ksis
wjfndaOhla Tjqkag ,nd§u hs'
rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=fõ
mej;s udOH iïuka;%Khla weiqßka'
ÈfkaIa fÞvkaf.dvckdêm;s fPHIaG udOH WmfoaYl
ldxpkd isßj¾Ok
foi;sh 2019 wf.daia;= 0132
reishka NdIdj hehs lshQ
muKska idys;Hh wm isyshg
ke`.=K o yska§ lshQ ú.i wm
u;lhg kef`.kafka yska§ .S; iy
Ñ;%mg hs' ta ;rug yska§ iskudj
fmdÿ l,djla iy úfkdaohla njg
f,dalh mqrd m;aj ;sfnkjd' yska§
iskudj ;rug yska§ idys;Hh
f,dalh je<| fkd.;a;;a th úúO
idys;H Odrd Tiafia jefvñka
me;sfrñka iudc" wd¾Ól"
ixialD;sl fuka u foaYmd,ksl
miqìï yd .egqKd' tfuka u úúO
oDIaájdo Tiafia .uka lrñka kj
m%jK;d ilid .ksñka f,dalhg
mq¿,a o¾Ykhla odhdo l< úmq,
idys;Hhla'
yska§ idys;Hfha kQ;k hq.fha
uqÿkska u isák idys;HOdßkshl
jk W!Id m%shkajod ia;%S wd;auh"
ia;%shf.a meje;au iy ia;%shf.a
iudc Ndú;h iqlaIu iy ixfõoS
f,i úodrKh lsÍug W;aidy
.;a l,dldßkshla f,i hs jvd;a
lemS fmfkkafka' W!Id m%shkajod
iy wef.a flál;dj ms<sn`o l=vd
is;=jula u;= lr.ekSug hs fï
werUqu'
bkaÈhdjg ksoyi Wod ùfuka
miq werfUk kj flál;d
jHdmdrh y`ÿkajkafka zkhS lydksZ
f,i hs' tu idys;H iïm%odhg
kj uqyqKqjrla ,nd§fï§
zW!Id m%shkajodZ f.a N+ñldj
woaú;Sh hs' yska§ idys;Hfha úfYaI
Odrdjla jk m%jdiS idys;Hfha o
^úfoia rgl mqrjeisNdjh ,enQ
bkaÈhdkqjka úiska tu rgj, isg
yskaÈ niska ,shk ,o idys;Hh
m%jdiS idys;Hh hs'& m%uqL mqrella
jk weh ;u ks¾udKYS,s f,aLkh
iudc.; lrkafka flál;dj yd
kjl;dj Tiafia hs' bka jvd;a lemS
fmfkkafka flál;dj hs'
kQ;k yska§ flál;dj
wdlD;sluh jYfhka fuka u
Ndjuh jYfhka o fjkilg
Ndckh lsÍug W!Id iu;a
jqKd' kj flál;d Odrdj ;=<
wef.a flál;dj u`.yer hd
fkdyels jkafka ta fya;=fjka'
W!Id m%shkajodf.a idys;Hh
uq,a wjêh iy miq wjêh f,i
fldgia follska hq;=j we.hSug;a
úu¾Ykhg;a ,la l< yels hs' ;u
uõ rfÜ fjfiñka ;ud Ôj;a
jQ mßirh miqìï lr.ksñka
,shQ flál;d wef.a uq,a hq.fha
flál;d f.dkakg wh;a' oaú;aj
mqrjeisNdjh ,nñka weußldfõ
fjfiñka weh ,shQ flál;d wh;a
jkafka miq hq.hg'
bkaoshdkq ixialD;sh ;=<
ia;%shla ùu ksid u .eyeksh uqyqK
fok wNsfhda." wjysrlï iy
mSvdj ksrEmKh lsÍug wef.a
uq,ald,Sk flál;dfõ jeä
wjldYhla fjkafjkjd' fï Bg
WodyrK imhk wef.a uq,ald,Sk
flá;djlska fldgila'
ia;S% wOHd;auhgtnqKq ia;s%h iqNd r;akdhl
ndysr lÓldpd¾h ^yskaoS&fudrgqj úYajúoHd,
idys;H úhukidys;H úhuk
33 foi;sh2019 wf.daia;= 01
—;d;a;d udj .syska oeïud
biamsß;df,g''''' ug orefjl=;a
yïnjqKd' thd mqf;la' orejj
wkd: ksjdfig Ndr ÿkakg miafia
wjqreoaola hklï ug bf.k .kak
i,a,s ÿkafka ;d;a;d' ta;a f.or
b`oka fkfõ' f.or ñksiaiqkag
;du;a uu ueßÉp flfkla' tod
b`oka uu yefudaf.ka u jyka
fjù Ôj;a fjkjd' orejd hYa
jf.au hs' Ôj;a fj,d bkakjd kï
oeka wjqreÿ yh yudrla fj,d
we;s'˜ ksrdhdifhka u .,d hñka
;snQ l`ÿ¿ weh msi fkdoeuqjd h'
^úisreKq len,s <d o,a,la - W!Id
m%shkajod &
weußldfõ Ôj;afjñka
mßK; .eyekshla f,i Ôú;hg
uqyqKfok úg weh w;aú¢ ienEu
w;aoelSï iajlSh ks¾udKlrKh
Wia-uy;a lr.ekSug wehg WmldÍ
fjkjd' W!Idf.a Ôjk oDIaáh fmr
;snQ mgq iSudj w;sl%uKh lr mD:q,
iSudjlg fiakaÿ jkafka t;ek§'
W!Id m%shkajod Wmkafka
bkaÈhdfõ W;a;r m%foaYa m%dka;fha
ldkamQ¾ k.rfha uOHu mdx;sl
mjq,l' ta 1930 foieïn¾ 24 jeks
od hs' wef.a mshd foaYmd,khg
iïnkaO" W.;a" bvï ysñ mjq,l
jeäu,d' fmd; m; weiqr iy
idudkH .eyekqq orejl=g jvd
fjkia j is;Sfï mqreoao iy
yelshdj wehg ,efnkafka msh
Wreufhka' mshdf.a yÈis wNdjh
ksid hï hï wd¾Ól wmyiq;dj,g
uqyqK fokak wehg isÿfjkjd'
tfy;a wehg jvd;a ÿIalr jQfha
.eyekq orejl= ùu ksid u iudc
ixialD;sl mgq rduqj ;=< isrùug
isÿùu hs' Wiia wOHdmkh ,eîug
weh ÿgq isyskh" kj ux fm;a
Tiafia Ôú;h È.yerùug ;snQ
,d,idj imqrd .ekSug wehg
m<uq j wr.,hl fhfokakg isÿ
jQfha mjq, ;=<ska u hs'
b,ydndoa úYajúoHd,h"
Ydia;S%h j fuka u oDIaáuh
jYfhka o W!Idj ikakoaO l<
f;da;ekak hs' b,ydndoa .sh
W!Idg oekqfKa gexlshl isrù isá
ud¿jl=" .`.lg oeóug miq we;sjk
ye`.Su hs' kQ;k yska§ idys;Hfha
úYsIag n,lkq weiqre lsÍug wehg
wjia:dj Wodjkafka tys§ hs' ;u
flál;d ix.%yhl fmrjofka§
weh fufyu ,shkjd'
—b,ydndoaj, iEu ijiajrejla u
ud .; lf<a yß jxYardhs nÉpka"
iqñ;%dkkaoka mkaka" O¾uù¾ Ndr;S
jeks úYsIaghka iu`.' kj úIhka"
kj ixl,am" w¨;a fmd;am;a ud
jglr.;a;d' ud udkisl j meiqKq
mqoa.,hl= njg mßj¾;kh jqKd'
uf.a Ñka;kh kj oDIaáhlska
wdf,dalu;a jqKd' uf.a m<uq
flál;dj ìysjkafka tys
m%;sM,hlska'˜
b,ydndoa úYajúoHd,fha
bx.S%is wdpd¾hjßhl jYfhka
fiajhg tlaùfuka miq weh
weußldj n,d msg;ajkafka
mYapdoa wOHdmk lghq;= i`oyd
ysñlr.;a YsIH;ajhlska' 1965
§ W!Id weußldfõ úialdxiSka
úYajúoHd,fha ol=Kq wdishdkq
wOHhk wxYfha" bkaÈhdkq idys;Hh
ms<sn`o uydpd¾hjßhl f,i
jev wdrïN lrkjd' W!Idf.a
bÈß Ôú;h u f.fjkafka f,dj
n,j;a u rdcHfha hs' tfy;a wef.a
yia;fhka ksuqjqKq iEu idys;H
lghq;a;l u udOHh jQfha wef.a
uõni' tkï yska§ NdIdj'
weußldfõ mÈxÑ jQ ú.i u yska§
flál;d ix.%y folla m< l<;a
mdGl-úpdrl hk fom¾Yajfha u
iud.u;a iïNdjkdj;a wysñùu
fya;=fjka weh wl¾uKH fjkjd'
kj ixialD;sl Ôú;hg msúiSu"
kj iudc iïnkaO;dj,g
wdl¾IKh ùu" wd¾Ól
iajdëk;ajh iy weußldfõ§ weh
w;aú`È wiSñ; ksoyi ksid wef.a
yia;fhka f,aLk l,dj álska ál
.s<syS hkjd' weh u mjik ú,i"
—f,aÅldjl f,i ud hgm;a jQ iEu
wjia:djl u uu is; ikid.;af;a
idys;Hhg jvd Ôú;fha wxY=ud;%h
o jákafka h hk ;df.da¾f.a
lshuk isyslr.ksñka'˜
Ndjuh m%nkaO w;f¾ meg,S
;snQ W!Idf.a flál;d idys;Hh"
l%ufhka ksYaÑ; ikaêia:dkhlg
/f.k tkafka weußldfõ f.jQ
Ôú;h ;=< weh ,enQ w;aoelSï
iy ta Tiafia Wia uy;a jQ wef.a
Ñka;kh hs' W!Idf.a uq,ald,Sk
flál;dfõ flakaø ìxÿj
jQfha ia;%shg t,a, jQ iudc iy
ixialD;sl úfrdaOh hs' miqld,Sk
wef.a flál;dj o ia;%sh jgd
t;S ;snqK;a tys ia;%s pß;j,
iajNdjh iy ia;%s wd;auh ú.%y
lsÍu" fmrg jvd yd;amiska u
fjkia uqyqKjrla .kakjd'
ñksia Ôú;j,g lvd jeÿKq
W!Id m%shkajod
foi;sh 2019 wf.daia;= 0134
Okjdoh úiska ñksidg Wreu
l< WodiSk;ajh" yqol,dj" ;r`.
ldß;ajh" wd;aóh iïnkaO;dj,
Èhdre nj w;f¾ ia;%S wd;aufha
m%fõYh ufkdaúYaf,aIKd;aul j
ksrEmKh lsÍfïÈ weh oelajQ
h:d¾:djfndaOh yd mßmQ¾K
ks¾udKfõYh m%YxikSh hs'
wef.a miqld,Sk flál;dj,
zia;%shf.a uqyqKqjrZ i¿ fmdgg
uqjd ù lÿ¿ i`.jk idïm%odhsl
is;=jug yd;amiska u fjkia' ta
fjkqjg wmg yuqjkafka bkaoshdkq
ixialD;sl fijKe,a,g iïmQ¾K
f,i hg fkdjqKq" wd¾Ól jYfhka
iajdëk" bx.%SiS W.;a" u;ameka
mdkh iïNdjH Ôjk ú,dihla
njg m;alr.;a" zújdyhZ Ôú;fha
isÿjQ w;ajeroSula hehs is;k" orejl=
ìyslsÍu Ôj úoHd;aul ixisoaêhla
muKla hehs úYajdi lrk"
újdyfhka miq o úl,am fm%au iy
,sx.sl in`o;dj,g msúfik kQ;k
ysiagßl .eyeKq pß;' zlsrkaZ W!Id
m%shxjodf.a miqld,Sk flál;djl
l;d kdhsldj hs' úYajúoHd,
wdpd¾hjßhla jk lsrka weußldfõ
fjfik foore ujla' bkaÈhdkq
ieñhl=f.a m;skshla' tfy;a iqÿ
cd;sl uelaia kï uydpd¾hjrhd
iu`. úl,am ,sx.sl in`o;djlg
msúfik weh" W!Idf.a uq,ald,Sk
flál;dj, wmg yuqjk bkaÈhdkq
ia;%shg wNsfhda. lrk l=gqïNh
iy iudch foi /äl,a woyia
ork kQ;k .eyekshla f,i hs
biau;=jkafka' lsrkaf.a Ñ;a;fõ.
W!Id fufyu wl=re lrkjd'
—th l=uk ye`.Sulaoe hs yßyeá
jgyd .kakg lsrkag fkdyelsúh'
m<uq j th .eUqre ksrdYdckl
ye`.Suls' uelaiaf.a iam¾Yh
wysñùfuka lSmoskl isg wef.a
isrer oefjñka ;snqfKah' wdmiq
tk .uk mqrd weh is;ñka isáfha
t<fUkakg kshñ; fydardjl§
uelaiaf.ka ysñjk ta ñysß myi
.ek muKs' túg wef.a fof;d,a
u`ola újr ù ySka yskdjlska Tm
jefgkakg úh' ksjig <xfj;a u
fmdmshk wdYdjlska weh ;j ;j;a
msßmqkaj .shdh'˜
^fldÉpr f,dl= fndrejlao@ (
W!Id m%shkajod&
W!Idf.a iEu flál;djl u
flakaøh ia;%sh hs' tfy;a ia;%sh
uqyqK fok .eg¨j,g iy
wef.a wiykhg fya;=j yqfola
msßñhd nj yqjd olajñka msßñ
ixy;shg tfrys j .eyeksh Tijk
ia;%SjdÈkshla f,i zW!Id m%shkajodZ
wmg lsisúgl;a yuqjkafka keye'
iudc mßj¾;k fndfydauhla isÿ jQ
wdOqksl hq.fha ia;%sh;a" mqreIhd;a
fofokd u fmdÿfõ ú`oùulg ,la j
isák nj weh úYajdi l<d' th
iduqysl f,i iudchla w;aú`Èk
ú`oùula' fï fy<sorõj wef.a
miqld,Sk flál;d ;=<ska u;= ù
wdfõ úYajikSh f,aLk yrUhla
Tiafia' ia;%Sh fjkqfjka fmkS
isáfï§ fyda ia;%Sh hkq ljfrlaoe hs
y`ÿkajd§fï§ fyda W!Id
ia;%SjdÈkshl fkdùu miqld,Sk
yska§ f,aÅldjkag weh ,ndÿka uyd
wdo¾Yhla'
W!Idf.a flál;dj, NdIdj
iqúfYaIs hs' weh ;u idys;Hhg
fhdod .;a iqug" iq,,s;" Ndjd;aul"
ir, ni mdGlhdf.a nqoaê
uKav,h úlis; lsÍug jvd"
iu;ajQfha Tjqkaf.a is; ixfõoS j
le<Uùug hs' W!Id Ôú;fha jeä
bvla .;lf<a uydpd¾hjßhl
f,i úYajúoHd,j, hs' úYajúoHd,
Ydia;%Sh jgmsgdj iy tys iajNdjh
wef.a miqld,Sk flál;dj,
úYd, rEmfm<la w;am;a lr.kafka
ta fya;=fjka' kjl;d yhlska"
flál;d foiShlg wdikak
m%udKhlska yska§ idys;Hh .¾Nh
iYS%l l< W!Id ;u ks¾NS;
idys;Hh fiajh fjkqfjka 2007
jif¾oS zmoau N+IKZ iïudkhg o
Wreulï ,enqjd'
W!Idf.a fm!oa.,sl Ôú;h;a
ks¾udKlrKh;a fjkal<
fkdyels hs' ish idys;H iy
fm!oa.,sl Ôú;h wrUhd W!Id ;u
lD;shl fmrjofkys fufia l=regq
.E ;enqjd' zzuf.a Ôú;h ieneúka u
tla;rd lD;shls' ud Ôú;h mqrd
/ia l< Okhla fõ kï ta" tu
lD;sfha wka;¾.;h hs' tys hï hï
;eka flkl=g ud ;=<ska meyeÈ,s j
oel.; yels w;r we;eï foa
flfiaj;a oel .; fkdyels f,i
ie`.ù ;sfí'˜
W!Id m%shkajodf.a flál;d
idys;Hhg mdGlhd jy jyd
wdl¾IKh jkafka tys we;s fmdÿ
ñksiaNdjhg hs' ñksid msáka fmak
;rug YS,dpdr fyda Y=oaO fyda
fkdfjkakd fia u ieyeis fyda
ñf,aÉP fyda fkdjk nj W!Idf.a
flál;dj,ska kslafuk n,j;a u
ixfoaYh hs' ñksia we;=¿ yog ta
;rï tìlï lsÍula l< f,aÅldjla
yska§ idys;Hfha W!Idg fmr wmg
yuqjkafka keye' fyd`o jqK;a
krl jqK;a wef.a flál;dj,
isákafka ñksiqkau hs' r¿ jqK;a"
uDÿ jqK;a .| jqK;a iqj| jqK;a
wef.a flál;dj È. yefrkafka ta
ñksiqkaf.a Ôú; Tiafia hs' W!Idf.a
iuia; flál;d idys;Hh ñksia
Ôú;h;a ñksia p¾hd ms<sn`oj;a
.eUqre oelaulg m%úYagùug újD;
l< ljq¿jla jeks hs'
uelaiaf.a iam¾Yh wysñùfuka lSmoskl
isg wef.a isrer oefjñka ;snqfKah'
wdmiq tk .uk mqrd weh is;ñka isáfha t<fUkakg kshñ;
fydardjl§ uelaiaf.ka ysñjk ta ñysß myi
.ek muKs'
35 foi;sh2019 wf.daia;= 01
f.jqKq iufha§
,dxflah ks¾udK
idys;Hh fia u idys;H
úpdrh o iu;ssl%uKhg
ng m%uqLhl= fia ihsuka
kj.;af;a.u y÷kd
.kakg mq¿jka' oDYHudk
j kï úfgl ÿrjfndaO
tfy;a we;=<;ska w;sYh
ióm f;aud yd pß;
Tiafia Ôú;h o iudch o
lshjkq ms‚i Tyq W;aiql
jQfha ks¾Nh" kjH yd úl,am
ms<sfj;a iuÕ'
ihsuka kj.;af;a.u ,shQ uq,a
fmf<a kjl;d yd flál;d
wjia:d ;s%;ajhl§ iskudjg ke.S
;sfnkjd' tA" j¾;udk wjia:d yd
w;S; wjia:d oa;ajhla jYfhka'
w;S; wjia:d ,dxflah iskudfõ
isysjgk' bka m<uqjekak jk
ziqoaÈ,df.a l;djZ ^1985& iskudmgh
ie,flkafka tys wOHlaI
O¾uisß nKavdrkdhlf.a iskud
Ndú;fha j¾OkSh wjia:djla
f,iska' fojekak jk iqñ;%d
mSßia wOHlaIKh l< zid.r
c,h uÈ ye~qjd Tn ikaÞZ ^1988&
iskudmghg mdol
jkafka tkñka hq;=
flál;d ix.%yfha tk
zTyq u< miqZ kue;s
flál;dj'
ihsuka kj.;af;a.u
wNskj iskud msúiqu
iy;sl lr,kafka
j¾;udk ,dxflah
iskudj w¾:dkaú; j
fmdfydi;a lrkq ms‚i
W;aiql jk m%ikak chfldä hs'
iskudmgh zixidf¾ ovhlaldrhdZ'
Bg mdol fldgf.k we;af;a
zihsuka kj.;af;a.u oYl;%hlg
muK fmr ,shd m< l<
zovhlaldrhdf.a l;djZ kue;s
kjl;dfõ m<uq mßÉfþoh hs'
zovhlaldrhdf.a l;djZ iqmqreÿ
wdLHdk ú,difhka ñÿKq
isÿùï Þuhla úêu;a ms<sfj<lg
wúêu;a uqyqKqjrlska igyka l<
kjl;djla' fun÷ kjl;djla
fuka u tys tla mßÉfþohla
iskudjg keÕSu myiq ld¾hhla
jkafka keye' tfy;a m%ikakf.a
iskud Ndú;h fuys§ tu
wmyiq;dj m%Yak lrkakg iQÞkï'
ixidf¾ ovhlaldrhd
;=is; chiqkaor
iskudmgh ks¾jpkh l< yels ksje/È
u wdldrh inqoaêl fma%laIlhdg jegfykafka iskud Yd,dfjka kslau hk úg' túg hs iskudmgfha rej .=K m%;slsheùulg ,la l< yels jkafka' tA wkqj NslaIQka jykafia ixialD;sfha m%ldYlhd
fia y÷kd.kakg mq¿jka' ovhlaldrhd y÷kd.; yelafla iajNdj O¾ufha
m%ldYlhd f,i hs'
iskudiskud
fuysoS zovhlaldrhdf.a l;dfjZ
ys m<uq mßÉfþoh tfyu msáka u
zixidf¾ ovhlaldrhdZ iskudmgh
lrd /f.k fkd tAug hs m%ikak
W;aiql jkafka' we;a; jYfhka
u Tyqg yiqjkafka tys wd tla
ksfïIhla' th m%j¾Okhg m%ikak
olajk leue;a; lemS fmfkkjd'
fu;ek§ mek k.skafka m%ikak
yereKq fldg funkaolg iQÞkï
wka mßK; iskudlrejl=
j¾;udkfha§ wm w;r isákafka o
hk m%Yakhla'
iskudmgh werfUkafka
fma%laIlhd ;e;s .kajñka' le,Eno
.ï mshfia tk .rd jegqKq
úydria:dkfha § oï foiqulg
ijka fhdud isák f.dauÍ kue;s
hqj;sh jyd ke.sg jkdka;rh
n,d Èj hkjd' wE miqmi Èj tk
mqreIhdj jiÕ lr.kq ms‚i
f.dauÍ yeisfrkafka m%pKavldÍ
j' yßhg fldáhl= ish f.dÿr
weof.k hkakdla fuka f.dauÍ o
fï mqreIhd ;u oE;ska we|f.k
ruKhg iqÿiq ia:dkhla lrd
meñfKkjd' Tjqkaf.a ruKh
l=ßre hs' w;sOdjkldÍ hs' f.dauÍ
iqr;dka;hg m;a fjñka isák
fudfydf;a§ u t;ekg lvdmd;a
jk jkdka;rjdiS fldáhd ish,a,
wka rEmhlg fmr<kjd'
NslaIQka jykafiag wjeis
jkafka t<efUk fjilaa fmdfydh
Þ idriqndjg wd.ñl lghq;=
bIag isoaO lrkakg' tfy;a
jkdka;rfha fldgila n÷
ovhlaldrhd l,amkd lrkafka
ñksia f,a ri jegqKq fldáhdj
urd fkd±uqjfyd;a isÿjk úkdYh
.ek' iskudlre m%ikak fu;ek§
iskudmgfha wre;g jqjukd
miqìu ks¾f,daNs j ilid fokjd'
tA NslaIQka jykafiaf.a wNsm%dh yd
ovhlaldrhdf.a wNsm%dh .eUqre
ifya;=l ixjdohla lrd /f.k
hdu fjkqfjka'
fuh wd.ñl ixjdohla'
jfrl mßirh ms<sn| ixjdohla'
wk;=re j Ôú;h yd tys kd kd
uqyqKq ms<sn| ixjdohla' fN!;sl
f,dalh blaujd wdOHd;añl
biõjla lrd fï ixjdoh fhduq
lrk m%ikak fma%laIlhd yuqfõ
È. yßkafka Þ¾Yksl miqìula'
inqoaêl fma%laIlhkg fï jgmsgdj
.fõIKh lrñka Ôú;h u;=
fkdj iudch o lsheùfï udyeÕs
wjia:djla WÞlr .kak mq¿jka'
tfy;a Bg WÑ; bvyir imhd
fokakg m%ikak ;rul ue,slula
olajkjd' tA iskudmgh úiska b,a,d
isákq ,nk jmißh ixialrKhg
m%ikak mshjr .kakd ksid' fï
ksid isÿjkafka fma%laIlhkaf.a
m<dhdula' bka wjOdrKh flfrk
wkd.; yqfol,dj iïnkaOfhka
m%ikak fkdmudj l,amkd l< hq;=
fjkjd'
iskudmgh ks¾jpkh l<
yels ksje/È u wdldrh inqoaêl
fma%laIlhdg jegfykafka
iskud Yd,dfjka kslau hk úg'
túg hs iskudmgfha rej .=K
m%;slsheùulg ,la l< yels
jkafka' tA wkqj NslaIQka jykafia
ixialD;sfha m%ldYlhd fia y÷kd.
kakg mq¿jka' ovhlaldrhd
y÷kd.; yelafla iajNdj O¾ufha
m%ldYlhd f,i hs' ixialD;sh yd
iajNdj O¾uh w;r mj;akd fjki
fu;ek§ i|yka flfrkjd' tfia
u ixialD;sh yd iajNdjO¾uh
tlsfkl u; hefmk nj o fuys,d
y÷kd.kakg mq¿jka' iajNdjO¾uhg
wk;=rej hs ixialD;sh úIo
flfrkafka' ixialD;sh hkq iajNdj
O¾ufha ks¾udKhla fkdj ukqIH
j¾.hdf.a ks¾udKhla' zixidf¾
ovhlaldrhdZ fï ixlS¾K lsheùu
f.k tñka m%ikak iuld,Sk
,dxflah iskudjg ,nd fokafka
od¾Yksl jákdlula'
iskudmgh werfUkafka fma%laIlhd ;e;s .kajñka' le,Eno .ï mshfia tk
.rd jegqKq úydria:dkfha § oï foiqulg ijka fhdud isák f.dauÍ
kue;s hqj;sh jyd ke.sg jkdka;rh n,d Èj
hkjd' wE miqmi Èj tk mqreIhdj jiÕ lr.kq
ms‚i f.dauÍ yeisfrkafka m%pKavldÍ j'
foi;sh 2019 wf.daia;= 0136
37 foi;sh2019 wf.daia;= 01
áka áka" iafkdaù" lemagka yefvdla" f;dïika iy
f;dïika jeks pß; <uhskaf.a muKla fkdj
jeäysáhkaf.a o ùrhka' fï wh ienE pß; fkdfj hs'
fn,aðhdkq cd;sl ldgqka Ys,amshl= jQ y¾ðf.a ukfia
ks¾udKh jQ iod;ksl pß;' y¾ð áka ákaf.a l;dj
uq,ska u wekafoa 1929 jif¾ fn,aðhfï n%i,aia kqjr
m< flreKq Le Vingtième Siècle mqj;amf;a Le Petit Vingtime kue;s <ud w;sf¾lh i`oyd hs' miqj th
ldgqka l;d fmd;a fm<la f,i m< jQ w;r NdId
ish .Kklg mßj¾;kh fjñka f,dj mqrd m%p,s;
jqKd' fï jirg áka ákaf.a jhi wjqreÿ 90la' áka
áka fh!jk jd¾;dlrefjla' Tyq f,dj mqrd ixpdrh
lrkafka ;u f*dlaia fgßh¾ n¨ iqr;,d jk iafkdaù
iuÕ hs' fï pß;j,g mdol jQfha y¾ð iy Tyqf.a
fidfydhqre fmda,af.a ienE w;aoelSï' uq,a u l;d
ud,dj m<jQfha 1929 ckjdß 10 jeks Èk hs' áka
áka bka o ,Ekaâ T*a o fidaúhÜia kñka m<
flreKq tu l;dud,dj b;d ckms%h jqKd' miqj
y¾ð áka áka pß;h weiqßka m< lf<a ldgQka
fmd;a fm<la u'
áka áka l;d ud,djg lD;s 24la we;=<;a' áka
áka bka o ,Ekaâ T*a o fidaúhÜia" áka áka bka
o fldxf.da" áka áka bka weußld" is.d¾ia T*a
o mdrdfjda" o íÆ f,dagia" fn%dalka bh¾" í,ela
whs,kaâ" lsx Tfgdl¾ia iaflmag¾" l%eí ú;a
o f.da,avka laf,daõia" IQáx iagd¾" iSl%Ü T*a o
hqksfldaka" /lïia fg%I¾" fijka ls%iag,a fnda,aia"
ms%iak¾ia T*a o ika" ia*af,daria ,Ekaâ T*a í,ela
f.da,aâ" fviaáfkaIka uQka" tlaia*af,daria T*a
o uQka" le,alshq,ia tf*hd¾" frâ iS Idlaia" áka
áka bka áfnÜ" leiag*sh¾ tur,aâ" *a,hsÜ 714
gq isâks" áka áka wekaâ o msldria iy áka áka
wekaâ o we,ama wd¾Ü tu lD;s fm< hs' áka ákag
jir 90 msÍug iu.dó j áka áka l;d ud,d fõ
m<uq msgljrfha y¾ðf.a w;aik iys; uq,a
is;=ju y¾ð fl!;=ld.
drfha§ miq.sh od fjkafoais
flreKd' th wf,ú jQfha
fvd,¾ ñ,shk 1'12lg hs'
y¾ð hk
wkaj¾:kdufhka áka
áka ks¾udKh l< Ñ;%
Ys,amshdf.a ienE ku
fcda¾cia fm%diam¾ fró'
1907 Wm; ,o Tyq ñh
.sfha 1983 jif¾§' c¾udkq
yuqod fn,aðhu wdl%uKh
l< iufha Tyq m%xYhg
m<d .shd' miqj h<s fn,aðhug .sh o ta jk úg
ish¨ mqj;am;a c¾udkq wdêm;Hh úiska .s,f.k
;snqKd' Tyq miqj Le Soir mqj;amf;a fiajhg ne÷Kd'
tu mqj;amf;a o Tyq <uhska i`oyd Ñ;% l;d ks¾udKh
l<d'
jir wkQjla .;jqK o áka áka ;du ;reK hs'
iafkdaú ta jf.a u iqr;,a' lemagka yefvdlag iy
f;dïikag ;ju;a w¾nqoj,g uqyqK§ug isÿ fjkjd'
áka áka iodld,sl ks¾udKhla fj,d wjika' áka áka
l;dud,dj l,lg by; isxy, nig o mßj¾;kh jQ
w;r 2011 jif¾§ iaàjka iamS,an¾.a úiska Ñ;%mghlg o
kÕkq ,enqjd' th wefußldkq fvd,¾ 375l wdodhula
Wmhkak iu;a jqKd'
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
uy¨ fkdjk áka áka
mqj;a ujkafkdamqj;a ujkafkda
foi;sh 2019 wf.daia;= 0138
ljr uÜgul rcfha fiajlhl=
jqj;a Tjqka ish¨ fokd u
fiajh lrkafka fï rfÜ fmdÿ
ck;dj fjkqfjka' fï ksid
rcfha fiajlhl=g udkj in|;d
hkak b;d u jeo.;a' hym;a rdcH
fiajdjla uekeúka mj;ajdf.k
hdu i|yd th w;HjYH jQ
ldrKhla' ljr ;rd;srul
fiajlhl= jqj;a jeo.;a jkafka
ufyaYdlH ,S,dfjka isáñka
lghq;= lsÍu fkdfj hs' ;uka
fj; meñfKk wirK ñksiqkaf.a
m%Yak y÷kd .ekSug" Tjqkaf.a ÿla
fõokdj,g weyqïlka §ug kï
tAjd ;ukaf.a njg m;a lr .;
hq;= hs' tA i|yd iqÿiq u ud¾. jkafka
l,dj idys;Hh weiqre lsÍu hs'
tuÕska Wiia idys;HfõÈhl= o ìys
úh yels hs'
ksoiqkla f,i úu,r;ak
l=udr.uf.a lúhdf.a Ôú;h ±laúh
yels hs' Tyq m%dfoaYSh wdÞhï nÿ
ks,Odßfhla' wkqrdOmqr" mq;a;,u"
o<Þ.u" ix.s,smd,u" l,djej"
r;akmqrh" l,jdk jeks m%foaY
.Kkdjl rdcldß l< wfhla'
.%dóh wka; wirK ñksiqkaf.a
Ôjk rgdj Tyq b;d u fyd¢ka
wOHhkh lr ;snqKd' wjidkfha
úu,r;ak l=udr.u keue;s wmQre
idys;HfõÈhd ìysjkafka fï
whqßka Tyq ,nk w;a±lSï weiqfrka'
jfrl Tyq ,shkjd'
z.ka;=re ;=,dfka w,shd jegqKq
jefõ
iqkaorydñ t;rï fmdfydi;l=
fkdfõZ hkqfjka'
Tyqf.a woyi fld;rï wjHdc
o ks¾udKYS,s ± hs fï wkqj Tng
jgyd .; yels hs' fï ksid rcfha
fiajlhkag ish fiajd ld,h
w;r;=r§ idys;H riúkaokh i|yd
wjia:dj i,id§fuka iyDo" ixfõ§
ñksiqka ìys lr .; yels hs' th
wdldr lsysmhlska isÿl< yels hs'
fYdaldka; kdgH cjksldjl§ th
riú¢k fm%alaIlhka th ;ukaf.a
lrf.k w~d je<fmñka ;ukaf.a
ÿl ;=kS lr .kakd w;aoelSï Tng;a
;sìh yels hs' ñksiqkaf.a wdfõ.
l,d ks¾udK njg m;a lr .ekSug
W;aidy .kakjd kï iudcfha
.eg¨ fld;rï úi|d .; yels
o@ iudch fld;rï kï iqkaor o@
m%Yakhlg uqyqK§fï§ iqyo j l;d
nia lr tAjd úi|d .ekSug iqÿiq
udkisl uÜgul mdi,a orejka
fkdisàu;a fÄojdplhla'
zkkakdÿkk f,fia uÕf;dg h<s;a
yuqfj,d
uyfur ysiska ordf.k wms huq
ÿria fj,dZ hkqfjka lmqf.a
mejiqj;a wfma orejka tf,i uki
ilia lr .ekSug ;rï Yla;su;a
keye' idudkHfhka mqoa.,hl=f.a
wdfõ. md,kh lr .; yels l%u
2la mj;skjd' tla ud¾.hla jkafka
lS%vdjg fhduqùu hs' wfkl l,dj hs'
ke;skï idys;H riúkaokh hs' bka
rcfha fiajfha fh§ isák Tng
iqÿiq yd myiqu ud¾.h jkafka
idys;H riúkaokh hs'
kQ;k .S;h ie,l+ úg th
fiiq l,dx. w;r jvd;a m%n,
wdl¾YkSh l,dx.hla f,i hs
ye¢kaúh yels jkafka' riúkaokh
i|yd yrj;a jQ .S; f;dard .ekSu;a
wm yuqfõ ;sfnk wNsfhda.hla'
iEu úg u lghq;= lrkafka ñksiqka
iuÕ ksid Tjqkaf.a ufkdaNdj"
ixfõokd" pß; iajNdj ms<sn| j
Tng wjfndaOhla ;sìh hq;= hs' tA
i|yd riúkaokh ,nd fokafka
wmQre iydhla' .S;h rislhkag
muKla wh;a fohla fkdfj hs'
th iudc m%cdjg u wh;a l,djla'
Tn ljr kï jQ jD;a;slhl= jqj;a
Tng risl;ajfhka neyer úh
fkdyels hs'
jir 1944§ muK tkï fojeks
f,dal hqoaOh meje;s iufha
ysÜ,¾f.a kdis yuqodj úiska jir
3g wdikak jQ ld,hla ^Èk 954la&
f,akska .%Ekaâ k.rh ^j¾;udk
mSg¾ian¾.a k.rh& jg,df.k
isákjd' tjlg rjqid .,sfudajd
ud;dj jhi wjqreÿ 04l ±ßhla'
kdis yuqÞj úiska tÞ f,kska.%Ekaâ
k.rfha wdydr" c,h" T!IO wdÈ
ish¨ myiqlï wjysr lr ;snqKd'
ck;dj Ôj;a jQfha b;du mSvdjlska'
wjeis jkafka iyDo ixfõoS ks,orejka
l,dl,d
rcfha fiajlhl=g udkj in|;d hkak
b;d u jeo.;a' hym;a rdcH fiajdjla uekeúka
mj;ajdf.k hdu i|yd th w;HjYH jQ ldrKhla' ljr
;rd;srul fiajlhl= jqj;a jeo.;a jkafka ufyaYdlH ,S,dfjka isáñka lghq;= lsÍu
fkdfj hs'
fï ksid wjidkfha reishdkq
wKfok ks,Odßhd ;SrKh
lrkafka miqneiSug hs'
zzfï wysñjk N+ñh ljÞl fyda
wmg ,nd .; yels hs' tfy;a fï
wysñjk Ôú; lsisÞl wmg ,nd
.; fkdyels hsZZ Tyq mjikjd'
t;rï l=ßre hqoaOhla yuqfõ mjd
ñksia Ôú;hl jákdlu tÞ Tjqka
wjfndaO lrf.k hs ;snqfKa'
tfy;a 2015 jif¾ ud¾;= 2 jeks
Þ reishdfõ mSg¾ian¾.a k.rfha
m%Odk fjf<| ixlS¾Khl wmQre
isÿùula isÿ fjkjd' tu fjf<|
ixlS¾Kfhka rjqid .,sfudajd
NdKav ñ, § .kakjd' tA jk úg
weh wjqreÿ 83l ud;djla' weh ñ,
§ .kakd NdKav w;r ì,a.; fkdjQ
l=vd fj~re melÜ ;=kla mej;Su
ksid wehg isÿ fjkjd fmd,sia
w;awvx.=jg m;a ùug' wjdikdjg
tys§ yDohdndOhlska weh ñh
hkjd'
weh Ôj;a jQ reishdfj
hs fgda,aiafgdahs" fpfld*a"
fÞia;jqials" f.da¾ls jeks fY%aIaG
ks¾udKlrejka /ila Ôj;a jQfha'
f.da¾ls mejiqfõ zzish¨ fY%aIaGfhda
wïudf.a orefjda h' br t<sh;a
ujqlsß;a f,dalh ks¾udKh lr hs'
wïud wmf.a w;ska w,a,df.k
f,dalhg legqj wdfõ hZZ hkqfjka'
f.da¾ls tfia mejiQ reishdfõ u
wjqreÿ 83laa jQ ujlg j¾;udkfha
§ Tjqkaf.a ng¾ len,s ;=kla ksid
Ôú;h wysñ lr .ekSug hs isÿjqfKa'
th fld;rï wjdidkjka; isÿ
ùula o@ j¾;udkfha f,dalh
mqrdu udkj .=Kdx." ukqiailï
wo;a laIhfjñkq hs mj;skafkaa'
fï ksid j¾;udk f,dalfha
ñksiqkag jeä jeäfhka wjYH
jkafka m%cd;ka;%jdoh" hymd,kh
fkdfj hs' ukqiailu hs' tA wysñ
fjk ñksi;alu kej; f,dalhg
oSug yels jkafka foaYmd,{hkag
fkdfj hs' úoHdjg o ;dlaIKhg o
th l< fkdyels hs' th l< yels
jkafka l,djg yd idys;Hhg
muK hs'
^ud;r Èia;s%la f,alï
ld¾hd,fha meje;s riúkaokd;aul
jevigykla weiqßka&
YHdud ikaOHdkdhlf.a
ñksiqkaf.a wdfõ.
l,d ks¾udK njg
m;a lr .ekSug
W;aidy .kakjd
kï iudcfha .eg¨
fld;rï úi|d .;
yels o @ iudch
fld;rï kï
iqkaor o @ m%Yakhlg
uqyqK§fï§ iqyo j
l;d nia lr tAjd
úi|d .ekSug
iqÿiq udkisl
uÜgul mdi,a
orejka fkdisàu;a
fÄojdplhla'
m%ùK .S; rpl - r;ak Y%S úfcaisxy
39 foi;sh2019 wf.daia;= 01
Tnf.a ÿ
rl
;k
wxl
h - ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
iÕ
rd
Þhl
;ajh
re' 1
"536
'00$
re' 7
68'00
Tn <`.g u f.kajd .kak'
mqj;a i`.rdj
fkdfndaÞ tx.ka;fha
,sj¾mq,ays ksudj ÿgq
f,dal fkÜfnd,a ;r.dj,sfha
Y+r;dj Èkd .kakd ,oafoa
kjiS,ka; lKavdhu hs' tA" wjika
uyd ;rÕfha§ ,l=Kq 51-52 la
jYfhka ,nd .ksñka ´iafÜ%,shdkq
lKavdhug tfrys j' fuys f;jeks
ia:dkh tx.,ka; lKavdhug ysñ
jqKd'
whs'tka't*a' f,dal fkÜfnda,a
l=i,dkh isõ jirlg jrla
meje;afjkafka f,dal fkÜfnda,a
ix.ufha wkq.%yfhka' th fujr
meje;ajqfKa 15 jeks jrg hs' m%:u
;rÕh 1963 j¾Ifha mej;sfha
Biaf;darkaysoS' bka m%:u ia:dkh
´iafÜ%,shdj oskd .;a w;r
fojeks ia:dkh ysñs lr .;af;a
kjiS,ka;h' f,dal fkÜfnda,a
l=i,dkh fï jk úg jeä u jdr
.Kkla oskd f.k ;sfnkafka
´iafÜ%,shdj' kjiS,ka;h mia
j;djla o á%kskaveâ iy fgdndf.
da lKavdhï tla j;djla o f,dal
l=i,dkh oskd .;a;d'
1963 j¾Ifha mej;s ;r`.
dj,sfha 9 jk ia:dkhg m;a jqj o
bka wk;=rej YS% ,xld lKavdhug
i;=gqodhl ia:dkhla ,nd .ekSug
yels jqfKa keye' flfia fj;;a
fujr ;rÕdj,sfha Y%S ,xldjg ysñ
jQfha 15 jeks ia:dkh hs' jeä u
f.da, ixLHdjla ,enQ lS%äldj f,i
;¾cks isj,sx.ï wNsfIal ,eîu
fï ;r.dj,sfha úfYaI;ajhla' weh
;rÕdj,sh mqrd ,nd .;a uq¿ f.da,
m%udKh 348 la' th YS% ,xldj ,enQ
tla;rd ch.%yKhla'
2019 cq,s 12 jeks od isg 21
jeks osk olajd rgj,a 16 la iyNd.s
jQ f,dal fkÜfnda,a l=i,dkh
;r.dj,sfha lKavdhï w;r mej;s
;r. .Kk 60la' fï ish,q u
;rÕ ,sj¾mq,a wx.kfha mej;s
w;r fma%laIlhka 11"000lg wdik
myiqlï yd lS%vl lS%säldjkag
mqyqKqúï uOHia:dk yd mrsmd,k
wxY o Bg tlalr ;snqKd'
cd;Hka;r fkÜfnda,a ix.ufha
fYa%Ks.; lsrSug wkqj m%uqL
ia:dkfha isák ´iafÜ%,shdj"
kjiS,ka;h" cefuhsldj" ol=Kq
wms%ldj iy u,ú hk rgj,a iy
i;aldrl;ajh ysñ jQ tx.,ka;h
ksrdhdifhka u f,dal fkÜfnda,a
cqä;a m%shdks fmf¾rd
Y%S ,xld fkÜfnda,a lKavdhu
foi;sh 2019 wf.daia;= 0140
l=i,dkh i|yd iqÿiqlï ,enQ
w;r fiiq rgj,a uyoaùm uÜgñka
iÿiqqlï ,eîfï ;rÕj,g iyNd.
sùfuka miqj hs fï ;rÕdj,shg
we;=¿ jQfKa' tA wkqj hqfrdamd
uyoaùmfhka iafldÜ,ka;h yd
W;=re wh¾,ka;h o ´iafÜ%,shdkq
uyoaùmfhka *Scs yd ifudajd o
wms%ldkq uyoaùmfhka W.kavdj yd
isïndífõ o weursldkq uyoaùmfhka
á%kskaveâ" fgdndf.da yd ndn¾fvdaia
o iqÿiqlï ,enqjd' wdishdkq
uyoaùmfhka tu Nd.Hh ysñjQfha YS%
,xldjg yd isx.mamqrejg hs'
isõ jirl wfmalaIdj f,dal fkÜfnda,a Y+r;dj
hkqfjka' tu lKavdhï w;=rska
YS% ,xldj —ta˜ lKavdhug wh;a jQ
w;r Bg wh;a fiiq rgj,a jQfha
´iafÜ%,shdj" isïndífõ yd W;=re
wh¾,ka;h hs'q tu rgj,a w;r
mej;s lsisoq ;r.hla ch.%yKh
lsrSug YS% ,xld lKavdhu iu;a
jQfha keye' bka wk;=rej mej;s
uq,a jgfha fo jeks lKavdhï
;rÕj,oS Bg wh;a jQ rgj,a B"
t*a" Ô hkqfjka kï lrkq ,enqjd'
YS% ,xldj —B˜ lKavdhug wh;a
jQ w;r ifudajd" *scs" isx.mamQrej
Bg wh;a jQ wfkl=;a rgj,a' fï
hgf;a isx.mamQrej iuÕ mej;s
;rÕfhka YS% ,xldj ch .;af;a
,l=Kq 88-50 la ,nd .ksñka'
tfy;a ifudajd iuÕ mej;s
;rÕfha ,l=Kq 55-65 la f,i o
*scs iuÕ mej;s ;rÕfha ,l=Kq
44-59 la jYfhka o ,nd YS% ,xldj
mrdchg hs m;a jqfKa' flfia
fj;;a wjika mQ¾j jgh i|yd
iqÿiqlï fkd,enQ neúka wjika
;r.h i`oyd YS% ,xld lKavdhug
;snQ isyskh fnd| ù .shd' tA wkqj
f,dal fkÜfnda,a l=i,dk wjika
fYa%Ks.; lsrSu i|yd mej;s
;r.fhka YS% ,xldj ,l=Kq 78-57la
jYfhka ,nd 15 jeks ia:dkhg
m;a jQ w;r isx.mamQrejg ysñjQfha
wjidk ia:dkh hs'
f,dal fkÜfnda,a l=i,dkh
2023 j¾IfhaoS 16 jeks jrg
meje;aùug kshñ; j we;af;a
ol=Kq wms%ldfõ flama gjqkays§'
flfia fj;;a wdishdfõ lsre<
oskd isák YS% ,xld fkÜfnda,a
lKavdhug tu ;rÕdj,sh
iqúfYaIS w;aoelSula jkq we;e hs
hkak hs wmf.a wfmalaIdj'
p;=rx.s chiQrsh kdhl;ajh
bisÆ Y%S ,xld lKavdhug o¾Ysld
wfíúl%u" .hks osidkdhl" ;¾cks
isj,sx.ï" ;s<sKs jE;af;af.or"
.hkac,s wurjxY" yiskd fukaäia"
oSmsld o¾Yks" ÿ,dx.s jkaks;s,l"
ÿ,dx.s okkacs" B' fi;=lr," kjqp,s
rdcmlaI hk l%Säldjka tla j
isáhd'
f,dal fkÜfnda,a l=i,dk
;rÕdj,sh mej;sfha ldKav
lsysmhla hgf;a hs' u,s jgfha
m<uq lKavdhug wh;a jQ rgj,a
kï lrkq ,enqfõ tA" î" iS
ch.%dyS kjiS,ka; lKavdhu
;drl fikr;a
foi;shmqj;a iÕrdj 50/-
rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=fõ m%ldYkhlawww.dig.gov.lk www.news.lk
Department of Government Informationnews.lkDepartment of Government Informationnews.lkDepartment of Government Informationnews.lkGFU Sri Lanka
c.;a ߧ ;srfhaúYaùh rx.kh
fyd,sjqâ ksIamdokhla jk zbkähdkd fcdakaia wekaâ
o fgïm,a T*a vQïZ iskudmghg rx.kfhka odhl ùug whsrdx.kS fiarisxyg wjia:dj ysñfjkjd' th weußldkq welvñ iïudk,dNS Ñ;%mg wOHlaIljrhl= jk ziaàjka iams,an¾.aZf.a iskud lD;shla' wef.a wOHdmk miqìu fuf,i ngysr iskudjg tlaùug wehg jvd;a rel=,la jqKd'
1984 jif¾oS Y%S ,dxldfõ§ o iskudmgfha o¾Yk rE.; flreKq w;r thg yeßika f*daâ" flaÜ lemafIda jeks ngysr k¿ks<shka /ila rx.kfhka odhl jqKd' bkaoshdfõ meje;s we;eï wNspdr yd iudc l%u .%yKh lr.;a
ngysr l%shdodu Ñ;%mghla f,i fï iskudmgh ye`oskaúh yels hs' ;u orejka jy,a l=,Skhka úiska ì,s mQcdjkag yd jy,a fiajhg f.k .sh wjia:djl wirK jQ ujlf.a pß;hg hs whsrdx.kS mK fmõfõ' rE.;lsÍï wjidkfha iams,an¾.a —uu Tn úYajdi l<d' Tn th bgq l<d'˜ hkqfjka mejiSu wef.a rx. m%;sNdjg ,nd ÿka fyd,sjqâ iïudkhla jeks hs'
2007 jif¾oS lefkaähdkq iskud iïudk yd welvñ iïudk oskQ wOHlaIsldjl yd ;sr rpldúhl jk oSmd fï;df.a zfjdag¾Z iskud mghg iïnkaO ùug o wehg wjia:dj ,efnkjd' ,xldfõ o rE.; l< fï iskudmgh bkaoshdkq jekaoUqjkaf.a w÷re Ôú; f,dalhg ksrdjrKh lrk" uyd l;sldjla we;s l< iskud lD;shla'
fuys jekaoUqjl jk kekaoïudf.a pß;hg hs whsrdx.kS rx.kfhka odhl jqfKa' tysoS weh bkaoshdkq ixialD;sl wx. Wlyd .ksñka tu pß;h ukdj ksrEmKh lf<a zfcdaka tan%yïZ yd ziSud ìiajdiaZ jeks bkaoSh k¿ks<shka yd Wfrka Wr .efgñka'
bkaähdkd fcdakaia wekä o fgïm,a T*a vQï
fjdag¾fjdag¾